COVERS 18-10
13-10-2008
14:27
Pagina 1 GDF SUEZ H7599 240x370 page1
10/10/08
17:18
Page 1
MANIFEST VOOR TALENT
GRATIS MAGAZINE MET HET GROOTSTE CARRIĂˆRE AANBOD MEER JOBS OP VACATURE.COM 18 OKTOBER 2008
Hebt u al getekend? Surf naar vacature.com
130.000 nieuwe medewerkers tegen 2013
ONDERWIJS VS.
ARBEIDSMARKT
Co m m er ci En ee gi l/ ne M er ar i ke n Op g tin /P er g at ro ie je s ct In / en On st al de la rh tie ou Za /C d ke on lijk st ru M Fi ct an na ie ag nc em ie el en Tr /C ad t on in g tro R& le ur D IC T.. .
Starters, maak kennis met onze vakgebieden !
BONDGENOTEN OF VERRE VRIENDEN?
FraNk VaNdeNbroucke & WilsoN De Pril ( Agoria)
Join McKinsey as a young professional and ...
“SCHOLEN MOETEN GEEN DIENSTMAAGDEN VAN BEDRIJVEN WORDEN�
r #FOFĂ U GSPN UIF TUSFOHUI PG PVS OFUXPSL BSPVOE UIF XPSME m PVS DMJFOUT DPMMFBHVFT BMVNOJ r 4IBQF ZPVS DBSFFS BOE DIPPTF GSPN B XJEF BSSBZ PG JOEVTUSJFT GVODUJPOT BOE HFPHSBQIJFT r -FBSO USFNFOEPVTMZ GSPN DMJFOUT BOE DPMMFBHVFT BOE HSPX BT B MFBEFS r 5BLF PO DIBMMFOHFT UIBU NBUUFS XJUI QFPQMF UIBU NBUUFS BU PSHBOJ[BUJPOT UIBU NBUUFS
+
INTUSSEN OP DE SCHOOLBANKEN IN DUITSLAND: 1,6 MILJOEN TIENERS KIEZEN VOOR DEELTIJDS STUDEREN EN WERKEN “VELE DUITSE TWINTIGERS ZIJN AL TOPPERS�
1BSUJDJQBUF JO PVS $BTF %BZ GPS ZPVOH FYQFSJFODFE QSPGFTTJPOBMT PO /PWFNCFS BOE EJTDPWFS IPX ZPV DPVME DPOUJOVF HSPXJOH BT B MFBEFS BU .D,JOTFZ 'JOE PVU NPSF PO XXX TIBSQFOZPVSMFBEFSTIJQ CF
Star ters (m./v.), ontdek alle stage- en jobmogelijkheden van onze entiteiten: • Axima Services • Electrabel • Fabricom GTI • GDF SUEZ Energy International • SITA SUEZ Environment • Technum-Tractebel Engineering • Tractebel Engineering
Afspraak op www.gdfsuez.com/en/careers
VACATURE TALENTUM
Marc van der Chijs maakt furore met de Chinese YouTube
“Porno en politiek zijn verboden, dat halen we er zelf af� op 22 oktober naar de grootste nationale rekruteringsbeurs Kom
260908_McK_370x260Vac_INP.indd 1
10/3/08 11:35:28 AM
001_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:48
Pagina 1
COLOFON Gedelegeerd bestuurder Dirk Velghe Algemeen directeur Christophe Glorieux Office manager Linda De Nutte Accounting Walter Roos Operations & distribution manager Inge Van den Bussche Operations & distribution assistant Ilse Borms Rapporting & Analyse Dieter Vermander Redactie Vacature Hoofdredacteur Marian Kin (voor Kinco) Redactiechef Erik Verreet Redactie Nico Schoofs, Filip Michiels, Sam De Kegel, Hermien Vanoost 02-482.03.54 Medewerkers: Eric Adams, Karin Eeckhout, Catherine Nuyttens, An Olaerts, Bart Cabanier, Tom Dieusaert, Hans Moleman, Petra Quaedvlieg, Evy Ballegeer, Ad Van Poppel, Jan Stevens, Dirk Blijweert, Carina Lopez, Tom Ronse, Lore Callens, Matthieu Van Steenkiste, Dominique Soenens, Goele Geeraert, Lies Lefever, Annick Claus, Marjorie Blomme Redactieraad Marianne Dewandeleer (PwC), Johan Albrecht (Itinera Institute), Mireille Deziron (Jobpunt Vlaanderen), Bart Matheï (FIT), Ivo Belet (Europarlementariër) Grafische vormgeving Art Director Pieter Ver Elst
De maandag van Melchior Wathelet, Staatssecretaris van begroting en gezinsbeleid
Assistant Art Director Jon Troch Grafici An Coosemans, Patricia Kempeneers, Manu Degreef Medewerkers Bob Haentjens, Sara Sabbe, Yves Deploige, Guido Evens, Hugo Gielen, Patrick Cornelis, Miet Truyers Advertenties Business manager Nancy Werbrouck Sales manager Marijke Van Impe Account managers Ruth Janssens, Sofie Verbrugghe, Karl Van Lathem, Véronique Geluykens, Lieze Gheysens, Peter Dewever, Duncan Dilissen 02-482.03.50 Commercieel assistenten
CdH-politicus Melchior Wathelet (31) is staatssecretaris voor begroting en gezinsbeleid. Maandag legde de federale regering de laatste hand aan de begroting. Kroniek van een lange dag vergaderen.
Inge Seghers, Hilde De Wolf, Annemie Detroch, Krista Verlaeckt, Annick Rega, Sofie Bonneux 02-482.03.38 Ordering & accounting Ann De Lange, An Parewijck, Lieve De Pauw 02-482.03.71
tekst Ad Van Poppel - foto Ilse Prinsen
Marketing & research Marketing & research manager Diane Devriendt Research marketeer Marjan Desmedt
1.30 uur. Na de vergaderingen over de begroting op zondag kom ik terug op mijn kabinet en blijf er slapen. Ik sms een medewerkster die ‘s ochtends langs een bakker zal gaan voor mijn ontbijt. Dat doe ik altijd als ik laat in Brussel ben en er blijf overnachten. 7.00 uur. Opstaan. Mijn medewerkster heeft als ontbijt een chocobroodje voor me meegenomen. 8.00 uur. Vergadering met de kabinetschef en de medewerkers om alles voor te bereiden voor vandaag. We weten dat er vandaag verschillende nota’s en tabellen nodig zullen zijn. 9.00 uur. Naar het cdH-partijbureau op mijn Vespa. De zon schijnt, dan is het met de scooter fijner en vooral sneller. Er is eerst een beperkt comité van de ministers, staatssecretarissen en de fractieleiding.
Om 10.00 uur ga ik naar de premier. We hebben afgesproken om tussen 10.00 uur en 11.00 uur alles opnieuw te bekijken en al besluiten te nemen.
genwoordigers van het Waalse gewest en de Franstalige gemeenschap. Laurette Onkelinx en Rudi Demotte zijn er ook. Kunnen ze het eens zijn met de begroting?
Product manager Dries Mahieu, Bieke Helsen Vacature/References Interactive Interactive Director Marianne Edlund Management Assistant Ariane Derutter Sales Manager Katrien Tordeur Account Managers Joke Claeys, Veerle Cajot, Kim Claesen Internal Sales Siska Blanckaert, Louise Claeys
11.00 uur. Terug naar de partij. Ik heb contacten met de cdH-gewestministers. Het partijbureau duurt tot 13.00 uur. Daarna ga ik weer naar de ambtswoning van de premier om de begrotingsbesprekingen voort te zetten. Als er een vergadering gepland is om 13.00 of om 13.30 uur is er meestal een maaltijd voorzien. Vandaag echter niet, ik eet twee appels. We gaan opnieuw in discussie. We moeten keuzes maken. Niemand durft iets te zeggen of toe te geven voor een ander dat gedaan heeft. Iedereen kijkt naar elkaar. Er zijn ideologische en politieke discussies. Soms gaat het er ook emotioneel aan toe. 18.00 uur. Vergadering op het kabinet van Laurette Onkelinx met de verte-
20.00 uur. Met de Vespa terug naar de Lambermontlaan voor de laatste discussies en debatten. Om 20.30 uur is er een maaltijd. We gaan door met de besprekingen. Het gaat moeilijk en het is spannend.
Bouuaert 02-481.15.09 Client Services Manager Barbara Daelman Internal Account Executive Liesbeth Teugels, Annelies Horckmans Client Services Assistant Véronique Bamford 02-482.03.39 Project Manager Inge Van Dyck Analyst Developer Josi Swerts Web Developer Robin Stroobants Web Designers Olivier Beauchot, Ward Meremans Marketing Project Manager Brigitte Vermeulen Marketing Analyst Christophe Van Puymbroeck Product Manager Florence Collard Netredactie Moïra Lens, Virginie Moriaux
24.00 uur De maandag gaat over in de dinsdag zonder dat we er iets van merken. Ik voel niet dat ik moe ben, de adrenaline werkt volop. Hoeveel koppen koffie ik drink, is niet meer te tellen. Mijn medewerkers staan dag en nacht klaar om nota’s te zoeken en om de verschillende akkoorden te noteren. Het is ook de maandag van het team Wathelet. Om 7.00 uur dinsdagmorgen is de vergadering afgelopen en vertrek ik op de scooter.
Verantwoordelijke uitgever Christophe Glorieux Pontbeekstraat 4, 1702 Groot-Bijgaarden
ADVERTEREN IN VACATURE? Bel 02-481.15.88 of mail naar commercieel@vacature.com Vacature C.V. is erkend als bureau voor private arbeidsbemiddeling in het Vlaamse Gewest, onder het nr VG.1186/B. De rechten van de kandidaat kunnen ten allen tijde worden geraadpleegd op www.vacature.com/rechtenkandidaat
002_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
21:28
Pagina 2
DEZE WEEK OP
Vacature Interactive Hoe vraagt u opslag in moeilijke tijden? Kunt u in moeilijke financiële tijden een loonsverhoging vragen? Wij geven u enkele tips. U leest het hier Vacature.com/opslag
Vraag van de Week Moet u altijd uw opzegperiode uitzitten nadat u ontslag hebt ingediend of kan u hierover onderhandelen met uw werkgever? Wat zijn de voorwaarden? Het antwoord leest u op Vacature.com/vraagvandeweek
Het e-seminar over moeilijke gesprekken gemist?
DEZE WEEK IN
Vacature Magazine 18 oktober 2008
Een evaluatiegesprek met uw baas? Een gevoelig onderwerp bespreken met een collega? Bekijk eerst het voorbije e-seminar over moeilijke gesprekken en ontdek alle tips en tricks. Specialist van dienst is Sylvie De Strooper, outplacementconsultant bij Unique.
COLUMN AN OLAERTS
Bekijk het e-seminar via Vacature.com/eseminar
Als ge iets écht wilt, dan gebeurt het op den duur ook écht. Aldus sprak de volksmond. Maar An Olaerts heeft weinig vertrouwen in de kracht van het gedacht. Ook als je iets écht niet wil, gebeurt het soms toch.
136> DE KRACHT VAN HET GEDACHT
Hoe houdt u in de financiële crisis het hoofd boven water? Vacature TV ging op reportage bij Hans De Witte, hoogleraar arbeidspsychologie aan de K.U.Leuven. Zijn tips ziet u vanaf maandag op onze carrièrezender. Bekijk het vanaf maandag op Vacature.com/tv En natuurlijk blijft Vacature Interactive de place to be voor een boeiende en uitdagende job!
Abonnees van De Tijd, De Morgen, Gazet van Antwerpen en Het Laatste Nieuws ontvangen Vacature automatisch bij hun krant.
003_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
23:41
Pagina 3
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
INHOUD
“Wij doen niet aan geneeskundig toerisme. We willen de Palestijnen zelfbedruipend maken.” Guido Van Nooten, Belgisch hartchirurg die sinds 1999 opereert in Palestijnse gebieden en lokale artsen mee opleidt
26
333
De beste carrières in dit magazine.
Kijk snel op p. 130 voor een overzicht coverbeeld: fotograaf
1>
COVERSTORY
10>
ONDERWIJS ZKT. ARBEIDSMARKT (EN OMGEKEERD) Moeten scholen dienstmaagden van bedrijven worden? Of mogen bedrijven vooral geen kant-en-klare werknemers eisen? Vacature trekt opnieuw naar de schoolbanken en bouwt een brug tussen onderwijs en arbeidsmarkt. WERK & WERELD
26>
BELGISCHE HARTCHIRURGEN OP MISSIE IN PALESTINA Sinds 1999 werken artsen en verplegers van het UZ Gent in Palestijnse ziekenhuizen en geven ze hun kennis door aan de lokale artsen. Een bondgenootschap dat levens redt. Onze journalist brengt verslag uit vanuit de operatiezaal.
10
DE SUCCESTAPES
30>
GALLOO: GROOT DANKZIJ SCHROOT Als elfjarige crosste Pierre Vandeputte met autowrakken tussen de schroothopen op zijn grootvaders werf. Vandaag houdt zijn bedrijf meer dan één miljoen ton schroot, 60.000 ton non-ferro en 20.000 ton kunststof van de afvalberg.
22
WERK & WELLNESS
34>
DE MANTELZORGER IN ONS Hij heeft tijd te weinig, maar wilskracht in overvloed. Didier Borremans combineert zijn job als bedrijfsleider met de zorg voor zijn gehandicapte vrouw. En hij is niet alleen. In Vlaanderen zijn er 196.000 mantelzorgers.
30
De maandag van Melchior Wathelet, staatssecretaris van begroting en gezinsbeleid 4> Wereldbeeld: Cambodja 6> Junkbox De salariswatcher Iedereen coach Globalisering light 8> Publieke opinie 10> Coververhaal: Onderwijs versus arbeidsmarkt: bondgenoten of verre vrienden? 26> Werk en wereld: Belgische artsen opereren in bezette Palestijnse gebieden 30> De succestapes: Galloo, van oudijzermarchand tot recyclagereus 33> De Balans De zakenreiziger Intussen in Montréal 34> Werk & wellness: Hoe combineert u een job met een zorg voor een gehandicapte partner? 37> Arbeidsklimaat: Hoeveel mensen werken er aan onze universiteiten? 38> Bien Cuit: Manger Manger in Tessenderlo 136> Column van An Olaerts
Vacature van de week:
Winkeldirecteur bij Carrefour
3
004_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:08
Pagina 4
WERELDBEELD Kippen en eenden kweken op zijn Cambodjaans Cambodjanen eten alles: van spinnen over slangen tot eendenembryo’s. Maar een gewone sappige volwassen eend gaat er ook wel in. Deze eendenkwekers uit Cambodja vervoeren hun waar van de zuidelijke provincie Kampot naar de 160 kilometer verder gelegen hoofdstad Phnom Penh. Geen enkel plaatsje in en op de auto wordt onbenut gelaten. Het gemiddelde inkomen van de Cambodjaan bedraagt volgens het recentste jaarraport van de Verenigde Naties amper 1 dollar per dag. Foto: Jakobien Huisman
005_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:08
Pagina 5
006_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
21:26
Pagina 6
6 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
JUNKBOX
DE SALARISWATCHER
Onder het gevleugelde motto ‘de carrière kan niet altijd gespannen staan’, remixet onze 2-minuten-dj elke week de junk in zijn geheugen tot een fijne set van 120 onproductieve seconden.
Na de maaltijd- binnenkort ook de cupmaatcheque op Secretaressedag? Alvast aangenamer om godganse dagen naar te turen dan een scharminkel van een ruiker. En de maaltijdcheques zal nog nooit zo populair geweest zijn bij de mannelijke cohorte. Een Duitse secretaresse heeft van haar baas nieuwe borsten gekregen nadat ze in de Duitse krant Bild over haar te kleine cupmaat had geklaagd. Of ze had geklaagd om van het geklaag van haar baas af te zijn, is ons niet geheel duidelijk. Wat er ook van zij, Claudia is nu de trotse bezitter van een cup DD. De extensie kostte haar baas 4.000 euro. De brave man, consultant Marco Bauschke (29), verkocht Claudia consultantgewijs de borstvergroting als een altruïstische bonus. “Ik zie de gift als een opslag.” Bauschke is 'blij dat hij haar kon helpen haar droomwens te vervullen.’ En nog blijer dat ‘hij zichzelf kon helpen zijn droomwens te vervullen.’ Wie biologisch gezien geen aanspraak kan maken op siliconecheques, kwispelt misschien wel van een ‘hondenspiegelsessie’ als extralegaal voordeel. Honden zouden werknemers stimuleren tot zelfonderzoek, door menselijk gedrag zonder vooroordelen te spiegelen. Volgens opleidingsdeskundige Daniel Van Gelooven en bioloog Marlet Van loopt dat als volgt: hoe authentieker deelnemers aan hondentrainingen zich gedragen, hoe meer de hond samenwerkt en hun leiderschap aanvaardt. Geldt zulks ook voor ‘siliconespiegelsessies’: hoe authentieker de borst, hoe meer het baasje samenwerkt? Hoe dan ook, wie een hond aan de riem meetrekt, ervaart dat viervoeters alleen met duidelijke tegenzin en tijdelijk het gewenste gedrag vertonen. Valt het machtsmiddel weg, dan kiezen deze honden alsnog hun eigen pad. Vervangt u even ‘hond’ door ‘werknemer’ en de gelijkenissen zijn verrassend authentiek, vindt u niet? Genoeg geblaf, een beetje geblog nu. Bloggers komen geregeld onzacht in aanraking met hun werkgever over hun speeltje. Vooral als een bronstige tekkel, een hondenspiegelsessie en een DD-cupmaat de verhaallijn vormen. (NS)
Farooq Chaudhry: “Ik kies graag voor comfort: ik vlieg meestal in business class en trakteer mezelf en mijn familie op de iets duurdere hotels of restaurants.”
GLOBALISERING LIGHT Elke week schuimen we de wereldwijde arbeidsmarkt af, op zoek naar exotisch leesvoer. De globalisering in licht verteerbare stukken. DE CRASH OP COFFIN STREET De financiële crisis maakt overal slachtoffers, zelfs in het hiernamaals. Honderden arme Britse gezinnen wachten als gevolg van de financiële crisis wekenlang voordat hun overleden familieleden begraven kun-
nen worden. Dat bericht de Britse vereniging van begrafenisondernemers, aldus het blad Mail on Sunday. In levendigere economische tijden schieten begrafenisondernemers arme gezinnen de som voor de teraardebestelling voor. Maar door de kredietcrisis staan veel begrafenisondernemingen met één been in het graf, waardoor er logischerwijs amper plek is voor de doden. Normaal resideert een overleden Brit tien dagen in het vacuüm tussen overlijden en teraardebestelling. Nu moeten nabestaanden soms wel vijf weken of langer
wachten. De Britse sociale dienst betaalt jaarlijks de begrafeniskosten van 27.000 Britten. EUROPESE SUBSIDIEKOLDER Financiële crisis of niet: de Europese Unie blijft consequent zinloze subsidies uitdelen. Een Deense zakenman is erin geslaagd om 100.000 euro subsidie los te peuteren van de Europese Unie voor de bouw van een skipiste op het eiland Bornholm
007_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
22:34
Pagina 7
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 7
START
IEDEREEN COACH In samenwerking met VKW en de provincie Vlaams-Brabant geeft Vacature u tien weken lang een tip om uw collega’s
“1.032.000 euro voor huis in Londen”
beter te coachen. Deze week krijgt u tekst en uitleg van Jan Goossens van BASF.
TIP 3: ZET EEN ANDERE BRIL OP
Elke week bijt de Salariswatcher zich vast in de portemonnee van een m/v. In Antwerpen liep hij de Britse producent van dansvoorstelling Farooq Chaudhry tegen het lijf.
Naam: Farooq Chaudhry Leeftijd: 48 Beroep: Producer bij de Akram Khan Company (Londen) Burgerlijke staat: Getrouwd, twee kinderen van vier en tien Woonplaats: Londen Bruto jaarsalaris: 77.500 euro Extralegale voordelen: Groepsverzekering, hospitalisatieverzekering
JULIETTE BINOCHE “Ik ben producer van dansvoorstellingen. Vanavond spelen we met de Akram Khan Company en het Nationaal Ballet van China de voorstelling 'Bahok' in deSingel. Het is de laatste voorstelling van deze productie. De voorbije maanden hebben we in meer dan dertig landen gespeeld. We hebben opgetreden in Groot-Brittannië, Syrië, Frankrijk, Colombia, Zwitserland, China... Noem maar op. Als producer heb ik vooral een ondersteunende rol: ik breng de fondsen bijeen om een productie te realiseren, ga op zoek naar zalen en plaatsen waar we onze shows kunnen brengen en help bij het rekruteren van artiesten en medewerkers. Ik coördineer het artistieke proces. Ik doe dit werk nu bijna tien jaar. Voordien was ik zelf professioneel danser. Ik ken België: ik heb hier nog bij Rosas gedanst. Deze productie zit erop, maar veel vakantie zal ik niet hebben. In Londen heb ik momenteel nog een andere productie lopen: 'In-I', waarin onder meer Juliette Binoche meespeelt.” PAK VAN PAUL SMITH: 650 EURO “Een paar jaar geleden heb ik een huis in Crouch End in het noorden van Londen gekocht. Dat kostte me toen 1.032.000 euro. Veel ben ik er niet: gemiddeld ben ik zes maanden per jaar thuis. Maar tegenover mijn drukke agenda staat een mooi salaris. Ik geef niet om geld, maar het is aangenaam als
in de Baltische Zee. Het eiland staat niet bekend voor z'n barre winters. Sneeuw valt er uiterst zelden, bergen zijn er niet. De Deense zakenman Ole Harild kon eens een jaar niet in het buitenland gaan skiën door zijn druk werkschema. En kwam op het idee om dan maar een eigen skipiste te bouwen. "Ik had nooit gedacht dat de EUexperten bereid zouden zijn om zo'n maf project te steunen", getuigt de Deen. Deens landbouwminister Eva Kjer Hansen geeft toe dat de huidige criteria onvoldoende secuur zijn. Een voldoende secure
je er geen zorgen over hoeft te maken. Als ik bij All Saints in Covent Garden een mooi pak van Paul Smith van 650 euro zie hangen, dan koop ik dat gewoon. Ik ben vooral op zoek naar kwaliteit in mijn leven. Naar mooie dingen. Ik hou van zaken die het leven comfortabeler maken. Andere mensen blij maken, vind ik het leukst. Ik heb twee oudere vrienden, die zo'n beetje als een paar extra ouders voor me zijn. Wel, onlangs heb ik hen een reis ter waarde van 5.000 euro cadeau gedaan, uit dankbaarheid, omdat zij zoveel voor mij betekenen.” DIM-SUM VOOR 260 EURO “Ik reis graag. Voor mijn werk ben ik sowieso veel in het buitenland, maar ook als ik vrij heb, trek ik er graag op uit. Onlangs ben ik nog een week naar het Lake District in het noorden van Engeland getrokken: eventjes relaxen, wat wandelen, een beetje niets doen. Ook dan kies ik graag voor comfort: ik vlieg meestal in business class en trakteer mezelf en mijn familie op de iets duurdere hotels of restaurants. Ik ben een grote fan van de Chinese en Japanse keuken. Mijn favoriete Chinese restaurant in Londen is Hakkasan aan Hanway Place: 't heeft één Michelinster en je kan er de beste dim-sum van de planeet eten. Laatst ben ik er nog met mijn vrouw geweest: ik geloof dat de rekening voor ons beiden zo'n 260 euro bedroeg.” (BC, foto IP)
vaststelling, want de Denen stapelen de blunders op. Een andere opmerkelijke toekenning van het Deense ministerie van landbouw: de aanleg van een golfterrein in een klooster. ER BLAAST EEN PAARD IN DE GANG De Roemeense verkeerspolitie onderwierp een paard aan een alcoholcontrole nadat de kar dat het dier vooruit trok een man op een bank dodelijk had verwond. De agenten droegen een veearts op het paard een
bloedtest af te nemen. De resultaten bleken positief. In negatieve zin voor het paard, welteverstaan. Volgens getuigen leek het paard ‘de controle kwijt’. De onfortuinlijke 56-jarige eigenaar, Ion Dragan, had het paard pas op een markt gekocht. De politie vermoedt dat het paard alcohol werd toegediend opdat het er sterker en gezonder zou uitzien. (NS)
Hoe ouder we worden hoe meer > we in patronen denken. Een kind tekent een paar lijnen en ziet daarin een hond of een boom. Een volwassene ziet niets, behalve een paar lijnen. We nemen niet de tijd om verder te denken, hebben direct het meest evidente antwoord klaar. 99 procent van onze ideeën mist elke vorm van creativiteit. Bij chemiereus BASF vormt creativiteit de rode draad doorheen het personeelsbeleid. “Wij willen het out of the box-denken onder alle medewerkers, van top tot basis, stimuleren”, zegt Jan Goossens, operations manager van de ammoniakinstallatie. “Je fantasie de vrije loop laten > gaan, je inbeelden dat je een ander persoon bent... het zijn maar enkele technieken die we onze medewerkers tijdens een opleiding meegeven. Bedoeling is dat ze die tips ook echt in de praktijk brengen. Zo lanceren we regelmatig postercampagnes met een vraag waarop dan een creatieve oplossing kan worden gesuggereerd. Een mogelijke vraag is: Hoe kunnen we het energieverbruik en dus ook de CO2-emissies bij onze productieprocessen verminderen?” “Via de virtuele ideeënbus pro> beren we nieuwe en originele ideeën te sprokkelen. Elke medewerker kan er zijn creatief ei kwijt. De voorstellen worden beoordeeld volgens een vaste procedure en objectieve criteria. Aan de uitvoering van een idee hangt een geldelijke waardering vast. Elk jaar worden bij BASF Antwerpen ook drie innovatieprijzen uitgereikt, voor de meest creatieve ideeën omtrent ondernemerschap, veiligheid en procesverbetering.” “Creativiteit stimuleren impli> ceert ook dat je mag falen. Originele ideeën kunnen niet allemaal in de praktijk worden gerealiseerd. Als je wil dat medewerkers met nieuwe initiatieven komen, moet je aanvaarden dat ze kunnen falen. We proberen ook een bedrijfsgeest te scheppen waarbij originele ideeën van de ene niet door de andere in de kiem worden gesmoord.” (GG) Meer lezen? www.iedereencoach.be
008_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:04
Pagina 8
8 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
STANDPUNT
BRIEVEN & BLOGS Reactie van de week (op poll ‘Vindt u het huidige indexsysteem een rechtvaardig systeem?’ van 11 oktober)
Procenten in plaats van centen ERIK VERREET
Leven en werken in de crisis “Mijn sociaal leven is naar de knoppen”, glimlacht Gerard nerveus. Het voorbije weekend ging hij niet naar de voetbal. Normaal slaat hij geen enkele match over. Momenteel is zelfs de straat oversteken een kwelling. Want er kan hem een ontevreden klant aanspreken. De Fortisbankier is de vijftig voorbij: “Ik heb al enkele keren de beurs weten zakken, maar dit heb ik nog nooit beleefd”. Hoewel de Cava vlot wordt bijgeschonken, komt het feestje van onze zestigjarige vriendin moeilijk op gang. De actualiteit zindert nog na in ons groepje. “Ik slaap ook heel slecht”, klaagt een verre kennis die naast verzekeringen ook Citibankproducten verkoopt. “Ik wil mijn klanten zo snel mogelijk vertellen wat Lehman Brothers nog zal betalen van hun beleggingen. Sommigen hebben me bedreigd.” Het wordt even stil. Een vriendin doet haar duit in het zakje: “Mijn baas heeft vorige week alle bonussen voor de kaderleden geschrapt.”
“Deze barre tijden zijn voor zorgzame bedrijven een uitgelezen moment om hun medewerkers gerust te stellen.” Verleden week bevestigden de Vacaturelezers de teneur van dit gesprek: 45 procent vreest voor zijn bonus of loonsopslag. Meer dan een kwart verwacht meer stress op het werk en tien procent heeft schrik zijn job te verliezen. De geruchten op het feestje werden deze week meer dan bevestigd. Bij Agfa-Gevaert, Janssen Pharmaceutica, Daf Trucks, Philips en Nyrstar kwam de ontslagmolen weer op gang. En volgens de KBCstudiedienst verdwijnen er in 2009 10.000 banen in ons land. Deze barre tijden zijn voor zorgzame bedrijven een uitgelezen moment om hun medewerkers gerust te stellen. Want die medewerkers werken minder productief omdat ze zich ongerust maken over hun jobs en hun spaarcenten, aldus recent onderzoek. Ondernemingen kunnen hun mensen wijzen op de groepsverzekering en andere vangnetten die wel houvast bieden. Of misschien zelfs op de bedrijfsstrategie om ongeschonden door het slechte weer te komen. Hun werknemers zijn geen uilen. Ze lezen ook kranten, kijken televisie, wisselen ervaringen uit en voelen perfect aan hoe de situatie is van hun bedrijf. Behandel ze als volwassenen, dan hoeven ze op recepties niet te roddelen.
Gaat u akkoord met Erik Verreet?
vacature.com/standpunt
Paul Soete van Agoria heeft het fout wanneer hij zegt dat een betere verdiener er bij een procentuele indexaanpassing op vooruitgaat. Ik neem aan dat iedereen het erover eens is dat sommige mensen meer verdienen dan anderen: omwille van kennis/kunde of verantwoordelijkheid, omwille van moeilijke arbeidstijden (weekend, nachtwerk) of risicovolle omstandigheden, etcetera. Dit ‘meer verdienen’ dient men in procenten en niet in absolute waarde uit te drukken! Deze meerverdieners hebben dus (terecht) 10, 20 of 50 procent meer koopkracht. Deze (procentuele) extra koopkracht kan enkel worden behouden met een procentuele indexverhoging. Bij een indexaanpassing in centen in plaats van in procenten wordt deze procentuele extra koopkracht bij elke indexatie steeds meer uitgehold. Een voorbeeld zal wellicht een en ander verduidelijken: persoon A ver-
dient 1.500 euro bruto/maand; persoon B 1.650 euro bruto/maand. Persoon B verdient dus 150 euro of 10 procent meer dan persoon A. Bij een inflatie van 4 procent/jaar en procentuele indexaanpassing verdient persoon A na tien jaar 2.309 euro/maand en persoon B 2.540 euro/maand of nog steeds 10 procent meer. In absolute cijfers is er een loonverschil van 231 euro/maand. Indien het verschil tussen persoon A en persoon B na tien jaar nog steeds 150 euro zou bedragen, dan zou persoon B ‘maar’ een loonsverhoging van 6,5 procent gekregen hebben. En dus zou de meerverdiener er relatief op achteruit zijn gegaan: zijn verantwoorde extra koopkracht daalt van 10 naar 6,5 procent. In realiteit gaat hij zelfs achteruit bij een procentuele aanpassing van de index omwille van niet indexering van de belastingsschalen etc. Laat ons dus ophouden met deze goedkope slogantaal ‘centen in plaats van procenten’. Zeker van een verstandig iemand als Paul Soete had ik iets anders verwacht. M. Switsers
Wil u reageren op onze artikels? Scherp uw pen en mail naar
publiekeopinie@vacature.com En discussieer mee op de blogs van onze website: vacature.com/blogs De m/v met de scherpste pen sturen we een fles wijn op.
INDEXKORF VERRUIMEN Het indexsysteem is volledig rechtvaardig aangezien er door de hogere lonen bij indexstijging meer terugvloeit naar de sociale zekerheid. Wat wel voor verbetering vatbaar is de inhoud van de indexkorf, de producten waar men rekening mee houdt om de index te meten. Frank Beckx INDEXVERHOGING OP 1 JANUARI Ik zou het heel wat rechtvaardiger vinden
als de indexverhoging een forfaitair bedrag zou zijn, voor iedereen hetzelfde, onafhankelijk van de hoogte van het salaris. Een alternatief is evenzeer een netto forfaitaire verhoging voor iedereen, niet in procenten, maar in centen. Bijkomend: geef indexverhoging voor iedereen op hetzelfde moment, dus niet tussentijds zoals voor de vele ambtenaren. 1 januari lijkt me dan ook het best voor iedereen. Naam en adres bekend op de redactie
009_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:04
Pagina 9
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 9
PUBLIEKE OPINIE
POLL VAN DE WEEK
Uw mening? Uit onderzoek bij 350 Britse hr-managers blijkt dat slechts 1 op 10 werknemers zijn bureau verlaat om te eten. Hoe zit het bij u? Vraag: Waar luncht u meestal? Ik eet in de keuken/refter van het bedrijf. Ik ga buitenshuis eten. Ik ga over en weer naar huis. Eten doe ik aan mijn bureau.
Reactie op artikel ‘Kan uw werkgever een hoofddoek verbieden?’ van 11 oktober KLEDINGVOORSCHRIFTEN VOOR IEDEREEN In ons arbeidsreglement staat niets vermeld in verband met vestimentaire regels. De regels worden enkel verbaal gecommuniceerd. Zo vernam ik eerder van mijn werkgever dat ik niet in een short mag komen werken (zogenaamd omwille van mijn voorbeeldfunctie en uit respect voor de klant); vrouwen daarentegen kunnen in de zomer gerust in short of minirok, met blote rug of schouders komen werken zonder er opmerkingen over te krijgen. Voor mij is dit een verwerpelijke vorm van discriminatie. Als er vestimentaire regels zijn, moeten ze gelden voor iedereen binnen dezelfde dienst, ongeacht het geslacht. Henry
Reactie op columns ‘Lezersbrief’ en ‘Lezersbrief bis’ van 4 oktober en 11 oktober MARIA J. EN KRISTINA P. Deze week heb ik meer dan eens telefoon
gekregen van de directeur van het OnzeLieve-Vrouwlyceum te G. Om te melden dat er verwarring is ontstaan over de lezersbrieven in Vacature. Er blijkt namelijk een Maria J. aan de slag te zijn in de vernoemde instelling, wiens boterhammen nog nooit zijn verdwenen uit de gemeenschappelijke frigo op de vloer. Bovendien eet de huismeester, die ik in het stukje aanhaal, nimmer boterhammen op school. De directeur wilde mij dat graag laten weten en vroeg of ik de lezers hiervan op de hoogte kon stellen. Vooral daar Maria J. ter klasse menig reactie heeft ontvangen. Hetzelfde geldt voor Kristina P. Ik ken haar niet, weet niet of ze rookt en weet niet wat ze rookt. En ook van het vernoemde afdak en de perikelen daaronder heb ik geen besef. Daarom, beste lezers altegader, kinderen of nog kleiner, vooral verbonden aan het OnzeLieve-Vrouwlyceum te G., geloof niet wat er op de laatste bladzijde van Vacature staat. De helft is al te veel. Ook de Joop van deze week is volledig bij het nekvel gegrepen. De leugen spreekt vanzelf. An Olaerts, columniste Vacature Reactie op artikel ‘Bloedt het financiële hart van Europa leeg?’ van 11 oktober MEDIA EN ANALISTEN ZAAIEN TE VEEL PANIEK De media doen geen enkele inspanning om de gemoederen van de man in de straat te kalmeren. Het is hun taak informatie te verschaffen op een neutrale, informatieve manier, maar de informatieve programma’s worden de laatste twee weken vooral gemaakt door interviewers die in de eerste plaats zelf willen scoren. Ik wil liever geen sensatie, daarvoor is de situatie te ernstig. Ik wil duidelijke overzichtelijke info en toelichting, geen sensationele egotripperij.
Wat is uw mening? Laat het ons weten op
vacature.com/poll De media spelen in deze crisis een zéér belangrijke rol. Zij kunnen de crisis nog verder in een spiraal naar beneden duwen, maar zij kunnen ook tot kalmte aanmanen. Hetzelfde dient gezegd van de analisten: ook zij scheppen er regelmatig zeer veel plezier in om een aandeel te kraken zonder dat daar bepaalde aanleiding toe is. Ik verwacht van hen objectiviteit en voor sommigen onder hen: minder persoonlijke scoringsdrang. Olivia Vandesande
Vorige week vroegen we of u het huidige indexsysteem rechtvaardig vindt. JA
52%
vindt het huidige indexsysteem niet oké.
NEE
48% kan zich vinden in het indexsysteem.
010_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:51
Pagina 10
10 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
COVERSTORY
ONDERWIJS VS. ARBEIDSMARKT, ? T H C I D E G F O O L K E D INHOUD p. 10-15
Frank Vandenbroucke en Wilson De Pril analyseren de kloof tussen onderwijs en arbeidsmarkt
p. 16-18
Studenten op de werkvloer, 2 schoolvoorbeelden uit de praktijk
p. 19-21
Deeltijds werken, deeltijds studeren: in Duitsland dagelijkse kost voor 1,6 miljoen jongeren
.
,
ucke
f n
en
, n: jkse en
011_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:51
1
Pagina 11
tekst Sam De Kegel, Filip Michiels foto’s Griet Dekoninck, Isabel Pousset, Michel Wiegandt
Bedrijven schreeuwen om ingenieurs en wetenschappers, toch blijft de uitstroom bij hogescholen en universiteiten beperkt. Minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (sp.a) en Agoria-topman Wilson De Pril erkennen het probleem, en pleiten voor een geïntegreerde aanpak. Van kleuterklas tot universiteit. Op 31 oktober 2007 telde het hoger onderwijs 175.228 studenten, 4,1 procent of 6.900 studenten meer ten opzichte van 2006. Tussen 1999-2000 en 2006-2007 steeg het aantal hogeschoolstudenten met 4 procent en het aantal universiteitsstudenten met 7,3 procent, maar het totaal aantal studenten industrieel ingenieur daalde met 25 procent. Het totaal aantal studenten in academische richtingen wetenschappen en technologie daalde met ruim 13 procent. Al lijkt er dit academiejaar een lichte kentering in de maak. De K.U.Leuven noteert bijvoorbeeld opmerkelijk meer inschrijvingen in biowetenschappen en biotechnologie. Over heel Vlaanderen starten dit jaar ook respectievelijk 16,5 en 25,6 procent meer vrouwen in de eerder mannelijke studiegebieden wetenschappen en toegepaste wetenschappen.
Vlaanderen bezeten door moderne technologie als gebruiker, maar anderzijds lijkt ze almaar minder bereid zelf aan de ontwikkeling ervan mee te werken. Willen we verder evolueren naar een kenniseconomie, dan hebben we dringend nood aan goed geschoolde mensen.
“Het onderscheid tussen ASO en TSO zit blijkbaar heel diep in onze genen.”
Mijnheer De Pril, volgens Agoria kiezen te weinig studenten voor een harde – wetenschappelijke of technische – richting. Heeft de industrie een imagoprobleem of is er meer aan de hand? Wilson De Pril: “Het is een bijzonder merkwaardige paradox: enerzijds lijkt de jeugd in
Wilson De Pril, topman Agoria Niet enkel voor de industrie overigens, maar ook voor zuivere onderzoeksactiviteiten. Ik denk dat we soms de hand in eigen boezem moeten steken. Qua communicatie bijvoorbeeld zitten we niet altijd op de juiste golflengte, maar heel vaak hebben we ook de perceptie tegen. Eén grote herstructurering of bedrijfssluiting volstaat vaak om het imago van de hele industrie naar de vaantjes te helpen. Dat is bijzonder jammer, omdat studenten hun studiekeuze op basis van correcte informatie moeten kunnen maken.” Frank Vandenbroucke: “Ook de overheid is in het verleden soms te kort geschoten, maar ik denk dat er meer aan de hand is dan enkel een manke communicatie. Ik pleit resoluut voor
>
012_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:51
Pagina 12
12 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
> een bondgenootschap tussen onderwijs en bedrijfsleven. Dat betekent niet dat scholen dienstmaagden van de bedrijven zouden moeten worden, maar ik denk wel dat ze elkaar kunnen versterken. Onze Vlaamse Competentieagenda is daar een eerste, heel concrete aanzet toe: een hele rist acties en initiatieven waar vakbonden, onderwijskoepels, Vlaamse regering en werkgeversorganisaties samen de schouders onder willen zetten.” Misschien zijn jongeren vandaag gewoon minder geïnteresseerd in wetenschap of technologie? Frank Vandenbroucke: “Dat geloof ik niet. Als jonge mensen minder gemakkelijk voor technologische richtingen kiezen, dan heeft dat volgens mij veeleer met een per-
“Bedrijven mogen er niet van uitgaan dat het onderwijs kant-en-klare werknemers aflevert.” Frank Vandenbroucke, minister van Onderwijs
soonlijke waardebeleving te maken. Heel veel jongeren worden vandaag sterk bewogen door waarden zoals sociale rechtvaardigheid of duurzaam ondernemen. Vanuit dat engagement kiezen zij vaak voor een zachte studierichting waarin maatschappelijke thema’s sterk bovendrijven, terwijl ze misschien heel getalenteerd zijn op wetenschappelijk of technologisch vlak. Nochtans is technologie nu net een sleutelfactor als het op duurzame ontwikkeling of de klimaatopwarming aankomt, maar die link wordt niet of onvoldoende gelegd. Aan de industrie om die maatschappelijke waarden ook heel concreet aan verdere industriële innovatie te koppelen. Neem nu bijvoorbeeld een opleiding duurzaam en energiezuinig bouwen: dat zou maatschappelijk toch heel sexy kunnen zijn?” Wilson De Pril: “Ik ben het volledig eens met die analyse. Wetenschappelijke en technologische richtingen worden als kil en koud ervaren. Via een aantal concrete projecten waarin scholen samenwerken met het bedrijfsleven trachten we dat beeld bij te stellen. Zo gaan er dit academiejaar een zeventigtal masterstudenten energieaudits uitvoeren bij enkele Agoriabedrijven: dat is een goed voorbeeld van hoe bedrijven en scholen elkaar kunnen vinden en helpen.”
Frank Vandenbroucke, minister van Onderwijs (links, naast Wilson De Pril): “Met het hoger beroepsonderwijs mikken we op jongeren die na het secundair willen voortstuderen, maar voor wie een bachelor te hoog gegrepen is.” En wat met de rol van het onderwijs in dit debat? Frank Vandenbroucke: “We moeten een leerlijn ontwikkelen rond technologie – in de brede betekenis van het woord – van in de kleuterklas tot het hoger onderwijs. Ons project TOS 21 (Technologie op School in de 21ste eeuw, nvdr) is daar een eerste aanzet toe, maar ik ga ook de eindtermen rond technologie en wetenschap herbekijken. Technologie, in de zin van het oplos-
sen van praktische problemen op basis van technisch inzicht, moet van in de kleuterklas gestimuleerd worden. Dat laat ons toe om technisch talent bij kinderen al veel vroeger en beter te detecteren. Vooral bij meisjes laten we technologisch talent nog al te veel door de mazen van het net glippen. Eens het talent gedetecteerd, kunnen we ook de latere studiekeuzes een stuk beter sturen. In praktijk betekent dit dat we het huidige takenpakket van de Centra voor
Leerlingenbegeleiding (CLB’s) willen verlichten, zodat zij een stuk dichter bij de leerlingen komen te staan. Tegelijk zullen de CLB’s via nauwe contacten met de VDAB ook veel beter gevoed worden met informatie over de arbeidsmarkt. Voor alle duidelijkheid: ik geloof niet in een soort centraal dirigisme van bovenaf. Als minister van Onderwijs moet ik algemene doelstellingen meegeven, elke school moet die invullen zoals zij zelf wil. Ik ben er niet de
013_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:51
Pagina 13
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 13
COVERSTORY
man naar om met de vlag te zwaaien of promotiefilmpjes voor het TSO of BSO te maken. Dat is totaal zinloos. Wél hebben we de voorbije legislatuur 42 miljoen euro geïnvesteerd in de modernisering van de uitrusting van technische scholen. Die scholen zien er vandaag totaal anders uit dan vijf jaar geleden, en hebben hun leerlingen dus ook veel meer te bieden. Dat is essentieel.” Wilson De Pril: “Het klopt dat er zwaar in het secundair onderwijs geïnvesteerd werd, maar we blijven kampen met een zwaar perceptieprobleem. Het zit blijkbaar heel diep in de genen van de mensen dat er een fundamenteel onderscheid tussen ASO en TSO bestaat. Ik vraag me af of we niet stilaan in de richting van één secundair onderwijs moeten gaan, en de beschotten tussen ASO en TSO neerhalen. Niet in het minst vanuit de redenering dat bepaalde studiekeuzes die nu in het secundair onderwijs gemaakt worden onherroepelijk zijn, en tegelijk ook bepalend zijn voor de latere studiekeuzes.” Weg met het onderscheid tussen algemeen en technisch secundair onderwijs: kan een minister van Onderwijs zich daarin vinden? Frank Vandenbroucke: “Ik wil in dit debat vooral niet blijven steken in slogans. Ik heb intussen, zonder daar al te veel ruchtbaarheid aan te geven, een werkgroep opgestart die een nieuwe visie moet uittekenen rond de wenselijke structuur van het secundair onderwijs. Hun rapport zou dan als leidraad kunnen dienen bij de onderhandelingen rond het onderwijsluik voor de volgende Vlaamse regering. Persoonlijk pleit ik wel voor enige nuance in dit debat: ik ben gekant tegen eenheidsworst; de verschillen tussen jongeren kun je niet ontkennen. Ik heb de diepe overtuiging dat mensen verschillend geboren worden, elk met hun eigen talenten, die vaak heel verschillend zijn. Onze onderwijsstructuur mag dat verschil in talent niet ontkennen. Dat belet niet dat we onze visie op de invulling van het ASO moeten verbreden, net zoals ook het BSO en TSO anders moet worden ingevuld. Concreet: plaats voor technologie in het ASO, veel meer aandacht voor taal in BSO en TSO: Nederlands, maar ook één of twee vreemde talen. Dat zal ouders wellicht ook minder huiverig maken om hun kinderen naar deze richtingen te sturen.” Dat klinkt goed, maar hoe krijgt u dat allemaal in het huidige urenpakket ingepast?
Frank Vandenbroucke: “Door een betere integratie van het onderwijsproces over verschillende vakken heen. Op dat vlak zijn er verschillende pistes denkbaar. Je zou bepaalde vakken, handel of technologie bijvoorbeeld, in een andere taal kunnen geven. Dat lijkt me een mooie oplossing om de onderwijstijd rendabeler te maken.”
blok van vier opeenvolgende weken stage. De leerlingen die slagen, zijn klaar voor een job in één van de Volvobedrijven, bij de toeleveranciers of nog andere werkgevers.” Frank Vandenbroucke: “Ik pleit heel nadrukkelijk voor een verstandig bondgenootschap tussen onderwijs en bedrijfsleven. Dat impliceert ook dat bedrijven er niet van kunnen uitgaan dat het onderwijs kant-en-klare werknemers aflevert. De meerderheid van de ondernemers verwacht dat ook niet, zo bleek ook uit een recente VOKA-enquête. Dat belet niet dat ik wél enthousiast ben over een aantal opleidingen in een zevende jaar op maat van een sector. Bijvoorbeeld opleidingen automotive of haventechnieken. Niet enkel omdat bedrijven uit die sector vandaag om mensen schreeuwen, maar net zo goed omdat dit soort opleidingen jongeren de zin voor grondigheid meegeeft. Mocht de autosector hier binnen tien jaar op sterven na dood blijken, dan kunnen mensen die ooit een opleiding automotive met succes hebben afgerond, zich wellicht ook succesvol naar een andere sector omscholen. Het zogenaamde hoger beroepsonderwijs (HBO) is ongetwijfeld de belangrijkste hervorming die tijdens deze legislatuur nog op stapel
Sommige scholen bieden vandaag opleidingen aan die op maat gesneden zijn van een bepaalde bedrijfssector. Is dit wel de taak van het algemeen vormende onderwijs? Wilson De Pril: “Het gaat dan meestal om specialisatiejaren, die vooral jongeren die anders op het niveau van het secundair onderwijs zouden blijven steken, aanspreken. Die opleidingen zijn heel marktgedreven, dat klopt, maar net daardoor ook meestal bijzonder succesvol. Zo bestaat er in twee Oost-Vlaamse scholen een zevende jaar TSO Automotive Production Operator, waarbij leerlingen worden opgeleid tot onderhoudstechnicus of machineoperator. Ze lopen twee dagen per week stage in Volvo of één van de toeleveringsbedrijven, met op het einde nog een
> MET WELK UNIVERSITAIR DIPLOMA RAAKT U HET SNELST AAN DE BAK? Ruim 10 procent van alle Vlaamse schoolverlaters (alle netten en niveaus) heeft na een jaar nog geen baan gevonden. Een universitair diploma blijkt veruit de beste garantie voor een stek op de arbeidsmarkt: enkel universitairen met een diploma archeologie of kunstwetenschappen op zak scoren een stuk slechter dan het Vlaamse gemiddelde. Alle andere universitaire diploma’s leiden sneller tot een baan dan het Vlaamse gemiddelde.
Percentage schoolverlaters dat na 1 jaar geen job heeft: 0%
Farmaceutische wetenschappen Geneeskunde
10%
0% 0,3%
Toegepaste wetenschappen
1,3%
Wijsbegeerte en moraalwetenschappen
1,3%
Politieke en sociale wetenschappen Economische en toegepaste economische wetenschappen Wetenschappen Rechten, notariaat en criminologische wetenschappen Psychologische en pedagogische wetenschappen Taal- en letterkunde Geschiedenis Archeologie en kunstwetenschappen
20%
10,9% Gemiddelde van alle schoolverlaters (alle netten en niveau’s)
1,9% 3,1% 4,1% 5,0% 7,4% 7,9% 10,6% 15,8% Bron: VDAB
014_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:52
Pagina 14
14 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
Bij de burgerlijk ingenieurs starten er dit jaar aan de K.U.Leuven 5 procent meer meisjes.
> staat. Het wordt een gloednieuw onderwijsniveau dat de aansluiting met de arbeidsmarkt moet verzekeren en waarin samenwerking met bedrijven dus een vanzelfsprekendheid is. We mikken daarmee op die jongeren die na het secundair wel willen voortstuderen, maar voor wie een bacheloropleiding eigenlijk te hoog gegrepen is. Naast de vierde graad BSO zullen ook de BSO- en TSO-specialisatiejaren er een plaats in krijgen.”
Hoe ver kan die samenwerking onderwijs en bedrijfsleven voor u dan gaan? Frank Vandenbroucke: “Behoorlijk ver, wat mij betreft, en ze moet zeker niet beperkt blijven tot dat hoger beroepsonderwijs. De jaarlijkse uitstroom uit het zevende jaar TSO bedraagt immers hoogstens enkele duizenden leerlingen. Op zich is dat nog veel te weinig. Daarom heb ik heel onlangs de programmatieprocedu-
MINDER INSCHRIJVINGEN VOOR STUDIES INDUSTRIEEL INGENIEUR Terwijl het aantal startende industriële ingenieurs in Vlaanderen de laatste twintig jaar van 5.000 naar ongeveer 2.000 gezakt is, is het aantal burgerlijke ingenieurs stabiel gebleven en tijdens de laatste vijf jaren zelfs licht gestegen. Ingenieurs totaal (1+2)
6.000 5.000 4.000
2. Industrieel ingenieurs
3.000 2.000
1. Burgerlijk ingenieurs
‘08-’09
‘06-’07
‘07-’08
‘04-’05
‘05-’06
‘03-’04
‘01-’02
‘02-’03
‘99-’00
‘00-’01
‘98-’99
‘96-’97
‘97-’98
‘94-’95
‘95-’96
‘93-’94
‘91-’92
‘92-’93
‘89-’90
‘90-’91
‘88-’89
‘86-’87
‘87-’88
schooljaar:
‘85-’86
1.000
Bron: Agoria
res in het onderwijs volledig herzien. Voortaan kan zowel een school, een groep scholen als een sector of een beroepsfederatie met een voorstel voor een nieuwe opleiding komen aandraven. Vanuit de brede samenleving kunnen nu voorstellen komen voor een nieuw opleidingsprofiel, waarna een school daar kan op inpikken. Dat we dan een stuk maatwerk krijgen, dat stoort me helemaal niet.” “Ingenieurs hebben we nodig, geen psychologen”, klonk het enkele weken geleden uit de mond van Wilson De Pril in Het Laatste Nieuws. Is dit niet een aanfluiting van de vrije studiekeuze? Wilson De Pril: “Ik had het net iets genuanceerder gesteld dan dat, maar goed, de onderliggende boodschap is duidelijk wel doorgedrongen. (lacht) Tal van studies, in binnen- en buitenland, geven aan dat de nood aan ingenieurs, informatici en technici van allerlei slag de komende jaren enkel maar zal toenemen. We zitten dus met een structureel tekort op dat vlak, en moeten erover waken dat we geen talent verloren laten gaan. Net het omgekeerde geldt voor een aantal andere diploma’s, zoals psychologie, filosofie of antropologie. Moeten we dan niet ingrijpen?” Hoe ziet u dat dan concreet? Wilson De Pril: “Jonge mensen hebben
015_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:52
Pagina 15
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 15
COVERSTORY
SCHERPGESTELD: 4 vragen aan Marc Vervenne, rector van de K.U.Leuven
“We hebben zowel ingenieurs als filosofen nodig” Klopt het dat er te weinig ingenieurs en wetenschappers aan onze universiteiten afstuderen? “De uitstroom van technische profielen is inderdaad onvoldoende. Maar er is beterschap in zicht. Terwijl het aantal startende industriële ingenieurs in Vlaanderen de laatste twintig jaar gezakt is van 5.000 naar ongeveer 2.000 is het aantal burgerlijke ingenieurs stabiel gebleven en de laatste vijf jaar zelfs licht gestegen. Die kentering is nog broos, maar lijkt zich dit academiejaar te consolideren, al geldt dit niet voor alle richtin-
gen. Vooral het potentieel aan meisjesstudenten is onderbenut, zeker bij industrieel ingenieurs. Bij de burgerlijk ingenieurs starten er dit jaar aan de K.U.Leuven 5 procent meer meisjes. Ik vind ook dat we nog meer buitenlandse masterstudenten moeten aantrekken om zo de uitstroom te verhogen. De markteconomie is internationaal, ook als universiteit moeten we die grenzen doorbreken.”
Moet de overheid de studenten meer sturen in hun studiekeuze? nood aan meer en betere informatie over de bredere stromingen op de arbeidsmarkt. Jij en ik weten wellicht waar het schoentje wringt, maar dat geldt niet voor de bredere laag van de bevolking. De arbeidsmarkt is vandaag niet in evenwicht. Via allerlei kunstgrepen proberen we daar aan te verhelpen, maar dat kost ook handenvol geld. Je kan mensen natuurlijk omscholen, maar het is toch veel interessanter om het probleem al een stuk vroeger aan te pakken? Waarom licht de overheid ouders en kinderen via een campagne niet duidelijk in over welke richtingen toekomst bieden en welke niet? Tien jaar geleden kampten we met een dramatisch tekort aan verpleegsters. Vanuit de overheid is er toen een initiatief gegroeid om daar via een breed pakket van maatregelen op in te spelen. Met resultaat, want het tekort is vandaag veel minder nijpend.” Zien jullie dan iets in een numerus clausus voor bepaalde studierichtingen? Frank Vandenbroucke: “Ik vind dat systeem enkel zinvol voor opleidingen die leiden tot beroepen die quasi volledig door de sociale zekerheid gefinancierd worden, genre arts of tandarts. Daarbuiten moet je vooral investeren in goede talentdetectie en mensen dan ook laten kiezen op basis van hun talenten. Aan ons om die keuze zo goed geïnformeerd mogelijk te laten verlopen.”
“Het sturen van de studiekeuze was gebruikelijk in de Sovjet-Unie en in centraal geleide staten. Maar is dat een garantie op een bloeiende economie? Je kan de arbeidsmarkt niet ‘voorspellen’, op zes jaar kan er zoveel veranderen. Trouwens, als je studenten te veel stuurt, zullen ze dan goede ingenieurs of goede wetenschappers zijn? De maatschappij is niet gebaat met mensen die met een opgedrongen keuze leven. Studenten moeten kiezen waar ze denken goed in te zijn en wat ze graag doen. Je
kunt een studiekeuze ook niet louter reduceren tot de dimensie ‘arbeidsmarkt’ of ‘financiële vooruitzichten’. Ik ben er wel van overtuigd dat we met de achttienjarigen nog beter moeten communiceren over de inhoud van studiekeuzes en tewerkstellingsmogelijkheden. En in het secundair onderwijs moet de passie voor wetenschap en techniek, geïntegreerd in het totale vormingspakket, nog meer gevoed worden. Maar voor alle duidelijkheid: we hebben zowel ingenieurs als filosofen nodig.”
Bedrijven klagen dat studenten te weinig stages volgen. Hoe spelen jullie daar als universiteit beleidsmatig op in? “Het aantal stages is aanzienlijk gestegen en niet enkel bij ingenieurs. Binnen vijf à tien jaar zullen er volgens mij in alle opleidingen stages zijn. Stages zijn ook heel belangrijk voor de persoonlijkheidsvorming van studenten, omdat ze zo met de soms harde realiteit van de samenleving
geconfronteerd worden én de juiste werkattitude kweken. De industriële ingenieursopleidingen denken zelfs na over een pilootproject waarbij een stagejaar wordt ingevoerd. Maar stages organiseren die ook zinvol zijn voor studenten vraagt aanzienlijke investeringen van bedrijven.”
In het secundair onderwijs worden leraars uitgedaagd om stage te volgen op de werkvloer. Doen docenten dit ook? “Docenten, vooral in faculteiten zoals (bio)-ingenieurswetenschappen, hebben een uitstekende kennis van de arbeidsmarkt en werken intens samen met bedrijven in Onderzoek en Ontwikkeling. Bovendien zijn er heel wat kaderleden uit bedrijven die als gastdocent het bedrijf in de universiteit of de hogeschool brengen en vanuit de praktijk colleges geven. Het bedrijfsleven wordt zelfs betrokken bij de curricula-uitbouw: in de K.U.Leuven hebben de faculteiten van wetenschappen en technologie een senaat als adviesorgaan waarin mensen uit het werkveld (overheid en bedrijven) over
de opleidingen reflecteren. De K.U.Leuven staat met LRD (een departement binnen de universiteit dat de overdracht van kennis en technologie naar het bedrijfsleven probeert te bevorderen, nvdr) Europees aan de top qua samenwerking met het bedrijfsleven, en niet alleen via onze zeventig spin-offs. Meer dan 500 van onze professoren zijn actief bij één of meerdere samenwerkingsprojecten met het bedrijfsleven betrokken. En sinds enkele jaren kunnen studenten in elke opleiding ook een college ‘initiatie tot ondernemen’ volgen.” (SDK)
016_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:52
Pagina 16
16 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
2x bruggen slaan tussen onderwijs en bedrijfsleven tekst Sam De Kegel en Matthieu Vansteenkiste foto’s Griet Dekoninck
1
Ja, er studeren te weinig technici af. Ja, bedrijven vinden te weinig geschoolde informatici. En dus sloegen enkele (hoge)scholen en bedrijven de handen in elkaar en bedachten ze op maat gesneden opleidingen.
Leerlingen van het GTI Beveren kunnen na het middelbaar een zevende jaar haventechnieken volgen. Om de twee weken geven bedrijven er seminaries met onderwerpen vanop de werkvloer.
017_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:52
Pagina 17
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 17
COVERSTORY
1.
Specialisatiejaar haventechnieken van het GTI Beveren is op maat gesneden van Antwerpse havenbedrijven
“Het verhaal startte in 2004, toen een delegatie van P&O Ports (nu DP World, nvdr), onze school kwam bezoeken”, vertelt Erwin De Ridder, directeur van het Gemeentelijk Technisch Instituut Beveren (GTI Beveren), dat op een boogscheut van de Antwerpse haven ligt.
technici van de verschillende bedrijven. De leerplannen waren met de hulp van het Onderwijssecretariaat van Steden en Gemeenten (OVSG) klaar op 30 november 2006, waarna ze met het volledige dossier ter goedkeuring aan de minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke werden voorgelegd. Pas als na een grondige doorlichting blijkt dat de opleiding echt zinvol is, Erwin De Ridder, directeur van geeft de minister groen het Gemeentelijk Technisch Instituut Beveren licht voor een nieuwe studierichting. Onder“P&O Ports zocht en vond geen technici voor tussen zijn de eerste tien studenten afgestuhet onderhoud van zware haventuigen die ingedeerd. Tijdens hun stages werden ze al geclaimd zet worden bij het verplaatsen van containers door de bedrijven. Ze hadden een job vooraleer aan het Deurganckdok. Die technici moeten ze afgestudeerd waren.” zowel iets kennen van hydraulica en elektrische sturingen als van dieselmotoren. We stelden vast Ik veronderstel dat die bedrijven ook dat in het toenmalige curriculum geen enkele mee in dit project investeren? opleiding deze drie componenten combineerde, “De havenbedrijven schonken didactisch materidus rees het idee voor een nieuwe opleiding.” aal en zorgen voor stageplaatsen. CEPA, de centrale van de werkgevers in de Antwerpse haven, Was het gevaar niet reëel dat u als investeerde 65.000 euro in een labo hydraulica. school een opleiding zou oprichten op En ook de gemeente Beveren deed zijn duit in de vraag van een handvol bedrijven? zak. Een goed uitgeruste TSO/BSO-school heeft Erwin De Ridder, directeur GTI Beveren: nood aan hoogwaardig technologisch materiaal “We zijn dan ook niet over één nacht ijs gegaan. en dat kost veel geld. Aangezien de gewone werEen projectcoördinator van de gemeente kingstoelages vaak ontoereikend zijn, moet het Beveren deed in 2004 een grondige verkenonderwijs zelf het initiatief nemen om creatief op ningsronde bij een groot aantal havenbedrijven, zoek te gaan naar partners.” waaruit bleek dat er een fundamentele nood was aan onderhoudstechnici in de haven: de volgenHoe ziet de opleiding er concreet uit? de vijf jaar alleen al moeten minstens 250 vaca“Naast een doorgedreven opbouw van kennis tures ingevuld worden. De in- en uitvoer in de over hydraulica en elektrische sturingen, zijn er Antwerpse haven nemen jaarlijks toe. En elk om de veertien dagen seminaries waar bedrijven doosje uit die schepen moet op de kade geraken specifieke onderwerpen aanbrengen op school of met de kranen, straddle carriers en vorkliften die op locatie. Er zijn ook twee stageperiodes: een de technici onderhouden.” eerste van twee weken, een tweede van een volledige maand, waarbij de studenten een geïnteWanneer ging de opleiding van start? greerde proef uitvoeren. De leerlingen krijgen ook “Op 1 september 2007, maar daar ging drie jaar enkele algemene vakken: Engels, Duits en lichavoorbereiding aan vooraf. In 2004 hebben we melijke opvoeding. Die vakken zijn in samenmet de hr-managers een beroepsprofiel uitgetespraak met de bedrijven gekozen. De meeste orikend en nadien de leerinhoud vastgelegd met ginele handleidingen zijn in het Engels en Duits,
“Onze leerlingen hebben een job nog voor ze zijn afgestudeerd.”
en een onderhoudstechnicus moet steeds naar het authentieke exemplaar kunnen teruggrijpen. Ook voor nascholingen in het moederbedrijf is technische talenkennis onontbeerlijk. In LO krijgen ze zwemles, powertraining én muurklimmen. Geen overbodige luxe, want soms moeten ze op veertig meter hoogte werken aan deze machines. En ook de leraars scholen zich voortdurend bij, sommige volgden in de grote vakantie zelfs extra cursussen in bedrijven.” Als deze jongeren afstuderen, hebben ze een goedbetaalde job beet. En toch kampen TSO en BSO nog steeds met een imagoprobleem. Waar mangelt het? “Het probleem zit vaak in de hoofden van de mensen. Ouders laten hun kinderen starten in het ASO, als dat niet lukt gaan ze naar de handel, tot ze uiteindelijk in het TSO of BSO belanden. Maar een aantal TSO-opleidingen, zoals industriële wetenschappen, zijn minstens even zwaar als ASO-opleidingen. De beschotten tussen ASO, TSO en BSO vallen in de economische realiteit, op de arbeidsmarkt dus, totaal weg. Iedereen weet hoe moeilijk het is om vandaag een goede technicus te pakken te krijgen en weet wat die kost.” Slotvraag: Hoe ver kan u als school gaan in het aanbieden van opleidingen op maat van bedrijven? “Deze opleiding is er gekomen omdat er een echte vraag is op de arbeidsmarkt, niet omdat er een tijdelijke behoefte is bij enkele bedrijven. De opleiding haventechnieken is ook een specialisatiejaar, de leerlingen hebben al hun diploma secundair onderwijs en kunnen daarmee ook buiten de haven aan de slag. Maar misschien moeten we wel eens goed nadenken over een numerus clausus voor bepaalde richtingen. Voor wie bijvoorbeeld regentaat LO studeert, zijn de arbeidsplaatsen beperkt. Ze werken onder hun niveau, of doen iets totaal anders. En dat is toch niet de bedoeling van een onderwijsopleiding?”
>
018_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
22:36
Pagina 18
18 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
>
2.
Honderd studenten kunnen zich op kosten van Sogeti vervolmaken in Microsoft software “Het idee rijpte toen ik een tijd geleden zag hoe studenten op de proclamatie van een hogeschool certificaten meekregen om aan te tonen dat ze bepaalde technologieën beheersen”, vertelt hr-manager Denis Bonnevalle van Sogeti. “Dat mocht ook wel gebeuren voor Microsoftsoftware, zo schoot me te binnen. Maar dan zou het in een andere formule moeten: niet binnen de basisopleiding, maar bovenop het curriculum. Aangezien Microsoft één van onze vaste partners is, deden zij graag mee en konden we een drietal hogescholen over de streep trekken.” Is er dan een tekort aan mensen met Microsoftcertificaten? Denis Bonnevalle, hr-manager Sogeti: “Wij zijn voortdurend op zoek naar kwalitatief hoogstaande medewerkers. Als zo’n pas afgestudeerde it’er al in het bezit is van een certificaat, garandeert dat ons dat die kandidaat al wat bagage heeft. Een hiaat in de opleiding zou ik het zeker niet noemen, want het is niet de taak van een hogeschool om studenten al één bepaalde richting uit te sturen. Zij moeten hen een brede en solide basis geven waarmee ze alle richtingen uitkunnen, de studenten zelf moeten dan beslissen welke kanten ze op willen. Voor de student kan het echter ook interessant zijn om zo bij het solliciteren een streepje voor te hebben op andere pas afgestudeerden.”
Wanneer gaat de opleiding van start? “Midden oktober zullen we de it-studenten van drie hogescholen - de Karel de GroteHogeschool in Antwerpen, Groep T in Leuven en La Haute Ecole de la Province de Liège SUALEM in Seraing - inlichten over de mogelijkheid die we hen bieden. In elke hogeschool kan men een ander certificaat behalen Windows Server 2008, MS Office 2007 Sharepoint of MS Visual Studio 2008 - en elke student kan het certifiëringsprogramma kiezen dat hem het meest interesseert. Het kan bijvoorbeeld ook extra interessant worden om een opleiding in het Frans te volgen, of omgekeerd in het Nederlands. Het opleidingstraject zelf start in elke hogeschool begin februari 2009 en loopt tot midden mei 2009. In totaal hebben we ruimte voor honderd certifiëringstrajecten. De
“Studenten krijgen les van onze werknemers.”
Hoe verloopt de samenwerking? “De hogeschool stelt de klaslokalen en de computers ter beschikking. Sogeti en Microsoft nemen alle kosten voor het certificaattraject op zich. Bijkomend sturen wij nog een aantal werknemers uit om les te geven.”
Denis Bonnevalle, hr-manager Sogeti studenten kunnen zich kandidaat stellen met een motivatiebrief en hun cv, maar natuurlijk is bij studenten vooral de motivatie erg belangrijk. Het gaat immers om een intensief programma van tweemaal drie uur per week en dat dertien weken lang.” En daarna mogen ze bij Sogeti solliciteren? “We zullen die studenten zeker benaderen, maar het is zeker geen verplichting. De studenten zijn vrij om te gaan en staan waar zij willen.”
Ook de hogeschool haalt voordeel uit de samenwerking
“Onze professionele bachelors zijn onmiddellijk inzetbaar” “Natuurlijk mogen we onze ziel niet verkopen aan een bedrijf, maar in de samenwerking met Sogeti zien we alleen maar voordelen”, zegt opleidingshoofd Toegepaste Informatica Koen Schram van de Karel de Grote-Hogeschool. “Het is altijd onze ambitie geweest om opleiding te geven op maat van de bedrijfswereld. Dat is onze opdracht ook: professionele bachelors afleveren die onmiddellijk inzetbaar zijn. We kunnen die specifieke Microsoftopleidingen echter moeilijk in onze cursus opnemen omdat er ook andere software aan bod moet komen. We moeten keuzes maken. Studenten krijgen de vrije keuze om de opleidingen voor die Microsoftcertificaten buiten hun lessen te volgen; zo kunnen we ze toch aanbieden zonder ons bestaande curriculum te overbelasten. Zo onderscheiden we ons als hogeschool ook doordat onze studenten meer bagage hebben. Dit is echt een win-winsituatie die zowel de student als het bedrijf en de hogeschool ten goede komen."
019_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
22:36
Pagina 19
Het Duitse duale onderwijsmodel van deeltijds studeren en deeltijds werken hanteert geen leeftijdslimiet of diplomavereisten. Iedereen kan erin stappen.
1,6 miljoen Duitse tieners kiezen voor systeem van deeltijds studeren én deeltijds werken
“Vele Duitse twintigers zijn al toppers” tekst Nico Schoofs – Bonn foto’s Isabel Pousset Bonn, 8.30 uur, vrijdag 26 september. Een hoogdag voor de vijftien leerlingen van Herr Steppen in het Ludwig-Erhard Berufskolleg aan de Kölnstrasse. Deze studenten ‘Bankkaufman’ of bankbediende zwaaien binnen een paar uur de schoolbanken vaarwel. Wie het in Duitsland tot ‘Bankkaufman’ wil schoppen, kan dat uitsluitend via de weg van het zogenaamde ‘duale’ onderwijs. Met ande-
1
Of het nu als ovenbouwer, bankbediende of kok is: vaststaat dat 484.000 Duitse bedrijven en 1,6 miljoen tieners het tweesporenmodel van deeltijds leren en deeltijds werken bejubelen. “Een oud-leerling leidt nu de beurs van Frankfurt.”
re woorden, de voorbije twee en een half jaar wisselden de vijftien leerlingen twee keer zes lesweken per jaar af met een werkstage in Duitse financiële instellingen, zoals de Sparkasse en de Volksbank Raiffeisenbank. In Duitsland volgen jongeren verplicht negen jaar onderwijs, en dat doorgaans vanaf hun zesde levensjaar. Meer dan de helft (51 pro-
cent) kiest nadien voor het befaamde duale systeem waarin deeltijds beroepsonderwijs en deeltijds werken hand in hand gaan. Met haar 3.000 leerlingen is het Ludwig-Erhard Berufskolleg één van de grootste beroepsscholen in Bonn. De instelling specialiseert zich in vakonderwijs voor het bank- en verzekeringwezen, belastingen, administratie en bedrijfscommunicatie. De helft van alle leerlingen
kiest er voor de duale onderwijsweg. De leerlingen van Herr Steppen wacht eind november nog één laatste hindernis: het federale eindexamen waaraan de studenten ‘Bankkaufman’ vanuit heel Duitsland deelnemen. 350 BEROEPEN Leerlingen kiezen uit liefst 350 beroepen in dat duale aanbod, en het gaat lang niet altijd
>
020_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
22:39
Pagina 20
20 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
>
om knelpuntberoepen. Het gamma bestrijkt De vijftien studenten ‘Bankkaufman’ vonprofielen als ovenbouwer over opticien tot den allen hun bedrijfsstage via het web of de systeemelektronicus of doktersassistent. krant. Isabel, 21 jaar, werkt bij de Liefst zeven op tien Duitse schoolverlaters Sparkasse: “Ik heb al op verschillende afdekiezen voor een vakopleiding via het syslingen, zoals sparen en leningen, kunnen teem. Ute Schneider, onderzoeker aan het werken. Je leert van alles wat.” Max, Daniel Duitse Federale Instituut voor en René, drie 22-jarigen op de eerste rij, Beroepsonderwijs en –Training, ontkent ten spreken vlekkeloos Engels en werken allestelligste dat bedrijven vooral hun eigen drie bij diezelfde Sparkasse: “We kunnen individuele belangen dienen. “De regelgebedrijfsspecifieke kennis vergaren. En ving rond de beroepenlijst en de inhoud van omdat we twee keer zes weken aan een stuk elke training is een gedeelde verantwoordeschool lopen, kunnen we ons op één ding lijkheid van de sociale partners, de federale overheid en de overheid van elke staat.” Het Duitse duale onderwijsmodel hanteert geen leeftijdslimiet Steppen, doceert al 30 jaar bankwezen, economie of diplomavereisten. en zakenbeheer aan het Ludwig-Erhard Berufskolleg Iedereen kan erin stappen. Schneider: “De studenten tekenen tegelijk concentreren.” Voor elk van deze een standaardcontract, dat steevast inforvijftien jongeren ligt er een regulier arbeidsmatie bevat over het beroep, de duur van de contract klaar bij hun werkgever. Hun leraar, training, het salaris en hun rechten en plichde heer Steppen, doceert al dertig jaar bankten.” Laten bedrijven de zwakke jongeren wezen, economie en zakenbeheer aan het niet links liggen? Schneider: “Natuurlijk kieLudwig-Erhard Berufskolleg. De man kent zen bedrijven de beste kandidaten. Maar het duale systeem als geen ander. “Vele omdat er steeds minder jongeren zijn, oud-studenten bekleden topfuncties in hun moeten bedrijven de zwakkeren nu ook bedrijf. Een van hen leidt vandaag de beurs kansen geven. De overheid voorziet trouvan Frankfurt. De banken en onze school wens extra trainingen voor hen.” vullen elkaar perfect aan. Ervaren bankiers
“Ervaren bankiers brengen onze studenten specifieke kennis bij, de school biedt hen een breder curriculum.”
Het Duitse duale systeem van leren en werken in een notendop - Gemiddeld traject van 35 maanden, bestaande uit deeltijds leren in een school en deeltijds werken in een bedrijf. - Keuze uit 350 erkende beroepen (dat aantal fluctueert constant). De laatste tien jaar nam het aantal dienstenberoepen sterk toe, terwijl de pure productiefuncties daalden. Een greep uit het aanbod: ovenbouwer, kok, verkoper, bankbediende, goudsmid, opticien, doktersassistent, systeemelektronicus enzovoort. - Gemiddelde instapleeftijd: 19 jaar
- Gemiddeld instapsalaris (2007): 628 euro per maand: afhankelijk van het beroep (bv. binnenschipper start aan 925 euro, bloemist aan 424 euro) - 1,6 miljoen stagiairs in 484.000 bedrijven (ofwel 23 procent van het totaal aantal bedrijven) - De Duitse privésector neemt 70 procent van alle kosten voor haar rekening, de publieke sector 30 procent. - Ongeveer de helft van alle Duitse tieners kiest voor het duale systeem van studeren en werken.
Leerlingen kunnen in het Duitse duale systeem van leren en werken kiezen brengen onze studenten specifieke kennis bij, de school biedt hen een breder curriculum. Ze krijgen hier evenzeer Duits en Engels, en algemene vakken, uiteraard wel iets meer op de zakenleest geschoeid. We plegen trouwens continu overleg met de begeleiders in de bedrijven, we zien elkaar minstens één keer per jaar. Ten gevolge van de financiële crisis hebben banken wel het aantal stageplekken teruggeschroefd de jongste tijd.” “Onze eerste stagiair in het duale systeem begon hier exact 43 jaar geleden. Toen mocht je nog op je veertiende starten.” We zitten nu aan tafel met Peter Kuhne, zaakvoerder van de gelijknamige machinefabrikant Kuhne, in Sankt Agustin, op zo’n vijftien kilometer van Bonn. “Ik begrijp bedrijven niet die klagen dat stagiairs te duur zijn. Akkoord, je betaalt er drie jaar voor. Maar we bieden aan het eind van de rit wel acht op tien een vaste job aan. We bekijken dat louter economisch. Ik krijg geen enkele subsidie, en dat vind ik goed. Ik rekruteer ze omdat ik ze nodig heb.” Het familiebedrijf telt 250 werknemers, onder wie liefst 32 stagiairs die deeltijds werken en deeltijds leren. Een uitzonderlijk hoog percentage. De hoogtechnologische machines van Kuhne dienen onder meer om plastic folie en verpakkingen te produceren, alsook deklagen van ski’s en snowboards. Peter Kuhne: “Het gaat om hooggeschoolde functies, geen banen die ik binnenkort even naar China versas. Wij leiden hier bijvoorbeeld ‘screw millers’ op (schroevenmakers, nvdr). Nergens anders in Duitsland vind je zulke profielen. We krijgen jaarlijks 1.000 aanvra-
gen, en uiteindelijk starten er vijf à zes voor een traject van drie jaar. Al tijdens hun tweede jaar vragen we hen welke job ze het liefst zouden doen. De salarissen stijgen van 600 euro in het eerste tot 750 euro in het tweede en 850 euro in het derde jaar. Ze betalen daar quasi geen belastingen op. Een aardige som voor wie nog thuis woont.” TRAININGSCENTRUM VOOR STAGIAIRS Deze regio, Rhein-Sieg, kent bijna geen werkloosheid en doet het economisch goed. Een serieus voordeel voor stagiairs, aldus Peter Kuhne: “Iedereen die dat wil, kan beginnen. Dat geldt lang niet in heel Duitsland.” Statistieken van de Duitse federale overheid tonen duidelijk hoe staten met een relatief hoge werkloosheidsgraad minder stageplekken in bedrijven aanbieden. Kuhne heeft nog een bijkomende troef. Peter Kuhne: “Er zijn amper industriële bedrijven in deze regio. Bonn is als oude hoofdstad van Duitsland veeleer een administratieve regio.” Duitse kmo’s bundelen vaak hun krachten om stagiairs samen op te leiden. Peter Kuhne: “We financieren samen met andere kmo’s een trainingscentrum waar we al onze stagiairs eerst zes maanden leren lassen, boren en slijpen. Onze bedrijfstrainers moeten een certificaat halen om hen te mogen begeleiden, ze volgen daar opleidingen voor.” Ute Schneider, onderzoeker aan het Duitse Federale Instituut voor Beroepsonderwijs en –Training: “Kleine en middelgrote nichebedrijven kunnen soms niet aan alle geldige opleidingscriteria voldoen. Daarom bunde-
n
021_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
22:39
Pagina 21
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 21
COVERSTORY
“Duitse systeem niet zomaar kopieerbaar”
uit maar liefst 350 beroepen. len ze de krachten. Vele kmo’s wisselen stagiairs uit.” Elk jaar rollen er 40.000 aanvragen binnen, vorig jaar gingen er uiteindelijk 2.000 stagiairs van start. De Duitse elektronicareus Siemens is één van de grootste aanbieders van stageplekken voor het duale onderwijs in Duitsland. Peter Eckhardt is er verantwoordelijk voor alle beroepsopleidingen. “Acht op tien krijgen
slabakt. Peter Eckhardt legt uit. “We werven stagiairs al een jaar op voorhand aan, en na die drie jaar volgt meestal nog een legeropleiding. Het duurt dus doorgaans vijf jaar vooraleer iemand echt kan beginnen. Daarom werven we net meer stagiairs als de economie slabakt, omdat we weten dat die doorgaans na vier, vijf jaar wel weer aantrekt.” Eckhardt werkte drie jaar in de Verenigde Staten in de jaren negentig. Hij ondervond aan de lijve dat het geen sinecure is om het Duitse model zomaar Peter Kuhne, zaakvoerder van machinefabrikant Kuhne in een ander land neer te aan het eind van de rit een vast contract. poten. “Er heerst een hele andere mentaDe drop-out tijdens de drie jaar durende liteit, en het onderwijs zit compleet training is amper 2 procent, wat trouwens anders in mekaar.” Bij de Duitse autobouhet landelijke gemiddelde is. Ongeveer wer BMW startten 1 september jongstletwee derde van de stages zijn in techniden 1.200 jongeren hun duaal traject. sche beroepen, een derde in commerciële Ernst Baumann, lid van de raad van functies. De duale formule laat ons toe bestuur van BMW en verantwoordelijk om eigen accenten te leggen. Maar omdat voor het personeelsbeleid: “Zelfs in deze de stage breder gaat, kunnen de leerlinzware economische tijden nemen we gen perfect in een ander bedrijf aan de onze verantwoordelijkheid. Deze jonslag nadien.” Bij Siemens geven ze net geren vormen de basis van ons succes meer stagiairs een kans als de economie op lange termijn.”
“Acht op de tien stagiairs bieden we aan het eind van de rit een vaste job aan.”
Vindt u dat het systeem van deeltijds studeren en deeltijds werken ook in België moet uitgebreid worden naar alle studieniveaus?
vacature.com/onderwijs
Johan Albrecht, professor economie aan de UGent en senior fellow aan Itinera Institute, onderzocht recent de factoren die het succes van de export van Duitse kmo’s verklaren. Een van de fundamenten waarop hij steevast botste, blijkt precies het duale systeem van deeltijds leren en werken. “Duitsland scoort traditiegetrouw zeer goed in engineering en kennisintensieve sectoren. Het reguliere onderwijs kan geen mensen op maat afleveren voor dat soort nichebedrijven. Als jong groeibedrijf kan je via het duale onderwijsmodel meteen hele jonge krachten laten meegroeien. Het valt trouwens op dat vele jonge Duitse twintigers erg snel naar topposities doorgroeien in kmo’s.” Wat is de grote verdienste van het systeem? “Het slaagt erin heel wat jongeren in het onderwijs te houden, zeker in de moeilijke jaren tussen zestien en achttien. Zo vermijd je dat ze later zonder enige scholing een job moeten zoeken. En de opleidingen zijn gestandaardiseerd. Als je een opleiding boekhouder volgt in bedrijf x, is die gelijk aan de opleiding boekhouder in bedrijf y. Bedrijven kunnen zo al arbeidskrachten selecteren terwijl ze nog op de schoolbanken zitten.” “Het duale Duitse systeem bestaat al ongeveer 200 jaar. Je had toen in heel Europa een tekort aan geschoolde arbeidskrachten. Er was wel een zeer primitief basisonderwijs en je had het onderwijs verzorgd door de gilden. Maar van technisch of beroepsonderwijs was nog geen sprake. De Duitse overheid wou een mechanisme waardoor de industrie zelf mensen kon scholen. In 1969 werd het systeem geharmoniseerd, waardoor de variëteit eruit gefilterd werd.” Kunnen we het systeem kopiëren naar België? “Het systeem zomaar kopiëren naar België is onmogelijk, Sommige sectoren in België, zoals metaalbewerking, onderhouden al vrij goeie contacten met het onderwijs, maar de Duitse duale beroepenlijst gaat veel verder dan knelpuntberoepen. Je kan er ook boekhouder worden in een bedrijf, en dat kan bij ons niet.” Waarom zouden leerlingen dan nog überhaupt boekhouding
studeren in het voltijdse, reguliere onderwijs? “Je zou je inderdaad kunnen afvragen waarom het onderwijs dingen moet doen die het bedrijfsleven beter kan? Net omwille van het nauwe contact met het bedrijfsleven wordt het Duitse reguliere onderwijs verplicht om te schakelen naar meer up-to-date technologie. Het reguliere onderwijs is in België al geruime tijd dominant, daarom zal het niet snel zo’n alternatief systeem naast zich dulden. Inkrimpen, dat ligt toch wel gevoelig.” Blijven de zwakkeren niet verweesd achter in dat duale onderwijs? “Natuurlijk is het een selectie, maar dat geldt ook op de arbeidsmarkt. Wat doen ze meer en meer in België? Ze laten er twintig beginnen als uitzendkracht voor een maand, hoogstens drie maanden. En dan mogen er vijf blijven. Kun je iemand echt op niveau krijgen op zo’n korte tijd? Waarom haal je die twintig man niet al binnen op hun zestiende? Dan kan je ze zelf trainen, en hou je er misschien tien over. Uiteraard loop je het risico dat er iemand nadien vertrekt, maar dat geldt voor vaste werknemers evenzeer. Net daarom proberen bedrijven de echte goeie een aantrekkelijke functie aan te bieden. De kostprijs per stagiair komt neer op ongeveer 15.000 euro per jaar. Iemand gewoon een beetje laten vegen, is dan geen optie, hé?” Volstaan twee à drie dagen algemene vorming per week wel? “Volgens vele pedagogen wel. Het zijn doorgaans jongeren die schoolmoe zijn, dergelijk systeem is ideaal voor hen. Een mogelijk probleem kan zijn dat niet alle bedrijven even kwalitatieve training en begeleiding aanbieden. Want het zou me verbazen dat die duizenden bedrijven bulken van de pedagogen.” De Duitse privésector financiert 70 procent van het beroepsonderwijs. Moeten onze bedrijven niet meer middelen investeren als ze de kant-en-klare schoolverlaters willen? “Ik ben daar nog niet zo zeker van. Misschien hebben grote bedrijven in België of sectorfederaties dat al geprobeerd, maar werd dat telkens afgeblokt. Als je in België bijvoorbeeld niet mag afwijken van leercontracten, dan sta je daar als bedrijf. Want dat werkt zeker goed voor bakkers, maar voor de meer kennisintensieve zaken moet je toch langer in een bedrijf verblijven.”
022_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:55
Pagina 22
22 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
MANIFEST VOOR TALENT: REACTIES BLIJVEN BINNENSTROMEN Politici, bedrijfsleiders, muzikanten en professoren, ze scharen zich allemaal achter het Manifest voor Talent van Vacature. De nieuwste reacties, heet van de naald.
foto Isabel Pousset
“Talent is talent, en staat los van wie je bent.” Bart Peeters, Zanger-acteur-presentator
023_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:55
Pagina 23
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 23
MANIFEST VOOR TALENT
"Beloftevol talent moeten we koesteren en in een omgeving brengen waar het kan groeien."
Marc Vervenne, Rector van de K.U.Leuven
foto Lies Willaert
“Kansengroepen zijn de enige binnenlandse arbeidsreserve en mogen niet langer kansenloze groepen zijn.”
Prof. Dr. Marc De Vos, Algemeen directeur Itinera Institute
foto Frank Bahnmüller
“Als we onze klanten de beste service willen verlenen, moeten ook onze werknemers een afspiegeling zijn van de maatschappij in al haar diversiteit. Vandaag hebben wij al allochtone collega's, vijftigplussers en andersvalide medewerkers in dienst. Telenet zal ook in de toekomst ieders wereld blijven openen... zonder vooroordeel, zonder onderscheid naar geslacht, afkomst of religie. Ik geloof sterk dat diversiteit onze dienstverlening naar klanten verbetert en de Telenet cultuur verrijkt.” Duco Sickinghe, Gedelegeerd bestuurder Telenet
foto Frank Bahnmüller
“Een callcenter uit India komt het lek in je dak niet herstellen. Ik wil hiermee duidelijk maken dat er grenzen zijn aan outsourcen naar het buitenland. Als we willen dat onze economie niet stilvalt en onze leefkwaliteit niet drastisch achteruitgaat, moeten inderdaad meer mensen aan de slag kunnen.”
Bert Kruismans, Standup comedian
Ook deze bedrijven schaarden zich al achter het Manifest voor Talent:
Unilin-Quickstep, Bekaert,Total Raffinaderij Antwerpen, Selor, De Lijn, Thomas Cook Belgium, AXA, Ascento, IBM Belgium / Luxembourg, Syntra Vlaanderen, t-interim, Capgemini Belgium, Belgacom Group, SD Worx, VOKA, USG Financial Forces, Philips België, Cisco Belux, UNIZO, VDAB Zuidoost-Vlaanderen, De Persgroep, Mediafin, Vlerick Leuven Gent Management School, RealDolmen, VDAB, Reynaers Aluminium, VBO, Jobkanaal, Concentra Media, Multi, Jobcentrum West-Vlaanderen, Ritmo, Alfacam Group, Etap, UZ Brussel, Carglass, Valesta, Vedior, Eclips Consult, Alter Consultancy, Start People, EASPD, USG HR Forces, Partena Ziekenfonds & Partners, Consellt, TBWA\Brussels, Railrest, Decathlon Benelux, CEI-De Meyer, Quotis, USG Innotiv, Strabag, Altreonic, Estée Lauder, Wonderwijs, South Research, DED’s it productions, Hura, Ancienne Belgique, Cherub, VDM Consult, InCoPro,
BVM, MenT Group, lumaconsult, Merits & Benefits, GOCI, tmp.adcomms, S.O.R.B. Macquoy, Q Consult, Young Executive Recruitment, EP&A, TOTE-M, KOPA Scheldeland, Passwerk, VMC-Select, Atelier Groot Eiland, Gebruikersoverleg Handicap & Arbeid, Autogrill Belux, Business Architects International, Neonomen, Bridgestone Europe, Lemniskaat, Gemeentelijk Autonoom Parkeerbedrijf Antwerpen, Groep Waak, Focus on People, Ieder Zijn Huis, CIMIC (Centrum voor Intercultureel Management en Internationale Communicatie), Receptel, GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, A Priori, Itinera Institute, Haven van Antwerpen, Vergokan, AG Johnson, Emigra Belgium, Stand-by Creative HR Services, Propaganda, Wit Gele Kruis WestVlaanderen, Andress Consulting, Alusia, Opnieuw & Co vzw, Startcentrale, T-groep...
Wilt u ook het Manifest onderschrijven als bedrijf? Contacteer dries.mahieu@vacature.com foto Isabel Pousset
024_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:56
Pagina 24
MANIFEST VOOR TALENT ONZE VOOROORDELEN KOSTEN ONS ELKE DAG MEER GELD. Feit : in Vlaanderen raken 50.000 jobs niet ingevuld. En dat tekort aan talent wordt met de dag nijpender voor onze economie. De gevolgen zullen trouwens snel voelbaar worden voor ons allemaal. Nu de naoorlogse babyboomgeneratie massaal op pensioen gaat, komt het probleem in een stroomversnelling. Denkt u dat bedrijven gewoon kunnen wachten tot er talent komt aankloppen? Neen. De enige optie die hen op termijn rest, is hun activiteiten naar het buitenland verhuizen, waar er wel voldoende werkkrachten aanwezig zijn. Dan slaat het probleem van schaarste aan talent in één keer om naar schaarste aan jobs. En de dreun die onze koopkracht dan krijgt, zal vele malen erger zijn dan wat we nu ondervinden.
Waarom raken 50-plussers zo moeilijk aan werk? Omdat ze onbetaalbaar zijn? Klopt, hun jarenlange ervaring is van onschatbare waarde. Alleen spijtig dat zo weinig bedrijven dit inzien. 50-plussers zijn een ideale troef om kennis door te geven aan de jongere generatie.
En buitenlands talent? Komen zij enkel naar hier voor onze welvaart? Dat is dan prima, want onze welvaart kan best wat hulp gebruiken. Door hier te werken bouwen zij mee aan de groei van onze economie. En zo blijft onze welvaart op peil. Of allochtonen? Waarom krijgen er zo weinig onder hen de kans om ergens aan de slag te gaan? Omdat ze onze jobs willen? Met veel plezier. Hoe meer ingevulde jobs, des te beter voor onze economie. En mensen met een handicap? Die zouden beter werken, zegt u? Wel, zij zouden niets liever willen. Want veel van hen zijn perfect in staat om een job uit te oefenen. En als zij een volwaardige professionele carrière kunnen uitbouwen, worden we daar allemaal beter van. Carrières doen bloeien, de juiste mensen en bedrijven samenbrengen, het is de bestaansreden van Vacature. Vandaar dat we aan de alarmbel trekken. Want het is vijf voor twaalf. We kunnen het tij nog keren, maar dan moeten we wel nu ingrijpen. De oplossing ligt bij onszelf: we moeten onze kijk op de arbeidsmarkt veranderen. Er is talent genoeg om een groot deel van die openstaande vacatures in te vullen. Als we maar bereid zijn om over onze vooroordelen heen te stappen. Geef uw mening op Vacature.com en onderteken het Manifest
Herbekijk uw kijk op talent.
025_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:56
Pagina 25
Bieke Helsen, kissi van looy, Valerie Vleminckx, Florence Collard, menno buyl, Marc Hendrickx, Ward Meremans, Marjan Desmedt, Tim Colman, Inge Van Dyck, Hilde Haems, Raf Vandenbussche, John Vandelanotte, Michaël Van Caeneghem, Pieter Ver Elst, Herman Nijns, Ludwig Nollet, Patrick Colemont, Tom Bossaert, Ferdi Claes, Marianne Edlund, Roel Van Puyvelde, Saar De Bock, gilbert helsen, marleen achtergaele, Louise Claeys, Sarah De Muylder, Marian Kin, Lara Boons, Valerie Thoen, Erwin Jansen, Joelle Maandag, Veerle Evers, piraat piet, Khalid Ben Mahjoub, Lara Boons, regine van ackere, Ronny Schotte, Thijs Maes, Deheyder Philip, herman cools, Alice Cooman, Bram Brammertz, Avdia Avrumutoae, daniël cattoor, Dirk Velghe, Alain De Bruyne, Jan Snoeck, An Van Berendoncks, Fatiha El Abdouni, jan stevens, luc vanloon, Chris Barbé, Moedbeck Vince, D’Hondt Mike, Lien Vandermeersch, Emile Claeys Bouuaert, Vasco Marin, Mallory Allegaert, Yvan Dierckxsens, Diane Devriendt, Ahmed Bennasser, Hachim Elhilmi, Stijn Tuytten, Nadia Saouti, Nick Leenaert, Quick-Step Unilin, an vanhooren, Ouafia Snauwaert, Fred De Mey, Bo Arfaoui, Johanna Vandamme, Hans Michielsen, Sofie Waem, aicha saouti, Anne Cammans, guy callebout, Lisbeth Jacobs, Dieter Vermander, Rose De Winne, Tineke Cartreul, Freddy Comminne, Martine Vanderstraeten, sylvie vanneste, Anita Lams-Becquart, Patrick Palet, Severine Appelmans, Daniel Stepman, Ben Op de Beeck, Tessa Vermeiren, Nadia Ouahmane, jaxson alves, Hermans Elke, Freddy Van der Linden, Willems Roos, Charlotte Steen, Jelena Chodorowskyj, Leslie Leest, Peter Lescrauwaet, Roger Desmedt, Tine Inghelbrecht, Jacky Moeyaert, Paul Boesman, Bart Gielen, Farid Abroudi, Viktoriya Rozhko, Erik Dams, Hubert Vanhoe, Dries Mahieu, Bart Moeyaert, Maaika De Doncker, Daniel Beullens, Hans Claeys, Yolande De Vocht, luc Baillieu, Luk Smeyers, Cindy Vanobbergen, jon troch, Mieke Wuytack, Geoffrey Lejeune, Sara Sabbe, patricia kempeneers, Sara Sabbe, Miet Truyers, Brigitte Vermeulen, Leen Verschueren, Wim van het Slot, Jo De Wée, Peter Stevens, lies willaert, Gabriël Fehervari, Danny Boden, Jos Heremans, Jan Poelemans, luc delagaye, Hendrik D’hoore, nathalie bressinck, Kris De Busscher, Klaas Verplancke, Miet Schreurs, Raymond Rousselle, martine boelens, nancy verdickt, Johan Stassen, Koen Lambrechts, bob haentjens, filip delzeyne, Bernard Verstraete, Peter Van Opdorp, Uschi Lichter, Sara Weerts, michael dhollander, Bart Himschoot, maria bessems, michael dhollander, ben ampe, Marilyn Shipman, Nele De Cuyper, Monita Ramon, Veerle Cajot, Emilie Acke, Aysel Karademir, Nele Dutry, Jean-Pierre Gielen, Josée Goethals, Vandormael Ivo, Evelien Van den Herrewegen, Hassan Bahendwa, Elise Beyst, Vincent Rombaut, Muriel Rubens, inge siebens, Ajit Dr Shetty, Ingelbeen Jan, Nadia Gueroui, Saida Isbai, Wesley Vanhoutte, Michel Wiegandt, Ilse Prinsen, Guido Evens, Kelly Broux, An Parewijck, Liesbeth Van Camp, Juanita Varela, maarten goethals, Abdel Karim, Anne Brackx, Anne Brackx, Jo Valvekens, Niko Lang, anthonie kerkhove, Stessens Marcella, Dieter Meeuwis, Johan Rollez, Walter Geuens, Geert Eggermont, Elke Willekens, Chris Smet, lieven loffens, Therese Geenens, Bart Gerretzen, Dirk Germonprez, Bart Hellemans, Nora Synaeve, vansina hilde, Philippe Halewyck, Tom Clarijs, Ann Fonteyn, Gert Loosen, kathleen mostien, Alexander van Biezen, fons proost, Heidi De Brabandere, Gerda Van der Straeten, kathleen de graeve, Ann De Cuyper, abeele marleen, M’hamed Mesbyh, Geert D’Eer, Jennifer Pille, Lisette van der Maarel, Henri De Vrin, Liesbet Selleslags, Tom van Baarle, Jos Cools, Alain Brouhon, Leen Weltens, Willem-Jan Vermulst, Bernd Thoné, Ilse Feryn, patrick morel, Christophe Glorieux, Nadine Bovendeerd, Rik Reynaers, Evelien Verschroeven, Nicole Swyngedouw, Eddie Niesten, Xenia Elbers, Alise Van Hecke-Jameson, Sammy Declercq, Sarah Verbeke, Cherstine Devos, André Corten, nicole wijns, christ’l wilssens, nicole wijns, Jo Willems, Magali Decloedt, Pieter Klasen, Sylvia Spannenburg, Dirk Machtelinckx, Gerd De Loor, Vera Peetermans, Kurt Tilkin, Mark Cammaerts, isabelle stubbe, Peter Schevenhels, Bob Wellens, harald de beuf, kristina ruell, Eric Molenberghs, Gilbert Vancoillie, Belinda Buysse, Elly Kerkhofs, Kathleen Kathleen Steegmans, Ludo De Boeck, Veronika Wuyts, Daan Vranckaert, Vincent Claessens, Jo Algoed, Salima Tarhach, Marie Van de Velde, Caroline Claeys, Alwin Stanley Meyerhoven, anneke jäger, Wim van Heusden, Eva Maes, Michaële Steleman, Karolien Frooninckx, Marta Malinowska, Jean Rose, Malik Akkouh, hugo de vreese, Lieve Geysens, Touria El Ahmadi, Leonore Kuijken, Maurice Piers, Danielle Puttemans, Danielle Pereboom, Gustaaf Lodewijckx, Kathy Rosseel, Karl Arnauts, Steven Hamerlinck, Luc Van Landeghem, Natascha Smet, Nahima El Baghdadi, Geert Van Hove, Julien Vranckx, Francis Pirson, Jean Smeyers, Hanne De Pourcq, Michael Van den Berghe, Stephanie Langerock, Vera Van derzypen, Chris De cocker, Erica Engelen, Maaike Andrieux, vera steenwinckel, Cédric Vandendael, bie nielandt, Carine Louckx, Veerle Emaer, Cornelis Damen, Dietrich Corthouts, Nathalie Pauwels, Bea Lievens, Bart Van de Vel, Martine Brusten, Maria Stukken, Mario Verzele, Ariane De Maere, Geertrui Daem, Avdiao Avrumutoae, Michaël Barlea, anne van achter, Koen De Vilder, Kurt Sirejacob, El Amrani Fouad, Jacques Ollevier, rachel himpe, Peggy Van De Meerssche, Jan Zwaenepoel, Katy Van Roy, Patrick Janssens, Marcus Portella Debeus, Lieselot Van Damme, Toby Baldari, Tine Inghelbrecht, Isabelle Soen, Hans De Keyser, Eddy Kindermans, Nicole Vranken, Eduard Cauwenberghs, Eric Deruyter, carine pieren, Bob Baeck, Larisssa Pak, John Annaert, Jeroen Wynants, Jean Paul Leemans, Peiren Christine, Yves De Kegel, Greet Wouters, Josine Dingemans, Marc Lamberts, Svenja Roevens, Véronique van Huffelen, Mia Van Zaelen, abdellah rakli, tristan calle, filip knops, leo de clercq, Jef Horemans, nico Dysserinck, F C, Meindert Giessen, Lieven Verbrugge, Bieke Deceuninck, Eric Cuypers, Elisabeth Stolck, Christophe Vander Eecken, Jo Verbraecken, Bregje Goes, Denise Hendrikx, Luk Vandenhoeck, Isabelle De Meester, geert kestens, lingga lah, iris dupont, Sandra Jennes, Nathalie Bergmans, Bruno De Bruyn, hugo van der wildt, Th.M.R.A. Seaux, Marthe Lemmens, Audrey Van Loock, florence bert, everaerts Nelly, assia bert, Marthe Lemmens, florence bert, Olivia Poppe, amber janssen, assia bert, astrid ogiers, David Reynders, Marc Van der Beken, louis thiers, Rachida Ouchoukout, Manuela Ngo, Sari Capron, Rudi Jacobs, Wouter Murrath, Ludo Cattoor, Dominique Bogaert, Elie Acket, casteels Filip, André Callaerts, ulli de leener, Olivia Vandesande, gilles oris, Michaël Van Caeneghem, evelyne heekhout, Inan Asliyuce, Hilde Van den Steen, Hilde Van den Steen, Ann Van den Abeele, Nora Goffart, eric van - Hastel, Andre Van Peteghem, Walter Servaes, Bart De Smet, stephan de donder, Karlien Van Molle, Olga Golysheva, Najat Hermans, Halima EM, andries rogge, Lara Boons, Bart Van der Roost, De Gendt Mark, Marc De Wolf, Etienne Vossen, Han de Bruijn, Hilde Van Bulck, Danny Rodius, Eric Verhulst, Erik Vercauteren, Nihat Derin, Ronald Lenaerts, Edwig Ferket, Jan Blommaert, Ingrid Van Bouchaute, Guy Vanderschelde, carla goossens, monica frens, isabel pousset, Pierre Kerssebeeck, Philip Pousset, christa vanrompay, Pascal Goudket, Sara Goyens, Kristine De Block, Ingel Cools, Marc Timmers, Koen Peeters, Louis De Clercq, fars ainzar, Philippe Delefortrie, Dirk Van de Voorde, Anita Cosaert, mieke goyens, Jan Mommaerts, Zoubairi Majiev, Geert Janssens, Filip Elinck, hilde beuten, elisabeth kokken, Ida Veldeman, Inge Drijkoningen, Ann-Michelle Boddaer, Leen Decock, Jos Ballings, Carine Bogaert, Annick De Dycker, Hilde Vernieuwe, Erika Nauwelaerts, Ine Verschaeren, marleen de bakker, Peter Vleeschouwers, Els Horemans, Kathleen De Jonghe, Ankie Pihler, kamiel spaepen, Maarten Deckers, Gershon Lehrer, jeroen van bogaert, claudine van den bossche, Goeyvaerts Brigitte, Sam Coppens, Bert Deferme, carmen van vlierden, Kirsten Buermans, Inge Cornette, Johan Milio, Kenneth Cauwenberghs, Lieve Nachtegael, Valere Goeminne, Miet Vande Wiele, philip claes, willy neuckermans, Pieter Stultiens, kristiaan hennissen, Kim Toye, Laurent Smeyers, Christiaan Debeuckelaer, wendy servranckx, Caroline Peters, Hilde Leys, Fatima Tirssi, Annemie Claes, Thijs Missiaen, Dirk Vanclooster, karel van de velde, Joris Moors, Michaëla Cole, kristof keppens, Sigrid Hemelsoet, Tom Vanderlaan, Diego Bouillon, Gustaaf Lodewijckx, Ingrid Delvaux, Anne Ganzevoort, Kristof F Janssens, Marieke Vanhoutte, Dirk Breugelmans, An Van Gestel, Dirk Maes, vera verscheuren, Davy De Sutter, Johan Van Damme, Myriam Vanderstappen, Filip Vanluchene, Eline Zenner, Koenraad Geerts, rudi de wit, Lieve Baetens, Regina Bulteel, Joke Costrop, Herman Marien, Lindsay Vanbever, Marc Deschuyter, marianne jaspaert, Esther Akkerman, Ariane Michiels, Nele Douce, ann christiaens, Nancy de Kerf, Willy Decrop, metten inez, Gabriele Pellegrini, Nikki Vreven, Kim Torfs, Georgo Metalidis, Christel Van Hileghem, Jo Caluyn, Ronald De Deyn, Pieter Foulon, Koen Van Damme, Erik Harperink, Annelies Smets, Erik Peeters, Caroline Van Peteghem, Nicole Vehent, Myriam Nys, elisabeth coppens, Karen Vandenweghe, Karen Depaepe, Pieter Verbestel, Carina Spruyt, dirk de ryck, Nick De Groof, Sophia Lauwers, Yolanda Daems, Ignace Kayen, Bart Adriaensens, Ellen Braet, Steven Soenen, Rik Durinck, Annelies Tondeur, Nicole Gestels, Yvette Van Hauwaert, Marc Staelens, van den broecke neesha, Lotte Delva, Greet Teuns, Robrecht Put, Jessica Stokx, Paul Popeyus, Wendy Ranschaert, Anne-Mie Knaepen, herman waterschoot, Eline Rootsaert, Pieter Vissers, barbara brandhof, peter van sande, Joan Lamote, willy van waeyenberghe, Daniel Van Der Perren, Dries De Dauw, Luc Verhaaren, Evelien De Boever, Pascal Hermans, Ellen Bakkers, Wilfried Lagaeysse, Sarah Billiet, Jeroen Camerlynck, Myriam Minne, Shari Sigo, Kris Mampaey, Steven Vanhoutte, Eric Lefebvre (Prof Em), alfred evers, Nancy Van Raemdonck, Herman Loos, Patricia Pittery, Rudolf Goeloe, Caroline Meert, Caroline Meert, Guido Nijs, Gilbert Seyssens, Dirk Van Damme, Sofie Vanhoutte, Ken Van Rafelghem, Bert Maes, Brigitte Steyt, Eddy Vyncke, Luc Bongaerts, Luc Bosman, Boudewijn (Boa) Van Hoey, khadija tacha, Marcel De Smet, Diane Lyagre,Marc Van den Abeele, Annelies Wouters, pierre schoefs, Peter Sas, Guy Orens, Christiaan Twechuizen, Nancy Thoelen, Katrien Sabbe, Marc Goethals, Guy Van der Veurst, Stef Holemans, Matthias Gallant, Cindy Dreezen, Viviane Van Ham, Hans Delabie, Soumaya Ouchoukout, dominic putzeys, Karl-Heinz Keller, Henk Demeestere, Johan Van Hauwaert, Daniel Van Oosten, Marc Sourie, Anny Lambrechts, Tami Neshamie, Debby Huvaere, Patrick Verbrigghe, Katleen Eeckels, John Morawski, Van Uffelen Luc, Jean-Philippe De Ruyter, Bas Van der Veen, Pedro Beeuwsaert, Niels Boffin, bob thomas, Eric Merny, Philippe Paeshuys, Gaby Rappoort, Peter Helversteijn, Jan Kerckx, bart hasenbroekx, Rob Hintjens, michel volckaerts, Annie Hiemeleers, jonas raats, Peter De Smet, Christine Vermeulen, Bart Jacobs, Chris Mullie, Erik Van Wiele, Eva Helsen, Lieve Prenen, Louise De Laender, Vera Stalmans, Valery van der Aalst, saar verlinden, Ellen Thielemans, Marijke De Smet, Marc Van Quekelberghe, Edwin Germonpré, Natalie Dewilde, Dany De Munter, An Colle, David Beniers, Wim Verstraeten, Martin Debacker, Germund Stokbroekx, Eleonora Vervoort, Johan Verbeek, Anita Lardenoit, veerle bernaerts, Jerry De Weerdt, Marc Pluymers, Marc Pluymers, Paul Bex, Francis Kundycki, Chris Franquet, Marina Hofkens, Saskia Litiere, Kathy Salden, philippe de clerck, Freddy Rigouts, koen claes, Isolde Dehasque, Marina De Koster, Hubert Francet, Marianne De Neef, Erik Schutyzer, Dagmar Ruf, Jose Ruiz, Kristof Maessen, Saroja Mathyssen, Wilfried Andries, Malika Outferdine, Angelo van der Linden, Jos Goffin, Maarten Guillaume, An Sallaets, Raf Wyngaerd, Evelyne Dewitte, Geert Nauwelaerts, Sayanna Mortiers, Ilse Goyens, Marleen Wellens, Thibaud De Keyzer, Sophie Angenot, sonja verkerk, Dany Schaeken, Hadewijch Afschrift, Sarah Vrielinck, Arlette Charlier, Benjamin Gryson, Tom Smets, Stefaan Bauwens, Katia Van den Berghe, Katy Craeghs, Ruben Vannobel, Ludo Smeers, Phil Frederix, Marja Boers, Patrick Pypaert, jean paul descheemaeker, Sabine De Groote, Ingrid Ilsbroux, Tom Libbrecht, Sonja Van Praet, Anja Polet, Walter Verhaaren, Gerhilde Van Oers, René Thoné, Christel Poelman, Robin Troch, Eric Willemaers, gaby Vanschel, agnes mus, Lieven Vanlerberghe, jaimie helleboogh, Julie Goetgeluk, Henri De Vrin, alexandra chanteloup, Greet Laseure, Mie Cocquyt, Arjan de Vries, Marcel Maris, Cathy Cotemans, Christy Kwiecien, Stina Vanvinckenroye, Morad El Boujdaini, Wouter Overmeire, Peter Monbailleu, Marc Van den Eynde, Herman Van Eetvelde, filip reynaert, Bernard Dedeurwaerdere, Jo Smet, Sylvie Bourghelle, Pascale Van den Heede, Jan Slagmulder, Joke Willemsen, Wendy Grootveld, Marijn Verckens, Femke Bolsens, Hans Kok, Jurgen Defurne, lieselot rabaey, Gert Van Poucke, Veerle Bruelemans, Berti Lemmes, Chris Cuppens, Luc Vandermeulen, Els De Koninck, Esther van Bloois, Hannes Couvreur, Melissa Coene, Sven Van de Ven, Stef Swinnen, Monique Behrens, tony morren, Nathalie De Ridder, cathy neve, André Vanderheyden, Tom Martens, jean-marie vanbrabant, Yvan Van Caneghem, Nathalie Le Bastard, Mirella Vervaet, Maria Ropers, Tine Walravens, Hans Vanderschot, Jean Pierre Raets, Kimberly De Laet, Hans De Greef, Remya Van der Straeten, Emile Clérisse, Martine Van Wiele, PaulH. Bicqué, anita hahn, Alexander De Neve, Fritz Vervaet, Sophie Op de Weerdt, Eric Van bets, Huguette Vantomme, Gwen Maenhout, michel pastoret, Tamara Van Roy, symonia robert, Steve Vandaele, Vanpoucke Jessica, Dette van Zeeland, Louis Willems, Guy Ruts, marianne nelissen, karen wyckmans, Cindy De Zitter, Laurence Ghyoot, Veerle Volckaert, Erwin Van Steertegem, Michel Theunen, Noël Bergs, Rob Pieterman, Oliver Noens, fred heikens, Jozef Conaert, Francis Devriendt, Sandra Boel, Cathy Allaerts, Karen van Eupen, Virginie Baert, Gregory Qvick, Chantal De Greyt, Christel Boogaerts, Walter Gaudeus, Marc Roosen, lapkwok Tang, Jef Van Rompay, Stijn Goossens, Marc Thomaere, André Morre, Elke Luypaert, Wendy Moeys, Joost Baert, Jorgen Mortelé, Johan Maes, Ann Deraedt, Tom Van den Keybus, Henk Desmedt, Kim Desaever, Aron Pectoor, Jos Feyaerts, Greet Van den Bulcke, dirk fiers, tommy maes, Jo M. J. Vehent, Oksana Dovgopola, Kirsten Jaubin, chris de nutte, Luc Callebaut, Veerle Van Driessche, Stefaan Tavernier, Gocheva Veneta, Jef Van den Eynde, Anja Gryson, koenraad ruys, Joke D’Haese, Saskia De Geest, Dirk Bamps, Annelies Van De Voorde, Marc Vanbockryck, Annika Tenno, Martin Manteleers, Johan van den Broek, Ides De Vos, De Smet Gerben, Eric Furr, Wim Annerel, jo duprez, Mathias Pauwels, Frans Uytfries, Carolien Meys, Franck Monteyne, Natascha Tavernier, Griet Van Loo, Sarah Van Bergen, Marc Bruynooghe, Kristoff Van den Berghe, Habiba E.B., Philippe Sonneville, pierre Van Houcke, Nico De Becker, Marc Naesen, Nicole De Backer, Lieve Van Soom, Liliana Da Costa, Mieke Leijten, Hilke De Knijf, Anne Marie Rombauts, annelies roozen, wim luyckx, Marc Lormans, Gunter De Donder, Els Sarens, Joris De Pauw, Ivan Vandendriessche, Klaas Soens, lieve soubry, Dirk De Maesschalck, Cindy Op de Beeck, Cathy Willems, Chris Holemans, fien kestelyn, Goedele Laga, Luc Neyens, Nicolas Lierman, Vanaken Gert, eric carion, Anja Jacobs, Catherine Beddeleem, Elsje Appermont, Kristel Geenen, Hajar El Harti, Jos Van Haegenborgh, Stefaan Delrue, Joris Sermon, Ingrid Gilis, Peter Gilson, Ana Aranguiz Rodriguez, Jean Jean Severens, Luc Vileyn, Anne-Marie Antonis, Zheng Jia-Guillaume, Anneleen Pacquets, Somers Jozef, Danny Van Boven, Danny Van Boven, anne meert, Tijl Bossuyt, Jan Tessier, Martine Lingier, Veronique Meert, Karin Hoefnagels, Wilfrid van Dam, Philip De Smet, Jacobs lydia Jacobs, andréa de jong, lucienne Paes-Brugghe, Lieven Mettepenningen, Alex Pauwels, Danny Neufkens, Jan Struyf, Peter Bauwens, nouredinne Choaibi, Gerdie Barkman, Jonas Duyck, Michaël Smeets, Tonny Van Loon, Struyf Bieke, Patricia Joliet, ronny jani, julien vranckx, Hans Schriel, Arno Mariën, paula schrevens, Yuriev Alex, ronny jani, geert wauters, Hans Van Bel, Henry Liebregts, Greta Van Casteren, Thomas Van Ostaede, Martine Van Royen, Koen Warlop, Godelieve Verstraeten, tyr Baudouin Tyr Baudouin, Liesbet vsdc, Ellen Van Cauwenberghe, Henry Liebregts, Tom Mortier, jasmien zinnid, Stephanie Samyn, Paul Verbuecken, Dany Rollé, van pellicom danny, Paul Van Rompaey, Brahim Boujida, Sofie Gielen, Paul Mariën, Maurice van Lint, Saskia Vinckier, wendy blankert, Paul Van Helshoecht, Ann Prinzie, Carl De Latin, An Coosemans, Floris Pelgrims, ellen bitter, Tom Haentjens, Jelle Desmet, Johan Van der Linden, marie-paule franke, Asmaa El Osri, erna jeanty, Karel Coosemans, William De Latin, Riet Plevoets, Steven Laurijssen, Sonja Duym, Ilja Grauls, Felicidad Uscamaita, Harald Meert, christian brando, Rosa Luci Theresia, Christian Mervilde, Geneviaëve Michiels, Elke Colle, Elke Colle, Esther den Doelder, Cresens Yé, Linda Slaets, Michaële Vanvlasselaer, Jacques Ceurtvriend, filip demyttenaere, Julie Vanacker, Francis Clément, Jan Braeken, Guy Lippens, Celine Berckmoes, Ahmed Azzuz, Jean-Marc Meyers, Willy Van Damme, Elke Colle, Jan van Manen, Erik Poels, Tsen Pond Cheung, shana van der wijst, Katrijn Aerts, Sybilla Spiessens, Caroline Van Camp, Anke Smits, Kristien Veys, Susanna Akdut, Patrick Franceus, paul adams, imelda dreesen, Marie-Andrée Moens, Pierre Van der Steichel, Beatrijs Vermaercke, wil van waeyenberghe, Johan Melotte, Dirk Deloof, sonia verleye, Filip de Preter, Guido Mouwen, Koen Sels, Gerd Goris, Hans Vangeel, Katrien De Block, Geert Roelandt, Anne Balyu, hafida kherouach, wouter semey, Tine Hebb, johan vansteenwegen, Lut Meuwissen, Van Driessche Nora, Walter Bruijninckx, Karen Jacques, Kitty Smith, Martine Boyen, Griselda Symons, Tom Ghesquiere, John Parewyck, John Parewyck, Didier Torfs, Glenn Volckaert, jan ponseele, Mia Joosten, colart albert, marc smet, Ewa Wojtasik, reginald roussel, Dirk Tjantele, Lien Vanden Broucke, Theo Tellings, Ludo Maes, Elien Declercq, Christophe Ravaut, Steven Zeegers, Muriel Collard, Marc Loore, Geert Vannieuwenhuyze, Michaël Desloover, Marc Ausloos, Kurt Vanroelen, Berit Van den Bussche, Fabienne Vanbrabant, Anne-Marie Olbrechts, Mohamed Elfeddy, Britta Gyles, bart De Backer, karen daenekindt, Frank Sliggers, Caroline Van Steenbergen, Ingrid Asnong, werner de kerchove, Paul Polleunis, Nancy Builaert, Danka Nowak, Stefan Van Immerseel, Mattias De Paep, Sarah Dujardin, Layla Kayssi, John Ongenae, Patrick Van de Vorst, Jozef Vanhove, Pim Gerarts, Wouter Van Linden, Peter Roels, Daphne Werrebrouck, Sabah El Boujdaini, Davy Paulus, Ergun Yilmaz, Johan Lisabeth, Daci azemine, Ivo Claes, peter adriaensen, Nicolas De Belder, Elie Acket, sabine fransman, Kathleen Dupont, frank bruggeman, peeters gert, sven naessens, Petra Bentein, cathy surmont, Sarah Ceulemans, Willy Macquoy, nadine verhaeghe, Jurgen Everaerts, Stephanie Vanassche, Ann De Lauw, Roland Feyaerts, Petra Wijk, Marijke Maris, Heidi Van der Herten, Carl Toppet-Hoegars, Kelly Buntinx, Jeroen Tondeleir, Bart Van Bouwel, Frank Lutter, De Mulder Tom, Anja Hoogmartens, sonja Vleminckx, Sam Cortvriend, Alexis Marchand, Tim Kroesbergen, jean Brouwers, chris janssens, Nelly Dementieva, timmy verbist, Dimitri Boriau, Patricia Raemaekers, marc boriau, Catherine De Coster, Eddy Vermeersch, Nadia De Rycke, Gaby Rappoort, Christiaan De Clercq, iovan blommaert, Chris Deloof, Rik Dieltjens, Dirk Van Waesberge, Rudy Van Oudenhove, Farid Neghli, Paul Lijnen, imke vanderlinden, suraya bhatti, niels famaey, Jari Rombauts, Roger Verhiest, Fatima Bounda, betty germis, michael arts, Denise Van Wassenbergh, Marc Eken, Judith Jonckers, Vits Carla, Kathy Stockmans, Christoph Vandewiele, eva hendriks, Alex Slaets, kim dericum, Patrick Dooms, Ann Dupont, Ingrid Bracke, Els Lahau, Sophie Timmermans, Michel Pauwels, Ives Vandepoel, Philip Vlaminck, Noel Bellen, Marc Horrix, Michiel Verhaert, Marc Timmerman, greta aelter, wim mommeyer, Luc De Wilde, Lucien Snel, Birgit Famil, Jean-Luc Van Regenmortel, Jo-Anne Jensen, Koen Van Gorp, Rianne Hemeleers, Inge Hoebeke, Romain Smeulders, kristel thijssen, Alice Reiter, iwein rombaut, mohammed tfai, Dirk Jumpertz, M VDS, Gudrun Wyntin, Luc van Put, Raf Elst, Leona Mouton, sofie cockx, lucienne thomas, Katia Chimkovitch, Rozemarijn Bijl, Paul Cockx, Trui Vandecasteele, Janne Vandenbussche, Nathalie Luyckx, Miranda Vermeiren, jan vansantvoet, Hakima El Mezaine, Maja Rutten, Kim Deconinck, Hilde Ryckaert, Patrick Van Audenrode, Crien Heyde, paul Boguhe, Ellen Stubbe, Bart Van Hoeymissen, Freddy Barbry, Emine Yeksel, Bruno Mazereel, Danny Stas, hilde houben, Janine Huijbregts, Joris Van Laere, bart gijsemans, Gert Verlinden, Marleen Zaman, Nicole Stulens, Ibis Pardon, Hans Pierre, Yvonne Van Overloop, Martin Smet, Kristel Van Dooren, Peter Bouciqué, geert Cottyn, Monique Van Dousselaere, Christel De Ryck, annemie soetaert, Ellen Vanderheyden, Yvette Segers, Joke Op den Acker, Sara Michel, els vertessen, thomas soin, Marc Zys, Joost Canniere, kaatje de meester, jan demol, Marleen Dufour, Jan Brion, Saskia Opdebeeck, Pascal De Mey, Nele Stalmans, Michel Vyncke, Marianne Requilé, André Witters, Rudi Desmet, Ann Galle, bart clapdorp, Noël Vanglabeke, Eddy Matheussen, Daniel Geboes, Jozef Van Der Wildt, daniele doorewaard, Rudi Corbeel, Rita Verbist, Hilde De Brauw, Dirk Dirix, Peter Van Avermaet, Carolina Dai, Dominique Thys, Roberto Musolino, Coosemans Laura, Patrick De Bock, Quentin Callens, Luc Watcant, constant blomme, Lodewijk De Meester, Hildegarde Lievens, Lutgarde Bertin, Eddy Van Laer, Richard Severijns, Martine Briels, Sara Neven, geelen leona, Katrien De Cock, Marc Van Laethem, Doudah Mohamed, Joyce Rom, Luc Van Lint, danielle godart, myriam panis, regina bogaert, Maarten Kaptein, Betty Huybrechts, Philippe Verstraeten, Geert Wierdsma, Edit Fenyves, Kurt Smet, Hilde Veulemans, Corinne Smits, Mathijs Clauwers, Lieve Nuyts, Diane Baert, Griet Verdonck, Pushpa Decuypere, Koen Van den Bosch, Danny Serneels, Marc Bouchet, peter flock, Ludo Verrijken, Ilse Tindemans, Katrien Goemaere, Violetta Bleus, Erwin Wittemans, katrien perquy, Katrien Aerts, Cyriel Bernaerts, J. Vink, Ingrid Callaert, Erik Debruyne, Guido Thomassen, Pieter Maenhout, Sara Vandaele, geert de raeve, lut plessers, Winnie Moens, Evelyne Devos, Ariane Van Hul, Shadea Salim Rasoel, Michel Dorny, Veerle De Greve, Anne Geurts, anouk van de velde, Guido Daenen, Veerle Simkens, Rien Vrancken, Annelies Verschuren, Lisette Vervoort, Chantal Swaelens, Eva De Coster, martine dochy, Enise Hosaf, Rosanne Cochuyt, theo verschaeren, Johan Gevers, filip lossie, annemiek nieuwenhuis, Herwig Vermeylen, Peter Stofferis, Kelly Van de Vyver, Salvo Nirta, Daria Ashurova, Luc Kennes, Astrid Mentzik, Hugo Gielen, Yves Deploige, Elke Verheyen, Pierre Celens, roel croonenberghs, Jan Denys, Geert Eggermont, Carine Verheyen, Martin Vranken, Zoe Van Damme, Simonne Devuyst, Annemie Clarysse, Ronny Rondas, Tanja Preuveneers, Paul Robert, omar(sebastian) Jorjoliani, Verschueren Mieke, Daniel Killat-von Coreth, jonckers hugo, Virginie Soetaert, Nele Demuynck, Dries Schelfaut, nathalie van huyneghem, brigitte vandenbroucke, Anja K. Vanooteghem, mireille jacquemyn, Mario Audenaert, Agnes Verhelst, Frederik Roeland, Jolien Moerman, Jan Van Damme, Kristel Schildermans, Charlotte De Mey, Barbara de Bakker, Ellen Anthoni, Veerle Verhelst, jessica Engels, Eddy Decock, Dimitri Van Meenen, Femke peeters, Marc Van Eylen, Nathalie Espeel, Peter Evenepoel, Dietlinde Mariën, wendy tanghe, marcel Velle, Ilse Pauwels, Magda Cambré, Dagmar Smet, otto de koningh, Brecht Lefevere, Karin Cammaerts, Jos Reinders, Ingrid Vanhoutte, Ludo Eyckmans, Bruno Van Hecke, Rufus Six, Gisaële Briers, Annelies Reynders, An Martens, Dominique Opdebeeck, Maggy Baetens, Henry Vanney, Tim Engels, sara aerssens, els dujeu, Harry Cuypers, Febe Lemaitre, Mohamed El Fadili, Danny De Smet, Jean-Pierre De Coninck, Ann Union, Lieven Peeters, Bart Lambrechts, Josefien De Bock, Joke Claeys,Kristel Goeman, Geert Lagae, Natalie Hoolants - Tinneke Fret, Ingrid Van den Heuvel, Najma Al Mahmoudi, Els Bourgoignie, Frank Hannaert, Koen Van Dyck, Laurent Cooreman, Tom Delsaer, Ingrid De Mulder, Caroline Andries, Jessica Vierendeels, Katharina Vasadze, Nick Magerman, Stephan Vandriessche, Emmanuel Franck, Stephanie Bawin, Anaïs De Mol, Herman Allaert, Luc Van de Velde, Philippe Van Mullem, Marijke Tavernier, Eddy Maes, Guy Mahieu
DEZE M/V HERBEKEKEN HUN KIJK OP TALENT
EN U?
ONDERTEKEN NU HET MANIFEST VOOR TALENT OP VACATURE.COM
026_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:38
Pagina 26
26 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
Afgrendelbeleid van Israël zorgt voor tekort aan basisgeneesmiddelen en gekwalificeerd personeel in Gaza en Westelijke Jordaanoever
Belgische artsen op missie in bezet gebied tekst Sam De Kegel - Jeruzalem, Westelijke Jordaanoever, Gaza foto’s Isabel Pousset
Sinds 1999 kijken Belgische artsen, verplegers en ingenieurs in het hart van de bezette Palestijnse gebieden. Met de financiële steun van de Belgische Technische Coöperatie voeren ze er operaties uit, installeren ze er intensive care units en leiden ze Palestijnen op. Maar zolang het Palestijns-Israëlische conflict woekert, blijft hun werk een doekje voor het bloeden.
Kindercardioloog Kristof Vandekerchove behandelt een kindje dat enkele dagen voordien geopereerd werd in Makassed ziekenhuis, in Oost-Jeruzalem. Sinds 1999 komen artsen en verplegers van UZ Gent naar de bezette Palestijnse gebieden om er te opereren. De ziekenhuizen hebben zelf nauwelijks hartchirurgen.
027_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:38
Pagina 27
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 27
WERK & WERELD
Israël ■ Aantal inwoners: 5.549.000 ■ Gemiddeld jaarinkomen per inwoner: 18.000 dollar ■ 20 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens
W e s t e l i j k e J o r d a a n o e v e r
Tel Aviv
Ramallah
Gazastrook
Jeruzalem Bethlehem Gaza (stad)
G a z a s t r o o k
Hebron D O D E
Z E E
Khan Younis
I S R A Ë L Makassed ziekenhuis, Oost-Jeruzalem. Gehuld in steriel pak en met een masker voor de mond volgen we een openhartoperatie op een baby van veertien maanden. De dreumes komt uit Gaza. Belgisch hartchirurg Katrien François, verbonden aan het Universitair Ziekenhuis (UZ) Gent, leidt de hartoperatie, perfusionist Dirk De Smet bedient de hart- en longmachine. Zonder perfusionist geen hartoperatie, want de hart- en longmachine neemt een tijdlang de functies van het hart en de longen over tijdens de operatie. Teamwork is hier het toverwoord. Om de zoveel seconden geeft de hoofdchirurg met een teken aan welk instrument zij wil, waarna de Palestijnse instrumentist het gevraagde voorwerp onmiddellijk uit het arsenaal van scharen en tangen pikt en overhandigt. Katrien François is hier met een vierkoppig team: intensivist en kindercardioloog Kristof Vandekerchove, verpleegsters intensieve geneeskunde Katrien Vanhooren en Gigi Coppieters en perfusionist Dirk De Smet. Verpleegster Gigi is aangenaam verrast over het niveau van de Palestijnse verplegers. “Ze werken heel zelfstandig. Wegens een tekort aan dokters doen ze soms ook medische handelingen zoals het plaatsen van een beademingsbuisje bij een reanimatie.” Hartchirurge Katrien François komt al jaren minstens een week naar de bezette Palestijnse
Joodse nederzettingen De Muur
■ Aantal inwoners: 1,5 miljoen Palestijnen, waarvan meer dan de helft jonger dan 15 jaar, bevolkingsdichtheid van 3.500/km2 (12 x zo hoog als in België) ■ Gemiddeld jaarinkomen per inwoner: 3.700 dollar ■ 79 procent leeft onder de armoedegrens en is momenteel afhankelijk van noodhulp
Door Israël bezette Palestijnse gebieden sinds 1967
heidsoverwegingen. Het is hier een komen en gaan van internationale teams, die elk hun eigen werkwijze hebben. Dat maakt het voor de Palestijnse artsen en verplegers moeilijk werken. Sommige teams, zoals de Amerikanen, komen met een leger aan materiaal en personeel en doen alles zelf, waarna ze weer vertrekken. Wij willen meer doen dan medische spoedhulp. De Palestijnen moeten het op termijn zelf kunnen, daarom leiden we ze ook bij ons in België op.”
CATHLAB IN PLASTIC De Belgische artsen en verplegers komen al sinds 1999 naar de bezette Palestijnse gebieden via de International Palestinian Cardiac Relief Organisation. Belgisch hartchirurg dr. Guido Van Nooten was oprichter van deze ngo: “In de jaren negentig ging ik op uitnodiging van collega’s in Egypte, Jordanië en Iran opereren. In 1998 werd ik opgebeld door een Amerikaanse journalist die me voorstelde om in de bezette Palestijnse gebieden een kijkje te nemen. Ik deed Guido Van Nooten, hartchirurg UZ Gent daar een ronde van de ziekenhuizen en zag derdewereldgebieden om er kindjes te opereren. Er zijn toestanden. Zo was er in het operatiekwartier immers nauwelijks hartchirurgen. “Deze week van een van de ziekenhuizen geen stromend hebben we slechts zeven baby’s kunnen helwater en viel de elektriciteit voortdurend uit. pen omdat de Israëlische autoriteiten een Op mijn ronde zag ik tot mijn verwondering aantal kinderen tegenhielden aan de grensook een Belgische vlag wapperen aan de overgang in Gaza wegens zogenaamde veiligingang van het openbaar ziekenhuis in
“We willen de Palestijnen zelfbedruipend maken. We doen niet aan geneeskundig toerisme.”
Ramallah op de Westelijke Jordaanoever. Ik ontdekte dat de Belgische regering een schitterend catheterisatielab geschonken had aan het ziekenhuis. (hartcatheterisatie is een onderzoeksmethode waarbij gedetailleerde informatie over het hart wordt verkregen. Op basis van dit onderzoek beslist de cardioloog of een operatie nodig is, nvdr) Alleen, niemand kon ermee werken, het stond schitterend verpakt in plastic. Samen met Amerikaanse, Nieuw-Zeelandse, Franse en Italiaanse artsen besloot ik toen een ngo op te richten. Met een heel team van cardiologen, verpleegkundigen, chirurgen en ingenieurs trokken we vanuit het Universitair Ziekenhuis Gent naar daar met apparatuur. We zijn toen ook ter plaatse gestart met het opereren van kinderen en volwassenen met aangeboren hartafwijkingen. Tegelijkertijd zijn we in Gent Palestijnen beginnen opleiden tot cardioloog. Anno 2008 hebben we zes cardiologen opgeleid in Gent waaronder een vrouwelijke arts - en vier verpleegkundigen. Een van de moeilijkste zaken is de juiste mensen selecteren voor die opleiding. In 1999 is ook de Belgische Technische Coöperatie (BTC), het agentschap voor Belgische Ontwikkelingssamenwerking, mee op onze kar gesprongen: onder leiding van Luc Laloo heeft BTC in Ramallah een eenheid voor intensieve zorgen en hartzorg en in Gaza een katheterisatie-eenheid geopend. Zo’n cathlab kost 1 miljoen euro, het personeel opleiden nog eens 33 procent van de prijs.” BTC investeerde ondertussen 3,7 miljoen euro, het nog voorziene budget is 5 miljoen euro. Guido Van Nooten: “Ons ultieme doel? De Palestijnen zelfbedruipend maken. We doen hier niet aan geneeskundig toerisme.” >
028_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:27
Pagina 28
28 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
Rafah, de enige grensovergang in de Gazastrook die niet aan Israël grenst, maar aan Egypte. Een deel van de grensmuur is opgeblazen door Hamas.
> In Ramallah op de Westelijke Jordaanoever ontmoeten we Mohamad Batrawi. Hij is directeur van de cardiologieafdeling van het ziekenhuis en werkt nauw samen met de Belgische Technische Coöperatie. “Ik landde hier in 1995, daarvoor werkte ik in Londen als interventioneel cardioloog. Ons departement is een geoliede machine: we behandelen per jaar meer dan 2.000 hartpatiënten, waarvan 20 procent geopereerd wordt. Omdat we meer en meer patiënten hier kunnen behandelen en niet naar buitenlandse ziekenhuizen moeten doorverwijzen, sparen we per jaar 12 miljoen euro uit. ‘Referral abroad’ is peperduur en kost gemakkelijk 10.000 euro per patiënt.” Batrawi is een strenge manager. “Toen ik hier startte, kreeg ik veel weerstand, zelfs van de minister van Gezondheid. Maar als ik altijd de bureaucratische regels zou volgen, verandert er niets. Het was ook bijzonder moeilijk om de mentaliteit te veranderen van mensen die hier al twintig jaar werken.” Zijn plannen voor de toekomst zijn ambitieus. “We willen zoveel mogelijk hartoperaties zelf doen en binnen tien jaar zelf ook kinderen opereren.”
Na het bezoek aan dokter Batrawi verkennen we de rest van het ziekenhuis en belanden we van de eerste in de derde wereld. Hier geen hoogtechnologische apparatuur, wel kleine kamers met veel te weinig bedden. Een verpleger vertelt: “We call the cardiology Batrawi’s little kingdom. Pas op, hij runt zijn afdeling fantastisch, maar hij heeft dankzij de Belgische hulp zoveel meer financiële armslag dan de rest van het ziekenhuis, dat enkel beroep kan doen op het Palestijns ministerie van Gezondheid. En dat zorgt voor afgunst, of wat dacht je?” DE DOOD WACHT NIET Twee dagen later, Erez checkpoint. ‘Welcome to Gaza’, bloklettert een groot bord, in het Arabisch, Hebreeuws en Engels. Cynischer kan haast niet, want niemand is welkom in de Gazastrook: zonder het juiste pasje raak je als journalist, diplomaat of hulpverlener niet binnen of buiten. De 1,5 miljoen Palestijnen zijn de grootste slachtoffers. Sinds Israël in juni 2007 de grenzen quasi hermetisch afsloot, leven ze als haringen in een ton op een strook
Evelyn Lernout, Belgische verantwoordelijke voor Oxfam-Solidariteit in Jeruzalem ”Oxfam-Solidariteit ondersteunt dankzij noodhulpfondsen van de Belgische overheid (DGOS) sinds 2003 twee ‘mobiele klinieken’. Per mobiele kliniek bezoeken twee dokters, één verpleegster en een gemeenschapswerker de dorpen rond Hebron en Bethlehem. Deze mobiele teams voorzien basisgezondheidszorg voor 2.000 patiënten per maand en educatieve en preventieve activiteiten voor 650 personen per maand. Vorig jaar werden ook twintig verpleegsters opgeleid tot vroedvrouw. Door de vele checkpoints en wegversperringen raken de vrouwen niet meer in de ziekenhuizen om er te bevallen. Pas afgestudeerde dokters hebben hier totaal geen praktijkervaring; een partner van ons gaf daarom dit jaar drie maanden training eerstelijnszorg aan pas afgestudeerde dokters.”
van veertig kilometer op tien en zijn ze grotendeels afhankelijk van humanitaire noodhulp. Voor ons doemt een imposant betonnen gebouw op dat veel weg heeft van een luchthaventerminal; zelfs de trolleys om bagage mee te vervoeren ontbreken niet, maar het vakantiegevoel is heel ver weg. Deze Israëlische controlepost is de enige manier om Gaza binnen te raken. Samen met Luc Laloo van BTC en hartchirurg Guido Van Nooten (UZ Gent) willen we morgen het European Gaza ziekenhuis bezoeken. Een dame in legeruniform schreeuwt ons toe dat de grensovergang gesloten is wegens ‘security reasons’; woorden als vuursalvo’s. Enkele zwaarbewapende veiligheidsagenten in burger houden ons nauwlettend in het oog, hun automatisch geweer als spreekbuis. Na een volle dag geduld oefenen, krijgen we toelating om Gaza binnen te gaan. De vrouwelijke Israëlische soldaten vuren eerst nog wat vragen af: wat we hier komen zoeken, wanneer we terugkeren, etcetera. Ze zijn hooguit negentien, twintig jaar en vervullen hun legerdienst. Met hun fijne oorringen, gelakte nagels en geacteerde norsheid lijken ze als een deus ex machina neergedaald in een surrealistisch filmdecor. Daarna lopen we door een 1,2 kilometer lange voetgangerstunnel, omringd door metershoge muren vol kogelgaten en prikkeldraad, tot we eindelijk Gaza binnen zijn. Dit scenario aan de controlepost in Erez wordt elke dag opnieuw geschreven. Enkel wanneer Palestijnen levensbedreigend ziek zijn, mogen ze de Gazastrook verlaten, zo luidt het officiële discours. Zoals voor chemotherapie, want die kan je nergens in Gaza krijgen. Maar cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) spreken een andere taal. Tussen 1 oktober
2007 en 2 maart 2008 stierven minstens 32 Palestijnen omdat ze niet (tijdig) uit Gaza raakten, sommigen stierven zelfs aan deze controlepost. Suhail Mohammed Flaifl, hulpverlener van de Palestine Children’s Relief Fund, schudt meewarig het hoofd: “Vandaag hebben we geprobeerd om elf baby’s en kinderen uit Gaza te krijgen; ze moeten dringend naar het Makassed ziekenhuis in Jeruzalem voor een hartoperatie. Slechts twee baby’s mochten door, ook al hadden ze allemaal een toelating van het ‘Referral Abroad Departement’ van het Palestijnse ministerie van Gezondheid. De dood wacht niet op ‘permits’; wie niet tijdig buitengeraakt, sterft. Ondertussen rijden we behoedzaam naar een van de weinige hotels die nog buitenlanders ontvangen in Gaza stad, vlakbij zee. Op het strand ontmoeten we bij valavond Mohammed Ayour, een 26-jarige leraar Engels. “Onze kustlijn staat symbool voor de toestand in Gaza. Idyllische stranden, palmbomen, dit zou een mooie toeristische trekpleister kunnen zijn. Maar kijk om je heen, de stranden liggen vol vuilnis, de hotels liggen in puin. Na de start van de tweede Intifida in september 2000 is het alleen maar bergaf gegaan.” De recente rapporten van De Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) liegen er niet om. De Israëlische afsluiting van de Gazastrook verlamt de economie. De Palestijnse Federatie van Industrieën (PFI) schat dat 98 procent van Gaza’s industriële activiteiten stilgevallen is. Van de oorspronkelijke 3.900 fabrieken zijn er nog slechts 23 actief. Bijna 40.000 landbouwers en meer dan 70.000 arbeiders in andere sectoren verloren hun baan. Een gelijkaardig verhaal op de Westelijke Jordaanoever:
029_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:27
Pagina 29
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 29
WERK & WERELD
Eind augustus konden 1.300 Palestijnen uitzonderlijk naar Egypte voor medische zorgen, na een akkoord tussen Egypte en de Palestijnen.
voor de tweede Intifida werkten er minimaal 150.000 Palestijnen in Israël, nu krijgen minder dan 10.000 nog een vergunning en door de bouw van de afscheidingsmuur raken almaar minder Palestijnen in Israël. Hun enige alternatief is werk proberen te vinden in de Israëlische nederzettingen en bedrijven op de Westelijke Jordaanoever. GEEN PALLIATIEVE ZORG A.U.B. Wanneer we de volgende dag langs de kustlijn richting European Gaza ziekenhuis rijden, krijgt de economische impasse een gezicht. Vervallen fabrieken, talloze huizen doorzeefd met kogelgaten en overal waar we kunnen kijken: puin en afval. De site van het European Gaza ziekenhuis in Khan Younis lijkt een oase in deze woestenij. Dit ziekenhuis is een buitenbeentje in de bezette Palestijnse gebieden. Het openbaar ziekenhuis
‘disposables’, maar ook het sterilisatiemateriaal wordt soms aan de grensposten geweigerd, omdat we er chemische bommen van zouden kunnen maken. Sinds juni 2007 waren ook drie van onze vier industriële wasmachines stilgevallen wegens een gebrek aan onderdelen. Een ramp voor de hygiëne. Na vijf maanden van onderhandelen met de Israëlische autoriteiten, slaagde het internationale Rode Kruiscomité erin ons twee nieuwe machines te brengen.” Opvallend: in dit ziekenhuis werken relatief veel hoogopgeleide dokters die hun opleiding vaak in het buitenland kregen. Maar ook in Gaza wordt onderwijs niet verwaarloosd. Abu Shahla: (lacht) “Een Palestijn heeft momenteel niets anders te doen dan studeren. De ouders sturen hun kinderen allemaal naar school. Als
“We geraken soms niet aan sterilisatiemateriaal omdat we er chemische bommen van zouden kunnen maken.” Dokter Abu Shahla, tot voor kort directeur van het European Gaza Ziekenhuis.
werd pas in de jaren negentig gebouwd, met financiële steun van de Europese Commissie. Totale kostprijs: 60 miljoen dollar. Met 800 werknemers is het de grootste werkgever in zuidelijk Gaza. Toch kampt ook dit modern ogende ziekenhuis met vele problemen. Dokter Abu Shahla, tot voor kort directeur van het European Gaza Ziekenhuis. “Door de sluiting van Gaza kampen we met een tekort aan medicijnen en ‘disposables’, dit is medisch materiaal dat slechts één keer mag gebruikt worden. Door het tekort steriliseren we de
ik ’s morgens vroeg vertrek, komen leerlingen al naar huis. De scholen draaien zelfs drie shifts om alle kinderen onderwijs te kunnen geven.” Abu Shahla vreest evenwel voor een hersenvlucht van medisch talent, eens de grenzen van Gaza opnieuw opengaan. “Vroeger bloeide de Palestijnse economie en exporteerden we wereldwijd nu zijn we extreem afhankelijk van internationale hulp. (sinds de machtsovername van Hamas in Gaza zijn de internationale donorgelden grotendeels bevroren, nvdr). Wij willen echter
geen palliatieve zorgen, maar structurele projecten waarbij de Palestijnen zelf hun toekomst in handen kunnen nemen en zelfredzaam worden. Ik ben BTC daarom bijzonder dankbaar. De katheterisatie-eenheid die ze hier installeerden, werkt perfect en ons medisch personeel krijgt de kans om in België extra opleiding te volgen.” Ondanks de lovenswaardige inspanningen van de Belgische artsen en BTC, is onze diagnose na vier dagen ter plekke weinig opbeurend. Het afgrendelbeleid van Israël heeft een enorme impact op de gezondheidszorg in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Alle ziekenhuizen kampen met een tekort aan basisgeneesmiddelen, elektriciteit en bovenal met een tekort aan gekwalificeerd personeel. De meer dan 600 checkpoints en de bouw van de 700 kilometer lange afscheidingsmuur langs de Westelijke Jordaanoever zorgen ervoor dat dokters, verplegers én patiënten zich bijzonder moeilijk kunnen verplaatsen en zelfs niet meer in de ziekenhuizen raken. En voor patiënten is de toegang tot medische zorg buiten de bezette Palestijnse gebieden moeilijk, zoniet onmogelijk geworden. Dat de Palestijnen zelf verdeeld zijn, maakt alles nog complexer. Sinds Hamas in januari 2006 de Palestijnse parlementsverkiezingen won, stelde de internationale gemeenschap en Israël een blokkade in tegen de Palestijnse Autoriteit. Sinds juni 2007 is de Palestijnse Autoriteit niet alleen geografisch, maar ook politiek verdeeld: Hamas regeert in de Gazastrook en Fatah met premier Fayyad in de Westelijke Jordaanoever. Dat dit de gezondheidszorg enorm bemoeilijkt, staat buiten kijf. Hamas zette bijvoorbeeld enkele weken terug de directeur van het European
Ammar Kayali, jonge dokter in het ziekenhuis van Ramallah (Westelijke Jordaanoever) ”Ik heb vijf jaar in de VS geleefd met mijn ouders, we kwamen terug naar Ramallah op de Westbank omdat onze familie hier geworteld is. Ik ben ondertussen dokter en volg een stage van een jaar op de afdeling pediatrie. Volgend jaar wil ik me verder specialiseren in de VS, als ik tenminste de toelating krijg om te gaan. Nadien keer ik sowieso terug, dat staat vast. Er is hier een groot tekort aan gekwalificeerd personeel (vooral managers), medicatie en materiaal, ondanks de internationale hulp. Wist je dat de Palestijnse gebieden sinds het Oslo vredesproces van 1993 10 miljard dollar financiële hulp kregen? En toch worden wij steeds armer, zolang Israël het gebied bezet en import en export van commerciële goederen verbiedt.”
Gaza Ziekenhuis, dokter Abu Shahla, zonder aanwijsbare reden aan de deur, samen met ander medisch personeel. Belgisch hartchirurg Guido Van Noten: “De afspraken die je er voorheen gemaakt hebt, vervallen. Je moet van voor af aan beginnen en dat is heel frustrerend.” Eén ding is zeker: zolang er geen duurzame lees: binationale - oplossing komt, waarbij Palestijnen en Israëli’s elkaars basisrechten respecteren, blijft de Palestijnse gezondheidszorg een noodlijdende patiënt met heel weinig kans op genezing.
030_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:47
Pagina 30
031_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:47
Pagina 31
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 31
DE SUCCESTAPES
Group Galloo uit Menen, drie generaties schrootverwerkers en Belgisch marktleider
Van oudijzermarchand tot recyclagereus tekst Evy Ballegeer foto’s Griet Dekoninck
Misschien verrassend voor een man in de afvalverwerkende industrie, maar Pierre Vandeputte heeft het niet graag rommelig. Wanneer de bestuurder-directeur van Group Galloo vanuit de vergaderruimte van het Menense hoofdkantoor uitkijkt op de werf, wil hij orde zien in de verschillende bergen schroot. Aluminium hier, autowrak-
Als elfjarige crosste Pierre Vandeputte met autowrakken tussen de schroothopen op zijn grootvaders werf. Onder zijn vader zag hij Galloo uitgroeien tot een internationale recyclagegroep. Samen met zijn broer Jan breit hij nu zelf een vervolg aan het familiesucces. “De derde generatie hoeft niet de laatste te zijn.” afval, afkomstig uit onder andere België, Frankrijk en Duitsland, van de klassieke schroothandelaars, van containerparken of van verbrandingsovens die na verbranding een ijzerfractie overhouden. “De auto’s belanden hier via de autoconstructeurs met het systeem van de ecobonnen”, zegt Vandeputte. “Via Recupel krijgen wij ook 60 procent van de Belgische elektrische en elektronische toestellen binnen.” Per jaar houdt Galloo meer dan één miljoen ton schroot, 60.000 ton nonferro en 20.000 ton kunststof van de afvalberg. Gerecycleerd metaal gaat bijvoorbeeld naar de staalindustrie, terwijl kunststoffen tot een granulaat (materiaal in korrelvorm, nvdr) verwerkt worden waarmee de autoconstructeurs bumpers en dashboards maken. Bij autowrakken worden eerst de olie en de brandstof verwijderd, alsook de banden en de accu. Wat overblijft wordt vermalen in een indrukwekkende shredder. “Om de auto’s te verwerken zoeken wij vooral mensen met een A3-diploma automechanica omdat zij een basiskennis hebben van de wisselstukken en kunnen zien of een motor nog goed is om te verkopen. Momenteel vinden we nog voldoende mensen. Veel van hen komen hier binnen als leerjongen en blijven dan na hun achttiende.”
“Als je verder wil groeien, kun je dat niet doen met mensen van de familie.” Pierre Vandeputte, bestuurder-directeur Group Galloo ken daar, wasmachines en oud ijzer nog op twee andere hopen. “Het ligt er niet net genoeg bij”, merkt hij op. “Het is vakantie geweest, maar ik erger mij daar aan. Ik ga er straks toch iets over zeggen.” De film Wall.E heeft Vandeputte niet gezien, maar hij begrijpt wel waarom een rondleiding op de werf spontaan associaties oproept met de Pixarprent over een robot die bergen afval verwerkt. Reusachtige kranen pikken het schroot met knikkende bewegingen op, terwijl machines die het pletten en versnijden een oorverdovend lawaai veroorzaken. Continu rijden vrachtwagens aan met alweer een nieuwe lading
Het personeelsbestand van Group Galloo telt een 500-tal mensen. Voor de demontage van elektronische en elektrische toestellen werkt Galloo samen met een beschutte werkplaats waar nog eens tachtig mensen in onderaanneming werken. “Van een computer wordt 90 procent gerecycleerd. De voedingen ervan gaan bijvoorbeeld naar Umicore voor de edelmetalen. Ook van auto’s recycleren we nu 90 procent. De vulling in de zetels is nog moeilijk recycleerbaar. Technisch is het mogelijk, maar zolang de stortprijs lager is dan de kost om het te recycleren, wordt het gestort. In België bestaan er nog drie storten voor dat materiaal. Het gaat gewoon de grond in. Ik denk dat dat in ons land nog maximaal vier jaar zal kunnen vooraleer we zullen overschakelen op verbranding.” EEN MAN EN EEN FIETSKAR Group Galloo telt maar liefst 35 vestigingen. Dertien ervan liggen in België, zestien in Frankrijk en één in Nederland. In België is Galloo de marktleider, in Europa draait de onderneming mee in de top twintig. Best indrukwekkend voor een bedrijf dat in 1939 begon met één man en zijn fiets. Grootvader Joseph Galloo verhuisde van Geluwe naar Menen en begon net zoals zijn familie voor hem met een handel in oud ijzer, vodden en konijnenvellen. Hij haalde schroot op bij de mensen thuis en vervoerde het in een kar achter zijn fiets. Na een jaar investeerde hij in een
auto die hem honderd frank kostte, maar die hem toeliet om meer op te halen. De groei kwam er na de oorlog. Er was veel schade en bijgevolg veel schroot. Ook aan het ijzer van obussen verdiende hij goed geld. In de jaren vijftig werd het eerste personeel aangeworven. Het bedrijf beschikte over een kleine schaar en een kleine verwerkingsmachine. In 1961 werd de eerste serieuze werf opgestart. Acht jaar later verhuisde die naar de huidige locatie in Menen, precies op de grens tussen Frankrijk en België. “Mijn grootvader bouwde sterke vestigingen uit”, zegt Pierre Vandeputte. “Hij maakte altijd goede keuzes bij de investeringen in machines. Daar heeft zijn schoonzoon, mijn vader, verder op kunnen bouwen en begin de jaren tachtig is hij begonnen met overnames. Zelf ben ik erbij gekomen in 1994 en we zijn verder die weg ingeslagen. Dit jaar hebben we bijvoorbeeld al vijf overnames achter de rug.” OPLEIDING RECYCLAGETECHNIEKEN Pierre Vandeputte studeerde marketing en volgde nadien in Parijs een bijkomende opleiding aan de enige school waar destijds recyclagetechnieken onderricht werden. “Mijn broer Jan (36) is hier al op zijn achttiende komen werken. Vandaag staat hij in voor het operationele luik. Hij koopt bijvoorbeeld de kranen voor heel de groep, is verantwoordelijk voor het rollend materieel. Hij investeert jaarlijks zo’n tien miljoen in machines en ik zorg dat hij het geld
> Pierre Vandeputte, bestuurder-directeur Group Galloo: “Dit jaar hebben we al vijf overnames achter de rug.”
032_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
18:47
Pagina 32
32 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
DE SUCCESTAPES
de shredderinstallaties geïnstalleerd. Stel dat iemand thuis een pcb-houdende olie heeft uit een of ander verwarmings- of koelapparaat. Die raakt dat niet kwijt, doet een auto weg, gooit dat op de zetels van die auto. Je ziet dat nooit meer terug. Ik zeg maar iets. Bij ons komt dat in de shredder en er komt stof vrij. Vroeger viel dat buiten, nu niet meer. Maar eigenlijk moet de controle aan de bron gebeuren.” Vandeputtes bezorgdheid om de potentiële vervuiling is geen pose. Dat hij milieubewust bezig wil zijn, blijkt meer dan eens. Neem bijvoorbeeld het nieuwe hoofdkantoor van Group Galloo. Op aansturen van
tussen de twee broers verloopt goed, zegt Pierre even later. “We zien elkaar niet veel. Mochten we geen familie zijn, zouden we moeilijk kunnen samenwerken, denk ik. We zijn immens verschillend.” De broers kozen ervoor om het bedrijf te laten leiden door een ceo die geen lid is van de familie. “Als je verder wilt groeien, dan denk ik niet dat je dat kunt doen met mensen van de familie. We hebben bijvoorbeeld ook al een externe bestuurder, Luc Vandewalle (voormalig ceo ING nvdr). Mijn vader komt nog vier dagen per week naar kantoor. Hij houdt zich bezig met alles wat hij graag doet, bijvoorbeeld de overnames. Hij deelt zijn ervaring en denkt
“Als er pcb’s en dioxines binnenkomen, dan is dat omdat anderen ze in het afval gestoken hebben.” Pierre Vandeputte, Group Galloo Pierre Vandeputte: “Wij hebben al ongeveer 1 miljoen euro geïnvesteerd in allerlei mogelijke maatregelen om vervuiling te vermijden.”
> heeft.” Vandeputte lacht luid. Ook hij belandde na zijn studies meteen op het familiebedrijf. Dat werd altijd van hem verwacht, zonder dat daar vooraf veel woorden aan vuil gemaakt werden. “Mijn vader vroeg me of ik het zag zitten. Ik zei ja. Hij vroeg waneer ik kon beginnen en ik ben begonnen. Simpel. Ik heb eerst twee jaar gewerkt op een filiaal in Charleroi. Ik had dat zelf gevraagd. Ik had daar een stuk beton met een machine erop en als die werf goed draaide, mocht ik terugkeren naar Menen. Makkelijk was het daar niet altijd. In die tijd had ik mijn familienaam meer tegen dan mee. Je moet als een eend het water van je kunnen afschudden.” Bestand zijn tegen kritiek is wellicht geen overbodige eigenschap in een sector zoals deze. Een schrootverwerker draagt namelijk een paradox in zich: hoewel de recyclageactiviteiten bijdragen tot een beter milieu zijn ze soms ook milieubelastend. Group
Galloo werd al meermaals met de vinger gewezen wanneer in de omgeving van Menen te hoge dioxinegehaltes opgemeten werden. “Het probleem gaat telkens over pcb’s en dioxines. Maar wij maken er geen aan hé! Als er hier van die stoffen binnenkomen, dan is dat omdat andere mensen die ergens ingestoken hebben. Ons beleid stelt dat alles wat binnenkomt pcb- en dioxinevrij moet zijn, maar als je naar het containerpark gaat en je kunt daar alles in een bak gooien omdat er niemand op staat te kijken, dan komt dat hier terecht. De meeste pcb’s komen uit elektronicaschroot. Daarom worden alle elementen die pcb-houdend zijn, manueel verwijderd. In feite zijn pcb’s een sectoraal probleem. Het is dan ook belangrijk dat de sector oplossingen uitzoekt en uitwerkt. Wij hebben al ongeveer 1 miljoen euro geïnvesteerd in allerlei mogelijke maatregelen om vervuiling te vermijden. Zo hebben we grote filters met afzuigsystemen op
Vandeputte is het gebouw zo ontworpen dat er geen centrale verwarming meer nodig is. In de winter wordt warme lucht van bijvoorbeeld de computerschermen en van de lichaamswarmte van de medewerkers uit de kantoren getrokken en in de ruimte tussen de dubbele beglazing geblazen om een constante temperatuur te creëren. In de zomer gebeurt het omgekeerde. Dan nemen ze koude lucht uit het noorden, steken hem onder de grond om verder af te koelen en blazen hem dan naar binnen. “Ik denk dat ik milieubewust ben omdat ik graag in de natuur bezig ben. Mijn favoriete hobby is tuinieren.” EXTERNE CEO Tijdens het interview belt Pierre even met zijn broer Jan. Die zou normaal ook aanwezig zijn, maar is weggeroepen om zijn advies te verlenen over een breuk aan een kraan op een werf in Frankrijk. “Jammer dat je er niet bent”, zegt Pierre in sappig West-Vlaams. “Ze hadden nochtans graag een twien schoons op de foto gehad”, waarna een luide bulderlach volgt. De samenwerking
mee aan de lange termijnstrategie. Ik geloof niet dat de derde generatie in een familiebedrijf de laatste is, zeker niet als je je omringt met de juiste mensen.” In België staat Galloo al aan de top, in Europa nog niet. Liggen daar de ambities voor de toekomst? “Als we dat willen doen, dan moeten we naar de beurs. Vandaag zijn we daar nog niet klaar voor. We zitten volop in een herstructurering. Vroeger hebben we altijd bedrijven gekocht volgens het nabijheidsprincipe. Een bedrijf uit Brugge werd gekocht vanuit Menen omdat het daar het dichtst bij lag. Een uit Lomme kochten we vanuit Rijssel. Dat resulteerde in een wirwar aan structuren van aandelen. We zijn dat nu op punt aan het zetten en tegen eind dit jaar hebben we een holding en subholdings per land. Dat is een eerste stap. Ten tweede moet je daar als familie zelf klaar voor zijn. Mijn broer is daar iets minder klaar voor dan ik. Maar als we morgen een grote overnamekans krijgen en er is voor de financiering maar één mogelijkheid en dat is een beursgang, dan gaan we dat als familie overwegen.”
Pierre Vandeputte, een milieubewuste schrootverwerker De man ■ ■ ■ ■ ■ ■
Pierre Vandeputte, 34 Lid van de raad van bestuur en het directiecomité Volgde opleiding marketing en aanvullende cursus recyclagetechnieken Vader van Merel en Margot Voorzitter van de federatie van Belgische schrootbedrijven (Coberec Metals) Voorzitter van de volleybalclub van Menen
Het bedrijf ■ ■
■ ■ ■
Opgericht: in 1939 door grootvader Joseph Galloo Activiteit: recyclage van ferro en non-ferrometalen en van consumptieschroot (auto’s, wasmachines, elektronica, ...) Werknemers: 500 in heel de groep Vestigingen: 35, 13 in België, 16 in Frankrijk en 1 in Nederland Omzet: 450 miljoen euro
Het is niet al goud wat blinkt Pierre Vandeputte over koperdieven: “Daar hebben we twee keer last van. Een eerste keer omdat ze komen stelen bij ons. Een tweede keer omdat ze gestolen koper verkopen aan ons zodat wij mogelijk strafbaar zijn als helers. Dat is iets waar we ons niet kunnen tegen indekken. We discussiëren al een aantal jaar via de federatie met de overheden om te verplichten dat iedereen die hier komt, zijn identiteitskaart moet laten zien. Zo doen ze het in Frankrijk.”
033_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
22:47
Pagina 33
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 33
DAG VAN DE ARBEID
INTUSSEN IN ... MONTRÉAL Wie? Ari Van Assche (32) woont en werkt al drie jaar in Montréal, Canada. Wat? Professor internationale handel in de business school HEC Montréal. Wekker? Mijn zoon van 22 maanden, Noa, is onze wekker. We staan rond 7 uur op. Pendelt? Mijn vrouw, Simona, is professor aan de Université de Montréal. Omdat beide universiteiten naast mekaar liggen, is het goedkoper voor ons om met de auto naar het werk te gaan. Begint om? 9 uur. Kantoor? Ik probeer altijd te veel dingen tegelijk te doen en mijn bureau is daardoor altijd verzadigd met papieren.
DE ZAKENREIZIGER
“Ik ben al twee weken onderweg met trein en vliegtuig” Ondertussen op het perron in Brussel Zuid: Japanner Akihiko Oyama reist al bijna twee weken door Europa wanneer we hem ontmoeten. Hij wacht op de trein naar Düsseldorf. “Ik ben twaalf dagen geleden vertrokken vanuit Tokio over Parijs naar Lissabon. De vlucht naar Parijs nam twaalf uur in beslag, die naar Lissabon nog eens drie uur. Onderweg probeer ik vooral te slapen. Soms bekijk ik een film.” “In Lissabon woonde ik een internationale conferentie bij. Van daar ben ik teruggevlogen naar Parijs. Daarna nam ik de trein naar Brussel en nu trein ik
Kledij? Een hemd en lange broek. Wanneer ik les geef aan MBA-studenten, doe ik wel een pak aan. Lunch? In de cafetaria van de universiteit. Er zijn weinig restaurants rond de universiteit door bouwrestricties. Naar huis om? Om 17 uur haal ik mijn zoon op van de crèche, op tien meter van mijn universiteit. Het is meestal niet het einde van mijn werkdag. Maar tussen 17 en 20 uur gaat al de aandacht naar Noa. Taboes op de werkvloer? Er zijn weinig taboes. De talenstrijd in Québec laat zich wel vaak voelen. Zo heb ik eens een kleine rel veroorzaakt door een mail in het Engels door te sturen zonder Franse vertaling bij. Collega's praten over? Opvallend weinig over lokale politiek. Ze discussiëren wel graag over Amerikaanse, Franse en recent ook Belgische politiek. Doorzakken? Op vrije avonden genieten Simona en ik van een goed restaurant. In vergelijking met de VS, waar we vijf jaar gewoond hebben, is de lokale keuken hemels. Do? De vele zomerfestivals en terrasjes in Montréal. In de zomer zijn er meer activiteiten dan tijd. Skiën, schaatsen of lopen in de winter. Dont's? Word niet ziek in Montréal. Ziekenzorg is gratis, maar de kwaliteit laat te wensen over. Het is zeer moeilijk om een huisdokter te vinden en de wachttijd voor kritische interventies duurt maanden. De cynische realiteit is dat huisdieren betere en snellere zorg krijgen dan mensen. (LC)
Naam: Oyama Akihiko Leeftijd: 43 Woont in: Tokio, Japan Functie: Chief specialist Bedrijf: Toshiba Vertrekt: Van Brussel naar Düsseldorf
nog eens naar Düsseldorf voor een meeting om dan terug naar huis te vliegen. Best wel vermoeiend.” “Bij Toshiba ben ik chief specialist. Ik ontferm me vooral over onze relatie met de overheden. Normaal gezien reis ik een keer per maand en zo’n trip duurt een week. Deze twee weken duren voor mij echt lang. Ik mis mijn familie. Ik heb vier kinderen. Helaas kan ik ze niet dagelijks bellen, want daar is de tijd niet voor en bovendien zit je ook nog eens met het tijdsverschil. Ik heb nog geen echte cadeautjes gekocht, maar uit Brussel neem ik wel chocolade mee.” “Ik kom graag naar Europa, maar ik reis even graag naar de States. Vooral New York bevalt me enorm. In Lissabon had ik een halve dag de tijd om de stad te verkennen. Ik heb er diverse kastelen in de buurt bezocht. Brussel ken ik vrij goed, want het is al de derde of vierde keer dat ik hier kom. Ik verblijf altijd in hetzelfde hotel, de Crown Plaza.” (EB, foto LW)
DE BALANS
“Om 5.30 uur sta ik op en kijk ik naar het nieuws” Marcel Hofströssler (51) is office manager bij Companeo in Anderlecht. Hij is gehuwd met Viviane Doudelet (47). Het koppel heeft vier kinderen: Stéphanie (29), Marcel-Norbert (28), Christophe (25) en Séverine (24), en woont in Dilbeek. VROEGE VOGEL “Door een zware ziekte slaap ik weinig. Ik sta op rond 5.30 uur en kijk ’s morgens altijd naar het nieuws op één, Ring Tv en/of CNN als ik me verder in een item wil verdiepen. Rond 7 uur ben ik meestal op kantoor en werk ik door tot 18 uur. Na het avondeten gaat de pc weer aan.” (KLEIN)KINDEREN “Christophe bewoont onze bovenverdieping maar is zelfstandig en heeft een job. Onze kinderen en onze kleinkinderen blijven onze eerste zorg. Zij zijn naast mijn werk mijn leven en bieden me het ultieme genot. Voor hen sta ik altijd klaar en als er schoolactiviteiten zijn, gooi ik mijn agenda overhoop om er bij te kunnen zijn.”
WEEKENDWACHT “Ik zit in een elektrische rolstoel en door mijn ziekte zit sport er voor mij niet meer in, hoewel ik een echte doordrijver ben. Van vrijdagavond tot zondagavond sta ik paraat voor mijn familie. Als er iets gebeurt of als er iemand te diep in het glas gekeken heeft, kunnen ze mij om het even welk uur bellen.” HUISHOUDEN “Mijn vrouw runt het huishouden en ik ben op dat vlak veeleisend. Dankzij haar goede zorgen zie ik er altijd piekfijn uit, ik draag zorg voor mijn imago. Zelfs mijn monovolumewagen moet proper zijn en poets ik eigenhandig. Als mijn gezondheid het toelaat, zelfs elke week.” MET DE CARAVAN OP VAKANTIE “Jaarlijks trekken we met onze caravan naar Zuid-Frankrijk voor een leuke
vakantie. Meestal vergezelt mijn dochter ons met haar kinderen zodat we tot ons groot plezier de ultieme ‘oma en opaactiviteit’ ten laste nemen. Mijn vrouw en ik nemen ook de tijd voor een gezellig etentje en nu mijn jongste zoon in een theaterclub/koor zit, genieten we van zijn optredens.” BALANS IN EURO Restaurant: 180 à 250 euro/maand Vakantie: 3.000 à 3.500 euro/jaar (CN, foto IP)
Hoe vindt u de balans in uw leven?
debalans@vacature.com
034_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:36
Pagina 34
Didier Borremans, bedrijfsleider én mantelzorger: “Toen mijn vrouw een hersenbloeding kreeg, was ik helemaal van de kaart en kon ik enkele maanden niet meer werken.”
Hoe combineert bedrijfsleider Didier Borremans zijn drukke job met de zorg voor zijn gehandicapte vriendin?
“Ik mag Myriam niet alleen laten” tekst Hermien Vanoost foto’s Griet Dekoninck
Hij is bedrijfsleider, zij succesvolle zakenvrouw. Tot daar geen vuiltje aan de lucht; tot zij begin 2005 een hersenbloeding krijgt en hij er ineens een fulltime job bijkrijgt: die van mantelzorger. De odyssee van Didier Borremans en Myriam Staelens.
”
035_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:36
Pagina 35
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 35
WERK & WELLNESS
een werknemer dat voor elkaar zou moeten krijgen, weet ik niet. Zijn vakantiedagen zijn zo weg.” EEN PERSOONLIJKE ASSISTENT Dat Didier zelf voor zijn vriendin zou blijven zorgen, daar bestond geen twijfel over. “De sociaal assistente uit het revalidatiecentrum heeft ons in contact gebracht met allerlei verenigingen die met thuishulp bezig zijn. Ze hielp ons ook bij het invullen van een dossier voor het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.” Van dat Agentschap kregen Myriam en Didier een financiële tegemoetkoming voor de aanpassingen aan de woning. “Tot voor die bewuste maandag woonden we op twee locaties: tijdens de week hier en tijdens het weekend in Myriams huis in Laken. Omdat in dit huis minder trappen zijn, verblijven we nu altijd hier. We hebben hellende vlakken, ergonomische handgrepen en een
morgen een verpleegster, drie keer per week een logopediste, vijf keer per week een kinesiste en twee keer per week een ergotherapeute. En dan komt er ook nog een werkvrouw langs voor de klusjes in huis. “Het is allemaal minutieus gepland, zodat Myriam nooit alleen is. De gaten, die vul ik. Op de kinderen (in het huis wonen een dochter van Didier en een zoon van Myriam, nvdr) kan ik niet echt rekenen. Uiteindelijk komt het op mijn schouders terecht. Ik moet ervoor zorgen dat alles gecoördineerd wordt, dat er eten in huis is, dat Myriams pillen klaarstaan,.... Duizenden-een kleine dingen, ik heb er een fulltime dagtaak bij. Alleen het schortje ontbreekt nog.”
Schakelen jullie nooit buren of andere vrijwilligers in? “Nee, de zorg voor Myriam is niet iets waarop ik wil of kan improviseren, dat moet professioneel geregeld zijn. Je kan eens een buur vragen, maar je kan dat niet systematisch doen.” Hoe slaagt Didier er dan in die taak met zijn drukke job te Didier Borremans, bedrijfsleider én mantelzorger combineren? “Ik heb nooit tachtig à negentig uren per week gewerkt. Van bij de badlift geïnstalleerd.” Bij datzelfde opstart van mijn communicatie- en mijn Agentschap hebben ze intussen een aanmediametriebureau heb ik geprobeerd om vraag voor een persoonlijk assistentiebudmezelf overbodig te maken. Ik was en ben get (PAB) ingediend. “Dat budget zou ons nog steeds van oordeel dat ik me moet in staat moeten stellen iemand aan te omringen met mensen die het beter weten nemen om ons te helpen”, legt Didier uit. dan ikzelf.” Een aanpak die blijkbaar ren“Probleem: er zijn nog duizenden wachtendeert: tegenwoordig werkt Didier nog dertig den voor ons.” Tekenend, pas na twee jaar uren per week, de rest van de tijd gaat naar kwam er iemand langs om de papieren in te zijn vriendin. “Ik zou graag wat vrije tijd vullen en het budget aan te vragen. Volgens willen, maar dat zou betekenen dat iemand een eerste berekening zouden ze recht hebanders de zorg voor Myriam moet overben op 12.000 euro per jaar. Hoeveel ze nemen. Misschien brengt het persoonlijk uiteindelijk zullen krijgen, daarover zal een assistentiebudget soelaas.” commissie van deskundigen beslissen. Die houden onder andere rekening met de aard 1.800 EURO PER MAAND en de ernst van de handicap en met de Over financiën gesproken, hoe krijgen leefsituatie. Didier: “We zijn alleszins Didier en Myriam de eindjes aan elkaar benieuwd of we het bedrag ooit zullen krijgeknoopt? Didier: “Gezien haar managegen. En als het zo ver is, dan rest nog de mentfunctie had Myriam vroeger een goed vraag: wie zullen we met 12.000 euro een loon. Nu is ze teruggevallen op 1.800 euro heel jaar kunnen betalen?” per maand, geld van het ziekenfonds. Omdat wij de kosten kunnen delen, valt het Een persoonlijke assistent of niet, ten huize allemaal goed mee. Stel dat je met dat Borremans-Staelens is het nu al elke dag bedrag én de huishuur én de dokterkosten een komen en gaan van hulpverleners: elke én het eten moet betalen, dan word je de
“Ziek zijn blijft een luxe, niet iedereen kan het zich permitteren.”
“Kijk, dat is wat ik bedoel met goed timemanagement”, lacht Didier Borremans (48) wanneer we gelijktijdig de oprit van zijn huis opdraaien. Stiptheid en planning, daar houdt deze man van. Niet alleen omdat dat verwacht wordt van een bedrijfsleider, maar ook en vooral omdat zijn vriendin die strikte regeling nodig heeft. “Er moet altijd iemand bij haar blijven”, legt Didier uit terwijl we Myriam (46) een hand schudden. Ze volgt een tennismatch op televisie. Maar wie er speelt, weet ze niet zo goed, en de stand herinnert ze zich evenmin. Kijkt ze geen tv, dan leest ze een Kuifje-album. Naar de prentjes kijken, gebaart ze met haar vinger. “Myriam heeft moeite om te praten”, zegt Didier. “Haar geheugen laat haar soms in de steek. En stappen lukt niet meer zo goed als vroeger.”
Vroeger, dat is voor 2005, toen Myriam als salesdirector bij VNU Business Publications werkte. Didier: “Plots waren die goedbetaalde job en die mooie carrière verdwenen. Die maandagmorgen kreeg ze een hersenbloeding en ging ze in coma. Een klap in mijn gezicht. Ik was helemaal van de kaart en kon gedurende enkele maanden niet meer werken.” Na drie weken werd Myriam weer wakker. Ze verhuisde eerst naar een gewone afdeling en vervolgens naar een revalidatiecentrum. Wat volgde, was een jaar van vallen en opstaan. En al die tijd bleef Didier zijn vriendin trouw tweemaal daags bezoeken. “Terloops was ik wel met mijn werk bezig, maar het was toch niet hetgeen me echt bezighield. Nog een geluk dat ik zelfstandige ben en mijn dagen zelf kan plannen. Hoe
>
036_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:36
Pagina 36
36 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
WERK & WELLNESS
>
facto arm, zelfs al was je vroeger directeur. Het klinkt misschien vreemd maar ziek zijn blijft een luxe, niet iedereen kan het zich permitteren.” Medicatie is één, bijkomende complicaties zijn een andere bron van stijgende facturen. Sinds de hersenbloeding moest Myriam al verschillende keren onder het mes: “Eerst waren het haar ogen, dan haar voet en nu misschien haar nieren. Het blijft een echte odyssee. De kosten stapelen zich op en worden maar deels terugbetaald. Al goed dat er zoiets bestaat als een maximumfactuur (de jaarlijkse medische kosten zijn geplafonneerd, afhankelijk van het gezinsinkomen, nvdr).” Volgens Didier kan de overheid wel degelijk een en ander doen om op die kosten te besparen en om de bijhorende papierberg in te krimpen. “Kijk naar Myriam, zij heeft permanent kiné nodig. Dat zal niet veranderen. Toch moet ze om de zestig beurten, dus om de drie maanden, opnieuw naar de dokter voor een voorschrift. En bij die dokter moet ze uiteraard ook elke keer 32 euro neerleggen. Zo verlies je niet alleen als individu enorm veel geld, maar ook als overheid. De geest daarvan is om beter te kunnen controleren en dus te besparen, in realiteit bereik je net het omgekeerde. Ik wil geen klaagzang houden, maar volgens mij kan het toch een stuk efficiënter. Kan de overheid bijvoorbeeld niet aan elke mindervalide een soort account manager toewijzen? Iemand aan wie ze al hun vragen kunnen stellen? Zo zouden we alvast gemakkelijker onze weg vinden binnen de brede waaier aan instanties en organisaties.” OPTIMIST Hoe ziet de bedrijfsleider annex mantelzorger de toekomst? “Geen idee. Ik ga verder op het pad dat ik jaren geleden ben ingeslagen: mezelf vervangbaar maken. Ik wil natuurlijk dat mijn bedrijven verder succesvol blijven, maar ik ben geen workaholic. Hoe het in de praktijk zal evolueren zal deels afhangen van de gezondheid van Myriam.” En privé? “Ondanks de omstandigheden amuseren wij ons goed. Myriam is een heel sterke madam, een ongelofelijke optimist. We maken er samen het beste van. Je leert de dingen ook veel meer relativeren: sommige mensen zeuren al als hun nagel is afgebroken, wij weten ondertussen wel beter.”
>
S ENKELE CIJFER
TELZORGERS VAN ALLE MAN . TAALDE BAAN HEEFT EEN BE
59%
EN ZICH IN N OP 100 ZETT 4,3 VLAMINGE LIELEDEN, MI FA DE EN EV VOOR ZORGBEHO N. RE BU EN ISSEN VRIENDEN, KENN T VAKER DAN MANNEN. HE EN DO VROUWEN S WAREN MANTELZORGER 196.000: ZOVEEL ER ANNO 2005
WAV, 2006) de, Steunpunt mantel der lief (Bron: Met de
Hoe combineert u als werknemer uw job met de zorg voor een familielid met een handicap? “Nog een geluk dat ik zelfstandige ben en mijn dagen zelf kan plannen”, getuigt Didier Borremans. “Hoe een gewone werknemer zijn job en de zorg voor een gehandicapte partner kan combineren, ik weet het niet.” Meteen dé vraag voor de Mantelzorglijn, het informatiekanaal voor mantel- en thuiszorg.
aanpassingen in de woning en aan de wagen, en dat in een persoonlijk assistentiebudget (PAB) voorziet. Met dat budget kan je een assistent in dienst nemen: de partner of iemand anders. Bedoeling is dat de persoon met een handicap een zo zelfstandig mogelijk leven kan leiden."
● Stel, mijn partner belandt in een rolstoel. Ik wil graag voor hem blijven zorgen, maar ik wil ook blijven werken. Wat moet ik doen? Evelien Dekens van de Werkgroep Thuisverzorgers vzw, de organisatie achter de Mantelzorglijn: "Ik zou je doorverwijzen naar de sociale dienst van het OCMW, de sociale dienst van de mutualiteiten en het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). Zij kunnen je vertellen op welke premies en tegemoetkomingen je aanspraak kunt maken en welke diensten en voorzieningen thuiszorg ondersteunen. Ze helpen ook bij het invullen van de nodige papieren. Voor uitleg over zorgverlof, in dit geval loopbaanonderbreking in het kader van medische bijstand, kan je terecht bij de VDAB en de RVA. Het verlof dat je op die manier kunt krijgen, is weliswaar beperkt tot een jaar voltijds of twee jaar deeltijds. Wellicht is het ook interessant om contact op te nemen met het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (vroeger het Vlaams Fonds, nvdr) dat tegemoet komt in medische hulpmiddelen en
● Toch blijft het voor een leek moeilijk om bij de juiste dienst terecht te komen. Lees er de getuigenis van Didier en Myriam maar op na. "Dit blijkt ook uit onderzoek van het voormalige Centrum voor Gezins- en Bevolkingsstudies. Mensen weten onvoldoende wie welke dienst aanbiedt. De mutualiteiten kennen ze bijvoorbeeld vooral als de instantie om betalingsbewijzen van de huisarts in te leveren. Dat ze er ook nog andere info kunnen krijgen, weten ze vaak niet. Tegenover het OCMW heerst er nog steeds enige schroom. En het CAW kennen ze al helemaal niet. Er is dus nog werk aan de winkel.” "In iedere gemeente wordt op dit ogenblik gewerkt aan een Sociaal Huis, meestal verbonden aan het OCMW. Hier kunnen burgers terecht met vragen over allerlei sociale dienstverlening, en dus ook met vragen over (thuis)zorg. Sommige lokale besturen staan hierin
verder dan andere. Bovendien vult de ene gemeente het concept 'Sociaal Huis' anders in dan de andere. Sommige gemeenten bieden bijvoorbeeld enkel een website aan. Bepaalde delen van de bevolking worden zo niet bereikt." ● Een andere vaak terugkerende kritiek: de wachtlijsten voor een persoonlijk assistentiebudget (PAB) zijn te lang. Hoe komt dat? "Eens je bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap bent ingeschreven (steeds voor je 65ste; voor ouderen bestaan er andere organisaties, nvdr), dien je op de provinciale afdeling van het VAPH een PAB-aanvraagformulier in. Vervolgens zal een multidisciplinair team een ‘inschalingsverslag’ opstellen. Op basis daarvan oordeelt een commissie van deskundigen of en wanneer je voor een budget in aanmerking komt en welk bedrag je jaarlijks krijgt (Het PAB schommelde in 2007 tussen 8.323,78 en 38.844,29 euro, nvdr). Maar omdat er onvoldoende middelen zijn, kan niet iedere aanvrager meteen over een budget beschikken. Personen met een handicap met de meest dringende noden krijgen prioriteit. Vandaar dat voor sommigen de procedure heel lang kan aanslepen." Meer info? www.mantelzorglijn.be
Combineert u ook een job met de zorg voor familieleden met een handicap?
vacature.com/mantelzorg
037_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
20:24
Pagina 37
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008 37
ARBEIDSKLIMAAT
Buitenlandse wetenschappers veroveren onze universiteiten Totaal aantal werknemers in 2007
18.543 Het aantal werknemers aan de Vlaamse universiteiten stijgt stevig. Maar de bijkomende jobs worden voor de helft ingevuld door buitenlandse wetenschappers, omdat jonge Vlaamse wetenschappers naar het bedrijfsleven stappen. De voorbije jaren steeg het aantal werknemers aan de Vlaamse universiteiten gestaag, van 11.888 in 1992 tot 18.543 vorig jaar, aldus de Vlaamse Universitaire Raad. Aangezien de andere personeelscategorieën ongeveer op hetzelfde niveau blijven of slechts lichtjes stijgen, is dit nagenoeg volledig toe te schrijven aan de enorme groei van het wetenschappelijk personeel dat betaald wordt met bijkomende budgetten. Die worden geleverd door onderzoeksfondsen of instellingen zoals het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB) en andere. In 1992 was deze categorie goed voor 18 procent van de totale personeelsbezetting. Vorig jaar liep dit op tot maar liefst 42 procent of 7.722 personeelsleden. “Doordat we over meer bijkomende budgetten beschikken, kan er meer geïnvesteerd worden in wetenschappelijk onderzoek”, stelt Jan Veny, personeelsdirecteur bij de VUB. “Een gevolg hiervan is echter dat we het grote aantal vacatures niet meer met onze eigen afgestudeerden kunnen invullen en we in toenemende mate gaan internationaliseren. Voor de harde wetenschappen zijn vandaag de helft van de nieuwe aanwervingen afkomstig uit het buitenland, vooral uit
Oost-Europa en Azië. De concurrentie met het bedrijfsleven is vooral voelbaar in domeinen zoals economie, rechten en ingenieurswetenschappen. Vele afgestudeerden zien het als een uitdaging om ooit manager te worden en vinden de lonen in de privésector aantrekkelijker.”
PERSONEELSBEZETTING VLAAMSE UNIVERSITEITEN De Vlaamse academische wereld is opgebouwd rond een aantal personeels-categorieën of statuten.De niveaus van het ZAP en het ATPwu blijven ongeveer gelijk en het ATPbwu en AAP neemt slechts lichtjes toe.
1 WP
16.000
TOTAAL
(1+2+3+4+5)
Door de schaarste hanteren de universiteiten ook andere kanalen. Veronique Roedolf, diensthoofd personeelsbeheer en rekrutering aan de KU Leuven: “Vroeger communiceerden we vacatures enkel op onze jobsites. Nu trekken we zelfs naar jobbeurzen in het buitenland.”
14.000
Totaalaantal werknemersin1992
11.888
2 ATPwu 12.000
Bij het zelfstandig academisch personeel (ZAP) ,de professoren, staat de verloning steeds meer ter discussie. Hun verantwoordelijkheid nam toe: terwijl er vroeger één professor voor 1,5 medewerkers was, is dat nu 1 voor 5. Het barema zegt dat een gewoon hoogleraar tussen de 5.454 en 8.332 euro bruto per maand verdient. Een docent begint aan 3.632 euro bruto. Niet de brutobedragen maar wel wat er netto overblijft, vormt een probleem bij het aantrekken van internationale professoren. De Vlaamse overheid zal dan ook eerstdaags een marktonderzoek naar de verloning van het ZAP laten uitvoeren.
10.000
Administratief en Technisch Personeel, betaald door Vlaamse overheid Alle niet-academische functies: management, financiën, logistiek, hr
De grote stijging van het aantal personeelsleden wordt veroorzaakt door een enorme groei van het wetenschappelijk personeel
3 ATPbwu
8.000
1. WP
2. ATPwu wu
4. ZAP
Loon personeel afkomstig van bijkomende budgetten zoals projectfinanciering
5. AAP
2.000
‘92
Verlaten financiële specialisten het schip? Bedrijven maken zich steeds meer zorgen of hun financiële specialisten wel willen blijven. Vorig jaar sprak 43% van de ondernemingen wereldwijd die zorg uit, vandaag is dat al 58%, aldus het rekruteringshuis Robert Half. Vooral in het Verre Oosten, de VS en Australië is die angst wijdverspreid. Ruim 40 procent van de Belgische bedrijven maakt zich zorgen. Dat ligt in lijn met de buurlanden: Duitsland (35%), en Nederland (42%).
Zelfstandig Academisch Personeel De docenten, hoofddocenten, hoogleraren,…
5 AAP
4.000
3. ATPb Loon personeel betaald met werkingsuitkeringen van de Vlaamse Overheid
Administratief en Technisch Personeel, betaald door extra budgetten Alle niet-academische functies: management, financiën, logistiek, hr
4 ZAP
6.000
LEGENDE
Wetenschappelijk Personeel Doctorandi, wetenschappelijke medewerkers, onderzoekers, postdoctorale bursalen e.a.
‘94
‘0 ‘06 7
‘02
‘99
‘96
Assistenten & Academisch Personeel Assistenten, praktijkassistenten en doctor-assistenten, gegroepeerd onder het assisterend academisch personeel
% BEDRIJVEN VREEST DAT HUN FINANCIËLE SPECIALISTEN WILLEN VERTREKKEN
80% 60%
Gemiddelde in 2007
58%
40% (bron: Robert Half Global Financial Employment Monitor 2008-2009)
20%
tekst Annick Claus en Erik Verreet
HK
SPA
VS
JAP
AU
VK
NED
BEL
0%
DUI
ernstig bezorgd matig bezorgd
LUX
LUX = Luxemburg, DUI = Duitsland, BEL = België, NED = Nederland, VK = Verenigd Koninkrijk , AUS = Australië, JAP = Japan, VS = Verenigde Staten, SPA = Spanje, HK = Hongkong
infografieken Jos Cielen en Jessy Goddyn, Vegas
038_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:45
Pagina 38
38 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
BIENQUIT Elke week trakteert Vacature een lezer op een culinaire blind date. Op zoek naar de smakelijkste businesslunches overal te lande. Benieuwd of er sterren vallen. tekst Lies Lefever foto’s Frank Bahnmüller Lezer Frederik
RESTAURANT MANGER MANGER - TESSENDERLO Groenstraat 31, 3980 Tessenderlo 013 29 40 20 www.mangermanger.be
GEPROEFD EN GEWOGEN Buiten het centrum van Tessenderlo, in de schaduw van Tessenderlo Chemie, ligt restaurant ‘Manger Manger’. De eigenaar heeft in de Stationsstraat van Tessenderlo ook een brasserie: De Oude Post. Een man die van aanpakken weet. We worden vriendelijk onthaald en drinken een aperitief - campari, gin - in de loungehoek. Frederik Bollen, proefkonijn van de dag, heeft samen met een bevriend it’er, Yves Huysmans, sinds kort een eigen zaak opgestart: BIQSit. “BIQS staat voor Business Innovating Quality Solutions. We verkopen ERP-software waarmee bedrijven hun boekhouding, facturatie, verkoop... kunnen organiseren. Kortom, software om het bedrijf te runnen. Microsoft zorgt voor een basispakket, bedrijven zoals wij verkopen die pakketten door en passen ze aan de wensen van de klant aan. Voordien werkte ik als it’er voor een bedrijf, maar dit is echt wat ik wil doen. Natuurlijk heb ik nu niet langer de zekerheid van een vaste job en een bedrijfswagen, maar ik heb wel een pak meer vrijheid én verantwoordelijkheid.” Op de menukaart spreken de voorgerechten meer tot de verbeelding dan de hoofdgerechten. Bij de hoofdgerechten vinden we vooral visgerechten terug. Er is een suggestiemenu voor 37 euro, maar we gaan allebei voor de zakenlunch. Frederik kiest als hoofdgerecht een
HET PROEFKONIJN VAN DE WEEK Wie? Frederik Bollen Wat? Zaakvoerder en consultant/ developer bij BIQSit Waar? Tessenderlo Diploma? Informatica (via avondonderwijs) Leeftijd? 29
Redacteur Lies stoofpotje van kip met bospaddestoelen, ik neem de kabeljauwrug met puree van zeekraal en een beurre blanc. We bestellen een fles huiswijn, een frisse Bergerac van 19 euro en verhuizen van de loungehoek naar het restaurant in hoevestijl. Als voorgerecht krijgen we een salade van scampi’s en Parmaham, mooi
afgewerkt met rucola, zongedroogde tomaten en een pesto van kruiden. De combinatie van Parmaham en scampi’s is voortreffelijk, onze borden zien er uit als kleine kunstwerkjes. Onze hoofdgerechten zijn royaal. Een dikke moot kabeljauw ligt op een king size bed van puree. De beurre de blanc geeft het geheel een romige touch. Ook het stoofpotje van lezer Frederik, verge-
zeld van een hele familie boschampignons, is uit de kluiten gewassen. Als dessert krijgen we koffie met drie verschillende desserten: een chocolademousse, crème brûlée met rode bessen en een bolletje sorbet, gepresenteerd op een verse schijf ananas. Behalve onze gouden medaille in Peking heeft Tessenderlo duidelijk nog verborgen parels.
Royaal lunchen in Manger Manger DE BALANS • Prijzen en opties: De zakenlunchformule is voordelig, drie gangen voor 27 euro per persoon met keuze tussen twee hoofdgerechten. Het is ook mogelijk om à la carte te bestellen. Voor 13 euro eet u twee huisbereide garnaalkroketten, voor ganzenlever betaalt u 18 euro. Er is ook een suggestiemenu beschikbaar voor 37 euro. • Prijsvork wijnkaart: Vanaf 19 euro hebt u een fles witte of rode huiswijn.
• Service en bediening en wachttijd: Hoewel de zaak op zijn website uitpakt met een ‘snelle zakenlunch’ hebben wij ruim twee uur en een half getafeld. De bediening was sympathiek. • Ligging en bereikbaarheid: Aan de rand van Tessenderlo, nabij Tessenderlo Chemie. Met het openbaar vervoer stapt u af in station Diest en neemt u de bus richting Tessenderlo.
• Parkeermogelijkheden: Een kleine privéparking voor de deur • Binnen en buiten: Aperitieven kan in een gezellige loungeruimte met dito muziek. Het restaurant is ruim, waardoor het snel lijkt alsof u ‘alleen’ zit te tafelen. Buiten is er een ruim terras. • Betalingsopties: Cash, kredietkaarten • Wifi: Neen • Kranten: Neen • Gesloten: Dinsdag en woensdag
DE AFREKENING Lezer Frederik : “Een aangenaam restaurant, ideaal voor zakenlunches. De porties zijn zeker groot genoeg en de bediening is optimaal. Ik had wel gerekend op een iets snellere service aangezien ik nog afspraken had gepland.”
16/20 Redacteur Lies: “Gemoedelijke sfeer in een niet erg centraal gelegen restaurant. Het hoofdgerecht had gerust kleiner mogen zijn.”
15/20
Gratis op restaurant met een Vacatureredacteur?
vacature.com/biencuit
Volgend nummer: Bistro Desanto, Sint-Eloois-Vijve
039_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
20:30
Pagina 39
Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
39
VOLGENDE WEEK
OP ZATERDAG 25 OKTOBER IN VACATURE MAGAZINE
7x op zoek naar de balans Alles voor de carrière of liever wat meer tijd met de kinderen? Een job dicht bij huis of toch elke dag de file in? Zeven doorsnee gezinnen over hun race tegen de klok en hun zoektocht naar dat beetje vrije tijd.
+
Werk en wereld
Het dubbelleven van een schrijver annex werknemer Schrijven is hun tweede natuur, werken doen ze uit noodzaak of omdat ze het graag willen. Hoe ze de twee combineren, vroegen we aan Koen Peeters, Dirk van Bastelaere en Diane De Keyzer. Dossier sales en marketing
Verkoper: rotjob of topjob? Wat is het verschil tussen een verkoper van mobieltjes en een verkoper van onderzoekspanels? Juist, de een straalt vanop het marktplein, de ander loopt goedgemutst de bedrijven af. Juniorverkoper Gregory en seniorverkoper Dries over de kneepjes van hun vak.
EN VERDER De succestapes: De fietsfabriek, hippe bak- en zakelijke fietsen, succesverhaal in Nederland en hot in Tokio Intussen in Zuid-Afrika Werk en hr: Hoe creatief zijn onze bedrijven?
NIET TE MISSEN:
Joop of de kracht van het gedacht > p 136 Word wat je wil, met huiscolumniste An Olaerts.
040_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:48
Pagina 40
VLERICK weekly Informeert u over opleidingen, activiteiten en onderzoek
Prof. dr. Marion Debruyne, Professor in Marketing
Optimaliseer uw management potentieel > Young Management Ontwikkel een helikopterview op management > Middle Management Develop a global view on management > International Management Enhance your strategic leadership > Advanced Management
Kom naar onze infosessie op 11 februari 2009, 19u30, Brussel www.vlerick.be/go/infosessions
The Autonomous Management School of Ghent University and Katholieke Universiteit Leuven
MD Marion.indd 1
13-10-2008 11:29:51
136_GPV1QU_20081018_VMGBI
16-10-2008
19:49
Pagina 136
136 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008
COLUMN
Joop of de kracht van het gedacht Als ge iets écht wilt, zeggen sommige mensen, dan gebeurt het op de duur ook écht. Het is de kracht van het gedacht, de overtuiging dat iedereen alles kan worden wat hij wil: baas van iedereen, uitvinder, filmster of plant manager. Het geloof in uw eigen carrière is een aardig geloof, vooral voor wie de kers is op zijn eigen slagroomtaart. Wee echter de man in de kartonnen doos onder het afdak. Sommige mensen worden helemaal niet wat ze willen. En de dingen die wél uitkomen zijn niet altijd de juiste dingen. Het is niet dat ik grimmig wil doen. Bovendien gaat het niet helemaal slecht met mijn loopbaan. En toch heb ik niet
het volste vertrouwen in de kracht van mijn eigen gedacht. Ik denk daarbij aan Joop, een dwergkonijn van lang geleden. Het liep niet goed met hem af. Precies omdat ik ergens van overtuigd was. Joop kwam uit Maastricht, daarom heette hij Joop. Ik had hem gekregen van mijn ouders. De hele weg naar huis zat Joop in een kartonnen doos op mijn schoot. Halverwege was de doos in één hoek warm en slap geworden, maar dat deed niets af aan het geluk. Thuis mocht Joop uit de doos en in het hok, buiten onder het keukenraam. Joop kreeg alles wat een dwergkonijn nodig had: een drinkbus, hooi en een kom met stopjes. Desalniettemin was Joop drie dagen later weg. Mijn verdriet was te horen tot in de wijde omtrek. Dezelfde ochtend nog wisten alle buren dat Joop weg was. 's Avonds laat kregen we telefoon. Dat Joop twee straten ver-
der terecht was. In mijn pyjama stormde ik de duisternis in. Mijn vader kwam iets later. We belden aan, namen plaats in een vreemde woonkamer en wachtten op Joop. De buurman ging hem halen. In zijn armen hield hij een konijn dat twee keer zo groot was als Joop. Mijn vader en ik zagen onmiddellijk dat het Joop niet was. Het beest was niet alleen te dik, het had ook hangoren. Hoe de buurman een knaagdier van zo'n omvang kon verwarren met een Hollands dwergkonijntje, was mij een compleet raadsel, maar ik gaf geen krimp. De kracht van het gedacht indachtig besloot ik tot Joop en Joop nam ik mee naar huis. Daarna werd het winter. De wind woei uit Rusland over onze streken en in het hok onder het keukenraam werd het danig koud. Zo koud dat ik medelijden kreeg met Joop. Ik was
ervan overtuigd dat Joop zou doodgaan in de sneeuw en besloot dat ik geen getuige wilde zijn van de miserie. Veertien dagen lang niet. Tot mijn vader op een avond aan tafel vroeg hoe het met Joop was. De tranen bobbelden over mijn wangen. “Ik denk dat Joop dood is”, zei ik. “Ik durf niet meer gaan kijken.” Waarna mijn vader de achterdeur openkriepte en mijn voorspelling uitkwam. Joop was dood, zijn carrière voorbij. Hij lag gestrekt naast het kommetje zonder stopjes. Zijn hangoren staken stijf van de kou in de lucht. Sindsdien vertrouw ik de kracht van mijn gedacht niet meer helemaal, weet ik niet waaraan sommige carrières te wijten zijn. Want ook wat ge écht niet wilt, gebeurt soms toch.
tekst An Olaerts illustratie Klaas Verplancke