Wekelijks magazine bij jouw krant • 13 juli 2019
P. 3 – WAAROM BELGISCHE WERKGEVERS NIET MOEILIJK DOEN OVER VERLOF
P. 6 – SYSTEEM LOOPBAANSPAREN WIL (NOG) NIET INBURGEREN
P. 7 – WERKEN ALS DE REST VAN DE WERELD IN VERLOF IS
13 juli 2019 - vacature.com
2
Tekst: HERMIEN VANOOST
Als het over vakantie gaat, laten Belgische werkgevers zich van hun meest flexibele kant zien. Vaker dan in de buurlanden kunnen werknemers hier volledig zelf bepalen wanneer ze verlof nemen. Dat leert een recente studie van hr-dienstverlener SD Worx. Ja, werkgevers willen moeite doen om het werk- en het privéleven van hun werknemers beter op elkaar af te stemmen. Dat zeggen niet wij, maar wel de 2.500 werknemers die hr-dienstverlener SD Worx onlangs bevroeg in het kader van hun studie naar de ‘NV België’. Acht op de tien deelnemers gaven daarin aan dat hun werkgever zich flexibel tot zeer flexibel opstelt bij vragen rond de combinatie van werk en privé. COLLECTIEF VERLOF Op de vraag of ze hun hoofdverlof kunnen nemen in de periode die hen het beste past, antwoordt 49 procent van de werknemers ‘meestal wel’ en 35 procent ‘altijd’. Daarmee scoren Belgische werkgevers beter dan hun collega’s uit de buurlanden. In Frankrijk bij-
voorbeeld kan bijna 30 procent van de werknemers niet zelf over zijn verlofperiode beslissen. In België is dat de helft. Zij die niet zelf kunnen kiezen, zijn vaak aan de slag in de bouw of de industrie; sectoren die traditioneel met collectieve verlofperiodes werken. Ook arbeiders krijgen er meer mee te maken te dan bedienden en kaderleden. Een kwart van de arbeiders uit de studie zei geen of meestal geen inspraak te hebben bij de keuze van het hoofdverlof. “Het hangt natuurlijk nauw samen met de activiteiten van een bedrijf ”, reageert JAN LAURIJSSEN, consultant bij SD Worx. “Keuzevrijheid is niet in elke organisatie even gemakkelijk te organiseren. Toch denk ik dat veel werkgevers, ook in minder evidente sectoren, vandaag proberen om de autonomie
Ik kan altijd/meestal zelf bepalen wanneer ik mijn hoofdvakantie neem
Ik kan mijn hoofdvakantie nooit/meestal niet zelf bepalen
België
84%
15%
Duitsland
81%
19%
Nederland
77%
23%
Verenigd Koninkrijk
74%
26%
Frankrijk
72%
28%
Bron: SD Worx, LTD-onderzoek 2019
van werknemers te verhogen. In elk geval gaan ze vaker het gesprek met hun werknemers aan. Ploegenarbeiders die hun verlofperiode niet zelf kunnen kiezen, worden bijvoorbeeld wel betrokken bij het opstellen van de uurroosters. Of de werkgever vraagt hen om er onderling, binnen het team, afspraken over te maken. Ook dat is flexibiliseren.” Wat Laurijssen verder nog opvalt in de cijfers, is de positieve link met de bedrijfscultuur en de relatie met de leidinggevenden. Organisaties die zich flexibel opstellen aangaande verlof, blijken over het algemeen meer met het welzijn van medewerkers bezig te zijn. Werknemers ervaren bij die werkgevers meer autonomie en vinden dat hun leidinggevende open en eerlijk met hen communiceert. Ze geven vaker dan gemiddeld aan dat ze vertrouwen hebben in hun leidinggevende en voldoende ondersteuning krijgen. Ook de sfeer in de organisatie beoordelen ze als positiever. “Verlof zelf kunnen kiezen lijkt misschien iets banaals,” analyseert Laurijssen, “maar het hangt met heel wat andere zaken samen. Het typeert mee de cultuur in een bedrijf.” De werknemers zal je er alvast niet over horen klagen. Integendeel. De algemene tevredenheid van werknemers ligt bij die ‘flexibele’ > Lees verder blz. 4
13 juli 2019 - vacature.com
3
> Vervolg blz. 3 werkgevers hoger dan bij de minder flexibele werkgevers. Hoe meer flexibiliteit, hoe gelukkiger, lijkt de studie te suggereren. Tot slot vroegen de enquêteurs ook met wie werknemers afstemmen wanneer ze hun hoofdvakantie plannen. Een op de drie toetst dit met zowel de leidinggevende als de collega’s af. 17 procent neemt verlof zonder enig overleg. Opnieuw scoren Belgische werkge-
“Verlof zelf kunnen kiezen lijkt banaal, maar het typeert de bedrijfscultuur." Jan Laurijssen, SD Worx
vers daarmee hoger dan die uit de buurlanden. In Nederland (5 procent) en Duitsland (8 procent) komt het zelfs amper voor dat werknemers met niemand over hun verlof overleggen. Belgische werknemers mogen zich blijkbaar in de beide handen wrijven? Laurijssen: “Waarom de scores hoger zijn dan in de buurlanden, daar heb ik geen verklaring voor. Ik denk dat verlof in België vooral heel erg goed geregeld is. De afspraken zijn voor alle partijen duidelijk.”
WAT MET ONS OUDERSCHAPSVERLOF? Of Belgische werkgevers zich even flexibel opstellen als het over thematisch verlof gaat, valt uit de studie van SD Worx niet af te leiden. In elk geval mogen werkgevers wettelijk gezien geen aanvragen voor ouderschapsverlof weigeren. Wel kunnen ze vragen om het verlof uit te stellen, met een maximum van zes maanden. Dat werkgevers ouderschapsverlof niet kunnen weigeren, wil niet zeggen dat ze er ook flexibel mee omgaan. In zijn rapport van eind vorig jaar verwijst het Instituut voor Gelijkheid van Mannen en Vrouwen naar verschillende voorbeelden van werknemers die na een aanvraag van ouderschapsverlof nadelig werden behandeld. Zo was er een werkneemster die bij haar terugkeer uit (voltijds) ouderschapsverlof minder verantwoordelijkheden kreeg dan voorheen. Een andere vrouw, die deeltijds ouderschapsverlof opnam, stelde vast dat ze steeds minder nieuwe opdrachten kreeg en niet langer voor teamvergaderingen uitgenodigd werd. De conclusie van het Instituut was dat het Belgische recht werknemers onvoldoende beschermt tegen ‘discriminatie bij het nemen van ouderschapsverlof ’. Mogelijk is dat ook een reden waarom minder mannen dan vrouwen vandaag ouderschapsverlof opnemen. In 2018 waren er maandelijks gemiddeld 20.295 mannen en 44.923 vrouwen die van een of andere vorm van ouderschapsverlof gebruik maakten.
Bron: RVA
Ouderschapsverlof wordt het vaakst genomen in: Menselijke gezondheidszorg
4.940
Detailhandel, met uitzondering van de handel in auto's en motorfietsen
3.581
Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting
2.665
Groothandel en handelsbemiddeling, met uitzondering van de handel in motorvoertuigen en motorfietsen
2.615
Maatschappelijke dienstverlening met huisvesting
2.479
Diensten in verband met gebouwen (industriële reiniging,..); landschapsverzorging
2.027
Financiële dienstverlening, exclusief verzekeringen en pensioenfondsen
1.344
Opslag en vervoerondersteunende activiteiten
1.045
Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's, computerconsultancy-activiteiten en aanverwante activiteiten
1.019
Vervaardiging van voedingsmiddelen
4
Jaargemiddelde 2018
vacature.com - 13 juli 2019
990
Een analyse van de sectoren bevestigt deze vaststelling. In de overwegend ‘vrouwelijke’ sectoren zoals de gezondheidszorg en de retail is ouderschapsverlof veel meer ingeburgerd dan in de andere. De hypothese dat werkende vaders minder behoefte aan ouderschapsverlof hebben, is twijfelachtig. Wellicht is het eerder de financiële en/of sociale druk die hen ervan weerhoudt om het verlof effectief op te nemen. Mogelijk vrezen ze de gevolgen voor hun verdere carrière. Onze flexibiliteit kent dus blijkbaar toch zijn grenzen.
“Ouderschapsverlof keuren we bijna blindelings goed”
Volgens de studie van SD Worx stellen grote organisaties, met meer dan 500 werknemers, zich het meest flexibel op als het op verlof nemen aankomt. Niet onlogisch natuurlijk, aangezien er meer collega’s in huis zijn om het werk over te nemen. Bij bank en verzekeraar KBC blijkt die analyse alvast helemaal te kloppen. Bij KBC hebben werknemers al naargelang hun anciënniteit en functieniveau tussen de 32 à 40 dagen verlof. Wie wil, kan via zijn cafetariaplan tot vijf dagen extra ‘kopen’. 2.000 van de 13.700 collega’s hebben daar in 2018 gebruik van gemaakt. “Een collectieve verlofperiode hebben wij niet”, vertelt hr-verantwoordelijke FRANK NOTEN. “Het staat werknemers helemaal vrij om te beslissen wanneer ze verlof nemen. We verwachten wel dat ze met collega’s en leidinggevenden afstemmen, zodat er permanentie is. We stellen vast dat die puzzel zich in de meeste gevallen spontaan legt. Werknemers zonder schoolgaande kinderen gaan immers vaak liever niet in juli en augustus op vakantie.” Over de duur van het verlof zijn er geen regels, tenzij de verplichting om minstens twee weken ononderbroken vakantie te nemen. “Dat mogen wat ons betreft ook vier of vijf weken zijn”, vervolgt Noten. “Als ze dat binnen het team geregeld krijgen, dan is dat prima voor ons.” LANGER WERKEN HAALBAAR MAKEN En wat dan met ouderschapsverlof? Gaat de bank-verzekeraar daar even soepel mee om? “Aanvragen voor ouderschapsverlof keuren we bijna blindelings goed”, zegt Frank Noten. “Sowieso vinden we het een positieve zaak dat werknemers in de loop van hun loopbaan op de pauzeknop kunnen drukken en het rus-
tiger aan kunnen doen. Dat maakt het ook meer haalbaar om tot 65 jaar of langer aan de slag te blijven. Wettelijk is het recht op tijdskrediet beperkt tot 5 procent van het personeelsbestand – in onze sector is het verhoogd naar 6 procent – maar op bedrijfsniveau hebben we die drempel naar 12,5 procent opgetrokken. Dus ja, je kan wel stellen dat we over verlof echt niet moeilijk doen. (lacht) Ook over de recente versoepeling van het ouderschapsverlof (je kunt ouderschapsverlof nu onder andere ook per week in plaats van per maand opnemen, nvdr) hebben we zelf naar het personeel gecommuniceerd. Onze medewerkers zijn zeker goed op de hoogte van de mogelijkheden.” Rest dan nog de vraag of al dat minder werken geen druk op de organisatie zet? “Als veel werknemers hun werkritme terugschroeven, dan moet je daar als werkgever natuurlijk op inspelen. Kortere periodes kunnen meestal binnen de diensten worden opgevangen. Maar wanneer het om lange periodes gaat, moeten we de bezetting bijsturen. Onze leidinggevenden hebben daar intussen veel ervaring mee, aangezien het percentage medewerkers dat minder dan voltijds werkt intussen tot dertig procent is opgelopen. Als er werk is voor negen voltijdse equivalenten, dan zullen ze tien werknemers voorzien.”
13 juli 2019 - vacature.com
5
Nu de temperaturen stijgen, smachten de meesten van ons naar ons jaarlijks verlof. De manier waarop we onze vakantie regelen én het aantal dagen waar we recht op hebben, zou wel eens flink kunnen veranderen door het loopbaansparen. Een effectieve regeling laat wel nog even op zich wachten. Tekst: JONI HOREMANS
Loopbaansparen is - misschien - de oplossing
Misschien wel even belangrijk als je loon, zijn het aantal vakantiedagen dat je werkgever uitdeelt. Wettelijk gezien heeft iedere voltijds werkende Belg recht op twintig verlofdagen per jaar, bovenop de tien wettelijke feestdagen. Maar sommige sectoren/ bedrijven voorzien flink veel extraatjes. In het kader van de wet op ‘werkbaar en wendbaar werk’ (ook bekend als de wet Peeters, nvdr) maakte de overheid bovendien de weg vrij naar een systeem, het zogenaamde loopbaansparen, waarmee je extra verlof kan opsparen. Het idee is dat je een spaarpot van vrije tijd kan aanleggen, waar je dan later gebruik van kan maken. Hoewel de maatregel al in voege is sinds 2017, kent die in de praktijk nog maar weinig navolging. Dat heeft zo zijn redenen. Zo zorgt de uitrol van het op (inter)sectoraal niveau voor heel wat complicaties en onbeantwoorde vragen. Het sociaal overleg erover verloopt moeizaam, en bij gebrek aan een cao blijven de mogelijkheden om vakantie op te sparen voor later beperkt. De Nationale Arbeidsraad bereikte immers geen akkoord rond loopbaansparen en de huidige wet rond arbeidsduur laat niet toe overuren op te sparen. Wettelijke vakantiedagen en feestdagen komen sowieso niet in aanmerking. LOON VOOR VAKANTIE Momenteel mogen de sectoren een poging wagen een cao af te sluiten, maar ook dit leverde nog niet veel op. Geert Vermeir van SD Worx licht toe: “In enkele sectoren, onder meer chemie en petroleum, maar ook in het aanvullend paritair comité voor de bedienden (PC 200), was er dit voorjaar een zogenaamde ‘aanhangigmaking’. Loopbaansparen kwam er formeel op de onderhandelingstafel. De sociale partners krijgen vervolgens zes
maanden de tijd om een sectorale regeling te maken. Lukt dat niet, dan kan een individuele werkgever aan de slag. In augustus en september lopen de deadlines in de betrokken sectoren af. Ofwel is er een sectorale cao, ofwel kunnen bedrijven vanaf dan een ondernemingscao sluiten.” Het is dus nog afwachten of er een regeling rond loopbaansparen komt. Desondanks brengen sommige bedrijven het al in de praktijk, waaronder SD Worx zelf en Colruyt. “Waar de wet of de sector niets bepaalt, is er ruimte”, verklaart Vermeir. “Bijvoorbeeld kunnen extra vrije dagen in de onderneming of anciënniteitsdagen in de spaarrekening belanden. Ook variabel loon kan in aanmerking komen.” VAKANTIEKAMPIOENEN Voorlopig moeten we het dus hebben van de goodwill van onze werkgever en de extra vrije dagen die deze al dan niet gunt. Of van het surplus aan vakantiedagen die op sectoraal niveau worden toegekend, want de ene sector is zo al vrijgeviger dan de andere. Het zal je waarschijnlijk niet verwonderen dat het onderwijs de beste punten haalt wanneer het op aantal jaarlijkse verlofdagen aankomt. Daar spreken ze trouwens niet van dagen, maar van weken: werknemers krijgen er 16 weken vakantie. Dat moet je natuurlijk wel met een korrel zout nemen, want leerkrachten moeten wel degelijk vaak werken tijdens de schoolvakanties, om bijvoorbeeld herexamens te organiseren. Daarnaast staat de overheid bekend als vakantiekampioen. Vlaamse ambtenaren mogen rekenen op 35 verlofdagen per jaar en federale ambtenaren krijgen er jaarlijks 26. Verder zijn ook werknemers in de chemie en petrochemie en bij banken en in gezondheidsinstellingen verzekerd van extra verlof.
HOEVEEL BEDRAAGT JOUW VAKANTIEGELD? Met onze handige vakantiegeld calculator bereken je het in een handomdraai. Je vindt hem op www.vacature.com/nl-be/tools-testen.
6
vacature.com - 13 juli 2019
In de zomermaanden ruilen we de werkvloer in voor zonnige terrasjes, stranden, festivalweides, musea, zwembaden en tuinen. Al die ontspanning zou natuurlijk onmogelijk zijn zonder die enkelingen die dan wel aan het werk blijven. We vroegen die notoire ‘vakantiewerkers’ hoe het leven is aan de andere kant. WILLIAM DODSON (24)
IS OPERATIONS MANAGERS VOOR MISE EN PLACE MECHELEN:
“IK GEEF TOE, IK HEB SOMS LAST VAN FOMO” “Mise en place is een groot uitzendkantoor in de hospitality sector, met diverse kantoren verspreid over heel Vlaanderen. Mijn job is ervoor zorgen dat we de juiste mensen selecteren, een opleiding geven en vervolgens inzetten op de juiste plekken. Daarnaast ontferm ik me ook over planning, sales en relatiebeheer, en een beetje facturatie en administratie. De werkdruk is best hoog. Je moet immers weten dat ons kantoor – eigen aan de horeca – 365 dagen per jaar actief is. We zijn ook 24 uur per dag bereikbaar voor klanten en studenten en werken hiervoor met een doorschakelsysteem. Ondanks dit systeem gebeurt het vaak dat ik telefoon krijg als ik niet aan het werk ben." "De momenten waarop anderen verlof nemen, zijn bij ons steevast het drukst. In het weekend en tijdens feestdagen verander ik meestal in een crisismanager. (lacht) Als het gepland is, is dat allemaal geen probleem. Het is vervelender wanneer ik tijdens een leuke activiteit met vrienden of familie ineens een oproep krijg en moet beginnen rondbellen om een probleem opgelost te krijgen." RODE PERIODES " Ik geef wel toe dat ik soms wat last heb van fomo, fear of missing out. Zeker als ik op een zaterdag om 7u 's ochtend opsta en wilde nachtelijke foto's van mijn vrienden zie in onze Whatsapp-groep. (lacht) Liefde voor de job is echt wel cruciaal om het vol te houden, anders heb je waarschijnlijk al snel genoeg van de overuren en het onvoorspelbare werkritme. Voor mensen met een gezin lijkt me dit dan weer niet zo’n ideale job." "Ik heb recht op 20 vakantiedagen, maar die kan ik niet helemaal vrij kiezen. Een jaar is bij ons opgedeeld in groene, oranje en rode periodes. Tijdens groene periodes kan je zelf kiezen, maar voor oranje periodes heb je een akkoord nodig. Tijdens rode periodes kan niemand vakantie nemen. Dan is het alle hens aan dek. Rode periodes vallen vooral samen met de examenperiodes, want dan zijn er amper jobstudenten. Juli en de laatste twee weken van augustus zijn oranje. Dan zijn het herexamens en in juli heeft Tomorrowland een absurde invloed."
JEFFRY LOONES
RIJDT AL 20 JAAR MET DE KUSTTRAM:
"DOOR DE ZOMERDRUKTE AAN DE KUST, VLIEGT DE WERKTIJD SNELLER" "De zomer is voor mij echt een heel leuke periode om te werken. Onze trams zitten propvol toeristen, allemaal onderweg naar het strand of een evenement. De regel is: hoe beter het weer, hoe goedgezinder de mensen. Al die gezellige drukte aan de kust zorgt er alleszins voor dat de tijd véél sneller voorbij vliegt dan in de wintermaanden, wanneer er soms weinig volk op de tram is." ZONSONDERGANG IN DE TRAM "Ik snap dat veel mensen het idee van werken tijdens de zomermaanden schrikwekkend vinden, maar als chauffeur weet je van in het begin dat dat deel is van je job. Voor mij geeft het voldoening dat ik mensen na een dagje uit weer veilig thuisbreng. In mijn cabine is het trouwens ook soms echt zomer: op sommige stukken van het traject heb ik zo zelf zicht op zee en op het strand. Het kan melig klinken, maar als ik tijdens mooie zomeravonden de zon zie ondergaan, kan ik ook echt het gevoel hebben dat ik zelf op vakantie ben." "Of ik soms jaloers ben op de vakantiegangers die ik vervoer? (lacht) Eigenlijk niet. Uiteindelijk werk ik ook geen 7 dagen op 7. Ik werk in het weekend, maar doorheen de week ben ik dan vaker thuis. Tijdens de schoolvakanties kan ik dan ook leuke dingen doen met de kindjes. En deze zomer heb ik toevallig voor het eerst sinds lange tijd zelf een beetje verlof. Uitzonderlijk, want tijdens de zomermaanden heeft De Lijn juist altijd extra personeel nodig. Tegenwoordig werken we met een soort lotingsysteem, en zo was ik dit jaar bij de eersten om mijn verlof te kunnen aanvragen. We gaan nu met het gezin op reis, terwijl we dat anders in de paasvakantie doen, of in juni of september."
NOG LASTMINUTE OP ZOEK NAAR EEN VAKANTIEJOB? Tik ‘vakantiejob’ in op www.vacature.com/nl-be/jobs en je vindt heel wat toffe vacatures.
COLOFON Redactie 02 490 10 87, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 02 490 10 78, commercieel@vacature.com Ordering 02 490 10 61, ordering@vacature.com VU Ruben Van Goethem Content Manager Roxanne Claessens Eindredactie Katrien Brys Vormgeving Bob Haentjens Redactie Hermien Vanoost, Piet Verbeest, Matthias Van Milders Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck
Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom. 13 juli 2019 - vacature.com
7
13 juli 2019 - vacature.com
8
9
vacature.com - 13 juli 2019
13 juli 2019 - vacature.com
10
11
vacature.com - 13 juli 2019
13 juli 2019 - vacature.com
12
13
vacature.com - 13 juli 2019
13 juli 2019 - vacature.com
14
Maak werk van je talent Flexibel
15
vacature.com - 13 juli 2019
VIND JE JOB
13 juli 2019 - vacature.com
16