Wekelijks magazine bij jouw krant • 23 februari 2019
Wie levert de beste techniekers af: het onderwijs of de bedrijfswereld? Tekst: PIET VERBEEST
Door de enorme tekorten is het voor Belgische bedrijven intussen een heuse uitdaging om competent technisch personeel te vinden. Vaak kunnen ze niet anders dan mensen zonder veel knowhow en ervaring zélf gericht klaar te stomen voor de jobs. Iedereen blij? Of zijn werknemers toch nog altijd beter af met een klassieke opleiding op de schoolbanken? Hr-dienstverlener SBS Skill BuilderS lanceerde vorig najaar een origineel initiatief om iets te doen aan het grote tekort aan onder meer technische profielen: het onlineplatform ‘De Gazet van Talent’ biedt werkgevers uit diverse sectoren een overzicht van werkzoekenden die ervoor openstaan om zich bijvoorbeeld via werkplekleren te ontpoppen als de ontbrekende
schakel in hun organisatie. “Een groeiend aantal bedrijven is tot het inzicht gekomen dat je met een correcte arbeidsattitude vaak al heel ver komt”, zegt WOUT DE BONDT, jobcoach bij SBS Skill BuilderS. “In veel concrete gevallen kunnen de technische aspecten on the job worden aangeleerd. Tot op een zeker niveau, weliswaar. In onze visie is talentmobiliteit echt wel dé > Lees verder blz. 3
23 februari 2019 - vacature.com
2
> Vervolg blz. 1 sleutel om knelpuntvacatures weg te werken. Wij gaan dan ook niet op zoek naar de perfecte kandidaat voor een openstaande betrekking, maar doen net het omgekeerde: we bouwen de profielschetsen van onze werkzoekenden op vanuit hun intrinsieke talenten en motivatie. Als zich vervolgens een bedrijf aandient dat iemand de kans wil geven om zich ten volle te ontplooien, zoeken we samen uit hoe de samenwerking in de praktijk het best kan worden opgestart.”
talent dat ze al in huis hebben. Hoeveel technisch geschoolde krachten stappen niet op omdat de werkomstandigheden hen niet langer beval-
TALENT IN HUIS Volgens GEERT JANSSENS, hoofdeconoom van ETION, het forum voor geëngageerd ondernemen, is het alleen voor grotere bedrijven weggelegd om nieuwe medewerkers van a tot z zelf op te leiden: “Dat is de meest verregaande manier om een vacature in te vullen, en het is zeker niet vanzelfsprekend om het zo aan te pakken. Maar het kan wel voor een zeke-
len? De werkbaarheidsgraad in ons land is schrikwekkend laag. Daarom pleit ik ervoor om meer naar de mensen te luisteren en hen te vragen wat ze nodig hebben om hun job met plezier te kunnen blijven doen. Je kan je energie veel beter daarin steken dan in peperdure zoektochten naar die ene witte raaf. Zorg dus in de eerste plaats voor een meer kwalitatief opleidingsaanbod voor je huidige menselijk kapitaal. Wat dat betreft, zitten we Europees namelijk helemaal aan het staartje, in het weinig benijdenswaardige gezelschap van landen als Bulgarije en Roemenië.” MONICA DE JONGHE, directeur-generaal van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), beaamt dat op het vlak van technische profielen de kloof tussen vraag en aanbod almaar breder wordt. Er is volgens haar ook geen mirakeloplossing voor dit probleem. Maar ze benadrukt dat onze bedrijven zich meer dan ooit constructief opstellen: “Ze kijken tegenwoordig al veel meer naar de impliciete competenties van mensen dan naar hun diploma’s. Initiatieven als duaal leren in het secundair onderwijs en werkplekleren voor werkzoekenden zijn vast en zeker een stap in de goede richting. Heel wat van onze sectoren proberen ook de brug te slaan naar het arbeidsmarktgericht onderwijs door met hun vormingsfondsen actief in te zetten op
"Talentmobiliteit is dé sleutel om knelpuntvacatures weg te werken." Wout De Bondt, SBS Skill BuilderS re ontspanning op de arbeidsmarkt zorgen waar ook kmo’s van kunnen profiteren. Soms kunnen werkgevers ook niet anders. Als bij een productieproces robots worden ingezet, vraagt dat om operatoren met zo’n specifieke technische kennis dat ze hen eigenlijk alleen maar zelf kunnen opleiden. Kleine bedrijven daarentegen moeten vooral roeien met de riemen die ze hebben. Maar eigenlijk is deze discussie voor werkgevers de ideale aanleiding om eens met hernieuwde aandacht te kijken naar het
"Er is geen mirakeloplossing voor de kloof tussen vraag en aanbod." Monica De Jonghe, VBO
leerprogramma’s, zowel voor leerlingen als voor leerkrachten. En wij willen als VBO onder meer met ons tweejaarlijks Forum Young Talent in Action jongeren makkelijker aansluiting laten vinden bij de arbeidsmarkt. Het komt er voor hen sowieso op aan om hun talenten en vaardigheden te leren kennen en te blijven ontwikkelen, zich open te stellen voor innovatieve toepassingen en nieuwe kansen met beide handen te grijpen.” ANDERE COMPETENTIES In het duaal leren kunnen we volgens Geert Janssens effectief nog grote stappen zetten. En het gaat daarbij niet alleen om de puur technische skills. “Wie vlot in de nieuwe technologische realiteit van industrie 4.0 wil meedraaien, heeft in toenemende mate ook nood aan meer algemene vaardigheden, zoals probleemoplossend vermogen en zelfstandig denken. Daar is in onze huidige technische en beroepsopleidingen veel te weinig aandacht voor. Eigenlijk zou ons onderwijssysteem dringend moeten evolueren in de richting van een digitaal lerend netwerk, waarbij de basiskennis via onlinecursussen wordt doorgegeven. De leerkrachten kunnen dan vooral coachend optreden en meer op maat in de diepte gaan werken. In Finland doen ze het nu al zo en slagen ze er veel beter in om knelpunten op de arbeidsmarkt weg te werken.”
23 feb 2019 - vacature.com
3
DÁÁR KNELT HET SCHOENTJE: TECHNISCHE JOBS ZIJN GEWOON NIET SEXY GENOEG Nieuwe knelpuntberoepenlijst puilt uit van de technische profielen VDAB heeft zijn jaarlijkse knelpuntberoepenlijst weer klaar. Het aantal beroepen waarvoor in Vlaanderen amper geschikte kandidaten te vinden zijn, nam verder toe tot een 175-tal. Sinds ruim tien jaar vinden we meer dan de helft van de statistisch zwaarste knelpunten terug in de bouw en bij de industriële beroepen en ambachten. En in de top tien staan vandaag liefst zeven technische profielen. Wie absoluut een job wil, weet dus welke vaardigheden hij moet aanscherpen. Tekst: PIET VERBEEST
4
Calculator, werfleider, conducteur of technicus studiebureau: dat zijn bij uitstek de technische experts waar de bouwsector tegenwoordig om smeekt. In de industrie zit je dan weer 100 procent safe qua werkzekerheid als je bereid bent om als storingstechnieker, industrieel elektricien, onderhoudsmecanicien of mechanisch tekenaar / ontwerper aan de slag te gaan. JEF NEMSDAEL,
vacature.com - 23 feb 2019
Business Unit Manager Technical bij Select, beaamt dat dit profielen zijn waar werkgevers vrijwel dagelijks om vragen: “Dergelijke jobaanbiedingen blijven meestal ook het langst openstaan, tot 12 maanden en meer. Meervoudige aanwervingen van een specifiek profiel nemen gemiddeld een half jaar in beslag. Dat is voor de betrokken bedrijven uiteraard een serieuze bottleneck.” DAN MAAR UIT HET BUITENLAND Aangezien de instroom uit het technisch en beroepsonderwijs onvoldoende kandidaten oplevert en de zeldzame geïnteresseerde werkzoekenden vaak de nodige gespecialiseerde kennis missen, moeten hrdienstverleners als Select steeds creatiever uit de hoek komen. “Voor hogere profielen speuren we al een tijdje over de grenzen”, zegt Director Operations International JELLE DESTOOP. “Sinds kort bewandelen we die weg ook voor lassers, elektriciens en zo meer. Wij richten de blik meer bepaald op Portugal. Daar vind je nog vlot technisch geschoolde werkkrachten die in eigen land weinig kans maken op een stabiele job. Zij zijn maar wat blij met de kans om in België een nieuw leven
uit te bouwen. Uiteraard laten we ze pas overkomen als ze met succes onze grondige screening hebben doorstaan. Voor onze klanten opent het in elk geval nieuwe perspectieven: nadat ze jaren in een compleet opgedroogde vijver hebben moeten vissen, zien ze plots weer een zee aan mogelijkheden.” Toch is er volgens Jef Nemsdael nog veel ruimte om opnieuw meer Belgische arbeidskrachten naar een technische toekomst te loodsen: “Dergelijke beroepen kampen nog steeds met een negatief imago. Veel mensen zien hun zoon of dochter veel liever voor administratief bediende dan voor lasser studeren, terwijl de werkzekerheid in het tweede geval stukken hoger is. Jongeren zijn trouwens pas rond hun 15de voldoende rijp om bewust voor een technische specialisatie te kiezen. Helaas zijn ze tegen dan vaak al een heel andere richting ingeslagen.” WERKOMSTANDIGHEDEN VERBETEREN Tot slot kunnen privéomstandigheden het extra moeilijk maken om een technische job te aanvaarden. Jef Nemsdael kent twintig personen met een specifieke bagage die daar in de praktijk niets mee doen: “Wie bijvoorbeeld als koeltechnieker wil starten, moet meestal met de wagen kunnen rijden. Alleen is een rijbewijs halen tegenwoordig zo duur dat steeds meer jongeren daar tegen het eind van hun studies nog geen werk van hebben gemaakt. Zo belanden een pak technisch geschoolde krachten alsnog in een niet-gespecialiseerde binnendienstfunctie. Ook een verplichte collectieve vakantie of de onmogelijkheid om arbeidsduurvermindering te krijgen, kan voor mensen al voldoende zijn om niet op een jobaanbieding in te gaan. Idem voor het woon-werkverkeer en de mobiliteitsproblematiek: wie systematisch naar werven over het hele land wordt uitgestuurd, is soms 12 uur per dag weg van huis. Veel mensen zien dat gewoon totaal niet meer zitten.”
DEZE TECHNIEKERS KUNNEN HUN JOB ALLEEN MAAR AANRADEN Tekst: LOES LIEMBURG • Foto’s: LIES WILLAERT Veel afwisseling in je job en een hoge mate van zelfstandigheid: deze technici zijn blij met hun baan. Wat doen zij allemaal op de werkvloer en hoeveel loon verdienen ze?
ALEXIS VERHAEGEN, technicus bij de MIVB
“We moeten zo zelfstandig werken dat we bijna onze eigen baas zijn” ERHAN ERDEM, technicus bij IKEA Wilrijk
“Als technicus krijg ik allereerst werkaanvragen uit de winkel. Stopcontacten aanleggen bijvoorbeeld, of draden wegwerken in de interieurs. Ook sta ik in voor eventuele pannes, hetzij aan de liften, de friteuses of de roltrappen... Is er iets stuk, dan bel ik de firma die hiervoor verantwoordelijk is. Ik volg alles op, van offertes tot bestellingen en afspraken. Maar ook het sneeuwvrij maken van de voetpaden en het wekelijkse onderhoud van onze zonnepanelen behoort tot mijn taken.” “Ik werk al 20 jaar bij IKEA en er is nog geen dag dezelfde geweest. Er is altijd wel iets nieuws. Ik heb een leuke ploeg, we kunnen op elkaar rekenen. Het is ook leuk dat we in de winkel contact hebben met klanten. We werken heel zelfstandig, in die zin ben ik hier mijn
eigen baas.” “Ik groei hier elke dag, ik hoef dus echt niet hogerop. En als ik iets wil leren, over de sprinklerinstallatie bijvoorbeeld, dan organiseert IKEA een opleiding. Zo zijn er regelmatig opleidingsmomenten in de verschillende winkels.” “IKEA betaalt haar medewerkers iets méér dan de barema’s van het PC 311 (het paritair comité voor grote kleinhandelszaken, nvdr), met een pakket aanvullende voordelen zoals een pensioens- en hospitalisatieverzekering, een gul aantal vakantiedagen, een sectorpremie, een personeelskorting van 15 procent, ecocheques, een fietsvergoeding, trainingen en coaching. Voor technici komt daar nog een vergoeding voor de wachtdiensten en een gsm bij. Wij kunnen ook gebruikmaken van het bedrijfsrestaurant voor een ontbijt, middag- of avondmaal aan sterk verminderde prijzen.”
“Ik werk als onderhoudsmedewerker bij de metro. Samen met mijn collega’s ben ik verantwoordelijk voor het dagelijkse onderhoud en het oplossen van problemen. Af en toe besturen we de metro ook zelf, we rijden dan tijdens de piekuren op het net. Zo houden we de vinger aan de pols. We werken in een ploegensysteem met vroege en late shiften en om de maand een weekenddienst. Dat went snel.” “Als je begint krijg je eerst een opleiding van een paar maanden. Want dit is zulk specifiek werk, dat leer je niet op school. En dat vind ik leuk: de metro is een uniek voertuig. Er is ook veel afwisseling in de job. En de MIVB is een groot bedrijf met meer dan 300 jobs en veel vormingen. Als ik een andere job zou willen doen, kan ik overstappen naar tram of bus, of doorgroeien naar bediende of ploegbaas.” “Er zijn grote plannen voor het Brusselse metronetwerk. Er komt een nieuwe lijn naar het noorden, en er komt een nieuwe serie voertuigen aan. Die worden in een eerste fase half-geautomatiseerd en op termijn volledig geautomatiseerd (en rijden dus zonder bestuurder, red.). Door dat soort ontwikkelingen kan ik blijven evolueren in mijn job, en is er altijd werkzekerheid.” “Je verdient hier in het begin 2.200 euro bruto. Je krijgt ook premies voor het avond- en weekendwerk. Ik werk hier nu 2,5 jaar en verdien 2.600 euro bruto. Het loon stijgt elk jaar. Daarnaast zijn er goede extralegale voordelen, zoals 35 verlofdagen en een abonnement op de MIVB, De Lijn en TEC.”
COLOFON Redactie 02 490 10 87, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 02 490 10 78, commercieel@vacature.com Ordering 02 490 10 61, ordering@vacature.com VU Ruben Van Goethem Content Manager Roxanne Claessens Eindredactie Katrien Brys Vormgeving Bob Haentjens Redactie Hermien Vanoost, Piet Verbeest, Matthias Van Milders, Joni Horemans, Loes Liemburg, Anneleen De Leyn Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck
Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom.
23 februari 2019 - vacature.com
6
7
vacature.com - 23 februari 2019
23 februari 2019 - vacature.com
8