“Ähøkk{Lkku {rn{k”
1
kk ð]¥kk÷Þu Mk ¼økðkLkT sÞíken MkkûkkíkT kk
“Ähøkk{Lkku {rn{k” : ÷u¾f : MkËTøkwÁ çkúñMðYÃkËkMk Mðk{e (MkkrníÞ-rðþkhË) ftzkhe økwYfw¤ - nk÷ ðhíkk÷Äk{ økwYðÞo : Mk.økw.þk.©e ½Lk~Þk{«fkþËkMkS Mðk{e {wÏÞ fkuXkhe©e - ðhíkk÷Äk{ {trËh
: «fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh Ähøkk{ ({æÞ«Ëuþ) Mðk{e Ëuð«fkþËkMk - fkuXkhe©e Ähøkk{
2
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
‘‘Äh„t{™tu {rn{t’’ ÷u¾f : ËŒT„wÁ ƒúñMðY…ŒtË Mðt{e (ËtrníÞ-rðþthŒ)
«fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - Ähøkk{ «ftþ™ r‚rÚt : Ëk. h075, „wÁ…qŠý{t ‚t. 16-7-2019, {k„¤ðth ©e Mðtr{™thtÞý {krŒh, ËkMÚtt™-ðz‚t÷ ‘‘©e ð[™t{]‚ rîþ‚tçŒe {ntuíËð Ëk. 2076 W…¢{u’’ ykð]r¥k : «Úk{ (2019) «ík : 1000 ðu[ký ®f{ík Yk. 20/«krÃík MÚkkLk : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - Ähøkk{ ykut{fkhuïh hkuz, íkk. {nuïh, rs. ¾høkkuLk ({æÞ«Ëuþ) {wÿf : ©eS ytxo, y{ŒtðtŒ. VkuLk : (079) 26441522, {ku. 76000 26686, 98796 06686
E-mail : shreejiart@gmail.com Web : www.shreejuarts.org
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
yLkw¢{rýfk
¢{ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
«Mktøk
3 Ãkus
WÃkkuík½kík ---------------------------11 ðhíkk÷Lkk ¼õíkkuLke rðLktíke ---------------13 ©enrhSyu Mk÷kn ÷eÄe ----------------15 ©e LkhLkkhkÞýËuðLke «ríkck ------------17 ËþoLk fÞko ÃkAe s s{ðkLkwt --------------19 Ähøkk{Lkk ¼õíkku ðhíkk÷{kt --------------21 «MkkËeLke {qŠík ykÃkðk rðLktíke -------------23 ©eS {nkhksu «MkkËeLke {qŠíkyku ykÃke ------25 {trËhku íkiÞkh ÚkR økÞkt -----------------26 «ký-«ríkck fhðk «¼wLku yk{tºký --------28 «ký-«ríkck fhðk MktíkkuLku {kufÕÞk ---------30 Ähøkk{{kt «ríkck-WíMkð WsðkÞku ---------32 Ähøkk{Lke {qŠíkLke rðþu»kíkk ---------------34 Ähøkk{{kt LkqíkLk {trËhLke íkiÞkhe ----------36 çkLLku MktíkkuLku {nkhksu rçkhËkÔÞk ----------38 Ähøkk{Lkk ¼õík økku®ð˼kR --------------40 ©eS {nkhksu {qŠíkyku ÷eÄe -------------42 ©eS {nkhksu r[ºk-«rík{kyku fhkðe -------45 «MkkËeLke fk¤¼ihðLke {qŠík çkku÷e ! --------46 Mktíkku îkhk rLk{kz «Ëuþ{kt MkíMktøk ---------48 {trËhkuLkku {rn{k ----------------------50 {trËh ¾wÕ÷wt hnu Lku nwt ½h{kt hnwt ? -------52 {rn{kðk¤k fuðk ¼õíkku ? ---------------55 ½huýkt ðu[eLku {trËh ÃkwÁt fÞwO ! -----------57 fkuRLkku ¼kh Lk hk¾u {whkhe -------------59 yûkhÄk{{kt hnuðk {nu÷ {éÞku -----------61 WÃkMktnkh----------------------------63
4
“Ähøkk{Lkku {rn{k” kk ©e Mðkr{LkkhkÞýku rðsÞíkuíkhk{T kk MkLkkíkLk Ä{oÄwhtÄh yk[kÞo ©e 1008
©e hkfuþ«MkkËS {nkhks©e ©e ÷û{eLkkhkÞý Ëuð Ërûký Ëuþ økkËe MktMÚkkLk : ðzíkk÷ - 387 375
yk¿kkÃkºk ðzíkk÷ðkMke ©e ÷û{eLkkhkÞýËuð íkÚkk ykhkæÞ RüËuð ©e nrhf]»ý {nkhksLkk [hýf{¤Úke ©eS {nkhksLkk Mkðuo ykr©ík MkíMktøkesLkkuLku þw¼kþeðkoËÃkqðof ðzíkk÷ðkMke ©e ÷û{eLkkhkÞýËuð økkËeLkk ÃkeXkrÄÃkrík Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 yk[kÞo©e hkfuþ«MkkËS {nkhks©eLkk MkMLkun sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý ðkt[þkuS. rðþu»k{kt {æÞ«Ëuþ ÂMÚkík Ähøkktð fu ßÞkt MktðíkT 1886 {køkþh MkwË-6 Lkk þw¼ rËLku MðÞt«fkþkLktË Mðk{eSyu ©enrh îkhk «kÃík ©e ÷û{eLkkhkÞýËuðLke MÚkkÃkLkk fhe íÞkhÚke ÷R yks ÃkÞOík Ähøkktð ({.«.) Lkkt rLk{kze ¼õík økku®ð˼kR ÃkkxeËkhLkkt ðtþòu {qŠíkLke Mkuðk Ãkqò fhíkk ykÔÞk Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt íku{Lkkt ðtþs çkk÷khk{S íkÚkk íku{Lkku Ãkrhðkh yk {qŠíkLke Mkuðk-Ãkqò fhu Au. nk÷{kt ðzíkk÷ðkMke ©e ÷û{eLkkhkÞý Ëuð xuBÃk÷ çkkuzuo
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
5
Xhkð fhe ©e Ëuð«fkþËkMkS Mðk{e, y.rLk.Mk.økw.þk. f]»ýfuþðËkMkSLku {trËhLkku Sýkuæo Äkh fhe LkqíkLk {trËhLkk rLk{koý yÚkuo yrÄf]ík fhðk{kt ykðu÷ Au. ykÚke {q¤ Mkt«ËkÞLkkt Mkðuo ykr©ík ¼õíkkuLku y{khe ¼÷k{ý Au fu ðzíkk÷ økkËe MÚkkLkLkkt íkkçkkLkwt {trËh nkuðkÚke Mðk. Ëuð«fkþËkMkSLku Mknfkh ykÃkþku íkÚkk ÞÚkk ÞkuøÞ Mkuðk fhþku íkuðe yk¿kk fhðk{kt ykðu Au. «íÞûk ¼økðkLkLkkt MktçktÄLku Ãkk{u÷ yk {qŠíkLke Mkuðk fhðkÚke Mkðkoðíkkhe ©enrhLkku hkSÃkku «kó ÚkkÞ Au íkÚkk {q¤ Mkt«ËkÞLke Ãkwrü ÚkkÞ Au... ykÃk Mkki nrh¼õíkkuLku ðzíkk÷ðkMke ©e÷û{eLkkhkÞý Ëuð, ©e nrhf]»ý {nkhks ¾qçk s ¼sLk-¼ÂõíkLkwt çk¤ ykÃku íkuðe yu{Lkk Ãkrðºk [hýku{kt «kÚkoLkk Au. Mkki ¼õíkkuLku Yzk þw¼kþeðkoË Mkn sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý.... yk[kÞo {nkhks©e
6
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
Ãkríkík ÃkkðLke {k Lk{oËkLkk rËÔÞ íkxu.... rþ¾hçkØ ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËhLkk rLk{koýLkk yðMkhu ykðku yiríknkrMkf ½zeLkk Mkkûke çkLkeyu.... ykí{-rLkðuËLk yLktík fkuxe çkúñktzLkk yrÄÃkrík Mkðkoðíkkhe Ãkqýo ÃkwY»kku¥k{ ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý yMktÏÞ SðkuLkk fÕÞkýLku {kxu {Lkw»Þ Ëun Äkhý fhe »kztøke Mkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk fhe, fÕÞkýLkku {køko “ÞkðíkT [tÿ rËðkfhki” MkqÞo [Lÿ Ãk]Úðe hnu íÞkt MkwÄe yrðhík [k÷w hnu yuðk nuíkwÚke WÃkkMkLkkLkku {køko yûkwÛý hnu yu {kxu MðnMíku A {nk{trËhkuLke MÚkkÃkLkk fhe íku{s MktíkkuLku Ãký {trËhku çkLkkððkLke yk¿kk ykÃke Au. ©eS {nkhks {trËh fhðkÚke-fhkððkÚke yrík «MkLLk ÚkkÞ Au. ©e{ËT MkíMktrøkSðLkLkk [íkwÚko «fhý{kt {trËhku çkLkkððkLkku {rn{k ðýoðu÷ku Au. íku yLkwMktÄkLku rLk{kz{kt LktË Mktíkkuyu økk{zu økk{zu VheLku MkíMktøkLke MÚkkÃkLkk fhu÷ Au. Mk.økw.rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu ¼õík®[íkk{ýe{kt «fhý-126, {kt rLk{kzLkk nrh¼õíkkuLkku WÕ÷u¾ fhu÷ku Au su.... (ÃkqðoAkÞku) Lk¬e ¼õík rLk{kzLkk, suLkk yrík ykfhk ytøk; fhzk fXý ð[Lk, suLkk rþh Mkkxu MkíMktøk... {æÞ«Ëuþ{kt ÃkwÛÞ Mk÷e÷k {k Lk{oËkLkk íkxu rLk{kz ËuþLke «k[eLk {krn»{íke Lkøkhe (nk÷ {nuïh)Lkk Mk{eÃku
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
7
Ähøkktð suðwt hr¤Þk{ýwt økk{ Au, ßÞkt Ãkqýo Ãkwh»kku¥k{ ¼økðkLk Mðkr{LkkhkÞý ðzíkk÷{kt Ãknu÷k MÚkkÃku÷e yLku yLkufðkh Ãkqsu÷e Lkh ¼økðkLkLke [íkw¼wos {qŠík ÷û{eS MkkÚku rðhks{kLk Au. MkËT.yËT¼qíkkLktË Mðk{e, Mkw¾kLktË Mðk{e yLku MðYÃkkLktË Mðk{e suðk LktË Mktíkku îkhk yk ÃktÚkf{kt MkíMktøk ÚkÞku yLku «økx «¼wLke yku¤¾ký Úkíkk íÞktLkk ¼krðf ¼õíkku, su{kt {wÏÞ økku®ð˼kR ÃkkxeËkh yLkuf ðkh 600 rf.{e.Lkku rðfx ÃktÚk fkÃke økZÃkwh yLku ðzíkk÷ WíMkð Mk{iÞk WÃkh ykðíkk yLku ¼kðu Mkneík ©enrhLke ¾qçk Mkuðk Ãkqò fhíkk. ([kuÃkkE) rLk{kze su økku®ð˼kR hu, ÃkqßÞk MknòLktË Mkw¾ËkR hu, ð† ½huýkt çknw fhkÔÞkt hu, ÷kðe «¼wSLku ÃknuhkÔÞkt hu.... rLk{kzLkk ¼õíkku rþh Mkkxu MkíMktøk hk¾íkk yLku W¥k{ rLkÞ{ðk¤k níkk. ©enrhyu ßÞkhu ðzíkk÷{kt {trËh çktÄkÔÞwt íÞkhu «ríkck WíMkð{kt íÞkt Ãknu÷k ÃkÄhkðu÷e LkhLkkhkÞý ËuðLke {qŠík{ktÚke Lkh ¼økðkLkLke {qŠík økku®ð˼kRLku ykÃke yLku yu{Lku ÷û{eS MkkÚku ÃkÄhkðe ÷û{eLkkhkÞý YÃku MÚkkÃkðkLke yk¿kk fhe. rð. MktðíkT 1886{kt ¼õíkkuLkk ykøkúnÚke MðÞt ©enrhyu ðrþc {wrLk Mk{kLk MkËT. ¼kR MðÞt«fkþkLktË Mðk{eLku {kufÕÞk Lku yuf rþ¾hLkwt MkwtËh {trËh fhkðe íÞkt Äk{Äq{Úke ÷û{eLkkhkÞýËuðLke «ríkck fhkðe. ©enrhyu íku {qŠík ÃkkuíkkLkwt s MðYÃk Au yuðwt fneLku ¼õíkkuLku fÌkwt -
8
“Ähøkk{Lkku {rn{k” ([kuÃkkE)
{kxu {qŠíkLkkt ËþoLk fhòu, {kÁt æÞkLk yu {qŠík{kt Ähòu, Ä{o Ãkk¤òu Äehs Äkhe, ÞkË hk¾òu yk¿kk y{khe, ytíku Ãkk{þku yûkhÄk{, {ws ÃkkMku s fhþku rðhk{.... Ähøkktð{kt «MkkËeLkk ÷û{eLkkhkÞýËuðLkwt ykøk{Lk Úkíkk yLku LktË MktíkkuLkk yÚkkøk «ÞkMkÚke rLk{kzLkk fwûke {nuïh, MkeÕfwyk, {kuhøkZe, LkeMkhÃkwh ðøkuhu økk{ku{kt MkíMktøk ðæÞku yLku {trËhku ÚkÞkt. Mkt«ËkÞLkk ðzíkk÷ yLku y{ËkðkË ËuþLku yk «ktíku 50 sux÷k rðîkLk yLku íkÃkMðe íÞkøke Mktíkku yLku Ãkk»koËku yLku yMktÏÞ ¼krðf ¼õíkku ykÃÞk Au. yksu MðÞt«fkþkLktË Mðk{eyu çkktÄu÷ {trËh Sýo yðMÚkk{kt Au. økku®ð˼kRLkk ðtþòu {trËhLke ÞÚkkþÂõík Mkuðk fhe hÌkk Au. Ãk.Ãkq.Ä.Äw.1008 yk[kÞo©e hkfuþ«MkkËS {nkhksLke «uhýkÚke ðzíkk÷ xuBÃk÷ çkkuzuo Ähøkktð{kt {trËh rLk{koýLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. MkËT. Mðk{e Ëuð«fkþËkMkS ([uh{uLk©e), þk†e Mðk{e MktíkðÕ÷¼ËkMkS (yk.fkuXkhe©e, ðzíkk÷) yLku MkËT. økku®ðË«MkkËMðk{e ({uíkÃkwhðk¤k)Lkk {køkoËþoLk{kt ðzíkk÷Lkk Mðk{e Ëuð«fkþËkMkSyu {trËh rLk{koýLkwt çkezwt ÍzÃÞwt Au. ©enrhyu Ãkku í ku Mku ð u ÷ k ykðk {nkLk «MkkËe¼q í k ©e ÷û{eLkkhkÞýËuðLke Mkuðk yLku ©enrh, Mktíkku-¼õíkkuLku hkS fhðkLkku yLku ÃkwÛÞkuËÞLkku yk yý{ku÷ yðMkh Au suLkku ÷k¼ ÷uðk Mkðuo nrh¼õíkkuLku ¼kð¼eLkwt yLku ¼kð¼ÞwO ykí{-rLkðuËLk Au. - Mðk{e Ëuð«fkþËkMkS ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh Ähøkktð
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
9 íkk. 17-1-2019
÷u¾f íkhVÚke.... nu ðnk÷k ¼õíkku ! {trËhku Au íku çkúñrðãkLke fku÷us Au. Ãkh{ þktríkLkwt fuLÿ Au. ËuþLke hûkk {kxu r{÷exheLke sYh Au - yus heíku ¼ÂõíkLke hûkk {kxu {trËhkuLke sYh Au. þhehLkk hkuøk {xkzðk {kxu nkuÂMÃkx÷Lke sYh Au - íku{ {LkLkk hkuøk {xkzðk {kxu {trËhkuLke sYh Au. nu ¼õíkku ! {trËhku yu ¼khíkeÞ MktMf]ríkLkku «ký Au. ykÃkýkt {trËhku yu rnLËwykuLke yrM{íkkLku yLku «ríkckLku ò¤ðe hk¾u Au. {trËhku rðLkk rnLËw Ä{o ðk{ýku ÷køku; íkuÚke íkku rnLËwMíkkLk{kt nòhku Lkrn, Ãkhtíkw ÷k¾ku {trËhku Au. nu ¼õíkku ! yk ÃkwÂMíkfk ÷¾ðk ÃkkA¤Lkwt fkhý yu Au fu, MðÞt Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLku Ãkqsðk ykÃku÷ «MkkËeLke Lkh ¼økðkLkLke {qŠík Ähøkk{{kt yuf Sýo ÚkR økÞu÷ {trËh{kt Au. Ãkhtíkw Lkðk {trËhLke ykð~Þfíkk ÃkzðkÚke ðzíkk÷ çkkuzuo yk[kÞo {nkhks©e hkfuþ «MkkËS {nkhksLke yk¿kkÚke íÞkt Lkðwt {trËh fhðkLkwt Lk¬e fhu÷ Au. nu ¼õíkku ! LkqíkLk {trËh fhðk {kxu ðhíkk÷Lkk [uh{uLk©e yLku xÙMxeykuyu Mðk{e Ëuð«fkþËkMkS økwY Mk.økw.þk. f]»ýfuþðËkMkS Mðk{eLke fkuXkhe íkhefu rLk{ýqf t fhe Au. íkuyku nk÷{kt Mktík rLkðkMkLkwt fk{ Mkt¼k¤e hÌkk Au.
10
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
nu ¼õíkku ! {æÞ«ËuþLkk rLk{kz «ktíkLkk Ähøkk{{kt LkðrLk{koý ÚkR hnu÷ {trËh ©e ÷û{eLkkhkÞýËuð ðhíkk÷ íkkçkkLkw t Au yLku ðhíkk÷ økkËeLkk ðíko{kLk yk[kÞo Ãk.Ãkq.Ä.Äw.1008 ©e hkfuþ«MkkËS {nkhksSLkk ykþeðkoËÚke ÚkR hnu÷ Au, {kxu yk {trËh{kt WËkh rË÷u ËkLk ykÃke Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk, Ãkh{ ÃkqßÞ yk[kÞo {nkhks yLku ÃkqßÞ MktíkkuLkku hkSÃkku {u¤ðe ÷uðku. r÷ : MkíMktøk Mkuðf Mðk{e çkúñMðYÃkËkMk ftzkhe økwYfw¤ : ðhíkk÷Äk{
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
11
kk ð]¥kk÷Þu Mk ¼økðkLkT sÞíken Mkkûkkík kk rð¢{ - Mktðík 2075, Ãkku»k MkwË ykX{ - W¥khkÞý, íkk. 14-1-2019 “Mkðkoðíkkh Äíkkoht ¼wÂõík {wÂõík «ËkÞf{T k ðtËuznt MðuüËuðt íkt nrhf]»ý {Lkkunh{T kk” “WÃkkuík½kík” nu Ônk÷k ¼õíkku ! yLktík fkurx çkúñktzkuLkk yrÄÃkrík Ãkqýo ÃkwY»kku¥k{ ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk yk Vqx÷k çkúñktzLkk {æÞ¼køk{kt ykðu÷ Ãk]Úðe Ãkh ÃkÄkÞko níkk. íku{ktÞ Ãký {nk«¼w ©enrhS {nkhksu ¼khík Ëuþ ÃkMktË fÞkuo; fkhý fu, sux÷k {w{wûkw Lkh-Lkkheyku rnLËwMíkkLk{kt Au, íkux÷k ËwrLkÞkLkk fkuRÃký Ëuþ{kt LkÚke. nu ¼õíkku ! “feze fwtshLkku {u¤kÃk” yk fnuðík {wsçk çkw¼wûkw LkhLkkheykuLku, {w{wûkw çkLkkððk yLku {w{wûkw Lkh-LkkheykuLku {wõíkkí{k çkLkkððk {kxu s MðÞt ©enrhS {nkhks MkkÄkhý {Lkw»Þ suðk çkLke íku{Lke MkkÚku h{e-s{e yLkuf «fkhLke ÷e÷kyku fhe. nu ¼õíkku ! Ãkhtíkw {kLkðËunÄkhe Ãkh{kí{k Ähíke Ãkh yðíkkh Äkhý fhu íÞkhu Mkk{kLÞ {Lkw»ÞLke su{ f{oLkk fkÞËk «{kýu {]íÞwLkku Ãký Mðefkh fhíkk nkuÞ Au, yu
12
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
LÞkÞu {nk«¼w ©enrhSyu Ãký {Lkku{Lk rð[kÞwO fu, “ðíko{kLk Mk{Þ{kt íkku y{khe ¼Âõík fhLkkhkt øk]ne-íÞkøke Mkðuo LkhLkkheykuLku ËunLke ykÞw»Þ Ãkqhe Úkíkkt s y{khk Äk{Lke «krÃík yð~Þ Úkþu, Ãkhtíkw y{ku yk ÷kuf AkuzeLku y{khk yûkhÄk{{kt síkk hnuþwt, ÃkAe Ãk]Úðe Ãkh hnu÷kt {w{ûw kw LkhLkkheykuLkwt fÕÞký fu{ Úkþu ?’’ nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼wyu ÃkAe fhkuzkuLkkt fÕÞký {kxu rLkýoÞ fÞkuo fu, “þk†kuLke h[Lkk fÁt yLku fhkðwt, {kuxkt-LkkLkkt yLkuf {trËhku fhkðwt, íku{kt {khe yLku {khk yðíkkhkuLke {qŠíkyku ÃkÄhkðwt; yux÷u ¼rð»ÞLkk {w{wûkw ¼õíkku Ãký Mknu÷kRÚke ¼sLk-¼Âõík fhe {kuûkLkk {køkuo ykøk¤ ðÄe þfu yLku ytíku ykíÞtríkf {wÂõík Ãkk{e þfu.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
13
ðhíkk÷Lkk ¼õíkkuLke rðLktíke nu ¼õíkku ! ©eS {nkhks ðhíkk÷Lkk 10 {kt ð[Lkk{]ík{kt fnu Au fu, “¼økðkLk sÞkhu Ãk]ÚðeLku rð»ku «íÞûk Lk nkuÞ íÞkhu íku ¼økðkLkLku {¤u÷k su MkkÄw íkuLkku yk©Þ fhðku, íkku íku Úkfe Ãký SðLkwt fÕÞký ÚkkÞ Au. yLku ßÞkhu yuðk MkkÄw Ãký Lk nkuÞ íÞkhu ¼økðkLkLke «rík{kLku rð»ku ÿZ «íkerík hk¾ðe Lku MðÄ{o{kt hneLku ¼Âõík fhðe, íku Úkfe Ãký SðLkwt fÕÞký ÚkkÞ Au.” nu ¼õíkku ! yuf ðkh ©eS {nkhks yu x÷u fu Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk Mktíkku-¼fíkku MkkÚku ðhíkk÷ ÃkÄkÞko. «¼w ÃkÄkÞkoLkk Mk{k[kh Mkkt¼¤e òuçkLkÃkøke yLku çkkÃkw¼kR ðøkuhu nrh¼õíkkuyu ykðe ËtzðíkT «ýk{ fÞko yLku økk{{kt þku¼kÞkºkk fkZe «økx «¼wLku ÃkkuíkkLkk ½uh ÃkÄhkÔÞk. nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË nk÷{kt ßÞkt {trËh rðã{kLk Au, íÞkt rðþk¤ Mk¼kLkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt yLku íÞkt yuf Wt[k ®MknkMkLk WÃkh çkuMkðk ©eS {nkhksLku Mkki ¼õíkkuyu rðLktíke fhe, yux÷u ¼õíkkuLku hkS fhðk {kxu {nkhks íÞkt rðhks{kLk ÚkÞk. nu ¼õíkku ! íÞkhÃkAe ðhíkk÷Lkk ¼õíksLkkuyu ÃkkuíkÃkkuíkkLke þÂõík-«{kýu ©eS {nkhksLkwt ÃkqsLk fÞwO yLku «kÚkoLkk fheLku fnuðk ÷køÞk : “ nu {nkhks ! y{khe rðLktíke Mkkt¼¤ku.
14
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
ðhíkk÷Lkk Mkki nrh¼õíkkuLke RåAk Au fu, ‘ ykÃk ðhíkk÷{kt yk MÚkkLk{kt ykÃkLke {qhíke ÃkÄhkðku; fkhý fu ykÃk ðhíkk÷{kt Lk nku íÞkhu y{ku Mkðuo nrh¼õíkku ík{khe íku {qŠíkLkkt ËþoLk fhe «íÞûk ËþoLk íkqÕÞ ykLktË yLkw¼ðe þfeyu. ([kuÃkkE) “økZÃkwh{kt ðkMkwËuð YÃk, ÃkÄhkÔÞwt Au ykÃku yLkqÃk; ykÃk Vhðk ÃkÄkhku Aku sÞkhu, fhu ËþoLk íkunLkkt íÞkhu. ykÃkku yuðku s y{Lku ykÄkh, fhe ËþoLk ÷iÞu yknkh; nðu÷e fhku ykÃkLku fksu, Ä{oþk¤k{kt Mktík rçkhksu.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
15
©enrhSyu Mk÷kn ÷eÄe nu ¼õíkku ! Ä{o ÄwhtÄh yk[kÞo rðnkhe÷k÷S {nkhksu ‘©enrh÷e÷k{]ík’ økútÚkLkk Mkkík{kt f¤þLkk Ãkt[kuíkuh{kt rð©k{{k yk «MktøkLke LkkUÄ ÷eÄe Au, yu ykÃk MkðuoLke ykøk¤ «Míkwík fhe hÌkku Awt. nu ¼õíkku ! ðhíkk÷Lkk MkíMktøkeyku «kÚkoLkk fhíkkt fnu Au: “{nkhks ! økZÃkwhðkMke yu¼÷ ¾kíkh yLku yu{Lkk ÃkrhðkhLke rðLktíkeLku fkhýu ykÃku Mktðík 1862{kt ðkMkwËuð-LkkhkÞý ÃkÄhkðe íkuykuLke {Lkkufk{Lkk Ãkqýo fhe Au, yu s heíku ðhíkk÷ðkMke ¼õíkkuLke Ãký yuðe s RåAk Au, {kxu ík{ku ynª ík{khe {qŠík ÃkÄhkðku íkku y{ku Ãký yu{Lkkt ËþoLk fheLku ÃkAe ÔÞðnkrhf fk{fks fhðkLkk rLkÞ{ku hk¾eyu.” ([kuÃkkE) “yu ðw t Mkkt ¼¤e MkkhtøkÃkkýe, hk{ËkMkSLku fne ðkýe; yrík ykøkún Au nrhsLkLkku, yr¼÷k»k ÃkwÁt yun {LkLkku. {khe {whíke nwt ÚkkÃkwt yk Xk{, ÄÁt LkhLkkhkÞý Lkk{; fnku õÞkt ÃkÄhkðþw t Ëuð, ík{u søÞk fnku íkík¾uð.” - n.{]ík. f.7 - rð.75 nu ¼õíkku ! ðhíkk÷Lkk nrh¼õíkkuLke rðLktíke Mkkt¼¤e ©enrhS {nkhksu Mktík-Mk¼k{kt çkuXu÷k ðze÷ Mktík Ãkq. ¼kRhk{ËkMkS Mðk{eLku fÌkwt : “Mðk{e ! ðhíkk÷Lkk «u{e ¼õíkkuLke ¾qçk s RåAk Au fu, ‘y{ku y{khe {qŠík yk økk{{kt ÃkÄhkðeyu, yux÷u íkuykuLku ËþoLkLkwt Mkw¾ ykðu.’ ykðk ¼krðf ¼õíkkuLkku ¼kð
16
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
òuRLku y{kuLku Ãký RåAk ÚkR Au fu, yk ðhíkk÷ Äk{{kt {khe {qŠík ÃkÄhkðwt, Ãký yuLkwt Lkk{ ‘©e LkhLkkhkÞý’ hk¾wt. su{ økZÃkwhÄk{{kt {khe {qŠík ÃkÄhkðeLku ‘©e ðkMkwËuð LkkhkÞý’ Lkk{ hkÏÞwt Au, yu s heíku ðhíkk÷Äk{{kt Ãký {khe {qŠík ÃkÄhkðe ‘©e LkhLkkhkÞý’ Lkk{ hk¾wt; {kxu ykÃk fnku fu, fÞk MÚkkLk{kt íku Ëuð ÃkÄhkððk ?” nu ¼õíkku ! {nk«¼w ©enrhSLke ðkýe Mkk¼¤e Mk{Úko MkËTøkwY ¼kR hk{ËkMkS Mðk{e nkÚk òuzeLku fnuðk ÷køÞk : “{nkhks ! yíÞkhu ykÃk ßÞkt rçkhkòu Aku, íÞkt çkkuhzeLkwt ð]ûk Au, yu s MÚkkLk {Lku íkku ÞkuøÞ ÷køku Au, {kxu ykÃk ©e LkhLkkhkÞýËuðLku yk MÚkkLk{kt ykuhzku fheLku íku{kt ÃkÄhkðku, yux÷u ðhíkk÷ðkMke Mkki nrh¼õíkkuLku ËþoLkLkwt Mkw¾ {¤u yLku çkÄk hkS ÚkkÞ.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
17
©e LkhLkkhkÞýËuðLke «ríkck nu ¼õíkku ! hk{ËkMkS Mðk{eLke ðkík Mkkt¼¤e {nk«¼w ©enrhSyu rþÕÃkfkh nehkSLku çkku÷kðeLku fÌkwt : “nehkS ! (nehS¼kR Mkwíkkh) ík{u {khk ¼fík Aku yLku Mkkhk yLkw¼ðe rþÕÃke Ãký Aku, {kxu {khk yðíkkh yuðk ©e LkhLkkhkÞýËuðLke {qŠík íkífk¤ ÷R ykðku, y{khu ynª ðhíkk÷økk{Lku ðhíkk÷Äk{ çkLkkðeLku yk çkLLku MðYÃkkuLku ÃkÄhkððkt Au. nu ¼õíkku ! «økx «¼w ©enrhSLke yk¿kk Úkíkkt s nehkS ¼õík Úkkuzk rËðMkku{kt s ©e LkhLkkhkÞýËuðLke çku {qŠíkyku ÷RLku {nkhks ÃkkMku ÃkÄkÞko. çkLLku {qŠíkyku òuR ©eS {nkhks ¾qçk s hkS ÚkÞk, íkuÚke nehkSLku rþhÃkkð (¼ux) ykÃke ¼uxeLku hkSÃkku ËþkoÔÞku. nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË ©enrhS {nkhksu çkkuhzeLkk Íkz ÃkkMku yuf {kuxku ykuhzku fhkÔÞku yLku íku{kt yuf MkwtËh ®MknkMkLk fhkðeLku íku{kt ©e LkhLkkhkÞýËuð ÃkÄhkÔÞk. nu ¼õíkku ! ©e LkhLkkhkÞýËuðLke «ríkck-rðrÄ fhðk {kxu ©eS {nkhksu W{huXLkk çkúkñý nrh¼kR þwõ÷ yLku ½u÷k¼kRLku çkku÷kÔÞk. íkuÚke íkuykuyu ykðe ðuËkuõík-rðrÄÚke Mkðuo rðrÄ fheLku ©eS «¼wLku «kÚkoLkk fhe yux÷u {nkhksu ÃkÄkhe LkhLkkhkÞýËuðLke «ríkckLke ykhíke Wíkkhe. nu ¼õíkku ! yk «ríkck «Mktøku Ãký ½ýkt økk{zktyku{ktÚke yLku f LkhLkkheyku ykÔÞkt níkkt . «ríkck-WíMkð ðhíkk÷ðkMkeykuyu Äk{Äw{Úke WsðeLku {nkhks yLku Mktíkku¼õíkkuLkku hkSÃkku «kÃík fÞkuo níkku.
18 “Ähøkk{Lkku {rn{k” nu ¼õíkku ! ©e LkhLkkhkÞýËuðLke «ký-«ríkckLke ykhíke fÞko çkkË {kuxe Mk¼k ¼hkR. íku{kt çkúñ[kheyku, Mktíkku, Ãkk»koËku, MkíMktøkeyku yLku ðhíkk÷Lkk yLÞ MkßsLk ÷kufku Ãký íku Mk¼k{kt ykðeLku çkuXk. íku Mk{Þu «økx-«¼w ©enrhS Mk¼k{kt ÃkÄkÞko yLku Mkðuo Mk¼kMkËLku fnuðk ÷køÞk :([kuÃkkE) “¼k¾u Mkki «íÞu yûkh¼qÃk, yun {kLkòu {kÁt MðYÃk; sÞkhu nwt fÞktR VhðkLku siþ, yk{kt hrn ík{Lku Mkw¾ Ëiþ. fhe ËþoLk ¼kusLk fhòu, {Lku òýe ¼÷ku ¼kð Ähòu; rLkssLkLku rþ¾ððkLku fks, «rík{kLku LkBÞk {nkhks.” - n. {]ík f. 7 - rð.75
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
19
ËþoLk fÞko ÃkAe s s{ðkLkwt..... nu ðhíkk÷Lkk ¼õíkku ! yk ©e LkhLkkhkÞýËuð y{kuyu ÃkÄhkÔÞk Au, yu {kÁt s MðYÃk {kLkeLku íku{Lke ÞÚkkþÂõík yLLk-ð†krËfu fheLku Mkuðk fhòu. y{u ßÞkhu ðhíkk÷{kt Lk nkuRyu, íÞkhu yk {qŠíkyku îkhk ík{kuLku Mkw¾ ËRþwt. ík{khe {Lkkufk{Lkk Ãkqhe fheþwt; {kxu Ëhhkus yk LkhLkkhkÞý ËuðLkkt ËþoLk fheLku ÃkAe s ðhíkk÷Lkk Mkki MkíMktøkeyku ¼kusLk ðøkuhu s{òu. yk ©e LkhLkkhkÞý «¼wLkkt ËþoLk fhku, íÞkhu yuðe ¼kðLkkÚke fhòu fu, ‘y{khk RüËuð s yk MðYÃku y{kuLku ËþoLk ykÃke hÌkk Au.’’ nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË ÃkkuíkkLkk ykr©íkkuLku þe¾ððkLku {kxu s MðÞt Ãkh{kí{k nku ð k Aíkkt Þ {nkhksu ©e LkhLkkhkÞýËuðLku Ëtzðík «ýk{ fÞko. ÃkAe Mkðuo Mktíkkuyu Ëtzðík«ýk{ fÞko . yu Mk{Þu ¼kR hk{ËkMk Mðk{e ©e LkhLkkhkÞýËuðLke Míkwrík fhðk ÷køÞk :(þkËqo÷rð¢erzíkð]ík) “{qŠík Ä{o Úkfe Ähe swøk íkLkwt ykÔÞk rðþk¤k rð»ku, {íMÞkrË yðíkkh ¼kh nhðk, [kÁt ÄÞko [ku rðþu ; Ëwðkoþk {wrLk þkÃk ykÃk Ár[Þu, ykÔÞk ð¤e yk Mk{u, yuð k yûkhLkk yÄeþ nrhLku, fesu «{kýku y{u. ” nu ¼õíkku ! íÞkhÃkAe yLÞ Mktíkkuyu yLku Ãkk»koËkuyu Ãký ËtzðíkT «ýk{ fÞko yLku ytíku AuÕ÷u ðhíkk÷Lkk MkíMktøkeyku yLku økk{zktyku{ktÚke ykðu÷k Ëhuf ¼õíkkuyu Ãký ËtzðíkT-«ýk{ fÞko. íku «Mktøku rðþk¤ MktÏÞk{kt ykðu÷ †e-¼õíkkuyu Ãký ÃkkuíkkLke
20 “Ähøkk{Lkku {rn{k” {ÞkoËk ò¤ðe ËþoLk fhe Ãkt[ktøk-«ýk{ fhe «økx-«¼wLkku hkSÃkku {u¤ÔÞku. nu ¼õíkku ! ðhíkk÷{kt LkhLkkhkÞýËuð ÃkÄhkðe «økx «¼w ©enrhS {nkhks økZÃkwh ÃkÄkÞko yLku nrh¼õíkkuLku fÚkkðkíkko yLku ËþoLkLkwt Mkw¾ ykÃkðk {kxu {nk«¼w ©enrhS fåAMkkuhX-fkrXÞkðkz-økwshkík-¼k÷-Ík÷kðkz-fkLk{-ðkf¤ yLku [hkuíkhLkkt økk{zkyku{kt rð[hý fhe ¼õíkkuLke {Lkkufk{Lkk Ãkqhe fhðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! ðhíkk÷{kt ©eS {nkhksLke yk¿kk-yLkwMkkh Mkðuo MkíMktøkeyku ¼kRyku yLku çknuLkku, ykçkk÷-ð]Ø Mkðuoyu Ëhhkus ËþoLk fheLku s s{ðkLkk rLkÞ{ku hkÏÞkt. ykLkk fkhýu ðhíkk÷ðkMkeyku{kt «økx-«¼wLke ¼Âõík ðÄðk ÷køke íku{s {rn{k Ãký ðÄðk ÷køÞku.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
21
Ähøkk{Lkk ¼õíkku ðhíkk÷{kt nu ¼õíkku ! ðhíkk÷{kt LkhLkkhkÞý «¼w ÃkÄhkÔÞk ÃkAe MkíMktøk ðÄðk ÷køÞku, íkuLkk fkhýu {kuxkt {trËhLke ykð~Þfíkk Ãkze. òu fu {trËh fÞwO Lk níkw,t Ãký yuf {kuxku ykuhzku çkLkkðe íku{kt LkhLkkhkÞý ÃkÄhkÔÞk níkk. nu ¼õíkku ! [hkuíkh{kt MkíMktøk ðÄðk ÷køÞku níkku, íkuÚke Mk{økú [hkuíkh «ËuþLkk ¼õíkkuLkkt ËþoLk {kxu {kuxkt {trËhLke sYh níke, íkuÚke ðhíkk÷Úke òuçkLkÃkøke yLku çkkÃkw¼kR ÃkkxeËkh ðøkuhu ykøkuðkLk ¼õíkkuyu økZÃkwh sR Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLku ðhíkk÷{kt {kuxtw {trËh fhðk rðLktíke fhe. nu ¼õíkku ! ðhíkk÷Lkk ¼õíkkuLke «kÚkoLkk Mkkt¼¤eLku ©enrhSyu çkúñkLktË Mðk{eLku {trËh fhðk {kxu ðhíkk÷ {kufÕÞk. Úkkuzk Mk{Þ ÃkAe {nkhksu ykLktËkLktË Mðk{e yLku yûkhkLktË Mðk{eLku Ãký çkúñkLktË Mðk{eLke {ËË fhðk ðhíkk÷ {kufÕÞk níkk. nu ¼õíkku ! ðhíkk÷Äk{{kt Lkð rþ¾hðk¤wt rðþk¤ {trËh ©e çkúñkLktË Mðk{eyu íkiÞkh fhkÔÞwt. yux÷u yk»kkZe Mktðík 1881 Lkk fkhíkf MkwË çkkhMkLkk (íkk.3-11-1824) Ãkrðºk rËðMku MðÞt ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLku ðhíkk÷ ykðe ËuðkuLke «ríkck fhe. yk {trËhLke rðþu»kíkk yu níke fu, ‘Mkki «Úk{ðkh s ÃkkuíkkLkk ykr©íkkuLku æÞkLk-¼sLk fhðk {kxu s ÃkkuíkkLke {qŠík ” ©e nrhf]»ý {nkhks” ÃkÄhkðe íkuykuLkku {rn{k MðÞt Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLku fÌkku níkku. nu ¼õíkku ! «ký-«ríkck fÞko çkkË ©enrhS {nkhks Mkðuo Mktíkku-¼õíkkuLke rðþk¤ Mk¼k{kt fnuðk ÷køÞk : “{khk
22
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
ykr©ík Mkðuo Mktíkku-¼õíkku, çknuLkku yLku ¼kRykuLku WÃkkMkLkk {kxu, æÞkLk {kxu «íÞûk {kLkeLku ËþoLk fhòu; fkhý fu, ‘yûkhÄk{{kt hnu÷wt y{kÁt MðYÃk yLku y{kuyu ÃkÄhkðu÷ ‘nrhf]»ý’ Lkk{Lkwt MðYÃk yk çkLLku yuf s Au, íku{kt yýw{kºk ¼uË Mk{sþku Lkrn.” nu ¼õíkku ! yk «ríkck {nkuíMkð{kt nòhkuLke MktÏÞk{kt Mkt«ËkÞLkk yLkwÞkÞeyku ykÔÞk níkk, íku{kt rLk{kz «Ëuþ ({æÞ «Ëuþ)Lkk çkwhkLkÃkwhLkk yLku Ähøkk{Lkk ¼õíkku Ãký ykÔÞk níkk. íkuykuyu Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLku «kÚkoLkk fheLku ©e LkhLkkhkÞýËuðLke {qŠík ykÃkðk rðLktíke fhe níke.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
23
«MkkËeLke {qŠík ykÃkðk rðLktíke nu ¼õíkku ! ðhíkk÷{kt rðþk¤ {trËh fhe ÷û{eLkkhkÞýËuð yLku nrhf]»ý {nkhks ðøkuhu Ëuðku ÃkÄhkÔÞk, yux÷u «Úk{ ykuhzk{kt ÃkÄhkðu÷ ©e LkhLkkhkÞýËuðLkwt rðMksoLk fhe íku çkLLku {qŠíkyku yuf Y{{kt {qfe ËeÄe. nu ¼õíkku ! íku Mk{Þu çkwhkLkÃkwhLkku Mkt½ Mk{iÞk{kt ykðu÷ku yLku íku{kt çkkÃkw¼kR, LkkLkk¼kR yLku rþðkþkn ðøkuhu ykøkuðkLk ¼õíkku níkk. íkuyku ©eS {nkhks ÃkkMku ykÔÞk. íku Mk{Þu Ähøkk{Lkku Mkt½ Ãký ðhíkk÷ «ríkck WíMkð{kt ykðu÷ku. íku{kt Ãký Ãkxu÷ økku®ð˼kR ðøkuhu nrh¼õíkku níkk. íkuyku Ãký ©eS {nkhks ÃkkMku ykÔÞk. nu ¼õíkku ! çkLLku økk{Lkk ykøkuðkLkkuyu «Úk{ ©eS {nkhksLkwt ÃkqsLk fÞwO yLku ÃkAe çkwhkLkÃkwhLkk ¼õíkkuyu rðLktíke fheLku fÌkwt : “{nkhks ! y{khe rðLktíke Au fu, ‘ykÃku MðÞt ÃkÄhkðu÷ ©e LkhLkkhkÞýËuðLke su {qŠíkyku Au, íku y{kuLku Mkuðk-Ãkqò fhðk yLku ËþoLk fhðk {kxu ykÃkku; fkhý fu nðu íkku ykÃk©eyu ©e ÷û{eLkkhkÞýËuð ðøkuhu ÃkÄhkÔÞk Au, íkuÚke ©e LkhLkkhkÞý ËuðLke nðu ðhíkk÷{kt sYh sýkíke LkÚke, {kxu yu çkLLku{ktÚke yuf {qŠík y{kuLku ykÃkku yux÷u y{ku çkwhkLkÃkwh{kt {trËh çkLkkðe íku{kt íku ÃkÄhkðþwt.” nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwhLkk ¼õíkkuLke ðkík Mkkt¼¤eLku, íku{Lke çkksw{kt s Q¼u÷k Ähøkk{Lkk Ãkxu÷ økku®ð˼kRyu Ãký «kÚkoLkk fheLku «økx «¼w ©enrhSLku fÌkwt :
24
“Ähøkk{Lkku {rn{k” ([kuÃkkE)
“çkeS {qŠík ykÃkku «¼w y{Lku, fneyu rðLktíke fhe ík{Lku; çkuÞ {qŠík «MkkËeLke yu Au, ík{u nkÚkuÚke ÚkkÃku÷e íku Au. y{khk Ëuþ{kt íku ÚkÃkkÞ, MkkiLku ËþoLkLkwt Mkw¾ ÚkkÞ.” - n. {]ík. f. - 9 rð. - Ãk nu {nkhks ! y{khk Ãkh Ãký f]Ãkk fhku yLku yuf {qŠík y{kuLku Ãký ykÃkku; fkhý fu ykÃkLkkt ËþoLk íkku fkuRf ðkh WíMkð-Mk{iÞk{kt s ÚkkÞ Au, íkuÚke yuf {qŠík y{kuLku Ãký ykÃkku, yux÷u y{ku Ähøkk{{kt ÷R sRþwt yLku íÞkt {trËh fhkðe íku{kt ÃkÄhkðe ËþoLkLkwt Mkw¾ {kýeþwt. yk {qŠíkykuLke íkku ykÃku s MÚkkÃkLkk fhe níke, yux÷u y{khk {kxu íkku íku {nk«MkkËeLke økýkÞ, yux÷u f]Ãkk fhe y{kuLku ykÃkku.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
25
©eS {nkhksu «MkkËeLke {qŠíkyku ykÃke ([kuÃkkE) “«¼wyu ÃkAe Ãkh{ «íkkÃke, {qŠík yufufe çkuÞLku ykÃke; LkkhkÞýLke íkku çkwhkLkÃkwh{kt, ykÃke MÚkkÃkðk nh¾eLku Wh{kt. LkhLke MÚkkÃkðk Ähøkk{u , ykÃke MLku nÚke Mkw t Ëh ~Þk{u ; fÌkw t ÷û{eLkkhkÞý Lkk{, hk¾òu yu n Lkw t çku Þ Xk{. òuzâu ÷û{eLke {qhrík çku ykÃke, ÃkÄhkððk Ãkh{ «íkkÃke; LkkhkÞý{kt MkËk nwt hneþ, Mkw¾ Mkki nrhsLkLku ËRþ.” - n. {]ík f. 9 rð. - 5 nu ¼õíkku ! ðhíkk÷{kt «Úk{ ÃkÄhkðu÷ ©e LkhLkkhkÞýËuðLke {qŠíkyku íkku {nk«MkkËeLke økýkÞ, fkhý fu ©eS {nkhksu MðÞt ÃkÄhkðe níke yLku yLkufðkh íku{Lke ykhíke Ãký Wíkkhe níke. yÚkkoíkT ©enrhSyu ykÃku÷-MÚkkÃku÷-ykhíke Wíkkhu÷ yLku MkuðkÃkqò fhu÷ yu {qŠíkyku íkku rËÔÞ økýkÞ. ÄLÞ¼køÞ yu ¼õíkkuLkk økýkÞ fu MðÞt «¼wyu ÃkkuíkkLkk MðnMíku {qŠíkyku Ãkqsðk ykÃke nkuÞ! nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{Lkk nrh¼õíkku ¾qçk ¼køÞþk¤e níkk, yux÷u íkku Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼wyu MðnMíku «MkkËeLke {qŠíkyku ykÃke. çkwhkLkÃkwhLkk ¼õíkkuLku ©e LkkhkÞý ¼økðkLkLke {qŠík ykÃkeLku fÌkwt : “¼õíkku ! LkkhkÞýLke {qŠík MkkÚku y{ku ©e ÷û{eSLke {qŠík Ãký ykÃkeyu Aeyu, {kxu {trËh fhe sÞkhu ÃkÄhkðku íÞkhu ‘©e ÷û{eLkkhkÞýËuð’ Lkk{ hk¾òu.” nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË Ähøkk{Lkk økku®ð˼kRLku ‘Lkh’Lke {qŠík ykÃkeLku ©eS {nk«¼w çkkuÕÞk : “yk Lkh«¼wLke {qŠík MkkÚku y{ku ík{Lku ÷û{eSLke {qŠík Ãký ykÃkeyu Aeyu, {kxu ík{ku Ãký {trËh fheLku Lkh MkkÚku ÷û{eS ÃkÄhkðe ‘©e ÷û{eLkkhkÞý’ Lkk{ hk¾òu. íku{kt nwt ðkMk fheLku Mkki MkíMktøkeykuLku Mkðuo «fkhu Mkw¾e fheþ.”
26
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
{trËhku íkiÞkh ÚkR økÞk nu ¼õíkku ! {nk«MkkËeLke {qŠíkyku ÷RLku çkwhkLkÃkwhLkk ¼õíkku yLku Ähøkk{Lkk ¼õíkku ÃkkuíkÃkkuíkkLkkt økk{ økÞk yLku {trËh {kxu s{eLk MktÃkkËLk fhe {trËhku çkLkkððkLkkt þY fhe ËeÄkt nu ¼õíkku ! yk»kkZe Mktðík 1886 Lke Mkk÷{kt çkLLku økk{ku{kt {trËhku íkiÞkh ÚkR økÞkt. íkuÚke nrh¼õíkku L kkt ni Þkt ykLkt ËÚke A÷fkðkt ÷køÞkt . ÃkAe çkLLku økk{Lkk ¼õíkkuyu “«ký «ríkck {nkuíMkð”Lkwt {wnqíko Ãký òuðzkÔÞwt yLku Mkki MkkÚku {¤eLku ðhíkk÷{kt fkŠíkf Mk{iÞku fhðk ykÔÞk. nu ¼õíkku ! íku Mk{Þu økZÃkwhÚke Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk Ãký ðhíkk÷{kt fkŠíkfe Mk{iÞku fhðk ÃkÄkÞko níkk; fkhý fu, {nkhksu MkkhkÞ MkíMktøk-Mk{ksLku ònuh{kt fne ËeÄwt níkwt fu, “Ëh ðhMku fkŠíkfe Mk{iÞku yLku [iºke Mk{iÞku ðhíkk÷{kt s fheþwt, {kxu rðLkk yk{tºkýu MkíMktøke Ëhuf †e-ÃkwÁ»kkuyu yk çkLLku Mk{iÞk{kt yð~Þ ykððwt, yuðe y{khe yk¿kk Au.” nu ¼õíkku ! ðhíkk÷{kt íku Mk{ÞLkk fkŠíkfe Mk{iÞk{kt Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk nòhku LkhLkkheyku ykÔÞkt níkkt.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
27 nrh¼õíkkuLku yhMk-ÃkhMk {rn{k ¾qçk nkuðkÚke yufçkeòykuLku òuRLku sÞ Mðkr{LkkhkÞý fneLku «ýk{ fhe ¼uxe Ãkzíkk níkk. íku «MktøkLkwt ðýoLk fhíkk rðnkhe÷k÷ {nkhks frððh Ë÷Ãkíkhk{ ÃkkMku ÷¾kðíkk sýkðu Au fu :-(Ãkw»Ãkíkkøkúk) “nrhsLk sLk{ktrn nuík fuðtw, ÃkÞ s¤ fuÁt sýkÞ nuík suðwt; s¤ s¤ ÃkÞ nuX si s¤u Au, ÃkÞ W¼hkÞ WíkkÃk yku÷ðu Au. nrhsLk yðíkkh ßÞkt Ähu Au, ÂMÚkrík frh su MÚk¤{ktrn íku Xhu Au; yðLke yrÄf ÄLÞ íku økýkÞ, fw¤Ãký íkun Ãkrðºk çkuÞ ÚkkÞ. Mkwhðh Ãký ðtËðk ÃkÄkhu, [hý íkýe hs ÷i Mðþeþ Äkhu; nrhsLk {rn{k yÃkkh yuðku, fne Lk þfkÞ sÚkkÚko nkuÞ suðku.” - n. {]ík f¤þ : 7, rð©k{ : 58-53 (yÚko) “íku Mk{Þu nrh¼õíkkuLku ÃkhMÃkh nuík, ËqÄ yLku Ãkkýe suðwt níkwt. ËqÄ yLku ÃkkýeLku ÃkhMÃkh r{ºkíkk nkuÞ Au. ßÞkhu ËqÄLku økh{ fhðk {kxu [q÷k WÃkh {qfu Au, íÞkhu «Úk{ ËqÄ{kt hnu÷ ÃkkýeLkku ¼køk çk¤ðk ÷køku Au, íÞkhu ÃkkýeLku çk[kððk {kxu ËqÄ W¼hkR™u yÂøLkLku çkwÍkððk {kxu íkuLke WÃkh Ãkzu Au. íku{ nrh¼õíkkuLku Ëw:¾ku ykðíkkt íkku çkeò nrh¼õíkku íkuykuLkkt Ëw:¾kuLkku Ãkkuíku Mðefkh fheLku nrh¼õíkkuLkkt Ëw:¾kuLku Ëqh fhíkk níkk.
28
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
«ký-«ríkck fhðk «¼wLku yk{tºký nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk Mkt ð ík 1872{kt ßÞkhu Ä{o à kwh{kt fwþ¤fwtðhçkkRLkk yk{tºkýLku {kLk ykÃkeLku íÞkt ÃkÄkÞko íÞkhu {nkhksu fÌkwt níkwt fu, “nrh¼õíkkuLkku sÞkt sL{ ÚkkÞ Au íku{s nrh¼õíkku su su, MÚkkLkku{kt hnu Au yLku su su søÞkyku{kt íkuyku VÞko nkuÞ Au, íku ík{k{ ¼qr{ íkeÚkoYÃk çkLke òÞ Au yLku íku ¼õík †e nkuÞ íkku íkuLkk MkMkhkLkk fw¤Lku íkÚkk rÃkíkkLkk fw¤Lku Ãkrðºk fhe Ëu Au. ËuðkuLkku hkò RLÿ Ãký nrh¼õíkkuLkku {rn{k Mk{S Ëtzðík fhðk ykðu Au yLku ¼õíkkuLke [hýhs ÃkkuíkkLkk {Míkf WÃkh [Zkðu Au. nrh¼õíkkuLkku {rn{k suðku Au, íkuðku ÞÚkkÚko fne þfkÞ íku{ LkÚke.” nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{Lkk nrh¼õíkkuyu ðhíkk÷{kt ykðeLku WÃkhkufík {rn{k Lkshku-Lksh LkenkéÞku, íkuÚke íkuyku ¾qçk hkS ÚkÞk yLku íkuyku Ãký økwshkíke ¼õíkkuLkku {rn{k Mk{S «u{Úke MkkiLku sÞ Mðkr{LkkhkÞý fneLku «ýk{ fhðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! Mk{iÞk{kt yrík rðþk¤ Mk¼kLkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt, fkhý fu, yu Mk{Þu yÚkkoíkT yk»kkZe Mktðík 1886Lke Mkk÷{kt íkku Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke MktÏÞk
“Ähøkk{Lkku {rn{k” 29 nòhku{kt Lkrn, Ãký Ãkqhkt Ãkkt[ ÷k¾u ÃknkU[e økR níke ! íÞkhLke ðMíkeLke xfkðkheLke økýíkheyu yk yktfzku çknw s {kuxku økýe þfkÞ. nu ¼õíkku ! íku {nkMk¼kLkk rðþk¤ {t[ WÃkh yuf {kuxk ®MknkMkLk WÃkh «økx «¼w Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk rçkhks{kLk ÚkRLku Mkki fkuR LkhLkkheykuLku ÃkkuíkkLkkt ËþoLk ykÃkeLku MkËTçkkuÄLkwt ©ðý fhkðe hÌkk níkk. íÞkt sRLku rLk{kz «ËuþLkk MkíMktøkeyku ËqhÚke Ëtzðík fheLku Mk¼k{kt s çkuMke sR {nkhksLkkt {w¾Lkkt ð[Lkk{]íkLkwt ÃkkLk fhðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! Mkkík rËðMkLkku Mk{iÞku Ãkqhku ÚkÞku íÞkhu çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{Lkk MkíMktøkeyku ©eS {nkhks ÃkkMku sRLku Ëtzðík-«ýk{ fheLku fnuðk ÷køÞk : “nu {nkhks ! ykÃk©eLke yk¿kkLkwMkkh y{ku ©e LkhLkkhkÞýËuðLke {qŠík Mktðík 1881 {kt ÷R økÞk níkk yLku ykÃkLke yk¿kkÚke {trËhku fhe hÌkk níkk, íku {trËhku íkiÞkh ÚkR økÞkt Au, {kxu nu «¼w ! ykÃk Mktík{tz¤ MkkÚku rLk{kz «Ëuþ{kt ÃkÄkhe çkLLku {trËhku{kt «ký-«ríkck fhku, yuðe çkLLku økk{Lkk MkíMktøk Mk{ks ðíke ykÃkLku rðLktíke fheyu Aeyu.”
30
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
«ký-«ríkck fhðk MktíkkuLku {kufÕÞk ([kuÃkkE) “çkuÞ Xufkýu íkku Yze rðrÄ, MÚkkÃkðkLke íkiÞkhe Au feÄe; ÃkÄkhku ykÃk çkwhkLkÃkwh{kt, y{u ykLktË Ãkk{eyu Wh{kt; þw¼ {wnqhík Au òuðhkÔÞwt, {køkþh þwËe »krcLkwt ykÔÞwt; fheLku íÞkt «ríkckLkwt fk{, Ähøkk{ ÃkÄkhòu ~Þk{. y{u íkuzðk ykðeÞk ík{Lku, fhþku Lk rLkhkþ íku y{Lku;” - n. {]ík f.-9 rð.-5 (yÚko) “nu {nkhks ! y{ku «ký-«ríkckLke MktÃkqýo íkiÞkhe fheLku s ykÃkLku íkuzðk ykÔÞk Aeyu. ykÃkLkkt ÃkkðLk Ãkøk÷ktÚke rLk{kz «ËuþLke Ãk]ÚðeLku ÃkkðLk fhku yLku rLk{kze MkíMktøkeykuLku ykÃkLkkt ËþoLk ykÃke f]íkkÚko fhku. nu «¼wS ! «Úk{ ykÃk çkwhkLkÃkwh ÃkÄkhku yLku íÞkt «ríkck fheLku ÃkAe Ähøkk{ ÃkÄkhe «ríkck fhku; fkhý fu y{kuyu íkku «ríkckLkwt {wnqíko Ãký òuðzkðe hkÏÞwt Au. çkLLku {trËhkuLkwt yuf s MkkÚku {køkþh MkwË AêLkwt {wnqíko ykÔÞwt Au; {kxu ykÃk s÷Ëe ÃkÄkhe «ríkck fhku. «¼w ! y{kuLku rLkhkþ Lk fhþku, y{khe rðLktíke {kLÞ hk¾ku.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
31
nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{ yk çkLLku økk{Lkk ykøkuðkLk ¼õíkkuLke ðkík Mkkt¼¤e ©eS {nkhks ¾qçk s hkS ÚkÞk yLku fnuðk ÷køÞk : “¼fíkku ! ykÃk Mkðkuoyu y{khe yk¿kkLkwMkkh {trËhku íkiÞkh fhe ËeÄkt Au, yuðwt Mkkt¼¤e y{ku ¾qçk s hkS ÚkÞk Aeyu. y{khe RåAk Ãký íÞkt ykðeLku çkLLku økk{ku{kt «ký-«ríkck fhðkLke Au, Ãkhtíkw {khk þheh{kt yíÞkhu {tËðkz Au, íkuLkk fkhýu ykx÷e çkÄe ÷ktçke {wMkkVhe y{u fhe þfeyu íku{ LkÚke.---nu ¼õíkku ! yux÷k {kxu y{ku y{khk suðk økwýðk¤k MktíkkuLku {kuf÷þwt. y{ku íÞkt ykðeyu yLku suðwt Mkw¾ ík{kuLku {¤u, yuðwt s Mkw¾ ík{ku Mkðuo MkíMktøkeykuLku {¤þu, yuðk y{ku ykþeðkoË ykÃkeyu Aeyu. ykÃkýk ykøkuðkLk Mktíkku{kt su su MktíkkuLke økýLkk ÚkkÞ Au, íku {krn÷k MktíkkuLku y{ku íÞkt «ríkck fhðk {kuf÷þwt. yu MktíkkuLkkt Lkk{ Au Ãkh{ [iíkLÞkLktË Mðk{e yLku MðÞt«fkþkLktË Mðk{e. yk çkLLku Mktíkku çknwt Mk{Úko Au, {kxu íkuyku ykðþu.” ([kuÃkkR) “ÃkAe ík{u Mkwýku {kxu
Mktí kLku fnu Mkw ¾ftË, Mkwýku Ãkh{ [i íkLÞkLkt Ë; çkw h kLkÃkw h MkeÄkðku , ÷û{eLkkhkÞý ÃkÄhkðku . MðÞt «fkþkLktË, ík{u Ãký {wrLkøkýLkk Aku [tË; òyku ík{u Ähøkk{, fhku siLku «ríkckLkwt fk{.” - n. {]ík. f. - 9 rð. - 5
32
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
Ähøkk{{kt «ríkck {nkuíMkð WsðkÞku nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼wyu íÞkhçkkË Ãkh{ [iíkLÞkLktË Mðk{eLku çkku÷kðeLku fÌkwt :“Mðk{e ! ík{ku ík{khk {tz¤Lkk MktíkkuLku ÷RLku çkwhkLkÃkwh òyku yLku «ríkck-WíMkð ¾qçk Äk{Äq{Úke fhkðòu íku{s ðuËkuõík rðrÄÚke Þ¿k fhkðe “©e ÷û{eLkkhkÞý” ËuðLke «ký-«ríkckLke ykhíke Ãký ík{ku y{khe yk¿kkÚke Wíkkhòu. yk «{kýu íkuykuLku fneLku çkwhkLkÃkwhLkk nrh¼õíkku MkkÚku «ríkck fhðk {kufÕÞk.” nu ¼õíkku ! íÞkh ÃkAe ©enrhS {nkhksu ¼kRMðÞt«fkþkLktË Mðk{eLku çkku÷kðeLku yk¿kk fhíkk fÌkwt : “Mðk{e ! ík{khu Ãký ík{kÁt Mktík{tz¤ ÷RLku yk nrh¼õíkku MkkÚku ‘Ähøkk{’ sðkLkwt Au yLku íÞkt Ãký ‘©e ÷û{eLkkhkÞý’ Ëuð «ký «ríkck {nkuíMkðLkwt ¼ÔÞ ykÞkusLk fheLku {kuxku Þ¿k fheLku ðuËkuõík rðrÄÚke ÷û{eLkkhkÞýËuðLkwt ÃkqsLk fhe {khe yk¿kkÚke «ký «ríkckLke ykhíke Ãký ík{khu s WíkkhðkLke Au.” yk heíku ¼kR MðÞt«fkþkLktË Mðk{eLku fneLku MkíMktøkeyku MkkÚku “«ríkck-WíMkð” fhðk Ähøkk{ {kufÕÞk. nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLke yk¿kk Úkíkkt s çkLLku MkËTøkwY Mktíkku ÃkkuíkÃkkuíkkLkwt {tz¤ ÷RLku nrh¼õíkku MkkÚku rLk{kz «Ëuþ{kt sðk {kxu ðhíkk÷Úke LkeféÞk, Úkkuzk rËðMkku çkkË ©e Ãkh{ [iíkLÞkLktË Mðk{e çkwhkLkÃkwh ÃknkU[e økÞk Lku íÞkt sR WíMkðLke íkiÞkhe fhðk ÷køÞk yLku ¼kR MðÞt«fkþkLktË Mðk{e Ãký Úkkuzk rËðMkku çkkË Ähøkk{ ÃknkU[e økÞk Lku íkuyku Ãký «ríkck {nkuíMkðLke íkzk{kh íkiÞkhe fhðk ÷køÞk.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
33 nu ¼õíkku ! íkkhe¾ 2-12-1829 yk»kkZe Mktðík 1886 Lkk {køkþh MkwË AêLkwt «ký-«ríkckLkwt {wnqíko çkLLku {trËhku{kt yuf MkkÚku s ykÔÞwt nkuðkÚke çkwhkLkÃkwh{kt Ãkh{ [iíkLÞkLktË Mðk{eyu ðuËkuõík-rðrÄÚke «ríkck fhkðe ykhíke Wíkkhe yLku Ähøkk{{kt Ãký ¼kR MðÞt«fkþkLktË Mðk{eyu ðuËkuõík rðrÄ fhkðe ÷û{eLkkhkÞýËuðLke ykhíke Wíkkhe «ríkck-{nkuíMkðLke Ãkqýkonwrík fhkðe. nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{{kt Mktíkkuyu «ríkck fhe, íÞkhçkkË y{wf ð»kkuo ÃkAe yk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks rLk{kz «Ëuþ{kt økÞk íÞkhu çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{ ÃkÄkÞko níkk y™u çkLLku {trËhku{kt ËuðkuLke ykhíke Wíkkhe níke. nu ¼õíkku ! sÞkhu Ähøkk{{kt “«ký «ríkck {nkuíMkð” WsðkÞku íÞkhu rLk{kz «Ëu þ Lkkt yLku f økk{zkt y ku { kt Ú ke MkU f zku nrh¼õíkku íÞkt ykÔÞk níkk. WíMkð rLkr{¥ku íÞkt L kk ykøkuðkLk ¼õíkku{kt Ãkxu÷ økku®ð˼kR ðøkuhu ¼õíkkuyu MkhMk ykÞkusLk fÞwO níkwt. «ríkck ÚkÞk ÃkAe Ähøkk{Lkk Ëhuf Lkh-Lkkhe ¼õíkkuyu Ëhhkus ÷û{eLkkhkÞýËuðLkkt ËþoLk fÞkO ÃkAe s ¾kðkt-ÃkeðkLkkt rLkÞ{ku ÷eÄkt níkkt.
34
“Ähøkk{Lkku {rn{k” Ähøkk{Lke {qŠíkLke rðþu»kíkk
nu ¼õíkku ! Ähøkk{{kt su Lkh ¼økðkLkLke {qŠík ©eS {nkhksu Ãkqsðk ykÃke níke yu «MkkËeLke {qŠíkLke yu rðþu»kíkk Au fu, “íku {qŠíkLke MðÞt ©eS {nkhksu yLkufðkh Mkuðk-Ãkqò fhu÷ Au. «Úk{ ðhíkk÷{kt LkhLkkhkÞýËuð ÃkÄhkÔÞk níkk. íÞkhçkkË sÞkhu-sÞkhu ©eS {nkhks ðhíkk÷ ÃkÄkhíkk níkk, íÞkhu íÞkhu íkuyku LkhLkkhkÞýËuðLke òíku Mkuðk fhíkk, ÃkqsLk fhíkk yLku ykhíke fhíkk níkk, íkuÚke íku {qŠík rðþu»k «MkkËeLke fnðkÞ. nu ¼õíkku ! yk rMkðkÞ Ähøkk{ {trËh{kt rLkíÞ ËþoLk ykÃke hnu÷k Lkh ¼økðkLk (yux÷u fu ðíko{kLk Mk{ÞLkk ÷û{eLkkhkÞýËuð)Lke {qŠíkLke Akíke{kt yuf [hýkh®ðË Au. suLku ¼]økw r[ö fnuðkÞ Au. nu ¼õíkku ! ÃkwhkýkuLke fÚkk {qsçk Ëuðku{kt yLku Ér»kyku{kt ÃkhMÃkh MktðkË ÚkÞu÷ku fu, ‘çkúñk, rð»ýw yLku {nuþ yk rºkËuðku{kt {nkLk fkuý ? yu{kt þktfh{íkðk¤k {nkËuðLku {kuxk fnuðk ÷køÞk yLku ði»ýð{íkLkk ¼økðkLk rð»ýwLku {kuxk fnuðk ÷køÞk. yk [[koyu çkLLku Ãkûkku{kt Wøkú MðYÃk Äkhý fhe ÷eÄw,t íkuLkk fkhýu íkxMÚk Ëuðku Lku Ér»kykuyu ¼]økwÉr»kLku ºkýuÞ ËuðkuLke Ãkheûkk ÷uðk {kxu {kufÕÞk. nu ¼õíkku ! Ãkheûkk {kxu ¼]økw {wrLk «Úk{ MkíÞ÷kuf{kt çkúñkS ÃkkMku økÞk yLku yÃkþçËku çkku÷e çkúñkSLkwt yÃk{kLk
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
35 fhðk ÷køÞk. íku Mkkt¼¤eLku çkúñkSLku ¢kuÄ [zâku, íkuÚke þkÃk ykÃkðk íkiÞkh ÚkÞk. íkwhtík ¼]økwÉr»k íÞktÚke síkk hÌkk yLku fi÷kMkÄk{{kt ykðe {nkËuðLku «ýk{ fÞko rðLkk W¼k hne yu÷Vu÷ çkku÷ðk ÷køÞk ! ykðwt Mkkt¼¤e {nkËuðLku Ãký økwMMkku ykÔÞku yLku íkuyku rºkþw¤ ÷R ¼]økwÉr»kLku {khðk íkiÞkh ÚkÞk. nu ¼õíkku ! ykðwt ÿ~Þ òuRLku ¼]økw{wrLk íkhík s íÞktÚke Ãk÷kÞLk fhe økÞk yLku ðifwtX÷kuf{kt økÞk. íku Mk{Þu ¼økðkLk ykhk{ fhe hÌkk níkk yLku ÷û{eS [hý Mkuðk fhe hÌkk níkk. íÞkt síkkðUík ¼]økw {wrLkyu òuhÚke ÃkøkLke ÷kík ¼økðkLkLke Akíke{kt {khe !! íkwhtík ¼økðkLk rLkÿk{ktÚke òøke økÞk yLku òýu fu ÃkkuíkkLke s ¼q÷ nkuÞ yu heíku ¼]økw Ér»kLku «ýk{ fhe {kVe {køkeLku fnuðk ÷køÞk : “{wrLk©uc ! ík{u {khu íÞkt ÃkÄkÞko yuLkku {Lku ÏÞk÷ Lk níkku. yuLku fkhýu nwt MkqR økÞku, íku {kxu {Lku {kV fhòu. {khe ð@ suðe Akíke{kt ík{u ÃkøkLke ÷kík {khe, íkuÚke ík{khk ÃkøkLku ðkøÞwt nþu, yux÷u {Lku {kV fhòu.” nu ¼õíkku ! ÃkAe íkku ¼]økwyu MkkiÚke {nkLk ¼økðkLk rð»ýwLku ònuh fÞko. Ãkhtíkw íku{ýu yuf ÃkøkLkku «nkh ¼økðkLkLke Akíke{kt fhu÷ku, íku ÃkøkLkkt r[öLku ¼økðkLku fkÞ{ {kxu s ÃkkuíkkLke Akíke{kt Äkhý fÞwO Au, yu Ãkøk÷kLkwt r[ö Ähøkk{Lkk Lkh «¼wLke {qŠík{kt Au.
36
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
Ähøkk{{kt LkqíkLk {trËhLke íkiÞkhe nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwh{kt ÷û{eLkkhkÞýËuðLke «ríkck ©eS {nkhksLke yk¿kkÚke Ãkh{ [iíkLÞkLktË Mðk{eyu fhe yLku Ähøkk{{kt Ãký ÷û{eLkkhkÞý ËuðLke «ríkck ©eS {nkhksLke yk¿kkLke ¼kRMðÞt«fkþkLktË Mðk{eyu yk.Mktðík 1886 {køkþh MkwË Aê íkk. 2-12-1829 Lkk rËðMku fhe. nu ¼õíkku ! Ähøkk{{kt Lkh«¼wLke ÷û{eLkkhkÞýËuð íkhefu «ríkck ÚkÞk çkkË rLk{kz «ËuþLkkt yLkuf økk{zktyku{ktÚke su su Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk y™wÞkÞeyku níkk, íkuyku nrhsÞtíke, yufkËþe yLku Ëhuf {rnLkkLke ÃkqLk{u ËþoLk fhðk ykððk ÷køÞk. íkuLkk fkhýu Ähøkk{ rLkðkMke ÷û{eLkkhkÞýËuð Ëhuf †e-ÃkwÁ»kkuLke RåAkyku Ãký Ãkqhe fhðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! Ähøkk{Lkk økku®ð˼kR ÃkkxeËkh yLku yu{Lkk Ãkrhðkhu {trËhLke MktÃkqýo sðkçkËkhe Mðefkhe íku{s íkuyku íkLkÚke{LkÚke yLku ÄLkÚke Mkuðk fhðk ÷køÞk. ÃkAe íkku Ëhuf ð»kuo ðhíkk÷Úke Mktíkku Lkk{-Ä{koËku ÷uðk yLku fÚkk-ðkíkko fhðk Ähøkk{{kt ykððk ÷køÞk yLku MkíMktøkLkwt Ãkku»ký fhðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! Ähøkk{Lkk {trËhLkku ðneðx økku®ð˼kR ÃkkxeËkhu SÔÞk íÞkt MkwÄe fÞkuo. íku{Lkk yðMkkLk çkkË yu{Lkk Ëefhk LkkhkÞýS¼kRyu fÞkuo. yLku yu{Lkk Äk{øk{Lk ÃkAe yu{Lkk Ãkwºk ÃkqLk{[t˼kR Ãký {trËhLke Mkuðk-Ãkqò fhíkk yLku
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
37 ðneðx fhíkk níkk. yLku nk÷{kt íku{Lkk Ëefhk çkk÷khk{S¼kR Mkuðk-Ãkqò fhu Au. nu ¼õíkku ! nk÷{kt ðhíkk÷ MktMÚkk íkhVÚke ðhíkk÷Lkk ÞwðkLk Mktík Mðk{e Ëuð«fkþËkMkS økwY þk†e f]»ýfuþðËkMkS Mðk{e Ähøkk{{kt hne ÃkkuíkkLkk rþ»Þ Ãkk»koË ytrfík ¼økík MkkÚku LkqíkLk {trËh yLku Lkðk Mktík rLkðkMkLkwt rLk{koý fhe hÌkkt Au. nu ¼õíkku ! ðhíkk÷ xu B Ãk÷ çkku z o L kk [u h {u L k ÃkqßÞ Ëu ð «fkþMðk{e, ðhíkk÷ {t r ËhLkk fku X khe Mk.økw.þk. ©e ½Lk~Þk{«fkþ Mðk{e (yk ÃkwMíkfLkk ÷u¾f Mðk{e çkúñMðYÃkËkMkLkk økwÁ©e) íku{s {uíkÃkwhðk¤k MkËTøkwY økku®ðË Mðk{eLkk {køkoËþoLk «{kýu Ähøkk{{kt Lkðk {trËhLkwt fkÞo Ëuð«fkþ Mðk{e yLku ytrfík ¼økík Mkt¼k¤e hÌkk Au.
38
“Ähøkk{Lkku {rn{k” çkLLku MktíkkuLku {nkhksu rçkhËkÔÞk
nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{{kt ÷û{eLkkhkÞýËuðLke «ríkck ¾qçk Äk{Äq{Úke ÚkÞk çkkË rLk{kz «ËuþLkk MkíMktøkeykuLkku Mkt½ [iºke Mk{iÞk{kt ðhíkk÷Äk{{kt ykÔÞku. íku Mkt½{kt çkwhkLkÃkwhLkk yLku Ähøkk{Lkk MkíMktøkeyku Ãký ykÔÞk níkk. Mkkiyu ykðeLku nrhf]»ý {nkhks yLku ÷û{eLkkhkÞýËuð íku{s Ä{o-¼ÂõíkðkMkwËuðLkkt ËþoLk fÞkO. nu ¼õíkku ! Mktðík 1886 Lkku [iºke Mk{iÞku nòhku nrh¼õíkku ykÔÞk nkuðk Aíkkt Mkq{Mkk{ ÷køkíkku níkku, fkhý fu MkkiLkk «ký-ykÄkh «¼w ©enrhS {nkhksLkkt ËþoLk fkuRLku Úkíkkt Lk níkkt. fu{ fu {nkhks çke{kh nkuðkÚke yk Mk{iÞk{kt økZÃkwhÚke ykÔÞk Lk níkk. nu ¼õíkku ! çkwhkLkÃkwh yLku Ähøkk{Lkk ¼õíkkuLku «økx «¼wLkkt ËþoLk ðhíkk÷{kt Lk ÚkÞk, íkuÚke íku{Lkku Mkt½ ðhíkk÷Úke [k÷íkk-[k÷íkk økZÃkwh økÞku yLku «u{Úke-{rn{kÚke Ëtzðík «ýk{ fhe {nk«¼wLkkt ËþoLk fÞko. íÞkhu {nkhksu yk çkLLku økk{Lkk nrh¼õíkkuLku ÃkkuíkkLke ÃkkMku çkku÷kðe {trËh çkkçkík yLku «ríkck çkkçkík Mkðuo Mk{k[kh ÃkqAâk. nu ¼õíkku ! íÞkhu çkwhkLkÃkwhLkk yLku Ähøkk{Lkk ¼õíkkuyu fÌkwt : “nu {nkhks ! çkLLku Mktíkkuyu ¾qçk ¼kðÚke yLku {rn{kÚke “«ký «ríkck {nkuíMkð”Lkwt MkwtËh ykÞkusLk fÞwO níkwt. Mkkhku WíMkð fheLku rLk{kze ¼õíkkuLku hkS fÞko Au yLku fÚkk-ðkíkko fhe ykÃkLkkt [rhºkkuLkwt ©ðý fhkÔÞwt níkwt.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k” 39 nu ¼õíkku ! rLk{kze nrh¼õíkkuLke ðkík Mkkt¼¤e ©eS {nkhks ¾qçk s hkS ÚkÞk yLku Ãkh{ [iíkLÞkLktË Mðk{e íku{s ¼kR MðÞt«fkþkLktË Mðk{e çkLLku MktíkkuLke «þtMkk fhíkk fnuðk ÷køÞk : ([kuÃkkE) “Mkwýe çkku÷eÞk ©e søkðtË, su Au Ãkh{ [iíkLÞkLktË; {wrLk Au íku yøkMík Mk{kLk, ¼Âõík{kLk {nk økwýðkLk. MðÞt«fkþkLktËS su Au, íkwÕÞ òýku ðrþcLku íku Au; yuðk ßÞkt {kÁt MÚkkÃkLk fhu, {kÁt íÞkt íkku y[¤ íkus Xhu. {kxu {qŠíkLkkt ËþoLk fhòu, {kÁt æÞkLk yu {qŠík{kt Ähòu; Ä{o Ãkk¤òu Äehs Äkhe, ÞkË hk¾òu yk¿kk y{khe. ytíku Ãkk{þku yûkhÄk{, {ws ÃkkMku s fhþku rðhk{; nðu Mkw¾Úke rMkÄkðku MðËuþ, rË÷u rË÷økeh Úkkþku Lk ÷uþ.” - nrh÷e÷k{]ík f¤þ : 9 rð. - 5
…h{ [i‚LÞt™kŒ Mðt{e
¼tE MðÞk«ftþt™kŒ Mðt{e
40
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
Ähøkk{Lkk ¼õík-økku®ð˼kR nu ¼õíkku ! Ähøkk{Lkk {trËh{kt MkkiÚke ðÄw íkLk-{Lk yLku ÄLkLkwt ÞkuøkËkLk níkwt økku®ð˼kR ÃkkxeËkhLkwt. íkuyku Mkkhk MkíMktøke níkk. ©eS {nkhksLke yk¿kk-WÃkkMkLkk ÿZÃkýu Ãkk¤íkk níkk. Ähøkk{ MkíMktøk-Mk{ks{kt íkuyku ykøkuðkLk ¼fík níkk. Ä{o¿kkLk-ðihkøÞu Mkrník ¼ÂõíkLkwt íkuyku ÞÚkkÚkoÃkýu Ãkk÷Lk fhíkk níkk. rLkÞ{-rLkùÞ yLku Ãkûk Ãký rþh Mkkxu hk¾íkk níkk. nu ¼õíkku ! økku®ð˼kR ÃkkxeËkh nhnt{uþ WíMkðMk{iÞk{kt ðhíkk÷ yLku økZÃkwh ðøkuhu Äk{ku{kt Mkt½ ÷RLku ykðíkk níkk yLku Mkuðk fheLku Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkku hkSÃkku {u¤ðíkk níkk. MðÞt«fkþkLktË Mðk{e Ähøkk{Úke «ríkck fheLku ðhíkk÷ ykðíkk hÌkk. íÞkhu {trËhLke MktÃkqýo sðkçkËkhe økku®ð˼kRLku MkkUÃkeLku ykÔÞk níkk. {trËhLkku ðneðx {{íð hk¾eLku fhíkk nkuðkÚke ©eS {nkhks, Mktíkku yLku MkíMktøkeyku íku{Lkk WÃkh ¾qçk hkS níkk. nu ¼õíkku ! sÞkhu sÞkhu økku®ð˼kR WíMkð-Mk{iÞk{kt ykðíkk, íÞkhu íÞkhu íkuyku Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLke Ãkqò yð~ÞÃkýu fhíkk níkk. íku{Lkku þwؼkð òuRLku {nkhks íku{Lkk WÃkh ¾wçk hkS Úkíkk níkk. ([kuÃkkE) “rLk{kze su økku®ð˼kR hu, ÃkqßÞk MknòLktË Mkw¾ËkR hu; ð† ½huýkt çknwt fhkÔÞkt fu, ÷kðe «¼wSLku ÃknuhkÔÞk hu.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
41
nu ¼õíkku ! yufðkh ©eS {nkhks ðhíkk÷{kt níkk. íku Mk{Þ níkku, nrhf]»ý {nkhksLke «ríkck WíMkðLkku. íku Mk{Þu nòhku nrh¼õíkkuLke Mk¼k{kt {nkhks rçkhks{kLk níkk, íÞkhu økku®ð˼kRyu yuf fª{íke VUxku ©eS «¼wLku ykuZkzâku níkku yLku yuf VUxku {Míkf Ãkh çkktæÞku níkku. ÃkAe fuMkh [tËLkLke y[ko fhe. «¼wLkkt [hýku{kt [tËLk ÷økkðe, ÃkkuíkkLke Akíke{kt [hýkh®ðË ÷eÄk níkkt. nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË MkwðýoLkkt yk¼q»kýku Ãknuhkðe yLkuf «fkhLkkt Ãkw»ÃkLkk nkh Ãknuhkðe fª{íke ¼uxku yÃkoý fhe hkSÃkku {u¤ÔÞku níkku. íÞkhu ©eS {nkhksu íku{Lku ÃkqAâwt níkwt : “økku®ð˼kR ! Ähøkk{Úke yk fª{íke ð†ku (ËwÃkèkyku) ík{u fuðe heíku ÷kÔÞk níkk ?” íÞkhu økku®ð˼kRyu fÌkwt : “ {nkhks ! {kuxkt íkwçt kzk{kt yk fª{íke ð†ku {qfeLku WÃkh MkkËwt fÃkzwt çkktÄe ËRLku ¾t¼k Ãkh ÷xfkðeLku ÷kÔÞku níkku, yux÷u [kuh-÷wtxkhkLku yuðwt ÷køku fu, yk íkwtçkzk{kt íkku Ãkkýe ¼hu÷ nþu. ?” nu ¼õíkku ! yuðwt Mkkt¼¤e ©eS {nkhksu nòhku nrh¼õíkkuLke Mk¼k{kt økku®ð˼kRLke ¾qçk «þtMkk fhe yLku Ãkkuíku Ãknuhu÷ nkh fkZeLku økku®ð˼kRLku Ãknuhkðe Q¼k ÚkRLku ¼uxe Ãkzâk yLku s{íke ð¾íku Ãký økku®ð˼kRLku çkku÷kðe «MkkËeLkku Úkk¤ Ãký s{ðk {kxu ykÃke Mkðuo rLk{kz «ËuþLkk ¼õíkkuLkk MkíMktøk MktçktÄe «&™ku Ãký ÃkqAâk níkk.
42
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
©eS {nkhksu {qŠíkyku ÷eÄe nu ¼õíkku ! y¾tz WÃkkMkLkk þY hnu yLku ¼rð»ÞLkk {w{wûkwyku {kxu {kuûkLkku {køko [k÷w hnu yuðku MktfÕÃk yufðkh Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLku økZÃkwh{kt fÞkuo yLku Mk¼k{kt ðkík fhe fu, “ykÃkýu WÃkkMkLkkLkku {køko þÁ hk¾ðk {kxu {trËhku fhðkt Au yLku íku{kt ÃkÄhkððk {kxu {qŠíkyku ÷uðe Au.” nu ¼õíkku ! yk «{kýu ©enrhS ðkík fhe hÌkk níkk, íku Mk{Þu s {wõíkkLktË Mðk{e ðzkuËhkÚke økZÃkwh ykÔÞk yLku {nkhksLku «ýk{ fheLku fnuðk ÷køÞk : “ {nkhks! y{ku ðzkuËhkÚke ÷û{eLkkhkÞýËuðLke {qŠíkyku ÷RLku økZÃkwh ykðíkk níkk, Ãký hMíkk{kt ðhMkkË ðhMkðk ÷køÞku yLku çkku[kMký ÃknkUåÞk íÞktíkku çk¤Ë økkzwt Ãký [k÷íkk yxfe økÞwt, yux÷u ÷û{eLkkhkÞýËuðLke {qŠíkyku y{u çkku[kMký økk{{kt {qfeLku ykÔÞkt Aeyu.” nu ¼õíkku ! {nk{wõík {wõík{wrLkLke ðkík Mkkt¼¤e ©eS {nkhks çkkuÕÞk : “Mðk{e ! ÷û{eLkkhkÞýËuðLku [hkuíkh{kt hnuðkLke RåAk Au, íkuÚke y{ku íku{Lku ðhíkk÷Äk{{kt ÃkÄhkðþwt. íku Mk{Þu nMkLk¼kR ÷kXe økk{{kt {qŠíkyku òuRLku ykÔÞk. íku{ýu ©eS {nkhksLku {qŠíkyku çkkçkík ðkík fhe. íÞkhu {nkhksu fÌkwt : “nMkLk¼kR ! íku {qŠíkyku økZÃkwh{kt ÷RLku ykðku.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
43
nu ¼õíkku ! yk «{kýu fneLku Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼w çkeò rËðMku ðhíkk÷ síkk hÌkk. íÞkhçkkË ÷kXeøkk{Lkk rþÕÃke ºký çk¤Ë økkzk{kt AÔðeMk {qŠíkyku ÷RLku økZÃkwh ykÔÞk. íkuÚke ðhíkk÷{kt ©enrhSLku íku Mk{k[kh {kufÕÞk. yux÷u ©eS «¼wyu ykLktËkLktË Mðk{eLku fÌkwt : “Mðk{e ! ík{u økZÃkwh òyku yLku {qŠíkykuLke ¾heËe fhku.” nu ¼õíkku ! ©eS {nkhksLke yk¿kk Úkíkkt s ykLktËkLktË Mðk{e íkwhtík ðhíkk÷Úke økZÃkwh ykÔÞk yLku 26 {qŠíkyku òuR, íku{ktÚke ykX {wŠíkyku ÷uðkLkwt Lk¬e fÞwO. íÞkhu Mk÷kxu fÌkwt : “÷uðe nkuÞ íkku çkÄe {qŠíkyku ÕÞku, Ãký ykX Lkrn; {khu yuf MkkÚku çkÄe s {qŠíkyku ðu[ðe Au.” íÞkhu ykLktËkLktË Mðk{eyu çkÄe {qŠíkyku ÷uðkLke Lkk fne; íkuÚke íku Mk÷kx økkzeyku òuzeLku [k÷ðk ÷køÞk yLku Wøkk{ze økk{ ÃknkUåÞk. nu ¼õíkku ! íku Mk{Þu ©eS {nkhks ðhíkk÷Úke økZÃkwh ÃkkAk ykðíkk níkk. íkuyku Wøkk{uze ykÔÞk. íÞkt {qŠíkyku òuR yux÷u økkzktðk¤k Mk÷kxLku {qŠíkyku ÷RLku økZÃkwh ÃkkAk ykððkLkwt fÌkwt ; Ãký íkuyku ykÔÞk Lkrn. nu ¼õíkku ! ©eS {nkhksu økZÃkwh ykðeLku Mkðuo ðkík fhe yux÷u nMkLk¼kR f¤k fheLku ðuÃkkheLke heík ys{kðe Mk÷kxLku økZÃkwh ÷R ykÔÞk. ÃkAe íku AÔðeMk {qŠíkyku ðkMkwËuð LkkhkÞýLkk ykuhzk{kt {wfkðe ©eS {nkhks {qŠíkyku òuðk íÞkt ÃkÄkÞko.
44
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
nu ¼õíkku ! ©eS «¼wyu çkÄe s {qŠíkyku WÃkh nkÚk VuhðeLku «MkkËeLke fheLku yuf yuf {qŠík òuRLku ytíku çkkuÕÞk: “rþÕÃkfkh ! yk{ktÚke y{ku çkkðeþ {qŠíkyku hk¾eþwt. Ãký [kh {wŠíkyku Lkrn hk¾eyu; fkhý fu y{khk Mkt«ËkÞLkk rLkÞ{ku {wsçk yk ºký ðk½uïhe {kíkkLke {qŠík Au yLku yuf fk¤¼ihðLke {qŠík Au, íku y{ku y{khkt {trËhku{kt ÃkÄhkðe Lk þfeyu, {kxu íku Lkrn ÷Ryu.” nu ¼õíkku ! ÃkAe çkkðeþ {qŠíkyku [khMkku [k÷eþ YrÃkÞk{kt ÷eÄe! (yíÞkhLkk Mk{Þ «{kýu íku {Vík{kt {¤e økýkÞ, Ãkhtíkw çkMkku ð»ko Ãknu÷ktLkk 440 YrÃkÞk ½ýk fnuðkÞ.) ÃkAe íku {qŠíkyku ¼rð»Þ{kt økZzk, ¼qs, Mkwhík, Äku÷uhk yLku Äku¤fk ðøkuhu MÚkkLkku{kt ÃkÄhkðe níke.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
45
©eS {nkhksu r[ºk «rík{kyku fhkðe nu ¼õíkku ! íÞkh ÃkAe íkku Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLku çkeòu rð[kh fÞkuo fu, “ r[ºk «rík{kyku Ãký fhkðwt, íkuÚke Ëhuf {w{wûkwyku ËþoLk yLku ÃkqsLk fhe þfu.” yk «{kýu rð[kh fheLku sqLkkøkZÚke LkkhkÞýS¼kR MkwíkkhLku çkku÷kðeLku ©enrhSyu íku{Lku fÌkwt : “ík{ku hkÄkSLke, ©ef]»ýLke yLku y{khe r[ºk«íke{kykuLke {wÿk (ç÷kuf) fhku.’’ nu ¼õíkku ! ©eS {nkhksLke yk¿kk Úkíkkt s LkkhkÞýS¼kRyu hkÄkS, ©ef]»ý yLku ©enrhS yk ºkýuÞLke ¼uøke yuf AkÃk çkLkkðe. ¼Âõík{kíkk, Äh{Ëuð yLku ©enrhS yk ºkýuÞLke ¼uøke çkeS AkÃk çkLkkðe yLku LkhLkkhkÞýËuðLke ºkeS AkÃk çkLkkðe. nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË ©enrhSyu íku ºký {qŠíkykuLke AkÃkku îkhk ykÄkhkLktË Mðk{e ÃkkMku nòhku {qŠíkyku fkøk¤ WÃkh AÃkkðe MkíMktøkeykuLku rLkíÞ-Ãkqò{kt ÃkqsLk fhðk {kxu ykÃke níke. íkuLkku {rn{k rLk»fw¤kLktË Mðk{e ÷¾íkk sýkðu Au fu :([kuÃkkE) ‘‘fhe Ãkqò Wíkkhþu ykhíke hu, fhþu ÄqLÞ Lku ð¤e rðLktíke hu; íkun {qŠík{kt y{u hne hu, Mkðuo ÃkqòLku {kLkþwt Mkne hu. ÷uþw Ãkqò yuLke fhe «eík hu, ÃkAe Ëuþwt Mkw¾ Yze heík hu; rLk{o¤ ytíkhðk¤k su sLk hu, íkuLke Ãkqò ÷uíkk nwt «MkLLk hu.” - ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ. «. - 45
46
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
«MkkËeLke fk¤¼ihðLke {qŠík çkku÷e ! nu ¼õíkku ! ykÃkýu ÃkkA¤Lkk «Mktøk{kt òuÞwt níkwt fu, ©eS {nkhksu 26 {qŠík{ktÚke 22 {qŠíkyku ÷eÄe yLku [kh {qŠíkyku ÃkkAe ykÃke. yu{kt ºký ðk½uïhe {kíkkLke níke yLku yuf fk¤¼ihðLke níke. yk [kh {qŠíkyku ÃkkAe ykÃke níke, Ãkhtíkw yu {qŠíkLke WÃkh yLktíkfkurx çkúñktzkuLkk yrÄÃkrík yuð k Mðkr{LkkhkÞý «ËtŒe™t ft÷¼ihð (…t÷e‚týt) ¼økðkLkLkkt ÃkkðLk nkÚkLkku MÃkþo ÚkR økÞku níkku. íkuÚke íku [khuÞ {qŠíkyku Ãký «MkkËeLke ÚkR økR níke. nu ¼õíkku ! ÷kXe økk{Lkku {qŠíkðk¤ku Mk÷kx íku [kh {qŠíkyku ÷RLku ¼kðLkøkhLke çkksw{kt ykðu÷ Ãkk÷eíkkýk þnuh{kt ykÔÞku yLku íÞkt {qŠíkyku ðu[ðk {qfe. íÞkhu fk¤¼ihðLkk ¼õíkkuyu íku «MkkËeLke {qŠík ÷R ÷eÄe yLku {trËh çkLkkðe íku{kt ÃkÄhkðe ÃkqsLk fhðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! fk¤¼ihð Au íku ík{kuøkwýe Ëuðíkk fnuðkÞ Au, íkuÚke íku{Lkk ¼õíkku íku{Lke {qŠík ykøk¤ ËkY-{ktMkLkwt Lkiðuã Ähkðíkk nkuÞ Au. nk÷{kt WßsiLk þnuh{kt íkku fk¤¼ihðLke {qŠíkLku Ëhhkus yk¾ku rËðMk ËkY Ãkkðk{kt ykðu Au yLku íku {qŠík Ãkeðu Ãký Au, yk yuf ykùÞo fnuðkÞ Au!!
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
47
nu ¼õíkku ! yk ÷kufkuLkk heíkrhðks {wsçk Ãkk÷eíkkýk{kt fk¤¼ihðLke «ký-«ríkck fheLku íku {qŠíkLke ykøk¤ ËkY{ktMkLkku ¼kuøk Ähðk{kt ykÔÞku! íÞkt íkku íku {qŠík{ktÚke yðks ykÔÞku : “ ¾çkhËkh ! {khe ykøk¤ fÞkhuÞ Ãký ËkY{ktMkLkku ¼kuøk Ähkðþku Lkrn; fkhý fu nwt Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkku ¼õík çkLke økÞku Awt ! {khe {qŠík WÃkh MðÞt Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼wyu nkÚk Vuhðe «MkkËeLke fhe ËeÄe Au, {kxu {Lku nt{uþk MkkÂíðf yLLkLkku s Úkk¤ fhe s{kzòu.” nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË fk¤¼ihðLke {qŠík çkku÷e : “Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt MðYÃk økkuÃkeLkkÚkS {nkhks Au, {kxu {Lku íkuLkk «MkkËeLkk ðk½k ðhMk{kt yufðkh yð~Þ Ãknuhkððk.” nu ¼õíkku ! çkMkku ð»koÚke íku fk¤¼ihðLkwt {trËh Ãkk÷eíkkýk{kt Au yLku nk÷{kt Ãký íku {qŠíkLku ð»ko{kt yufðkh økkuÃkeLkkÚkS {nkhksLkk «MkkËeLkk ðk½k Ähkððk{kt ykðu Au yLku fÞkhuÞ Ãký ËkY-{ktMk Ähkððk{kt ykðíkk LkÚke. nu ¼õíkku ! ©eS {nkhksu fuð¤ yufðkh nkÚk VuhÔÞku íÞktíkku fk¤¼ihð Mkkríðf çkLke økÞku, íkku ÃkAe Ähøkk{{kt ykÃku÷ «MkkËeLke {qŠíkLku íkku {nkhksu ðhíkk÷ ykðíkk íÞkhu {kÚku nkÚk {qf÷ u Au, òíku ðk½k Ähkðu÷ Au, Ãkqò fhu÷ Au, ykhíke Wíkkhu÷ Au, Úkk¤ Ãký Ähu÷ Au; íkku ÃkAe íku {qŠík{kt fux÷wt çkÄwt Ëiðík nþu ? {kxu yufðkh Ähøkk{ íku{Lkkt ËþoLk fhðk yð~Þ sðwt.
48
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
Mktíkku îkhk rLk{kz «Ëuþ{kt MkíMktøk nu ¼õíkku ! {æÞ «Ëuþ hkßÞLkk y{wf ¼køkLku rLk{kz «Ëuþ fnuðk{kt ykðu Au. íku{kt çkMkku ð»ko Ãknu÷kt Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkku «Mkkh-«[kh ÚkÞku níkku. ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLke yk¿kkÚke yu Mk{ÞLkk {nkLk Mktíkku, f]ÃkkLktË Mðk{e, økwýkíkeíkkLktË Mðk{e, yËT¼qíkkLktË Mðk{e, çkúñkLktË Mðk{e, þkr{¤Þk [iíkLÞkLktË Mðk{e, Ãkh{ [ií kLÞkLktË Mðk{e, ¼kRMðÞt«fkþkLktË Mðk{e, ÃkqýkoLktË Mðk{e, «u{kLktË Mðk{e, {tswfuþkLktË Mðk{e, ÔÞkÃkfkLktË Mðk{e, Lk]®MknkLktË Mðk{e, MðÁÃkkLktË Mðk{e, rLkŠðfkhkLktË Mðk{e, rð¿kkLkkLktË Mðk{e, ¼kðkLktË Mðk{e, f]»ýkLktË Mðk{e, yLkt íkkLkt Ë Mðk{e, LkhkuLkkhkÞýkLktË Mðk{e yLku Þkuøkehks økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk rþ»Þ çkk÷ {wfwtËËkMkS Mðk{e ðøkuhu Mktíkkuyu rLk{kz «Ëuþ{kt MkíMktøk fhkðu÷ Au. nu ¼õíkku ! rLk{kz «Ëuþ{kt WÃkhLkk ÃkuhuøkúkV{kt ÷¾u÷kt Lkk{ku{kt su su Mktíkkuyu su su økk{zkyku{kt MkíMktøk fhkðu÷ku yu økk{kuLkkt Lkk{ ykÃk ðk[fkuLke òý {kxu ÷¾e hÌkku Awt :nu ¼õíkku ! {wÏÞ Lkk{ Au Ähøkk{, [ku÷e {nuïh, Íkt¾hkuË, fwûke, ðk÷eÃkwh, MkwtËhu÷, ¾÷økktð, {kuxe ¾÷, {kuhtøkZe, rð¾wzk, Äk{Lkk, s÷uøkk{, {kLkÃkwh, fkize, Xýøkktð, ykMkuh yLku {tz÷uïh ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
49
nu ¼õíkku ! Ähøkk{{kt {wÏÞ ¼õíkku{kt økku®ð˼kR ÃkkxeËkh, fk÷w¼kR, ÷eBçkw¼kR yLku híkLkçkkR ðøkuhu níkk. íkuyku Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk [wMík yLkwÞkÞeyku níkkt. íkuÚke økwshkík{kt sÞkhu-sÞkhu Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk {kuxk {kuxk WíMkð-Mk{iÞk fhkðíkk, íÞkhu-íÞkhu íkuyku Mkutfzku rf÷ku{exhLkku «ðkMk fheLku Ãký Mk{iÞk{kt ykðíkkt níkkt. ykðk {rn{kðk¤k yLku ©Økðk¤k nrh¼õíkku {kxu ¼õík®[íkk{rý økúÚt k{kt rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu ÷ÏÞwt Au fu, -(ÃkqðoAkÞku) “Lkfe ¼õík rLk{kzLkk, su L kkt yrík ykfhkt yt øk; fhzkt fXý ð[Lk, suLku þeþ Mkkxu MkíMktøk. çkeòt çknw Ëw ¼ k¾hk, su L kku yu s çkku ÷ ðk Zk¤; ÃkAe fhu ðkhíkk, ßÞkhu Ãknu÷e ykÃku økk¤. Mk{òÔÞk Mk{su Lkrn, yrík sz{rík yzçkt ø k; yu ð k Ëu þ {kt yðíkhe, su ýu fÞku o Mkk[ku MkíMkt ø k. yu ð k sLk ÃkkðLkLkkt , fnku fu { Lk ÷¾eyu Lkk{;” - «fhý - 126 nu ¼õíkku ! yk «{kýu fneLku rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu rLk{kz «ËuþLkkt økk{zkyku{kt hnu÷kt †e-ÃkwÁ»k Mkðuo MkíMktøkeykuLkkt Lkk{ yk «fhý{kt ÷ÏÞkt Au.
50
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
{trËhkuLkku {rn{k nu ¼õíkku ! ðíko{kLk Mk{Þ{kt ðhíkk÷ {trËhLkk MkkÚkMknfkhÚke Mkt«ËkÞ{kt yLkuf LkkLkkt-{kuxkt {trËhkuLkkt rLk{koý ÚkR hÌkkt Au. fkhý fu þwØ Mkkfkh WÃkkMkLkk hk¾ðk yLku «ðíkkoððk {kxu {trËhku yLku {qŠíkykuLke yrLkðkÞoíkk Au. nu ¼õíkku ! yk ÃkhtÃkhkLke heík {wsçk Ähøkk{{kt «MkkËeLkk Lkh ¼økðkLkLkwt (Lkðwt Lkk{ ÷û{eLkkhkÞýËuð)Lkwt {trËh Sýo ÚkR økÞwt nkuðkÚke íÞkt Lkðwt {trËh fhðkLke ykð~Þfíkk Ãkze nkuðkÚke Ãk.Ãkq.yk[kÞo ©e hkfuþ«MkkËS {nkhksLkk ykrþðkoËÚke ðhíkk÷ xuBÃk÷ çkkuzuo Lkðwt {trËh fhðk {kxu ÞwðkLk Mktík Mðk{e Ëuð«fkþËkMkS (økwY MkËTøkwY þk†e f]»ýfuþðËkMkS Mðk{e)Lke fkuXkhe íkhefu rLk{ýqtf fhe Au. nk÷{kt Mðk{e Ëuð«fkþËkMkS yLku íku{Lkk Ãkk»koË ytrfík ¼økík Ähøkk{ hneLku LkqíkLk {trËh, Lkðwt Þkrºkf ¼qðLk yLku LkqíkLk MktíkrLkðkMkLkwt rLk{koý fhe hÌkk Au. nu ¼õíkku ! {trËhku çkLkkððkÚke yLku {trËhku çkLkíkk nkuÞ íku{kt íkLk, {Lk yLku ÄLkÚke Mkuðk fhðkÚke Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkku yÃkkh hkSÃkku {¤u Au; fkhý fu {trËh yu ¼økðkLkLkwt ½h Au. ykÃkýu Lkðwt {fkLk çkLkkðíkk nkuRyu yLku yu{kt fkuR íkLkÚke fu ÄLkÚke {ËË fhu íkku ykÃkýu yuLkk WÃkh ¾qçk hkS ÚkRyu Aeyu - çkMk yu s «{kýu ¼økðkLkLkwt {trËh Úkíkwt nkuÞ
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
51
íÞkt ykÃkýu íkLkÚke fu ÄLkÚke MknÞkuøk ykÃkeyu yux÷u yu ½h{kt hnuLkkh {kr÷f Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk Ãký ykÃkýe WÃkh ¾wçk s hkS ÚkkÞ Au, {kxu Ähøkk{{kt Lkðwt {trËh rLk{koý ÚkR hÌkwt nkuðkÚke íku{kt Ãký ykŠÚkf MknÞkuøk ykÃkeLku ÃkwÛÞ «kÃík fhe ¼økðkLkLkku hkSÃkku {u¤ðe ÷Ryu. nu ¼õíkku ! yLkuf þk†ku yLku Ãkwhkýku{kt ¼økðkLkLkkt {trËhku çktÄkððkLkku yÃkkh {rn{k ÷ÏÞku Au; fkhý fu {trËh{kt, íkLk, {Lk yLku ÄLkÚke Mkuðk fhLkkhk ¼õíkkuLkwt ÃkwÛÞ ßÞkt MkwÄe {trËh hnu íÞkt MkwÄe [k÷w s hnu Au. nu ¼õíkku ! ÄLkðkLk ÷kufku rLkð]r¥k ÷RLku ¼sLk-¼Âõík fhe þfu Lkrn, íkuÚke íkuyku ÃkkuíkkLke MktÃkr¥k {trËhku{kt ðkÃkhe {trËhku çktÄkðe ykÃku; ÃkAe íku {trËh{kt ykðe ¼sLk-¼Âõík fhíkk ¼õíkku {trËh çktÄkðe ykÃkLkkh Ëkíkk WÃkh hkS ÚkkÞ, íkuLkk fkhýu ¼økðkLk Ãký hkS ÚkkÞ yLku yLku íkuLkkt V¤MðYÃku ÃkkuíkkLkwt Äk{ ykÃku Au. ykÃkýu ¼økðkLkLku {trËh{kt ÃkÄhkðeþwt íkku yu Ãký yuLkk ½h{kt (yûkhÄk{{kt) ykÃkýLku hnuðk Ëuþu; {kxu yð~ÞÃkýu {trËhku{kt íkLk yLku ÄLkÚke Mkuðk fhðe òuRyu.
52
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
{trËh ¾wÕ÷wt hnu Lku nwt ½h{kt hnwt ? nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt y{wf MkíMktøkeyku {trËhkuLkk {{íððk¤k yuðk ÚkÞk Au fu, yu{Lkk «Mktøkku Mkkt¼¤eLku ykÃkýLku ykùÞo ÚkkÞ fu, “þwt ykðk nrh¼õíkku Ãký ykÃkýk Mkt«ËkÞ{kt ÚkR økÞk Au ? su{Lkk SðLk{ktÚke ykÃkýLku fu Mknw fkuR MkíMktøkeLku «uhýk {¤u yuðk yuf ¼õíkLkku «Mktøk ykÃk MkðuoLke ykøk¤ «Míkwík fhe hÌkku Awt.” nu ¼õíkku ! MkkuhX «Ëuþ{kt sqLkkøkZLke ykswçkksw{kt {ku÷e Lkk{Lkwt LkkLkfzwt økk{ ykðu÷ Au. íku økk{Lkk LkkLke yuðe ¿kkrík{kt çknw {kuxk ¼õík ÚkR økÞk Au. fku¤e ¿kkrík{kt ðehk¼kR Mkkt¾z yuf ykËþo nrh¼õík níkk. íkuyku ykŠÚkf ÿrüyu íkku økheçk níkk, Ãký rË÷Lkk y{eh níkk. ©eS {nkhksLke yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk íkuyku rþh Mkkxu Ãkk¤íkk níkk. MkkuhX ÃktÚkf{kt íkuyku {nkLk ¼õík íkhefu yku¤¾kíkk níkk. ÷kufku íku{Lkwt SðLk òuRLku MkíMktøke Úkíkk níkk ! nu ¼õíkku ! MðÞt Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk Ãký ðehk ¼økíkLku yLkuf ð¾ík rËÔÞYÃku ykðeLku ËþoLk ykÃkíkk níkk. yux÷wt s Lkrn, Ãkhtíkw MkkuhXLkk fkuR nrh¼õíkLku íkuzeLku {nkhks Äk{{kt síkk nkuÞ, íÞkhu Ãký ðehk ¼økíkLku ËþoLk ËRLku fnuíkk : “¼økík ! Ãku÷k økk{{ktÚke y{ku yk nrh¼õíkLku íkuzeLku yûkhÄk{{kt ÷R sRyu Aeyu.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
53 nu ¼õíkku ! ©enrhSLkk ykðk f]ÃkkÃkkºk ðehk ¼økík yuf ð¾ík ‘çkúkñýLkk Mk{ZeÞk¤k’ Lkk{Lkk økk{{kt økÞk. íku Mk{Þu íÞkt ð]òLktË Mðk{e {trËh fhkðíkk níkk. Ãkhtíkw {trËh WÃkh økkuXðýe fhðk {kxu Lkr¤Þk Lk {¤ðkÚke Mðk{e Úkkuze r[tíkk{kt nkuÞ yuðwt ÷køkíkk, ðehk ¼õíku r[tíkkLkwt fkhý ÃkqAíkk ð]òLktË Mðk{e fnuðk ÷køÞk : “¼økík [ku{kMkkLke Éíkw ykðe Au. íkuÚke Lkr¤Þkt òuRyu Aeyu. fkhý fu Lkr¤Þk rðLkk yíÞkh MkwÄe{kt [ýu÷ {trËh ðhMkkË Úkíkkt s Ãk÷¤e sþu. {kxu ík{khk ÏÞk÷{kt fÞktÞ Lkr¤Þkt nkuÞ íkku fnuòu.” nu ¼õíkku ! ð]òLktË Mðk{eLke ðkík Mkkt¼¤e íkhík s ðehk¼fík çkkuÕÞk : Mðk{e ! yíÞkhu s {khe MkkÚku çk¤Ëøkkzkt {kuf÷ku. Lkr¤Þkt {khk ½uh s Au. ÃkAe ð]òLktË Mðk{eyu økkzkt {kufÕÞkt, íkuÚke ðehk ¼õík íkuLku ÷R {ku÷e økk{ ykÔÞk. ½uh ykðeLku Vr¤Þk{kt Q¼k hneLku fnuðk ÷køÞk : “¼õíkku! [ze òyku {khk {fkLk WÃkh yLku Wíkkhðk {ktzku Lkr¤Þkt ! nu ¼õíkku ! ðehk ¼økíkLke ykðe ðkýe Mkkt¼¤eLku økkzktðk¤k ¾uzíq kku íkku yk¼k s çkLke økÞk yLku fnuðk ÷køÞk : “¼økík ! y{ku ík{khk ½h WÃkhÚke Lkr¤Þkt Wíkkhe Lk þfeyu. y{khu ð]òLktË Mðk{eLke hò ÷uðe Ãkzu”. ykðwt Mkkt¼¤eLku ðehk ¼õík òíku {fkLk WÃkh [zâk yLku Lkr¤Þkt WíkkheLku økkzk{kt økkuXððk ÷køÞk. íÞkhu økkzktðk¤k hkufðk ÷køÞk. íkuÚke ðehk ¼õík çkkuÕÞk : “ ¼õíkku ! {khk ¼økðkLkLkwt {trËh ¾wÕ÷wt hnu
54
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
yLku nwt ½h{kt Lkr¤Þkt Lke[u hnwt íkku nwt nrh¼õík þuLkku ? nwt íkku ½h WÃkh ½kMk Lkk¾eLku hneþ.” nu ¼õíkku ! ÃkAe íkku ½hLkkt çkÄkt s Lkr¤Þkt økkzktyku{kt ¼he ËeÄkt yLku økkzktyku Mk{ZeÞk¤k ÷R sðk{kt ykÔÞk. íÞkt sRLku nrh¼õíkkuyu ð]òLktË Mðk{eLku Mkðuo ðkík fhe, íkuÚke Mðk{e Ãký ¾qçk hkS ÚkÞk yLku ðehk ¼õíkLku Mkðuo «fkhu Mkw¾e hk¾ðk ©eS {nkhksLku Mðk{eyu «kÚkoLkk fhe. nu ¼õíkku ! ykÃkýk Mkt«ËkÞ{kt fu ykÃkýk økk{{kt {trËh çkLkíkwt nkuÞ íÞkhu ykÃkýLku ykðk rð[khku ykðu Au ¾hk ? ½ýkLkkt ½h{kt íkku fhkuz YrÃkÞk Ãkzâk nkuÞ íkkuÞ ÷kur¼Þk ÷kufku yuf ÷k¾ YrÃkÞk Ãký {trËh {kxu ykÃkíkk nkuíkk LkÚke. yLku Mkt«ËkÞ{kt yuðk WËkh rË÷ MkíMktøkeyku Ãký Au fu, ½hLkku ÔÞðnkh {ktz {ktz [k÷íkku nkuÞ íkkuÃký {trËh Úkíkwt nkuÞ íku{kt ËkLk Ëuíkkt nkuÞ !
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
55
{rn{kðk¤k fuðk ¼õíkku ? nu ¼õíkku ! ykÃkýk Mkt«ËkÞ{kt {trËhku çkLkkððkt {kxu fux÷kf ¼õíkku ÃkkuíkkLke Lkkufhe AkuzeLku {trËhLke Mkuðk{kt òuzkR økÞk níkk. fux÷kf ¼õíkkuyu ÃkkuíkkLke {hý{qze ykÃke ËeÄe níke. fux÷kf ¼õíkku ÃkkuíkkLkk {fkLk WÃkh ÷kuLk ÷RLku {trËhLku {ËË fhíkk níkk yLku fux÷kf ¼õíkku íkku WAeLkk ÃkiMkk ÷RLku {trËhkuLkkt çkktÄfk{{kt ËkLk fhe Ëuíkk níkk ! nu ¼õíkku ! økZÃkwh{kt økkuÃkeLkkÚkS {nkhksLkwt {trËh Úkíkwt níkwt, íÞkhu ¾kuÃkk¤k økk{Lkkt MkíMktøke suXk¼kR {krýÞkyu ©eS {nkhksLku fÌkwt : “{nkhks ! ßÞkt MkwÄe økkuÃkeLkkÚkSLkwt {trËh íkiÞkh Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe nwt yLku {kÁt økkzwt íku{s {khk çk¤Ëku yk ºkýuÞ f]»ýkÃkoý fÁt Awt. nu «¼w ! økkuÃkeLkkÚkS {nkhksLke «ríkck ÚkkÞ, ÃkAe s nwt {khk çk¤Ë-økkzkLku ÷RLku ½uh sRþ, íÞkt MkwÄe økZzk{kt hneLku Mkuðk fheþ.” ykðwt Mkkt¼¤e ©eS {nkhks íku{Lkk WÃkh yríkþÞ hkS ÚkÞk níkk. nu ¼õíkku ! ÷kuÞkÄk{Lke LkSf Í{hk¤k Lkk{Lkwt økk{ ykðu÷ Au. íku økk{{kt Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk ½ýeðkh ykðu÷k Au. íku økk{{kt çkúkñý ¿kkrík{kt øktøkkhk{ Ëðu Mkkhk MkíMktøke {nkhksLkk Mk{fk÷eLk Mk{Þ{kt ÚkÞk Au. nu ¼õíkku ! yuf ðkh ©eS {nkhks ðhíkk÷Úke fkrXÞkðkz{kt rð[hý fhíkk fhíkk Í{hk¤k ÃkÄkÞko yLku øktøkkhk{ ËðuLku íÞkt Wíkkhku fÞkuo. yuf rËðMk hkufkRLku ©eS «¼w [k÷ðk íkiÞkh ÚkÞk íÞkhu øktøkkhk{ ¼õík fnuðk ÷køÞk : “{nkhks ! {kýfeLku {khk økkzk ÃkkA¤ çkktÄe Ëku yLku ykÃk {khk çk¤Ë-økkzk{kt çkehkòu. nwt ykÃkLku økZzk {wfðk ykðwt.”
56
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
nu ¼õíkku ! ¼õíkLkku ¼kð òuR ¼økðkLku nk fne. yux÷u øktøkkhk{ Ëðuyu ÃkkuíkkLkk Yü-Ãkw»x çku çk¤ËkuLku økkzeyu òuzâk yLku {nkhksLku çkuMkðk {kxu økkzk{kt økkË÷kt ÃkkÚkhe íku WÃkh hòR ÃkkÚkheLku «¼wLku rðLktíke fhe, íkuÚke ©eS {nkhks økkzk{kt çkuXk yLku {kýfeLke [hf-Ëkuhe økkzkLke ÃkkA¤ çkktÄe ËeÄe. nu ¼õíkku ! ÃkAe øktøkkhk{ ¼õík çk¤ËkuLku Wíkkð¤k [÷kððk ÷køÞk. íÞkhu {nkhksu fÌkwt : “ øktøkkhk{S ! ík{khk çk¤Ëku íkku çknw Mkkhk Au. økkuÃkeLkkÚkSLkwt {trËh ÚkkÞ Au, yu{kt ykðkt çk¤Ë-økkzktLke sYh Au, {kxu ykðk çk¤Ëku fÞktf nkuÞ íkku y{Lku fnuòu. y{khu òuRyu Aeyu.” nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼wLke ykðe ðkík Mkkt¼¤eLku íkwhtík øktøkkhk{ Ëðu çkkuÕÞk : “ {nkhks ! ykðk çk¤ËkuLku þk {kxu çkesu økkuíkðkLkk ? yksÚke yk çk¤Ëku, økkzwt yLku nwt ºkýuÞ økkuÃkeLkkÚkS {nkhksLku Mk{Ãkoý. {trËh ÃkwÁt Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe nwt økZÃkwh{kt s hneLku çk¤Ë-økkzwt nktfeLku íku{kt {k÷-Mkk{kLk ¼heLku Mkuðk fÞko fheþ.” nu ¼õíkku ! øktøkkhk{ ¼õíkLkwt ykðwt fnuðwt Mkkt¼¤e ©eS {nkhks çknwt s hkS ÚkÞk yLku [k÷w økkze{kt s øktøkkhk{ ËðuLkku ðktMkku ÚkÃkÚkÃkkðe þkçkkþe Ëuíkk çkkuÕÞk : “ðkn çkk{ýeÞk ðkn ! íkwt çk¤Ë-økkzwt ykÃke [qõÞku yLku nwt ÷R [qõÞku.” nu ¼õíkku ! ykÃkýe ÃkkMku çk¤Ë-økkzwt, xÙufxh fu fkuR ðknLk nkuÞ yLku {trËh {kxu sYh nkuÞ íkku ykÃkýu «u{Úke ykÃke þfeyu, yuðe ykÃkýe íkiÞkhe ¾he fu Lkrn ? {Lkku{tÚkLk fhe òuòu, ytíkhkí{k fÞkhuÞ ¾kuxwt Lkrn çkku÷u!
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
57
½huýkt ðu[eLku {trËh ÃkwÁt fÞwO ! nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt yufyufÚke [zeÞkíkk MkíMktøkeyku ÚkR økÞk Au fu, íkuykuLkwt yÃkoý yLku Mk{Ãkoý òuRLku ykÃkýLku ykùÞo ÚkÞk rðLkk hnu s Lkrn. ykÃkýLku rð[khíkk fhe {qfu yuðk Mk{Ãkoýku nrh¼õíkkuyu fhu÷kt Au. íku{ktÚke «MktøkLku yLkwYÃk yuf ¼õíkLkku «Mktøk Mkt¼¤kðwt Awt. nu ¼õíkku ! fkrXÞkðkz{kt þuºkwtS LkËeLkk fktXu yktçkk Lkk{Lkwt hr¤Þk{ýwt økk{ ykðu÷ Au. íku økk{{kt ¼økku-{q¤ku, Yzk Ãkxu÷ yLku Ëuðþe ¼õík suðk yLkuf yufktríkf ¼õíkku ÚkÞu÷k Au. nu ¼õíkku ! yk{ íkku Ëuðþe ¼õíkLkwt {q¤ økk{ ÃkeXðkò¤ níkwt, Ãkhtíkw MkíMktøkLke {ÞkoËk ¾kíkh Vkøk (yÃkþçËku) Lk çkku÷ðkLkwt fneLku økk{ÄýeLkku fkuÃk ðnkuhe økk{ Akuze ËRLku fkÞ{e ðkMk yktçkk økk{{kt s fÞkuo níkku. nu ¼õíkku ! Ëuðþe ¼õík ¿kkríkyu ÷wnkh níkk. íkuyku ÔÞðnkhu çknw Mkw¾e Lk níkk. Ãkhtíkw yktçkk økk{{kt {trËh Lk nkuðkÚke Ëhuf MkíMktøkeykuyu Vk¤ku fhe {trËh çkLkkððkLke þYykík fhe ËeÄe. {trËhLkwt çkktÄfk{ yzÄwt ÚkÞwt íÞktíkku ¼u¤e fhu÷e hf{ ¾qxe økR, íkuÚke {trËhLkwt fk{ yxfe økÞwt. nu ¼õíkku ! yktçkk økk{{kt fkuR ÄLkðkLk MkíMktøke níkk Lkrn, íkuÚke {trËhLkwt fk{ yxõÞwt níkwt. Ëuðþe ¼økík ÃkkMku YrÃkÞk níkk, Ãký íkuLkk ËefhkLkk ykðíkk ð»kuo ÷øLk ÚkðkLkk nkuðkÚke íku ÃkiMkkLkk ËefhkLke ðnw {kxu yk¼q»kýku ÷R ÷eÄkt níkkt. íkuÚke íkuykuLke ÃkkMku Ãký ÃkiMkk ¾qxe økÞk níkk.
58
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
nu ¼õíkku ! Ëuðþe ¼õíku {Lkku{Lk rð[kh fÞkuo : “ {khk ËefhkLkkt ÷øLk {níðLkk økýkÞ fu {khk RüËuðLkwt {trËh ? ÷øLk íkku çku ð»ko ÃkAeÞ Ãký ÚkR þfþu, Ãký {trËh rðLkk ¼õíkkuLku ¼sLk-¼Âõík fhðkLke {w~fu÷e Ãkzu Au yu õÞkhu Ãkqhe Úkþu ? MkíMktøke íkhefu {khe «Úk{ Vhs Au fu, {trËh ÃkwÁt fhðwt òuRyu.” nu ¼õíkku ! ykðwt rð[kheLku ÃkkuíkkLkk ½hLkkt ík{k{ ½huýkt Ëuðþe ¼fíku ðu[e LkkÏÞk !! yLku íkuLkkt su ÃkiMkk ykÔÞk íku ík{k{ {trËhLkkt çkktÄfk{{kt ðkÃkheLku {trËh Ãkqýo fhe {trËhLke «ríkck fhe, Mkki {trËh{kt ¼sLk-¼Âõík fhðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! ykÃkýkÚke Ëuðþe ¼õík suðtw ÚkR þfu ¾Yt? ykÃkýk økk{{kt {trËh y½wÁt nkuÞ yLku ykÃkýkt ½h{kt hnu÷k ËkøkeLkk ðu[eLku {trËh{kt ËkLk ËuðkLke ®n{ík nk÷u ¾he ? ytíkhkí{kLku ÃkqAe òuòu, yu sqXwt Lkrn çkku÷u.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
59
fkuRLkku ¼kh Lk hk¾u {whkhe nu ¼õíkku ! Ëuðþe ¼økíku ½huýkt ðu[eLku {trËh ÃkwÁt íkku fÞwO, Ãkhtíkw Úkkuzk {rnLkk çkkË ËefhkLkk MkMkhkLku íÞktÚke yuf çkúkñý ËefhkLkkt ÷øLkLke Ãkrºkfk ÷RLku ykÔÞk ! íku òuRLku ÃkrhðkhLkk ÷kufku íkku {wtÍkR økÞk, Ãkhtíkw Ëuðþe ¼økíku {Lkku{Lk Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLku ÞkË fheLku ÷øLkLku ðÄkðe ÷eÄk ! nu ¼õíkku ! yk ðkíkLke ¾çkh yktçkk økk{{kt Ãkze yux÷u fwMktøke ÷kufku ÃkhMÃkh {~fhe{kt fnuðk ÷køÞk : “Ëuðþe ¼økíku íkku ËkLkuïheLkk Ëefhk ÚkRLku yuLkk AkufhkLke ½hðk¤eLkkt ½huýkt ðu[e yuLkk Mðkr{LkkhkÞýLkwt {trËh fÞwO Au yLku nðu AkufhkLkkt ÷øLk fhðk íkiÞkh ÚkÞku Au, íku ÃkiMkk õÞktÚke fkZþu ? yLku yku÷e y{hu÷eðk¤eLku þwt Ãknuhkðþu ?” nu ¼õíkku ! Ëuðþe ¼õík íkku ½hLkk ÷kufkuLku ykïkMkLk ykÃkeLku fnuðk ÷køÞk : “fkuR r[tíkk fhþku Lkrn. ¼økðkLku Lkh®Mkn {nuíkkLkk Ëefhk þk{¤þkLkkt ÷øLk fhkðe ËeÄkt níkkt - íku{ Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk Ãký ykÃkýk ËefhkLkkt ÷øLk fhkðe Ëuþu, {Lku {nkhks{kt Ãkqhku rðïkMk Au, {kxu ¼sLk fÞko fhku, ÷kufkuLkk çkku÷ðk Mkk{u òuþku Lkrn. fwMktøkeykuLku su{ çkku÷ðwt nkuÞ íku{ ¼÷u çkku÷u.” nu ¼õíkku ! {trËh {kxu, ÷øLk ÚkLkkh ËefhkLke ÃkíLkeLkkt yk¼q»kýku Ëuðþe ¼õíku ðu[e LkkÏÞkt, íkuLkk fkhýu «økx «¼w ©enrhSyu yrík hkS ÚkRLku hkºkeLkk Mk{Þu rËÔÞ MðYÃku ËþoLk
60
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
ËRLku fÌkwt : “Ëuðþe ¼økík ! ík{kuyu {khk {trËh {kxu ½huýkt ðu[e LkkÏÞkt Au, íkuÚke y{ku ík{khk WÃkh yrík hkS ÚkÞk Aeyu; ík{ku rLk:Mktfku[Ãkýu òLk ÷RLku y{hu÷e þnuh{kt sòu. ÷øLkLkk {tzÃk{kt y{ku òíku ykðeLku ðuðkRLku ykÃkðkLkk YrÃkÞk yLku fLÞkLku ÃknuhkððkLkkt y÷tfkhku ykÃke sRþwt ! nu ¼õíkku ! ykx÷wt fneLku ©enrhS ytíkÄkoLk ÚkR økÞk. ÃkAe Ëuðþe ¼õíku fwxwtçkesLkkuLku Mkðuo ðkík fhe, íkuÚke Mkki hkS hkS ÚkR økÞk yLku {kuxe òLk ÷R ËefhkLku Ãkhýkððk Ëuðþe ¼õík y{hu÷e økÞk. nu ¼õíkku ! ÷øLk{tzÃk{kt ßÞkt nMík{u¤kÃkLkku Mk{Þ ÚkÞku, íÞkhu íku{Lkk ðuðkRyu «Úk{ s Lk¬e fhu÷kt yk¼q»kýku yLku hkufzk YrÃkÞk {køÞk. íku Mk{Þu s MknòLktË {nk«¼w ðrýfLkk ðu»ku ykðeLku ½huýkt íkÚkk YrÃkÞk ykÃke yÿ~Þ ÚkR økÞk ! ykðwt òuR Mkki fkuR Ëuðþe ¼õíkLke rLkckLku ÄLÞðkË ykÃkðk ÷køÞk. nu ¼õíkku ! yk «Mktøk òuRLku {Lku økeíkkS{kt fnu÷kt ¼økðkLkLkkt ð[Lkku ÞkË ykðu Au. ¼økðkLk ©ef]»ý MðÞt fnu Au fu :“yLkLÞkr©LíkÞLíkku {kt, Þu sLkk: ÃkÞwoÃkkMkíku k íku»kkt rLkíÞkr¼ÞwõíkkLkkt, Þkuøkûku{t ðnkBÞn{T kk’’ - yæÞkÞ : 9/22 “su sLkku {khk rËÔÞ MðYÃkLkwt ®[íkðLk fhíkkt Úkfk {Lku yLkLÞ ¼Âõík¼kðu ¼su Au, íku{Lku ¾qxíkwt ykÃkðkLkku yLku íku{Lke ÃkkMku su nkuÞ íku Mkk[ððkLkku ¼kh nwt WXkðwt Awt.”
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
61
yûkhÄk{{kt hnuðk {nu÷ {éÞku nu ¼õíkku ! rLk»fk{ ¼õíkku WÃkh Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk «MkLLk ÚkRLku ÃkkuíkkLkwt yûkhÄk{ íku{Lku ykÃku Au - yu s heíku Mkfk{ ¼õíkkuLke Ãký íkuyku RåAk Ãkqýo fhu Au. íku rð»kuLkku yuf «Mktøk ykÃkLke Mk{ûk hsq fÁt Awt. nu ¼õíkku ! ¼kðLkøkh SÕ÷k{kt Lkkðzk Lkk{Lkwt økk{ ykðu÷ Au. íku økk{{kt ½ýk MkíMktøkeyku hnuíkk níkk. íku{kt yuf ðrýf ¿kkríkLkk Ãký MkíMktøke níkk yLku íku{Lkwt Lkk{ nehk¼kR þuX níkwt. íkuyku ÄLkðkLk níkk yLku ¼õík Ãký níkk. nu ¼õíkku ! nehk þuXu yufðkh Mktíkku îkhk Mkkt¼éÞwt fu, “ykÃkýu òu ynªÞk ¼økðkLk {kxu {trËh çkLkkðe ËRyu íkku yûkhÄk{{kt ¼økðkLk ykÃkýLku hnuðk {kxu {nu÷ ykÃku. nu ¼õíkku ! ykðwt Mkkt¼¤eLku nehk þuX ½uh økÞk yLku ÃkrhðkhLkkt Ëhuf LkhLkkheykuLku ¼uøkkt fheLku fnuðk ÷køÞk : “fÚkk{kt yu{ ykÔÞwt níkwt fu, ykÃkýu ¼økðkLk {kxu {trËh fhe ËRyu íkku ¼økðkLk ykÃkýLku yûkhÄk{{kt fkÞ{ {kxu hnuðk {nu÷ ykÃku; {kxu ykÃkýu Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt {trËh ykÃkýk økk{{kt çkLkkðe ËRyu, yux÷u {]íÞwçkkË fkÞ{ {kxu hnuðk çktøk÷ku {¤u. nu ¼õíkku ! yk «{kýu fneLku nehk þuXu Lkkðzk økk{{kt {trËh fhðk ÷køÞk. Úkkuzk Mk{Þ çkkË Lkkðzk økk{Lkkt yuf
62
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
MkíMktøke çknuLkLku Mk{krÄ ÚkR yLku íkuyku Äk{{kt økÞkt. íÞkt íku{ýu MkkuLkkLkku yuf {nu÷ òuÞku ! íkuÚke íku{ýu ©enrhSLku ÃkqAâwt: “«¼w ! yk MkkuLkkLkku çktøk÷ku fkuLkk {kxu Au ?” íÞkhu {nkhksu fÌkwt : “ík{khk økk{Lkk nehk þuX yuðku MktfÕÃk fheLku y{kÁt {trËh çkLkkðe hÌkk Au fu, ‘nwt {khk økk{{kt {trËh fhkðwt yux÷u {nkhks {Lku Äk{{kt {nu÷ hnuðk {kxu ykÃku.’ íkuÚke íkuyku {kxu yk {nu÷ íkiÞkh ÚkR økÞku Au; Ãký ík{ku sRLku íkwhtík yuLku fnuòu fu, ík{khe ykÞw»Þ nðu Vfík A {rnLkkLke s çkkfe Au, {kxu {trËh íkiÞkh fhe «ríkck fhkðe Ëu.” nu ¼õíkku ! íÞkhçkkË íku «u{çkkRLku Mk{krÄ Wíkhe yux÷u íkuykuyu sRLku nehk þuXLku fÌkwt : “ík{khk {kxu íkiÞkh ÚkÞu÷ MkkuLkkLkku çktøk÷ku òuRLku nwt ykðe Awt yLku ©eS {nkhksu fÌkwt Au fu, ‘ík{khe ykÞw»Þ A {rnLkkLke s çkkfe Au, {kxu s÷Ëe «ríkck fhkðe Äk{{kt ykððk íkiÞkh ÚkR òÞ.” nu ¼õíkku ! ykðwt Mkkt¼¤e íkwhtík nehkþuXu Ãkqhòuþ{kt íkiÞkhe fhe {trËhLke «ríkck fhkðe ÷eÄe yLku A {rnLkk Ãkqhk Úkíkkt s ©eS {nkhks rËÔÞ rð{kLk ÷RLku ÃkÄkÞko. íkuÚke nehk þuXu MkkiLku sÞ Mðkr{LkkhkÞý fneLku ¼kiríkf Ëun Akuze ËeÄku. ÃkAe {nkhks íku{Lku rËÔÞ Ëun ykÃke rð{kLk{kt çkuMkkze Äk{{kt ÷R økÞkt yLku þuXLke RåAk {wsçk MkkuLkkLkk {nu÷{kt hnuðk {kxu fkÞ{e rLkðkMk ykÃÞku.
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
63
WÃkMktnkh nu ¼õíkku ! Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt {trËhku {kxu ËkLk ykÃkLkkhk ©eS {nkhksLkk Mk{Þ{kt ½ýk ¼õíkku níkk. íÞkh ÃkAeLkk Mk{Þ{kt Ãký ½ýk ¼õíkku níkk yLku ðíko{kLk Mk{Þ{kt Ãký ½ýk ¼õíkku {trËhku «íÞu {{íððk¤k nkuÞ Au. nu ¼õíkku ! ©eS {nkhksLkk Mk{fk÷eLk Mk{Þ{kt økZÃkwh{kt ËkËk ¾k[hu, ðhíkk÷{kt òu çkLk Ãkøke, çkkÃkw¼ kR yLku LkkhkÞýøkeheyu, sqLkkøkZ{kt Sýk¼kR yLku ËkËk¼kRyu, Äku÷uhk{kt Ãkwò t ¼kR Ëhçkkhu, ¼ws{kt MkwtËhS¼kR Mkwíkkh yLku øktøkkhk{ {Õ÷ ðøkuhuyu, y{ËkðkË{kt Ëk{kuËh¼kR yLku LkÚkw ¼x ðøkuhy u u íku{s Ähøkk{{kt økku®ð˼kR ÃkkxeËkhu yk çkÄk nrh¼õíkkuyu {trËhku çkktÄðk{kt ÃkkuíkkLkkt íkLk-{Lk yLku ÄLkLkku ¾qçk {kuxku Vk¤ku ykÃÞku Au. nu ¼õíkku ! ©eS {nkhks Äk{{kt økÞk ÃkAe hksfkuxLkk {kðS¼kR frzÞk fhkt[e f{kðk økÞk níkk yLku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk ykþeðkoËÚke ¾qçk f{kÞk níkk. ÃkAe íkuykuyu fhkt[e þnuh{kt (nk÷ ÃkkrfMíkkLk{kt) ÃkkuíkkLkk ¾[uo rþ¾hçkØ {trËh fhkÔÞwt níkwt. íku nk÷{kt Ãký Au. nu ¼õíkku ! sqLkkøkZ {trËhLkwt fk{ þY níkwt yLku ÃkiMkk ¾qxe økÞk, íkuÚke økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Ãkºk ÷¾eLku òuhk ¼økíkLku Mk{ZeÞk¤k {kufÕÞk yLku ¼kuò ¼økíkLku Ãkºk ykÃkðkLkwt fÌkwt. Ãkºk ðkt[e yu Mk{ÞLkk Ãkkt[ nòh YrÃkÞk ÷RLku íkwhtík ¼kuò ¼økík sqLkkøkZ ykÔÞk yLku Mðk{eLku yÃkoý fhe hkSÃkku {u¤ÔÞku.
64
“Ähøkk{Lkku {rn{k”
nu ¼õíkku ! íÞkh ÃkAeLkk ð»kkuo{kt Ãký {wtçkR ¼w÷uïhLkwt {trËh ykÃkýk MkíMktøke þuX fh{þe Ëk{Syu çktÄkðe ykÃÞwt. yLku ðíko{kLk Mk{Þ{kt ¾kuÃkk¤kLkwt {trËh çkkçkw¼kR fkrXÞkðkzeyu çktÄkðe ykÃÞwt Au; ykðk yLkuf ËkLkðeh ¼õíkku îkhk Mkt«ËkÞ{kt yLkuf {trËhku çktÄkR hÌkk Au. {uíkÃkwh MkíMktøk Mk{ks Ãký ½ýkt {trËhku{kt Mkuðk fhe hÌkk Au. nu ¼õíkku ! yk LkkLkfzwt ÃkwMíkf ÷¾ðkLkku {wÏÞ nuíkw Ähøkk{{kt rLk{koý ÚkR hnu÷ ºký rþ¾hðk¤wt ¼ÔÞ {trËh{kt ykŠÚkf MknÞkuøk {¤u yu {kxu ÷¾u÷ Au. {kxu su nrh¼õíkkuLku ¼økðkLku ÄLkÚke Mkw¾e fÞko Au, íku{ýu Ähøkk{{kt ËkLk ykÃke Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk, ÃkqßÞ yk[kÞo {nkhks yLku MktíkkuLkku hkSÃkku {u¤ðe ÷uðku, yu s yÇÞÚkoLkk MkkÚku Mkðuo MkíMktøkeykuLku“Mðk{e çkúñMðYÃkËkMk (økwY þk. ½Lk~Þk{«fkþËkMkS Mðk{e ðhíkk÷ {wÏÞ fkuXkhe)Lkk ½ýk nuíkÃkqðof sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý” “÷u¾Lk Mk{kó rð.Mkt.2075 Ãkku»k MkwË yufkËþe íkk. 17-1-2019’’
™kŒ Ëk‚tu îtht ƒkÄtðu÷ «ËtŒe™wk {krŒh
«ËtŒe™t ™h¼„ðt™ - Äh„t{
™q‚™ r™{toý Út‚t W‚tht