VAKBLAD FONDSENWERVING SCHRIJFT O.A. OVER HET WERVEN VAN GIFTEN, LEDEN, VRIJWILLIGERS, SUBSIDIES, DONATEURS EN SPONSORS.
Vakblad Fondsenwerving
Jaargang 18 Jaargang 17 nummer 100 Nummer 8
Change the Game Academy
ONDERZOEK
Trends in Fondsenwerving 2016
TERUGBLIK VAKDAG FONDSENWERVING
in woord en beeld Een bedrijf is geen goed doel SAVE THE DATE
Dag van het Mecenaat
WENST IEDEREEN FIJNE FEESTDAGEN EN EEN MOOI
IN DIT NUMMER 5 Editorial
29 Trends in Fondsenwerving 2016
6 Kort & Goed 9 Onderzoek GoPublic VakdagFW 16 11 Terugblik Vakdag Fondsenwerving in woord en beeld
14 Aankondiging Dag van het Mecenaat 18 Change the Game Academy
35 Column Jeroen Talens 36 If you are going to San Francisco…
37 Column Renée Steenbergen 39 Opleidingen fondsenwerving en filantropie
25 Een bedrijf is geen goed doel
11 29 Save the date 19 januari 2017 Dag van het Mecenaat
14 NR.8 2016
18 VAKBLAD FONDSENWERVING
3
DE HELPENDE HAND BIJ DE AFWIKKELING VAN NALATENSCHAPPEN VOOR EEN DOELGERICHTE WERVINGSSTRATEGIE OP NALATENSCHAPPEN CENTRUM NALATENSCHAPPEN BIEDT EEN BREDE EXPERTISE EN JARENLANGE ERVARING.
SPORTLAAN 18 A 5242 CR ROSMALEN 073-6101040 WWW.CENTRUMNALATENSCHAPPEN.NL
EDITORIAL
DE FONDSENWERVINGSSECTOR BESTAAT NIET Met de regelgeving die leidde tot het Bel-me-nietregister waren we niet blij. Al vrij snel was het onmogelijk om mensen op te bellen en om steun te vragen voor (de idealen van) je goede doel. Dat heeft grote invloed gehad op de mogelijkheid om nieuwe gevers te werven. De belofte van de toenmalige staatssecretaris dat goede doelen een uitzonderingspositie zouden krijgen, was zoals zoveel politieke beloften niets waard. De fondsenwervingssector ging niet over tot actie. De goede doelen liepen niet te hoop in Den Haag, laat staan dat ze naar de rechter zijn gegaan. Artikel 7 van de grondwet, met name het derde lid, biedt daarvoor (nog steeds) een sterk en principieel aanknopingspunt. SEPA, de Europese harmonisering van de banken leek ertoe te leiden dat de korte gironummers zouden verwijnen en dat de acceptgiro wordt afgeschaft. Vanuit de sector is overleg gevoerd met de banken. Recent is bekend geworden dat de korte rekeningnummers in gebruik blijven, zolang De Nederlandsche Bank dat toelaat. Daarmee haalde Goede Doelen Nederland een mooi resultaat binnen. Nu nog de acceptgiro; Voor fondsenwervers is dat niet zomaar een betaalmiddel, maar een krachtig marketinginstrument. Nu direct mail weer opgang maakt een goede reden publiekelijk nog eens de alarmbel te luiden. En dan de inpassing van de nieuwe erkenningsregeling, ook wel Validatiestelsel genoemd, in een wettelijk kader. Goede Doelen Nederland wilde dat graag. Hoewel (alweer) een staatssecretaris schriftelijk beloofde dat dat zou gebeuren, is recentelijk bekend gemaakt dat de overheid ervan afziet. In plaats daarvan gaat de staatssecretaris nadenken over hoe bevorderd kan worden dat zoveel mogelijk fondsenwervende instellingen zich bij het nieuwe stelsel aansluiten. Een doekje voor het bloeden heet dat. Sinds al weer een jaar of twee voert de fiscus ANBI-controles uit, die er regelmatig toe leiden dat instellingen hun ANBI-status kwijtraken. Dat zal ongetwijfeld wel eens terecht zijn, maar zeker niet altijd. Bovendien zijn de regels zo geformuleerd dat de rechter heel veel ruimte heeft om te interpreteren. Dus zit de rechter op de stoel van de politiek en dat is onjuist. Het gaat hier om principiële zaken, belangrijk genoeg voor de sector om zich publiekelijk over uit te spreken. De unieke positie van de Goede Doelen Loterijen stond en staat onder druk door nieuwe regelgeving die er volgens mij uiteindelijk toe zal leiden dat commerciële (buitenlandse) partijen ook in Nederland de concurrentie aan kunnen gaan. Ik weet dat achter de schermen vanuit de GDL hard gewerkt is en wordt. Maar een breed protest van de fondsenwervende instellingen heb ik niet gezien. Als klap op de vuurpijl stelt de overheid nu ook nog de fiscale aftrekbaarheid van giften ter discussie. Over een demonstratie op het Malieplein is bij de redactie van dit blad niets bekend. In het vorige nummer schreef ik dat we vier jaar geleden de verkiezingsprogramma’s hebben doorgenomen op termen als fondsenwerving en non-profit. Ze kwamen er nauwelijks in voor. Op een visie op de non-profitsector hebben we niemand kunnen betrappen. De exercitie was zo ontmoedigend, dat we geen zin hadden hem te herhalen. Gelukkig heeft prof. Theo Schuyt dat gedaan. Hij kwam tot vergelijkbare conclusies. Van een forse verbetering is geen sprake. De nonprofitsector bestaat voor onze politici gewoon niet. En de fondsenwervingssector al helemaal niet. ◊
NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
5
KORT & GOED
KORT & GOED AIDSFONDS STAAKT ‘HORRORCAMPAGNE’ NA KRITIEK PATIËNTENVERENIGING De campagne ‘Het virus dreigt te winnen’ moest Nederland wakker schudden met bikkelharde statistieken over de verspreiding van hiv en aids. Maar de taal van de campagne ging voor sommigen te ver. In een radiospotje sprak een lijzige stem op titel van de ziekte over het vermoorden van driehonderd kinderen per dag en ‘ik maak geen onderscheid, ik ben ‘s werelds grootste ladykiller’. “Stigmatiserend en kwetsend”, zo luidde het onverzoenlijke oordeel van Nederlandse hiv-patiënten en de Hiv Vereniging over de ‘horrorcampagne’. Zij bestrijden het beeld dat hiv gevaarlijker is dan ooit en wijzen erop dat de levensverwachting van mensen die behandeld worden, net zo goed is als die van ieder ander mens. Ook het besmettingsgevaar is door de behandelingsmogelijkheden afgenomen. Volgens het Aidsfonds klopt het dat er in Nederland grote vooruitgang is geboekt, maar dat dit voor grote delen van de wereld juist niet het geval is. “De beeldvorming over hiv en aids is niet in lijn met de realiteit. De campagne was bedoeld om de noodzaak van het bestrijden van hiv en aids in de wereld onder de aandacht te brengen van het brede publiek in Nederland.” Maar gekwetste patiënten hadden geen boodschap aan het feit dat de ziekte in bijvoorbeeld Rusland daadwerkelijk sterk in opkomst is en het aantal mensen dat wereldwijd komt
te overlijden aan de gevolgen van de ziekte hoger is dan in de jaren negentig van de vorige eeuw. Sommigen verweten het Aidsfonds met de campagne enkel het doel te hebben gehad het bestaansrecht van het fonds te verzekeren. Het Aidsfonds gaf daarop aan direct de campagne te staken.
OUD-OORLOGSJOURNALIST GAAT GOEDE DOELEN MET AID PUBLICITY HELPEN AAN ‘FREE PUBLICITY’ “Een nieuwe superniche”, noemt hij het zelf. Teije Brandsma werkte voorheen als journalist in conflictgebieden, maar gaat zich met zijn bedrijf Aid Publicity richten op het creëren van free publicity voor non-profitorganisaties. Brandsma: “Een dergelijk gespecialiseerd bureau bestaat er nog niet.” Ruim tien jaar werkte hij voor Newsweek en de Telegraaf als correspondent in Afrika. Werk dat zinvol aanvoelde. “Ik wil dat zinvolle einddoel van werk blijven nastreven. Nu ga ik non-profits en goede doelen helpen verder te professionaliseren met hun communicatie. En wel via ‘free publicity’. Ik geloof in specialismen. En dit is supergespecialiseerd: één instrument uit het arsenaal van de marketeer ingezet voor één soort organisatie.’’ Met zijn journalistenbril kijkt en zoekt Brandsma het nieuws in de non-profitorganisaties, vervolgens maakt hij gebruik van zijn kennis van de journalistiek om te zorgen dat het nieuws ook daadwerkelijk in de katernen van de krant of andere media verschijnt. Brandsma werkt inmiddels voor onder meer Humanitas Nederland en de Delta Lloyd Foundation. Meer informatie: Linkedin/TeijeBrandsma 6
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
KORT & GOED
ONDERGRENS BIJDRAGE ERKENNINGSREGELING CBF € 250,- PER JAAR Het CBF hanteert vanaf 1 januari 2017 een nieuwe tariefstructuur voor alle erkende organisaties. Met de brancheorganisaties is een opzet ontwikkeld waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. De erkenning blijft toegankelijk voor kleinere organisaties door de lage jaarlijkse bijdrage van € 250,- per jaar. De bijdrage voor erkende organisaties is niet alleen bedoeld voor het directe toezicht op de eigen organisatie maar ook voor de sectoractiviteiten van het CBF, zoals de publieksvoorlichting, trendinformatie en waarschuwingen voor (mogelijk) malafide fondswervers. De jaarlijkse bijdrage wordt vastgesteld op basis van twee componenten: de totale baten van een organisatie en de specifieke baten uit fondsenwerving onder particulieren, bedrijven, loterijen en andere organisaties zonder winstoogmerk. Organisaties met minder dan € 100.000,- aan inkomsten komen in aanmerking voor het laagste tarief. Alle erkende organisaties zijn op de hoogte gesteld van de tariefwijzigingen.
“Ik maak graag een verschil, en draag met passie bij aan het een beetje beter maken van de wereld om mij heen.”
DROGBA NIET CORRUPT, DONATEURS WEL MISLEID De Ivoriaanse voetballer Didier Drogba – en zijn foundation – is door de Britse Charity Council ‘vrijgesproken’ van corruptie wegens zijn werkzaamheden voor het goede doel. De voormalig speler van Chelsea lag onder vuur na een artikel in de Britse Daily Mail in april van dit jaar. Minder dan één procent van de bijna twee miljoen euro die de liefdadigheidsorganisatie van Drogba had ingezameld in GrootBrittannië, was uitgegeven aan arme kinderen in Ivoorkust. Bewuste fraude achtte de Charity Commission niet bewezen, maar Drogba werd wel misleiding van de donateurs verweten. Hij was onvoldoende duidelijk geweest over de bestemming van het geld. Dat ging niet rechtstreeks naar de projecten voor arme kinderen in zijn land, maar kwam terecht op een bankrekening waaruit de bouw van ziekenhuizen in Ivoorkust zou worden gefinancierd. De aanbesteding werd echter uitgesteld in verband met de politieke situatie in Ivoorkust, aldus een woordvoerder van de Foundation van Drogba.
BARBARA HELLENDOORN start interimconsultancy Al bijna twintig jaar is Barbara werkzaam binnen de charitatieve sector, op het gebied van fondsenwerving bij de Dierenbescherming en KWF Kankerbestrijding en meest recent als directeur/bestuurder van de stichtingen CliniClowns en CareClowns. Nu begint zij voor zichzelf en gaat interimopdrachten uitvoeren voor de not-for-profitsector, variërend van leiderschap op CEO- of managementniveau, tot het aansturen van complexe (verander-) processen en fondsenwervingsvraagstukken. “Ik maak graag een verschil, en draag met passie bij aan het een beetje beter maken van de wereld om mij heen. Samen met betrokkenen zet ik voor opdrachtgevers de strategische stip op de horizon en bepaal vervolgens het plan om ook daadwerkelijk bij die stip te komen.” Meer informatie: bhm-interim.nl/
NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
7
KORT & GOED
LOTTOVATE GAAT LOTERIJMARKT OP MET LOTERIJAPPPLICATIE Het Britse Lottovate heeft onlangs een vergunning gekregen van de Kansspelautoriteit voor een online goededoelenloterij en pakt direct door met de lancering van een loterijspelapplicatie voor op de smartphone in 2017. Dat past goed binnen de ambitie van het bedrijf om de Nederlandse loterijspeler kennis te laten maken met innovatieve en nieuwe online loterijproducten ‘die zowel uitdagend, modern als spannend zijn.’ Met het open gooien van de loterijmarkt verwacht Lottovate met de vernieuwende aanpak bij te kunnen dragen aan een opbrengstenvermindering voor goede doelen en sportinstellingen van wel 250 miljoen euro.
Met de San Diego run wordt geld opgehaald voor lokale culturele projecten
KERSTMANNEN HALEN GELD OP VOOR GOEDE DOEL Trek een kerstmuts over je kop, doe verder nog iets roods aan en rennen maar, of skiën, zwemmen, fietsen. Overal ter wereld is men het er over eens: geld voor het goede doel haal je het allerbeste op als Santa Claus. Ook in Nederland wordt de komende maand – van IJmuiden, tot Voorburg en Zierikzee – volop geld opgehaald in het kostuum van de kerstman.
VAN DONATIE NAAR RELATIE Kort geleden publiceerde ING een rapport met actuele inzichten uit de markt over de ontwikkelingen in de fondsenwerving. Het rapport ‘Van donatie naar relatie’ noemt belangrijke tendensen als de stagnatie van inkomsten van goede doelen (rekening houdend met inflatie), dat er steeds meer creativiteit nodig is voor groei en dat het extra inspanning kost om onderscheidend te zijn. Naast de grote uitdagingen geeft het rapport ook een aantal adviezen. We geven ze letterlijk weer. In het rapport worden ze verder uitgewerkt. VAN REPUTATIE NAAR INNOVATIE De behoudende cultuur binnen de sector belemmert vernieuwing. Innoveren en experimenteren moeten een vast onderdeel van het werken bij een goed doel zijn. Kansen liggen in een wendbare organisatie en samenwerking met bedrijven, donateurs en vrijwilligers. VAN DONATIE NAAR RELATIE Niet de gift, maar de betrokkenheid van de donateur staat bij succesvolle fondsenwerving centraal. Betrek hem bij de kernactiviteiten en stimuleer eigen acties van vrijwilligers die fondsen willen werven. Investeer in de relatie en verras donateurs en vrijwilligers. Loyaliteit levert op termijn meer op dan veel nieuwe donateurs die eenmalig geven. VAN KOSTEN NAAR IMPACT Niet het laagste kostenniveau, maar de grootste maatschappelijke impact vormt de heilige graal. Kosten gaan voor de baat uit. Een hoger kostenniveau vraagt 8
wel om heldere verantwoording. Hoe tastbaarder de resultaten, hoe groter het vertrouwen. VAN OPRECHT NAAR BESTAANSRECHT Vooruitstrevende goede doelen maken slim gebruik van nieuwe technologieën. Tegelijkertijd zorgt digitalisering ervoor dat goede doelen hun bestaansrecht keer op keer moeten bewijzen. Weet waar je zelf goed in bent en wat anderen beter voor je kunnen doen. Kies voor een omni-channelaanpak. VAN LIEFDADIGHEID NAAR NIEUWE ZAKELIJKHEID Een zakelijkere benadering van fondsenwerving en kernactiviteiten is essentieel om meer geld op te halen en zo meer impact te kunnen realiseren. Een organisatie die transparant en ‘in control’ is op het gebied van financiën, risicomanagement en impact trekt kleine en grote gevers. NAAR EEN TOTALE KLANTBELEVING Benader de donateur als klant. Bied hem ‘waar’ voor zijn investering in maatschappelijke vooruitgang. Het zijn naar onze mening waardevolle adviezen. En passant maken ze ook zichtbaar dat het tijd is voor ingrijpende verandering en verbetering van het functioneren van fondsenwervende instellingen. Voor heel veel goede doelen is op het hoogste niveau een mindshift nodig om tot de in het ING-rapport bepleite verandering te komen. Het rapport is hier verkrijgbaar: vakbladfw.nl/2hJBHYm
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
WERVING EN BEHOUD
Prijswinnaar beste standactie Vakdag Fondsenwerving: Campagnebureau Gopublic
Fondsenwervers op de vakdag zetten in op online!
door Wiebe de Graaf
Op de Vakdag werd dit jaar voor het eerst een prijs uitgereikt voor beste standactie. Na ampel beraad was de jury het er unaniem over eens dat online campagnebureau Gopublic met kop en schouders boven de rest van het deelnemersveld uitstak. Waar zet jij je laatste geld op in? Dat vroegen zij de bezoekers van de Vakdag.
140
Aantal fondsenwervers
105
70
35
0
Direct Mail
Straatwerving
Vijf glazen buizen, twee medewerkers die een supermanpak aantrekken, een hele hoop munten van 50 eurocent. En een goed idee natuurlijk. Dat was ervoor nodig om de bezoekers van de Vakdag op de meest bijzondere, leuke en leerzame manier te betrekken bij het vak fondsenwerving – het criterium voor het winnen van de prijs. Gopublic gaf iedere bezoeker van hun stand 50 eurocent en vroeg ze waar ze hun laatste geld in zouden investeren: direct mail, straatwerving, online, nalatenschappen of telemarketing. Onder de 250 deelnemers werd de inhoud van de vijf vazen verloot. NR.8 2016
Online
Nalatenschappen Telemarketing
Zo’n 420 euro bleek: dat is nog eens een return on investment. Wiebe: “En waar werd op ingezet?” Jurjen: “Ongeveer de helft koos voor online, goede tweede werd nalatenschappen”, vertelt Jurjen van Houwelingen van Gopublic. Fascinerend omdat goede doelen vooralsnog voornamelijk investeren in direct mail en meer traditionele vormen van fondsenwerving.’ Fascinerend? Eerder onverstandig toch? Hebben die fondsenwervers dan niets opgestoken op de Vakdag? Online levert landelijk gezien toch nog niets op?
VAKBLAD FONDSENWERVING
9
WERVING EN BEHOUD bereiken. Generaties die nog niet of nauwelijks geven en zeker niet converteren op direct-mail.” Hoe bereik je deze generatie dan wel? Jurjen: ”Onlangs vroeg ik vier communicatiestudenten om een fondsenwervend concept te verzinnen om 12-18-jarigen en 18-24-jarigen te bereiken. Waar denk je dat ze mee kwamen? Periscope – een live streaming app – te gebruiken om het slaan van waterputten in Zuid-Sudan te volgen. Dat periscope-idee is natuurlijk niet levensvatbaar: er is bijvoorbeeld nauwelijks internet in Zuid-Sudan. Maar het gaat erom dat je moet zijn waar de generatie is die je wilt bereiken: daar kan je ze inspireren en meenemen in jouw verhaal.”
Moet je daar dan nu je laatste geld op inzetten? Jurjen: ”Inderdaad, nu speelt de fondsenwerver nog vaak op safe door met direct mail voor een snelle return on investment te kiezen. Maar je ziet een geleidelijke afname van de opbrengsten van dergelijke traditionele kanalen.” Jij zegt dus: ”Bereid je voor op de toekomst en zorg dat je een goed online programma op poten zet?” Jurjen: “Ja, en alhoewel ons onderzoek verre van wetenschappelijk is, denk ik dat de uitslag laat zien dat – alhoewel de budgetten voor online momenteel nog marginaal zijn – deze urgentie bij de fondsenwervers ergens wel aanwezig is.” Maar hoe zet je een eerste stap in de goede richting? Jurjen: “Eigenlijk moeten organisaties zich helemaal niet afvragen of ze in online willen investeren. Ze moeten zich allereerst afvragen of ze de jongere generaties willen
Direct Mail is niet te missen…, daarbij mailpoint voor al uw direct mail ook niet
Maar het gebruik van dergelijke apps is toch zeer vergankelijk? Ga iets jonger zitten op de leeftijdsladder en ze vinden Periscope al weer ouderwets, hoe rechtvaardig je dan een hoge investering in een groep die nauwelijks bereid is meer dan een paar euro per maand te missen? Jurjen: “Jongere generaties worden toch echt ook ouder. Daarom geloof ik in een cross-channelbenadering op lange termijn: durven denken vanuit een langere donor journey. Bij wijze van spreken van kindzijn tot sterfbed. Online is een hele goede plek om contact te hebben met jongeren, en zelfs met oudere generaties. De website – maar ook instagram of periscope – kan als touchpoint fungeren, potentiële donateurs laten een e-mailadres achter of geven aan gebeld te willen worden. Of ze delen een actie van jouw organisatie met elkaar via een peer-to-peerbenadering.” Ook op nalatenschappen werd flink ingezet. Investeer niet in online, maar investeer in generaties, zou een mooi devies kunnen zijn? Jurjen: “Ja, en ik hoop dat het onderzoekje uitwijst dat fondsenwerververs hier volop mee aan de slag gaan.” ◊
Schakel nu direct mailpoint DM en fulfilment services in, een terdege organisatie, professioneel, betrouwbaar, flexibel en veelomvattend, voor de complete verzorging van direct mail, periodieke publicaties en nieuwsbrieven.
Bel of mail ons “direct” en bespaar op kosten en budget! mailpoint zal het u zo makkelijk mogelijk maken
Tel. 020 436 16 54 • mail@mailpoint.nl • www.mailpoint.nl
10
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
KENNIS
Terugblik Vakdag in woord en beeld
Feyenoord staat bovenaan in de Eredivisie, maar dat zal de bezoekers van De Kuip op donderdag 17 november weinig interesseren; ze komen voor de tiende jubileumeditie van de Nationale Vakdag Fondsenwerving. Ze komen om elkaar te ontmoeten, te leren en te delen. Ze komen om geĂŻnspireerd te worden door elkaars verhalen. En wat hebben ze er een fantastische dag van gemaakt! Dit jaar werd de organisatie voor het eerst ondersteund door een congresteam, bestaande uit ervaren en betrokken fondsenwervers, zij zorgden voor het sterke, gevarieerde programma waardoor de afgelopen editie zo gekenmerkt werd. Leuk dus, om met enkelen van hen terug te kijken op de dag. Wat waren de hoogtepunten en wat mag er volgend jaar nog beter? NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
11
KENNIS
Walter van Kaam — Sestertius Fundraising Consultancy Heel veel tijd om rustig te observeren hoe de Vakdag verliep, had Walter niet. “Je komt zoveel bekenden tegen dat je continu wel een praatje aan het maken bent. Dat ontmoeten zou de organisatie wat mij betreft nog beter mogen faciliteren. Maar verder vond ik deze editie er uitspringen door de ontspannen sfeer.” Wat hij zoal hoorde tijdens de vele gesprekken die hij voerde? “Verschillende mensen hebben aan mij teruggegeven dat ze het ontzettend leuk vonden dat er zoveel fondsenwervers waren geprogrammeerd.” Ook tijdens zijn ‘eigen’ sessie State of digital fundraising was Walter zelf slechts drie minuten aan het woord. “Sabine Schipper [Dierenbescherming] en Linda Terlage [Rode Kruis] konden heel goed met de toehoorders delen hoe zij met hun organisaties succesvolle onlineprogramma’s hebben ontwikkeld. Dat fondsenwervers het podium betreden, lijkt mij een zeer positieve ontwikkeling. Ik hield er in ieder geval een goed gevoel aan over: ‘morgen weer’.”
Renée Steenbergen — Senior Research Fellow Mecenaatsstudies aan de Universiteit Utrecht Renée was, als adjunct-hoofdredacteur van het Vakblad Fondsenwerving, moderator bij een ronde tafel over de toekomst van het blad. Daar ontmoette ze lezers die met verrassend scherpe en constructieve feedback kwamen. “Zo gaf een aantal deelnemers aan dat kleine fondsenwervende organisaties nog te weinig worden bediend’’. De discussie was van een scherpte die ze overal tegenkwam. “Over het algemeen vond ik dat de bezoekers zeer gemotiveerd en doelgericht deelnamen aan de sessies. Ook bij Meet the press [een sessie over onder meer reputatieschade bij goede doelen onder leiding van Renée] durfde men ervaringen te delen en fundamentele vragen te stellen: moeten wij als sector niet de negatieve publiciteit vóór zijn door een veel reëler beeld van ons werk te geven? Bijvoorbeeld vertellen dat je niet alles wat je wilt bereiken ook daadwerkelijk kunt waarmaken?”
Jolan van Herwaarden — Trainer en Fondsenwerver, College of Change “Wat mij dit jaar weer opviel, is dat de Vakdag mij zo ontzettend veel en diverse indrukken heeft opgeleverd. Ik ontmoette oud-collega’s met wie je heel intens over het vak kan lullen, maar raakte ook gepassioneerd door de verwondering en drive van beginners. Tijdens een rondetafelsessie bijvoorbeeld werd ik geraakt door het verhaal van iemand die, niet gehinderd door enige kennis van fondsenwerving, met veel succes een goed doel had opgezet en nu verder wilde leren.” Het is de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten waar Jolan de meeste waarde aan hecht. “Fondsenwerving is een eenzaam beroep. Deze dag maakt dat je je onderdeel van een gemeenschap voelt. Misschien moeten we daarom de Vakdagapp volgend jaar nog meer promoten: dat maakt het zoveel makkelijker om tijdens de dag ervaringen te delen en ook nog na de Vakdag contact met elkaar te houden.”
12
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
KENNIS
Herman Vransen — Founder en adviseur van PSI Vransen, partner van Key for Successful Fundraising Als reguliere congresbezoeker – van het AFP in Boston tot het IFC in Noordwijkerhout en de Fundraising Convention in Londen – durft Herman te stellen dat de Vakdag een event is dat wereldwijd zijn gelijke niet kent. “Je kunt er als branche bij elkaar komen, deelnemen aan een schitterend programma met sprekers op wereldniveau, en op de beursvloer nog eens te rade gaan bij mensen die verstand hebben van de dienst of het specialisme waarin zij zich hebben bekwaamd. Oké, dat kan elders misschien ook wel, maar het is de laagdrempeligheid die de Vakdag bijzonder maakt. Voor deze lage prijs – mogelijk gemaakt door de standhouders - kun je nergens ter wereld op een congres naar John Duschinsky en Jacob Mollemose gaan luisteren.” Het was inmiddels de tiende Vakdag op rij dat Herman naar de Vakdag ging. Zijn hem nog dingen opgevallen dit jaar? “Ieder jaar wordt de Vakdag beter en je kon dit jaar duidelijk zien dat er met een bredere blik naar het congresprogramma is gekeken. De organisatie heeft goed naar ons geluisterd”, sluit hij af met een knipoog.
Jeroen Hogenhout — Hogenhout Fundraising Support Dit jaar vertolkte Jeroen voor het eerst een actieve rol als spreker en als moderator bij een ronde tafel. En dat liet direct zijn sporen na. “Toen ik op vrijdag na de Vakdag weer aan het werk ging, merkte ik dat ik mijn werk beter deed. Het is ontzettend leerzaam en stimulerend om de hele dag omringd te worden door fondsenwervers. Ik heb een nog scherper inzicht gekregen in wat zij verwachten, wat zij nodig hebben. Vooral sprong in het oog hoeveel behoefte er is aan praktische informatie. Een gemeenplaats als ‘stel de donateur centraal’ wordt steevast ontvangen door de vraag: ‘hoe?’ en ‘kom to the point’. Het is juist door deze actievere rol dat Jeroen het belang van interactie tussen publiek en sprekers is gaan inzien. “Ik zou mij graag willen inzetten om volgend jaar nog meer interactie te laten plaatsvinden op de Vakdag. Maar ook deze editie merkte ik al dat het bruiste en het enthousiasme voor inhoudelijke discussie groot was.” NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
13
IMPACT
Acht factoren voor
succesvolle fondsenwerving
in ontwikkelingslanden
door Vera Hendriks
De wereld verandert snel: waar lokale ngo’s tien jaar geleden de meeste fondsen nog vanuit het buitenland wierven, vinden ze nu steeds vaker de weg naar donoren uit eigen land. Stichting Wilde Ganzen werkt met partners in Kenia, Zuid-Afrika, Brazilië en India aan meer zelfredzaamheid, duurzaamheid en organisatiekracht, door middel van lokale fondsenwerving. Wat maakt fondsenwerving in ontwikkelingslanden tot een succes? Corine Aartman
“Ik schat dat zo’n negentig procent van alle inkomsten van ngo’s in ontwikkelingslanden van internationale donoren komt”, zegt Swatantra Gupta, General Manager Corporate Partnerships van Smile Foundation uit India. “Zonde, want er valt zoveel te halen bij bedrijven in eigen land. Dit is hét moment om gebruik te maken van de economische groei.” Swatantra kan het weten: de omzet van zijn organisatie groeide van 1,4 naar 4,4 miljoen in slechts vijf jaar tijd, mede dankzij slimme partnerschappen met het Indiase bedrijfsleven.
en minder risico’s lopen door veranderingen in internationale donortrends.” CHANGE THE GAME
“In opkomende economieën ontstaat een groeiende middenklasse die meer kan besteden”, zegt ook Corine Aartman die de Change the Game Academy coördineert bij stichting Wilde Ganzen. “Die middenklasse is een katalysator voor ontwikkeling en voor fondsenwerving, zoals wij die hier kennen.”
Een intrigerend idee: hoe kan Wilde Ganzen zijn fondsenwervingsexpertise inzetten om partners te begeleiden bij het werven van fondsen in eigen land, zodat ze op termijn hun eigen broek kunnen ophouden? Met vier partners (CESE in Brazilië, Smile Foundation in India, KCDF in Kenia en Soul City Institute in ZuidAfrika) ging Wilde Ganzen de uitdaging aan. Samen ontwikkelden ze het Change the Gameprogramma en trainden tussen 2011 en 2015 meer dan negenhonderd non-profitorganisaties uit ontwikkelingslanden, die in totaal meer dan € 2.864.000 aan fondsen binnen weten te halen. In 2015 bereiken de partners het break-evenpunt: het bedrag aan lokaal geworven donaties overstijgt de investeringen vanuit Nederland.
In 2007 benaderden zuidelijke ngo’s Wilde Ganzen voor het eerst met de vraag: ‘Wat kunnen jullie ons leren over fondsenwerving?’ Corine: “Onze partners zagen in dat hun afhankelijkheid van internationale donoren op de lange termijn niet duurzaam was. Ze wilden hun inkomensbronnen diversificeren
Lokale fondsen werven: welke lessen zijn er geleerd? Corine Aartman is enthousiast: “Het succes van de afgelopen vijf jaar maakt dat we onze aanpak willen delen en verspreiden. De lessen die wij hebben geleerd, kunnen andere organisaties helpen bij het opzetten van hun eigen fondsenwerving.”
18
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
IMPACT
Programma investering Trend 2011 - 2015 en BEP
Contribution from the Netherlands versus domestic contribution
¤ 1.300,00
¤ 975,00
¤ 650,00
¤ 325,00
¤-
2011
2012
2013
Total contributions form The Netherlands
2014
2015
Total domestic contributions
Begin 2015 werd het break-even point bereikt: de opbrengsten uit lokale fondsenwerving waren hoger dan de programma-investering vanuit Nederland.
Tijdens de dorpsvergadering in Nkoilale (in het zuid-westen van Kenia) discussiëren de dorpelingen samen waarvoor ze fondsen willen werven. De vrouwen nemen een leidende rol in het proces. Iedereen schaart zich achter het besluit om het geld te investeren in uitbreiding
NR.8 2016
van de school. Ze besluiten een veiling te organiseren van o.a. geiten die gedoneerd zijn. In vijf maanden tijd werven ze ruim 13.000 euro met een ROI van 19,8.
VAKBLAD FONDSENWERVING
19
Dé specialist in database gedreven fondsenwerving. www.keystone-consultancy.eu 023 - 711 36 50
Veel organisaties ontvangen inmiddels 20-50% van hun inkomsten uit nalatenschappen. De groep mensen die op afzienbare termijn zal kunnen nalaten, stijgt de komende jaren gestaag. Nalatenschappenexpert Arjen van Ketel en Kalff hebben gezamenlijk een wervingsvorm ontwikkeld om ervoor te zorgen dat mensen uw non-profitorganisatie in hun testament opnemen. Wij helpen u graag verder door deze gesprekken voor u te voeren.
“Op het juiste moment in gesprek over nalaten” Kijk op kalff.nu of bel met 036 711 19 99 NR.8 2016
IMPACT
Stel, je partnerorganisatie wil beginnen met fondsen werven in een land in ontwikkeling, dan zijn dit enkele essentiële ingrediënten: 1. Een startkapitaal
Wilde Ganzen steunde haar vier partners met 3,6 miljoen euro voor capaciteitsopbouw. Dat geld kwam deels uit eigen middelen van Wilde Ganzen en deels uit het medefinancieringsstelsel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
2. Ruimte voor organisatieverandering
Wie lokaal fondsen werft, moet lokaal netwerken en partnerschappen aangaan. Dat betekent een noodzakelijke mindshift en andere manier van werken. Structuur, werkprocessen en competenties zullen veranderen: een proces dat tijd en aandacht kost.
3. Goed leiderschap
Goed management creëert draagvlak voor vernieuwing en biedt ondersteuning bij de eerste, onervaren stappen in het fondsenwervingsproces. Daarnaast zijn inspirerende, proactieve leiders ook belangrijk voor het netwerk en imago van een organisatie.
4. Intensieve training en begeleiding Medewerkers hebben training nodig in fondsenwerving, maar ook in communicatie en administratie. Door niet alleen op kennis te trainen maar ook door te coachen worden praktijkhobbels beter genomen, en worden successen en valkuilen gedeeld.
stichtingen of particulieren zijn, moet hen weten te overtuigen dat de organisatie goed werk doet en te vertrouwen is, juist in een context waarin meer wantrouwen heerst.
6. Investeren in communicatie
Caesar Ngule (KCDF, Kenia) vertelt: “In Kenia zijn mensen gewend geld te geven aan familieleden en relaties, niet aan ngo’s. Een transparante, betrouwbare organisatie en goede communicatie over resultaten zijn zó belangrijk om mensen over de streep te trekken.” Sociale media, televisieoptredens en publieksevenementen kunnen allemaal bijdragen aan een positief imago.
7. Lokale adaptatie
Succesvolle fondsenwervingstechnieken moeten niet als blauwdruk worden opgevat, maar worden ingebed in lokale gebruiken, zoals zakat en ubuntu. Ook plaatselijke techniek kan worden ingezet: zo maakt KCDF in Kenia slim gebruik van het door iedereen gebruikte mobiele betaalsysteem M-PESA.
8. Stapsgewijs opbouwen
5. Nieuwe vormen van verantwoording
Verantwoording afleggen verschuift van donorrapportages schrijven naar resultaten tonen aan donoren in eigen land. Wie nieuwe donateurs wil aanspreken in eigen land, of dat nu bedrijven,
Iedereen die fondsen werft, weet dat je een goed programma niet opbouwt van de ene dag op de andere. De mensen die het doen en de organisatie doorlopen een leercurve. We helpen de organisatie een plan te ontwikkelen dat uitgaat van hun specifieke kracht (bijvoorbeeld hun goede netwerk) en kansen die de lokale markt biedt. Verder helpen we ze om vooral stap-voor-stap te gaan, risico’s te beperken en successen te vermenigvuldigen.
Smile Foundation doet jaarlijks mee aan de Mumbai Marathon, de grootste charity run in heel Azie, waaraan ook veel Bollywoodsterren meedoen. Smile zet vooral in op werving via bedrijfsteams en werft via sponsoringinkomsten uit dit event 17.500 euro.
NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
21
BENT U GRAAG HET MIDDELPUNT?
Het zal u niet gebeuren dat uw mailing er te laat uit gaat. Dat uw brief in de verkeerde envelop terecht komt, of dat uw envelop niet alle onderdelen bevat. Bij Intermail staan ú en úw mailing in het middelpunt van de belangstelling. Of het nu gaat om duizend of miljoenen stukken. Intermail verzorgt uw DM-actie met de grootste zorg tot in het kleinste detail! Meer weten? Kijk op www.intermail.nl of bel direct met Gert Rothert of Ger van der Velden: 0252 – 673866.
Westerdreef 3 2152 CS Nieuw Vennep Telefoon: 0252-673866 Fax: 0252-674828 Internet: www.intermail.nl
Appco Group Support biedt u een totaalpakket voor het werven van duurzame donateurs. Onze professionele, betrokken en gepassioneerde wervers zorgen voor uw face-to-face visitekaartje middels deur-aandeur-werving of verscheidene wervingsmethodes op events. Naast werving zijn wij uw partner in onder andere: • Advies en oplossingen voor werving met tablets Voor meer informatie kunt u • Voeren van welkomstgesprekken met uw donateurs contact opnemen met; • Advies voor retentie verhogende communicatie
Paul Kager
pkager@appcogroup.nl 06 - 54301564
Kortom; Wij adviseren u gedurende het hele proces en staan op alle vlakken garant voor hoogwaardige kwaliteit.
www.appcogroup.nl
www.appcogroup.com
IMPACT MEER DAN GELD: BESTAANSRECHT
Lokale fondsenwerving heeft ook een link met ‘claim-making’. Omdat ngo’s geld ontvangen van lokale donateurs, tonen ze aan dat hun pleidooi voor mensenrechten en politieke verantwoording door veel mensen wordt gesteund. “Dat is cruciaal, want overheden in ontwikkelingslanden oefenen steeds meer druk uit op kritische maatschappelijke organisaties om ze monddood te maken. In landen als Kenia, Ethiopië en India wordt de invloed van buitenlandse organisaties steeds strakker gereguleerd. Het hebben van een eigen actieve achterban in eigen land biedt ngo’s een tegenwicht tegen inperking”, aldus Corine Aartman. “Fondsenwerving heeft de zichtbaarheid en geloofwaardigheid van CESE als mensenrechtenorganisatie flink vergroot”, zegt ook Luana Almeida, fondsenwerver bij Cese in Salvador (Brazilië). VAN INVESTEREN NAAR KENNIS DELEN
Nu de nationale partners en negenhonderd lokale organisaties die succesvol zijn de vruchten plukken van hun trainingstraject, is voor Wilde Ganzen het moment gekomen om haar financiële bijdrage af te bouwen. Maar dat betekent niet dat ‘Change the Game’ ophoudt. De kennis en expertise is vanaf dit jaar beschikbaar via het gratis onlineplatform Change the Game Academy (www.changethegameacademy.org). Hier vind je e-learningcursussen, inspirerende voorbeelden van lokale fondsenwerving, informatie over rechten en hoe je achterban te mobiliseren voor je doel. Ook bieden we klassikale trainingen op maat aan door lokale, speciaal opgeleide en gecertificeerde trainers. In de komende drie jaar willen we dat uitbouwen van zes naar twintig landen. De ambitie is dat in 2020 duizend organisaties via blended learning diepgaande kennis over lokale fondsenwerving hebben en in praktijk kunnen brengen, en dat nog eens negenduizend organisaties via e-learning kennis verwerven. CESE, KCDF en Smile Foundation zijn zeer nauw betrokken bij de uitbouw van de Academy. Daarnaast zijn we geïnteresseerd in partnerships met organisaties die onze visie delen en deskundigheid dan wel regionale netwerken bieden die de onze aanvullen.” INSPIRATIE OPDOEN
Als fondsenwerver, coach en trainer geniet Corine van Change the Game: “Het is waanzinnig inspirerend om uit je ivoren toren te klimmen en te kijken hoe anderen het doen in andere realiteiten. Hoe ze op creatieve wijze geweldige evenementen organiseren of innovatieve manieren van doneren verzinnen, met een zeer beperkt budget. ‘Kan niet’ bestaat niet in hun ogen – en dat is iets waar we allemaal van kunnen leren.” Het maakt niet eens zoveel uit wáár je aan de slag gaat. “Zelfs de allerkleinste lokale organisaties laten zien dat fondsenwerving geen ver-van-hun-bedshow is. Juist arme mensen zijn bereid bij te dragen aan NR.8 2016
Cese, de nationale partnerorganisatie van Change the Game Academy in Brazilie, traint lokale ngo’s hoe zij mensen en bedrijven kunnen mobiliseren om steun te werven voor hun sociale programma’s. Een uitdaging, want solidariteit van rijk naar arm spreekt niet vanzelf in Brazilie. De fondsenwervingsideeën die zij bedenken, zijn ongelooflijk creatief.
projecten die echt iets voor hun gemeenschap betekenen”, vertelt zij. Hun bijdragen zijn naar draagkracht, maar met veel kleine beetjes werf je ook een flink bedrag. “Ook het aanbieden van goederen of diensten zie je veel. De Elizabeth Namaganda Foundation uit Oeganda verhuurt bijvoorbeeld leegstaande partytenten voor lokale bruiloften en evenementen en biedt daarbij valet parking. Ze gebruikt de inkomsten om de allerarmste kinderen gratis naar school te laten gaan. En de Nkoilale dorpsgemeenschap in Kenia organiseerde een geitenveiling plus feestelijke maaltijd. Met de opbrengst verbouwden ze de school zodat nu meer leerlingen onderwijs kunnen krijgen. DUURZAME TOEKOMST
Conclusie: door zelf te leren fondsenwerven, kunnen kleine ngo’s in ontwikkelingslanden autonoom worden en zelf hun koers uitzetten. Een win-winsituatie voor alle betrokkenen. Organisaties zoals Wilde Ganzen delen niet alleen financiële middelen maar ook kostbare kennis en expertise. “Fondsenwerving kan direct en actief bijdragen aan duurzame ontwikkeling”, aldus Corine Aartman. “Zo maken we onszelf in de toekomst hopelijk overbodig.” ◊ www.changethegameacademy.org www.wildeganzen.nl www.cese.org.br www.kcdf.or.ke www.smilefoundationindia.org corine.aartman@wildeganzen.nl
VAKBLAD FONDSENWERVING
23
24
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
ONDERNEMEN
Een bedrijf is geen goed doel
door Jaap Zeekant
Samenwerking met bedrijven kan een effectieve manier zijn voor goede doelen om hun doelen te realiseren. Voor ondernemingen is het allang niet meer vreemd om ook iets te doen aan grote maatschappelijke problemen en dan kan samenwerking met goede doelen daarvoor een goed middel zijn. De samenwerking tussen maatschappelijke organsaties en ondernemingen gaat de ene keer beter dan de andere keer. Soms pakt het zelfs teleurstellend uit of zijn er risico’s voor de partners, waar niemand op bedacht was geweest. We gingen te rade bij de auteur van het boek ‘Een bedrijf is geen goed doel’, dat eerder dit jaar verscheen. Wilma: “Met de groeiende nadruk op de rol van bedrijven bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, wordt samenwerking tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties steeds vaker intensiever, en met hogere en strategische ambities dan voorheen. Ze zitten dichter op elkaar. En daarmee wordt de hoe-vraag over samenwerking steeds relevanter: hoe werk je nou goed samen? Hoe haal je het maximale uit de samenwerking? Die samenwerking is geen hogere wiskunde. Wel zijn er algemeen geldende principes en processen en keren veel van de dilemma’s en valkuilen steeds weer terug.”
Het werkt alleen als je elkaar als gelijkwaardige partners ziet
In het boek kijkt Wilma naar die aspecten, vanuit zowel de praktijk als de wetenschappelijke literatuur en managementliteratuur. Gesignaleerd wordt dat er vooral in het begin van de samenwerking vier invalshoeken door elkaar lopen. Ten eerste is het belangrijk is dat in een vroeg stadium bepaald wordt wat de ambitie is, wat het doel is en langs welke wegen dat NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
moet worden bereikt. Ten tweede moeten zowel de redenen voor de samenwerking als de risico’s die die met zich kan meebrengen goed in kaart worden gebracht. Ten derde is een belangrijk punt vaststellen wie mogelijke partners zijn en waarom die zouden passen bij jouw organisatie en de doelstellingsactiviteiten waar het in dat geval om gaat. Let ook op zaken als de organisatiecultuur en zeker ook de personen die met elkaar moeten samenwerken. Dat brengt de lezer gelijk op een vierde kwestie: je eigen organisatie moet wel klaar zijn voor de samenwerking met een onderneming. Hoe groter de ambitie is, stelt Wilma, des te belangrijker om eerst diepgaand na te gaan of samenwerking met een bedrijf iets is waar alle betrokkenen voor gemotiveerd zijn. Wilma: “Bij de samenwerking kan gemakkelijk een Babylonische spraakverwarring ontstaan, zelfs over fundamentele begrippen. Daarom moet er vooraf duidelijkheid zijn over gezamenlijke definities en ambities. Maar ook de formele organisatie van de samenwerking is een punt waar het mis kan gaan. Zorg dat je de juridische, financiële, fiscale en praktische voor- en nadelen goed op een rij hebt voor je eraan begint. Let ook op de structuur, waarbij ik adviseer het simpel, flexibel en omkeerbaar te houden. Leg vervolgens de afspraken vast in een overeenkomst. Hoe praktischer alles is opgezet, des te kleiner is de kans dat alle plannen in een la belanden om er nooit meer uit te komen. Het werkt alleen als je elkaar als 25
976.113-22 Advertentie_vakblad_190/130_aug_wtk.indd 1
08/08/16 12:33
DIRECT MAIL. ONS DNA. ALS JE DOET WAT JE DEED, KRIJG JE WAT JE KREEG. Met PSI Vransen haalt u een betrokken partner in huis die met verrassende oplossingen komt om uw resultaat te verbeteren, met u meedenkt, veel werk uit handen neemt en bovendien kosten voor u bespaart. Wilt u weten hoe het anders kan? Bel met Jeroen Kimmel, Herman Vransen of Peter Burmanje voor een helder gesprek: tel. 020-495 38 38.
SELECT
CREATE
www.psi-vransen.nl
PRODUCE
IMPROVE DIRECT MARKETING NR.8 2016
ONDERNEMEN gelijkwaardige partners ziet en als beide in min of meer gelijke mate van de samenwerking kunnen profiteren. Fondsenwervende instellingen zijn nogal eens geneigd zich klein te maken, zich op te stellen als ondergeschikt aan een potentiële gever. Bij samenwerking met bedrijven is het zaak dat het goede doel zich gelijkwaardig opstelt ten opzichte van de onderneming, waarbij de maatschappelijke organisatie iets waardevols te bieden heeft aan de onderneming en natuurlijk ook omgekeerd. Een bedrijf stapt er echt alleen maar in als het goede doel hun ook iets te bieden heeft. Dus beide zijn vragende partijen – en biedende.” Denk tijdens de samenwerking steeds aan de drie belangrijke dimensies ervan: het gezamenlijke, de eigen organisatie en de mensen. Dat houdt organisaties aan boord, mensen gemotiveerd en dus de samenwerking gezond. Stel veel vragen, want die maken de essentie van de samenwerking zichtbaar en scheppen duidelijkheid. Het voorkomt ook misverstanden en verkeerde verwachtingen. Wees tegelijkertijd strak en flexibel: een goede samenwerking heeft concrete, harde afspraken nodig en voldoende vrije ruimte om in te spelen op veranderingen, omdat alles altijd anders loopt dan gepland. Vergeet niet je voor te bereiden op het einde, want een goed doordachte afrondingsfase helpt juridisch gesteggel en reputatieschade te voorkomen. En niet vergeten: vertrouwen ontstaat door samen te werken en gezamenlijk succes verbindt en motiveert.” ◊
Een goed doel is geen bedrijf. Dit boek bundelt de belangrijkste inzichten over samenwerking tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties en geeft veel praktische tips. Het schrijft niet voor hoe het moet, want: "Er is geen model of recept dat leidt tot perfect partnerschap en samenwerken leer je niet uit een boekje. Maar je kunt wel leren van studies en andermans ervaringen."
Wilma Roozenboom Wilma (www.wilmaroozenboom.nl) noemt zichzelf onder andere ’oliemannetje en procesbegeleider. Iemand met oog voor uiteenlopende deelbelangen maar een focus op het gemeenschappelijke doel. Strategische denkkracht en analytisch vermogen, praktisch vertaald.’ Van 2000 - 2007 werkte ze in ontwikkelingssamenwerking in binnen- en buitenland, waarvan de laatste jaren als manager Corporate Partnerships bij Plan Nederland. Sinds 1 januari 2008 heeft ze als zelfstandig ondernemer veel praktijkervaring opgebouwd in de begeleiding van partnerschappen voor duurzame ontwikkeling. Dat zij met twee voltooide academische studies ook veel aandacht heeft voor de theoretische onderbouwing van die samenwerking is logisch.
Een goed doel is geen bedrijf, door Wilma Roozenboom, 184 pagina's, € 26,95,-, ISBN 9789023254539
VERDIEN EEN EXEMPLAAR VAN EEN GOED DOEL IS GEEN BEDRIJF.
goede doel met een of meer bedrijven en je wilt die ervaringen (desnoods anoniem) met ons delen, neem dan contact op met redactie@fondsenwerving.nl.
We willen aan dit belangrijke onderwerp meer aandacht besteden in Vakblad Fondsenwerving. Heb je ervaring met de samenwerking van jouw
NR.8 2016
We verloten vijf exemplaren van het boek van Wilma onder de deelnemers!
VAKBLAD FONDSENWERVING
27
XXX
Kentaa
crowdfunding
event fundraising
peer-to-peer fundraising
online collecteren
is expert
in online fondsenwerving
Meer weten? 026 261 62 40
info@kentaa.nl www.kentaa.nl
Kentaa helpt organisaties om online fondsen te werven. Wij willen dat zoveel mogelijk mensen met succes en plezier geld ophalen. Om iedereen kansen te bieden op een goed leven en de wereld beter te maken.
Wat heb jij nodig om de wereld een beetje meer geluk te brengen? Ontdek op mindwize.nl de resultaten die we voor non-profits boeken
28 advertentie_Mindwize_190x130_feb_2016.indd 1
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016 19-02-16 16:23
KENNIS
Trends in fondsenwerving 2016 door Marieke Sassen en Liesbeth van Uytven
Mindwize en Let’sgroo onderzoeken elke drie jaar samen met Vakblad Fondsenwerving hoe de communicatieen fondsenwervingskanalen zich volgens vakgenoten ontwikkelen. Het onderzoek ‘Trends in fondsenwerving op de particuliere markt’ geeft zo een beeld van de belangrijke veranderingen in het werven en het geven. Met een enquête, verspreid door het Vakblad, is aan bestuursleden, directieleden, fondsenwervers en communicatiespecialisten van goededoelenorganisaties gevraagd naar hun inzichten en verwachtingen. Dit jaar deden ruim honderd respondenten mee aan het onderzoek. Door de resultaten van deze enquête te vergelijken met die uit 2010 en 2013 ontstaat een beeld van de huidige situatie en de trends in de laatste zes jaar. Ook wat onze vakgenoten verwachten voor de toekomst, komt aan bod. WIE KENT DE TRENDS?
In het onderzoek is gevraagd naar de invloed van trends op de fondsenwerving. Daarbij werden onderscheiden:
DE DEELNEMENDE GOEDE DOELEN Internationale hulp 26% Gezondheidszorg 23% Welzijn en cultuur 20% Onderwijs of zending 12% Dienstverlener aan goede doelen 10% Natuur, milieu en dierenbelangen 9%
NR.8 2016
sociaal maatschappelijke, technologische, demografische, economische, ecologische, politieke en spirituele trends. Opvallend resultaat uit het onderzoek is dat bij zestig procent van de organisaties iedereen de trends in fondsenwerving in de gaten houdt om daar binnen zijn vakgebied zoveel mogelijk op in te spelen. Slechts acht procent van de ondervraagden geeft aan dat de focus binnen de organisatie op de korte termijn is gericht en dat trends op de langere termijn nauwelijks een rol spelen. Hoe mensen in het leven staan, hoe ze hun leven vormgeven, belangrijke veranderingen in de sociale context zoals de reorganisatie van de zorgsector, zorg over de toekomst van ons land en de samenstelling van de bevolking hebben nu eenmaal invloed op de afweging die ieder maakt wanneer hij of zij nadenkt over het steunen van goed doelen. Het lijkt logisch dat respondenten menen dat de invloed van sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen veel invloed heeft op het geefgedrag.
AANTALLEN MEDEWERKERS PER ORGANISATIE 0 fte in dienst 12% 1 - 5 fte in dienst 29% 6 - 10 fte in dienst 10% 11 - 25 fte in dienst 19% 26 - 100 fte in dienst 10% 101 - 250 fte in dienst 12% > 250 fte in dienst 8% VAKBLAD FONDSENWERVING
POSITIE VAN DE RESPONDENTEN IN HUN ORGANISATIE Directie / management 29% Zeer ervaren fondsenwerver / projectmanager 28% Uitvoerend fondsenwerver / projectmanager 26% Bestuurslid 11% Overig 6% 29
KENNIS Intussen hebben we nog relatief weinig inzicht in hoe deze mechanismen precies werken. Zelfs voor afnemend of toenemend vertrouwen in goede doelen, dat zeker deels ook het gevolg kan zijn van sociaal maatschappelijke ontwikkelingen, weten we niet precies wat de invloed is op het geven aan fondsenwervende instellingen. Er zijn vermoedens, soms lijken tendensen zichtbaar, maar zeker weten we niets. De levensverwachting in Nederland stijgt en de oudere generaties zijn welvarender dan ooit. Uit het onderzoek blijkt dat nalatenschappen voor veel goede doelen als een belangrijke bron van toekomstige inkomsten wordt gezien.
wijst dat er al langere tijd geen sprake meer is van een substantiĂŤle stijging van de inkomsten uit eigen werving, als er gecorrigeerd wordt voor inflatie. In vergelijking met de resultaten van 2010 en 2013 is opvallend dat het belang van economische trends op fondsenwerving volgens de respondenten flink is gedaald. In 2013 gaf 77 procent aan dat de economische ontwikkelingen grote invloed zouden hebben op de fondsenwerving. In 2016 is dat nog maar 51 procent. Het lijkt alsof het einde van de economische recessie invloed heeft op de mate waarin fondsenwervers vinden dat de economische situatie invloed
Interne samenwerking en eenduidige communicatie worden gezien als de belangrijkste uitdagingen
Maar liefst 86 procent van de respondenten geeft aan dat ze graag zorgen dat hun organisatie in het testament van donateurs komt. Uit het onderzoek blijkt ook dat men een belangrijke kans ziet in het werven van jongere donateurs. De vanzelfsprekendheid bij de oudere generatie om aan goede doelen te geven is aan het verdwijnen. Jongere mensen geven aan goede doelen om de wereld een stukje beter te maken. De deelnemers aan de enquĂŞte vinden dat de communicatie voor jongere doelgroepen zich op dergelijke drijfveren moet richten. Tegen deze achtergrond is de 55-procentscore voor het belang van de demografische ontwikkelingen wellicht aan de lage kant.
heeft op het geefgedrag. Toch zou je eerder verwachten dat de invloed van de economische situatie een stabielere factor is, althans op de relatief korte termijn van een aantal jaren.
In 2015 groeiden de inkomsten van goede doelen in Nederland met 3,6 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Het einde van de economische crisis lijkt positief uit te pakken op het geefgedrag van de Nederlandse bevolking. Dit neemt niet weg dat recent onderzoek erop
Met de komst van internet kwam er onduidelijkheid over rechten en plichten bij het gebruik van donateursdata. De Europese privacyrichtlijnen waren opgesteld in een tijd waarin internet nog in de kinderschoenen stond. Inmiddels wordt wetgeving steeds meer toegeschreven naar de huidige,
Ecologische trends worden gezien als relevant voor de fondsenwerving. Mensen zijn zich bewust van de risico’s van de opwarming van de aarde en de behoefte om goed te zijn voor natuur en milieu is bij donateurs groot. We moeten daarom laten zien dat het geld wordt besteed met oog voor het milieu. Ook het groene werken bij goededoelenorganisaties is veranderd van een uniek selling point in een must.
Welke trends krijgen een steeds grotere invloed op fondsenwerving? 84
2016
2013
(In procent)
88 80
79 70
77
74 65
68
62
55
62
51
52
50 49
44
40
VAKBLAD FONDSENWERVING
s tre Sp
ir t ue
le
tre ek e it i Po l
32 32
nd
s nd
s tre he is c og
Ec ol
is c om Ec on
fis ra og m De
nd
nd tre he
e ch
he is c og ol hn Te c
s
s tre
nd tre
pe ap ch aa ts m al ci a So
nd
s
li j k e
31
30
2010
NR.8 2016
KENNIS digitale situatie. Fondsenwervers vinden blijkens het onderzoek, dat ze er klaar voor moeten zijn nieuwe, strenge regels rond de privacy van consumenten toe te passen. Het belang van spirituele trends wordt relatief laag gevonden en ligt voor de drie onderzoeken telkens iets onder een derde. Of dat terecht is, moet nog worden bezien. In het vorige nummer van dit blad schreef Gerko Last over de verdergaande secularisering. De trouwe kerkganger en de overtuigde gelovigen nemen al jaren in aantal af, terwijl juist bij die mensen de geefbereidheid en geeftrouw traditioneel hoog is. COMMUNICATIE EN TECHNOLOGIE
Een goede strategie is voor succesvolle fondsenwerving onmisbaar. In het onderzoek hebben we gevraagd welke strategie leidt tot optimale resultaten. Respondenten zien bijna unaniem grote kansen in een multi-channelstrategie voor hun organisatie: naast de langer bestaande werfkanalen als direct mail en telemarketing ziet men (aanvullende) kansen in het gebruik van de digitale kanalen. De uitdaging is om traditionele en nieuwe kanalen slim en complementair in te zetten. Vooral het realiseren van uniforme communicatie via al die kanalen wordt als een grote uitdaging gezien. Technologische ontwikkelingen krijgen steeds meer invloed. Communicatie via internet levert enorme kansen op voor fondsenwervers. Dankzij onlinetoepassingen kunnen we steeds gerichter in contact komen met onze achterban en zijn steeds meer data over individuele donateurs beschikbaar. De kunst is deze ‘big data’ toegankelijk te maken en te gebruiken. Respondenten
96 %
Goededoelenorganisaties zijn qua personeel en werkzaamheden ingericht rond de vakgebieden communicatie, fondsenwerving en doelstellingsactiviteiten (projecten). In de praktijk blijkt dat communicatie en fondsenwerving vaak gezamenlijk optrekken. De collega’s bij projecten en die bij fondsenwerving blijken vaak niet effectief samen te werken. Respondenten geven aan dat betere samenwerking tussen deze afdelingen grote kansen biedt. Dat is mooi geformuleerd, maar feitelijk is het natuurlijk onbegrijpelijk dat die samenwerking er niet allang is. Want ze werken toch allemaal aan dezelfde doelstellingen? Een goede, langdurige relatie met de achterban is van groot belang. Zo’n 80 procent meent dat het moeilijk is om nieuwe generaties donateurs aan de organisatie te binden. Om de relatie met bestaande gevers te versterken zetten de respondenten de digitale dialoog op de eerste plaats. Maar ook in de communicatie over grote giften, nalatenschappen en periodieke schenkingen ziet men kansen de binding met de donateurs te verbeteren. Het verkrijgen van een compleet driehonderdzestiggradenklantbeeld is ook een belangrijke doelstelling.
Geïntegreerde strategie en tactiek over traditionele en digitale communicatiekanalen is in deze tijden een must.
79 %
Er moet nog veel aan technologie en dat geïntegreerd worden voordat we een goed eenduidig ‘klantbeeld’ hebben van onze achterban (donateurs, vrijwilligers, andere stakeholders).
65 %
Het is niet mogelijk om kennis over relevante nieuwe technologieën up to date te houden binnen onze organisatie.
50 %
NR.8 2016
zien een fikse uitdaging in het vasthouden van donateurs. Vooral jongere donateurs zijn minder trouw aan goede doelen. Het is van belang om relevant te communiceren met deze nieuwe doelgroep om betrokkenheid genereren. Voor veel organisaties blijkt internet daarbij zowel kansen als uitdagingen te bieden. Ook webcare wordt veel genoemd als uitdaging: men wil sneller en beter reageren op e-mail, reacties op blogposts en social media. Ook is er de wens dat onlineklantcontact beter wordt vastgelegd, zodat er een completer klantbeeld ontstaat.
Het is moeilijk uniforme communicatie met de achterban te onderhouden via de versnipperde contactkanalen.
VAKBLAD FONDSENWERVING
31
SCORE N VOOR E IGE N DOE L GEEF ONS EEN WARME DOUCHE! Hier een berichtje van langs de lijn. Van de jongens van voetbalvereniging sv BVCB uit Bergschenhoek, bij Rotterdam: een club met 1.100 leden en een eerste elftal dat in de tweede klasse van de KNVB speelt. “Sportief draaien we lekker”, zegt Ronald Helder, die elftalbegeleider van de selectie én bestuurslid is. “Ook hebben we trouwe supporters, dus onze velden en kantine zijn echt het trefpunt van het dorp.”
WENSEN
FANTASTISCH RESULTAAT
“Maar zoals iedere vereniging hebben we meer wensen dan centen. Zo zijn onze kleedkamers na ruim vijftien jaar toe aan nieuwe verwarmingsketels. Anders staan onze spelers straks letterlijk in de kou.” “Op zoek naar inkomsten belden de jongens van de eerste drie elftallen zo veel mogelijk clubleden. Met als slogan ‘geef ons een warme douche’, vroegen ze of de achterban wilde meedoen aan de VriendenLoterij. Omdat de club de helft van de inleg van ieder lot krijgt, is dat iedere maand mooi meegenomen.”
“Na die belactie doen er nu 180 clubleden mee aan de VriendenLoterij. Een fantastisch resultaat, want er komt nu iedere maand 1.100 euro binnen bij onze penningmeester. Ook kregen we een extra aanmoedigingsprijs van 4.000 euro van de VriendenLoterij. Dus die verwarmingsketels komen eraan.” Maar de club houdt een verlanglijstje: “Nu is de frituur in de clubkantine kapot. Daarom moet er snel een ander komen, want wat is een voetbalkantine zonder kroketten?” Heeft uw vereniging ook een warme douche of nieuwe frituur nodig? Bel voor meer informatie naar 020 -677 6880 of mail club@vriendenloterij.nl
Vriend van alle clubs 32
VAKBLAD FONDSENWERVING
De vergunning voor de loterij is afgegeven door de Kansspelautoriteit onder kenmerk 8789 d.d. 25/11/2014.
NR.8 2016
KENNIS Communiceren wordt eenvoudiger en effectiever als je als organisatie een scherp beeld hebt van je doelgroep. Goede doelen willen hun doelgroep(en) goed in kaart brengen. Daar blijkt nog veel winst te behalen. Slechts 43 procent van de respondenten geeft aan dat ze de doelgroep(en) voor hun organisatie duidelijk in beeld heeft. Van de organisaties heeft 45 procent deze voor een deel in beeld en 12 procent zegt helemaal geen beeld te hebben van de groep waarop ze zich in de communicatie moet richten. Daarnaast wil men ook de customer journey van de achterban kennen. Welke ’touch points’ van de organisatie, zoals website, call center, onlineformulieren, social media en evenementen, worden gebruikt en hoe worden die ervaren? Slechts 22 procent van de respondenten heeft de customer journey en het effect van de ’touch points’ al goed in kaart gebracht. Er zijn vele communicatiekanalen die ingezet kunnen worden voor het contact met de achterban. Vrijwel iedereen geeft aan dat digitale kanalen weliswaar nog altijd in opkomst zijn, maar nog niet worden ervaren als het meest effectief. Eigen evenementen, de website, geadresseerd drukwerk, public relations en voorlichting worden door velen als het effectiefst genoemd. Opvallend genoeg gebruikt lang niet iedereen de top vijf van effectieve communicatiekanalen. Zo wordt telemarketing door 34 procent van de organisaties niet gebruikt terwijl 15 procent van de goede doelen geen eigen events organiseert. We kunnen hieruit ook concluderen dat er geen overeenstemming is over wat de meest effectieve communicatiekanalen zijn. TOP 5
meest effectieve communicatiekanalen 1. Eigen events (55%) 2. Eigen website (45%) 3. Geadresseerd drukwerk (45%) 4. Public Relations (44%) 5. Telemarketing (42%)
ongeadresseerd drukwerk, advertenties en bijsluiters de komende jaren veel minder belangrijk zullen worden. Er zijn hoge verwachtingen van de toekomst van digitale communicatiekanalen. Groei van digitale content en het belang van mobiele marketing worden veel genoemd. Het gebruik van social media (vooral Facebook) is onderdeel geworden van de marketingactiviteiten van de meeste goede doelen. Opvallend is ook dat ruim 70 procent van de respondenten aangeeft dat de inzet van video’s en vlogs aan belang zal toenemen. Met video’s is het volgens veel respondenten mogelijk om de boodschap kort en krachtig te communiceren. Van de ondervraagden vindt 58 procent content die door video wordt ondersteund, geloofwaardiger. Als uitdaging wordt intussen wel genoemd dat veel organisaties nog onvoldoende kennis over onlinemarketing in huis hebben en dat budgetten voor onlineactiviteiten beperkt zijn. Interne samenwerking en eenduidige communicatie worden gezien als de belangrijkste uitdagingen. De organisaties willen betere interne samenwerking en, mede daardoor, eenduidigheid in de communicatie met de achterban. Een andere grote uitdaging voor de toekomst is het versterken van de loyaliteit met en het behoud van donateurs, wat als steeds lastiger wordt ervaren. Verwacht wordt dat rechtstreeks en onderscheidend communiceren de loyaliteit zal vergroten, terwijl dat ook de transparantie ten goede komt. Ook het cruciale opbouwen van kennis van achterban en doelgroepen wordt ervaren als een enorme uitdaging. Die kennis is nodig om de communicatie effectiever in te zetten via de diverse kanalen. ◊ Marieke Sassen is Accountmanager bij Mindwize en Liesbeth van Uytven is Onlinemarketeer bij Let’sgroo TRENDS IN FONDSENWERVING 2016
Kanalen die niet gebruikt worden 1. Eigen events (15%) 2. Eigen website (5%) 3. Geadresseerd drukwerk (23%) 4. Public Relations (17%) 5. Telemarketing (34%)
DE TOEKOMST
Opvallend is dat 49 procent van de respondenten aangeeft te verwachten dat het versturen van geadresseerd drukwerk in de nabije toekomst minder belangrijk zal worden, terwijl veel organisaties er op dit moment nog van afhankelijk zijn. Verder verwacht men dat ook NR.8 2016
Trends in Fondsenwerving is een driejarig onderzoek van Mindwize en Let’sgroo, met medewerking van Vakblad Fondsenwerving. Mindwize (www.mindwize. nl) kennen we, inmiddels al meer dan twee decennia, als bureau voor marketing en communicatie voor goede doelen, Steeds vaker wordt daarbij dataanalyse van de achterban ingezet. Let’sgroo (www. letsgroo.nl) is het digitale bureau van Mindwize, waar het gaat om zaken als onlinestrategie, websitebeheer, content management, zoekmachinemarketing, social media en conversieoptimalisatie. Het volledige rapport is op te vragen via info@mindwize.nl.
VAKBLAD FONDSENWERVING
33
COLUMN
PIRAMIDESPEL door Jeroen Talens
W
eet u nog dat Lady Di verongelukte? Verdrietige tijd. Bij haar huis in London werden een miljoen bossen bloemen gelegd (en als het vanwege het gevaar voor de openbare veiligheid niet verboden was, waren het er nog veel meer geweest). Maar herinnert u zich ook nog dat diezelfde dag in Algerije 250 vrouwen en kinderen de keel werd doorgesneden? Waarschijnlijk niet. Ik in elk geval niet.
Jeroen Talens is creative director bij WWAV jeroen@wwav.nl
Hoe beter we iemand kennen, hoe meer we zijn leed kunnen voelen. Ook belangrijk: hoe meer we op iemand lijken... Niet alleen steeg het aantal zelfmoorden in Engeland en Wales in de weken na Diana’s dood met maar liefst 17 procent, het ging opvallend vaak om vrouwen die fysieke gelijkenissen hadden met de verongelukte prinses. Het lijkt me sterk dat al deze vrouwen tot hun daad kwamen omdat ze Diana persoonlijk kenden. Maar er was blijkbaar wel sprake van herkenning. Van vereenzelviging met het leed van de ander. En dat gold niet voor de vrouwen en kinderen in Algerije. Onbekend maakt onbemind. Als je er zo over nadenkt, is het eigenlijk een wonder dat goede doelen zoveel steun krijgen. De ellende is vaak ver weg, de slachtoffers zijn onbekend. Toch voelen genoeg mensen voldoende empathie om te doneren.
“Als je de tijd neemt om iemand echt te inspireren, heb je daarna een vriend voor het leven.”
Zou het kunnen dat donateurs niet primair geven omdat ze zich herkennen in het slachtoffer, maar juist omdat ze zich verwant voelen met de persoon die om hulp vraagt? Dat het probleem herkenbaar wordt gemaakt en dichterbij wordt gebracht door het goede doel dat de juiste taal spreekt? Bij charity: water hebben ze die gedachte tot kunst verheven. Ze steken hun energie niet in het werven van zo véél mogelijk donateurs, ben je mal. Ze richten zich juist op zo góed mogelijke donateurs. Ze hebben liever een handvol vrienden dan een huis vol kennissen. Liever actieve ambassadeurs dan passieve gevers. Inspire – activate – experience. Dat is de heilige drie-eenheid van charity: water. Ze trappen niet in de valkuil om een grote groep mensen een boodschap op te dringen, nee, ze denken altijd vanuit de individuele ontvanger: hoe kunnen we één persoon inspireren? Als je de tijd neemt om iemand echt te inspireren, heb je daarna een vriend voor het leven. Een geestverwant die zich vanuit zijn hart zal inzetten voor jouw zaak. Wanneer je iemand op deze manier hebt geactiveerd, hoef je nog maar een ding te doen: laten zien wat de impact van zijn inzet is. Daarna gebeurt er iets magisch. Mensen nemen het stokje over en gaan anderen inspireren en activeren. Zo verspreidt je verhaal zich via de mensen de je zelf hebt geïnspireerd. Je zou het systeem van charity: water met wat fantasie kunnen vergelijken met het beruchte piramidespel. Het is gebaseerd op vertrouwen. Vertrouwen in de mensen die dicht bij je staan, de mensen waarin je jezelf herkent. Belangrijk verschil: bij het piramidespel verliest iedereen, bij charity: water wordt de donateur de held. ◊
NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
35
KENNIS
If you are going to San Francisco… Een bezoek aan San Francisco in het voorjaar van 2017 levert je heel wat fondsenwervingskennis en inspiratie op. Vakblad Fondsenwerving en PSI Vransen Direct Marketing organiseren alweer voor de derde keer een studiereis naar de 54e editie van het internationale fondsenwervingscongres AFP, volgend jaar in San Francisco van 30 april t/m 2 mei 2017.
Transport & verblijf
op basis van logies, excl. ontbijt (loopafstand van Convention Centre). MELD JE AAN VOOR 1 FEBRUARI 2017
SAMEN REIZEN LEVERT VOORDEEL OP!
We hebben een fikse korting op de toegang tot de AFP (geldig tot 1 februari 2017) en ook met het hotel hebben we een speciale prijsafspraak gemaakt. Onderstaand vind je het programma en de directe kosten voor de trip. Kijk op www.afpfc.com voor het voorlopige congresprogramma. De directe kosten bedragen: € 2.950,- per persoon. Dit is op basis van aanschaf congreskaarten AFP vóór 1 februari 2017 en de actuele (18/12/2016) boekingskosten voor de KLM-vlucht van € 736,-. WAT IS INBEGREPEN?
All-access toegang tot conferentie: 30 april, 1 en 2 mei. wereldniveau
Wil je ook, samen met andere vakgenoten, mee naar de AFP 2017? Laat het dan snel weten in verband met het boeken van de vluchten tegen het meest gunstige tarief. Heb je nog vragen? Bel met Chris Zeekant (chris.zeekant@fundsetcetera.nl, 020 700 51 51) of Jeroen Kimmel (jeroen@psi-vransen.nl, 020 495 38 38). Aanmelden: vakbladfw.nl/2e23fC3 OVERIGE INFORMATIE:
economy class retourtarief van d.d. 18/12/2017 van € 736,-. Het geldende tarief op moment van boeken wordt doorberekend. opgenomen. Wijzigingen voorbehouden.
van over de hele wereld
en vervoer in San Francisco, reis- en annuleringsverzekering en niet genoemde diners & lunches.
PROGRAMMA
36
Vrijdag 28 april 2017
Vertrek met rechtstreekse KLM-vlucht van Amsterdam naar San Francisco. Vertrek: 12:50 uur, aankomst 14:45 (lokale tijd), transfer naar hotel in San Francisco, welkomstborrel.
Zaterdag 29 april
Gelegenheid om San Francisco te ontdekken
Zondag 30 april 2017
Registratie congres en eerste sessies
Maandag 1 mei 2017
AFP congres
Dinsdag 2 mei 2017
AFP congres Diner met deelnemers
Woensdag 3 mei 2017
Rechtstreekse terugvlucht met KLM van San Francisco naar Amsterdam. Vertrek: 16:45 uur, aankomst donderdagochtend
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
Wij zijn al 20 jaar de duurste! Echt waar. Want zo lang zijn we al actief in telefonische fondsenwerving in Nederland. En ja we zijn doorgaans echt de duurste. Tenminste als u alleen kijkt naar de prijs per gesprek. Maar gelukkig weten veel van onze klanten dat Return On Investment op twee manieren kan worden geĂŻnterpreteerd: door de kosten te minimaliseren of door de opbrengsten te maximaliseren. Dat laatste, daar zijn wij de beste in. Wij zorgen dat iedere euro die u via ons in uw donateurs investeert het best rendeert. Dus kunnen we het ons veroorloven om de duurste te zijn. Want het betekent niet dat we met uw geld smijten. Het betekent dat we uw geld beter investeren in hogere opbrengsten voor uw organisatie. We hebben een management systeem ontwikkeld dat daarvoor zorgt. Dat helpt ons uw campagnes tot betere resultaten te brengen en het klachten niveau laag te houden. Zodat we, juist berekend, helemaal niet zo duur zijn. We bellen alleen voor goede doelen. Inmiddels in 6 landen van Europa. Hebben een reeks aan trouwe klanten. Maar als u eens van gedachten wilt wisselen over telefonische fondsenwerving, neem gerust contact met ons op. Dat is gratis.
Henk Smit
E-MAIL WEBSITE T F M
Piet Heinkade 1-5 1019 BR Amsterdam henk@reactie-response.nl www.reactie-response.nl 0880 280 280 0880 280 275 06 51 262 862
Reactie & Respons: uiteindelijk de goedkoopste!
R&R halve adv.indd 1
29-05-13 13:47
KENNIS
OPLEIDINGEN 10 januari 2017 Introductie in de Filantropiewetenschap
Wat is filantropie? Introductie in de Filantropiewetenschap dient als inleiding in de wetenschappelijke wereld van de filantropie en vormt de basis voor de andere cursussen in de opleiding Filantropie. In deze cursus zijn op basis van wetenschappelijke kennis over filantropie en de filantropische sector enkele ontwikkelingen en onderwerpen voor u geselecteerd. Wat is filantropie? Waarom geven mensen? Hoe past filantropie in de welvaartsstaat of participatiesamenleving? Tijdens interactieve colleges worden deze vragen met u besproken. Ook gaan we in op actuele en toekomstige ontwikkelingen in de filantropische sector en de specifieke eigenschappen van particulier initiatief. Aan de orde komt ook het verband tussen filantropie en de ontwikkeling van de verzorgingsstaat richting een ‘civil society’ of participatiesamenleving. De eerste twee colleges zijn gratis kennismakingscolleges. Je kunt na deze twee colleges bepalen of je je inschrijft voor de gehele reeks (totaal acht bijeenkomsten).
Duur: 8 bijeenkomsten van 2 uur. Kosten: De eerste twee colleges zijn gratis kennismakingscolleges. Je kunt na deze twee colleges bepalen of je je inschrijft voor de gehele reeks (€1.500,inclusief studiemateriaal). Aanmelden via: bit.ly/2eoYvXM
NR.8 2016
12 januari 2017 Introductie in de fondsenwerving
Fondsenwerving is voor velen al lang niet meer een ‘uit de hand gelopen vorm van vrijwilligerswerk.’ Het is van levensbelang voor de organisatie, van goed doel tot een kunst- en cultuurinstelling. Het zorgt voor de middelen, van geld tot goederen, diensten en vrijwilligers, waardoor de organisatie haar doelstellingswerk kan doen. Dit geldt ook in de gezondheidssector, zorg- en welzijnssector, het onderwijs, om maar niet te spreken over het verenigingsleven, waar het zorgt voor de extra middelen die zo noodzakelijk zijn. De overheid geeft allang niet meer automatisch geld en bovendien ook nog steeds minder. De vraag naar fondsenwervers neemt dan ook snel toe. Maar waar moet je beginnen als fondsenwerving nieuw voor je is? Meer informatie over de opleiding vind je op de onderstaande website. Docent: Jane van den Berg en Sander van Hesteren Kosten: vanaf € 98,50 excl. btw. Aanmelden via: vakbladfw.nl/2fnmwjo
VAKBLAD FONDSENWERVING
fondsenwerving en filantropie 19 januari 2017 Starten met grote giftenwerving
Het werven van grote giften bij vermogende particulieren wordt steeds vaker door fondsenwervende non-profitorganisaties ingezet om extra inkomsten te genereren. Maar waar begin je nu eigenlijk en welke stappen zet je (intern) om tot een eigen succesvol grotegiftenprogramma te komen? En welke juist niet? Tijdens deze praktijkgerichte training leer je snel en effectief in vijf stappen om te starten met het werven van grote giften. Noodzakelijke interne voorbereidingen, realistische doelstellingen formuleren, een sterke case for support bouwen, praktisch actieplan in kaart brengen en persoonlijk contact met grote gevers. Na de training kun je dus gelijk aan de slag! Trainer: Vera Peerdeman en Deodaat Boer Kosten: € 575,- (excl. 21% btw) Aanmelden via: bit.ly/2eqCskJ
39
KENNIS
19 januari 2017 Creatieve denktechnieken voor Fondsenwervers
Tijdens de interactieve workshop Creatief Denken leer je buiten de gebaande paden te denken. Na een introductie over de ‘spelregels’ van Creatief Denken, gaan we aan de slag met korte oefeningen en opdrachten en maak je kennis met diverse denkmethoden en technieken om ‘out of the box’ te leren denken. Deze zijn erop gericht om zaken vanuit andere invalshoeken te bekijken. Een verrassende workshop in een hoog tempo, praktijkgericht en concrete handvatten om de tools op een later moment toe te passen bij het bedenken van nieuwe concepten of projecten. Docent: Ellen Spanjers Kosten: vanaf € 98,50 excl. btw. Aanmelden via: vakbladfw.nl/2fERdQd
19 januari 2017 Besturen van Filantropische Fondsen
Veel (potentiële) bestuursleden hebben ruime ervaring opgedaan als professional binnen een bepaald vakgebied. Voor het adequaat besturen van filantropische (vermogens)fondsen zijn daarnaast specifieke kennis en vaardigheden noodzakelijk. De opleiding Besturen van Filantropische Fondsen heeft als doel om u in een kort tijdsbestek toe te rusten met deze noodzakelijke kennis en vaardigheden. De opleiding is voor vrijwilligers-bestuursleden van (vermogens)fondsen, of iedereen die overweegt om in de toekomst zitting te nemen in een dergelijk bestuur. De opleiding bestaat uit de volgende vier modules: 1. het domein van de filantropie (januari/februari); 2. het besturen van filantropische (vermogens)fondsen (maart/april); 3. financieel- en vermogensbeheer (juni); 4. strategie en impact (september/oktober). Docenten: o.a.prof. dr. Theo Schuyt (Centrum voor Filantropische Studies VU), mr. Reinier Russell (Russell Advocaten), ir. Boudewijn de Blij (Fonds 1818), drs. Milou Halbesma (Van Gogh Museum) en Michiel de Wilde, MBA (Erasmus Centre for Strategic Philanthropy).
Duur:
Elke module bestaat uit twee bijeenkomsten van vier uur. De bijeenkomsten vinden plaats op donderdagavond van 17.00 tot 21.00 uur. Het diner wordt verzorgd door de opleiding.
VAKBLAD FONDSENWERVING
Heeft u minimaal vier jaar ervaring als professioneel fondsenwerver of heeft u de Beroepsopleiding Fondsenwerving A met een diploma afgerond en twee jaar ervaring als beroepsmatig fondsenwerver? Dan bent u toe aan de volgende stap! De Beroepsopleiding Fondsenwerving B is een uitstekende opleiding op posthbo-niveau die u, en uw organistatie, help om de fondsenwerving op een nog hoger niveau te brengen. De Beroepsopleiding Fondsenwerving B is een intensieve opleiding en heeft talloze ervaren vakgenoten een flinke stap verder gebracht. Niet alleen binnen het vakgebied, maar ook in hun persoonlijke ontwikkeling. De Beroepsopleiding Fondsenwerving B zet uw zintuigen op scherp en zorgt voor een kwalitatieve verdieping van uw vakgerelateerde kennis en vaardigheden. De opleiding omvat een aantal onderdelen: twaalf plenaire opleidingsdagen, individuele en groepsopdrachten, een afsluitend examen. Het afsluitend examen is een verdediging van de scriptie. De examencommissie zal de mondelinge verdediging van het examen beoordelen. Dit is het laatste onderdeel, want eerst heeft de voorzitter van de examencommissie in samenspraak met de overige leden het portfolio examenwaardig verklaard.
Docenten: Jeroen van Bijnen, Deny de Jong, Marjon Staal, Hans van der Westen en of Fusien Verloop, Henk de Graaf, Walter van Kaam, Jorge Labadie en Roger Pruppers, Jeanette Eesmann, John van der Kooij, Petra Hoogerwerf
€ 2.500,-
Kosten: € 5.875,- (geen btw van toepassing)
Aanmelden via: vakbladfw.nl/2fE7OaG
Aanmelden via: vakbladfw.nl/2hhRKJ2
Kosten:
40
31 januari 2017 Beroepsopleiding Fondsenwerving B
VAKBLAD FONDSENWERVING
NR.8 2016
KENNIS
7 februari 2017 Oriëntatiecursus Fondsenwerving
Een must voor iedereen die wil starten met sponsor- en fondsenwerving. Voor directeuren en bestuurders van kleine non-profitorganisaties, beleidsmedewerkers, communicatiemedewerkers en fondsenwervers. Voor hen die werkzaam zijn bij zorginstellingen, of in de cultuursecor, in het onderwijs en natuurlijk bij goededoelenorganisaties. Iedereen in de non-profitsector (wij spreken liever van social-profits) krijgt te maken met een verandering in de fiancieringsmix, een andere kijk op het genereren van een derde geldstroom. Leer hoe deze gelden en /of middelen structureel kunnen worden. In twee dagen krijgt u een complete helicopterblik op het speelveld: waarom geven mensen en sponsoren bedrijven? Welke doelgroepen zijn er (dus) voor uw organisatie? Welke technieken zijn er en welke zijn voor uw organisatie het meest geschikt? Sponsoring? Grote giften? Direct marketing? Evenementen? Een loterij? Met welke interne stakeholders, met of zonder Vriendenstichting, Actiecomité of Comité van Aanbeveling? Hoe ontwikkelt u stap voor stap een succesvolle eenmalige campagne of structurele extra geldstroom? Meer informatie over de opleiding vind je op de onderstaande website. Docenten: Sofie Bienert en Hans van der Westen
Kosten: € 695,(geen btw van toepassing) Aanmelden via: vakbladfw.nl/2fDUZ06
NR.8 2016
14 februari 2017
Hoe word je een aantrekkelijke partner voor het bedrijfsleven? De ambitie om bedrijven aan goede doelen te verbinden is niet nieuw. Duurzaamheid in de relatie en een écht volwaardig partnership bereiken wél. Tijdens deze training kruip je in de huid van bedrijven en leert wat hen beweegt om een maatschappelijk verschil te maken. We behandelen veel sponsorcases, en vertalen deze naar jouw dagelijkse praktijk. Het aanbod is gevarieerd: we besteden niet alleen aandacht aan de bekende grote merken, maar juist ook aan middelgrote en kleine bedrijven. Deze sessie is dan ook gericht op zowel kleine als grote(re) goede doelen organisaties met de ambitie om succesvol en langdurig relaties met bedrijven te bouwen. Bijzonder: aan het einde van de dag presenteer je een case aan een dragon’s den van bedrijven.
Februari 2017 Fundraising Grantmaking Sponsoring
Aan de orde komen deze modules: Filantropie, Projectaanvraag schrijven en beoordelen, Communicatie, Charitymarketing, Sponsoring, Financiële en Juridische aspecten. De modules kunnen ook afzonderlijk worden gevolgd. Docent: Vakkundige gastdocenten uit de filantropische sector en docenten van Windesheim Kosten: afh. van gekozen modulen van € 425,- tot € 1.695,per module. Totaalpakket (6 modulen) € 4.195,Korting: Bij aanmelding voor 1 januari 2017 ontvang je een extra korting van € 200,- en betaal je € 3.995,Aanmelden via: bit.ly/2dkwa8P
Gratis consult bij iedere training! Trainer: Michael Amiabel (Social Engagement Consultancy) Vera Peerdeman (Nassau) Kosten: € 575,- (excl. 21% btw) Aanmelden via: bit.ly/2eqCskJ
We hebben geprobeerd om in dit overzicht alle belangrijke zaken recht te doen. Maar het blijft een overzicht dat geen volledigheid nastreeft. Ga daarom vooral naar de verschillende websites en verdiep je in het aanbod. 41
WT_adv_Zeekant_90x130 24-01-2006 13:49 Page 1
EVENEMENTEN
taalhulp.nl Drs. Marianne Zeekant
Lindholm 209 Dokter 1 2133 CSKoomansstraat Hoofddorp 1391 VZ Abcoude Tel.: 023 563 05 83
Tel.: 06-22 5003503120 Fax: 023 562 marianne@taalhulp.nl Mobiel: 06 22 50 50 20 www.taalhulp.nl marianne@taalhulp.nl
t/m 1 januari 2017 Dream Out Loud Amsterdam, NL
FAC EBOOK
PLUSPAGINA
VakbladFW Like ons op Facebook en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in filantropisch Nederland
Was het nou met...
facebook.com/ VakbladFW
www.stedelijk.nl
Composite Taalhulp_adv90x130FC_newadres.indd 1
11-09-12 09:30
WIJ HELPEN GOEDE DOELEN OM GROEI WAAR TE MAKEN.
19 januari 2017 Dag van het Mecenaat Utrecht, NL www.mecenaatstudies.nl Een evenement hier (en/of online) laten opnemen?
#VakbladFW Volg ons op Twitter en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in filantropisch Nederland
• Bestuurlijk advies • Fondsenwervingsadvies • Uitvoeringsadvies www.ksfstichting.nl | tel.: +31 6 54 31 16 20
J.Wolf legal advice Na het recent beëindigen van mijn notarispraktijk richt ik me nu geheel op het ondersteunen van goede doelen en andere non-profits, bij de afhandeling van nalatenschappen.
haal het maximale uit erfenissen! ik zorg
dat alle formeel noodzakelijke handelingen tijdig en op de juiste wijze plaatsvinden; dat de afhandeling niet langer duurt dan nodig; dat de financiële middelen zo snel en optimaal mogelijk beschikbaar komen; dat onvoorziene risico’s worden uitgesloten, door scherp te letten op de juridische aspecten; dat het overleg met andere begunstigde personen of organisaties effectief en met zorg verloopt. Mijn samenwerking met het goede doel kan structureel zijn, waarbij ik beschikbaar ben voor de afhandeling van alle voorkomende nalatenschappen. Ook voor de afhandeling van incidentele, lastige dossiers, kan ik worden ingeschakeld. Ik geef ook adviezen over de inhoud van communicatie-uitingen voor potentiële erflaters. Ik ben van origine Duits en ken ook dat recht goed, zodat u ook voor grensoverschrijdende nalatenschappen bij mij terecht kunt.
@VakbladFW
Neem gerust eens contact met mij op voor een oriënterend gesprek: A Jutta Wolf, Postbus 7373, 2701 AJ Zoetermeer
T 06 – 12 80 03 87 E jwolflegaladvice@gmail.com
VACATURES
Mail naar: vakblad@fondsenwerving.nl
Plaats GRATIS je vacatures op fondsenwerving.nl Vacatures met organisatie logo kunnen worden opgenomen op de PLUSPAGINA voor Vakblad Fondsenwerving.
informatie: jobs@fondsenwerving.nl
LEZERSSERVICE FOUNDERS VAKBLAD FONDSENWERVING
ABONNEESERVICE
CONTACT
Annie Connect Amsterdam (088 330 50 50) VriendenLoterij Amsterdam (020 573 74 58)
Onze abonnementenservice is uitbesteed aan Abonnementenland.
Vakblad Fondsenwerving Hollandse Kade 30 | 1391 JM Abcoude T (020) 700 5151 Postbus 157, 1390 AD Abcoude vakblad@fondsenwerving.nl www.fondsenwerving.nl
SPONSORS VAKBLAD FONDSENWERVING Appco Group Nederland Amsterdam (020 205 02 80)
Centrum Nalatenschappen
’s Hertogenbosch (073 610 10 40) Cherridata Voorburg (070 303 05 94) DonorTrends Hoofddorp (023 711 36 51) ifunds Amersfoort (033 467 70 30) Kalff Almere (036 7111 999) Kentaa Arnhem (026 2616240) Mindwize Hoofddorp (023 567 70 00) Nassau Amsterdam (020 5206555)
PSI/Vransen DMP
Amsterdam ZO (020 495 38 38)
Reactie & Respons
Amsterdam (0880 280 280) Stb Goede Doelen Houten (030 634 30 00) WWAV Amsterdam (020 571 5871)
Opzeggen en vragen over abonnementen Nederland: Abonnementenland | Postbus 20 | 1910 AA Uitgeest T 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut) F 0251-31 04 05 abonnementen@fondsenwerving.nl Opzeggen en vragen over abonnementen België: Abonnementenland | Diependaalweg 6 | 3020 Herent T +32 (0)28 08 55 23 Nieuwe abonnementen enz. Voor nieuwe abonnementen, adreswijzigingen, en nazendingen: www.fondsenwerving.nl > [Vakblad] > [Abonneren]
CONGRESTEAM Jaap Zeekant
jaap.zeekant@fundsetcetera.nl
Renée Steenbergen
renee.steenbergen@fundsetcetera.nl
Chris Zeekant
chris.zeekant@fundsetcetera.nl
Wiebe de Graaf
wiebe.degraaf@fundsetcetera.nl
Walter van Kaam Jolan van Herwaarden Jeroen Hogenhout Herman Vransen Pelagia de Wild
COLOFON Vakblad Fondsenwerving Een Funds magazine Jaargang 18 nummer 8, nr. 114
Deadlines Zie www.fondsenwerving.nl/ deadlines
© Copyright 1998 – 2016 Funds Etcetera…! Nederland B.V.
Redactie Hoofdredacteur: Jaap Zeekant jaap.zeekant@fundsetcetera.nl
Aanmelden/opzeggen Opzeggingen schriftelijk, 30 dagen voor afloop van de abonnementsperiode. Abonnementstarief Voor € 97,- per jaar (ex. 6% btw) krijg je 8 maal het blad in de bus en nog veel meer zie www.fondsenwerving.nl
Adjunct-hoofdredacteur: Dr. Renée Steenbergen renee.steenbergen@ fundsetcetera.nl (Web)redacteur: Wiebe de Graaf wiebe.degraaf@ fundsetcetera.nl redactie@fondsenwerving.nl www.fondsenwerving.nl
Vaste Medewerkers Eva Huson Marthe Damman Mana Asadi Columnist Jeroen Talens (WWAV) Aan dit nummer werkte mee Vera Hendriks, Marieke Sassen, Liesbeth van Uytven Correctie en eindredactie taalhulp.nl Vormgeving Dana Dijkgraaf Design www.danadijkgraaf.nl Druk SMG-groep wwww.smg-groep.nl
Uitgever Chris Zeekant / Funds Etcetera ...! Nederland B.V. Postbus 157 1390 AD ABCOUDE KvK Amsterdam 3414 3256 BTW 8095.48.264.B01 ISSN 1574-4671 Overname artikelen Het overnemen en vermenigvuldigen van artikelen is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en met bronvermelding.
Fotocredits We doen altijd ons best om alle rechthebbenden te vermelden. Mocht iemand niet genoemd zijn en menen rechten te kunnen doen gelden, dan verzoeken wij hem zich te wenden tot de uitgever. © Shutterstock: FOTOAMP (cover) Alexander Raths (p. 2) Volodymyr Martyniuk (p. 35) Enrique Ramos (p. 37) Poprotskiy Alexey (p. 39-41)
Opleidingenpagina’s De pagina’s Opleidingen vallen buiten verantwoordelijkheid van de redactie.
Prepostale verwerking Intermail / Prepost info@intermail-prepost.nl www.intermail.nl
NR.8 2016
VAKBLAD FONDSENWERVING
43
koffie M E T. . .
Al eens afgesproken met Annie? Doen, Annie is weer volop aan het werk, inmiddels een paar jaar onder de paraplu van Webhelp. Met de allerhoogste conversies in outbound ĂŠn heel veel ervaring met inbound. Voor kleinere en grote organisaties voor goede doelen, maar
ook voor ondermeer de Postcodeloterij, de Vriendenloterij en de Bankgiroloterij. Onze wereld van kennis en ervaring zetten we graag voor u in. U zult dan ook direct constateren dat Annie een interessante gesprekspartner is. Bel 088 3305050 of mail naar info@annie.nl.
VAKBLAD FONDSENWERVING NR.8 2016 DALSTEINDREEF 141 1112 XJ DIEMEN 088 3305050 INFO@ANNIE.NL ANNIE.NL
44