VFW 19 | 3 by Vakblad fondsenwerving

VAKBLAD FONDSENWERVING SCHRIJFT O.A. OVER HET WERVEN VAN GIFTEN, LEDEN, VRIJWILLIGERS, SUBSIDIES, DONATEURS EN SPONSORS.

Vakblad Fondsenwerving

Jaargang 19 Nummer 3

DEEL 1 Nieuwe serie: Campagne onder de Loep

Lilianne Ploumen: “Met alleen publiek geld realiseer je geen duurzame ontwikkeling”

MOTIVATIEONDERZOEK: waarom geven mensen (niet)? Samenwerking vermogensfondsen en non-profits is noodzaak FONDSENWERVER IN BEELD:

Waar geef je zelf aan?

INHOUD

IN DIT NUMMER 5 Editorial

23 Column Jeroen Talens

6 Kort & Goed

24 Campagne onder de Loep:

De Nacht van de Vluchteling

10 Fondsenwerver in beeld:

28 Jaap Zeekant blikt terug en vooruit

Waar geef je zelf aan?

12 Demissionair minister Ploumen: â&#x20AC;&#x153;Geen duurzame ontwikkeling zonder privaat geldâ&#x20AC;?

gezondheid of internationale hulp?

39 Een brief van de notaris: Wat nu?

18 Grote problemen vragen om

42 Opleidingen fondsenwerving

effectieve samenwerking: somber Ariadne-rapport

34 Motieven van donateurs: natuur,

en filantropie

Donateurs vinden het belangrijk dat iedereen gelijke kansen krijgt in het leven.

24 28 NR.3 2017

VAKBLAD FONDSENWERVING

DE HELPENDE HAND BIJ DE AFWIKKELING VAN NALATENSCHAPPEN VOOR EEN DOELGERICHTE WERVINGSSTRATEGIE OP NALATENSCHAPPEN CENTRUM NALATENSCHAPPEN BIEDT EEN BREDE EXPERTISE EN JARENLANGE ERVARING.

SPORTLAAN 18 A 5242 CR ROSMALEN T. 073-6101040 I. WWW.CENTRUMNALATENSCHAPPEN.NL

Dé ambassadeurs voor jouw organisatie... Oprechte aandacht

“In contact komen met mensen die bewogen worden door een goed doel: dat vind ik leuk. Met die mensen voel ik me echt verbonden. Zeker wat oudere mensen vinden het juist prettig om gebeld te worden door iemand die oprechte aandacht voor ze heeft.” Irene Dekker, 69 jaar

Onze bellers voor jouw organisatie inzetten? Bel 023 - 565 66 66 en vraag naar Dyonne

Het verschil maken

“Ik vind het belangrijk om het verschil te maken voor een ander en tegelijkertijd om resultaten te halen. Als ik van iemand die bozig opneemt een enthousiaste donateur kan maken door een goed gesprek, kan mijn dag niet meer stuk.” Ben Vrenegoor, 80 jaar

Onze klanten zijn o.a.: Dierenbescherming, NSGK, Trombosestichting Nederland, Amref Flying Doctors, Simavi, Kinderpostzegels, Eyecare Foundation, Wereld Natuur Fonds, Hersenstichting, WKOF en vele andere....

KORT & GOED

KORT & GOED FONDSENWERVER HENDRIKJE CREBOLDER IN DIRECTIE RIJKSMUSEUM Per 1 april 2017 is Hendrikje Crebolder toegetreden tot de directie van het Rijksmuseum. Als directeur Development & Media wordt zij naast hoofddirecteur Taco Dibbits en zakelijk directeur Erik van Ginkel, verantwoordelijk voor fondsenwerving, communicatie en marketing. De benoeming vormt een ogenschijnlijk kleine stap voor het Rijksmuseum. Crebolder - opgeleid als jurist en jarenlang werkzaam als advocaat bij Baker McKenzie in Amsterdam - is namelijk al sinds 2006 werkzaam bij het Rijksmuseum waar zij in 2009 de afdeling Development opzette. Onder haar leiding groeide het aantal sponsoren uit tot twintig en zijn er momenteel honderdvijftig particuliere fondsen op naam bestemd voor aankopen, onderzoek en educatie.

Maar voor Nederlandse musea, en voor non-profitorganisaties in het algemeen, vormt de benoeming van Crebolder een grote stap. Niet eerder werd er in een toonaangevend museum in Nederland een aparte directeur benoemd voor de taken fondsenwerving en marketing. Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum, over de benoeming: “Hendrikje Crebolder is een grote aanwinst voor het directieteam. De verankering van publieks- en fondsenwervende taken binnen de directie is van wezenlijk belang voor de museale bedrijfsvoering en speelt in op de uitdagingen waarvoor het Rijksmuseum staat. Met haar internationale ervaring en haar verdiensten als fondsenwerver heeft Hendrikje al vele mensen aan het museum weten te binden.”

WEEKEND ‘EFFECTIVITEIT ALS FONDSENWERVER’ Fondsenwerven vereist doorzettingsvermogen, een hoop emotionele intelligentie en een goed, doorgewinterd begrip van alle mogelijke wervingstechnieken. Dat weet iedereen, maar om echt succes te hebben is het belangrijk om met focus en aandacht je vak uit te oefenen. In een trainingsweekend delen twee ervaren rotten in het vak overlevingstechnieken als fondsenwerver om uiteindelijk met meer succes, plezier en focus je vak uit te kunnen oefenen. Wendy Guest, een gerenommeerd trainer uit Engeland met jarenlange ervaring in de non-profitsector zal werken aan mindfulness, eﬀectiviteit en teambuilding. Daarnaast deelt Jolan van Herwaarden, fondsenwerver en internationaal trainer, tips en trucs die ervoor zorgen dat je meer geld op gaat halen, meer plezier in je werk krijgt en beter gemotiveerd naar je vak kijkt. Kortom, bespaar tijd en geld en haal meer plezier uit je werk door van 15 juni tot 17 juni naar Vught te komen voor een weekend ‘Eﬀectiviteit als Fondsenwerver’.

Jolan van Herwaarden

Kosten: € 650,- bij meer dan 10 mensen (bij minder dan 10 deelnemers € 700,-). Meer informatie: www.jolan.online Aanmelden: jolanvh@gmail.com

15 - 17 juni Vught senwerver ‘Eﬀectiviteit als Fond

VAKBLAD FONDSENWERVING

Wendy Guest

NR.3 2017

KORT & GOED

GEEFGRATIS GEEF APP GELANCEERD Voor ieder goed doel in Nederland heeft GeefGratis het mogelijk gemaakt via één simpele link een eigen native iOS-Android Geefapp in de Apple App Store en Android Play Store te laten installeren. Via een link in een nieuwsbrief, de website of social media kan de app eenvoudig onder de aandacht worden gebracht bij de donateur. Het betreft weliswaar een algemene donatieapp waarmee aan ruim 3500 bij Geef aangesloten goede doelen kan worden gedoneerd, maar omdat de donateur

de app downloadt via de door het goede doel gestuurde link, wordt het goede doel automatisch ‘gelocked’. Dit betekent dat de andere Geef doelen niet zichtbaar zijn in de app. Een knap staaltje van GeefGratis en daar blijft het niet bij, want in komende versies van de Geef app zal het ook mogelijk worden in actie te komen voor goede doelen zoals dit ook op Geef.nl mogelijk is. Meer informatie: www.geefgratis.nl

Een knap staaltje van GeefGratis en daar blijft het niet bij, want in komende versies van de Geef app zal het ook mogelijk worden in actie te komen voor goede doelen zoals dit ook op Geef.nl mogelijk is. NR.3 2017

VAKBLAD FONDSENWERVING

KORT & GOED

NIEUWE RAAD VAN TOEZICHT BIJ HET CBF

Staand vlnr.: Jaap Nawijn, Jos van Lange, Harmienke Kloeze, Louis van Vliet Zittend vlnr.: Roline de Wilde (directeur), Berend-Jan Rietveld, Bernadette van Buchem

Per 22 maart 2017 zijn Bernadette van Buchem en Berend-Jan Rietveld toegetreden tot de raad van toezicht van het CBF. Jurist Bernadette van Buchem (56) is directeur Consumenten bij de Autoriteit Consument en Markt. Daarvoor was zij directeur van de Consumentenautoriteit. Van Buchem heeft diverse functies vervuld bij het Ministerie van Economische Zaken en bij de Algemene Bestuursdienst. Zij was tot vorig jaar bestuurslid van

Orange Babies. Berend-Jan Rietveld (43) is Strategic Manager Marketing & Communicatie bij Schiphol Groep, waar hij sinds 2012 werkzaam is. Daarvoor werkte hij vijf jaar in verschillende marketing- en communicatiefuncties en als Business Development Manager bij De Boer Structures, een leverancier van tijdelijke accommodaties. Rietveld begon zijn loopbaan als pr-adviseur bij een internationaal communicatieadviesbureau.

GOEDE DOELEN ZIJN NOG NIET AF VAN BOZE FAMILIE AREND BROEKHUIS De gefortuneerde Arend Broekhuis liet op 81-jarige leeftijd zijn testament aanpassen. Zijn vrouw Anna en stiefdochters kregen het vruchtgebruik van een villa in Kortenhoef en een aantal legaten. Het grootste deel van zijn vermogen – 24 miljoen euro – liet hij echter na aan het Leger des Heils en De Zonnebloem. Toen de familie hier na het overlijden van Broekhuis mee werd geconfronteerd, eiste zij nietigverklaring op medische gronden, maar de rechtbank Lelystad oordeelde onlangs dat wilsonbekwaamheid niet was aangetoond. De familie heeft aangekondigd tegen de uitspraak van de rechtbank Lelystad in beroep te gaan. 8

Zij zijn van mening dat Broekhuis dement was op het moment dat hij zijn testament aanpaste en brengen tijdens het hoger beroep nieuw bewijs in. Het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Amsterdam heeft inmiddels het onderzoek van de psychiater die Broekhuis als niet-dement kwalificeerde, als onvoldoende bestempeld. Hierdoor leggen de woorden van specialisten die Broekhuis postuum wél als dement kwalificeerden, in hoger beroep meer gewicht in de schaal. Het Leger des Heils en De Zonnebloem moeten dus nog even wachten met het vinden van een bestemming voor het legaat van Broekhuis.

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.3 2017

KORT & GOED

TWEE NIEUWE BESTUURSLEDEN NEDERLAND FILANTROPIELAND: MENNE SCHERPENZEEL EN MARC PETIT In april zijn er twee gewaardeerde krachten uit het fondsenwervingsveld toegetreden tot het bestuur van NLFL. Marc Petit zal de portefeuille Strategie onder zijn hoede nemen. Hij was eerder directeur-bestuurder van de Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek, die vorig jaar fuseerde met Alzheimer Nederland. Nu is hij verbonden aan ProMemo en de Stichting Research@ Home. Marc werkte de eerste twintig jaar van zijn loopbaan als management consultant. “Nederland Filantropieland timmert behoorlijk aan de weg. De community groeit, de sfeer is geweldig en de ambities blijven onverminderd groot. Ik kijk ernaar uit om daar, samen met het huidige bestuur, een actieve bijdrage aan te leveren, met strategie als mijn aandachtsgebied, om de verdere toekomst van NLFL vorm te geven”,aldus Marc. Menne Scherpenzeel zal in het bestuur de portefeuille Vrijwilligers onder zijn hoede nemen. Hij is partner en medeoprichter van de Blauwe Noordzee en directeur van SailWise, de organisatie in Nederland voor uitdagende, meerdaagse watersport voor mensen met

een beperking. Hiervoor was hij onder meer werkzaam bij de Nederlandse Hartstichting en het VSBfonds, zowel op adviseurs- als managementniveau. Menne is ook bestuurslid bij de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV). Menne over zijn stap naar NLFL: “Ik werk graag mee aan het creëren van de beste omstandigheden en condities van maatschappelijk initiatieven. Deze initiatieven krijgen een steeds belangrijkere rol in de Nederlandse samenleving. Nederland Filantropieland, en ook NOV, maken zich daar hard voor. Ik kijk ernaar uit om daar, samen met het huidige bestuur, binnen mijn portefeuille een actieve bijdrage aan te leveren”. Menne neemt de positie in het bestuur over van Paula Wiegers, die onlangs op eigen verzoek is teruggetreden uit het bestuur. Zij heeft bijgedragen aan de vernieuwing van de vereniging en een groot aantal jaren namens Nederland Filantropieland in het bestuur van de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF) zitting gehad. Zij blijft als ambassadeur en adviseur betrokken bij NLFL.

Menno Scherpenzeel

Marc Petit

TU EINDHOVEN GAAT CROWDFUNDEN

De TU in Eindhoven is onlangs voor het eerst begonnen met crowdfunding om daarmee geld binnen te halen voor ‘sympathieke projecten’: projecten die mensen een goed gevoel geven. Zo zoekt de universiteit naar fondsen voor een drone die wordt ingezet in een kinderziekenhuis, en naar fondsen voor een biologische auto. Donateurs kunnen 25 tot 500 euro storten, die de ontwikkeling van deze innovatieve NR.3 2017

vindingen vooruithelpen. De TU wil met de crowdfundingprojecten niet alleen geld binnenhalen. Ook de betrokkenheid van studenten en medewerkers bij de universiteit moet hiermee worden versterkt. Na de gift worden donateurs bovendien op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen rond het project. Niet ieder ‘leuk’ project van de TU komt in aanmerking voor de VAKBLAD FONDSENWERVING

crowdfundingcampagne. Relevantie voor de maatschappij, een concreet doel waarvan op korte termijn resultaat kan worden geboekt, en de bereidheid ook zelf te investeren in de campagne zijn enkele voorwaarden voor de projecten om zich op het platform te kunnen profileren. Bovendien moeten de aanvragers duidelijk maken dat het project direct bijdraagt aan een betere wereld. 9

TRENDS

Kunnen vermogensfondsen

echt helpen maatschappelijke

problemen op te lossen?

Ariadnes sombere voorspelling voor 2017 door Suzanne Kooij

Maatschappelijke en politieke spanningen in Nederland en Europa nopen vermogensfondsen hun koers aan te passen. Hoe kunnen zij goede doelen helpen urgente problemen aan te pakken in deze onzekere tijden? Suzanne Kooij geeft haar reactie op Ariadnes Forecast 2017. Een filantropisch trendrapport dat niet vrolijk stemt: dat is het resultaat van het Europese netwerk Ariadne dat aan 175 Europese vertegenwoordigers van vermogensfondsen vroeg een blik op de nabije toekomst te werpen. De Forecast for Social Change and Human Rights Funders 2017 kan er niet omheen: toenemende internationale instabiliteit, polariserende samenlevingen, groeiend populisme, meer islamofobie en antisemitisme, verdere uitsluiting van armen, een drastisch verslechterende positie van vrouwen, LBGT’s en minderheden, steeds minder ruimte voor civil society, mensenrechten onder grote druk en een aanhoudende vluchtelingencrisis. Dat is de overweldigende problematiek waarvoor de ruim zeshonderd leden van Ariadne zich geplaatst zien, het Europese peer2peernetwerk voor fondsen en filantropen die zich inzetten voor sociale verandering. Het trendrapport bevat een algemene analyse van de huidige wereldwijde en Europese situatie, met daarnaast aparte hoofdstukken gewijd aan enkele specifieke landen waaronder Nederland. In ons land heeft het 18

Ariadnenetwerk een actieve tak, en veel Nederlandse stichters en bestuurders van vermogensfondsen leverden input voor het trendrapport. GEEN BUSINESS AS USUAL

Alle hens aan dek dus, voor vermogensfondsen. Tijdens een Ariadnebijeenkomst in februari 2017 in Den Haag, waar de voorlopige resultaten van de Forecast werden gepresenteerd, spoorde Mabel van Oranje de aanwezige fondsen aan, over hun vaak zelf opgelegde beperkingen heen te stappen. De huidige internationale problematiek is dermate nijpend, aldus Van Oranje, dat het volstrekt niet meer toereikend is voor grantmakers om door te gaan op de bekende weg. De oude werkwijzen voldoen niet meer in de huidige, turbulente situatie. Zij deed een dringende oproep aan vermogensfondsen om op een meer intelligente wijze de relatie met begunstigden in te richten, zich flexibel op te stellen en meer als partners voor ngo’s te gaan fungeren. Alleen dan kunnen zij hun ‘grantees’ de noodzakelijke ruimte bieden om de meest kwetsbare groepen in de maatschappij te blijven bijstaan, en om

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.3 2017

TRENDS inventieve oplossingen voor prangende maatschappelijke vraagstukken te ontwikkelen. Wat houdt nu die ‘andere richting’ precies in?

“In uncertain times like these, it is more important than ever for foundations to give institutional support, and to say, “here is the money; you are the experts, you know what to do, you know what can work, so you go out and do it!” It is not the time to sit and micromanage project money, because now is the time to give people space to try new things, since the old ways may not work anymore.” (Nederlands bestuurslid van een internationaal actief vermogensfonds, geciteerd in het Ariadnerapport, p. 25)

NIEUWE WERKWIJZEN IN OPKOMST

Door Nederlandse vermogensfondsen werden de volgende trends in fondsenland waargenomen, aldus het rapport: Meer samenwerkingsverbanden Vermogensfondsen werken steeds minder op zichzelf en zoeken elkaar steeds meer op om complexe vraagstukken - bijvoorbeeld rond de vluchtelingenproblematiek - gezamenlijk aan te pakken. Dit is een trend die de afgelopen jaren al is ingezet en die in 2017 voortgezet zal worden. Bij het bepalen van hun beleid vragen fondsen steeds vaker ook de input van de uitvoerders die zij steunen. Aanvragers worden door sommige vermogensfondsen meer als partners gezien. Ook wordt her en der meer samengewerkt met - lokale overheden en het bedrijfsleven als stakeholders. Van projectsteun naar institutionele steun In het kader van effectiever geven realiseren steeds meer vermogensfondsen zich, dat het puur projectmatig steunen van aanvragers een grote administratieve druk op organisaties legt, terwijl hun slagkracht en innovatievermogen vermindert. Ariadne constateert dan ook een beweging bij sommige fondsen naar toenemende institutionele steun, dat wil zeggen het (mee)financieren van overheadkosten en langduriger en meer inhoudelijke betrokkenheid.

‘Institutional support is increasingly understood to be important for organisations’ sustainability and for their capacity to innovate.’ (p. 25)

NR.3 2017

Een van de nieuwe trends die in het Ariadnerapport wordt aangestipt maar nog niet uitvoerig behandeld, is ‘Funding Plus’. Dit begrip werd kort voor het verschijnen van de Ariadne forecast door mijzelf en Deny de Jong in Nederland geïntroduceerd in de publicatie ‘Van Capacity Building naar Funding Plus’. Bij ‘Funding Plus’ levert een vermogensfonds meer dan (project)financiering alleen, bijvoorbeeld advies, begeleiding, coaching, training van aanvragers, toegang tot relevante nieuwe netwerken, strategische financiering (langetermijnsteun) in combinatie met inhoudelijke betrokkenheid. ‘Funding Plus’ veronderstelt meer aandacht voor de organisatie en de inhoud van de doelstellingen, waardoor het maatschappelijk effect van het beleid wordt versterkt. Zo’n koerswijziging is alleen effectief als er tussen aanvrager en financier vertrouwen bestaat. Een aantal Nederlandse vermogensfondsen voert al een ‘Funding Plus’-beleid – zonder het zo te benoemen – maar nog op beperkte schaal en over het algemeen slechts voor een beperkte groep partners toegankelijk. Een sessie over dit onderwerp bij de ALV van april 2017 van de FIN, de vereniging voor vermogensfondsen in Nederland, was drukbezocht. BEHOUDZUCHT EN BUREAUCRATIE

Het inzicht dat een andere werkwijze noodzakelijk is, geldt zeker niet voor alle fondsen, constateert Ariadne. Nog steeds schroeven veel vermogensfondsen, waaronder een aantal zeer grote, in hun drang naar ‘professionalisering’ de eisen voor aanvragers steeds verder op. De steeds ingewikkelder administratieve procedures die zij op hun aanvragers loslaten, worden door Ariadne aangemerkt als een tweede trend, zij het niet als een positieve:

‘If funders do not alter their complex application processes, only the most highly educated applicants will succeed in receiving grants’ Bestuurslid van een Nederlands familiefonds, geciteerd in het Ariadnerapport, p. 28

Over het ook in 2017 grote belang dat aan het meten van impact wordt gehecht in de filantropische sector, zijn de Nederlandse respondenten ambivalent. In 2016 hebben veel vermogensfondsen geëxperimenteerd met het in kaart brengen van hun impact. De bestaande methodes hiervoor leverden bij een aantal fondsen vraagtekens en problemen op. De resultaten van diverse pilots vielen tegen en aanvragers ervaren het meten vaak als belastend en tijdrovend. Toch blijft het voor vermogensfondsen belangrijk om in kaart te brengen wat hun investeringen de maatschappij eigenlijk opleveren. Daarom verwacht Ariadne dat ook in 2017 de zoektocht naar de juiste manier

VAKBLAD FONDSENWERVING

Wij zijn al 20 jaar de duurste! Echt waar. Want zo lang zijn we al actief in telefonische fondsenwerving in Nederland. En ja we zijn doorgaans echt de duurste. Tenminste als u alleen kijkt naar de prijs per gesprek. Maar gelukkig weten veel van onze klanten dat Return On Investment op twee manieren kan worden geïnterpreteerd: door de kosten te minimaliseren of door de opbrengsten te maximaliseren. Dat laatste, daar zijn wij de beste in. Wij zorgen dat iedere euro die u via ons in uw donateurs investeert het best rendeert. Dus kunnen we het ons veroorloven om de duurste te zijn. Want het betekent niet dat we met uw geld smijten. Het betekent dat we uw geld beter investeren in hogere opbrengsten voor uw organisatie. We hebben een management systeem ontwikkeld dat daarvoor zorgt. Dat helpt ons uw campagnes tot betere resultaten te brengen en het klachten niveau laag te houden. Zodat we, juist berekend, helemaal niet zo duur zijn. We bellen alleen voor goede doelen. Inmiddels in 6 landen van Europa. Hebben een reeks aan trouwe klanten. Maar als u eens van gedachten wilt wisselen over telefonische fondsenwerving, neem gerust contact met ons op. Dat is gratis.

Henk Smit

E-MAIL WEBSITE T F M

Piet Heinkade 1-5 1019 BR Amsterdam henk@reactie-response.nl www.reactie-response.nl 0880 280 280 0880 280 275 06 51 262 862

Reactie & Respons: uiteindelijk de goedkoopste!

R&R halve adv.indd 1

HOE LANG HOUDT U ZE ALLEMAAL IN DE LUCHT?

29-05-13 13:47

Kettingformulieren of premiums. Enveloppen of folie-verpakkingen. Couverteren of personaliseren. Volledig geautomatiseerde of handmatige verwerking. Stempelen of postzegels plakken. Enkele duizenden of miljoenen stuks… Intermail verzorgt het graag voor u. Met de grootste zorg tot in het kleinste detail. Dat kunt u gerust aan ons overlaten. Jaarlijks gaan er immers zo’n 200 miljoen mailings door onze handen, of door onze machines. Meer weten? Kijk op www.intermail.nl of bel direct met Gert Rothert of Ger van der Velden: 0252 – 673866.

I n t e r m a i l b . v. Westerdreef 3 2152 CS Nieuw Vennep Telefoon: 0252-673866 Fax: 0252-674828 Internet: www.intermail.nl couverteren • inkjetprinting • laserprinting • nabewerken kettingformulieren • vouwen • folie-verpakken • stempelen • sealen • postzegels plakken synchroon couverteren via camerasysteem • fulfilment en responseverwerking • handmatige verwerking • bijzondere mailings

TRENDS om impact te meten door zal gaan. ‘Theory of Change’ en ‘Effective Giving’ zijn daarbij ook in 2017 ‘buzz words’. ORGANISATIEFINANCIERING

Kortom, er zijn veelbelovende én remmende tendensen te constateren bij vermogensfondsen in Nederland, en dat in een tijd waarin het effectief inzetten van filantropisch geld belangrijker is dan ooit. Is dat erg? Welnee, stelt de redactie van De Dikke Blauwe in een recent commentaar op het Ariadnerapport: “Het is prima dat er verschillende soorten van grantmaking naast elkaar bestaan. Niet elke

alle inspanningen van de non-profitsector en het geld dat ermee gemoeid gaat, zoveel maatschappelijke problemen nooit opgelost?” De door Walker voorgestelde strategie, systeemverandering, houdt in: identificeer de organisaties die aan een bepaald probleem werken, vervul als vermogensfonds de rol om ze bij elkaar te brengen, en stel ze in staat om in gezamenlijke afstemming hun doel te bereiken. Het doel is om innovatieve ideeën om te zetten in duurzame veranderingen op systeemniveau. Juist hier zouden vermogensfondsen een unieke rol kunnen spelen. Als het lukt op een structureler niveau cruciale

“Onze focus zou meer moeten liggen op creatieve vormen van samenwerking en minder op het vestigen en overeind houden van nieuwe instituties.” geldgevende organisatie heeft de kennis of middelen om zelf een ‘changemaker’ te zijn.” Adviseur vermogensfondsen Henk van Stokkom schreef onlangs: “Vermogensfondsen dienen het werk van anderen mogelijk te maken. Negenennegentig van de honderd vermogensfondsen zijn niet opgericht, noch ingericht, om zelf oplossingen te bedenken, laat staan die uit te voeren. En dat hoeft ook niet. Er zijn genoeg mensen met verstand van zaken die financiering zoeken. En durf dan als vermogensfonds eens wat vaker organisatiefinanciering te geven…”. Maar dat laatste: daar gaat het nu juist om. Het is noodzakelijk dat vermogensfondsen stoppen een carrousel van tijdelijke projecten voor de korte termijn draaiende te houden. In plaats daarvan is het effectiever om goed te bekijken wat hun aanvragers echt nodig hebben. En dan kom je in bepaalde gevallen uit op organisatiefinanciering. Om die op een goede manier te kunnen aanbieden – dat vereist een andere, minder bureaucratische, meer inhoudelijk vormgegeven relatie tussen aanvrager en fonds. Het is juist het belang van die andere relatie dat door de Ariadneforecast wordt bevestigd. SYSTEEMVERANDERING

In het Ariadnerapport voor 2017 valt de term niet, maar in de forecast voor 2018 mag die eigenlijk niet ontbreken: systeemverandering. De VN-gezant voor gezondheidsfinanciering Jeffrey C. Walker stelt zichzelf in een recente publicatie een pijnlijke vraag die in het Ariadnerapport niet wordt uitgesproken, maar die er wel als een schaduw overheen hangt: “Waarom worden, ondanks

Our focus should be more on solving problems through creative collaboration, and less on the establishment and perpetuation of new institutions.. Jeffrey Walker, ‘Solving the World’s Biggest Problems: Better Philanthropy Through Systems Change’

NR.3 2017

veranderingen door te voeren, hoeft impact niet meer op een ingewikkelde manier gekwantificeerd te worden: die is dan voor de hele wereld zichtbaar en merkbaar. Vermogensfondsen kunnen dan het ‘verbindende weefsel zijn tussen delen van dat ecosysteem’, aldus Walkers. Tijdens de presentatie van de Ariadne Forecast 2017 gaf Mabel van Oranje een prachtig voorbeeld van hoe ‘systems change’ werkt: de ngo ‘Girls Not Brides’ waarvan zij voorzitter is, heeft een netwerkstructuur gecreëerd voor samenwerking. Zo wordt het mogelijk gemaakt voor bestaande initiatieven voor beëindiging van kindhuwelijken om wereldwijd van elkaar te leren en elkaar te versterken. Zo wordt wereldwijd een prangend sociaal probleem bij de wortels aangepakt. Ik zou deze boodschap van Walkers willen meegeven aan de lezers van het tot neerslachtigheid stemmende trendrapport van Ariadne: “Onze focus zou meer moeten liggen op creatieve vormen van samenwerking en minder op het vestigen en overeind houden van nieuwe instituties.” Complexe, grootschalige problemen kunnen alleen aangepakt worden met een benadering die het systeem zelf aanpakt. ◊ Drs. Suzanne Kooij richtte in 2009 het adviesbureau Ars memorandi op dat zich richt op beleidsontwikkeling, onderzoek en strategie in de filantropische sector. Sinds 2015 is Suzanne coördinator bij het CBF voor de ontwikkeling en implementatie van de nieuwe erkenningsregeling. Sinds 2016 bekleedt zij daarnaast de functie van secretaris bij SBF (Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie). Bronnen: Ariadne, Forecast for Social Change and Human Rights Funders 2017: http://www.ariadne-network.eu/2017-ariadne-forecasteuropean-social-change-human-rights-funders/ Suzanne Kooij en Deny de Jong, ‘Van Capacity Building naar Funding Plus’, aan te vragen via http://www.fundingplus.nl (februari 2017) Jeﬀrey C. Walker, ‘Solving the World’s Biggest Problems: Better Philanthropy Through Systems Change’, Stanfords Social Innovation Review, https://ssir.org/articles/entry/solving_the_worlds_biggest_ problems_better_philanthropy_through_systems_cha (5 april 2017)

VAKBLAD FONDSENWERVING

XXX Veel organisaties ontvangen inmiddels 20-50% van hun inkomsten uit nalatenschappen. De groep mensen die op afzienbare termijn zal kunnen nalaten, stijgt de komende jaren gestaag. Nalatenschappenexpert Arjen van Ketel en Kalff hebben gezamenlijk een wervingsvorm ontwikkeld om ervoor te zorgen dat mensen uw non-profitorganisatie in hun testament opnemen. Wij helpen u graag verder door deze gesprekken voor u te voeren.

â&#x20AC;&#x153;Op het juiste moment in gesprek over nalatenâ&#x20AC;? KÄłk op kalff.nu of bel met 036 711 19 99

COLUMN

CONTACTLOOS door Jeroen Talens

k vraag me vaak af wat zijn verhaal is. Hoe het zo gekomen is. Misschien fietste hij vroeger ook elke dag naar het station. Haastte hij zich ook om de trein te halen. Maar op een dag is hij uitgestapt. Of kon hij niet meer meekomen. Nu staat hij langs de kant naar ons te kijken. Haar in de war, kleding verfrommeld, verdwaalde blik. En stilletjes hopend op begrip en wat kleingeld. Jeroen Talens is creative director bij WWAV jeroen@wwav.nl

Kleingeld. Elke keer dat ik langs hem kom, tast ik in gedachten mijn zakken af. En elke keer loop ik zwijgend door. Omdat ik niets voor hem kan betekenen, durf ik ook niet te vragen wat zijn verhaal is. Hoe het zo gekomen is. Dat ik altijd en overal kan pinnen is natuurlijk een zegen. Pure vooruitgang. Maar niemand heeft er ooit bij stilgestaan dat die vooruitgang voor sommigen juist een achteruitgang is. Dat die spontane euro voor iemand die het moeilijk heeft, steeds zeldzamer wordt. (Voor collectanten geldt trouwens hetzelfde. Ik ben er niet trots op, maar ik heb me weleens achter de deur verstopt toen er een collectant voor de deur stond. Simpelweg omdat ik geen kleingeld paraat had...) Zo veranderen geluksmomentjes in schaamtemomentjes. Slimme mensen hebben er iets op bedacht, speciaal voor daklozen. Ze hebben er zelfs een prijs voor gekregen. Het is een jas met een ingebouwd mobiel pinapparaat, een ‘pin-jas’. Zo kun je zonder kleingeld toch een kleine donatie doen. Iedereen is enthousiast, maar zelf heb ik een dubbel gevoel. Aan de ene kant heeft het beslist iets rechtvaardigs: een probleem dat veroorzaakt wordt door technologische ontwikkelingen, ook weer oplossen door technologische ontwikkelingen.

Het geeft wat mij betreft een heel nieuwe dimensie aan het begrip ‘contactloos’ betalen. NR.3 2017

Aan de andere kant voelt het ook een beetje koud en kil, je pinpas zo voor iemands neus houden. Het geeft wat mij betreft een heel nieuwe dimensie aan het begrip ‘contactloos’ betalen. De makers benadrukken dat je als gever nu zeker weet dat het geld wordt besteed aan brood, bad of bed. Oftewel: ‘dat die vieze zwerver er geen bier voor koopt’. Ook dat knaagt. Want wie ben ik om te bepalen wat het beste voor hem is? Waar hij mijn euro aan mag besteden? Uiteindelijk moet ik toegeven dat de voordelen zwaarder wegen. Als ik op straat zou belanden – en ik ben ervan overtuigd dat dat iedereen kan overkomen – zou ik waarschijnlijk blij zijn met zo’n slimme uitvinding. Toch hoop ik dat mensen wel verder zullen kijken dan m’n pinjas. Dat ze me ook zullen vragen wat mijn verhaal is. En hoe het zo gekomen is. ◊

VAKBLAD FONDSENWERVING

Terugblikken en vooruitkijken

door Jaap Zeekant

Dit is het laatste nummer van Vakblad Fondsenwerving dat verschijnt onder mijn hoofdredacteurschap. Traditioneel wordt zoâ&#x20AC;&#x2122;n moment vaak gebruikt voor een terugblik. Ik nam het stokje over van Martijn Verbrugge, nadat hij in 2004 was overleden aan zijn hiv-infectie. Meer dan een decennium later neemt RenĂŠe Steenbergen, onderzoeker en journalist, het op haar beurt van mij over. Ruim tien jaar is een periode die zeker de moeite waard is om op terug te kijken. Maar gelukkig hebben we dat al gedaan toen we medio 2015 ons jubileumnummer 100 uitbrachten. Een goede reden om het hier kort te houden en vooral ook ruimte te maken om na te denken over hoe de toekomst voor fondsenwervers eruit ziet.

TRENDS We doen dat op een moment dat we kunnen vaststellen dat het vak fondsenwerving en het werkveld van de filantropie de afgelopen jaren blijvend zijn veranderd. Wat we vaak al schreven en wat ook steeds meer werkelijkheid wordt, is dat fondsenwerving allang niet meer alleen iets van de goede doelen is, maar zich uitbreidt over de hele non-profitsector, landelijk en lokaal. Als het aantal spelers op de markt toeneemt, dan stijgt de geefvraag. Ik krijg ook steeds meer de indruk dat geven dicht bij huis, lokaal en regionaal, op toenemende sympathie mag rekenen. STAGNATIE VAN DONATIES

Ingrijpend was en is de toenemende regelgeving met beperkingen voor het via de telefoon benaderen van potentiële gevers tot de steeds verdergaande regelgeving op het gebied van de privacybescherming. De telefoon is nog altijd een zeer belangrijk hulpmiddel om het contact met je gevers te onderhouden, te zorgen voor upgrading van de gift en te werken aan de loyaliteit van je donateurs. Maar het op zoek gaan naar potentiële nieuwe gevers via de telefoon is door het Bel me niet-Register zo goed als onmogelijk geworden. Direct mail levert nog altijd een zeer belangrijk deel van de inkomsten van fondsenwervers. Maar het gemak waarmee dat gepaard ging in de vroege jaren 90, is verdwenen. Om succesvol te blijven moet je als fondsenwerver een breed scala van zaken aansturen, van de juiste doelgroepselectie tot het slim inpassen van direct mail in een multimediamix. Direct Dialoque, het werven op straat en huis aan huis, levert nog altijd veel nieuwe gevers op. Maar ten opzichte van wat we in de jaren 90 gewend waren bij het binnenhalen van nieuwe gevers, liggen de kosten veel hoger. Veel instellingen kunnen zich dergelijke investeringen niet veroorloven. Hogere kosten hoeven geen beletsel te zijn als je de investering aan kunt, maar het is dan wel zaak om ervoor te zorgen dat je een sterke binding met de nieuwe gevers aangaat en ze zo lang mogelijk ‘vasthoudt’. Als dat niet lukt, zit je met een te hoge investering. Dat fondsenwerving er niet gemakkelijker op geworden is, vinden we ook terug in de stagnatie van de inkomsten van goede doelen die we de laatste jaren zien. Kortom: als je terugblikt, kun je weinig anders dan vaststellen dat fondsenwerving een stuk gecompliceerder geworden is en aan de betrokken wervers steeds hogere eisen stelt. NIEUWE KANSEN

Intussen ontstonden er ook nieuwe mogelijkheden om mensen voor je organisatie te activeren, nieuwe gevers te vinden en je boodschap breed te verspreiden. Het internet bracht ons een toenemende hoeveelheid opties waaraan voorlopig nog geen einde lijkt te zijn gekomen. Het gaat zo snel dat de terminologie het nauwelijks kan bijhouden: NR.3 2017

crowdfunding, social network fundraising, peer2peer fundraising. Een toenemend aantal aanbieders stelt je in staat om mensen op het internet actie voor je te laten voeren. We kennen allemaal de geweldige resultaten van acties als Alphe d’HuZes. Het begrip peer2peer fundraising is volgens mij wel de beste omschrijving voor al die wervingsmethoden waarbij mensen hun vrienden en bekenden vragen om mee te doen voor hun goededoelenactie. Intussen geldt voor heel veel organisaties, zeker de minder grote, dat ze nog maar nauwelijks een begin hebben gemaakt met deze nieuwe wervingsmethoden. En hoe het zich gaat ontwikkelen weet niemand. In de VS stagneren sinds enkele jaren de inkomsten uit peer2peerwerving. Zelf denk ik dat het desondanks om zeer veelbelovende mogelijkheden gaat. Maar ik denk ook dat we nog maar nauwelijks en zeker niet op brede schaal, doorhebben hoe we dat het beste en het effectiefst kunnen aanpakken, ieder voor zijn eigen fondsenwervende instelling. Het opzetten van een succesvolle peer2peerwervingsactie vraagt een goede voorbereiding, een gedegen opzet en een optimale begeleiding. Je moet het echt goed aanpakken om er een succes van te maken. En terwijl het ene gebied zich nog ontwikkelt, komt de volgende alweer langszij. Ook alweer sinds enige tijd blijken fondsenwervers heel succesvol te zijn met het werven van nieuwe gevers via gerichte (actie)pagina’s op het internet en via Facebook en andere sociale netwerken. Dat zijn interessante nieuwe wervingsmethoden die volgens mij een belangrijke bijdrage aan fondsenwerving gaan leveren de komende jaren. Maar ook hier geldt dat veel instellingen hun eerste stappen nog moeten zetten. Wat de ontwikkelingen met nieuwe betaalmethoden ons gaan brengen, weten we nog niet. Wat we wel weten is dat er volgend jaar zeer waarschijnlijk een groot aantal officiële betaalproviders bij zal komen. Daar zullen ongetwijfeld handige en slimme betaalbuttons uitrollen waar we als fondsenwervers mee aan de slag kunnen. Nieuwe kansen dus. Veel nieuwe diensten zullen zich richten op de particuliere markt, waarbij de tendens zal worden dat we onze bankzaken vanuit een handige en slimme cockpit, meestal mobiel, kunnen regelen. Hoe handiger de cockpit, des te gemakkelijker zullen de gevers de controle over hun uitgaven naar zich toe trekken. Ik ben er wel zo’n beetje van overtuigd dat de automatische afschrijving het onderspit delft. Wanneer betalen een kwestie is van even aanklikken – of juist niet – dan is dat volgens mij waar de mensen voor kiezen. Fondsenwervende instellingen krijgen nog altijd een enorm deel van hun inkomsten uit automatische incasso’s. Als dat wegvalt, zul je de donateurs er maandelijks toe moeten verleiden om hun bijdrage over te maken. Dat spel hebben we nog niet eerder gespeeld.

VAKBLAD FONDSENWERVING

EEN STEUNTJE IN DE RUG, VOOR WIE HET KAN GEBRUIKEN! DE VRIENDENLOTERIJ HELPT GOEDE DOELEN DOOR MOEILIJKE TIJDEN Fondsenwerving is dankbaar, maar ook lastig. Heeft u weleens gedacht aan een samenwerking met de VriendenLoterij? Met elkaar bedenken we effectieve acties om loten te verkopen. De helft van de lotprijs gaat direct naar uw organisatie. De gezamenlijke lotverkoop is voor duizenden goede doelen een laagdrempelige manier om aan extra inkomsten te komen.

Op de foto ontvangt kind-ambassadeur Bram tijdens de PrijzenMarathon namens Spieren voor Spieren een midweek in een pretpark in Parijs voor het hele gezin.

Structurele steun

Van grotere organisaties tot sportclubs

Van ieder lot dat uw organisatie verkoopt, gaat de helft van de inleg rechtstreeks naar het goede doel. Per lot kan dit jaarlijks € 94,- opbrengen. Spelen er 50 loten mee, betekent dit jaarlijks al € 4.700,- aan inkomsten vanuit de VriendenLoterij! Vorig jaar bracht de VriendenLoterij PrijzenMarathon voor Spieren voor Spieren een geweldig bedrag op voor de uitbreiding het Spieren voor Spieren Kindercentrum. Dit is een behandelcentrum in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht waar kinderen uit heel Nederland met een spierziekte terecht kunnen. In de hoofdrol van deze campagne stond kind-ambassadeur Bram.

De VriendenLoterij is een organisatie zonder winstoogmerk, opgericht om structureel geld in te zamelen voor goede doelen op het gebied van gezondheid, welzijn en sport in Nederland. De afgelopen jaren werden de handen ineengeslagen met 3.300 verschillende partijen, van grotere goede doelenorganisaties tot amateursportclubs. Vanaf 1998 heeft de VriendenLoterij ruim € 732 miljoen onder deze organisaties verdeelt. Oók actie ondernemen voor uw organisatie, club of vereniging? Neem dan contact op met de VriendenLoterij: 020 - 677 6880 of club@vriendenloterij.nl

TRENDS Moderne communicatiemiddelen stellen ons in staat om met grote groepen mensen een-op-een te communiceren en daarbij rekening te houden met hun persoonlijke voorkeuren. De binding die dat geeft ,is volgens mij de basis voor het bouwen aan de loyaliteit die ertoe moet leiden dat trouwe gevers ook trouwe gevers blijven, vooral als het ze heel gemakkelijk wordt gemaakt om minder trouw te geven. Maar zo’n manier om met velen te communiceren vraagt niet alleen de juiste digitale hulpmiddelen, het vraagt ook een organisatie die er klaar voor is om met verschillende gevers over hun eigen interesses effectief te communiceren over het platform dat de gever in kwestie als voorkeur opgeeft. Dat vraagt kennis, investeringen en ook tijd om het allemaal onder de knie te krijgen.

succesvol kunnen zijn zonder een heldere strategie. En aan de basis van die strategie moet een duidelijk inzicht liggen in de actuele ontwikkelingen op het gebied van de fondsenwerving en alles wat daarvoor relevant is, zoals belangrijke technische ontwikkelingen. En als leidend principe voor een goede strategie kan rustig aangehouden worden dat de fondsenwerving zo ingrijpend veranderd is, dat het een nieuw vak is geworden. Niet meer dat vak waarin je met driejarenplannen op basis van copy en paste succesvol kon zijn. Sterker nog, het is een vak geworden waarin de ontwikkelingen zo snel gaan, dat het opstellen van meerjarenplannen zijn betekenis geheel heeft verloren. Het zou geen kwaad kunnen als dat een beetje doordrong tot de sector. Al die papieren stukken kosten veel tijd jaar in jaar uit, toegevoegde waarde is er nauwelijks.

FONDSENWERVING IS EEN VAK

DIRECTIE EN BESTUUR

Nog een laatste voorbeeld van verandering. Misschien krijgt Goede Doelen Nederland het voor elkaar om de acceptgiro (nog een aantal jaren) te behouden. Dat zou voor een groot deel van het geverssegment en dus voor een groot deel van de inkomsten heel belangrijk zijn. Want de acceptgiro is niet alleen een betaalmethode, maar het is ook een nog altijd sterk marketinginstrument. Ik vind het veelzeggend dat in tijden van veel verandering en ook van nieuwe kansen, die oude acceptgiro nog altijd zo belangrijk is. Eigenlijk kunnen we hem nog lang niet missen.

Daarmee zijn we terechtgekomen in de bestuurskamer. De filantropische sector moet zich diepgaand bezinnen op de toekomst. Er zal meer inzet nodig zijn dan vroeger, maar ook meer inventiviteit en meer innovatie. Dat betekent meer kosten. Het werven van fondsen gaat meer kosten dan we gewend waren. De scheiding tussen doelstelling en fondsenwerving is kunstmatig en verouderd.

Het geheel overziende kun je zeggen dat er veel is veranderd, dat er veel verandert en dat er nog veel gaat veranderen. Verandering is dus de norm geworden en daarmee geen nieuws meer. De jaren dat je werfplan er ongeveer hetzelfde uitzag als het jaar ervoor, zijn definitief achter de rug. De oude vanzelfsprekendheid dat je op een bepaalde manier een bepaalde hoeveelheid geld kon ophalen, bestaat niet meer. Dat betekent dat het vak van de fondsenwerver totaal veranderd is. Tegenwoordig moet je echt van alle markten thuis zijn, veel experimenteren en vooral je hele organisatie meekrijgen in de richting van nieuwe strategieën. Wat dat laatste betreft vraag ik me af of dat gaat lukken. Nu we toch terugkijken: een jaar of vijftien geleden hebben we hele series goede doelen uit de top honderd gevraagd of ze wilden meewerken aan een stuk over strategische plannen van fondsenwervende instellingen. De reden dat daarvan niets is terechtgekomen, is dat er bijna geen instellingen waren die een strategie hadden. Toch hebben de instellingen die in de sfeer van de CBF-goedkeuring werken al jaren meerjarenplannen en meerjarenbegrotingen. Maar voor veel van die plannen gold kennelijk dat elk volgend jaar telkens voor een groot deel een kopie was van het jaar daarvoor. Een hechte strategische onderbouwing, een visie kwam je zelden tegen. Met alle veranderingen waarmee we nu te maken hebben is het ondenkbaar dat fondsenwervende instellingen nog NR.3 2017

Verandering is dus de norm geworden en daarmee geen nieuws meer. De jaren dat je werfplan er ongeveer hetzelfde uitzag als het jaar ervoor, zijn definitief achter de rug. Nieuw is het niet, maar mede door de veranderde houding van de gevers kunnen we er niet meer omheen dat het de doelstellingsactiviteiten zijn op basis waarvan mensen zich aan een goed doel verbinden. Steeds vaker zal die steun niet meer alleen om geld gaan, maar ook om de inzet, het organiseren van activiteiten en de promotie van het werk van het goede doel. Door dit alles zijn de eisen waaraan fondsenwervers en hun collega’s op de werkvloer moeten voldoen, enorm toegenomen. In ons jubileumnummer 100 in 2015 schreef ik: “Het is van belang dat in de directie- en bestuurskamers het beeld van de veranderende omstandigheden doorklinkt. Een nieuwe kijk op het wervende werk en op ingrijpende veranderingen vraagt een nieuwe benadering. De fondsenwervende instellingen moeten van hun directies en besturen de ruimte krijgen om te experimenteren en te innoveren. Daarvoor moet budget beschikbaar komen, dat ook nodig is voor opleidingen en trainingen. Op de oude voet doorgaan zal voor veel instellingen betekenen ‘op de oude voet stilstaan’.

VAKBLAD FONDSENWERVING

XXX

Last

maart'17

ute min

productie

kom in actie

Bedankt!

giro555

Creatieve marketing & communicatie voor non-profits. Kijk voor meer informatie en inspiratie op wwav.nl.

OOK ONTDEK T CH DE KRA ! NIE VAN AN

Bent u op zoek naar een sympathiek en sterk telefoonteam? Welkom bij Annie, onderdeel van Webhelp. Annie is een sociaal bewogen onderneming met een sterke reputatie in de goede doelenmarkt.

Hoogwaardige servicecalls en hoge conversie maken wij voor u waar. En het traject van advies en offerte tot implementatie is, indien gewenst, minder dan 24 uur. Ontdek ook de kracht van Annie!

GALVANISTRAAT 9 6716 AE EDE 088 3305050 INFO@ANNIE.NL ANNIE.NL 32

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.3 2017

TRENDS Maar daar zijn die doelen niet voor opgericht. ‘Directies en bestuursleden hebben de plicht om tot het uiterste te gaan, in de loopgraven van de veranderende samenleving.’ Die opmerking is actueler dan ooit.

NR.3 2017

N O N P R O F I T M A R K E T I N G

MAGAZINE

S P O N S O R I N G O V E R V A K B L A D H E T

Fondsenwerving in moeilijke tijden

pagina 18

Mobiel doneren komt nog niet in beweging pagina 33

'Als het KWF een ton wil ophalen, moeten ze niet gaan crowdfunden' pagina 39

NR 100

Jaargang 17 nummer 100

Richard Radcliffe, voorzitter International Fundraising Congress

MAGAZINE april 2004

S P O N S O R I N G

Meer Meer regels? regels?

Nationale Sponsorweek 37

steunt verenigingen en stichtingen

Fondsenwerving in moeilijke tijden Volledige Volledige congresprogramma congresprogramma Civil Civil Society: Society: blz blz 21 21 t/m t/m 36 36

ONZE INTERNATIONALE TOPSPREKERS:

Ask without fear!

Jack Sheline Direct Mail still Rocks!!!

Derek Humphries Creating powerful connections between you, your cause and your supporters

Bryan Miller

juni 2004

Civil Civil Society Society Congres Congres

Harteloos Harteloos

Marc A. Pitman

Demystifying digital trends and finding fundraising opportunities

MAGAZINE

Moeilijke Moeilijke tijden tijden

O V E R

Bestanden Bestanden opschonen opschonen

V A K B L A D

Gedragscodes en keurmerken

F O N D S E N W E R V I N G ,

Mauritshuis Mauritshuis

O V E R

H E T

S P O N S O R I N G F O N D S E N W E R V I N G ,

Klantwaarde Klantwaarde bij bij WNF WNF

Nieuwe Nieuwe postbodes postbodes

N O N P R O F I T M A R K E T I N G

februari 2004

N O N P R O F I T M A R K E T I N G

MAGAZINE

Over Over codes codes gesproken gesproken

V A K B L A D

Fondsenwerving: depressies?

H E T

S P O N S O R I N G

E N

N O N P R O F I T M A R K E T I N G

december 2003

Basisvorming Basisvorming

Nieuwe Nieuwe lichting lichting

E N

N O N P R O F I T M A R K E T I N G

MAGAZINE

E N F O N D S E N W E R V I N G ,

FundsOnline Leveranciersportal HelpHelpen

F O N D S E N W E R V I N G ,

S P O N S O R I N G

Heiligt Heiligt het het doel? doel?

O V E R

Big Big Book Book

O V E R

Het Het geef geef motief motief

E N

oktober 2003

Big Big Business Business

V A K B L A D

”Donateurs willen geen relatie met ons”

V A K B L A D

MAGAZINE

E N F O N D S E N W E R V I N G ,

TPG TPG gaat gaat ervoor ervoor

H E T

augustus 2003

S P O N S O R I N G

MAGAZINE

CBF CBF keur keur overschat overschat

H E T

N O N P R O F I T M A R K E T I N G

Jaargang 16 nummer 7

O V E R

20 november 2014 in De Kuip

Jaargang 16 nummer 4 Juni 2014

De onlinedonateur is een bescheiden gever pagina 11

Komt Legacy Foresight naar Nederland?

Alan Clayton Proud to be a fundraiser pagina 5

pagina 14

Vakblad Fondsenwerving, de methode, de mensen, de missie pagina 33

Slechte doelen? pagina 37

Vakdag

Jaargang 16 nummer 5

Open brief Maarten de Vries over het zgn validatiestelsel pagina 5

Verander de wereld, begin een bedrijf

JUBILEUMSPECIAL

Het Nederlandse cultuurdebat, door Maarten de Vries

Nationale Vakdag Fondsenwerving

vakblad fondsenwerving schrijft o.a. over het werven van giften, leden, vrijwilligers, subsidies, donateurs en sponsors.

pagina 8

pagina 11

VAKBLAD FONDSENWERVING

Fondsenwerving: depressies?

Harteloos Harteloos

vakblad fondsenwerving schrijft o.a. over het werven van giften, leden, vrijwilligers, subsidies, donateurs en sponsors.

Nalatenschappen 2013: stagnatie met een uitschieter Succesvol werven van sponsors

Marc A. Pitman pagina 5

Civil Civil Society Society Congres Congres

Volledige Volledige congresprogramma congresprogramma Civil Civil Society: Society: blz blz 21 21 t/m t/m 36 36

Jaargang 16 nummer 6

Topspreker Vakdag Fondsenwerving

Nieuwe Nieuwe lichting lichting

Richard Radcliffe, voorzitter International Fundraising Congress

F O N D S E N W E R V I N G ,

Basisvorming Basisvorming

H E T

”Donateurs willen geen relatie met ons”

juni 2004

Moeilijke Moeilijke tijden tijden

T I J D S C H R I F T

Heiligt Heiligt het het doel? doel?

O V E R V A K B L A D

TPG TPG gaat gaat ervoor ervoor

MAGAZINE

E N

december 2003

E N S P O N S O R I N G F O N D S E N W E R V I N G ,

Kritiek Kritiek

vakblad fondsenwerving schrijft o.a. over het werven van giften, leden, vrijwilligers, subsidies, donateurs en sponsors.

T W E E M A A N D E L I J K S

T I J D S C H R I F T

O V E R

F O N D S E N W E R V I N G ,

S P O N S O R I N G

augustus 2003

CBF CBF keur keur overschat overschat

T W E E M A A N D E L I J K S

E N

MAGAZINE

N O N P R O F I T M A R K E T I N G

Directies en bestuursleden hebben de plicht om tot het uiterste te gaan, in de loopgraven van de veranderende samenleving.

vakblad fondsenwerving schrijft o.a. over het werven van giften, leden, vrijwilligers, subsidies, donateurs en sponsors.

Onlangs klonk in de fondsenwervingssector de roep om de opbrengsten door fondsenwerving te verdubbelen. Filantropie is er belangrijk genoeg voor om zo’n doelstelling te rechtvaardigen. Maar hoe doe je dat, van vier naar acht miljard, of van vijf naar tien? Want hoeveel we ophalen, weten we eigenlijk niet precies en het hangt bovendien af van de definities die je hanteert. Meer geld haal je niet op door daarvoor te pleiten. Het komt ook niet binnen door het geven te promoten, zoals de Engelse overheid een aantal jaren heeft gedaan. Als je meer wilt ophalen, dan is de enige manier om de geefvraag te intensiveren. Als je het dubbele wilt ophalen, dan moet je volgens mij de professioneel gestelde geefvraag minstens verdrievoudigen. Ik ben een optimist en ik ben ten volle overtuigd van het belang van de filantropische sector. Hoezeer het bouwen van communities en het vinden van steun voor je boodschap bij velen ook belangrijk is, vooralsnog hebben we in ons soort samenleving ook gewoon veel geld nodig om verandering af te dwingen. En ja, ik denk dat structurele verhoging van filantropische inkomsten zeker mogelijk is. Maar voor het zo ver is, zullen we ons eerst ernstig moeten bezinnen op de manier waarop we de ingrijpende veranderingen waar we nu mee te maken hebben voor ons kunnen laten werken. En vooral in de kamers waar directies en besturen elkaar ontmoeten, moet de ambitie zijn om dat te willen. Tot het zo ver is zal het me niet verbazen als we genoegen moeten nemen met een – voorzichtige – daling van de inkomsten uit fondsenwerving. Juist daarom is het belangrijk om wervingscampagnes te baseren op onderzoek, en niet op aannames. Dat aspect van fondsenwerving zal onder het hoofdredacteurschap van Renée Steenbergen – zelf onderzoeker – meer nadruk krijgen. Tegelijk zal ook de praktijk van het fondsenwerven concreet gevolgd worden in een nieuwe rubriek als ‘Campagne onder de Loep’. En laten we niet vergeten dat fondsenwervers zelf ook donateurs zijn en heel goed weten hoe zij wel en niet benaderd willen worden als potentiële gever. Vandaar een tweede nieuwe rubriek: ‘Waar geef je zelf aan?’ Meer dan ooit is het nu belangrijk de sector te verstevigen door kennis en ervaring met elkaar te delen. Vakblad Fondsenwerving is blij dat het daar als enige papieren tijdschrift nu al bijna twintig jaar een bijdrage aan kan leveren. Onder leiding van Renée zullen we dat blijven doen in een meer actuele en journalistieke vorm. Een nieuwe aanpak met nieuwe ideeën – met dezelfde grote inzet en betrokkenheid. ◊

pagina 11

Fondsen werven is ook ondernemen Eveline Aendekerk, dance4life pagina 17

Meer donaties met Rich Snippet pagina 15

Leiderschap in fondsenwerving pagina 31

Nu inschrijven: Nationale Vakdag Fondsenwerving

ONDERZOEK

Motieven achter doneren:

gezondheid, natuur of internationale hulp?

door Hester van Herk en Stephan Dijcks

Waarom geven mensen, en waaraan? En waarom geven mensen niet? Hester van Herk, hoogleraar Cross-Cultural Marketing Research aan de VU, deed daar in samenwerking met Stephan Dijcks van bureau GfK onderzoek naar. Ook motieven van niet-gevers worden daarin belicht. Voer voor fondsenwervers dus.

Goede doelen worden vandaag de dag geconfronteerd met grote uitdagingen. Economische zekerheid, zorg voor ouderen en veiligheid op straat houden veel mensen bezig en hebben ook impact op geefgedrag. De groep donateurs neemt de afgelopen decennia nauwelijks toe. Ook is het aantal filantropische organisaties verder toegenomen waardoor de concurrentie om de donateur groter is geworden. Het is daarom des te belangrijker dat geefdoelen meer inzicht krijgen in de typen mensen die aan hun soort doelen geven, zodat zij meer gericht kunnen werven onder deze groepen. We hebben daarom gekeken naar verschillen tussen typen gevers voor organisaties met een focus op gezondheid, op (inter)nationale hulpverlening en op natuur en milieu. Dit artikel is gebaseerd op de Charibus van GfK uit het najaar van 2016. Aan dit onlineonderzoek namen ruim 1100 mensen deel, een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking van achttien jaar en ouder. Nederlanders zijn vrijgevig en veel mensen doneren aan goede doelen. Dat geven kan eenmalig zijn bij een collecte op straat of aan de deur, maar ook meer structureel door het regelmatig doneren via een automatische overboeking. Dat mensen geven is duidelijk en het geven is ook vaak niet beperkt tot het geven aan één doel. Ruim zeventig procent van de mensen in het onderzoek geeft aan een of meer doelen te steunen. Als mensen geven aan de zeventien doelen in ons onderzoek geven mensen gemiddeld aan bijna zeven individuele doelen. Niet alle doelen hebben evenveel donateurs:

Respondenten motivatie-onderzoek: 65% geeft aan gezondheidsdoel(en) 44% geeft voor (internationale) hulp 34% geeft voor natuur & mileu Veel respondenten geven aan meerdere typen doelen: 24% doneert voor alle drie genoemde categorieën geefdoelen 34

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.3 2017

ONDERZOEK De volgende beschrijvingen gaan over een representatieve steekproef van 575 mensen in Nederland, waarvan 51,5 procent vrouwen en een gemiddelde leeftijd van 51,3 jaar. In het vervolg van het artikel is een donateur iemand die in de afgelopen twaalf maanden aan een goed doel heeft gegeven via een collecte, via een eenmalige overboeking of periodiek een bedrag heeft overgemaakt. WAARIN VERSCHILT DE GEVER VAN DE NIET-GEVER?

Zoals te verwachten is, zijn er duidelijke verschillen tussen mensen die doneren en zij die dat niet doen. Gevers zijn vaker vrouw (78 procent versus 70 procent man) en vaker mensen die een bruto jaarinkomen van boven de 27.000 euro hebben. Donateurs hebben veelal een een- of tweepersoonshuishouden of behoren tot grotere gezinnen (vijf of meer personen). Een van de opvallendste verschillen is dat in leeftijd: gevers zijn gemiddeld 55 jaar en niet-donateurs 41 jaar. Een verschil van maar liefst 14 jaar. Op andere demografische kenmerken zoals woonregio en opleiding verschillen donateurs en niet-donateurs niet merkbaar van elkaar. Grote verschillen tussen deze twee groepen zitten ook in de onderwerpen die hen bezighouden en in de waarden die ze nastreven in het leven. Maatschappelijke onderwerpen houden donateurs (veel) meer bezig dan niet-donateurs (zie onderstaande tabel). Naast betrokkenheid spelen persoonlijke waarden een belangrijke rol. Zulke waarden zijn onder meer: universalisme, welwillendheid, zelfbepaling, stimulatie,

hedonisme, macht, veiligheid en conformisme. Wat verschilt tussen mensen is het belang dat aan de verschillende waarden wordt gehecht. Mensen maken afwegingen om te kunnen handelen in lijn met hun waarden. De waarde ‘welwillendheid’ is het belang dat gehecht wordt aan het helpen van anderen en loyaal zijn aan naasten. Mensen die macht nastreven daarentegen, willen gerespecteerd en gehoord worden.

De waarde ‘welwillendheid’ is het belang dat gehecht wordt aan het helpen van anderen en loyaal zijn aan naasten. Deze verschillende waarden leiden tot andere keuzes in het leven en dus tot ander gedrag. De opvattingen en gedragingen van de een kunnen gericht zijn op het voor anderen klaar staan en zich houden aan de regels die de gemeenschap stelt (conformisme), terwijl anderen het vooral belangrijk vinden dat zij veel plezier hebben in hun leven (hedonisme) en zelf succesvol zijn. Uit de literatuur blijkt dat mensen die geven aan goede doelen in het algemeen, hoog scoren op de waarde universalisme. Daaronder wordt verstaan: interesse hebben in en waardering hebben voor het welzijn van alle mensen, bekende en onbekende, en voor de natuur.1 Zij vinden het belangrijk dat andere mensen gelijkwaardig worden behandeld en dat iedereen gelijke kansen heeft.

1. Schwartz, S. H. (2012). An Overview of the Schwartz Theory of Basic Values.

Gevers aan een of meerdere doelen

Niet-gevers

Onderwerp houdt mij veel bezig: De kwaliteit van de gezondheidszorg Zorg en eenzaamheid van ouderen De zorg voor sociale rechtvaardigheid Bestrijding criminaliteit Bescherming tegen terroristische aanslagen Eﬀectieve bescherming van het milieu Zorg voor voldoende werkgelegenheid Het in goede banen leiden van de immigratie en vluchtelingen Zorg voor voldoende werkgelegenheid Het verbeteren van het onderwijs Bestrijding van armoede en ongelijkheid wereldwijd Het stimuleren van de economie Uitsterven van dieren De angst om ziek te worden of dood te gaan

50% 37% 30% 30% 25% 23% 21% 21% 21% 20% 19% 17% 15% 11%

33% 18% 16% 16% 18% 10% 12% 11% 12% 8% 6% 8% 9% 6%

Over alle onderwerpen heen

24%

13%

NR.3 2017

VAKBLAD FONDSENWERVING

ONDERZOEK

Donateurs vinden het belangrijk dat iedereen gelijke kansen krijgt in het leven. De waarde ‘universalisme’ bepaalt dus in sterke mate of mensen wel of niet geven aan goede doelen. Aan welk doel zij geven, is de volgende stap. Voor donateurs is geven iets waar niet direct iets tegenover hoeft te staan. Donateurs vinden het belangrijk dat iedereen gelijke kansen krijgt in het leven. Niet-donateurs daarentegen vinden het belangrijk zelf te bepalen wat zij doen en persoonlijk te genieten van het leven. Ook streven zij eerder naar macht over anderen en gerespecteerd worden (zie onderstaand diagram). ONDERSCHEID TUSSEN GEVERS AAN VERSCHILLENDE DOELEN

Belang hechten aan universalisme is belangrijk om überhaupt te besluiten te geven. Redenen om te geven aan specifieke typen doelen worden niet – alleen – verklaard door een hoge score op universalisme. Geven aan specifieke typen doelen kunnen te maken hebben met persoonlijke

Gezondheid, natuur en internationaal 32%

Gezondheid 29%

Gezondheid en natuur 7%

Natuur 5%

TYPEN DOELEN COMBINATIES Gezondheid, natuur en internationaal Gezondheid en internationaal Gezondheid

omstandigheden, met concrete maatschappelijke en persoonlijke onderwerpen die mensen bezighouden, met welke andere waarden mensen belangrijk vinden in hun leven en ook met de levensfase waarin zij zich bevinden. Nederlandse donateurs geven geregeld aan meerdere typen doelen. In de meest voorkomende combinaties van doelen waaraan gegeven wordt, zit vrijwel altijd een doel in de gezondheidssector (zie de infographic hieronder) De combinatie waarin niet gegeven wordt aan een op gezondheid gericht fonds, zijn veel minder prevalent. In het volgende deel gaan we in op wat de kenmerken zijn van donateurs aan elk van de drie typen doelen, wat voor hen belangrijke levensdoelen zijn en welke maatschappelijke onderwerpen hen bezighouden. VERSCHILLEN TUSSEN DONATEURS AAN SPECIFIEKE TYPEN DOELEN EN NIET-DONATEURS AAN DEZE DOELEN

Gevers en niet-gevers aan gezondheids-, natuur- en internationale doelen verschillen niet van gevers aan die

Gezondheid en internationaal 29%

Internationaal 2%

32 % 23 % 29 %

Gezondheid en natuur Natuur Internationaal Natuur en internationaal

VAKBLAD FONDSENWERVING

Natuur en internationaal 2%

7% 5% 2% 2%

NR.3 2017

ONDERZOEK

Gezondheid

Internationaal

Natuur

Geslacht

—

Opleiding

Meer lager

—

Meer hoog

Inkomen

—

Meer hoger

Meer hoog

Grootte huishouden

—

Gemiddelde leeftijd

Belangrijke waarden

Veiligheid (+) Stimulatie (-) Universalisme (-)

Universalisme (+)

Onderwerpen van belang

Onderwerpen m.b.t. de persoonlijke situatie en de veiligheid in de eigen omgeving (+)

Onderwerpen m.b.t. sociale situatie in de minder directe omgeving (sociale rechtvaardigheid, milieu) (+)

doelen op veel gebruikte sociaal-demografische kenmerken zoals geslacht of gezinsgrootte. Mensen die doneren voor ziektebestrijding en gezondheid, zijn wel vaker lager opgeleid, terwijl gevers aan op natuur gerichte fondsen gemiddeld hoger opgeleid zijn en een hoger inkomen hebben. Ook bij internationale hulpverlening geldt dat de donateurs iets hoger zijn opgeleid, maar het verschil tussen donateurs en niet-donateurs is net zo groot als bij de op natuur gerichte fondsen. Ook hechten donateurs aan de gezondheidsfondsen groot belang aan de waarde veiligheid voor zichzelf en de omgeving. In lijn hiermee is de tegengestelde waarde stimulatie (een avontuurlijk leven hebben) voor hen juist onbelangrijk. Gevers aan gezondheidsfondsen ambiëren doorgaans geen spannend leven met veel creativiteit en uitdagingen. Ook is universalisme voor deze groep relatief onbelangrijk. Men prefereert veiligheid boven het leren kennen van mensen die veel van hen verschillen. Daarentegen willen donateurs aan natuur- en aan internationale hulpverlening juist vreemden en andersdenkenden leren kennen en hun gelijke kansen bieden. Dit blijkt ook uit de thema’s waar deze donateurs aan natuur en milieu, en internationale hulp zich om bekommeren: sociale rechtvaardigheid en het bestrijden van armoede wereldwijd.

nog meer aan te spreken op hetgeen hen drijft in het leven en op wat zij belangrijk vinden, kunnen meer nieuwe donateurs worden bereikt. Geconstateerd kan worden dat niet-donateurs veel minder maatschappelijk betrokken zijn. Gevraagd of er een of meer specifieke, actuele thema’s zijn die hen op dit moment veel bezighouden, antwoorden donateurs twee keer zo vaak bevestigend als niet-donateurs. Voor het onderwerp bestrijding van armoede en ongelijkheid wereldwijd, zelfs drie keer meer. De onderwerpen met het kleinste verschil zijn werkgelegenheid en het uitsterven van wilde diersoorten. Jongeren hechten minder belang aan veiligheid, maar meer aan stimulatie en zelfsturing, waarden die dicht tegen universalisme aan liggen. Dit laatste kan betekenen dat jongeren beginnen met doneren voor natuur en milieu, en pas later ook gaan geven voor gezondheid. Voor specifieke fondsen kan het effectief zijn zich te richten op jongeren en hun interesses. Voor deze fondsen is het belangrijk zich te onderscheiden van andere fondsen. De op gezondheid gerichte doelen en de op internationale hulpverlening of natuur gerichte fondsen spreken verschillende groepen aan. Binnen deze groepen is het mogelijk te differentiëren, rekening houdend met de belangrijkste drijfveren van de donateurs. ◊

CONCLUSIE

Het working paper over het motivatieonderzoek is: Van Dijk, M., R. Prins en H. Van Herk (2017) “Choosing your charity: the importance of value congruence between individual and NPO in a two-stage donation choice”, Vrije Universiteit Amsterdam.

Fondsen in Nederland kampen met teruglopende aantallen donateurs. De gemiddelde donateur is significant ouder dan de niet-donateur. Het werven en behouden van donateurs is een zorg van alle fondsen. Door mensen NR.3 2017

VAKBLAD FONDSENWERVING

Kentaa

crowdfunding

event fundraising

peer-to-peer fundraising

online collecteren

is expert

in online fondsenwerving

Meer weten? 026 261 62 40

info@kentaa.nl www.kentaa.nl

Kentaa helpt organisaties om online fondsen te werven. Wij willen dat zoveel mogelijk mensen met succes en plezier geld ophalen. Om iedereen kansen te bieden op een goed leven en de wereld beter te maken.

Wat heb jij nodig om de wereld een beetje meer geluk te brengen? Ontdek op mindwize.nl de resultaten die we voor non-profits boeken

advertentie_Mindwize_190x130_feb_2016.indd 1

19-02-16 16:23

WERVING

Een brief van de notaris: Wat nu?

door Henk de Graaf

Voor diverse instellingen is een dergelijke brief een regelmatige gebeurtenis. Zij zullen er in het algemeen wel raad mee weten. Maar de belangstelling voor het werven van nalatenschappen groeit. En dus zullen er ook steeds vaker instellingen zijn die zo’n brief voor het eerst krijgen. We vroegen Henk de Graaf van Centrum Nalatenschappen om speciaal voor hen in kaart te brengen, wat er dan moet gebeuren. ‘Zoals hieruit moge blijken bent u aangewezen tot erfgenaam voor het ½ gedeelte van haar nalatenschap. Het saldo van de nalatenschap bedraagt circa honderdtwintigduizend euro (€120.000,-), zoals blijkt uit een kopie van het bankafschrift in de bijlage.’ Een passage uit een brief van de notaris. Het goede doel ontvangt een dergelijke brief bij het ontvangen van een erfstelling. In dit voorbeeld, is het goede doel mede-erfgenaam. Het ontvangen van een nalatenschap is iedere keer weer een aangename verassing voor goede doelen. Het geld dat hieruit vrijkomt, kunnen zij weer inzetten om aan hun doelstellingen te werken. Voordat het echter zover is, gaat er soms een ingewikkeld proces aan vooraf. Waar moet het goede doel op letten? Wat zijn de valkuilen? En bovenal, hoe zijn deze te voorkomen? Vanzelfsprekend wordt in de brief van de notaris gecheckt hoe de organisatie benoemd is in het testament. Betreft het een erfstelling of een legaat of de vaak wat ingewikkelder procentlegaat, fideï commis of vruchtgebruik? Overigens gaan we in dit artikel in op de meest voorkomende vormen, het legaat en de erfstelling. Ook is het goed om te letten op de formele tenaamstelling. Met name bij organisaties waar een vergelijkbaar doel met een iets andere naam ook actief is, wil er weleens verwarring ontstaan. IK ONTVANG EEN LEGAAT

Bij het ontvangen van een legaat in de vorm van geld wordt het goede doel formeel schuldeiser. Het heeft wat te goed uit de nalatenschap. Vaak staat er in het testament een termijn waarbinnen deze schuld betaald moet worden. In principe kan hier in de meeste gevallen niet zo NR.3 2017

veel bij misgaan. Is er niet genoeg geld in de nalatenschap om alle legaten te betalen? Dan krijgt iedereen naar rato minder. De erfgenaam krijgt in deze gevallen niets. Ook bij het ontvangen van een fysiek goed als legaat, is het goede doel schuldeiser en moet het goed worden overdragen. Dit komt met name in de familiesfeer veel voor, veel minder bij goede doelen. Is het goed er niet, dan vervalt het legaat. IK ONTVANG EEN ERFSTELLING

Als het goede doel (mede)erfgenaam is, ligt de zaak gecompliceerder dan wanneer het een legaat ontvangt. In dat geval moet worden beslist of de nalatenschap zuiver of beneficiair wordt aanvaard of dat de nalatenschap wordt verworpen. Bij zuivere aanvaarding treedt de erfgenaam in de voetsporen van de erflater. Het goede doel is verantwoordelijk voor alles (letterlijk!), ook voor eventuele schulden. Een goed doel kan zich hiervoor indekken, namelijk door een nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Dit betekent een bescherming tegen de schulden van de erflater. Maar let op, dit is geen bescherming tegen de gemaakte kosten na het overlijden van de erflater. Hierbij kan gedacht worden aan de notariële kosten die gemaakt worden, de kosten voor de ontruiming van een huis, de huur die nog een maand doorloopt, net als het gas, licht en water. Als (mede)erfgenaam kun je te maken krijgen met lastige verzoeken. Het lastigst is het verzoek om een vergoeding van mensen die zorg hebben verleend in de laatste maanden of in het laatste jaar van het leven van de erflater. Een van de vragen aan deze mensen is waarom zij dit niet bij leven hebben geregeld. Een zwart-wit antwoord op deze

VAKBLAD FONDSENWERVING

XXX

Het ontvangen van een nalatenschap is iedere keer weer een aangename verassing voor non-profitorganisaties. Het geld dat hieruit vrijkomt, kunnen zij weer inzetten om aan hun doelstellingen te werken. 40

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.3 2017

WERVING vraag om wel of geen vergoeding te geven, is vaak niet mogelijk. Iedere situatie is verschillend en vraagt om een andere benadering. Ook het verkrijgen van een (deel van een) koophuis, of ander onroerend goed is een punt van aandacht. Vaak wordt goed gekeken naar de prijs van het huis dat verkocht moet worden, maar ook de courtage van de makelaar en de bepalingen in een verkoopakte zijn van groot belang. Het goede doel moet er wel voor zorgen dat deze worden opgenomen in de verkoopakte. Goede Doelen Nederland heeft hiervoor enkele bepalingen opgesteld. Aan het einde van iedere afwikkeling van een nalatenschap moet de executeur rekening en verantwoording afleggen. In deze rekening en verantwoording wordt weergegeven welke stappen er ondernomen zijn en welke financiĂŤle boekingen er zijn geweest. Het is belangrijk deze goed door te nemen, en bij vragen deze ook te stellen.

De rol van een executeur kan worden vervuld door familieleden, vrienden, de boekhouder van de familie maar ook door een notaris of een goed doel. Een executeur regelt alle praktische zaken. Denk hierbij aan het verzorgen van de inkomstenbelasting, de begrafenis, het opzeggen van lopende abonnementen (tijdschriften, lopende donaties etc.) maar ook de verkoop van onroerend goed. De controle van het goede doel op de executeur is een belangrijke taak. Voert de executeur zijn of haar taak goed uit? Worden de richtlijnen van goededoelenorganisaties goed nageleefd, met name voor de verkoop van onroerend goed? Worden de effecten direct verkocht? Het goede doel moet enerzijds de communicatie met de executeur goed laten verlopen en anderzijds moet het ook kritisch blijven. Er zit veel verschil in de uitvoering van het werk tussen executeurs. Sommigen voeren het professioneel uit, bijvoorbeeld als medewerker van een notariskantoor. Een ander daarentegen wikkelt voor het eerst een nalatenschap af. Er zijn veel controlemomenten, maar het goede doel is zelf verantwoordelijk voor het gebruik daarvan. Wat gebeurt er als er geen executeur is? In de praktijk komt het regelmatig voor dat er geen executeur is benoemd of dat deze zijn/haar taak niet kan of niet wil uitvoeren. Het is dan aan het goede doel om de nalatenschap af te wikkelen. De meeste goede doelen doen dit niet zelf en besteden de afwikkeling uit. Let hierbij wel op de kosten van de afwikkeling, enkele zijn behoorlijk aan de prijs. Slechts een enkeling haalt zelf de woning leeg, doet de belastingaangifte en dergelijke. DE PRAKTIJK

Het afwikkelen van een nalatenschap kost veel tijd, reken gemiddeld op anderhalf tot twee jaar. En in de laatste vijf tot tien jaar neemt het aandeel van zogenoemde moeilijke nalatenschappen toe. Denk hierbij aan huizen die onder de taxatiewaarde worden verkocht, slechte familieverhoudingen, nalatenschappen die niet bij het goede doel gemeld worden, de Rekening en Verantwoording die niet klopt, etc. De vraag is of medewerkers/ fondsenwervers van het goede doel dit kunnen beoordelen. Dit zal elk goed doel zich moeten afvragen. â&#x2014;&#x160; NR.3 2017

VAKBLAD FONDSENWERVING

KENNIS XXX

OPLEIDINGEN fondsenwerving en filantropie

Op deze servicepagina’s brengen we actuele programmainformatie over erkende opleidingen en oﬃciële onderwijsinstellingen, zoals de 3F-Academy (inclusief de daaraan gelieerde – en mede door onszelf opgerichte – VFW Vakopleidingen Fondsenwerving), Hogescholen en universiteiten. Maar het blijft een overzicht dat geen volledigheid nastreeft. Ga daarom vooral naar de verschillende websites en verdiep je in het aanbod.

Abonnees van Vakblad Fondsenwerving ontvangen € 50,- korting op de opleidingen van de VFW Vakopleidingen Fondsenwerving, en € 250,- korting bij de 3F-Academy.

16 mei 2017 Filantropie en recht

Deze cursus biedt u interactieve colleges waarin op een laagdrempelige manier relevante wetgeving rondom geven en goede doelen wordt uitgelegd. De cursus is speciaal gericht op goede doelen, stichtingen en verenigingen met een maatschappelijk doel. Aan bod komen onder meer stichtingenen verenigingenrecht, belastingrecht voor goede doelen, de anbistatus, bestuursmodellen voor filantropische organisaties, recht rondom subsidies, nalatenschappen, en geven aan goede doelen. Docenten: juridisch specialisten van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Vrije Universiteit Amsterdam.

Duur: 8 bijeenkomsten van 2 uur. Kosten: €1.500,- inclusief studiemateriaal. Aanmelden via: vakbladfw.nl/2lf7lLh

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.3 2017

KENNIS XXX

18 mei 2017 Psychologie voor Fondsenwervers

Wat drijft mensen, waarom geven ze en hoe kun je hun gedrag beïnvloeden. In deze sessie behandelen we de belangrijkste huidige inzichten uit de psychologie en neuromarketing die je moet weten als fondsenwerver. Na deze dag kijk je gegarandeerd anders naar je eigen gedrag én dat van je donateurs! Docenten: Ard Lok & Wike van Dieen Kosten: vanaf € 98,50 excl. btw. Aanmelden via: vakbladfw.nl/2pduWBx

31 mei 2017 Oriëntatiecursus Fondsenwerving

31 mei 2017 Beroepsopleiding Fondsenwerving A

Een must voor iedereen die wil starten met sponsoren fondsenwerving. Voor directeuren en bestuurders van kleine non-profitorganisaties, beleidsmedewerkers, communicatiemedewerkers en fondsenwervers. Voor hen die werkzaam zijn bij zorginstellingen, of in de cultuursecor, in het onderwijs en natuurlijk bij goededoelenorganisaties. Iedereen in de non-profitsector (wij spreken liever van social-profits) krijgt te maken met een verandering in de fiancieringsmix, een andere kijk op het genereren van een derde geldstroom. Leer hoe deze gelden en /of middelen structureel kunnen worden.

De beroepsopleiding Fondsenwerving A richt zich op gedegen kennis van wervingsmethoden en – technieken, en biedt inzicht hoe deze planmatig in te zetten. De opleiding bestaat uit vijf lesdagen en twee keuzeworkshops. Daarnaast krijg je een persoonlijke opleidingsadviesgesprek en je sluit je opleiding af met een werkstuk.

In twee dagen krijgt u een complete helicopterblik op het speelveld: waarom geven mensen, en sponsoren bedrijven? Welke doelgroepen zijn er (dus) voor uw organisatie? Welke technieken zijn er en welke zijn voor uw organisatie het meest geschikt? Sponsoring? Grote giften? Direct marketing? Evenementen? Een loterij? Met welke interne stakeholders, met of zonder Vriendenstichting, Actiecomité of Comité van Aanbeveling? Hoe ontwikkelt u stap voor stap een succesvolle eenmalige campagne of structurele extra geldstroom?

Docenten: Karin Vlug, Corine Aartman en Liz van Ommeren Kosten: € 2.897,- (geen btw van toepassing) Aanmelden via: vakbladfw.nl/2fNaDUo

Meer informatie over de opleiding vind je op de onderstaande website. Docenten: Sofie Bienert en Hans van der Westen

Kosten: € 695,- (geen btw van toepassing) Aanmelden via: vakbladfw.nl/2fDUZ06

NR.3 2017

VAKBLAD FONDSENWERVING

KENNIS XXX

1 juni 2017 Top fondsenwerving begint bij data

8 juni 2017 Succesvolle acties en evenementen bedenken en organiseren

Een introductie in data-driven fondsenwerving.

Er is vrijwel geen persoonlijker contact met je doelgroep dan bij een evenement. Dat maakt het organiseren ervan leuk, uitdagend, maar ook moeilijk. Een inspirerend evenement herinnert iedereen zich. Een mislukt des te meer. We behandelen in deze workshop alle essentiële vragen. Wat is het doel? Wat is de doelgroep? Wil je fondsen werven? Wil je politieke druk uitoefenen? Wil je leden aan je binden? Wil je voorlichting geven? Wie moet je dan zeker binnenhalen en wat verwachten de beoogde deelnemers van zo’n happening? Hoe kom je van daaruit tot een werkend concept? Hoe werk je dat tot in detail uit, zodat het totaal meer wordt dan de som der delen? Van uitnodiging tot eindverslag, van programma tot dagplanning: alles moet kloppen. Dat is de grondgedachte van deze workshop die bedoeld is voor fondsenwervers die zelf nog weinig of geen ervaring hebben met het werven van fondsen met acties en evenementen. Voor wie is deze workshop interessant? We denken aan cursisten van organisaties die erover denken events in te gaan zetten. Maar ook aan deelnemers die gaan werken bij een organisatie waar evenementen al een activiteit zijn, maar er zelf nog nauwelijks ervaring mee hebben. Houd er rekening mee dat je van tevoren een opdracht krijgt.

Data zijn belangrijk in fondsenwerving. CRM, Big data, predictive modelling, data analytics… - te veel fancy woorden om op te noemen. Maar waar gaat dit eigenlijk over? Te weinig fondsenwervers zijn zich bewust van wat data-analyse voor fondsenwerving kan betekenen. Na deze workshop wordt dat helemaal anders. Je maakt kennis met de wereld van fondsenwervingsdata, je leert wat data driven eigenlijk betekent en waarom dit belangrijk is. Je krijgt een stappenplan aangereikt om de controle over je fondsenwervingsdata terug te winnen. Een korte inhoud: • Introductie in ‘data’ • De 2 dimensies van data-driven • De 3 fases van data-driven • Het verkrijgen van donor-data • Tools & software voor data-driven • Een persoonlijk actieplan. Deze workshop is gericht op mensen met liefst een paar jaar ervaring in particuliere fondsenwerving, ongeacht de gebruikte techniek.

Voor deze workshop geldt een maximum van 14 deelnemers

29 augustus 2017 Financieel Management bij Filantropische Organisaties

Elke professional in de filantropische sector krijgt te maken met financiële vraagstukken. Hoe zorgen we dat er voldoende middelen binnenkomen voor onze doelen? Wat zijn de risico’s van verschillende inkomstenbronnen? Hoe zorgen we dat ons geld op een zorgvuldige, (maatschappelijk) verantwoorde en renderende manier wordt beheerd? Deze thema’s van financiering en vermogensbeheer krijgen volop aandacht in de cursus Financieel Management bij Filantropische Organisaties. Docenten: Rolf Vriezen, RBA en Arie Westeneng

Duur: 4 bijeenkomsten van 2 uur Kosten: Prijs v.a.: € 750,- inclusief studiemateriaal, ANBI’s 10% korting. Aanmelden via: vakbladfw.nl/2ptV8YB

Docent: Dirk Jan Broertjes

Docent: Ilja de Coster

Kosten: vanaf € 98,50 excl. btw.

Aanmelden via: vakbladfw.nl/2oFTfHC

Aanmelden via: vakbladfw.nl/2p2sRss

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.3 2017

KENNIS XXX

3 oktober 2017 Masterclass Filantropie

Deze avond biedt op een laagdrempelige manier een inkijk in de actuele thema’s en wetenschappelijke inzichten die onderdeel zijn van de opleiding Filantropie: een snelkookpan van onderwerpen die relevant en uitdagend zijn binnen de filantropische sector! Onderwerpen die tijdens de masterclass aan de orde komen zijn: • trends in geefgedrag • integriteit binnen goede doelen • bezuinigingen • professionalisering • Nederland in internationaal perspectief • nieuwe vormen van filantropie • nalatenschappen in de gouden eeuw van de filantropie • maatschappelijke betekenis van filantropie Docenten: Prof. Theo Schuyt en Prof. René Bekkers Duur: 19.00 - 21.00 uur Kosten: Deelname aan deze masterclass is gratis Aanmelden via: vakbladfw.nl/2oHi580

NR.3 2017

10 en 31 oktober 2017 Masterclass Besturen van Filantropische Fondsen

Tijdens deze masterclass wordt u in vogelvlucht meegenomen langs de uitdagingen waar huidige en potentiële bestuurders van filantropische fondsen mee worden geconfronteerd. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: • de relatie tussen de overheid en filantropische fondsen; • goed bestuur en transparantie; • risicobeheer en financieel beleid; • strategie en impact. De masterclass is een gelegenheid om kennis te maken met de opleiding Besturen van Filantropische Fondsen.

Najaar, sept t/m nov. Fundraising Grantmaking Sponsoring

Aan de orde komen deze modules: Filantropie, Projectaanvraag schrijven en beoordelen, Communicatie, Charitymarketing, Sponsoring, Financiële en Juridische aspecten. De modules kunnen ook afzonderlijk worden gevolgd. Docenten: Vakkundige gastdocenten uit de filantropische sector en docenten van Windesheim. Kosten: afh. van gekozen modulen van € 425,- tot € 1.695,per module. Totaalpakket (6 modulen) € 4.195,Aanmelden en info via: bit.ly/2dkwa8P

Docenten: Prof. Theo Schuyt (Centrum voor Filantropische Studies VU) en Ann Huijbregts-Gummels (Erasmus Centre for Strategic Philanthropy) Duur: 19.00-21.00 uur Kosten: deelname aan deze masterclass is gratis Aanmelden via: www.fsw.vu.nl/mcfondsen

EVENEMENTEN Fundraising Inspiration Clinic

Een evenement hier (en/of online) laten opnemen? Mail naar: vakblad@fondsenwerving.nl

Weekend ‘Eﬀectiviteit als Fondsenwerver’ Datum evenement: 15 juni 2017 van 09:00 tot 17 juni 16:00 Locatie: Hotel van der Valk in Vught, Noord-Brabant

Datum evenement: 18 mei 2017 van 13:00 tot 17:00 Locatie: Mindwize, Planetenweg 99, 2132HL Hoofddorp Exclusief voor medewerkers van ngo’s Hoe zet je mensen aan tot actie in veranderende tijden? Kom op 18 mei naar Hoofddorp en laat je inspireren door een internationale topspreker en een succesproject uit eigen land. Je past alle tips gemakkelijk toe in je dagelijkse werk en overtuigt zo meer donateurs van je goede doel. Naast inspiratie is er ook ruimte om te netwerken met je vakgenoten tijdens een hapje en een drankje.

Fondsenwerven is een heerlijk vak maar geen gemakkelijke klus. Het vereist doorzettingsvermogen, een hoop emotionele intelligentie en een goed, doorwinterd begrip van alle mogelijke fondsenwervingstechnieken. Maar om echt succes te hebben, is het belangrijk om met focus en aandacht je vak uit te oefenen. In deze twee dagen leren en delen we overlevingstechnieken als fondsenwerver om uiteindelijk met meer succes, plezier en focus je vak uit te kunnen oefenen.

Deelname aan de Fundraising Inspiration Day is 295 euro waard. Maar gratis voor jou, dankzij Mindwize en Let’sgroo.

Trainers • Wendy Guest • Jolan van Herwaarden

Schrijf je snel in via vakbladfw.nl/2p8Va8g want het aantal deelnemers is beperkt.

Meer info: vakbladfw.nl/2oGmVEL

VACATURES

Sprekers: • Cody Damon over Building and activating digital communities • Maxime Bouckaert over Fondsenwerving via crowd engagement

Wendy Guest, een gerenommeerde trainer uit Engeland met jarenlange ervaring in de non-profitsector zal met ons werken aan mindfulness, eﬀectifiteit en teambuilding. Daarnaast zal Jolan van Herwaarden, fondsenwerver en internationaal trainer tips en trucs delen die ervoor zorgen dat je meer geld op gaat halen, meer plezier in je werk krijgt en beter gemotiveerd naar je vak kijkt. Kortom, je bespaart tijd en geld en je werk wordt stukker leuker!

Plaats GRATIS je vacatures op fondsenwerving.nl

FAC EBOOK

PLUSPAGINA

VakbladFW Like ons op Facebook en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in filantropisch Nederland

facebook.com/ VakbladFW

WT_adv_Zeekant_90x130 24-01-2006 13:49 Page 1

taalhulp.nl Drs. Marianne Zeekant

Lindholm 209 Dokter 1 2133 CSKoomansstraat Hoofddorp 1391 VZ Abcoude Tel.: 023 563 05 83 Tel.: 06-22 5003503120 Fax: 023 562 marianne@taalhulp.nl Mobiel: 06 22 50 50 20 www.taalhulp.nl marianne@taalhulp.nl

Was het nou met...

Composite Taalhulp_adv90x130FC_newadres.indd 1

WĲ HELPEN GOEDE DOELEN OM GROEI WAAR TE MAKEN.

Vacatures met organisatie logo kunnen worden opgenomen op de PLUSPAGINA voor Vakblad Fondsenwerving.

informatie: jobs@fondsenwerving.nl

• Bestuurlijk advies • Fondsenwervingsadvies • Uitvoeringsadvies www.ksfstichting.nl | tel.: +31 6 54 31 16 20

11-09-12 09:30

LEZERSSERVICE FOUNDERS VAKBLAD FONDSENWERVING

ABONNEESERVICE

CONTACT

VriendenLoterij Amsterdam (020 573 74 58)

Onze abonnementenservice is uitbesteed aan Abonnementenland.

Vakblad Fondsenwerving Hollandse Kade 30 | 1391 JM Abcoude T (020) 700 5151 Postbus 157, 1390 AD Abcoude vakblad@fondsenwerving.nl www.fondsenwerving.nl

SPONSORS VAKBLAD FONDSENWERVING Annie Connect Ede (088 330 50 50) Centrum Nalatenschappen ’s Hertogenbosch (073 610 10 40)

Cherridata Voorburg (070 303 05 94) ifunds Amersfoort (033 467 70 30) Kalﬀ Almere (036 7111 999) Kentaa Arnhem (026 2616240) Mindwize Hoofddorp (023 567 70 00)

PSI/Vransen DMP

Amsterdam ZO (020 495 38 38)

Reactie & Respons

Amsterdam (0880 280 280) Social Call Hoofddorp (023 565 66 66) WWAV Amsterdam (020 571 5871)

Opzeggen en vragen over abonnementen Nederland: Abonnementenland | Postbus 20 | 1910 AA Uitgeest T 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut) F 0251-31 04 05 abonnementen@fondsenwerving.nl Opzeggen en vragen over abonnementen België: Abonnementenland | Diependaalweg 6 | 3020 Herent T +32 (0)28 08 55 23 Nieuwe abonnementen enz. Voor nieuwe abonnementen, adreswijzigingen, en nazendingen: www.fondsenwerving.nl > [Vakblad] > [Abonneren]

CONGRESTEAM Jaap Zeekant

jaap.zeekant@fundsetcetera.nl

Renée Steenbergen

renee.steenbergen@fundsetcetera.nl

Chris Zeekant

chris.zeekant@fundsetcetera.nl

Wiebe de Graaf

wiebe.degraaf@fundsetcetera.nl

Walter van Kaam Jolan van Herwaarden Jeroen Hogenhout Herman Vransen Pelagia de Wild

COLOFON Vakblad Fondsenwerving Een Funds magazine Jaargang 19 nummer 3, nr. 117

Deadlines Zie www.fondsenwerving.nl/ deadlines

Redactie Hoofdredacteur: Jaap Zeekant jaap.zeekant@fundsetcetera.nl Adjunct-hoofdredacteur: Dr. Renée Steenbergen renee.steenbergen@ fundsetcetera.nl (Web)redacteur: Wiebe de Graaf wiebe.degraaf@fundsetcetera.nl redactie@fondsenwerving.nl www.fondsenwerving.nl

Aanmelden/opzeggen Opzeggingen schriftelijk, 30 dagen voor afloop van de abonnementsperiode. Abonnementstarief Voor € 97,- per jaar (ex. 6% btw) krijg je 8 keer het blad in de bus en nog veel meer; zie www.fondsenwerving.nl

Vaste Medewerkers Eva Huson Marthe Damman Mana Asadi Columnist Jeroen Talens (WWAV) Aan dit nummer werkten mee Jitty van Doodewaerd, Bart Lont, Henk de Graaf, Samuel Visser, Ard Lok, Christine Lucassen Correctie en eindredactie taalhulp.nl Vormgeving Dana Dijkgraaf Design www.danadijkgraaf.nl Druk Impress www.impress.nl

Uitgever Chris Zeekant / Funds Etcetera ...! Nederland B.V. Postbus 157 1390 AD ABCOUDE KvK Amsterdam 3414 3256 BTW 8095.48.264.B01 ISSN 1574-4671 Overname artikelen Het overnemen en vermenigvuldigen van artikelen is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en met bronvermelding. Opleidingenpagina’s De pagina’s Opleidingen vallen buiten verantwoordelijkheid van de redactie.

Fotocredits We doen altijd ons best om alle rechthebbenden te vermelden. Mocht iemand niet genoemd zijn en menen rechten te kunnen doen gelden, dan verzoeken wij hem zich te wenden tot de uitgever. Ministerie van Buitenlandse Zaken (cover, p. 3, 18 - 22) Nacht van de Vluchteling (p. 3, 24- 27) Jan Kees Steenman (portret Hendrikje Erebolder, p.7) © Shutterstock: Daniel Jedzura (p.40 - 41) Poprotskiy Alexey (p.43-45) © iStock: Profeta (p.28)

Prepostale verwerking Intermail / Prepost www.intermail.nl

NR.3 2017

VAKBLAD FONDSENWERVING

DIRECT MARKETING

DIRECT MAIL. ONS DNA. ALS JE DOET WAT JE DEED, KRIJG JE WAT JE KREEG. Met PSI Vransen haalt u een betrokken partner in huis die met verrassende oplossingen komt om uw resultaat te verbeteren, met u meedenkt, veel werk uit handen neemt en bovendien kosten voor u bespaart. Wilt u weten hoe het anders kan? Bel met Jeroen Kimmel, Herman Vransen of Peter Burmanje voor een helder gesprek: tel. 020-495 38 38.

SELECT

www.psi-vransen.nl

CREATE

PRODUCE

IMPROVE