VFW 8 | 6 by Vakblad fondsenwerving

F O N D S E N W E RV I N G I S H E T VA K B L A D OV E R H E T W E RV E N VA N G I F T E N , L E D E N , V R I J W I L L I G E R S , S U B S I D I E S , D O N AT E U R S E N S P O N S O R S

Een Funds magazine december 2006 jaargang 8 nummer 6

‘Iedereen moet zich afvragen of hij wel genoeg doet’

Bill Clinton

Ik houd voor u die achterdeur wel dicht!

Vanaf september 2006 kunnen alle mensen in Nederland die structureel een goed doel steunen als vaste donateur, vrijwilliger of door mee te spelen met een goede doelenloterij mobiel bellen met de laagste prijsgarantie van Nederland. En onderling bellen ze zelfs helemaal gratis. Dat is toch een aardig bedankje voor die steun! Wilt u ook geheel kosteloos actief meedoen aan dit loyaliteitsprogramma, neem dan contact met ons op. Wij informeren u graag over de mogelijkheden die er zijn om uw eigen achterban te bedanken voor de steun aan uw organisatie. Tommy telecom B.V. is bereikbaar op nummer 0318582998. U kunt vragen naar Leo Dijkgraaf of Dolly Veth.

Vakblad Fondsenwerving (een Funds magazine) december 2006, Jaargang 8 – nr. 6 Verschijnt zes maal per jaar Leden van het Nederlands Genootschap van Fondsenwervers ontvangen het Vakblad Fondsenwerving uit hoofde van hun lidmaatschap. Redactie Jaap Zeekant (hoofdredacteur ad interim), drs. Marianne Zeekant (tekstredacteur), Hidde van Kersen, David Berg, Maarten de Vries. Vaste Medewerkers Maerten C. Verstegen (columnist), Erica Waasdorp (correspondent VS), Jolan van Herwaarden (correspondent UK), Mr. Jutta Wolf (notaris) Jan Krol, Anne van der Meulen en Annemiek van den Bosch. Met medewerking van Daniël de Voogt, Harry Gerding Rob Beks, Philip Dingemans en Marjon Staal. Redactie, administratie, proefnummers en verzending Bosboom Toussaintlaan 78-B 2103 SN Heemstede telefoon 023 54 76 968 fax 023 52 98 279 vakblad@fondsenwerving.nl www.fondsenwerving.nl Abonnementen € 99,50 per jaar (ex. btw): zes nummers van het vakblad én volledige toegang tot www.fondsenwerving.nl én speciale lezersprijs bij de VFW Workshops Alle info: www.fondsenwerving.nl Productiecoördinatie PSI Vransen DMP BV Karin van der Linden Telefoon 020 495 38 38 karin@psivransen.nl Workshops Jan Krol en Arianne Gelderblom workshops@fondsenwerving.nl telefoon 0183 56 39 12 Lay-out SQZI Conceptstudio, Arkel telefoon 0183 56 37 27 Druk hoekmantotaal telefoon 038 38 52 385 Prepostale verwerking Intermail, Nieuw Vennep telefoon 0252 67 38 66 Uitgever Stichting NIF www.stichtingnif.nl K.v.K. Amsterdam 41217025 BTW nr. NL 8067 60710 B01 ISSN 1388-7785 Deadlines Zie de rubriek: mensen, zaken, data

Vertrouwen Nog altijd is er veel in beweging op het gebied van de regulering. De nieuwe anbiregeling is uitgesteld tot 2008. Het CBF kijkt met de branche naar een keurmerk voor lokale doelen. En het gemopper op de 25%regeling kosten fondsenwerving gaat vrolijk verder. Tijd om een aantal gezaghebbende betrokken aan de discussietafel te vragen. In Hoe regelen we het vertrouwen van de gevers? komen we met een uitgebreide rapportage. Intussen is het wel zaak dat we fondsen blijven werven. Daarom doken we nog wat dieper in het onderzoek van SAZ en Factary, naar de mogelijkheid om in Nederland grote giften te werven. En omdat het internet hoe dan ook een rol zou moeten spelen bij de werving, presenteert expert Daniël de Voogt de resultaten van zijn onderzoek naar homepages van goededoelensites. Het nettoresultaat van fondsenwerving weegt steeds zwaarder. Ook daarom is het zaak dat fondsenwervers zich verder bekwamen in hun vak. We rapporteren over het International Fundraising Congress, waar ook dit jaar weer veel te leren viel. En we presenteren ons VFW Opleidingen en Trainingen Programma voor het voorjaar van 2007. Fondsenwerven wordt maatwerk. Nauwgezet zijn we op zoek naar de juiste doelgroepen en we willen precies weten hoe het gevende publiek tegen ons aankijkt. Maarten de Vries kijkt naar doelgroepen en deelgroepen in Rocking the ages. David Berg schrijft in Betrouwbaarheid, over het Nationaal Geefonderzoek van bureau Mediad. In CBF-Keur effect of defect? gaan we na wat dat keurmerk de goede doelen oplevert. Hoe belangrijk vertrouwen in onze sector ook is, Jutta Wolf en Rob Beks stellen dat het geen kwaad kan intussen de bestuurdersaansprakelijkheid goed te regelen. Onze columnisten, deze keer Maerten Verstegen en Harry Gerding, gaan weer gewoon hun eigen gang. Precies waar columnisten voor bedoeld zijn. Helemaal achteraan vindt u maar liefst drie blauwe pagina’s met mensen, zaken en data. Het omslagverhaal ten slotte, spreekt voor zichzelf. Daarover hoef ik hier verder niets te zeggen: lees het maar.

Overname artikelen Het overnemen en vermenigvuldigen van artikelen is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en met bronvermelding. © Copyright Stichting NIF 2000-2006

Het Vakblad Fondsenwerving wordt bezorgd door

Inhoud 5

Hoe regelen we het vertrouwen van de gevers?

Grote giften moet je verdienen

IFC Noordwijkerhout ademt energie

20 Rocking the ages 25

Homepages van goede doelen

29 Vakdag Fondsen- en Ledenwerving 30

Hoezo aansprakelijkheid?

Omslagverhaal

Column: De ‘landelijken’ en de ‘lokalen’

Betrouwbaarheid

46 CBF-Keur: effect of defect? 50 Masterclass met Mike Johnston groot succes 53

VFW Opleidingen en Trainingen Programma voorjaar 2007

59 Column: Hoe beklim je een piramide? 60 Mensen, zaken, data

VANAF 1 MAART T/M 7 JUNI 2007

[Colofon]

VFW OPLEIDINGEN EN TRAININGEN VOORJAAR 2007 Het nieuwe programma is nu bekend! Meer dan 20 workshops, trainingen en masterclasses. Prijs voor lezers Vakblad Fondsenwerving vanaf slechts € 79,50 excl. BTW MELD JE DIRECT AAN!

Kijk op www.fondsenwerving.nl en ga naar WORKSHOPS Fondsenwerving december 2006

Wordt koud mailen weer hot? Als specialisten in wervende communicatie zien we de golfbeweging. Wat opvalt is dat ook de toepassing van nieuwe wervingstechnieken soms te massaal kan zijn en dat de donateur dan afhaakt. WWAV voorspelt dan ook: koud mailen wordt weer hot en zal zich herbewijzen. Voor de nieuwe wervingsmethoden was u al aan het juiste adres bij WWAV. Maar middelenvrij als wij denken, tippen we soms de oude methode... WWAV - De wervende factor

member of Rapp Collins Worldwide, part of the Omnicom Group Inc.

Stationsweg 2

3445 AA Woerden

Tel. +31 (0)348 435 930

www.wwav.nl

Hoe regelen we het vertrouwen van de gevers? Op het congres Civil Society eerder dit jaar, discussieerden opinieleiders als Boudewijn Poelmann, Paul Beerkens en Adri Kemps met elkaar. Het leek ons een goed idee die discussie met een aantal betrokkenen uit te diepen. Op maandag 13 november 2006 zaten we om de tafel met Martin Bauman (partner PricewaterhouseCoopers, mede-initiator van de Transparantprijzen en betrokken bij ontwikkelingen in de goededoelensector), Gosse Bosma (directeur van brancheorganisatie van de landelijke doelen VFI), Bart Hartman (initiatiefnemer van de NationaleGoedeDoelenTest en ondernemer), Peter Helmer (voorzitter van brancheorganisatie van de lokale fondsen ISF en directeur van de Grote Clubactie), Adri Kemps (directeur CBF). Het team van Vakblad Fondsenwerving bestond naast mijzelf uit Maarten de Vries (redacteur, en ouddirecteur van Wilde ganzen) en Annemiek van den Bosch (journa-

wegen in te slaan en vooral geen risico lopen bij het zoeken naar effectievere manieren om de doelstellingen te realiseren. Moeten we naar een hoger, lager of helemaal geen kostenpercentage?” Helmer: “De 25%-regeling veronderstelt dat alles maakbaar is; dat zolang je maar onder die 25% blijft, alles in orde is. Eigenlijk is het een onzindiscussie over een arbitrair percentage. Veel belangrijker is wat er achter die norm schuilt, wat wil je er mee aantonen?”

Adri Kemps (l) en Martin Bauman

Bosma: “Eind jaren 80, nog voor dat het CBF-Keur er was, hadden de goede doelen zelf behoefte aan een richtlijn. Nul kosten was niet reëel en

‘Ook doelstellingskosten zichtbaar maken’ listiek medewerker). Boudewijn Poelmann (voorzitter van de Goede Doelen Loterijen w.o. de Nationale Postcode Loterij) kon er door plotselinge omstandigheden niet bij zijn. We vroegen hem achteraf naar zijn mening. Zeekant: “Goede doelen willen het publiek duidelijk maken dat ze hun werk goed doen. Daarbij leggen we het accent wel heel sterk op kostenbeheersing en controle van de geldstromen. Te veel angst voor kritiek betekent dat we onvoldoende durf overhouden om nieuwe

Naast toezicht op onafhankelijk bestuur, focust het CBF-Keur, sinds de uitbreiding vorig jaar, ook op de doelstellingsuitgaven. We toetsen de keurmerkorganisaties op de kwaliteit van hun eigen controle daarop. Daarmee is de sterke focus op kosten meer in evenwicht met focus op bestedingen”.

50% was volgens iedereen weer veel te veel. En dus kwam men in het midden uit”. Kemps: “Het bestuur van het CBF stelt de norm vast van, gemiddeld over drie jaar, maximaal 25% kosten eigen fondsenwerving, op voorstel van het college van deskundigen. In beide organen zitten bestuurders vanuit diverse geledingen en met verschillende deskundigheden, zodat de inbreng van de belanghebbenden is gegarandeerd. Maar in zijn beslissing is het bestuur autonoom.

De Vries: “De echte vraag is natuurlijk: waar richt het CBF zich op. Kijken we vooral naar de kosten, of gaan we ons ook verdiepen in wat de goede doelen bereiken?” Hartman: “Het door de Reclameraad afgewezen tv-spotje van het CBF geeft voor mij precies weer waar het om gaat: als je je geld aan een doel geeft met het CBFKeur, dan is dat geld goed besteed. Dat zou de essentie van het Keur moeten zijn en dat gaat veel verder dan alleen de kosten”. Zeekant: “In de jaren 90 waren we het er branchebreed over eens dat het Keur een prima zaak was en dat je daarbij zeker op de kosten zou moeten letten. Hoewel er over een concreet percentage altijd Ë Fondsenwerving december 2006

Ë discussie is geweest, is ook dat indertijd door de branche geaccepteerd”. Bauman: “De meeste mensen hebben helemaal niet in de gaten op welke kosten die 25% precies betrekking heeft. We zouden dan niet alleen naar de kosten van fondsenwerving moeten kijken, maar ook naar de kosten aan de doelstellingskant. Je moet zorgen dat er een goede systematiek is om die kosten vast te leggen en zichtbaar te maken, zodat elke gever zelf kan oordelen, op basis van de feiten. Wil men vergelijken, dan kan dat. Normpercentages voegen daar niets aan toe”. Hartman: “Op dit moment is een goed doel het Keur kwijt als de kosten gemiddeld boven de 25% uitkomen. Dat wil het publiek volgens mij helemaal niet. Bauman maakt met zijn voorstel zaken zichtbaar, transparant. De gever

‘25%-regeling helemaal niet nodig’ kan daar kennis van nemen en er rekening mee houden. Daar is die 25% helemaal niet voor nodig. Wel vraag ik me af of het wel uitvoerbaar is een uniforme systematiek te ontwikkelen, vanwege de veelsoortigheid van de fondsenwervende organisaties”. Zeekant: “De huidige kostennormering geeft een organisatie met voorlichtingsactiviteiten ten behoeve van de doelstellingen, veel meer mogelijkheden met budgetten te schuiven en zo binnen de norm te blijven, dan doelen waar dat anders ligt. Daar zit iets oneerlijks in”. Kemps: “Het kostenpercentage was al onderdeel van de richtlijnen voor de verslaglegging van goede doelen voor het Keur er kwam. Bij de ontwikkeling van het Keur is daarover wel gediscussieerd, maar het is uiteindelijk ongemoeid gelaten. We lopen met dat percen-

Fondsenwerving december 2006

tage overigens wel in de pas met andere landen in Europa. We zijn het nu ook met alle betrokkenen eens geworden over de vaststelling van richtlijnen om meer inzicht te krijgen in de kostenverdeling van de bestedingen”. De Vries: “Een van mijn grote bezwaren tegen de huidige richtlijn is dat hij ongeschikt is voor zorginMaarten de Vries stellingen, ziekenhuizen, culturele instellingen. En daar zien we nu juist veel toetreders, die zich serieus op het werven van fondsen gaan storten”. Kemps: “Er zijn inderdaad grote verschillen tussen de goede doelen en dat soort organisaties, waar het accent op totaal andere zaken ligt dan op fondsenwerving. Ons gaat het erom dat het publiek ook bij dat soort organisaties vertrouwen kan hebben in de fondsenwerving en de besteding die daarmee samenhangt. Bij de goede doelen praat je dan over de hele organisatie, maar bij een universiteit om een beperkt gedeelte. Verschillende instellingen hebben daarom een vriendenstichting, die belast is met de fondsenwerving”. Hartman: “Het publiek denkt bij het CBF-Keur dat alles in orde is. Maar eigenlijk correspondeert het niet met de lading, omdat het Keur

discussie. Maar we moeten de inhoud ervan wel bekijken. We moeten inderdaad af van de eenzijdige focus op kosten en meer gaan kijken naar een goede besteding. Ook heel goed is dat we de code goed bestuur (Code Wijffels) proberen te integreren in het CBFKeur. Dat er meer soorten spelers op de markt komen is een belangrijke ontwikkeling, waar we veel meer rekening mee moeten houden. Voor mij moet het doel van het Keur zijn dat de mensen met een gerust hart geld kunnen geven en dat ze er op kunnen vertrouwen dat het goed terecht komt. Daar ligt wat mij betreft de essentie”. Kemps: “Op voorstel van betrokkenen is de richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen zodanig aangepast dat vanaf 2008 de instellingen gevraagd worden inzicht te geven in de kosten aan de bestedingenkant. Maar we realiseren ons dat er grote verschillen zijn tussen soorten instellingen, waardoor er altijd afwijkingen zullen zijn. Een tweede vaste norm komt er wat ons betreft niet. Fondsenwerving doen de instellingen allemaal, maar de bestedingen zijn vaak nogal verschillend georganiseerd”. Zeekant: “De discussie maakt duidelijk dat er de afgelopen jaren een te eenzijdige focus op wervingskosten is geweest. Maar wat er nu gebeurt, is dat we vanuit diezelfde focus naar de bestedin-

‘Het is tijd voor modernisering van de regelgeving’ niets zegt over de besteding, zelfs niet als je naar de kosten van de besteding zou kijken. Volgens mij zouden we juist veel meer moeten focussen op wat de doelen met het geld bereiken. Het gaat uiteindelijk om de resultaten”. Bosma: “Het CBF-Keur als instituut staat wat ons betreft niet ter

gen gaan kijken. Dat betekent meer van dezelfde soort richtlijnen, dus ook meer administratieve lasten voor de organisaties. En het is de vraag of het er voor de gevers allemaal duidelijker op wordt”. Bosma: “Ik denk dat we verder moeten gaan. De veranderingen in onze markt, met de vele nieuwe

spelers, dwingen ons een proces van echte vernieuwing in gang te zetten. Een universiteit is echt iets heel anders dan een goed doel. Maar ze werven alle twee fondsen”. Kemps: “We realiseren ons de veranderingen in de markt. Maar voor het CBF geldt dat het zijn taak is naar de fondsenwerving en de besteding daarvan te kijken, en niet naar al die andere aspecten die je bij universiteiten, of zieken huizen tegenkomt. Zaken die voor ons belangrijk zijn, zoals onafhankelijk bestuur, zullen daar heel moeilijk inpasbaar zijn, vanwege het totaal andere karakter van die instellingen”. Helmer: “Als we er niet in slagen die andere, vaak lokale organisaties in te passen in de keursystematiek, is het gevolg dat de grote goede doelen een monopolie claimen op integere fondsenwerving. En dat kan echt niet”. Hartman: “Terwijl het publiek gediend is met één keurmerk, dat voor elk soort organisatie duidelijk maakt dat het allemaal in orde is. Maar zo’n keur kan best aparte

ﬁscale vrijstelling in aanmerking wil komen, is dat feitelijk het entreebewijs voor de markt. Persoonlijk zie ik er veel in daarnaast een soort sterrensysteem in te stellen, waarmee je diverse typen wervende instellingen onder één paraplu brengt en tegelijk recht doet aan de verschillen tussen die organisaties. Als je ervoor zorgt dat het publiek de betekenis ervan kent, dan heeft het een instrument in handen om zelf zijn keuzes te maken”. Hartman: “We kunnen ook denken aan een keur dat voor alle instellingen hetzelfde is, maar dat bij zijn beoordeling rekening houdt met het soort instellingen, bijvoorbeeld een basisregistratie, een beoordeling van kleine doelen en een voor de grote. Maar naar buiten toe dragen ze allemaal hetzelfde keurmerk”. Kemps: “Maar ik denk dat een sterrensysteem niet de oplossing is. Ik zou niet weten hoe je al die sterren goed kunt deﬁniëren. Ik zie het CBF toch vooral als de onafhankelijke instelling die een kwaliteitszegel afgeeft. Wil het publiek de goede doelen onderling kunnen

‘Huidige regelgeving terreur van de middelmaat’ beoordelingen hebben voor verschillende categorieën fondsenwervende instellingen, rekening houdend met het speciﬁeke karakter van die organisaties”. Bosma: “Als de meetlat niet steeds hetzelfde kan zijn, moeten we misschien meer uitgaan van wat haalbaar is in plaats van te proberen alles te meten en in kaart te brengen. In de huidige situatie werkt het keurmerk als een entreebewijs voor toegang tot de wervingsmarkt én als een kwaliteitskeur. Eigenlijk zijn zou je dat moeten scheiden. In 2008 worden de nieuwe regels voor algemeen nut beogende instellingen (anbi’s) van kracht. Voor elke werver die voor de

vergelijken, al dan niet met een of meer sterren, dan zie ik dat meer als een taak van organisaties als de NationaleGoedeDoelenTest”. Bauman: “Met een sterrensysteem streven we volgens mij ons doel voorbij. Maar wat er ook gebeurt, er moet een instelling zijn, en dat kan zeker het CBF zijn, die de taak heeft te certiﬁceren, als het ware een soort Kema Keur, waarmee bepaald wordt of een fondsenwerver toegang krijgt tot de markt. Daar kun je wat mij betreft de hele anbiregeling in meenemen. Ik kreeg het idee dat Wijn daar indertijd best voor voelde, maar de overheid moet dan wel zijn verantwoordelijkheid nemen. Als

de branche zelf zijn problemen oplost, moet de overheid dat ﬁnancieel mogelijk maken”. Hartman: “Prima dat de toegang tot de markt wordt geregeld, maar er moet wel vastgesteld worden of een fondsenwerver een bepaald kwaliteitsniveau heeft”. Bosma: “Ik zie wel degelijk veel in een beoordeling met sterren, maar dan bovenop een Gosse Bosma soort basistoets. Wat mij betreft is het prima als het CBF de instelling is voor die basistoets”. Helmer: “We moeten ons goed realiseren dat het er bij het publiek vooral om gaat vertrouwen te kunnen hebben in de instelling als geheel. Voor het publieksvertrouwen kan zo iets als het Keur belangrijk zijn. Natuurlijk moet het ook met de fondsenwerving goed zitten, maar dat is niet meer dan een deel van het geheel. Het publiek wil vooral weten of de organisatie als zodanig het vertrouwen verdient, en niet alleen wat de fondsenwerving betreft ”. Kemps: “Daarbij helpt de verbreding die we nu hebben ingezet, waarbij we ook de bestedingskant betrekken. Transparantie en een goed opgezette verslaggeving zijn daarbij essentieel. Daarnaast is er behoefte aan certiﬁcering en toezicht. Het punt van het monopolie is essentieel. Kiezen voor het CBF-Keur is een vrije aangelegenheid, van een monopolie is geen sprake omdat er ook andere keurmerken zijn, zoals de Raad voor Financiële Betrouwbaarheid. Deze keurmerken zijn echter minder uitgewerkt en minder bekend dan het CBF-Keur. Helmer: “Ik zie het vooral als een angstredenering. We regelen steeds meer, waardoor naar buiten toe Ë Fondsenwerving december 2006

de administratieve gevolgen van de regels, dan moeten we daar zeker over om de tafel”.

Peter Helmer (l) en Bart Hartman

Ë de schijn kan worden opgehouden. Maar intussen schieten we ons doel voorbij. Want het blijft heel simpel om de vraag gaan of we wel of geen goede dingen doen met het geld dat we ophalen”. Zeekant: “We blijven echte polderaars. We zijn op zoek naar een doorzichtig en niet te ingewikkeld systeem om het vertrouwen in goede doelen te bevorderen. We vinden met elkaar dat de administratievelastendruk die daar het gevolg van is, te groot is. We vinden ook dat het zaak is om naar de effectiviteit van de doelen te kijken. De eerstvolgende grote stap is nu een CBF-regeling voor de kosten aan de doelstellingskant. Vooralsnog betekent dat een toename van de administratievelastendruk, zonder dat het zicht oplevert op de realisering van de doelstellingen”. Bauman: “Een deel van het op een rij zetten van allerlei gegevens zou heel gemakkelijk door de accountant kunnen gebeuren. Die komt immers toch langs voor de jaarre-

‘Het gaat om wat het goede doel bereikt’ kening. Dat zou het CBF veel werk schelen en minder gedoe voor de instellingen. Laat de accountants zich concentreren op het verzamelen van de objectieve gegevens, dan kan het CBF zich vooral richten op de kwaliteitsbeoordeling”. Kemps: “Als we met elkaar kunnen bijdragen aan een beperking van

Fondsenwerving december 2006

Helmer: “Wijn was helder in zijn uitnodiging aan de branche om zelf met oplossingen te komen en daarover met de overheid in gesprek te gaan. En dat is niet alleen meer een zaak van de bekende goede doelen, maar ook van de lokaal wervende instellingen, zoals je die in onze achterban aantreft”. Kemps: “De oprichting van de Stichting Brancheorganisaties in de Filantropie, eerder dit jaar, zie ik als een belangrijke stap in dat proces. Daarin is die brede achterban vertegenwoordigd”. Bosma: “Ik vindt dat we de inhoud van het huidige CBF-Keur ter

daarvan niet los gezien worden. Het valt te overwegen de formele relatie van VFI en CBF te ontkoppelen. Het CBF zou dan een onafhankelijke aanbieder van een kwaliteitskeur zijn, al dan niet met concurrentie van een vergelijkbare instelling. En voor de onderlinge vergelijking tussen en meer inzicht in de goede doelen kunnen we terecht bij organisaties als de NationaleGoedeDoelenTest en Geefgratis”. Bosma: “Wat er ook gebeurt, als VFI vinden we dat de tijd is gekomen om te moderniseren, zowel wat betreft de inhoud als de structuur”. Helmer: “Hoe dan ook is het zaak dat we het als brancheorganisaties over deze materie eens worden en samen optrekken. Hoe belangrijk

‘Geen monopolie grote doelen op integere werving’ discussie moeten stellen. Ik pleit ervoor daarbij als uitgangspunt te nemen de vier gebieden waar de Code Wijffels zich op concentreert: het besturen van de organisatie, het toezicht daarop, de transparantie en het inspelen op de vragen van de ‘belanghouders’”. Zeekant: “De nieuwe anbiregeling zal straks breed van toepassing zijn. Het is niet ondenkbaar dat hij voor veel instellingen de facto gaat fungeren als een overheidskeur.. Als zo de toegang tot de markt geregeld is, dan zullen veel instellingen in het CBF-Keur geen toegevoegde waarde zien. Andere zullen het daarentegen blijven zien als hét kwaliteitsstempel. Op zoek naar verandering en verbetering speelt de wijze waarop het CBF nu is ingekaderd in de branche daarbij een belangrijke rol. In de huidige structuur zit de VFI formeel bij het CBF aan tafel. Dat maakt het logisch dat het CBFKeur de positie heeft gekregen van hét charikeur. De discussie kan

de ﬁnanciering van dit soort zaken ook is, het is in de eerste plaats een kwestie van draagvlak”. Hartman: “Er is - ook politiek veel te winnen voor de sector”.

Boudewijn Poelmann Voorzitter Boudewijn Poelmann van de Goede Doelen Loterijen (o.a. Nationale Postcode Boudewijn Loterij) moest Poelmann door een plotselinge samenloop van omstandigheden, op het laatste moment verstek laten gaan. We legden hem de volgende dag enkele stellingen voor. Zeekant: We focussen heel sterk op kosten van fondsenwerving. Is het publiek daarmee gediend? Poelmann: Ik denk het niet. Natuurlijk is het goed als de gevers

inzicht hebben in de kosten, maar een opgelegd percentage vind ik nutteloos. Niet alleen omdat het niets zegt over wat een goed doel heeft bereikt met het opgehaalde geld, maar ook omdat je door creatief te boekhouden dat percentage enorm kunt beïnvloeden. Dergelijke criteria en de administratieve rompslomp die ermee gepaard gaat, zie ik als de terreur van de middelmaat: als het naar buiten toe maar lijkt alsof het allemaal klopt. Controle mag geen doel op zichzelf zijn. Het moet blijven gaan om de doelstellingen en wat je daar als organisatie van waarmaakt. Zeekant: Daarbij speelt betrouwbaarheid toch een rol? Poelmann: Betrouwbaarheid is heel belangrijk, maar het huidige controlesysteem garandeert dat helemaal niet. Vanuit de Goede Doelen Loterijen zijn wij met een speciaal team voortdurend in touw om een goed beeld te krijgen van de betrouwbaarheid van onze beneﬁciënten. Natuurlijk willen we jaarrekeningen zien, maar voor ons oordeel is persoonlijk contact met de leiding van de goede doelen ook essentiëler. Als je alleen afgaat op cijfers en percentages dan kom je er niet. Wij zijn niet tevreden zolang we er niet persoonlijk van overtuigd zijn dat het goed zit, of we de leiding kunnen vertrouwen. Daar gaat het om. Bovendien is het zeer wel denkbaar dat het met een prima organisatie, op enig moment wat minder goed gaat. Het gaat niet aan ze meteen aan de schandpaal te nagelen, waar ze in het algemeen na een tijdje de zaak weer op orde hebben. Bij ons zijn ze dan net zo welkom als daarvoor. Zeekant: Als het CBF-Keur daadwerkelijk verplicht wordt voor de beneﬁciënten van de Goede Doelen Loterijen, betekent dat voor jullie een ingrijpende gebeurtenis. Poelmann: Het is volstrekt ondenkbaar dat ons een keurmerk wordt

opgedrongen, van een instelling die een monopoliepositie heeft en waar wetgeving, controle en rechtspraak in één hand zijn. Daar zullen we nooit aan meewerken. Wij zijn nota bene opgericht om geld in te zamelen waarmee goede dingen worden gedaan door de goede doelen. Het raakt aan het hart van onze organisatie dat wij zelf beoordelen of dat inderdaad gebeurt. Daarom hebben we daarvoor eigen specialisten. Zeekant: Het aantal regels zal zeker niet afnemen, nu de overheid de beoordeling voor de anbi’s op heeft gepoetst en per 2008 laat ingaan. Poelmann: Als de overheid echt begaan is met het werk van de goede doelen, zou men beter de kansspelbelasting kunnen opheffen. Voor de casino’s en Staatsloterij maakt dat niet uit. Die winst gaat toch al naar de staat. Maar voor ons werk zou het een enorm verschil uitmaken, omdat onze loterij door de hoge afdracht aan

goede doelen toch al een moeilijke marktpositie heeft. Zeekant: Meer focussen op wat er met het geld wordt bereikt, de social return on investment? Poelmann: Natuurlijk gaat het daar vooral om, maar ook dan moeten we ons onze beperkingen realiseren. Alleen NOVIB al heeft meer dan 1.000 projecten lopen in de derde wereld. Ook de Clinton Foundation is op vele plaatsen in de wereld actief. Denkt men nou echt dat je al die projecten kunt beoordelen? Wat voor controlesysteeem we ook bouwen, niemand zal ooit in staat zijn om alle activiteiten van de goede doelen optimaal te beoordelen. Essentieel in ons werk blijft of we vinden dat we elkaar kunnen vertrouwen. En daarbij moeten accepteren dat het een enkele keer misgaat. Á Jaap Zeekant, met medewerking van Annemiek van den Bosch en Maarten de Vries Fondsenwerving december 2006

Adfo st 90x265 05

01-09-2005

hier had uw logo kunnen staan!

13:36

Pagina 1

hier had uw logo kunnen staan! hier had uw logo kunnen staan!

hier had uw logo kunnen staan!

Als je er iets aan hebt, lees je het in Adforesult.

WT_adv_Zeekant_90x130 24-01-2006 13:49 Page 1

Adforesult is het platform voor direct marketing en sales promoConcreet over alles wat klanten in beweging brengt: telemarke-

taalhulp.nl

ting, crm, direct mail, actie marketing online marketing en meer.

Drs. Marianne Zeekant

tion. En Adforesult is niet alleen nieuw, maar vooral concreet.

Met Adforesult weet je wat er speelt en hoe je het aanpakt. Adforesult komt voort uit de titels Adfo Direct en Incentive en is nog beter, completer en concreter. Meer weten over Adforesult?

Lindholm 209 2133 CS Hoofddorp Tel.: 023 563 05 83

Ga naar www.adforesult.nl

Fax: 023 562 03 31 Mobiel: 06 22 50 50 20 marianne@taalhulp.nl

Was het nou met... Adfo re s u l t . Co n c re e t ov e r D M e n S P • Workshops nieuwe spelling • Training en advies op het gebied van schriftelijke communicatie • Redactie en correctie van teksten

Grote giften moet je verdienen In het vorige nummer hebben we iets verteld over recent onderzoek van SAZ en Factary, naar de mogelijkheden om in Nederland de werving van grote giften te ontwikkelen. In dit nummer gaat redacteur David Berg er dieper op in. De markt van grote giften kan worden bepaald aan de hand van het aantal ‘hoge inkomens- huishoudens’ x 1 % van hun gemiddeld besteedbaar jaarinkomen. Dat resulteert in 108.000 huishoudens x € 789,000 x 1 %= € 852,000,000 per jaar. Daarnaast telt Nederland 432.000 huishoudens met een inkomen van meer dan € 100.000. Ook deze groep heeft de potentie om grote(re) giften te geven.

van rijke mensen worden meestal beheerd door gespecialiseerde banken. Het goede doel krijgt niet zomaar toegang tot de klanten van de bank, die er uiteraard belang bij heeft zoveel mogelijk van dat vermogen te blijven beheren. Als mogelijke oplossing voor dit probleem wordt in het onderzoek genoemd, het uitgeven van obligaties. De grote gever investeert in de goededoelenobligaties, de opbrengst komt ten goede aan de

projecten en de bank blijft het vermogen beheren. Een meer algemeen probleem dat in dit onderzoek wordt gesignaleerd, is dat de meeste goede doelen niet beschikken over bestuursleden met voldoende inzicht in fondsenwerving. Het inzetten van dergelijke vrijwilligers op hoog niveau, voor het openen van hun netwerken ten behoeve van grote giften, heeft dan heel veel voeten in de aarde, als het al lukt. Wat dat betreft kunnen we jaloers zijn op de Amerikaanse collega’s, die van hun trustees eenvoudigweg verwachten dat ze vanuit hun persoonlijke situatie bijdragen aan de fondsenwerving. Het is altijd jammer om belangrijke mogelijkheden onbenut te laten. Ë

Betrokkenheid en passie Religie speelt nog steeds een belangrijke rol. Vooral oudere gevers doneren omdat zij het als hun plicht zien. Belastingvoordeel blijkt in het algemeen niet te worden gezien als een reden om te geven. Wel speelt dat grote gevers liever zelf geld geven, dan dat de staat bepaalt wat er met hun belastinggeld gebeurt. Maar ook bij grote gevers zijn vooral persoonlijke betrokkenheid en passie de beslissende factoren om te geven. Bij grote gevers zijn hun netwerken en de onderlinge beïnvloeding die daarvan uitgaat van grote betekenis. Daar liggen kansen voor goede doelen die op hun beurt via hun grote gevers hun netwerken willen uitbreiden om meer grote giften te krijgen. Netwerken Voor een succesvol grotegiftenbeleid is vooral het investeren in relaties en netwerken belangrijk en het besef dat daarvoor tijd nodig is, veel tijd soms. Het opbouwen van relaties met invloedrijke partijen in de wereld van de grote gever is niet altijd gemakkelijk. De vermogens Fondsenwerving december 2006

“het beste relatiebeheersysteem (CRM) voor charitatieve organisaties” en verenigingen & stichtingen (*) (* = Charity Financial Magazine UK 2005 + 2006)

Zien is geloven ! Bel voor een geheel vrijblijvende presentatie / demonstratie met:

Algolweg 9 – 15 3821 BG Amersfoort Tel.: 033 - 4508145

Een belangrijke ontwikkeling is ook dat grote gevers nauw betrokken willen zijn bij de projecten die zij mogelijk maken. Vooralsnog schieten de goede doelen nog te kort in het signaleren, opvolgen, en cultiveren van grote gevers. Sommigen willen hun project bezoeken. Daarmee moet je al bij het aanbieden van die projecten rekening houden. Een goed doel moet duidelijk aangeven wat wel en wat niet kan, maar wel openstaan voor speciﬁeke wensen. Het komt nog steeds voor dat er nee wordt verkocht aan de potentiële gever en dat is niet meer van deze tijd. Bovendien heeft zo’n houding ook gevolgen voor andere goede doelen, want negatieve mond-tot-mondreclame reikt verder dan positieve. Ook het oprichten van fondsen op naam past in deze ontwikkeling. Bij een fonds op naam wordt maximaal rekening gehouden met de wensen van de gevers. Feitelijk neemt het goede doel de verantwoordelijkheid op zich ervoor te zorgen dat het fonds goed beheerd wordt en dat de besteding gebeurt, conform de wensen van de gevers. Het belang van het goede doel is dat die besteding gebeurt binnen zijn doelstellingsgebied. Goede doelen zullen heel wat organisatorische maatregelen moeten nemen om met dit alles rekening te kunnen houden. Bestuursleden moeten erbij worden betrokken en geënthousiasmeerd. En de inbreng van de grote gevers en de communicatie met hen wordt heel belangrijk. Want als een goed doel niet kan voldoen aan de wensen van de grote gevers, dan gaat het geld gewoon naar een ander doel. Hoopgevend is dat uit het onderzoek blijkt dat goede doelen die hun grote gevers goed bedienen,

daar veel voor terugkrijgen zoals directe steun voor hun projecten en door opgenomen te worden in belangrijke nieuwe netwerken. Verborgen goud Grote gevers richten steeds vaker eigen doelen op. Het is nog maar de vraag of ze zich daarbij altijd realiseren dat het opzetten en het ontwikkelen van een goed doel een activiteit is waar veel tijd, energie en ook ﬁnanciële middelen in gaan zitten. Hier ligt een kans voor die fondsenwervers die in staat zijn potentiële grote gevers te overtuigen van de voordelen om met het goede doel samen te werken en, door gebruik te maken van de daar aanwezige kennis en ervaring, een optimaal sociaal rendement uit hun geld te halen. Ook bedrijven richten steeds vaker een stichting op. Uit de inkomsten van hun primaire activiteiten gaat dan een deel naar zo’n stichting. Goede doelen kunnen bij zo’n stichting aankloppen voor een projectbijdrage. Het is niet gemakkelijk dergelijke stichtingen te achterhalen, want veel van deze bedrijven zijn nog bescheiden met de externe communicatie van hun nieuwe maatschappelijke aktivieiten. Het onderzoek leert ons ook dat de meeste goede doelen zich niet bewust zijn van het ‘verborgen goud’ dat zij al hebben. De potentiële grote gevers blijven verborgen in de database en er wordt onvoldoende geïnvesteerd in goed databaseonderzoek en analyse. Dat is temeer jammer omdat er op dit gebied specialistische en ervaren aanbieders van dergelijke diensten zijn (kijk hiervoor ook op de Adressengids Fondsenwerving, via www.fondsenwerving.nl). SAZ zelf heeft er inmiddels een gespecialiseerde afdeling voor. Door de eigen database grondig te onderzoeken kunnen heel wat goede doelen potentiële grote gevers selecteren en vervolgens benaderen. Juist omdat deze mensen al sympathie blijken te hebben voor het goede doel in

kwestie, is dat een ideale groep om mee te beginnen. Toekomst Het onderzoek maakt enkele belangrijke ontwikkelingen zichtbaar. Langzaam maar zeker zien we in Nederland hier en daar betaalde of vrijwillige fondsenwervers, die belast zijn met major donors en die zich erop richten optimaal met hun grote gevers te communiceren. Bedrijven zullen steeds meer gaan bijdragen aan het resultaat van goede doelen. Er zullen steeds meer stichtingen komen die het geld van (meerdere) grote gevers beheren. Naarmate goede doelen meer ervaring krijgen met het werven en onderhouden van grote gevers, het juist inrichten van hun organisatie en het verkopen van hun ‘product ‘ aan deze doelgroep zullen ze er succesvoller in worden. Maar tegelijk zal juist in dit qua omvang beperkte segment, de concurrentie toenemen. Dat neemt niet weg dat grotegiftenwerving in Nederland een grote toekomst kan hebben, als de goede doelen in staat zijn donateurs te geven wat ze wensen en ze hen kunnen overhalen hun gift via het goede doel te besteden, in plaats van eigen initiatieven te beginnen. De gevers, grote en kleine, worden volwassen. Als fondsenwervers daar geen rekening mee houden zullen complete doelgroepen voor hen onbereikbaar worden. Á David Berg Info: cbolomey@saz.nl

VFW VACATURES

Ë Daarom wordt het tijd dat directies en fondsenwervers van goede doelen hun bestuursleden gaan inwijden in de fondsenwerving, in het bijzonder major giving.

VAN BAAN VERANDERD? Geef het door aan jobs@fondsenwerving.nl voor de pagina met personalia.

Foto’s welkom! Fondsenwerving december 2006

IFC Noordwijkerhout ademt energie Eén keer per jaar is het zover, in oktober, in Noordwijkerhout. Bruisend enthousiasme gaat hand in hand met passie. Een bundeling van creativiteit en kennis wint een award. De leden van de databasejetset leggen uit de besten te zijn en profit en not-forprofit flirten met elkaar. Ideeën en strategieën zijn goed vertegenwoordigd en best practices paraderen op de rode loper. Het ruikt er een beetje naar geld, maar dat mag! Wie dit niet wil, moet niet in Noordwijkerhout zijn, want iedereen was er en daar gebeurde het allemaal. Een impressie. Voor de zesentwintigste keer organiseerde The Resource

Fondsenwerving december 2006

Alliance het IFC, het International Fundraising Congress, deze keer van 17 tot 20 oktober, met meer dan 900 deelnemers uit 55 landen. Anders dan vorige jaren waren de sessies dit keer ondergebracht in diverse thema’s zoals kennis, onderzoek en ontwikkeling, high level giving, bedrijfsmissie van goede doelen en evenementen, etc. Waar je voorheen gewend was om

per dag een overzicht te krijgen, kon je deze keer kiezen op thema. Discipline en engelengeduld Een aanvraag doen bij de EU, daar griezelen veel fondsenwervers van. Toch kan het interessant zijn. De EU heeft een jaarbudget van maar liefst honderd miljoen euro! Stap voor stap nam Annette Eikmans de deelnemers bij de hand en loodste hen door het oerwoud van programma’s, regeltjes, potjes en afdelingen. Een aanvraag doen in Brussel vraagt naast doorzettingsvermogen, discipline en gebruik van juiste terminologie, vooral tijd. Als aanvrager moet je van alle markten thuis zijn. En je moet precies zijn, want een deadline Ë

Ë missen is dodelijk. Je moet je echt aan de regels houden. Al bij het downloaden van het juiste aanvraagformulier kan het misgaan. Informeer je daarom vooraf goed bij ervaren collega’s of adviseurs. Je moet jouw plan bij het juiste programma indienen, wat eenvoudiger lijkt dan het is. Je moet goed kunnen netwerken en de juiste desk ofﬁcer treffen. Je plan moet binnen het beleid passen. Je moet kunnen zoeken, puzzelen en de juiste woorden gebruiken in de aanvraag. Je moet een goed doordacht ﬁnancieel plan hebben en van tevoren bedenken hoe je de evaluatie gaat doen. Zonder goede evaluatie loop je het risico dat de laatste termijn niet wordt overgemaakt. Afhankelijk van het programma kan de duur van een beslissing oplopen tot wel twee jaar. Engelengeduld heb je dus ook nodig. In 2005 heeft gemiddeld 24% zijn aanvraag gehonoreerd gekregen. Zoet In de ochtendpauze is het tijd om te netwerken. Maar in de hal verspreidde zich een overheerlijke, mierzoete geur. Ik liet me verleiden, liep mijn neus achterna, kwam op de beurs terecht en bemachtigde een superstroopwafel. Een slimme actie van hoofdsponsor Fundraising Initiatives: standbezoek verzekerd. Ik kwam op de beursvloer ook een stewardess tegen van Coin Co International. Zij vertelde me over een succesvolle Engelse muntjescampagne Blue Peter Treasure Trail Appeal (TTA) genaamd. Als je denkt dat de muntjes passé zijn, niets is minder waar. Zij haalden maar liefst 500.000 pond bijeen voor Childline, de Engelse kindertelefoon. TTA kiest ieder jaar een goed doel en doet vervolgens een oproep in het favoriete televisieprogramma Blue Peter (BBC) om muntjes en

mobiele telefoons in te zamelen. Engelse kinderen en de scholen geven hier volop gehoor aan. CCI is de partij die de logistieke afhandeling doet van al het geldverkeer. Er is een aantrekkelijke website gemaakt voor de kleine geldinzamelaars, met een minicursus waar je muntjes en mobieltjes kunt vinden. Als je meer dan een mok vol muntjes of meer dan tien mobieltjes hebt ingezameld, komt iemand de ‘schatten’ ophalen. Verder staat er een inzamelingsbak bij iedere Barclays Bank. De munten worden opgehaald door een koerier, hij levert ze af bij het Cash Centre en daar worden ze gesorteerd. De inzamelaar krijgt een overzicht van het ingezamelde geld op papier en de daarbij horende waarden. Voor het omzetten van het muntgeld worden diverse methoden voor gebruikt. Om de waarde te bepalen worden de wisselkoersen van de Financial Times, met een opslag van gemiddeld 15% berekend. Binnen negentig dagen wordt er aan de collectant uitbetaald. Voor het recyclen van de telefoons wordt een bedrijf ingehuurd. Je kunt een campagne opzetten voor je eigen goede doel of Je kunt meedoen met de Blue Peter Treasure Trail Appeal waar één goed doel de beneﬁciant is. Maar je kunt ook een campagne opzetten voor je eigen goede doel. Childline mocht zich gelukkig prijzen met 500.000 pond waarvan 30% uit de muntjesactie kwam. Slimme samenvoeging van logistieke diensten, een goed marketingconcept en het creëren van win-winkansen is hier de sleutel tot succes. Frappr, del.icio.us, Flickr Als je van de nieuwste snufjes op het gebied van digitale fondsenwerving houdt, dan is een sessie met Nick Allen van Donor Digital een aanrader. In ‘Succesvolle evenementen met gebruik van nieuwe media’ toonde hij nieuwe

toepassingen en instrumenten op het gebied van technologie en Internet. In zijn sessie bracht hij vooral de fondsenwervende actie onder de aandacht. Bij een traditioneel evenement of een geldinzamelactie, geeft de donor geld en verder wacht hij af. In een New-style-event geeft de donor geld en haalt hij via internet vrienden, familie en relaties over om dit ook te doen. Digitale mondtot-mondreclame, ook wel WOM (word of mouth), (online) Buzz of viral marketing genoemd. De mensen die reageren, hebben misschien niet zoveel afﬁniteit met het goede doel, maar wel met degene die hen vraagt. Er zijn heel wat mogelijkheden om online samen dingen te doen, vaak laagdrempelig, functioneel en via open source software gratis beschikbaar. Mensen die online campagne voeren, internetcommunities, internettools die je kunt inzetten voor een community, een in memoriampagina voor een overledene die heeft nagelaten voor het goede doel, het online organiseren van teams die actie voeren. Je kunt het zo gek niet bedenken of het passeerde de revue. Nog een tip. Myspace.com is wel het meest bekend en telt 55.000 unieke pages. Een Nederlandse variant is Hyves.nl. Deze telt al 2,5 miljoen leden en je komt ook al enkele goede doelen tegen,óók Wouter Bos (http://wjbos.hyves. nl/#). Frappr is een website die al je vrienden en relaties letterlijk in kaart brengt; een friendmapper zogezegd. De website opent met een landkaart van Amerika maar je kunt de kaart naar links (Azië) of rechts (Europa) bewegen. Je kunt diverse markers zelf labellen. Via je eigen e-mailaccount kun je vrienden en relaties laten marken met foto en portfolio. Een chatsessie is met een click op de knop ingezet. Frappr is de moeite waard. Je kunt al je Ë Fondsenwerving december 2006

telefonische fondsenwerving:

succes verzekerd! doorlopende machtigingen

sms campagnes

heractivering

donateurs via het internet lidmaatschappen notariële schenkingen

upgrade gesprekken

The ƒundraising Company ontwikkelt en optimaliseert fondsenwervende programma’s voor het genereren van structurele steun door middel van de telefoon. Wij baseren onze benadering van donateurs op het concept van de relationship fundraising; het betrekken van de donateurs in een interactieve dialoog via de telefoon, waarbij zorgvuldig de noodzaak van steun wordt benadrukt. Relationship fundraising betekent voor ons het versterken van de band tussen donateur en organisatie zodat de donateur zich persoonlijk associeert met uw organisatie. Wij weten hoe kostbaar het is om een nieuwe donateur te werven en we zullen dan ook waken voor benaderingen die hen zouden kunnen vervreemden. De campagnes worden uitgevoerd door onze intensief opgeleide fondsenwervers. Zorgvuldige monitoring en persoonlijke begeleiding van uw campagnes dragen bij aan het succes van uw organisatie. Door tien jaar ervaring onderscheiden wij ons hierin kwalitatief van onze collega’s. Wilt u weten wat The ƒundraising Company voor uw organisatie kan betekenen? Aarzelt u dan niet en neem contact op. Wij werken onder andere voor goede doelen, politieke partijen en culturele instellingen.

The Fundraising Company Raadhuisstraat 15, 1016 DB Amsterdam, Telefoon +31(0)20 427 00 27, Fax +31(0)20 423 00 23 E-mail info@fundraisingcompany.nl, www.fundraisingcompany.nl

T E L E F O N I S C H E

F O N D S E N -

L E D E N W E R V I N G

Ë ontwikkelingsprojecten, je donateurs, je fondsenwervende acties in kaart brengen. Je zou bijvoorbeeld Frappr kunnen gebruiken om een helpdesk op te zetten of bepaalde ontwikkelingsprojecten met elkaar ervaringen laten uitwisselen. Iedere kaart kun je toevoegen aan je eigen website of webcommunity. Del.icio.us is een social bookmarking website. Het is een verzameling favorieten (bookmarks) online. Natuurlijk die van jezelf, maar je hebt ook toegang tot die van anderen. Del.icio.us kun je gebruiken voor het bewaren van links voor je favoriete artikelen, blogs, muziek, recepten enzovoort. Je hebt altijd en overal toegang tot je verzameling. En natuurlijk deel je je favorieten met je vrienden, familie, collega’s en de del.icio.us community. Ontdek nieuwe dingen via de bookmarks van iemand anders. Alles op del.icio.us is natuurlijk iemands favoriet. Het zoekwerk is al gedaan. Op Flickr kun je al je foto’s stallen. Bezoek Flickr en je kijkt je ogen uit! Ook kun je foto’s van andere gebruiken. Op Flickr kun je Frappr gebruiken en andersom werkt het ook. En natuurlijk tag je ze beiden op del. icio.us. Snapt je er nog iets van? www.ﬂickr.com, www.del.icio.us/, www.frappr.com. Ik kan het van harte aanbevelen.

Dat was niet de enige, enthousiaste reactie. Philip Dingemans, Coördinator van een NGO, kwam er voor het eerst. Hij zegt: “Het aanbod van masterclasses en workshops is overweldigend. Ik heb in die paar dagen bijzonder veel geleerd. Allerlei concrete ideeën, zoals over legaten, laten zich meteen toepassen in mijn organisatie. Belangrijk is dat het IFC een kader biedt waarbinnen je als NGO op een efﬁciënte manier kan werken. Immers, de middelen zijn schaars en de concurrentie is groot. De tijd van ‘we-doen-maarwat-en-we-zien-wel-of-er-geldbinnenkomt’ is voorbij. Ik vond het top en het was de eerste maar zeker niet de laatste keer dat ik het IFC bezoek!” Ook dit jaar organiseerde SAZ weer de Cash Cow-wedstrijd. Daarvoor kunnen de IFC-deelnemers een moedig, innovatief of opvallend project indienen. De winnaar krijgt 1.500 dollar om aan het desbetreffende project te besteden. De Belgische organisatie

KIN/OPH won de prijs. Zij heeft de wedstrijd gewonnen met een Rwandees project van de Orde van de Franciscaanse Zusters. Deze zusters richten zich op de begeleiding van blinden en zijn actief in Polen, Italië, India, Oekraïne en Zuid-Afrika. Philip Dingemans, van KIN/OPH: ‘In september van dit jaar bracht ik een werkbezoek aan Rwanda en daar ontmoette ik zuster Rafaela Nalecz. Zij is 72 jaar oud en was tot voor kort werkzaam in het Zuid-Afrikaans blindeninstituut van haar Orde. Nu heeft zij de taak een Rwandees blindeninstituut op te richten. In Rwanda leven 65.000 blinden waarvan 20.000 kinderen. Zij worden nauwelijks opgevangen en begeleid. Daarom willen de zusters een instituut bouwen voor blinde Rwandese kinderen. Hier krijgen zij onderwijs en worden zij voorbereid op een zelfstandig leven als volwassene. Om te kunnen starten met de bouw van het instituut voor de blinden wil zuster Rafaela Nalecz een stuk Ë

Enthousiast Tijdens het ontbijt op de laatste dag wisselde ik informatie uit met Marianne Barner, Head of Cooperate PR van de Ikea Zweden. Zij gaf samen met Unicef een workshop. Zij vertelde: “Het is de eerste keer dat ik hier ben en ik sta versteld van de energie die ik proef. De mensen hier zijn gedreven en je merkt dat ze een missie hebben. Ook de organisatie van bijvoorbeeld een diner gecombineerd met een feest zoals gisteravond vind ik fantastisch. Kan ik dat niet inhuren voor Ikea?” Fondsenwerving december 2006

��

26.5201 Qall adv190x130.indd 1

13-03-2006 15:02:07

��

�

��

�

��

Bloemen Bij binnenkomst in het Atrium, voor de afsluitende sessie met Mechai Viravaidya, werd iedere fondsenwerver in de bloemetjes gezet. Geen echte bloemen maar condoombloemen, een groene steel met daarop een fleurig opgerold condoompje. Later werd duidelijk waarom. De bloemen kwamen van Mechai Viravaidya, voorzitter van de Population and community development association. PDA is een grote Thaise NGO met een diversiteit van programma’s waaronder family planning en HIV/AIDS preventie, voor kansarme mensen in de landelijke regio’s in Thailand. Mechai schetste dat Not-forprofitorganisaties vaak een gebrek aan financiële middelen hebben om hun doelen te verwezenlijken. Veelal hebben ze twee geldstromen: de gevers en de overheid. Om je positie als NGO te versterken kun je daar een derde geldstroom aan toevoegen namelijk social entrepreneurship. Hij stelde zichzelf en ons de vraag: “Waarom investeren we niet in ondernemerschap?” Als je vermogen op de bank laat staan, krijg je rente maar als je investeert in bedrijven dan kan het rendement wel 100 keer meer worden. De programma’s van PDA zijn gebaseerd op de overtuiging dat lokale mensen goed in staat zijn om hun eigen ontwikkeling in te zetten en richting te geven. Het opzetten van minibedrijven met lokale mensen steunt hij. Hierdoor krijgen arme mensen de kans om een eigen inkomen te genereren en een toekomst op te bouwen. Een van de programma’s van de PDA is Cabbages & Condoms, waarvan het logo wel heel erg veel op dat van Coca-Cola lijkt. Cabba-

ges & Condoms bestaat uit twee resorts en een keten van restaurants. De resorts en de restaurants voldoen aan het maatschappelijk verantwoord ondernemen en ze noemen zichzelf milieubewust. Zij zijn opgezet om een inkomstenstroom te generen voor PDA. PDA stelt zichzelf hiermee in staat om op langere termijn fondsen te hebben voor hun eigen ontwikkelingsprojecten. Geld dat in het restaurant en in de hotels wordt uitgegeven, draagt bij aan Thailand’s rurale ontwikkeling, educatie en scholarships, HIV/ AIDS voorlichting en natuur- en milieubescherming. “I want people to accept contraceptive the same way they do soap and toothpaste” is een veel gehoorde uitspraak van Mechai. En op de drie levensgrote schermen in de zaal werden er diverse producten van en met condooms getoond. En het grappige is ook nog dat ‘Mechai’ in het Thai condoom betekent. Afgelopen Het is voorbij. IFC 2006: goed georganiseerd, internationaal en energiek. Er werd veel gesproken over geld maar, nog meer over de mens achter het geld. Over passie, enthousiasme en fondsenwervende technieken. Over samenwerking tussen bedrijven en goede doelen. Veel keuzes in thema’s en sessies. Veel netwerkmomenten. En veel disco en lekker eten. Kortom, het IFC voldeed aan mijn verwachtingen. En als je mij vraagt: valt er nog wat te beleven? Noteer dan alvast 23 tot en met 26 oktober 2007 IFC Noordwijkerhout want dan ligt ook voor jou de rode loper uit! In mijn prachtige zwarte congrestas kwam ik ook nog het boekje ‘Fundraising Facts & Figures 2005’ van The Resource Alliance tegen. Ga je internationaal fondsenwerven? In deze handige minialmanak staan de basisgegevens (zoals belastingvrijstelling, soorten betalingssystemen, gegevensbescherming etc. van bijna alle

Dr. Mechai Viravaidya

landen. Handig! Hebben? Het is een uitgave van SAZ Partners in Fondsenwerving: www.saz.nl. Á Marjon Staal Met medewerking van Philip Dingemans

VFW NIEUWS

Ë grond aankopen. Dankzij de 1.500 USD van CDM International Fundraising kan KIN/OPH de zusters helpen met deze aankoop.’

NIEUWS voor fondsenwervers vind je op: www.fondsenwerving.nl Kijk op www.fondsenwerving.nl en ga naar NIEUWS Fondsenwerving december 2006

Rocking the ages Met de opkomst van de database kreeg het denken in doelgroepen veel meer aandacht dan daarvoor. Maar nu gaat het niet meer alleen om doelgroepen, maar ook om deelgroepen. Fondsenwervers moeten steeds meer denken in termen als generaties en diversiteit. Toch blijkt zo iets als generatiemarketing ook decennia geleden al te gebeuren.

Kind Attitudes, lezen, rekenen, schrijven

Generaties verschillen in inkomen en bezit maar ook in gedrag. In de jaren 90 zag het Amerikaanse bedrijf Playtex zijn verkoop van korsetten en bh’s angstwekkend dalen. De onderzoeker Yankelo-

Fase

Leeftijd

0 -7

8 – 14

Basisschool, brugklasser, puber (Peergrouping)

29 – 35

III

15 – 21

Vakkenpakket, beroeps- of vormend onderwijs, sturm and drang

22 – 28

Leeftijd

Grootouder

43-49

Hoogtepunt carrière

Echtscheidingen, verhuizingen, eerste eigen huis

50 – 56

Hoogtepunt carrière

36 – 42

Echtscheidingen

57 – 63

Pre-pensioen, einde carrière

Partner, eerste kind, baan, zelfstandig wonen, vrienden voor het leven

43 – 49

Hoogtepunt carrière

64 – 70

Vitale pensioen- genieters, kleinkinder- oppas, reizen – hobby’s, vrijwilligerswerk

29 – 35

Echtscheidingen, verhuizingen, eerste eigen huis

50 – 56

Hoogtepunt carrière

71 – 77

Eerste vrienden & bekenden vallen weg

36 – 42

Echtscheidingen, de “tropenjaren” door aandacht voor huis en werk

57 – 63

Pre-pensioen, einde carrière

78 – 84

Verhuizingen, eerste vermogens- overdrachten

VII

43 – 49

Hoogtepunt carrière

64 – 70

Eerste kleinkinderen, zorg voor ouders

85 – 91

Alzheimer, terminale ziekten, erfenissen en legaten

VIII

50 – 56

Hoogtepunt carrière

71 – 77

Eerste vrienden & bekenden vallen weg

91 – 98

Cohorten van de allersterksten vallen weg.

57 – 63

Pre-pensioen, einde carrière

78 – 84

Verhuizingen, eerste vermogens- overdrachten

64 – 70

De “sandwich” jaren, nl. zorg voor eerste kleinkinderen en voor ouders

85 – 91

Alzheimer, terminale ziekten, erfenissen en legaten

71 – 77

Eerste vrienden & bekenden vallen weg

91 – 98

Cohorten van de allersterksten vallen weg.

XII

78 – 84

Verhuizingen, eerste vermogens- overdrachten naar kinderen of goede doelen.

XIII

85 – 91

Alzheimer en andere terminale ziekten, erfenissen en legaten

XIV

91 – 98

Cohorten van de allersterksten vallen weg.

Fondsenwerving december 2006

22- 28

Ouder Partner, eerste baan, zelfstandig wonen

vitch werd ingeschakeld. Hij toonde aan dat jonge vrouwen fundamenteel andere opvattingen hadden over lingerie dan hun ouders. In zijn boek Rocking the Ages introduceerde hij de namen voor generaties, die sindsdien begrippen in marketing en sociologie zijn geworden: de Matures, de baby-Boomers en de X-generatie. In ons land heeft de socioloog Becker de stoot gegeven tot het generatieonderzoek. Hij

onderscheidde drie generaties: de Vooroorlogse generatie (1910 1929), de Stille generatie (geboren tussen de 1930 - 1945) en de Protestgeneratie (1946 - 1954). Becker probeerde aan te tonen dat de geschiedenis onrechtvaardig omgaat met generaties. Zo zou de stille generatie betere kansen hebben gekregen dan de verloren generatie. Na de oorlog was er geen (jeugd)werkloosheid want er was juist een enorme vraag naar jonge mensen. In de jaren 70 was het tegendeel het geval. Op grond van deze verschillen meende hij zelfs gedragverschillen te kunnen aantonen tussen generaties. Die conclusie wordt overigens niet algemeen gedeeld. Jong geleerd Uit de pedagogiek is bekend dat waarden heel jong worden bijgebracht. Ook kennis en vaardigheden worden gemakkelijker geleerd als men jong is. Altruïsme zit niet alleen in de aard van het beestje, maar wordt ook aangeleerd. Dit moet op jonge leeftijd gebeuren, want anders beklijft het niet. Nieuwe vaardigheden kunnen tot op zekere hoogte gedurende het hele leven worden opgepakt. Hoewel ouderen steeds de weg op het internet vinden, geven zij er nog steeds de voorkeur aan hun betalingen via een girooverschrijving te doen, terwijl jongeren daarvoor het internet gebruiken. Indeling in generaties. Het nut van de indeling in generaties ligt voor de fondsenwerving in de strategische planning. Aangezien de menselijke geschiedenis zich voortdurend in generaties herhaalt, kan je als instelling daarop een beleid maken zoals blijkt uit de tabel op pagina 25. Generatiegericht beleid De introductie in ons land van het blad Donald Duck, is een van de voorbeelden van geslaagde

generatiemarketing. Het blad werd in oktober 1952 door weekblad Margriet als bijlage verspreid. Via de moeders van de opbouwgeneratie (geboren 1931 – 1938) werden de kinderen van de Flower Powergeneratie (geboren 1947 – 1954) bereikt. Beide bladen kregen vervolgens iedere vijf à zeven jaar een nieuwe opmaak. De kinderpostzegel bestaat in ons land al erg lang. Pas na de oorlog gingen schoolkinderen de zegels verkopen. Ook deze actie werd een klassiek voorbeeld van generatiemarketing: schoolkinderen

Fase

Generatie

Fase

aan de omvang van iedere generatie, aan nieuwe normen en waarden, aan veranderend inkomen en bezit, aan de acceptatie van nieuwe communicatietechnologie en bijbehorende vaardigheden. Dat hoeft niet jaarlijks, maar het mag zeker geen decennia duren. Zeven jaar is een mooi gemiddelde. Daarom is het handig generaties een naam te geven. Speciﬁeke kenmerken Uit verschillende studies blijkt dat generaties verschillen in vrijgevigheid, zowel naar het geven van hun tijd – vrijwilligerswerk – als

Generatie ouder

Fase

Generatie groot-ouder

Millennium- generatie 1999 - 2006

Internet-generatie 1978 – 1984

VII

Verloren generatie 1950 – 1956

Mozaiek-generatie 1992 -1998

Gabber-generatie 1971 – 1977

VIII

Flower Power 1943 – 1949

III

GSM-Generatie 1985 – 1991

Nix-generatie 1964 – 1970

Protest 1936 – 1942

Internet-generatie 1978 – 1984

VII

Verloren generatie 1950 – 1956

Opbouw 1929 – 1935

Gabber-generatie 1971– 1977

VIII

Flower Power 1943 – 1949

Stille Generatie 1922 – 1928

Nix-generatie 1964 – 1970

Protest 1936 – 1942

XII

Oorlogsgeneratie 1915 – 1921

VII

Verloren generatie 1957 – 1964

Opbouw 1929 – 1935

XIII

Crisisgeneratie 1908 – 1914

VIII

Flower Power 1950 – 1956

Stille generatie 1922 – 1928

XIV

Existentialisten 1901 – 1907

Baby Boomer 1943 – 1949

XII

Oorlogsgeneratie 1915 – 1921

Protest 1936 – 1942

XIII

Crisis Generatie 1908 – 1914

verkopen zegels aan ouderen. Leraren zetten zich vrijwillig in om het hele proces te begeleiden. Alles is afgestemd op de leeftijden van de betrokken generaties. Aspecten als vormgeving, prijs, promotie... alles is doordacht en voldoet aan de wensen van ouder, kind en leraar. Planning in generaties Concepten moeten worden afgestemd op speciﬁeke leeftijdsdoelgroepen en ze moeten voortdurend worden aangepast,

geld. Voor een belangrijk deel is dit te verklaren uit de leeftijdfase. Voor een ander deel wordt dit door historische omstandigheden bepaald.

De Crisisgeneratie (1908-1914) Zij maakten als kind de Eerste Wereldoorlog mee. Hun loopbaan viel samen met de crisisjaren, de Tweede Wereldoorlog en de magere jaren direct daarna. De totale omvang bedraagt ca. 2 2,5% van onze totale bevolking. Ë Fondsenwerving december 2006

Document1

16-11-2005

11:47

Pagina 1

Maak van Direct Mail uw topvertegenwoordiger Natuurlijk zou u het liefst zelf bij de mensen langs gaan, om er persoonlijk voor te zorgen dat zij voor uw producten of diensten kiezen. Maar helaas heeft u daar de tijd niet voor... Gelukkig biedt Lijnco vele verrassende mogelijkheden om extra attentiewaarde aan uw direct mail te geven, waardoor deze net zo doeltreffend wordt als een persoonlijk bezoek. Gelijktijdig met het drukken brengen wij bijvoorbeeld een personal card, een kraslot, sticker, stansing, ponsing, acceptgiro, antwoordcoupon of zelfs de envelop aan. En dat is nog maar een kleine greep uit ons arsenaal aan special effects. Kortom Speciaaldrukkerij Lijnco maakt direct mail tot uw beste vertegenwoordiger. Vraag ons gerust om een goed gericht advies.

Speciaaldrukkerij Lijnco Groningen b.v Telefoon Fax E-Mail Website

(050) 366 99 11 (050) 366 94 00 lijnco@lijnco.nl www.lijnco.nl

Wat is de kwaliteit van uw data? Feiten 2005

onze oplossing:

741.000 137.000 193.000 235.000

Verhuismutaties Matching met overledenen bestand Uitbreiding van uw doelgroep Tel. verrijking en/of mutatie

verhuizingen overleden starters tel. gewijzigd

K N

S U

E R S

Bel voor meer informatie tel.: 023 - 520 22 22 26.5218 EDM Data190x131-2.indd 1

10-07-2006 11:26:37

Ë Zij hebben daarom weinig vermogen kunnen opbouwen. De Opbouwgeneratie (1936 – 1942) erft niet veel, ondanks dat zij genoten van de welvaart van de jaren 70. Het is de radio-generatie maar later werden zij de zeer trouwe tv-kijkers. Zij raakten echter nooit vertrouwd met de afstandsbediening, de mobiele telefoon en de pc. De huidige overlevenden van deze generatie zijn voor het merendeel hoogopgeleide vrouwen. Want vrouwen hebben in ons land nog steeds hogere levensverwachtingen dan mannen en hoogopgeleiden hebben betere kansen dan mensen met een lage opleiding.

De Opbouwgeneratie (1929-1925) Dit is de jongste generatie gepensioneerden. De totale omvang is ca. 6- 7% van onze bevolking. Statistisch gezien hebben mannen vanaf hun 65e jaar gemiddeld nu nog 11 tot 15 jaar te leven. Dit blijkt afhankelijk van opleiding en inkomen. De vrouwen leven 5 tot 10 jaar langer. Onderzoek toont aan dat de vooroorlogse generaties zeer genereus waren/ zijn. De kerken en confessionele fondsenwervende organisaties hebben in de afgelopen decennia daarvan geproﬁteerd. Met het wegvallen van deze generaties verdwijnen de ﬁnanciele steunpilaren van de verzuilde samenleving. De latere generaties beoordelen relaties veel meer op persoonlijk nut en zijn daarom minder vaak lid van een kerken of vakbond. Jongere generaties zijn steeds minder geïnteresseerd in abonnementen of andere vaste verplichtingen.

De Verloren generatie (19571963) Het is de generatie die nu op het toppunt van zijn carrière komt. De generatie omvat ca. 7 – 8% van onze bevolking. Deze dankt zijn naam aan de vaak ongelukkige start van de carrière van de mensen hierin: velen van hen

konden geen baan vinden na de voltooiing van hun studie. Mede daarom gelooft deze generatie niet zo sterk meer in de maakbaarheid van de samenleving, in tegenstelling tot de generatie van hun ouders. Tijd is voor deze en volgende generaties net zo schaars als geld. Het is de eerste generatie in ons land die op grote schaal gaat proﬁteren van erfenissen. Voorbeelden generatieplanning. Uit deze voorbeelden wordt het voordeel van planning duidelijk. De omvang van ieder cohort is bekend. Een organisatie kan daardoor vaststellen welk marktaandeel hij in een speciﬁek cohort heeft. Bovendien kunnen de communicatiemiddelen voor ieder cohort bepaald worden en steeds weer worden bijgesteld. Acties maar ook nieuwe producten kunnen worden ontwikkeld en of aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. Dit moet bij voorkeur gecombineerd gedaan worden op basis van leefstijlen. De sponsorloop is eigenlijk ook een soort generatiemarketing. Via het Milleniumkind (geboren 1995 – 2002) wordt de ouder (Gabbergeneratie 1971 – 1980) en wellicht de grootouder (Stille generatie 1923 – 1930) bereikt. Jammer

genoeg denken de meeste fondsenwervers (en hun sponsors) vaak niet verder dan het onmiddellijke ﬁnanciële resultaat. Terwijl hier grote mogelijkheden liggen om kind en (groot) ouder blijvend bij het goede doel te betrekken. Denk bijvoorbeeld aan de Rangerclub van het Wereld Natuur Fonds. De grootste vrouwenorganisatie van ons land, de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen organiseerde enige jaren geleden de eerste fondsenwervende actie voor de mantelzorg. Dat was in hun eigen belang. De meeste leden behoorden toen tot de zgn. Stille generatie maar zijn ondanks hun leeftijd als mantelzorger actief voor hun ouders van de Crisisgeneratie (geboren 1908 – 1916). Die actie zette niet alleen de mantelzorg op de maatschappelijke kaart, maar de Bond kreeg door de actie veel free publicity, wat weer voordeel opleverde bij het werven van nieuwe leden. Fondsenwerven wordt steeds meer een echt vak, dat professioneel moet worden uitgevoerd. Willen goede doelen blijvend succesvol opereren, dan is generatiedenken én -doen hard nodig. Á Maarten de Vries Fondsenwerving december 2006

Succesvol fondsenwerven met Internet Als fondsenwerver hebt u een perfecte on line mix nodig voor optimale communicatie met uw doelgroepen, uw achterban, uw gevers: • • • • • • •

website contentmanagement banners enquêtes e-mailnieuwsbrieven het bedankje voor een donatie de aankondiging van een nieuwe activiteit

Werven, binden, communiceren en samenwerken, ondersteund door een mix van on-linehulpmiddelen. Die on line mix kunnen we voor u realiseren: op maat, op tijd, binnen uw budget en conform uw wensen en doelstellingen. Met ons gebruikersvriendelijke en zeer krachtige content-managementsysteem houdt u snel en gemakkelijk zelf uw website actueel. Onze on line toolkit vormt de beste ondersteuning voor uw communicatiestrategie, dm-acties en andere fondsenwerving.

Bij Crossing Channels weten we hoe je dat doet We vormen een krachtige combinatie van marketing en on-lineondersteuning en we stemmen deze mix af op uw wensen en doelstellingen.

Interesse? Daag ons uit en neem contact op met Boris Stam (directeur), 0346 599 000 of e-mail naar bstam@crossingchannels.com Kijk voor referenties op www.crossingchannels.com

Homepages van goede doelen Websites spelen een steeds grotere rol bij de fondsenwerving. Een belangrijke voorwaarde voor het succes van de website is het gebruiksgemak van de homepage. Als visitekaartje van de organisatie én toegangspoort tot de website moet de homepage voldoen aan de hoogste eisen van gebruiksgemak. De digitale wereld is belangrijk geworden voor fondsenwervers. We besteden er in Vakblad

Fondsenwerving dan ook veel aandacht aan. In dit artikel gaan we speciﬁek in op de homepages. En in het februarinummer verschijnt de, alweer derde versie, van het grote jaarlijkse onderzoek over fondsen werven en internet, door David Berg van Montagne Services.

Onder de maat Veel homepages van goede doelen zijn nog onder de maat. In de moderne zapwereld blijft een bezoeker gemiddeld maar 27 seconden op een webpagina. Een homepage werkt optimaal als de bezoeker in één oogopslag ziet wat de site te bieden heeft. Ook moet hij zonder nadenken, haast intuïtief, zijn weg kunnen vinden. Alleen een homepage die qua gebruiksgemak zo vanzelfsprekend is ingericht, kan de bezoeker verleiden om verder op de website te kijken. Het gebruiksgemak van de homepages is onderzocht aan de hand van twaalf beproefde richtlijnen (zie kader). Eigenlijk zijn deze richtlijnen het best te omschrijven als webconventies. Dat zijn ongeschreven regels die in de loop der jaren gemeengoed zijn geworden op het web. Bezoekers verwachten dat een homepage die conventies respecteert. Negeer je ze, bewust of onbewust, dan laten veel bezoekers je website links liggen. Met nare gevolgen, variërend van minder naamsbekendheid tot het mislopen van nieuwe leden of donaties. Ë

Richtlijnen gebruiksgemak 1. Titelbalk met beschrijving organisatie 2. Korte introductie van de organisatie 3. Voorbeeld (artikel) van inhoud van de site 4. Zoekvak bovenaan de homepage 5. Links zijn onderstreept 6. Links hebben een onderscheidende kleur 7. Linknamen beginnen met sleutelwoorden 8. Geen link naar de homepage op de homepage. 9. Directe link naar contactinformatie 10. Directe link naar (online) donatie 11. Adequaat letterformaat en contrast 12. Variabele lettergrootte Deze richtlijnen zijn ontleend aan wereldwijd onderzoek naar het gebruiksgemak (Eng=usability) van homepages. Fondsenwerving december 2006

Figuur 1. Ranglijst fondsen Fonds

Score

Oxfam Novib

Rode Kruis

Amnesty Leger des Heils Oogfonds Wilde Ganzen 7.

Plan Nederland Hartstichting Kerk in Actie Greenpeace Astmafonds Heifer Nederland

Ë Twaalf richtlijnen lijkt misschien een beperking. Jakob Nielsen onderscheidt er maar liefst honderddertien (Homepage Usability, 2001). Maar het zijn juist deze richtlijnen die in elk onderzoek opduiken als doorslaggevend voor het succes van een homepage. Punt 1 t/m 3 gaan met name over de inhoud, 4 t/m 10 vooral over de navigatie en 11 en 12 over de leesbaarheid van de homepage.

iets beter dan de kleinere: 6,1 uit 12 tegen 5,6 uit 12. Dat beeld klopt met de veronderstelling dat grote fondsen meer geld en knowhow beschikbaar hebben voor webontwikkeling. Maar betaalt zich dat ook uit?

Dertig goede doelen Naast de twintig grootste goede doelen (Volkskrant, 8 augustus 2006) zijn ook tien kleinere organisaties bekeken, met inkom-

Kijken we naar de ranglijst, dan lijkt het antwoord negatief uit te vallen. Zes fondsen uit de top 10 van grootste fondsen behalen een score van 6 of minder. En van de zestien laagst geplaatste fondsen komt de meerderheid (10) uit de groep grote fondsen. Blijkbaar zijn meer middelen geen garantie voor een beter gebruiksgemak van de homepage.

sten van minder dan € 1 miljoen. Geen enkel fonds voldoet aan alle richtlijnen. De gemiddelde score van alle fondsen komt uit op 5,9. De grote fondsen scoren gemiddeld

Richtlijnen onder de loep Gemiddeld voldoen de onderzochte fondsen voor 47% aan de richtlijnen. Wat meteen opvalt, is dat vooral qua inhoud de richtlijnen slecht gevolgd worden. Met de navigatie gaat het gemiddeld genomen een stuk beter, terwijl de leesbaarheid matig scoort. Er zijn een paar opvallende verschillen tussen grote en kleine fondsen. Zo heeft geen enkele van de kleine fondsen een zoekvak op de homepage. Terwijl dit toch een zeer belangrijke navigatiemethode is. Veel beter dan de grote scoren ze echter op het onderscheiden van links door een afwijkend kleurgebruik. En ook wat de storende gewoonte betreft om op de homepage een link naar diezelfde homepage te plaatsen doen de kleintjes het veel beter.

Bont voor Dieren Spieren voor Spieren 15.

KWF Woord en Daad Nierstichting Wakker Dier

19.

Wereld Natuur Fonds Artsen zonder Grenzen Lepra Zending Zinloos Geweld

23.

Unicef Natuurmonumenten Stichting Zonnebloem Dierenbescherming Kleine Aarde People’s Trust

29.

Cordaid De Opkikker

Gemiddelde score 12 richtlijnen De twee minst toegepaste richtlijnen zijn Titelbalk met beschrijving organisatie(doelen) en Korte introductie van de organisatie. Voor de titelbalkrichtlijnen geldt een gemiddelde score van twintig procent. Deze richtlijn verschilt van de andere omdat de titelbalk

Fondsenwerving december 2006

geen zichtbaar onderdeel is van de homepage. Het is een instructie in HTML, de opmaaktaal waarmee websites worden weergegeven. Hij is alleen zichtbaar in de bovenste balk van de browser. Maar, veel belangrijker, de titel staat vooraan, extra groot en onderstreept in de resultaten van zoekmachines. Ook als iemand een website in zijn

Favorieten opslaat, komt daarin de titel te staan. Voorbeeld van een goede titel: ‘Stichting Oogfonds Nederland, Actief voor blinden en slechtzienden’. Een duidelijke titel is een simpele en zeer doeltreffende vorm van gratis online marketing. Voor de korte introductie van de

organisatie komt de gemiddelde score uit op ruim drieëntwintig procent. Bezoekers die niet bekend zijn met een organisatie, willen graag snel weten met wie ze te maken hebben. Dit is vooral belangrijk voor fondsen met een onduidelijke naam (Cordaid) of dito slogan (Rechtvaardige wereld. Zonder armoede). Maar ook zeer bekende goede doelen willen nieuwe donateurs of leden werven en moeten dus nieuwe bezoekers vertellen wat de organisatie doet. Zet de organisatie(doelen) dus kort en krachtig neer: ‘Stichting Wilde Ganzen werft, vanuit een oecumenische inspiratie, fondsen voor concrete en kleinschalige projecten voor kansarmen in de derde wereld’.

dus: ga eerst aan de slag met zaken die snel te verhelpen zijn.

mak begint en eindigt bij de bezoekers, dus die moet u intensief

Het belang van verbetering Gebruiksgemak gaat natuurlijk verder dan alleen de homepage. Ook de rest van de website moet in orde zijn. Maar de homepage is wel het startpunt voor de meeste bezoekers. Vergelijk het met een sollicitatiegesprek: de eerste indruk is allesbepalend. Door het gebruiksgemak van homepages te verwaarlozen laten goede doelen grote kansen liggen. Dat is jammer, maar geen ramp: van de twaalf in dit onderzoek genoemde ‘fouten’ is zeker de helft gemakkelijk en zonder veel kosten te corrigeren. Overigens resulteren geld en moeite die worden geïnves-

Figuur 2

Dat zal ook snel rendement op leveren. Maak vervolgens een plan om de meer ingewikkelde kwesties

betrekken bij elke wezenlijke aanpassing van de website. Á Daniël de Voogt

Een bespreking van alle richtlijnen plus een compleet overzicht van de resultaten van alle goede doelen is te vinden op www.fondsenwerving.nl/ gebruiksgemakhomepages.

teerd in gebruiksgemak vaak in een toename van honderd procent of meer in bezoek aan en een betere conversie via de website (Nielsen, Web research: Believe the data, 1999). De belangrijkste aanbeveling is

aan te pakken en schakel daarbij vooral deskundige hulp in. Voor 300 tot 500 euro hebt u al een quickscan van de website en een lijst van aanbevelingen waarmee u aan de slag kunt. Wilt u het nog grondiger aanpakken, vergeet dan vooral niet te testen! Gebruiksge-

Daniël de Voogt (info@goedezaken.biz en www.goedezaken.biz) is zelfstandig adviseur, schrijver en onderzoeker. Hij adviseert organisaties over de toepassing van online media en richt zich speciaal op goede doelen. Daarnaast houdt hij zich bezig met het tot stand brengen van allianties tussen goede doelen en bedrijven door middel van sponsoring en joint promotion. Een wat uitgebreidere versie van dit artikel kan door onze abonnees in pdf worden gedownload vanaf www.fondsenwerving.nl > [Vakblad] > [Jaargang 8, nummer 6] Fondsenwerving december 2006

Onze servers Bratpack internetdiensten staat voor kwaliteit en service. Wanneer u een vraag heeft wilt u immers een helder antwoord en niet behandeld worden als een nummer. Wij worden alom geprezen om onze persoonlijke aanpak en heldere dienstverlening.

Inmiddels hebben meer dan 300 bedrijven en goede doelen hun website en hosting bij Bratpack onder gebracht. Wilt u ook kwaliteit en persoonlijk contact? Vraag uw collegaâ&#x20AC;&#x2122;s bij het Centraal Bureau Fondsenwerving, Vakblad Fondsenwerving of Dark & Light naar de ervaringen met Bratpack internetdiensten of neem vrijblijvend contact met ons op. Wij staan u graag persoonlijk te woord.

Venenweg 17D 1161 AK Zwanenburg 020 - 497 7081 020 - 497 7387 info@bratpack.nl www.bratpack.nl

Vakdag fondsen- en ledenwerving Nieuw initiatief: beurs met congres op 8-11-2007 In navolging van de succesformules de Nationale Uitgeefdag en de Vakdag Direct Mail, wordt op november 2007 de eerste Vakdag Fondsen- en Ledenwerving gehouden. Deze vakdag zal volledig in het teken staan van de dagelijkse praktijk van fondsen- en ledenwervers bij goede doelen en andere wervende non-proﬁts. Voor de bezoekers wordt de Vakdag een plaats om collega’s van andere organisaties en toeleveranciers van producten en diensten te ontmoeten en met elkaar bij te praten. Daarnaast kunnen de bezoekers kiezen uit een reeks van lezingen en (bedrijfs)presentaties, elk 25 tot 50 minuten lang. Tevens zijn er rondetafels, waar de bezoekers met elkaar kunnen praten over speciﬁeke onderwerpen, zoals grote giften, het afhandelen van nalaten-

schappen, het selecteren van een bureau, enz. Aanvulling op Civil Society Vakblad Fondsenwerving zal een cruciale rol spelen bij de publiciteit en de marketing gericht op bezoekers en standhouders. VFW Opleidingen en Trainingen levert kennis en ervaring voor de programmering van lezingen en presentaties. De Vakdag wordt een perfecte aanvulling op de ééndaagse workshops, vaardigheidstrainingen, persoonsgerichte cursussen en de masterclasses, die VFW Opleidingen en Trainingen ook in 2007 weer volop zal organiseren. De Vakdag kan ook als een aanvulling worden gezien op het congres Civil Society, dat zich richt op het maatschappelijk middenveld, in de volle breedte. Natuurlijk

wordt daar ook over fondsenwerving gesproken en natuurlijk komen er ook fondsenwervers. Als fondsenwervers horen we ook mee te praten over activeren van het maatschappelijk middenveld, alleen al omdat we daarvoor de financiële en andere middelen binnenbrengen. De Vakdag Fondsen- en Ledenwerving is echter, zoals het woord al zegt, een echte vakdag. Daar gaan de fondsen- en ledenwervers heen om van elkaar te leren en over hun vak te praten, met collega’s en toeleveranciers. Gratis toegang Het bepalen van datum, locatie én algehele opzet baseren we op de ervaringen bij de beide andere, zeer succesvolle evenementen. Gekozen is voor dezelfde accommodatie: het Maasgebouw van Stadion De Kuip in Rotterdam, prima bereikbaar met de auto (gratis parkeren) en het openbaar vervoer. De keuze voor het najaar is ingegeven door de ervaring, dat het voor bezoekers én standhouders een uitstekend moment is. In navolging van de beide voorbeelden, waar vele honderden mensen op afkwamen, krijgen medewerkers van goede doelen en andere wervende non-profits gratis toegang, mits bij voorinschrijving. Standhouders kunnen zich voor relatief lage prijzen verzekeren van een efficiënte en zeer toegankelijke standruimte. Medewerkers die niet tot de doelgroep horen betalen een geringe toegangsprijs. In het februarinummer van Vakblad Fondsenwerving komen we uitgebreid terug op de Vakdag Fondsen- en Ledenwerving 2007. Diegenen die nu al meer informatie willen kunnen mailen naar jan@fondsenwerving.nl.

Fondsenwerving december 2006

Hoezo aansprakelijkheid? Als bestuurder van een rechtspersoon sta je er meestal niet bij stil, dat je onder bepaalde omstandigheden aansprakelijk zou kunnen worden gesteld.

Mr. Jutta Wolf, notaris te Zoetermeer

Mr. Rob Beks, advocaat te Vught

Bestuurders gaan ervan uit, dat zij werkzaamheden verrichten voor de rechtspersoon en dat de rechtspersoon de gevolgen daarvan draagt. Dat is inderdaad de hoofdregel, maar onder omstandigheden kun je als bestuurder ook persoonlijk aansprakelijk zijn.

Verschillende soorten Bestuurdersaansprakelijkheid is geen begrip, dat in de wet voorkomt. Dat geldt ook voor de indeling van de verschillende soorten bestuurdersaansprakelijkheid. Je zou de volgende soorten bestuurdersaansprakelijkheid kunnen onderscheiden: 1. oprichtersaansprakelijkheid 2. registratieaansprakelijkheid 3. interne aansprakelijkheid 4. externe aansprakelijkheid 5. faillissementsaansprakelijkheid 6. ﬁscale aansprakelijkheid

De belangrijkste en meest bekende vormen van bestuurdersaansprake-

De oprichtersaansprakelijkheid gaat niet alleen over bestuurders. Het gaat om “degene, die namens op te richten vennootschap handelt”. Dat kan iedereen zijn. Vaak is het wel iemand, die bij de oprichting betrokken is en die later ook bestuurder wordt, maar het kan ook een toekomstig medewer-

In ons eerste artikel in deze serie (VFW augustus 2006) hebben we globaal uitgelegd, dat bestuurdersaansprakelijkheid een verzamelbegrip is voor verschillende soorten aansprakelijkheid. In dit tweede artikel in de reeks zullen we verschillende soorten aansprakelijkheid de revue laten passeren.

De opsomming is niet uitputtend. Je kunt ook nog denken aan strafrechtelijke aansprakelijkheid van bestuurders en andere minder voorkomende wettelijke bepalingen, waarbij de bestuurder persoonlijk aansprakelijk kan zijn.

lijkheid zijn de interne en externe aansprakelijkheid. Die komen in het volgende artikel van deze reeks aan bod. Nu zullen we een paar minder bekende en minder voorkomende vormen van bestuurdersaansprakelijkheid bespreken.

vanaf het begin vaak al over huisvesting beschikken. Het kunnen echter allerlei overeenkomsten zijn.

Fondsenwerving december 2006

Oprichtersaansprakelijkheid De levensloop van een rechtspersoon begint bij de oprichting. In die fase zijn degene die handelen namens op te richten vennootschap hoofdelijk aansprakelijk tot aan het moment, dat de rechtspersoon de handeling bekrachtigt. Het gaat dus om het aangaan van verbintenissen ofwel het sluiten van contracten namens de rechtspersoon voorafgaand aan de oprichting. Vaak worden huurovereenkomsten voor de oprichting aangegaan. De nieuwe rechtspersoon moet voor haar activiteiten

ker zijn, die namens de op te richten rechtspersoon de handtekening onder een overeenkomst zet of een eenvoudige bestelling doet. Degene die overeenkomst aangaat, is in feite zelf de contractspartij. De rechtspersoon waarvoor hij de overeenkomst wil sluiten, bestaat immers nog niet. Op het moment, dat de rechtspersoon de overeenkomst bekrachtigt, verandert dat. Dan is de rechtspersoon de contractspartij. Degene die handelde namens de rechtspersoon, is dan niet meer verantwoordelijk voor de gevolgen van de overeenkomst.

Als de rechtspersoon de overeenkomst echter ondanks de bekrachtiging niet nakomt, dan kan degene, die gehandeld heeft hoofdelijk aansprakelijk zijn, indien hij of zij bij het aangaan van de overeenkomst wist of redelijkerwijs kon weten dat de rechtspersoon haar verplichtingen niet zou kunnen nakomen. Dat is lastig te bewijzen, maar daarom is er bij de bv en nv een wettelijk vermoeden in het leven geroepen. Indien de bv of nv binnen één jaar na oprichting failliet gaat, dan wordt aangenomen dat degene die handelde wist of redelijkerwijs kon weten dat de bv of nv de verplichtingen niet kon nakomen. Tegenbewijs is mogelijk, maar vaak erg moeilijk. Registratieaansprakelijkheid Bestuurders zijn verplicht om de gegevens van de rechtspersoon op te geven aan het Handelsregister. Zij moeten een kopie van de

oprichtingsakte en de documenten, die met de stortingsplicht te maken hebben bij het Handelsregister deponeren. Zolang die handelingen niet zijn verricht, zijn de bestuurders aansprakelijk voor elke handeling die tijdens hun bestuur is verricht en waardoor de rechtsperson wordt gebonden. Bij stichtingen of verenigingen is de bestuurders overigens niet voor elke handeling aansprakelijk, maar uitsluitend voor eigen handelingen van de bestuurder.

gegevens aan het Handelsregister zijn opgegeven. De notaris zorgt veelal voor de toezending van de stukken aan het Handelsregister. Daarom komt het in de praktijk weinig voor, dat bestuurders te maken krijgen met deze vorm van bestuurdersaansprakelijkheid. Zijn de voormelde vormen van bestuurdersaansprakelijkheid voor u een verrassing? Lees dan de volgende keer weer mee. Dan gaan we in op de interne en externe aansprakelijkheid. Vooral bij de externe aansprakelijkheid zult u voorbeelden tegenkomen, die vrijwel elke bestuurder kan meemaken. Á

Ook deze registratieaansprakelijkheid kan vergaande gevolgen hebben. Stel, dat voor de rechtspersoon een lening wordt afgesloten met een bank voor de inschrijving bij het Handelsregister. Dan kunnen de bestuurders daarvoor persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.

Mr. Rob Beks, advocaat te Vugt (www.tilburg-beks.nl) Mr. Jutta Wolf, notaris te Zoetermeer (www.notaris-adacta.nl)

Overigens eindigt de aansprakelijkheid op het moment, dat de

WT_adv_ fundraising_NL 26-01-2006 16:14 Page 1 C

CY CMY

Fundraising Initiatives werft huis aan huis nieuwe donateurs: prima kwaliteit, lage kosten en geen budgetrisico's. Test ons en bel met Philip Bresser op 020 57 08 915 of e-mail naar philip@fundraising-initiatives.nl

www.fundraising-initiatives.nl

“Iedereen moet zich afvragen of hij wel genoeg doet” Op 7 december was, voormalig president van de Verenigde Staten, Bill Clinton in Nederland. Hij was als eregast aanwezig bij de Postcode Loterij WereldMeeting op Paleis Soestdijk, waar we hem een gezelschap van zo’n 130 beneﬁcianten van de Postcode Loterij, politici en andere betrokkenen zagen inspireren. Met deze bijeenkomst en allerlei andere activiteiten wil de Postcode Loterij een belangrijke impuls geven aan het onderwerp klimaatverandering. Daarom is ook de opbrengst van de extra trekking van 2005 (16,3 miljoen euro: 1

euro per Nederlander) toegewezen aan de HIERcampagne. Die wordt gevormd door achtendertig beneﬁcianten, met allerlei projecten en een campagne op het terrein van klimaatbeheersing. De WereldMeeting is een traditie die

de Postcode Loterij in 1999 is gestart. Eerdere sprekers waren Francis Fukuyama, Irene Kahn en Ruud Lubbers. Clinton Foundation beneﬁciant De Clinton Foundation trad begin dit jaar toe als de vijftigste beneﬁciant van de loterij. Dat betekent een bijdrage van op dit moment anderhalf miljoen euro per jaar, plus de mogelijkheid om speciale projecten in te dienen voor de extra trekking. Daaruit is in 2007 één miljoen euro geschonken aan de Foundation, speciaal voor het grotestedeninitiatief om de CO2-uitstoot terug te dringen. Klimaatverandering is een van de speerpunten van de Clinton Foundation. Bij zijn toetreding zei Clinton: “De loterij is een van de beste initiatieven die ik heb gezien om gewone mensen te betrekken bij goede doelen. Het moet een geweldig gevoel zijn om samen te winnen. Dit verdient navolging in andere landen. Ik ga mijn uiterste best doen om het werk van de Postcode Loterij onder de aandacht te brengen. Hierdoor hoop ik dat er een netwerk van gewone burgers over de wereld ontstaat dat zijn weerga niet kent, waardoor we wereldproblemen kunnen blijven aanpakken.”

Bill Clinton met Boudewijn Poelmann en Ellen Damsma van de NPL

Fondsenwerving december 2006

Ook tijdens de bijeenkomst op Paleis Soestdijk, waarbij ook ministerpresident Balkenende aanwezig was, liet Clinton merken onder de indruk te zijn van het succes van de Postcode Loterij en de bijdrage die daarmee wordt geleverd aan het werk van de NGO’s. Boudewijn Poelmann, voorzitter van de Postcode Loterij: “Hij heeft ons indertijd spontaan

toegezegd in het buitenland enthousiasme te wekken voor de Postcode Loterij. En dat heeft hij inmiddels ook op allerlei plaatsen gedaan. Daar zijn we heel blij mee.” In zijn speech besteedde Clinton veel aandacht aan het probleem

via de loterij de, sterk in belang toenemende, goede doelen te ondersteunen. Daar ligt het grote belang van de Postcode Loterij.” Het wereldwijde mobiliseren van gewone mensen en van leiders is een van de belangrijkste ingrediën-

“Postcodeloterij verdient navolging in andere landen” van de klimaatbeheersing. Daarnaast ging hij diep in op de, door hem als zeer belangrijk gekenmerkte, grote opkomst van de NGO’s, bij ons meestal aangeduid als goede doelen, en de snel groeiende mobilisering van gewone mensen. Beide zijn nodig om onze huidige, grote problemen op te lossen, aldus Clinton. Commitment Clinton toonde zijn toehoorders hoe de Nederlandse Postcode Loterij twee belangrijke, naoorlogse ontwikkelingen in zich verenigt en mede daarop haar succes baseert. In de afgelopen decennia beleefden de NGO’s een enorme opkomst. In landen waar ze al waren zijn ze in aantal sterk toegenomen. En in een land als Rusland, waar ze in de tijd van het ijzeren gordijn eenvoudigweg niet bestonden, zijn er nu zo’n

ten van het succes van de Clinton Foundation. Clinton zelf liet er op Paleis Soestdijk geen misverstand over bestaan dat juist de mondiale mobilisering de sleutel zal zijn voor de oplossing van veel van onze grootste problemen. Deels omdat het die mensen zelf zijn, die hun gedrag op een aantal punten moeten veranderen, maar ook omdat zoveel mogelijk mensen het werk van de NGO’s moeten ondersteunen. Hij organiseert elk jaar een bijeenkomst van afgevaardigden van regeringen en NGO’s

die periode onze belangrijkste problemen kunnen oplossen, als we er maar genoeg aan doen. Zijn spectaculaire beslissing om nu al te besluiten de Gates Foundation op termijn op te heffen, ging gepaard met de prognose dat de Foundation voortaan zo’n 3,5

“Problemen oplossen door mensen te mobiliseren” van over de hele wereld. Hij vraagt hun om persoonlijke betrokkenheid bij het werken aan allerlei problemen zoals hiv/aids, tbc, lepra en klimaatverandering. Clinton: “En ik controleer dat ook.

“Appelleer aan de mogelijkheden van de mensen zelf” 630.000. Niet alleen kwamen er wereldwijd veel meer NGO’s bij, maar ook nam hun functie sterk in betekenis toe. Die andere belangrijke ontwikkeling is de opkomst van het internet. Met de mogelijkheden van het internet was, voor het eerst in de geschiedenis, bijna iedereen in staat om actie te ondernemen en het publiek in beweging te krijgen, standpunten en meningen te verspreiden. Clinton: “In de Postcode Loterij komen die ontwikkelingen samen. Massa’s gewone mensen worden gemobiliseerd en ertoe aangezet

Boudewijn Poelmann, Yvo Opstelten en Bill Clinton

Diegenen die het er bij laten zitten, nodig ik de volgende keer niet uit. Het gaat om daadwerkelijk commitment, dat is essentieel.” Optimisme Clinton vertoont hetzelfde optimisme als Bill Gates, die recent besloot om zijn Gates Foundation op te heffen, vijftig jaar nadat de laatste van de drie bestuursleden (hijzelf, zijn vrouw en Warren Buffet) zal zijn overleden. Hij wil met het werk van zijn stichting volledig focussen op de 21e eeuw, omdat hij van mening is dat we in

miljard US-dollar per jaar zal uitgeven aan haar doelstellingen. Ook Clinton gelooft er heilig in dat een probleem als klimaatverandering zal worden opgelost, als men maar genoeg mensen in beweging krijgt. Of organisaties, zoals het verbond van een groot aantal grote steden, die met steun Ë

De missie van de William J. Clinton Foundation is het versterken van de mogelijkheden van mensen in de Verenigde Staten en de rest van de wereld om de uitdagingen van de mondiale wederzijdse afhankelijkheid aan te kunnen. Om dat te bereiken heeft de Clinton Foundation programma’s en partnerships op de volgende gebieden: gezondheid en veiligheid, economische versterking, leiderschapsontwikkeling en verzoening tussen groepen met een verschillend ras, etnische of religieuze achtergrond. Info: www.clintonfoundation.org

Fondsenwerving december 2006

nieuwe manier kijken naar economische groei en welvaart. Medicijnen tegen hiv/aids waren heel duur en onbetaalbaar voor derdewereldlanden. Ik heb de producenten uitgelegd dat je ook in de ontwikkelingslanden geld kunt verdienen met medicijnen, als je maar zo slim bent om genoegen te nemen met kleine marges. Dat kan, want de aantallen zijn enorm. In de nieuwe economie gaat het om kleinere marges, maar grotere omzetten. Voor 60 cent per dag helpen we nu hiv-patiënten aan medicijnen, overal ter wereld.” “Veel problemen kunnen we uiteindelijk alleen oplossen als we overal mensen mobiliseren en lokale mogelijkheden en middelen aanboren. En ik zie voortdurend dat landen daar in slagen, zoals India bijvoorbeeld. We moeten accepteren dat iedereen recht heeft op werk en inkomen. En dat kan alleen als er economische groei is. Maar het is goed mogelijk tegelijk een succesvolle strijd voor het milieu te voeren. In Engeland lukte het de criteria van het KyotoverË van de Clinton Foundation, partners geworden zijn in het terugdringen van de CO2-uitstoot. Tijdens de bijeenkomst werd, in aanwezigheid van burgemeester Yvo Opstelten, bekendgemaakt dat ook Rotterdam, een van de vier grootste havensteden ter wereld, tot dat netwerk van inmiddels veertig steden is toegetreden. Clinton kwam ook met het idee voor de oprichting van een wereldfonds voor schone energie, vergelijkbaar met het ‘Global Fund’ ter bestrijding van hiv/aids, malaria en tbc. Aan dat doel dragen individuele mensen, overheden, nationale en internationale organisaties bij en het heeft de Gates Foundation als een van de belangrijkste gevers. Zo’n fonds is volgens Clinton ook nodig voor de klimaatbeheersing. Clinton: “We moeten op een

Fondsenwerving december 2006

gesignaleerde wereldbeweging leiding geven?” Clinton: “Vraag niet welke instellingen de leiding moeten nemen. Hoe belangrijk het werk van bepaalde instellingen ook is, het gaat er juist om dat er een wereldwijde beweging komt waar zoveel mogelijk mensen aan meedoen en zelf aan bijdragen. Iedereen moet zich afvragen of hij wel genoeg doet.” Kunt u zich voorstellen dat de omvang van diverse problemen juist ontmoedigend werkt, als je mensen wilt mobiliseren?” Clinton: “Appelleer aan de mogelijkheden van de mensen zelf. Denk eens terug aan de tijd toen je nog maar een jaar of tien was. Hoeveel tegenslagen heb je in je leven gehad? Hoe vaak zijn dingen niet gelukt? En toch ben je gekomen waar je nu bent. Want je had toegang tot hulpbronnen om je problemen op te lossen en je greep kansen die zich voordeden er weer uit te komen. Je wist dat daarvoor

“Nog nimmer waren zoveel mensen actief voor de publieke zaak” drag te halen en toch veel meer arbeidsplaatsen te creëren. Met behulp van de inzet van NGO’s, bedrijven en individuele mensen kunnen we over zeventig jaar een schone economie hebben.” “Hoe krijg je al die mensen in beweging?” Clinton: “Gewoon door ze uit te leggen hoe belangrijk het is. En het werkt echt. Zelfs onze boeren, traditioneel geen milieuactivisten, merkten aan de gewijzigde omstandigheden waaronder ze oogstten, dat verandering nodig is.” Welke instituties zoals de VN, of NGO’s, moeten aan de door u

je eigen inspanningen essentieel zouden zijn en het is je gelukt. Dat besef, daar moeten en kunnen we wereldwijd mensen van overtuigen. Bovendien hebben nog nooit in de geschiedenis van de mensheid individuele burgers zoveel mogelijkheden gehad om aan de publieke zaak te werken. Met de kracht die daarvan uitgaat kunnen we heel veel problemen oplossen.” Á Jaap Zeekant Foto’s bij dit artikel en op de voorpagina: Roy Beusker Fotograﬁe (www.roybeusker.nl), met dank aan De Schepper Campagnes (www. schepper.nl).

SCP-onderzoek ondersteunt de visie van Bill Clinton Meestal gaan studies van het Sociaal en Cultureel Planbureau over kwetsbare groepen en achterstandssituaties. Deze keer is de insteek optimistisch. Voor het eerst komt het SCP nu met een onderzoek naar groepen die het wel goed doen en goed hebben en die, soms tegen de verdrukking in, vooroplopen bij ontwikkelingen en door bijzondere inspanningen een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de samenleving. Het is een positief en hoopgevend rapport geworden, dat op op 7 december verscheen, precies op de dag dat Clinton de gasten van de Postcode Loterij in Paleis Soestdijk toesprak, tijdens de Postcode Loterij WereldMeeting. Clinton hield zijn gehoor voor dat we veel van onze huidige problemen kunnen oplossen wanneer zoveel mogelijk mensen gemobiliseerd worden om, ieder vanuit zijn eigen mogelijkheden, daaraan mee te helpen. Het onderzoek van het SCP maakt met concrete voorbeelden duidelijk dat de ontwikkeling, waarover Bill Clinton met zoveel enthousiasme vertelde, ook in Nederland plaatsvindt. Evenals Clinton wijzen SCPdirecteur Paul Schnabel en zijn mensen op de noodzaak op een

den en ooit eerbiedwaardige instituten omschrijven zichzelf als bedrijf en maken zich zorgen over hun rendement. Het is niet alleen maar beeldspraak, de metaforen weerspiegelen ook een veranderende werkelijkheid en openen nieuwe perspectieven op de toekomst. Dat is er dan een van kansen die voor het grijpen liggen, van niches in de markt die gevonden moeten worden en ook van investeringen die duurzaamheid moeten brengen waar vroeger continuïteit een gegeven was.” Investeren in vermogen Terwijl Clinton een krachtig beroep doet op mensen en organisaties om actief mee te doen, geeft het SCP zijn onderzoek het verbindende thema ‘Investeren in vermogen’ mee: “Het investeren van vermogen is gericht op een groei van de middelen waar iemand over kan beschikken, investeren naar vermogen verwijst naar de verschillen tussen mensen, in hun mogelijkheden middelen in te zetten. In beide gevallen gaat het om een voordeel dat extern

Nieuwe economische realiteit biedt kansen nieuwe manier naar economische groei te kijken: “Begrippen als sociaal en cultureel kapitaal zijn algemeen gangbaar geworden. Diensten en zelfs personen worden als producten gedeﬁniëerd. Kerkgangers en kiezers blijken te bewerken markten te zijn gewor-

behaald kan worden, terwijl ‘investeren in vermogen’ verwijst naar een intern te behalen voordeel. Dat wil zeggen naar de versterking van de competentie, de verbetering van de situatie of de vergroting van de kansen van de eigen persoon of groep.”

SCP-directeur Paul Schnabel

Van onze NGO-sector is bekend dat deze in belangrijke mate steunt op vrijwilligerswerk. Het SCP signaleert de kracht van een sterke vrijwilligerssector: “Lang niet altijd staat de eigen inzet ook in dienst van het eigenbelang of eigen voordeel. Veel vrijwilligerswerk is een investering in het leven van anderen, die men graag gunt wat men zelf al heeft of kan. Er is geen direct eigenbelang mee gemoeid om als vrijwilliger een migrant te helpen zijn weg in de Nederlandse samenleving te vinden. De meerwaarde die dat oplevert, komt uiteindelijk wel weer ten goede aan de samenleving, maar niet aan de investeerder persoonlijk.” Het SCP laat zien dat initiatieven van burgers om hun buurt leefbaar te houden, toenemen. Soms is dat de optelsom van investeringen Ë Fondsenwerving december 2006

Ë in de eigen woningen, waardoor een hele wijk op een hoger plan komt. Veel intiatieven liggen in het repressieve vlak, zoals het terugdringen van verloedering en overlast door het stellen van regels en door toezicht, inbraakbeveiliging en schoonmaakwerk. De laatste jaren is er ook meer

doen aan maatschappelijk ondernemen en, in aanvulling op de traditionele agrarische activiteit van voedsel- en sierteeltproductie, investeren in maatschappelijke functies. Denk daarbij aan het zelf produceren en vermarkten van kaas, het beschermen van weidevogelbescherming, alternatieve

Vrijwilligerswerk meerwaarde voor de samenleving

Document1

aandacht gekomen voor het verbeteren van de sociale samenhang en onderlinge vertrouwdheid van bewoners, onder meer door middel van welkomstgesprekken, feesten en vormen van participatie van bewoners in het beheer van hun buurt.”

energieproductie, zorgboerderijen en rondleidingen. Het investeren in biologische teelt, in ecologische duurzaamheid en diervriendelijkheid, komt de kwaliteit van voedsel ten goede. Zo krijgt het maatschappelijk ondernemen van boeren betekenis voor de samenleving.

Boeren Net als Clinton, komt ook het SCP met de boeren als voorbeeld. Gesignaleerd wordt dat zij meer

Informele zorg wordt in Nederland vaak, veel, lang en met grote vanzelfsprekendheid verleend. Sociale netwerken vertegenwoordi-

16-11-2005

10:13

gen een groot vermogen voor de Nederlandse samenleving als geheel, maar ook voor ieder individu dat deel uitmaakt van zo’n netwerk. Mensen gaan daarin zo ver dat die informele zorg voor de gevers zelfs een last kan worden. Vaak is het fysiek en emotioneel zwaar en kost het de helper ook nog al eens geld. Het is denkbaar dat door deze ontwikkeling Nederland met minder collectieve voorzieningen toe zal kunnen. Wel wordt vastgesteld dat dat ook een prijs heeft, in de vorm van kosten voor ondersteuning en verlies aan arbeidsuren en daarmee verlies aan collectieve en individuele welvaart. Intussen wordt uit het onderzoek ook duidelijk dat de kracht van de burgerbeweging nog kan toenemen, naarmate de overheid daarvoor belemmeringen wegneemt en zorgt voor ondersteunende voorzieningen. Á Jaap Zeekant

Pagina 1

haalt u er uit, wat er in zit!

Response. Daar zet u alles voor in. Uw strategie was nog nooit zo doeltreffend. Het creatieve team heeft zich zelf overtroffen. De database is geheel geactualiseerd. Het drukwerk glanst u tegemoet. En dan.

couverteren inkjetprinting laserprinting nabewerken kettingformulieren vouwen banderen folie-verpakken sealen postzegels plakken stempelen synchroon couverteren

Dan zal het toch niet gebeuren dat uw mailing er te laat uit gaat. Of dat een brief in de verkeerde envelop terechtkomt. Of dat een envelop niet alle onderdelen bevat. Dankzij Intermail weet u zeker dat de consument alles uit uw mailing haalt wat er in hoort te zitten. En u dus ook! Of het nu gaat om duizenden of miljoenen stukken. Couverteren of personaliseren. Kettingformulieren of premiums. Coupon clearing of cash refunds. Intermail heeft de mensen en de middelen om uw DM-actie te verwerken. Tot in de puntjes. Hoe kan het ook anders? Jaarlijks gaan er zo’n 150 miljoen mailings door onze handen. Of door onze machines. U wilt alles uit uw mailing halen wat er inzit? Dan heeft Intermail de techniek. Daar vertellen we graag meer over. En ook hoe het zit met prijs en planning. Neemt u contact op met Gert Rothert of Robert Palmer: 0252 - 673866.

via camerasysteem fulfilment en responseverwerking handmatige verwerking

Fondsenwerving december 2006 P. 36 bijzondere mailings

Intermail b.v. Westerdreef 3 2152 CS Nieuw Vennep Telefoon: 0252 - 673866 Fax: 0252 - 674828 Internet: www.intermail.nl

â&#x20AC;&#x2DC;In onze business scheelt een dag later heel veelâ&#x20AC;&#x2122;

Een goede mailing is precies op tijd. Doelgroep en propositie hebben een ideaal moment waarop ze elkaar treffen. Een onderwerp is actueel, het call center is stand-by, de mediacampagne loopt. Mailit is zich dat goed bewust. Afspraak is bij ons daarom afspraak. En snelheid kost niets extra. Of het nu om printen, couverteren of het hele project gaat. Mailit neemt verantwoordelijkheid voor uw mailing. U houdt grip op uw resultaat. Bel, mail of kijk op www.mailit.nl voor meer informatie. Robert Farenhorst en Frank Veenstra vertellen u graag meer.

Mailit. Doeltreffend.

Column De ‘landelijken’ en de ‘lokalen’: concurrentie of complementariteit? Sinds kort ben ik betrokken bij een kleinschalig particulier initiatief op het gebied van de ontwikkelingssamenwerking. Ik help de stichting East Africa Support, een heel jonge stichting die in Oeganda een groep vrouwen wil ondersteunen bij het opzetten en exploiteren van kleine bedrijfjes om in hun levensonderhoud te voorzien. Ik kwam met de stichting in contact via mijn dochter, die er bestuurslid van is. Of ik wilde helpen bij de fondsenwerving, was de vraag. En zo ging ik me als vrijwilliger weer bezig houden met het ‘gewone handwerk’ van het fondsenwerven. Een verademing na vele jaren vergaderend, nota’s lezend en schrijvend, besturend en adviserend in de sector gefunctioneerd te hebben. Ik ben een van de vele ‘doe-hetzelvers’ in het ontwikkelingswerk geworden. NRC besteedde onlangs ruim aandacht aan deze groep. Alleen al op het gebied van ontwikkelingssamenwerking zijn er in ons land momenteel zo’n 5000 particuliere initiatieven. En dit aantal groeit nog steeds. “Het lijkt de tendens voor de toekomst te worden”, aldus Rien van Gendt, directeur van de Van Leer Foundation, onlangs op het Civil Society congres. Dat de grote goededoelenorganisaties niet altijd enthousiast reageren was te verwachten. Jeanne Roelofs van Unicef Nederland spreekt van wildgroei en vindt die ontwikkeling zorgelijk. Op zich een reactie die vanuit haar functie wel te begrijpen is. Maar of hij adequaat is,

vraag ik mij af. Er is door allerlei incidenten bij het publiek wantrouwen ontstaan jegens de gevestigde orde van de goede doelen. Voeg daarbij dat mensen steeds meer reizen en in direct contact komen met noodsituaties, die weinig of geen aandacht krijgen vanuit bestaande kanalen en je hebt een verklaring voor de groei van de doe-het-zelvers. Recent onderzoek van de Donateurvereniging, uitgevoerd door Delphi en met steun van NCDO, toont dat kleinschaligheid en de daarmee gepaard gaande grotere betrokkenheid en transparantie, veel donateurs voor dat soort initiatieven doet kiezen. De overheid is er bepaald niet ongelukkig mee en stimuleert de ontwikkeling zelfs met subsidieregelingen. Natuurlijk is het niet allemaal koek en ei. Er is een enorme diversiteit binnen de grote groep van de doehet-zelvers. Er zijn initiatieven waar uiterst professioneel gewerkt wordt: een meerjarenplan wordt opgesteld, een transparante administratie wordt opgezet en er is sprake van goede verslaglegging. Maar er zijn ook initiatiefnemers die van start gaan met slechts enthousiasme en een grote dosis naïviteit als bagage. Hier ligt een taak, of liever een kans voor de grote organisaties deze initiatieven te helpen. Maar helaas wordt die kans niet altijd gegrepen. Brechtje

Paardekoper stelt in een artikel in ‘Vice Versa’ (februari 2006) dat de grote ontwikkelingsorganisaties onvoldoende anticiperen op de ontwikkeling. Zij geven meestal wel ondersteuning aan particuliere initiatieven. Maar ze doen dat, volgens het NCDO-onderzoek, vaak op een irriterend belerende wijze. Dat doet bij burgers en bedrijven het idee ontstaan dat zij weliswaar actief mogen zijn, als dat maar gebeurt op de voorwaarden van de gevestigde orde. En dus kiest men voor eigen projecten, los van de grotere organisaties.

Maerten C.G.Verstegen

Het zijn gemiste kansen, gebaseerd op onterechte gevoelens van concurrentie. Er is geen sprake van concurrentie. Doe-het-zelvers spelen vaak in op behoeften waarop de grote fondsen niet kunnen inspringen. Particuliere initiatieven en de professionele sector kunnen uitstekend naast elkaar bestaan. Er is eerder sprake van elkaar aanvullen dan van concurreren. Zou dat eigenlijk ook niet gelden voor de lokale en de landelijke doelen in de andere sectoren? Dat de ‘lokalen’ een steeds belangrijker plaats gaan innemen in de ﬁlantropische sector, staat voor mij vast. Hopelijk zien de ‘landelijken’ en ‘de lokalen’ beide in dat het in ieders belang is om niet te denken in termen van concurrentie, maar het te zoeken in het elkaar aanvullen. Misschien leidt dat op den duur wel tot het verdwijnen van de toch enigszins kunstmatige scheiding tussen de twee groepen, wellicht ook in bestuurlijke zin. Á

Fondsenwerving december 2006

Wie maakt deze organisaties succesvol? 37% groei in netto resultaat in de laatste twee jaar 200% groei in inkomsten uit automatische incasso in twee jaar 40% groei van het donateursbestand in het laatste jaar 290.000 nieuwe donateurs geworven in Europa In drie jaar

HAARLEM (NL) • HANNOVER (GER) • LILLE (FR) • LONDON (GB) adfinitas relationship marketing b.v. (Netherlands) • Tel. +31 (0)23 - 55 31 09 0 • www.adfinitas.nl adfinitas relationship marketing GmbH (Germany) • Tel. +49 (0)511 - 52 48 73 0 • www.adfinitas.de adfinitas relationship marketing Sarl (France) • Tel. +33 (0)3 - 28 04 52 40 • www.adfinitas.fr adfinitas relationship marketing Ltd. (United Kingdom) • Tel. +44 (0)20 - 82 38 59 50 • www.adfinitas.com

Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid van een goed doel wordt een steeds belangrijkere indicator. Omdat betrouwbaarheid voor bijna iedereen dezelfde deďŹ nitie heeft, is het zelfs een betere indicator dan de tevredenheid van de gevers. Het Nationaal Geefonderzoek dat elk jaar door bureau Mediad uit Rotterdam wordt uitgevoerd, geeft antwoord op de vraag: worden Goede doelen organisaties als betrouwbaar ervaren? Ook als medewerkers van goededoelenorganisaties een lijstje wordt voorgelegd met gewenste imagowaarden, komt regelmatig het woord vertrouwen of betrouwbaar als een van de gewenste imagoele-

menten naar voren. Elk goed doel wil als betrouwbaar te boek staan. Standaardvragen De drie standaardvragen waarmee het Nationaal Geefonderzoek wordt gestart betreffen globale attitudes. Allereerst wordt gevraagd om een algemeen oordeel te geven over fondsenwervende organisaties. Daarna wordt gevraagd om de noodzaak van het

bestaan van dergelijke organisaties uit te drukken in een rapportcijfer. De derde algemene attitudevraag heeft betrekking op de betrouwbaarheid van de organisaties. Sinds jaar en dag wordt het algemene oordeel van de bevolking weergegeven met een waarderingscijfer van 6.8, op een schaal van 1 - 10.

Algemeen oordeel

2002 6.8

2003 6.8

2004 6.8

2005 6.8

Ook geeft al sinds lang ongeveer 10% van de bevolking een onvoldoende op de vraag naar een algemeen oordeel over goede doelen. Ă&#x2039;

Fondsenwerving december 2006

Document1

16-11-2005

12:19

Fondsenwerving Pluspagina

PaginaDocument1 1

DRTV en radio-campagnes donateurs- en ledenwerving bouwen aan uw ‘merk’

12:31

Pagina 1

Ondersteuning op het gebied van: - Europese subsidies - Fondsenwervingsactiviteiten - Het doorlichten van de interne organisatie - Het structureren van organisatieprocessen

Bel: Frank van Leer: 0345 - 599 955 vanleer@drtv.nl

www.drtv.nl adv bsl 57x57 16-03-2006

16-11-2005

Annette J.Th. Eikmans Telefoon 070-3943701 E-mail: mail@inter-connectie.com

13:48

Pagin

Document1

U zoekt adressen in de gezondheidszorg? • (Zorg)instellingen • Bedrijven Voor meer informatie, kunt u contact opnemen met Ron Arons: T 030 – 638 36 64, E r.arons@bsl.nl

16-11-2005 12:18 www.bsl.nl

Document1

• Fiscale, organisatorische en financiële advisering en troubleshooting • Begeleiding van fusie- en splitsingsprocedures • Samenstelling en controle van jaarrekeningen • Verzorgen van (salaris)administraties

12:17

Pagina 1

Montagne Services stimuleert nieuwe ontwikkelingen in de not-for-profitsector en in de wereld van duurzame ontwikkeling. We doen dit met eigen onderzoek, fondsenwervings- en marketingadvies, en met de ontwikkeling van fondsenwervingsconcepten.

Wij beschikken over maar liefst ruim 70.000 adressen van: • Huisartsen • Specialisten • Apothekers • Tandartsen

16-11-2005

Vlietlaan 44B-1 1404 CC Bussum 06- 5420 3130 montagneservices@planet.nl

Pagina 1

Direct Marketing & Fundraising adirectsolution@comcast.net ERICA WAASDORP President

Postbus 3241, 3760 DE Soest, 030 229 2514

508.428.4753

BLOOM

unfolding human potential in fundraising • training • consultancy • advies internationale fondsenwerving • coaching en mentoring • interim management

FAX 270.633.1744 P.O. BOX 757 MARSTONS MILLS, MA 02648 www.adirectsolution.com

Wat zet jou in beweging? Wanneer presteer jij het beste? Ga op ontdekkingstocht. Krijg zicht op je mogelijkheden!

Contact met collega’s, Opleidingen en training & Belangenbehartiging. Secretariaat NGF p/a Postbus 2047 4200 BA Gorinchem Tel.: 0183 – 64 10 15 E-mail: info@ngf.nu

Bel Corine Aartman 0182 582 995/06 107 22730 corine@bloomconsultancy.nl www.bloomconsultancy.nl

www.inzichtconsulting.nl

WORD NU LID!

“Voor leven en werken – met plezier!”

WWW.NGF.NU

GF ad pluspagina.indd 1

22-03-2006 09:24:0

Ë Het rapportcijfer voor de noodzaak van het bestaan van goede doelen is ook al jaren gelijk. De bevolking geeft een 7.5 voor de noodzaak van het bestaan.

Noodzaak bestaan

2002 7.4

2003 7.4

Hierbij is een lichte daling te zien van het percentage respondenten dat een onvoldoende geeft voor noodzaak van bestaan van goededoelenorganisaties. Het cijfer voor de betrouwbaarheid schommelt wel, al zijn de ﬂuctuaties beperkt.

Betrouwbaarheid

2002 6.4

2003 6.3

In 2002 gaf 20% van de bevolking de goede doelenorganisaties een onvoldoende. In de daaropvolgende jaren is dit percentage gestegen tot 24%. Strijkstok De respondenten die negatiever zijn gaan denken over goededoelenorganisaties, geven vaak de negatieve publiciteit over de goede doelen als reden op, met uitspraken als: “Steeds die negatieve publiciteit op het nieuws”, “Negatieve berichtgeving in de krant”, “Al die affaires in de media”, “Negatieve publiciteit geweest”, “Door alle verhalen die je leest” en “Minder leuk nieuws over de organisaties”. Het (vermeende) gedrag van goede doelen wordt door een aantal respondenten als reden gegeven voor een negatieve attitude ten opzichte van de goededoelenorganisaties. Dat werd o.a. zo uitgedrukt: “De organisatie (..) komt als organisatie negatief over, het doel is niet negatief”, “Organisaties maken hoge kosten”, “Dat ze de

zaak belazeren”, “Je hoort wel eens dat ze het geld in eigen zak steken”, “Er is een soort zelfverrijking door de bazen”, “De directeur van (..) stak het in zijn eigen zak” en “Met name door het gedrag 2004 2005 van (..) is mijn 7.5 7.5 kijk een beetje veranderd”. Ook de gedachten over een strijkstok zijn debet aan een negatieve attitude ten opzichte van goededoelenorganisaties: “Omdat er veel aan de strijkstok blijft hangen”, “Geld verdwijnt in verkeerde zakken” en “Steeds grotere wordende strijkstok”. Mediad zal de betrouwbaar2004 2005 heid van goede 6.2 6.3 doelen blijven onderzoeken. Als goed doel kunt je gelukkig veel doen om je betrouwbaarheid te verhogen, wat zeker kan resulteren in stijgende opbrengsten. Dat is goed nieuws want het percentage van ‘eigen fondsenwerving’ staat al jaren onder druk.

in kaart. De percentages vergeleken over een periode van vijf jaar laat een duidelijk trend zien.

Verloop percentage giften 2000 - 2005 Het aantal giften is gegroepeerd rond vier begrippen. Deze begrippen zijn: Small = 1 t/m 4 giften Medium = 5 t/m 9 giften Large = 10 t/m 24 giften Extra large = 25 of meer giften

Verandering percentage geefbedrag Ook het geefbedrag is in vier categorieën opgesplitst. Small = 1 t/m 9 euro Medium = 10 t/m 19 euro Large = 20 t/m 49 euro Extra large = 50 of meer euro Van beide voorgaande tabellen is een kruising gemaakt per jaar. In de kolom staat het bedragpercentage in de rij staat het percentage giften, met een dergelijk bedrag. Het aantal ‘large’ en ‘extra large’ neemt toe, maar het aantal giften per jaar neemt af. Het aantal giften van 2005 is al aanzienlijk lager dan 2004.

Bank- en/of giro-overschrijvingen

Jaar 2002 2003 2004 2005

Small 57% 50% 53% 64%

Medium 17% 18% 16% 14%

Large 19% 24% 23% 17%

Extra large 7% 7% 8% 5%

Large 20% 25% 26% 30%

Extra large 5% 7% 10% 10%

Gedoneerde bedragen per donatiegroep

Jaar 2002 2003 2004 2005

Small 28% 24% 22% 18%

Medium 47% 44% 42% 42%

Ontwikkeling giften We kijken naar het verloop van het aantal en hoogte van de giften over een periode van vijf jaar. Het Nationaal Geefonderzoek van Mediad brengt ook het aantal giften versus de hoogte van de gift

Als deze trend zich voortzet, zullen de inkomsten uit mailings hard gaan dalen. Het aantal giften neemt namelijk af, en dit wordt maar gedeeltelijk gecompenseerd door hogere giften. Ë

Fondsenwerving december 2006

Gezocht:

beneficianten Functie-omschrijving: • U werft supporters voor uw eigen organisatie, ondersteund door de Support Actie • Maar liefst 80% van de opbrengst rechtstreeks voor uw organisatie • Uw supporters maken ieder kwartaal kans op de prijzen van de Support Actie loterij • U heeft al opbrengst vanaf 1 supporter

Functie-eisen: • U bent een goed doel, vereniging of stichting • U bent ingeschreven bij de Kamer van Koophandel

Geïnteresseerd? Meld uw organisatie nú aan op www.supportactie.nl

Ga voor meer informatie naar www.supportactie.nl

Jaar 2002 Small bedrag Medium Large Extra large Totaal

Small 16% 27% 10% 3% 56%

Medium 5% 8% 3% 1% 17%

Large 5% 9% 4% 1% 19%

Extra large 2% 3% 2% 0,5% 7,5%

Totaal 28% 47% 19% 5,5%

Jaar 2003 Small bedrag Medium Large Extra large Totaal

Small 10% 22% 13% 5% 50%

Medium 5% 8% 4% 1% 18%

Large 7% 10% 6% 1% 24%

Extra large 2% 4% 2% 0,5% 8,5%

Totaal 24% 44% 25% 7,5%

Jaar 2004 Small bedrag Medium Large Extra large Totaal

Small 10% 24% 14% 6% 54%

Medium 4% 7% 4% 1% 16%

Large 7% 8% 6% 2% 23%

Extra large 2% 4% 2% 1% 9%

Totaal 23% 43% 26% 10%

Jaar 2005 Small bedrag Medium Large Extra large Totaal

Small 9% 23% 23% 8% 63%

Medium 4% 7% 2% 1% 14%

Large 4% 9% 4% 1% 18%

Extra large 1% 2% 1% 0,5% 4,5%

Totaal 18% 41% 30% 10,5%

Ë De oudere generatie wordt met het jaar kritischer, en de nieuwe aanstaande geversgeneratie is helemaal niet gewend om te responderen op mailings, maar is wel gewend aan interactie via het internet en via referenties van hun directe omgeving. Laat de gever meebeslissen Het wordt steeds belangrijker om ons donateursbestand goed te analyseren en verschuivingen te signaleren. Telemarketing wordt nu

ingezet om bestaande donateurs op te waarderen, de donateur wordt benaderd met het verzoek voor een hogere gift per maand of per kwartaal. Maar telemarketing is geen garantie voor de toekomst. Het ontwikkelen van nieuwe producten is daarom een succesvollere methode om uw bestaande donateurs op te waarderen. Goede doelen zouden meer tijd moeten besteden aan productinnovatie. Producten van goede doelen

dienen ontwikkeld te worden vanuit het gesloten ketenprincipe. Dat houdt in dat het product wordt ontwikkeld met medewerking van medewerkers, donateurs en potentiële donateurs in combinatie met consequent relatiebeheer en terugkoppeling van resultaten, positief en negatief. Dat zal de betrokkenheid van alle donateurs verhogen, en bijdragen aan het werven van nieuwe donateurs. Goede doelen moeten zeer alert zijn op het percentage eigen fondsenwerving. Het is van groot belang dat een goed doel een relatie blijft onderhouden met gevers en ontwikkelt met potentiële gevers, rekening houdend met veranderende eisen en wensen. Het is daarom verstandig gevers en potentiële gevers actief te betrekken bij het vaststellen van het beleid voor fondsenwerving en communicatie. Samenwerking met gevers leidt ook tot een hogere betrouwbaarheid en biedt een betere garantie voor een succesvolle toekomst. Á David Berg

Gedoneerde bedrag per donatiegroep per leeftijdsgroep

Jaar 2005 18-34 Small bedrag Medium Large Extra large Totaal

Small 12% 24% 27% 13% 76%

Medium 2% 4% 2% 0% 8%

Large 4% 9% 1% 1% 15%

Extra large 0% 2% 1% 0% 3%

Totaal 18% 39% 31% 14%

Jaar 2005 35-54 Small bedrag Medium Large Extra large Totaal

Small 9% 24% 27% 6% 66%

Medium 5% 6% 3% 2% 16%

Large 4% 7% 3% 1% 15%

Extra large 2% 2% 1% 0,5% 5,5%

Totaal 20% 39% 34% 9,5%

Collecte? Wij regelen alles! www.graﬁfors.nl

Bel 06 2043 7765

Fondsenwerving december 2006

CBF-Keur: effect of defect? Kortgeleden kopte een persbericht: CBF-Keur verhoogt inkomsten goede doelen. Een onderzoek van socioloog René Bekkers (Universiteit Utrecht en Vrije Universiteit Amsterdam) wijst erop dat het CBF-Keur de inkomsten van goede doelen het afgelopen decennium heeft verhoogd. Goede doelen die het CBF-Keur kregen zagen hun inkomsten met gemiddeld 7% stijgen. De gemiddelde jaarlijkse groei onder de onderzochte goede doelen die geen CBF-Keur kregen was slechts 1%. Bekkers: “De inkomsten van goede doelen zijn in de jaren 90 veel harder gegroeid dan de economie. Nu weten we dat deze groei gedeeltelijk is veroorzaakt door de invoering van het CBF-Keur.” Voor het onderzoek heeft Bekkers gebruikgemaakt van twee eerder verzamelde gegevenssets. Voor het individuele geefgedrag is dat het onderzoek Geven in Nederland (GIN). Daarvoor zijn indertijd indertijd 1246 respondenten benaderd. Daaruit bleek dat in 2002 33,6% het Keur kende. In 2004 was dat 42,9% geworden. Deze stijging met 9,2 procentpunt is een toename van ongeveer 33%. Voor het bestuderen van de inkomstenontwikkeling bij de fondsenwervende instellingen zijn de cijfers gebruikt van 157 goede doelen die in de periode 19942004 hun ﬁnanciële gegevens aan het Centraal Bureau Fondsenwerving ter beschikking stelden. Diegenen die onbekend waren en bleven met het Keur, leverden in 2003, met een gemiddeld bedrag van € 169,-, een stijging op van 3,68% t.o.v. 2002. Diegenen die het Keur al kenden in 2002 en nog steeds in 2003 gaven in dat jaar gemiddeld € 419,- wat neerkomt op 6% meer. Diegenen die in 2002

Fondsenwerving december 2006

het Keur niet kenden, en in 2003 wel, gaven € 260,- wat een stijging is van maar liefst 25%. Het onderzoek levert een sterke aanwijzing op voor de positieve invloed van het Keur. Maar enig relativeren is op zijn plaats. Hoeveel men geeft, hangt vooral

��

samen met hoe vaak men gevraagd wordt. Die, vooral schriftelijke verzoeken om een bijdrage, zorgen er ook voor dat veel mensen het keurmerk te zien krijgen. We mogen er rustig van uitgaan dat voor een deel van de gevers de kennismaking met het Keur, hand in hand gaat met het geven van ﬁnanciële steun. Maar om in die gevallen de invloed van het Keur te bepalen, is nader onderzoek nodig. Bekkers: “We hebben op grond van de metingen die we wel konden doen, geen aanwijzing dat er grote veranderingen zijn opgetreden in de frequentie van de geefvraag. Het is wel een punt waar we bij

��

eventuele vervolgonderzoek wat dieper op in zullen gaan.” Hoewel in de middelste groep gevers (in 2003 gemiddeld € 260,-) het vertrouwen in goede doelen door het Keur iets is toegenomen, blijkt over het geheel genomen uit het onderzoek, dat het bezit van het Keur de houding van de gevers inzake vertrouwen, irritatie geefrendement niet verandert. Dat lijkt logisch als het vertrouwen zich onveranderd op een hoog niveau bevindt, zoals blijkt uit het doorlopende onderzoek het Nederlands Donateurspanel, van WWAV, WDM (Wegener DM) en NetQuestionnaires. Het lijkt dan ook weinig reëel te verwachten dat het CBF-Keur daaraan nog zoveel zou kunnen bijdragen dat dat het geefgedrag in positieve zin zou

worden beïnvloed. Toch blijkt uit het onderzoek dat het Keur een positieve invloed heeft op het geefgedrag. Bekkers: “Het zou best kunnen zijn dat het voeren van een keurmerk, ongeacht wat dat keur precies inhoudt, al een positieve invloed heeft.” Dit lijkt overeen te komen met een onderzoek van het Ministerie van Economische Zaken (“Klare wijn of rookgordijn - juni 2002). Daarin staat dit: “Afnemers, individuele consumenten en ook ondernemers, letten bij aankoop wel degelijk op keurmerken, erkenningsregelingen en certiﬁcaten, maar het beeld over wat die betekenen, is veelal verkeerd.” Soms geldt dat zelfs voor de uitgever van het keurmerk zelf. Zo was de Reclamecode Commissie eerder dit jaar van mening, na een klacht van de

Donateursvereniging, dat het CBF in zijn tv-spotje niet behoort te suggereren dat bijdragen aan goede doelen met het CBF-Keur goed besteed zijn. Uit het net verschenen onderzoek Geven met een Reden onder gevers en actievoerders van Wilde Ganzen, in 2005 uitgevoerd door Marianne Gybels, studente Algemene Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Utrecht, blijkt o.a. het volgende: 66% vindt dat een organisatie betrouwbaar is als het een CBF-Keur heeft. Iets meer dan de helft van de respondenten geeft alleen maar aan organisaties met een CBFKeurmerk. Dat is van belang omdat gevers van Wilde Ganzen ook veel geven aan andere doelen. Ook concludeert Gybels dat Ë

helpt goede doelen groeien en concurreren De trends:

De gevolgen:

ifunds:

- afnemende subsidies

- eigen fondsenwerving steeds noodzakelijker

- levert een CRM-totaaloplossing

- toenemende concurrentie

- meer belang bij onderscheidend vermogen

- helpt opbrengsten te verhogen

- mondiger wordende donateurs

- wenselijke transparantie naar achterban

- biedt inzicht, altijd en overal

- te weinig concentratie op kernactiviteiten

- bewust kiezen voor zelf doen of uitbesteden

- biedt de mogelijkheid tot outsourcing

- snellere technologische ontwikkelingen

- discontinuïteit van uw systemen

- biedt continuïteit

ifunds levert fundraising solutions! Stationsplein 43, 3818 LE Amersfoort, 033 - 467 70 30, info@ifunds.nl, www.ifunds.nl (informatie, seminars, nieuws en meer) 26.5434 Adv.Fondswerv.#6.indd 1

Fondsenwerving december 29-08-2006 2006 P. 14:06:21

Hoe vaak krijgt u uw direct mailings retour? Goede dm begint met goede gegevens. Wegener DM helpt u graag de kwaliteit van uw data te verbeteren en uw databasemanagement te professionaliseren. Wij maken graag een diagnose van uw bestand en corrigeren waar nodig de adresgegevens. Heeft u meer behoefte aan verhuismutaties of een telefoonnummer verrijking? Ook dat is mogelijk. Kijk voor meer informatie op onze website www.wegenerdm.nl

T (030) 600 20 00 E info@dm.wegener.nl W www.wegenerdm.nl

Adv_datakwaliteit_190*130_3.indd 1

04-01-2006 22:23:28

Dit zijn de steunpilaren van Vakblad Fondsenwerving! Founders Vakblad Fondsenwerving:

Sponsors Vakblad Fondsenwerving:

• Acxiom - Amsterdam Zuidoost (020 750 44 00)

• Adequaat B.V. - Purmerend (0299 433 855)

• Annie Connect - Veenendaal (0318 545 845)

• Adﬁnitas - Haarlem (023 553 10 90)

• BratPack - Zwanenburg (020 497 70 81)

• Cendris - ‘s Gravenhage (070 334 42 00)

• Crossing Channels webpowering business -

• Cherridata - Rijswijk (070 303 05 94)

Maarssen (0346 59 90 00)

• Corris B.V. - Maarssen (034 621 00 41)

• Delphi Fondsen- en ledenwerving - Haarlem (0235 334 646)

• Datapartners bv - Amersfoort (033 450 8145)

• Direct Dial - Utrecht (030 252 40 40)

• EDM Data - Haarlem (023 520 22 22)

• The Fundraising Company - Amsterdam (020 427 00 27)

• EDM Media - Haarlem (023 553 05 10)

• Mail it - Wormerveer (075 647 11 11)

• Fundraising Initiatives - Amsterdam (020 570 89 15)

• PSI / Vransen DMP - Amsterdam ZO (020 495 38 38)

• Graﬁfors - Amersfoort ( 0620 437 765)

• SAZ Marketing B.V. - Amsterdam (023 567 70 00)

• hoekmantotaal - Genemuiden (038 385 23 85)

• Selekt Mail Nederland - Utrecht (030 214 95 00)

• iFunds - Amersfoort (033 467 7030)

• Support Actie - Tilburg (013 455 28 25)

• Impress - Woerden (0348 433 144)

• WWAV - Woerden (0348 435 931)

• Intermail - Nieuw Vennep (0252 673 866) • Nationalegoededoelentest.nl - Ouderkerk a/d Amstel (020 3059 293)

Hoofdsponsors VFW Opleidingen en Trainingen:

• Qall - Velzenbroek (023 513 04 50)

• SandD - Apeldoorn (055 368 25 25)

• Speciaaldrukkerij Lijnco - Groningen (050 366 99 11)

• PSI Direct Response BV - Arkel/Gorinchem (0183 56 39 12)

• Wegener DM - Nieuwegein (www.wegenerdm.nl)

In dit verband zijn ook de uitkomsten van het Nederlands Donateurspanel interessant: Mijn vertrouwen neemt toe als er extern toezicht is: helemaal mee eens 12%, mee eens 61%, neutraal 19%, mee oneens 7% helemaal mee oneens 1%. Ik geef alleen aan organisaties die een keurmerk hebben: helemaal mee eens 9%, mee eens 32%, neutraal 35%, mee oneens 19%, oneens 5%. Als een goed doel het CBF keur heeft, geeft u dan meer aan dit doel?: ja 13%, nee 44%, soms 24%, weet niet 19%. Vindt u dat er ook een keurmerk moet komen voor kleine organisaties?: ja 60%, neen 17%, weet niet 23%. Natuurlijk moet bij al dat soort vragen rekening gehouden worden met sociaal wenselijke antwoorden. Maar dat neemt niet weg dat het belangrijke signalen zijn. Bekkers heeft in zijn onderzoek niet alleen gekeken naar de gevers, maar ook aan de kant van de René Bekkers goede doelen onderzocht of het CBF-Keur leidt tot hogere opbrengsten. Interessant is dat het eerder genoemde voordeel in 2004, negen jaar na de invoering, tot nihil terug blijkt te zijn gebracht. Bekkers: “Wellicht speelt de negatieve publiciteit over directiesalarissen in die periode daarbij een rol. Vast staat in elk geval dat het Keur de goede doelen niet beschermt tegen de inkomstenderving als gevolg van negatieve publiciteit, ook niet als die door een ander doel is veroorzaakt.” Het staat niet vast of deze scherpe daling blijvend is.

Toekomstig onderzoek zal moeten uitmaken in welke mate er daarna weer een opgaande lijn is ingezet. Om een goede indruk van het effect van het Keur te hebben, moet ook naar de kosten gekeken worden. Dan blijkt dat bij doelen met inkomsten tot € 200.000, de kosten voor het Keur niet worden goedgemaakt door stijging in inkomsten. Voor organisaties met inkomsten tussen € 200.000 en € 5.000.000 inkomsten geldt dat de investering in het Keur wel goed rendeert. Bij de grotere organisaties is het zo dat het voordeel van het Keur veel kleiner is dan voor de middengroep, maar nog altijd positief. Bekkers geeft de lezers van zijn, in het Engels gestelde, rapport nog enkele overwegingen mee. In het verlengde van de vaststelling dat de kleine doelen de keurkosten er niet uithalen, is hij van mening dat het maximale kostenpercentage fondsenwerving van 25% oneerlijk is voor kleine organisaties en voor fondsen die werven voor een impopulaire doelstelling. Omgekeerd signaleert hij een oneerlijk voordeel, voor organisaties die van veel, relatief goedkope, vrijwilligers gebruik kunnen maken, zoals de collecterende goede doelen. Overigens blijkt uit het onderzoek van Marianne Gybels dat gevers kostenbeheersing uitermate belangrijk vindt. 62% van de gevers vindt dat er maximaal maar 10% kosten (inclusief werving!) mag worden gemaakt. 27% vindt dat de totale kosten (inclusief werving!) maximaal tot 20% mogen oplopen. Slechts 9% van de gevers maakt het niets uit. Een belangrijke vraag is ook of de goede doelen beter zijn gaan functioneren door het Keur en de daarmee samenhangende regels. Ongetwijfeld hebben de regels voor het opstellen van de jaarrekening en de andere criteria waaraan de

fondsenwervende instellingen moeten voldoen, bij heel wat instellingen bijgedragen aan een verbetering van de interne bedrijfsvoering en administratie. Maar of er effectiever wordt gewerkt staat daarmee nog niet vast. Bekkers: “Het is zelfs denkbaar dat een beter georganiseerde administratie goede doelen juist meer kansen geeft aan het begrip ‘kosten eigen fondsenwerving’ een geheel eigen interpretatie te geven. Terecht stelt Bekkers in zijn rapport dat de regels op dat punt niet sluitend zijn. Bij het beoordelen van het effect van het CBF-Keur zijn kosten en opbrengsten niet onbelangrijk. Verder onderzoek daarnaar is niet alleen nodig, maar ook zinvol. Maar de essentie van een keurmerk als dat van het CBF is niet dat het een marketinginstrument moet zijn, maar een overeenkomst tussen het goede doel en de gever en daarmee een grondslag voor vertrouwen. Á Jaap Zeekant Maarten de Vries Voor downloads van de onderzoeksrapportages: www.fondsenwerving.nl > [Vakblad] > [Jaargang 8, nummer 6]

VFW ABONNEE

Ë mensen die niet vaak geven of die kleine bedragen doneren, minder geïnteresseerd zijn in het CBF-Keur. Voor degenen die vaker en meer geven heeft het Keur wel een speciﬁeke betekenis.

NOG GEEN ABONNEE? Maak dan nu gebruik van ons kennismakingsaanbod! 6 maanden Vakblad Fondsenwerving met o.a. 3x gedrukte uitgave + toegang tot nieuws, vacatures en meer op www.fondsenwerving.nl + lezerstarief bij de VFW Workshops

VOOR SLECHTS € 19,95 excl. 6% BTW Aanmelden: www.fondsenwerving.nl Fondsenwerving december 2006

Masterclass met Mike Getuige de spontane reacties van de deelnemers was de eerste masterclass in ons VFW Opleidingen en Trainingenprogramma een groot succes. Met het toenemen van de deelname aan onze workshops, kregen we ook te maken met de vraag naar verdieping. Daarom organiseerden we dit najaar onze eerste

masterclass, met Mike Johnston. Met de uitbreiding van ons programma met masterclasses werd ook de introductie van onze nieuwe naam een feit: VFW

Opleidingen en Trainingen. New Media Op maandag 16 oktober 2006 kwamen meer dan 80 mensen naar het prachtige Theater Peeriscoop in Gorinchem. Het is een intiem en gezellig theater, dat speciaal gemaakt lijkt voor ons masterclassprogramma. Bereikbaarheid en parkeren waren in het

Mike Johnston, bij zijn â&#x20AC;&#x2DC;eig

Fondsenwerving december 2006

en bordâ&#x20AC;&#x2122;

Johnston groot succes mooie, historische stadje geen enkel probleem. Mike Johnston uit Canada is een zeer gewaardeerde spreker op het bekende International Fundraising Congress in Noordwijkerhout en het congres van het AFP in de USA, waar hij altijd volle zalen trekt. Ook bij ons heeft hij zijn naam meer dan waar gemaakt. Mike gaf een dag lang een boeiende presentatie over ‘New

media and e-mail marketing for fundraisers’, met voorbeelden, interessante cases en veel inspirerende opmerkingen. De dag werd op een bijzondere manier afgesloten, met een speciaal optreden van theatermaker Fred Delfgaauw, in wiens theater we die dag te gast waren. Na aﬂoop van deze eerste en geslaagde masterclass hebben we meteen besloten om in 2007

vier masterclasses in ons programma op te nemen. We gaan onze deelnemers laten proﬁteren van de enorme hoeveelheid kennis die er over fondsenwerving is, door de beste sprekers ter wereld uit te nodigen hun Nederlandse collega’s bij te praten over de nieuwste stand van zaken op hun vakgebied. Een paar bladzijden verder kunt u er al meer over lezen. Á

Fondsenwerving december 2006

aauw Fred Delfg

Verzorgingspost Persoonlijke aandacht. Altijd een vinger aan de pols.

Iedereen is uniek. Uw werkwijze is daarom ons uitgangspunt. Onze mensen luisteren en stellen vragen. Dan pas komen we met een no-nonsense oplossing die bij u past. Niets zo belangrijk als uw zakelijke gezondheid vinden wij. Het verdient maatwerk. Denk daarom eens aan een second opinion.

030 - 214 95 20 / www.selektmail.nl

VFW Opleidingen en Trainingen Programma voorjaar 2007 Het begon eind 2004, met twee workshops. Vele tientallen workshops en een masterclass later staan we alweer voor ons vijfde semester, met een volwaardig voorjaarsprogramma. We gaan op naar onze honderdste workshop: in 2007. De belangstelling voor onze trainingen neemt nog altijd toe. Al meer dan de helft van de workshops, in ons nu net afgesloten najaarsprogramma, was volgeboekt. Uit de evaluatieformulieren blijkt dat de waardering onveranderd hoog is. Maar we blijven de reacties van de deelnemers bestuderen, op zoek naar nuttige kritiek, interessante suggesties en verdere verbetering. Opvallend is dat we steeds meer mensen op cursus krijgen van instellingen die geen traditionele wervers zijn, zoals musea, schouwburgen, theaters, hoger beroepsonderwijs, universiteiten, ziekenhuizen, thuiszorg, zorginstellingen, sportorganisaties, kerkelijke organisaties, omroepen en andere landelijke en lokale non-proﬁts. We zijn er blij mee dat al deze, relatief nieuwe collega’s, de weg naar onze trainingen weten te vinden. Bij het onwikkelen van de programmering voor het voorjaar van 2007, bleek dat het enthousiasme dat we bij onze cursisten aantreffen, ook bij docenten en sponsors volop aanwezig is. We zijn er dan ook in geslaagd de prijzen van ons programma laag te houden, dankzij de medewerking van de docenten en de steun van de Hoofdsponsors en van de Vrienden van ons Opleidingen en Trainingen Programma. We zijn ze er erkentelijk voor dat we ook het komende

jaar weer kunnen rekenen op hun bijdrage aan de ontwikkeling van het vak fondsenwerving. Want alleen op die manier zijn we in staat onze, kwalitatief hoogwaardige, trainingen en masterclasses aan te bieden aan goede doelen en andere, wervende non-proﬁts. Bijzondere workshops en masterclasses We zijn er weer in geslaagd een stevig programma op te stellen. In het eerste semester in 2007 bieden we negentien workshops aan en twee masterclasses. Ook deze keer zitten er een paar bijzondere workshops tussen, zoals Persoonlijke effectiviteit voor fondsenwervers en Durf je Nederlandse oogkleppen af te zetten (een inspirerende blik op ‘Best practices’ van NGO’s uit het Zuiden van de wereld). De afsluitende workshop begint traditie te worden: bij FUN(d)raising: die andere succesvolle wervingsmogelijkheden wordt geleerd en gelachen. Voor onze masterclasses hebben we twee toppers gestrikt, beiden zeer succesvolle sprekers op de internationale podia. Topper Bernard Ross inspireert, en leert fondsenwervers hun persoonlijke kwaliteiten te ontwikkelen en in te zetten, met spectaculaire resultaten. En de energieke Engels/ Franse Jon Duschinsky geeft de masterclass How to develop direct mail into committed giving, met

Jon Duschinsky. Twee collega’s die elke fondsenwerver een keer zou moeten ontmoeten. De prijzen blijven afgestemd op de budgetten van goede doelen en andere non-profits: vanaf € 119,50 ex. btw. pp/pw, inclusief lunch en borrel na afloop. Lezers van Vakblad Fondsenwerving betalen nóg minder: slechts € 79,50 ex.btw. pp/pw. Door onze lage prijzen staat niets de goede doelen, stichtingen en verenigingen in de weg om hun medewerkers een of meer dagen naar ons VFW Meeting Point in Arkel te sturen, en zo te werken aan een (nog) beter resultaat van de fondsenwerving. Of naar dat mooie Theater Peeriscoop in Gorinchem, voor een masterclass. De workshops zijn uitsluitend toegankelijk voor betaalde of vrijwillige medewerkers van goede doelen en andere non-profits. Met een maximum van 16 deelnemers is er optimale ruimte voor interactie en persoonlijke aandacht. Bij sommige workshops houden we de groep zelfs nog iets kleiner, vanwege het speciale karakter ervan. Want het gaat ons niet om de aantallen, maar om de kwaliteit. De begintijd is 10.00 uur en om 16.00 uur precies wordt er afgerond. Rond het middaguur wordt er gezellig een broodje gegeten in de aparte lunchruimte. Na afloop is het tijd voor voor informeel contact tijdens de borrel, tussen de deelnemers onderling en met de cursusleiding. Het doet ons veel genoegen dat we op die manier ook steeds meer een netwerkfunctie bieden aan fondsenwervers, voor wie onze cursuslocatie een ontmoetingspunt is geworden. Ë Fondsenwerving december 2006

De workshops van het Vakblad Fondsenwerving waren in 2006 mede mogelijk door de vrijwillige medewerking van onze cursusleiders en dankzij onze Hoofdsponsors en Vrienden van de VFW Workshops.

www.fondsenwerving.nl

HARTELIJK DANK! HOOFDSPONSORS:

PSI DIRECT RESPONSE B.V.

Sandd B.V.

Jan Krol

Marjolein Geesing

www.psidirect.nl

www.sandd.nl

jan@psidirect.nl

mgeesing@sandd.nl

VRIENDEN VAN DE VFW WORKSHOPS: Bendion Joep Simonis www.bendion.nl info@bendion.nl

Christal Teleservice B.V. Flip van der Kolk www.christal.nl teleservice@christal.nl

Concern / Schoenmakers Communicatie-projecten Dirk Jan Broertjes www.concern.nl schoenmakers@concern.nl

Direct Dial Gaston van de Wetering www.directdial.nl 030-2524040

Grafisch Bureau Reijerse Peter Reijerse 06-53147020

IVC Waalwijk Jeroen van Bijnen www.ivcwaalwijk.nl info@ivcwaalwijk.nl

Media Development Services Mw. Ida Deenik www.listbroker.nl ideenik@listbroker.nl

Pincode Telenet B.V. Jan L. Posma www.pti.nl helpdesk@pti.nl

Schretlen & Co J.A.A.van Scheppingen www.schretlen.com 020-5773416

Spedo Business Papers B.V. Stef Krommedijk www.spedo.nl stef@spedo.nl

Spring Global Mail Kenneth Agaton www.springglobalmail.com Kenneth.agaton@springglobalmail.com

Wijsman Actiemarketing Support Marlise Wijsman www.wijsman.nl actie@wijsman.nl

WWAV Alphons van Rooij www.wwav.nl alphons@wwav.nl

Zetprint B.V. Nico Bloemendaal info@zetprint.nl

www.fondsenwerving.nl

Ë Programma voorjaar 2007 VFW Opleidingen en Trainingen 1. Donderdag 1 maart: Copywriting voor fondsen- en ledenwervers - Jeroen van Bijnen 2. Dinsdag 13 maart: Geld ophalen bij vermogensfondsen – Maarten de Vries 3. Donderdag 15 maart: De website als steunpilaar van je organisatie – David Berg en Edwin Meijer 4. Dinsdag 20 maart: Inkomsten verwerven uit nalatenschappen en legaten – Arjen van Ketel 5. Donderdag 22 maart: Hoe zet je een succesvol programma op voor grote giften? - Hans van der Westen 6. Donderdag 29 maart: Databasics: basiskennis databasemanagement voor fondsen- en ledenwervers – Gerda Kranendonk

7. Dinsdag 3 april: Het werven van bedrijfsgiften en sponsors – Raymond van Haeften 8. Donderdag 5 april: Fiscaliteit en accountancyregels voor goede doelen en ledenorganisaties – Wim Koops en Kees Zwetsloot. 9. Dinsdag 10 april: Wensen van je achterban: wat willen ze en wat kunt u er mee? – Klaas Dijkstra. 10. Donderdag 12 april: Masterclass Inﬂuencing Skills for Fundraisers- how to make a compelling ask to high value donors - Bernard Ross 11. Dinsdag 17 april: Succesvolle evenementen, bedenken en organiseren – Dirk Jan Broertjes en Jacqueline Schoenmakers. 12. Donderdag 19 april: Durf je

Waar u het voor doet is duidelijk.

Maar bereikt u Louise de Meer wel?

Nederlandse oogkleppen af te zetten. Een inspirerende blik op ‘Best practices’ van NGO’s uit het Zuiden van de wereld Corine Aartman. 13. Dinsdag 24 april: Alles over telemarketing voor goede doelen en ledenorganisaties – Jaap Kalff en Ramses Man. 14. Donderdag 26 april: Merkenbeleid en strategie voor fondsenwervers – Jan van Berkel 15. Donderdag 10 mei: Europese subsidiebronnen aanboren – Annette Eikmans 16. Dinsdag 15 mei: Persoonlijke effectiviteit voor fondsenwervers – Reina Folkerts 17. Dinsdag 22 mei: Haal meer rendement uit je bestaande donateurs – Jeanette Eesmann 18. Donderdag 24 mei: Masterclass How to develop direct mail into committed giving, met Jon Duschinsky 19. Dinsdag 29 mei: Donateurs- en ledenwerving – Klaas Dijkstra en Jan Krol 20. Dinsdag 5 juni: Introductie in de fondsenwerving – Jaap Zeekant 21. Donderdag 7 juni: FUN(d)raising: die andere succesvolle wervingsmogelijkheden – Jan Krol en Jaap Zeekant Kijk voor de uitgebreide informatie en aanmelden op wwww.fondsenwerving.nl/workshops. Of bel voor nadere informatie met Arianne Gelderblom of Diana van der Hoeven, VFW Meeting Point Arkel: 0183 - 56 39 12. E-mailen kan ook: workshops@fondsenwerving.nl Á

Uw mailingactie heeft de meeste kans op succes wanneer alle

Arianne Gelderblom en Diana van der Hoeven

elementen ervan perfect op elkaar aansluiten. Naast een sterk concept moet bijvoorbeeld de personalisering ook 100% in orde zijn. En moet de mailing op tijd bezorgd worden. De Lekstroom Grifﬁoen is zeer ervaren in dergelijke trajecten. Graag lichten wij u persoonlijk toe wat wij voor uw organisatie kunnen betekenen. Kijk voor een preview op www.de-lekstroom.nl p.bikker@de-lekstroom.nl tel. (030) 600 00 60 - Marconibaan 18, 3439 MN Nieuwegein

Fondsenwerving december 2006

Cursusleiders VFW workshops 2005/2006:

Dirkjan Broertjes

Arjen van Ketel

Corine Aartman

Bert van Meteren

Boris Stam

Camiel Gielkens

Cees van Dijl

David Berg

Herman Visser

Hidde van Kersen

Ingeborg van der Giessen

Jaap Kalff

Jaap Zeekant

Kees Zwetsloot

Klaas Dijkstra

Maarten de Vries

Margriet de Schepper

Matthea van der Veen

Michael Boerop

Ramses Man

Raymond van Haeften

Reina Folkerts

Jacqueline Schoenmakers

Gerda Kranendonk

Marieke de Krijger

Sebastiaan Berkvens

Wim Koops

Erland Swaving

Jan Krol

Jeanette Eesmann

Jeroen van Bijnen

Annette Eikmans

Jane van Oosten

Edwin Meijer

Karin Tigchelaar

Jannette van Ark - Otte

Mike Johnston

Victor van der Veen

www.fondsenwerving.nl

Column Hoe beklim je een piramide? Wat drijft de mens? Voor inzicht in het handelen van de mens is het belangrijk om te weten wat de drijfveren en behoeften van mensen zijn. De Amerikaan Maslow heeft daarvoor zijn beroemde piramide ontwikkeld, waarbij hij vijf behoefteniveaus onderscheidt. De breedste en onderste laag in de piramide, de basislaag, bestaat uit primaire, lichamelijke behoeften zoals eten, drinken en onderdak. Voor de meeste Nederlanders is dat geen probleem. We leven tenslotte in een rijk land. Bovendien draait de economie als een tierelier. Voedselbanken In schril contrast hiermee staat de opkomst van voedselbanken. Veelzeggend zijn de eisen voor het toekennen van een voedselpakket. Ik citeer: Voedselpakketten zoals die door de voedselbank ter beschikking worden gesteld, zijn bedoeld als noodhulp voor mensen die voor kortere of langere tijd ﬁnancieel echt niet rond kunnen komen. Ze zijn expliciet niet bedoeld als extraatje voor mensen die het niet breed hebben. Daar zijn er zo veel van, dat de voedselbank onmogelijk al die mensen van een pakket zou kunnen voorzien en dus zou toekenning al snel tot willekeur leiden. Voor alle helderheid: het verschijnsel voedselbanken in Nederland is dus niet slechts een nieuwe, creatieve vondst uit de ‘charitasindustrie’. Nee, de spectaculaire opkomst van de voedselbanken komt spijtig genoeg door de toenemende armoede in Nederland. Om je rot te schamen! Laat dit eens even goed op je inwerken: we

krijgen het in Nederland niet voor elkaar om iedereen van voldoende eten en onderdak te voorzien. We zakken af voorbij de onderste tree van de piramide. Voedselbanken zijn een bitter voorbeeld geworden van onmisbare charitas in Nederland. Juist daarom een groot compliment voor alle vrijwilligers die zich hiervoor inzetten! Veiligheid en zekerheid De tweede laag van de piramide is de behoefte aan veiligheid en zekerheid, veiligheid in een georganiseerde groep. Ik neem als voorbeeld maar een georganiseerde groep als werknemers in een bedrijf. Hoe staat het er mee? De zekerheid die je ontleent aan een baan is belangrijk. Maar die werkzekerheid brokkelt aan twee kanten af. Dan hebben we het zowel over het krijgen van een baan als over het behouden ervan. Vooral dat laatste is actueel.

werkgevers. Een beeld dat niet klopt met de feiten en waar CNV Dienstenbond zich dan ook stevig tegen verzet. Het idee dat er gemakkelijker mensen worden aangenomen als je ze ook eerder op straat mag zetten, is ook al zo’n drogreden. Afgezet tegen de huidige ontslagpraktijk, kom je al in de gevarenzone als je langer dan drie jaar in vast dienstverband hebt gewerkt, door het maximeren van de schadeloosstelling bij ontslag. Wat doet dit nu met je gevoel van zekerheid als iedere vorm van tegenspraak sneller tot ontslag kan leiden, iedere reorganisatie een grotere bedreiging vormt? Mijn conclusie? Ook van deze laag van de piramide glijden we af.

Harry Gerding

Heeft elk nadeel dan toch zijn voordeel, zoals Cruijff zei? Eenmaal als uitkeringsgerechtigde in de WW kun je weer vrijgesteld worden van je sollicitatieplicht, om vrijwilligerswerk te doen. Je moet dat dan wel twintig uur per week doen en de vrijstelling geldt voor zes maanden. Goed nieuws dus voor organisaties die op vrijwilligers draaien, zoals... de voedselbanken? We klimmen weer!? Á

Elke politieke partij heeft afgelopen maanden proefballonnetjes opgelaten over versoepeling van het ontslagrecht. Voorbeelden te over: Ontsla eerst je mensen en ga dan achteraf vragen aan een rechter of het wel mocht’, is een variant. Ook het verzilveren van een schadeloosstelling bij gedwongen ontslag dreigt te worden ingeperkt. Het ontslaan van werknemers is te duur, tijdrovend en moeilijk volgens

Fondsenwerving december 2006

��

MENSEN ZAKEN DATA Zaken

War Child Nederland winnaar Transparantprijs Op 10 oktober werden in Den Haag tijdens een bijeenkomst van PricewaterhouseCoopers en de Donateursvereniging de Transparantprijzen uitgereikt. Winnaar in de categorie Kleine Instellingen is Sichting Alice. Stichting Ontmoeting werd winnaar in de categorie Middelgrote Instellingen. Bij de vermogensfondsen ging het Oranje Fonds naar huis met de eerste prijs. De hoofdprijs ging naar War Child Nederland, die niet alleen winnaar werd onder de Grote Instellingen, maar ook de uiteindelijke winnaar van de Transparantprijs 2006. Morris Tabaksblat, voorzitter van de jury, stelde onder andere vast dat de kwaliteit van de jaarverslagen van de goede doelen, sinds de instelling van de prijs, duidelijk omhoog gegaan is. Info: www.warchild.nl ICT-oplossing Kristal, voor goede doelen en vermogensfondsen, naar ifunds ifunds heeft per 1 oktober de activiteiten van Wildeman Automatisering overgenomen. Wildeman

voerde het bekende product Kristal, een ICT-oplossing voor goede doelen en vermogensfondsen ten behoeve van het afwikkelen van subsidieaanvragen en het beheren van bestedingen. Er zijn 36 organisaties, die gebruik maken van Kristal, waaronder het Aidsfonds, het SKANfonds, FNV Mondiaal, de Kasbank, het Revalidatie Fonds en het Nationaal Fonds Kinderhulp. Info: www. ifunds.nl Nieuw pand voor Sandd Sandd gebruikt de eindejaarsperiode om een nieuwe accommodatie betrekken, op het bedrijventerrein de Ecofactorij te Apeldoorn, gelegen aan de kruising van de A1 en de A50. De Ecofactorij is een voorbeeldproject van de gemeente Apeldoorn, met richtlijnen voor verantwoord en milieubewust ontwerpen en bouwen. De centrale sorteerhal is, met een oppervlakte van één hectare, een vervijfvoudiging van de huidige. De onderste drie meter van de hal zijn voorzien van een lichtdoorlatende, halftransparante gevelbekleding. Overdag zie je daardoor de bewegingen binnnen en met de verlichting ‘s nachts, heeft het gebouw letterlijk uitstraling. Het symboliseert een open en transparante onderneming. Het hoofdkantoor is 2.000 m2 (eenvijfde hectare) groot en bestaat uit twee verdiepingen. Info: www.sandd.nl FondsenBoek- en Disk 2007 Vanaf oktober is in samenwerking met de Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN) het FondsenBoeken Disk 2007 beschikbaar voor iedereen die voor zichzelf of voor een project ﬁnanciële ondersteuning zoekt. Het boek en de disk bieden een overzicht van meer dan

650 Nederlandse vermogensfondsen die een publieke functie vervullen op het gebied van maatschappelijk werk, gezondheidszorg, internationale hulp, milieu, natuurbehoud en dierenbescherming, onderwijs en onderzoek, kunst en cultuur, sport, recreatie en charitas. Met deze hulpmiddelen wordt het zoeken naar subsidies gemakkelijker en efﬁciënter. De FIN is de nationale belangenvereniging van 270 vermogensfondsen en medeorganisator van het jaarlijkse Congres Civil Society. Info: www.walburgpers.nl

VFW VACATURES

Nieuwe accountant, speciaal voor non-profitsector Sinds 18 oktober is er een accountantsorganisatie actief die zich specifiek op de non-profitsector richt. De organisatie, WITh, is hiermee de eerste in Nederland. Doelstelling van WITh is dat zij voor fondsenwervende instellingen, stichtingen, verenigingen en kerkgenootschappen partner wil zijn die de wereld van de klant door en door kent. WITh is een initiatief van Lansigt accountants en belastingadviseurs en Hak & Baak accountants en belastingadviseurs. Info: www.withaccountancy.nl

Meld ook uw vacatures op jobs@fondsenwerving.nl voor GRATIS plaatsing Informatie: jobs@fondsenwerving.nl

Fondsenwerving december 2006

everyone counts

Iedere donateur telt. Zo ook úw donateurs en potentiële donateurs. Acxiom helpt u bij het creëren, behouden en uitbouwen van winstgevende donateurrelaties. Klantkennis staat hierbij centraal. Voor meer informatie bezoek www.acxiom.nl of bel ons op 020 - 750 44 00.

C U S T O M E R

D A T A

M A N A G E M E N T

S O L U T I O N S

MENSEN ZAKEN DATA Mensen Iterson nieuwe directeur Habitat Nederland Per 1 oktober is Lex van Iterson gestart als algemeen directeur bij Habibitat Nederland. Hij volgt Paul Koets op die gedurende vier jaar de leiding had over de organisatie. Iterson is al ruim tien jaar werkzaam in verschillende functies binnen de goededoelensector. Hij heeft zich onder andere ingezet voor de Hartstichting, Unicef en Natuurmonumenten. Iterson staat samen met het team van Habitat Nederland voor een uitdagende periode. Habitat heeft namelijk de ambitie om ook in Nederland uit te groeien tot een belangrijke partner op het gebied van internationale ontwikkelingshulp en in het bijzonder van bestrijding van armoedebehuizing. Oosting communicatieadviseur bij VFI Sinds half augustus is Folkert Oosting werkzaam als communicatieadviseur bij de VFI. In deze functie is hij verantwoordelijk voor de externe communicatie van de VFI. Daarnaast houdt hij zich bezig met communicatieactiviteiten die de maatschappelijke positie en beeldvorming van de sector ondersteunen. Oosting werkte de afgelopen tien jaar bij internationale pr- en communicatieadviesbureaus. Daar adviseerde hij ondernemingsdirecties en non-proﬁtorganisaties over reputatie- en merkvraagstukken. Arné Dutij weg bij Oogfonds Arné Dutij begint, samen met Bert Kalle, op 1 januari 2007 een productie- en adviesbureau onder

de naam Mailtrafﬁc. Ze gaan zich richten op de productiebegeleiding en rendementsverbetering van directmarketingcampagnes. Bert Kalle was de afgelopen achttien jaar werkzaam bij de Borrias Groep en was als relatiebeheerder verantwoordelijk voor de key-accounts op het gebied van direct mail. Arné Dutij werkte als manager communicatie & fondsenwerving bij Stichting Oogfonds Nederland. In de afgelopen drie jaar heeft hij de inkomsten uit direct mail verdubbeld door structureel te werken aan segmentering en testprogramma’s. Info: www.mailtrafﬁc.nl Jaap Hülsman naar Kasteel Amerongen Jaap Hülsmann, eerder directeur Nederlands Dans Theater in Den Haag, is directeur geworden van Kasteel Amerongen. Voor zijn aantreden is 10 miljoen opgehaald, voor een ingrijpende restauratie. Hülsmann moet de nog ontbrekende 10 miljoen inzamelen, voor het professionaliseren van de organisatie en het herstel van de museale functie. Marc Wortmann naar Londen Na een carrière als directeur van Alzheimer Nederland en voorzitter van het Nederlands Genootschap van Fondsenwervers, slaat Marc Wortmann zijn vleugels nog verder uit. Per 1 januari gaat hij in Londen werken. als directeur van de internationale

koepel van organisaties op het gebied van de ziekte van Alzheimer. Willem Smit naar Delphi Per begin oktober is het team van Delphi uitgebreid met Account Manager Willem Smit. Hij is afkomstig van Remark, een dmbureau voor ﬁnanciële dienstverleners. Marc Vooges directeur ƒundraising Company The ƒundraising Company heeft Marc Vooges aangesteld als algemeen directeur. Hiervoor was Vooges manager klantenservicecentrum van WPG Uitgevers (Weekbladpers). Vooges zal zich onder meer richten op acquisitie en productontwikkeling. Peter Schoof directeur Hersenstichting Onlangs is Peter Schoof directeur geworden van de Hersenstichting Nederland, een vacature die was ontstaan na het vertrek van Johan Hahn. Peter is directeur geweest van de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind. Martijn de Jager begint eigen bedrijf Eind dit jaar verlaat Martijn de Jager de Fundraising Company om, samen met Jaap Kalff, een bureau voor direct marketing te beginnen.

Fondsenwerving december 2006

MENSEN ZAKEN DATA Data NGF Ledenbijeenkomst Vrijdag 15 december 2006 Motel Breukelen, Breukelen Aanvang 12.00 uur. NGF-leden gratis. Info: info@ngf.nu VFW Opleidingen en Trainingen Donderdag 1 maart 2007 Eerste workshop van het voorjaarsprogramma. Info: www. fondsenwerving.nl/workshops NGF ledenbijeenkomst Vrijdag vrijdag 16 maart 2007 Hotel Breukelen, Breukelen Aanvan 12.00 uur. Congress Association of Fundraising Professionals Van: 25 - 28 maart 2007 Plaats: Dallas Info: www.afpnet.org

NGF ledenbijeenkomst Vrijdag 18 mei 2007 Hotel Breukelen, Breukelen Aanvan 12.00 uur. VFW Opleidingen en Trainingen Donderdag 7 juni 2007 Laatste workshop van het voorjaarsprogramma. Inﬂ: www.fondsenwerving.nl/ workshops

International Fundraising Congress Van 23 – 26 oktober 2007 Plaats: Leeuwenhorst Congrescentrum, Noordwijkerhout Info: www.resource-alliance.org Vakdag Fondsen- en Ledenwerving Donderdag 8 november 2007 Plaats: Maasgebouw, De Kuip, Rotterdam DEADLINES VAKBLAD FONDSENWERVING

Civil Society Congres 2007 Van: 19 - 20 juni 2007 Plaats: Beatrix Theater te Utrecht Info: www.civilsociety.nl National Convention Institute of Fundraising Van: 9 - 11 juli 2007 Plaats: Hilton Londen Metropole Info: www.nationalconvention.org.uk.

Februarinummer Deadline: 8 januari 2007 Verzending: 8 februari 2007 Aprilnummer Deadline: 5 maart 2007 Verzending: 5 april 2007 Juninummer Deadline: 23 april 2007 Verzending: 24 mei 2007

Zaken Henk Smit en Rich Fox in nalatenschappen Henk Smit en Rich Fox gaan samenwerken op het gebied van nalatenschappen. Ze gaan hun gezamenlijke Legacy Leadership Programma in zes landen van Europa uitvoeren. Het is een multimediaal programma, waarbij bestaande gevers via e-mail en telefoon worden

Collecte? Wij regelen alles! www.graﬁfors.nl

Fondsenwerving december 2006

Bel 06 2043 7765

Rich Fox (l) en Henk Smit

benaderd om hun goede doel ook in hun testament op te nemen. Het samenwerkingsverband is opgezet vanuit Merlijn Personal Management (de holding die eigenaar is van Fundraising Company en Outreach) en Rich Fox en Associates uit de Verenigde Staten. Overname Stichting DFW door Delphi Delphi Fondsen- en ledenwerving heeft de fondsenwervende activiteiten van Stichting DFW

overgenomen. Felix Vriends van DFW is toegetreden tot het managementteam van Delphi. DFW ondersteunt sinds 1986 goede doelen bij het ontwikkelen en uitvoeren van hun fondsenwervende activiteiten, met klanten als Nierstichting, Alzheimer Nederland, Habitat for Humanity, Trombosestichting, Fonds Ouderenhulp en de gezamenlijke Campagne Nalaten. Delphi is een fullservice fondsenwervingsbureau, dat werkt voor meer dan veertig maatschappelijke, charitatieve, educatieve en culturele nonproﬁtorganisaties. Het bedrijf levert sinds 1996 een pakket producten en diensten voor het werven, upgraden en behouden van donateurs en leden. Info: www.delphi.nl

SAZ heeft dé formule voor succesvolle direct mail

SAZ is een full service direct marketing bureau gespecialiseerd in fondsenwerving voor charitatieve organisaties. Als één van de eerste bureau’s in Nederland hebben we jarenlange ervaring in het ontwikkelen van succesvolle fondsenwerving programma’s en weten we exact wat werkt en wat niet. Onze kennis en ervaring op het gebied van DM gecombineerd met uw passie betekent DM in het kwadraat. w w w. s a z . n l

Wilt u weten wat uw formule voor succesvolle DM is? Neem dan contact op met Wim Tegelaar, 023- 567 70 00 of wtegelaar@saz.nl. full service: advies – planning – creatie – productie – listbroking – databasemanagement - donorcare

Het gaat er tenslotte om dat uw boodschap zich onderscheidt van het aanbod wat de ontvanger dagelijks op haar netvlies te verwerken krijgt. PSI Vransen is specialist op dit vakgebied. In samenwerking met onze opdrachtgevers realiseren wij campagnes voor het werven, behouden of uitbouwen van donateurs, leden of klanten. Doordat wij onze conceptuele aanpak continue afwegen tegen de behaalde resultaten wordt zo efficiënt en effectief mogelijk met het beschikbare budget omgegaan. Uiteraard gaat de inhoud van uw boodschap gepaard met een passend creatief concept. Aktiematig, thematisch of met het oog op 'branding'...Wij durven anders te zijn. Met resultaat! PSI Vransen geeft u de zekerheid dat een team van zeer deskundige, enthousiaste medewerkers aan uw DM-uiting werkt en deze tot in de puntjes verzorgt. Dat kan ook voor uw organisatie. Bel ons vandaag nog. Herman Vransen: 06 – 518 265 81 Jan Krol: 06 – 21 222 188

DM ONTWERP EN REALISATIE PSI VRANSEN DMP Amsterdam, Tel.: 020 – 495 38 38, E-mail info@psivransen.nl PSI VRANSEN DMP Arkel, Tel.: 0183 – 56 39 12, E-mail info@psivransen.nl