R ep or ta ge wi nt e r t i j d
Bijscholen in de winter Doorgewinterde schippers doen door de winter iets… hoe zouden ze anders doorgewinterd zijn geworden? Drie auteurs van Motorboot vertellen hoe zij de wintermaanden overbruggen. Voor Pim van der Marel is de winter de ideale tijd om een cursus te volgen. “Dat is niet alleen leuk, maar ook nuttig! Door je kennis uit te breiden vergroot je je veiligheid op het water. En natuurlijk die van hen die met je meevaren.” Drie aanraders volgens de auteur: marifoondiploma, hartreanimatie en elementaire dieseltechniek. Pim van der Marel
1 2
2
www.motorboot.com
3-10-2017 15:02:03
2 1 De winter is het ideale seizoen om aan je hobby te (blijven) werken. 2 Auteur Pim van der Marel is een frequent marifoongebruiker. 3 Deze marifoon is een ruim bemeten exemplaar.
1. Marifoondiploma
de ANWB kun je je voorbereiden op het examen. Het ba-
Een marifoon is een zender/ontvanger voor de maritieme
siscertificaat beslaat daarvan zo’n 50 pagina’s. Daarmee is
VHF-band. VHF staat voor very high frequency, de band
het een gemakkelijk te behappen cursus; met een beetje
voor al het maritieme radioverkeer over korte afstanden. De
zelfdiscipline kun je die gewoon thuis volgen. Maar er zijn
marifoon is verplicht als je schip twintig meter of langer is.
natuurlijk talloze cursusaanbieders. Het examen wordt af-
Heb je een korter schip en een radarinstallatie aan boord,
genomen door de Stichting Vamex.
dan is de marifoon ook een vereiste. Maar zelfs als je het
Gewapend met een marifoondiploma moet je je schip aan-
niet verplicht bent, is het fijn een marifoon aan boord te
melden bij het Agentschap Telecom. Van het agentschap
hebben. Daarvoor moet je het Basiscertificaat Marifonie
krijg je een ATIS-code, wat staat voor automatic transmitter
halen. In de wandelgangen wordt dit certificaat het ‘mari-
identification system. De code moet in je marifoon worden
foondiploma’ genoemd. Via het Cursusboek Marifonie van
geprogrammeerd en wordt automatisch meegezonden als je de marifoon gebruikt. Hierdoor ben je herkenbaar voor
3
de brug- en sluiswachters en sectorleiders met wie je praat. Dat is gewenst voor de situaties waarin zij contact met jou willen. En je bent te achterhalen als je de marifoon niet volgens de regels gebruikt. Zodra de marifoon is aangesloten heb je uitluisterplicht. Op de binnenwateren luister je naar het berichtenverkeer op kanaal 10 of het blokkanaal. Zo’n blokkanaal is op allerlei plaatsen aan gedeelten van de vaarweg toegekend. Het wordt met borden naast de vaarweg aangegeven en het staat op de waterkaart. Ook bij sluizen en bruggen staat het kanaal duidelijk aangegeven. Uitluisteren is in de eerste plaats interessant. Je hoort wat je medevaarweggebruikers afspreken met bijvoorbeeld de sluiswachter. In de tweede plaats is het leerzaam. Je wilt immers zelf ook vaak even overleggen, bijvoorbeeld over waar je in de sluis moet gaan liggen of als je niet pal achter een binnenvaartschip wilt liggen. Dan is het reuzeprettig dat je dit kenbaar kunt maken. november 2017
3
3
3-10-2017 15:02:04
4 4 De dieselmotor de baas worden is een mooie ambitie. 5 Na de cursus heeft de dieselmotor minder geheimen.
VTS-gebied
watersporters is de cursus misschien hier en daar ook leuk.
Nog veel interessanter wordt het als je door een VTS-ge-
Maar als je kaas van techniek hebt gegeten kun je beter
bied vaart. In zo’n ‘vessel traffic system’-gebied is de ver-
een advanced cursus opzoeken. Na de meeste basiscur-
keersleiding in handen van de plaatselijke sector. Dit zijn
sussen snap je het principe van een dieselmotor en waar-
dus altijd de drukste stukken van ons vaarwegennet. Daar
schijnlijk heb je een brandstoffilter leren vervangen en
is luisteren niet meer alleen interessant, maar soms gewoon
misschien ook een impeller. Maar wat veel belangrijker is:
noodzakelijk om te weten wat de grote schepen om je heen
bij een storing heb je vermoedelijk een idee in welke rich-
gaan doen. Hoewel niet verplicht, is het verstandig de sec-
ting de oorzaak moet worden gezocht. Zo ingewikkeld is
tor ook te melden wat je zelf gaat doen. Dan weten ze waar
een dieselmotor nou ook weer niet. Als niet-techneut volg
‘het varen wordt altijd leuker met een marifoon’
je heen gaat en kun-
je zo’n cursus dus vooral om je niet zo’n ontzettende
nen je waarschuwen
dombo te voelen…
als dat nodig is. In dit
De cursus ‘De diesel de baas’ van het Rotterdamse
soort gebieden is de
Scheepvaart en Transport College besloeg een zaterdag.
marifoon
ook
De afwisseling van theorie en het echte sleutelwerk was
een prominent as-
leuk. In de collegezaal zaten allemaal mannen, op één Am-
pect van je veilig-
sterdamse dame na. Gek genoeg waren zij overigens alle-
heid. En is de vraag
maal minder a-technisch dan je zou verwachten. De
dan
‘marifoon of telefoon?’ natuurlijk een gepasseerd station.
cursusleider kon zo lyrisch over diesels vertellen dat je je
Het nut van een marifoon is afhankelijk van de vaargebieden die je bezoekt, maar altijd wordt het varen er leuker door. Je snapt veel beter wat er om je heen aan de hand is.
5
Je wordt immers onderdeel van de maritieme communicatie en neemt er zelf deel aan. Vaar je door een VTS-gebied, dan gaat helemaal een wereld voor je open. Voeg daarbij dat een marifoon ook nog een betaalbaar apparaat is. Alle reden om nu eindelijk dat marifoondiploma eens te halen. Doen!
2. Elementaire dieseltechniek Er zijn verschillende aanbieders van een cursus elementaire dieseltechniek. Voor de niet-technische watersporters kan deze verhelderend werken. Voor de enigszins technische 4
4
www.motorboot.com
3-10-2017 15:02:04
R e po r tag e wi nt er tijd
6
7
6 De watersport kan tot op hoge leeftijd beoefend worden. 7 De winter is de ideale tijd om je voor te bereiden op het vaarseizoen.
ging afvragen of je zelf wel het goede beroep had gekozen.
zierboot zie je tot nu toe nooit een AED. Een defibrillator is
Met als gevolg dat je je aan het eind van de dag behoorlijk
een prachtig ding, want hij gilt luidkeels uit wat je ermee
deskundig voelt. Een compliment aan de cursusleiding !
moet doen. Maar zelfs met zo’n ding aan boord zou het prettig zijn als je wist wanneer je de AED toepast.
Reserveonderdelen Het heeft erin geresulteerd dat in onze boot tegenwoordig
Zwaar werk
meer reserveonderdelen liggen. Een impeller en brandstof-
Om te weten wat je in zo’n situatie moet doen, raden we
filter bijvoorbeeld, waar voorheen alleen een nieuwe V-riem
een cursus hartreanimatie aan. Je leert verschillende patro-
klaar lag. Ook de gereedschapskist is uitgebreid en we
nen te herkennen en zo snel mogelijk de noodzakelijke han-
controleren vaker dingen waar we vroeger niet of nauwe-
delingen te verrichten. Je komt er ook achter dat reanimeren
lijks naar keken.
gewoon heel zwaar werk kan zijn en je leert een kind te re-
Het langetermijneffect van zo’n cursus is anders dan je zou
animeren. Allemaal dingen waaraan je wellicht nooit eerder
verwachten; de opgedane technische vaardigheid ebt snel
hebt gedacht.
weg. Als je die niet onderhoudt door af en toe te sleutelen,
In elke woonplaats is wel een lokale EHBO-vereniging. Die
is de normale status – onhandig! – snel weer terug. De the-
organiseren meestal meerdere typen cursussen op dit ge-
oretische kennis blijft wel. Als je het snapt, begrijp je het.
bied, vaak is daar wel een ‘light’ cursus bij met alleen reani-
Was er niet een voetballer… Een onvermoed effect is dat je
matie. Aan de andere kant: als je het toch doet, kun je
je beter dan voorheen realiseert dat er best eens een sto-
misschien een paar extra avonden reserveren. Dan heb je
ring kan optreden. Sindsdien hebben we dus ook een ped-
een volledig EHBO-diploma en kun je je gasten aan boord
del in de boot!
verbinden, knevelen of nog erger…
3. Hartreanimatie
Slappe tijd
Varend kom je bij vlagen – en vaak juist heel bewust – in
Dat de winter voor watersporters een slappe tijd is, ontken-
afgelegen gebieden. De charme van zo’n gebied kan een
nen we niet. Maar er zijn genoeg mogelijkheden om het
keerzijde hebben: als er iets mis gaat. Als geroutineerde
draaglijker te maken.
schippers hebben we de kans op verrassingen natuurlijk
De hiervoor genoemde cursussen verenigen het nuttige
beperkt, maar je weet ook dat je niet alles in eigen hand
met het aangename. Je bent er beter door voorbereid op
hebt. In het geval van echte narigheid is je bootsnelheid op-
het nieuwe seizoen. Bovendien kom je ermee in contact
eens de ambulancesnelheid. Als je naar de leeftijd van va-
met mensen, vaak ook watersporters. Dat levert ook in de
rend Nederland kijkt, is dit meer dan alleen een theoretisch
winter leuke en aangename gespreksstof, zodat het mis-
probleem. Vermoedelijk is op de meeste boten wel een ro-
schien iets minder lang lijkt te duren voordat het nieuwe
yaal uitgeruste verbanddoos te vinden. Maar op een ple-
seizoen begint. november 2017
5
5
3-10-2017 15:02:04