UITDAGENDE VAARTOCHT We maken een dagtocht van Delft naar de Biesbosch. Dat betekent dat we iets meer dan normaal moeten doen aan de voorbereiding. Het vaarwater stelt immers wat meer eisen dan wat er nodig is voor een tochtje naar de dichtstbijzijnde plas. Onderweg krijgen we namelijk te maken met veel beroepsvaart en met getijdewater. Het belooft mooi weer te worden dus hebben we er zin in! PIM VAN DER MAREL
1
44
www.motorboot.com
D AG T O C H T VAN D ELFT N AAR D E BI ES B O S CH
2 1 De bogen van de Hoge Brug in Overschie dateren uit de 17e eeuw. 2 Op de Kop van Zuid oogt Hotel New York alleszins bescheiden. 3 De Van Nellefabriek geldt als het voornaamste industriële monument van ons land.
Zoals altijd als we naar getijdewater
liever mee dan tegen. Op de site kun
steeds meer stroming (mee) – in de
gaan beginnen we met te kijken op de
je alle plaatsen aanklikken en er dan
middag. Dat laatste geeft ons dan een
getijdenwebsite van Rijkswaterstaat.
vervolgens de getijdegrafiek van die
duwtje in de rug op de Noord en op
De stroming op de Nieuwe Maas kan
dag bekijken. Daardoor weten we dat
het Wantij. We halen de route ook nog
in een uitzonderlijk geval ruim 5 km
we weinig stroming in de morgen zul-
even door de navigator van PC-Na-
per uur zijn en die heb je nu eenmaal
len hebben en opkomend tij – dus
vigo. Niet omdat we de weg niet weten maar omdat het pakket altijd de actuele stremmingen meeweegt.
3
Die zijn er niet, dus kunnen we monter op weg.
DELFTSE SCHIE De vaartocht begint rustig met een kalm stuk naar de Parksluizen in Rotterdam. Je vaart dan op de Delftse Schie. Omdat dit de verbinding is tussen Rotterdam en het Haagse industrieterrein ‘De Binckhorst’ kom je nogal wat binnenvaart tegen. En vanzelfsprekend volop pleziervaart, op weg naar het Westland, Den Haag, Leiden en de Kager Plassen. Tussen Delft en het Rotterdamse Overschie kom je door het dorp of buurtschap november 2022
45
4 ‘De Hef’ demonteren om het superjacht van biljardair Jeff Bezos te laten passeren zorgde voor ophef. 5 We komen zelfs twee riviercruisers tegelijkertijd tegen. 6 Op het drierivierenpunt genieten we van het Dordtse waterfront.
De Zweth. Als je portemonnee een aanslag daarop toestaat, is het sterrenrestaurant hier beslist een aanrader. Een stukje verderop passeren we in Overschie de Hoge Brug. De bogen van de huidige versie dateren uit de
2 4
17e eeuw, maar een eerdere brug moet hier al in 1390 hebben gelegen. We zijn benieuwd hoe primitief die
dustriële monument van ons land en
500 meter kunnen we de Maas opva-
eruit zal hebben gezien.
staat sinds 2014 op de Unesco Werel-
ren, maar voor we dat doen melden
De naam van de vaarweg wijzigt hier
derfgoedlijst. We kijken nog eens naar
we ons eerst per marifoon bij de sec-
in de Delfshavense Schie. Ook Delfs-
de tralies en stellen vast dat je beter in
tor
haven heeft een prachtige historie (zie
de rechter- dan in de linkerfabriek
hebben we in de sluis al aangetrok-
Motorboot jan. 2018), maar dat ter-
kunt werken. We varen door naar de
ken. Dit alles onder het motto ‘graag
zijde. De landelijke omgeving veran-
Coolhaven en vragen de Parksluis om
zo veilig mogelijk’.
dert hier in bedrijfsmatig, met aan
geschut te worden. We worden naar
Als we oversteken hebben we meteen
stuurboord de vijf binnenvaarthavens
de Kleine Parksluis gedirigeerd. We
het in onze ogen mooiste panora-
van de Spaanse Polder. Zodra we die
weten dat dit betekent dat we onze
misch uitzicht van ons land. Met recht
gepasseerd zijn hebben we aan
spullen moeten afdekken: de sluis
voor je drie markante bruggen van
weerszijden van de vaarweg mar-
heeft hefdeuren die voor een irritante
Rotterdam: de Zwaan, de Hef en de
kante gebouwen: de bajes aan bak-
‘regenbui’ zorgen.
Maasbruggen. Aan de stuurboord-
boord
(formeel
de
penitentiaire
Maasbruggen.
Reddingsvesten
kant de Kop van Zuid en aan de bak-
inrichting De Schie) en het Van Nelle
NIEUWE MAAS
boordkant de stad met als nieuwe
gebouw aan stuurboord. De Van Nel-
Als we de sluis uitvaren dan komen
landmark de Zalmtoren. Met 215
lefabriek geldt als het voornaamste in-
we in de Parkhaven. Na een kleine
meter is dat nu de hoogste woontoren van ons land. We vergapen ons eraan voordat we onder de Zwaan doorva-
5
ren naar de Koningshaven. Daar varen we aan op De Hef. Uiteindelijk blijkt deze toch niet voor de boot van Jeff Bezos behoeven te worden ontmanteld. Of alle commotie daarover overbodig was of juist de oorzaak van dat het niet meer hoeft, is onduidelijk gebleven. We varen de Maas weer op en passeren op enige afstand De Kuip. Even later komen we onder de Van Brienenoordbrug door. De brug gaat vanaf 2026 gerenoveerd worden. Met dagelijks meer dan een kwart miljoen auto’s wordt dat nogal een uitdaging … Vanaf het water ziet het brugdek er – met een lengte van 1300 meter – imposant uit.
46
www.motorboot.com
D AG T O C H T VAN D ELFT N AAR D E B I ES B O S CH
NOORD Voordat we de Noord opdraaien hebben we aan bakboord de werf van IHC en de constructiehallen van Hollandia. Even later valt ons oog op de replica – op ware grootte – van de Ark van Noach, gebouwd door Johan Huibers. De ark leidt sinds 2017 een kwijnend bestaan, maar we zien met genoegen dat het verrotte houtwerk ter hoogte van de waterlijn is vervan-
7
gen door nieuw. We hopen maar dat
7 De Biesbosch is volgens ‘Op Pad’ de mangrove van Nederland.
er middelen zijn gevonden om het project te revitaliseren. Het blijft een
Even later worden we gepasseerd
DRIERIVIERENPUNT
uiterst indrukwekkend geval. Op de
door de fast ferry, die hier een halte
Bij Dordrecht komen drie rivieren bij
Noord liggen meestal wel wat sche-
heeft. We varen langs de werf van
elkaar: de Noord, de Beneden-Mer-
pen bij de werf die IHC daar heeft,
Oceanco en vragen ons af of de boot
wede en de Oude Maas. Vanuit de
maar vandaag is dat niet het geval.
die er buiten ligt het beruchte schip
Biesbosch komt ook nog het Wantij,
We worden opgelopen door de Viking
voor Jeff Bezos is. Eigenlijk lijkt ons
eigenlijk is het dus zelfs een vierrivie-
Egdir, een grote riviercruiser. We zien
deze iets te klein om daarvoor de Hef
renpunt. Van dit punt wordt geclaimd
dat de opvarenden bezig zijn met van
uit elkaar te moeten halen. We varen
dat dit het drukst bevaren water-
alles, maar niet of nauwelijks met de
maar gewoon door en ontmoeten
knooppunt van Europa is. Met jaarlijks
omgeving. Aan de oevers van de
zelfs twee riviercruiseschepen tegelij-
meer dan 150.000 vaarbewegingen
Noord worden de daarvoor geschikte
kertijd, die elkaar inhalen. Op het laat-
zou dat best eens kunnen kloppen.
gedeelten benut als strand. Door het
ste gedeelte van de Noord kun je de
Het betekent in elk geval dat je er
mooie weer is het er ronduit druk.
drukte van de rivier ontlopen door de
moet opletten. We melden ons bij de
Doorvarend zien we in de verte Al-
Rietbaan te nemen. Omdat we de
sector Dordrecht en worden gevraagd
blasserdam met de Alblasserdamse-
scheepssloperijen daar een deprime-
te wachten op een binnenvaartschip
brug,
rend gezicht vinden, varen we toch via
dat met 17 km/u richting Duitsland
de Noord naar Dordrecht.
voor ons langs dendert. Daarna ste-
waarvan
de
functie
is
overgenomen door de Noordtunnel.
6
november 2022
47
ken we het kruispunt recht over om
WANTIJ
eerst van Hotel New York een succes
een blik te kunnen werpen op het
Nog maar net op het Wantij hebben
wisten te maken. Het Wantij voert
Dordtse waterfront. We varen er op
we aan stuurboord Villa Augustus. In
aanvankelijk door de buitenwijken van
weg naar het Wantij vlak langs en ge-
het pomphuis en de toren van deze
Dordrecht en wordt gaandeweg aan-
nieten onder meer van de prachtige
watertoren uit 1882 vind je de be-
trekkelijker. Ook hier valt op dat men-
gevel van de 15e eeuwse stadspoort,
kende combinatie van hotel, restau-
sen in grote getale de oevers en het
de Groothoofdspoort die het water-
rant, markt en tuin. Het concept is
water opzoeken om verkoeling te vin-
front domineert.
opgezet door de Rotterdammers die
den. Dat er op dit stuk een stevige stroming kan staan merken we aan de
DELFT
N
A20
Berkel-Rodenrijs
Schie
1 Hoge Brug MoorDe Lier 2 Spaanse Brug drecht A13 3 Delfhavense Schie Delftse Nieuwerkerk 4 Havens Spaanse Polder Zweth a/d IJssel Schie 5 Bajes A4 Hollandsche 6 Van Nelle Prins Alexander Overschie IJssel 7 Coolhaven 1 8 Parksluizen, Parkhaven NoorderBrienenCapelle / IJssel 2 eiland 9 Erasmusbrug (De Zwaan) 5 4 A16 oord10 Maasbruggen brug 6 A20 3 Krimpen / IJssel 10 Schiedam 12 11 De Hef 11 7 Lekkerkerk Vlaardingen 12 Zalmtoren 8 Krimpen / Lek 9 13 Koningshaven Kop 13 Lek 14 Oceanco van Zuid Kinderdijk 15 Groothoofdspoort RidderROTTERDAM A15 16 Villa Augustus kerk Noord Alblasserdam 17 Ottersluis 14 Baren18 Spieringsluis Hoogvliet drecht 19 Oversteeg
H.I.Ambacht Rietbaan A16 Zwijndrecht
Oude Maas
Spijkenisse
Oud Beijerland Nieuw Beijerland
Puttershoek
Hari
ngvli
18
DORDRECHT
‘s-Gravendeel
A29
Tien
gem eten
Sliedrecht A15 Ben Merwedeen de 15 16 Sliedrechtse Biesbosch Wantij 17 rwede N3 Me Kop vh Land
Strijen
Dordtsche Kil
eu
Zuid Beijerland
Hardinxveld Giessendam
we
Binnendijkse Maas
Maasdam
Papendrecht
A16
Ni
Spui
19 M
Brabantse
mend tij ons meegeeft. Dat is0 km welishebben we het maar amper bemerkt. Door de directe verbinding met Hoek van Holland kunnen de getijdever-
Nieuwe Rijn Oude Rijn Galgenwater Morssingel
schillen hier een kleine meter belopen. De naam Wantij moet van een vroeA22
gere situatie komen. Een wantij isKrammer im-
A10
Woensdagse mers de plek waar van twee kanten Watering
stroming bij elkaar komt, dieBeemster elkaar neutraliseert. Daardoor heb je er veel
Dalem Bartlehiem
Krammer Amsterdamse Dokkum Waterleiding Duinen
bezinksel en wordt het ondiep. Dat is dan ook de reden dat je het wad overHoornse Tolhuis
steekt over een wantij. In Sluis die zin Brug zet
Zuidplas
Gemaal ‘Vier Noorder Koggen’
de benaming Wantij je hier precies op het verkeerde been waar het gaat om de stroming. We komen hier op het punt waar de Sliedrechtse Biesbosch
Jansenve
Jansenverlaat bosch met een flink getijdeverschil.
Dat kun je zien aan de oeverbegroei-
et
Delfhavens Schie
ing, die wel een beetje mangrove-achHolla
nds D
ie p
tig lijkt. Het wekt daardoor een
Route 0 km
10
GOED OM TE WETEN
enigszins buitenlandse indruk.
We zijn al snel bij de Ottersluis, die ons naar de Nieuwe Merwede schut.
mische-getij. Zelfs als je meent daar geen rekening mee te behoeven te houden, dan nog is het
De sluis uit 1863 is een gemeentelijk
voor de inschatting van de duur van je vaartocht handig om te weten of je het getij mee of tegen
monument en heeft een zogenoemde
hebt.
‘groene’ kolk : de wanden bestaan uit
Een marifoon vinden wij voor de hier beschreven dagtocht een essentiële accessoire. Bij het uit-
met gras begroeide hellingen. Om aan
luisteren weet je in elk geval welke manoeuvres de grote scheepvaart om je heen in petto heeft.
te kunnen leggen zijn er houten rem-
En het maakt je bereikbaar voor de sectorleiding.
mingswerken in de kolk gebouwd.
De Nieuwe Maas is in de opvaart VTS-gebied tot aan de Van Brienenoordbrug (sector Maasbrug-
Uit de sluis steek je de Nieuwe Mer-
gen) en hetzelfde geldt voor het deel rond het Drierivierenpunt (sector Dordrecht). VTS staat voor
wede schuin over naar de Spie-
vessel traffic service. Het is opgedeeld in sectoren. Je meldt je bij elke sector zodra je die binnen
ringsluis, die je naar de Brabantse
vaart en vertelt hen wat je bestemming is. Je bent dan actief onderdeel van de bewaking en krijgt
Biesbosch schut. Meteen achter deze
te horen waar je op moet letten. Als er iets van je wordt verwacht is het de sector die dat met je
Spieringsluis vinden we de aantrekke-
afspreekt. Meer dan normaal zijn VTS-trajecten een omgeving waar van de pleziervaart een pro-
lijke Jachthaven Van Oversteeg, waar
fessionele opstelling wordt verwacht.
onze dagtocht van vandaag naartoe voert.
www.motorboot.com
Achter Waterschap Nieuwe Waterschap
NIEUWE MERWEDE
Gedetailleerde getijdegegevens vind je op de website https://waterinfo.rws.nl/#!/kaart/astrono-
48
10
waar ingecalculeerd, maar tot nu toe
begint, het enige deel van de BiesBiesbosch
Numansdorp
A59
N
3 km/uur extra snelheid die het opko-
GOUDA
Lingesluis 2e Voorhaven Grote Merwedesluis Gorinchemse Kanaalsluis Grote Kerk /St-Janstoren “Dit is in Bethlehem” Korenbrug /sluis Kapeltoren 3e Waterkering