DOORVAART NIET LANGER GRATIS
Met ingang van dit jaar moet voor de doorvaart van Amsterdam worden betaald. De gemeente vereist een vergunning die is uitgewerkt in de vorm van een vignetplicht. Het vignet wordt digitaal aangeschaft en is drie jaar geldig. Het kost € 40,- en voor dat bedrag mag je ook eenmalig een etmaal in Amsterdam afmeren.
Amsterdam is al geruime tijd bezig de vaarregels aan te scherpen. Vanaf 2025 zijn alleen nog elektrisch aangedreven vaartuigen in het grachtengebied rond het centrum toegestaan. En die verplichting geldt ook voor de rondvaartbranche. De heruitgifte van vergunningen aan deze branche zorgt al enige tijd voor commotie. Daarbij komt dat het er alle schijn van heeft dat de laadinfrastructuur voor al die elektroboten niet tijdig gereed zal zijn. En er is ook nog het nodige gedoe over de herinrichting en verplaatsing van opstapplaatsen voor passagiers. In dit op zijn minst al enigszins ‘woelige’ vaarwater wordt nu dus ook de doorvaart van de stad belast.
DOORVAARTVIGNET
Het doorvaartvignet is – zoals het woord al zegt – bedoeld voor de passant. Je hebt het nodig om door de stad te mogen varen. Het is geldig in het jaar van aanschaf en de twee daaropvolgende kalenderjaren. Je koopt het doorvaartvignet digitaal via www.amsterdam.nl/varen of de VaarWater app en rekent dan ook meteen de € 40,- af. Het wordt per gewone post toegezonden. Dat veronderstelt dat de stadspassage geen last-minute besluit is, want dan krijg je dat niet tijdig rond. Je kunt het vignet wel voor € 12,50 extra met spoed thuis krijgen bezorgd Een vignet is vereist voor pleziervaartuigen met alle soor-
PIM VAN DER MARELten motoren. En zelfs, als het om verhuurde boten gaat of om bootjes voor privégebruik, voor ongemotoriseerde scheepjes als roeiboten, zeilboten en waterfietsen.
ACTIVEREN
Om het geldig te laten zijn moet je het doorvaartvignet eerst activeren. Ook dit kan op de website www.amsterdam.nl/varen en via de app ‘VaarWater’. Wanneer je het via de post in huis krijgt, gaat dat vergezeld van een ‘stappenplan’ daarvoor. Per e-mail ontvang je een activatiecode. Met het vignetnummer en de activatiecode activeer je het vignet op de website. Dit proces voorziet ook in de mogelijkheid een foto van je boot te uploaden. Dat is niet verplicht maar wel handig als de boot vermist zou raken. Het is de bedoeling dat je het vignet vervolgens linksachter op je boot plakt.
1 en 2 Vanaf 2022 is de doorvaart van Amsterdam niet langer gratis. Het stadscentrum is vanaf 2025 alleen nog toegankelijk voor elektrisch aangedreven vaartuigen.
VIGNETGEBIED
Het doorvaartvignet is vereist voor al het Amsterdamse binnenwater. Daaronder vallen ook de twee hoofdroutes. In de eerste plaats de route over de Kostverlorenvaart waarmee je van de Riekerplas naar het Afgesloten IJ vaart. Dit is een onderdeel van de Staande Mast Route waar de zeilers op aangewezen zijn. In de tweede plaats valt ook de Amstelroute eronder waarmee je van de Amstel naar het Afgesloten IJ vaart. Het IJ zelf is uitgezonderd en vergt dus geen vignet.
AFMEREN
In de kosten van het doorvaartvignet is eenmalig een etmaal afmeren in de stad opgenomen. Dit moet je apart activerenvia de website. Bij het vignet heb je een vouchercode gekregen die je invult in het betaalscherm, zodat je niet hoeft te betalen. Als je vaker dan eenmaal wilt afmeren, dan heb je steeds opnieuw ‘24 uur afmeren’ nodig. Dit kost € 30,- per keer. Aankoop en betaling gaat weer via de website en de 24 uur gaat in zodra je betaald hebt. Van deze mogelijkheid kun je alleen gebruik maken als je boot minder dan 10 meter lang is. Met een langere boot mag je alleen in een jachthaven aanleggen. Het afmeren is uitsluitend te koppelen aan een geactiveerd doorvaartvignet. Het ‘24 uur afmeren’ houdt niet in dat je in je boot kunt overnachten. Dit mag alleen in jachthavens en op enkele daartoe aangewezen ligplaatsen. Voor aanleggen in een jachthaven is geen ‘24 uur afmeren’ nodig.
DIGITALE GRACHT
De vignetten bevatten een RFID-chip die wordt uitgelezen met detectieapparatuur. De stad werkt al een tijd aan de ontwikkeling van de ‘digitale gracht’, een dashboard waarmee het vaarverkeer in de binnenstad wordt gemonitord. Voor de voeding van het dashboard zijn ook op veel plaatsen sensoren en slimme camera’s geïnstalleerd. Het systeem integreert de data van de verschillende soorten detectieapparaten. Het omvat kunstmatige intelligentie op basis waarvan het drukte en overlast kan voorspellen voordat die zich voordoet. Op de website wordt er geen geheim van gemaakt dat het is ontwikkeld om herrie en gevaar gericht tegen te gaan: “We kunnen er effectieve maatregelen mee nemen voor de aanpak van bijvoorbeeld te hard varen, illegale passagiersvaart of geluidsoverlast.”
HANDHAVING
De gemeente vermeldt op de site dat via de vignetten niet naar individuele boten wordt gekeken maar alleen naar het vaarverkeer in het algemeen. Maar het systeem wordt natuurlijk ook gebruikt voor handhaving. Het vignet staat persoonlijk op naam (en dus niet op bedrijfsnaam). Over de vraag of de stad hiermee privacyregels overtreedt is vermoedelijk het laatste woord nog niet gesproken, maar dat terzijde. Vooralsnog geldt dat de boete voor een doorvaart
zonder (geactiveerd) doorvaartvignet € 95,- bedraagt. Weggesleept worden is veel kostbaarder: € 460,- plus € 25,- per week ‘bewaarkosten’. Maar gelukkig plakken ze eerst een rode sticker op je boot en wachten ze vervolgens nog twee weken met het wegslepen …
STAANDE MAST ROUTE
Zeilschepen verzamelen zich ‘s avonds op de Riekerplas voor de Nieuwe Meersluis en melden zich daar voor 23.00 uur. De sluis draait dag en nacht. Met een kruiphoogte van meer dan 6 meter maak je gebruik van de nachtelijke konvooivaart door de stad. Van de sluis kun je via onder meer de Kostverlorenvaart in een bijna rechte lijn naar het afgesloten IJ. Bij een kruiphoogte van minder dan 2,44 meter kan dat zelfs zonder brugopening.
De Kostverlorenvaart dateert uit de 15e eeuw. Graaf Willem VI had Rijnland toestemming gegeven een wetering te graven naar het IJ met spuisluizen. Maar Amsterdam sloot die vervolgens af waardoor de wetering en de sluizen onbruikbaar werden. Aan de verspilde moeite dankt de vaart zijn naam.
BINNENHAVENGELD
Voor mensen die doorlopend in Amsterdam varen en aanleggen kent de stad al veel langer het zogenoemde ‘binnenhavengeld pleziervaart’. Hiervoor zijn er afhankelijk van je motorisering en ligplaats binnenhavengeldvignetten in vier kleuren. Het duurste type is het rode vignet, dat verplicht is voor boten met een diesel- of benzinemotor die worden afgemeerd in openbaar vaarwater. Het tarief 2022 voor een sloep van 6,80 meter lengte en 2,50 meter breedte is opgelopen tot ongeveer € 1.000,-.
EPILOOG
Hoewel de Hiswa in haar ‘successen 2019’ meldde dat varen door Amsterdam gratis zou blijven, is dat toch niet houdbaar gebleken. Ook de inspanningen van het Watersportverbond met hetzelfde doel hebben uiteindelijk niet het beoogde resultaat gehad. De verplichting tot het voeren van het vignet is een paar maal uitgesteld omdat de invoering ervan op praktische problemen stuitte. Maar dat het er vroeg of laat van ging komen, was wel te voorzien. In de Motorboot van juli 2015 schreven we al: “Let op: Amsterdam staat dus uitstekend voorgesorteerd om straks ook de simpele doorvaart te belasten.” Ruim zes jaar later is het dus zover!