DAG T OCHT VA RE N L A NGS V E R DE DI G I NG SWE R K E N
OP FORTENTOER
1 2
www.motorboot.com
septemberd 2019
3
D A GTOCHT VA RE N LAN GS V E R D E D IGIN GSW E R KE N
1 Muiderslot. 2 Als je Weesp binnenvaart, kom je twee faaie molens tegen. 3 Als je voor de Vechtbrug ligt te wachten heb je aan stuurboord zicht op het Torenfort aan de Ossenmarkt. 4 Zodra je uit de zeesluis komt vult het Muiderslot kamerbreed je beeld.
d’Eendragt en de achterste molen de Vriendschap. Gek genoeg hebben ze niets met elkaar te maken. D’Eendragt is een houtzaagmolen, oorspronkelijk uit 1691. De Vriendschap is een korenmolen, in 1900 gebouwd op de plaats van een verbrande voorganger. Maar ze zorgen wel voor een fraaie entree van het stadje. Doorvarend valt meteen op dat Weesp een watersportplaats is. Aan bakboord liggen de steigers van WSV de Vecht en stuurboord uit ga je naar Jachthaven de Zeemeermin. Als je voor de Vecht2
brug ligt te wachten heb je aan stuurboord zicht op het Torenfort aan de
We verlaten vandaag onze ligplaats in de jachthaven op de Spiegelplas en zijn van plan het forteiland Pampus te ronden en dan naar Amsterdam te varen. Dat betekent dat we de Vecht afvaren en daarna groot water zullen aandoen. Op voorhand verheugen we ons op de tocht en op de forten die we daarbij tegenkomen. Voor Pampus liggen wij tenslotte maar zelden.
Ossenmarkt. Dit fort dateert uit 1861 en was onderdeel van de Nieuwe Hollandse waterlinie en later van de Stelling van Amsterdam. Het ligt heel strategisch op een eiland midden in de Vecht. Het fort is tegenwoordig be-
4 5
drijfsmatig in gebruik door verschillende organisaties. Als we rondom het eiland varen vallen ons fraai gerestau-
PIM VAN DER MAREL
reerde oude gevels op. Weesp is een eeuwenoude plaats met stadsrechten sinds 1355. En er zijn opgravingen ge-
het fort onderdeel geweest van alle
meer. We laten ons schutten door de
belangrijke linies: de Oude Hollandse
daan die op een nederzetting duiden
Zanderijsluis naar de Vecht. Vlakbij ligt
waterlinie, de Nieuwe Hollandse wa-
uit de 6e eeuw v. Chr.. Wie de moeite
dan aan bakboord op een eiland in de
terlinie en de Stelling van Amsterdam.
neemt er aan te leggen wacht een
rivier de ruïne van het Fort bij Hinder-
Er is niet veel van het fort over. De
plaats die bol staat van de historie.
dam. Omdat we van de tocht naar de
toren die uitkijkt over de Vecht is in
Spiegelplas al weten dat dit is over-
2007 gerestaureerd. De aanlegsteiger
MUIDERSLOT
woekerd, laten we dat fort vandaag
ziet er wel uitnodigend uit. Vandaar is
We varen het stadje uit en treffen aan
voor wat het is. We gaan stuurboord
er een wandelroute rond de overblijf-
bakboord de driemaster ‘Sanne Sop-
uit genieten van één van de mooiste
selen van het fort.
hia’ aan. De zeilklipper dateert uit
rivieren van ons land. De Vecht ty-
4
3
Het eerste fort op de lijst is Fort Uiter-
1886 en is een van de oudste ijzeren
peert zich op dit stuk als landelijk en
TORENFORT IN WEESP
schepen van ons land. De klipper
we nemen het landschap met genoe-
We varen door in de richting van het
heeft een tall-shiplicentie, dus komen
gen in ons op. We varen onder de
stadje Weesp. De vaarweg slingert
we haar ongetwijfeld tegen tijdens Sail
brug in de N236 door (vaste deel is tot
zich verder door landelijk gebied en
2020. We varen op ons gemak door
2 meter hoog) en hebben daarna al
geeft een bijna romantische indruk
naar Muiden, onderweg genietend
snel aan stuurboordzijde het Fort Ui-
van Nederland. Als de bebouwing op
van alles dat de Vecht te bieden heeft.
termeer. Aan de basis van het fort lag
de oever toeneemt komen we Weesp
Daarbij voert de vaarweg over de A1
een inundatiesluis, waaromheen in
binnen. Aan bakboordzijde vallen on-
over het breedste aquaduct van Eu-
1673 de eerste fortificaties werden
middellijk twee vlak bij elkaar staande
ropa. Het aquaduct heet ‘Veldzicht’
aangebracht. In de loop der jaren is
molens op. De voorste is molen
naar een boerderij die ervoor heeft
www.motorboot.com
september 2019
5
DAG T OCHT VA RE N L A NGS V E R DE DI G I NG SWE R K E N
vlag voeren. Voor de leden van de KNZ&RV is dat een kroon boven een gestileerde ‘W’. We vervolgen onze vaartocht in de vaargeul die ons uit de haven van Muiden leidt. We varen even later het IJmeer op. Hoewel het nog een flink stuk varen is, kunnen we recht voor ons in de verte het eiland Pampus zien liggen. We varen daar op het gemak naar toe. Aan stuurboord heb je eerst de drie eilandjes De Drost, Warenar en Hooft liggen. We varen door en realiseren ons dat we toch wel op een serieuze watervlakte zitten. Het weer is een beetje dreigend en dat versterkt dat gevoel nog wat verder. Als we ons rondje om het eiland Pampus maken, stellen 6
vast dat je er vanaf het water eigenlijk niet zoveel van kunt zien.
daar wachten. Over de relatie tussen
6 Pampus is een kunstmatig forteiland dat is aangelegd in de jaren 1887-1895. 7 Samen met een stel sleepboten in de grote sluis van de Oranje-
Officieel heet het eiland Fort aan het
‘voor Pampus liggen’ en dronken-
sluizen. 8 Als je kort langs een cruiseschip vaart torent het hoog boven je uit.
Pampus. Het is een kunstmatig fortei-
schap bestaan verschillende theo-
land dat is aangelegd in de jaren
rieën, die we maar laten voor wat ze
moeten wijken. Als we Muiden bin-
bijna een sprookjeskasteel, zo mooi is
lijk 17e eeuws en het slot staat garant
1887-1895. Het is gebouwd om de
zijn. Interesse? Google of Bing er dan
nenvaren stellen we vast dat het er
het. Vermoedelijk gebouwd aan het
voor een intensieve beleving van onze
Stelling van Amsterdam te complete-
even naar.
gezellig druk is. Het is maandag, dus
eind van de 13e eeuw en de laatste
geschiedenis.
ren. Boeiend is dat het fort nooit voor
geen topdrukte zoals in het week-
anderhalve eeuw drie keer gerestau-
gevechtshandelingen is gebruikt. Het
AMSTERDAM
einde. Vandaag is het goed te doen.
reerd. Uitermate fraai dus en ook nog
FORT PAMPUS
is flink in verval geraakt door ander-
We koersen op het IJmeer in de rich-
We varen door naar de zeesluis waar-
origineel. En wat een historie! Zo is bij-
Tegenover het Muiderslot hebben we
soortig gebruik. De Duitsers oefenden
ting van het Buiten-IJ. Aan stuurboord
van een schutkolk is afgesloten in ver-
voorbeeld graaf Floris V bij een ont-
de Koninklijke Nederlandsche Zeil-en
er in de oorlog mee voor precisiebom-
zien we een aantal binnenvaartsche-
band met de droogte. De kolk wordt
snappingspoging
Roeivereeniging,
prinses
bardementen. Ze sloopten de kanon-
pen in de vaargeul van het Marker-
gebruikt om water van het IJsselmeer
vermoord. Een kleine drie eeuwen
Beatrix de beschermvrouwe is. Leden
nen en het staal voor de eigen
meer komen. Verderop – eveneens
in de Vecht te pompen. Dus gaan we
later werd het slot in 1577 ingenomen
van deze vereniging mogen – samen
oorlogsindustrie. Na de oorlog werd
aan stuurboord – ligt in de verte het
met z’n allen door de kolk ernaast. Uit
namens Willem van Oranje. Mochten
met de leden van Koninklijke Roei-en
het gebruikt om munitie tot ontploffing
aantrekkelijke plaatsje Durgerdam. Je
de sluis varend ligt het Muiderslot ver-
je kinderen het een keer willen zien,
Zeilvereniging De Maas – als enige
te brengen. Sinds 1990 is het overge-
vaart hier het VTS-gebied van de sec-
volgens kamerbreed voor je. Het is
ga dan mee! De inhoud is voorname-
een toevoeging aan de Nederlandse
dragen aan de Stichting Forteiland
tor Schellingwoude binnen waar je je
Pampus. Er is heel veel puin geruimd,
desgewenst meldt op marifoonkanaal
het fort is gerestaureerd en je kunt het
60. We varen over de buizen van de
tegenwoordig
fort
Zeeburgertunnel in de A10 en berei-
heeft anno nu een museale functie en
ken even later de Oranjesluizen. Daar
er is een lunchrestaurant. We treffen
wacht ons een verrassing. Een ple-
Schellingerwoud Oranjesluizen Durgerdam
Oosterdok
Amstel Amstelkanaal
kasteel
N
5
Markermeer Fort aan het Pampus
IJmeer
Drost
Gaap AMSTERDAM Z-O
Amstelveen
Bullewijk Amstel
Waver
Abcouder Meer
Holendrecht Abcoude
Winkel
Amsterdam-Rijnkanaal
Oude Waver Angstel Vinkeveense Plassen
www.motorboot.com
© Henk de Bruin 31 mei 2019
Aquaduct
Weesp
Vecht
Driemond
Gaasperplas Gein Ouderkerkseplas
Ouderkerk
Hooft Muiderslot Muiden
Muider Trekvaart
Amstel
Smal Weesp
Torenfort De Vriendschap D'Eendracht
Fort Hinderdam Nigtevecht
Nederhorst
Gooimeer
Naarder Trekvaart
Fort Uitermeer
Naarder Sluis Meer Uitermeer Zanderijsluis
Spiegel- Ankeveense Plassen plas Vecht De Nes
GOED OM TE WETEN
Flevoland
Warenar
Weesper Trekvaart
waarvan
Route
A-R kanaal
AMSTERDAM
dit
0 km
Buiten IJ Nieuwe Diep
uit
©HdB 31 V 19
Afgesloten IJ CS
6
7
Karnemelksloot BUSSUM
's-Grave landsevaart
bezoeken.
Het
8
het niet vandaag: het is maandag en
ziervaarder vaart doodleuk de jach-
De route van vandaag kent geen beper-
het restaurant is dicht. We beperken
tensluis in terwijl die nog bezig is leeg
kingen. Maar als je in Amsterdam wilt
ons daarom tot een extra rondje om
te stromen. Op sommaties en ver-
twee cruiseschepen aan de stadster-
afmeren en je doet dat niet in een jacht-
het eiland. Daarbij proberen we er een
wensingen van de sluiswachters via
minal. Dat blijft altijd een imposant ge-
haven heb je een vignet nodig. Het vig-
foto van te schieten waarop iets te
de marifoon reageert hij niet. Als wij
zicht. We varen er vlak langs om te
net laat zien dat je het binnenhavengeld
zien is. Als we denken dat dit gelukt is
ons even later ook in de richting van
voelen hoe hoog zo’n schip wel is. Pal
hebt betaald. Een dagvignet vraag je
varen we richting het Buiten-IJ. We re-
de dan verder lege sluis willen bege-
voor Amsterdam CS nemen we de
aan op de website van Waternet en
aliseren we ons dat we daar varen in
ven, sluiten de sluiswachters de over-
Oosterdoksdoorgang naar onze jacht-
krijg je vervolgens per e-mail. Je kunt
de geul waar de uitdrukking ‘voor
treder in. Wij worden samen met een
haven van vandaag. We hebben een
ook voor twee of meerdere dagen een
Pampus liggen’ vandaan komt. Oor-
stel sleepboten naar de grote sluis ge-
ligplaats gereserveerd bij De Oost-
vignet kopen. Zo’n vignet kost € 20,19
spronkelijk droeg namelijk die door
dirigeerd. Hoe het met de overtreder
vaarders. De altijd aimabele haven-
per dag.
slib ondiep geworden vaargeul de
afgelopen is, weten we niet. Waar-
meester Peter Zagt staat ons al op te
naam Pampus. De via de Zuiderzee
schijnlijk een boete, denken wij. Of al-
wachten. Wij zijn lang geleden fan van
terugkerende VOC-schepen staken te
leen een tijdje afkoelen… We varen
deze jachthaven geworden en Peter
diep voor de vaargeul en moesten
het Afgesloten IJ af en zien even later
zorgt ervoor dat wij dat blijven! september 2019
7