Maasplassen (Asseltse Plassen en Roermond)

GENIETEN VAN DE GRINDGATEN

Het grootste aaneengesloten watersportgebied van ons land ligt in Limburg en voor een deel net over de grens met België. Je vindt er zo’n 30 vierkante kilometer aan watersportmogelijkheden met meer dan 40 jachthavens en 8.000 ligplaatsen. Het ligt voor veel landgenoten een beetje uit de slinger en is daardoor wat minder bekend. Dat is jammer, want het is een aantrekkelijk vaargebied. In deel 1 ‘doen’ we de Maas van Stevensweert tot en met de Asseltse Plassen met links en rechts wat uitstapjes.

Het Maasplassengebied is betrekkelijk recent ontstaan. De Maas heeft eeuwenlang stenen met haar water meegevoerd waardoor de uiterwaarden van de rivier rijk zijn aan grind. De wederopbouw van ons land na de Tweede Wereldoorlog vergde heel veel grind en hier was dat voorradig. Om die reden is het hier op grote schaal afgegraven. De grindgaten die

overbleven liepen vanzelf vol met water. Het resulterende plassengebied dateert dus feitelijk uit de tweede helft van de vorige eeuw. Een deel van wat verdiend is met het grind is later geïnvesteerd in de herontwikkeling van deze gaten tot recreatiegebieden. Het huidige resulaat mag er zijn met een indrukwekkend aanbod aan watersportfaciliteiten.

SPAANJERDPLAS

We gaan het gebied bekijken met een aantrekkelijke boot. Linssen-dealer Luc Vanthoor heeft ons uitgenodigd voor een meerdaagse toertocht met één van zijn charterschepen. We hebben er zin in en melden ons monter in de jachthaven ‘De Spaanjerd’ in het Belgische Kinrooi. Als we aan boord gaan valt meteen op dat het uitrustingsniveau van de boot indrukwekkend is. We zijn onder meer aangenaam verrast met de boeg- en hekschroef, aangestuurd met joysticks. Bij de try-out wordt het meteen interessant. Op de Spaanjerdplas ligt een baggermachine grind uit het water te takelen. Luc vertelt: “Dat grind komt uit de regio Dilsen en Maasmechelen. Het wordt hier afgestort in onderwaterdepots. Daarin ligt het een jaar of twee om het van natuurlijke vervuiling als ijzererts en oxidatie te ontdoen voordat het weer wordt opgedregd. Pas dan is het voldoende proper om Maasgrind te mogen heten.” Nadat hij heeft verteld waar we de Maas op kunnen varen, stapt Luc van boord en wenst ons een mooie trip. Wij verlaten de Spaanjerdplas op de aangegeven plek en gaan in de afvaart.

PIM VAN DER MAREL

Openingsfoto: Op de Asseltse Plassen ontmoet je niet veel andere watersporters. 2 Het zuidelijke deel van de tocht begint enigszins industrieel.

GRENSMAAS

Waar je verwacht in de afvaart een beetje stroming mee te krijgen, gebeurt er heel weinig. Dat is in lijn met wat de Wateralmanak daarover zegt: “In de zomermaanden gewoonlijk zeer weinig stroom.” De Maas wordt op dit gedeelte om voor de hand liggende redenen de Grensmaas genoemd. We passeren vrijwel meteen aan stuurboordzijde Stevensweert, een goed bewaarde vestingplaats met Spaanse roots. Doorvarend hebben we aan bakboord de Grote Heggerplas. De grens met België loopt daar niet meer midden op de rivier maar loopt onder de plas door en dus ook onder het plaatsje Thorn, dat voor overmorgen op ons programma staat. Al die tijd hebben we de koeltorens van de Clauscentrale in Maasbracht prominent in beeld. Deze gasgestookte elektriciteitscentrale is uit de mottenballen gehaald en draait weer volop. Sowieso behoort de binnenhaven van Maasbracht tot de grootste van ons land. Op het eerste deel van onze tocht ervaren we dit gebied dan ook als nogal industrieel van aard.

POLDERVELD

Als we Wessem zijn gepasseerd gaan we bakboord uit naar de ingang van de plas Polderveld. In de duikersgids komt deze plas er goed af met helder water en een gevarieerde visstand. We varen onder de Polderveldbrug door, kijken waar de duikstek Pol ligt en blijven daar uit de buurt. Via een nauwe doorgang komen we op de kleine plas Tesken waar je onder de Heelderbrug door moet om bij de jachthaven te komen. Die heet de Boschmolenplas, maar de gelijknamige plas blijkt niet toegankelijk. Die is namelijk exclusief voor duikers gereserveerd. De duiklocatie Boschmo-

lenplas heeft een eigen website waar melding wordt gemaakt van een onderwaterzicht van 12 meter. Voor Nederlandse begrippen is dat een extreem goed zicht, dus moet het water er buitengewoon helder zijn.

SLUIZEN

We varen terug om onze trip te vervolgen en komen op het Lateraalkanaal Linne-Buggenum. Dit 9 km lange kanaal is gegraven om het bochtige stuk Maas ernaast af te snijden. We moeten hier kiezen uit de Dubbele Sluis Heel in het Lateraalkanaal of de Sluis Linne. De Sluis Heel heeft een verval van 6,70 meter. Omdat we even langs onze jachthaven van vanavond willen varen, nemen we de Sluis Linne. In deze eveneens enorme sluis worden we als enige geschut. We gaan er echter niet meer dan een slordige 4,00 m naar beneden. Doorvarend op de Maas doemen al snel de contouren van Roermond op. In het stadsaanzicht vallen een paar opvallend moderne gebouwen op. Het brengt ons gesprek op ene Jozef Franciscus Bernard van Rey, die in de krant meestal gewoon Jos wordt genoemd. Hij keert dit jaar – in weerwil van alle commotie rond zijn persoon - in het nieuwe college terug als wethouder. Wat daar ook van zij, we concentreren ons maar beter weer op de vaarweg. We passeren aan bakboord de in-

3 De Sluis Linne heeft een verval van 4,00 meter. 4 Bij deze kerk zou vroeger Ascloa moeten hebben gelegen. 5 Als je Roermond in wandelt, is de Roer een fraaie blikvanger.

gang van de Zuidplas die we morgen willen aandoen. Verderop bij de jachthavens constateren we dat de geadviseerde Jachthaven Nautilus ons inderdaad het dichtst bij het centrum van Roermond zal brengen. We reserveren vast telefonisch onze passantenplek en varen door naar de Sluis Roermond. Die trekt met een verval van 2,70 meter het verschil in verval tussen de Sluis Heel en de Sluis Linne recht.

ASSELTSE PLASSEN

Betrekkelijk snel na de Sluis Roermond kun je stuurboord uit naar de Asseltse Plassen. Van het Maasplassengebied liggen deze plassen het meest noordelijk. Volgens de ons verstrekte informatie moeten ze vooral een natuurlijke omgeving bieden. Na de gezellige drukte in de omgeving van Roermond zijn we wel benieuwd naar hoe dat zal zijn. Als je ze invaart via de Oude Maasarm heb je aan bakboord de plaats Asselt. Dit is een

pittoresk dorp dat geen afbreuk doet aan de natuurlijke omgeving.

Aan het eind van de Maasarm springt aan bakboord een prachtig kasteelachtig kerkje in het oog. Als wij er later onze havenmeester naar vragen merkt die op: “Ja, daar moeten de Noormannen nog hebben rondgelopen!” De kerk dateert uit 1515 maar er stond al een gebouw voor het jaar 1000. En dat was weer gebouwd op de plek waar daarvoor een burcht zou hebben gestaan. Als we dat proberen te controleren vinden we tegenstrijdige berichten. Feit is dat er ergens aan de Maas rond het jaar 880 een plaats ‘Ascloa’ moet hebben gelegen. Nazaten van Karel de Grote hadden daar een versterkte hof, die later is veroverd door de Noormannen. De laatsten zouden het gebruikt hebben als basis voor hun plundertochten. Of Ascloa op de plaats van dit kerkje lag, wordt echter bestreden. Maar dat maakt het niet minder bijzonder, vinden wij. Wat een prachtig verhaal!

Verder varend kenmerken de Asseltse Plassen zich door kleine eilandjes en aantrekkelijke oevers. Deze zijn bewust gecreëerd en hebben ten doel tezamen een natuurgebied te vormen. Op verschillende plaatsen in het gebied zijn passantensteigers aangelegd. Daar wordt overigens maar spaarzaam gebruik van gemaakt. We genieten uitgebreid van de omgeving en gaan de plassen op het gemak rond. We varen achter de eilandjes langs en nemen een kijkje bij het stukje dat ‘De Koffiebaai’ wordt genoemd. Daarbij komen we maar sporadisch andere natuurminnaars tegen. Maar de stilte die hier nu heerst, lijkt te gaan verdwijnen. Er zijn 400 ligplaatsen vooraan de Oude Maasarm gepland en er moet een multifunctioneel drijvend centrum komen.

NAUTILUS

We varen weer terug naar de sluis Roermond. Voor ons vaart een Luxemburgs binnenvaartschip de

Tongelo

6

sluis in dat een paar blauwe kegels voert. Desgevraagd verzoekt de sluiswachter ons niet te roken en eventuele open vuren te doven. Dat lijkt ons nou niet bepaald een onoverkomelijk verzoek, dus schutten we toch maar mee. Als we verderop bij onze jachthaven arriveren, blijkt de passantensteiger inmiddels vol te liggen en krijgen we een vrije box toegewezen. Nautilus ligt zo’n beetje pal aan de rand van de binnenstad. Dat betekent dat we van hieruit gemakkelijk te voet het centrum kunnen verkennen. Daarbij komen we onvermijdelijk langs de monding van de Roer, die hier uitmondt in de Maas. Er is een ontzettend gezellige kade gemaakt om in het stadscentrum je boot aan te leggen. Dat mag alleen overdags, dus we besluiten dat morgenochtend meteen te doen voordat het er druk wordt. De voor de hand liggende conclusie dat hier de naam van de stad vandaan komt, is te gemakkelijk. Weliswaar is Roermond ontstaan langs de Roer, maar het ‘mond’ komt vermoedelijk van het Latijnse ‘mundium’, wat staat voor versterking. En om ook de an-

10

GOED OM TE WETEN

n a a l

Polderveld Pol Pol

5 6 7

Stevensweert Ohé en 4 S p a a n j e r d p l a s Spaanjerdplas G r e n s m a a s Grensmaas

Waterloos Maaseik M

Wi

JH De Spaanjerd JHDeSpaanjerd

Armenbos Laak enLaak

START www.motor boot.com 82

©HdB31.VII. '22 Bosbeek

a a s Maas

Julianakanaal

i j n spoorlijn

Beegderheide LateraalkanaalLennen-LateraalkanaalBuggenum Lennen-Buggenum Z u i dp l a s Zuidplas Geleenbeek Born D lsen Dilsen

“Koffiebaai” 1 2 3 4 5 6

Sluis Heel Sluis Linnen Sluis Roermond Sluis Maasbracht Rozenkerk Asselt St Christoffel kathedraal Claus Centrale

SluisHeel SluisLinnen SluisRoermond SluisMaasbracht RozenkerkAsselt St.Christoffelkathedraal ClausCentrale 7

M a a s Maas B E L G I Ë BELGIË D U I T S L A N D DUITSLAND

Laat je vooraf even het Maasplassen Magazine toesturen of bekijk het digitaal op de website www.hartvanlimburg.nl, dat draagt bij aan de voorpret. De Maas als rivier vertoont in de zomer weinig stroming. Maar mocht die er wel staan, dan is het door de beroepsvaart noodzaak de stuurboord/stuurboord-manoeuvre te kennen en te weten wanneer deze wordt uitgevoerd (het bekende blauwe bord). Hoogtebeperkingen kent het Maasplassengebied niet en de gemiddelde diepte van de plassen/grindgaten is 30 meter. Na zonsondergang en in ieder geval na 20.00 uur is varen op de plassen niet meer toegestaan.

Z u i d p l a s

Noorder

e

dere voor de hand liggende vergissing meteen te corrigeren: de Roer is niet hetzelfde als de naamgever van het Ruhrgebied. Dat is de rivier de Ruhr en die mondt uit in de Rijn.

STADSHISTORIE

De Maas loopt sinds het midden van de 14e eeuw langs Roermond, waardoor het zelfs een Hanzestad werd. De historie van de stad is opvallend on-Hollands. Het is dat Willem van Oranje het in 1572 een paar maanden heeft veroverd, anders was de historie nagenoeg louter Romeins, Spaans, Oostenrijks, Frans en Belgisch geweest. En dan laten we de klerikale historie buiten beschouwing. Met die wetenschap in het achterhoofd weten we dat we een monumentenbolwerk gaan betreden. Om dat niet te overdrijven beperken we ons tot een drietal highlights: het stadhuis, het oudste woonhuis van de stad en de SintChristoffelkathedraal.

Het stadhuis heeft wortels in het jaar 1399 maar is niet ontsnapt de grote stadsbrand in het midden van de 16e eeuw. De huidige gevel dateert van rond 1700. Op het stadhuis staat een

torentje met een klokkenspel uit 1982. Het groepje draaiende beelden daarbovenop is er in 1995 aan toegevoegd. Voor wie dit leuk vindt: www. stadsbeiaardroermond.nl is de website van de stichting die het onderhoudt.

Het oudste woonhuis van de stad heeft als adres Brugstraat 7. Op grond van stijlkenmerken zou je het kunnen dateren rond 1500. Maar de eerder genoemde stadsbrand heeft de gehele Brugstraat in de as gelegd. Dat zou betekenen dat het van na 1554 is. Het Rijksmonument wordt omschreven als een ‘huis met rijke laatgotische trapgevel’. De gevel staat er prima bij en is een lust voor het oog. De Sint-Christoffelkathedraal borduurt voort op een kruiskerk uit het jaar 1410. De kerk werd in 1661 kathedraal van het bisdom Roermond en is dat nog steeds. De historie van de kathe-

LINSSEN

6 Het klokkenspel van het torentje op het stadhuis met draaiende beelden.

7 De Sint-Christoffelkathedraal is voor het laatst gerenoveerd in 2016.

draal kenmerkt zich door regelmatige schades uit hoofde van alle mogelijke oorzaken. De laatste renovatie is afgerond in 2016. Daardoor ziet de kerk er voor nu weer even patent uit.

De genoemde highlights liggen zo dicht bij elkaar dat je er geen moeite voor hoeft te doen. Ze liggen alle drie op of vlakbij de Markt. Die kenmerkt zich door terrassen en Limburgse gezelligheid. Prima plek dus om ons culinair te laten verwennen voordat we terugkeren naar onze boot voor de nacht!

Volgende keer: Van Roermond naar Kassel en terug.

Het echtpaar Vanthoor-Casters runt ‘Aqua Libra Yachtcharter’ dat voor deze trip de Linssen Grand Sturdy 35.0 AC ‘Luna Elise’ beschikbaar stelt. Dit stalen motorjacht van (lxbxd) 10,70 x 3,40 x 1,00 meter wordt aangedreven met een 75 pk Volvo Penta. Aqua Libra voert ‘Exclusive Yachtcharter’ in haar logo en dat is aan ieder detail merkbaar: letterlijk alles is perfect en tot in de puntjes geregeld. Gevestigd in Kinrooi op een steenworp afstand van de werf van Linssen in Maasbracht is Aqua Libra ook Linssen’s Yacht Agent voor België.

Websites: www.aqua-libra.be, www.linssenyachts.com en www.linssenyachts.be.