40_66_Oudewater_01L 40
12-05-2017 16:22:51
DAG TO CHT OU D EWATER
‘MOOISTE STADJE VAN HET GROENE HART’ juni 2017
40_66_Oudewater_01L 41
41
12-05-2017 16:22:55
1 42
40_66_Oudewater_01L 42
www.motorboot.com
12-05-2017 16:23:00
DAG TO CHT OU D EWATER
Midden aan de Hollandsche IJssel ligt Oudewater. ‘Het mooiste stadje van het Groene Hart’, noemen ze zichzelf. Oudewater zou natuurlijk nooit de bekendheid hebben die het heeft, als daar niet een kern van waarheid in zou zitten. Maar of die typering terecht is, willen we graag zelf vaststellen. PIM VAN DER MAREL
Je komt in Oudewater via de gekanali-
bootjes kunnen liggen. Dat is daar
hebben
seerde Hollandsche IJssel. Die begint
trouwens maar gedurende 2 uur toe-
hoogten van 60 centimeter en 2,25
respectievelijk
doorvaart-
aan de ene kant in Gouda en aan de
gestaan. Dan moet je voor je gevoel
meter. De Hoenkoopse brug moet dus
andere kant in Nieuwegein. Ook kun
wel doorstappen als je voor een
altijd open.
je van de Oude Rijn komen en via de
stadswandeling komt.
Dubbele Wiericke varen. Heb je een
De andere drie zijn allemaal 3x24-
CHARMEOFFENSIEF
boot met heel lage kruiphoogte, dan
uursplekken in de Hollandsche IJssel.
We treffen het, want Oudewater is aan
kun je zelfs via de Lange Linschoten
Ze bieden plaats aan zo’n 24 boten.
een charmeoffensief richting de wa-
komen. Maar dan kom je eigenlijk ook
De middelste ervan ligt tussen de
tersporter bezig. In dat kader is het
van de Oude Rijn. Je zult – kortom -
twee ophaalbruggen en grenst aan
bruggeld voor de Hoenkoopse brug
een niet al te verrassende herkomst
het centrum. De andere twee liggen
verlaagd van € 4,50 naar € 2,-. En de
hebben. En soms mag je je daarbij
allebei aan de buitenkant van de beide
uitstapplekken zijn opgeknapt. Ook
zelfs gezegend weten …
ophaalbruggen. Maar ze liggen nog
zijn er welkomstborden en nieuwe
Als de kruiphoogte van je boot het
steeds op geringe (loop)afstand. Let
aanlegpalen verschenen. En daarmee houdt het niet op. De schutmogelijk-
toelaat varen we het stadje in. En als
wel even op: Oudewater is onder
dat niet lukt, gaan we een aanleg-
vaarpubliek nogal populair. Volgens
heden naar de Lange Linschoten zijn
plaats zoeken en het stadje te voet
de brugwachter doen ze in het sei-
verruimd en Oudewater is opgenomen
verkennen. Geen toervaart in dat
zoen een kleine 6.000 openingen. Dus
in
geval, maar wel een warme aanbeve-
beschouw jezelf spekkoper als je een
Groene Hart. En je mag tegenwoordig
ling voor deze halteplaats!
plek hebt weten te bemachtigen.
dus eventjes in de Stadshaven aan-
Als je niet in de middelste 3x24-
leggen.
het
sloepennetwerk
voor
het
AANLEGPLAATSEN
uursplek ligt, moet je eerst langs een
Er zijn in Oudewater vier aanlegsecties
ophaalbrug. Dat is de Hoenkoopse
KRUIPHOOGTE
gecreëerd. De leukste daarvan is de
brug aan de westkant of de Cosijn-
Als de kruiphoogte van je boot niet
stadshaven, waar circa acht (lage)
brug aan de oostzijde. Deze bruggen
meer is dan 2 meter, dan kun je de
Openingsfoto: Na de Romeijnbrug vaar je aan stuurboord evenwijdig aan de Havenstraat. 1 De toren van de Sint-Michaelskerk was oorspronkelijk een verdedigingswerk. 2 Watersporters worden in Oudewater enthousiast welkom geheten.
2
juni 2017
40_66_Oudewater_01L 43
43
12-05-2017 16:23:06
3 4 een doorvaarthoogte van – in het midden – 1,30 meter op. Voor de Lange
GEELBUIKEN
Linschoten staat een diepte aangege-
Tot op de dag van vandaag heten de in-
ven van 1,50 meter. Vermoedelijk is
woners van Oudewater ‘geelbuiken’. Die
dat onder ideale omstandigheden.
bijnaam danken ze aan de hennepvezels
Houdt er rekening mee dat dit minder
die ze om hun buik wikkelden. Je schort
is.
of buik wordt daar op den duur geel van. Die hennepvezels waren de grondstof
HISTORISCH CENTRUM
voor de touwindustrie, zo leer je in het
Direct na de Cosijnbrug gaan we
plaatselijke touwmuseum. Daar blijkt
stuurboord uit het stadje in. Voor ons
ook dat het Groene Hart al in de 16e en
doemt dan meteen de Romeijnbrug
17e eeuw één grote hennepkwekerij
op. De sluisdeuren bij deze brug her-
was!
inneren aan tijden waarin het water van de stadshaven kon worden afgesloten van de IJssel. Met de sluis naar de Lange Linschoten aan de andere
Het zorgt ervoor dat je je begint te re-
3 Na de Varkensbrug kom je in het deel waar je aan mag leggen.
kant van de stadshaven kon de water-
aliseren dat je door een monumenten-
4 Vanuit het westen aanvarend op Oudewater mag je je gezegend
stand in de stad worden beheerst. De
bolwerk vaart. En dat is niet zo gek als
weten...
sluis- deuren hier zijn al heel lang bui-
je bedenkt dat het plaatsje al in het
ten gebruik. De eerste versie van de
jaar 1265 stadsrechten kreeg.
44
40_66_Oudewater_01L 44
‘hele’ binnenstad doorvaren tot aan
brug dateerde uit 1591.
de sluis naar de Lange Linschoten. De
Na de Romeijnbrug varen we aan
STADSHART
aanhalingstekens rond ‘hele’ slaan op
bakboordzijde langs de achterkant
Doorvarend komen we aan bij de Vis-
de geringe afstand. Het gaat om
van de huizen aan de Wijdstraat. En
brug. Daarop staat aan stuurboord
hooguit 1,5 km. Als je verder zou wil-
aan stuurboord loopt evenwijdig de
het voormalige stadhuis, dat dateert
len, moet je vooral een veel lagere
Havenstraat. De fraaie trapgevels van
uit 1588. Mocht je een stadswande-
doorvaarthoogte hebben. Het Hoog-
een paar van de huizen zijn onmoge-
ling maken, dan ga je hier natuurlijk
heemraadschap De Stichtse Rijnlan-
lijk te missen. Op één daarvan ver-
even langs. Kijk dan ook even naar
den geeft voor de brug over het sluisje
meldt de gevelsteen het jaartal 1614.
het oude klokkenkoepeltje erbovenop.
www.motorboot.com
12-05-2017 16:23:13
DAG TO CHT OU D EWATER
0 km
N Oude Rijn
5
Harmelen
Oude Rijn
A12
WOERDEN
Enkele Wiericke
van weegcertificaten te voorzien. Dat kwam als volgt. Men had Korte Linschoten
Waarder
Linschoten Hoenkoopsebrug Cosijnbrug Romeijnbrug Visbrug Marktbrug Varkensbrug Sluisbrug
1 2
Papekop
3 4 5 6 7
©HdB 080517
Hekendorp
Goejanverwellesluis
1
brand. Karel had echter door dat er met de weeginstallatie was geknoeid. Hij liet haar opnieuw wegen in Oudewater waar de
Lange Linschoten
dame een normaal gewicht bleek te hebben. Dat was in die tijd het bewijs dat je geen heks was, dus dat redde haar van de brandstapel. Vandaar het privilege, als enige waag in Europa! Montfoort
OUDEWATER
Hogebrug
de keizer uitgenodigd voor een proces in het dorp Polsbroek. De aldaar te licht bevonden vrouw zou als heks worden ver-
Dubbele Wiericke
Driebruggen
De bekendheid van haar in 1595 herbouwde waag dankt Oudewater aan keizer Karel V. Die gaf de stad het privilege mensen
Nieuwerbrug
A12
HEKSENWAAG
7 5
6 3
Oudewater nooit iemand als heks veroordeeld. Terwijl schattin-
Hollandse IJssel
4
Dankzij een deugdelijk weegsysteem en eerlijke wegers is in
gen aangeven dat dit in Europa toch zo’n 50.000 mensen (meest
2
vrouwen) het leven moet hebben gekost…
Hollandse IJssel
Er staat ook een standbeeld van Joop
waag te vinden is. Die moet je wel ge-
wij de ‘matige afmeervoorziening’ hier
Doderer, de hoofdrolspeler uit de
zien hebben!
graag voor lief.
men voor de serie zijn destijds hier
ONTMOEDIGING
BEURTVEER
gemaakt. De keuze van Oudewater
Na de overkluizing valt op dat zelfs de
Aan het eind van de Kromme Haven
als locatie had natuurlijk alles te maken
Rabobank hier in een historisch pand
ligt de schutsluis naar de Lange Lin-
met de hele entourage hier. Die geeft
is gevestigd. Op de website van de
schoten. Doordat de sluis de door-
je sterk het gevoel dat de tijd stil heeft
bank lezen we echter dat het pand te
vaarthoogte beperkt tot 1,30 meter
gestaan.
koop wordt aangeboden. Ze gaan in-
moeten zelfs sloepen hier soms nood-
We varen onder de Visbrug door, een
krimpen naar een servicelocatie vlak-
gedwongen omkeren. Aan de andere
fraai gemetselde boogbrug. Meteen
bij. We varen door in de richting van
kant van de sluis ligt het Amsterdamse
daarna vaar je tussen twee korte hui-
de
stuurboord
Veer. Zoals de naam al zegt vertrok
zenrijen door die in het water zijn ge-
staan de huizen van de Leeuweringer-
hier vroeger het beurtveer naar Am-
bouwd. Je zit er nog dichter op dan
straat met de achterzijde in het water.
sterdam. Gekscherend wordt zo’n
wanneer je in iemands tuin zou zitten.
De straat aan bakboord is de Donkere
beurtveer wel ‘de intercity van de gou-
Aan het eind van de huizenrijen geko-
Gaard. We passeren de Varkensbrug
den eeuw’ genoemd. Maar ja, in het
men zie je de Hallebrug al, die tegen-
en laten aan onze fantasie over
waterrijke Holland was een schip in
woordig de Marktbrug heet. Voordat
waarom de brug zo is genoemd. On-
die tijd het beste vervoermiddel. Voor
je bij de brug bent, heb je aan bak-
danks de restauratie in 2013 is het niet
het stadje was de trekschuit naar Am-
boord een trap. Die daalt af van de
de meest fraaie brug.
sterdam van extra groot belang voor
Peperstraat naar het water en mar-
Direct erna komen we in het gedeelte
de lokale economie. In de Gouden
keert een vroegere wasplaats.
waar je mag aanleggen. De website
Eeuw was de touwindustrie de basis
De Hallebrug lag er al in 1601 want het
van de Gemeente zegt hierover onder
voor de welvaart van Oudewater. De
bestek van de toen gebouwde Var-
meer: “Alleen toegankelijk voor lage
Amsterdamse kamer van de VOC was
kensbrug gaf aan dat die even hoog
open boten. Het betreft een afmeer-
één van de belangrijkste afnemers.
moest worden als de Hallebrug. De
strook aan een stenen kade. Matige
Tweemaal per week werd op Amster-
brug wordt in zijn geheel overkluist door
afmeervoorziening in verband met de
dam gevaren.
de markt en het heeft altijd iets speci-
hoge kade en ontbreken afmeerpalen.
aals om daar dan onderdoor te varen.
De afmeerstrook is 60 meter en biedt
ALTERNATIEF
oude tv-serie Swiebertje. Veel opna-
Varkensbrug.
Aan
daarmee plaats aan zes boten. De
Ook als de kruiphoogte van je boot
De markt met haar Oost- en Westzijde
maximale verblijfsduur is 1 x 2 uur.”
varen in de stad onmogelijk maakt, is
vormt het hart van het stadje. De ter-
Hoewel dit neigt naar een ontmoedi-
aanleggen toch een aanrader. Als je
rassen hier zijn druk bezocht en de lo-
gingsbeleid vinden wij aanleggen hier
het per se wil varen, kun je met de
kale
opvallend
juist een regelrechte aanrader. Het
rondvaartboot mee en er zijn sloepen
meertalig. Als je te voet bent, zul je
hele stuk aan de Donkere Gaard en
te huur. Eenvoudiger is het om de weg
hier ongetwijfeld wat tijd willen door-
de Kromme Haven biedt een ronduit
die je anders varend zou afleggen ge-
brengen. Dat komt ook omdat aan dit
idyllische aanblik. En met de Markt
woon te lopen. Voor de afstand hoef
plein de wereldberoemde Heksen-
met de terrassen om de hoek nemen
je dat niet te laten!
middenstand
is
juni 2017
40_66_Oudewater_01L 45
45
12-05-2017 16:59:16