D A GTOCHT ROND OM D E PLASSE N VAN LOOSD R E C H T
OM DE PLASSEN VAN LOOSDRECHT Vandaag gaan we een rondje om de Loosdrechtse Plassen varen. Dat betekent dat we sowieso een stukje over de Vecht zullen varen. Daar verheugen we ons natuurlijk al bij voorbaat op. Maar naar de Drecht, de ‘s-Gravelandse Vaart en het Hilversums Kanaal zijn we nieuwsgierig… PIM VAN DER MAREL
We vertrekken vanuit onze tijdelijke
DRECHT
dat je daar bent is de doorvaart
jachthaven die aan de Oostelijke
We gaan vanuit de jachthaven bak-
geblokkeerd, zodat we het gebied
Drecht ligt. De Drecht is een eeuwen-
boord uit de Oostelijke Drecht op. Aan
met het erachter gelegen kasteel niet
oud riviertje dat aan de basis heeft
de linkerkant van het vaarwater heb je
per boot kunnen aandoen. Dit ‘Sy-
gelegen van het gebied dat hier ge-
dan nog volop jachthavens aan de
pestein’ is een in de vorige eeuw her-
vormd is. Vroeger was het land hier
Oud Loosdrechtsedijk. Om die reden
bouwde versie van een in 1673
moerasland. Dat lag tussen het ge-
is het bij vlagen een ontzettend druk
verwoest kasteel. Het wordt gebruikt
bied van de Heren van Amstel en de
vaarwater. Maar gelukkig zijn we er
door een cateringrestaurant en je kunt
Bisschop van Utrecht. Eind van de
ook in geslaagd een plaat te schieten
je er laten rondleiden.
12e of begin van de 13e eeuw schonk
toen we even alleen hebben gevaren.
- de dankzij Vondel zeer bekende -
Aan de andere kant liggen terreinen
’S GRAVELANDSE VAART
Gijsbrecht het moerasland aan zijn
van Natuurmonumenten. De vaarweg
Op het punt waar je op de Oostelijke
zoon. Die liet een hele serie ontwate-
voert naar de rand van de eerder ge-
Drecht niet meer verder kunt, vaar je
ringssloten graven naar de Drecht. Zo
noemde Ster van Loosdrecht. Al voor-
bakboord uit de ’s-Gravelandse Vaart
is de prachtige Ster van Loosdrecht ontstaan. Dit gebied is nog altijd goed herkenbaar vanuit de lucht. En dat is
2
dus fraai te zien op Google Earth. Het is echter niet voor motorvaart toegankelijk. De plassen hier zijn later ontstaan als gevolg van de zogenoemde ‘natte vervening’. Zo heet het als je turf blijft afsteken als het inmiddels onder water staat. Van een deel van de Drecht is de plaats ingenomen door de Eerste en Tweede plas. De overgebleven delen heten tegenwoordig de Oostelijke en de Westelijke Drecht. Openingsfoto: De theekoepel van de buitenplaats ‘Oud Over’ aan de Vecht. 2 Aan de Oostelijke Drecht liggen veel jachthavens dus is het er druk.
90
www.motorboot.com
maart 2020
91
D A GTOCHT ROND O M D E PLASSE N VAN LOOSD R E C H T
6
3 3 De Raaisluis in de ‘s-Gravelandse Vaart is een zelfbedieningssluis. 4 Op het Hilversums Kanaal wordt veel geroeid. 5 Fraai uitzicht op het natuurgebied rond de Kortenhoefse Plassen. 6 Bebouwing langs de ‘s Gravelandse Vaart. 7 Sluis het Hemeltje schut je een kleine meter omhoog naar de Vecht. 8 Het Fort ‘Kijkuit’ (1844) was onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
op. Dit is een rechte vaart met aan
pen drukken. En omdat iedere vaar-
bakboord een brede milieuberm, die
weggebruiker dat moet kunnen, is dat
voor een natuurlijke oever zorgt. De
natuurlijk gemakkelijk gemaakt. Het
vaart is gegraven in 1634 waarbij zo-
verval is ongeveer een decimeter en
veel mogelijk gebruik werd gemaakt
het schutten vergt dan ook weinig tijd.
4
7
kilometer vaar je onder een vaste brug
HILVERSUMS KANAAL
5
8
van 2,40 meter in de Oud Loos-
Direct na de Raaisluis ligt een dubbele
drechtsedijk door. De bebouwing ter
vaste brug in de N201, de provinciale
plaatse is een mix van industriële ge-
weg Hilversum – Uithoorn. Deze even-
bouwen, wat fraaiere woningen en
eens 2,40 meter hoge brug is een be-
een boerderij.
perking voor wie via dit traject naar de
van bestaande wateren. Na een kleine
92
Na de brug is de
milieuberm aan de stuurboordzijde
Loosdrechtse
aangelegd. Aan het eind van de ’s-
varen. Na de brug kun je stuurboord
Gravelandse Vaart ligt de Raaisluis.
uit naar Hilversum, dat hier op een
Dit is een zelfbedieningssluis, waar-
steenworp afstand ligt. Wij kiezen er-
over een beweegbare brug ligt. Zelf-
voor om bakboord uit te gaan, richting
bediening betekent hier overigens
de Vecht.
alleen dat er geen sluiswachter is om
De vaarweg heet het Hilversums Ka-
je te schutten. Het hele proces inclu-
naal en is gegraven in de jaren 1933-
sief de beweegbare brug is geauto-
1937. Technisch adviseur van het
matiseerd. Het zelf bedienen is dus
project was ene Anton Mussert, een
een kwestie van op de goede knop-
bekwaam waterbouwkundig ingenieur
www.motorboot.com
Plassen
zou
willen
maart 2020
93
D A GTOCHT ROND O M D E PLASSE N VAN LOOSD R E C H T
N201. Dat doet het natuurlijke effect kanaal
De Nes
teniet. boordzijde de ingang van de Wijde
Het Hemeltje De Ruiter
Blik. Die is onderdeel van de Loos-
tere rol. Het tot stand brengen van het
Plassen. Na de 4,50 meter hoge vaste
drechtse Plassen maar alleen vanaf
kanaal is te boek komen te staan als
brug in de Kortenhoefsedijk hebben
hier toegankelijk. Aan deze plas is
een gedurfd project in crisistijd.
we aan stuurboord de jachthaven
sinds een paar jaar het welbekende
Maarten Fokke. We varen door en
Ottenhome gevestigd. Dat is onder
NATUUR... EN EEN WEG
passeren de Soete Inval, een vaart die
meer een grote verhuurder van open
Aan de stuurboordzijde van het Hil-
naar het Wijde Gat voert. Dit is de
boten, die je overal in dit gebied kunt
versums Kanaal hebben we doorlo-
voorste van de Kortenhoefse Plassen,
tegenkomen. We nemen even een
pend een aangenaam uitzicht. Hier
die overigens voor motorvaart verbo-
kijkje op de plas om te zien of het er
Weersluis
worden landelijke vergezichten afge-
den zijn. Aan de bakboordzijde van
druk is. En dat is ook vandaag niet
Weersloot
het kanaal loopt vrijwel steeds de
het geval.
Amsterd
natuurgebied rond de Kortenhoefse
wisseld met fraaie uitzichten op het
Fort Ronduit
Vrederust
Op weg naar Loenen meandert de Vecht door het landschap en genieten
Wijde Blik
Hilve
Oud Over
we van de steeds wisselende uitzich-
's-Gravelandse Vaart HILVERSUM
Wijde Gat
Vreeland
die we helaas beter kennen in zijn la-
Geuzensloot
Voorste Molen
Kortenhoefse Plassen
's-Graveland
r sums
ten. We varen er niet alleen, maar dat weet je als je deze vaarweg uitkiest. Als we het dorp binnenvaren, passe-
Kanaal
ren we aan bakboord de Buitenplaats
Raaisluis
Loenen
Nieuwe Wetering
Mijndense sluis
Vecht
Nieuwersluis
WaterVuntus leiding LoenderOud veense Plas Plas Loosdrecht VechtEerste lust Plas W. Drecht
Muyeveldse Vaart
Bijltje
r O. D Tweede Plas
Breukelen
dubbele ophaalbrug. We kunnen zonder bediening onder
Tien
nse hove
boord de eveneens eeuwenoude bui-
rt Vaa
tenplaats Vegtlust. We maken foto’s van het fraai gerestaureerde prieel
De Trouwe Wachter
met botenhuis en varen door onder
Tienhovense Plassen
Nijenrode
Vecht
ervan met de dorpsbrug, weer zo’n
Nieuw Loosdrecht
de brug door en passeren aan bakBreukeleveense Plas
9 In de bebouwde kom van Vreeland ligt de buitenplaats ‘Vrederust’. 10 In de Westelijke Drecht ligt het eiland ‘Bijltje’ waar je vrij mag aanleggen.
9
We schieten een plaatje van het prieel
Seypestein
Vijfde Plas
Maarssenbroek
echt
Derde Plas
Vierde Plas Breukeleveen
Oud Over, daterend van voor 1726.
's-Gravelandse Vaart De Ster van Loosdrecht
STARTPUNT
Route 0 km
5
©HdB 27 X 19
Even verderop hebben we aan bak-
Angstel
centrum, een dubbele ophaalbrug.
N
Vecht
van het geheel helaas wel enigszins
am-Rijn
DE LOF VAN DE VECHT IS AL VAAK BEZONGEN. WAT IS DIT TOCH EEN LEUK VAARWATER!
de brug in de N403 door. Kort daarna hebben we aan bakboord de Mijndense sluis.
DRECHT OPNIEUW
GOED OM TE WETEN
De Mijndense sluis schut je naar de
Buiten de vaste bruggen van 2,40 meter en de voor de Loosdrechtse Plassen
Westelijke Drecht. We zitten daarmee
geadviseerde maximum diepgang van 1,45 meter heeft dit rondje geen beper-
aan het andere eind van de vaarweg
kingen.
waar we vanmorgen zijn begonnen. Hoewel het vaarverkeer naar de Loosdrechtse Plassen via de Muyeveldse Vaart wordt geleid, kiezen wij voor
KIJKUIT
VECHT
rechtdoor om op de Westelijke Drecht
We keren om, vervolgen de vaarweg
Om ons rondje te kunnen maken gaan
te blijven. Dat is een wat wonderlijke
en passeren aan bakboord het Fort
we op de Vecht bakboord uit richting
ervaring. Aan beide zijden heb je
Kijkuit. Het fort dateert uit 1844 en
Vreeland. De lof van de Vecht als
slechts een smalle kade tussen de
was een onderdeel van de Nieuwe
vaarweg is al vaak bezongen. En te-
Drecht en de plassen. Je vaart als het
© Henk de Bruin 27 oktober 2019
Rondom Loosdrecht Hollandse Waterlinie. Tegenwoordig is 104 × 97 mm 10
94
www.motorboot.com
recht, wat is dit toch een leuk vaarwa-
ware op een rivier in het omringende
het eigendom van de Vereniging Na-
ter! Bij de grens van het dorp hebben
water. De vaarweg mondt – niet on-
tuurmonumenten. Het fort is fraai ge-
we aan stuurboord windmolen De
verwacht - ook uit in die plassen, zo
restaureerd, voor publiek toegankelijk
Ruiter. Die is in 1910 opgericht op de
ongeveer op het punt waar de Eerste
en er is een aanlegmogelijkheid. Vlak
plek van een verbrande voorganger.
Plas overgaat in de Tweede Plas. Vlak
na het fort staat de Voorste Molen uit
Daarvoor is gebruik gemaakt van een
daarvoor had je aan stuurboord nog
1635. Die is in gebruik als woning en
overbodig geworden poldermolen uit
het eiland Bijltje, waar je vrij mag aan-
daarom niet toegankelijk.
1776. Ze diende – met de ombouw –
leggen.
Doorvarend bereiken we al snel de
tot woning voor Rijkman Groenink, die
We varen de plas op en steken het
sluis ’t Hemeltje. Daar gaan we extra
toch niet in de eerste plaats als mole-
water over. We moeten wel even zoe-
voorzichtig in, want we hebben gezien
naar bekend is.
ken naar de ingang van de Oostelijke
dat er maar weinig niet-huurboten zijn.
Even verderop hebben we aan bak-
Drecht. Als je probeert rechtdoor te
De rinketten van de sluis moeten heel
boord de theekoepel van de Buiten-
varen kom je daar zo ongeveer wel in
klein zijn, want overbruggen van het
plaats Vrederust. Deze buitenplaats is
de buurt uit. Op weg naar onze tijde-
peilverschil van minder dan 1 meter
ooit gerestaureerd door jhr. G.E. Lou-
lijke jachthaven bespreken we wat we
naar de Vecht duurt bijna 20 minuten.
don. We maken dan ook het grapje
ervan vonden: dat we de Vecht zou-
Dat is wel prettig voor de huurboten,
dat het plaatsje Vreeland wel een
den waarderen was te verwachten,
die daardoor een gemakkelijke sluis-
grote AAbank zal hebben gehad. We
maar ook de rest van het rondje was
passage hebben.
passeren de Van Leerbrug in het
leuk om een keer te doen! maart 2020
95