SLUIS OPENT MOGELIJKHEDEN
De Monstersche sluis heeft inmiddels twee vaarseizoenen gedraaid, zij het met enige hindernissen. De bediening gebeurt door vrijwilligers. Er moeten wel een paar dingen mee zitten om er gebruik van te kunnen maken. Maar die kun je plannen en als dat lukt kun je een boeiend rondje over de Nieuwe Maas en Het Scheur varen. We hebben het uitgeprobeerd.
PIM VAN DER MAREL w ww.motor boot.com 1 40
Het toertje van vandaag wordt mogelijk gemaakt door de heropende Monstersche Sluis. Die ligt in Maassluis en vormt daar een extra verbinding tussen de regio Westland/Midden-Delfland en de Nieuwe Maas, die op dit stuk Het Scheur heet. In de 14e eeuw was het niet meer dan een gat in de dijk voor de waterafvoer bij eb. Bij dat gat ontstond de nederzetting die tot het huidige Maassluis is uitgegroeid. Later werd het gat een echte spuisluis en in 1889 zelfs een schutsluis. Die werd afgesloten in 1972 en dus recent heropend. In de Motorboot van augustus 2015 schreven we al een verhaal over deze heropening. Hoe lastig het traject naar heropening ook geweest mag zijn, je kunt je er nu laten schutten op vrijdag, zaterdag en zondag.
PLANNING
Behalve dat er niet op alle dagen geschut wordt, kan ook het getij de mogelijkheden beperken. Bij laagwater is de beperking dat de sluis geen ebdeuren heeft. Die worden overigens
niet heel erg gemist want het laagwater aan de kant van de haven is maar kort lager dan de waterstand aan de binnenzijde. Bij hoogwater moet je mogelijk rekening houden met de hoogte van de brug die over de sluis ligt. De schuttijden staan op de website van de sluis en daarbij staat aangegeven met welke brughoogte je dan moet rekenen. Kwestie van goed plannen dus.
NIEUW
Schutten vanaf de Nieuwe Maas ZuidHolland ‘in’ kan nu op vier plaatsen. Naar zee toe zijn dat achtereenvolgens de Parksluizen in Rotterdam, de Buitensluis Schiedam, de Delflandse Buitensluis in Vlaardingen en nu dus ook – met de genoemde beperkingen – de Monstersche Sluis in Maassluis. Voor watersporters uit Zuid-Holland zijn de mogelijkheden om verschillende gedeelten van de Nieuwe Maas te bevaren er ook door verruimd.
GETIJ
Wij nemen deze Nieuwe Maas graag
op in een tocht. Of we in de opvaart of de afvaart gaan laten we meestal bepalen door het getij. Als er een paar kilometer stroming loopt is het comfortabeler die mee te hebben met het oog op bijvoorbeeld motorgeluid. De getijdekromme lezen we op de waterinfo-site van Rijkswaterstaat. Daar klik je de plaats aan waarvan je het getij wilt zien en je geeft de datum in. Alleen op het steile gedeelte van de kromme loopt de stroming hard, dus dat is handig om te weten. Op de smartphone heb je daarvoor de app ‘het getij’ maar die is minder informatief.
Vandaag gaan we in de afvaart en willen we naar de Nieuwe Maas door Schiedam.
SCHIEDAM
Varen door het stadje gaat in konvooi. We hebben deze keer zelfs twee brugwachters om ons naar de Buitensluis te loodsen. Daardoor hebben we maar weinig wachttijd en gaat het vloeiend. Door alle restauraties wordt de stad steeds fraaier. Daar komt nog
1 De in ere herstelde Monstersche Sluis. 2 Niet het gebouwtje werkt op onze lachspieren, wel het opschrift. 3 De Oude Sluis was ooit een dam in de Schie, vandaar de naam.
2 3
41oktobe r 2 0 21 DAGTOCHT VAREN OVER HET SCHEUR
bij dat Schiedam bol staat van de historie. Niet voor niets kent iedereen het als de ‘jeneverstad’.
De Schiedamse havens hebben meer weg van uit de kluiten gewassen stadsgrachten dan van een havengebied. Met oude schepen probeert men het historische karakter ervan te
accentueren. Ook de bruggen ademen één en al geschiedenis. Om die reden nemen wij Schiedam graag mee in onze vaartocht als de gelegenheid zich daartoe eigent.
We moeten even wachten op schutting door de Buitensluis. Daar lig je naast ‘De Nolet’: een als molen ver-
momde windturbine van de gelijknamige distilleerderij, daterend uit 2005. Het is ook de hoogste molen ter wereld. We kennen minder interessante wachtplaatsen.
NIEUWE MAAS
Als de Buitensluis ons heeft geschut trekken we – zoals altijd op groot water – een reddingsvest aan. We varen naar de rivier en melden bij de sector dat we in de afvaart gaan naar Maassluis. Daartoe gaan we stuurboord uit, maar niet nadat we eerst even stroomopwaarts hebben gekeken naar de heiige, maar prachtige skyline van Rotterdam. Meteen daarna hebben we aan stuurboord een urinoir waar we om moeten grinniken. Om de tekst die erop gezet is, niet om het ding zelf.
ZWAARGEWICHTEN
Al varend worden we opgelopen door de Trans Carrier, een zeegaand conro-schip onder de vlag van de Bahama’s. Het ro slaat op de roll-on-roll-off mogelijkheid, blijkend uit de enorme laadkleppen. En het con slaat op de containers die het schip ook kan meenemen.
4
De
Liberiaanse bulkcarrier
Ilia wordt in toom gehouden met twee
slepers.
5
Bij
de in
aanbouw zijnde Blankenburgtunnel
is
de markering overdui-
delijk. 6 Bij
Maassluis
kijken we op zee en zien daar een zeeschip naderen. 4 5 www.motorboot.com42
We varen op het gemak verder en passeren het punt waar de Beneluxtunnel onder de vaarweg doorloopt. Daar komen we de Marcor 2 tegen. Dat is één van de drijvende kranen van Marcor Stevedoring, een Rotterdamse operator in droge bulk. De kranen staan op pontons zonder eigen aandrijving, dus er hangt altijd een sleper voor of een duwer achter. We zijn dan inmiddels de haveningang van Vlaardingen gepasseerd. Omdat die van onze sloep ongetwijfeld niet verwacht wordt, melden we onze bestemming hier nog een keer aan de sector Botlek. De sectorleiding blijkt onze melding te waarderen. Bij de kruising van de vaarweg met de Oude Maas en de Botlek komt ons in een pittig tempo de Elbstrom tegemoet. Dat is een containercarrier, varend onder Portugese vlag. We proberen de snelheid ervan op de foto vast te leggen en varen door in de richting van de zee. Vanaf hier heet de waterweg - tot aan de Maeslantkering - Het Scheur. Die kering ligt overigens voorbij Maasluis.
Even later komen we de Ilia tegen, een bulkcarrier onder de vlag van Liberia. Met bijna 200 meter lengte en meer dan 32 meter breedte is dit het
grootste schip dat we op het tripje van vandaag zullen ontmoeten. Om het bakbeest manoeuvreerbaar te houden hangt er zowel aan de voor- als aan de achterzijde een sleper aan. De Maltese tanker Atlantis Aldabra even later is minder dan half zo lang en minder dan half zo breed. Verwend als we inmiddels zijn vinden we dat nu een schuitje...
ZEEZICHT
Vlak nadat we de vuilverbrandingsfabriek van AVR zijn gepasseerd, komen we over de in aanbouw zijnde Blankenburgtunnel. De locatie wordt gemarkeerd door een hele batterij waarschuwingen aan alles dat hierlangs komt varen waaronder een imposante gele waarschuwingsboei, die ze voor de damwand hebben gelegd. We komen dan langzaam in de buurt van Maassluis. Zodra we er zijn proberen we een foto te maken waarop je kunt zien dat je hier op zee uitkijkt. We hebben op dat moment de veerpont Rozenburg-Maassluis voor ons terwijl op enorme afstand een schip op de Noordzee in aantocht is. Als we denken dat het plaatje gelukt is, varen we stuurboord uit de haven van Maassluis in.
HET OOG VALT ONMIDDELIJK OP ZEESLEPER ELBE
KEERSLUIS
Helemaal vooraan in de haven valt het oog onmiddellijk op de zeesleper
Elbe. De prachtig gerestaureerde sleepboot is te huur voor vaartochten, bruiloften en partijen maar ook voor een rondje met een schoolklas. Daarachter ligt de Rigel, een tot loodsvaartuig omgebouwde trawler, in gebruik als opleidingsschip van het zeekadetkorps. Er tegenover ligt de sleepboot Varnebank, die bij het schrijven van dit verhaal te koop ligt voor € 700.000.
Al bij het invaren van de haven viel ons het langzaam sluiten van de keersluis op. Als we de havendienst oproepen blijkt het om een proefsluiting te gaan.
De deuren blijken het nog prima te doen, ze zitten potdicht. Als ze na een tijdje weer open gaan, kijken we of er ergens een licht op groen springt. Dat blijkt niet het geval, de keersluis heeft geen eigen lichten en die van de brug ervoor staan op dubbel rood. Dus
43oktober 2021 6 DAGTOCHT VAREN OVER HET SCHEUR
varen we – met meer dan royaal voldoende ruimte daarvoor – op een gegeven moment verder. Groot is onze verbazing als de brugwachter even later op de fiets verhaal komt halen. We hadden langer moeten wachten, vindt hij. Onwillekeurig moeten we
SCHANSEILAND
De Groote Kerk van Maassluis staat op een bijzondere plek. Marnix van Sint-Aldegonde geeft in de Tachtigjarige Oorlog opdracht om buiten Maassluis een schans te bouwen. Dat loopt niet helemaal naar wens. Het schanseiland is amper af als het wordt ingenomen door de Spanjaarden en Marnix wordt gevangengenomen. Al in 1624 wordt de schans gesloopt om plaats te maken voor de kerk, die in 1639 af is. Anno nu vaar je nog altijd om diezelfde kerk een rondje om het aloude eiland. Marnix kwam overigens bij een gevangenenruil weer vrij. Mogelijk heeft-ie daarna het Wilhelmus gecomponeerd.
denken aan het opschrift op het urinoir eerder op de dag …
BINNENHAVEN
In de Binnenhaven van Maassluis komen we eerst langs een paar actieve slepers. Verderop liggen de
Hudson en de Furie. Beide zijn museumschepen met een imposante historie. De Hudson dateert van 1939 en bewees in de oorlog goede diensten aan de geallieerden. De Furie is helemaal bijzonder: het is een stoomsleper uit 1916. Het schip is ook de
8
7 Aan de Stadhuiskade ligt de Furie, een stoomzeesleper uit 1916. 8 Twee vrijwilligers bedienen geanimeerd de
historische
Monstersche
Sluis.
7
w ww.motor boot.com44
N N
GOED OM TE WETEN
ROTTERDAM
Het traject van deze dagtocht vergt enige ervaring als schipper. Je vaart er op getijdewater tussen de grote beroeps- en zeevaart. Zonder marifoon is varen hier in onze ogen onverantwoord.
Als je door de Monstersche Sluis wilt ben je aangewezen op de dagen en uren waarop die wordt gedraaid. Kijk vooraf even op de website en kondig je komst aan, wel zo leuk voor de vrijwillige sluiswachters!
naamgever van de Furie-ade, het grote jaarlijkse feest van de plaats. Ze ligt afgemeerd aan de Stadhuiskade, die eeuwenlang het visitekaartje van de stad is geweest. De Furie ligt bij het oogstrelende 17e-eeuwse Gemeenlandshuis. Op de hoek van de kade staat nog zo’n prachtig gebouw: het is het oude 17e-eeuwse stadhuis waarin nu het Nationaal Sleepvaart Museum is gevestigd. Vanuit alle hoeken hou je hier steeds zicht op de Groote Kerk, ook al daterend uit de 17e eeuw. Je kunt daar zelfs een rondje om heen varen. Een wandeling hier is dan ook
LIJNDRAAIERSBRUG
In mei 2020 valt het brugdek van de Lijndraaiersbrug in Maassluis met donderend geraas naar beneden. Gelukkig doen zich geen persoonlijke ongelukken voor. Maar de brug is wel nagenoeg het hele seizoen gestremd om te onderzoeken hoe het zo ver heeft kunnen komen. Uiteindelijk blijkt een teflon lager het niet te hebben gehouden. Zoals altijd is de aansprakelijkheid een issue want het ongeluk veroorzaakt € 100.000 aan reparatiekosten. Het zwarte-pietenspel daarover (mag je dat nog zo zeggen?) is nog aan de gang. Kijk op Youtube onder ‘Lijndraaiersbrug’ voor een spectaculair filmpje.
aan te bevelen: het is eigenlijk een rondje door de
MONSTERSCHE SLUIS
In de hoek van de Binnenhaven ligt-ie dan: de in ere herstelde Monstersche Sluis. Na het intermezzo met de brugwachter gaan we wat voorzichtiger met de vrijwillige sluiswachters om. Dat blijkt echter allerminst nodig. Omdat we ons vooraf per email hebben aangemeld zijn ze al van onze komst op de hoogte. Ze reageren dan ook vrolijk en gaan monter aan de slag om ons te schutten. We maken de nodige foto’s van de sluis want die ziet er ronduit fantastisch uit. De dwarsbalk in de kolk laat je gemakkelijk begrijpen dat de doorvaarthoogte soms een probleem kan zijn. Het schutten is blijkbaar toch nog niet zo alledaags: we trekken niet alleen veel bekijks maar de hele schutoperatie wordt ook door omstanders op film vastgelegd.
De gemoedelijke sluiswachters wandelen daarna op hun gemak naar de beide naastliggende bruggen die nog voor ons open moeten. De eerste is de Wagenbrug en daar draait niemand zijn hand voor om. De tweede is de Lijndraaiersbrug en daar gaan we allemaal wat voorzichtiger mee om. Na een langdurige stremming draait-ie nu weer. Gelukkig kunnen wij er zonder problemen onderdoor. We installeren ons om op het gemak de
Noordvliet af te varen naar ‘t Jachthuis, ons favoriete terras in de regio. We zijn uitermate tevreden met de verruimde vaarmogelijkheden die de Monstersche sluis biedt. Jammer datie niet vaker wordt gedraaid!
Scan de QR-code of voer in de adresbalk van je browser www.vaarroute.online/ code/3713 in. Daar vind je de gevaren route aangevuld met data als de lengte van de route, bedieningstijden van kunstwerken, doorvaarthoogtes van bruggen etc.
Wo e n Wa Z u i d Beemster Dit staat er niet voor niets! Kader als dit
SCHIEDAM VLAARDINGEN Poortugaal Kethel HKethel oly Holy De Lier HDeLier oek v Holland Hoekv.Holland Maasdijk Brielle Oostvoorne Hoogvliet Geer vliet GeerMaas land MaasSchipluiden Rozenburg Berkel Rodenrijs BerkelRodenrijs Route 0 km 0km 5 A13N213 A20 A4 A15 Westerlee Zwartewaal Spijkenisse N220 ©HdB29.VIII.'21 Spui Kanaal door Voor ne Voorne Ber nisse Bernisse B r i e l s e M e e r Brielse Meer O u d e M a a s Oude Maas H a r t e l k a n a a l Hartelkanaal NieuweWaterweg NieuweWaterweg HetScheur HetScheur Wa a l h a v e n Waalhaven Calandkanaal Botlek Heenvliet B e r g s e P l a s s e n Bergse Plassen M A15 D e l f t s e S c h i e Delftse Schie 7e Petroleum haven PetroleumAVR Maeslant kering Foppen plas Foppen1 2 3 4 5 Noordvliet Maassluis 1 Parksluizen 2 Buitenslu s Sch edam 3 De f andse Buitensluis 4 Monstersche Sluis 5 t Jachthuis 1.Parksluizen 2.BuitensluisSchiedam 3.DelflandseBuitensluis 4.MonsterscheSluis 5.’tJachthuis “Nolet” Benelux tunnel BeneluxBtunnel lankenburg tunnel Blankenburgtunnel Euro mast Euromast Nieuwe Maas NieuweMaas Charlois Delfs haven DelfsSleepvaart -museum SleepvaartKrabbe plas Krabbe-
historie.
oktobe r 2 0 21 DAGTOCHT VAREN OVER HET SCHEUR
45