1
molens en jenever Langs de Schie De wateralmanak zegt over Schiedam: “Wanneer men onderweg is naar de Oude Maas vermijdt men door Schiedam te varen, het drukste gedeelte van de Nieuwe Waterweg”. Niets is minder waar. Het loont juist de moeite Schiedam door te varen. Het is het een ontzettend leuk stadje met een rijke geschiedenis. De doorvaart was echter de laatste jaren gestremd. Dit seizoen kan het weer! Pim van der Marel
2
www.motorboot.com
Hoe kom je in Schiedam. In Overschie
bruggen voor je open moeten. Er lig-
splitst de Delftse Schie zich in de
gen in het traject – naast zes vaste
Delfshavense Schie (richting Parkslui-
bruggen - elf beweegbare bruggen.
zen) en de Schiedamse Schie. Door
Die variëren in hoogte van 40 cm tot
Schiedam vaar je van de Schie naar
4,15 meter. De laagste vaste brug is
de Nieuwe Maas of andersom. Het
4,40 meter. De sluis/brugwachter
vaarverkeer van/naar de Nieuwe Maas
(brom)fietst met je mee en opent de
is bij de Schiedamse Buitensluis aan-
bruggen waarvan dat noodzakelijk is.
zienlijk minder druk dan bij de (Rotter-
Je moet daarvoor wel vooraf € 4,50
damse) Parksluizen.
hebben afgerekend. Als er meer boten zijn, combineert de sluis/brugwachter
Doorvaart
het vaarverkeer tot een groep. Je
Je meldt je als je Schiedam wilt in
vaart dan in konvooi door de stad.
varen per marifoon of telefoon en vertelt de sluis- of brugwachter wat je van
Proveniersbrug
plan bent. Daardoor weet hij welke
Eén van de bruggen die voor je wordt
dag tocht Me t de sloe p doo r Schieda m
2 1 De Appelmarktbrug behoort tot de oudste dubbele gietijzeren bruggen van Nederland. 2 in konvooi door de stad. 3 Het jenevermuseum is gevestigd in een voormalige branderij. t.
3 geopend is de Proveniersbrug. Deze brug is er de oorzaak van dat de doorvaart een aantal seizoenen gestremd was. De brug was in onderhoud geweest, maar de gemeente Schiedam was niet tevreden. De gemeente en
Maar het leed is geleden en er kan weer gewoon gevaren worden
de aannemer wilden beide niet toegeven, dus werd er een tijdrovende arbitrageprocedure gestart. In juni 2014
1275 stadsrechten kreeg. En mis-
kopte de lokale versie van het Alge-
schien zelfs dat Liduina van Schie-
meen Dagblad: “Duizend waterspor-
dam, Nederlands bekendste heilige,
ters opgesloten in Schiedam�. En dat
er vandaan kwam. Maar wat natuurlijk
was toen al twee seizoenen zo. Tele-
iedereen weet is dat het de jenever-
fonisch contact afgelopen zomer met
stad bij uitstek is. Dat kwam doordat
de gemeente over de stand van
in de 18e eeuw de drankimport uit
zaken, leverde niets op. Een uiterst
Frankrijk was stilgevallen. Vanuit tien-
voorzichtige ambtenaar vermeed zeer
tallen branderijen en distilleerderijen
zorgvuldig zelfs de schijn van een ant-
ging de Schiedamse jenever de hele
woord! Maar het leed is geleden en er
wereld over. Aan die periode herinne-
kan weer gewoon worden gevaren.
ren een groot aantal voormalige branderijen en de molens. Schiedam heeft
Jenever
de hoogste molens ter wereld. Dat
Het zou kunnen dat iemand van
komt omdat ze boven de hoge pak-
Schiedam weet dat het al in het jaar
huizen moesten uitsteken. Er zijn er in maart 2016
3
4 4 De Oude Sluis, ooit een dam in de Schie. 5 Schie nummer 38. Het kantoorgebouw van een voormalige distilleerderij.
de stad nog zeven, waarvan vijf origi-
dek naar achteren het land op, van-
stuurboord de nogal verdekte haven-
neel. De molens domineren het stads-
daar de benaming. Er zijn er in ons
ingang van WSV De Schie. Je vaart
beeld. In 2006 was de (nieuwe) molen
land nog maar drie van. Voor de brug
hier een paar honderd meter door tot
De Nolet klaar. En in 2011 is molen De
kun je aanleggen en wachten op de
je bij de ’s-Gravelandsebrug aankomt.
Kameel herbouwd. De laatste twee
brugwachter om met hem af te reke-
Als je rustig vaart is de brugwachter
zijn windturbines in de vorm van een
nen. Als er meerdere boten zijn, ver-
die al voor je aan het openen. Dat-
molen. Molen De Nolet levert energie
zamelen ze die hier.
zelfde geldt voor de Delflandbrug
aan de gelijknamige distilleerderij. Hun
Meteen na de brug passeer je aan
daarna en verderop de Nieuwe Tram-
‘Ketel 1’ jenever deed het altijd al goed. Maar met hun ‘Ketel 1’ wodka is Nolet helemaal buitengewoon succesvol, vooral in de VS.
Aanvaarroute Komende vanaf de Schie zal de OostAbtsbrug – een beweegbare brug van 3,70 meter – in de meeste gevallen niet omhoog hoeven. Dat wordt iets verderop anders bij de 1 meter hoge Rolbrug. Van deze brug rolt het brug-
De laatste twee zijn windturbines in de vorm van een molen 4
www.motorboot.com
5
dag tocht Me t de sloe p doo r Schieda m
6 De Korenbeurs, de voormalige koopmansbeurs, tegenwoordig een bibliotheek en een galerie. 7 De inmiddels fraai gerenoveerde Beurssluis.
brug. Pas als je onder de vaste spoorbruggen door bent, vaar je voor je gevoel echt de stad in.
Stadsdoorvaart Niet lang daarna vinden we aan bakboord het Proveniershuis. Dit was een voorloper van een bejaardentehuis voor de betere stand. Het is aangekocht door de vereniging Hendrick de Keyser en daarmee voor het nageslacht bewaard. De brug ernaast was de afgelopen jaren de boosdoener achter de stremming. Meteen na deze Proveniersbrug staat de herbouwde molen De Kameel. Daarnaast ligt de Florynhaven, eigenlijk meer een aanlegsteiger met voorzieningen. Je kunt hier ook stuurboord uit via de Doelebrug naar de Noordvestgracht. Aan
6
7
maart 2016
5
8 8 en 9 Meteen na de Beurssluis kun je de Korte Haven op..
deze gracht staan vier van de be-
Sluis herbergt het Zakkendragershuis
moutwijn en alcohol werden verhan-
waard gebleven originele molens.
uit 1725. De klok daarvan werd geluid
deld zijn nu de bibliotheek en een
Rechtdoor ga je naar de Ooievaars-
als er een schip binnenvoer. Dan wis-
kunstgalerij gevestigd.
brug. Voor de goede orde, al deze
ten de dragers dat er werk aan de
bruggen zijn lage, beweegbare brug-
winkel was. Meestal betekende dat
Korte en Nieuwe Haven
gen die bediening vergen. Nog voor
natuurlijk graan sjouwen voor de sto-
Direct na de Beurssluis kun je stuur-
de Ooievaarsbrug bevindt zich aan
kerijen! Je gaat hier bakboord uit naar
boord uit de Korte Haven op. Deze
stuurboord op Schie nr. 38 het fraaie
de openstaande Beurssluis, daterend
buitengewoon fraaie haven (eigenlijk
kantoorgebouw van een voormalige
uit de tweede helft van de 18e eeuw.
meer een verbindingsgracht) brengt je
distilleerderij. Het gebouw dateert van
Die is in 2015 onder architectuur heel
via een lage vaste brug op de Nieuwe
1915 en is gebouwd in de trant van de
mooi gerenoveerd (www.delfgou.nl/
Haven. Aan deze laatste staat de be-
Neo-Hollandse Renaissance.
portfolio/de-beurssluis-schiedam). De
waard gebleven originele molen De
sluis is de verbinding van de Schie-
Walvisch. Verderop liggen – deels
Basis van Schiedam
damse Schie met de Lange Haven. Ze
schuin op de vaarweg - oude vracht-
Na de Ooievaarsbrug komt je bij de
maakt onderdeel uit van een secun-
schepen afgemeerd.
wortels van Schiedam. Rechtdoor
daire waterkering van Hoogheem-
loopt het water dood op de Oude
raadschap Delfland, maar staat altijd
Lange Haven
Sluis, vermoedelijk rond 1230 gesticht
open. Pal op de sluis vinden we de
Doorvarend op de Lange Haven
als dam in de Schie (what’s in a
Korenbeurs, een monumentaal ge-
komen we bij de Appelmarktbrug. Dit
name…). Het kolkje rond de Oude
bouw uit 1787. Waar vroeger granen,
is één van de drie 19-eeuwse gietijzeren ophaalbruggen van Schiedam. Om hem te openen wordt de brug
De appelmarktbrug is in zijn soort een van de oudsten van ons land 6
www.motorboot.com
door twee brugwachters met de hand omhoog getrokken. In zijn soort is het één van de oudste van ons land. Kort daarna vinden we aan bakboord het jenevermuseum, gevestigd in een
dag tocht Me t de sloe p doo r Schieda m
voormalige
branderij/distilleerderij.
Het roemrijke verleden van de stad blijkt ook weer uit het huis Nolet aan stuurboord. Ooit gebouwd voor familie, herbergde het gedurende de 20e eeuw het kantongerecht. Indrukwekkend zijn ook de imposante klokgevels aan bakboord. Ze vormen het front van de voormalige wijnpakhuizen Gelderland en Zeeland, die inmiddels zijn omgebouwd tot woningen. Even verderop komen Lange Haven en Nieuwe Haven weer samen. Voordat je de Buitensluis bereikt torent eerst de eerder genoemde nieuwe molen hoog boven distilleerderij Nolet uit. Vervolgens kun je je door die Buitensluis
laten
schutten
naar
de
Nieuwe Maas. Zowel voor de sluis als
Met de sloep door Schiedam
alle bruggen geldt wel dat brug- en
Pim van der Marel heeft een Damarin Grand Coast 640 MPV hybride, een overnaads ge-
sluiswachters in het weekeinde een
bouwde spitgatsloep van 6,4 meter lang, 2,4 meter breed, 1,1 meter hoog (zonder cabriokap)
ruime pauze hebben: zaterdag van
en met een diepgang van 0,65 meter. De sloep is gemotoriseerd met een 25 pk Vetus-diesel
12.00 tot 15.00 uur en zondag van
en een 3,5 pk Bellman-elektromotor. De CE-norm voor de sloep is C tot maximaal zes perso-
12.00 tot 19.00 uur. Doordeweeks
nen. Ondanks dat het een geballaste langskieler is, weegt de boot niet meer dan 1.200 kg
pauzeert men alleen tussen de mid-
waardoor hij prima trailerbaar is.
dag van 12.00 tot 13.00 uur.
9
maart 2016
7