HOLLANDSE JUNGLE De Sliedrechtse Biesbosch wordt ook wel de enige ĂŠchte jungle van Nederland genoemd. Het zoetwatergebied kent een serieuze getijdenwerking, daarin verschilt het nadrukkelijk van de rest van de Biesbosch. Dit bijzondere stukje Nederlandse natuur dankt haar naam aan het in de 15e eeuw verdronken dorp Sliedrecht. Overlevenden hebben het gelijknamige dorp aan de noordelijke zijde van het water herbouwd. Daar bestaat het nog steeds en daarom klinkt de benaming actueler dan ze feitelijk is. PIM VAN DER MAREL
88 88
17MOT18_001_088 88
ww www w w w.mo ww .m motto mo tor orbo or boo b oo oott.c .c co om m
08-12-17 15:48
TO E R VAAR T B I E SB O SCH / DE EL 3 (S LOT)
jan jja an a nu uar ua ar ari ri 2 018 01 18 1 8
17MOT18_001_089 89
89 89
08-12-17 15:48
1
Op de website van Oppad (www.oppad.nl) wordt de Bies-
Openingsfoto: De Helsluis is een natuurlijke sluis uit 1863.
bosch de ‘mangrove van Nederland’ genoemd. Wij vinden
1 De Spieringsluis was de eerste met vezelversterkte deuren.
dat deze omschrijving, vanwege het grote getijdenverschil,
2 Er zijn volop vaarroutes voor kanovaarders.
het meest van toepassing is op de Sliedrechtse Biesbosch.
3 In Nederland zijn naar schatting 150 broedparen van de witte reiger.
Door de afsluiting van het Haringvliet in 1970 zijn de getij-
4 In de Biesbosch varen veel rondvaartboten.
denverschillen in het grootste deel van de Biesbosch een stuk kleiner dan voor die tijd. Dat geldt echter niet voor de Sliedrechtse Biesbosch, die rechtstreeks verbonden is met Hoek van Holland via de Noord en de Nieuwe Maas. Daardoor heb je hier een getijdenwerking die vergelijkbaar is
RIVIERDUINEN
met Dordrecht: een getijdenverschil van 80 cm en onder
Bij onze oriëntatie vooraf viel ons het verschil in grootte met
omstandigheden nog meer. Dit resulteert in een stroom-
de Brabantse Biesbosch op; de Sliedrechtse Biesbosch
snelheid van ongeveer 4km/u bij vloed en 3 km/u bij eb,
beslaat nog geen kwart van de oppervlakte. Voeg daarbij
een significant verschil en iets om bij je vaarplanning reke-
dat het Gat van den Hengst, het Houweningswater en de
ning mee te houden.
Sneepkil vergunningsgebieden zijn. Nieuwe vergunningen daarvoor worden – in het kader van het zogenoemde uitsterfbeleid – niet meer verstrekt. In deze vergunningsgebie-
Hollandse IJssel
Capelle IJssel R'dam
Groot Ammers
Lopikerwaard
Krimpen IJssel
Sliksloot Lekkerkerk Lek Bakkerskil uw eM aas BrienenKrimpen Lek Boezem Bolnes oordbrug van de Overwaard IJsselmonde Kinderdijk Slikkerveer
Barendrecht
©HdB 10 XVIII 17
Boezemvaart
90
17MOT18_001_090 90
Je vaart de Sliedrechtse Biesbosch aan de zuidkant in vanaf de Nieuwe Merwede. Vanaf de noord- en oostkant drecht komt, vaar je via het Wantij. Rond de stad Dordrecht
komt hier bij elkaar. In dit VTS-gebied (Vessel Traffic Ser-
Sliedrecht
Beneden Merwede
Dubbeldam
Dordtse Kil, Oude Maas, Beneden-Merwede en de Noord
HardinxveldGiessendam
Papendrecht
Wantij
vergt het varen de nodige oplettendheid. Verkeer van de
Giessen
Sliedrechtse Biesbosch
Dordrecht
Dordtse Kil
Smoutjes Vliet
Alblasserwaard
HI Ambacht
Oude Maas
het toch al niet erg grote vaargebied echter nog kleiner.
Alblas
Noord
Zwijndrecht
grip voor het beleid is dus wel op zijn plaats… Het maakt
kom je van de Beneden-Merwede. En als je vanaf Dor-
Alblasserdam
Rietbaan
den ligt een van de laatste nog intacte systemen van rivierduinen. Die moeten vooral bewaard blijven. Enig be-
Ammerse Boezem
Nie
Ridderkerk
N
Lek
Molenvliet
Helslootsluis MolDode diep KK Kikvors kil
Ottersluis
Nieuwe Merwede
Spieringsluis
Brabantse Biesbosch
Gat vd Hengst
vice) is de verkeersleiding in handen van de Sector DorWerkendam
Wij bereikten dit gebied de eerste keer vanaf Rotterdam
Steurgat 0 km
drecht, marifoonkanaal 79.
10
over de Nieuwe Maas en de Noord. Als je een hekel hebt aan grote rivieren kun je een deel parallel varen op de
www.motorboot.com
08-12-17 15:48
2 3
4
Nieuwe Maas. Je komt dan via de Hollandsche IJssel door
de otter na ruim vijftig jaar terugkeert in de Biesbosch. De
de Sliksloot en het Bakkerskil. Die route is industrieel en
vereniging hoopt op aanwijzingen dat het al zover is en
niet bepaald fraai. Ook op de Noord kun je een deel parallel
verzoekt het publiek op te letten.
varen via de Rietbaan. Daar zit een aantal scheepssloperijen en daarvoor geldt dus hetzelfde. De route wordt
BEZOEKERSCENTRA
pas aantrekkelijk op het laatste stuk bij Dordrecht.
Na enige tijd doemt aan bakboord het Biesboschcentrum Dordrecht op, het beginpunt van alle mogelijke vaar- en
WITTE REIGER
wandeltochten. Je kunt er een fluisterboot of een kano
Vandaag vertrekken we via de Spieringsluis die ons vanuit
huren. Voor de kano’s zijn leuke, specifieke routes uitge-
de Brabantse Biesbosch op de Nieuwe Merwede brengt.
zet. Voor wie de Biesbosch voor het eerst bezoekt, is
We gaan stuurboord uit een klein stukje in de opvaart naar
langsgaan bij een
de Ottersluis. Die brengt ons in de Sliedrechtse Biesbosch.
van de drie be-
De beide doorgaande vaarwegen vanuit hier zijn het Wantij
zoekerscentra ten
en de Kilvorskil/Helsloot. De eerste voert naar de stad Dor-
zeerste
drecht. De Helsloot voert naar de Beneden-Merwede ter
bevelen. Er is veel
hoogte van Sliedrecht. We gaan bakboord uit het Wantij
informatie
op. Als snel zien we een spierwitte reiger. Als we die op-
schikbaar en je
zoeken in ons vogelboek lezen we dat er in Nederland 150
kunt er ook ge-
broedparen van deze vogel zijn. Ze jagen bij voorkeur in on-
richt
diep water. Dat ervaren we als we wat dichterbij proberen
kwijt.
te komen. Gelukkig komen we op eigen kracht weer los.
Door de getijdenwerking in de Sliedrechtse Biesbosch
Het gutst inmiddels uit de hemel en dat beleef je in een
heeft het Moldiep veel weg van een buitenlandse getij-
open boot niet als een feest.
denrivier. Als je hier geblinddoekt zou worden gedropt
Als we een tijdje later de Wantijfietsbrug in het zicht krijgen
zou je waarschijnlijk niet als eerste aan Nederland denken!
houdt de regen op. Daar zijn we blij mee want we gaan hier
Doorvarend komen we uit op de Kikvorskil. Je kunt daar
stuurboord uit de Sionssloot op, een van de toegangs-
stuurboord uit terug naar de Ottersluis. Bakboord uit ga je
poorten van de Sliedrechtse Biesbosch. De elektriciteits-
naar de Helsloot. Onderweg kun je een uitstapje maken
masten doen hier helaas afbreuk aan het landschap.
naar het Katse Gat en naar de Dode Kikvorskil. De laatste
Na verloop van tijd draaien we met de vaarweg mee het
voert naar vergunningsgebied en dat betekent dat je bij
Moldiep op. Aan de rechterzijde ligt de Otterpolder. Anders
de voormalige schotbalkensluis weer om moet keren.
dan de naam doet vermoeden zijn er tot op heden in de
Wij gaan bakboord uit naar de Helsluis. De lof van deze
Biesbosch geen otters gesignaleerd, terwijl het volgens de
sluis is ons vooraf bezongen dus we zitten met de came-
Natuur- en Vogelwacht hooguit een kwestie van tijd is dat
ra’s klaar. Dat blijkt terecht. De sluis dateert uit 1863 en
je
aan
te be-
HET MOLDIEP LIJKT DOOR DE GETIJDENWERKING WEL BUITENLANDS
vragen
januari 2018
17MOT18_001_091 91
91
08-12-17 15:49
T OE R VA A R T B I E S BOS CH / DE E L 3 ( SLO T)
doet door de ligging – in het groen verscholen - pittoresk aan. Met een weemoedige zucht verlaten we de Biesbosch
BIESPAS De terugtredende overheid betekent ook voor de Biesbosch
en varen de Beneden-Merwede op.
druk op de financiële middelen. Het Nationaal Park De Bies-
BEVER-HOTSPOTS
bosch en Staatsbosbeheer proberen gezamenlijk nieuwe in-
In de Sliedrechtse Biesbosch zijn volop bevers te vinden.
komstenbronnen aan te boren. Dat heeft geresulteerd in vijf
Het gehele gebied ten oosten van de Sionssloot en onder
verschillende projecten, waarvan de Biespas er één is. De
het Moldiep én het gebied ten zuiden van de Dode Kik-
pas kost € 15 en komt samen met een brochure over de post.
vorskil en het verderop gelegen vergunningsgebied vallen
Het geheel is aantrekkelijk verpakt in een soort van dvd-
onder de ‘bever-hotspots’. Op de website van Nationaal
doosje. De pas is een jaar geldig en kan verlengd worden als
Park de Biesbosch kun je de kaart met hotspots downloa-
je donateur wordt. In ruil voor de € 15 ontvang je elk kwartaal
den. Zee- en visarenden vind je er helaas niet; die hebben
tips, voordelen en informatie over exclusieve activiteiten en
een voorkeur voor de Brabantse en vooral de nog rustiger
seizoensgebonden belevenissen. Het wordt nergens verhuld
Dordtse Biesbosch.
dat de tegenprestatie slechts een lokkertje is en dat het gaat om ondersteuning. Dat maakt de actie op zichzelf al sympa-
SLUIZEN
thiek. Voeg daarbij dat het programma leuk is opgezet en je
Al bij de Spieringsluis viel ons op dat aan weerszijden
laat je vanzelf strikken of versieren.
slechts een enkel stel sluisdeuren te vinden is. Je zou bij
www.biespas.nl
een getijdensluis eb- en vloeddeuren verwachten. Dat is hier niet het geval omdat het water aan de kant van de Nieuwe Merwede normaliter hoger staat. En zou dat een keer niet zo zijn, dan wordt er niet geschut. Deze sluis is de
vastmaken, is er een remmingwerk geplaatst. Je vindt ook
eerste
hier alleen enkele deuren, om dezelfde reden als bij de
die
uitgerust
werd
met
deuren
van
vezel-
versterkte kunststof. De hogere kostprijs daarvan moet
Spieringsluis.
terugverdiend worden door lagere onderhoudskosten en
De Helsluis aan de bovenkant van de Sliedrechtse Bies-
milieuvoordelen.
bosch schut je naar de Beneden-Merwede. Ook dit is zo’n
De Ottersluis aan de overkant van de Nieuwe Merwede is
zelfde type natuurlijke sluis. En je vindt hier eveneens weer
een ‘natuurlijke’ sluis. Je vindt aan weerszijden van de kolk
alleen van die enkele deuren; ook het water van de Bene-
geen sluiswanden. De ‘wand’ is gewoon de wal van de
den-Merwede pleegt vrijwel altijd hoger te staan.
vroegere natuurlijke vaarweg. Omdat je daar niet aan kunt
www.np-debiesbosch.nl
5 Het Biesbosch Bezoekerscentrum is zeker een bezoekje waard.
5
92 92
17MOT18_001_092 92
ww www w ww w w.m .mo mo m ottor to orb or boo bo oo oot.c t.c com om
08-12-17 15:49