VERRASSEND HISTORISCH
DAGTOCHT WAGENINGEN - WIJK BIJ DUURSTEDE
We varen vandaag vanaf Wageningen de Nederrijn af naar Wijk bij Duurstede. Dat betekent onder meer dat we de stuw bij Amerongen moeten passeren en langs het Eiland van Maurik komen. We maken een hinkstapsprong door Neerlands geschiedenis en nemen een uitgebreid kijkje bij het bekende recreatiegebied.
TegendeachtergrondvanfraaieHollandse luchten vertrekken we uit de jachthaven van watersportvereniging Vada in Wageningen. We hebben er onzebootpreciestweewekenongebruikt laten liggen vanwege de vele regenval. Maar vandaag zien de weersomstandigheden er iets beter uit. Door de industrie op de wal kunnen we de verleiding gemakkelijk weerstaanomindeWageningseRijnhaven te gaan kijken. In plaats daarvan gaan we meteen stuurboord uit de rivier op. Al na een paar honderd meter hebben we dan aan bakboord de ingang van het Opheusder Meer. In de ingang daarheen ligt een kluit geleboeien.Alsjehetmeertjeopwilt, moet je die kluit aan bakboord houden. Dat we dat met zekerheid kunnen zeggen komt omdat wij dat niet gedaan hebben. En dus de nodige moeitehebbenmoetendoenomweer lostekomen.Lokaalkentiedereendit water als het ‘Baggergat’. Het plasje zaldekomendetienjaarwordenverondiept met de bedoeling er plas/ drassituaties te creëren met moerasnatuur. Onbedoeld hebben wij op voorhand dus al kennis gemaakt met de vermoedelijke gevolgen voor bezoekendevaartuigen.
1 De indrukwekkende toren van de Cunerakerk steekt ver boven Rhenen uit. 2 De eerste vermelding van het Ingensche Veer dateert van 1486. 3 Het Opheusdense Veer was er als gierpont al rond 1860. 4 De Grebbeberg is bij ons vooral bekend door de Tweede Wereldoorlog. 5 De schoorsteen is bewaard vanwege de cultuurhistorische waarde. 6 Het Eiland van Maurik leent zich voor alle vormen van watersport.
GREBBEBERG
Meteen na het Baggergat krijgen we aanbakboordzichtophetvoormalige veerhuis, waarin nu horeca is gevestigd.Denabijegierpontdateertalvan rondhetjaar1860.Enindevormvan het Opheusdense veer ligt die er nog steeds. De veerpont heeft – bij wijze vanfolklore–driekabelschuiten.Eris niet voldoende stroming om op de kracht daarvan over te steken, dus is depontgemotoriseerd.Datgeldtoverigens voor alle gierponten in ons land, want ongemotoriseerd komen dienietmeervoor.Methetveersteek
jeovervanOpheusdennaarhetrivieroeverreservaat de Blauwe Kamer, waar de Nederrijn vrij spel heeft. Dit natuurgebied wordt daardoor regelmatig overstroomd. Het gebied heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld toteenparadijsvoorvogelliefhebbers. Erlopenookkuddeskonikpaardenen gallowayrunderen rond. Door de verbinding van het natuurgebied met de naastgelegenGrebbeberghoudende dieren bij hoogwater droge voeten. AandevoetvandezeGrebbebergligt deingangvanhetValleikanaal.Ditkanaal zorgt voor de afwatering van de
www.motorboot.com
GelderseValleienlooptvanhiernaar deEeminAmersfoort.Hetisnietbevaarbaar.Omtevoorkomendatjedat tochinjehoofdhaaltisdeingangafgeslotenmetgeledrijflichamen.
RHENEN
De523meterlangeRijnbrugbijRhenendomineertderivier.Debrugwint om de verkeerde reden aan bekendheid: met de auto sta je er vaak stil. Maar op dit tijdstip niet, er is nauwelijks een auto te zien. Al voordat je onder de brug door bent, strekt het stadje Rhenen zich voor je uit. Met
CUNERA
In de 4e eeuw worden de heilige Ursula van Keulen en haar elfduizend maagden overvallen door de Hunnen. Bij deze overval wordt Cunera – een prinses van de Orkney eilanden – gered door de koning van de Rijn die haar meeneemt naar zijn paleis in Rhenen. Haar vriendelijkheid en zorg voor de armen maken haar zo geliefd dat de jaloerse koningin haar met behulp van haar kamerheer om het leven brengt. Bij het graf van de prinsesblijkenmensentegenezenendankzijhaar hulplijkenschepenniettevergaan.Omdiereden wordtzeheiligverklaard.Haarbijzettingindekerk van Rhenen maakt van de stad een bedevaartsoord,waaruiteindelijkinde16eeeuwdeaanhaar gewijde–nogaltijdprachtige–Cunerakerkwordt gebouwd.
stadsrechtenuit1258verwachtjeeen monumentenbolwerk. Die zijn er wel, maar Rhenen heeft veel te lijden gehad, niet in de laatste plaats bij de slag om de Grebbeberg in 1940. Van de 14e-eeuwse vestingwallen zijn er nog wel wat resten, maar niet in de mate waarin je die hoopt aan te treffen.Meteenhelereeksrestauratiesis wel de Cunerakerk bewaard gebleven. De indrukwekkende kerk steekt metde82meterhogetorenverboven destaduit.Deimposanteafmetingen ervan dankt Rhenen aan haar status als bedevaartsoord naar het graf van de heilige prinses Cunera (zie kader).
Dekerkisalvoor1600bijdereformatie protestants geworden en biedt dankzij al die restauraties nog altijd een fantastische aanblik. De toren wordtgeroemdalseenvandefraaiste voorbeeldenvanlaat-gotiekinNederland. Terwijl we nog genieten van het uitzicht op de kerk, komen we langs de passantenhaven van Rhenen. Dat is wel een beetje een wollige aanduiding, want het is niet meer dan een eenvoudige steiger in de lengterichting van het water. Maar er gloort hoop op dit punt. De ‘projectleider herontwikkelingstadshavenenomgeving’ van de gemeente Rhenen deelt
5 onsmeedatmendrukbezigisomtot een nieuw havenontwerp te komen. De steiger is overigens ook de plaats vanwaar in de zomer het elektrische Rhenense voetveer een verbinding onderhoudt met de tegenoverliggendeplaatsLienden.
ELST
We varen door en passeren aan stuurboorddeplaatsRemmerden,die vooral uit bedrijven lijkt te bestaan.
7 Het Eiland van Maurik heeft meerdere jachthavens, ook bij de parken. 8 De WIjkse Haven ligt in het hart van Wijk bij Duurstede.
Oeverbegroeiing voorkomt dat het vanafhetwatereenalteindustriëleindrukmaakt.
De Nederrijn mag zich altijd verheugen in een grote belangstelling van motorbootvaarders. Ze komen ons ook vandaag op dit gedeelte in een lange rij tegemoet, waardoor we al vroeg weten dat we verderop een sluiszullentreffen.Aanstuurboordligt even later het dorpje Elst, waar een veerpont de oversteek verzorgt naar het tegenoverliggende plaatsje Ingen. Dit Ingensche veer heeft een prachtigehistorie.Hetwordtvoorheteerst vermeldin1486.Eenleukdetailisdat het langdurig eigendom is geweest van het graafschap Buren. Door het huwelijk van Willem van Oranje met Anna van Buren in 1551 komt het graafschap Buren aan het huis Oranje-Nassau.Endatiserdereden vandatonzekoningnogaltijddetitel ‘GraafvanBuren’magvoeren.BijElfstedentochten en wellicht andere incognito-optredens kan zo’n titel goed van pas komen, weten we. We varen langs het plaatsje en komen in de uiterwaarden een op zichzelf staande schoorsteen tegen. Het is een be-
