Westland/Midden-Delfland per boot

Westland; zoveel meer dan kassen

Je ontkomt niet helemaal aan de kassen.

Schipluiden. augustus/september 2014

|

Godevaert 4

| 51

Het Westland kennen we als een glastuinbouwgebied achter de kustlijn Den HaagHoek van Holland. Door de vele kassen heeft het gebied “de glazen stad” als bijnaam. Dat klinkt misschien niet direct als een aantrekkelijk vaargebied. Maar die schijn bedriegt. Wie zich laat ontmoedigen mist bijvoorbeeld een pareltje als Schipluiden! En er wachten de sloepvaarder meer aangename verrassingen.

Varend Corso.

Tekst en foto’s: Pim van der Marel Foto’s: VVV Westland en Klaske de Jong Het Westland is door de ligging geschikt voor tuinbouw, die zich er dan ook vanaf het eind van de 17e eeuw heeft ontwikkeld. De nabijheid van de kust zorgde voor relatief hoge temperaturen in de winter. En goede waterverbindingen maakten transport eenvoudig.

Dat vervoer ging vroeger meestal per zogenoemde ‘Westlander’, een platte schouw.

Daar zie je er nog veel van op het Varend Corso, een jaarlijks festijn van met groente, fruit, bloemen en planten versierde boten. In 2013 was het corso volgens de organisatie goed voor niet minder dan 450.000 bezoekers.

Toegang Je kunt het vaargebied maar op een paar plaatsen in. Eén daarvan is de Buitenwatersloot in Delft en die is in elk geval het komende seizoen nog gestremd.

Dit water is tijdelijk afgedamd in verband met de aanleg van de Delftse spoortunnel.

De meest voor de hand liggende toegang is daarom de Kerstanje Wetering vanaf het Rijn-Schiekanaal. De andere is de Delflandse Buitensluis. Dit is de (zee)sluis die de Nieuwe Waterweg met de haven van Vlaardingen verbindt. En van die haven voert een zelfbedieningsluis ook naar dit gebied. Denkbaar is overigens dat er aan de kant van de Nieuwe Waterweg een toegang bij komt. Dan moet het de Stichting Monstersche Sluis lukken om de gelijknamige sluis weer draaiend te krijgen. Dit is de afgedamde oude spuisluis, die het ontstaan van Maassluis markeert. De voortekenen daarvoor zijn vooralsnog niet ongunstig! De stand van zaken kunnen we volgen op www.monsterschesluis.nl.

De beperkingen Om het gebied in te mogen heb je een vaarvergunning van het Hoogheemraadschap van Delfland nodig. Het aanvraagformulier voor de vergunning (en een vaarkaart) is te downloaden van de website van Delfland.

Insturen gaat echter nog gewoon met de post. Dat moet je dus van tevoren hebben geregeld. Voor de kosten (€ 25) hoef je het 52 |

Godevaert 4

|

Schipluiden.

Boerderij In ‘t Rietveld.

Veerpont de Kwakel. niet te laten. Je krijgt de vergunning alleen als je niet dieper steekt dan 1m. Ook de doorvaarthoogte is beperkt. Tot 1m60 kun je vrijwel alles bevaren. Sommige bouwers noemen de versie van hun boot met een lage doorvaarthoogte een ‘Westlander’. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de brughoogten hier. Sloepen en vletten kunnen er makkelijk onderdoor en die zie je er dan ook vooral. In het gehele gebied geldt een maximumsnelheid van 6 km/u.

Het vaargebied Het vaargebied kenmerkt zich door veelzijdigheid. In de eerste plaats door het grote aantal vaarwegen. Logisch eigenlijk, want zo werden vroeger de kweekproducten naar de veiling vervoerd. In de tweede plaats door de variatie. Zo kun je bijna tot aan het strand varen van Ter Heide, een kustplaatsje tussen Hoek van Holland en Scheveningen. Of – via de haven van Vlaardingen – naar de Nieuwe Waterweg.

Of naar een eeuwenoud plaatsje als Schipluiden. Maar bijvoorbeeld ook naar

augustus/september 2014

de Foppenpla. We zetten een viertal van de aantrekkelijke stekken in het zonnetje: 1. Foppenplas en Bommeer De Foppenplas is er nog niet zo lang. Het is het deel van de Foppenpolder dat in 1989 onder water is gezet voor de waterrecreatie.

Vlakbij de eigenlijk nogal kleine Foppenplas ligt een nog kleiner meertje: het Bommeer.

Dat noemt men soms ook “de” Bommeer en dat komt doordat het vroeger de ‘Boumare’ werd genoemd. Het meertje bestond al in de vroege Middeleeuwen, eerder dan dat in de 14e eeuw de Boonervliet, de Middelvliet en de Noordvliet werden gegraven. Het gebied rond de Foppenplas is onderdeel van het natuurgebied Vlietlanden, in beheer bij Natuurmonumenten. Al varend merk je natuurlijk aan het water geen verschil tussen een eeuwenoud meer en een piepjong meer, maar bijzonder is het wel.

Het gebied rond de Vlieten en de nabije Vlaardingervaart is ook populair bij fietsers.

Dat komt door de oversteekmogelijkheden.

Kerstanje Wetering kom je vanzelf op de Dulder. Aan de stuurboordkant van dit water doemt dan al snel de Schaapweimolen op. In 1601 kreeg de Schaapweipolder een eigen wipmolen. Die is in 1825 volledig verbrand. Al in 1826 kon de opvolger opgeleverd worden. En dat is de huidige achtkantige poldermolen. In 1882 werd een klein stenen huisje naast de molen gebouwd. Het diende als zomerverblijf, keuken en wasgelegenheid voor het gezin van de molenaar.

Omdat de molen in het tracé van de A4 stond werd de molen in 1988 anderhalve kilometer westwaarts verplaatst. Bij die gelegenheid vond een kleine restauratie plaats en werd een nieuw stenen huisje gebouwd net als een buitentoilet boven de sloot. De molen fungeert nog altijd als stand-by in de bemaling van de gezamenlijke Hoek-, Plaspoel-, Schaapweipolder.

Spijtig is dat op korte afstand van de molen een koppelstation van het elektriciteitsnet is gebouwd, waardoor het idyllische karakter van de molen er tegenwoordig een beetje af is.

4. De Zeven Gaten Doorvarend voorbij de Schaapweimolen passeer je na verloop van tijd aan bakboord de ‘Zeven Gaten’. Deze ‘gaten’ zijn overblijfselen van waterpartijen in de tuinen van twee historische buitenplaatsen: Hofzicht en De Zwethburch. Van Hofzicht is er alleen nog het tuindershuis. De Zwethburch (1831) is nu een partyboerderij, populair voor trouwerijen.

Tussen het Bommeer en het gebied achter de Vlieten vaart de (gratis) vrij varende pont “De Kwakel”. En voor de oversteek over de Vlaardingervaart fungeert een (gratis) kabelpont die door de fietsers met de hand bediend moet worden. Waar kom je zoiets nou verder tegen? Sloepvaarders zonder vaarbewijs hoeven zich over de ponten geen zorgen te maken. De sfeer is zo gemoedelijk dat het je niet eens zou lukken om in de problemen met de ponten te komen.

2. Schipluiden Via het verlengde van de Vlaardingervaart vaar je het dorp Schipluiden binnen.

Midden in Schipluiden ligt een brug waar je handbediening voor moet vragen. Dat vraag je in café De Vergulde Valk, waarvan de caféhouder tevens de brugwachter is. Aan weerzijden van de brug is Schipluiden meer dan mooi: je vaart door een authentieke oude dorpskern. En de historie heeft hier hele oude wortels. De oudst bekende permanente nederzetting van Nederland is hier opgegraven. Die blijkt uit de Jongere

Steentijd te dateren: iets meer dan 3.000 jaar v. Chr. Daarna duurt het tot jaar 1083 voordat in de annalen de naam “Schipleda” voor het eerst opduikt. Uit prenten van ene Roelant Roghman was bekend dat in Schipluiden een stevig slot moest hebben gestaan. Dat slot bleek bij opgravingen kasteel Keenenburg te zijn, dat in opdracht van Willem van Oranje in 1570 gesloopt had moeten worden. Dit om te voorkomen dat de naderende Spanjaarden het in handen zouden krijgen. Dat laatste bleek echter al niet meer te voorkomen, dus hebben de Spanjaarden het gebruikt om Delft te belegeren. Het is uiteindelijk gesloopt in 1800.

Door de fundamenten weer iets op te metselen is in elk geval de plaats ervan gemarkeerd. Varen door Schipluiden is een bijzondere ervaring. Rustig varen door een dorpskern waar de tijd heeft stil gestaan.

Het plaatsje heeft een onweerstaanbare charme.

Schaapweimolen.

3. Schaapweimolen Als je het Westland binnenvaart via de augustus/september 2014

|

Godevaert 4

| 53

De Zeven Gaten zijn zeven parallel lopende sloten, waartussen het land na afsluiting van het riviertje de Lee eeuwenlang moerassig is gebleven. Oude dossiers geven aan dat hier al in 1565 rijshout stond. Dat is de houtsoort die vroeger werd geplant op plaatsen die te nat waren om iets anders te laten groeien. De Zeven Gaten heeft de status van natuurgebied. Het is niet toegankelijk voor publiek. Maar vanuit een voorbijvarende boot kun je er - afhankelijk van het seizoen - het nodige van zien. Voor wie ervan houdt, valt hier volop te genieten van prachtige bloemen en watervogels die hier ongestoord kunnen broeden. Het natuurgebied is in beheer bij het Zuid-Hollands Landschap (ZHL), die onlangs een stuk hebben bijgekocht. Dat moet een speciaal aan te leggen vispaaiplaats worden. Het ZHL reageerde niet negatief op de suggestie in het gebied een aanlegplaats en een kijkhut op te zetten. Het kan dus nog leuker worden!

Terrassen en sloepverhuur Eetcafé De Bonte Haas in Wateringen heeft een terras aan de kade van de Zweth dat slechts door een fietspad van het water is gescheiden. Je kunt er ook een sloep huren. Buitengewoon vriendelijk geprijsd en daardoor altijd een vol terras. Ook populair bij fietsers. Adres: Dorpskade 79 in Wateringen. www.bontehaas.com Restaurant De Scheepswerf in Den Hoorn ligt aan dezelfde Zwethkade. Het restaurant heeft een grote eigen aanlegsteiger. Het terras geeft veel beschutting en ligt pal aan het water. In 2010 is het terras door het AD (Haagsche Courant) bekroond. Ook hier kun je een sloep huren. Het restaurant is medium geprijsd en heeft een prima keuken. Adres: Zwethkade Zuid 57 in Den Hoorn. www. descheepswerf.nl Paviljoen de Zweth ligt verderop aan dit water, waar de Zwethkade is overgegaan in de Zwet. Het paviljoen biedt sportieve recreatie aan. Een prima adres dan ook voor midgetgolfen, steppen en het huren van een kano, waterfiets of (betaalbare!) elektroboot. Vanzelfsprekend doen ze graag (groeps)arrangementen en kinderfeestjes. Adres: Zwet 1 in Kwintsheul. www.dezweth.nl Paviljoen ’t Middelpunt in Schipluiden drijft op het water van de Breewatering (het verlengde van de Vlaardingervaart) net buiten de dorpskern. De terrasboot ligt vanzelfsprekend pal aan het water. Behalve een stille sloep kun je hier ook waterfiets of kano huren. Ook populair bij fietsers. Adres: Dorpstraat 57 in Schipluiden. www. paviljoenschipluiden.nl Café / IJssalon De Vergulde Valk in Schipluiden heeft een terras in de historische dorpskern. Aanlegmogelijkheden zijn er voldoende. Je kunt er eenvoudig lunchen.

Op warme dagen loopt het storm in de ijssalon met schepijs en lekker softijs. Adres: Dorpstraat 27 in Schipluiden. www.deverguldevalk.nl

Uitspanning Vlietzicht.

Uitspanning Vlietzicht ligt aan de Vlaardingsekade midden tussen Vlaardingen en Schipluiden. Er is keuze uit verschillende terrassen, waaronder de terrasboot. De uitspanning ligt ook midden in een populair fietsgebied. Druk is het er dan ook altijd. Je kunt er een kano, waterfiets of roeiboot huren. De kaart is prettig geprijsd.

Adres: Vlaardingsekade 60 in Schipluiden. www.vlietzicht.com

Vlaardingervaart.

Eetcafé ’t Jachthuis ligt midden in de Foppenpolder in de directe nabijheid van de Foppenplas. Het terras is ook de aanlegsteiger. Het populaire fietsknooppuntensysteem loopt ook hier, dus is het terras meestal goed bezet. Het eetcafé kenmerkt zich door de aangename prijsstelling en opvallend vriendelijke bediening. Adres: Foppenpolder 5 in Maasland. www.hetjachthuis.nl

Rustpunten genoeg.

Uitkijkposten aan het water.

54 |

Godevaert 4

|

augustus/september 2014