BOUWWERK
Op het Rijn-Schiekanaal komt ons een gestripte woonboot tegemoet. Aan de inwerking van het weer op de betonnen bak zien we dat het om een refit gaat. De vormgeving van de bak heeft te maken met drijfvermogen of ruimte, niet met gestroomlijnd varen. Niet voor niets wordt een woonschip gedefinieerd als een schip dat speciaal is uitgerust om in te wonen en niet (meer) om te varen. Dus moet de nodige waterweerstand worden overwonnen voordat het casco de plaats van bestemming bereikt. Om dat mogelijk te maken fungeert de Manna III van het Friese Bouius Sleepdiensten als duwboot. De sleepboot met een lengte van 12,5 m en een breedte van 4,20 m wordt aangedreven door twee FPT/Iveco’s van elk 170 pk. Dat is voldoende om het casco toch met geringe snelheid door het water te persen.
Geschat wordt dat er ongeveer 12.000 woonboten in ons land in gebruik zijn. De meest bekende verschijningsvorm is die van de foto: een woonark met een betonnen, stalen of kunststof bak. Daarnaast heb je natuurlijk varende schepen waarop gewoond wordt en als tussenvorm de schark waarbij de romp van een varend schip is gebruikt voor de opbouw van een woongedeelte. Bajesboten - waarschijnlijk de meest bijzondere variant van woonschepen - zijn in de nasleep van de brand in het cellencomplex op Schiphol buiten gebruik gesteld. Een kwart van alle woonschepen in Nederland ligt in Amsterdam. En dat al van oudsher, want reeds in 1652 vaardigt het Amsterdamse stadsbestuur regels uit voor woonschepen. Onder normale omstandigheden beschikken woonboten over een eigen aansluiting op de nutsvoorzieningen en moet je er RZB over betalen, de woonschipvariant van OZB. Leuk is de praktijk die is ontstaan rond de adressen van de schepen. Zo is er bijvoorbeeld de afkorting t/o (tegenover) waarbij het huisnummer van de tegenoverliggende woning wordt gebruikt. En de afkorting a/b (aan boord), soms in combinatie met de scheepsnaam: Zuidergracht a/b Moby Dick. De aan populariteit winnende houseboat is bestemd om mee te varen en op te recreëren. Hoewel ze daardoor - anders dan woonarken - niet vallen onder de ‘bouwwerken op het water’, zien sommige gemeenten dat anders. Branchevereniging Hiswa wil dat het al of niet toelaten van houseboats op een ligplaats de beslissing is van de ondernemer en niet van de overheid. Voor jachthavens en andere betrokken leden stelt de vereniging daarom een kennisdossier over de materie beschikbaar. Het woonschip van de foto wordt wel weer zo’n ‘bouwwerk op het water’. En fraai ook natuurlijk, zo’n refit doe je immers niet voor niks. Dat het schip niet door het water te branden is, neem je dan maar gewoon voor lief …
PIM VAN DER MAREL