VAKANTIE JORDANIË 10.2017 CULTUURSHOCK OP 4,5 UUR VLIEGEN
22.10.2017 - 01.11.2017
WELC
EEN VREDIG STUK
COME!
KJE MIDDEN-OOSTEN TUSSEN AL HET HOMMELES.
Amsterdam - Amman 22 Oktober 2017
jordanië
10.2017
3
Binnen nog geen 5 uurtjes vlieg je van het westerse Amsterdam naar het Arabische Amman! De tocht naar een nieuwe cultuurshock is erg dicht bij huis. Het verblijf is deze keer dan ook korter dan we normaal gesproken met onze verre reizen doen. We gaan een rondje Jordanië doen in 11 dagen. We vliegen van Schiphol rechtstreeks op de Jordaanse hoofdstad Amman. Van daaruit rijden we met een huurautootje via de oostkant van het land naar beneden en vanuit het zuiden via de westkant langs de dode zee weer terug omhoog. Eenmaal aangekomen op Amman Airport staat er al netjes een gids te wachten om ons naar de taxi te begeleiden. WELCOME! roept hij uitbundig. Dit sympathieke gebaar blijkt flink ingeburgerd te zijn in Jordanië. Zowel iedere Jordanees roept dit te pas en te onpas als je je over straat beweegt. Of je wil of niet. Ze zullen je aanspreken met WELCOME!... Altijd. Iedereen. En overal zullen ze benadrukken dat ze blij zijn de toerist te ontvangen. Niet alleen als de gelegenheid zich voordoet. Ook als je rustig op Kings Highway rijdt komt er regelmatig iemand naast je rijden die zijn raampje opendraait en WELCOME begint te roepen. Of als je rustig over straat loopt en op deze manier begroet wordt door wildvreemde Jordaniërs. Jordanië staat nog niet zo goed bekend als vakantieoord
jordanië
10.2017
5
als bijvoorbeeld Egypte of Turkije. En daar willen ze graag rap verandering in gaan brengen. De negatieve berichten over buurlanden zoals Syrië, Israël, Palestina, Irak, Saoudi Arabië en Afghanistan schrikken menig toerist onterecht af om het land te bezoeken. Uiteraard kun je de grens met die gebieden het best vermijden, maar daarvoor zijn al maatregelen getroffen. Op de weg naar het noorden komen we plots een bord tegen met daarop een omleiding vanwege de afgesloten weg naar Syrië. Kortom; al zouden we het land willen bezoeken, dan zou het nog niet lukken. We rijden ook op een steenworp afstand langs de grenzen van Saoudi Arabië, Egypte, Israël en Palestina. Als je die landen ziet liggen begrijp je niet waarom er zo’n gedoe is. Daar krijg je hier helemaal niets van mee. Omdat we redelijk laat in de avond aankomen in ons hotel is er geen tijd meer om het centrum te bezoeken. We gaan nog wat mezza (kebab wraps) eten in het restaurant van het hotel en duiken het bedje in.
Amman - Jerash - Mount Nebo - Ma’an hot spring 23 Oktober 2017
WE GAAN RIJDEN GASSEN DOOR HET MIDDEN-OOSTEN.
Om 9.00 uur ‘s ochtends gaat de telefoon. De receptie belt omdat de huurauto is gearriveerd en of we deze even willen aannemen. Zo gezegde zo gedaan. Na het ontbijt willen we in de auto stappen maar worden in de lobby aangehouden door een man die vraagt of wij een huurauto hadden besteld... ? Ja, dat hebben wij inderdaad maar die hebben ze een uur geleden al gebracht, zeggen we tegen hem. Dat was raar want hij zou om 10.00 uur een auto komen brengen aangezien hij 9.00 uur niet kon. Waarschijnlijk heeft het reisbureau daarom een ander verhuurbedrijf gebeld die wel om 9.00 uur kon maar vergeten deze meneer af te bellen. We hebben zijn auto nog even bekeken maar de andere auto zag er net iets beter uit dus besloten we voor de eerste te gaan. Achteraf is dit een typisch Jordaanse actie. Rommelig, ongeorganiseerd maar wel erg je best doen om de toerist tevreden te stellen.
jordanië
10.2017
7
Tempel van Artemis.
TERUG NAAR DE ROMEINSE TIJD Aangezien we aan het eind van onze reis nog terugkomen in Amman besluiten we om dan de stad te bezichtigen en rijden we nu naar Jerash. Het is wat uit de route, maar we maken hier even een ommetje voor om opgravingen uit de Romeinse tijd te aanschouwen. Jerash is een ruïnestad uit de Romeinse tijd. Een van de best bewaarde en compleetste van het Midden-Oosten, zeker het bezoeken waard. Van de tempel van Zeus en Artemis tot een theater en paardenrenbaan.
Onderweg stoppen we even om van een mooi uitzicht te genieten. We pakken de camera en leggen het prachtige landschap vast. Er komt een man op ons afgelopen die het er blijkbaar niet mee eens is. Hij zegt No Pictures en vraagt of we de foto’s van de camera willen verwijderen. ‘Of course, No problem’ zeggen we en stappen zonder ze te verwijderen weer de auto in en rijden verder. Waarom hij het vroeg is nog steeds een raadsel. We zitten wel erg dicht bij de Syrische grens en hebben checkpoints gezien. Misschien dat dat er wat mee te maken kan hebben. Of de meneer denkt dat we hem fotograferen. We weten het niet. Wat we wel weten - van een gids die we later in Petra treffen - is dat de man mee naar het politiebureau mag als we dit zouden melden.
jordanië
10.2017
9
De tempel van Zeus en Artemis.
HET BELOOFDE LAND VOLGENS MOZES Na Jerash rijden we naar het 40 kilometer verderop gelegen Mount Nebo. De plek waar Mozes voor het eerst - na een tocht van 4 jaar vanuit Egypte - het beloofde land aanschouwde. Ze hebben een nieuw kerkgebouw geplaatst over de oude ruĂŻne die er voor zorgt dat wat er nog over is van die tijd: mozaĂŻeken, zuilen en stukken muur goed bewaard blijven en tevens kunnen ze er diensten houden. Op heldere dagen zou je de Dodenzee, de Westelijke Jordaanoever, Jericho en zelfs Jeruzalem moeten kunnen zien. Helaas, het was wolkenloos maar er hing toch een mist waardoor dit voor ons niet alles zichtbaar was. Alleen de Dodenzee was zichtbaar.
Beloofd is beloofd. Van mij mogen ze het hebben.. jordaniĂŤ
10.2017
13
Memorial of Moses.
Moses Church.
Moses Church.
Ma’an Hotspring.
HET WONDER VAN EEN OASE Zo’n 20 kilometer van Mount Nebo ligt de Ma’an hot spring. Aangezien we hier redelijk laat arriveren kunnen we er helaas niet in gaan zitten. Wel is het erg raar dat je na zo’n rit met heel veel ruig, droog maar erg mooie landschappen je jezelf in 1 keer in een soort oase bevindt. Hier wordt weer duidelijk dat je in het midden-oosten bent. Overwegend mannen zitten in de hot spring. Er zijn ook wel vrouwen maar die zijn op 1 hand te tellen en zijn volledig gekleed. De gebouwen en zitjes zien er allemaal uit alsof ze hun beste tijd gehad hebben. Onderhoud wordt hier weinig gepleegd zijn we al achter en van rommel achter je opruimen hebben ze hier nog nooit gehoord. Op plekken ver van de bewoonde wereld is het redelijk netjes maar kom dichter bij een dorp of stad dan zie je de rotzooi groter worden. Overal ligt afval...
jordanië
10.2017
21
DE BIJBELSE GESCHI
Aangezien de zon al aardig laag aan de hemel staat besluiten we naar Madaba te rijden waar ons volgend
Net voor zon’s ondergang zijn we bij ons hotel. We dumpen onze spullen op de kamer en gaan een restaurantje zoeken En dat hoef je maar 1 keer tegen ons te zeggen. We hebben er heerlijk gegete
IEDENIS IN MADABA
de hotel is. Rijden in het donker op de eerste dag in een voor ons vreemd land lijkt ons niet erg relaxed.
n. We komen uit bij Haret Jdoudna een restaurant dat lokaal eten serveert. Tevens serveerden ze er o.a. lokale wijnen. en en de wijn was heerlijk. Moe maar voldaan lopen we terug naar het hotel.
jordaniĂŤ
10.2017
23
Landkaart Palestina.
Madaba - Kerak - Petra 24 Oktober 2017
MINISTECK-ACHTIGE PATRONEN EN AFBEELDING DE GESCHIEDENIS LIGT ONDER JE VOETEN.
Na het ontbijt lopen we naar het centrum van Madaba om de mozaïeken te gaan bekijken waar deze stad zo beroemd om is. In de 19e eeuwse oosters-orthodoxe Sint Joriskerk hangt het vol met mozaïek schilderijen. Op de met mozaïek ingelegde vloer zie je gedeeltes van de landkaart van Palestina uit de 6e eeuw na Christus met daarop de Jordaan, de Dode zee en een gedeelte van de Nijl-oever afgebeeld. Je beseft je meteen wat een monnikenwerk het geweest moet zijn om deze ministeck-achtige patronen en afbeelding te moeten maken.
We besluiten om meer van deze kunstwerken te gaan aanschouwen in de Churchill of the Apostles. Een initiatief van Amerika, Italië en een lokale club om alles in ere te herstellen en te conserveren. In deze ruimte ligt de grootste mozaïek vloer die overgebleven is uit de 6e eeuw. Wat meteen opvalt is dat hier - in tegenstelling tot de zojuist bezochte kerk - geen massa’s aan toeristen zijn. Sterker nog; er is helemaal niemand en we hebben het rijk alleen. We proberen wat foto’s te maken vanaf de brug die over de vloer heen gebouwd is. Van die afstand valt het tegen om de kleine steentjes goed in beeld te krijgen. De man waarvan we zojuist de tickets hebben gekocht weet dat ook en hij schiet ons te hulp. Met de iPhone van Francy maakt hij voor ons een rondje achter de met lint afgezette delen. Nadat hij zorgvuldig van iedere afbeelding een foto gemaakt heeft roept hij ons bij hem. Hij loopt de foto’s één voor één door en verteld erop los. Hij beseft dat de mozaïeken in het echt bekijken toch beter is en neemt ons mee achter de afzettingen.
jordanië
10.2017
25
We volgen de man van mozaïek tot mozaïek. Hij heeft inmiddels een waterspuit gehaald en spuit de afbeeldingen nat. Je ziet hierdoor het stof meteen verdwijnen, waardoor de kleuren plotseling tot leven komen. Dit voelt wel erg speciaal en we maken de hele ronde nog een keer gezamenlijk. Op het moment dat hij water spuit mag er absoluut geen foto worden genomen. Hij is bang dat zijn baas erachter komt en dat hij zijn baan verliest. Hij speelt het spel erg goed. Of hij heeft echt niet door dat we dit hele tafereel al voordat we binnenstapte op Tripadvisor hadden gelezen? We hebben het hem maar niet verteld en hem een extra fooi gegeven voor deze ‘speciale’ behandeling. Tsja, wie houdt nu eigenlijk wie voor de gek? Op de terugweg naar het hotel doen we nog een bakkie Turkisch Coffee. Een vreemde naam voor een bakkie Jordaanse drap die op Jordaanse wijze wordt gemaakt. Zo hebben ze hier ook Turkisch Bath en Turkisch ... Je zou bijna denken dat je in Turkije bent.
Apostles Church.
We krijgen de ‘special tour’
HET KASTEEL VAN KERAK We besluiten de auto in te springen en naar Kerak te rijden. Daar is een kasteel te bezichtigen. De navigatie geeft aan dat je kan kiezen voor de route naar het kasteel of naar een uitzichtpunt voor het kasteel. We kiezen - gezien de tijd - voor het laatste. Op het moment dat we door Kerak omhoog slingeren buigt de weg scherp naar links en zien we een prachtig uitzicht met in de verte het kasteel. De navigatie geeft aan dat we nog verder moeten, dus volgen we braaf de instructies. Al we helemaal naar beneden het dal ingereden zijn en het zicht op het kasteel minimaal is krijgen we de boodschap ‘bestemming bereikt’. Waar een kasteel meestal eenzaam op een uitgestrekte plek staat hebben ze er in Kerak voor gekozen om er een stad tegenaan te bouwen. De buitenmuren van het kasteel grenzen aan de woonhuizen van de stad. Het is een opmerkelijk gezicht. We schieten wat plaatjes en parkeren bij de ingang van het kasteel. Honger. We besluiten een maaltijd te prefereren boven een bezoek aan het kasteel. De eigenaar van het restaurantje staat iedere toerist (hier te herkennen aan een groen vlakje op het nummerbord van de huurauto) aan te houden
jordanië
10.2017
31
om recht voor zijn terras te parkeren. Als je eenmaal geparkeerd staat voel je je bijna verplicht om bij hem een hapje te gaan doen. Sterker nog; Als je dat niet doet zal hij je om parkeergeld gaan vragen. We besluiten met hem in te stemmen en hem wat omzet te gunnen. Eten moeten we immers toch. De menukaarten liggen voor de sier op tafel, want vandaag heeft de beste man kip met rijst op het menu. Op zich een prima idee, dus we smikkelen van zijn gerecht dat nog aangevuld wordt met een frisse salade en de welbekende humus met pita brood.
OP WEG NAAR ÉÉN VAN DE WE HEBBEN ER OP ONZE VOORGAANDE REIZEN AL WAT VAN GEZIEN. DE MACCHU PICHU IN PERU, DE CHITZEN ITZA IN MEXICO EN DE PIRAMIDES VAN CHEOPS IN EGYPTE HEBBEN AL FLINK INDRUK OP ONS GEMAAKT. DE VERWACHTINGEN ZIJN DUS HOOG GESPANNEN.
ZEVEN WERELDWONDEREN
jordanië
10.2017
33
jordaniĂŤ
10.2017
35
Het ene uitzicht nóg adembenemender dan de andere...
Ons hotel ligt in Ma’am in de Wadi Musa vallei. Het is het best te omschrijven als vergane glorie. Je ziet aan alles dat dit ooit een prachthotel is geweest. De tijd heeft dit - in combinatie met slecht / geen onderhoud - aardig kunnen verbergen. De ligging aan de rand van de vallei is prachtig. De 6 etages gaan met de lift omlaag de vallei in en het uitzicht over de in het dal gelegen dorp is adembenemend. Omdat de eetzaal minder uitnodigde om er plaats te nemen gaan er shuttle busjes naar het centrum. Wij kiezen ervoor om die paar kilometer via een alternatieve route te voet te gaan doen. Eenmaal beneden aangekomen zoeken we een leuk restaurantje en genieten van de Jordaanse keuken. Omdat we even ‘uitgehummust’ zijn kiezen we deze keer voor het minder bekende Baba Ganoush. De initiële reden is vanwege
de lekkere klank die het woord heeft. We herhalen het woord om-en-om meerdere malen hardop en beslissen dat we dit maar eens moeten gaan proberen. Het blijkt een goede keuze. Een veel lekkerder smeersel dan de welbekende hummus. Na de maaltijd is het pikkedonker en willen we de wandelroute bergop vermijden. We kiezen ervoor om een taxi te nemen. Als we de ober vragen om er een te bellen is hij uiteraard ontzettend behulpzaam. Maar hij belt niet. Hij vraagt aan de jongeman die naast hem staat of hij met de auto is. Hij wijst naar de gigantisch 4x4 terreinauto die pontificaal voor het restaurant geparkeerd staat en knikt. Nou, hij wil ons wel even brengen hoor. Dus gaan we op weg. Het standaard ‘whereyoufrom-praatje’ handelen we snel af en hij komt met de vraag of we de ‘spring’ aan de
jordanië
10.2017
37
rand van de stad al hebben gezien. Omdat we van het bestaan niet wisten besluit hij er een stukje voor om te rijden. We komen bij een klein huisje en gaan er naar binnen. Er staan wat jongens water te scheppen van het koude stroompje dat door het huisje stroomt. Onze vriend geeft aan dat we hier even moeten wachten en hij verdwijnt. Even later komt hij terug met plastic bekertjes en schept ze vol met het frisse bergwater. ‘Cheers’ zegt hij. ‘It’s fresh’. En neemt zelf de eerste teug. We volgen zijn voorbeeld trouw en Springen weer de auto in. Even later staan we hem voor voor ons hotel uit te zwaaien. We kijken elkaar aan met de ‘wat was dit blik’. We vroegen om een taxi en krijgen er een mini avontuurtje bij. Dot bedoelen ze dus met ‘WELCOME’.
Petra Treasury.
Petra 25 Oktober 2017
PETRA; DE HOOFDSTAD VAN DE NABATEEËRS. DE VERBORGEN SCHAT.
Het is zover. We staan niet al te vroeg op en lopen via de lobby het hotel uit. ‘Mister, mister’ roept iemand vanachter de balie. ‘Telephone call for you’. Alsof toeval niet bestaat neem ik de hoorn en spreek met onze gids voor vandaag af waar we hem treffen en hoe hij ons kan herkennen. Eenmaal bij de parkeerplaats van Petra aangekomen worden we aangehouden bij de slagboom en wordt ons verteld dat er parkeergeld betaald moet worden en dat het verstandiger is om aan de overkant van de weg bij een hotel te parkeren. Daar is het immers gratis. Ik kijk over de schouder van de beste man de parkeerplaats van Petra op en die is inderdaad verdacht leeg. We besluiten zijn symphatie advies te volgen en parkeren een stukje verderop. Daar komt onze gids aanlopen. ‘WELCOME!’ Roept hij en stelt zich netjes voor. We volgen hem naar de ingang en we gaan op pad. Hij verteld ons over de multiculturele samenleving die hier heeft plaatsgevonden. Petra was de Griekse naam van de hoofdstad van de Nabateeërs. De stad is gelegen in een kloof in de heuvels en is gedeeltelijk uit de rotsen uitgehakt. De bloeitijd van de stad is te danken aan de handelsroute voor wierook vanuit Jemen, 1600 km zuidelijker gelegen, naar Perzië, Syrië en de Griekse en Romeinse rijken. Petra was voor de verschillende handelsroutes een knooppunt. De belastingopbrengsten van de handelaars maakten de heersers van Petra schatrijk, wat te zien is aan de gebouwen en grafmonumenten. Rond het begin van de jaartelling
jordanië
10.2017
39
woonden in Petra naar schatting 25.000 mensen. De Nabateeërs hadden lange tijd een eigen koninkrijk. In 106 werd hun rijk door het Romeinse Rijk veroverd. Het gebied ging deel uitmaken van de provincie Arabia Petraea. Later werd de stad de zetel van een bisdom, maar in 551 was de stad het toneel van zowel een beleg en inneming door de Byzantijnen op de Perzen en van een vernietigende aardbeving. De handelsroute door Petra werd vervangen door de scheepvaart over de Rode Zee. Na die tijd werd de stad verlaten.
WANDELEND DOOR DE GESCHIEDENIS, NATUUR, CULTUUR EN ARCHITECTUUR We lopen langs de rotsen en zien invloeden uit de Nabatese, Romeinse en Byzantijnse tijd door elkaar heen.
Aan het begin van de kloof waar we doorheen moeten zie je nog overblijfselen van een dam. Op deze manier lieten ze het water om de stad heen lopen en werd voorkomen dat de toegang tot de stand als rivier zou gaan dienen. We lopen door de kloof over het Romeinse pad en begrijpen dat deze stad moeilijk te veroveren moet zijn geweest. Als je omhoog kijkt zie je aan het eind van de rotswand de plek waar de wachters van de stad hebben gezeten. Een ongewenste gast zou een zee van speren op zich gestort krijgen. Een kansloze missie. Na zo’n 1,5 kilometer door de 200 meter diepe kloof te hebben gekronkeld vraagt de gids om ons even om te draaien. Daar boven bij die rotsen. Daar is iets te zien. Zien jullie het ook? Maar we moeten heb teleur stellen. We zien niets. Loop maar een stukje achteruit. Misschien dat jullie het dan zien? Maar we zien nog steeds niets. De gids herhaalt het dit een paar keer en vraagt ons dan om om te draaien. En daar ervaren we het magische moment. Aan het eind van de spelonk pronkt ‘The Treasury’. Het is een gigantisch gebouw dat uit de rotswand is gehakt. Even imposant als het bouwwerk is de locatie waar het staat. Waar de meeste imposante gebouwen staan te pronken op A-locaties is dit gigantische beeldhouwwerk juist verstopt in ‘The middle of nowhere’. Het voelt heel speciaal om hier te zijn. En dit is nog maar het begin van de gigantische stad die erachter ligt. Je vindt er naast De Grote tempel van Petra
jordanië
10.2017
41
ook nog De Romeinse weg, Het urnengraf (Al-Mahlama), Het Korinthisch grafmonument (het Klooster), Het paleisgraf, De Kerk van Petra en De hoge offerplaats. Je kunt hier dagen rondzwerven als je alles wil bekijken. Wij hebben maar één dag, dus proberen zoveel mogelijk mee te pikken. We struinen tussen de kamelen, ezels en paarden door het ruige landschap. In de verte zien we ook een dorpje dat eruit ziet als alle andere dorpen die we onderweg gezien hebben. Het blijkt dat Unesco de oorspronkelijke bewoners van Petra heeft verbannen, omdat ze het erfgoed niet met respect behandelen. Ze hebben hiervoor een nieuw dorp gekregen net buiten de oude stad.
jordaniĂŤ
10.2017
45
Graftombes in Petra.
Klooster in Petra.
PETRA BY DAY & PETRA BY NIGHT
Als de tijd erop zit en de magen beginnen te rommelen besluiten we weer terug te gaan naar ons hotel. Even lekker opfrissen en vervolgens naar een restaurantje dat werd aanbevolen door onze gids. Als de zon onder is en de inwendige mens weer voldaan gaan we terug naar de oude stad. Deze keer lopen we in het pikkedonker dezelfde route als eerder die dag. Langs het pad staan allemaal kaarsjes die de route markeren.
Eenmaal aangekomen bij ‘The Treasure’ zien we het hele plein vol met kaarsen staan. Als iedereen heeft plaatsgenomen tussen de kaarsen begint de voorstelling. Het verhaal van Petra wordt - vergezeld van de nodige muzikale intermezzo’s - verteld. Je ziet ‘The Treasure’ enigszins, maar fotograferen lukt niet of nauwgelijks. Daarvoor is het te donker. We proberen - na aftellen van de spreker van 3 naar 1 - allemaal tegelijk een foto te nemen. De honderden flitsen bij elkaar opgeteld
jordanië
10.2017
57
zorgen ervoor dat de foto een stuk duidelijker wordt. De man - met een grappig accent dat aan Gru uit de film Despicable Me doet denken - verteld verder. Als hij zijn verhaal heeft afgerond begint hij weer af te tellen. Deze keer vanaf 10. Eenmaal bij 0 aangekomen springt er plots een grote spot aan. Wauw!! Daar staat ‘The Treasure’ in volle glorie te pronken. Adembenemend.
Petra - Wadi Rum 26 Oktober 2017
DE RODE WOESTIJN VAN WADI RUM. WEG VAN DE BEWOONDE WERELD.
We verlaten Petra en gaan op weg naar de woestijn van Wadi Rum. Het is een flinke rit, maar we genieten van de steeds wisselende landschappen. De ene keer groenig door begroeiing. De andere keer grijzig door rotsformaties. En daaropvolgend gelig door woestijnzand an kalksteen. Op het moment dat we Wadi Rum naderen verandert het landschap in rood door het kenmerkende rode woestijnzand van de vallei van Rum.
jordaniĂŤ
10.2017
59
JEEPSAFARI DOOR DE WOESTIJN Wadi Rum is een beschermd gebied en dat zie je meteen aan het opgeruimde landschap. Waar we tot dusver overal plastic zwerfafval en bergen sigarettenpeuken tegenkwamen is het hier plotseling brandschoon. Er wordt hier stevig toezicht gehouden op het achterlaten van afval en er worden opruimacties gehouden om het gebied te beschermen. Hier kan de rest van het vieze land nog wat van leren. De zandvlakte reikt zover het oog kan zien. Her-en-der staan grote bergen die ieder hun eigen naam hebben. En er grazen wat kamelen die wat verdwaalde grassprieten tussen het zand uitvissen. We zitten achterin een open safari jeep en worden rustig rondgereden langs een aantal mooie plekken. Eerst stoppen we bij een rode zandduin en we besluiten erop te klimmen. Het woede zand maakt het een pittige klus, maar eenmaal boven aangekomen is het geploeter meer dan waard. We aanschouwen een prachtig uitzicht over de woestijn. Een typisch panorama momentje. Vervolgens rijden we verder richting een rots die is voorzien van een enorme spelonk. We lopen er doorheen en aanschouwen allerlei muurtekeningen uit vervlogen tijden. Het is er aangenaam koel vanwege de schaduw die hier de gehele dag te vinden is. Als onze route dood blijkt te lopen keren we om en gaan weer terug richting onze gids die netjes op ons zit te wachten bij de 4WD. Op weg naar de volgende attractie gaat het tempo van de chauffeur iets omhoog. Hij heeft even de kat uit de boom gekeken en beseft dat wij niet vies zijn van wat snelheid. Met het tempo worden ook de stofwolken achter ons groter. We bedekken onze neus en mond met een doek om zo weinig mogelijk stof te happen. We komen aan bij een ‘natuurlijke brug’ kort gezegd een berg met een gat erin, waardoor je er overheen kan lopen. De gids verteld dat ze er hier 3 hebben en dat dit het middenmaatje is. Er gaat later op de dag nog een kleine en een grote op onze route voorbij komen.
Maar nu eerst tijd voor een goede lunch. De gids zoekt een berg uit en parkeert zijn auto aan de schaduwzijde. Er komt een groot picknick kleed tevoorschijn en we worden gesommeerd om te gaan relaxen. Laat dat nou één van onze specialiteiten zijn... ;) Ondertussen sprokkel de gids wat hout bij elkaar en maakt een vuurtje. Na een uitje, tomaten en wat paprika gehakt te hebben fruit hij dit aan in een pannetje. Er komen nog wat ingrediënten uit blik voorbij zoals mais, bonen en nog wat van dat spul dat ze ook bij Hak hebben. Het pannetje wordt geserveerd met de nodige pita brood, tonijn (blik), humus en witte kaas. We hebben er heerlijk van gesmuld op deze indrukwekkende locatie. Tijdens de lunch komt er een man op ons aangelopen. Zo midden in de woestijn oogt dat wat vreemd. We nodigen hem uit om bij ons aan te schuiven. Het wordt al snel duidelijk dat dit een gids is die met zijn passagiers bij de volgende rots zit. Hij klaagt steen en been, want het blijken Koreanen die geen Engels spreken die hij vervoert. Als hij een verhaal verteld met als afsluiter een grap blijft het eng stil aan de kant van de Koreanen. Hij heeft het gevoel dat ze niet al te snugger zijn en hem als domoor beschouwen, omdat hij in de woestijn woont. We kletsen nog even verder en hij kan bij ons met zijn grapjes terecht. Als wij grappen terug beginnen te maken is het schateren van het lachen. Fijn om hem een beetje opgevrolijkt te hebben. Wij gaan weer door en hij weer terug naar zijn Koreaantjes. Good luck! Geven we hem als laatste zetje in de rug mee. Voordat we vertrekken klauterde de gids nog even een stuk tegen de rots omhoog. Daar hangt een plastic fles. Nee, geen rommel. Maar een drinkplek voor de vogels. We vullen de fles met open zijkant voordat we onze lunchpakket schoon verlaten.
jordaniĂŤ
10.2017
63
Wadi Rum Woestijn.
Lunch time!
Nee, niet in scene gezet. En niet bewerkt. Camera: iPhone 6
jordaniĂŤ
10.2017
71
Grensovergang; Waar het zand rood wordt begint Saoedi ArabiĂŤ. jordaniĂŤ
10.2017
73
We laten wat water achter voor de dorstige vogels
Next stop is een tent waar thee geschonken wordt. Gastvrij als ze zijn wordt de zwartgeblakerde theekan voor je uit het vuurtje getrokken en worden er heerlijke bakjes thee geserveerd. Daarna worden we afgezet bij een punt waar het de bedoeling is dat we gaan wandelen. Terwijl wij een mooi pad volgen tussen de bergen door is de gids omgereden en wacht hij ons op aan de andere zijde. Het is een mooie wandeling die we met stevige passen nemen. De gids is verbaast ons zo snel aan de andere kant aan te treffen. Zijn collega’s die op hun beurt op hun toerist zitten te wachten stonden er namelijk al veel langer. Hij kijkt me vragend aan waarop ik zeg; I think we won? De stemming zit er inmiddels aardig in en ook het tempo van de 4WD gaat weer een tandje omhoog. Nu weet hij imams zeker dat wij snelheidsduivels zijn. Met een vaart van ergens tussen vermoedelijk 80 à 100 kilometer per uur razen we over de zandvlakte. We gaan beduidend harder dan de rest, waardoor we als eerste bij het volgende punt aankomen. We stoppen bij een redelijk stijle wand van een berg. Er zitten we gaten en sleuven in de berg, waardoor hij goed te beklimmen is. Onze gids blijkt een volleerd klimmer en raast als een aapje naar de top van de berg. Hij nodigt ons uit om hem na te doen. Yeah.. Right... ons verstand geeft aan dat we liever de reis afmaken zonder ongelukken, dus we nemen het risico niet. De gids grinnikt en roept ‘Why not take The easy way’. En hij wijst naar de andere kant van de berg die makkelijk begaanbaar is. Eenmaal bovengekomen hebben we weer zo’n prachtig panorama momentje. Je ziet in de verte het rode zand ineen wit worden. Dat witte zand is Saoudi Arabië. De zon begint te zakken, waardoor de lichtval en de kleuren veranderen. Wat is het hier trouwens stil.... Totdat in de verte de andere 4WD’s verschijnen. We hadden even het gevoel hier alleen te zijn, maar met zo’n 35 tentenkampen met ieder gemiddeld 25 tenten overnachten hier meer mensen dan in menig al-inclusieve resort. En die hebben allemaal het gevoel alleen in ‘The middle of nowhere’ te zijn.
jordanië
10.2017
77
OVERNACHTEN IN CAMP MOHAMMED MUTLAK We bereiken ons tentenkamp als eerste. Na een korte rondleiding weten we waar ons bedje staat, waar we dineren, waar het kampvuur vanavond gaat branden en hebben de toiletten en de douche gespot. Dik in orde allemaal. Inmiddels arriveert er een groep Hollanders van ongeveer 15 personen. Meer bezoek krijgen we niet, dus het wordt vanavond een Hollands feestje.
jordaniĂŤ
10.2017
79
kokkerellen onder het woestijnzand
Eerst klimmen we de rots op om van de zonsondergang te genieten. Altijd mooi, maar in de woestijn is toch weer even net wat anders. Als we op de punt van de berg zitten zien we dat aan de andere kant ook een tentenkamp is. Dit heeft niets weg van het bedoeïen kamp waar wij inzitten. Dit is een luxe tentenkamp met maar 2 toeristen. Het lijkt een huwelijksreis die de twee aan het maken zijn. Ze liggen op een groot schommel bed en staren dezelfde kant op als ons. Zo’n 100 meter verderop staat een ober met tulband die de twee gaat serveren. Hij sjokt in zijn apenpakkie door het woede zand richting het bedje en vraagt wat ze te drinken willen. Vervolgens sjokt hij helemaal op zijn dooie akkertje terug om de drankjes te gaan halen. Als hij deze route meerdere malen heeft afgelegd begint deze Jiskefet sketch wel erg grappig te worden. Naast ons zijn inmiddels de andere Hollanders aangeschoven en ook daar vallen termen als ‘Faulty Towers’ en ‘Klucht’. We vermaken ons prima met zijn allen en keren als de zon onder is weer terug naar ons kamp. Daar is het eten bijna klaar. Het wordt bereid in een gat in de
jordanië
10.2017
81
grond. Onder het woestijnzand moet de maaltijd 2 uur pruttelen. Het moment dat het eten uit de kuil wordt gehaald is bijzonder. Kip, aardappels, groente. Het komt allemaal op een rek met etages heerlijk als de grond uit. Smikkelen en smullen geblazen. Na het eten gaan we bij het kampvuur zitten. De bedoeïen zingen wat liederen en de Nederlanders schuiven een-voor-een aan. Er wordt besloten iets terug te gaan zingen, dus klinkt er al snel een koor van André Hazes tot Wim Sonneveld door de woestijn. Die had ik niet aan zien komen. Als al het lift uitgaat komt de sterrenhemel op je af. De hemel staat vol met sterren. Meer dat we er ooit gezien hebben. Het is super helder en hoe langer je omhoog staart, des te dichterbij ze lijken. We hebben ook een sterrenkijken waarmee we de kraters op de maan kunnen bekijken. Na 2x een extra jasje aangetrokken te hebben en het kampvuurtje niet voldoende verwarmd is het tijd om de tent in te duiken. We vallen er als een blok in slaap.
Kamperen als de bedoeĂŻenen
Wadi Rum - Aqaba 27 Oktober 2017
AQABA EN EILAT ZIJN SAMEN ÉÉN HAVENSTAD. OP ZOEK NAAR WIFI.
Na alle droogte en zand is het nu tijd geworden voor water. We rijden vandaag naar de havenstad aan de rode zee genaamd Aqaba. Het is in principe maar een stukkie rijden, maar het contrast is enorm. In de drukke stad is de temperatuur in de avond een stuk hoger dan in de stille woestijn. Er is weer begroeiing te vinden en de Welcomes vliegen weer om de oren. Wij zijn inmiddels wel weer eens toe aan WiFi.
jordanië
10.2017
87
Een veilg gevoel.
Het is heerlijk een poosje zonder, maar op den duur denk je dat je toch het een en ander mist. In het Toerist Captain Hotel - met in het thema doorgetrokken matroos pakjes voor het personeel... - vinden we die WiFi helaas niet. Dan maar naar grote vind McDonalds. Van het eten kun je vinden wat je ervan vindt, maar een wereldwijd WiFi netwerk hebben ze top voor elkaar. Na de nodige rode bolletjes op onze telefoon weggewerkt te hebben mogen we wel concluderen dat wee weinig gemist hebben. We besluiten om de stad te verkennen en lopen richting strand. De privé stranden zijn hier niet vrij toegankelijk. Deze behoren bij de grote luxe hotels met veelal westerse toeristen. We lopen naar het openbare strand waar de lokalen zich vermaken. De dames van top tot teen ingepakt in boerkini in het water zien dobberen blijft een beeld waar we moeilijk aan wennen. Niet dat ze dat niet mogen als ze daar zin in hebben, maar meer vanwege het contrast van manlief die er in zijn speedo naast staat te lonken naar schaarser geklede dames. Gelijke monniken, gelijke kappen is waar wij mee opgegroeid zijn. Het is overigens niet zo dat in het hele land hier alleen maar gesluierde dames rondlopen hoor. Nou ja, eigenlijk toch wel. Er zijn veel niet gesluierde dames, maar die hebben ook een rijbewijs en zitten trots met grote Prada bril achter het stuur. Jordanië is inmiddels geen streng moslim land meer waar de vrouw niets te zeggen heeft. Emancipatie is ook hier doorgedrongen. Het zal nog wat generaties duren voordat het volledig geaccepteerd is, maar de jongeren nemen hierin nu het voortouw. Ook alcohol is geen taboe. Je vindt de een na de andere dranken zaak waar ze zowel lokale shit als de welbekende merken verkopen. De lokale droge witte is overigens verrassend lekker.
jordanië
10.2017
89
Spookrijders zijn hier heel gewoon.
Aqaba 28 Oktober 2017
LUIEREN AAN KILOMETERS RODE ZEE. EEN DAGJE RUST.
Een dagje rust hebben we wel verdient na de reis van de afgelopen dagen. We rijden een klein stukje zuidelijker de stad uit om het strand van de rode zee op te zoeken. Aan de overkant zien we Egypte liggen en daarnaast grenst ook Israël aan dit gebied.
jordanië
10.2017
91
Francy’s Voets.
De stad Eilat en Aqaba zijn vanuit de lucht niette onderscheiden. Op de landkaart ziet het eruit als 1 stad. In werkelijkheid loopt er de grens van Jordanië naar Israël tussendoor. Als we het strand in de verte zien is het veelbelovend. Kilometers strand met een rijtje palmen zorgen ervoor datje zin krijgen in een frisse duik. Maar dat valt tegen.... Het strand is immers niet beschermd door Unesco, dus hebben de smeerlapjes er weer eens een puinzooi van gemaakt. Lipjes van blikjes, dopjes van flesjes, sigarettenpeuken en ga zo maar door. De smeerboel doet ons besluiten om verder te rijden. Er zou daar een klein dorpje zijn met nog een strook strand. Maar daarboven wij met onze auto helaas niet in. Ook lopend blijken we niet welkom als er niet eerst betaald wordt. Nou, hetzelfde wel zijn omdat we gierige Nederlanders zijn, maar betalen om een dorpje in te mogen gaan we dus echt niet doen. Principe kwestie. Doeiii...
We rijden weer terug naar Aqaba om onze vrije dag dataverkeer in te vullen. Eerst maar weer even langs grote vrind McD voor wat contact met de buitenwereld. Als we terugkomen bij de auto blijkt de politie geflyerd te hebben en heb ik mijn eerste Arabische boete in The pocket. Geen idee wat erop staat, maar verkeerd parkeren is te verwachten op een rotonde, toch? Het bedrag staat er niet op, dus wat de schade zal zijn blijft nog even een raadsel. Ik laat de boete aan wat jongens zien in de lobby van het hotel om hem te laten ontcijferen. Ze lachen zich een ongeluk als ze het papiertje op de balie zien verschijnen. Haha, mister has a ticket... Waarop ik deze keer zelf maar eens WELCOME in Jordan roep, hihi.. Ze bevestigen dat het vergrijp inderdaad te maken heeft met parkeren. Een bedrag staat er niet op. Het is gebruikelijk dat toeristen per direct contant afrekenen, maar toen ik instapte keek de agent nét even de andere kant op...
Smeerlapjes zijn het wel hoor...
jordanië
10.2017
93
Aqaba - Dead Sea 29 Oktober 2017
VAN DE RODE NAAR DE DODE ZEE.
EEN DAGJE RUST.
Nu we het zuiden van Jordanië hebben bereikt wordt het tijd om weer aan de terugweg te beginnen. Vandaag rijden we in noordelijke richting langs de westelijke Jordaanoever naar Spa en Wellness resort Dead Sea en trekken we relaxen to next level.
jordanië
10.2017
95
Het is een flinke tocht. De kilometers die we afgelopen dagen stapsgewijs hebben gemaakt doen we vandaag in één ruk. Het gaspedaal gaat iets dieper in, zodat we niet teveel van onze relax tijd verliezen. Onderweg onderbreken we de reis nog een keer om bij een POI te stoppen, maar we bereiken redelijk snel het zuidelijkste puntje van de dode zee. Wat een prachtige lichtval hebben ze hier. Het hoge concentraat aan zout zorgt voor een bijzondere wittige nevel boven het water dat het zonlicht prachtig breekt. De oevers van de zee zijn helemaal wit uitgeslagen van het zout. Deze zee blijkt de laagst gelegen zee ter wereld. Zo’n 300 meter onder de zeespiegel. Grappig; tijdens onze trip langs het hoogst gelegen meer ter wereld (De zoutvlaktes grenzend aan Titicacameer in Peru) was zout ook alom aanwezig. Eenmaal in het noordelijkste puntje van de dode zee vinden we ons hotel. Heli’s een prachtig complex en van alle gemakken en luxe voorzien. De 5 sterren die ze pretenderen maken ze in onze ogen niet helemaal waar, maar de komende dagen komen we hier zeker tot rust.
Dode Zee.
De zoute zee slaakt een diepe zilte zucht
Dead Sea 30 Oktober 2017
DOBBEREN IN HET ZOUT SPA & RESORT.
We slapen uit. We ontbijten. We zitten in het stoombad. We zitten in de sauna. We liggen langs het zwembad. We hangen aan de bar. We vermaken ons prima.
We gaan ook even dobberen in de zoute zee. Een bijzondere ervaring, omdat je hele lichaam omhoog gedrukt wordt. Kopje onder gaat niet, omdat het gewoonweg té zout is. Een druppeltje water in je oog wil je écht niet! Net geschoren? Dan zal het zout je eraan herinneren waarde bent geweest met je scheermesje. Het is - als je voorzichtig doet - wel erg leuk. Als je rechtop in het water wil gaan staan schiet je borstkas ver boven het water uit. De beste ‘watertrappelaar’ kan in gewoon water zeker zo hoog niet niet komen. Het water zou ook een helende werking hebben. Alle dames voorzien zich van een gratis masker van modder uit deze zee. Niet alleen de gezichten moeten eraan geloven, maar de gehele lichamen worden allemaal zwart geschminkt. Het is een komisch gezicht. In de avond genieten we na het diner nog van een buikdanseres en DJ Khalid. Ze doen om-en-om hun dingetje voor een handjevol publiek. De DJ slaagt er wel in om voor ons herkenbare nummers te mixen met arabische invloeden. Klinkt best lekker.
jordanië
10.2017
101
Gratis gezichtsmaskertje
jordaniĂŤ
10.2017
103
Room with a view
Dead Sea - Amman 31 Oktober 2017
OFF-ROUTE & OFF-ROAD... PHOE HÉÉ, DA’S SPANNED. WE FEEL ALIVE!!
Uitgerust en alle ervaringen van se afgelopen dagen verwerkt zijn we klaar om weer naar Amman te gaan. Het is in principe maar een stukkie rijden, dus kiezen we ervoor om een kleine omweg te nemen langs Qasr Iraq El-Amir. Het kasteel is uit de Byzantijnse periode. Ouwe shit. Maar wisten wij veel dat de weg er naartoe ook niet van deze tijd was. Jezus, da’s een avontuur zeg! We belanden met ons 2WD Citroëntje op gravel en zandpaden die dwars door een zanderig gebergte blijken te gaan. Hier is echt helemaal niemand. Helemaal niets. Laat staan een toerist. En geen gids bij de hand deze keer. We overwegen teruggebracht gaan. Maar ja, als je eenmaal zover gekomen bent is dat niet altijd de beste optie. En hoe langer je twijfelt, hoe groter de kans wordt dat je het avontuur aangaat en doorrijdt. Spannend! Waar zouden we uitkomen? Zou het autootje het houden? Trekt hij het wel bergop?Benzine genoeg? Cool man! We gaan ervoor... Een stuk verderop komen we door een blinde bocht en worden plots verrast door het uitzicht. Na kilometers zand, zand en zand hebben we ineens een prachtig meer voor onze snufferd. Het blijkt een dam. In de verte is zelfs leven. We zien een 4WD en wat vissers langs de kant staan. Vogels vliegen op en neer. Het is er heerlijk vredig en rustig. We rijden verder en verder de bergen in. Steeds hoger en hoger. Geen verkeer. Geen
jordanië
10.2017
115
huizen. Geen mensen. Het uitzicht wordt met de bocht adembenemender. Na een kilometer of 20 ploeteren verschijnt er voor ons iets wat op een verharde weg lijkt. Er is ooit een stuk asfalt neergelegd, maar die zit vol met gaten. Dit rijdt eigenlijk nog beroerder dan helemaal geen weg. Wel is het een teken van leven. Niet lang daarna rijden we inderdaad een dorpje in waar het kasteel te bezichtigen is. De route van het dorpje naar Amman is minde spannend, maar wel erg mooi. We rijden namelijk door de groene vallei. Het is bijzonder om na al dat zand en stof ineens een vallei te zien waar van alles groeit en bloeit. We rijden over asfalt door de groene vallei langzaam de berg op en dan doemt ineens Amman op. Hetis een prachtig gezicht om ineens duizenden en duizenden witte huisjes op elkaar gepropt bij elkaar te zien. Verderop is zelfs hoogbouw. En nabij Kings Road vinden we ons hotel.
Qasr Iraq Al-Amir.
Aman Centrum.
CITY SIGHTSEEING Hoewel onze reis hier begonnen is hebben we nog niets van het centrum gezien. De huurauto moet worden ingeleverd, dus pakken we een taxi down town.
jordaniĂŤ
10.2017
123
Middenin het centrum ligt een berg met daarop de gehele geschiedenis van Amman. De rest van de gigantische stad is er omheen gebouwd. Vanaf deze plek heb je prima rondom uitzicht over de gehele stad. We zien overblijfselen van de romeinse tempel van Hercules. Vlak daarnaast zien we een Byzantijnse kerk en de Umayyad Moskee. Allemaal op dezelfde berg. Onderaan de berg lopen we nog even langs het Romeinse theater en de waterfontein van Nymphea. Historie is hier allemaal mooi bij elkaar te bezichtigen. Je hoeft er niet de hele stad voor door. Vervolgens gaan we nog even cultuur snuiven in de kleine winkelstraatjes van Amman. Van kruidenzaakjes tot de fruitmarkt. En van tapijtzaken tot kledingwinkels. Voor ieder wat wils.
Romeins theater van Amman
jordaniĂŤ
10.2017
125
Temple of Hercules.
Amman Citadel
Romeins theater.
Amman Nymphaeum.
Amman - Amsterdam 01 November 2017
CULTUURSHOCK OP 4,5 UUR VLIEGEN OF JE WIL OF NIET, JE BENT IN IEDER GEVAL ERG ‘WELCOME’.
Samenvattend; Jordanië ziet de toerist graag komen en werkt hard om de strijd met Egypte en Turkije aan te gaan. Ze lopen wat jaartjes achter op die concurrenten, maar dat heeft zeker zijn charme. Het is veilig en de mooie mensen zijn super aardig. Voor een cultuurshock hoef je niet naar de andere kant van de wereld. Op 4,5 uur vliegen ben je in een compleet andere wereld. (Het is een half uurtje verder vliegen dan Turkije of Kreta. En dichterbij dan Egyptes Sharm el Sheick) Erg jammer dat de Jordaniërs smeerlapjes zijn en het prachtige natuurschoon omtoveren in een vliegen kwekende vuilnisbelt.
jordanië
10.2017
129
Umayyad Moskee.
jordaniĂŤ
10.2017
131
WEER NAAR HUIS ECHT LEUK ALS JE VAN ZAND HOUDT
22.10.2017 - 01.11.2017