100

www.astana-akshamy.kz СЕЙСЕНБІ

№100

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ГАЗЕТ 1990 ЖЫЛҒЫ 13 ҚАЗАННАН БАСТАП ШЫҒАДЫ

(3452) 30/08/2016

ҚҰРМЕТТІ АСТАНАЛЫҚТАР ЖӘНЕ ҚАЛА ҚОНАҚТАРЫ!

Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ:

Т���������� ��������� Е����� Н�������� Н����������� ��������� С���� ������� ����� ����������� ��������� 25 ��� ������� �������� «Я������ ������� ���� ����» ���� ����������� ����������� ����. Ә������ 52 ������ 200-�� ���� ���� �������� ������ ������� �������������� �������� ��������. К���������� ��������� �������� ������ П�������� Н�������� Н�������� ����� �������� ���� ����� ��� ����� ������������� ����� ���� ������� �������� ������������ ���������. С�����-��, ������ ������ Е�������� ������������ А������� ����������� ������� ������� ������� �����. О��� ��������������, ������������ ���������, ������� ������ ���� ����� �������������, �������� �������� ��������� ��� ������������� ��������.

Сіздерді Қазақстан Рес пуб ликасының Конституция сы күнімен шын жүректен құттықтаймын! Әр дәуірдің өзіне тән заңдары мен қағидалары болады. Қазақстан Конституциясы – мемлекетіміздің тәуелсіздігін, оның даму бағдары мен басқару принциптерін ай қындаған маңызды құжат. Ата Заң тәуелсіздігін жаңа алып, өміршең мұраттарға ұмтылған еліміздің тұрақ ты лығы мен дамуының алтын діңгегіне айналды. Бүгінде Конституция күні – халықты біріктіретін, елге деген құрметті нығайтатын ұлық мереке. Заңның үстемдігін орнықтыру, азамат тардың бойында құқықтық сана қалыптастыру мем ле кеттің келешегі тұрғысынан үлкен маңызға ие. Бүгінде Қазақстан бүкіл әлем таныған айбынды да абыройлы елге айналды. Тәуелсіздік жылдары Елбасымыздың бас болуымен іске асқан жарқын өзгерістердің астарында Ата Заңымыз аясында қабылданған заңнамалар жатыр. Елдігіміз мәңгілік, мерейіміз үстем болсын! Сіздерге зор денсаулық, отбасыларыңызға береке, еңбек теріңізге мол табыс тілеймін! Құрметпен, Әсет ИСЕКЕШЕВ, Астана қаласының әкімі

2-БЕТТЕ Игорь РОГОВ, ҚР Конституциялық Кеңесінің төрағасы:

ÊÎÍÑÒÈÒÓÖÈßÄÀ ҰËÒÒÛҢ ÅÐÅÊØÅ˲ò ҚÀÌÒÛËÌÀÉ ҚÀËÌÀÄÛ

ҰЛЫҚ ПЕН МҮЛІК 5-БЕТТЕ

ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЫ КІМДІ ЖАРЫЛҚАЙДЫ?

10-БЕТТЕ

1995 жылғы 30 тамызда Қазақстан Республикасының жаңа Конституциясын қабылдауға сәйкес конституциялық бақылаудың квазисот органы – Конституциялық Кеңес құрылды. Өз өкiлеттiгiн жүзеге асыру кезiнде мемлекеттiк органдардан, ұйымдардан, лауазымды адамдар мен азаматтардан тәуелсiз, дербес қызмет атқаратын Кеңес Республика Конституциясына ғана бағынып, саяси және өзге себептердi негiзге ала алмайды. Ата Заң күніне орай біз Конституциялық Кеңес төрағасы Игорь Роговпен сұхбаттастық.

9-БЕТТЕ

2

№100 (3452) 30/08/2016

www.astana-akshamy.kz

ЕЛОРДА ТЫНЫСЫ

РЕСМИ АСТАНА ПРЕЗИДЕНТ

ҚР Президенті Қырғыз Республикасының президенті Алмазбек Атамбаевқа көңіл айту жеделхатын жолдады. Елбасы Мәскеу қаласындағы баспаханада шыққан өрт пен Бішкек-Ош тас жолындағы жол-көлік оқиғасы салдарынан Қырғыз Республикасы азаматтарының қаза болғаны туралы суыт хабарды зор күйзеліспен қабылдады. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев аза тұтып жатқан бауырлас қырғыз халқының қайғысына ортақтасып, қаза болғандардың туыс тары мен жақындарына Қазақстан халқының және жеке өзінің атынан көңіл айтты. Елбасы зардап шеккендердің тезірек сауығып кетуіне тілектестік білдірді. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Парламентаралық одақтың төрағасы Сабер Чоудхуримен кездесті. Кездесу барысында парламентаралық өзара іс-қимылды нығайтудың, ұйыммен ынтымақтастықты одан әрі тереңдету мәселелері қаралды. Тараптар сондай-ақ, халықаралық күн тәртібіндегі өзекті тақырыптарды талқылады. С.Чоудхури қонақжайлық үшін алғыс айтып, елімізбен стратегиялық және достық қарым-қатынасты одан әрі дамыту үшін барлық күш-жігерін жұмсауға дайын екенін жеткізді. Елбасы Ресей Федерациясының еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, жазушы Леонид Млечинмен кездесті. Кездесу барысында заманауи әдебиеттің ахуалы мен келешегі, сондай-ақ қоғамдық дамудың өзекті мәселелері талқыланды. Мемлекет басшысы жазушының оқырманды мәдени әрі рухани байыту жолында сіңірген елеулі еңбегіне назар аударып, жұмысына жаңа табыс тіледі. МЕМЛЕКЕТТІК ХАТШЫ

Мемлекеттік хатшы «Конституция – қоғам мен мемлекеттің серпінді және тұрақты дамуының негізі» атты халықаралық ғылымипрактикалық конференцияға қатысты. Гүлшара Әбдіқалықова конференцияның ашылуында Қазақстан Президентінің қатысушыларға арналған құттықтауын оқып берді. Елбасы республикалық референдумда қабылданған Конституцияның талаптарын мүлтіксіз орындап, оның рухын берік ұстау еліміздің табысты дамуының басты қайнар көзі және кепілі болып саналатынын атап өткен. ТАҒАЙЫНДАУ

2016 жылдың 26 тамызында ҚР Үкіметінің қаулысымен Асланбек Амрин ҚР Білім және ғылым вице-министрі болып тағайындалды. ҮКІМЕТ

Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігінде өткен салтанатты жиында министр Дәурен Абаев Ақпарат және коммуникациялар министрлігі қызметкерлерін Конституция күнімен құттықтады. Сондай-ақ, шара барысында министрлікке қызметке қабылданған мемлекеттік қызметкерлердің ант беру рәсімі өтті.

Н�������� НАЗАРБАЕВ:

ЯДРОЛЫҚ ҚАРУДАН БАС ТАРТУ – БІЗДІҢ САНАЛЫ ТАҢДАУЫМЫЗ

(Соңы. Басы 1-бетте) «29 тамыз – барша адамзат тарихындағы айтулы күн. 25 жыл бұрын менің Жарлығыммен жер бетіндегі ең үлкен сынақ алаңдарының бірі – Семей полигоны жабылды. 40 жыл бойы ядролық жарылыс жасаған полигонның үні біржолата өшті. Осылайша, халқымыз Тәуелсіздік таңын атар сәтте бейбітшілік жолындағы қадамын барша әлемге паш етті. Бұл – Қазақстанның қауіпсіздік көшін бастаған теңдесіз қадамдарының бастауы. Биыл біздің еліміз тәуелсіздіктің 25 жылдығының мерейлі белесін атап өтеді. Қазақстан ширек ғасырдан бері тұтас жер бетін бейбітшілікке бөлеу үшін бар күшжігерін салып келеді» деді Елбасы. Қазақстан осы уақыт аралығында ядролық қарудан азат әлемге қол жеткізудің тиімді моделін құра білді. Президент бұл үлгіні әлемнің барлық мемлекеттеріне пайдалануды ұсынды. Ел тәуелсіздігін ядролық полигонсыз иеленіп, ядролық қарусыз нығайтқанымыз тарихтан белгілі. Елбасы өз сөзінде осындай жоғары халықаралық беделге ядролық қарусыз қол жеткізгенімізді алға

тартты. Ал, атом энергиясының ашылуын ХХІ ғасырдағы ғылымның үздік жетістігіне бағалаған Нұрсұлтан Назарбаев, оның әскери мақсаттарға пайдаланылуын адамзат тарихындағы ең ірі қателік деп санады. Өз кезегінде біздің еліміз ядролық мәртебесінен бас тартқанмен, бейбіт атомды дамыту мүмкіндігін сақтап қалғанын айтып өтті. Осы лай ша, жаһандық антиядролық қозғалыста Қазақстан көшбасшы атанып, «АТОМ» жобасын жүзеге асыруда. Нұрсұлтан Назарбаев конференцияда айтылған үндеулер мен жаһандық қауіпсіздікке қатысты мәселелер әлем саясаткерлерінің назарынан тыс қалмайтынына сенім білдірді. Ал, Парламент Сенатының төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаев ядролық қаруды жою жолындағы еліміздің тарихи қадамдарына кеңінен тоқталды. Оның айтуынша, Қазақстан бойынша 1,5 млн адам зардап шексе, әлем бойынша құрбандардың саны миллиондармен есептеледі.

– Сынақтарға жаппай тиым салу және ядролық қаруды заңсыз деп танубұл бүкіл әскери атом құрылымынан

құрбан болғандардың алдындағы біздің адамгершілік парызымыз және саяси борышымыз, –деді Қ. Тоқаев. Одан кейін сөз алғандардың қата рында БҰҰ-ның Женевадағы бөлімшесінің бас хатшысы Майкл Моллер, Ядролық сынаққа жаппай тиым салу туралы шарт ұйымының Дайындық комиссиясының атқарушы хатшысы Ласина Зербо, Болгарияның вице-президенті Маргарита Попова, Коста-Рика Сыртқы істер министрі Мануэль Гонсалем, Парламентаралық одақтың төрағасы Сабер Уаудхури, Панафрика парламентінің президенті Роджер Нкодо Данг, Кореяның Бірігу жөніндегі министрі Хонг Енг Пе және тағы басқа спикерлер қарусыздандырудың келешегі, халықаралық қауіпсіздіктің жаңа сипаты, ядролық қарудан азат аймақтар туралы өздерінің ұсыныстары мен пікірлерін ортаға салды. Сонымен қатар, Сыртқы істер министрі Ерлан Ыдырысовтың қатысуымен өткен сессия отырысында ядролық қарусыз немесе соғыссыз қауіпсіздік меселесі кеңінен талқыланды. Ал, PNND жаһандық үйлестірушісі Алын Вэр өткізген жиында БҰҰ-ның ядролық қарусыздануға қол жеткізудегі рөлі тақырыпқа арқау болды. Ауқымды мәселені қаузаған халықаралық жиынның сессияаралық отырысында «Невада-Семей» ядролық қаруға қарсы қозғалыстың негізін қалаушы Олжас Сүлейменов, АТОМ жобасының құрметті елшісі Кәріпбек Күйіков және еліміздің бас муфтиі Ержан Маямеров қатысып, баяндама оқыды. Айта кеткен жөн, бүгінде әлем халқы жыл сайын 29 тамызда ядролық қаруға қарсы күрестің халықаралық күнін атап өтеді. Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ

АНАЛАРДЫҢ АҚ ПЕЙІЛІ

«Қ����������� ���������� ��� �������� ��������� ����������� А����� ������������ ����» ����������� Қ�������� ����� А���������� ������������� А����� ��������� ����������� �������� �������. Жиында 25 жыл бұрын Семей ядролық полигонының жабылып, Елбасының əлемдік қауіпсіздікті сақтаудағы рөлін айшықтауға арналған жиын барысында Аналар кеңесі қызметінің негізгі бағыттары, олардың өңірлердегі өзекті мәселелерді шешудегі маңызы айтылды. Отырыс соңында Аналар кеңесінің «Əлем. ХХІ ғасыр» манифесі мен Нұрсұлтан Назарбаевтың бейбітшіл бастамаларын қолдау туралы Қазақстан халқына үндеуі қабылданды. Сондай-ақ, Қазақстан халқы Ассамблеясының Аналар кеңесі кеше Астанадағы «Отан Ана» алаңында Семей ядролық полигоны жабылуының 25 жылдығына арналған «Ақ орамал» республикалық шеруін өткізді. Жиналған жұрт мәңгілік алауға ядролық сынақ кезінде қаза тапқан және жапа шеккен боздақтарды еске алу мақсатында гүл шоқтарын қойып, бір минуттық үнсіздік жариялады.

Бейбіт бастамаларды қолдау мақсатында қазақстандық әйелдер ақ ниеттің символы ретінде бастарына ақ орамал тартып, барша әлемді татулыққа шақыру мақсатында «Ақ орамал» акциясы арқылы үн қатуды жөн көрген. Бұл акцияға кеше Қазақстан бойынша ақ орамал таққан жарты миллион ана қатысты. Мәдина ЖАҚЫП

www.astana-akshamy.kz

№100 (3452) 30/08/2016

ЕЛОРДА ТЫНЫСЫ

ЕЛОРДАДА ЕТ ҚЫМБАТТАДЫ Е���������.�� ������� �� ��� ��������� ���� �������, А������� �� �������� ����������. Мәселен, биылғы жылдың шілдесінде қаладағы қой етінің келісі 1487 теңге болған. Бұл былтырғы уақытпен салыстырғанда 8,2 пайызға жоғары. Сондай-ақ, құс етінің де бағасы көтеріліпті. Шілде айында тауық етінің келісі 762 теңгеге сатылған. Өткен жылғы бағаға қарағанда бұл 15,3 пайызға көп. Мұнымен қоса, жартылай ысталған шұжық – 9,6 пайызға, сиырдың бауыры 6,9 пайызға қымбаттаған. Бұдан бөлек, соңғы айда кейбір азықтүлік өнімдерінің бағасы жоғарылағаны байқалады. Мысалы, алдыңғы аптада бірінші сортты «Цесна» ұны «Шапағат» базарында – 97 теңгеден, «Столичный рынокта» 135 теңгеден

сатылса, бүгінде сәйкесінше 120 теңге және 163 теңгеден сатылуда. Қанттың келісін бір апта бұрын «Әлем» базарынан 300 теңгеден тапсақ, бұл жолы 320

теңгеге көрдік. Ал нан, сүт және күріш бағасы әзірге тұрақты. Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ

КӨМБЕГЕ БАЙ КӨРМЕ ҚР Т����� П��������� – Е����� �������������� С���� ����������� ���������� 25 ��������� ���� ҚР К������������ ������ �������� ��� �������� ������ ����. Мемлекет тарихында айтулы қос оқиғаның орны бөлек. Екеуінің де тағылымдық, танымдық мәні зор. Игілікті шараның ашылуында сөз алған Елбасы кітапханасының атқарушы директоры Бейсенбай Жұмабеков оған тереңірек тоқталып өтті.

– Бүгін екі бірдей елеулі көрменің тұсауы кесілді. Еліміздегі тарихи және саяси маңызды оқиғаларға Елбасының бастамалары және белсенді түрде атсалысуы, отандастарымыздың жоғары азаматтық қасиеті мен жұмыла бірігуінің арқасында қол жетті. Айталық, 1949-1989 жылдары аралығында қазақ даласында 459 сынақ жүргізілген. Бұл қазақ даласына келген ауыр қайғы еді. Адам өліміне себепкер болған алапат жарылыстар еліміздің шығыс аумағын радиациялық ластануға әкелді. Азапты жылдардың қасіретін әлі де талай ұрпақтың сезінері анық. Оны жадымызға сақтап, сынақ тауқыметінің қайталануына жол бермеуіміз қажет, –

деді ол салиқалы ой өрбітіп. Расында, Семей полигоны туралы тебіреніп те, егіліп те айтуға болады. Жұртшылыққа ұсынылған «Ядролық қарусыз әлемнің қазақстандық үлгісі» деп аталған көрмеде атом аждаһасының жабылуының 25 жылдығына орай жүргізілген ғылыми-зерттеу экспедицияның жұмыс нәтижелері алғаш жария етілді. Бірегей 100-ге жуық тарихи материалдар көпшілікке көрсетілді. «Өте құпия» белгісімен мұрағатта сақталған құжаттардың беттері ашылды. Әсіресе, кеңес дәуірінің алғашқы жылдарында есімін естігенде жылаған бала уанатын Л.Берияның атом бомбасын жасау туралы Сталинге жазған хаттары, сутегі бомбасын сынау туралы үкіметтік хабарламалары, сынақ алаңдарының суреттері, алапат жарылыстан қаза тапқандардың тізімі және оған куә болған адамдардың пікірлері жарияланды. Оларды мұқият оқып шыққанда көп жағдайларға қанық

боласыз. Сынақ алаңдағы суреттерді көргенде денең түршігіп кетеді. Сондайақ, Құрман Айтмұханбетовтің «Семей қасіреті» тақырыбында жасаған мүсіндер көрмесі де жиналғандарды елең еткізді. Қарапайым ғана ағаштан жасалған бейнелерден ғасыр қасіреті атанған зұлматқа деген қарсылықты іштей түйсіндік. Ал «Қазақстан Республикасының Конституциясы – Тәуелсіздігіміздің құқықтық негізі» атты көрмеге Елбасының жеке қорынан және кітапханасынан алынған маңызды құжаттар қойылған. Қазақстанның құқықтық мемлекет ретінде қалыптасуын баяндайтын аса құнды 68 ғылыми еңбек және альбомдармен таныс болдық. Әсіресе, көпшілікті еліміздің басты құжатын қабылдау тарихы жайындағы мұрағат құжаттары қызықтырды. Олардың арасында Мемлекет басшысының сөйлеген сөздері, хат алмасулары, жұмыс материалдары, Н. Назарбаевтың түзетулері бар Ата Заң жобасының түпнұсқалары бар. Бүгінде Елбасы кітапханасында 1995 жылы қабылданған негізгі заң жобасының 19 нұсқасы сақталған. Азамат ЕСЕНЖОЛ

Құрметті астаналықтар және қала қонақтары! Астана қаласы мәслихатының атынан Сіздерді Конституция күнімен құттықтаймыз! Конституция – мемлекеттің маңызды атрибуты, тұрақтылық пен жасампаздықтың символы. Негізгі заңды құрметтеу дегеніміз – еліңді құрметтеу деген сөз. Бұл – қазақстандық әр азаматтың адами парызы. Бүгінде біз еліміздің демократиялық, құқықтық және әлеуметтік негізі берік қаланған деп сеніммен айта аламыз.

Ал Қазақстанның экономикалық тұрақтылығы біз таңдаған жолдың дұрыс екендігін көрсетеді. Сіздерге зор денсаулық, береке-бірлік, әр отбасына бақыт тілейміз! Әрбір күндеріңіз ұмытылмас қуаныш пен оптимизмге толы болсын! Отанымыз – Қазақстан гүлденіп, көркейе берсін! Ж.НҰРПЕЙІСОВ, Астана қаласы мәслихатының хатшысы

3

ҚҰРЫЛЫС ҚАРҚЫНДЫ ЖҮРУДЕ А��������� ����������� ��������� ���� ��������� ��� ���� �������� ���������� �������� ������� ��� �����������. Қаламыздағы әуежай терминалының құрылысы 2017 жылдың бірінші тоқсанында аяқталады деп жоспарланған. Жалпы көлемі 47 мың шаршы метрді алатын жаңа әуежай жылына 7,6 млн жолаушы өткізуге қауқарлы болмақ. Бүгінде терминал ғимаратының қабырғалары көтеріліп, қасбеті жасалуда. Еден, төбе, бөлме аралықтарының құрылыс-монтаж жұмыстары мен ішкі инженерлік коммуникацияларды өткізу жұмыстары жүргізілуде. Әуе кемелері тұрақтауына арналған жаңа перрон салынуда. Ал, елорданың жаңа Теміржол вокзалы 2017 жылдың сәуірінде салынып болады. Әзірге вокзалдағы монолитті темір бетон қаусырмасының құрылысы аяқталды. Оған 150 мың текше метр бетон жұмсалған. Вокзалға кіретін теміржол эстакадасының құрылысы да аяқталып келеді. Сондай-ақ, бөлмеаралық металл қаусырмаларының 25 мың тоннасы құрастырылды. Айта кетейік, қазіргі қолданыстағы вокзалдың тәуліктік жолаушыларды өткізу мүмкіндігі 7,1 мың адамды құраса, жаңа теміржол вокзалы тәулігіне 35 мың жолаушыға қызмет көрсететін болады.

ПОЛИЦИЯ ҚҰРАМЫ КӨБЕЙДІ

ҚР К������������ ���� ���������� А��������� ���������� ������ 100-��� ��� ��� ������������ �������. Тәртіп сақшыларының жұмысына жаңадан қосылғандардың ішінде учаскелік полиция инспектор лары, жедел уәкілдер, криминалистер, анықтаушылар бар. «Бұл – өмірлеріңіздегі ең бір есте қаларлық күн. Бүгіннен бастап ішкі істер органдарының толық құқылы қызметкерісіздер. Өз таңдауларыңызды мақтан тұтыңыздар! Қазақстан Республикасының Конституциясын қатаң сақтап, кез келген жағдайда мемлекет заңнамаларын бұзбайтын елге адал азамат болыңыздар!» деді Астана қаласы Ішкі істер департаментінің бастығы, полиция генерал-майоры Амантай Әубәкіров. Жас мамандарды қызметке қабылдау салтанатында сыбайлас жемқорлық көріністерін алдын алу, адамгершілікке тәрбиелеу мақсатында тақырыптық фильмдер көрсетілді. Сондай-ақ, жаңа қызметкерлер Астана қаласы ІІД ардагерлер кеңесі төрағасының орынбасары отставкадағы милиция полковнигі Александр Князевтің әңгімесінен көптеген қызықты жайттарды естіп, қазіргі және өткен кезеңдердегі қызмет атқарудың айтарлықтай ерекшеліктері туралы ой бөлісті. Мәдина ЖАҚЫП

4

№100 (3452) 30/08/2016 www.astana-akshamy.kz

ҚАЛА ТІРШІЛІГІ

А�������������� ��� ������ «А�����» �������� ����� ����� �������� ����������� ���� �����. Б������ ���� ��������� ����� ���������� ������� ��� ������ ��� ���������� ������ ������ ����.

ЖАЗҒЫ СПОРТ ОРТАЛЫҒЫ ЖАБЫЛДЫ

Жаз бойы мұз айдын сарайында салтанат құрған орталыққа 12 710 адам ат басын бұрған. Олардың арасында сүйікті спортымен шұғылдануға мүмкіндік алған Астана қаласының оқушылар лагерьлерінен 1500-ге жуық оқушы мен көпбалалы отбасылардан шыққан 250 бала бар. Бұл көрсеткіш өткен жылғымен салыстырғанда 17 пайызға өсті. Осы мерзім аралығында көпбалалы отбасылардан шыққан оқушылар, балалар үйінің тәрбиеленушілері, 1, 2-санаттағы мүмкіндігі шектеулі жандар және 5 жасқа дейінгі балалар үшін орталыққа кіру тегін болды. Ал зейнеткерлер мен 12 жасқа дейінгі балаларға және 3-санаттағы мүмкіндігі шектеулі жандарға 50 пайыздық жеңілдік қарастырылды. «Келушілер саны жыл өткен сайын көбейіп келеді. Әсіресе, жастардың спортқа бет бұруы – біз үшін қуанарлық жағдай. Біз де өз тарапымыздан жастардың спортқа деген құлшынысын арттыру үшін түрлі қызықты жарыстар, іс-шаралар ұйымдастырып келеміз. Атап айтсақ, Қазақстан халқының бірлігі күніне орай үстел теннисінен ашық біріншілік, шахмат пен үстел теннисінен мүмкіндігі шектеулі жандар арасында «Астана-2016» байқауы, Халықаралық балаларды қорғау күніне орай мерекелік іс-шара, шахматтан Хәкім Омаров атындағы халықаралық турнир, «Болашақ» бағдарламасының түлектері арасында бадминтон ойыны, Спорт күніне орай «Алаупиада» спорттық шарасын өткіздік» дейді «Алау» мұз айдыны сарайының директоры Сауырбай Есжанов. Жазғы орталық жабылғаннан кейін, сарайда бір ай бойы мұз төсеу жұмыстары жүргізіліп, жаңа маусымға дайындық өтеді. Сөйтіп қысқы маусым қазан айынан бастап өз жұмысын бастайды. Орынбек ӨТЕМҰРАТ

ЫНТА БОЛСА, ЖҰМЫС БАР

А����� ������ Ж������� ����� ����������� ���� �� �������� ������. Б�� �������� «А�����», «Р�����» ���� «А�������» ����� ��������� ����������. Ж������ ���������� ������������� ���� ����������� ��������� ��� �� ������� ������� ����. БОС ОРЫН – 3 МЫҢ

Сауда үйлердің бірінші қабатында орын тепкен мобильді өкілдік шағын кабинетке ұқсайды. Келушілерді мұнда Жұмыспен қамту орталығының маманы қа был дайды. Оның қолында Астанадағы бос жұмыс орындарының базасы бар. Тізімдегі вакансия саны бүгінде үш мыңнан асады. Өзіне қажетті мамандық бойынша жұмыстың баржоғын кез келген адам біле алады. Осы жерде жұмысқа жолдама да беріледі. Жұмыспен қамту орталығының директоры Олжас Омардың айтуынша, қоғамдық орындардағы бұл пункттер жеті күн бойы сағат таңғы 10.00-ден сауда орны жабылғанша дейін ашық тұрады. Астаналықтар мамандар көмегіне түскі үзіліс кезінде де жүгіне алады.

– Бұл жоба жұмыс із деп табудың машақатын жеңілдетуді көздейді. Халық қарасы көп жиналатын жерде өкілдік құрудың тиімділігі зор. Оны тәжірибе көрсетіп отыр. Мәселен, бұдан бұрын дәл осындай өкілдіктерді біз «Астаналық» базары мен «Гүлжан» СҮ-де аштық. Статистика бойынша екеуіне жыл басынан бері 1 834 адам келген. Оның 355-і тұрақты жұмысқа орналастырылды, 72-сі жастар практикасына жіберілді. 44 адам кәсіби оқыту және қайта даярлау курстарына жазылып үлгерді, – дейді Астана қаласы Жұмыспен қамту орталығының директоры Олжас Омар.

ІЗДЕГЕНГЕ ЖҰМЫС ТАБЫЛАДЫ

Ашылғанына бірер күн ғана болған жаңа өкілдіктерге қызығушылық танытқандар аз емес. «Жұмыс іздеп жүрсің бе? Сұранысқа ие мамандық иесі болғың келе ме? Жастар тәжірибесінен өткің келе ме? Кәсіптік бағыт-бағдар алуды қалайсың ба? Әлеуметтік жұмыс орындары туралы не білесің? Бізге кел!» деген жазу лар алыстан көз тартады. Дүкен аралап жүргендердің өзі еріксіз тоқтап, мобильді пункт қызметімен танысып жатты. «Жанынан өтіп бара жатқан соң соға кеттім. Негізі жұмысым бар. Бірнеше ай бойы жұмыссыз жүрген бір-екі танысым есіме түсіп, есепші, мұғалім маман дық тары бойынша бос орын дарды сұрамақшы болдым. Қызметкер маған қан шама мекеменің, мектеп, колледждердің атын атай бастады. Таңғалдым. Астанада жұмыс жетеді екен ғой... » дейді Айжан есімді бойжеткен. Ал өзін Арайлым Камалиева деп таныстырған азаматша кеңсе қызметкері, менеджер, іс жүргізуші секілді жұмысқа орналассам дейді. Ол Жұмыспен қамту орталығының маманы Динара Шерхан берген сауалнаманы толтыра бастады. Білім деңгейі – жоғары, диплом бойынша мамандығы – эколог. 10 жылдан артық

�� ���� � ��� � А���� ��� ���� � ���� ���� � � ��

МАМАН ПІКІРІ О���� ОМАР, А����� ������ Ж������� ����� ����������� ���������: – Халық қарасы көп жиналатын жерде өкілдік құрудың тиімділігі зор. Оны тәжірибе көрсетіп отыр. Мәселен, бұдан бұрын дәл осындай өкілдіктерді біз «Астаналық» базары мен «Гүлжан» СҮ-де аштық. Статистика бойынша екеуіне жыл басынан бері 1 834 адам келген. Оның 355-і тұрақты жұмысқа орналастырылды, 72-сі жастар практикасына жіберілді. 44 адам кәсіби оқыту және қайта даярлау курстарына жазылып үлгерді. полиция қызметінде жұмыс істеген екен. Орталық маманы Арайлымның сұрауына сәйкес келетін бірнеше жұмыс тауып, өзі таңдаған жеріне жолдама жазып бер ді. Өйткені жұмыс таппай жүрген адамдар ендігі кезекте тиісті орындарды таңдап-талғауға мүмкіндігі бар екен. Кейбіреулер үйінің жанынан жұмыс тапқысы келеді, енді бірі жұмыс кестесі жарты күн болғанын қалайды. Әрине, «екі қолға бір күрек табылса шүкір» деп, кез келген жұмысты місе тұтатындар да жоқ емес. «Біз тұрақты қоғамдық жұмыстарды ғана ұсынамыз. Жұмыс іздеушілердің қа лауына дөп келсе, бірден жолдама жазып береміз. Жоғары білімі бар, диплом алғанына үш жылдан аспаған, жұмыссыз жүрген түлектерге «Жастар тәжірибесінен» өтуге кеңес береміз. Мәселен, бүгін ғана Қазақ гуманитарлық заң университетінің түле гі жолықты. Заңгер маман дығы бойынша жастар тәжірибесінен өтуге орын бар екенін айтып, Жұмыспен қамту орталығына жібердім» дейді жұмыспен қамту бөлімінің қызметкері Динара Шерхан. Оның айтуынша, бүгінде «ЭКСПО-2017: Бо лашақ энергиясы» халықаралық мамандандырылған көрмесінің қарсаңында жұмыссыз азаматтар үшін «гид-экскурсия жетекшісі» мамандығы бойынша қайта даярлау курсына жазылу жүріп жатыр. Оған ағылшын тілін жетік меңгерген, орта-арнаулы немесе жоғары

білімі және тұрақты қалалық тіркеуі бар адамдар қатыса алады.

КӨМЕГІ КӨП ОРТАЛЫҚТАР

Жалпы, қазіргі таңда елордада Жұмыспен қамту орталығының 5 өкілдігі бар. «Жұмыспен қамту-2020 жол картасы» бағдарламасы аясындағы белсенді шараларды қолдану нәтижесінде Астана қаласындағы жұмыссыздық деңгейі Қазақстан бойынша ең төменгі – 4,7% көрсеткішін сақтап тұр.

– Жыл басынан бері 8 897 адам Жұмыспен қамту орталығының көмегіне жүгінді. Олардың 6 404-і жұмыспен қамтылып отыр. 474 адам жастар тәжірибесіне жіберіліп, олардын 300-і алғашқы тәжірибесін жинақтап, 180-і жұмысқа қабылданып қойды. Яғни, жастар тәжірибесін тәмамдағандардың 60%-ы тұрақты жұмысқа орналасқан. Ал «Аумақтарды дамыту» бағдарламасы бойынша 442 адам мамандарды даярлау және қайта даярлау қысқа мерзімді тегін курстарға қатысып, қазіргі таңда олардың 314-і аталған курстарды тәмамдап, сұранысқа ие – электрик, аспаз, шаштараз, тігінші, кран машинисі, даяшы, кондитер, электргаздәнекерлеуші сияқты мамандықтарды игерген. Мамандарды даярлау және қайта даярлаумен биыл «Іскер» ЖШС бизнес академиясы, «Специалист» оқу-өндірістік орталығы» мекемесінің өкілдігі және «Ақмола оқыту-курстық комбинат» ЖШС-і айналысуда, – дейді қалалық Жұмыспен қамту орталығының директоры Олжас Омар. Осы деректердің бәрі Аста на да ғы жұмыссыздықты жү гендейтін жұмыстардың белсенділігін дәлелдейді. Жаңадан ашылған жұмысқа орналастырудың мобильді пункттері болашақта жақсы нәтиже береді деген сеніміміз мол. Біз барған күннің өзінде 3 өкілдікке 200-ге жуық адам бас сұғып, жұмысқа орналасу мәселелері бойынша мемлекет тарапынан жәрдемдесудің белсенді шаралары туралы кеңес алды. Бар болғаны жеке куәлік пен еңбек етуге деген ынта болса жеткілікті. Мәдина ЖАҚЫП

www.astana-akshamy.kz

№100 (3452) 30/08/2016

ҚАЛА МЕН САЛА М������� ������� Н�������� Н����������� ��� ���������������� ����������� ������ ����� ������� «100 ����� �����» Ұ�� ������� ������� ���������� ������ ������� ���������� ������� �������� ������� ���� ������� ���� ���.

ҰЛЫҚ пен МҮЛІК

МҮЛКІН ТІЗІМДЕТУШІЛЕР КӨБЕЙДІ Экономикалық зерттеулер институты сарапшылары елімізде осымен үшінші рет өткізіліп отырған заңдастыру науқанында 2,2 трлн теңге көлеміндегі мүлік жария етіледі деп жорамал жасаған. Алайда, бүгінге дейін бұл көрсеткіш 2,3 трл теңгеге жуықтап отыр. Ал науқанның аяқталуына әлі 4 айдан астам уақыт бар. Ресми органдардың мәліметіне сүйенсек, әсіресе соңғы уақыттарда еліміздің барлық өңірінде өтініш берушілердің саны күрт өсіп, көлеңкедегі қаржысын жарыққа шығарып, қол астындағы мүлкін тізімдетушілердің қатары көбейген.

26 тамызға дейінгі есеп бойынша, Мемлекеттік кірістер органдары мен Мүлікті заңдастыру жөніндегі комиссияға барлығы 2,5 трлн тенге сомасында 104 579 өтініш келіп түскен. Бұлардың 101 482-сі ел аумағында тіркелген мүліктерге қатысты болса, 124-і шет елде тіркелген нысандар. «Бүгінде бұлардың 98 мыңға жуығы заңды түрде тіркеуге алынды. Ақша, бағалы қағаз – барлығын қос қанда, 2,2 трл теңгеден астам қаржы заңдастырылды. Оның 1,4 млрд теңгесі – мүлік есебінен. Қалғаны қолма-қол ақша және құнды қағаздар» дейді Қаржы министрлігінің мамандары.

МАМАН ПІКІРІ С���� БАЙМА ҒАМ БЕТОВА, Астана қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті басқармасының басшысы: – Бұл жолғы науқан өзінің тиімділігімен ерекшеленіп отыр. Яғни, ел азаматтары мүлікті аз уақыттың ішінде басы артық материалдық шығынсыз заңдастырып алуына барынша мүмкіндік жасалған. «Ақша, бағалы қағаздар, заңды тұлғаның жарғылық капиталына қатысу үлесі және басқа адамның атына рәсімделген мүлік пен ел аумағынан тыс орналасқан мүліктерді заңдастырып алуға мүмкіндік беріп отырған бұл шараның артықшылығы өте көп.

АЛМАТЫ АУДАНЫ АЛДА Елорда тұрғындары да бұл шарадан қалыс қалмай, көлеңкедегі қаржысын жарыққа шығарып, қол астындағы мүлкін тізімдетіп жатыр. Астана қаласы Қаржы басқармасының дерегіне қарағанда, 28 тамыздан бүгінге дейін жергілікті атқарушы органдар жанындағы Мүлікті заңдастыру жөнін дегі комиссияға жалпы сомасы 97 млрд теңгеге бағаланатын

барлығы 7 632 өтініш келіп түскен. Келіп түскен өтініштер жағынан, әдеттегідей, Алматы ауданы алда келеді. Мүлікті жария ету науқаны басталғалы бері осы ауданда жалпы сомасы 52,9 млрд теңгені құрайтын 3 588 өтініш келіп түскен. Ал, Есіл ауданының әкімдігіне 27,2 млрд теңгенің 1 250 өтініші жолданса, Сарыарқа аудандық комиссиясы да 17 млрд теңгенің 2 794 өтінішін қарап үлгерген. Арнайы комиссияның шешімімен тұрғын жайлар мен коммерциялық нысандарды қосқанда, жалпы сомасы 96,6 млрд теңгені құрайтын 19 827 нысанға қатысты өтініш қаралған. Бұл өтініштердің 3169-ы қанағаттандырылып, 33,4 млрд теңгенің 6 943 нысаны заңдастырылды. Сондай-ақ, мүлікті заңдастыру науқаны бастау алғалы бері қаржыны жария ету бойынша 437,6 млрд теңге сомасына 317 арнайы декларация тапсырылған. Тағы 8 млн 110 мың теңгенің құнды қағаздары жария етілді.

ШЫҒЫНЫ – АЗ, ПАЙДАСЫ – МОЛ Астана қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің Түсіндіру жұмысы басқармасының басшысы Сәуле Баймағамбетованың айтуынша,

бұл жолғы науқан өзінің тиімділігімен ерекшеленіп отыр. Яғни, ел азаматтары мүлікті аз уақыттың ішінде басы артық материалдық шығынсыз заңдастырып алуына барынша мүмкіндік жасалған. «Ақша, бағалы қағаздар, заңды тұлғаның жарғылық капиталына қатысу үлесі және басқа адамның атына рәсімделген мүлік пен ел аумағынан тыс орналасқан мүліктерді заңдастырып алуға мүмкіндік беріп отырған бұл шараның артықшылығы өте көп. Атап айтқанда, жария ету процедурасы бұрын тіркелмеген мүлікті мемлекеттік кірістер органдарына декларациялар беру арқылы жеңілдетілген тәртіпте тіркеуге мүмкіндік береді. Заңдастырылған мүлік пен ақша салық алу мақсатында кіріс болып есептелмегендіктен табыс салығы салынбайды. Тек Қазақстаннан тыс жерлердегі мүлікті жария ету үшін 10 пайыздық алым алынады. Қаржыны екі тәсілмен заңдастыруға болады. Ақша қаражатты банк шоттары арқылы рәсімдей аласыз. Бұл қаражатты азаматтар қалауынша бизнеске, жылжымайтын мүлік сатып алу секілді операцияларға жұмсай алады. Бұл жағдайда ақшаның 10 пайызы алым ретінде алынады. Сонымен қатар, шетелде немесе қолмақол айналымдағы ақшаны банк шоттарында көрсетпей, өтініш жазу арқылы жария етуге болады. Бұл ретте бюджетке 10 пайыздық алым төленеді. Ең дұрысы, ақша қаражатынан басқа мүлікті жергілікті атқарушы органның жанындағы комиссияға өтініш беру және тиісті құжаттарды беру арқылы заңдастыруға болады. Бұл ретте алым алынбайды. Тек мүлікті заңдастырған адам оны тіркеу, соның ішінде құжаттарды дайындау мен жасау бойынша шығындарын төлейді» дейді Астана қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің Түсіндіру жұмысы басқармасының басшысы Сәуле Баймағамбетова. Бүркіт НҰРАСЫЛ

5

ПЛАСТИК БӨТЕЛКЕЛЕР ҚАЙДА ЖӨНЕЛТІЛЕДІ? О����� ��� �� ����� А������� ������� ������� �������� 700�� ���� ��������� ���������. А�������� 50 ������ �� ��������, �� ��� ������ ����� ���������� ������ 588 ������ �� �������� ������ ������������. К�������� �������������� ����� ���� 686 ������. «Астана-Тазарту» мекемесінің бас директоры Иван Лавриненконың айтуынша, өткен жылы осыған ұқсас пилоттық жоба іске қосылған болатын. Яғни, пластик, қағаз және шыны жинауға арналған үш контейнер аулаларға қатар қойылған. Бұл өз кезегінде қоқысты сұрыптап жинауға тәрбиелейді. Дегенмен, тұрғындар үшін қолайсыз болғаны жасырын емес. Сондықтан бұл жүйені біртіндеп енгізу қолға алынды. Жасыратыны жоқ, елімізде жыл сайын 600 млн тоннаға жуық қоқыс тасталады екен. Бүгінде шағын қалалардың өзінде 20 тоннаға жуық пластиктен жасалған шөлмектер қоқысқа лақтырылады. Табиғат жа на шырларының айтуынша, қоқыстың табиғатта бұзылу мерзімі өте ұзақ уақытты алады. Мәселен, күнделікті өмірде қолданып жүрген бір реттік қағаз ыдыс – бес жыл, қаңылтыр қалбыр – жүз жыл, ал қарапайым пластик шөлмек – бес жүз жылдан кейін құрыса, шыны шөлмек ешқашан бұзылмайтын көрінеді. Елорданың стратегиялық жоспарында қалдық-тарды азайту және тазарту коммуналдық шаруашылықтың басты міндеті болып белгіленген. Дәл қазіргі күні өндіріс және тұтыну қоқыстары бірнеше пайызға өскен. Сондықтан алдағы уақытта жойылатын қалдықтарды азайту мәселесі қарастырылуда.

– «Астана -Тазарту» ЖШС қолға алған жоба жылдың соңына дейін жалғасады. Арнаулы контейнерлерге салынған қоқыстар, әзірге ел орданың қоқыс полигонына жолданады. Бұйыртса, 2017 жылдың II тоқсанында елордада қоқыс қалдықтарын өңдейтін зауыт іске қосылғаннан кейін, сонда жөнелтілетін болады, – дейді Астана қаласы Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының Қалдықтарды басқару бөлімінің басшысы Мирас Ғайсин. Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ

6

№100 (3452) 30/08/2016

www.astana-akshamy.kz

ДЕПУТАТ ДАУЫСЫ №4

ҚЫСҚА ДАЙЫНДЫҚТЫ ТЕКСЕРДІ А����� ������� ������������ ����������� ������������� Ж��� ������ ������������ �������. Қ��������� ����� �������� �������� ������� ��������� ���������� ���������� №2 ���� ������� ������� ������ №3 ЖЭО ������� ������������ �������.

байланысты қаланың сол жақ бөлігіне жылу жеткізу мәселесі туындап отырғанын айту керек. Осы мақсатта жалпы қуаты 480 Гкал/с болатын 3-ЖЭО салынып жа-

тыр. Құрылыс жұмыстары 2010 жылы басталған. Биыл жыл соңына дейін техникалық базасы толықтай аяқталады. Мамандардың айтуынша, қазіргі уақытта жұмыстың 98 пайызы

Депутаттарды «Астанаэнергосервис» АҚ басқарма төрағасы Еркеғали Есенжолов күтіп алып, жылу маусымына дайындық жұмыстары мен ЖЭО-2 аумағындағы жаңадан пайдалануға берілген №7 қазандық агрегатын көрсетті. «Елорданың жылу орталықтары қысқа дайын деуге болады. Бүгінге дейін дайындық жұмыстары 85 пайызға орындалды. Мамандар қызу жұмыс жүргізіп жатыр» дейді Еркеғали Есенжолов. Бүгінгі таңда тұрақты түрде жұмыс істеп тұрған бірінші және екінші Жылу электр орталықтары (ЖЭО) Астана қаласының сұранысын толықтай өтеп отыр. Дегенмен, өндіріс орындары мен тұрғын үй аумағының кеңеюіне

орындалған. Тек техникалық су, кәріз жүйесі ғана аяққа тұсау салып отыр. Бәрі ойдағыдай болса, келесі жылы жылу бере бастауы тиіс. «№ 3 жылу орталығы өте үлкен жоба. Бастан-аяқ жаңа технология бойын ша салынып жатыр. Түтін мұржалары толықтай электрлі сүзгімен жабдықталған. Бұл сүзгілер ауаға бөлінетін зиянды заттардың көлемін бірден азайтады. Сүзілген қалдықтар сол бойда жол жөндеу жұмыстары мен резеңке жасау өндірісіне жіберіледі. Бұл – ТМД көлемінде әлі енгізімеген технология. Алғашқы болып астаналық жылу жүйесі пайдаланып отыр. Тәжірибе ретінде ЖЭО-2 аумағындағы жаңадан пайдалануға берілген №7 қазандық агрегатына пайдаланып көріп жатырмыз. Нәтиже жаман емес – қалдықтарды сүзу көрсеткіші 96 пайыз болып отыр» дейді Еркеғали Есенжолов. Бүркіт НҰРАСЫЛ

ТҰРҒЫНДАР ТАЛАБЫ ТҰРАҚТЫ НАЗАРДА Қ��-���� ���� ������������ ����������� ��������� ��������. Т����������� ���-������� �����, ������������ ���������� ����� ���� ������� �� ���� ������� ���������� ������. Ө������ �������������� ������� ���-������������ ��������� ������ ������� ������ ����������� �����-��������� ������ ����� ������ ��������� ������.

Қала игілігі үшін жұмыс істейтін елордалық депутаттар тұрғындардың үніне қашан да құлақ түре жүреді. Ол үшін мәслихат депутаттары өз сайлау учаскелерінде жоспар бойынша қоғамдық қабылдаулар өткізеді. Жыл басынан бері №9 сайлау округінде бірнеше қоғамдық қабылдау ұйымдастырылып, жұртты қандай мәселе мазалайтынына мән бердік. «Көктал-1», «Көктал-2» және «Лесозавод» пен «Промзона» тұрғын алаптарын қамтитын бұл аймақта астаналықтар негізінен жол сапасы, жолаушылар көлігі және жарық мәселелеріне көңілдері толмайтындарын жеткізеді. Ыза судың салдарынан бұл жақтың жолдары жиі-жиі жөндеуді қажет етеді.

Тұрғындармен кездесулер барысында «Лесозавод» халқының көбі теміржолдан өту әжептәуір қиындық туғызатынын айтады. Сондай-ақ, «Көктал-2» мөлтек ауданында учаскелік полицейдің жоқтығы да айтылған болатын. Астана қаласы ІІБ департаменті басшысына жолданған депутаттық сауалдың арқасында бұл сұрақ жедел түрде оң шешімін тап қанын айтқым келеді. Сол үшін Астана қаласы ІІБ департаменті басшысына алғысымды білдіремін. Әрине, Астана бүгінде үлкен мегаполиске айналды. «Патша ауған жаққа бақ ауады» дегендей, қазіргі таңда ішкі миграция мәселесі де жоғары деңгейде тұр. Астана қаласына келген әрбір отандасымыз «маған әкім не береді, Астана не береді» деместен, есесіне «мен осы Астананың дамуына не берем, қандай үлес қосам» деп келсе, игі болар еді.

Сонымен қатар, әлеуметтік мәселелермен жүгінетін жұрттар да жетерлік. Олардың ішінде, әрине, баспана жайы да сөз болады. Мысалы, тұрғын үйдің кезегін жылжыту, жеке меншік үй салу үшін жер телімін алуға жәрдем сұрау және мүмкіндігі шектеулі тұрғындарға материалдық көмек көрсету сияқты. Оларға қолдан келгенше қарасып, мүмкін болса мәселесін шешіп берудеміз. Біздің округте тұратын ардагерлердің жағдайы – ұдайы назарда. Оларға көмек қолы созылып, қайырымдылық акциялары ұйымдастырылды. Қоғамдық қабылдау кезінде екі қолға бір күрек іздеген жандар да кездеседі. Олардың ішінде түрлі кәсіпке икемі бар тұрғындар да бар. Жақында ғана қалалық ұстаздардың тамыз конференциясында Астана қаласының әкімі Әсет Исекешев биыл кәсіптіктехникалық мамандықтарға, соның ішінде жұмысшы маман дықтарын дайындауға

басымдық берілетінін айтты. Осы бағытта жұмысшы мамандықтарға мемлекеттік тапсырыспен орындар да бөлінбек. Бұл да өз кезегінде қаладағы жұмыссыздық мәселесін шешуге үлкен себеп болатыны сөзсіз. Сонымен қатар, мектептерде жастарды кәсіпке бейімдеумен бірге, колледждерде еңбек нарығында сұранысқа жоғары жаңадан 5 мамандық ашылатынын айтқан еді. Өзім осы салада қызмет атқарғандықтан, бұл оң өзгерістерді қолдап, қуаттауға

ҚОҒАМДЫҚ ҚАБЫЛДАУ

әрқашан дайынмын. Өйткені бүгінде қаламызда кәсіптік мамандардың жетіс пеушілігі байқалады. Сондықтан қоғамда осындай мамандардың мәртебесін көтеру үшін жұмыстар жасалуы керек. Әрине, округтегі сайлаушылар көтерген өзекті мәселелердің бәрі де ескерусіз қалмайды. Ал қа лы жиында талқыланып, қарастырылып, алдағы уақытта біртіндеп шешімін табады деп ойлаймын. Зулфухар ГАИПОВ, №9 сайлау округінің депутаты

www.astana-akshamy.kz

№100 (3452) 30/08/2016

ДЕПУТАТ ДАУЫСЫ №4

7

З���� ЖҮСІПОВА, №2 ������ ��������� ��������:

ÀҚÛËÛ ÒҰÐÀҚÒÀÐ ҚÀÐÀÑÒÛÐÛËÓÄÀ Өзім сайланған Сарыарқа ауданы №2 сайлау округінде 16 мыңнан астам тұрғын бар. Яғни, 70-тен аса көппәтерлі үйлер мен жеке үйлер орналасқан. Білім беру саласының өкілі ретінде, көбіне білім саласындағы мәселелерге назар аударғанды жөн санаймын. Мәселен, қызметкерлердің еңбекақысын көтеру, білім беру сапасын арттыру күн тәртібінен түскен емес. Бүгінде балабақшаға кезекке тұру саны да өсіп келеді. Сәйкесінше, мемлекеттік және мемлекеттік тапсырыспен беріліп жатқан жаңа балабақшалар саны артып келеді. Халықты жиі толғандыратын мә селе – тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы. Осыған байланысты шатырлар, қасбеттер, кіре берістер мен құбырлар жөнделді. Жеке меншікке тиесілі үйлердің бұзылуы бойынша тұрғындарға көмек ретінде мемлекеттік бағдарламалар

қарастырылған. Бүгінде ТКШ мәселесі, атап айтқанда округтегі тұрғын үйлердің жағдайын жақсарту мақсатында жаңарту бағдарламалары негізінде күрделі жөндеуді қажет ететін нысандарға бақылау жүргізудеміз. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын модернизациялау жұмыстары қайтарымды және басқа да бюджеттік қаржыландыру есебінен өндіріледі. Бұл мәселелер Сары арқа ауданы әкімдік аппаратының ПИК және басқа да өкілетті органдардың әрекет етуімен қарастырылуда. Осыған байланысты тұрғындардың талап-тілегі Республика даңғылы, 48/1 мекенжайда қабылданады. Сондай-ақ, жуырда ғана зейнеткерлік жастағы округ тұрғынының мәселесін шешуге көмектестік. Көп жылдар бойы тыл еңбеккері статусына қол жеткізе

алмағандықтан зейнетақысына қосымша ақы төленбеген екен. Біздің көмегіміздің арқасында бұл мәселе оң шешімін тапты. Қаланың инфрақұрылымын дамыту бойынша айтатын болсам, Жангелдин және Әуезов көшелерін қайта жөндеу халықтың қозғалысын жеңілдетті. Ендігі мәселе – ауладағы автотұрақтар. Тұрғындар жедел жәрдем машинасы мен қоқыс таситын арнайы техникалардың өтуіне қиындық туғанын айтып, дабыл қағуда. Кейбір көппәтерлі үйлердің ауласына арнаулы көлік тұрағы ның қарастырылмағаны белгілі. Аулада орналасқан балалар ойын алаңындағы қауіпсіздікті сақтау үшін ақылы тұрақтар жүйесі қаралуда. Шынын айтқанда, әрбір екінші тұрғын жол жөндеу мәселесін алға тартады. Көптеген мәселелерді Сарыарқа ауданы әкімдігімен, «Нұр Отан» партиясының

С����� С�����������, А����� ������ ������������ ��������, ����������-������ ���� ���������� ��������� ������� ����������� ������:

Á²ÇIJҢ ÊҮØ²Ì²Ç – Á²ÐÒҰÒÀÑÒÛҒÛÌÛÇÄÀ – Барлық депутаттар сайлауалды жасаған бағдарламасында берген уәдесін орындауға тырысады. Бағдарлама құрар кезде біз қалада қандай мәселелер бар, нендей әлеуметтік мәселелер шешімін таппаған, соларды жіті зерттей отырып түздік. Әрине, депутаттардың барлығы берген уәдесін толығымен орындап тастай алмайтын шығар. Десе де біз сайлаушылар алдында берген уәдемізді орындауға барынша атсалысамыз. Әсіресе, өзім тұрақты мүшесі болатын әлеуметтік-мәдени даму мәселелеріне келсек, қаланы көгалдандыру, балабақшалар, көлік қоятын орындар салу, қоғамдық көлік мәселелерін шешу, аулаларды абаттандыру, тұрмыстық және әлеуметтік салаға қатысты барлық мәселенің рет-ретімен шешімін тапқанын көздейміз. Мен өзім тұратын ауданның №22 округінен сайландым. Осы қалада тұрып жатырмын әрі халыққа не қажеттігін өз арасынан шыққандықтан білемін. Сайлаушыларыммен әрдайым тығыз қарым-қатынастамын. Мәселен, ПИКпен үнемі байланысып қандай мәселелер туындап жатыр, соған талдау жүргіземіз. Мен осы қалада өмір сүріп жатырмын. Бұл менің туған қалам. Проблема

барлық қалада бар. Сондықтан мені өз қаламның мәселесі бейжай қалдырмайды. Еліме пайдамды тигізгім келеді. Қаланың тұрғыны ретінде туған қалама еңбек сіңірсем деймін. Бүгінде Астанада бала саны көп болғандықтан балабақшалар жетпей жатыр. Қалада көлік қоятын орындар да тапшы. Яғни, депутаттар корпусының алдында Астананың ахуалын көтеру сияқты міндет тұр. Осы алтыншы шақырылымның құрамында жұмыс істеп жатқаныма қуаныштымын. Әріптестерімнің бәрі де сауатты әрі өте мәдениетті жандар. Осындай құраммен қалалық билік арқылы талай мәселені бірігіп шешеміз деп ойлаймын. Өзіңіз білесіз, биыл 4 шілде күні Астана халқының саны миллионға жетті. Қазір елордада миллион тұрғын өмір сүруде. Бұл көрсеткіш күн сайын өсіп жатқандықтан, шешетін мәселелер көбейе бермек. Сондықтан депутаттар корпусы Астана қаласының бірінші кезектегі өзекті деген мәселелерін кейінге қалдырмауға тырысады. Әрбір депутаттың өз округінде сайлаушылармен кездесу өткізетінін білесіз. Оның үстіне, мәслихатта мәслихат депутаттарының азаматтарды қабылдау кестесі көрсетілген. Мен көбіне жұмыс орнымда да сайлаушыларымды қабылдай беремін. Олардың айтып келген талапарыздарын, шағымдарын тыңдаймын.

Соған орай, бұл мәселелерді шешу бойынша жұмыстар жүргізіледі. Тұрғындар көбіне заңсыз құрылыстар, жайсыз аулалар, көлік қоятын орындардың жетіспеушілігі және т.б. мәселелер бойынша шағымданып келеді. Мысалға, қазір алдымда тұрғын үй кешенін пайдалануға беру кезінде заң бұзушылықтар анықталғаны жайлы арыз жатыр. Соған байланысты құзырлы органдарға сауал хат жолдадым. Депутаттардың да құзыры шексіз емес, бірақ қолымызда қандай мүмкіндіктер бар, соған қарай әрекет жасаймыз. Жуырда Алматы ауданының әкіміне аулада балалар алаңын салу туралы ұсыныспен шықтық. Әкім бұл мәселені қолдап, ескі ойын алаңдарын жаңасына ауыстыру үшін қаржы бөлдірді. Астанада сәбилер саны өсуде, көптеген жұмыс орындары ашылып, жұмыссыздардың саны қысқарып келеді. Елорда бірденбір жұмыссыздары аз қала деп мақтануға болады. Астананың әлеуметтік-мәдени ахуалын шешу үшін депутаттар жиналыс кезінде ақылдасып, мәселелерді шешу жолдарын қабылдайды. Әрине, қанша адам болса, сонша пікір бар. Дегенмен, біз біртұтас болуымыз қажет. Өйткені, қаланың бюджетін біз бекіткендіктен халықтың ақшасын оңды-солды шашып отыруға жол бере алмаймыз. Дайындаған: Жансая СЫДЫҚБАЙ

Астана қалалық филиалымен бірлесе шешеміз. Әрине, аумақтағы кейбір мәселені бірден шешу мүмкін емес, көпшілігі қаржыландыру мәселесіне тіреледі әрі көп уақытты талап ететінін де айтуымыз керек.

ҚАЙЫРЫМДЫ БОЛУ – ҚАСИЕТТІ ІС

К��� ��������� Ж. Ж����� �������� №4 ������-������������� «М������� ���» ���� ������������������ ����� ����. Б���� ���������� ������� ������� ���������������� А����� ������ ������������ �������� Е������ Б������ ������� �������� �����.

– Жаңа оқу жылының қарсаңында көп балалы және әлеуметтік жағдайы нашар отбасыдан шыққан, жетім немесе ата-ана қамқорлығынсыз қалған бүлдіршіндерді қуантып, сабаққа қажетті құрал-жабдықтармен қамтамасыз етуді мақсат тұттық. Балдырғандарымыздың әрқашан бал-бұл жайнап жүргенін көргіміз келеді. Ұл-қыздардың бар міндеті – мына сөмкелердің ішін бестік бағаға толтыру, – деп, халық қалаулысы жылы лебізін білдірді. Сондай-ақ, жиын барысында Алматы ауданының әкімі Ермағанбет Бөлекпаев та сөз сөйлеп, осынау игі іске демеушілік жасаған депутатқа ыстық ықыласын жеткізді. Ал кішкентайлардың қуанышында шек жоқ. Бірі – формасын, бірі – дәптер-қаламын, енді бірі су жаңа ноутбугын қызықтап, мәз-мейрам. «Мен енді сыныптағы ең үздік оқушы боламын. Бізге жасаған жақсылығы үшін қайырымды ағаларға көп рахмет!» дейді Ерсұлтан есімді тәмпіш танау сары бала. Өз кезегінде аталмыш мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары Айгүл Қашаева ортаға шығып, қонақтарға шексіз алғысын айтты. Шараның соңы көңілді ән мен биге ұласты. Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ

8

№100 (3452) 30/08/2016

www.astana-akshamy.kz

30 ТАМЫЗ – КОНСТИТУЦИЯ КҮНІ

ЗАҢДЫ БІЛУ – ЗАМАН ТАЛАБЫ ҚР Ұ����� ��������� ��������� К���������� ���� ���������� �������� «А����� ����� А�� З��» ���� �������� ����� �������� ����. Мемлекеттік басқару академиясы мен Заң шығару институ тының қызметкерлері, тарихшы лар, филологтар қа тыс қан шарада Қазақстан Конституциясын қабылдаудың тарихына шолу жасалып, оның мән-маңызы туралы әңгіме өрбіді. Қазіргі қоғамда заңды білу – заман талабы. Әрбір азамат өз құқын тек қана заң арқылы қорғай алады. Ал оны білмеген адамның ұпайы түген дел мейтін жағдайлар жиі орын алып жатады. Ата Заңның бірінші бабында да өзін демократиялық, зайырлы, құқық тық және әлеуметтік мемлекет ретін де орнықтырған Қазақстан Республикасының ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары екені айтылған. Басқосуда сөз алғандар осы жөнінен пікір алмасты. Сонда оқылған негізгі баяндамадан үзіндіні оқырман назарына ұсынамыз. Жамаладин ИБРАГИМОВ, Заң шығару институтының жетекші ғылыми қызметкері, тарих ғылымының кандидаты: – «Заң – қоғамның тәжірибесін адамның игілігіне жұмсаудың айқын көрінісі» деп, кезінде батыс ойшылдары айтып кеткен. Осыдан заң халықтың мүддесіне қызмет етуі керек дегенді ұғамыз. Алайда қоғамда заң заңгерлерге ғана керек деген пікірдің қалыптасқанын көріп отырмыз. Қарапайым азаматтардың заңды білу талпынысы аз. Ал шындап айтқанда, әрбір адам заңның қоғамда атқаратын рөліне үлкен мән беру керек. Конституция деген сөздің түпкі мағынасы, мән-маңызы өте терең. Бұл құрылым, жүйе деген мағынаны білдіреді. Ол тек заң саласында ғана емес, биоорганика, химия, медицина салаларында қолданылады. Осы термин латын тілінен аударғанда да бекіту, жарғы, заң деген қазіргі замандағы мағынаға сыяды. Заң – мемлекеттің қарқынды дамуының қадамдарын бекітіп отыратын нормативтік құқықтық құжат. АҚШ-тың Тәуелсіздік декларациясының авторы, сол елдің үшінші Президенті Томас Джеферсон: «Заң адамдармен бірге прогрессивті түрде алға қарай қадам жасап отыру керек» деп айтқан. Сондықтан заңға өзгерістерді енгізу заман талабынан туындап жатады. Мәселен, АҚШ Конституциясының қабылданғанына 225 жыл болса, оған осы күндерге дейін 27 рет толықтырулар мен өзгертулер енгізілді. Аманғали ҚАЛЖАНОВ

ЕЛІМІЗДІҢ АТА ЗАҢЫ ҮЗДІКТЕР ҚАТАРЫНДА Қ�������� Р�������������� К������������ 1995 ���� 30 ������� ������������� ������������ ���������� ����������� �������. С�� ������ �������, ����, ���� 21 ��� ����� ����. К���������� �� ���� �������? К�� ������ ����������� �������������, ������������� ������������� ����������� ������� ����� – ��� К����������. О��� ����������� ������ ��������������, ���� ������������, ��� ��� ����������, ���������� ��������� ����������, ���������� ��� ��������� �����������. Осыдан 21 жыл бұрын қабылдаған құжат Қазақстанның болашаққа деген бағыт-бағдарын айқындап, тәуелсіздігіміздің тірегіне айналды.

9 бөлімнен, 98 баптан тұратын Ата Заң еліміздің жаңашыл қадамдар жасап, түрлі тәуекелдерге баруына кедергі болған жоқ. Керісінше, Қазақстанның жасампаз, жас мемлекет ретінде танылуына мүмкіндік берді. Себебі Ата Заңда еліміз өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырып, оның ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтарына кепілдік берді. Қоғамдық татулық пен саяси тұрақтылық, бүкіл халықтың игілігін көздейтін экономикалық даму, қазақстандық патриотизм, мемлекет өмірінің аса маңызды мәселелерін демократиялық әдістермен шешуге бағытталды. Заң мен сот алдында жұрттың бәрі тең. Тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына,

«К����������» ���������� ���������� «�������» ����� �������� ������. Я���, �� – ��-���� ����� �������, �������� ���� ����� ���. Қ����������� А�� З��� – �������� �� ��� К���������������� ����. бірігіп, мемлекет құру деген сөз. Қазақстанның Ата Заңы – әлемдегі ең жас Конституциялардың бірі. Сарапшылардың зерттеуінше, Қазақстанның Конституциясы – әлемдегі жал пыадамзаттық құндылықтарды дәріптейтін ең үздік 50 Конституцияның бірі. Тарихқа жүгінсек, Қазақстанда тұңғыш рет Конституция 1924 жылы, 1937, 1978, 1993, 1995 жылдары қабылданған. 1993 жылы Конституцияда ескі әкімшілік, әміршілдік ережелеріне, көбінесе кеңестік демократия қағидаларына негізделгендіктен, жаңа қоғам талабына жауап бере алмады. Ресми деректерге жүгінсек, құжатты

Р���� ���������� ��������, ������� ���������� 3 ������� 345 ��� ���� ���������. Ж�������� ��������� 31 ��� 886 ������ �����, ����� 1100-� К���������� �������� ����������. жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне байланысты немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша ешкімді ешқандай кемсітуге болмайтыны нақты көрсетілген. «Конституция» латыншадан аударғанда «құрылыс» деген мағынаны береді. Яғни, ол – ел-жұрт болып

бұрыннан жинақталған тәжірибелерді, сондай-ақ біздің жағдайымызға сәйкес келетін ең прогресшіл шетелдік тәжірибелерді барынша толық пайдаланған еді. Сондықтан да кімде-кім еліміздің Негізгі заңының рухы мен маңызын терең түсінгісі келсе, оны жасаудың, қалыптастырудың тарихын жақсы білуі керек» деген болатын. 1995 жылғы Конституцияны талқылау барысында еліміздегі беделді заңгерлерден

талқылауға 3 миллион 345 мың адам қатысыпты. Жұртшылық тарапынан 31 мың 886 ұсыныс түссе, соның 1100-і Конституция жобасына енгізілген. Бұл жөнінде Елбасы «Қазақстандық жол» атты кітабында: «1995 жылғы Конституция тақыр жерден пайда болған жоқ. Ол егемен Қазақстанда конституциялық құрылыс орнату үшін

бөлек, Францияның Конституциялық Кеңесінің өкілдері, осы елдің Мемлекеттік Кеңесінің мүшелері, Ресей зерттеу орталығының ең беделді заңгерлері атсалысқан екен. Осындай терең сараптау мен сыннан өткен заң халықтың жүрегінен орын алды десек, қателеспейміз. Мамандар Ата Заңды қайта-қайта өзгерте беру тиімсіз деп санайды. Десе де, бірінші құжатқа толықтырулар мен өзгерістер енгізу, оның тиімді тұстарын алдын ала зерделеу – алдағы уақыттың еншісіндегі мәселе. Қорыта айтқанда, мемлекетіміздің Конституциясы – бұл біздің бірлігіміздің, татулығымыздың кепілі, биліктің барлық буынының жолға қойылған тиімді жұмысы, еңбек ету, лайықты өмір сүруі. Ата Заңмен өмір сүру – бұл демократияның ең жоғарғы мектебі. Елімізді, тарихымызды, өзіміздің жетістіктерімізді қалай құрметтесек, Бірінші заңды да солай қадірлеуіміз керек. Конституцияны сыйлау, оның талаптарын мүлтіксіз орындау – қоғамдық келісімге, тәртіпке, бейбітшілікке апаратын жол. «Мен елімнің патриотымын!» дейтін әрбір азамат осыны жадында ұстаса, Қазақстанның келешегі көркейе түсері сөзсіз. Жансая СЫДЫҚБАЙ

www.astana-akshamy.kz

№100 (3452) 30/08/2016

30 ТАМЫЗ – КОНСТИТУЦИЯ КҮНІ

9

Игорь РОГОВ, ҚР Конституциялық Кеңесінің төрағасы:

КОНСТИТУЦИЯДА

ҰЛТТЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІ ҚАМТЫЛМАЙ ҚАЛМАДЫ (Соңы. Басы 1-бетте)

ЕҢ ҚЫМБАТ ҚАЗЫНА АДАМ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӨМІРІ

– Игорь Иванович, осыдан жиырма бір жыл бұрын қабылданған Казақстан Конституциясы ел азаматтарына не берді, оның ерекшеліктері қандай?

– Конституция мемлекеттің негізін құрайтын қағидаларды бекітіп берді. Оның ішінде елдің аумақтық тұтастығын, мемлекеттік тіл туралы ережені, барлық азаматтың заң алдында бірдейлігін, өмірдің әр кезеңінде, әр салада әділдіктің үстемдік етуін, кез келген белгілер бойынша кемсітушілікке жол берілмеуін айқындап берді. Мемлекетіміздің қалып та суында шешуші рөлді Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев атқарды деп айтсам, жаңалық аша қоймаспын, мұны халықтың өзі біліп отыр. Конституция жобасы да Елбасының тікелей басшылығымен әзірленді. Оның алдында Мемлекет басшысы өзге ондаған мемлекеттің Конституция мәтіндерімен танысып шықты. Мамандар мемлекеттің басты заңын әзірлеу үдерісіне біздің Президент секілді мұқият араласқан өзге елдердің басшыларын атау қиын деп отыр. Ал Елбасы ерінбей, жалықпай, бұл жұмыспен айналысты. Конституциялық қағидалар бір жағынан қалыптасқан қаты-

настарды бекітеді, нормаларды нақтылап, реттейді. Бұған қоса, Ата Заңда мемлекеттің даму жолын айқындайтын мақсатты нормалар да бар. Бұл нормалардың арасында айтарлықтай шекаралар жоқ, олар бір-бірімен диалектикалық бірлікте байланған. Мәселен, Конституцияда Қазақстан демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет екені айтылып, оның ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары екені айқындалған. Бір жағынан бұл нормалар қолданыстағы ережелерді бекітіп, реттесе, екінші жағынан мемлекеттің алдағы қадамдары мен бағыттарын көрсетеді. Қазақстан тәуелсіздігін алғанда, демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет болып па еді? Әрине, болды. Алайда оның демократиялық және құқықтық құрылымының дәрежесі өзге еді. Өткен жылдар ішінде Қазақстан экономикалық жағынан ғана емес, құқықтық және мемлекеттік тұрғыдан едәуір алға басқанын айта кетуіміз керек.

ӨЗГЕРТУЛЕР НЕ ҮШІН ЕНГІЗІЛДІ?

– Ел Конституциясына бір емес, бірнеше рет өзгертулер мен толықтырулар енгізілді. Бұл қадамдар өзін-өзі ақтады ма?

– Өмір бір орнында тұрмайды. Соған сәйкес конституциялық

нормалар да өзгертулерді қажет етіп тұрады. Кейде саяси және қоғам қайраткерлері Конституцияға енгізілген өзгертулерге қатысты зілді сұрақтарын жолдап жатады. Заңгерлер де ауық-ауық бұл жөнінен сауалдарын қояды. Кейбіреулер, керісінше, Ата Заңға өзгертулерді жиірек енгізу керектігін айтса, өзгелер мұндайды қажетсіз деп санайды. Осы тұрғыдан алғанда, Конституцияға қашан өзгертулер енгізілді, ол қандай мақсаттарды көздеді деген сұрақтарға жауап берейін. Ата Заңға алғашқы өзгертулер 1998 жылы енгізілді. Онда Парламент пен Үкімет, Президенттік құрылымдар арасында құзыреттілік бөлінді. Басқаша айтқанда, Парламентке үлкен өкілеттілік берілді. Онда Парламент құрудың жүйесі қайта қаралып, шақырылымдардың қызмет ету мерзімі ұзартылды. Біз сайлаудың мажоритарлық жүйесінен аралас жүйеге өттік. Сот жүйесіне қатысты өзгертулер енгізілді, алқа билерінің қатысуымен сот шешімін шығаруға мүмкіндік ашылды. Ал мұның қажеттілігі болды ма? Сөзсіз керек болды. Өйткені өмір өзгеріп, мемлекеттің алға қарай жылжу қажеттігі туындады. Бұл тұрғыдан алғанда, Конституцияға толықтырулар енгізуді заманның өзі талап етті. Бірақ мынаған назар аударыңыздар: өзгертулер мен

толықтырулар негізінен адамның құқықтары мен бостандықтары аясын тарылтпай, керісінше, кеңейтті. Мәселен, 2007 жылы адамды қамауға алу тәртібі өзгерді. Осыған сәйкес адам бостандығынан тек соттың қаулысымен айырылатын болды. Адамды қамауға алу үшін прокурордың санкциясы ғана жеткіліксіз болып танылды. Өлім жазасын тағайындау мәселесі қайта қаралды. Яғни, өлім жазасына кесудің мүмкіндігіне шектеу қойылды. Сондай-ақ, заңды ізгілендіру, адам құқығын кеңейту жағынан толықтырулар енгізілді.

ЕЛ АЗАМАТТАРЫ БЕЛСЕНДІ ҰСТАНЫМДА БОЛУЫ ШАРТ

– ҚР Конституциясы халықаралық заңдар мен келісімдер алдында басымдыққа ие ме?

– Конституцияда «Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық келісімшарттар оның заңдарынан басым келетіні және тікелей қолданатыны» айтылған. Халықаралық келісімшартты қолдану үшін жеке заң шығару керек болған жағдайда ғана бұл талап жүрмейді. Алайда біздің Конституция халықаралық келісімшарттардан басым келеді. Мұндай шешімді халықаралық

Бетті дайындаған: Аманғали ҚАЛЖАНОВ

КӨНЕ ЗАМАННАН – БҮГІНГЕ ДЕЙІН А����� ��������� ����������� ����������� ҚР А�� З��� ������ ���� «Ғ������� �������� ����� Қ�������� К������������» ���� ����� ������. Онда Қазақ хандығы дәуіріндегі заңдар жиынтығы, патшалық Ресей заманындағы дала заңдары, қазақтан шыққан тұңғыш заңгерлер туралы мәліметтер, «Алаш орда» партиясының бағдарламасы, Кеңес кезеңінің заңнамалық актілері мен шетелдік авторлардың Қазақстан жөніндегі еңбектерінен тұратын құнды құжаттар қосылды. Көшпенділер заманынан тәуелсіз Қазақстан мемлекеті құрылғанға дейінгі кезеңді қамтып, еліміздің заңдық-

құқықтық қалыптасуы мен дамуын көрсету мақсатында ашылған көрмеден Тәуке

келісімшарттарға қатысты нақты бір іске байланысты Конс титуциялық Кеңес шығарды. Мұндай шешімді алғашқы шығарған біз емеспіз. Бұдан бұрын Германияның Конституциялық Кеңесі мен өзге елдердің бұл органы халықаралық келісімшарттарға емес, өз Конституцияларына басымдық берген.

– Құқықтық реформа аясында конституциялық реформаны өткізу жоспарда бар ма?

– Конституцияның қоры мен әлеуеті таусылмады деп ойлаймын. Барша мемлекеттік органдары алдында барлық конституциялық нормаларды нақты мазмұнмен толтыру мақсаты тұр. Аталмыш нормалар өмірде жүзеге асып, мүлтіксіз орындалуы тиіс. Бұл үшін ел азаматтары белсенді ұстанымда болуы шарт. Сол мақсатта құқықтары мен бостандықтарының аяққа тапталуына төзбеуі тиіс. Ал бұл конституциялық-құқықтық тәрбиені қажет етеді. Осындай тәрбиеге зейінді аз бөліп отырмыз. Басқаша айтсақ, жүрдімбардым қараймыз. Уақыт өте келе бұл олқылықты түзейміз деп ойлаймын.

– Әңгімеңізге рақмет. Конституция мерекесі мен Кеңестің туған күні қатар келген мерекелеріңізбен!

ханның «Жеті жарғы» заңының үзіндісінен бастап, Қазақ хандығының картасын көре аламыз. «Қазақтан шыққан алғашқы заңгерлер кімдер? Көрмені көруге келсеңіздер, бұл сұраққа да жауапты таба аласыздар. Ресейдің үздік жоғарғы оқу орындарында білім алып, бірнеше шақырылымдағы Мем лекеттік дума депутат тарының құрамында ұлттық мүддені қорғаған тұңғыш қазақ заңгерлері туралы мұрағат құжаттары бұл көрмені айшықтап тұр. Аталмыш құжаттардың біразы ел назарына алғаш рет шығарылып отырғанын айта кетейін. Ахмет Бірімжанов, Жақып Ақбаев, Тұрар Рысқұлов, Жанша Досмұхамедов,

Әлихан Бөкейханов, Уәлитхан Танашев, Барлыбек Сыртанов, Абдолла Теміров, Сәлімгерей Жантөрин, Айдархан Тұрлыбаев сынды Алашорда қайраткерлерінің құжаттары, олардың «Айқап» журналында жа рияланған мақалалары көп ші лікті қызықтырары сөзсіз» дейді қалалық мұрағаттың мұрағатшысы Шара Батталғазиева. Бұл құжаттарға қоса, «Алаш орда» партиясының бағ дарламасы мен 1917 жылы Орынбор қаласында өткен Жалпықазақ съезінің нәтижесінде қабылданған партияның хаттамасы мен қарары, ХХ ғасыр басындағы Алаш зиялыларының фотосуреттері де орын алған. Көрмеде сол заман тынысынан хабар беретін басқа да мәліметтер молынан қамтылған.

10

№100 (3452) 30/08/2016

www.astana-akshamy.kz

ӘЛЕУМЕТ

С���� ��� ��� ��������� ���������� ��������� ������ ������� ��������� ������� ������� �������. К��� ������ �����, ���� 2014 ��� ����������� ��������� ��������� ������ �� ����� ���� ����� �������� ��������, �������� ������� ���������� ��������� ����� ���. А� ���� ����� Б������� ���������� ��������� ���� �������, �������� ��� ������� ������� ������� ��� ����������� ����� ����.

көтеруге пайдалануды ұсынған болатын. Сондықтан биыл 1 трлн 450 млрд теңге бірқатар бағытқа инвестицияланады. Бірден айтайық, мұның ішінде «ЭКСПО-2017» көр месі құрылысына қаржы бөлу қарастырылмаған. Оның құрылысына зейнетақы қорынан бір теңге де жұмсалмайды. Жоғарыда айтылған 1 трлн

БАСТЫ ҚОЖАЙЫН ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ КОМИТЕТ

Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаржыны басқару бір адамның иелігіндегі шаруа емес. «Кеңесіп пішкен тон келте болмайды» дегендей, қорға жиналған қаржыны басқару, тиімді бағыт тарға инвестициялау ды ҚР Ұлттық

ларына бөлу – осы кеңесте көптен бері талқыланып келе жатқан мәселелердің бірі. Қаржыландырылуға тиіс жобалардың жалпы саны 700-ге жетіп жығылады екен. Осы жобалар аясында 14 мың жаңа жұмыс орны ашылып, 540 млрд теңгенің өнімі өндірілетін болады. Өнімнің көлемін осындай мөлшерге жеткізе алсақ, бұдан елімізге 60 млрд теңге салық түсіп

ÇÅÉÍÅÒÀҚÛ ҚÎÐÛ

ʲÌIJ ÆÀÐÛËҚÀÉÄÛ?

ЭКОНОМИКАҒА САЛЫНСА, ҚАЙТАРЫМЫ БАР

Мамандардың айтуынша, осы соңғы жүйе оң нәтиже беріп, екі жылдан асар-аспас уақыт ішінде еліміздің зейнетақы қорындағы қаржы 6 трлн 145 млрд теңгеге жеткен. Бұрын зейнетақы қорындағы ақшаны жеке-дара иемденіп, қалған қаржы құрылымдарының қалауына салсақ, зейнетақы қорындағы қаржының тең жартысы қайтадан жеке қорларға бөлініп берілуі тиіс. Ол қорлар санаулы жылдан соң зейнетақыға жинақталған ақшаны жоқ дегенде екі есе қылып көбейтіп бермек. Бірақ мамандар бұған бірауыздан қарсы. Өйткені зейнетақы қорындағы қаржы жеке қорларда болған кезде, оншалықты өсім құрала қоймаған. Сондықтан бұл жүйеге қайта оралудың қажеті жоқ дейді мамандар. Бұдан соң қордағы қаржының аз ғана бөлігін экономиканы сауықтыруға пайдалансақ деген пікір де айтылған еді. Мұны құзырлы органдар да жоққа шығармады.

– Елбасымыз биылғы жылы зейнетақы қорының белгілі бір бөлігін ел экономикасын

БАЛА

теңгеден астам қаржының 500 миллиарды табыс әкелу үшін шетел валютасына ауыстыру жоспарланса, 600 млрд теңге екінші деңгейлі банктер мен ұлттық холдингтерге нарықтағы пайыздық үстеме негізінде беріледі. Кейіннен оның бәрі экономиканың маңызды секторларын дамытуға бағытталады. Сондайақ, шағын және орта бизнес саласын жандандыру да көзделіп отыр. Мұның бәрі – қайтарымы бар жобалар. Жұмсал ған қаржы екі еселеніп қорға қайтарылады, – дейді бұл туралы Ұлттық экономика министрінің бірінші орынбасары Марат Құсайынов.

Банкі жанындағы Инвестициялық комитет жүзеге асырады. «БЖЗҚ» АҚ басқармасы төрағасының орынбасары Руслан Ерденаевтың айтуынша, бұл комитеттің мүшелерін тікелей Елбасының өзі сайлайды. Комитет қызметтік сипаты жағынан алғанда, консультативтік кеңесші орган ретінде жұмыс істейді. Кеңес мүшелері шешім қабылдамас бұрын келіп түскен ұсынысты жанжақты талқылайды. Былайша айтқанда, асығыс шешім қабылданбайды, көзсіз тәуекелдерге жол берілмейді. Бірыңғай жинақтаушы зей нетақы қорынан 30 млрд теңгені экспортты қолдау жоба-

ҚАДІРЛІ ЖОЛАУШЫҢ

Е��� ��� ������ ����� ���� ��� ���� ���������. С�������� А����� ������ І��� ����� ������������ Ж��������� ������� ������� �������������� ����� ���� ������ ��������. Әсіресе, баланың қауіпсіздігіне ұқыпты болып, арнайы қондырғыларды қолдануға кеңес береді. Жолда көлік қандай да бір апатқа ұшыраса, үлкендерден гөрі бұғанасы әлі қатпаған бала көбірек зардап шегеді. Тіпті автомашина оқыстан тежегішті

басса да, бала жарақат алуы мүмкін. Осы жерде баланы ұстау құралының пайдасы көп екені айтпасақ та түсінікті. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша мұндай қондырғылардың болуы жол апаты кезіндегі бала өлімін – 54 пайызға, жарақат алуын

отырады екен. Жалпы алғанда, экономикаға қаржы жұмсаудың қайтарымы бар, тәуекелі де аз. Тілге тиек болып отырған 30 млрд теңгенің бәрі тек осы жобаларға ғана жұмсалмайды. Қалған қаржыны 2016-2017 жылдардағы экономикалық өсімді ынталандыруға бағыттау көзделген. Бұл банктік депозиттен әлдеқайда тиімді, әлдеқайда сенімді екенін кез келген экономист, қаржы саласының маманы айтып бере алады.

ИНВЕСТИЦИЯЛАУ ТИІМДІ ЖОЛ

ЭКСПО қалашығы аумағындағы МEGA Silk Way сауда-ойын-

– 76 пайызға, денсаулығына ауыр зиян келтіруді 92 пайызға азайтады екен. ІІД Жергілікті полиция қызметінің инспекторы Ләззәт Бисембаеваның айтуынша, 12 жасқа дейінгі балаларды тек арнайы ұстау құрылғысымен немесе қауіпсіздік белдігі, көлік құралының конструкциясында көзделген өзге де құралдар болған кезде ғана көлікте алып жүруге болады. Ал механикалық көлік құралының алдыңғы орын дығында балаларды арнайы ұстау құрылғысы болмаса, отырғызуға болмайды.

сауық орталығы құры лысына «Бәйтерек Девелопмент» АҚ арқылы Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан 15 млрд теңге бөлінгенде, жұртшылық бір шу ете қалғаны белгілі. Осы мәселеге қатысты арнайы брифинг өткізген Қазақстан Даму банкі төрағасы Болат Жәмішев бұл қаржының 16,5 пайызбен несиеге беріліп отырғанын түсіндіріп берген еді.

– Негізінде қордағы қаржы тиімді жобаларға инвестицияланып отыруы керек. Әйтпесе, қаржы құнсызданады. Сол себептен БЖЗҚ бізге осынша мөлшердегі қаржыны инвестициялады. Оның бәрі туристік жобаға бағытталып жатыр. Туризм – табысты сала екенін өздеріңіз білесіздер. Бұған қоса, Қазақстан Даму банкі – зайырлы деңгейдегі қаржылық құрылым. Яғни, инвестиция үшін сенімді әрі тиімді нысан саналамыз. Біз мемлекеттік бағдарламаларға сай ауқымды жобаларды қаржыландырамыз. Еліміздегі екінші деңгейдегі банктердің оған шамасы жетпейді. Егер біздегі банктердің бұған шамасы жететін болса, біз онда мұндай жобалармен айналыспаған болар едік, – деп түсіндірді Болат Бидахметұлы. Инвестиция дегеннен шығады, БЖЗҚ-ғы қаржысы құнды қағаздар нарығында да үнемі инвестицияланып отырады. Қордағы ақшаның құнын жоғалтпай, өсімін еселеп, 6 трлн теңгеден асыру – тиімді инвестицияның жемісі. Ұлттық Банк таратқан мәліметке қарағанда, қордағы жалпы қаржының 42,5 пайызы Қаржы министрлігінің бағалы қағаздарына инвестицияланса, 39 пайызы Қазақстан Республикасының басқа да имитенттерінің бағалы қағаздарына инвестиция ретінде бағытталған. Бұған қоса, он пайызы шетелдік имитенттердің бағалы қағазына инвестицияланған. Осылайша ұлттық валюта бағамындағы өзгеріс еңсеріліп отырса керек. Бұдан зейнетақы қорындағы қаржы тиімді басқарылып жатқанын бағамдауға болатындай. Меңдолла ШАМҰРАТОВ

Заңның осы талабын бұзған дарға 5 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салынады. Жыл басынан бері ережені елемеген 520-дан астам жүргізуші әкімшілік жауапкершілікке тартылған екен. Әрине, бәріміздің барымыз да, бағымыз да – баламыз. Сондықтан көліктегі ең қадірлі жолаушымыздың қауіпсіздігі бәрінен де жоғары тұруы керектігін жүргізушілер әрдайым есте сақтағаны ләзім. Қымбат НҰРҒАЛИ

www.astana-akshamy.kz №100 (3452) 30/08/2016

РЕСМИЕТ

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА Астана қаласының әкімдігі 2016 жылғы 15 қыркүйекте сағат 10.00-де Бейбітшілік көшесі, 11, 2-қабат, № 221 кабинет мекенжайы бойынша кестеге сәйкес Астана қаласы, Сауран 5/1 «№59 мектеплицейі» ММ аумағында кейін сатып алу құқығынсыз сенімгерлік басқаруға спорт алаңын беру бойынша тендер өткізеді. № р/с

Объектінің атауы

Жалпы ауданы (ш.м.)

Теңгерімдік құны

1

Спорт алаңы

2856,7

2 342 398

ТЕНДЕР ШАРТТАРЫ 1) Беру мерзімі 10 жыл; 2) Сенімгер басқарма келесі сипаттамалар бойынша ғимаратты жабық футбол алаңына қайта жабдықтау қажет: - өрт-күзет дабылы магниттік байланыс құрылғысымен, аккумуляторлық батареямен, қозғалыс детекторымен, дабыл түймешесі, өрт-түтін құрылғысымен, желілік хабарландырушы, күзет-радиотапсырушы құрылғымен қамтамасыз етілуі қажет; - объектінің бейнебақылауы көшедегі антивандалдық камерамен, 8 арналы бейнетіркеуші, қатты диск, LCD мониторымен жабдықталу қажет; - объект сәйкес ережелер және техникалық қауіпсіздігі сақталған электрмен қамтамасыз етілуі қажет; - объект спорт түрі бойынша республикалық және халықаралық талаптарға, қауіпсіздік талаптарына, барлық құрылыс нормалары мен қағидаларына сәйкес келу қажет; - объектіні тиісті тәртіппен қамтамасыз ету, объектіге немесе соның ішіндегі коммуникацияға нұқсан келуіне немесе әкелетін іс-әрекеттерді болдырмау, қоршаған ортаны қорғау, санитарлық нормаларды және өртке қарсы ережелерді сақтау; 3) Сенімгер басқарма келісімшартқа отырған сәттен 30 күн ішінде өнімді жеткізуші немесе теңгерімді ұстаушымен коммуналдық және басқа да қызметтермен келісімшартқа отыру; 4) Екі жақты келісім тәртібінде эксплуатациялық ұйымдар өкілдерін (ПИК, ПК, ЖШС, МКҚК) инженерлік және коммуникациялық желілерге қол жетімділігін қамтамасыз ету; 5) Сенімгер басқарманың келісімшарты әділет органының міндетті мемлекеттік тіркеуінен өту қажет; 6) Объектіні қайта жабдықтау және дамыту бойынша егжей-тегжейлі бизнес-жоспарын ұсыну; 7) Бекітілген бизнес-жоспарға сәйкес жасалған жұмыс туралы тоқсандық есеп беру; 8) Сенімді басқармаға объектіні тапсыру кезінде пайда болатын салықтық міндеттемелерді төлеу. Ғимаратқа қойылатын талаптар: Құрылыс кешенінің құрылысын ұқсас ғимараттар құрылысында тәжірибесі бар мердігер жүргізу қажет. Ғимарат қаңқасы және жабыны Астана қаласының желді және қарлы жүктемесіне сәйкес есептелу қажет. Спорт кешенінің көлемі ұзындығы 103 метр, ені 24 метрден аспау қажет. Кешен жасанды газоны бар 2 жабық кіші футбол алаңынан болу қажет. Футбол алаңдарының көлемі 20-да 40 метр болу қажет. Сонымен қатар, кешенде душ кабиналары және дәретханамен қамтамасыз етілген 2 немесе одан да көп киім шешетін бөлмесі болу қажет. Ғимараттың материалына қойылатын талаптар: Футбол алаңдарының қаңқасы сенімділік үшін метал конструкцияларынан жасалуы және фундаментке бекітілуі қажет. Алаңдардың қаңқа жабыны қаланың ауа-райы жағдайларына байланысты жылдық пайдалану үшін арнайы тенттік поливинилхлорид матасынан дайындалу қажет. Алаңдардан бөлек қосымша ғимараттардың қабырғалары (киім шешетін бөлме және т.б.) сэндвич панелдерінен және кірпіштен тұрғызылуы мүмкін. Футбол алаңдары жасанды газонмен төселу қажет. ТЕНДЕРДІ ӨТКІЗУ ЕРЕЖЕЛЕРІ: Конкурста қатысу үшін ұсыныстар конкурсты өткізу күні қатысушылардың қатысуымен комиссиялы түрде ашылатын жабық конвертте ұсынылады. Тендерге қатысу үшін қатысушыға сенімгерлік басқару ұйымдастырушысымен қойылған мерзім ішінде келесіні ұсыну қажет: 1) тендерге қатысушыны тендер жеңімпазы деп жариялаған жағдайда тендердің шарты бойынша келісім шартты жасауға жазбаша міндеттемесін білдіретін тендерге қатысу өтінімін; 2) басқа құжаттардан бөлек желімделген конвертте тендерге байланысты құжаттаманы қоса бере отырып, жазбаша түрде тендер шарттары бойынша ұсыныстарды; 3) тендер жарияланған күннен кейін берілген анықтаманы берген күннің алдындағы үш айдан астам созылатын тендерге қатысушы міндеттемелерінің барлық түрлері бойынша банк (банк филиалы) алдында мерзімі өткен берешектің жоқ екендігі туралы банктің (банк филиалының) қол қойылған және мөр басылған (электронды цифрлық қолтаңба) анықтамасының түпнұсқасы. Егер әлеуетті қатысушы екінші деңгейдегі бірнеше банктің немесе филиалдарының, сондай-ақ шетел банкінің клиенті болып табылған жағдайда, осындай банктердің әрқайсысынан анықтама ұсынылады; 4) Қазақстан Республикасының заңнамасында міндетті аудит жүргізу белгіленген заңды тұлғалардың соңғы қаржы жылындағы аудиторлық есебін; 5) салыстырып тексеру үшін түпнұсқасын міндетті түрде ұсына отырып, заңды тұлғаны мемлекеттік

тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің көшірмесін немесе көрсетілген құжаттың нотариат куәландырған көшірмесін не заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы анықтаманы; 6) жарғының нотариат куәландырылған көшірмесін немесе салыстырып тексеру үшін түпнұсқаны міндетті түрде ұсына отырып, жарғы көшірмесін ұсынады. Шетелдік заңды тұлғалар құрылтай құжаттарын мемлекеттік және орыс тілдерінде нотариат куәландырған аудармасымен ұсынады; 7) тендер жарияланған күннен кейін берілген, үш ай бұрын салық берешегінің, міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары мен әлеуметтік аударымдар бойынша берешегінің жоқ екені туралы (Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес төлеу мерзімі ұзартылған жағдайларды қоспағанда) тиісті салық органының қол қойылған және мөрі (электронды цифрлық қолтаңбасы) бар анықтамасының түпнұсқасын немесе электронды көшірмесін; 8) мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару құрылтайшысының депозиттік шотына кепілдік жарнаны аудару туралы төлем тапсырмасының немесе түбіртегінің (жеке тұлға үшін) түпнұсқасын; 9) тендерге әлеуетті қатысушы өкілінің, оның ішінде кепілдік жарнаны енгізген өкілдің өкілеттіктерін куәландыратын құжатты (жеке куәлікті, паспортты (шетелдік азаматтар үшін) немесе уақытша жеке куәлікті ұсынған жағдайда жарамды); 10) әлеуетті қатысушының ақпараттық хабарламада көрсетілген сенімгерлік басқаруға қойылатын талаптарға сәйкестігін растайтын құжаттарды ұсынуы қажет. Жеке тұлға болып табылатын тендерге әлеуетті қатысушы 1), 2), 8), 10) тармақшаларында көзделген құжаттарды, сондай-ақ: - жеке куәліктің, паспорттың (шетелдік азаматтар үшін) немесе ішкі істер органдары берген уақытша жеке куәліктің көшірмесін; - жеке кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің (жеке кәсіпкер үшін). Өтінім жоғарыда көрсетілген құжаттары қоса берілген тендерлік құжаттамада белгіленген талаптар мен шарттарға сәйкес жасалынады. Тендердің шарттары бойынша қатысушының ұсыныстары желімделген конвертте беріледі. Өтінімді қабылдаған кезде сенімгерлік басқару ұйымдастырушысы желімделген конверттегі құжаттардан басқа құжаттардың толық болуын тексереді. Құжаттар жоғарыда көрсетілген талаптарға сәйкес болмаған жағдайда сенімгерлік басқару ұйымдастырушысы өтінімді қабылдаудан және тіркеуден бас тартады. Тендерге қатысуға ықылас білдірген тұлғаларды тіркеу тіркеу журналында көрсетіледі. Тендерге қатысушыларды тіркеу хабарламаны жарияланған күннен бастап жүргізіледі және тендер басталғанға дейін жиырма төрт сағат бұрын аяқталады. Ең жақсы және тендерлік құжаттаманың барлық талаптарына сай келетін жобаны ұсынған тендердің қатысушысы тендердің жеңімпазы деп танылады. Тендерге тіркелген қатысушылар екеуден аз болған жағдайда, тендерлік комиссия желімделген конвертті ашпайды. Тендер өткізілмеді деп танылғаннан кейін барлық ұсынылған құжаттар қатысушының жазбаша сұрауы бойынша оған қайтарылады. Тендерде жеңіліп қалған қатысушыға кепілдікті жарна тендерге қатысушымен деректемелерді көрсете отырып берген кепілдікті қайтару туралы өтінімін берген күннен бастап он күннен кешіктірмей қайтарылады. Кепілдікті жарна қатысушыларға мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару ұйымдастырушысымен олар тендерді өткізу күніне дейін кемінде үш күнтізбелік күн қалған кезде қатысудан бас тартқан жадайда қайтарылмайды. Тендердің нәтижелері туралы хаттамаға немесе келісімшартқа қол қоюдан бас тартқан жағдайда тендердің жеңімпазы салған кепілдікті жарнадан айырылады. Келісімшарт тендердің жеңімпазымен сенімгерлік басқару ұйымдастырушысының басшысымен немесе оның міндетін атқарушымен хаттамаға қол қойған күннен бастап он күннен кешіктірмей жасалуы тиіс. Кепілдікті жарнаның көлемі нысанның нарықтық бағасынан 3% көлемінде белгіленген. Кепілдікті жарна қолма-қол ақшасыз «Астана қаласының коммуналдық мүлік және мемлекеттік сатып алу басқармасы» ММ-нің Код 3980001, РНН 620 300 404 416, БИН 141 240 027 811 КАТО 711 310 000, ИИК KZ22070102KSN6201000. БИК KKMFKZ2A, Комитет Казначейства МФ РК, реквизиті бойынша есеп-шотына аударылуы тиіс. Тендерге қатысуға өтінімдер ақпараттық хабарламаны жариялаған күннен бастап Астана қаласы, Бейбітшілік көшесі, 11 мекенжайы бойынша 646 кабинетінде қабылданып, тендер болар алдында 24 сағат бұрын аяқталады. Қосымша ақпарат және анықтама +7 (7172) 55 68 04 телефоны бойынша ұсынылады.

11

«УӘКІЛЕТТІ ҰЙЫМДАРҒА ҚОЛМА-ҚОЛ ШЕТЕЛ ВАЛЮТАСЫМЕН АЙЫРБАСТАУ ОПЕРАЦИЯ ЛАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ БОЙЫНША ҚЫЗМЕТТІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУҒА ЛИЦЕНЗИЯ БЕРУ» МЕМЛЕКЕТТІК КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТІ Қазақстан Респуб ли касының Ұлттық Банкі көрсететін мемлекеттік қызметінің бір түрі уәкілетті ұйымдарға қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензия беру болып табылады. Мемлекеттік қызмет көрсету стандарттары Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 30 сәуірде № 71 қаулысымен бекітілген. Бұл ретте Ұлттық Банктің көрсететін мемлекеттік қызметтері халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы көрсетілмейді (2016 жылдың 1 наурызынан бастап «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы арқылы). Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензияға өтініш беру www.egov.kz «Электронды үкімет» веб-порталы арқылы жүзеге асырылады, оның ішінде осы қызметті алуға қажетті барлық құжаттар тізбесі бар. Көрсетілген веб-порталда тіркелу үшін қызметінің ерекше түрі қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ұйымдық-құқықтық нысандағы заңды тұлғаның цифрлық қолтаңбасы болуы қажеттігін атап өтуге тиіспіз. Сонымен бірге ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда көрсетілетін қызметті беруші көрсетілетін қызметті алушының

құжаттары Ұлттық Банктің аумақтық филиалына түскен күннен бастап 2 (екі) жұмыс күн ішінде өтінішті одан әрі қараудан жазбаша дәлелді бас тартады. Мемлекеттік қызмет заңды тұлғаларға ақылы негізде көрсетіледі. Мемлекеттік қызметті алу барысында өтінішті тапсыруға дейін қызметтің жекелеген түрлерімен айналысу құқығы үшін 40 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде лицензиялық алым төленеді. Мемлекеттік қызмет көрсетудің мерзімі, көрсетілетін қызметті берушіге құжаттар топтамасы тапсырылған сәттен бастап, сондай-ақ порталға өтініш берген кезде – 28 (жиырма сегіз) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады. Уәкілетті ұйымның айырбастау пунктін оның үй-жайына және техникалық жабдықталуына қойылатын талаптарға сәйкес келуін тексеруді мемлекеттік көрсетілетін қызметті беруге дейін жүргізеді. Мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесі көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» көрсетілетін қызметті берушінің уәкілетті адамының электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған электрондық құжат нысанында жіберіледі. А.ШАКЕНОВ, «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі» РММ Орталық филиалы (Астана қаласы) валюталық операцияларды бақылау бөлімінің жетекші-маман экономисі

ÝÂÀÊÓÀÖÈß ÊÅDzÍÄÅ ÍÅ ²ÑÒÅÓ ÊÅÐÅÊ? «Эвакуация туралы ақпарат түскен кезде не істеу керек, осы жөнінде білгім келеді» деген газетіміздің оқырманы жолдаған сұраққа Астана қаласының прокуратурасы басқармасының 1-ші бөлім прокуроры С.Жанәбілов жауап береді: –Төтенше жағдайлар кезінде халықты қорғаудың негізгі тәсілдерінің бірі – эвакуация. Халықты эвакуациялау уақыты мен мерзіміне байланысты алдын ала (алдын) және жедел (кідіріссіз) түрлерге бөлінеді. Эвакуация туралы хабарды үйде естіген жағдайда: ауа райына сай киініп, құжаттарыңызды, ақшаңызды, құндылықтарыңызды алыңыз; Астана қаласы әкімдігінің «№83 мектеп-гимназия» КММ 2016ж. 29 тамызындағы 1-4 сынып оқушыларды және аз қамтылған отбасылар санынан қатты мұқтаж оқушыларды ыстық тамақпен ұйымдастыру бойынша қызметтерді берушіні таңдау жөніндегі бойынша көрсетілетін қызметтерді берушілерді таңдау конкурс қорытындысы негізінде ШЕШТІ: Утопергенова С.С. ЖК жеңімпаз деп есептелсін. Конкурс бағасы ҚҚС-сыз 6 867 432,00 (алты миллион сегіз жүз алпыс жеті мың төрт жүз отыз екі) теңге 00 тиынды құрайды.

электр қуатын, газды, суды, пеш пен алауошақтағы отты өшіріңіз; эвакуация кезінде қарттар мен ауыр сырқатты адамдарға жәрдем етіңіз; кіретін есікті құлыптап жауып кетіңіз; ғимараттан алшақтап тұрып эвакуаторшының командаларын орындаңыз (эвакуацияны жетекші ететін тұлға), тастанды жайға жауапты тұлғалардың келісімінен кейін ғана оралыңыз. Дұрыс және оперативті іс-әрекеттер ғана Сіздің және айналаңыздағы адамдардың өмірін сақтап қалатынын әсте ұмытпаңыз.

Астана қаласы әкімдігінің «№5 БЖМОРСМ» МКҚК волейбол, гандбол, баскетбол және регби секцияларына 8-11 жастағы ер және қыз балаларды қабылдайды. Жаттығулар тегін өткізіледі. Телефон: 23-70-28.

Астана қаласы әкімдігінің «№9 Балалар мен жасөспірімдердің спорт мектебі» МКҚК балаларды келесі спорттық секцияларға ақысыз негізде қабылдайды: Садақ ату -11-13 жастан, нысана ату -12-14 жастан, стенд ату -12-14 жастан, семсерлесу - 8-10 жастан, үстел теннисі - 6-8 жастан, қазіргі бессайыс -10-12 жастан, жеңіл атлетика - 9-11 жастан. Анықтама телефондары: 8(7172) 38-18-03, е-mail:dussh_9@mail.ru

12

№100 (3452) 30/08/2016 www.astana-akshamy.kz

ҚОҒАМ

САУАПТЫ ІСКЕ СЕП БОЛДЫ А����������� ����� ����� ���� Б������ �������� ��������� ���� �������. «C������ T��� �� B������» ��� ������� ��� ����� ������� �������� ��������� ��������������, ���� 500-��� ���� �������.

і т т ә т е д і Сәнд Ө���� ������� ������� «А���» ���������� ������ ������ «A����� ���� ��� ������� ��������» ���� ����� ��� ��� ��������� ����. Фестиваль елордада осымен екінші рет ұйымдастырылып отыр. Алғашқы жылы тек тағам фестивалі болса, екінші рет оған әдемілік әлемі қосылды. Мұндағы мақсат – отандық кәсіпорынды қолдап, ел экономикасына серпін беру, сонымен қатар демалыс күндері қалалықтардың жақсы тынығуына жағдай жасау. Шара кезінде жұртшылық әртүрлі кәсіпорындар ұсынған тәтті тағамдардан ауыз тиіп, сән әлемінің соңғы үлгілерімен танысты. Талғам таразыға салынған фестиваль бірнеше аймақтарға бөлінді. Айталық, «Астаналық» деп ата-

латын аймақта ас үйге арналған заттардың бәрін көруге болады. «Көк базарда» 20 отандық өндіруші табиғи өнімдерін ұсынды. «Жерұйық» секторында стритфуд саласындағы қызықты стартап-жобалар қойылды. Осы жоба арқылы адамдарға фастфуд пен стритфудтың айырмашылығы түсіндіріліп, келушілерге тез дайындалатын тәтті тағам ұсынылды. Ал «Pop Up Shop Astana» аймағында қонақтар дизайнерлік киімкешектер, әшекейлер, интерьер заттары жәрмеңкесін және көркемдік галереяны аралады. «Кинотеатр» секторында қазіргі заманғы фильмдер көрсетілсе, «Чиллаут» аймағында көпшілік жайлы ортада кофе ішіп, тынығуға мүмкіндік алды. «Адамның денсаулығы дұрыс тамақтануға тікелей байланыс ты.

Сондықтан біз фестиваль кезінде қалай дұрыс тамақтану керек, қандай тамақ пайдалы, азық-түлік сатып алған кезде неге мән беру қажет секілді көптеген мәселелерге жұртшылықтың көңілін ауда руға тырыстық» дейді «Astana food and fashion festival» атты шараның ұйымдастырушысы Әлия Сапарова. Бұл ғана емес, «Арай» саябағының өзінде де астаналықтардың демалысын дұрыс ұйымдастыруға арналған қызықтар жетерлік. Ендеше, демалыста таза ауада демалғыңыз келсе, саябақта серуендеуге әбден болады. Жоғарыда аталған фестиваль бағдарламасы аясындағы шаралар көрме өткеннен кейін де жұмыс істейтінін естеріңізге саламыз. Соның аясында серіктестердің қызмет көрсету сапасына мониторинг жасау, жаңа әріптестерді шараға тарту сынды жұмыстар жүргізілмек.

ТҮРКІСТАННАН ЖЕТКЕН ТАРИХ А��������� Ұ����� ������� Т������������� 25 ��������� �������� Қ��� А���� Я���� �������� Х���������� �����-����� ������������ ������������� «Ұ�� Д��� ������» ���� ����� ������� ������. Игі шараның мақсаты – Ұлы Даланың тарихи оқиғалары мен ел тағдырындағы орны бар тұлғаларды көркемдеп, жастарды отансүйгіштікке баулып, олардың жаңа тарихи көзқарастарын қалыптастыруды көздеген. Көрмеге Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің оқытушылары мен магистранттары жасаған 40 туынды қойылды. Ол «Ұлы Даланың ұлы тұлғалары» және «Ұлы Даланың

Ãàçåò Қàçàқñòàí Ðåñïóáëèêàñûíûң Инвестициялар және даму ìèíèñòðëiãi, байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитетінде 27.01.2016 æ. òiðêåëiï, №15805-Ã êóәëiãi áåðiëãåí. Меншік иесі: «Астана ақшамы» газетінің редакциясы» ЖШС

ұлы оқиғалары мен құбылыстары» деген екі бөлімнен құралған. Картиналардың тақырыптары да мұқият таңдалған. Әсіресе, «Ботай елді мекені», «Қазақ даласындағы аң аулау өнерінен көрініс», «Сақ басшысы – Алтын адамды жерлеу рәсімі», «Отырар моншасы», «Тайқазан», «Отырар кітап ханасы», «Қожа Ахмет Ясауи кесе несінің құрылысы» секілді туын дылардан бір замандардағы асыл бабала ры -

Директор — Сәуле СМАҒҰЛОВА Директордың орынбасарыБас редактор — Зейін ӘЛІПБЕК «Àñòàíà àқøàìû» ãàçåòiнде жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды.

Қалыптасқан дәстүр бойынша аталмыш шеруге Олимпиада чемпионы, ҚР еңбек сіңірген спорт шебері, «Astana Pro Team» командасының бас менеджері Александр Винокуров жетекшілік етті. Велошеруге қатысушылар демалыс аймағындағы көрікті жолдың бойымен жүріп, 30 шақырымды артқа тастады. Оларды қолдауға ҚР Мәдениет және спорт министрі Арыстанбек Мұхамедиұлы, Олимпиада жүлдегерлері Данияр Елеусінов, Гүзел Манюрова, Василий Левит, Илья Ильин және Серік Сәпиев, «Astana Pro Team» командасы құрамында 2010 жылдан бері өнер көрсететін кәсіби велошабандоз Паоло Тиралонго, сондай-ақ отандық және шетелдік шоу-бизнес жұлдыздары келді. Қайырымдылық акциясы барысында аукцион да ойнатылды. Онда бокстан орта салмақтағы әлем чемпионы – жерлесіміз Геннадий Головкиннің қолғабы 8 миллион теңгеге, 200 метрге жүзуден Олимпиада чемпионы Дмитрий Баландиннің футболкасы 1 миллион 450 мың теңгеге, бокстан Олимпиада чемпионы Серік Сәпиевтің қолғабы 1 миллион 950 мың теңгеге сатылды. Ең қымбат лот мүмкіндігі шектеулі балалардың қолынан шыққан туындылар болды. Үш сурет 11 миллион теңгеге бағаланды. Жалпы, осынау үлкен шарадан 100 миллион теңгеден аса қаржы жиналды. Оның бәрі түгелімен медициналық көмекке мұқтаж бүлдіршіндердің емдомына жұмсалады. Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ

мыздың қолдарынан шыққан мәдени ескерткіштерден өркениетті елдің үлгісін көргендей болдық. Сондайақ, елі мен жері үшін алтын басын бәйгеге тігіп, туған елдің іргесін бекемдеген тұғыры биік тұлғалардың портреттері де көрген жанды қызықтырмай қоймайды. Қысқасы, аталған шарадан Ұлы Даланың тарихын терең тани аласыз. Көрме 25 қыркүйекке дейін жалғасады. Азамат ЕСЕНЖОЛ

Ðåäàêöèÿ қîëæàçáà èåëåðiíiң ïiêiðëåði ìåí êөçқàðàñûí áөëiñói øàðò åìåñ. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауап береді. Ãàçåò «Àñòàíà àқøàìû» ãàçåòi ðåäàêöèÿñûíûң êîìïüþòåðëiê îðòàëûғûíäà òåðiëiï, қàòòàëäû. Таралымы 15 000 Тапсырыс №100 Баспахана: Àñòàíà қàëàñû, А.Æұáàíîâ êөøåñi, 24/1 «Èçäàòåëüñòâî ÁÌ» ÆØÑ

Редакция мåêåíæàéû: 010000, Àñòàíà қàëàñû, Достық êөøåñi, 13. astana.akshamy@mail.ru Қàáûëäàó áөëìåñi: òåë.: +7 (7172)703-305, ôàêñ: +7 (7172) 703-312. Тілшілер бөлімі: 70-32-17. Жарнама: 70-33-06. va-reklama@mail.ru