44_ by Astana akshamy

www.astana-akshamy.kz ǍǁǅǍǁǉƽƲ

͐ (3396) 19/04/2016

ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÌÜĭ ĭÏĩÁÍÅÜĭ ÒÁàÒÉ ÄÁÈÆÓ ÇÜÌĩÜ ĭÁÈÁÎÎÁÎ ÂÁÒÓÁÐ ÙÜĩÁÅÜ

˞˟ˮ˳˘˶ˬ́೪ ˳˘೪˵˘˶ ˳˘ˬ˘˳́ ʹ ೪˘ˬ˘ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ ೪́ˣ˭˟˵˧ˮ˧೮ ˙˘˳́˭ ˙˘೦́˵́͘ ˑ˪˯ˮ˯˭ˤ˪˘ˬ́೪ ˢ˘೦˞˘˥˞́೮ ೪ˤ́ˮ˞́೦́ˮ˘ ೪˘˲˘˭˘˳˵˘ˮ ˭˟˞ˤ˻ˤˮ˘ ˳˘ˬ˘˳́ˮ ೪˘˲ˢ́ˬ˘ˮ˞́˲˶ ˢ́ˬ ˳˘˥́ˮ ˘˲˵́˱ ˪˟ˬ˟˞˧

2 ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ˭˘˭́˲ ˘˥́ˮ́೮ ˳˯೮́ˮ˘ ˞˟˥˧ˮ ϵϭϬ ˯˲́ˮ˞́೪ ˘೪́ˬ́ ˪഑ˬ˧˪ ˵೵˲˘೦́ ˘˾́ˬ˘˞́

5 ͨ౭ˬ˵ ೵˱˘˥́ͩ ˘˥˞˘˲́ˮ́೮ ೪˯ˮ˘೦́ ʹ ˢ˘ˣ˶˾͕́ ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˳́˥ ˬ́೪˵́೮ ˬ˘˶˲˟˘˵́ ʤˬ˞˘ˮ ˁ˭˘˥́ˬ

6-7

ЖОЛАҚЫ ТӨЛЕУДІҢ ЖАҢА ЖҮЙЕСІ ʶ೴ˮˮ˟ˮͲ˪೴ˮ˛˟ ˢ˘ˮ˞˘ˮ೦˘ˮ͕ ˺˘ˬ೪́ ˪഑˙˟˥˛˟ˮ ೪˘ˬ˘ˮ́೮ ೪˘˥ˮ˘೦˘ˮ ˵˧˲˾˧ˬ˧˛˧ ˢ˯ˬ ˙˯˥́ˮ˘ˮ ˙˘˥Ͳ ೪˘ˬ˘˞́͘ ʶ˟˥˧ˮ˛˧ ˢ́ˬ˞˘˲́ ˟ˬ˯˲˞˘ˮ́೮ ˪഑˾˟˳˧˭˟ˮ ೪˯˳˘ ˪഑ˬ˧˪˵˟˲˧ˮ˧೮ ˞˟ ˢ˘೮˘˲˶́ ʹ ˧ˬ˛˟˲˧ˬ˟˶˞˧೮ ˪഑˲˧ˮ˧˳˧͘ ˃˯ˣ́೦́ ˢ˟˵˪˟ˮ ˘˚˵˯˙˶˳˵˘˲˞́೮ ˳˘ˮ́ ˘ˣ˘˥́˱͕ ˢ˯ˬ˘˶˾́ˬ˘˲˞́೮ ˶˘೪́˵́ˮ ೴ˮ˟˭˞˟˶˛˟ ˞˟ ˪഑˱ ˭ഉˮ ˙˟˲˧ˬ˧˱ ˢ˘˵́˲͘ ʫˮ˞˧ ˙˧˲˘ˣ˞˘ˮ ˙˟˲˧ ˟ˬ ˘˶ˣ́ˮ˞˘ ˢ೴˲˛˟ˮ ˢ˯ˬ˘೪́ ˵഑ˬ˟˶˞˧೮ ̃ˬ˟˪˵˲˯ˮͲ ˞́ ˢ೴˥˟˳˧ˮ˧೮ ˢ೴ˣ˟˛˟ ˘˳˘˵́ˮ ˳ഉ˵˧ ˞˟ ˵˘̆˱ ೪˘ˬ˞́͘

Ϯϯ ˳ഉ˶˧˲ ʹ

ˢ˘ˬ˱́೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˳˟ˮ˙˧ˬ˧˪

МЕРЕКЕЛЕР ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ЕЛОРДА ʥ೴˛˧ˮ ʤ˳˵˘ˮ˘ ˭˘˭́˲ ˭˟˲˟˪˟ˬ˟˲˧ˮ˟ ˞˘˥́ˮ˞́೪೪˘ ˪˧˲˧˳˟˞˧͘ ʥ˘˳˵́ ˘ˬ˘೮˞˘˲˞˘ ˳˘˺ˮ˘ ೪೵˲˶ ˭˟ˮ ˯ˮ́ ˪഑˲˪˟˭˞˟˶ ˢ೵˭́˳˵˘˲͕́ ೪˘ˬ˘ˮ́ ˭˟˲˟˪˟ˬ˧˪ ˙˟Ͳ ˣ˟ˮ˞˧˲˶ ˙˘˳˵˘ˬ˘˞́͘ ʤˬ͕ ˭˘˭́˲˞́೮ ˘ˬ೦˘˾೪́ ˭˟˥˲˘˭́ ʹ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˺˘ˬ೪́ˮ́೮ ˙˧˲ˬ˧˛˧ ˪೴ˮ˧ ౢ˘ˣ˘೪ ˟ˬ˧ ˘ˬ˘೮́ˮ˞˘ ˪˟೮˧ˮ˟ˮ ˵˯˥ˬ˘ˮ˘˞́͘

1 мамырда алаңда елорданың өнер ұжымдарының қатысуымен концерт өтеді. Бас-аяғы 450 әртіс Астана тұрғындары мен қала қонақтарының көңілін көтереді. Бұған қоса халықтық серуендер ұйым дастырылып, этномәдени

бірлестіктердің 300-ден астам өкілі ұлттық тағамдарды ұсынады. Ол үшін ұзындығы 50 метр болатын мерекелік дастарқан жайылады. Сондай-ақ, бірлік пен татулық мерекесі құрметіне мерекелік сауда жүргізіліп, жазғы дәмханалар

жұмыс істейді. Қазақ елі алаңында басты сахнаға қосымша тағы екі сахна құрылып, өнерпаздар көрермендердің құлақ құрышын қандырып, спортшылар делебесін қоздырады. Осы алаңға 100 мыңға жуық халық жиналады деп күтілуде.

www.astana-akshamy.kz

·ĚÆ·Ç·É ·ęÒÄÒ

È½ÉÄÀ ¸ÉÊ¸Å¸ ÆÇ¼¾¿»¼ÄÉ

ЖЕДЕЛ ЖӘРДЕМ ЖЕТІЛДІРІЛЕДІ

Елбасы Эквадор Республикасының Президенті Рафаэль Корреаға көңіл айту жеделхатын жолдады. Жеделхатта Эквадордағы жер сілкінісі салдарынан көптеген адамның қаза болғаны туралы хабарды Қазақстан халқының зор күйзеліспен қабылдағаны атап өтілген. Мемлекеттік хатшы Гүлшара Әбдіқалықова қазақ халқының аса көрнекті қоғам және саясат қайраткері Әлихан Бөкейхановтың туғанына 150 жыл толуына арналған «Әлихан Бөкейханов және Алаш мұрасы» атты ғылымитәжірибелік конференцияға қатысты. Іс-шара барысында «Алаш» қозғалысы жайлы деректі фильм көрсетілді. Сондай-ақ, Әлихан Бөкейхановтың өмірі мен шығармашылығы туралы кітап көрмесі өткізіліп, Мұхамеджан Сералин шығарған «Айқап» журналының дәстүр жалғасы ретіндегі жаңа нөмірінің тұсаукесер рәсімі өтті. ĝÁ°Ã¼É

Таяу 4 жылға денсаулық сақтау жүйесінде мемлекеттік-жеке меншік серіктестікті дамыту бойынша Жол картасы жасалды. Бұл туралы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі Елжан Біртанов хабарлады. «Ең алдымен біз барлық әкімшілік кедергілерді алып тастау бойынша жұмыс істеп жатырмыз. Екіншіден, медициналық қызметтер көрсетудегі қазіргі жеке секторға қолдау білдіреміз» деді министр.

ʶ˟˾˟ ೪˘ˬ˘ ˙˘˳˾́˳́ ಁ˞˧ˬ˙˟˪ ʮ˘೪˳́˙˟˪˯˚˵˧೮ ˵഑˲˘೦˘ˬ́೦́˭˟ˮ ഑˵˪˟ˮ ˘˱Ͳ ˱˘˲˘˵ ˯˵́˲́˳́ˮ˞˘ ˾˘೺˘˲˞́೮ ˞˟ˮ˳˘˶ˬ́೪ ˳˘೪˵˘˶ ˢ೴˥˟˳˧ ˢ೵˭́˳́ˮ˞˘೦́ ˪˟˭˾˧ˬ˧˪˵˟˲ ˵˘ˬ೪́ˬ˘ˮ˞́͘ Биыл елорда әкімінің халықпен есеп беру кездесуінде Денсаулық сақтау басқармасына жедел жәрдем бригадасының шақырулар бойынша жету уақытын 10 минутқа дейін азайту міндеті қойылған болатын. Жедел медициналық жәрдем қызметін модернизациялау жөніндегі кешенді жоспар аясында қалалық әкімдік барлық қолайлы жағдайды жасағанына қарамастан, жедел жәрдем жұмысында олқылықтар бар. Оған қатысты шағымдар әкімдікке әлі де болса түсіп жатыр. Тұрғындардың айтуынша, жедел көмекті күтуге көп уақыт кетеді.

ЕЛОРДАНЫҢ КӨРКІ – ТАЗАЛЫҒЫНДА

Æ·ÇÂ·Ã¼ÄÉ

Былтыр елімізде халықтың 26 пайызы немесе 4,5 миллион адам дене шынықтырумен және спортпен қамтылды. Мәжілістегі бұқаралық спортты және дене шынықтыруды дамыту тақырыбында өткен Үкімет сағатында Мәдениет және спорт министрі Арыстанбек Мұхамедиұлы осылай мәлім етті. Оның айтуынша, былтырғы жылдың қорытындысы бойынша Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Салауатты өмір салтын қалыптастыру орталықтары 33 мыңнан аса бұқаралық спорттық шаралар мен акциялар өткізді. Оның 18 мыңнан астамы ауылды жерлерде өткізілді.

Астана басшысының тапсырмасымен Жедел медициналық жәрдем стансасының қызметіне талдау жүргізілді. Соның шеңберінде қызметкерлер бригадалармен бірге шақыруларға барды. Талдау қорытындысына сәйкес, операторлардың ақпаратты кеш беруі мен кезекші ауруханаларда азаматтарды қабылдаудың сапасыз ұйымдастырылуы жөнінде ескертулер жасалды. Бұдан басқа, жедел жәрдемнің шақырулар бойынша кеш баруының объективті себептері де жетерлік. Мысалы, жолдағы кептеліс, «Bus Lane» бақыланбайтын жолақтары, тұрғын үйлер

аумағында заңсыз орнатылған шлагбаумдар аталған қызмет жұмысына кедергі келтіреді. Осыған байланысты сәулет, тұрғын үй инспекциясы басқармаларына, аудан әкімдіктері мен жергілікті полиция қызметіне ескертулерді жою бойынша тиісті тапсырмалар берілді. Отырыс барысында денсаулық сақтау саласы қала әкімдігі қызметінің басым бағыты болып қалатыны атап өтілді. Экономикалық жағдайдың қиындығына қарамастан денсаулық сақтау саласын қаржыландыру жыл сайын артып келеді. Елордада жаңа нысандар бой көтеріп, материалдық-техникалық база жақсартылуда, денсаулық сақтау саласы мамандарының біліктілігін арттыру бойынша шаралар қабылданып жатыр. Сонымен қатар, жедел жәрдем мамандарының әлеуметтік-тұрмыстық жағдайын түзеуге бағытталған қосымша шаралар қарастырылған. Елорда әкімі өзінің орынбасары Ермек Аманшаевқа барлық ауруханалар мен емханалар бойынша мұқият талдау жүргізуді және Жедел медициналық жәрдем қызметінің жұмысын бақылауға алуды тапсырды. «Егер мәселелер бар болса, оларды айтып, шешу керек. Ештеңені де жасырмаңыздар» деді Әділбек Жақсыбеков. Оның айтуынша, денсаулық сақтау жүйесінің жетілуіне қала тұрғындары өз бағасын беруі қажет. Мұнымен қоса, жиын кезінде заңсыз орнатылған сауда нысандарына қатысты мәселелер де көтерілді. Аталған объектілер шаһардың көркін бұзады. Оның үстіне, нысан иелері салық төлеуден жалтарады және оны күтіп ұстау ережелерін сақтамайды. Қала басшысы олар ды ресми тіркеу және сәйкесінше рәсімдеу мүмкіндігін қарастыруды тапсырды.

ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘೦́ ˪˯˭˭˶ˮ˘ˬ˞́೪ ೪́ˣ˭˟˵˵˟˲ Ϯϯ ˳ഉ˶˧˲˛˟ ˙˟ˬ˛˧ˬ˟ˮ˛˟ˮ ˢ˘ˬ˱́೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˳˟ˮ˙˧ˬ˧˪˪˟ ˞˘˥́ˮͲ ˞˘ˬ˶ ೴˳˵˧ˮ˞˟͘ Қазіргі кезде аудандарда ағаштар мен көшеттер отырғызатын орындар әзірленіп, гүлзарларды, көшелер мен гүлбақтарды тазалау, топырақ пен құм шығару жұмыстары жүргізілуде. Сонымен қатар, қаланы санитарлық тазарту және жерлерді гүл отырғызуға даярлау қолға алынды. – Сенбілік барысында 2200-ге жуық ірі ағаш, соның ішінде, қарағай, шырша,

қайың егіледі. Бұдан басқа, үш ауданда терек, тал, мойыл, шегіршін, шетен және долананың 13900 көшеті отырғызылады, – деді «Астана Көгалдандыру» АҚ төрағасының орынбасары Бибігүл Бектемісова. Елордадағы «Арай» саябағында, Орынбор, Ақыртас, Ғабдуллин, Уәли ханов көшелерінде, Тілендиев даңғылында жаппай ағаш отырғызылады. Көгалдандыру нысандарына инерттік материалдар, яғни, құнарлы жер, топырақ, қара топырақ қажетті мөлшерде әкелінеді. Биыл қаланы жинау мен көгал дандыру жұмыстарында шағын механикаландырылған машиналар пайдаланылатын болады. Оның басты басымдықтарының бірі – ықшамдылық пен салмағының жеңіл болуында. Бұл кеспе тастар мен жолдың жиектерін байқап тазалауға мүмкіндік береді. Айта кетерлігі, осы жылы бір жылдық гүлдердің орнына көп жылдық гүлдерді отырғызу көзделген. Жалпы ауданы 7 мың шаршы метрді құрайтын жерге 25 мың түп француз раушангүлі егіледі. Ал Астана бойынша биыл 162288 шаршы метрлік жерге гүл өсіріледі. Айтпақшы, жалпықалалық сенбілік

басталардан бір апта бұрын елордадағы ғимараттар мен қоршаулардың сыртына тұрғындарды тазалық пен тәртіпке шақыратын символдар ілінеді. Қызыл және жасыл түсті «смайлдардың» өз ерекшеліктері бар. Мәселен, сауда нүктелері немесе мекеме қасбеті лас болса, ол жерге «Мені тазалашы!» деген мәтін жазылған қызыл «смайл» орнатылады. Ал сенбілікке қатысушылардың киіміне, құрал-жабдықтарға, арнайы техникаға #SmileofAstana деген хэштег жазылған қызыл белгі жапсырылады. Іс-шараға Парламент Мәжілісінің депутаттары, қоғам қайраткерлері, еңбек ардагерлері, жекеменшік және мемлекеттік кәсіпорындардың жұмысшылары, танымал әртістер, музыканттар және спортшылар да атсалысады. Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ

www.astana-akshamy.kz

·ĚÆ·Ç·É ·ęÒÄÒ әртүрлі мәселелермен күніне 500 адам келеді. Сондай-ақ, әкім зорлық-зомбылықтың салдарынан қиын жағдайға түскен жандар паналайтын дағдарыс орталығын аралап көрді. Бұл орталық 2013 жылдың қараша айынан бері жұмыс істеп келеді. Мұнда тағдырдың тәлкегіне ұшыраған әйелдерге арнайы әлеуметтік көмек көрсетіледі. Орталықтан пана тауып, көңілі орныққан жандар кейде өз отбасына қайта оралып та жатады. Олардың балаларына тәрбиешілер мен психологтар қол ұшын беріп, ортаға бейімделіп кетуіне жағдай жасауды әсте естен шығарған емес. Дағдарыс орталығы әлеуметтік-тұрмыстық, психологиялық, медициналық және құқықтық көмек көрсетеді. Алғаш ашылған сәттен бастап, бүгінге дейін орталықтың көмегіне 329 адам жүгінген екен. Олардың 107-сі – әйелдер болса, 222сі – балалар. Мұнда келгендердің көпшілігі әлі күнге дейін орталықтың психолог-мамандарымен, әлеуметтік қызметкерлерімен тұрақты байланыс орнатқан және қиын-

ಁ˞˧ˬ˙˟˪ ʮʤౢˁˏʥʫʶʽʦ͗

ӘЛЕУМЕТТІК МІНДЕТТЕРДІ ОРЫНДАУ – БАСТЫ НАЗАРДА

ʶ˟˾˟ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ഉ˪˧˭˧ ಁ˞˧ˬ˙˟˪ ʮ˘೪˳́˙˟˪˯˚ ˟ˬ˯˲˞˘˞˘೦́ ʮ೵˭́˳˱˟ˮ ೪˘˭˵˶ ˯˲˵˘ˬ́೦͕́ ʶ೴˾ ˪഑˲˳˟˵˶ ˮ˟˭˟˳˟ ˣ˯˲ˬ́೪Ͳˣ˯˭˙́ˬ́೪ ˳˘ˬͲ ˞˘˲́ˮ˘ˮ ೪ˤ́ˮ ˢ˘೦˞˘˥೦˘ ˵˘˱ ˙˯ˬ೦˘ˮ˞˘˲ ˱˘ˮ˘ˬ˘˥˵́ˮ ˞˘೦˞˘˲́˳ ˯˲˵˘ˬ́೦́ ˢഉˮ˟ ೪˘˲˵˵˘˲ ˭˟ˮ ˭೴˛˟˞˟˪˵˟˲˛˟ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ˭˟˞ˤ˻ˤˮ˘ˬ́೪Ͳഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ˭˟Ͳ ˪˟˭˟ ˳ˤ̆೪˵́ ഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ˮ́˳˘ˮ˞˘˲˞˘ ˙˯ˬ˞́͘ – Әлеуметтік саясат және тұрғындар алдындағы әлеуметтік міндеттерді орындау – мемлекетіміз бен жергілікті атқарушы органдардың әрдайым басты назарында, – деді елорда әкімі мекемелерге күтімге алынғандармен кездесу барысында. Елорда әкімі бұл нысандарды жалғыз аралаған жоқ. Оның қасында Астана қаласы әкімінің орынбасары Андрей Лукин, Сарыарқа ауданының әкімі Павел Кулагин және Астана қалалық Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасының бастығы Ермек Оспанов болды. Олар алдымен Жұмыспен қамту орталығында барған еді. Бұл орталық бес жыл бойына тұрғындарға жұмысқа орналасуына көмектесіп келеді. Сондай-ақ, мамандарды қайта даярлау және кәсіби деңгейде оқыту курстарын да қоса жүргізеді. Биылғы жыл басынан бері орталыққа 3,3 мың адам келіп көмек сұраған. Олардың жартысы бүгінде жұмыспен қамтылған, ал

жастар практикасына білім ошақтарын тәмәмдаған 218 адам жолданған. Ал енді қоғамдық және әлеуметтік жұмыс орындарына орналасқандар саны 800-ден асады. Аталмыш орталықтың ұйымдастыруымен ай сайын өткізілетін бос жұмыс орындар жәрмеңкесі жайлы да тұрғындардың пікірі жоғары көрінеді. Орайы келгенде айта кетер жай, өткен жылы Астанада жаңа 18 мың жұмыс орны ашылуы нәтижесінде жұмыссыздық деңгейі ең төменгі деңгейге түскен. Қазіргі уақытта Жұмыспен қамту орталығы базасында 3500 жұмыс орны есепке алынған. Ал жұмыссыз ретінде тіркелгені бар болғаны 950 адам екен. Орталық мамандарының айтуынша, қазіргі уақытта елордада құрылыс саласына әрлеушілер, сылақшылар, тас қалаушылар қажет. Бұған қоса, D санатындағы жүргізушілер көп мөлшерде жетіспейтіні байқалады. Елорданың Жұмыспен қамту орталығына

қыстау кезде өздеріне қол ұшын берген жандарға дән риза. Қаладағы маңызды нысандардың бірі – қарттар мен мүгедектерге арналған медициналық-әлеуметтік мекеме. Бүгінде осында 25 пен 102 жас аралығындағы 298 адам тұрады. Оның ішінде 121-і – мүмкіндігі шектеулі жан болса, 177-сі – қарттар. Соның ішінде төрт соғыс ардагері бар. Мекемеде 12 дәрігер жұмыс істейді. Сондай-ақ, мұнда тұратындарға тәулік бойы қызмет көрсететін 25 медбике мен 44 санитар бар. Мүгедектер оңалтудың арнайы бағдарламасынан өтіп тұрады. Оған қажетті құрал-жабдықтардың бәрі бұл мекемеде бар. Бұған қоса, ұйымда спортқа да ерекше көңіл бөлінген. Осында жатқан мүмкіндігі шектеулі адамдардың ішінде үстел теннисі мен тоғызқұмалақтан еліміздің чемпиондары да бар. Ұйымда даңқ музейі мен әжелер хоры жұмыс істейді. Өнерлі қарттар қазіргі таңда Жеңістің 71 жылдығына айрықша серпінмен дайындалуда. Былтыр Астана қаласында 100 мыңдай адам әртүрлі әлеуметтік қолдауларға ие болғанын атап өткеніміз жөн.

МЕРЕКЕЛЕР ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ЕЛОРДА

(Басы 1-бетте) «Бәйтерек» монументі маңында, «Студенттік» саябағында, Есіл өзені жағалауында да халықтық серуендер

өтеді. Мәдени мекемелерде де мерекелерге арналған түрлі шаралар ұйымдастырылады. Жалпы алғанда 30-дан астам шара, оның ішінде концерттер, спектакльдер, көрмелер

мамыр мейрамдарына орайластырылады. Соның бірі – Конгресс-холда өтетін «Отаным менің» концерті. Әдеттегіше, қалалық алаң да мереке күндері бос болмайды. Ұйымдастырушылар бұл алаңда қала тұрғындары мен қонақ-тарына арнап ерекше бағдарлама дайындап отыр. 1 мамыр күні кешке осы жерде Қайрат Баекенов пен «Формат» тобының мерейтойлық концерті өтеді. Отан қорғаушылар күні қалалық алаң мен «Бәйтерек» монументі алдында концерттер мен халықтық серуендер ұйымдастыралады. Жеңіс күніне орай ауқымды бағдарлама әзірленді. 8 мамырда халық қаланың

ÆÎËÄÀÐ ÆӨÍÄÅË²Ï, ÊӨË²Ê ҚÎÇҒÀËÛÑÛ ØÅÊÒÅËÅÄ² Астана қаласында бірқатар жолдарға жөндеу-қалпына келтіру жұмыстары жүргізілетініне байланысты мына көшелерге көлік қозғалысы шектеледі: 1. Тәуелсіздік даңғылы: Қошқарбаев көшесінен Нәжімеденов көшесі аралығына дейінгі бөлік (асфальтбетон жабынын төсеуге байланысты көлік қозғалысы жартылай шектеледі); 2. Алматы көшесі: Сауран көшесінен Орынбор көшесіне дейінгі аралық; 3. Керей Жәнібек хандары көшелері бойынша Тұран даңғылы мен Сауран көшесіне дейінгі аралық (жол бойындағы шұңқырларды бітеуге байланысты көлік қозғалысы шектеледі); 4. Достық көшесі бойынша Тұран даңғылы мен Орынбор көшесіне дейінгі аралық; 5. Қонаев көшесі бойынша Тұран даңғылы мен Орынбор көшесіне дейінгі аралық; 6. Орынбор көшесі бойынша Сарайшық көшесінен Хусейн Бен Талал көшесіне дейін; 7. Сығанақ көшесі бойынша Тұран даңғылынан М-3 көпіріне дейінгі аралық; 8. Бейсекова көшесі бойынша Тілендиев даңғылынан Конституция көшесіне дейін; 9. Жетіген көшесі бойындағы Пушкин көшесінен Алаш тас жолына дейінгі аралық; 10. Бөгенбай даңғылы бойындағы Уәлиханов көшесінен Сарыарқа даңғылына дейін; 11. Жаңажол көшесі бойындағы Ақжол көшесінен Гоголь көшесіне дейінгі аралық; 12. Иманов көшесі бойындағы С.Рахимов көшесінен Тархан көшесіне дейінгі аралық; 13. Кенесары көшесі бойындағы Республика даңғылынан Пушкин көшесіне дейін; 14. Сабыр Рахимов көшесінің бойындағы Кенесары көшесінен Ғұмар Қараш көшесіне дейін; 15. Ғұмар Қараш көшесі бойынша Ғабдуллин көшесінен Уәлиханов көшесіне дейін; 16. Жеңіс даңғылы бойынша Кенесары көшесінен Біржан сал көшесіне дейін; 17. Интернациональный тұрғын алабынан Армандастар көшесі: Астана-Қарағанды тас жолынан Мереке көшесіне дейін; 18. Есенберлин көшесі бойынша Республика көшесінен Жеңіс даңғылына дейін; 19. Тұран даңғылы бойынша Қорғалжын тас жолынан Қонаев көшесіне дейін; 20. Сарайшық көшесінің оң жағындағы жол айырықта; 21. Тәшенов көшесі – Республика даңғылы Бұл көшелердің барлығында жөндеу жұмыстары жүргізілетініне байланысты көлік қозғалысы шектеледі. Астана қаласының полицейлері көлік жүргізушілерін бұған түсіністікпен қарап, жол жүру қозғалысын алдын ала реттеп алуды сұрайды.

орталық зиратына барып, соғыста алған жарақаттардан қайтыс болған жеңіс жауынгерлерінің рухына тағзым етеді. Сол күні Бейбітшілік және келісім сарайында «Отан деп соққан жүрегім» концерті өтеді. 9 мамыр күні «Отан қорғаушылар» монументіне гүл шоқтарын қою рәсімі жасалады. Бұдан соң жылдағы дәстүрге сай сол маңнан және «Студенттік» саябағында тігілген шатырлар қалашығында соғыс ардагерлері мен тыл еңбеккерлеріне мерекелік дастарқан жайылады. «Студенттік» саябағында, «Бәйтерек» монументі алды мен қалалық алаңда да бір уақытта Жеңіс күніне арналған шаралар өтеді. Сол маңдардан табылатын жұрт соғыс жылдарының әндерін тыңдап, театрландырған қойылымдарды тамашалайды. Аманғали ҚАЛЖАНОВ

www.astana-akshamy.kz

ÔÂ¼ÁÉÇÅÄ»Ò ĘÁ°Ã»°Á

ǆəǉ ǂǗǇǗǉȽƼǉ əǅ ƲǔƲ ǆəǅƲǋ ǂƼǉȽƼǉ ˑʻʫˀʧʫ˃ʰʶʤ ʥʤˁౢʤˀʺʤˁˏ͗ Нұр ЫСҚАҚ: – Қайырлы күн! Сыртта сәуір айы, ʹ ˁഋ̣̖̥̖̯̭̞̚ ̖͍̍ ͨʤ̭̯̦̌̌ ೬̣̭̼̦̌̌̔̌೨̼ ̙̼̣̼̯̱ ̥̌Ͳ күн жылынған, ал үйде жылу батерея̱̭̼̥̼̦̌ ̜̼̦̼̔̌̔೬ ̙ഋ̦̖ ̥̱̭̼̥̼̌̔ ഓ̡̯̞̱̚ ̖̬̖̙̖̣̖̬̞ лары қызып тұр. Жылытуды 15 сәуірде ̯̱̬̣̼̌ͩ ʤ̭̯̦̌̌ ೬̣̭̼̌̌ ̥ഋ̵̛̭̣̯̼̦̼̌೰ ϮϬϭϰ ̙̼̣̼̔೰ емес, оған дейін де өшіре беруге болады Ϯϳ ̥̱̭̼̥̼̦̌̔̌೨̼ ζϮϰϵͬϯϲͲs ನ̱̣̼̭̼̦̌̌ ̭̜̌ ̨̬̯̌Ͳ ғой. Егер ауа райы күрт өзгеріп, күн ̹̌ ̯ഋ̡̡̱̣̞̯̞ ̱̌̌ ̯̖̥̪̖̬̯̱̬̭̼̌̌ нϭϬ Σˁ ̬̱̭̯̦̐̌̔̌ ̨̙೨̬̼̌ ̡ഓ̡̬̭̖̯̞̹̯̞ ೬೷̬̌೨̦̌ ̙̌೨̜̔̌̔̌ ̖̭̍ ̡೶̦̦̞೰ суып бара жатқан жағдайда аздап жылу ̞̹̞̦̖̔ ʤ̭̯̦̌̌ ೬̣̭̼̦̼̌̌೰ ̯̌೬̬̱̹̼̌ ̨̬̦̬̼̐̌̔̌ ̙̼Ͳ берсе де жеткілікті. Батереяларға қол ̣̼̯̱ ̥̱̭̼̥̼̦̌ ̌́೬̯̱̌ ̯̱̬̣̼̌ ̹̖̹̞̥ ೬̼̣̜̼̌̍̔̌̔͘ тигізу мүмкін емес, қыстыгүніден де ʮ̼̣̱ ̯̬̯̱̹̼̌̌ ೷̜̼̥̬̔̌ ೶̹ ̡೶̦̦̞೰ ̞̹̞̦̖̔ ̙̼̣̼̯̱ ыстық. Үнемдеу қайда? ̙೶̜̖̣̖̬̞̦̞೰ ഓ̹̞̬̞̣̖̯̞̦̞̦ ̜̯̼̪͕̌ ೬೷̣̌೬̯̦̼̬̼̌̔̌̔͘ Шағымға 9 күнде жауап берілді.

ǆʓǔǁǈƲǃǀǁǉ ǆʓǌƲǆ ǆǁǎǎƲ Жарқын ӘЛІМЖАНОВ: – Электр желілерін орнатып жатқан әлдебір компания өз есебімнен жасалған асфальт төсемінің бытшытын шығарды. Апантопаны шыққан жолға ең болмаса қиыршақ тас та жаймады. Ойдым-ойдым жерден жеңіл көлігіммен өту мүмкін емес. Жолдың бетінің бәрін кір-қолаң басып қалды. Абылай хан даңғылының бойы да ластанған. Сондай-ақ, Майдақоңыр көшесі, 6 мекенжайында орналасқан менің үйімнің алдындағы қоқыс жәшігінің қоршауын да бұзып кетті. Бір шара қолданып, тасжол қалпына келтірілсе екен.

Шағымға 8 күнде жауап қайтарылды.

ʤʸʺʤ˃ˏ ʤ˄ʪʤʻˏ ಁʶʳʺʪʳʧʳ͗ ʹ ನ೷̬̥̖̯̯̞ ʮ̬̌೬̼̦͊ ˁ̞̞̔̚೰ ഓ̯̞̦̞̹̞೰̞̚ ̨̜̼̦̹̍̌ ʤ̭̯̦̌̌ ೬̣̭̼̌̌ ನ೷̬̼̣̼̭ ̭̍̌೬̬̥̭̼̦̼̌̌೰ ̯̪̭̼̬̼̭̼̥̖̦̌ ̡̛̦̙̖̦̖̬̣̞ ̙̖̣̞̣̖̬̞̔ ̨̬̦̯̼̪̌ ̙̯̌೬̦̌ ͨʯ̨̨̭̯̬̜̌̏̔ͩ ʮˌˁ ̡̥̖̬̞̖̬̣̞̔̐ ೷̜̼̥̼ ʤ̼̍Ͳ ̣̜̌ ̵̦̌ ̔̌೰೨̼̣̼̦̼೰ ̨̙̣̼̦ ̣̭̯̌̌೨̦̼̌ ೶̹̞̦ ನˀೇನ̯ʶͲ̞̦̞೰ ϱϬϱͲ ̼̍̌̍ ̨̜̼̦̹̍̌ ഋ̡̡̞̥̹̞̣̞ ̡̡̡̙̱̪̖̬̹̞̣̞̖̌̌ ̯̬̯̼̣̼̌̔͘ ˁ̨̦̜̔̌Ͳ ̌೬͕ ̯̣̥̼̹̌̌ ೷̜̼̥೨̌ ̜̥̌̌೬̯̼೰ ̭̼̬̯೬̼ ̡̖̣̖̯̞̦̍ ೬̣̪̼̦̌̌ ̡̖̣̯̞̬̱ ̥̞̦̖̯̯̖̣̖̦̔̐͘ ʤ̯̯̦̼̬̱̍̌̌̔ ̙೷̥̼̭̯̬̼̌ ̡̛̦̙̖̦̖̬̣̞ ̙̖̣̞̣̖̬̞̔೰ ೬೷̬̼̣̼̭̼̦̦̌ ̨̭೰ ̨̬̼̦̣̼̔̌̌̔͘

ɅǄǗǌǔǗɅ ǎƼǍ ǎƼȽǗ ǀƼ ɅƼǂǁǎ ƽǊǇǀǗ Әсел АРЫСТАМБЕКОВА: – Сәлеметсіздер ме? Менің алдындағы өтінішіме жедел түрде жауап қайтарғандарыңызға рахмет! Бірақ, біздің аймақта шалшық су мәселесі әлі толық шешімін таппады. Бір машина ұсақ тас жетпейді. Монша, гараж, қора бәрін су алып жатыр. сіздерден тағы бірнеше көлік қиыршық тас жіберулеріңізді сұраймын. Өтінішімді жерде қалдырмассыздар деп үміттенемін. Мекенжайым – Диваев көшесі, 9, 2-пәтер.

Мәселе 8 күнде шешілді.

ɅƼƽƼǎǎǗ əǅǀƲɍ ɅƼǏǍƼǋ ǎɛǌ ɅƼƽǗǌȽƼǍǗ Наталья ГРЕСЬ: – Біз тұратын 17 қабатты тұрғын үйдің 4-қабатынан бастап адам шошырлық мынадай көрініс суреттеледі: қабырғалар бүлінген, қираған, қарс айырған

қадау-қадау темірлер, нашақорлар тастап кеткен бөтелкелер. Осы жағдайды жедел реттесеңіздер екен. Мекенжайымыз – Күйші Дина көшесі, 31-үй, 6-кіреберіс.

˃౭ˀ౞ˏʻ ౬ʱ ʰʻˁʿʫʶˉʰ˔ˁˏ ʥʤˁౢʤˀʺʤˁˏ͗ ʹ ˃̡̖̭̖̬̱ ̦ഋ̛̯̙̖̭̞ ̨̜̼̦̹̍̌ ̯ഓ̥̖̦̖̞̦̞̔̐ ̵̬̣̜̥̼̌̍̌̌͗̚ ̯̣̌̌Ͳ ̥̼̹ ̱̦̌̔̌̔̌ ̙೶̬̞̞̣̖̦̐̐̚ ̴̨̡̡̛̛̪̬̣̯̣̼̌̌೬ ̹̬̣̬̌̌̌ ̦ഋ̛̯̙̖̭̞̦̖̔ ನ̌̌̚೬̭̯̦̌ ˀ̡̛̖̭̪̱̣̭̼̦̼̍̌೰ ഋ̡̡̞̥̹̞̣̞ ̌̚೰̦̥̭̼̦̌̌̌ ̭ഋ̡̜̖̭ ̡ഓ̡̪̹̞̣̞ ̨̬̼̦̔̌ ̹̼̣̼̥ ̡̡̹̖̖̦̞ ೶̹̞̦ ೬̨೨̥̼̌̔೬ ̯ഋ̬̯̞̪ ̍೷̚೨̦̌ ೶̹ ̡̞̭̞̖̐ ನˀೇನ̯ʶͲ̦̞೰ ϰϰϭͲ̼̦̍̌̍̌ ̭̜̌ ϯ ʤʫʶ ̡ഓ̣̖̥̞̦̖̔ ̜̼̪̪̌೷̣ ̭̣̼̦̼̪͕̌ ഋ̡̡̞̥̹̞̣̞ ̡̡̡̙̱̪̖̬̹̞̣̞̖̌̌ ̯̬̯̼̣̼̌̔͘ ˁ̨̦̼̥̖̦ ೬̯̬͕̌̌ ̯೷̬೨̼̦̬̥̖̦̔̌ ̞̬̖̍̐ ഋ̬̞̬̍ ̡̡̞̬̖̖̬̞̭̖̍ ೬೷೬̼೬ ̍೷̱̹̼̣̼̚೬̯̼ ̨̣̍Ͳ ̼̬̥̱̔̌ ̙ഋ̦̖ ̵̣̼̌೬̯̼ ̵̬̣̦̼̬̱̌̍̌̌̔ ̥̌೬̭̯̼̦̌̔̌ ೬̨೨̥̼̌̔೬ ̯ഋ̬̯̞̪ ̍೷̱̹̼̣̼̚೬ ̪̖̦ ̨̭̣ ೬೷೬̼೬ ̍೷̱̹̼̣̼̚೬೬̌ ೬̯̼̭̯̼̌ ̡̡̙̱̪̖̬̹̞̣̞̌̌ ̙̜̣̼̌ ഋ̡̡̞̥̹̞̣̞ ̡̨̡̖̭̯̞̔೰ ̪̯̬̼̍̌̌ ̡ഓ̬̭̖̯̞̣̖̦̐ ̨̬̹̬̣̬̍̀̌̌ ̞̣̞̦̞̔͘ ನ̨೨̥̼̌̔೬ ̯ഋ̬̯̞̪ ̍೷̱̹̼̣̼̚೬̯̼ ̜̍̌೬̭̌̌೰̼͕̚ ʤ̣̥̯̼̌ ̱̦̼̦̼̌̔̌೰ ζϴ ʳ̡̹̞ ̞̭̯̖̬ ̭̍̌೬̬̥̭̼̦̌̌̌ ̵̬̣̭̱̼̌̍̌̌೰̼̼̔̚ ̭೷̬̜̥̼̌͗̚ ʺ̡̖̖̦̙̜̼̌ ʹ ʤ̭̯̦̌̌ ೬̣̭̼͕̌̌ ʤ̼̣̜̍̌ ̵̦̌ ̡ഓ̹̖̭̞͕ ϮϰͲ೶̜͘ ˃̴̨̖̣̖̦̼ ʹ ϱϲͲϮϬͲϮϴ ̦̖̥̖̭̖ ϭϬϮ͘

ɅƼǀƼǀƼǉ ǂǊǇǗǈǀƼȽǗ ɅƼǏƲǋǎǁǉǁǈ Ильяс АХМЕТОВ: – Оқушылар сарайының артында балалар ойын алаңы орналасқан. Осы екеуінің арасына төселген тас төсемдерінен арматурадан жасалған қада шығып тұр. Адамдар көп

жүретін бұл жерден қашанда балалардың жүгіріп жүргенін байқаймыз. Жарақаттанып қалуы да әбден мүмкін ғой. Қалпына келтірулеріңізді сұраймыз. Мекенжайы – Бөкейхан көшесі, 1.

Мәселе 9 күнде шешілді. ˁʤˀˏʤˀౢʤ ʤ˄ʪʤʻˏ ಁʶʳʺʪʳʧʳ͗

Мәселе 6 күнде шешілді.

ˁʤˀˏʤˀౢʤ ʤ˄ʪʤʻˏ ಁʶʳʺʪʳʧʳ͗ ʹ ನ೷̬̥̖̯̯̞ ೇ̭̖̣ ʰ̛̬̥̍̌̐೬̼̼͊̚ ˁ̬̼̬̌̌೬̌ ̱̦̼̌̔̌ ഋ̡̞̥̞̞̔̐ ̭̞̞̔̚೰ ೶̜ ̣̼̦̌̔̔̌೨̼ ̱̥̌̌೬೬̌ ೬̯̌೬̼̣ ̛̥̯̖̬̣̌̌ ̭̖̱̍ ̯̱̬̣̼̌ ഓ̯̞̹̞ ೰̞̞̔̚ ೬̬̼͕̌̌̔ ̡̥̖̖̦̙̜̼̌೰̼̚೨̌ ೬̨̭̪̌ ̙ഓ̦̖̣Ͳ ̯̞̣ ̥̖̜̞̔͘ ೏̡̜̯̖̦̞͕ ഓ̡̯̖̦ ̨̙̣೨̼ ̙̞̖̬̍ ̖̦̐ ̛̥̯̖̬̣̌̌ ഋ̣̞ ೬̨̣̦̼̣̥̔̌̌೨̦̌͘ ʽ̦̼೰ ̭̱̬̖̯̞̦ ೬̨̭̼̥̹̌ ̨̙̣̪̔̌ ̨̯̼̬̥̼̚͘ ͨ˃೷̬ ೨̼̦ ೶̜ ೬̌Ͳ ̯̼̦̭̯̬̼̌̌ ̯̱̬̣̼̌ͩ ನˀ ʯ̌೰̼ ̦̼೰ ϯϱͲ̼̦̍̌̍̌ ̙ഋ̦̖ ನˀ ʤ̥̯̯̼̌̌̚೬ ̡̨̡̖̭̞̔ ̦̞೰ ϭϴϵͲ̼̦̍̌̍̌

̭ഋ̡̜̖̭ ಲ̜Ͳ̙̜̣̬̼̌̌̔೰ ̡̥̖̦̹̞ ̛̖̣̖̬̞ ̨̬̯̌೬ ̥೶̣ŝ̡̯̞೰ ̙ഋ̦̖ ̬̔̌̌ ;̍ഓ̡̣̖Ϳ ̥̖̦̹ŝ̡̯̖̐ŝ ೶̜Ͳ ̙̜̣̬̼̌̌̔೰ ̭̌೬̯̣̱̼̦̌̌ ̙ഋ̦̖ ೬̱̌ŝ̪̭ŝ̚ ̪̜̌̔̌Ͳ ̣̦̼̣̱̼̦̌̌ ̙ഋ̬̖̥̖̭̱̖̔̔̐ ̥̞̦̖̯̯̞̔͘ ˁ̨̦̜̔̌Ͳ ̌೬͕ ̬̣̼̍̌೬ ̹̼೨̼̦̬̔̌೨̌ ೬̯̼̭̱̌೨̌ ೬೷೬̼̣̼ ̙ഋ̦̖ ̱̼̬̯̪̣̼̌̌೬̯̼ ೶̹̞̦̹̞ ̯೷̣೨̌೨̌ ̙೶̡̯̖̜ ̣̥̜̼̌̌̔͘ ʫ̖̬̐ ̯̭̌೬̼̦ ̭̱̼̔೰ ೬̱̪̞̌ ̯ഓ̦̭̖͕ ϰϴͲϰϯͲϵϮ ̦ഓ̥̞̬̞̦̖͕ ̣̌ ̭̱ ̨̭̬̱ ̙೷̥̼̭̯̬̼̌ ೶̹̞̦ ϯϴͲϱϳͲϬϵ ̦ഓ̥̞̬̞̦̖ ̵̬̣̭̱̌̍̌̌೨̌ ̨̣̼̍̌̔͘

ʹ ನ೷̬̥̖̯̯̞ ʰ̣̭̽́ ˈ ̌ ̥ ̛ ̯ ೷ ̣ ̼ ͊ ʤ ̱ ̔ ̌ ̦ ഋ̡̞̥̞̞̔̐ ̭̞̞̔̚೰ ഓ̯̞̦̞Ͳ ̹̞೰̞̞̔̚ ೬̬̪͕̌̌ ̥̼̦̌ ̙̜̯̯̼̌ ̥ഋ̣̞̥̖̜̞̔̔͗ ʥ೶̞̦̖̐̔ ʺ͘ ೏̯̖̥̞̭೷̣̼ ̯̼̦̌̔̌೨̼ ʽ೬̱̹̼̣̬̌ ̭̬̜̼̦̼̌̌೰ ̣̣̬̍̌̌̌ ̨̜̼̦ ̣̌̌೰̼̦̔̌೨̼ ೬̌̔̌ ͨʤ̡̨̨̛̥̣̭̖̬̭̌̏̔̏ ̛ ʶͩ ʮˌˁ ̡̥̖̬̞̖̬̣̞̔̐ ೷ ̜ ̼ ̥ ̼ ̦ ̼ ೰ ̡ ೶ ̹ ̞ ̥ ̖ ̦ ̣̼̦̼̪̌ ̯̭̯̣̼̌̌̔͘ Деректер www.astana.kz сайтының «Халықтық бақылау» бөлімінен іріктеліп алынды.

ƽǡǮǮȂ ǠǜǥǷǩǠǜȾǜǩ ǊǬǷǩǝǡǦ ʓǎǁǈɛǌƼǎ

www.astana-akshamy.kz

¿ÄÄÅ¹·Í¿Ö

ÆÎËÀҚÛ ÒӨËÅÓÄ²Ң ÆÀҢÀ ÆҮÉÅÑ²

(Басы 1-бетте) Қанша жерден тиімді болғанымен, бұрын тәжірибеде болмаған жаңа жүйеге жұрттың бірден үйренісіп кетуі де оңай бола қоймас. Дегенмен, әбден ойластырылған, тиянақталған жобаның игілігі мол болары белгілі. Өркендеу жолында қолға алынған Интеллектуалды көлік жүйесі алдымен шешімін таппаған толғақты мәселелердің бірі көлік кептелісін азайтуға, оңтайлы бағдаршамдарымен жолға кететін уақытты қысқартуға, сондай-ақ, қоғамдық көліктің еркін қозғалысына басымдық береді. Осы ITS жүйесінің

шеңберінде мамыр айында іске қосылатын электронды төлем жүйесі жолаушылар тасымалының сапасын арттыруға септігін тигізбек. Қаланың қазіргі қоғамдық көліктеріндегі жүйе ескіргендігіне, көптеген кемшін тұстары барына уақыт өте келе көз жетуде. Жолақы билеттерінің тікелей кондуктарлар арқылы сатылуы тиімсіздігін көрсетті. Халықтың

жұмысқа барып-келу уақытындағы қарбалас сәтте іші лық толы автобустарда жолаушылардың жолақы төлемеуі жиі кездеседі. Мұндай жағдайда кіріс түгілі, билет сатылымдарына қарап жолаушылардың нақты санын анықтау да мүмкін болмайды. Бұл Автобус жүргізушілері арасында бәсекелестік арттырып, қызмет көрсету сапасы төмендеуге, бағдарлар арақашықтығының бұзылуына, қауіпсіздіктің сақталмауына алып келеді. Жаңа жүйе қоғамдық көліктің бәрінде бірыңғай төлемді іске асыруға, жолаушылар санының нақты дерегін алуға және кіріс есебін шығаруға, бағдарларды дұрыс ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Электронды төлем жүйесі енгізілуі ағымдағы автобус бағдарларының тарифіне әсер етпейді. Яғни, бұрынғыша 90 теңгелік жолақы құны сақталады. Әлеуметтік көмекке мұқтаж жолаушылар мен мектеп жасындағы балаларға арнаулы карталар тапсырылады. – Жеңілдік қарастырылған әлеуметтік топтағы жолаушылар үшін арнайы мәліметтер базасын жасап, дербес карталар дайындадық. Бұлар – автобуспен тегін жүретін азаматтар. Бұрын куәліктерін көрсететін бұл санаттағы жолаушылардың бәріне енді карта пайдалану міндеттеледі. Оқушыларға да жеке карталар үлестіріледі.

Оны жазғы демалыс кезінде 30 тамызға дейін қолдануға болады, – дейді «Астана LRT» ЖШС басшысы Талғат Ардан. Яғни, ақылы жүретін жолаушылармен қатар, тегін жүретін зейнеткерлер де, жолақыны жеңілдікпен төлейтін балалар да, барлығы – электронды картаны пайдаланады. Бұл жолаушылардың нақты санын анықтап, бірыңғай бақылау жүйесін қалыптастырады. Карталарды арнайы белгіленген орындардан немесе автобус жүргізушілерінен сатып алуға болады. Егер жолаушының билет картасы болмаса, жолақыны жүргізушінің жанындағы терминалмен немесе қолма-қол ақшамен төлейді. Автобус жүргізушісінің және әрбір есіктің жанына валидатор орнатылады. Сонымен зейнеткерлерге, мүгедектерге және оқушыларға арналған дербес карталардан бөлек, электронды карталардың 3 түрі болады. Оның бірі – қазіргі қолданыстағы билеттер сияқты бір реттік қағаз билет. Мұндай билеттерге QR-кодтар таңбаланады. Одан кейін қала қонақтарына алдын-ала жүріс саны нақтыланған, белгілі бір уақытқа арналған карта беріледі. Ал жалпы жолаушылар ұзақтығы 30, 60, 90 күндік тарифтерге негізделген пластикалық карталарды пайдаланады. «Астана LRT» ЖШС басшысы Талғат Ардан электронды төлем жүйесінің енгізілуімен кондукторларды жұмыссыз қалмайтынын мәлімдеді. Олар енді автобустарда кеңесші қызметін атқарады және карта болмаған жағдайда қағаз билеттерді де сата алады.

Бетті дайындаған Орынбек ӨТЕМҰРАТ

ÀҚÛËÛ ÀÂÒÎÒҰÐÀҚÒÀÐ ÆҰÌÛÑ ²ÑÒÅÉÄ² ʰˮ˵˟ˬˬ˟˪˵˶˘ˬ˞́ ˪഑ˬ˧˪ ˢ೴˥˟˳˧ ೪˘ˬ˘˞˘೦́ ˪഑ˬ˧˪ ˤˮ˹˲˘೪೵˲́ˬ́˭́ˮ˘ ೪˘˵́˳˵́ ˪഑˱˵˟˛˟ˮ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲˞˧೮ ˵೴˥˧ˮ˧ˮ ˵˘˲೪˘˵˶೦˘ ˢ˯ˬ ˘˾˱˘೪͘ ʺ˘Ͳ ˭́˲ ˘˥́ˮ˞˘ ˢ˯ˬ˘೪́ ˵഑ˬ˟˶˞˧೮ ̃ˬ˟˪˵˲˯ˮ˞́ ˢ೴˥˟˳˧˭˟ˮ ೪˘˵˘˲͕ ˘೪́ˬ́ ˘˚˵˯˵೵˲˘೪˵˘˲˞́ ೵˥́˭˞˘˳˵́˲˶˞́೮ ˙˧˲˧ˮ˾˧ ˪˟ˣ˟೮˧ ˙˘˳˵˘ˬ˘˞́͘ Өткен аптада Қоғамдық кеңестің отырысында «Астана LRT» компаниясының басшысы Талғат Ардан 9 мың орны бар көлік қоюға арналған ақылы тұрақтың жобасы дайындалып жатқандығын мәлімдеді. Оның айтуынша, жобаның алғашқы кезеңінде 910 орны бар тұрақ жасалады. Бұл көлік тұрағын мамыр айының соңына дейін іске қосу көзделіп отыр. Көлік тұрақтары тұрған уақытты есептейтін, көлік құралдарын анықтайтын және төлем жасауға арналған құрылғылармен жабдықталады. Сондай-ақ, бақылау бейнекамералары, бос орынды көрсететін электронды таблолар, ақпараттық қалқандар орнатылады. Тұрақ ақысы 15 минуттың ішінде төленуі тиіс. Ал, оның құны әзірге белгісіз. Жоба ресейлік инвесторлардың есебінен іске асырылмақ. Ақылы

тұрақтар «Нұрсая 1» және «Нұрсая 2» тұрғын үй кешендерінің маңындағы «Нұржол» желегінде, «Нұр Отан» партиясының бас кеңсесінің жанындағы көшелер бойында, сондай-ақ, Ақмешіт, Түркістан көшелерінде және Қабанбай батыр даңғылының шығыс бөлігінде орналасады. Интеллектуалды көлік жүйесінің аясында жол қозғалысын реттейтін бағдаршамдар іске қосылады. Бағдаршамдар көліктер санын жолақтар, бағыттары бойынша есепке ала отырып, жұмыс істейді. Бұлар қозғалысты реттеу барысында көліктің түрін, жылдамдығын да анықтауды басшылыққа алады. Қазіргі күні Астанада алты көше, дәлірек айтсақ 42 қиылыс ITS жүйесімен жабдықталған. Алдағы уақытта аталмыш жүйені тағы 54 қиылысқа енгізу жоспарланып жатыр.

ÐÛÍ

ÁÎÑ Î

– Биыл егемен ел атан ғанымызға 25 жыл толып отыр. Бабаларымыз басын бәйгеге тіккен тәуелсіздіктен асқан киелі дүние жоқ. Сондықтан, әңгімеміздің әлқиссасын осы қасиетті ұғымнан бастасақ? – Тәуелсіздік туралы тереңнен толғап, арғы-бергі тарихты қозғап, көсіліп айтуға болады. Азаттық жолындағы бабаларымыздың айбынды күресі ғасыр ларға ұласты. Ол – шетшегі жоқ әңгіме. Сондықтан оған бармай, сирек айтылатын бір дүниеге тоқталсам деймін. Біз кейде алаш ардақтыларын бір-біріне қарсы қойып, қиғаш пікір білдіріп жатамыз. Мәселен, Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов пен Сәкен Сейфуллинді салыстырып, «Сәкен басқа жолға түсті. Ол Ахаңдар секілді қызылдарға қасқиып қарсы тұрып, еркіндік жолында күресу керек еді» деген әңгіме айтылады. Шын мәнінде, Сейфуллин де – азаттық үшін күрескен қаһарман. Бірақ, ол сол кездегі қоғамдық жағдайға өзгеше көзқараспен үңілді. Ол – алаш әскері мен милициясын құрып, империяға қарсы шыққанмен түк өнбейтіндігін, қайта халықтың жазықсыз қырылатындығын, әрі-беріден соң қызылдардың күтіп отырғандығы сол екендігін, күшейген сайын қыруды көбейтетіндігін терең түсінді. Сондықтан большевиктердің идеологиясы, соның ішінде Лениннің әрбір ұлтқа өзінің дербестігін айқындауға, автономия құруға рұқ сат беріп отырғандығын ұтым ды пайдалану керектігін білді. Одан арғысын уақыт көрсетеді деген ұстанымда болды. Бүгінгі күнмен бағамдасақ, Сәкендердің осы ұстанымы дұрыс болғандығына көзіміз жетті. Қызыл империямен жағаласып, азаттықты ала алмаймыз. Большевиктердің бағытын барлап, Қазақ автономиялы кеңестік социалистік республикасы құрылды. Кейін ол одақтас республикаға айналды. Ақыры, оның соңы тәуелсіздікке тірелді. Кейде осы тәуелсіздікті анағанмынаған телудің қажеті бар ма деп ойланам. Жарты әлемді билеген Кеңес Одағын ыдыратқан біз емес. Империяны құлатқан жетпіс жыл бойғы салқын соғыс. Алпауыт Америкамен, Батыс Еуропамен қару-жарақпен жарысып, барлық тапқан-таянғанды соған жұмсады. Әлемдік империализимнен бас тартпады. Тіпті, шалғайдағы Африка елдеріне қомақты қаржы құйды. Ақыры, діңкелеп, сіңірі шығып, экономика құрдымға құлдырады. Өз түбіне өзі жетті. Сөйтіп, барлық одақтас республика автоматты түрде тәуелсіздік алды. Біздің жетістігіміз егемендікті баянды

етіп, тыныштықты сақтай білдік. Дамудың даңғыл жолына түстік. Енді Ұлы мерекенің ширек ғасырлық тойын аста-төк қылмай, жинақы өткіземіз деп жатырмыз. Ол да дұрыс. Тәуелсіздік декларациясы қабылданды. Ақмоланың Астана атануы да азаттықтың айқын жеңісі дейміз. Ол – Елбасының тарихи еңбегі. Оны айтуымыз қажет. Рухани салада санамыз түледі. Асыл құндылықтарымыз ардақталды. Тасада қалған тарихымыз түгенделді. Жалпақ жұртқа ұлы әдебиетіміз бар екенін білгіздік. Тарихи тұлғаларымызды тірілттік. Жалпы, руханият әлемі экономикадан да маңызды сала саналады. Экономика құбылмалы келеді. Елбасы да: «Біз қазақтың рухани шындығын қайта айтып, жаңғыртып, сол арқылы халқымыздың жоғалған беделін қайтарып бердік» деген. Расында, халқымыз сол рухани рухын қайтарып алды. Соның арқасында байырғы ұлттың ертеңге деген сенімі күшейді. Міне, осы мәселені ерекше айтқан жөн. Қоғамның прогрессивті күші – жастар. Зәредей болса да жастардың тәуелсіздікке қосқан үлесін ұмыт қалдырмаған жөн. Аға толқынның азаттық үшін жасаған еңбегін ешкім жоққа шығармайды. Ол – біздің парызымыз. – Әрине, дәл осы азаттық үшін арғы-бергі кезеңде алаш арыстары секілді партия құрып, бағдарлама жасап, ашықтан-ашық империяға

қарсы жүйелі түрде күрескен ешкім болған жоқ. Біз осы алашорда көсемдерін өз деңгейінде дәріптеп жүрміз бе? – Расында, алаш қозғалысы мен алаш қайраткерлерін өз деңгейінде марапаттай да, насихаттай да, құрметтей де алғанымыз жоқ. Егемендік алған елең-алаң шақта Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов, Жүсіпбек Аймауытов және тағы басқа асылдарымыздың мерейтойын өткіздік. Бұл сол кезде өте қажет болды. Еркіндікті енді алған елге рухани көтерілу үшін керек еді. Және тұлғалардың мерейтойы соған қызмет жасады. Сол арқылы ел топтасты, қайтадан жаңғырды. Елорда әкімдігінің жанында ономастикалық комиссия жұмыс істейді. Мен соның ұзақ жылдардан бері мүшесімін. Осыдан он шақты жыл бұрын тарихи тұлғаларды тереңірек тануға тұжырымдама жасадық. Оның мазмұны былай: Тәуелсіздік даңғылы бойына «Мыңжылдық аллеясын» жасап, оған көне дәуірдегі алыптарымыздың ескерткіштерінен бастап, бір-бірімен жалғасып, біздің заманымызға дейінгі аралықты қамтитын тарихи орын жасамақ болдық. Соның бір бөлігі алаш ардақтыларына арналуға тиіс еді. Тұжырымдама қабылданды, бірақ жүзеге асқан жоқ. Одан кейін де елордадан Алаш арыстарына арналған ескерткіш сұрадық. Бұл идея да мақұлданды, кейін аяқсыз қалды. Өз басым

осыған әлі түсінбеймін. Жалпы, біз өз құндылықтарымызды қадірлеуді кемітіп алдық. Тәуелсіздіктің ширек ғасыр тойында осы кемшілікті түзетуміз қажет. Дегенмен, бас қалада алаш асылдарына арналған монумент болса дейміз. Азаттықтың тойын сол ескерткішті ашудан бастаса, қандай жарасымды. Бірақ, олай болмай отыр. Жүрегімді өртеген бір өкінішім де – осы. – Жалпы, біз талантты тұлға лардың қадірін көзі тірісінде біле бермейміз. Кейін ол өмірден өткесін сан соғып, бармақ тістейміз. Өркениетті елдерде көрнекті қайраткерлер ерекше қорғауға алынған. Бізде осы үрдісті қалай дамыта аламыз? – Өз заманында Хакім Абайдың ұрпақтарын жоспарлы түрде қуғынға салды. Атты, асты, ақыры соғысқа айдады. Бүгінгі таңда сол текті әулеттен екі ер азамат қалған. Екеуі де Алматыда тұрады. Екеуінің басында баспана жоқ. Содан Үкіметке сауал жолдадым. Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталған жылы сол кездегі Қазақ Үкіметі Абай ұрпақтары туралы арнайы қаулы қабылдайды. Ол кезде қызы бар, ері бар, барлығы он жеті адам болған екен. Соларға 300 сом көлемінде дербес зейнетақы тағайындаған. Соның барлығын мысалға келтіріп жаздым. Сонда маған: «Абайдың ұрпақтары Мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасына кезекке тұрмаған» деген жауап келді. – Сіз әлгінде тәуелсіздік үшін күрестік деп қалдыңыз. Егемендік алған елең-алаң шақта Ақмолада қалғып кеткен халықтың рухын оятып, ұлттық мәселелерді көтердіңіз. Қоғам құрдыңыз,

ǑƼǇǗɅ ǀƼǉǗǔǋƼǉ ǔǗǉ ǈʃǉƲǉǀǁ ɅƼɥƼǌǈƼǉ

Ал енді біз осы жағдайды көріп, шынайы талантты тұлғаларды құрметтеп жүрміз бе? Дамыған мемлекетте сол елге еңбек сіңірген қайраткерлердің тұқым-тұяғын тегіс қалдырмай, қорғауға алады. Ақселеу Сейдімбек дүние салғанда, біздің елде өмірден өткен тұлғаларды қадірлеудің мемлекеттік жобасы болу керек деген сауал жолдадым. Оның алдында Әзілхан Нұршайықов, Мұзафар Әлімбаев, Әбдіжәміл Нұрпейісов, Қалмұқан Исабаев, одан кейінгі буын – Шерхан Мұртаза, Әбіш Кекілбаев, Фариза Оңғарсынова секілді көрнекті қайраткерлердің галустіксіз әңгімесін түк қалдырмай телеарнаға жазып алу керек деп айттым. Біз ертең өкі неміз. Күні бүгінге дейін Сәбит Мұқанов, Ғабит Мүсірепов, Ғабиден Мұстафин секілді алыптардың жұтаң бейнесі ғана бар. Толық ашылып айтқан әңгімелері жоқ. Ақыры, не болды, жоғарыда айтылған қаламгерлердің бірқатары дүниеден озды.

ƼǧǠǜǩ ǍǈƼǅǗǇ ǢǜǣǯǴǷ ǈǡǨǧǡǦǡǮǮȂǦ ǭǷǥǧǷɆǮǷɎ ǧǜǯǬǡǜǮǷ

ౢ˘˾˘ˮ˞˘ ೵ˬ˵˵́೮ ೪˘˥˭˘೦́ ˳˘ˮ˘ˬ೦˘ˮ ˣˤ̆ˬ́ˮ́೮ ˳഑ˣ˧ ˵˟˪˵˧ ˘˞˘˭˞́ ˵˟˙˧˲˟ˮ˵˧˱͕ ೪˘ˬ́೮ ˯˥೦˘ ˙˘˵́˲˘˞́͘ ʥ೴˛˧ˮ˛˧˞˟˥ ೪́˭Ͳ೪˶́˵ ˾˘೪˵˘ ೪˘˲˘˱˘˥́˭ ˺˘ˬ́೪ ˵˘ ˟˳˵˧ˮ˧೮ ˳഑ˣ˧ˮ ˟˳ ˵೵˵˘˞́͘ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪˪˟ ˾ˤ˲˟˪ ೦˘˳́˲ ˵˯ˬ˞́͘ ʽ˳́ ˶˘೪́˵˵˘ ˮ˟ˮ˧ ˙˘೦˘˭˞˘˱͕ ˮ˟ˮ˧ ˢ˧˙˟˲˧˱ ˘ˬ˞́೪͍ ౭˵೪˘ˮ́˭́ˣ ೪˘˥˳͕́ ೵˵́ˬ೦˘ˮ́˭́ˣ ˮ˟͍ ʤ˞˘˭˞́೪ ˳˘˱˘˭́ˣ ೪˘ˮ˞˘˥ ˞ഉ˲˟ˢ˟˞˟͍ ౢ˘˲́˭˞́ ೪˘ˬ˘˭˛˟˲ ʤˬ˞˘ˮ ˁ˭˘˥́ˬ ʹ ˙˧ˣ ˘˥˵́˱ ˯˵́˲೦˘ˮ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲˞˧೮ ˭ഉˮ˧ˮ˟ ˵˟˲˟೮ ೴ ೮ ˧ ˬ ˧ ˱ ͕ ˵ ˯ ˬ ೦ ˘ ˭ ˞ ́ ˯ ˥ ˬ ˘ ˲ ˘˥˵́˱͕ ೪˘ˬ˘˭˭˟ˮ ೪˘ˣ́˱͕ ˵˟˲˟೮˧˲˟˪ ˢ˘ˣ́˱ ˢ೴˲˛˟ˮ ˢ˘Ͳ ˣ˶˾́͘ ˁ˯ˮ˞́೪˵˘ˮ͕ ˳೵˺˙˘˵˵˘ ˯˳́ ˵˘೪́˲́˱˵˘˲೦˘ ˪˟೮˧˲˟˪ ˵˯೪˵˘ˬ˞́೪͘

www.astana-akshamy.kz

ĞÂÉ ĞÆ·ÀÒ

ǌǏǑƼǉǄǛǎ ǙǆǊǉǊǈǄǆƼǀƼǉ ǀƼ ǈƼɍǗǃǀǗ ǍƼǇƼ

жыл бойғы кеңестік империяның санамыздағы қалған психологиясынан арылған жөн. Ол үшін біздің толқын мына өмірден өту керек. Біздің буынның арасында әлі де әртүрлі көңілде жүргендер жетерлік. Әлі күнге дейін конфедерацияға қосылығысы келетіндер бар. «Ресей болмаса адам болмаймыз» деп қарайтындар да бар. Қарсы пікір айтылса, зәресі ұшатындар көп. Осы толқын сахнадан кетіп, жаңа буын келу қажет. Солар келгеннен кейін ол процесс жеңілдейді. Өмір жаңару үшін, қоғам жаңару үшін, сана жаңару үшін толқын алмасу керек. Қазір бізден әлдеқайда ақылды, білімді, өжет жастар өсіп келеді. Соларды көріп сүйсінемін. – Арқаның терең тарихы туралы көп қалам тербедіңіз. Сонда да тасада қалған тұлғалар мен деректер бар ма? – Азаттық үшін елімізде үш жүзден астам көтеріліс болған. Олардың дені ұмытылып барады. Әріге бармай-ақ, өткен ғасырдың

елуінші жылдардың басындағы тың игеру кездерінде Ресейден, Украинадан көптеген адамдар келді. Олар бейқам отырған қазақ ауылдарына жапатармағай бас салды. Қазақ ауылдарының болашағы жоқ деп, мектептерді жапты. Сол кезде Павлодар қаласында жалғыз қазақ мектеп-интернаты болған. Соның сегізінші сынып оқушысы Арман Қаниев бастаған балалар «Тың игеру біздің ұлтымызға әкелген рухани апат. Мұны тоқтату керек» деген үнпарақтар таратқан. Ал енді осы ерлік емес пе? Және сол жеткіншектер осы әрекеті үшін қаншама азап шекті. Дәл сондай оқиға алпысыншы жылдары Қарағанды қаласында да болды. Белгілі жазушы Кәмел Жүнісов бастаған ерлер «ЕСЕП» партиясын құрды. Олар осы жанқиярлығы үшін түрмеге жабылды. Одан қайтып келгеннен кейін де қысымнан көз ашпады. Екінші дүниежүзілік соғыс алдында кеншілер қаласында «ЕСЕП» деген тағы да ұйым болған. Ол «Есесі кеткен ерлер партиясы» деп аталған. Біздің жақын ағайынымыз да осы ұйымның бел ортасында жүрген. 1979 жылғы Ақмоладағы жастардың ерлігін ешкім айтпайды. Осы оқиғаны Парламент Мәжілісінде жүргенде көтердім. Ол Қазақстан тарихына енгізілу қажет. 1986 жылғы Желтоқсан көтерілісінің тамыры – жаңағы біз айтқан Арман Қаниев, Кәмел Жүнісов, 1979 жылғы Ақмола

«Қараөткел» газетін шығардыңыз. Одан беріде бір буын алмасатын уақыт өтті. Сол кезде барған жанқиярлық еңбектеріңізге бүгінгі күні шүкіршілік етіп, көңіліңіз марқая ма? – Әрине, шүкіршілік деуге болады. Тоқсаныншы жылдардың басында елімізде алғаш рет «Тіл және мәдениет» қоғамын құрдық. Ондағы мақсатымыз: Өліара шақ келіп, Кеңес үкіметінің қауқары кеміген тұста, жанталасып, азаттықты қармап қалмаймыз ба, тілді, ділді дамытып, қазақша мектеп ашып, еңсемізді тіктемейміз бе деген ойлар болды. Көптеген идеялар жүзеге асты. Целиноград болып сіресіп тұрған атауды, байырғы Ақмолаға ауыстырдық. 1993 жылы Президенттің жарлығы шыққанда, оған өзге ұлттың бір өкілі қарсы болған жоқ. Қажымұқанның туған жері бұрын Буденный болатын, оны палуан атамыздың атына қайтардық. Сол кезде осындағы

«Лад» славян қоғамның жиналыстарына қатысып жүрдім. Сөз сұрап сөйлеймін. Сонда: «Біздің мақсатымыз – құлаған тілді қалпына келтірейік, жердің көне атауын қайтарайық дейміз, осы ұлтшылдық бола ма?» деп отырғандарға ой саламын. Біздің бағытымыздың әділ екендігін олар да түсінді. «Қараөткел» деген басылымда қаншама халықтық мүддені қозғайтын мақалалар басылды. Елдің бір тағдырлы кезеңінде жай жатпай, ұлттық мәселелердің шешімінің табылуына қолымнан келгенше ықпал еткеніме, өзіме ырзамын. Содан бері көңіліме түйген екі нәрсем бар. Халық – шынымен де данышпан, шын мәнінде қаһарман. Сонда қатардағы қарапайым адамдар біздің түпкі идеямызды оқуы асып кеткен оқымыстылардан артық түсінді. Және олар белсеніп жұмыс істеді. Екінші, шолақ белсенділерден кедергіні көп көрдім. Адамның ар-намысына тиетіндей қарсылықтарға барды. Жалпы, қазақ зиялылары туралы үлкен дүние жазуға болады. Ептеп ол жайында жазып жүрмін. Біздің интеллигенцияның даму кезеңдері алда деп ойлаймын. Әлі біз біртұтас ұлттың зиялы қауымы болып қалыптасқан жоқпыз. Жекежеке ықпалдардың төңірегінде жүрміз. – Ол қалыптасу үшін не істеу керек? – Тұтас ұлттық зиялы қауым болып қалыптасу үшін жетпіс

болмысымызды сақтап қала аламыз ба? – Ғаламдану үрдісі ерте дәуірден бастау алған. Александр Македонский Шыңғысханнан бастап, кешегі Қызыл үкіметтің өзі жаһанданудың көкесін көрсетті. Бүкіл халықты бір шаңырақ астына біріктірді. Ол жаһанданудың жабайы түрі саналады. Мәселен, Еуропада ғаламдану процесінде олар ұлттық мәселені алдыңғы орынға шығарады. Мысалы, Францияда билікке келген генерал Шарль де Голль: «Өз жерінде француздар алда тұрмаса, ондай елдің маған қажеті жоқ. Жергілікті халықтың мүддесі шешілмесе, басқа ұлттың мүддесі шешілмейді» деген. Еліміз жаһандануға апылғұпыл қосылды. Бізде ол сауатсыз жүргізілуде. Оның ең бір түсініксіз көрінісі – Діни бірлестік туралы алғашқы қабылданған заң болды. Діндердің барлығын әкеп, секталарды секіртіп қойдық. Бұл – діни жаһандану. Мәдени ғаламданудың да қайыры болмай тұр. Осы ширек ғасырда ұлттық ұпайымызды түгендейтін, «Ер Тарғын», «Қыз Жібек», «Біржан-Сара» деңгейінде бірегей опера жазылған жоқ. Драма да, кино да солай. Сондықтан, мемлекет тарапынан опералар жазылып, қойылымдар қойылу қажет. Саяси жаһанданудың салқыны да жетеді. Әлемдік тәжірибеде жаһанданудың бес сатысын бөлектеп айтады. Олар: бірінші – ұлт, екінші – экономи-

– Аға, сіз «Жаһандану» жайында жиі жаздыңыз. Жалпы, осы жағдайда біз ұлттық

mǎǊǇǗɅ ƼǀƼǈ} ƼǎƼǉȽƼǉ ǂǊɅǋǗǃ

оқиғасы секілді қозғалыстарда жатыр. Ақмола көтерілісі КПСС Орталық Комитетінің Саяси Бюросының шешімін бұзды. Неміс автономиясы болу керек деген жарлықтың күшін жойды. Бұл – өмірде болмаған жағдай. Сол ерлік жастардың жүрегінде қалып қойды. Колбинді билікке алып келгенде, жүректе жатқан ұлттық сезім жарқырап шыға келді. Тарихты ұлттық көзқараспен тану қажет. Белгілі бір тұлғалардың немесе партия лардың көзімен емес, қазақ мемлекетінің, қазақ ұлтының таза жүрегімен, таза көзімен оралуымыз керек. Әйтпесе, тарихты түгендей алмайсыз. Жаңағы айтқан дүниелердің барлығы тарихқа жазылуы керек.

аяқсыз қалды. Ұлттық бірыңғай тестілеу жүйесінде қазақ тілі пән ретінде аталғанмен, алған балл жалпы қорытындыға кірмейді. Сонда бұл не? Онда қазақ тілін неге оқиды? Мәселен, өзге тілді мектептерде мемлекеттік тіл оқытылады. Әлгіндегідей қажеттілік болмаса, оны оқып қайтеді. Осы мәселені көтердім, бірақ, жүзеге асыра алмадым. Тарихымыздың тамыры саналатын «Сына жазуы» жайында да ұсыныс білдірдім. Одан да басқа да тың ойлар айтылды. Соның барлығын көтеріп, нәтижесін көрмеу деген жүрекке салмақ түсіреді. – Сіз «Ғалам және адам» атты танымдық еңбегіңізде Адамның сапасы туралы қызық-қызық ойларға барасыз... – Ұлт туралы түрлі пікір айтып жатамыз. Соның барлығының негізі адам екендігін Абай атамыз баяғыда дәлелдеген. Адам қандай болса, қоғам сондай болады. Мемлекеттің тірегі, діңгегі – адам. Қоғамдағы адамның сапасы қандай болса, сенің де деңгейің сонымен өлшенеді. Әлемде мемлекеттің мықтылығы, саяси санасы адам капиталымен бағаланады. Айталық, Америка Құрама Штаты ол жағынан алда келеді. Онда адам капиталы 76 пайызды құрайды. Демек, экономика мен мәдениетке күш беріп тұрған қуат саналады. Сол елдің орасан табысы адамның ақылойымен жасалған құндылық деп

Әңгімелескен Азамат ЕСЕНЖОЛ

танылған. Техникалық прогресті айтпағанда, Голиивудтің өзі миллиардтаған қаржы құяды. ЕуроОдақ көлемінде адамның деңгейі 74 пайызға жетіп қалды. Дамыған Азия елдерінде бұл көрсеткіш 68-69 пайызды құрайды. Қазір Қытай мемлекеті 74 пайызға жуықтады. Ресейде 30 пайыз шамасында. Біздің елде бар-жоғы 12-15 пайыз көлемінде екен. Дүниежүзінде әлемдік деңгейге сәйкес келетін елу жоғары оқу орны бар. Соның отызы – Америкада, он төрті – Еуропада. Мәселен, Ресейде ертеден адамды зерттеу орталығы жұмыс істейді. Олар орыс адамын жетілдіру деген бағдарлама жасаған. Ал адамның санасы жетілмейінше, түк те істей алмайсың. Біз хакім Абай айтқан «толық адам» атанған жоқпыз. Ол үшін адамның жан-дүниесін бүге-шігесіне дейін қалдырмай зерттеу қажет. Біз қазір толық қазақпыз ба? Айту қиын. Жалпы, адамтану орталықтары дамыған елдердің барлығында бар. Сондықтан, бізге де осы бағытта ойлану керек. – Аға, сізді жұртшылық алдымен жазушы ретінде жақсы таниды. Шығармаларыңызда кеңестік кезеңде ғұмыр кешкен ұлт трагедиясын ашып жазғансыз. Сіз бұған әдейі бардыңыз ба? – Оған әдейі бардым. Өйткені, оны астарлап жеткізу керек болды. «Тамұқтан келген адам» романымды алғаш 1982 жылы повесть ретінде жаздым. Ол кезде аштық, зұлмат тақырыбы жабық саналды. Осы романды жазғанда екі мақсатты ұстандым. Біріншісі, ұлттың басынан кешкен трагедиясын көрсету, екіншісі, оның себебін ашқым келді. Ақселеу Сейдімбек ағамыз кітапты оқығаннан кейін Мемлекеттік сыйлыққа ұсынуды қолдады. Көптеген аузы дуалы қаламгерлер жылы пікірлерін айтты. «Арғымақ пен Агба» хикаятында азаттықты аңсау идеясы қозғалды. «Күзде тасыған өзен» атты повесімнің жазылуы да қызық. Облыстық газетте жүргенде Бүкілодақтық ауылшаруашылық ғылыми институтына іс сапармен бардым. Соның бір кіші ғылыми қызметкері: «Ертедегі Арқаның даласы қандай болғанын көресіз бе, алып барайын» деді. 4-5 гектар жер сол тұмса күйінде сақталып қалған. Көкорай шалғын жайнап, түрлі құстар сауық-сайран салып жүр. Осы көрініс шығарманың жазылуына түрткі болды. – Қазір не жазып жүрсіз? – «Тәңір соты» деген драманы аяқтадым. Ендеше, аға, әлі де жазарыңыз таусылмай, алдымызда аман-есен жүре беріңіз!

ĞÂÉ ĞÆ·ÀÒ ка, үшінші – қауіпсіздік, төртінші – халықтың саны және бесінші – тәуелсіздік. Осы бес қағиданы барлық әлем ұстанады. Оны біз де ұстануымыз қажет. – Екі мәрте Парламент Мәжілісінің депутаты болдыңыз. Бірқатар мәселелерді көтердіңіз. Әлі де айтылмай, шамам жетпей қалған дейтін өзегіңізді өртеген өкініш бар ма? – Дәл сол уақытта халыққа қажетті дүниенің барлығын айттым деп ойлаймын. Өкініштісі, ұлттың рухани құндылықтарына байланысты айтылған пікірлер, ұсыныстар өтіп тұрып, әлі күнге орындалмай келеді. Айталық, қазақ тілін дамыту үшін алдымен мемлекеттік немесе жеке кәсіптегі қызметте еңбек етіп жатқан мамандар өзінің кәсіби саласы негізінде мемлекеттік тілді білу қажет. Осыны жасайық деп сегіз жыл айқастым. Үкімет тарапынан ұсыныс қолдау тапқанмен,

www.astana-akshamy.kz

«ЖАСТАР ЖАЛЫНЫ» МӘРЕГЕ ЖЕТТІ ʥ˧˲ˮ˟˾˟ ˪೴ˮˮ˟ˮ ˙˟˲˧ ͨʮ˘˳˵˘˲ ˢ˘ˬ́ˮ́ ʹ ϮϬϭϲͩ ˳˘˥́˳́ˮ˞˘ ˳́ˮ೦˘ ˵೴˳˪˟ˮ ˟ˬ˯˲˞˘ˬ́೪ ˳˵˶˞˟ˮ˵˵˟˲˞˧೮ ೴ˣ˞˧˪˵˟˲˧ ˘ˮ́೪˵˘ˬ˞́͘ ʫˬ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˧೮ Ϯϱ ˢ́ˬͲ ˞́೦́ˮ˘ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ˢ˘˲́˳ ˢ˟೮˧˭˱˘ˣ˞˘˲́ˮ ˭˘˲˘˱˘˵Ͳ ˵˘˶ ˳˘ˬ˵˘ˮ˘˵́ ʶ˯ˮ˛˲˟˳˳Ͳ ˺˯ˬ˞˘ ഑˵˵˧͘ Фестивальді Астана қаласы Жастар саясаты мәселелері басқармасының қолдауымен «Нұр Отан» партиясының «Жас Отан» жастар қанаты ұйымдастырды. Биылғы байқауға Астананың 10 жоғары және 14 кәсіптік-техникалық оқу орындарынан мыңнан аса жас өнерпаз қатысты. Дәстүрлі студенттер көктемі жастар белсенділігін арттырып, шығармашылығын шыңдауға бағытталған. Бұл жолы үміткерлер он аталым бойынша бақ сынады. Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті «Үздік эстрада әншілері», «Квест» және «Музыкалық аспапта ойнау» номинацияларында топ жарды. С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық универ ситеті студенттері халық және қазіргі заманғы би, «Не? Қайда? Қашан?» ойынында және «Үздік жанкүйерлер»

аталымында үздік атанды. Ал, жас ақындар азаттық тақырыбындағы өлең-жырларын тарту еткен «Авторлық оқу» сайы сында Қаржы академиясы жеңіске жетті. Сондай-ақ, «Тұран-Астана» университетінің командасы «Үздік студенттік клуб» атанып, Астана медицина университеті креа тивті бейнеролигімен жүзден жүйрік шықты. Фестиваль бағдар ла масына алғаш рет енгізілген «Еріктілер жобасының» бас жүлдесін Еуразия гуманитарлық институты еншіледі. – Студенттік көктемнің арқасында достарымыз көбейді. Жылдан жылға әртүрлі университеттермен қарым-қатына-

сымыз нығая түсуде. Биыл «Квест» номинациясында өнер көрсеттік. Үш жылдан бері Астанада тұратын мен көптеген жаңа орындармен таныстым. Қазақ хандығынан бастап бүкіл тарихты қайталадық. Тіпті, Морзе әліппесін де жаттадық. Көпірлермен жүріп, құпия сандарды жинадық. Өте қызық әрі тартысты жарыс болды, – дейді Л.Гумилев атындағы ЕҰУ студенті Зинұр Кинисов. Шара барысында Маржан Арапбаева, Димаш Құдайбергенов, әнші Дос, Құрмаш Маханов және ағайынды Жүгінісовтер сынды эстрада жұлдыздары елорда жастарына әннен шашу шашты. Мәдина ЖАҚЫП

ɴʍɪɨʄʆɫ ʟʄɯɰʈʨ ʫˬ˯˲˞˘˞˘೦́ ζϮ ഑ˮ˟˲ ˭˟˪˵˟˙˧ˮ˞˟ ഑˵˪˟ˮ ˭˶Ͳ ˣ́˪˘ ˘˱˵˘ˬ́೦́ ೪˘ˣ˘೪˵́೮ ೵ˬ́ ˪˯˭˱˯ˣˤ˵˯˲́ ʤ˺˭˟˵ ʮ೵˙˘ˮ˯˚˵́೮ ϭϭϬ ˢ́ˬ˞́೦́ ˭˟ˮ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ ˬˤ˪˘˳́ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˧೮ Ϯϱ ˢ́ˬ˞́೪ ˭˟˲˟˥Ͳ ˵˯˥́ˮ˘ ˘˲ˮ˘ˬ˞́͘ Өскелең ұрпақ өкілдерін қазақ музыкасының заңғар композиторы Ахмет Жұбановтың шығармашылығымен таныстыру мақсатында ұйымдастырылған шара аясында аталмыш мектепте сайыс са бақтар, ашық сабақтар, пәндік олимпиада және байқаулар өткізілді. «Білім ұясы: Үздік мұғалім – 2006» байқауының Бас жүлдегері, Ы.Алтынсарин атындағы медалінің иегері, мектеп басшысы Гүлмира Жангелдіқызы осы іс-шараның басы-қасында жүріп, өнерпаз оқушыларға сәт сапар тіледі. Астана қаласындағы №2 өнер мектебінің қобыз сыныбының мұғалімі Жаңылсын Күмісбекованың айтуынша, концерт бағдарла масы А.Жұбановтың шығармала рынан құрасты рылған. Атап айтсақ, композитордың Л.Хамидимен бірігіп жазған «Абай» операсынан Ажардың ариясы, домбыра сыныбы мұғалімдерінің орындауындағы «Би» күйінен басталған күй шашу, қобызға

ÀÉÍÀËÀÍÛ ÀßËÀÓ – ÀÄÀÌÈ ÏÀÐÛÇ ʤ˳˵˘ˮ˘ ˘˥ˮ˘˞˘˥ ˵˘ˣ˘ˬ́೦́˭˟ˮ ˞˟ ഑ˣ˛˟˛˟ ೴ˬ˛˧ ˙˯ˬ˶́ ೪˘ˢ˟˵͘ ʤ˥ˮ˘ˬ˘ˮ́೮ ˪഑ˣ ˵˘˲˵˘˲ˬ́೪ ˪഑˲˪˟˭ ˙˯Ͳ ˬ˶́ ˘˞˘˭˞˘˲೦˘ ˞˘ ˙˘˥ˬ˘ˮ́˳˵́͘ ˁ˯ˮ˞́೪˵˘ˮ ഉ˲ ˘˳˵˘ˮ˘ˬ́೪ ˘˥ˮ˘ˬ˘˳́ˮ˘ ˘̆ˬ˘˥ ೪˘˲˘˱͕ ˘˙˘˵˵˘ˮ˞́˲˶ ˟˲˟ˢ˟ˬ˟˲˧ˮ ˳˘೪˵˘˶́ ˵ˤ˧˳͘ Елордалық Ішкі істер департаменті Жергілікті полиция қызметі табиғатты қорғау полициясының қызметкерлері жеке және заңды тұлғалардың қала аумағын абаттандыру ережелерін бұзу жағдайларын анықтау және оны болдырмауға бағытталған профи лактикалық іс-шараларды тұрақты түрде өткізіп келеді. Олар күн сайын бас қаланың тазалығына барлау жасап, оған зиян келтіргендерді әкімшілік жауапкершілікке тартуда. Алматы, Сарыарқа және Есіл аудандық табиғат қорғау полициясының қызметкерлері қаладағы нысандардың аумақтарын санитарлық тазалау мен уақытылы жинауды тұрақты бақылауға алған. Өткен кезеңнің ішінде 723 тексеру жүргізіліп, соның нәтижесінде маңайының тазалығына немқұрайлы қараған 372 шағын және орта бизнес обьектісі әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Соның ішінде 94 пәтер иелері кооперативі жалпы сомасы 3 563 280 теңге, 20 мердігерлік ұйым 890 820 теңге, 47 құрылыс нысаны 2 523 990 теңге және

211 кәсіпкер жалпы сомасы 9 184 430 теңге көлемінде айыппұл төледі. Барлық басшылармен және азаматтармен абаттандыру ережелерін сақтау, айналаны таза ұстап, санитарлық жағдайына ұқыпты қарау, нысан аумағын жинауды ұйымдастыру жөнінде әңгімелесу жүргізілді. Жалпы кәсіпкерлер өздеріне

тиесілі аумақты таза ұстауға міндетті. Бұл – олардың адами парызы. Ал абаттандыру ережелерін бұзғандарға ҚР «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» кодексі бойынша заңды тұлғаларға 30-100 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салу қарастырылған. Қымбат НҰРҒАЛИ

арналған «Көктем» шығармасы, жетігеншілердің сүйе мелдеуімен шырқалған «Қарлығаш» әні көрермендердің құлақ құрышын қандырды. Қазақ музыка әдебиеті пәнінен «Құрманғазы» және «Біржан сал» деп топқа бөлінген оқушылар «Музыка әлемі» атты сайыс сабаққа қатысты. Сабақ өте қызықты, тартымды өтті. Сонымен қоса, оркестр, әлем музыка әдебиеті және домбырадан өткізілген ашық сабақтар мен «Әнім саған аманат» атты домбырамен ән айту сыныбы арасындағы байқауға осы мектептің 2-5 сынып оқушылары қатысып, өзара өнер жарыстырды. Апталықтың жабылу салтанатына домбырашылар ансамбльдері «Күй күмбірі» атты байқау өткізді. Жеңімпаздарға арнайы дипломдар мен алғыс хаттар табысталды. Игі іс алдағы уа қытта жалғасын табады деген сенімдеміз. Гүлбаршын ӨКЕШҚЫЗЫ

ÀÑÒÀÍÀÄÀҒÛ ÀÑÛҚ ÆÀÐÛÑÛ ౭ˬ˵˵́೪ ˭˶ˣ˟˥˞˟ ˟ˬ˯˲˞˘ˬ́೪ ˯೪˶˾́ˬ˘˲ ˘˲˘˳́ˮ˞˘ ˟ˬ ˃ഉ˶˟ˬͲ ˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˧೮ Ϯϱ ˢ́ˬ˞́೦́ˮ˘ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ˘˳́೪ ˘˵˶˞˘ˮ ˘˾́೪ ˵˶˲ˮˤ˲ ഑˵˵˧͘ Турнирдің ашылуында сөз сөйлеген Ұлттық музей директорының орынбасары Абай Сатубалдин асық ату ойынының маңыздылығы туралы айта келе, қоғам болып қазақтың ұлттық ойындарын қолдауға шақырды. – Ұлттық тәрбие ұлттық ойыннан келіп шығады. Кешегі қиын кезеңдерде ұлттық болмысымызға жасалған түрлі шабуылдарды бастан кештік. Тәуелсіз ел болып, өз аяғымызға тұрғанда ата-бабаларымыздан қалған құнды мұраларымызды қайта жаңғырту, насихаттау – біздің басты борышымыз, – деді Абай Сатубалдин. Жарысты Асық ату федерациясымен бірге Ұлттық музейдің музей педагогикасы және балалар шығармашылығы бөлімінің эсте тикалық тәрбие беру секторы ұйымдастырды. Жеңімпаздарға сыйлықтар табысталды.

www.astana-akshamy.kz

ÔÁÅÄÅÃ¿Á·

құрылымдары орналасып жұмысын бастайды, – деген еді Қайрат Келімбетов. Соған қарағанда, әлемнің назарын аударып отырған айтулы көрменің мұрагері – «Астана» халықаралық қаржы орталығы болатын сыңайлы. Яғни, миллиардтаған қаржы құйылып, бірнеше жылдар бойы салынған көрме ғимараттары негізгі шаралар өткеннен кейін де, еліміздің халықаралық мүддесіне қызмет етуін жалғастырады.

౭ʸˏ ʺ౭ˀʤ˃ౢʤ ʮʫ˃ʶʳʯʫ˃ʳʻ ˃ಉˀ˃ ʥʤ౞ˏ˃

«Астана» халықаралық қаржы орталығы өз жұмысын бастағанда, оны төрт түрлі бағытта өрбітуді көздейді. Оның ең басты бағыты – кең көлемді жекешелендіру аясында капиталдар нарығын дамыту. Осы мақсатты жүзеге асыру үшін Үкімет пен «Самұрық-Қазына» әл-ауқат қоры арнайы жобаларды жоспарлап қойған. Ол үшін ең бірінші қаржы орталығының қор биржасына инвестициялық тартымдылығы жоғары 10-15 мемлекеттік компания сатылымға шығарылмақ. Екінші бағыт – мемлекеттік және қоғамдық әл-әуқат иелігін басқару. «Бүгінде

«ÀÑÒÀÍÀ» ҚÀÐÆÛ ÎÐÒÀËÛҒÛÍÛҢ ÀÄÛÌÛ

ˈ˘ˬ́೪˘˲˘ˬ́೪ ˞˟೮˛˟˥˞˟˛˧ ೪˘˲ˢ́ ˯˲˵˘ˬ́೦́ˮ ೪˘ˬ́˱˵˘˳˵́˲˶ ˙˧˲ ˪೴ˮ˞˟ ˘˵೪˘˲́ˬ˘˵́ˮ ˾˘˲˶˘ ˟˭˟˳͘ ʽˮ́೮ ೪˘ˬ́˱˵́ ˢ೵˭́˳ ́˲೦˘೦́ˮ˘ ˪഑˾˶˧ ೴˾˧ˮ ˪˟˭˧ ೴˾ ˢ́ˬ ೪˘ˢ˟˵ ˟˪˟ˮ͘ ʫˬ˧˭˧ˣ˞˟ ϮϬϭϱ ˢ́ˬ́ ೪೵˲́ˬ೦˘ˮ ͨʤ˳˵˘Ͳ ˮ˘ͩ ˺˘ˬ́೪˘˲˘ˬ́೪ ೪˘˲ˢ́ ˯˲˵˘ˬ́೦́ ഑ˣ ˢ೵˭́˳́ˮ ϮϬϭϳ ˢ́ˬ́ ˙˘˳˵˘˥Ͳ ˞́͘ ʤˬ ϮϬϭϴ ˢ́ˬ˞́೮ ϭ ೪˘೮˵˘˲́ˮ˘ ˞˟˥˧ˮ ˯ˮ́೮ ˮ˟˛˧ˣ˛˧ ˤˮ˳˵ˤ˵˶˵˵˘˲́ ˭˟ˮ ˢ˟˪˟ ˤˮ˹˲˘೪೵˲́ˬ́˭˞˘˲́ˮ ೪೵˲˶ ˵˯ˬ́೪˵˘˥ ˘̆೪˵˘ˬ˘˞́͘ ͨʤ˳˵˘ˮ˘ͩ ೪˘˲ˢ́ ˯˲˵˘ˬ́೦́ ʹ ഉˬ˟˭ˮ˧೮ ˘ˬ˱˘˶́˵ ˯˥́ˮ˾́ˬ˘˲́ ˙˘˳ ೪˯˳˘˵́ˮ ˘ˬ˘೮ ˙˯ˬ೦˘ˮ˞́೪˵˘ˮ͕ ˟೮ ˘ˬ˞́˭˟ˮ ˯ˮ́೮ ˢ೵˭́˳ ˙˘೦́˵́ ˣ˘೮˞́ ˵೴˲˞˟ ˘˥೪́ˮ˞˘ˬ˞́͘ ಉ˵˪˟ˮ ˢ́ˬ˞́೮ ೪́˲˪೴˥˟˪ ˘˥́ˮ˞˘ ʿ˘˲ˬ˘˭˟ˮ˵ ʺഉˢ˧ˬ˧˳˧ˮ˧೮ ೪˘˲˘˶́ˮ˘ ͨʤ˳˵˘ˮ˘ͩ ೪˘˲ˢ́ ˯˲˵˘ˬ́೦́ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ˣ˘೮ ˢ˯˙˘˳́ ˵˘ˬ೪́ˬ˘˶೦˘ ˵೴˳˪˟ˮ ˙˯ˬ˘˵́ˮ͘ ౭ˣ˘೪ ೪˘˲˘ˬ́˱͕ ˪഑˱ ˵೴ˣ˟ˬ˛˟ˮ ˘˵˘ˬ˭́˾ ˣ˘೮೦˘ ϮϬϭϱ ˢ́ˬ˞́೮ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ ˘˥́ˮ˞˘ ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵ ˙˘˳˾́˳́ ೪˯ˬ ೪˯˥˞́͘

бірден әуежайда виза ала алады. Бұл, әрине, жоғарыда аталған тізімде жоқ елдердің азаматтарына қарастырылған жеңілдік. Сондай-ақ, оларға визаның мерзімін ұзарту үшін де ел аумағынан шығып, әлдебір жақтарға барудың қажеті жоқ. «Астана» қаржы орталығы әкімшілігінің қолдаухаты болса, ол шаруаны сол жерде-ақ жүзеге асырады. Ал олардың отбасы кіру визасын автоматты түрде бес жыл мерзімге ала алады.

дар құқықтық жағынан мықтап қорғалады. Қаржы орталығы заң жүзінде мұндай кепілдік бере алмаса, әлемнің инвесторлары да қомақты қаржы салуға қызықпас еді. – Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына мүше елдердің, Малайзия, БАӘ, Сингапур мен Монако, сондайақ, Қазақстан Республикасы Үкіметі айқындаған елдердің азаматтарына 30 күнтізбелік мерзімге елімізге визасыз кіру құқығы берілген. Бұдан соң, қаржы орталығы органы мен қатысушылары өздері шақыртқан шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғалар елімізде жұмысқа тұруға рұқсат алу міндетінен босатылады, – дейді бұл жайында «Астана» халықаралық қаржы орталығының басшысы Қайрат Келімбетов. Қайрат Нематұлының айтуынша, мұның бәрі табысқа кепілдік бере алмайды. Бірақ, орталық үшін жасалуы тиіс қажетті жағдайлар. Бұл – қомақты қаржысы бар шетелдіктерді инвестиция салуға қызықтырудың бірден-бір жолы. Оларды бірінші кезекте қаржы орталығының заңмен бекітілген ерекше жағдайлары қызықтыруы керек. Қаржы орталығының шетелдіктер үшін қалыптастырып отырған тағы бір жеңілдігі – олар келген бойда, олай-былай жүрмей-ақ

«Астана» халықаралық қаржы орталығы қай жерге орналасады? Бұл орталыққа көптеген шетелдік компанияларды, әлемдік ірі қаржы құрылымдарын тарту көзделгендіктен, оның ауқымы қандай болуы мүмкін? Осы сұрақтарға байланысты қолымызға тиген жауапқа қарағанда, қаржы орталығы «ЭКСПО – 2017» көрмесінің жиырма шақты нысанына орналастырылмақ. Оның жалпы аумағы 25 гектардан да асады. Мұны шаршы метрге айналдырсақ, 225 мың шаршы метр шығады. Жаңа айтып өткен жиырма шақты нысанның 14-і халықаралық павильон, корпоративті павильон, көрме ұйымдастырушылар кеңсесі, конгресс кеңсе, конгресс орталық, «Ұлттық күн» павильоны, «Энергия» холы, қалғаны басқалай нысандар. – Бірегей архитектуралық кешен түріндегі көрменің мұралары, сондай-ақ көрменің көптеген экспонаттары, ғылыми жетістіктер мен алдыңғы қатарлы технологиялар инновациялық Қазақстанның болашақ іргетасы. Бұлар туристерді қызықтыратын бірден-бір нысандар болары сөзсіз. «ЭКСПО – 2017» көрмесі өткеннен кейін, бұл нысандардың басым бөлігіне «Астана» қаржы орталығының

ʽˀ˃ʤʸˏౢ˃ˏ౦ ౢ౭ౢˏౢ˃ˏౢ ʮ౬ʱʫˁʳ ౢʤʻʪʤʱ͍ Сонымен, жаңа қаржы құрылымына қатысты заң күшіне енді. Бұл орталық халықаралық құқықтар негізінде жұмыс жасайтын болады. Орталық төрт ірі органнан тұрады. Біріншісі – орталықты басқару жөніндегі кеңес. Оны Елбасының өзі басқарады. Одан кейінгісі – орталық әкімшілігі. Мұның құрамында органдардың қызметін қамтамасыз ететін акционерлік қоғамдар, қаржылық қызметтер мен заң жобаларын реттейтін комитеттер болады. Міне, осы құрылымдар қаржы орталығы аумағында айырықша құқықтық жүйенің сақталуын қадағалайды. Жаңа қаржы құрылымының жұмыс тілі – ағылшын тілі болып бекітілген. Арнайы қабылданған заңда көрсетілгендей, қаржы орталығының қатысушылары 2066 жылдың бірінші қаңтарына дейін корпоративтік кіріс салығынан, мүлік және жер салығынан босатылады. Яғни, елу жылдай осы салық түрлерін төлемейді. Бұған қоса, шетелдік қызметкерлер де жеке кіріс салығын төлеуден босатылған. Былайша айтқанда, қаржы орталығына ірі көлемде инвестиция салатын алпауыт компаниялар мен онда жұмыс жасайтын шетелдік мықты маман-

ͪˑʶˁʿʽ ͵ ϮϬϭϳͫ ʶಉˀʺʫˁʳʻʳ౦ ʺ౭ˀʤʧʫˀʳ ʶʳʺ͍

елімізде Ұлттық банк резервтері, Үкіметтің резервтері бар. Біз оны Ұлттық қор деп атаймыз. Бұған қоса, зейнетақы жинақтары да біздің негізгі қорымыздың біріне жатады. Дәлірек айтқанда, 100 млрд доллардан астам қаржыны құрайтын әл-ауқатымыз – мемлекет пен Қазақстан азаматтарының иелігі саналады. Біздің ойымызша, осы индустрияның бір бөлігі халықаралық қаржы орталығының аумағында орналасып, тиісті нарықты дамытуға жұмыс жасауы тиіс» дейді бұл бағыт жөнінде Қайрат Нематұлы. Ал енді үшінші бағытты жүзеге асыру кезінде жеке адамдардың, сондай-ақ private banking әл-ауқатын басқаруға баса мән беріледі. Себебі, еліміздегі капиталдардың басым бөлігі жеке адамдардың қалтасында, үйлеріндегі шұлықтарда ораулы екені белгілі. Қазір қазақстандықтар өз қаржысын қорларда жұмыс жасатуға аса ынталы емес. Оның үстіне, ел тұрғындары сенім артатын қаржы қорлары да жоқ екені белгілі. «Астана» халықаралық қаржы орталығы өзінің үшінші жұмыс бағыты бойынша осы олқылықты жоюды мақсат етеді. Төртінші бағыт дегенде, исламдық қаржыландыруды сөз етеміз. Бұл да қаржы орталығының ең бір басым бағыттарының бірі. Исламдық қаржыландыруды оңтайлы жолға қою арқылы еліміз бұрынғы кеңестік елдер аумағындағы ең үлкен хабқа айналуды мақсат етіп отыр. Исламдық қаржыландыру қызметтерін игеру бізге сол үшін керек. Әрине, мұның бәрі – жоба, жоспар, болашаққа жасалған болжамдар. Бірақ, болашақ бағдарды анық көріп, көзге оңай елестеткеннен кейін оған қол жеткізу де жеңілдей түспей ме? Бұйыртса, айқын мақсатқа ұмтылу арқылы көздеген межеден көрінудің де сәті түсер. Меңдолла ШАМҰРАТОВ

www.astana-akshamy.kz

ÒÀÒÓËÛҚ – ÄÀÌÓÄÛҢ ÁÀÑÒÛ ҚÀÇÛҒÛ ʥˤ́ˬ ˟ˬ˧˭˧ˣ˞˧೮ ˟˛˟˭˟ˮ˞˧˪ ˘ˬ೦˘ˮ́ˮ˘ Ϯϱ ˢ́ˬ ˵˯ˬ˘˞́͘ ʽ˳́ ˶˘೪́˵ ˘˲˘ˬ́೦́ˮ˞˘ ˙˧ˣ ഉˬ˟˭ˮ˧೮ ˙˘˲ˬ́೪ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˟˲˧ˮ˟ ˵˘ˮ́ˬ́˱͕ ˙˟˥˙˧˵˾˧ˬ˧˪ ˱˟ˮ ˵೵˲˘೪˵́ˬ́೪˵́೮ ˘ˬ˵́ˮ ˙˟˳˧˛˧ˮ˟ ˘˥ˮ˘ˬ˘ ˙˧ˬ˞˧˪͘ ʤˬ ˙೵ˬ ˭˟˲ˣ˧˭˞˟ ˪˟˥˙˧˲ ˟ˬ˞˟ ೪˘೪˵́೦́˳˵˘˲ ˙˯ˬ́˱͕ ˙˟˥˪೴ˮഉ ˘˞˘˭˞˘˲˞́೮ ˢ˘˱˘ ˾˟˪˪˟ˮ˧ˮ ˙ഉ˲˧˭˧ˣ ˢ˘೪˳́ ˙˧ˬ˟˭˧ˣ͘ ˁ˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪͕ ഉˬ˧ ˪೴ˮ˛˟ ˞˟˥˧ˮ ˵ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪˪˟ ೪˯ˬ ˢ˟˵˪˧ˣ˟ ˘ˬ˭˘˥ ˯˵́˲೦˘ˮ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˟˲ ˞˟ ˙˘˲͘

жергілікті кітапханаларға «Теңдессіз сыйлық» акциясы шеңберінде бірнеше кітап сыйға тартылып, әлеуметтік қолдауды қажет еткен сырқат жандарға медициналық аппарат берілген. Бұл тұрғыдағы игілікті істер Астана қаласында да өз жалғасын тапты. Жалпы, түрлі

Тәуелсіздіктің бастапқы кезеңдерінде елімізде (1993 және 1995 жылдары) екі бірдей Конституция қабылданғанын жұртшылық жақсы білсе керек. Бастысы, 1991 жылғы 29 тамызда Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен Семей ядролық сынақ алаңын жабу туралы тарихи шешім қабылданды. Қазір бүкіл әлем Қазақстанды ядролық қарудан бас тартқан бірегей мемлекет ретінде біледі. Осы орайда, БҰҰ-ның Бас хатшысы Пан Ги Мун кезінде Семей полигоны орнына арнайы ат басын бұрғанда, Қазақстан Президентінің орасан сынақ аумағын жапқанын, ядролық қарудан ада аймақ құрғанын және бүкіл әлемді ядролық қарудан құтқару үшін берік іргетас қалағанын құрметпен бағалаған болатын. Мұның қатарында мемлекетіміздің құқықтық қатынастарын реттейтін бірнеше заңдар мен кодекстер қабылданып, әлеуметтік-экономикалық дамуымызға серпін беретін жаңа бағдарламалардың тұсауы кесілді. Ұлттар достығы нығайды және қазір дүниежүзі ерекше бағалаған Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды. Ол елімізде тұратын барлық этностар тілі мен тарихының, мәдениеті мен салт-дәстүрінің сақталуына, дамуына толық мүмкіндік жасады. Жалпы, тәуелсіздік жылдарында жүзеге асырылған жарқын істердің бәрін бір мақалаға сыйғызу мүмкін емес. Сондықтан біз адамзат баласы үшін айрықша орын алған тарихи деректерді әңгімемізге арқау етпекпіз. Мәселен, сол уақытта көрші елдермен, соның ішінде Шығыстағы Қытаймен шекараны заңдастыру мәселесіне айрықша маңыз берілді. Ресей, Өзбекстан және Түрікменстан елімен де мемлекетаралық дәрежеде шекараларымызды өзара айқындадық. Нақты айтқанда, Қазақстан өз тарихында тұңғыш рет мемлекеттік шекарасын заң жүзінде бекітті. Енді келер ұрпақ жер үшін ешкіммен ешқашан дауласпайды. Тұтастай алғанда, ғасыр бедерінде

сала бойынша жасалған қайырымдылық көмектің мысалын бірқатар деректермен дәлелдеуге болады. Бастысы, ассамблея жылы аясындағы ізгі іс-шаралар арқылы аймақтардағы халықтың түйінді мәселелері шешіліп, ортақ мақсатты көздеген жарқын жұмыстар жоғары деңгейде атқарылды. Ассамблея өзінің құрылған кезеңінен бастап халықпен тығыз қарым-қатынас орнатып келеді. Қазір оның жер-жерлерде қоғамдық келісім кеңесі жұмыс істеуде. Бұл кеңес республикалық маңызы бар қалалар мен облыс, аудан, ауыл әкімдері жанындағы және еңбек ұжымдарындағы консультативтік кеңесші орган болып есептеледі. Нақты айтқанда, қоғамдық келісім кеңесі – татулықтың белгісі, ұйымшылдықтың көрінісі. Ол – билік пен халықтың арасын тығыз байланыстыратын кеңес. Осы арқылы еліміздегі қоғамдық бірлестіктер, үкіметтік емес ұйымдар мен этномәдени бірлестіктер халық мәселесіне қатысты істі жіті бақылауға алып, тұрақтылықтың қалыптасуына негіз қалап отыр. Әрбір мәселені ұсақтүйек демей, оның оңтайлы шешілуіне маңыз береді. Мұның нәтижесінде жекелеген аймақтардағы түйінді мәселелер реттеліп, кәсіпкерліктің дамуына, ел ішіндегі санитарлық жағдайдың реттелуіне, азаматтардың жұмыспен қамтылуына және тағы да басқа мәселелердің оңтайлы шешілуіне қолдау көрсетілді. Осы тұста айта кетерлік жайт, биылғы жылдың қаңтарында мекеме жанынан медиация кабинеті ашылды. Медиация кабинетінің жұмысын үйлестіру міндеті – бас сарапшымыз, заңгер мамандығы бойынша 25 жылдан астам өтілі бар тәжірибелі маман Қайрат Төкебаевқа жүктеді. Осы жерде келушілерге тегін заңгерлік көмек көрсетіледі және этностық мәселенің тиісті дәрежеде шешілуіне маңыз беріледі. Сондықтан елордадағы қоғамдық бірлестіктер арасындағы құқықтық

тәуелсіздікке қол жеткізген еліміз адам құқықтары мен бостандықтарын Конституцияға сәйкес іске асыруды, халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуды, ел бірлігін сақтауды, мемлекеттің экономикасын және саяси жүйесін дамытуды, ұлттар достығын нығайтуды, елімізді өркениетті елдер қатарына қосуды сәтті жүзеге асыра білді. Бұл ортақ абыройлы істі одан әрі дамыту мәселесі Президенттің тікелей Жарлығымен бекітілген «Қазақстан – 2030» стратегиялық даму жоспарында да көрініс тапты. Бұл ұзақ мерзімді жоспарда айқындалған: ұлттық қауіпсіздік, ішкі саяси тұрақтылық және қоғамның топтасуы, шетел инвестициялары мен ішкі жинақтар деңгейінің экономикалық өсуі, Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл-ауқаты, энергетика ресурстары, инфрақұрылым, көлік және байланыс, кәсіби мемлекет сынды көптеген басымдықтар белгіленген. Бұлар ең алдымен, ел дамуының, этностар беделі артуының негізгі қайнар көзі болып саналады. Ассамблеяның қалыптасу кезеңін ерекше айқындап берген Қазақстан халқы ассамблеясының жылы былтыр республика бойынша кең көлемде аталып өтті. Ол «Қазақстан халқы ассамблеясы – 20 игі іс!» эстафетасы аясында еліміздің барлық аймақтарында жарқын істердің жүзеге асуына бастамашы болды. Бұл орайда, аталмыш эстафета республикада осыдан төрт жылдай бұрын басталған «Бейбітшілік пен келісімнің жол картасы» мега жобасының жалғасы ретінде көпшіліктің көкейінен шыға білді. Осы орайда елімізде көптеген игі істер атқарылғанын атап өткеніміз жөн. Мысалы, Жаңаарқа ауданында дәрігерлер анаға күрделі ота жасап, жарық дүниеге ұл бала келген. Ал Риддер қаласындағы ата-анасынан айрылған қыздың әжесіне балалар бақшасындағы қарызын өтеуге қаржылай көмек көрсетілді. Өңірлердегі

мәселеде түсінбеушілік орын алып отырған жоқ. Жалпы, тәуелсіздік тұсында тұрақтылықтың негізін қалыптастырған Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясын қазақстандықтарды ортақ мақсатқа жұмылдыратын үлкен құрылымға айналдыра білді. Оның мұраты бірлігіміздің берік тұтастығына негізделген. Осы жолдан айнымай келе жатқан Ассамблея әр жылы халықпен бірге толымды табыстарды еселеп келеді. Біз өз кезегімізде елордадағы этномәдени бірлестіктермен тығыз қарымқатынас орнатып, ел дамуына серпін беретін жарқын жобаларды іске асырудамыз. Осының айғағы іспеттес, өткен жылы елорданың Бейбітшілік және келісім сарайында Қазақстан халқы Ассамблеясының «Қайырымдылық керуені» жалпыұлттық акциясы бастау алды. Сол шара барысында жиналған барлық қаражат әлеуметтік көмекті қажет еткен отбасылардың қажетіне жұмсалды. Соның ішінде мүмкіндігі шектеулі адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға басымдық берілді. Бұл Елбасы қол қойған «Қайырымдылық туралы» жаңа заңға іс жүзінде үн қосқан игі іс болатын. Жаңа қатерлер мен шиеленістер қатар өрбіген қазіргідей кезде біз әрдайым сын сағаттарға дайын болуға, барды жарата білуге және үнемділікті сақтай білуге тиіспіз. Біріміз – бәріміз үшін, бәріміз – біріміз үшін деген қағида өмірлік ұстанымымызға айналуы шарт. Сәт сайын құбылған аласапыран заманда ең ұтымды жоспармен жұмыс істеу – тәуелсіз елдің тұғырын бекемдеп, әлеуметтік-экономикалық дамудың нақты мүмкіндіктеріне жол ашады. Осы мақсатты көздеген Мемлекет басшысының Ұлт жоспары тәуелсіз еліміздің тұтастығын сақтап, әлемнің дамыған 30 елінің қатарына кіруді басты міндеті санайды. Бұл ретте Ұлт Жоспарының орындалуы ұлт бірлігіне тәуелді. Әлем халқы Қазақстанда бірнеше этностың тату-тәтті тұрып жатқанына тәнті. Уинстон Черчилльдің «Қоғам қысымға ұшырағанда, жеке адамдар біріксе, жаңа жетістіктерге қол жеткізудің мүмкіндігі мол» дегенін біздің елдің азаматтары әлдеқашан түсінген. Еуропалық кәсіпкерлер мен халықаралық қаржы ұйымдарын Қазақстанға тартып тұрған ғаламат күш те сол – еліміздегі тұрақтылық. Елімізде бәріне тең құқық берілген, өсіп-өркендеуіне барлық мүмкіндіктер жасалған. Шынтуайтына келгенде, мұндай тең құқық барлық елде сақтала бермейді. Сондықтан Елбасы бірлік жөніндегі мәселеге айрықша басымдық беріп келеді. Тобықтай сөзді түйіндей келгенде айтарымыз, біздің Ұлы Даламыз – талайлардың тағдыры тоғысқан, бар мен жоққа қатар куә болған қасиетті өлке. Жан-жақтан Қазақстанға қоныс аударған ұйғыр, дүнген, күрд, армян, түрік, чешен, ингуш, балқар, татар, болгар, грек, неміс, поляк, тағы басқа ұлт өкілдерінің ұрпақтары әлі күнге дейін елімізде тату-тәтті өмір сүруде. Дәл осындай барша жұртшылықтың ынтымағын жарастырып отырған Елбасының еңбегі ұшан-теңіз. Бақытжан ӘБІЛДИНОВ, Астана қаласы әкімдігі жанындағы «Қоғамдық келісім» КММ директоры

www.astana-akshamy.kz

Ç¼ÈÃ¿¼É

ƶǇǈƶǃƶ gƶǁƶǇǑ cǀƭǂƺƭƹƭǃƭi gƶǉǁǑǇǑ

ƶǧǨǖǣǖ fǖǡǖǧǱ

ȫ ĭÁÈÁĭÒÓÁÎ ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÒÜ ģÅ¼ÌÆÓ ÍÉÎÉÒÓÑÌ¼Ä¼ ÁÒÓÁÎÁ ĭÁÌÁÒÜÎÜħ ģÅ¼ÌÆÓ ÅÆÐÁÑÓÁÍÆÎÓ¼

АСТАНА – ЕСІРТКІСІЗ ҚАЛА ζϮϴ ˭˟˪˵˟˱˵˟ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ͨʥ˘೪́˵˵́ ˙˘ˬ˘ˬ́೪ ˾˘೪ͩ ˘˵˵́ ˳˘˥́˳ ഑˵˵˧͘

ÎïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ áëó çüìĨü òĢôĄñåæ îïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ ëæòĄíåæñåĄ ÍæíìæëæóóĄë óĄñëæôåĄĦ óĄèĄìĄíĄîæ Ě âïìüð æîäĄèĄìåĄ

ͨౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳́ˮ́೮ ౬˪˧˭˟˵˧ ˘˥೪́ˮ˞˘˥˵́ˮ ˵ഉ˲˵˧˱˱˟ˮ ˳́˥೦˘ ˵˘˲˵˶ ˾˘˲˵́ ˙˯˥́ˮ˾˘ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˟˭˟˳ ˣ˘೮˞́ ˵೵ˬ೦˘ˬ˘˲˞́೮ ˢഉˮ˟ ˢ˟˪˟ ˵೵ˬ೦˘ˬ˘˲˞́೮ ˭೴ˬ˧˪ ೪೵೪́೪˵˘˲́ˮ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳́ˮ́೮ ೪˘˙́ˬ˞˘˶́ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˧ˮ ˙˟˪˧˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ϮϬϭϱ ˢ́ˬ೦́ Ϯϰ ˾˧ˬ˞˟˞˟˛˧ ζ ϭϭϯͲϭϮϲϬ ೪˘˶ˬ́˳́ˮ˘ ഑ˣ˛˟˲˧˳˵˟˲ ˟ˮ˛˧ˣ˶ ˵˶˲˘ˬ́ Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Мемлекеттік мүлік туралы» 2011 жылғы 1 наурыздағы, «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» 2013 жылғы 15 сәуірдегі заңдарына сәйкес Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. «Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен сыйға тарту шарты бойынша мемлекеттік емес заңды тұлғалардың және жеке тұлғалардың мүлік құқықтарын Қазақстан Республикасының қабылдауы» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентін бекіту туралы» Астана қаласы әкімдігінің 2015 жылғы 24 шілдедегі № 113-1260 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2015 жылғы 3 қыркүйекте № 939 болып тіркелген, 2015 жылғы 8 қыркүйекте № 99 (3304) «Астана Ақшамы», 2015 жылғы 8 қыркүйекте № 99 (3322) «Вечерняя Астана» газеттерінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін: «Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен сыйға тарту шарты бойынша мемлекеттік емес заңды тұлғалардың және жеке тұлғалардың мүлік

құқықтарын Қазақстан Республикасының қабылдауы» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентінің 1-тармағындағы «Астана қаласының Қаржы басқармасы» деген сөздер «Астана қаласының Коммуналдық мүлік және мемлекеттік сатып алу басқармасы» деген сөздермен ауыстырылсын. 2. «Астана қаласының Коммуналдық мүлік және мемлекеттік сатып алу басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшысы осы қаулыны кейіннен ресми және мерзімді баспа басылымдарында жариялаумен, сондайақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын интернет-ресурста және Астана қаласы әкімдігінің интернет-ресурсында орналастырумен оны әділет органдарында мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырсын. 3. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің орынбасары А.И. Лукинге жүктелсін. 4. Осы қаулы әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күшіне енеді және алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Астана қаласының әкімі Ә. Жақсыбеков

ҚҰÐÌÅÒÒ² ÀÐÄÀÃÅÐËÅÐ! Қар еріп, жер құрғасымен қала көшелерін, алаңдарды, парктерді тазалау, абаттандыру жұмыстары қолға алынады. Қала әкімдігі 18 сәуірден 18 мамырға дейін «Тазалық» айлығын жариялады. 23 сәуір 2016 жылы «Біз таза қала үшін» атты ұранмен жалпықалалық сенбілік өтеді. Әр мекеме мен кәсіпорындарға сенбілікте жұмыс атқаратын учаскелері бекітіліп берілді. Қаланың әр тұрғыны осы сенбілікке белсене қатысып, қаланы абаттандыруға өз үлесін қосуға тиісті. Әсіресе, тұрғын үй аулаларын жөнге

келтіруге ерекше көңіл бөлінуі керек. «Менің жайлы аулам» атты акцияға біздің ардагерлер белсенді түрде қатысып, жастарға өнеге көрсетіп, ауланы тазартып, абаттандыруға көп көмек көрсетеді деп сенеміз! Қалалық ардагерлер кеңесі қала ардагерлерін тұрғын үй кооперативтерімен бірігіп инициативті топ құрып, аулаларды тазартып, қалыпқа келтіруге, өз қаласын сүйетін және жылдан жылға таза, әдемі қала болуын қалайтын тұрғындарды тартып, ұйымдастыруға шақырады! Қалалық ардагерлер кеңесі

Ішкі істер департаменті Есірткі бизнесіне қарсы күрес басқармасы ұйымдастырған спорттық жарыста 8 қатысушыдан құралған 9 команда бәйгеге түсті. Денешынықтыру мұғалімдері шығарған тапсырмалар орта сыныптағы оқушыларға лайықталған. – Бұл шара «Астана – есірткісіз қала!» ұранымен өткізіліп отыр. Балаларға шылым тартып, ішімдік ішу, есірткіге әуестенудің зиянын жүйелі түрде түсіндіреміз, заң бұзушылықтың алдын алуға тырысамыз. Жастар

пайдасыз нәрсемен айналысқанша уақытын білімге, спортқа арнау керек, – дейді Есірткі бизнесіне қарсы күрес басқармасының жедел уәкілі Әлия Нұрғазина. Жарыс қорытындысы бойынша, 1-орын №28 мектеп командасына бұйырды. Ал, екінші, үшінші орындарды №38 бен №48 мектебі еншіледі. Ұйымдастырушылар тарапынан жеңімпаздарға спорттық сыйлықтар берілді. Мәдина ЖАҚЫП

ÅËÎÐÄÀÄÀ ÁÈ ÀÊÀÄÅÌÈßÑÛ ÀØÛËÀÄÛ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ౢ˘ˣ˘೪ ೵ˬ˵˵́೪ ˺˯˲˟˯˛˲˘˹ˤ̆ ˘˪˘˞˟˭ˤ̆˳́ ˘˾́ˬ˘˞́͘ ʽˬ ʽ˲˵˘ˬ́೪ ʤˣˤ̆˞˘೦́ ˪ഉ˳˧˙ˤ ˺˯˲˟˯˛˲˘˹ˤ̆ˬ́೪ ˙˧ˬ˧˭ ˙˟˲˶˞˧೮ ˵˯ˬ́೪ ˻ˤ˪ˬ́ ˙˘˲ ˙˧˲˧ˮ˾˧ ˯೪˶ ˯˲˞˘˳́ ˙˯ˬ˭˘೪͘ ʮ˘೮˘ ˯೪˶ ˯˲ˮ́ ˭˘˭́˲ ˘˥́ˮ˘ˮ ˙˘˳˵˘˱ ˳˵˶˞˟ˮ˵˵˟˲˞˧ ೪˘˙́ˬ˞˘˥˞́͘ Академияда балет әртістері негізгі жалпы немесе орта жалпы білім базасында кәсіби білім алатын болады. Білім берудің көпсатылы формасы бастапқы білім, техникалық және кәсіби білім, жоғары білім (бакалавриат), жоғары оқу орнынан кейінгі білімнен (магистратура және докторантура) тұрады. Оқу ордасы «Балет әртісі», «Би ансамблінің әртісі», «Режиссер хорео-

граф», «Хореограф педагог», «Спорттық және балдық би педагогы», «Өнертану» және «Арт-менеджмент» мамандықтары бойынша кадрларды даярламақ. Айта кетерлігі, академия оқушыларға тегін білім береді. Сонымен бірге аталған оқу ордасының шәкірттері өздері тұратын орын мен медициналық қызметке ақы төлемейді.

Астана қалалық ардагерлер кеңесі Тыл ардагері, ардагерлер кеңесінің мүшесі Құдашева Торғай Жұмабайқызының қайтыс болуына байланысты туған-туыстарына қайғысына ортақтасып, көңіл айтады.

www.astana-akshamy.kz

ÃĘ»¼Ä¿¼É

«ÀÑÒÀÍÀ» ÊӨØ ÁÀÑÒÀÄÛ ˇ˶˵˙˯ˬ˞˘ˮ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˽˟˭ ˱ ˤ˯Ͳ ˮ˘˵́ˮ́೮ ˱˲˟˭̂˟˲Ͳˬˤ˛˘˳́ˮ˞˘ ˘ˬ˵́ˮͲ ˾́ ˵˶˲˞́೮ ˯˥́ˮ˞˘˲́ ഑˵˵˧͘ ʽ˳́೦˘ˮ ˞˟˥˧ˮ ೵˱˘˥ ˳˘ˮ́˭˟ˮ ೪˘˵˘˲ ˪˟ˬ˟ ˢ˘˵೪˘ˮ ˪഑˾˙˘˳˾́ ˪˯˭˘ˮ˞˘ˬ˘˲˞́೮ ˘˲˘˳́ ˘˾́ˬ˞́͘

{ ª ĭ Ĭ©ª ¥ ©§« £ ¢ ©³¥³Ħ Éîãæòóé÷éĀìáñ çĢîæ åáíô ¤ ¥ ©ª¨£L L âáêìáîüò áĬðáñáóóáîåüñô çĢîæ áĬðáñáó ëïíéóæóĄîåæ ªL¨¢ £L§ Ě { ¢«Ģ£L L ¨L£ ¥ ÍæîùĄë éæòĄ kÁòóáîá áĬùáíüv äáèæóĄîĄĦ ñæåáë÷éĀòüv ÇÙÒ

Åéñæëóïñ Ċ ÒĢôìæ ÒÍÁĩīÌÏÃÁ ÅéñæëóïñåüĦ ïñüîâáòáñü Ċ ÈæêĄî ģÌ¼ÐÂÆË Âáò ñæåáëóïñåüĦ íĄîåæóĄî áóĬáñôùü Ċ ĩáìüí ĭÏÇÁÂÆËÏÃ kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªLîåæ çáñéĀ ìáîĨáî íáóæñéáìåáñåü òĄìóæíæòĄè ëĤùĄñĄð âáòôĨá âïìíáêåü

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ǉǺǻǩǶǩ ǎǹǻȎǺ ǘǩǫǴǷǭǩǹ

ǗáǯǮǻǸǮǺ ǓåǳȁǮǻǩǼ ǗǹǭǩǪǩǺȄ ǡȄǵǳǮǶǻ

ǉáǻåǪǮ ǛǷǪȄǴ âǷǺǻǩǶǩǲ

ǉáǯǩǲȄá ǗǹǩǴ

âǩǲǹǩǻ ǉǴǵǩǻȄ

ǏǮǻȎǺǼ ǛǩǴǭȄáǷǹßǩǶ

10 ǉǻȄǹǩǼ 11 Ǜǩǹǩǰ 12 ǡǩǾǻǮǹ âǩǹǩßǩǶǭȄ

Аманғали ҚАЛЖАНОВ

¢® · Ĭ¦£ £ ¨L¥LĦ §L¢L¨£ ¨L ¤ ¥ ¢Ĥ Ĭ ¨ ©³¥ Ĥ£L©«L ° ¨ª ¤ © Çáñîáíá íæî öáâáñìáîåüñôìáñåüĦ íáèíĪîüîá çáñîáíá âæñôùĄ çáôáð âæñæåĄ { ª kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªL ¨ ¢® ·©³¥³Ħ ¢¦¤§´¶ª ¨£L¢ ¦¨ª £³Ĩ³¥ ª ¨L£L§ Ĭ ªª £ ³ Óáñáìüíü Óáðòüñüò Ě Âáòðáöáîá x©ª ¥ Ĭ £ ©³ Á ~Ī ¥¦ ¢Ĥ° ©L k ª £´©ª ¦ y v ~

6 5

0 1

0 0

10-3 12-1

18 16

9-3

9-9

6 5

2 2

2 1

2 2

8-9 7-5

8 7

3-9

4-6

6-8

5 6 6

1 1 0

1 1 2

3 4 4

3-7 6-10 1-8

4 4 2

èǸǩǲ

6 6

ǍǷǸ

ǛǮã

аяқталған соң «Киноны бәріміз көрдік қой, бірақ Сансызбайдың Жібекке үйленгенін білмеппіз» деген сөздерден аңғардық. Шынымен де, жырды оқымаған немесе операны көрмеген адамға бұл жағы жұмбақ күйінде қалады. Ал, тарихи деректер Сансызбай мен Жібектен Төсбатыр деген ұлдың қалғанын айтады. Мұндай деректі кезінде жазушы Мұқадес Есләмғалиұлы мақаласында келтірген. Қойылымда халқымыздың салтында кездесетін теріс батаның әсері де жақсы қамтылған. Ал, қойылым композициясына келсек, оның өне бойын көпшілігімізге таныс Күләш сал ған Үкілі Ыбырайдың «Гәкку» әні, «Тотыдайын таранған, сұңқардайын сыланған сұлу Жібек бар ма екен?» деп келетін Шегенің ариясы, Нұрғиса Тілендиевтің мәңгілік музыкасы көктей өтеді. Драма Сансызбай мен Жібектің қосылуымен аяқталады.

èǻȄǴȄǺ

атағын алғаны да белгілі. Күләштан кейін де талай әншілер сахнада Жібек болып шаттанып, Жібек болып күңіренді. Қазіргі күндерге дейін аталмыш опера Алматы мен Астана театрларының сахнасынан түспей келеді. Халыққа жыр кейіпкерлерінің бейнесі әйгілі кинорежиссер Сұлтан Қожықовтың «Қыз Жібек» фильмі арқылы да таныс. Қазірге дейін жұртшылық белгілі актерлер Құман Тастанбеков пен Меруерт Өтекешованы Төлеген мен Жібектің, ал, Асанәлі Әшімовті Бекежанның рөлінде елестетеді. Филармония қойған драмаға келсек, онда авторлар Жібекті әмеңгерлік жолмен алған Төлегеннің інісі Сансызбайдың бейнесін ашуға тырысты. Онда Сансызбай әмеңгер ретінде ғана емес, қалмақ ханы Қореннің алдында тайсалмаған батыр ретінде де көрінеді. Бұл бейнеқойылым көрермендерінің көңілінен шыққанын айта кетейік. Оны драма

èǻȄǺ

ахаббат гимні саналатын «Қыз Жібек» жыры қазақ халқынан басқа елдерде кездеспейтін, ХVІ ғасырдың басында шыққан бірегей туынды. 2008 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен жырдың 500 жылдығы да тойланды. Қойылымның сценарийін жазған Маржан Мырзабекова дастанды бір сағаттың айналасына сыйғызып, ықшамдады. Дастанның өзі екі бөлімнен тұрады. Оның алғашқысында Төлегеннің Жібекпен кездесуі бейнеленсе, екінші бөлімінде Сансызбайдың Жібекке үйленуі туралы баяндалады. Жыр театр сахнасына өткен ғасырдың отызыншы жылдары көшіріліп, қазақтың тұңғыш операсы ретінде тарихқа енді. 1936 жылғы Мәскеудегі қазақ әдебиеті мен мәдениетінің он күндігінде Жібектің рөлін сомдаған халқымыздың бұлбұл әншісі Күләш Байсейітова талғампаз көрерменді өнерімен тамсандырды. Сол жолғы сапардың нәтижесінде халық әртісі

ǗǲȄǶ

ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˘˪˘˞˟˭ˤ̆ˬ́೪ ˹ˤˬ˘˲Ͳ ˭˯ˮˤ̆˳́ ౞˘˾́೪˵˘˲ ˪೴ˮ˧ˮ˟ ˯˲˘˥ ʶ˯ˮ˛˲˟˳˳Ͳ˺˯ˬ˞˘ ˬˤ˲ˤ˪˘ˬ́೪ ̃˱˯˳ ˢ˟ˬ˧˳˧˭˟ˮ ͨౢ́ˣ ʮ˧˙˟˪ ˱˟ˮ ˁ˘ˮ˳́ˣ˙˘˥ͩ ˭˶ˣ́˪˘ˬ́೪ ˞˲˘˭˘˳́ˮ ೪˯˥˞́͘ ˇˤˬ˘˲˭˯ˮˤ̆ ˞ˤ˲˟˪Ͳ ˵˯˲́ ˁഉ˪˟ˮ ಁ˙˞˧˲˘˺˭˘ˮ˯˚˵́೮ ˤ˞˟̆˳́ˮ˘ˮ ˵˶́ˮ˞˘˱͕ ˯ˬ ˲˟ˢˤ˳˳˟˲ˬ˧˪ ˟˵˪˟ˮ ೪˯˥́ˬ́˭˞˘ ˙˘˳˵́ ˲഑ˬ˞˟˲˞˧ ʥ˘೪́˵ ˈ˘˞ˢ́˙˘˟˚ ;˃഑ˬ˟˛˟ˮͿ͕ ʤ˥ˣ˘˞˘ ౢ˘˱˯ˮ˯˚˘ ;ʮ˧˙˟˪Ϳ͕ ʻ೵˲˙˯ˬ ʥ˘ˬ˘˱˘ˮ˯˚ ;ˁ˘ˮ˳́ˣ˙˘˥Ϳ͕ ʻ೵˲˘˥ ˃˘ˮ˘˙˘˟˚ ;ˌ˟˛˟Ϳ͕ ;ʥ˟˪˟ˢ˘ˮͿ ʤˣ˘˭˘˵ ʮ́ˬ˵́˲˪഑ˣ˯˚͕ ʮ˘ˮ˟˲˪˟ ˈ˘˳˟ˮ˯˚˘ ;ʮ˧˙˟˪˵˧೮ ˢ˟೮˛˟˳˧Ϳ ˳˯˭˞˘˞́͘ ˁ˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪͕ ˞˲˘˭˘೦˘ ഑ˮ˟˲ ೵ˢ́˭́ˮ́೮ ˪˘˭˟˲˘ˬ́೪ ˺˯˲͕́ ͨˌ˘ˬ೪́˭˘ͩ ˺˘ˬ́೪˵́೪ ˙ˤ ˘ˮ˳˘˭˙ˬ˧͕ ˺˘ˬ́೪ ഉˮ˧ ˙഑ˬ˧˭˧ˮ˧೮ ഉ˲˵˧˳˵˟˲˧ ೪˘˵́˳˵́͘ ౢ˯˥́ˬ́˭ ˙˘˳˵˘ˮͲ˘̆೪ ˹ˤˬ˘˲˭˯ˮˤ̆ˮ́೮ ೪˘ˣ˘೪ ˯˲˪˟˳˵˲˧ˮ˧೮ ˳೴˥˟˭˟ˬ˞˟˶˧˭˟ˮ ഑˵˵˧͘

«Астана» өз алаңында Қостанайдың «Тобыл» командасын қабылдап, 1:0 есебімен жеңіске жетті. Ойын тағдырын шешкен жалғыз доптың авторы жақында ғана «Астана» құрамына қабылданған Лукман Аруна болды. Нигерия құрамасының, бұған дейін Францияның «Монака», Ресейдің «Анжи», Киевтің «Динамо» командаларында ойнаған футболшы Қазақстан чемпионатындағы алғашқы матчында гол соғып, көзге түсті. Осы матчта астаналық жартылай қорғаушы Абзал Бейсебеков «Астана» командасы үшін 100інші ойынын өткізді. Ал маусым басталғалы елордалық команданы алдына шығармай келе жатқан «Ертіс» бұл турда Ақтөбеде ойнады. Қос мықтының арасындағы бәсеке 1:1 есебімен аяқталды. Осылайша «Астана» мен «Ертіс» арасында екі ұпай айырмашылық пайда болды. Турдың басқа ойындарында мынадай нәтижелер тіркелді: «Шахтер» - «Оқжетпес» 0:1, «Ордабасы» - «Қайрат» 1:0, «Жетісу» - Тараз» 2:1, «Атырау» - «Ақжайық» 2:0. ˃˶˲ˮˤ˲ ˪˟˳˵˟˳˧ ǓǷǵǩǶ ǭǩǴǩǹ

САНСЫЗБАЙ ШЫҚТЫ СОҢЫНАН...

Ғалым ҚОЖАБЕКОВ

Ñæåáë÷éĀ í ¢ ¥ ¡³ x©ª ¥ Ĭ £ ©³ ÅïòóüĬ ¢Ĥ° ©L astana.akshamy@mail.ru ĭ ³£ « Ĥ£¤ ©L ª £ ¬ ¢© ÓĄìùĄìæñ âĤìĄíĄ Çáñîáíá va-reklama@mail.ru