Biljne terapije i recepti by VERBUM d.o.o.

S. M. LJUBICA BERNARDICA KOVAČ, FDC, rođena je 18. prosinca 1939., u selu Batin kod Posušja. Kao mlada djevojka odlučuje se za redovnički poziv i ulazi u samostan sestara Kćeri Božje Ljubavi. Djelovala je u Zagrebu, Dubrovniku, Sarajevu i Bistrici pored Uskoplja te u Splitu. Brinući za svoje bolesne i onemoćale roditelje, počela je intenzivnije proučavati bilje. Pročitala je i proučila brojne knjige o ljekovitome bilju i dala se na osebujan posao – pomaganje bolesnicima. Poštujući medicinu i medicinska dostignuća, bolesnike prima i pomaže im ljekovitim pripravcima u granicama svojih mogućnosti. Njezino djelovanje i učinkovito pomaganje ljudima u raznim zdravstvenim tegobama vrlo je brzo zapaženo i glas o njoj proširio se diljem Bosne i Hercegovine te Hrvatske.

Ljekovito bilje – dar iz Božje ruke

s. M. Ljubica Bernardica Kovač, FDC

Časna sestra Ljubica Bernardica Kovač već se desetljećima nesebično posvećuje brizi za bližnje svakodnevno primajući brojne ljude s različitim zdravstvenim tegobama i učinkovito im pomažući prirodnim ljekovitim pripravcima. Njezino bogato znanje i iskustvo, kojim je pomogla mnogim ljudima, sabrano je u ovoj jedinstvenoj knjizi Biljne terapije i recepti, koja donosi blago prokušanih znanja o ljekovitom bilju kao daru iz Božje ruke. U prvom se dijelu knjige po prvi put donose cjelovite biljne terapije za čitav niz bolesti i tegoba: bolesti dišnih putova, crijevne bolesti i bolesti probavnoga sustava, kožne bolesti i bolesti vlasišta, bolesti zglobova i kostiju, bolesti srca, krvnih žila i hematološke bolesti, bolesti mokraćnoga sustava, bolesti ženskih spolnih organa, bolesti živčanoga sustava i psihičke bolesti. Drugi dio knjige sadrži sve već poznate biljne recepte sestre Ljubice iz prethodne knjige kao i mnoge nove recepte. Uz stotinjak različitih ljekovitih mješavina čajeva, tu se nalaze recepti za različite kapi, medne mješavine, meleme, obloge, sirupe i tekućine za vanjsku ili nutarnju primjenu, tinkture te jednostavni recepti i savjeti časne Ljubice za mnogobojne bolesti i stanja. Knjiga je obogaćena i botaničkim ilustracijama, mnogobrojnim fotografijama, popisom ljekovitih biljaka, bibliografijom i opsežnim kazalom biljaka, terapija, recepata, bolesti i poremećaja, a pridodane su joj i molitve za miran san. Svojim bogatstvom sadržaja kao i vrhunskim grafičkim oblikovanjem i opremom, otisnuta u cijelosti u koloru na velikome formatu u tvrdome uvezu, ova jedinstvena knjiga bit će dragocjeni zdravstveni priručnik u svakome domu.

BILJNE TERAPIJE I RECEPTI

cmyk + zlatotisak Luxor 427

s. M. Ljubica Bernardica Kovač, FDC

BILJNE TERAPIJE I RECEPTI Ljekovito bilje – dar iz Božje ruke

ISBN 978-953-235-772-1

VERBUM

269 kn www.verbum.hr

VERBUM

s. M. Ljubica Bernardica Kovač, FDC

BILJNE TERAPIJE I RECEPTI Ljekovito bilje – dar iz Božje ruke

Ova knjiga nije zamjena za dijagnostički pregled i savjet liječnika. Iako se ovdje objavljeni savjeti i informacije smatraju točnima, ni autor ni izdavač ne snose odgovornost za bilo kakve štetne posljedice koje može izazvati pridržavanje ovdje objavljenih savjeta. Molimo vas posavjetujte se s liječnikom o svim pitanjima vezanim za vaše zdravlje, osobito ako uzimate medicinsku terapiju ili imate simptome koji zahtijevaju medicinski tretman. Sestru Ljubicu možete kontaktirati na: Rižinovići 5, Posušje E-adresa: casnaljubica7@gmail.com Tel.: +387/39-200-220

Biblioteka:

SALUS 5. Glavni urednik: mr. sc. Petar Balta Copyright © s. M. Ljubica Bernardica Kovač, FDC Posušje, Batin, Rižinovići, 2018. Copyright © Verbum d.o.o., Split, 2022. Sva prava pridržana. Nijedan se dio ove knjige ne smije umnožavati, fotokopirati, reproducirati ni prenositi u bilo kakvu obliku (elektronički, mehanički i sl.) bez prethodne pisane suglasnosti nakladnika. Izvršna urednica: Lidija Piskač Lektura: Ema Botica Za nakladnika: dr. sc. Miro Radalj ISBN 978-953-235-772-1 CIP zapis dostupan u računalnome katalogu Sveučilišne knjižnice u Splitu pod brojem 190329053.

Mojoj majci Ruži i ocu Petru koji su me od moga djetinjstva upućivali u tajne ljekovitoga bilja, kao i mojoj vrijednoj sestri Ivi i bratu Ivanu s ljubavlju.

PREDGOVOR IZDAVAČA

Časna sestra Ljubica iz Batina pokraj Posušja, prva i najpoznatija hrvatska „ljekaruša“, više od trideset godina skuplja ljekovito bilje, suši i pripravlja od njih različite biljne pripravke za desetke tisuća ljudi iz cijeloga svijeta koji dolaze u njezinu ljekarnu. Malo tko nije čuo za nju ili kušao neki od njezinih čajeva, melema ili neku od tinktura, a najčešće se čuo uzvik s vrata: „Časna, dajte mi nešto za željezo! I onu cirkulaciju!“ Sve je počelo još početkom 80-ih godina prošloga stoljeća kada su joj redovnički poglavari dopustili da ode na tri mjeseca u Hercegovinu brinuti se za majku koja je bolovala od Parkinsonove bolesti, a otac, kako kaže časna Ljubica, od čudne anemije. Tri mjeseca produljila su se na godinu dana, a kada je ta godina prošla, dobila je dopuštenje da ostane uz bolesne roditelje dok potreba traje. Zahvaljujući brizi časne Ljubice, roditelji su se lijepo oporavili i još dugo poživjeli. Kako je to postigla? Svaki dan kuhala im je mješavinu čaja od tri vrste trava. Majka se oporavila i više se nije tresla, a otac također. „Osim čajeva, davala sam im domaću hranu… Vozila sam ih u crkvu…“, kaže časna koja nije ni sanjala da će se baviti ljekovitim biljem. Sve se promijenilo kada joj je došla jedna majka s molbom da joj napravi mješavinu čaja za teško bolesno dijete koje se guši od astme. Iako se branila da nema vremena brinuti o drugima jer mora brinuti o roditeljima, ipak se „dala u lov“ na trputac i osmislila učinkovitu mednu mješavinu koja je pomogla dječaku u samo nekoliko dana i zbog koje se majka djeteta vratila po novu dozu na neugodno iznenađenje svoje „ljekaruše“. Ostalo je povijest. U svome pomaganju ljudima sestra Ljubica koristi se stotinama ljekovitih biljaka i pripravaka koje je tijekom godina iskustva većinom sama osmislila. Sve svoje prokušane recepte, koji su u 34 godina mnogima pomogli a nikada nikome nisu naškodili, kako kaže sestra Ljubica, sabrala je u svojoj prvoj knjizi Ljekovito bilje – dar iz Božje ruke, koja je u brojnim domovima važna priručna ljekovita literatura. Nakon rasprodanoga prvog i drugog izdanja te knjige, sestra Ljubica Bernardica Kovač u suradnji s nakladničkom kućom Verbum objavljuje novu knjigu naslovljenu Biljne terapije i recepti, koja u potpuno novome ruhu i s novom koncepcijom sadržaja uz sve dosadašnje recepte donosi brojne nove biljne pripravke i savjete, a osobito ističemo cjelovite biljne terapije sestre Ljubice Bernardice za čitavi niz bolesti i tegoba: bolesti dišnih putova, crijevne bolesti i bolesti probavnoga sustava, kožne bolesti i bolesti vlasišta, bolesti zglobova i kostiju, bolesti srca, krvnih žila i hematološke bolesti, bolesti ženskih spolnih organa, bolesti mokraćnoga sustava, bolesti živčanoga sustava i psihičke bolesti. Biljne suportivne terapije po receptima časne sestre Ljubice nalaze se u prvome dijelu knjige i te su terapije predviđene kao one koje podržavaju i pomažu medicinsko liječenje, te ublažavaju, sprečavaju, a često i potpuno otklanjanju simptome, različite tegobe i oboljenja. Biljne terapije, kako ih je časna sestra Ljubica oblikovala, rezultat

su dugogodišnjega predanog rada, učenja i usavršavanja, nadasve bogatoga iskustva s ljudima. Biljne terapije koje se nalaze u ovoj knjizi sestrina su prva preporuka pacijentu od koje kreće njezina pomoć i savjet. Recepti unutar jedne terapije pomno su birani i vežu se jedan na drugoga. No valja imati na umu da svaki čovjek ima svoje posebnosti pa pacijent mora biti pozoran i promatrati kako pojedini recepti unutar terapije djeluju na njega. Ukoliko mu neki od njih ne odgovara ili ne daje rezultate, slobodan je taj recept zamijeniti s nekim drugim za tu istu tegobu koji se nalazi u drugom dijelu knjige. U njemu donosimo bogati izbor starih i novih biljnih recepata koje možete koristiti zasebno ili u sklopu terapije iz prvoga dijela knjige. Uz stotinjak različitih ljekovitih mješavina čajeva, tu ćete naći različite kapi, medne mješavine, meleme, obloge, sirupe, tekućine za vanjsku ili nutarnju primjenu, tinkture te jednostavne recepte i savjete časne Ljubice koji zlata vrijede. Na koncu knjige nalaze se molitve koje sestra preporučuje za miran san, a tu se nalazi i molitva koju, uz ostale svoje svakodnevne molitve, ona moli za svoje pacijente. Prije gotovo dvadesetak godina jednom je prilikom, u svome samostanu na Marjanu, sestra Ljubica priznala da kod mnogih ljudi primjećuje da su njihove tjelesne tegobe povezane s lošim duhovnim stanjem ili duhovnim lutanjima. Dajući im biljne lijekove, ne ulazeći u rasprave, uvijek ih je znala blagom i lijepom riječju odvratiti od lošega puta i usmjeriti njihov pogled prema Kristu. Priznala je da bi, kad bi ostala sama, nizala krunice za duhovno i tjelesno zdravlje njezinih pacijenata, svjesna da je sve – i život i zdravlje i bilje – dar od Boga i da osim tijela zdrava mora biti i duša. Vjerujemo da će ova nova knjiga sestre Ljubice mnogima pomoći da ublaže svoje tjelesne i duševne tegobe te pobuditi nadu i zahvalnost nebeskome Ocu što brine za našu dušu i tijelo.

UVOD

Zahvaljujem trojedinome Bogu na ovoj novoj knjizi i molim dragoga Boga da se po svim ovim terapijama, receptima, lijekovima i pripravcima On proslavi, a ljudima podari zdravlje. Vjerujem da je ljekovito bilje Božji dar čovjeku i da Bog želi čovjeku zdravlje i sreću te da nam tom divnom daru trebamo biti zahvalni. Zato, dragi čitatelju, dok budeš čitao ovu knjigu i služio se ovim receptima, moli za zdravlje i neprestano zahvaljuj svome Stvoritelju. Bez molitve i zahvaljivanja nema ni zdravlja. Stoga kao prvi recept ove knjige preporučujem molitvu i zahvalnost Bogu. Zanimanje za ljekovito bilje pojavilo se već u ranoj mladosti. Mislim da tu ima i malo genetike jer je i moj ujak, svećenik, skupljao trave kojima je pomagao mnogim oboljelima. Kada sam počela liječiti roditelje i vidjela rezultate, znala sam da sam na pravome putu. Mami je „parkins“ bio toliko jak da nije mogla sama ni sjediti ni jesti, pa čak ni mirno spavati. Znala sam da joj mogu puno pomoći biljem, čajevima i pripravcima koje sam sama pripremala. I bila sam u pravu. Oba sam roditelja ponovno podigla na noge, dala im snagu i vratila ih u život. Tata je živio još 12 godina, a mama punih 18. Kada joj je bilo bolje, pomagala mi je prikupljati bilje i pripremati ga za sušenje. Čim se pročulo koliko sam im pomogla, došla je jedna majka, pa druga, treća. Uplašene, pitale bi me mogu li im pomoći. Sve sam pripravke, koje bih im davala, zapisivala i pratila sam kako pacijenti napreduju. Polako sam stvarala lijekove i cjelovite biljne terapije. Danas ih imam za stotinjak bolesti. Pacijente sam spočetka molila da ne govore o meni jer ne stižem pripraviti toliko pripravaka uz bolesne roditelje… No danas svakodnevno u našu „ordinaciju“ dođe tridesetak osoba tražeći pomoć u zdravstvenim tegobama, pa i opakim bolestima. Nekoliko ih se najavi, ali većina dolazi nenajavljeno. Svi su dobrodošli. Moram priznati da je u protekle 34 godine rada s ljekovitim biljem bilo potrebno proći kroz mnoge nevolje. Trebalo mi je vremena i vremena da uđem u „srce“ biljki i njihovih ljekovitosti, da ih međusobno povežem u učinkovite biljne terapije koje sam do danas sabrala za stotinjak bolesti. No, čini mi se da sam radeći i moleći tijekom svih ovih godina poprilično uspjela u toj namjeri jer do sada nikome nisu naškodile, a zainteresiranih je sve više. Zahvaljujem Bogu i svima koji su mi pomogli da i ova nova knjiga ugleda svjetlo dana i nadam se da će svakome tko je bude čitao i koristio biti na blagoslov.

s. M. Ljubica Bernardica Družbe Kćeri Božje ljubavi

Ne propustite ni jednu priliku da pomognete bližnjima. Službenica Božja Majka Franziska Lechner, utemeljiteljica Družbe Kćeri Božje ljubavi

BOLESTI ZGLOBOVA I KOSTIJU str. 110

KOŽNE BOLESTI I BOLESTI VLASIŠTA str. 72

CRIJEVNE BOLESTI I BOLESTI PROBAVNOGA SUSTAVA str. 36

BIL J TERA DIO

BOLESTI DIŠNIH PUTOVA str. 14

BOLESTI SRCA, KRVNIH ŽILA I HEMATOLOŠKE BOLESTI str. 136

L JNE APIJE

IO I.

BOLESTI ŽENSKIH SPOLNIH ORGANA str. 164

BOLESTI MOKRAĆNOGA SUSTAVA str. 184

BOLESTI ŽIVČANOGA SUSTAVA str. 220

PSIHIČKE BOLESTI str. 240

BOLESTI DIŠNIH PUTOVA

Astma...................................................... 16 Bronhitis.................................................. 16 Laringitis ................................................ 20 Kronične opstruktivne bolesti pluća (KOBP).....................................................24 Karcinomi pluća..................................... 30

Astma Bronhitis Terapija za astmu ili bronhitis bazira se na čišćenju pluća i jačanju imuniteta. Da bi dala dobre rezultate, terapiju treba provoditi tri mjeseca u kontinuitetu. Terapija uključuje sirup protiv bronhitisa I., sirup protiv kašlja, kapi za sinuse, čaj protiv astme i kroničnoga bronhitisa ili čaj protiv bronhitisa, sirup za povišenje željeza i lijek protiv bronhitisa.

Sirup protiv bronhitisa I. – – – – – – – – –

bijeli sljez (Althaea officinalis) crni sljez (Malva silvestris) ivanjsko cvijeće (Galium verum) uskolisni trputac (Plantago lanceolata) jaglac visoki (Primula elatior) jaglac niski (Primula vulgaris) divizma (Verbascum thapsiforme) podbjel (Tussilago farfara) bršljan (Hedera belix)

20 g 20 g 20 g 15 g 20 g 15 g 15 g 15 g 10 g

Trputac (Plantago lanceolata)

Sastav:

Priprema: Suho bilje isjeckati i pomiješati. U 3 litre uzavrele vode umiješati suho bilje. Kuhati 3 minute te nakon toga maknuti sa štednjaka i poklopiti da odstoji pola sata, procijediti i staviti 4 žlice meda te opet ostaviti da stoji pola sata. Pet jušnih žlica šećera treba karamelizirati i u to uliti prethodno skuhan čaj te vratiti na vatru da se lagano kuha, uz konstantno miješanje kako bi se smjesa sjedinila. Maknuti sa štednjaka i ostaviti da se potpuno ohladi. Uliti u boce od ½ litre. Jednu bocu koristiti odmah, a ostale zamrznuti. Piti 3 jušne žlice do podne i 3 poslije podne. Djeca mlađa od deset godina uzimaju pola jušne žlice, a dojenčad 1 čajnu žlicu.

Sirup protiv kašlja Karamelizirati 4 žlice šećera u posudi. Kada se otopi, maknuti s vatre i ostaviti da se ohladi. U ½ litre kipuće vode staviti 1 jušnu žlicu kadulje i 1 žlicu bijeloga sljeza, 4 lista lovora i kuhati 3 minute, maknuti s vatre te poklopiti i ostaviti da se ohladi. Kada se ohladi, iscijediti jedan limun. Ocijeđeni čaj uliti u otopljeni šećer i staviti na vatru, kuhati 20 minuta. Maknuti s vatre, poklopiti i ohladiti, procijediti.

Kadulja (Salvia officinalis)

Sastav i priprema:

Piti na gutljaje tijekom dana, češće prije podne.

BOLESTI DIŠNIH PUTOVA

Kapi za sinuse Sastav:

Priprema:

96-postotni alkohol 1 dcl destilirana voda 3 dcl aloja vera (Aloë vera) 100 g hrastova kora 10 g (Quarcus cortex) – uskolisni i širokolisni trputac 10 g (Plantago lanceolata, Plantago major) (jednaka količina od obje vrste) – bijeli sljez 10 g (Althaea officinalis)

Bilje potopiti u alkoholu i vodi, nakon 10 dana procijediti. Kapi ušmrkavati preko vate ujutro i prije spavanja.

– – – –

Koriste se kod svih upala sinusa te protiv alergija.

Čaj protiv astme i kroničnoga bronhitisa Sastav:

Priprema:

– crni sljez (Malva silvestris) 30 g – ružmarin 20 g (Rosmarinus officinalis) – majčina dušica 20 g (Thymus serpyllum) – trputac, uskolisni i širokolisni 30 g (Plantago lanceolata, Plantago major)

Suho bilje isjeckati i izmiješati. Na ½ litre uzavrele vode staviti pola jušne žlice čaja i kuhati 3 minute. Poklopljeno hladiti pola sata, procijediti i dodati 1 jušnu žlicu meda. Piti po šalicu (na gutljaje) iza svakoga obroka.

Čaj protiv bronhitisa Sastav:

Priprema:

– podbjel cvijet (Tussilago farfara) 40 g

Suho bilje isjeckati i izmiješati. U 1 litru uzavrele vode umiješati 1 ravnu jušnu žlicu čaja. Kuhati 3 minute, poklopljeno hladiti pola sata i procijediti. U ohlađen čaj iscijediti pola limuna te zasladiti medom.

– jaglac (Primula veris)

40 g

– trputac, uskolisni i širokolisni 30 g (Plantago lanceolata, Plantago major)

Dnevno piti 1 litru čaja.

BILJNE TERAPIJE

Sirup za povišenje željeza Sastav: – – – –

crno vino (Vranac) čavli (novi) šećer med (Mel mellis)

1l 5 kom 200 g 10 g

Priprema: Čavle je potrebno dobro oprati pod mlazom vode i staviti u vino. Dodati šećer i med. Kuhati bez poklopca kako bi alkohol mogao ishlapiti. Kuhati dugo, sve dok pola ne ispari. Maknuti s vatre i poklopiti te ostaviti preko noći. Ovaj se lijek može davati i dojenčadi starijoj od 5 mjeseci po 1 čajnu žlicu dnevno. Djeca starija od 5 godina uzimaju po 1 čajnu žlicu iza doručka i večere. Odrasli uzimaju 1 jušnu žlicu iza doručka i večere. Ako je u pitanju karcinom, uzimaju se 2 žlice, iza doručka i večere. Za dijabetičare kuha se odvojeno te se iz recepta izostavljaju šećer i med.

Lijek protiv bronhitisa – – – – – –

bijelo vino med (Mel mellis) crni sljez (Malva silvestris) ružmarin (Rosmarinus officinalis) majčina dušica (Thymus serpyllum) širokolisni i uskolisni trputac (Plantago lanceolata, Plantago major)

1l 10 g 30 g 20 g 20 g 30 g

Priprema: Na 1 litru uzavrela vina trave se kuhaju otklopljeno 10 minuta. Ostaviti preko noći da se ohladi, a zatim procijediti. Uliti u bocu i čuvati u hladnjaku.

Ružmarin (Rosmarinus officinalis)

Sastav:

Lijek za bronhitis najbolje je uzimati po 1 jušnu žlicu prije spavanje.

BOLESTI DIŠNIH PUTOVA

Laringitis Što se tiče laringitisa, preporučujemo koristiti sljedeću terapiju: lijek protiv kašlja I. ili II., kapi za sinuse i tekućinu za krajnike.

Lijek protiv kašlja I. Sastav:

Priprema:

– 1 žlica meda (Mel mellis) – 1 žlica svinjske masti – 1 cijela očišćena glavica luka (Allium cepa) – 2 dcl mlijeka

Sve pomiješati i pola sata kuhati. Maknuti sa štednjaka, procijediti i odjednom popiti. Tako raditi 3 dana. Ukoliko ne pomogne odmah, možete ponoviti.

Ili:

Lijek protiv kašlja II. Sastav:

Priprema:

– macina trava 30 g (Marrubium vulgare) – trputac, uskolisni i širokolisni 30 g (Plantago lanceolata, Plantago major) (jednaka količina od obje vrste)

Bilje osušiti i samljeti u prah. Na ½ kg meda dodati 1 ravnu jušnu žlicu izmiješanoga biljnog praha. Dobro izmiješati i uzimati prije obroka po 1 čajnu žlicu.

Kapi za sinuse – – – – –

96-postotni alkohol destilirana voda aloja vera (Aloë vera) hrastova kora (Quarcus cortex) trputac, uskolisni i širokolisni (Plantago lanceolata, Plantago major) (jednaka količina od obje vrste) – bijeli sljez (Althaea officinalis)

1 dcl 3 dcl 100 g 10 g 10 g 10 g

Bijeli sljez (Althaea officinalis)

Sastav:

Priprema: Bilje potopi u alkoholu i vodi, nakon 10 dana procijediti. Kapi ušmrkavati preko vate ujutro i prije spavanja. Koriste se kod svih upala sinusa te protiv alergija.

BOLESTI DIŠNIH PUTOVA

Tekućina za krajnike – – – – – – – – – – –

96-postotni alkohol destilirana voda majčina dušica (Thymus serpyllum) vrisak (Satureja hortensis) trputac dugoga i širokog lista (ukupno) (Plantago lanceolata, Plantago major) zelen ivanjskoga cvijeća (Galium verum) bršljan (Hedera belix) kadulja (Salvia officinalis) ranjenik (Stachys officinalis) korijen bijeloga sljeza (Radix althaea L.) cvijet jaglaca (Primula vulgaris)

3 dcl 9 dcl 30 g 30 g 40 g 30 g 15 g 15 g 20 g 30 g 20 g

Trputac (Plantago lanceolata)

Sastav:

Priprema: Bilje staviti u posudu, izmiješati ga i preliti alkoholom i vodom. Ostaviti tako 10 dana. Zatim procijediti tekućinu. U procijeđenu tekućinu dodati 1 litru prokuhane i ohlađene vode te 4 žlice jabučnoga octa. Tekućinu preliti u boce. Čuvati na tamnome i suhom mjestu. Tekućinu za krajnike grgljati ujutro i navečer po 3 gutljaja i ispljunuti.

BILJNE TERAPIJE

SADRŽAJ

PREDGOVOR IZDAVAČA.....................................................................................................7 UVOD (s. M. Ljubica Bernardica Kovač, FDC)....................................................................9 PRVI DIO: BILJNE TERAPIJE 1. BOLESTI DIŠNIH PUTOVA Astma................................................................................................................................. 16 Bronhitis............................................................................................................................ 16 Laringitis...........................................................................................................................20 Kronične opstruktivne bolesti pluća (KOBP).............................................................24 Karcinom pluća................................................................................................................30 2. CRIJEVNE BOLESTI I BOLESTI PROBAVNOGA SUSTAVA Gastritis.............................................................................................................................38 Bakterije u želudcu i crijevima (Helicobacter pylori i sl.)..........................................42 Kolitis.................................................................................................................................48 Chronova bolest................................................................................................................54 Iritabilna crijeva...............................................................................................................60 Karcinomi želudca i crijeva............................................................................................64 Nadimanje.........................................................................................................................70 Loša probava.....................................................................................................................70 3. KOŽNE BOLESTI I BOLESTI VLASIŠTA Program čišćenja organizma........................................................................................ 74 Alopecija............................................................................................................................78 Herpes zoster....................................................................................................................82 Dermatitis..........................................................................................................................84 Psorijaza.............................................................................................................................86 Dekubitus..........................................................................................................................90 Akne...................................................................................................................................92 Seboroični dermatitis......................................................................................................94 Hiperpigmentacija...........................................................................................................96 Vitiligo.............................................................................................................................100 Alergijsko crvenilo lica.................................................................................................104 Gljivična oboljenja kože................................................................................................106

423

4. BOLESTI ZLOBOVA I KOSTIJU Program jačanja imuniteta...........................................................................................112 Kostobolja (artritis, reuma, artroza)........................................................................... 116 Osteoporoza....................................................................................................................120 Giht...................................................................................................................................122 Išijas..................................................................................................................................126 Karcinom kostiju...........................................................................................................130 5. BOLESTI SRCA, KRVNIH ŽILA I HEMATOLOŠKE BOLESTI Visoki tlak.......................................................................................................................138 Niski tlak.........................................................................................................................140 Angina pektoris.............................................................................................................142 Oslabljen rad srca...........................................................................................................146 Upala vena.......................................................................................................................150 Povišena masnoća u krvi..............................................................................................154 Loša cirkuacija................................................................................................................158 Trombocitopenija...........................................................................................................160 6. BOLESTI ŽENSKIH SPOLNIH ORGANA Miomi, endometrioze i ciste.......................................................................................166 Slaba maternica..............................................................................................................172 Upale grlića maternice, CIN 1 i 2, HPV infekcije.................................................. 174 Karcinom jajnika i maternice.....................................................................................178 7. BOLESTI MOKRAĆNOGA SUSTAVA Upala mokraćnoga mjehura.......................................................................................186 Escherichia coli................................................................................................................190 Upala bubrega................................................................................................................194 Kamenac u bubregu......................................................................................................198 Oslabljen rad bubrega...................................................................................................204 Hiperplazija prostate (uvećana prostata)....................................................................208 Karcinom mokraćnoga mjehura................................................................................. 214 Karcinom prostate........................................................................................................ 214 8. BOLESTI ŽIVČANOGA SUSTAVA Parkinsonova bolest......................................................................................................222 Multipla skleroza...........................................................................................................226 Esencijalni tremor.........................................................................................................232 Alzheimerova bolest......................................................................................................236

424

SADRŽAJ

9. PSIHIČKE BOLESTI Depresija..........................................................................................................................242 Anksioznost (vrtoglavica i zbunjenost)......................................................................246 Neuroza, strah i tjeskoba..............................................................................................248 Shizofrenija.....................................................................................................................250 Halucinacije....................................................................................................................254 DRUGI DIO: BILJNI RECEPTI 1. ČAJEVI Čaj od bijele broćike.......................................................................................................261 Čaj od korijena trnine za jetru.....................................................................................261 Čaj od maslačka za analne fisure...............................................................................261 Čaj od planike za prostatu............................................................................................262 Čaj od vriska, pitome metvice, ružmarina protiv nesanice.................................262 Čaj pri crijevnim krvarenjima.....................................................................................262 Čaj pri dječjoj inkontinenciji (mokrenje u djece)......................................................263 Čaj pri karcinomu grla i ždrijela................................................................................263 Čaj pri krvarenju iz bubrega I......................................................................................264 Čaj pri krvarenju iz bubrega II....................................................................................264 Čaj pri neplodnosti.......................................................................................................265 Čaj pri niskome estrogenu...........................................................................................265 Čaj pri tegobama u klimakteriju.................................................................................265 Čaj pri upali gušterače.................................................................................................266 Čaj pri upali mokraćnih kanala I................................................................................266 Čaj pri upali mokraćnih kanala II..............................................................................267 Čaj pri upali želučane i crijevne sluznice...................................................................267 Čaj protiv akni................................................................................................................267 Čaj protiv arterioskleroze i visokoga tlaka................................................................268 Čaj protiv artritisa.........................................................................................................268 Čaj protiv bola u prsima..............................................................................................269 Čaj protiv boli u leđima...............................................................................................269 Čaj protiv bolova za vrijeme mjesečnice I.................................................................270 Čaj protiv bolova za vrijeme mjesečnice II................................................................270 Čaj protiv bolova za vrijeme mjesečnice III.............................................................271 Čaj protiv cista................................................................................................................271 Čaj protiv čokoladnih cista (endometriotičnih cista)..............................................272 Čaj protiv dijabetesa I....................................................................................................272 Čaj protiv dijabetesa II..................................................................................................272 Čaj protiv dijabetesa III................................................................................................273

SADRŽAJ

425

Čaj protiv dijabetesa IV.................................................................................................273 Čaj protiv dijabetesa V.................................................................................................. 274 Čaj protiv dijabetesa VI................................................................................................ 274 Čaj protiv distrofije mišića..........................................................................................275 Čaj protiv glavobolje I..................................................................................................275 Čaj protiv glavobolje II..................................................................................................276 Čaj protiv glavobolje III................................................................................................276 Čaj protiv gojaznosti......................................................................................................276 Čaj protiv hemoroida....................................................................................................277 Čaj protiv hernije na želudcu.......................................................................................277 Čaj protiv herpesa zostera...........................................................................................278 Čaj protiv inkontinencije..............................................................................................278 Čaj protiv kašlja..............................................................................................................278 Čaj protiv kile (bruha)...................................................................................................279 Čaj protiv kiseline..........................................................................................................279 Čaj protiv krvi u mokraći.............................................................................................279 Čaj protiv masnoće u krvi............................................................................................280 Čaj protiv menstrualnih grčeva.................................................................................280 Čaj protiv menstrualnih tegoba.................................................................................280 Čaj protiv mučnina u trudnoći I.................................................................................281 Čaj protiv mučnina u trudnoći II..............................................................................281 Čaj protiv nadimanja....................................................................................................281 Čaj protiv navale krvi u glavu....................................................................................282 Čaj protiv nekontroliranoga mokrenja.....................................................................282 Čaj protiv noćnih mora................................................................................................282 Čaj protiv noćnoga znojenja.........................................................................................283 Čaj protiv ovisnosti o alkoholu..................................................................................283 Čaj protiv povišenoga testosterona u žena..............................................................283 Čaj protiv raka gušterače i žuči..................................................................................284 Čaj protiv srdobolje........................................................................................................284 Čaj protiv svraba...........................................................................................................284 Čaj protiv štucavice.......................................................................................................285 Čaj protiv tumorskih stanica.......................................................................................285 Čaj protiv ulceroznoga kolitisa....................................................................................285 Čaj protiv umora............................................................................................................286 Čaj protiv upale bubrežnih i mokraćnih kanala....................................................286 Čaj protiv upale crijeva.................................................................................................287 Čaj protiv upale debeloga crijeva................................................................................287 Čaj protiv upale jajnika.................................................................................................288 Čaj protiv usporenoga srčanog ritma.........................................................................288 Čaj protiv vode u trbuhu..............................................................................................289

426

SADRŽAJ

Čaj protiv ženske neplodnosti.....................................................................................289 Čaj za bubrege (u trudnica)..........................................................................................290 Čaj za čišćenje organizma I..........................................................................................290 Čaj za čišćenje organizma II........................................................................................291 Čaj za čišćenje organizma od teških metala..............................................................291 Čaj za čišćenje žučnih kanala......................................................................................292 Čaj za imunitet ...............................................................................................................292 Čaj za jačanje rada jetre, gušterače i žuči I................................................................293 Čaj za jačanje rada bubrega..........................................................................................293 Čaj za jačanje rada jetre, gušterače i žuči II...............................................................294 Čaj za lakši porod...........................................................................................................294 Čaj za liječenje AIDS–a (side, kopnice)......................................................................294 Čaj za liječenje cista u mozgu, epilepsije i konvulzija..............................................295 Čaj za liječenje čireva u želudcu i crijevima..............................................................295 Čaj za liječenje katara crijeva.......................................................................................296 Čaj za liječenje koprivnjače (bolest kože)...................................................................296 Čaj za liječenje lupusa....................................................................................................297 Čaj za liječenje natečene jetre.......................................................................................297 Čaj za liječenje natečene slezene..................................................................................298 Čaj za liječenje polipa na crijevima, maternici i drugim organima ��298 Čaj za liječenje polipa u nosu.......................................................................................299 Čaj za liječenje slabe maternice...................................................................................299 Čaj za miran san............................................................................................................300 Čaj za olakšanje tegoba težih psihičkih bolesnika...................................................300 Čaj za otapanje kamenca u žuči..................................................................................301 Čaj za podizanje estrogena I........................................................................................301 Čaj za podizanje estrogena II.......................................................................................301 Čaj za podizanje niskoga prolaktina..........................................................................302 Čaj za pospješivanje lučenja mlijeka u rodilja...........................................................302 Čaj za pročišćavanje krvi I...........................................................................................303 Čaj za pročišćavanje krvi II..........................................................................................303 Čaj za reguliranje mjesečnice (jaki odljevi) I............................................................304 Čaj za reguliranje mjesečnice II..................................................................................304 Čaj za reguliranje mjesečnice III.................................................................................305 Čaj za reguliranje mjesečnice IV.................................................................................305 Čaj za smanjivanje masnoće.........................................................................................306 Čaj za smirenje i spavanje.............................................................................................306 Čaj za snižavanje razine triglicerida u krvi...............................................................306 Čaj za spavanje...............................................................................................................307 Čaj za spuštanje povišenih bjelančevina u bubrezima............................................307 Čaj za spuštanje povišenoga prolaktina.....................................................................308

SADRŽAJ

427

Čaj za sve bolesti štitnjače I..........................................................................................308 Čaj za sve bolesti štitnjače II........................................................................................308 Čajevi za smanjivanje prekomjernoga lučenja majčina mlijeka............................309 2. KAPI Kapi od valerijane.......................................................................................................... 311 Kapi protiv gripe............................................................................................................ 311 Kapi protiv upale uha I................................................................................................. 311 Kapi protiv upale uha II................................................................................................312 Kapi protiv zujanja u uhu.............................................................................................312 Kapi za apetit.................................................................................................................. 313 Kapi za poboljšanje rada jetre...................................................................................... 313 3. MEDNE MJEŠAVINE Med protiv cista i endometrioze.................................................................................. 315 Med protiv neplodnosti muškaraca............................................................................ 315 Med protiv svih bolesti štitnjače................................................................................. 315 Med protiv svih vrsta karcinoma................................................................................ 316 Med protiv ženske neplodnosti................................................................................... 316 Med za čišćenje organizma od teških metala........................................................... 317 Med za jačanje imuniteta, ublažavanje kašlja, ublažavanje napetosti i čišćenje organizma...................................................................................................... 317 Med za jačanje živaca, smirenje želučanih tegoba i miran san �� 318 Med za liječenje uvećane prostate............................................................................... 318 Med za opuštanje i jačanje živaca................................................................................ 319 Med za smanjivanje masnoće u krvi.......................................................................... 319 4. MELEMI Melem „CKL“..................................................................................................................321 Melem od gaveza............................................................................................................321 Melem od kozjega loja „KL“.........................................................................................322 Melem od matičnjaka (za dermatitis).........................................................................322 Melem protiv alopecije i opadanja kose II.................................................................323 Melem protiv alopecije i za jačanje kose................................................................... 323 Melem protiv kožne bolesti (mujasin)........................................................................324 Melem protiv svraba......................................................................................................324 Melem za dermatitis „KB“............................................................................................324 Melem za liječenje hemoroida I.................................................................................. 325 Melem za liječenje hemoroida II.................................................................................325 Melem za liječenje hemoroida III................................................................................326 Melem za liječenje opeklina.........................................................................................326 Melem za tretiranje rana..............................................................................................327

428

SADRŽAJ

5. OBLOZI Oblog pri bolu u kostima i vodi u koljenu.................................................................329 Oblog pri upali površinskih živaca u stopalima.......................................................329 Oblog pri visokoj temperaturi.....................................................................................329 Oblog protiv čira na tijelu I..........................................................................................330 Oblog protiv čira na tijelu II.........................................................................................330 Oblog protiv kašlja u dojenčadi...................................................................................330 Oblog protiv znojenja nogu..........................................................................................330 Oblog za liječenje gihta i bolnih zglobova................................................................. 331 Oblog za pospješivanje lučenja mlijeka u rodilja...................................................... 331 Oblog za smanjivanje prekomjernoga lučenja majčina mlijeka ��332 Oblog za tretiranje vrućih stopala..............................................................................332 Oblog za vađenje trna iz pete.......................................................................................332 6. SIRUPI Sirup od ranjenika za smirivanje napetih živaca.....................................................335 Sirup protiv astme..........................................................................................................335 Sirup protiv bakterija u urinu......................................................................................336 Sirup protiv bronhitisa..................................................................................................336 Sirup protiv kašlja..........................................................................................................337 Sirup protiv mulja i pijeska u žuči...............................................................................337 Sirup protiv raka želudca i crijeva...............................................................................337 Sirup protiv tumora i karcinoma................................................................................338 Sirup za dobar rad srca (ako se kašlje)........................................................................338 Sirup za jačanje imuniteta I..........................................................................................339 Sirup za jačanje imuniteta II........................................................................................339 Sirup za liječenje hernije na želudcu...........................................................................340 Sirup za povišenje željeza u dijabetičara....................................................................340 Sirup za ublažavanje kašlja i simptoma alergije te za jačanje imuniteta ��340 7. TEKUĆINE Losion protiv žutih mrlja (hiperpigmentacija)..........................................................343 Tekućina od hrena (antiseptik)....................................................................................343 Tekućina od koprive (za ispiranje vlasišta)................................................................343 Tekućina pri distrofiji (masaža)...................................................................................344 Tekućina pri navali krvi u glavu.................................................................................344 Tekućina pri pojačanoj dlakavosti lica i nogu..........................................................345 Tekućina protiv bakterije Escherichia coli............................................................... 345 Tekućina protiv dermatitisa.........................................................................................346 Tekućina protiv dijabetesa (prije spavanja)...............................................................346

SADRŽAJ

429

Tekućina protiv dijabetesa............................................................................................346 Tekućina protiv glista, crvića i trakavica...................................................................347 Tekućina protiv kamenaca u bubrezima i mjehuru.................................................347 Tekućina protiv masnoće u krvi..................................................................................347 Tekućina protiv migrene...............................................................................................348 Tekućina protiv mučnina u trudnica.........................................................................348 Tekućina protiv mujasina ili oboljenja kože..............................................................348 Tekućina protiv prehlade, upale grla, gripe i upale sinusa......................................349 Tekućina protiv štucavice.............................................................................................349 Tekućina protiv visokoga krvnog tlaka.....................................................................349 Tekućina protiv znojenja nogu....................................................................................350 Tekućina za bolji rad želudca i crijeva........................................................................350 Tekućina za poboljšanje probave.................................................................................350 Tekućina za sprečavanje otežana mokrenja..............................................................351 Tekućina za tretiranje rana od lupusa....................................................................... 351 Tonik protiv akni II......................................................................................................351 8. TINKTURE Tinktura od klinčića (za rastvaranje krvnih ugrušaka).........................................353 Tinktura pri upali vena.................................................................................................353 Tinktura protiv bolova u kostima I............................................................................354 Tinktura protiv bolova u kostima II...........................................................................354 Tinktura protiv bolova u kostima III.........................................................................355 Tinktura protiv bradavica............................................................................................355 Tinktura protiv cista i mioma......................................................................................356 Tinktura protiv ispadanja kose....................................................................................356 Tinktura protiv išijasa...................................................................................................357 Tinktura protiv ječmenca.............................................................................................357 Tinktura protiv migrene...............................................................................................358 Tinktura protiv reume..................................................................................................358 Tinktura protiv reume i artritisa................................................................................359 Tinktura protiv zgrušavanja krvi................................................................................359 Tinktura za liječenje upale očiju (konjunktivitis)....................................................360 Tinktura za masažu bolnih i natečenih nogu...........................................................360 Tinktura za mršavljenje I.............................................................................................361 Tinktura za mršavljenje II............................................................................................361 Tinktura za tretiranje rana...........................................................................................361 Tinktura za ublažavanje bola i otoka nogu...............................................................362

430

SADRŽAJ

9. JEDNOSTAVNI RECEPTI I SAVJETI Popis biljki korisnih za određene tegobe...................................................................365 Recepti i savjeti: Biljka protiv pušenja......................................................................................................367 Domaći jabučni ocat......................................................................................................367 Kupka za liječenje dermatitisa u djece........................................................................367 Grčenje mišića.................................................................................................................368 Lijek protiv jake kiseline u želudcu.............................................................................368 Savjet za liječenje tromboze i rana..............................................................................368 Lijek protiv žutice...........................................................................................................368 Lijek za povisivanje razine leukocita u krvi nakon kemoterapije ��368 Lijek za povisivanje razine serotonina.......................................................................369 Recept protiv masnoće..................................................................................................369

PREGLED BOTANIČKIH ILUSTRACIJA.......................................................................370 MOLITVE ...............................................................................................................................384 ZAHVALE S. M. LJUBICI BERNARDICI........................................................................395 BIOGRAFIJA..........................................................................................................................401 BIBLIOGRAFIJA...................................................................................................................405 KAZALO LJEKOVITIH BILJAKA, TERAPIJA, RECEPATA, BOLESTI I POREMEĆAJA..................................................................................................407

SADRŽAJ

431

Nakladnik: VERBUM d.o.o. Sinjska 2, 21000 Split Tel.: 021/340-260, fax: 021/340-270 E-adresa: naklada@verbum.hr www.verbum.hr Tisak: Grafotisak d.o.o. Grude Tiskano u travnju 2022.

Ljekovito bilje – dar iz Božje ruke

s. M. Ljubica Bernardica Kovač, FDC

BILJNE TERAPIJE I RECEPTI

cmyk + zlatotisak Luxor 427

s. M. Ljubica Bernardica Kovač, FDC

BILJNE TERAPIJE I RECEPTI Ljekovito bilje – dar iz Božje ruke

ISBN 978-953-235-772-1

VERBUM

269 kn www.verbum.hr

VERBUM