7 minute read
Census 2020: Asian American In Focus
CON NGƯỜI và THI CA HỒ BẢO THANH
Advertisement
Lê Nguyễn
Với tâm cảnh an nhiên thanh sáng. Hồn thơ trầm mặc và một tình Bằng hữu luôn trân quý, thủy chung! Biết Hồ Bảo Thanh, tôi biết cả nửa thế kỷ qua - từ khi biết yêu thơ, nghe thơ, làm thơ đăng báo. Vì Hồ Bảo Thanh (Trần Văn Chính) với tôi người Bắc, kẻ Trung cùng độ tuổi, và tuy “văn kỳ thanh”... nhưng cũng bởi Hồ Bảo Thanh như kiếp tằm nhả tơ, vốn là nghệ sĩ diễn ngâm của hai chương trình Thi ca lớn nức tiếng thuở đương thời: “Tao Đàn” của Thi sĩ Đinh Hùng và “Mây Tần” của Thi sĩ Kiên Giang. Bên cạnh những Hồ Điệp, Quách Đàm, Quang Minh [1], Tô Kiều Ngân… thì Đoàn Yên Linh, Huyền Trân, Hồ Bảo Thanh lúc bấy giờ đều được coi là những giọng ngâm đang lên, sáng giá! Song từ tiếp giao dần đi tới thân thiết, 1 Ngâm sĩ Quang Minh tên thật Trần Quang Minh là bạn thân của Vĩnh Liêm. Anh đã qua đời ngày 254-2012 tại Fairfax, Virginia, Hoa Kỳ, hưởng thọ 76 tuổi. (Chú thích của Vĩnh Liêm). thì phải sau 1988 trải qua 13 năm khổ ải trở về, tìm nguồn an ủi với thơ văn tuần mấy bận, khắp các CLB Thơ Thành phố đều mang tên mới. Bộ ba “Les Trois Mousquetaires” chúng tôi luôn gắn bó khi chung cùng niệm nguyện “vác ngà voi”, mà vẫn cảm nhận như một hạnh phúc. Sau những chiều, những đêm ngâm diễn, nếu có chăng đứa vài ba chục ngàn “bồi dưỡng”, được coi đó là quan tâm đặc biệt của các BTC - thực tình chúng tôi không mong, đừng nói là đòi hỏi. Tất cả cùng vài bạn thơ khác, gom gió thành bão kéo dài đêm ra, bên những quán cóc ven đường! Một đoạn thời... nghệ sĩ lăn lóc sao mà quá thân ái, khó quên! Qua thời gian gạn lọc, tình người đổi thay, “Ba chàng Ngự lâm” với tôi - giờ chỉ còn lại một vỏn vẹn. Để tháng 10/2010, sau gần 20 năm xa cách, Hồ Bảo Thanh có dịp bay qua đại dương dự Đại Hội Thi Ca Hải Ngoại, anh em mới được rưng rưng siết tay mừng tủi - ôm chặt lấy nhau òa vỡ sóng tràn! Có thể nói, Hồ Bảo Thanh là một trong số kẻ say thơ - có số lượng sáng tác khá đều đặn, dồi dào súc tích trong anh chị em chúng tôi. Và ở Hồ Bảo Thanh luôn ươm giữ hai tính đối nghịch: “Nếu với bạn bè, Thanh rất cởi mở chan hòa, dễ dãi. Thì đối diện trước trang thơ - bạn tôi luôn khó tính, cẩn trọng qua mỗi câu, mỗi ý, từng chữ!» Sáng tác nhanh, viết được nhiều, nhưng Hồ Bảo Thanh như luôn chắt chiu, gạn lọc nắn nót tình ý, cú pháp. Nói như Đặng Nguyệt Anh, Hồ Bảo Thanh là mẫu người kín đáo, vừa dè dặt. Nên viết nhiều, có chút điều kiện in ấn - thế mà tới nay, Hồ Bảo Thanh vẫn chưa in được cho mình một ấn phẩm lưu niệm nào. Tôi tự hứa, phải tiếp tay với bạn. Giờ được tin Hồ Bảo Thanh sẽ... chịu in thơ. Bạn bè trong số có chúng tôi - ai cũng hoan hỷ khích lệ, cả mong được người một mặt - tiếp sức. Với tôi - dù chưa nắm rõ nội dung Thi phẩm. Sẵn có trong tay, và qua Lưu bút lưu thơ bạn hữu ngót 20 năm trước - tôi xin trang trải chút ý tình về thi tứ, cú pháp của bạn mình, mà ai đọc, có thể hẳn thấy rõ qua những trang thơ tâm huyết của Hồ Bảo Thanh, bạn tôi. Nhìn bao quát, tuy “cô đơn” trong tình trường, nhưng trong thơ Hồ Bảo Thanh luôn hiện hữu dáng dấp người nữ. Những bông hoa thanh khiết ấy - khi là người Mẹ, có lúc là cô bạn, nàng thơ như người tình mộng. Tất cả hiển hiện qua những dòng, trang thơ Hồ Bảo Thanh luôn sống động, ấp tràn tính trân trọng, quý yêu: Mẹ đi về cõi xa xăm Bước con khập khiễng tháng năm ai dìu? hay: Êm đềm hương lúa hương cau Bao la lòng Mẹ dạt dào tình quê... Ở đây, ta thấy Hồ Bảo Thanh đã dùng thể thơ Ca Dao 6 - 8 để khơi động tình mẫu tử! Tôi nghĩ, bạn tôi rõ ràng có chủ ý ru đời giữa biển tình Mẹ, con! Và như tôi vừa trải ý - tình yêu qua ngõ hồn, qua thơ Hồ Bảo Thanh, rõ là một thứ tình tựa men rượu quý chắt lọc, hòa vào sương khói mơ vọng khát khao, diệu vợi thoáng cả chút mơ hồ:
Buốt lòng đồi núi sương che Chân hoang bước lạnh đường khuya thẫn thờ! Suy cho cùng, thì thơ Hồ Bảo Thanh đa diện, đa dạng - và cũng bàng bạc ẩn hiện cả “chất ý” của một XD, hay người - thơ - ca họ Trịnh. Nỗi tình như đám mây trời lãng đãng, mơ hồ. Không ai có, và... có cũng như không, qua suốt chặng đời tình (!) Để cuối cùng, nổi bật nhất trong các thể tài Hồ Bảo Thanh là thân phận và tình bằng hữu! Ta hãy cùng nghe và cảm nhận niềm thiết tha chân thành ấy của Thi nhân - khi Hồ Bảo Thanh mượn thơ ý dành hướng nghĩ về một “bằng hữu ruột”, vì nghịch cảnh đã phải ngăn xa: ... Thuyền trăng thuở ấy giang hà Xôn xao thơ rượu đậm đà tâm tư! Để rồi: Mất nhau rượu nhạt, còn thơ Bạn đi bỏ lại màu cờ khác xưa Nửa hồn buốt lạnh trong mưa Nửa hồn khôn thiếu, dại thừa - buồn không? Một cơn nắng héo hoa hồng Bèo mây gió loạn bềnh bồng nổi trôi Tri âm đếm được bao người Bao giờ gặp mặt miệng cười, tay dang? Đã, đã được “Tay dang miệng... mếu” sau 20 năm cách biệt rồi đó, Hồ Bảo Thanh nhé! Suốt ngót 6 năm sống, sinh hoạt bóng hình có nhau, và cả hằng chục năm tháng ngăn cách. Với chúng tôi, với tôi - Hồ Bảo Thanh luôn trọn tình thân thương tương kính, Hồ Bảo Thanh luôn một lòng thương quý tiếp giúp, bênh vực, rộng lượng - chớ chưa bao giờ có biểu hiện nhỏ dỗi giận, đừng nói là thóc mách, vẽ chuyện hay vong ân, bội phản bạn bè! Mời bạn - chúng ta hãy nghe thêm một tâm đoạn, từ “Bài Thơ Dành Cho Nguyễn” của Hồ Bảo Thanh để khẳng quyết như một thủy chung sắt son trong tình bằng hữu: ... Gặp nhau chừng đã ngàn lần Tiễn đưa vẫn thấy tần ngần bước đi Mùa đông chim bỏ rừng mê Xôn xao cây lá thầm thì suối mây... Hạnh ngộ hề hạnh ngộ Chia ly hề chia ly Người đi ta sẽ quay về Tỉnh say nửa giấc mộng Kê Vàng này Tiếng xa ai gọi trâu bầy Trâu rằng “Em vẫn nơi đây tinh cầu! “ Tình cảm Hồ Bảo Thanh trang trải qua thơ và với bạn bè là thế đó, một thứ tình êm đềm xuôi chảy, và chân tâm chân thiết từ trái tim người. Tôi còn muốn nói, viết nhiều - sao cho trọn cái ý tình thanh đẹp luyến thương về bạn mình. Nhưng chạnh nghĩ cũng cần dành lại một phần - để cũng chính qua nhiều phần đoạn thơ còn lại của bạn tiếp nhận ở chính sự đánh giá vô tư hơn chăng - được ghi nhận, đến từ tâm thức tâm cảm, sự thẩm thấu của mỗi từ độc giả. Trang quý, thương mến cầu chúc cho Hồ Bảo Thanh và Thi phẩm của bạn tôi tiếp nhận được sự khích lệ, lòng mến mộ của đại đa số người đọc, trước những dòng thơ như nỗi tình anh trang trải! Bây giờ thì Hồ Bảo Thanh đã mất. Nhưng “HƯƠNG KHÓI NGẬM NGÙI” - Thi tập chúng tôi gom tình thực hiện cho anh - thì sẽ còn sống mãi!