Vigez jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012 Index Voorwoord

4

1. GEZONDE LEEFSTIJL AANMOEDIGEN

5

3. ONDERSTEUNEN BIJ IMPLEMENTATIE

• Versterking van het Logo-netwerk via de nieuwsbrief ‘Gezond werken’....................29 • De Mammobox brengt de dialoog rond borstkanker op gang.................................... 30 • Lokale promotie rookstop ............................................................................................. 31

In de lokale gemeenschap • • • •

28

Het VIGeZ: nieuwe coördinator van ’10.000 stappen’....................................................6 Zo ziek als een hond? Liever niet.................................................................................... 7 Gezonde gemeente......................................................................................................... 8 Is jouw gemeente ‘Zot van Gezond’?............................................................................ 10

4. EVALUEREN EN WETENSCHAPPELIJK ONDERSTEUNEN

33

• Duurzame ontwikkeling en evenwichtige voeding gaan samen.................................34 • De Goed-gevoel-stoel: tijd voor een evaluatie .............................................................35 • NokNok: perceptie en evaluatie . .................................................................................. 37

Op school • ‘Dip? Dobbel. Doe!’........................................................................................................... 11 • Wedstrijd Rookvrije Klassen.......................................................................................... 12 • Preventieve maatregelen tegen zware metalen ......................................................... 13

5. SAMENWERKEN EN NETWERKEN

39

• V AD en VVSG: partners in gezonde gemeenten . ....................................................... 40 • Het CvKO en het VIGeZ: een sterke tandem . .............................................................. 41 • Het EVV en het VIGeZ: complementaire partners . .................................................... 42

Op het werk • De ‘nv gezond award’: sluitstuk van het innovatieve project voor KMO’s.................. 14

Doelgroep ouderen • Zilverwijzer...................................................................................................................... 16 • Week van de valpreventie.............................................................................................. 17 • Winkeloefeningen: nu een module voor ouderen........................................................ 18

6. ORGANISATIEONTWIKKELING

44

• A ls duurzaamheid en gezondheid hand in hand gaan ... ........................................... 45 • Capaciteitsuitbreiding................................................................................................... 46 • Geslaagde face-lift voor de VIGeZ-kantoren............................................................... 48

Doelgroep jongeren • NokNok – Pimp jouw jeugdlokaal................................................................................. 19

2. INFORMATIE, ADVIES EN VORMING • • • • •

7. FEITEN EN CIJFERS 2012

20

• • • • •

Het VIGeZ zet in op ondersteuning van Logo’s........................................................... 21 www.vlaanderenstoptmetroken.be: alle info op één site . ........................................ 22 Sociale media: een krachtig instrument...................................................................... 24 Mooie cijfers . ................................................................................................................ 26 Nieuwe publicaties 2012............................................................................................... 27

2

49

L eden AV . ..................................................................................................................... 50 Leden RVB...................................................................................................................... 51 Herkomst financiële middelen . .................................................................................... 51 Personeelsbestand ........................................................................................................52 Medewerkers publiceren ...............................................................................................53

Voorwoord haalbaar maken om van start te gaan met gezondheidsbevordering naar hun werknemers.

Het VIGeZ steekt in een nieuw kleedje. In 2012 kreeg het VIGeZ-gebouw een stevige opknapbeurt. Op vlak van gezondheidspromotie nemen we een voortrekkersrol op, onze wetenschappelijke kennis en onze projecten mogen gezien worden. Na jaren kreeg nu ook de infrastructuur van het VIGeZ een boost. Het resultaat mag er zijn: geluidsdichte vergaderzalen, een centrale onthaalbalie, een bistro met trendy banken met als rode draad de VIGeZ-huisstijl. Inhoud en uitstraling vallen eindelijk mooi samen. Onze organisatie staat er!

2012 was voor het VIGeZ ook het jaar van de doorbraak op vlak van sociale media. We sprongen onder andere op de Twitter-kar. Maar niet zomaar. Want de reputatie van een organisatie staat of valt met de (externe) communicatie. Daarom heeft het VIGeZ een aantal do’s en don’ts bij het gebruik van sociale media in een policy gegoten. Het maakt de medewerkers van het VIGeZ met andere woorden bewust van de impact van sociale media.

Maar het VIGeZ is natuurlijk bovenal een synoniem voor kwaliteitsvolle inhoud. Een van de hoogtepunten van 2012 was de nieuwe website ‘www.vlaanderenstoptmetroken.be’. Vlaams minister Jo Vandeurzen stelde de nieuwe portaalsite voor professionals voor op het gelijknamige VIGeZ-symposium. Met deze portaalsite speelt het VIGeZ een voortrekkersrol in het rookstopbeleid: het is de eerste keer dat het aanbod rond rookstopbegeleiding in Vlaanderen op één website wordt gebundeld. Bovendien is het de eerste portaalsite over rookstop in Vlaanderen die zo’n gevarieerd publiek (intermediairs, jongeren en ouders) aanspreekt.

We konden in 2012 ook een versnelling hoger schakelen door een capaciteitsuitbreiding. Het gaf ons onder meer de kans om de lancering van ‘Gezonde gemeente’ optimaal voor te bereiden, tegemoet te komen aan de vele adviesnoden rond voeding en beweging, de bewegingsmethodiek ‘10.000 stappen’ verder te ontwikkelen en om de uitwerking van een communicatieplan voor de Logo’s op het spoor te zetten.

2012 was het laatste jaar van het voorzitterschap van Wivina De Meester. Zij heeft haar taak als voorzitter van de Raad van Bestuur 9 jaar lang met veel inzet en verve uitgevoerd. Hiervoor willen alle leden van de Raad van Bestuur en het hele VIGeZ-team haar van harte bedanken!

In de werking naar de bedrijfssector was de ‘nv gezond award’ het event van het jaar. De ‘nv gezond award’ is een wedstrijd voor KMO’s die aandacht hebben voor gezondheid op de werkvloer. Zes finalisten hebben hun gezondheidsinitiatieven op een officiële ceremonie voorgesteld, 2 winnaars zijn met een mooi prijzenpakket naar huis gegaan. ‘Nv gezond’ is klaar voor take-off binnen de reguliere werking van het VIGeZ en zijn partners. Deze kadermethodiek en de acties om ze te implementeren (award & dienstverlening) moet het in de toekomst, ook voor KMO’s,

2012 was jammer genoeg ook het laatste jaar met Annemie Peeters als directeur van het VIGeZ. Begin 2013 overleed zij onverwacht op 63-jarige leeftijd.

Annemie stond als bezieler van het VIGeZ 12 jaar aan het roer van de organisatie. Haar engagement zal met veel toewijding voortgezet worden.

Inge Vervotte Voorzitter VIGeZ 4

Linda De Boeck Directeur

VIGeZ | Jaarverlsag 2012 | pagina 5

GEZONDE LEEFSTIJL AANMOEDIGEN In de lokale gemeenschap Op school Op het werk Doelgroep ouderen Doelgroep jongeren

1

In de lokale gemeenschap Het VIGeZ: nieuwe coördinator van ’10.000 stappen’

Verder was ‘10.000 stappen’ ook in het najaar in de nationale media aanwezig. Het onderwerp kwam aan bod in ‘Getest op Mensen’ (zender ‘één’) en ‘Inspecteur De Caluwé’ (Radio 2). Daarnaast werd er een samenwerkingsakkoord verwezenlijkt tussen het VIGeZ en de Bond Beter Leefmilieu om het project ‘10.000 stappen’ in 2013 te integreren in de actie ‘Belgerinkel naar de Winkel’. Op deze manier wordt ‘te voet naar de winkel gaan’ ook gepromoot.

Begin 2012 is de projectcoördinatie van ’10.000 stappen’ overgeheveld van de UGent naar het VIGeZ. Onder begeleiding van een stuurgroep werd de ontwikkeling van nieuwe projectmaterialen voor bedrijven en een nieuwe stappenregistratietool opgestart. Dit werd uitgewerkt door het VIGeZ in samenwerking met de Logo’s en de Vlaamse Liga voor Bedrijfssport. Met deze nieuwe tool kun je online een stappendagboek bijhouden. Je ontvangt dan beweegtips per mail en kunt er vrienden of collega’s mee uitnodigen. Je kunt er ook virtuele uitdagingen mee aangaan door op de wereldkaart themaroutes en vrije routes te verkennen.

In samenwerking met de stuurgroep en werkgroep van ‘10.000 stappen’ werd een vooranalyse en een draft voor het implementatieplan voor de setting bedrijven opgemaakt. De voorbereiding van de ontwikkeling van nieuwe projectmaterialen en de structuur voor het nieuwe ‘10.000-stappenplan op het werk’ werd in het najaar vastgelegd.

Van 15 februari tot en met 15 maart coördineerde het VIGeZ de actiemaand van ‘10.000 stappen’. Het project was sterk aanwezig in de media. In het programma Thuis op ‘één’ was het personage Frank het boegbeeld. Er werd ook heel wat werk gemaakt van het optimaliseren van het partnerschap met de groothandelaars van de apothekers en het Vlaams Apothekersnetwerk. Het apothekerskanaal is vandaag een permanent distributiekanaal geworden voor het 10.000-stappentellerpakket.

‘Het apothekers­ kanaal is vandaag een permanent distributiekanaal geworden voor het 10.000- stappentellerpakket.’

De inhoud van de projectwebsite rond ’10.000 stappen’ werd regelmatig geactualiseerd, inclusief de opvolging van lokale acties en nieuwsberichten. Een plan van aanpak voor een Facebook-pagina werd opgemaakt en heel wat documentatie-aanvragen i.v.m.

‘10.000 stappen’ werden beantwoord.

Voor meer informatie: ragnar.vanacker@vigez.be

6

Zo ziek als een hond? Liever niet.

‘Via de Logo’s werden gemeenten aangemoedigd om de 65-plussers een uitnodigingsbrief te sturen voor de griepvaccinatie.’

Voor meer informatie: liesbet.dejaegere@vigez.be

Griep is een zeer besmettelijke ziekte die elke winter opnieuw opduikt. Gemiddeld krijgt ongeveer één op 10 mensen griep. Meestal geneest men na enkele dagen, maar bij sommige mensen kan griep ernstige gevolgen hebben. Vaccinatie is de enige manier om je tegen griep en vooral de gevolgen ervan te beschermen.

Wie in nauw contact leeft met mensen uit deze risicogroepen, doet er goed aan zich te laten vaccineren. Ook voor mensen die in een ziekenhuis of een woonzorgcentrum voor risicogroepen zorgen of voor thuisverpleegkundigen, is een vaccinatie aangewezen. Ze beschermt henzelf en de mensen voor wie ze zorgen tegen griep.

In april 2012 stelde minister Jo Vandeurzen de nieuwe gezondheidsdoelstelling rond vaccinaties voor. Het doel is om de preventie van infectieziekten, zoals griep te verbeteren.

Eén van de subdoelstellingen is dat 75% van de 65-plussers zich tegen 2020 laat vaccineren tegen griep. In de winter van 2008 – 2009 deed slechts 50% dit. Er moeten dus duidelijk nog inspanningen geleverd worden om de doelstelling te halen.

Om deze doelgroepen te overtuigen van het belang van vaccinatie tegen griep organiseerde het VIGeZ -in samenwerking met de Vlaamse overheid en het Vlaams griepplatform- in het najaar 2012 opnieuw een sensibilisatiecampagne. De campagne kreeg de naam ‘Zo ziek als een hond? Liever niet. Laat je vaccineren tegen seizoensgriep.’

Voor mensen met gezondheidsproblemen zoals diabetes of een ziekte van longen, hart, lever of nieren is het belangrijk om extra waakzaam te zijn voor de griep. Ook voor 65-plussers wordt vaccinatie sterk aangeraden. Veel 65-plussers die zich gezond en fit voelen denken vaak dat griepvaccinatie voor hen niet nodig is, maar niets is minder waar.

Met de leeftijd neemt de natuurlijke weerstand af. Vandaar dat griepvaccinatie voor iedereen ouder dan 65 jaar sterk aan te raden is.

De campagne bestond uit 3 luiken: •

•

•

Via een poster en folder bij huisartsen en apothekers werden 65-plussers en mensen met een chronische ziekte geïnformeerd over het belang van griepvaccinatie.

Via de Logo’s werden gemeenten aangemoedigd om de 65-plussers een uitnodigingsbrief te sturen voor de griepvaccinatie. Deze strategie bewees efficiënt te zijn voor het verhogen van de vaccinatiegraad in een gemeente.

Ziekenhuizen en woonzorgcentra kregen een pakket van materialen. Het pakket bevatte informatie over het belang van griepvaccinatie, hoe deze vaccinatie te organiseren en hoe het personeel te motiveren voor griepvaccinatie. Kant-enklare sensibilisatiematerialen, zoals affiches, folders en PowerPointpresentaties maakten ook deel uit van het pakket.

Griepvaccinatie is een thema dat heel wat vragen oproept. De website www.griepvaccinatie.be of www.vigez.be/griepcampagne geeft hierop antwoorden en interessante achtergrondinformatie.

7

Gezonde gemeente

Met de uitrol van het decreet ‘lokaal sociaal beleid in 2004’ intensifieerden het VIGeZ en de Logo’s hun inspanningen naar en met de lokale besturen in Vlaanderen en Brussel. De voorbije jaren was er dan ook een duidelijke toename van het aantal lokale gezondheidsacties en beleidsinitiatieven. Toch bleef in heel wat steden en gemeenten een langetermijnvisie rond gezondheid ontbreken. Met de lokale verkiezingen in het vizier deed zich een ideaal moment voor om hier verandering in te brengen.

Voor het VIGeZ was 2012 dan ook een belangrijk jaar voor de setting ‘steden en gemeenten’. Onze activiteiten situeerden zich rond 3 thema’s: • •

•

de gemeenteraadsverkiezingen van zondag 14 oktober de voorbereiding van de invoering van de beleids- en beheerscyclus voor gemeenten en OCMW’s de verbreding en verdieping van het pilootproject ‘Gezonde Gemeente’

In het voorjaar werd -in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen- de brochure ‘Trekt u aan de kar van een vernieuwend lokaal gezondheidsbeleid?’ zeer ruim verspreid naar zowel zittende mandatarissen als nieuwe kandidaten. Logo’s legden vooral lokale con-

8

tacten. Het VIGeZ bracht samen met Logo’s een bezoek aan verschillende studiediensten op de politieke hoofdkwartieren met een pleidooi om gezondheid in de verkiezingsprogramma’s te integreren. Op studiedagen werd de boodschap nog meer verspreid.

Op vraag kwam er een vervolgbrochure ‘Een kar vol praktijkvoorbeelden’. Logo’s leverden hierin voorbeelden van concrete gezondheidsacties die lokaal goed gewerkt hadden en deden dit tegen een achtergrond van een lokaal beleidsproces voor gezondheid. De brochure maakt vooral duidelijk dat een lokaal gezondheidsbeleid niet enkel voorbehouden is voor grote centrumsteden maar evenzeer een thema is dat elke Vlaamse en Brusselse gemeente kan vormgeven.

‘De nieuwe manier van lokaal beleid maken biedt ook een nieuwe kans om gezondheid op de beleidsagenda te plaatsen.’

Het VIGeZ bood ook een masterclass ‘Gezonde Gemeente’ aan voor zowel lokale gezondheidsambtenaren als voor de Logomedewerkers die dit proces ondersteunen.

‘Lokaal werkt het best’ en ‘GPS voor gezonde gemeenten’ gingen over onderbouwde keuze van acties en doelgroepgericht werken.

Toen in oktober 2010 het besluit over de beleids- en beheerscyclus verscheen, was dit meteen een teken dat het lokale beleidsplanningsproces nooit meer hetzelfde zou zijn.

De bedoeling van dit nieuwe principe is dat

Voor meer informatie: bruno.buytaert@vigez.be

‘In 2012 werden de eerste bouwstenen van de website www.gezondegemeente.be

gelegd.’

In 2012 gingen de fiches over deze onderwerpen:

niet langer per beleidsdomein (jeugd, sport, cultuur, ..) een apart plan wordt geschreven, maar wel één groot strategische meerjarenplan over de domeinen heen om zo tot meer integraliteit te komen. Dit vermindert de planlast voor lokale besturen en verhoogt hun beleidsvrijheid. In 2011, 2012 en 2013 gingen verschillende gemeente- en OCMW besturen reeds aan de slag met deze nieuwe manier van beleid maken.

• • • • • • •

Voor het VIGeZ en de Vlaamse Logo’s in het bijzonder betekent deze nieuwe manier van lokaal beleid maken ook een nieuwe kans om gezondheid op de beleidsagenda te plaatsen.

Het VIGeZ ontwikkelde daarom in 2012 en in samenwerking met de VAD (Vereniging voor alcohol en andere drugproblemen) een fiche per gezondheidsthema. Hierin worden cijfermateriaal, strategische/operationele doelstellingen en actiemogelijkheden gespecifieerd. De fiches zijn allemaal volgens dezelfde logica opgebouwd en geschreven in BBC-terminologie. Dit is bedoeld om de bruikbaarheid ervan door ambtenaren en schepenen te vergemakkelijken.

tabak gezonde voeding gezondheid & milieu beweging valpreventie borstkankeropsporing gezondheid in het algemeen

De collega’s van de VAD op hun beurt maakten volgens hetzelfde stramien en in dezelfde huisstijl fiches over alcohol, cannabis en andere illegale drugs. Hiernaast bleef het VIGeZ in 2012 verder instaan voor de vorming van de Vlaamse Logo’s om hun kennis over de werking van lokale besturen en het BBC-discours in het bijzonder up-to-date te houden.

Een laatste opdracht in 2012 was het verbreden en verdiepen van het pilootproject ‘Format Gezonde Gemeente’. Dit project liep de voorbije jaren in de zorgregio Gent en werd door het VIGeZ -met de steun van de Vlaamse Logo’s, de VAD en de VVSG- herwerkt zodat het vanaf 2013 op Vlaams niveau uitgerold kon worden. Het project ‘Format Gezonde Gemeente’ is een beleidsmethodiek die gemeente- en OCMW besturen moet helpen om stapsgewijs werk te maken van een lokaal gezondheidsbeleid dat verankerd is in

Voor meer informatie: werner.dewael@vigez.be 9

het ganse gemeentelijk beleid. De Logo’s zijn hierbij de ondersteuner van de deelnemende gemeenten en worden hierbij inhoudelijk en praktisch begeleid door het VIGeZ. In 2012 werden de eerste bouwstenen van de website www.gezondegemeente.be gelegd. Deze site bundelt alle informatie over het plannen, uitvoeren en evalueren van een lokaal gezondheidsbeleid. Dit instrument bevat allerlei concrete actievoorstellen en aanbevelingen en kan op die manier gemeenten die het Gezonde Gemeente charter (nog niet) ondertekenden, inspireren. Vlaamse steden en gemeenten die het charter ondertekenen, verklaren een samenhangend beleid te zullen ontwikkelen dat iedereen kansen biedt om gezond te leven in een gezonde omgeving.

Rood: C0 M R 205

Blauw C 100 R 0

Groen C 60 R 141

Geel: C0 M R 237

Is jouw gemeente ‘Zot van Gezond’?

‘Zot van Gezond’ zet niet louter in op enkele eenmalige acties zoals een gezond ontbijt of een wandeling voor senioren. Het wil gemeenten aanzetten om op lange termijn te werken aan gezondheid. Om samen te werken met andere beleidsdomeinen en zo de draagkracht te versterken, de capaciteit te verhogen en de participatie van de burger te stimuleren.

Dit jaar is ‘Zot van Gezond’ uit de startblokken geschoten. Na 2011, het voorbereidend jaar, konden nu ook de 121 deelnemende gemeenten (< 15.000 inwoners) beginnen met het implementeren van hun voedings- en bewegingsbeleid. Ze stonden hier niet alleen voor. Gedurende het project steunt het Logo elke gemeente vanaf de beginevaluatie tot de uitwerking van de acties rond voeding en beweging. Het VIGeZ zorgt voor de methodiek, het materiaal en de informatie.

‘De gemeenten stonden er niet alleen voor.’

In een tweede fase werkt het Logo, op basis van de resultaten van de beginevaluatie, een advies op maat uit. Samen met de gemeenten bepalen ze dan welke acties uitgevoerd zullen worden en op welke structurele aspecten er tot het einde van 2013 ingezet zal worden. In de derde fase worden de acties effectief uitgevoerd. Sommige gemeenten zijn hier reeds in 2012 mee gestart. Andere gemeenten plannen de uitvoering van het actieplan in het komende jaar.

Aan het begin van het begeleidingsproces vulden de gemeentebesturen, samen met een Logo-medewerker, het digitale evaluatie-instrument in. Dit instrument bestaat uit een vragenlijst die men op de website van ‘Zot van Gezond’ kon invullen. Het bijzondere aan deze vragenlijst is dat de gegevens van elke gemeente meteen verwerkt worden in een overzichtelijk ‘spinnenwebmodel’. Hierdoor zie je in één oogopslag op welke aspecten van een kwalitatief gezondheidsbeleid de gemeente reeds goed scoort, en waar er nog werk aan de winkel is.

De Logo-medewerkers werden dit jaar ook ondersteund in hun coaching naar de gemeenten toe. Het VIGeZ organiseerde verschillende vormingen onder begeleiding van een externe deskundige en enkele intervisies tussen Logo-medewerkers waarbinnen ze ervaringen konden uitwisselen. Daarnaast werd er een handleiding opgemaakt die de Logo’s kunnen hanteren in het begeleidingstraject met de gemeenten.

10

Voor meer informatie: liselotte.vanhevele@vigez.be

Op optioneel school “sub”hoofdstuk ‘Dip? Dobbel. Doe!’ zorgt voor bewegingstussendoortjes in de klas.

‘Bewegings­ tussendoortjes helpen trouwens ook om de concentratie van de kinderen op te krikken.’

Voor meer informatie: loes.neven@vigez.be

Door met de dobbelsteen te gooien, kunnen de leerlingen een bewegingsopdracht kiezen die ze met de hele klas uitvoeren. Na elke bewegingsactiviteit wordt een gezondheidsweetje van de stapel getrokken. De leerlingen mogen dan een gemakkelijke of iets moeilijkere vraag beantwoorden over evenwichtige voeding. Op die manier besteedt ‘Dip? Dobbel. Doe!’ ook aandacht aan een gezonde leefstijl in het algemeen.

Dat te veel en te lang zitten zowel voor je gewicht als je gezondheid nefast is, is algemeen geweten. Het beperken van zittende activiteiten (ook sedentair gedrag genoemd) bij de Vlaamse bevolking is dan ook een nieuw, belangrijk aandachtspunt van het VIGeZ. Richtlijnen rond sedentair gedrag voor kinderen en jongeren werden al opgenomen in de actieve voedingsdriehoek. Het advies luidt om maximum 2 uur per dag aan beeldschermactiviteiten -zoals televisie kijken of computeren- te besteden.

Elke basisschool in Vlaanderen ontving eind 2012 een speldoosje via het Logo. Via SVS (Stichting Vlaamse Schoolsport) kunnen scholen pakketten bijbestellen en vormingen aanvragen. De sites www.gezondeschool.be of www.fitteschool.be. geven bijkomende informatie rond dit initiatief om kinderen minstens 1 uur per dag te laten bewegen.

Nu is er ook ‘Dip? Dobbel. Doe!’ om op school het zitten regelmatig te onderbreken. Dit is een leuke spelvorm met bewegingstussendoortjes voor leerlingen in het basisonderwijs. De bewegingstussendoortjes zijn veilige, leuke en eenvoudige oefeningen die je in het dagelijkse (school)leven als een ‘break’ kunt inlassen. Een lesonderbreking of de overgang naar een nieuw lesonderwerp zijn ideale momenten om dit te doen en zo tegemoet te komen aan de bewegingsnoden van de leerlingen. Ze helpen trouwens ook om de concentratie van de kinderen even op te krikken.

Het pakket ‘Dip? Dobbel. Doe!’ bestaat uit vier sets met beweegkaartjes, een set met gezondheidsweetjes over voeding en een dobbelsteen met zes verschillende kleuren.

11

Wedstrijd Rookvrije Klassen

‘Rookvrij!’ van klas 2Ab van het ‘H. Pius X Middenschool’ uit Antwerpen sleepte de eerste prijs in de wacht. ‘Anti-Smoking Experiment’ van klas 1L1 van het ‘Smiks’ uit Keerbergen en ‘The Smokebusters’ van klas 1A2 van de ‘Benedictuspoort’ uit Ledeberg werden respectievelijk tweede en derde. Bovendien konden alle deelnemende scholen uit 6 finalisten een publiekswinnaar kiezen. 12 dagen lang werd er naar hartenlust gestemd. Uiteindelijk werd ‘Liefde zit niet in een sigaret’ van klas 2LATc van ‘De Bron’ uit Tielt verkozen tot publiekslieveling. De 4 winnaars hadden keuze uit een aantal mooie prijzen: een bezoek aan een pretpark, een kajakafvaart in de Ardennen of een circusworkshop.

Uit onderzoek blijkt dat de vroege adolescentie (12-14 jaar) de periode is waarin jonge rokers beginnen met roken. Leerlingen van de eerste graad van het secundair onderwijs die deelnemen aan de ‘Wedstrijd Rookvrije Klassen’ worden door het VIGeZ en de Vlaamse Logo’s aangemoedigd om dat niet te doen of om ermee te stoppen. Deelnemende klassen sluiten een contract af om 6 maanden rookvrij te blijven. Slaagt 90% van de leerlingen daarin, dan ontvangt de klas op het einde van het schooljaar een diploma. Dit schooljaar namen 1.768 klassen, in totaal 27.637 leerlingen deel. Er waren 1.376 klassen, in totaal 25.732 leerlingen, die slaagden in hun opzet. Van het aantal klassen dat startte, was 78% op het einde van de rit rookvrij!

‘De wedstrijd heeft een gunstig effect op het rookgedrag van jongeren, ook op langere termijn.’

Aan de wedstrijd, die vroeger in Europees verband doorging, nam Vlaanderen voor het eerst deel in het schooljaar 1998-1999. Uit een onderzoek in 2012 bij 16.302 leerlingen uit Finland, Nederland en Duitsland blijkt dat de wedstrijd een gunstig effect heeft op het rookgedrag van jongeren, ook op lange termijn. Ook op stoppogingen heeft de ‘Wedstrijd Rookvrije Klassen’ een positieve invloed. Rokende leerlingen die ooit deelnamen aan de wedstrijd ondernemen meer stoppogingen dan leerlingen die dat niet deden.

Bij de wedstrijd hoort ook een creatieve opdracht waaraan je welliswaar niet verplicht bent deel te nemen. Voor het tweede jaar op rij luidde de opdracht: maak een filmpje waarin je je leeftijdsgenoten motiveert om niet te beginnen met roken of om ermee te stoppen. Deelnemers konden opnieuw een mooie prijs winnen. In totaal werden er 84 filmpjes aan het VIGeZ bezorgd. Op basis van scenario, camerawerk, acteerprestaties, decor, invalshoek en originaliteit kozen gezondheids- en tabaksexperts uit alle inzendingen 3 winnaars.

Voor meer informatie: stefaan.hendrickx@vigez.be

12

Preventieve maatregelen tegen zware metalen

‘Jong geleerd is oud gedaan.’

In 2011 werd ter ondersteuning het educatief pakket ‘Speel op veilig’ ontwikkeld. Het bevat zowel educatieve materialen voor de kinderen als tips voor de leerkrachten, de schooldirectie en het poetspersoneel. Denk maar aan het afdekken van de zandbak, het frequent met nat poetsen en het opnemen van afspraken in het schoolreglement.

In bepaalde regio’s is het leefmilieu verontreinigd door zware metalen zoals lood en cadmium. Deze stoffen zijn het gevolg van de uitstoot van de non-ferro industrie. Inspanningen van de industrie en de beleidsmakers zorgden ervoor dat de huidige uitstoot beperkt blijft en dat ze voldoen aan de Vlaamse grenswaarden. Omdat zware metalen stoffen zijn die niet afgebroken worden in het milieu, blijven regio’s zoals de Noorderkempen, Hoboken, Genk-Zuid en Beerse echter nog steeds kampen met een vervuiling door zware metalen.

In 2012 werd de situatie van de scholen in de vervuilde regio’s in kaart gebracht. Het schoolbeleid en de aanwezige infrastructuur en materialen werden onder de loep genomen. Dit gebeurde op basis van vragenlijsten die deel uitmaakten van het pakket ‘Speel op veilig’. In het najaar van 2011 vulden de directie en/of de preventieadviseurs deze lijsten in. De bevraging en de verwerking gebeurde door het VIGeZ in samenwerking met het departement Onderwijs, AGION en de medisch milieukundigen bij de Logo’s.

In de meest vervuilde gebieden kunnen zware metalen een invloed hebben op de gezondheid van inwoners. Vooral kinderen vormen een kwetsbare groep. Eenvoudige preventieve maatregelen zoals handen wassen, het beperken van nagelbijten, de speelplaats met water poetsen, voeten vegen,… zijn heel doeltreffend om contact met deze stoffen te beperken. Kinderen leren deze maatregelen best zo snel mogelijk aan. Want ‘jong geleerd is oud gedaan’. Bij het aanleren van deze gewoonten kunnen kleuter- en lagere scholen een belangrijke rol spelen.

Hoe het gesteld is met de scholen in de vervuilde regio’s kan je vernemen via het rapport ‘Risico-inventarisatie zware metalen’. Uit de resultaten blijkt dat verschillende basisscholen reeds werk maakten van een beleid rond zware metalen. Er is echter nog ruimte voor verbetering. 60 procent van de scholen maakt al afspraken rond handhygiëne met de leerlingen. Maar meer dan 75 procent van de scholen slaagt er niet in de zandbak op de speelplaats af te dekken. En slechts in een

Voor meer informatie: an.verdeyen@vigez.be

13

beperkt aantal scholen worden het schoolteam, het poetspersoneel en de ouders hierover geïnformeerd.

Een integrale aanpak van de problematiek is essentieel om de blootstelling aan zware metalen bij kinderen te verminderen. Daarom ontwikkelde het VIGeZ op basis van de vragenlijsten voor elke school een extra hulpmiddel: de individuele scoretabel. Hiermee kan een school op een eenvoudige manier inschatten op welke domeinen zij nog een tandje moet bijsteken.

op het werk De ‘nv gezond award’: sluitstuk van het innovatieve project voor KMO’s

‘Aandacht voor gezondheid op de werkvloer is geen samenraapsel van lucky one shots maar het resultaat van een proactief bedrijfsbeleid.’

Wat is het idee achter ‘nv gezond award’?

Er waren 2 awards te winnen: één in de categorie ‘individuele bedrijven’ en de andere in de categorie ‘bedrijventerrein­ en’? Vanwaar die opsplitsing?

Met deze award willen het VIGeZ en z’n partners vooral KMO’s die inspanningen en resultaten kunnen voorleggen op het vlak van gezondheid op de werkvloer in de bloemetjes zetten. Dat hier aandacht nodig is, bewijst de indicatorenbevraging van 2009. De resultaten van deze bevraging bij bedrijven tonen dat er vooral bij KMO’s veel ruimte voor verbetering is om tot een efficiënt gezondheidsbeleid te komen. Dit geldt zowel op het vlak van voeding, beweging als tabakspreventie.

Het onderzoek gaf duidelijk aan dat vele KMO’s weinig tot niet actief bezig zijn met gezondheidsbevorderende activiteiten of projecten. Laat staan met een beleid dat gezondheid op de werkvloer promoot.

Wie waren de deelnemers?

In totaal waren er 24 deelnemers. Het waren 8 groepen en 16 individuele bedrijven die zich geroepen voelden om de uitdaging aan te gaan. Zij komen uit zeer diverse sectoren zoals IT, rust en verzorging en het onderwijs.

Hun grootte was zeer verschillend. Deze varieerde van 1 tot en met 250 werknemers.

Onder hen waren er zowel organisaties die al eerder gezondheidsbevorderende activiteiten opgezet hadden als organisaties die voor het eerst rond het thema ‘gezondheid’ aan de slag gingen.

Els Wouters 14

De idee achter ‘nv gezond’ is dat door samen te werken -door bv. het clusteren van middelen en tijd- het voor meer KMO’s haalbaar wordt om aan gezondheidsbevordering te doen. KMO’s die zich samen op een bedrijventerrein bevinden zijn ideaal geplaatst om de handen in elkaar te slaan en samen initiatieven rond gezondheid te nemen. Dat kruisbestuivend effect willen wij zeker aanmoedigen. De andere manier om aan de ‘nv gezond award’ deel te nemen is als individuele KMO. Hier ligt het accent op de ambassadeursrol die deze deelnemers kunnen opnemen t.a.v. andere bedrijven om ook actief te worden.

130 mensen deelnemen. Ze zijn elke keer te gast bij een ander bedrijf waar lokale handelaars zorgen voor een gezonde lunch.

‘Huishoudhulp van Cauteren’ sprong er als individueel bedrijf uit. Deze KMO ‘ademt’ echt gezondheid uit. Gezondheid op de werkvloer is er heel sterk ingebed in de bedrijfscultuur.

Het bedrijf motiveert z’n medewerkers op een consequente manier om een gezonde levensstijl aan te nemen. Die doordachte aanpak toont aan dat gezondheid op de werkvloer geen samenraapsel van lucky one shots is maar het resultaat van een geïntegreerd beleid. Bij ‘Huishoudhulp van Cauteren’ worden gezonde kooksessies, infosessies rond kruidenieren, een fruitweek, beweegadvies op maat, een stoppen met roken campagne en nog veel meer gezondheidsinitiatieven doorheen het ganse jaar georganiseerd.

Welke gezondheidsbevorderende activ­ iteiten sprongen het meest in het oog?

Welke prijs mochten de winnaars in ontvangst nemen?

Van de 6 finalisten konden ‘Bedrijvenpark Kortrijk-Noord’ uit Kuurne en ‘Huishoudhulp van Cauteren’ de jury het meest overtuigen.

‘Bedrijvenpark Kortrijk-Noord’ slaagde er bijzonder goed in om het project ‘nv gezond’ naar de praktijk te vertalen. Ze werken nauw samen met lokale aanbieders en andere bedrijven waardoor ze een groot aantal bedrijven bereiken. Opvallend is hoe de werknemers zelf het heft in handen nemen. Zo organiseren zij bv. één keer per maand lunchwandelingen ‘noon-walks’ waaraan zo’n 100-

‘Huishoudhulp Van Cauteren’ uit de categorie ‘individuele KMO’ kreeg een fruitabonnement van 2 maanden. ‘Bedrijvenpark Kortrijk-Noord’ uit de categorie ‘bedrijventerreinen’ ontving een gratis fruitmand per bedrijf. Beide winnaars kregen bovendien het pakket ‘fitte ondernemer’. Dit pakket biedt hen de mogelijkheid een jaar lang deel te nemen aan georganiseerde fietstochten. Dit werd hen aangeboden door Unizo in samenwerking met Sporta. En daarenboven bood mediapartner Manager Magazines hen een exclusief interview aan.

Hoe kadert dit initiatief binnen het hele plaatje ‘nv gezond’?

aan gezondheidsbevorderende activiteiten zoals de ‘nv gezond award’.

De ‘nv gezond award’ kwam tot stand in navolging van de positief gevalideerde methodiek ‘nv gezond’ die in 2009-2012 ingang vond. Het VIGeZ en z’n partners (UNIZO, IDEWE, Provikmo en MENSURA) zagen de kans om tijdens de laatste fase van het ESF-traject gedurende 1 jaar activiteiten op te zetten om de methodiek te dissemineren en zo het gebruik ervan via deze wedstrijd te stimuleren. Het laatste onderdeel van ‘nv gezond’ is de dienstverlening die aan KMO’s aangeboden wordt door de projectpartners externe diensten voor preventie en bescherming op het werk. Deze dienstverlening moet KMO’s ondersteunen om de ‘nv gezond’ toe te passen binnen het eigen bedrijf alleen of samen met buurbedrijven en andere dienstverleners.

Wat levert gezondheidsbevordering op voor de onderneming en z’n werkne­ mers?

Wat is de voornaamste drijfveer voor bedrijven om deel te nemen?

De voorbije jaren werd ‘langer werken’ zeer actueel door de maatregelen van de regering Di Rupo die vroegtijdig afhaken van werknemers sterk ontmoedigen. Ook bedrijven werden op de proef gesteld door de krapte op de arbeidsmarkt die voortvloeit uit de demografische ontwikkelingen. Daarenboven worden bedrijven verplicht om via CAO 104 inspanningen te leveren om oudere werknemers ‘te vinden en te binden’. Al die factoren maken dat bedrijven en werknemers nood hebben

heidsbeleid dat geschikt is voor hun organisatie. Deze service bestaat zowel voor individuele bedrijven als groepen van bedrijven. Het begint met een overlegmoment dat ongeveer 1,5 tot 2 uur duurt. Daarna ontvangt het bedrijf een uitgebreid verslag met actiepunten.

De opvolging van deze actiepunten kan het bedrijf zelf organiseren of door ons laten begeleiden.

Een goede gezondheid en een gezonde leefstijl heeft een positieve invloed op de productiviteit en de kwaliteit van het werk dat medewerkers leveren. Ze zijn minder vaak en minder lang ziek. Als hun bedrijf een gezonde leefstijl promoot en z’n medewerkers hierin ondersteunt, zorgt dit mee voor een grotere tevredenheid in hun job. Met als resultaat dat de medewerkers minder snel van job zullen veranderen. Dit zijn allemaal factoren die bijdragen tot een hogere efficiëntie binnen het bedrijf. Bovendien straalt een bedrijf, dat aandacht heeft voor de gezondheidsbevordering van z’n medewerkers, een positief imago uit. Zowel naar de eigen werknemers, de klanten als de leveranciers.

Welke zijn de plannen voor de toekomst?

Wij waren echt verrast door de hoge kwaliteit van de deelnamedossiers en zijn dan ook overtuigd dat dit initiatief bedrijven wel degelijk kan inspireren om gezondheid binnen hun beleid te integreren. Samen met onze partners willen we KMO’s blijven sensibiliseren om gezondheid op de agenda te plaatsen. Daarom loopt er ook dit jaar een nieuwe wedstrijd. De methodiek zelf wordt verder uitgewerkt met een nieuw thema: mentale gezondheidsbevordering. Wij zijn dan ook benieuwd welke nieuwe gezondheidsinitiatieven er in 2013 uit de bus zullen komen.

Bedrijven kunnen beroep doen op het VIGeZ om een gezonde levensstijl bij hun werknemers te stimuleren. Wat houdt dit in?

Indien KMO’s aan de slag willen met gezondheidsinitiatieven en hierin ondersteund willen worden, kunnen ze beroep doen op een dienstverleningspakket. Onze experten helpen het bedrijf dan met het opzetten van gezondheidsactiviteiten en/of een gezond-

Voor meer informatie: els.wouters@vigez.be 15

Doelgroep ouderen Zilverwijzer

Vanaf 60 krijg je met heel wat veranderingen te maken. Het lichaam voelt niet meer hetzelfde als toen men jonger was, de rol in de samenleving verandert door pensionering, men wordt geconfronteerd met het verlies van vrienden of geliefden, men heeft meer tijd dan vroeger, …

Tijdens de sessies kunnen deze thema’s aan bod komen:

Om in te spelen op de mentale uitdagingen die het ouder worden met zich meebrengt, heeft het VIGeZ de methodiek Zilverwijzer ontwikkeld. Deze methodiek behoort tot de ‘Fit in je hoofd’ campagne waardoor het VIGeZ naast een specifieke methodiek voor jongeren (NokNok) en kansengroepen (GoedGevoelStoel) nu ook voor de doelgroep ouderen een aanbod heeft.

•

• •

•

•

60-plussers krijgen binnen deze methodiek de kans om samen met leeftijdsgenoten te kijken hoe ze deze uitdagingen best aanpakken. Deelnemers kunnen zich door elkaar en het materiaal laten inspireren om met deze veranderingen in hun leven om te leren gaan.

De methodiek bestaat uit maximaal 6 lokale bijeenkomsten. Hieraan kunnen maximum 10 personen deelnemen. Zij worden begeleid door een vrijwilliger die hiervoor opgeleid werd. Dit is een 60-plusser die over relevante ervaring beschikt. Tijdens een sessie worden allerlei ervaringen uitgewisseld maar wordt er ook aandacht aan meer actiegerichte onderdelen besteed.

•

Oud is niet out!: je goed in je vel en hoofd voelen is belangrijk.

In beweging: een gezonde levensstijl met voldoende activiteit en beweging is de basis.

Geven en nemen: geven aan anderen en tijd nemen voor jezelf is een evenwichtsoefening.

De boog kan niet altijd gespannen staan: omgaan met verlies en moeilijke momenten in het leven is iets wat je kunt leren.

Samen sterk: door in te gaan op sociale contacten voel je je meer verbonden en sta je sterker.

Nooit te oud om te leren: blijf openstaan voor nieuwe uitdagingen.

‘Deelnemers kunnen zich door elkaar laten inspireren.’

Voor meer informatie: kathleen.massart@vigez.be

16

Week van de valpreventie

‘Eén op de drie Vlamingen ouder dan 65 valt minstens 1 maal per jaar.’

Als resultaat engageerden bijna 500 organisaties in de thuissetting, woonzorgcentra & ziekenhuizen zich om tijdens de ‘Week van de Valpreventie’ het onderwerp valpreventie bij ouderen onder de aandacht te brengen.

Een valpartij is zo gebeurd, en de gevolgen zijn vaak erg ingrijpend. Eén op de drie Vlamingen ouder dan 65 valt minstens 1 maal per jaar. Bij ouderen die in woonzorgcentra verblijven, valt ongeveer de helft minstens 1 maal per jaar.

Bovendien kreeg de Week de nodige mediaaandacht. Zo kreeg het startmoment van de Week van de Valpreventie in Tongeren (woonzorgcentrum De Motten) een reportage tijdens het Journaal op één. Radio 2 zond een interview uit met ervaringsdeskundige Paula Semer en er verschenen verscheidene artikels rond de Week van de Valpreventie in lokale kranten en nieuwsbrieven. Een zeer mooi resultaat dat de partners meteen aanzette tot voorbereiding van de tweede Week van de Valpreventie in 2013.

Daarom organiseerden het VIGeZ in samenwerking met het EVV (Expertisecentrum Valen fractuurpreventie) en de Vlaamse Logo’s in 2012 de 1ste Vlaamse editie van de ‘Week van de Valpreventie’ van 23 tot 29 april. De focus van deze ‘Week van de Valpreventie’ lag op valpreventie in de woonzorgcentra.

Ook valpreventie bij thuiswonende ouderen werd in de kijker gezet.

De ‘Week van de Valpreventie’ was toegankelijk voor alle verenigingen, organisaties, intermediairs, woonzorgcentra en gezondheids- en welzijnswerkers die zich richten naar 65-plussers. Het doel van dit evenement was enerzijds om ouderen en hun omgeving te informeren en sensibiliseren omtrent valpreventie; anderzijds om het personeel van alle deelnemende organisaties te motiveren om valpreventie te integreren in de dagelijkse praktijk.

Voor meer informatie: heleen.lyphout@vigez.be

17

Winkeloefeningen: nu een module voor ouderen

De winkeloefening is een populaire methodiek om aan voedingsvoorlichting te doen.

De consument leert tijdens deze interactieve workshop om de gegevens op een voedingsetiket correct te interpreteren zodat hij deze informatie kan gebruiken om uit het grote gamma aan voedingsmiddelen een gefundeerde keuze te maken.

Er bestond al een basisversie van de workshop die zich richt naar een algemeen publiek vanaf 16 jaar. Ondertussen werden ook verschillende kant-en-klare modules voor verschillende doelgroepen ontwikkeld. Zo bestaat er een versie voor allochtone groepen, een versie voor jongeren en een sessie die gezond en budgetvriendelijk winkelen combineert. Telkens wordt rekening gehouden met de specifieke behoeften en interesses van de doelgroep.

In 2012 werd er een winkeloefening speciaal voor ouderen (60-plussers) uitgewerkt. Deze richt zich tot ouderen die nog thuis wonen en grotendeels zelf instaan voor het kopen en klaarmaken van hun voeding. De winkeloefening brengt hen enkele vaardigheden bij zodat ze gezonde en bewuste keuzes kunnen maken.

De winkeloefening kan op aanvraag georganiseerd worden en de lesgever is steeds een diëtist. Geïnteresseerde diëtisten kunnen op regelmatige tijdstippen een training volgen zodat ze zelf deze winkeloefeningen kunnen geven.

Als je ouder wordt, is het extra belangrijk om op je voeding te letten. Ouderen krijgen vaak het advies om ‘hun suiker’ in het oog te houden of hebben regelmatig te kampen met een te hoge cholesterol of hoge bloeddruk.

Reclame en voedingsproducenten spelen hier handig op in en brengen heel wat producten op de markt die zich vooral richten tot senioren. Denk maar aan cholesterolver- lagende margarines of dieetkoekjes of chocolade zonder suiker.

Zijn die speciale (en vaak dure) dieetproducten echt nodig? En wat betekenen al die boodschappen op de verpakkingen: ‘light’, ‘verrijkt met omega-3’ en ‘zonder toegevoegde suiker’? Op dit soort vragen geeft deze module van de winkeloefeningen een antwoord. Na een korte theoretische inleiding volgen praktische oefeningen die de deelnemers leren etiketten lezen en producten vergelijken. De oefeningen vertrekken steeds vanuit enkele aandachtspunten rond voeding voor senioren. Zoals de inname van suiker, het kiezen van de juiste vetten, het beperken van zout en voldoende drinken.

‘Tijdens een interactieve workshop leert de consument een voedingsetiket correct interpreteren.’

Voor meer informatie: loes.neven@vigez.be

18

Doelgroep Jongeren NokNok – Pimp jouw jeugdlokaal

‘Minister Vandeurzen en Jim-VJ Eline De Munck waren beiden aanwezig om een eerste verflaag op de muren van het jeugdlokaal aan te brengen.’

Voor meer informatie: winnie.deroover@vigez.be

strijd deelnemen. Een andere mogelijkheid was om op jongerenfestivals via een briefje of de babbelbox (houten hokje met camera) te motiveren waarom hun lokaal een makeover verdient.

Om NokNok opnieuw in de kijker te zetten en om zoveel mogelijk jongeren naar de website te leiden, werd in augustus 2012 een wedstrijd ‘Pimp jouw jeugdlokaal’ georganiseerd.

De wedstrijd richtte zich naar jeugdbewegingen en wilde jongeren aanzetten samen iets nieuws te proberen en creatief aan de slag te gaan met het gedachtengoed van NokNok. Er werd ook aan de jongeren uit de jeugdbewegingen gevraagd te motiveren waarom hun jeugdbewegingslokaal een make-over verdient. Meter en gezicht van de campagne werd Eline De Munck, een VJ van Jim-tv.

Op 10 oktober (werelddag van de geestelijke gezondheid) werd de winnaar bekendgemaakt op een persconferentie. Minister Vandeurzen en Jim-VJ Eline De Munck waren beiden aanwezig om een eerste verflaag op de muren van het jeugdlokaal aan te brengen.

Voor het ‘pimpen’ van het winnende jeugdlokaal werd samengewerkt met een inter­ ieurarchitect.

De bekendmaking van de wedstrijd gebeurde via de aanwezigheid op events (vb. herfstontmoeting scouts, T-Day festival, startdagen van de jeugdbewegingen, festivals ...). Daarnaast werd er allerlei promomateriaal (wedstrijdflyers, postkaarten, posters, stickers en levensgrote banners) via Logo’s en Vlaamse partners verspreid. Er was ook een Facebookpagina, een artikel in het jongerenmagazine Joepie en een mailing naar Vlaamse partners en partners in het jeugdwerk.

De wedstrijd en website van NokNok werd goed opgepikt door de regionale pers (Het Nieuwsblad, ATV en Gazet van Antwerpen) en door de jongerenpers. Zo besteedde Javi TV er aandacht aan. Het onderwerp was ook een item op de website van Karrewiet. En het tijdschrift Weliswaar publiceerde er een artikel rond.

In juli 2012 werd in samenwerking met het communicatiebureau Content Cowboys een Facebook-pagina van NokNok aangemaakt.

Hierop werd 4 à 5 keer per week inhoud gepost. Dit konden tips of nieuws rond events of andere actualiteiten zijn. Jongeren konden via deze Facebook-pagina ook aan de wed19

Verdient jouw lokaal een pimp?

Zet het in de verf met NOKNOK!

Da is pas cool!

Het klopt in mijn hoofd

flyer.indd 1

2/07/12 16:04

VIGeZ | Jaarverlsag 2012 | pagina 20

INFORMATIE, ADVIES EN VORMING Het VIGeZ zet in op ondersteuning van Logo’s. www.vlaanderenstoptmetroken.be: alle info op één site Sociale media: een krachtig instrument Mooie cijfers Nieuwe publicaties 2012

21

Het VIGeZ zet in op ondersteuning van Logo’s.

‘Het is geen makkelijke opdracht om groepen met een lagere socio-economische status met gezondheidsboodschappen te bereiken.’

Voor meer informatie: linda.deboeck@vigez.be

In 2012 zette het VIGeZ sterk in op het ondersteunen van Logo’s in hun werking naar lokale besturen. In het voorjaar werd een ‘Masterclass integraal gezondheidsbeleid voor lokale besturen’ georganiseerd. De 3-daagse masterclass richtte zich naar zowel lokale besturen als Logo-ondersteuners. De training zoomde in op de operationalisering van een integraal gezondheidsbeleid, onder meer op basis van de ervaring vanuit Nederland en vanuit de opportuniteiten in de Beleids- en Beheerscyclus. Succesfactoren voor lokaal werken werden besproken en onderwerpen zoals ‘hoe communiceren’ en ‘inspraak organiseren’ werden ingeoefend.

die hen daarenboven ook aanspreken. Om de Logo’s deze opdracht op een meer gerichte manier te laten uitvoeren, organiseerde het VIGeZ in 2012 een traject met als doel tot een rolafbakening van de Logo-werking naar deze lage SES-groepen te komen. Het VIGeZ vroeg hierbij de vzw Cedes om op te treden als procesbegeleider en externe deskundige rond integrale armoedebestrijding en het bereiken van kansengroepen.

In 4 vergaderingen werkten VIGeZ- en Logomedewerkers een kader uit waarin de werking van de Logo’s en het VIGeZ naar lage SES-groepen gespecifieerd wordt. Deze denktank mondde uit in een visietekst rond de rol en de werkprincipes die de Logo’s en het VIGeZ hanteren bij het bereiken van de brede waaier aan kansengroepen. Er kwam een consensus over de uitgangspunten tot stand en er werd afgesproken om te werken rond 4 strategieën:

Er werd ook extra ondersteuning geboden aan de Logo’s die in het kader van het project ‘Zot van Gezond’ hun coachingtaak naar de gemeenten toe opnemen. Hiervoor werden intervisies onder externe deskundige begeleiding georganiseerd. Deze werden gespreid over 1 volledige dag en 4 halve dagen. Telkens werd hierbij gefocust op de taken die in de respectieve fase moesten uitgevoerd worden. Daarnaast begeleidde het VIGeZ zelf de ervaringsuitwisseling tussen de Logo-begeleiders.

• • •

Het is geen makkelijke opdracht om groepen met een lagere SES (socio-economische status) met gezondheidsboodschappen te bereiken. Laat staan met gezondheidsacties

•

21

het versterken van het beleidsdraagvlak voor de werking naar kansengroepen binnen de Logo-besturen het ontwikkelen van deskundigheid bij de Logo-medewerkers zodat ze gerichter kunnen werken rond deze doelgroepen het inbouwen van de lage SES-reflex bij de ontwikkeling en implementatie van methodieken en campagnes het aanreiken van instrumenten aan intermediairs die hen helpen om in hun

werkgebied de mensen met lage SES te bereiken In 2013 zal een werkgroep van de Logo’s en het VIGeZ deze sporen verder concretiseren zodat zij in de dagelijkse praktijk toegepast worden.

Ook bij de werkende volwassenen kan, via de werkplek, nog heel wat gezondheidswinst geboekt worden. Voor de Logo-medewerkers die zich naar deze bedrijfsetting richten, maakte het VIGeZ een plan van aanpak op. Dit fungeert als leidraad om meer engagement uit te lokken bij potentiële netwerkpartners uit de bedrijfssector. Het bevorderen van de implementatie van bestaande methodieken zoals ‘10.000 stappen’, ‘nv gezond’, ‘Jobfit Agoria’, ‘Jobfit KMO’ is immers een belangrijk onderdeel van de disseminatieopdracht van de Logo’s.

In dit plan van aanpak staat een samenwerking tussen de Logo’s en de Resoc’s (regionaal netwerkplatform met werkgevers-, werknemersorganisaties en lokale besturen) centraal. In 2013 worden de verschillende onderdelen van het plan uitgevoerd, te beginnen met een vorming op maat van de Logo’s over ‘verkoopstechnieken’. Indien gewenst zal het VIGeZ ter plekke ook inhoudelijke ondersteuning bieden aan individuele Logo’s wanneer ze in overleg treden met hun potentiële netwerkpartners.

www.vlaanderenstoptmetroken.be: alle info op één site

In het project ‘Rookstopregisseurs’ (20092011) brachten de Logo’s het huidige aanbod rond ‘stoppen met roken in Vlaanderen’ in kaart. De volgende logische stap was om dit aanbod toegankelijker te maken en op een aantrekkelijke manier te presenteren.

Er werd ook vastgesteld dat de Logo’s over onvoldoende materiaal beschikken om een rookstop lokaal te promoten. En dat er nood was aan een beeld en een slogan rond stoppen met roken.

Ook de samenwerking tussen de verschillende Vlaamse organisaties en partijen die bij stoppen met roken betrokken zijn, moest verder gestimuleerd worden. Zo moest de boodschap eenduidiger worden. Op al die verschillende noden was het project ‘Lokale promotie rookstop’ een antwoord.

Op de portaalsite vind je de volgende rubrieken:

De website www.vlaanderenstoptmetroken. be richt zich naar de intermediairs die stoppen met roken kunnen aanmoedigen maar ook naar de moeilijk bereikbare doelgroepen zoals rokers met een lage SES (sociaal-economische status), jongeren en hun ouders. Rokers met lage SES worden niet rechtstreeks aangesproken op de site. Zij worden in de eerste plaats bereikt via de intermediairs en Tabakstop. Jonge rokers met een lage SES daarentegen worden wel rechtstreeks aangesproken. De site richt zich duidelijk naar jongeren uit het beroeps- en technisch onderwijs. Uit studies blijkt nl. dat zich daar de meeste jonge rokers bevinden.

•

•

•

•

In 2012 bouwde het VIGeZ een Vlaamse portaalsite uit over stoppen met roken en het rookstopaanbod. De website werd zowel bij rokers als intermediairs gepromoot. Ook ontwikkelde het VIGeZ andere materialen om het rookstopaanbod en de website verder bekend te maken.

•

• •

22

Ik wil stoppen: de algemene roker (grote publiek) die op de site belandt, wordt onmiddellijk doorverwezen naar de site van ‘Tabakstop’. Omgekeerd worden op die site intermediairs, ouders en jongeren rechtstreeks doorverwezen naar ‘vlaanderenstoptmetroken.be’.

Professionals: info over stoppen met roken voor professionals in de settings zorg, gemeente, bedrijven en het onderwijs Jongeren: info over stoppen en instrumenten die je kunnen helpen om te stoppen Actiezone: lopende campagnes in Vlaanderen en ideeën voor professionals die zelf een actie rond stoppen met roken willen uitwerken Lokaal aanbod: waar kan de roker in z’n eigen gemeente terecht voor rookstopbegeleiding? Professionals kunnen hier op zoek gaan naar het lokale aanbod en zo rokers makkelijk doorverwijzen.

Ouders: opvoedingstips over roken, gericht naar ouders Nieuws: nieuws uit binnen-en buitenland en de tweemaandelijkse nieuwsbrief voor professionals

‘Het is de eerste keer dat het gediversifieerd aanbod rond rookstopbegeleiding in Vlaanderen op één website wordt gebundeld.’

Voor meer informatie: stefaan.hendrickx@vigez.be

Naast de website werden er verschillende promotiematerialen voor de Logo’s ontwikkeld om rookstopinitiatieven lokaal te ondersteunen en om het rookstopaanbod en de website bekend te maken.

Op termijn is het de bedoeling een Vlaams ‘Stoppen-met-rokennetwerk’ te ontwikkelen. Dit zou een netwerk moeten worden dat goed samenwerkt en de verschillende rookstop-initiatieven op ekaar afstemt. Het belangrijkste resultaat dat tot nu toe bereikt werd, is de uitwerking van een aanmoedigende boodschap over stoppen met roken die door zoveel mogelijk organisaties -die bij de problematiek betrokken zijn- gedragen kan worden. Vandaag wordt deze boodschap al onderschreven door de sector van de gezondheidspromotie, de mutualiteiten, de universiteiten en diverse beroepsgroepen. Het is de bedoeling dat in de toekomst nog meer organisaties de boodschap zullen uitdragen.

VRGT, mutualiteiten, …) presenteerden hun materialen in de promotietent.

Samengevat kun je stellen dat het VIGeZ met deze portaalsite een voortrekkersrol in het rookstopbeleid opneemt. Het is de eerste keer dat het gediversifieerd aanbod rond rookstopbegeleiding in Vlaanderen op één website wordt gebundeld. Professionals kunnen nl. een cruciale rol spelen bij het ondersteunen van rokers die proberen te stoppen.

Daarom komt deze site, met een schat aan informatie over nuttige methodieken en instrumenten, als geroepen.

Een goed overzicht van het actuele rookstop­ aanbod helpt de professionals ook bij het doorverwijzen van de rokers met wie ze in contact komen. Moeilijk bereikbare doelgroepen vinden op de site info op maat. De

Op 26 oktober 2012 ging in het Vlaams Parlement het Symposium Gezondheidspromotie ‘Vlaanderen stopt met roken’ door. De nieuwe portaalsite voor professionals werd er gelanceerd door Vlaams minister Jo Vandeurzen.

Een van de promotietenten werd opgesteld en bemand door de Logo’s. Het aangemaakte promotiemateriaal werd actief gebruikt. Ook de andere rookstoporganisaties (Tabakstop, 23

Logo’s beschikken voortaan over een aanzienlijk aanbod van promotiemateriaal. De site en materialen moeten nu verder bekendgemaakt worden zodat elke roker in Vlaanderen de weg kan vinden naar de ondersteuning die hij nodig heeft om te stoppen. De heropstart van het ‘Overlegplatform Vlaamse Rookstop­aanbieders’ heeft ook z’n eerste vruchten afgeworpen. Een hoopgevend signaal want alle betrokkenen op één lijn krijgen is een noodzakelijke voorwaarde bij de ontwikkeling van een beleid en aanpak rond stoppen met roken.

Sociale media: een krachtig instrument

‘Sociale media vormen een belangrijk podium om je naamsbekendheid te vergroten, je doelgroep te informeren en interactie te bevorderen.’

Wat kunnen sociale media ons bij- brengen?

Facebook, Twitter, LinkedIn, Pinterest… het zijn enkele voorbeelden van sociale media die vandaag niet meer weg te denken zijn uit onze maatschappij. Ook op de werkvloer worden ze steeds meer als communicatieinstrument ingezet. Zoals het woord zelf aangeeft, zijn sociale media netwerken die gebruikmaken van online technologieën om sociale interactie te creëren. Op deze sociale netwerkplatformen kunnen mensen zelf ‘content’ aanleveren. Het is dus een handige manier om niet enkel kennis met elkaar uit te wisselen maar ook om over die gedeelde content een dialoog aan te gaan.

In 2012 zette het VIGeZ z’n eerste stap­ pen in de wereld van sociale media. Wat hield dit in?

Hoe staat het vandaag met sociale media binnen de gezondheidssector?

Liese Weemaels

men om je naamsbekendheid te vergroten, je doelgroep te informeren en interactie te bevorderen.

Sociale media staan in de gezondheidssector nog in de kinderschoenen. Toch bieden zij heel veel mogelijkheden. Denk maar aan het delen van kennis rond gezondheid. Of het op gang brengen van een debat rond een bepaalde gezondheidsproblematiek. Of het snel communiceren van cruciale informatie tijdens crisissituaties. Stuk voor stuk domeinen waar de gezondheidssector nog een hele weg af te leggen heeft. Maar ook al zijn sociale media dan nog niet echt geïntegreerd in onze sector, toch besloot het VIGeZ mee op de kar te springen. Je kunt er nu eenmaal niet omheen dat ze een belangrijk podium vor-

Een eerste en meteen ook belangrijke stap was het in kaart brengen van de aanwezigheid van het VIGeZ op sociale media. Talking Heads, een social media bureau, nam deze taak op zich. Hierbij keken zij niet alleen naar wat het VIGeZ zelf al deed op sociale netwerkplatformen, maar ook wat anderen op het web over het VIGeZ te zeggen hadden.

Na deze analyse en op advies van Talking Heads hebben wij besloten om Twitter, Facebook en LinkedIn als sociale media netwerken te gebruiken in onze dagelijkse werking.

Hoe passen sociale media binnen jullie algemene communicatiestrategie?

De activiteiten op sociale media maken deel uit van onze bredere communicatiestrategie.

Het is een en/en verhaal waarbinnen sociale media naast onze andere communicatiekanalen (website, brochures, affiches, nieuwsbrief, persberichten) elk hun rol spelen. Binnen het domein van de sociale media is het belangrijk een ‘conversation manager’ aan te duiden. Iemand die de dialoog met het publiek levendig houdt. In het geval van het VIGeZ, neem ik die taak als communicatie24

manager op. In de praktijk betekent dit dat ik de Twitter-account (@VIGeZine) en de verschillende Facebook-pagina’s in samenwerking met de thema- en settingverantwoordelijken beheer.

Welke zijn de valkuilen waarop je bij sociale media moet letten?

Een Facebook of Twitter account zijn in een paar minuten gecreëerd. Maar vergis je niet, ze vragen heel wat tijd als je deze media goed wilt beheren. Het is belangrijk dat je jezelf de vraag stelt of je voldoende resources hebt om regelmatig relevante informatie te publiceren. Anders creëer je verwachtingen die niet ingelost worden. Een ander belangrijk punt: je berichten moeten uitnodigen tot een dialoog. Dat is de essentie van sociale media.

Aan de interactie die zij op gang brengen, moet je een vervolg kunnen breien. Bovendien kan het gebeuren dat mensen op sociale media kritiek op je organisatie of één van je projecten uiten. Aangezien content op sociale media openbaar is, kan ook iedereen die kritiek lezen. Daarom is het belangrijk dat je op voorhand weet hoe je hiermee moet omgaan.

Hebben jullie een social media policy?

Absoluut. De reputatie van je organisatie staat of valt met de (externe) communicatie. Daarom hebben wij ook meteen een aantal do’s en don’ts bij het gebruik van so-

ciale media in een policy gegoten. We wilden vermijden dat een persoonlijke tweet van een medewerker die verkeerd geïnterpreteerd wordt, het imago van het VIGeZ zou schaden.

In onze policy komen allerlei vragen aan bod.

Om er een paar te noemen: ‘Waarop moet je als medewerker van het VIGeZ letten bij het gebruik van sociale media?, ‘Hoe reageer je wanneer iemand op Facebook of Twitter kritiek uit op het VIGeZ?’ of ‘Wie kan in naam van het VIGeZ spreken?’ Via de antwoorden willen we onze medewerkers bewust maken van de impact van sociale media. Want die impact mag je zeker niet onderschatten. Integendeel.

Wat is de functie van de algemene Face­ book-account van het VIGeZ?

ook een ideaal kanaal om acties of campagnes van andere organisaties die voor jouw publiek interessant kunnen zijn, te helpen verspreiden.

De Facebook-pagina van het VIGeZ wordt op een andere manier beheerd dan de andere Er zijn ook 3 Facebookpagina’s rond pagina’s, omdat deze een zeer gevarieerde 3 projecten actief. Hoe hou je de dialoog doelgroep aanspreekt. Het wordt vooral gebruikt als communicatiekanaal ter aanvulling in stand? van de VIGeZ-website. Ook nieuwe filmpjes Op de Facebook-pagina van 10.000 stappen of campagnes die door het VIGeZ of andere wordt er 2 keer per week iets gepost. Dit kan organisaties gelanceerd worden, vind je terug gaan van tips en weetjes over beweging tot op deze pagina. Bijzonder handig wanneer je nieuwe wandelroutes en artikels uit de actu- een item wil delen met iemand anders. aliteit. Ook op de Facebook-pagina van Tutti Frutti worden er 1 keer per week tips, weet­ Hoe zou jij de grootste toegevoegde jes en nieuwsitems over gezonde voeding waarde van sociale media voor het VIGeZ gepost. Maar je vindt er ook informatie over Het VIGeZ heeft 2 Twitter-accounts. Wat de wedstrijd en de bekendmaking van de win- omschrijven? communiceren jullie via deze accounts? naars. Bij NokNok drijven we de frequentie De grootste meerwaarde is dat je snel zaken met anderen kan delen, maar ook snel en Het voorbije jaar hadden we inderdaad 2 nog op. Hier wordt er 5 keer per week allereenvoudig interessante acties en projecten Twitter-accounts. Er was de algemene lei interessante informatie gepost. Dit is een van andere organisaties kan verspreiden. Ook VIGeZ-account (@VIGeZine) en de account prima manier om de wedstrijd ‘Pimp jouw het gegeven dat je met je publiek in dialoog @GezondeGemeente. Deze laatste speelde jeugdlokaal’, die we in het kader van NokNok kunt gaan is een meerwaarde. Toch blijft het een belangrijke rol in de aanloop van het sym- organiseerden, bij jongeren in de kijker te belangrijk om kritisch met deze media om te posium Gezonde Gemeente en tweet over plaatsen. Omwille van de intensiteit hebben springen. Het kan niet de bedoeling zijn om alles dat te maken heeft met gezondheid in we deze taak uitbesteed aan het communicavoor elk project afzonderlijk een Facebookgemeenten. De algemene VIGeZ-account ge- tiebureau ‘Content Cowboys’. In elk van deze pagina of Twitter-account aan te maken. Elke bruiken we vooral om onze standpunten rond 3 voorbeelden vertrekken we telkens van een keer wordt afgewogen of sociale media een bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen specifieke doelgroep en evalueren we of de echte meerwaarde kunnen bieden. Want laof resultaten van een nieuw onderzoek be- informatie die we willen posten wel degelijk ten we vooral niet vergeten dat sociale media kend te maken. Ook communiceren we via dit iets voor hen kan betekenen. een middel en geen doel op zich zijn. kanaal over vormingen, studiedagen, nieuwe brochures en folders, persberichten en allerlei Voor meer informatie: actuele onderwerpen. Daarnaast is Twitter liese.weemaels@vigez.be 25

Mooie cijfers

Documentatiedienst • 41 zoekopdrachten voor projecten en adviesvragen • 440 attenderingen • 1.088 documentatieverleningen • 4.715 referenties in Endnote databank

Communicatie • 3.171 abonnees VIGeZine • vigez.be: 599.359 pageviews • 22 deel- en projectwebsites: goed voor 627.685 bezoe­kers en 2.349.932 pageviews • 50 adviezen aan media via informatieverstrekking of interview • 2 persconferenties en 3 voorbereidingen i.v.m. persconferenties van minister Vandeurzen • 8 persberichten • 11 reacties op berichten in de pers via website • introductie Twitter en Facebook

26

Adviesverstrekking • 439 waarvan 181 uitgebreide adviezen

Vorming en opleiding • meer dan 3.000 inter­ mediairs bereikt

Nieuwe publicaties

•

Digitale nieuwsbrief Gezond Werken voor Logo’s

•

Visie op duurzaamheid vanuit voeding en beweging (folder)

•

Gezond en budgetvriendelijk winkelen voor senioren (module winkeloefeningen)

•

Gezonde voeding: per eetmoment (4 brochures in samenwerking met NICE voor Logo’s)

•

‘Dib Dobbel Doe. Draai je fit’ (educatief pakket bewegingstussendoortjes en gezonde voeding voor basisonderwijs)

•

Website en promotiematerialen voor Logo’s over rookstopaanbod in Vlaanderen en Brussel ter versterking van de lokale rook- stopinitiatieven

•

Voorstellingsbrochure werking medisch milieukundigen

•

Inventaris van methodieken en materialen geschikt voor het werken met sociaal zwakke groepen

•

‘Uitgerookt. Rookstopbegeleiding voor kansengroepen’ (vormingspakket en materialen)

•

‘Tutti Frutti’ (educatief pakket)

•

‘Straling en scholen’ (brochure en website)

•

‘Een kar vol praktijkvoorbeelden voor een vernieuwend lokaal gezondheidsbeleid’ (brochure voor gemeenten)

•

Gezondheid in de Beleids- en Beheerscyclus (thematische fiches en algemene gezondheidsfiche voor lokale besturen, aansluitend bij de Beleids- en Beheerscyclus van de gemeente)

•

De actieve voedingsdriehoek (boek voor professionals)

•

Bewust eten. Kiezen, kopen en klaarmaken (boek voor de consument)

•

‘Zendantennes…een hot item (voor lokale besturen): update draaiboek

•

‘Tandvriendelijke voedingsadvies’ (in samenwerking met VVT, VWGT, Logo’s en VBVD)

•

Rapport ‘Resultaten van de risico-inventarisatie zware metalen van scholen uit de hotspot regio’s, met scoretabellen’

27

VIGeZ | Jaarverlsag 2012 | pagina 28

ONDERSTEUNEN BIJ IMPLEMENTATIE Versterking van het Logo-netwerk via de nieuwsbrief ‘Gezond werken’ De Mammobox brengt de dialoog rond borstkanker op gang.

Lokale promotie rookstop

3

Versterking van het Logo-netwerk via de nieuwsbrief ‘Gezond werken’

Eind 2011 werd voor de Logo-medewerkers een 4-daagse masterclass georganiseerd.

Het doel van deze training was de bedrijfswereld in Vlaanderen en Brussel in al z’n facetten in kaart te brengen. Een inventarisatie van potentiële netwerkpartners voor de Logo’s binnen de setting bedrijven was hierin een belangrijk onderdeel. Een sterk Logonetwerk van intermediaire partners binnen de wereld van bedrijven is immers belangrijk om implementatie van methodieken te kunnen realiseren.

Om bij te dragen aan de verbreding en versterking van dit netwerk, worden de Logo’s op verschillende manieren vanuit het VIGeZ ondersteund. Het aanleveren van inhoud voor een nieuwsbrief binnen de setting bedrijven is hier één voorbeeld van. Deze nieuwsbrief kunnen Logo’s vervolgens gebruiken om hun netwerk uit te breiden, te onderhouden en te overtuigen van het belang van gezondheidsbevordering op de werkplek. Deze nieuwsbrief kan ook de visibiliteit van Logo’s binnen dit specifiek werkveld mee helpen verhogen.

Voor de inhoud van deze nieuwsbrieven wordt systematisch gekozen voor domeinen en onderwerpen die nauw aansluiten bij wat leeft binnen ondernemingen en dus ook binnen hun belangen- en sectororganisaties. Er worden daarom topics aangesneden die ac-

tueel zijn en invalshoeken aangereikt waardoor gezondheidsbevordering beter ingang kan vinden op de werkvloer.

hun werkvermogen en inzetbaarheid op lange termijn ten goede.

In de nieuwsbrief wordt ook steeds plaats voorzien voor bedrijven en projecten in de kijker. Logo’s krijgen de mogelijkheid om een lokale en regionale invulling aan de nieuwsbrief te geven. Enkele thema’s die in de volgende nieuwsbrieven aan bod zullen komen, zijn werkvermogen en inzetbaarheid van medewerkers, duurzame mobiliteit en maatschappelijke trends waar de bedrijfswereld vandaag meer en meer van wakker ligt.

In een eerste nieuwsbrief werd duidelijk gemaakt hoe een gezondheidsbeleid op het werk kan passen binnen maatschappelijk verantwoord en mensgericht ondernemen.

Aandacht voor gezonde werknemers zal niet enkel leiden tot tevreden werknemers met meer werkgoesting maar ook tot een duurzaam imago dat getuigt van heel wat maatschappelijk engagement. Onze maatschappij geeft immers meer en meer een ‘license to operate’ aan bedrijven die ‘duurzaam ondernemen’ op een transparante manier zichtbaar maken.

Een tweede nieuwsbrief ging over de relatie van gezondheidsbevordering op het werk en diversiteit. Een onderneming of organisatie voert een diversiteitsbeleid om te werken aan de instroom, de doorstroom en het behoud van medewerkers en schenkt hierbij specifieke aandacht aan kansengroepen. Acties of interventies die bijdragen tot de mentale en/of fysieke gezondheid van de medewerkers kunnen dus ook onderdeel zijn van een diversiteitsplan.

Gezonde medewerkers voelen zich immers meer betrokken en zijn ook meer gemotiveerd. Deze betrokkenheid komt trouwens

‘Deze nieuwsbrief kan ook de visibiliteit van Logo’s binnen de bedrijfswereld helpen verhogen.’

Voor meer informatie: joeri.vannyvel@vigez.be

29

De Mammobox brengt de dialoog rond borstkanker op gang.

‘Vaak laten vrouwen geen mammografie maken uit angst voor het onderzoek of voor de uitslag.’

Voor meer informatie: liesbet.dejaegere@vigez.be

1 op 2 vrouwen tussen 50 en 69 jaar doet mee aan het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Dat is goed maar nog niet voldoende! Niet elke vrouw reageert op de herhaaldelijke uitnodigingen voor een gratis mammografie. Vaak laten vrouwen geen mammografie maken uit angst voor het onderzoek of voor de uitslag. Bij sommige vrouwen vormen taal en cultuur een barrière.

De Mammobox werd in 2002 door de Provincie Limburg en de Limburgse Logo’s ontwikkeld.

In 2012 werd de Mammobox geactualiseerd door de Vlaamse Logo’s, het Consortium van de Regionale Screeningscentra en het VIGeZ. De Mammobox richt zich naar alle vrouwen.

In eerste instantie naar vrouwen van 50 tot en met 69 jaar van wie verwacht wordt dat de deelname aan het bevolkingsonderzoek naar borstkankeropsporing laag is. Dit zijn vooral allochtone en kansarme vrouwen. Maar de Mammobox is ook zinvol voor jongere of oudere vrouwen, zelfs voor mannen.

De Mammobox is een spel dat de dialoog over borstkanker(screening) tussen de deelnemers op gang wil brengen. Het koppelt kennisverwerving en -verhoging aan een prettige ervaring. Het geeft vrouwen de kans op een ontspannen manier, in een kleine groep, te praten en meer te weten te komen over borsten, borstkanker en borstkankeropsporing.

Verschillende thema’s rond borsten worden 30

door een gevormde spelbegeleidster gebracht. De vragen zijn eenvoudig maar toch leerrijk opgesteld.

Het Mammoboxspel start altijd met een stukje theorie rond het thema. Dit kan aan de hand van een PowerPoint presentatie. Als het Mammoboxspel gekoppeld is aan een andere informatieve activiteit -zoals een geleid bezoek aan de tentoonstelling ‘Laat naar je borsten kijken’ of een voordracht-, dan vervangt dit de theoretische inleiding.

Het Mammoboxspel bestaat uit een spelbord met zes thema’s. Drie thema’s komen altijd aan bod: borstkankerscreening, borstkanker en borstbewustzijn. Daarnaast zijn er nog vijf andere thema’s waaruit de begeleidster er drie mag kiezen. Uiteraard is het belangrijk dat ze rekening houdt met de interesses van de groep. Bij elk thema horen kaartjes met vragen, stellingen of opdrachten. In de Mammobox zit ook een handleiding voor de spelbegleidster en ondersteunend materiaal

bij bepaalde vragen (praatplaten, zakje met BH’s, voelborst, gadgets, …).

Het Mammoboxspel duurt ongeveer één uur en kan enkel begeleid worden door een persoon die hiervoor een opleiding gevolgd heeft. Bij groepen met allochtone vrouwen is het belangrijk dat het Mammoboxspel begeleid wordt door iemand die hun taal, cultuur en de koran kent.

Verenigingen of groepen vrouwen die interesse hebben in het spel, kunnen contact opnemen met een Logo uit hun buurt (www. vlaamselogos.be). Zij lenen het spel gratis uit en voorzien ook een opgeleide begeleidster.

Lokale promotie rookstop

‘Je kan een kijkje nemen in de actiezone op de site voor inspiratie voor een lokale actie.’

Hoe ontstond het project ‘lokale promo­ tie rookstop’?

Welke zijn deze settings?

Dit zijn bedrijven, gemeenten, de eerstelijnszorg en scholen. De site wil al deze settings zo maximaal mogelijk bij de problematiek betrekken zodat stoppen met roken vanuit verschillende hoeken ondersteund wordt. Voor elke setting worden concrete aanpakken en tips gegeven en initiatieven voorgesteld om stoppen met roken te stimuleren. De intermediairs krijgen tools die daarbij bruikbaar zijn en basisinfo over stoppen met roken.

Maar tegelijkertijd krijgt elke setting ook een duidelijk kader aangereikt om via een integraal rookbeleid deze problematiek op een duurzame manier aan te pakken.

In 2009-2011 brachten de Logo’s het bestaande rookstopaanbod in Vlaanderen in kaart. Uit de noden die gesignaleerd werden, kwam het project ‘lokale promotie rookstop’ tot stand. Dit project bestaat uit 3 pijlers: de uitbouw van een Vlaamse portaalsite rond stoppen met roken, de ontwikkeling van materialen om het rookstopaanbod en de portaalsite bekend te maken en de verdere ontwikkeling van het ‘Vlaamse Platform Rookstopaanbieders.’

Deze portaalsite heet ‘Vlaanderen stopt met roken’. Tot wie richt deze site zich?

Voor welke jongeren is de site vooral bedoeld?

Deze website richt zich vooral naar professionals. Als intermediairs komen zij regelmatig in contact met rokers en zijn ze goed geplaatst om stoppen met roken aan te moedigen en hen te informeren hoe ze dit proces best aanpakken. Een interessant gegeven van deze site is dat hij per setting specifieke informatie geeft hoe zij vanuit hun omgeving stoppen met roken zo efficiënt mogelijk kunnen ondersteunen. Maar deze site is er ook voor de moeilijk bereikbare doelgroepen: rokers met lage SES, ouders en jongeren. De eerste groep spreken we aan via de intermediairs, de andere twee groepen rechtstreeks.

In de eerste plaats voor jongeren uit het beroeps- en technisch onderwijs. De cijfers waarover we beschikken, spreken boekdelen.

In het ASO rookt 4%, in het TSO loopt dit cijfer al op tot 16% en in het BSO is het bijna 30%. De site sluit zo goed mogelijk aan bij de leefwereld van de jongeren die tot de grootste risicogroep behoren.

Hoe werkt dat gedeelte van de site?

De jongere vindt er een hele reeks van woorden en begrippen die hem aanspreken. Deze worden voorgesteld in een woordenwolk. Als ze op de woorden klikken, krijgen ze korte en bondige informatie over roken en tabak en

Stefaan Hendrickx 31

over de positieve effecten van stoppen met roken. De woorden zijn zorgvuldig gekozen.

Zij werden ook getest bij scholieren.‘Take it easy’, ‘Happysmoker’, ‘Afkicken’, ‘Wat jij niet mag weten?’, ‘Gouden (s)toptips’, ‘Lekker gevoel’, ‘Stopplan’ zijn hier enkele voorbeelden van. Door hier en daar te klikken wordt er een verhaal opgebouwd, maar niet op een belerende manier. We brengen informatie die verrassend is voor jongeren en hen ook aanspreekt. Er wordt ook de mogelijkheid geboden om je eigen stopverhaal op de site te plaatsen.

Welke informatie kunnen intermediairs op de site vinden?

De site biedt allerlei interessante feiten over roken en stoppen. Aan de hand van een reeks vragen krijg je achtergrondinformatie over de gevolgen van roken, het profiel van de roker, het verslavende effect van roken, de voordelen van stoppen, de hulpmiddelen waarop je beroep kunt doen en het proces van stoppen met roken. Een belangrijk feit is dat stoppen een proces van stoppogingen is. Het is essentieel dat een intermediair de juiste boodschap aan mensen die proberen te stoppen meegeeft. Zodat ze niet ontmoedigd raken als ze na een eerste stoppoging niet meteen van hun rookverslaving af zijn.

Krijgen de professionals nog andere in­ formatie i.v.m. het formuleren van een gepaste boodschap naar de doelgroep?

Hieraan wordt een hele rubriek gewijd. De professional krijgt aan de hand van een aantal punten een overzicht van kritische factoren. Zo wordt er de nadruk gelegd op het feit dat stoppen met roken begint met een vrije keuze, dat stoppen een (leer)proces is van vallen en opstaan, dat een goede voorbereiding en motivatie cruciaal zijn, dat roken een chronische verslavingsaandoening is en dat verschillende vormen van hulpverlening de slaagkans op blijvend stoppen kunnen verhogen. Al deze aandachtspunten zijn bedoeld om de professional zo goed mogelijk te begeleiden in z’n gesprekken met de doelgroep. Ze monden ook uit in een boodschap over stoppen met roken die professionals kunnen geven. Aan de boodschap werd lang gesleuteld, maar dat was nodig omdat er tot nu toe geen door alle rookstoporganisaties en betrokken doelgroepen gedeelde boodschap was, en dat was verwarrend. Die boodschap zal -indien nodig- blijven evolueren in de toekomst.

Welke rol spelen Logo’s bij het promoten van stoppen met roken?

Lokaal kunnen zij een zeer belangrijke rol spelen. Daarom werden binnen het project ook promotiematerialen voor de Logo’s ontwikkeld waarmee rookstopinitiatieven lokaal

En niet te vergeten: er werd een logo ‘Vlaanderenstoptmetroken’ ontwikkeld dat samen met de slogan ‘Vind ik leuk zonder peuk!’ en de bijhorende uitgestoken duim voor een herkenbaar en terugkerend beeld zorgt.

ondersteund kunnen worden en het rookstopaanbod in het algemeen samen met de website ‘Vlaanderen stopt met roken’ nog meer lokaal bekend kunnen gemaakt worden.

De Logo’s zetten het materiaal zelf in, maar het wordt ook uitgeleend aan de intermediairs uit verschillende settings.

Welke zijn de plannen voor de toekomst?

De reacties op de site zijn positief. We zullen de site dan ook verder optimaliseren en in de kijker blijven plaatsen. Op termijn willen we ook een echt Vlaams ‘Stoppen-metrokennetwerk’ ontwikkelen. Een netwerk dat goed samenwerkt en de verschillende rookstopinitiatieven op elkaar afstemt. Vandaag beschikken we al over een genuanceerde boodschap over stoppen met roken die door een flink aantal organisaties onderschreven wordt zoals de sector van de gezondheidspromotie, de mutualiteiten, de universiteiten en diverse beroepsgroepen. In de toekomst willen we die groep uitbreiden zodat het draagvlak voor stoppen met roken binnen de beroepsgroepen, intermediairs en in de samenleving groter wordt.

Op de site bevindt zich een actiezone.

Wat is de functie hiervan?

Hier kom je te weten welke campagnes er momenteel lopen. Je kunt er als professional ook ideeën en inspiratie opdoen om een eigen rookstopactie op touw te zetten. Dat kan bv. een groepcursus rond ‘stoppen met roken’ zijn. Of het uitlenen van een infostand waar rokers terechtkunnen met al hun vragen rond stoppen met roken. Er zijn ideeën genoeg: je kan er banners downloaden en je vindt er ook affiches die je zelf kan opmaken.

Over welk promotiemateriaal gaat het?

Naast banners en affiches kun je er digitale folders, flyers en een inspiratiegids rond rookstopacties downloaden. Er is standenmateriaal beschikbaar zoals tenten, infostanden, roll-up banners en vlaggen. Ook allerlei gadgets voor de intermediairs zoals een balpen, post-its en een usb-stick. Er is ook educatief materiaal zoals een visual display die de chemische stoffen die je bij het roken inademt in beeld brengt en enkele brochures. Al dit promotiemateriaal kun je dus online raadplegen.

Voor meer info: stefaan.hendrickx@vigez.be 32

VIGeZ | Jaarverlsag 2012 | pagina 33

EVALUEREN EN WETENSCHAPPELIJK ONDERSTEUNEN Duurzame ontwikkeling en evenwichtige voeding gaan samen.

De Goed-gevoel-stoel: tijd voor een evaluatie NokNok: perceptie en evaluatie

4

Duurzame ontwikkeling en evenwichtige voeding gaan samen.

Tegenwoordig duikt het woord ‘duurzaamheid’ regelmatig op in de media. In eerste instantie denkt men hierbij vooral aan milieu, uitputting van grondstoffen, energievoorziening, ‘consuminderen’. Maar ook mobiliteit, plantaardige voeding en ‘community gardening’ kunnen vanuit een duurzaamheidsbril bekeken worden. Duurzaamheid is zonder meer een veelomvattend begrip.

Ook binnen het VIGeZ is het bewustzijn rond duurzaamheid gegroeid. Wetenschappelijke ontwikkelingen en literatuur rond duurzaamheid worden systematisch opgevolgd. Er wordt deelgenomen aan verschillende internationale congressen, zoals het slotcongres van het Europese SPREAD-project, een Europees sociaal platform waarin verschillende maatschappelijke stakeholders (vanuit o.a. de bedrijfswereld, wetenschappelijk onderzoek, het beleid, lokale gemeenschappen en burgers) een visie op een duurzame leefstijl ontwikkeld hebben.

Voor het samenstellen van deze brochure rond duurzame en evenwichtige voeding in bedrijven werd advies ingewonnen bij het Steunpunt Transities voor Duurzame Ontwikkeling.

voldoende gekend. Daarom werd een brochure rond duurzame en evenwichtige voeding in bedrijven ontwikkeld. Ze beschrijft de theoretische achtergrond van de verbanden tussen duurzame ontwikkeling en evenwichtige voeding en geeft concrete voedingstips aan werkgevers en werknemers.

De economische (‘Profit’), sociale (‘People’) en ecologische (‘Planet’) dimensies van duurzame ontwikkeling worden in deze brochure toegelicht. Binnen het kader van duurzame en evenwichtige voeding worden de volgende keuzes gestimuleerd: • • • •

In de setting bedrijven identificeerde het VIGeZ een leemte in het bewustzijn rond duurzame en evenwichtige voeding. Bedrijven zijn zich zeer bewust van de mobiliteitsproblematiek en zetten reeds in op initiatieven zoals bedrijfsfietsen en autodelen. Maar • de mogelijkheden op het vlak van een duur- • zaam voedingsaanbod in bedrijven zijn niet

plantaardig voedsel, waarbij de vleesconsumptie verminderd wordt verse en weinig bewerkte voeding lokale, seizoensgebonden producten ingrediënten van biologische landbouw (Hoewel het verschil in voedingswaarde tussen biologische en conventionele voeding nog onvoldoende is aangetoond, kan deze voeding vanuit gezondheidsoogpunt toch aangeraden worden omdat zij minder residuen van chemisch- synthetische bestrijdingsmiddelen bevat.) duurzaam gekweekte vis producten afkomstig uit eerlijke handel (‘fair trade’)

34

‘De mogelijkheden op het vlak van een duurzaam voedingsaanbod in bedrijven zijn niet voldoende gekend.’

Voor meer informatie: an.lebacq@vigez.be

De Goed-gevoel-stoel: tijd voor een evaluatie

‘Een goede ondersteuning van de begeleiders is ongetwijfeld een cruciale schakel in het verhaal van de Goed-gevoel-stoel.’

Wat is de Goed-gevoel-stoel?

Recent was er een effectmeting rond de Goed-gevoel-stoel. Wat was de inzet?

De Goed-gevoel-stoel is een groepsmethodiek om de geestelijke gezondheid van kansarmen te bevorderen. Deze methodiek werd ontwikkeld omdat de Fit in je hoofd-campagne -waarbij de website www.fitinjehoofd.be centraal staat- er onvoldoende in slaagde om maatschappelijk kwetsbare mensen te bereiken. In drie intensieve praatsessies wordt gewerkt rond draaglast en draagkracht. Daarna gaat de groep verder met goed-gevoel-acties. Tijdens de praatsessies leert de groep de Goed-gevoel-stoel kennen. Deze stoel staat symbool voor het werken aan je eigen draagkracht. Elke poot biedt je een manier om -net zoals een stoel- stevig op je poten te staan.

Als je een goed gevoel wil bekomen en vasthouden, moet je inzetten op de 4 poten: hulp en steun zoeken, jezelf beschermen, goed zijn voor jezelf en jezelf graag zien. Op die manier word je sterker vanbinnen en geef je je goed gevoel een stevige stoel.

De Goed-gevoel-stoel heeft twee doelstellingen: enerzijds de individuele draagkracht van de deelnemers verhogen en anderzijds organisaties aanzetten de Goed-gevoelstoel in hun werking op te nemen. Om na te gaan in welke mate deze doelstellingen gerealiseerd worden, werd er een effectmeting uitgevoerd. Dit op zich was geen eenvoudige opdracht als je weet dat een bevraging bij het doelpubliek dikwijls leidt tot sociaal wenselijke antwoorden. Om een beeld te krijgen van het effect van het werken aan draagkracht, werd besloten om diepte-interviews af te nemen bij de begeleiders van de groep. Er werd gewerkt met kwalitatieve pre- en post-interviews die op basis van gerichte vragen aan het licht brengen in welke mate deelnemers zich na de sessies ‘empowered’ voelen om hun eigen draagkracht te versterken.

Wat bracht deze meting aan het licht?

Op basis van de effectmeting kunnen we stellen dat de Goed-gevoel-stoel methodiek alvast een eerste stimulans is om empowerment op individueel en organisatieniveau te bereiken. Dat is een positief gegeven want het toont aan dat de doelstelling om kwetsbare mensen sterker te maken en geestelijke gezondheid structureel in te bouwen in de werking van organisaties naar kwetsbare mensen, gerealiseerd wordt. Uiteraard kun je

Winnie Deroover 35

na drie praatsessies nog niet het maximale stadium van empowerment bereikt hebben.

Daar is een langere periode voor nodig maar het is een startpunt. Een veelbelovend begin dat mits extra stimulansen over een langere periode kan evolueren tot een duurzame vorm van empowerment.

Er was ook een procesevaluatie. Wat waren hier de belangrijkste bevindin­ gen?

Voor de procesevaluatie werd gebruikgemaakt van kwantitatieve vragenlijsten die peilden naar de tevredenheid van deelnemers en lesgevers. De resultaten van deze bevraging werden aangevuld met de bevindingen van de Logo’s en ook met kwalitatieve info die de verslagen van de groepssessies opleverden. We leerden dat de begeleiders in opleiding over het algemeen zeer tevreden zijn over de georganiseerde vormingen. Dit geldt zowel voor de inhoud, de begeleiding als de praktische organisatie. De praatsessies werden positief onthaald. Vooral het feit dat de methodiek zich specifiek naar kansarmen richt, wordt sterk geapprecieerd. Enkel het tijdsintensieve karakter en de zware begeleiderstaak schrikken enigszins af.

Wat waren de verdere bevindingen van de procesevaluatie?

Tijdens de methodiekontwikkeling stelde het VIGeZ i.s.m. CEDES een aantal richtlijnen op rond de samenstelling en de begeleiding van de praatsessies. Het grootste deel van deze richtlijnen wordt goed opgevolgd. 91% van de groepen geeft aan dat ze met twee of meer begeleiders werken. In de meeste gevallen is er ook sprake van een vaste begeleider. Bij de begeleiders in opleiding zien we dat zij gemiddeld 9 jaar ervaring hebben in werken met mensen in armoede. Hieruit blijkt dus dat de voorwaarde i.v.m. praktijkervaring voor de begeleiders van de Goed-gevoel-stoel-sessies nageleefd wordt. We zien ook dat ongeveer de helft van de begeleiders gebruikmaakt van de ondersteuning die het VIGeZ en de Logo’s aanbieden.

evenwicht moet vinden tussen de draaglast (het beluisteren van allerlei problemen en levensgebeurtenissen) en het voldoende afgrenzen zodat de groep niet overstelpt wordt.

Dan kun je de aandacht verschuiven naar wat wel goed loopt en daarin de draagkracht van elke deelnemer ontdekken. Tegelijkertijd toont het aan dat het belangrijk is dat de begeleiders beroep kunnen doen op extra ondersteuning via intervisiegroepen of trainingsessies waarin op bepaalde aspecten dieper kan worden ingegaan en waarin ze bepaalde zaken nog eens extra kunnen inoefenen.

Welke zijn de belangrijkste dachtspunten voor de toekomst?

aan­

Er werden enkele verbeterpunten geformuleerd die in 2013 verder uitgewerkt zullen worden. We denken dan aan een terugkomdag die de functie heeft van een intervisie voor begeleiders. Maar ook aan een verdiepingssessie, een inoefenmoment voor beginnende begeleiders. Beide initiatieven zijn bedoeld om de begeleiders nog beter ‘uit te rusten’.

Want zij zijn ongetwijfeld een cruciale schakel in dit positieve verhaal.

Hoe staat het met de continuïteit? Blij­ ven deelnemers de sessies ook op lang­ ere termijn volgen?

In 64% van de gevallen zal de groep de werking voor onbepaalde duur verderzetten.

Deze continuïteit werd tijdens de methoUit de evaluatie kwam ook naar voren diekontwikkeling ook aanbevolen omdat op dat de tevredenheid van de deel­- die manier de beschermende factor ‘sociale nemers sterk bepaald wordt door de steun’ in stand gehouden wordt. We zien dat manier waarop de groep begeleid wordt. groepen die na het afronden van de GoedWat plannen jullie met deze kennis te gevoel-stoel sessies blijven voortbestaan, de methodiek op een meer doeltreffende manier doen? weten te integreren in hun dagelijks leven.

Het klopt dat de manier waarop de deel­ Hun resultaten zijn vaak duurzamer dan die nemers begeleid worden een cruciale factor van de groepen die ophouden te bestaan. is voor het succes van de sessies. En dat de begeleiderstaak door velen als zwaar ervaren wordt. Vooral de eerste sessie is zwaar omdat het ‘dicht op je vel’ komt en omdat je een 36

Voor meer informatie: saidja.steenhuyzen@vigez.be winnie.deroover@vigez.be

NokNok: perceptie en evaluatie

‘De website wil jongeren bereiken die zo nu en dan eens een dipje hebben.’

Wat wil het VIGeZ met de website NokNok bereiken?

die gevallen wijst de website je door naar geschikte hulpbronnen.

www.noknok.be is dé site voor jongeren van 12 tot 16 jaar die zich beter in hun vel willen voelen. Deze website is gebaseerd op de beschermende factoren voor geestelijke gezondheid bij jongeren. Aan de hand van info, opdrachten en verhalen krijgen ze de nodige tips en tricks om zichzelf te versterken en hun veerkracht en copingsmechanismen op een eenvoudige manier te verbeteren.

Hoe slaagt deze site erin jongeren te helpen een beter mentaal evenwicht te bereiken?

NokNok vertrekt vanuit de beschermende factoren voor geestelijke gezondheid. Het is gebaseerd op de positieve psychologie waarbij men zich vooral focust op de sterke punten. Enkele beschermende factoren bij jongeren en adolescenten zijn: een positief zelfbeeld, probleemoplossende vaardigheden, sociale steun, het gevoel erbij te horen, verbondenheid, een warme familie en positieve voorbeelden.

Waarbinnen situeert deze site zich?

Deze website situeert zich binnen de campagne ‘Fit in je hoofd, goed in je vel’. Met deze campagne wil de Vlaamse Overheid drie doelstellingen bereiken: het belang van een goede gezondheid onder de aandacht brengen, het taboe rond geestelijke gezondheid -dat nog steeds bestaat- doorbreken en een paar ‘handvatten’ aan de doelgroep aanbieden waarmee ze hun mentaal evenwicht kunnen bijsturen en verbeteren.

Wat doet men met deze factoren in de praktijk?

Voor NokNok worden ze vertaald naar vier knaltips. Deze tips hebben een centrale plaats op de webiste. Er is de knaltip ‘Ik (k) en mezelf’ die jongeren helpt om tijdens hun identiteitsontwikkeling tot het besef te komen dat uniek zijn oké is. De knaltip ‘Mijn grenzen’ helpt de jongere vooral z’n eigen grenzen te verkennen en te leren ‘neen zeggen’ tegen mogelijke verleidingen en groepsdruk. De derde knaltip ‘Reken op de anderen’ zet de jongere aan om z’n sociale steun uit te bouwen. Het moedigt hem aan om hulp te durven vragen en toont hem tegelijkertijd de weg naar mogelijke hulpbronnen. Tenslotte

Hoe zou je de doelgroep omschrijven?

Saidja Steenhuyzen

NokNok richt zich naar alle jongeren tussen 12 en 16 jaar. Het zijn jonge mensen die zich nu en dan eens niet lekker in hun vel voelen, met een dip te maken hebben of een tegenslag te verwerken krijgen. Het is belangrijk op te merken dat de website geen therapie biedt voor diepgaande problemen zoals een depressie, een angst- of een eetstoornis. In 37

is er de knaltip ‘Tijd voor mezelf’ die aantoont hoe je een gezond evenwicht tussen spanning en ontspanning kunt bereiken. Hier komen zowel ‘time management’ als leuke ideeën om je hoofd leeg te maken aan bod.

Er wordt ook gebruikgemaakt van een woordwolk. Wat is de functie hiervan?

In deze woordwolk worden allerlei thema’s opgenomen waarvan aangetoond werd dat ze jongeren van 12-16 jaar bezighouden. We hebben ervoor gekozen die thema’s via de woordwolk online te plaatsen omdat we weten dat jongeren online actief op zoek gaan naar informatie die hen bezighoudt. Ze vinden er info over vrienden maken, een fit hoofd hebben, pesten, bewegen, knopen doorhakken, omgaan met ouders en nog vele andere onderwerpen. Ze kunnen er ook terecht voor een aantal leuke opdrachten waarmee ze hun zelfvertrouwen en goed gevoel kunnen versterken. Om het geheel wat speelser te maken, worden de tips verteld door personages die voor de jongeren herkenbaar zijn. Zo is er de Bomma, Marcel de doe-het-zelver, Pol de politieagent, Lobke (een meisje van 14 jaar), Joke van de hulpverlening, … Daarnaast vind je op de site ook filmpjes die op een luchtige manier informatie rond veelvoorkomende problemen geven. Er zijn ook links naar websites waar je nog meer gespecialiseerde informatie over bepaalde onderwerpen kunt vinden. Bij de rubriek ‘Waar kan ik terecht?’

vind je een overzicht van laagdrempelige professionele hulpverlening.

In 2012 evalueerden jullie de website van NokNok. Hoe ging dit in zâ&#x20AC;&#x2122;n werk?

In 2011 werd deze website al eens geĂŤvalueerd onder de vorm van een tevredenheidsmeting. Deze werd in 2012 herhaald met een drievoudige doelstelling. We wilden meer inzicht krijgen in het socio-demografisch profiel van de doelgroep die we bereikten. Daarnaast wilden we te weten komen hoe de bezoekers de inhoud en vormgeving van de site ervaren en wilden we erachter komen of de website het beoogde effect bereikt. Deze meting gebeurde aan de hand van een online vragenlijst.

vormgeving van de website. Ook de inhoud krijgt een goede beoordeling. Er waren heel wat positieve opmerkingen over de site zowel van de doelgroep als van oudere jongeren als van intermediairs.

Hoe staan jongeren tegenover de tips die de site hen meegeeft?

Ook die vraag kwam aan bod tijdens de tevredenheidsmeting. We wilden evalueren of de tips die de jongeren op deze site vinden hen ook effectief inspireren op het moment dat ze zich niet goed in hun vel voelen. Het merendeel van de respondenten gaf aan dat ze zin hebben om de tips uit te proberen. Meer nog, ze bevestigen dat ze die tips ook werkelijk zullen toepassen.

spreiden van de inspiratielijsten die ontwikkeld werden zodat jongeren in groep ook met NokNok aan de slag kunnen. Deze lijsten kunnen gebruikt worden door jeugdbewegingen en jeugddiensten. Bij elk spel of activiteit wordt aangegeven welke knaltip hier van toepassing is. In het kader van die inspiratielijst is er ook een opleiding voor vormingwerkers van jeugdbewegingen, jeugdconsulenten en jeugddiensten voorzien. De vormingwerkers kunnen op hun beurt de jeugdleiders opleiden om met de inspiratielijsten van NokNok te werken. En zo kan de impact van NokNok steeds verder reiken.

Welke waren de meest opvallende Welke verdere plannen hebben jullie met resultaten? deze site?

Net zoals in 2011 zijn de resultaten positief.

De respons was weliswaar minder groot dan verwacht. Niettemin leveren de antwoorden ons belangrijke inzichten. De website lijkt de gewenste doelgroep -nl. jongeren die op een bepaald moment in een dipje zitten- te bereiken. Het ziet ernaar uit dat jongeren vanuit de verschillende populatiegroepen de site weten te vinden. Toch moet erop gelet worden dat ook leerlingen uit de B-stroom (1ste graad BSO) voldoende op de hoogte zijn van het bestaan van de site. De respondenten zijn over het algemeen zeer positief over de

Gezien de positieve resultaten is een fundamentele herwerking van de website niet aangewezen. Dit betekent echter niet dat de initiatieven rond het mentaal welzijn van jongeren stilvallen. Frisse ideeĂŤn waarmee jongeren zelf aan de slag kunnen om zich beter in hun vel te voelen zijn dan ook de focus voor de toekomst.

Zijn er nog andere plannen rond de geestelijke gezondheid van jongeren in het algemeen?

In 2013 leggen we ons toe op het verder ver38

Voor meer informatie: saidja.steenhuyzen@vigez.be winnie.deroover@vigez.be

VIGeZ | Jaarverlsag 2012 | pagina 39

SAMENWERKEN EN NETWERKEN VAD en VVSG: partners in gezonde gemeenten Het CvKO en het VIGeZ: en sterke tandem Het EVV en het VIGeZ: complementaire partners

5

VAD en VVSG: partners in gezonde gemeenten

14 oktober 2012 was een cruciale datum voor lokale besturen en provincies. Niet enkel traden veel nieuwe besturen aan. Zij stonden ook voor een nieuw besturingsparadigma waarin planlastvermindering en een integrale langetermijnplanning over de verschillende beleidsdomeinen heen de uitgangspunten vormen. Elke gemeente maakte in het startjaar van de legislatuur dan ook een meerjarenplan op waarin alle beleidsdomeinen (sport, wonen, ruimtelijke ordening, jeugd, ouderen…) samen aangepakt werden.

Deze integrale aanpak biedt een ongelooflijke opportuniteit voor gezondheid. Zo kan gezondheid nog veel sterker een rode draad vormen in het totale beleid van het gemeentebestuur en het OCMW. Met als resultaat: een gezonde ruimtelijke ordening, een gezonde kinderopvang, aandacht voor gelijke kansen op gezondheid ... Het lag dan ook voor de hand dat vanuit het VIGeZ in 2012 sterk ingezet werd op een samenwerking met andere organisaties op Vlaams niveau zodat de integrale aanpak rond een gezondheidsbeleid op de verschillende lokale niveaus kan toegepast worden.

Maar veel belangrijker nog, deze samenwerking zorgde voor de ontwikkeling van projecten die aansluiten bij de specifieke mogelijkheden en motivaties van de lokale besturen.

Door het engagement van de VVSG in o.a. de projecten van ‘Zot van Gezond’ (ondersteuning van een lokaal voedings- en bewegingsbeleid in kleine gemeenten) en ‘Gezonde Gemeente’ passen deze projecten nog beter in het globale lokale beleid.

In functie daarvan betrok het VIGeZ zowel de VVSG (Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten) als de VAD (Vereniging voor alcohol- en andere drugproblemen). Dit gebeurde via deelname aan de settinggroep steden en gemeenten waarin het VIGeZ samen met de Logo’s tools ter ondersteuning van gemeenten uitwerkt. Het VIGeZ biedt vanzelfsprekend alle gezondheidsthema’s (alcohol, voeding, …) op gelijkaardige wijze aan. Hierdoor kunnen de lokale besturen hun eigen prioriteiten leggen. Zo werd er per gezondheidsthema een gelijkvormige ‘BBCfiche’ opgemaakt die duidelijk maakte hoe en waarom dat thema in te passen in de beleids- en beheerscyclus.

Ook meer specifieke samenwerkingen werden uitgeprobeerd. Zo was ook het ISB (Vlaams Instituut voor Sportbeheer en Recreatiebeleid) actief betrokken in ‘Zot van Gezond’. Hierdoor is de win-win tussen sport en gezondheid al van bij de start in het aanbod verweven. Deze initiatieven brengen een lokale integrale aanpak van het gezondheidsbeleid steeds dichterbij. Het is alvast een spoor om op verder te gaan.

‘Gezondheid kan nog veel sterker een rode draad vormen in het totale beleid van het gemeentebestuur en het OCMW.’

Voor meer informatie: bruno.buytaert@vigez.be

40

Het CvKO en het VIGeZ: een sterke tandem

‘De complementariteit van beide partners zorgt voor een versterking van het borstkankeropsporingsprogramma.’

Voor meer informatie: liesbet.dejaegere@vigez.be

rond borstkankeropsporing beschreven. De nadruk ligt vooral op de communicatie naar en sensibilisatie van de doelgroep en de ondersteuning van de Logo’s in hun participatieverhogende aanpak.

In Vlaanderen sterven 46 per 100.000 vrouwen ten gevolge van borstkanker. Van alle kankers veroorzaakt borstkanker dan ook het grootste aantal overlijdens. Het spreekt voor zich dat borstkanker een belangrijk gezondheidsprobleem stelt. Via borstkankerscreenings voor vrouwen van 50 tot 69 jaar, is het de bedoeling om borstkanker in een zo vroeg mogelijk stadium op te sporen. Hoe vroeger dit gebeurt, hoe meer kans op een succesvolle behandeling en genezing.

De complementariteit van ervaring en expertise van beide partners zorgt voor een versterking van het borstkankeropsporingsprogramma. Hierin vormen communicatie en sensibilisatie belangrijke aandachtspunten.

De uitgebreide ondersteuning van de Logo’s bij de implementatie van acties en methodieken die het VIGeZ biedt in uitvoering van z’n convenant met de Vlaamse overheid, draagt bij tot de uniforme implementatie van de jaarplannen van het CvKO.

Op 1 januari 2012 sloot de Vlaamse overheid een beheersovereenkomst met het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO) af. Het CvKO is ook erkend als ‘Partnerorganisatie en organisatie met terreinwerking voor het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker’. Dit centrum beschikt over heel wat expertise in de Vlaamse bevolkingsonderzoeken naar kanker. Deze vzw is gegroeid uit het Consortium van erkende regionale screeningscentra van de Vlaamse Gemeenschap. Vandaag bestaat het CvKO uit 5 afdelingen. Zij staan o.a. in voor de uitvoering en ondersteuning van het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker.

Overleg tussen het VIGeZ en het CvKO gebeurt aan de hand van een duidelijke overlegstructuur met vaste aanspreekpersonen.

Ook worden transparante procedures gehanteerd. De adviesgroep sensibilisatie bestaat uit vertegenwoordigers van het CvKO, het VIGeZ en de Logo’s. Zij werken de visie en langetermijnplanning voor sensibilisatie rond borstkankeropsporing uit. Jaarlijks wordt een planning met een duidelijke taakverdeling opgesteld voor het ontwikkelen, implementeren, dissemineren en evalueren van methodieken en materialen. De uitvoering van deze planning wordt bovendien door de adviesgroep sensibilisatie opgevolgd.

In oktober 2012 hebben het VIGeZ en het CvKO een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Hierin wordt de samenwerking tussen beide partners in het kader van de realisatie van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling 41

Het EVV en het VIGeZ: complementaire partners

‘Ouderen aansporen zo lang mogelijk actief te blijven is de boodschap.’

Het VIGeZ en het EVV (Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen) werken intens samen. Vanwaar deze sa­ menwerking?

Valincidenten bij ouderen is een problematiek die door vele factoren beïnvloed wordt.

Werken aan valpreventie vraagt niet alleen een inspanning van actoren in het veld maar ook een aanpak die gebaseerd is op expertise in deze materie. Daarom werd het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen sinds 2011 een belangrijke vaste partner van het VIGeZ. Via deze samenwerking willen we onze aanpak optimaliseren maar ook op een consistente manier doorheen Vlaanderen toepassen.

Op welke manier kun je aan valpreventie bij ouderen doen?

Hoe kunnen hulpverleners helpen om vallen te voorkomen?

Het sleutelwoord is ‘bewegen’. Een dagelijkse portie bewegen is het beste wat je kunt doen om vallen te voorkomen. Wandelen, fietsen, zwemmen zijn uitstekend maar ook huishoudelijk werk waarbij je in beweging bent is prima. Mensen aansporen zo lang mogelijk actief te blijven is de boodschap.

Ouderen zijn niet altijd op de hoogte van de mogelijkheden die er bestaan om vallen tegen te gaan. Hun eerste reactie t.o.v. adviezen rond valpreventie is ook niet altijd positief. Vaak roept het bij hen een negatieve gedachte op waarbij ze hun onafhankelijkheid of identiteit zouden moeten opgeven.

Hulpverleners, lokale besturen en zorgorganisaties kunnen een belangrijke rol spelen om het onderwerp valpreventie langs een andere kant te bekijken en het zo bespreekbaar te maken bij ouderen.

Waarom wordt er zoveel aandacht aan dit thema besteed?

Cijfers vertellen ons dat één op de drie thuiswonende 65-plussers minstens één keer per jaar valt. Deze valincidenten doen zich vooral in of rond het huis voor en hebben vaak allerlei vervelende lichamelijke en psychische gevolgen. Zo kan een ongelukkige val leiden tot de vermindering in de levenskwaliteit van de oudere. Het kan z’n zelfstandig en mobiel leven flink dwarsbomen. Reden genoeg dus om rond dit thema preventief te werk te gaan en zo de levenskwaliteit van ouderen te vrijwaren.

Wat houdt deze samenwerking in?

Rond het thema valpreventie bij thuiswonende ouderen en ouderen in woonzorgcentra situeert de samenwerking zich op drie resultaatsgebieden: het verstrekken van informatie en advies, het ontwikkelen van methodieken en materialen en het ondersteunen van de implementatie van methodieken en materialen.

Heleen Lyphout 42

Wat kunnen zij concreet doen?

Zij zijn goed geplaatst om de negatieve perceptie die ouderen rond valpreventie hebben te doorbreken en hen te motiveren om tijdig met preventieve maatregelen te starten. Ze kunnen ouderen goede en betrouwbare tips geven om valpartijen te voorkomen. Daarnaast is het belangrijk dat elke hulpverlener alert blijft voor valrisico’s en de oudere hierover informeert en, indien nodig, de geschikte ondersteuning biedt. In ‘Valpreventie bij thuiswonende ouderen: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen’ van het Expertisecentrum val- en fractuurpreventie Vlaanderen vinden hulpverleners hiervoor tips en richtlijnen.

Hoe komen de methodieken die jul­ lie rond valpreventie ontwikkelen tot stand?

In het algemeen gebeurt de aanmaak en selectie van methodieken door het VIGeZ en het EVV samen. Er wordt weliswaar een onderscheid gemaakt op basis van het soort taken.

Taken die vooral te maken hebben met theoretische informatie en wetenschappelijke evidentie rond vallen en valpreventie of het correct implementeren van de praktijkrichtlijnen worden opgevolgd door het EVV. Taken daarentegen met betrekking tot implementatiemethodieken en de ontwikkeling van methodieken in het kader van gezondheidsbevordering worden opgenomen door het VIGeZ. Het is duidelijk dat we elk expert zijn in een bepaald domein. Het is dan ook precies die verscheidenheid in expertise die onze samenwerking verrijkt.

In 2012 organiseerden jullie in samen­ werking met het EVV en de Vlaamse Logo’s een eerste editie van de ‘Week van de valpreventie’. Welke resultaten leverde dat op?

In 2012 werd inderdaad voor de eerste keer een Vlaamse ‘Week van de valpreventie’ georganiseerd. Dit idee kwam oorspronkelijk vanuit de West-Vlaamse Logo’s. Het doel van de week is om ouderen, hun familie en alle gezondheidszorg- en welzijnswerkers in Vlaanderen te sensibiliseren en te informeren over val- en fractuurpreventie. Tijdens deze laatste week van april worden alle verenigingen, organisaties, intermediairs, woonzorgcentra, gezondheids- en welzijnswerkers -m.a.w. iedereen die in contact komt met 65-plussersaangesproken om samen te werken rond valen fractuurpreventie. De eerste editie was met ruim 500 deelnemende organisaties en woonzorgcentra een succes. Dit initiatief zal dan ook de komende jaren opnieuw georganiseerd worden.

Welke plannen hebben jullie voor de toe­ komst?

Vanaf september 2013 wordt het vernieuwde project ‘BOEBS’ (Blijf Op Eigen Benen Staan) opnieuw gelanceerd in Vlaanderen. BOEBS is een gemeenschapsproject dat als ondersteuningsmiddel gebruikt wordt om de praktijkrichtlijn ‘valpreventie bij thuiswonende ouderen’ te helpen integreren in Vlaamse buurten en gemeenten. Een lokale gemeenschap vormt immers een goede setting om aan valpreventie te doen. Door ouderen bewust te maken over valrisico’s, hen een veilig gedrag aan te leren en een veilige omgeving te creëren, werkt BOEBS aan een daling van het aantal valpartijen bij thuiswonende ouderen in de gemeente. Terwijl de ‘Week van de valpreventie’ een initiatief is dat elk jaar terugkeert en werkt aan valpreventie op korte termijn, willen we in de toekomst met het vernieuwde project BOEBS eerder de nadruk leggen op een duurzame aanpak rond valpreventie.

Voor meer informatie heleen.lyphout@vigez.be 43

VIGeZ | Jaarverlsag 2012 | pagina 44

ORGANISATIE- ONTWIKKELING Als duurzaamheid en gezondheid hand in hand gaan...

Capaciteitsuitbreiding Geslaagde face-lift voor de VIGeZ-kantoren

6

Als duurzaamheid en gezondheid hand in hand gaan...

In 2011 werd het structurele kader voor een samenhangend duurzaamheids- en gezondheidsbeleid binnen het VIGeZ bekrachtigd.

Zo werden de thema’s ‘duurzaamheid’ en ‘gezondheid’ geïntegreerd in het strategische beleid van de organisatie, was er de oprichting van een werkgroep die instaat voor een concreet actieplan en werd een intentieverklaring ondertekend door de directie.

2012 werd dus het jaar waarin binnen het VIGeZ het reeds lang bestaande gezondheidsbeleid gekoppeld werd aan het MVObeleid. Zo gezegd, zo gedaan. De werkgroep koos er in een eerste fase voor om de acties en de activiteiten rond de thema’s voeding en beweging te intensifiëren. De activiteiten werden steeds getoetst aan de waarden die maatschappelijk verantwoord ondernemen (people, profit, planet) kenmerken.

Duurzame mobiliteit wordt gepromoot door het voorzien van fietsvergoedingen voor de medewerkers. Ook werden er tijdens de zomerperiode wekelijks lunchwandelingen georganiseerd. Deze wandelingen stimuleerden niet alleen fysische inspanningen maar kwamen ook de teamsfeer ten goede. En wanneer medewerkers nood hadden aan nog wat meer fysieke oefeningen, hadden zij de mogelijkheid om een partijtje badminton te spelen in het nabijgelegen cultureel centrum Nekkersdal.

Op het vlak van gezonde voeding bleek uit een interne bevraging dat 80% van de VIGeZ-medewerkers graag fruit op het werk zouden krijgen. De werkgroep werkte een systeem uit met maaltijdcheques waarbij zowel werkgever als werknemer financieel bijdragen voor het fruit. Betrokkenheid van beide partijen moest ervoor zorgen dat ‘fruit op het werk’ evident wordt en duurzaam geïntegreerd geraakt in de organisatie. Lege fruitmanden bewijzen dat we op de goede weg zijn. Daarnaast werd er gewerkt aan richtlijnen voor het aanbieden van een gevarieerd aanbod van gezonde en duurzame tussendoortjes tijdens vergaderingen. Deze richtlijnen worden vanaf 2013 systematisch toegepast in de praktijk.

een positieve invloed op het welzijn van de VIGeZ-medewerkers en het imago van de organisatie.

Het imago van een duurzame organisatie die aandacht heeft voor het welbevinden van haar eigen medewerkers maar dit ook opneemt in haar dienstverlening; daar blijven we ook in 2013 samen verder aan werken.

‘Zowel ‘duurzaamheid’ als ‘gezondheid’ werden geïntegreerd in het strategische beleid.’

In het najaar vond de eerste gezondheidsweek plaats. Ook hier was het thema ‘duurzaamheid’ nooit ver weg. Een interne stappencompetitie, een workshop rond het verkleinen van de ecologische voetafdruk, een gezonde en duurzame lunch, woensdag soepdag en bewegingstussendoortjes achter het bureau deden medewerkers stilstaan bij het belang van duurzaam en gezond gedrag.

Er werd ook werk gemaakt van de renovatie van de werkomgeving. Goed uitgeruste vergaderruimten en een aangename bistro waar je kunt lunchen, hebben ongetwijfeld

Voor meer informatie: joeri.vannyvel@vigez.be

45

Capaciteitsuitbreiding

‘Vier extra expertmedewerkers werden in 2012 aangeworven.’

Vier extra expertmedewerkers werden in 2012 aangeworven: stafmedewerkers met kennis, ervaring en gedrevenheid. Van bij het begin namen zij hun opdracht volledig ter harte.

Zelfs in een beperkte tijdspanne sedert hun indiensttreding, slaagden zij erin een aantoonbare output en gewaardeerde dienstverlening aan overheid en intermediairs neer te zetten.

Om de strategische doelstelling 1 van z’n strategisch plan 2010-2014 ‘verbreding van expertisegebieden’ uit te voeren, startte het VIGeZ in het voorjaar van 2010 een denkoefening om de capaciteit voor de kernexpertisegebieden van de organisatie uit te breiden.

De praktijk van de laatste jaren toonde immers aan dat het VIGeZ de groeiende vraag naar expertise en ondersteuning niet meer kon bijhouden. De capaciteit van het VIGeZ in mensen en middelen bleek niet toereikend om aan de gestelde verwachtingen te voldoen.

Voor voeding en voor beweging wordt in de eerste plaats tegemoetgekomen aan de talrijke adviesvragen die onverminderd toestromen. De bewegingsmethodiek ‘10.000 stappen’ werd verder ontwikkeld en geïmplementeerd. Voor de expertise tabak moet de inhaalbeweging worden ingezet. Het format ‘Gezonde Gemeente’ is op punt gesteld en klaar voor implementatie zoals het artikel van Bruno en Werner over gezonde gemeenten aangeeft. Het communicatieplan voor de Logo’s staat in de steigers.

In de periode september 2010 – april 2011 bepleitte de VIGeZ-leiding dit knelpunt bij de Vlaamse overheid en onderbouwde zij de vraag tot capaciteitsuitbreiding in verschillende nota’s en becijferde modellen. De overheid bleek gewonnen voor een capaciteitsuitbreiding onder zekere voorwaarden: er moet gewaakt worden over de concrete output, efficiëntieverhoging door samenwerking en de zichtbaarheid van de output.

Voor meer informatie: linda.deboeck@vigez.be

Deze eerste periode toont aan dat de doorgevoerde capaciteitsversterking het VIGeZ in staat stelt om beter te beantwoorden aan de verwachtingen die de overheid en het werkveld in het expertisecentrum stellen.

Een goede investering dus met stijgend rendement!

Bij Besluit van de Vlaamse Regering kreeg het VIGeZ in 2012 de middelen om z’n basisexpertises uit te breiden rond de thema’s voeding en beweging, tabakspreventie en voor de ondersteuning van Logo’s bij hun disseminatie-opdracht.

46

Geslaagde face-lift voor de VIGeZ-kantoren

â&#x20AC;&#x2DC;Inhoud en uitstraling vallen eindelijk mooi samen.â&#x20AC;&#x2122;

Ook de eerste verdieping, waar directie en secretariaat hun stek hebben, kregen een nieuwe look. Ruime bureaus met voldoende rustpunten zorgen voor een aangename werksfeer. Precies hoe een professioneel kantoor er anno 2013 moet uitzien.

De Schildknechtstraat 9 in Laken. Al jaar en dag is het de stek van het VIGeZ. In de loop der jaren bouwde de organisatie er stevige fundamenten uit. Het VIGeZ staat er. Op het vlak van gezondheidspromotie spelen we een voortrekkersrol. Onze wetenschappelijke kennis en projecten mogen gezien worden.

Het VIGeZ: een hedendaagse organisatie.

Inhoud en uitstraling vallen eindelijk mooi samen. De toon is gezet. De aanpak van de overige ruimtes volgt.

Na jaren van intensief werken, was het tijd om de buitenkant van het VIGeZ een boost te geven. Het VIGeZ-gebouw kreeg een grondige opknapbeurt! Het gelijkvloers en de eerste verdieping werden door een professioneel team volledig onder handen genomen.

Voortaan bevindt zich op de benedenverdieping een hedendaagse, gezellige bistro.

Van oerdegelijke refter naar hippe tafeltjes met sfeervolle lampjes en trendy banken.

Het strakke glas matcht moeiteloos met de warmte van de VIGeZ-huisstijl. Naast de bistro zijn er op de benedenverdieping ook twee geluidsdichte vergaderzalen waar je in alle comfort op een hedendaagse manier kunt vergaderen. Wie apart wil vergaderen of een moment in stilte wil werken, kan genieten van WIFI.

Voor meer informatie: linda.deboeck@vigez.be

48

VIGeZ | Jaarverlsag 2012 | pagina 49

FEITEN EN CIJFERS 2012 Leden AV Leden RVB Herkomst financiĂŤle middelen Personeelsbestand Medewerkers publiceren

7

Ledenlijst van de Algemene Vergadering

Sensoa Dhr. Chris Lambrechts VIVA-Socialistische Vrouwen Vereniging Mevr. Sofie De Neve Stichting tegen Kanker Mevr. Suzanne Gabriëls Vereniging voor Alcohol en andere Drugproblemen Mevr. Marijs Geirnaert Vlaams Apothekers Netwerk Mevr. Hilde Deneyer Vlaamse Diabetes Vereniging Dhr. Stijn Deceukelier Vlaamse Liga tegen Kanker Dhr. Erwin De Clerck Vlaamse Beroepsver. van Voedingsdeskund. en Diëtisten Dhr. Dirk Lemaître Vlaamse Werkgroep Gezonde Tanden Dhr. Jean-Paul Souffriau VRGT Mevr. Sandrina Schol Logo Dender Dhr. Gert De Glas Logo Antwerpen Mevr. Chris De Ridder Logo Brugge Dhr. Frank Schillewaert Logo Brussel Dhr. Hugo Henneman Logo Gezond+ Dhr. Bernard Cnockaert Logo Oost-Brabant Dhr. Frank Delvaux Limburgse Logo’s - regio Genk Mevr. Lien Hubrechts Logo Mechelen Dhr. Peter Van Hoeymissen Limburgse Logo’s - regio Hasselt Mevr. Bérengère Adriaens Logo Kempen Mevr. Eefje Meynen Logo Oostende Mevr. Annelies Devriendt Logo Zenneland Mevr. Gerlinde Huybrecht Logo Midden-West-Vlaanderen Mevr. Roos Goemaere Logo Waasland Dhr. Rudy Van Ballaer Logo Leieland Mevr. Nadine De Smedt

Onafhankelijk deskundige Mevr. Nathalie Bekx Onafhankelijk deskundige Prof. Ilse De Bourdeaudhuij Onafhankelijk deskundige T Miche De Meyer Onafhankelijk deskundige/voorzitter Mevr. Wivina Demeester Onafhankelijk deskundige Mevr. Sophie Lambrecht Onafhankelijk deskundige Prof. Lea Maes Onafhankelijk deskundige Mevr. Martine Van den Poel Onafhankelijk deskundige Prof Jacques Vanobbergen Onafhankelijk deskundige Prof Jan Vinck Domus Medica Dr. Bart Garmyn Gezinsbond Mevr. Lieve Declerck ISW Limits Mevr. Deb Vansteenwegen KAV Mevr. Elke Lagae Koepel Vrije CLB Dr. Trees Ameloot Landsbond Christelijke Mutualiteiten Mevr. Griet Rummens Landsbond Liberale Mutualiteiten Mevr. Karen Eerdekens Landsbond Onafhankelijke Ziekenfondsen Mevr. Annemie Coëme Nationaal Verbond Socialistische Mutualiteiten Mevr. Siska Germonpré OIVO Dhr. Rob Buurman Omtrent Gezondheid Dhr. Paul Geerts Permanente Ondersteuningscel voor de CLB’s van het GO! Mevr. Inge VanTrimpont PreBes Limburg Dhr. Dominic Hermans Project Farmaka Mevr. Katlyn De Valck Provinciaal Veiligheidsinstituut Antwerpen Mevr. Liesbeth Fivez Rode Kruis Vlaanderen Dhr. Stephan Lauwers

50

Leden Raad van Bestuur Herkomst financiële middelen

Bérengère Adriaens Bernard Cnockaert Nadine De Smedt Wivina Demeester Bart Garmyn Siska Germonpré Dominic Hermans Sophie Lambrecht Lea Maes Griet Rummens Jean-Paul Souffriau Gabie Thijs Peter Van Hoeymissen Jacques Vanobbergen Inge Van Trimpont

lid lid lid voorzitter penningmeester lid lid lid ondervoorzitter lid lid lid ondervoorzitter secretaris lid

Convenant Vlaamse Gemeenschap + VIA Projecten Sociale Maribel Eigen inkomsten

1.650.560 € 55.37 % 1.141.794 € 38.30 % 85.335 € 2.86 % 103.470 € 3.47 %

TOTAAL

2.981.159 €

100%

Convenant Vlaamse Gemeenschap + VIA akkoord

Eigen inkomsten

51

Sociale Maribel

Projecten

Personeelsbestand

Directie

Bibliotheek en documentatie

Annemie PEETERS Linda DE BOECK

Directeur Adjunct directeur

Willem KOLPA Bibliotheekmedewerker – websitebeheerder (90%) Katrien UYTTENDAELE Bibliotheekmedewerker (50%)

Senior stafmedewerkers

Secretariaat

Bruno BUYTAERT Olaf MOENS Veerle STEVENS Erika VANHAUWAERT

Els WOUTERS

Gezonde gemeente en buurt - kansengroepen Gezonde school Wetenschappelijke ondersteuning Gezonde voeding en beweging

Gezond werken

AMTER Kristien Secretariaatsmedewerker(50%) CLEMENT Hugo Boekhouding – personeelsadministratie - logistiek Tot 30/04/2012 DE WOLF Hilde Secretariaatsmedewerker (50%) 80% tot31/10/2012 DUMORTIER Kathleen Secretariaatsmedewerker (100%) 40% tot31/12/2012 Secretariaatsmedewerker (50%) SCHOLIERS Anne Secretariaatsmedewerker

Stafmedewerkers

Projectmedewerkers

Hendrik BAETEN Liesbet DEJAEGERE

Stefaan HENDRICKX Liselotte JANSSEN Heleen LYPHOUT Loes NEVEN Saidja STEENHUYZEN

Joeri VANNYVEL An VERDEYEN Lien VAN OYEN DE WAEL Werner VAN ACKER Ragnar STROOBANT Nathalie LEBACQ An

AMEZIANE Malika Voedings- en bewegingsbeleid in secundair onderwijs ARI Chadilla 24 uur niet roken DE ROOVER Winnie Fit in je Hoofd (80%) DELAERE Frank Jobfit Agoria (80%) HELMER Eva Interimaris LARMUSEAU Charlotte Jongeren en onderwijs MASSART Kathleen Uitgerookt! en Fit in je Hoofd (70%) MORREN Krista Jobfit Agoria (40%) RACQUET Annelies e-educatie (80%) SASANGUIE Daphne Voedings- en bewegingsbeleid in secundair onderwijs SCHUTTERS Kim Goed-gevoel-stoel – NokNok (70%) SERVRANCKX Verina nv gezond en Jobfit KMO (80%) VAN BRIEL Martje Evaluatie Fit in je Hoofd VAN HEVELE Liselotte Zot van Gezondr (50%) VANHOOYDONCK Evelien Vlaanderenstoptmetroken (70%) VANSTEENKISTE Tineke Voedings- en bewgingsbeleid in secundair onderwijs

Vaccinaties – artsen (50%) Tot 29/02/2012 Borstkankeropsporing (50%) Vaccinaties (50%) Vanaf 01/05/2012 Tabakspreventie Logo-ondersteuning kansengroepen Tot 10/04/2012 Ongevallenpreventie in de privésfeer – senioren Gezonde voeding en beweging Wetenschappelijke ondersteuning 50% tot 30/06/2012 en dataverwerking 80 % vanaf 01/07/2012 Logo-ondersteuning gezond werk Gezondheid en milieu (80%) Gezondheid en milieu (20%) Gezonde gemeente Sedert 01/06/2012 Beweging Sedert 16/02/2012 Tabakspreventie 16/04 - 30/06/2012 Beleidsondersteuning gezonde voeding Sedert 13/08/2012

Communicatie Riet EVERS Liese WEEMAELS

Eindredactie (60%) Communicatiemanager

Sedert

01/02/2012

52

08/03/2012 29/02/2012 vanaf 01/03/2012

Sedert

tot

03/09 - 26/11/2012 06/02 - 31/07/2012

02/07 - 31/12/2012 Sedert 11/09/2012 26/03 - 31/12/2012 Sedert 16/04/2012 01/03 - 08/06/2012 tot 12/10/2012

12/11 - 14/12/2012 01/01 - 11/04/2012 Sedert 05/12/2012

Medewerkers publiceren

•

•

•

•

•

•

53

Vanhauwaert, E. (2012). De actieve voedingsdriehoek is jarig. Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, 38 (2).

Servranckx, V. (2012). Een gezondheidsbeleid: haalbare kaart voor KMO’s. Veiligheidsnieuws, 174.

Vanhauwaert, E. (2012). De voedselzandloper onder de loep. Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, 38 (4).

Vanhauwaert, E., J.P. Souffriau (2012) Tandvriendelijk voedingsadvies. Lekker en gezond, ook voor onze mond. Nutrinews, 3, 3-6.

Lyphout, H. Valpreventie in Vlaanderen: BOEBS en de Week van de valpreventie, p.204-2012. In: A. Van Assel & E. Messelis, Leren niet verleren. Voor wie ouderen wil ondersteunen bij leren. Garant (2012), 309 p.

Buytaert, B. en Willems S., De SONG-scan: detectie van sociale ongelijkheid, in: Nuyens, I., Mertens, J. (2012) Preventie en gezondheid in Vlaanderen doorgelicht, Kluwer, 174 p.

G. Schildknechtstraat 9 1020 Brussel Tel: 02 422 49 49 vigez@vigez.be www.vigez.be