16
De groene was van de COP — Jakob Cleymans
Begin november vond de klimaatconferentie van de VN, de COP26, plaats in Glasgow. Ik ging erheen met een delegatie van 11.11.11 en Globelink om te zien wat het niet was en wat wel. De COP is opgedeeld in twee zones. De spannende zaken, zoals een namiddag leuteren over de plaats van een komma, gebeuren in de Blue Zone. Het is erg moeilijk om daar binnen te raken, tenzij je behoort tot de delegatie van een deelnemend land of een olielobby. Naast vergaderende mensen in pak vind je er infostanden van landen die hun falend klimaatbeleid willen maskeren door popcorn uit te delen. De leuke dingen gebeuren in de Green Zone, in het activistisch jargon beter bekend als de Greenwash Zone. Greenwashing is een term die gebruikt wordt wanneer een organisatie zich groener voordoet dan ze daadwerkelijk is. Zo stelt Total zich voor als een groen bedrijf door zijn naam te veranderen naar Total Energies, terwijl het aan zijn beleid niets verandert. We vonden er ontwapenende verhalen van de oorspronkelijke bevolking van het Amazonewoud, van wie leefgebied werd verwoest door een waterkrachtcentrale. Daarnaast waren er ook positieve zaken te vinden in de Green Zone, die ons
van het probleem afleidden. Weet je wat bijvoorbeeld de techniek bij uitstek is om de wereld te redden? Walrussen tellen vanuit de ruimte. Zulke conferenties kosten natuurlijk handenvol geld. Gelukkig zijn er filantropische sponsors als Ikea, Unilever en Land Rover, die ze welwillend bekostigen. De twee zaken die centraal stonden in de onderhandelingen waren het Loss and Damagefonds en het uitfaseren van kolen tegen 2030. Loss and damage is de schade die veroorzaakt wordt door de klimaatverandering. Er is een fonds nodig om de herstellingen van die schade te bekostigen. Het geld dat voor het fonds voorbehouden was, werd waarschijnlijk gespendeerd aan de waanzinnige hoeveelheden reclame in Glasgow. Want het fonds bleef leeg. Het uitfaseren van kolen werd op het laatste moment veranderd naar het ‘afbouwen van het gebruik van kolen’, waarvan niemand weet wat er eigenlijk mee bedoeld wordt. Fun fact: voor het eerst in de geschiedenis van de COP werden de woorden ‘fossiele brandstoffen’ in de tekst opgenomen. Op voorhand werd deze COP aangekondigd als ‘de COP van de laatste kans’. Laat ons hopen dat dat niet het geval is. Met
het eindakkoord beperken we de opwarming van de aarde volgens optimistische schattingen tot 1.8°C, wat ‘slechts’ een enorme toename van droogtes, overstromingen en hittegolven zou betekenen. Maar dan moeten alle landen zich aan de afspraken houden, en dat is weinig waarschijnlijk aangezien die niet wettelijk bindend zijn. Bij de voorstelling van het slotakkoord moest drie keer herhaald worden dat het een historisch akkoord was en toch was niemand ervan overtuigd. Dit zijn de meest ambitieuze doelstellingen van de COP tot nu toe. Maar ze zijn niet ambitieus genoeg. Politici komen al jaren met allerlei uitvluchten, zoals ‘er is onvoldoende draagvlak’. Maar wat verwachten ze als ze het probleem voortdurend minimaliseren? Als ze voortdurend zeggen dat de klimaattransitie pijn gaat doen? Dat is niet hoe je mensen overtuigt. Door deze retoriek denken mensen dat de verantwoordelijkheid van het klimaatprobleem bij hen ligt. Dat zij het moeten oplossen. ‘Koop maar een nieuwe auto, want die oude is te vervuilend.’ De verantwoordelijkheid ligt bij de bedrijven en de overheden. Zij moeten de kentering in gang zetten. Dat vereist verandering over de hele lijn, niet alleen waar het politiek opportuun is. De
