Mishandeling en seksueel geweld Laat het niet zomaar gebeuren
Alles over mishandeling en seksueel geweld •
•
•
Meldpunt Geweld, Misbruik en Kindermishandeling tel. 1712 elke werkdag van 9 tot 17 uur Dit nummer is gratis en komt niet op de telefoonfactuur van je ouders of je gsm. Vertrouwenscentra kindermishandeling www.kindermishandeling.be
•
Jongeren Advies Centrum www.jac.be
•
Kind en Gezin www.kindengezin.be
•
Tele-Onthaal tel. 106 www.tele-onthaal.be
•
Awel, luistert naar kinderen en jongeren tel. 102 of www.awel.be
Child Focus tel. 116 000 gratis noodnummer 24/24 voor melding van seksueel misbruik www.nupraatikerover.be
Een uitgave van De Ambrassade, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
Mishandeling en seksueel geweld Laat het niet zomaar gebeuren Mishandeling, seksueel misbruik of verwaarlozing mag op geen enkele manier gebeuren. Het is belangrijk dat je erover praat met mensen die je vertrouwt, hulp zoekt en indien nodig, aangifte doet bij de politie.
Wat is mishandeling? Alle vormen van geweld tegenover kinderen en jongeren zijn mishandeling. Het kan gaan om lichamelijke mishandeling zoals slaan, stampen, brandwonden toedienen, onnodige medicijnen toebrengen of andere pijnlijke aanrakingen. We spreken van emotionele mishandeling als ouders hun kinderen voortdurend vernederen, ze geen enkele vorm van veiligheid, aanmoediging of geborgenheid geven. Een moeder die vaak zegt dat je niet gewenst bent of een vader die onredelijk hoge eisen stelt, of je vaak kraakt, negeert of vernedert, soms in het bijzijn van anderen, zijn voorbeelden van emotionele mishandeling.
Wat is verwaarlozing? Je wordt lichamelijk verwaarloosd als je ouders niet zorgen voor propere kledij, gezonde voeding, voldoende eten of voldoende nachtrust. Emotionele verwaarlozing betekent dat je niet voldoende aandacht krijgt, als je ouders geen interesse hebben in je schoolresultaten of in wat je doet in je vrije tijd. Als je bij je ouders niet terecht kan met je vragen en emoties. Als je voelt dat je aan je lot wordt overgelaten.
Wanneer spreek je over seksueel misbruik? Je wordt misbruikt als iemand je aanraakt op plaatsen waar je dat niet wil, als iemand je dwingt tot seksuele handelingen of verplicht naar porno te kijken. Seksuele aanranding betekent dat je tegen je zin aangeraakt, betast of uitgekleed wordt. Bij verkrachting dringt iemand je lichaam binnen zonder jouw toestemming, met geweld of onder bedreiging van geweld of door chantage. Incest zijn seksuele handelingen tussen naaste familieleden: ouders of stiefouders, broers, zussen, opa’s of oma’s, ooms, neven, nichten of tantes. Al deze vormen van seksueel geweld zijn verboden en strafbaar. Het is zeer belangrijk dat misbruik en mishandeling stopt. Dat kan alleen als je hulp zoekt!
Wie mishandelt kinderen en jongeren? Mishandeling of misbruik gebeurt niet enkel thuis of in familiekring. Het komt voor in verschillende lagen van de bevolking. In een gezin durven kinderen de mishandeling soms niet toegeven, omdat ze schrik hebben dat hun gezin uit elkaar zal vallen. Jongeren beseffen soms niet goed dat ze mishandeld worden, omdat de dader zegt ‘dat het normaal is, of dat het zo hoort’. Daardoor wordt er niet over gepraat. De daders zijn niet enkel ouders maar kunnen bijvoorbeeld ook leerkrachten zijn of vrienden van je ouders, leiders van een jeugdvereniging, trainers van een club of leeftijdsgenoten. Vaak is het iemand die je kent en van wie je op een of andere manier afhankelijk bent. In de meeste situaties gaat het om een volwassene die je vertrouwde. Dat maakt het erg verwarrend. Net daarom moet je er met iemand over praten.
Wie is er verantwoordelijk voor mishandeling? Laat het zeer duidelijk zijn: kinderen en jongeren die mishandeld of verwaarloosd worden, zijn daar zelf NOOIT verantwoordelijk voor. De dader probeert hen die boodschap wel eens aan te praten,of kinderen zoeken de schuld bij zichzelf omdat ze vaak te horen krijgen: “Jij bent een lastig kind�. Kinderen of jongeren hopen dan vaak dat de mishandeling stopt als ze meer volgzaam worden, maar de verantwoordelijkheid van mishandeling ligt altijd bij de dader.
“Kinderen en jongeren die mishandeld worden, hebben daar zelf nooit schuld aan�
Welke signalen zijn herkenbaar bij slachtoffers van mishandeling? Misbruik, mishandeling of verwaarlozing zijn zeer ernstige misdrijven. De slachtoffers lopen niet enkel zichtbare fysieke letsels op zoals blauwe plekken, kneuzingen of brandwonden. Er is ook de emotionele schade zoals angst, onzekerheid of een minderwaardigheidsgevoel. Slachtoffers zijn vaak beschaamd en verzwijgen wat er gebeurt, soms jarenlang. Ze tonen hun gevoelens niet omdat het te veel pijn doet. De gevolgen zijn dat ze zeer angstig worden, een gebrek aan zelfvertrouwen
krijgen, ze geloven niet dat iemand hen nog graag kan zien. Anderen worden agressief en krijgen het moeilijk op school. Als tegenreactie op hun geheim worden ze hyperactief, vertrouwen niemand, kunnen zich moeilijk concentreren of ze gaan ‘kinderachtig’ doen. Ze hebben soms last van hoofdpijn, buikpijn, hebben blauwe plekken, botbreuken of brandwonden en geven daarvoor ‘vreemde’ redenen. Ze slapen slecht en hebben nachtmerries, last van hyperventilatie, angst of afkeer voor aanraking, vertonen ongewoon veel belangstelling voor seks of eten bijna niet meer.
Waar vind je hulp bij mishandeling of misbruik? Ben jij zelf of is iemand uit je omgeving slachtoffer van mishandeling dan MOET je hulp zoeken. Alleen los je dat niet op. Het is belangrijk dat je in eerste plaats je verhaal aan iemand vertelt. Zoek iemand in je buurt die je kan vertrouwen en vertel wat je wil vertellen. Heb je niemand, of vertrouw je niemand, dan kan je gratis en anoniem contact opnemen met Awel of met Tele-Onthaal. Zij luisteren en helpen je met je volgende stappen.
Sinds begin 2012 bestaat er ÊÊn Meldpunt voor misbruik, geweld en kindermishandeling. Ben je zelf of is iemand in je buurt slachtoffer, dan kan je dat daar melden. Het telefoonnummer is gratis en anoniem, dat betekent dat het gesprek ook niet op de gesprekslijst van de factuur (van je ouders) te zien is. Het Meldpunt is er voor iedereen, jongeren en ouderen. Je kan er je verhaal kwijt en samen bekijken welke stappen moeten ondernomen worden. â Meldpunt Misbruik, Geweld en Kindermishandeling tel. 1712 elke werkdag van 9 tot 17 uur
Wat doe je als je vermoedt dat een vriend of vriendin mishandeld wordt? Maak je je zorgen over een vriend of vriendin of iemand in de klas of club? Let goed op de signalen (zie hiervoor) maar weet wel dat die signalen ook andere oorzaken kunnen hebben. Vermoed je dat je vriend of vriendin mishandeld wordt, dan moet je voorzichtige stappen zetten. Laat in de eerste plaats merken dat je bezorgd bent. Nodig hem/haar uit voor een gesprek. Probeer stap voor stap te weten te komen wat er aan de hand is. Laat het slachtoffer zelf bepalen wat hij of zij aan jou wil vertellen. Probeer zelf je gevoelens onder controle te houden en laat vooral merken dat je een oplossing wil zoeken. Verwijs je vriend of vriendin zeker ook naar het Meldpunt voor Misbruik, Geweld en Kindermishandeling (tel. 1712).
Wat gebeurt er met daders van mishandeling of misbruik? Als je aangifte doet van mishandeling, zullen de politie en het parket jouw zaak onderzoeken en opvolgen. Ze bekijken de ernst van de feiten en de jeugdrechter zal beslissen om hulpverlening of een beschermingsmaatregel te starten. Wanneer je nog minderjarig bent, mag je altijd iemand (die je zelf kiest) meenemen als je door de politie verhoord wordt. Het parket kan beslissen dat de dader tijdens het onderzoek niet meer in de buurt van het slachtoffer mag komen. De rechter zal uiteindelijk de feiten beoordelen en beslissen of er een straf volgt voor de dader. Wel of niet aangifte doen, staat los van je keuze om (voor jou en je gezin) hulp te vragen bij het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling. Naast de hulp aan slachtoffers begeleiden zij ook daders, als er voldoende medewerking en veiligheid is.
Stap eens binnen bij het JIP! In een Jongereninformatiepunt in je buurt kan je informatie opzoeken in folders of op het internet, maar je kan er ook terecht voor een gesprek. De JIP-medewerkers helpen je met je vragen en zoeken samen een oplossing voor je probleem. Binnenstappen in een JIP is helemaal gratis. Op zoek naar het JIP in je buurt? ➜ www.jips.be
Najaar 2012 • V.U.: Marjolein Haan, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
Jongerengids.be is de snelste weg naar alle informatie voor jongeren. Je vindt er een antwoord op al je vragen.