Back button autofocus

Scherpe en gerichte focus in je foto’s is van essentieel belang. Hoewel nabewerkingssoftware tegenwoordig op veel gebieden wonderen kan verrichten, is een onscherpe foto niet meer te redden. Gelukkig beschikken hedendaagse camera’s over ontzettend snelle en betrouwbare autofocussystemen.

Traditioneel activeer je het autofocussysteem van je camera door de ontspanknop half in te drukken. Het focuspunt verandert dan van kleur om aan te geven dat je onderwerp in focus is, waarna je de ontspanknop volledig indrukt om de foto te maken. Dit is prettig, want je hebt maar één knop nodig om te focussen én de foto te maken. Desondanks is er een andere manier van focus activeren die zoveel voordelen heeft, dat ik de traditionele manier van focussen nooit meer gebruik. Voordat ik dit uitleg is het belangrijk om te snappen hoe de verschillende autofocusmodes werken.

Focus Modes

Een camera heeft verschillende modes om autofocus (AF) te verkrijgen, die je kunt instellen in het menu. De twee hoofdmodes die we als onderwaterfotogra fen gebruiken zijn; Single AF en Continue AF. Verschillende cameramerken gebruiken hiervoor verschillende benamingen, maar in de basis werken ze allemaal hetzelfde.

Single AF (AF-S): houdt in dat je camera één keer scherpstelt op je onderwerp en deze focus wordt vastgezet. Na het scherpstellen kun je eventueel de compositie aanpassen zonder dat de camera opnieuw op zoek gaat naar focus. Dit werkt goed voor situaties waarin je een onderwerp hebt dat niet beweegt.

Continue AF (AF-C): houdt in dat je camera scherpstelt op een onderwerp en deze in focus probeert te houden zolang jij het focuspunt op het onderwerp houdt. Dit werkt goed als je te maken hebt met bewegende onderwerpen. Binnen de Continue AF zijn er tegenwoordig ook heel betrouwbare tracking methodes. Tracking betekent dat de camera je onderwerp automatisch blijft volgen, nadat je de autofocus hebt geactiveerd. De nieuwste camerasystemen kunnen zelfs volledig zelfstandig ogen van mensen en dieren herkennen én volgen. Hoewel zowel Single

AF als Continue AF beide nuttig kunnen zijn in bepaalde situaties, gebruik je onder water in veruit de meeste gevallen Continue AF.

AF-AREA

Binnen de modes AF-S en AF-C kun je, afhankelijk van je camera, ook een AF-area instellen; ofwel het focusgebied. Het focusgebied zie je wanneer je door de zoeker kijkt. Een single (enkel) autofocuspunt, niet te verwarren met AF-S, is het kleinste focusgebied dat je kunt instellen. Jouw camera zal op dit punt proberen scherp te stellen. Het is dus belangrijk om dit gericht te hebben op het punt waar jij kritische focus wilt hebben. Daarnaast kun je vaak ook grotere autofocusgebieden kiezen. Dit zijn verschillende voorgeselecteerde clusters van focuspunten. Het is onmogelijk om alle AF-gebieden in dit artikel te behandelen, maar bij de keuze voor het focusgebied kun je de volgende afweging

Tips

Zowel een enkel focuspunt als een cluster van focuspunten kun je verplaatsen. Bedenk bij snelle actie vooraf hoe je foto eruit moet gaan zien en beweeg je focuspunt naar waar het oog van je onderwerp dan ongeveer moet zijn. Dit geeft je een grotere kans om het moment te vangen als het zich presenteert. Voor macro-objecten wil je eigenlijk altijd focussen op het dichtstbijzijnde oog. Je hebt hierbij vaak te maken met beperkte scherptediepte dus check je foto’s in de playback op kritische focus. Groothoekfoto’s zijn meestal geen uitdaging voor je autofocussysteem. Je kunt focussen op het dichtstbijzijnde onderdeel van je foto dat je in focus wilt hebben. Of je foto vervolgens scherp is van hoek tot hoek, heeft te maken met het gekozen diafragma.

maken: hoe kleiner het focusgebied, hoe preciezer jouw controle is. Hoe groter het focusgebied, hoe makkelijker je deze consequent op het onderwerp kan houden. Bijvoorbeeld: als je een stilzittend macro-object fotografeert, heb je alle tijd om rustig en precies te focussen. Kies in dit geval voor een enkel autofocuspunt en positioneer deze over het oog van je onderwerp. Wanneer je snel bewegende dolfijnen fotografeert, die in razend tempo je beeld in en uit bewegen, kan een cluster van focuspunten je helpen. Je zal merken dat je na verloop van tijd een steeds kleiner focusgebied stabiel op een bewegend onderwerp kunt houden. Dit is echter geen doel op zich, het gaat er uiteindelijk om wat voor jou werkt.

Focusproblemen

Ondanks de tovenarij die cameraproducenten in de autofocussystemen stoppen, zijn er ook momenten waarop autofocussystemen het lastig hebben. Dan kan het voorkomen dat de autofocus gaat ‘hunten’ (zoeken). Let daarom extra op in situaties met weinig contrast, weinig licht, of met extreme vergroting, bijvoorbeeld bij het gebruik van een diopter. Kleine gebieden van contrast in je beeld, een focuslicht of overstappen op manuele focus kunnen in dit soort situaties uitkomst bieden.

Back Button Autofocus

Nu we snappen hoe de focusmodes werken, kunnen we terug naar het activeren van de autofocus. In het begin verklapte ik al dat ik geen gebruik meer maak van autofocus door het half indrukken van de ontspanknop. Er is namelijk een andere manier van focussen, waarbij je onbeperkt kunt switchen tussen Single AF en Continue AF, zonder dat je daarvoor steeds opnieuw het menu in hoeft te duiken. Eenmaal ingesteld, ben je ready to go! DSLR’s, mirrorless camera’s en sommige compactcamera’s geven je de mogelijkheid om in het menu de autofocus los te koppelen van de ontspanknop, naar een knop achter op de camera (veelal de AF-ON knop). Dit noemen we back button focus Het werkt als volgt. Wanneer je de autofocus van de ontspanknop hebt afgehaald en deze hebt toegewezen aan de AF-ON knop, stel je de AF-mode in op Continue AF. Dit hoef je daarna nooit meer te veranderen. Afhankelijk van het onderwerp, kies je het AF-gebied waarmee je wilt werken. Zolang je de AF-ON knop ingedrukt houdt zal je camera continu blijven focussen, je zit namelijk in de Continue AF mode. Echter, zodra je de AF-ON knop loslaat, stopt je camera met focussen en zet deze de focus vast. Deze blijft vast tot je de AF-ON knop weer indrukt. Dit werkt dus precies hetzelfde als Single AF, alleen met het bijkomende voordeel dat de camera niet elke keer opnieuw naar focus gaat zoeken als de ontspanknop half wordt ingedrukt. Dit is een groot voordeel als je verscholen macro-objecten fotografeert of in andere situaties waarbij het tijd en moeite kost om je autofocus op het juiste onderwerp te laten scherpstellen.

Conclusie

Toegegeven, het is niet het meest sexy onderwerp, maar goed gebruikmaken van je camera’s autofocussysteem kan het verschil betekenen tussen het beslissende moment vangen of achterblijven met een wazig beeld. Hopelijk geeft de informatie in dit artikel je genoeg handvatten om aan de slag te gaan.

Over Daan Kleinbussink

Daan (32) woont op Bonaire samen met zijn vrouw en twee kinderen. Hij werkt als teamleider op het MBO Bonaire. Dertien jaar geleden startte hij met duiken op Aruba, sinds vijf jaar gaat de camera ook mee. Instagram: @daansdivingpics