DE BESTE IDEEËN VOOR DUURZAAM WONEN
BOUWEN SLOW FASHION 66 ECOLOGISCH Natuurlijke materialen 20 Tips voor een
met een moderne look
SLIM BESPAREN: DE ENERGIE-EXPERT VERTELT JE HOE
eerlijke garderobe
DE B E ST E I DE E Ë N V O O R DUUR Z AAM WO N EN
GUNSTIG LENEN VOOR DUURZAAM HUIS
ONTSPULLEN
MEER GELUK IN EEN TINY HOUSE
EDITIE 6
TERHEIJDEN GAAT GASLOOS EDITIE 6 / € 6,95
WWW.GROENERWONEN.COM
DORP SLAAT HANDEN INEEN
DUURZAAM RIJDEN • LEASEFIETS ZONDER SORES • ZONNIGE TOEKOMST ELEKTRISCHE AUTO
02003
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6
DE BESTE IDEEËN VOOR DUURZAAM WONEN
SLIM BESPAREN: DE ENERGIE-EXPERT VERTELT JE HOE
eerlijke garderobe
D E B ES T E I DEE ËN VO O R D U U RZ A A M WO NEN
GUNSTIG LENEN VOOR DUURZAAM HUIS
34
20
ONTSPULLEN
NOT SO FAST! Fashion-influencer Stephanie van den Sigtenhorst legt uit hoe je een duurzame garderobe creëert.
DORP SLAAT HANDEN INEEN
EDITIE 6
TERHEIJDEN GAAT GASLOOS EDITIE 6 / € 6,95
WWW.GROENERWONEN.COM
12
HULP VAN DE ENERGIEBESPAARDERS Over het verduurzamen van een jaren 30-woning.
MEER GELUK IN EEN TINY HOUSE
DUURZAAM RIJDEN • LEASEFIETS ZONDER SORES • ZONNIGE TOEKOMST ELEKTRISCHE AUTO
02003
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6
Coverfoto Henny van Belkom
32
GROENE TRENDS Regenwater opslaan, duurzaam slapen, lekkere koffie en andere groene nieuwtjes en trends.
BOUWEN SLOW FASHION 66 ECOLOGISCH Natuurlijke materialen 20 Tips voor een
met een moderne look
6
24
SURFEN DOOR DE PLASTIC SOUP Merijn Tinga over zijn strijd tegen de plastic vervuiling.
28
ECO INTERIEUR Hoe richt je stijlvol en verantwoord je huis in?
4
GROENERWONEN
GUNSTIG LENEN Goed energielabel? Dat is mooi, want dan mag je een hogere hypotheek afsluiten.
WOEKEREN MET DE RUIMTE Lage maandlasten, de wasmachine delen en leven in de natuur: een Tiny House heeft voordelen maar is ook wel een beetje krap in tijden van corona.
40
ZO MAAK JE ZELF COMPOST Duurzame tuinier Anne Wieggers aan het woord.
46
AANPAK MONUMENT Maatwerk is essentieel bij het verduurzamen van een monumentaal pand.
INHOUD EDITIE 6
49
64
53
66
SLIM LADEN De elektrische auto en de energietransitie.
KLUSCOLUMN Het duurzaam verwarmen van een oude boerderij ‘is nog wel een dingetje’.
54
TIPS CV-KETEL Zeven manieren om te besparen op stookkosten.
56
LAAT GEEN LAMPJE BRANDEN Er komen steeds meer energiezuinige verlichtingssystemen op de markt.
62
KNEUSJESBOX Planten met een klein gebrek zoeken een nieuw thuis.
DOE MEE & WIN
HUIS VAN STRO EN HOUT Superstrakke huizen van natuurlijke materialen.
83
DE ENERGIEFUIK Programmamaker Gwen Jansen van Green Make Over (SBS6) biedt hulp bij energiebesparing thuis.
84
74
MET KORTING NAAR HUIS & ENERGIE De beurs voor duurzame energie en wonen.
78
TERHEIJDEN VAN HET GAS AF In dit Brabantse dorp is de energietransitie al in volle gang.
ECOLOGISCHE POOTAFDRUK Hoe groen is een hond, kat of cavia eigenlijk?
LEASEFIETS Onbekommerd rondrijden op een fiets die niet van jou is.
80
KRAAK DE CRISIS Ideeën voor een duurzamer en socialer Nederland.
86 91
COLUMN ADRIAAN PIETERSMA Isoleren betekent óók ventileren.
92
VEGGIE RECEPTEN Chinese gerechten voor wie minder vlees wil eten.
GROENERWONEN
5
BIOLOGISCH BOEKETJE (7) Bloomon wil haar steentje bijdragen aan een duurzame wereld en introduceert daarom de Bio-bos, een gemengd boeket dat volledig uit biologische bloemen bestaat. En dat is best bijzonder, want minder dan 0,1% van alle bloementeelt in Nederland is biologisch. De bloemen zijn van lokale kwekers en de bos wordt geleverd in een box van 100% gerecycled karton en met biobased bloemenvoeding. De prijs van de bloomon Bio-bos is € 24,95. De bos is te bestellen via www.shop.bloomon.nl
7 9 BADKAMER BEHANGEN (8) Creative Lab Amsterdam lanceert een nieuwe behangcollectie met dromerige, kleurrijke werelden vol dieren én met milieuvriendelijke inkt. Voor het eerst bevat het assortiment ook behang dat geschikt is voor badkamers. Het is gemaakt van materiaal dat tegen warmte en vocht kan en ook in deze condities mooi blijft. Dit behang heeft het Greenguard Gold Certification ontvangen, dat aangeeft dat de luchtkwaliteit in de badkamer goed blijft. Het behang is verkrijgbaar op www.creativelabamsterdam.com/nl/
ENERGIEBESPAARHYPOTHEEK (9) Huizenbezitters uit buurten met een wijkaanpak voor verduurzaming kunnen vanaf 2021 de Energiebespaarhypotheek afsluiten als zij niet in aanmerking komen voor reguliere financiering. Op die manier kun je met beperkte leenruimte toch je woning verduurzamen en dus meedoen aan de energietransitie. www.energiebespaarlening.nl
8
GROENE TRENDS GROENERWONEN
9
CIRCULAIRE ISOLATIE (10) Wat kun je doen met papier en karton dat zich niet meer laat recyclen? Dat kan gebruikt worden als isolatiemateriaal. EverUse is het isolatiemateriaal dat volledig cradle to cradle is. De akoestische isolatiewaarde van EverUse is ongeveer twee keer zo goed als de traditionele alternatieven zoals minerale wol. Het voldoet bovendien aan alle eisen van de bouw en knaagdieren en insecten lusten het niet. www.everuse.com
10
NATUURVRIENDELIJKE DEODORANT (11) Vaak bestaat deodorant uit bestanddelen die een negatieve impact hebben op huid en natuur. Sanex komt nu met een mens- en natuurvriendelijke deodorant op basis van bamboe. De nieuwe deodoranten en rollers zijn ontwikkeld in drie geuren: Pure & Fresh, Fresh Efficiency en Invisible. www.sanex.nl
12
11
10
GROENERWONEN
TIP Meer duurzame trends en nieuwtjes volgen? Kijk dan op groenerwonen.com/categorie/nieuws
Beeld: Shutterstock e.a.
GROEN DESIGN (12) Het Deense designmerk Kvik wil in 2022 volledig CO2-neutraal zijn. Ze gaan hiermee van start door voor het einde van dit jaar alleen nog maar kastfronten van gerecyclede petflessen te maken. Hiermee wil Kvik stijlvolle collecties creĂŤren die onder andere geĂŻnspireerd zijn op de Deense natuur. Kortom, groen van binnen en van buiten. www.kvik.nl
Plastic Soup Surfer Merijn
‘ HET IS TIJD VOOR EEN RADICALE VERANDERING’
24
GROENERWONEN
Al sinds 2014 is Merijn Tinga op een missie tegen plastic vervuiling in ons water. Gewapend met een surfboard, gemaakt van plastic zwerfafval, trok hij aandacht voor het verhaal. Inmiddels strijdt hij op alle mogelijke manieren tegen wegwerpplastic en zwerfafval om het probleem te verkleinen en bij de bron aan te pakken. Tekst: Janouk Vermaas Foto’s: Andrea Pardo, Maurice Mikkers, Botsmedia
I
n 2014 ging Merijn, kunstenaar en bioloog, naar het strand van Noordwijk. Hij verzamelde er zwerfplastic, waar hij vervolgens een surfboard van maakte. Hij surfte er in drie dagen tijd 350 km mee langs de kust. “Ik deed het toen vanuit mijn eigen avonturendrang. Plasticvervuiling stond nog niet zo in the picture, maar ik wilde er graag een statement tegen maken.” Zo werd de ‘Plastic Soup Surfer’ geboren. Merijn was overigens veertien jaar eerder al bezig met het fenomeen plasticvervuiling. In 2000 maakte hij een fietsreis naar Marokko (en terug), met zijn kiteboard achterop. Eenmaal daar aangekomen, schrok hij van de grote hoeveelheid plasticvervuiling, en hij legde alles op foto vast. Dat hij er iets mee wilde doen, wist hij wel, maar hoe dat precies moest, wist hij nog niet.
STATIEGELD OP PLASTIC Naar Merijns mening wordt de schuld nog té vaak bij de consument weggelegd. “De consument moet minder plastic aanschaffen, de consument moet bewuster nadenken en zo wijzen er nog veel meer vingers naar de consument. Hoewel dat zeker waar is en de burger ook zeker zijn verantwoordelijkheid moet nemen, geloof ik dat voor bedrijven een grotere rol is weggelegd. Mensen zijn nu eenmaal lui”, zo vervolgt Merijn. “We willen bediend worden en kiezen voor gemak en onze portemonnee.” Zo lang goedkope plastic producten beschikbaar zijn en minder kosten dan de duurzame varianten én zo lang gemak nog steeds voor het grijpen ligt, zullen we daar ook voor kiezen. “We moeten beleidsmakers vragen om het probleem aan te pakken, zodat de consument ook niet meer in de verleiding komt om wegwerpplastic te kopen.”
Het bedrijfsleven heeft de kracht om dit te doen, maar door gebrek aan beleidsvoering gebeurt er te weinig en duurt het te lang. “Hoewel er in de samenleving en ook bij de beleidsmakers veel draagvlak is, wordt actie vaak gefrustreerd door bedrijven, omdat dit nu eenmaal geld kost. Gelukkig is er in maart dit jaar een verbod gekomen op wegwerpplastic.” Dit verbod houdt in dat vanaf 2021 wegwerpplastic zoals rietjes, wattenstaafjes en wegwerpborden en -bestek binnen de EU verboden worden. “En de volgende stap is bijvoorbeeld statiegeld op blikjes. We blijven ons inzetten en blijven actie voeren bij bedrijven en politici om dit probleem aan te pakken.”
AANPAKKEN BIJ DE BRON Toen Merijn in 2014 met zijn eerste campagne begon, was er nog niet zo veel te doen om plasticvervuiling. In de jaren die volgden, is er veel veranderd. “Toen kon ik als ik wilde op één middag alle mensen spreken die zich met dit onderwerp bezighielden. Maar inmiddels zijn onze ogen wel geopend en zijn we ons veel bewuster van plasticvervuiling.” Merijn heeft hier met zijn campagnes als de Plastic Soup Surfer aan bijgedragen, maar zijn missie is nog niet ten einde. “Je ziet nu echt veel meer initiatieven. En hoewel dat natuurlijk geweldig is, komen al die goede bedoelingen niet altijd tot een goede uitwerking. Met Plastic Soup Surfer richten we ons nu op politiek- en beleidsniveau om een algehele visie neer te leggen en het probleem bij de bron, dat zijn de bedrijven, aan te pakken.” Tot vorig jaar financierde Merijn de acties met presentaties en lezingen die hij gaf. Maar in het afgelopen jaar is de Plastic Soup Surfer uitgegroeid tot een organisatie. “We zijn druk bezig om dit verder uit te bouwen. Sinds het gelukt is om fondsen aan ons te binden, kunnen we nog meer acties ondernemen!”
HOE GROOT IS HET PROBLEEM EIGENLIJK? Het grote probleem van wegwerpplastic is dat het in ons milieu belandt. Soms zie je die gevolgen in het groot, zoals wanneer er bijvoorbeeld een potvis aanspoelt met kilo’s plastic in zijn maag. Maar de gevolgen gaan nog veelverder. Plastic is niet biologisch afbreekbaar. Het valt uiteen in kleine deeltjes, die in ons ecosysteem belanden. Microplastics noemen we dat. De gevolgen daarvan zijn nog niet precies duidelijk, maar de piepkleine plasticdeeltjes zijn al wel aangetroffen in vis. Jaarlijks… • verdwijnt er 20.000.000 kilo afval in de Noordzee, hiervan is het grootste gedeelte plastic. • belanden er 75.000.000 plastic flesjes in het Nederlandse milieu. • sterven ruim 1 miljoen zeevogels aan de gevolgen van de plastic soep. • sterven ruim 1 miljoen zeezoogdieren aan de gevolgen van de plastic soep. In de laatste 50 jaar is de plasticproductie vertwintigvoudigd. Als we niets doen en op deze manier verdergaan, zal er in 2050 meer plastic dan vis in onze oceanen zijn.
GROENERWONEN
25
OVERSCHOT AAN RECYCLEBAAR PLASTIC Eerder dit jaar luidden Nederlandse recyclingbedrijven de noodklok. De reden? Duizenden kilo’s versnipperd plastic afval wachten op een nieuw leven, vaak tevergeefs. Door de lage olieprijs en de coronacrisis nam de vraag naar plastic af, terwijl het aanbod recyclebaar plastic groot is. Hoewel de coronacrisis het probleem verergert, was eerder al sprake van een dalende afname aan recyclebaar plastic. Door de lage olieprijzen is het voordeliger om nieuw plastic te maken. De bedrijven die plastic recyclen, vragen om een minimum eis voor het hergebruik van afvalplastic. Momenteel wordt volgens de kunststofindustrie nog geen 10% van de plastic producten in Nederland gemaakt met gerecycled plastic. Zo’n eis is alleen mogelijk in Europees verband. Omdat het maken van dergelijke afspraken veel tijd kost, stelt Staatssecretaris Van Veldhoven nu voor om recyclers en fabrikanten met elkaar te verbinden om samen tot een bestemming te komen voor het recyclebare afval. De situatie is complex doordat er verschillende soorten plastic zijn, die niet zomaar gemengd kunnen worden. (bron: NOS)
26
GROENERWONEN
HEEL NEDERLAND DOOR PEDDELEN
25 MEGATON PLASTIC
Onlangs is Merijn begonnen met zijn nieuwste project. “Op 31 augustus is de Wakkere Wegwerpers Tour gestart.” Het is een groot project waarin Merijn scholen wil oproepen om bewuster met afval om te gaan en afval te scheiden. “Frans Timmermans heeft de tour geopend, op een school in Maastricht. In ruim twee weken tijd peddelen we over het Nederlandse water van Maastricht naar Schiermonnikoog, waarbij we de scholen laten zien hoe het moet.” Momenteel worden enkele Nederlandse wetten rondom afval en afval scheiden opnieuw bekeken. “Dit is dan ook het moment om aan die scholen de waarde van duurzaam gedrag en het scheiden van afval te laten zien. Door afval te scheiden in de klas, tonen we aan de kinderen de wegwerpmaatschappij. Met elkaar kunnen we dat aanpakken, door onder andere de bron van het zwerfafval beter in kaart te brengen en bewustzijn te creëren.”
Critici laten zich nog wel eens negatief uit over waarom Nederland zich hiervoor in zou moeten zetten. “We zijn immers maar een klein landje”, luidt het vaak. Volgens Merijn kan ons land juist een hele belangrijke rol spelen in de strijd tegen plasticvervuiling aangezien er in Nederland veel wordt geproduceerd. “We exporteren jaarlijks 25 megaton plastic afval naar andere landen. Daar zouden we een gigantisch verschil in kunnen maken. Er komt ook steeds meer bewustzijn onder de Nederlandse burgers. In de media lees je iedere week wel iets over dit onderwerp en er zijn al veel goede initiatieven. Zo proberen supermarkten minder plastic te gebruiken en wordt het gebruik van herbruikbare boodschappentasjes gestimuleerd.” Merijn tracht al die goede initiatieven en alle organisaties die zich hiervoor inzetten, op één lijn te krijgen. Om zo het gezamenlijke doel na te streven: een wereld met minder plasticvervuiling.
WAT KUN JIJ DOEN TEGEN PLASTICVERVUILING?! - Zorg dat plastic niet in het milieu terechtkomt. Dat betekent uiteraard geen afval op straat gooien. Maar als een prullenbak vol is, probeer het er dan ook niet bij te duwen en wacht tot je een legere prullenbak tegenkomt. - Reduceer je plasticgebruik. Neem een herbruikbare beker mee naar het station, voor je koffie to go. Gebruik een herbruikbaar flesje voor je water en neem je eigen tas mee als je boodschappen doet. Simpele dingen, maar op deze manier kun je signalen afgeven aan het bedrijfsleven. - Download de app van de Plastic Soup Surfer. Via deze app kun je foto’s maken en uploaden van zwerfaval of onnodig plasticgebruik. Door data te verzamelen, wordt het probleem in kaart gebracht en kan er uiteindelijk ook op bedrijven worden afgestapt. - Doe mee aan de wakkere wegwerptour! Je kunt een school aanmelden voor de tour en zo je steentje bijdragen. Kijk voor meer informatie op www.plasticsoupsurfer.org/campaigns/wakkere-wegwerpers
Investeer in de toekomst, verlaag de energielasten TONZON isoleert anders. Wij pakken de hele kruipruimte aan. Stop vocht en warmteverlies op een duurzame en milieuvriendelijke manier. Met TONZON krijg je de warmste vloer en de hoogste energiebesparing.
Beslis nu en profiteer van: • •
de verhoogde overheidssubsidie nu nog een snelle levering en installatie mogelijk
De subsidie is beperkt beschikbaar, wacht dus niet te lang.
Doe-het-zelf Dit is ook het ideale moment voor de doe-het-zelver om de kruipruimte aan te pakken: • tijdelijk geen verzendkosten • lage grondwaterstand vanwege de droogte
Om woningisolatie extra te stimuleren verhoogt de overheid met ingang van 1 juni de subsidie op woningisolatie. Deze verhoging zal in stand blijven tot het einde van dit jaar. Doordat men alleen de mogelijkheid heeft om binnen deze periode te profiteren van de verhoogde subsidie, zal er ongetwijfeld topdrukte ontstaan en daarmee zullen levertijden ook fors oplopen. Controleer of je in aanmerking komt voor de overheidssubsidie.Scan de QR-Code voor meer informatie.
Duurzaam warmer leven
ZO CREËER JE EEN ECO-INTERIEUR Bij een groen en duurzaam huis wordt vaak gedacht aan grote verbouwingen, zoals isoleren of het plaatsen van een warmtepomp. Maar ook voor je interieur kun je kiezen voor duurzame materialen en meubels. Tekst: Janouk Vermaas Foto’s: MOSO, Shutterstock e.a.
J
aarlijks wordt alleen al in de EU ruim 10 miljoen ton meubilair afgedankt. Hoewel meubels met name functioneel zijn, vinden we het ook prettig dat ze er leuk uit zien. Soms raken we nu eenmaal uitgekeken op een bank of kast, dat wil niet zeggen dat je ze weg moet gooien en voor nieuwe moet kiezen. Shop bijvoorbeeld eens bij de kringloop. Wanneer je wel nieuwe meubels koopt, kun je ook aandacht besteden aan het productieproces. Er zijn veel duurzame ondernemers die een schoon en zuinig productieproces erg belangrijk vinden en producten maken met oog voor de wereld om ons heen. We zetten er een paar op een rijtje.
‘Bij de keuze voor een bad, matras of bedtextiel kun je rekening houden met de wereld om je heen.’ 28
GROENERWONEN
OOGJES TOE IN EEN ECOLOGISCH BED
De Rotterdamse woninginrichtingswinkel Van Binnen richt zich al 25 jaar op duurzaamheid. Je vindt er praktisch alles voor een duurzaam interieur, maar de expertise van deze winkel ligt bij ecologische slaapinrichting. Alle producten die Van Binnen verkoopt zijn zo duurzaam mogelijk. Zo wordt er gekeken naar een fairtrade productieproces, is de verf die de winkel verkoopt plantaardig en maak je met gordijnen uit de grote collectie natuurlijke gordijnstoffen je slaapkamer écht af. Slaap is namelijk ontzettend belangrijk. Een goede nachtrust bevordert de gezondheid. Ook met de keuze voor een bed, matras en zelfs bedtextiel kun je rekening houden met de wereld om je heen. Daarnaast zijn de materialen die gebruikt worden ook goed voor je gezondheid, de kans op allergische reacties is kleiner en de stoffen zorgen voor een goede luchtkwaliteit. De adviseurs van Van Binnen helpen je bij de keuze voor een bed dat past bij jouw wensen. Dat start bij de ombouw en stopt niet bij een wollen dekbed of eco-matras van natuurlatex. Je vindt er namelijk zelfs bedtextiel, nachtkleding en fijne ochtendjassen om je na een heerlijke nacht in te hullen. www.vanbinnen.com
HEALTHY HOMES
“Goed moet mooi zijn en mooi moet goed zijn.” Dat is het krachtige motto van Froukje van Veen, eco-interieurstylist. Haar bedrijf Healthy Homes staat voor een ecologisch en gezond interieur, dat niet alleen mooi, maar ook goed is. Bij het ontwerpen van een interieur staan voor Healthy Homes gezondheid en het milieu centraal. Froukje maakt daarom gebruik van materialen, die zoveel mogelijk via schone en zuinige productieprocessen vervaardigd worden. Ze werkt graag samen met lokale producenten die eenzelfde mindset hebben, om zo tot een duurzaam resultaat te komen. Ze kijkt niet alleen naar het milieu, maar ook naar onze gezondheid. Door zoveel mogelijk gebruik te maken van natuurlijke en biologische stoffen creëert ze een omgeving waarin minder kans is op gezondheidsklachten, zoals allergieën. Froukje houdt ook van recyclen of ‘upcyclen’. Hierbij geeft ze een meubelstuk een tweede leven, soms zelfs met een andere functie. Als klant kun je samen met haar kijken naar de mogelijkheden om van die oude bank of buffetkast weer een mooi en functioneel meubel te maken. Tip van Froukje: “Voor je gaat kijken naar verbouwingen, kijk ook eens kritisch naar andere oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan dikkere gordijnen in de winter of binnenluiken om je huis mee te isoleren. Isoleer je huis zoals je zelf doet, met een zomer- en winterjas in de verschillende seizoenen.” www.healthyhomes.nl
SCHIMMELS MET EEN FUNCTIE
Mycelium zijn schimmeldraden, zeg maar paddenstoelenwortels. Wat kun je daar nu mee? Heel veel, luidt het antwoord van Grown.bio. Dit bedrijf maakt ecologische producten van mycelium en reststromen uit de agrarische sector. Dit kan een verpakking zijn, maar ook interieurobjecten zoals lampen, wijnkoelers, bekerhouders of plantenbakjes. Door mycelium samen met bijvoorbeeld zaagsel of kurk in een mal te gieten, groeit er in die mal een product. Het hele proces duurt ongeveer een week. Na een week bak je het product af in de oven en is het sterk genoeg. Uit schimmel en afval ontstaat dan een heel nieuw, functioneel product. Uitgekeken op je product? Geef het dan terug aan de aarde. Door het product weer in stukjes te breken, kun je het gewoon uitstrooien over je composthoop of de border en het product fungeert dan als natuurlijke meststof. www.grown.bio
GROENERWONEN
29
‘In een Tiny House wonen, is een droom die uitkomt’ EEFJE FEHRES HEEFT EEN LIEFDE VOOR TINY HOUSES. HET BEGON MET EEN ZOEKGERAAKTE KOFFER EN MINIMALISEREN IN HUIS EN INMIDDELS IS HET UITGEGROEID TOT EEN WEBSHOP VOOR TINY HOUSES. OOK IS EEFJE LID VAN EEN COMMUNITY WAARMEE ZE SAMEN EEN KENNISCENTRUM GAAT OPZETTEN, GERICHT OP ECOLOGISCH BOUWEN, WONEN EN WECONOMY (NIEUWE ECONOMIE).
H
et begon bij Eefje een paar jaar geleden toen ze op vakantie ging naar Thailand. Ze raakte haar koffer kwijt tijdens een overstap en ze kwam alleen met haar handbagage aan op de eindbestemming. “De eerste paar dagen zat ik zonder mijn spullen. Dat was best gek, maar ik kreeg ook al snel het besef dat ik maar weinig nodig heb om toch gelukkig te zijn. Toen ik mijn koffer kon ophalen, heb ik hem alsnog drie dagen lang dichtgehouden”, vertelt Eefje. Bij thuiskomst bleek de man van Eefje het huis opgeruimd te hebben en veel spullen waren weggegooid. Het minimaliseren was begonnen en het was tijd voor een nieuw begin. Eefje stopte toen met haar baan en wilde graag iets voor zichzelf gaan doen. Kortom, het hoofdstuk Tiny House brak aan.
OP ONDERZOEK UIT “Mijn man gooide een balletje op om een website te beginnen met iets voor Tiny Houses. We konden er zelf in verband met twee thuiswonende kinderen nog niet in wonen. Maar ik kon er wel alvast mee
38
GROENERWONEN
bezig zijn”, zegt Eefje. Ze ging op zoek naar leveranciers en kwam in aanraking met Tiny House Nederland. “Mijn wens om zelf in een Tiny House te wonen was nog niet vervuld, maar had al wel enige invulling gekregen door een webshop te starten. Ik heb me een jaar lang voorbereid en vorig jaar januari is de webshop online gegaan. Als mijn klanten met vragen kwamen, ging ik het direct uitzoeken. Ik heb er veel van geleerd en mijn netwerk wordt steeds groter.”
water, maar voor de huisjes kunnen de bewoners zelf die keuze maken. Ik heb bijvoorbeeld geen waterleiding, maar ben wel aangesloten op het stroomnet omdat de zonnepanelen in de winter niet genoeg stroom leveren. En een aggregaat en accu’s zijn ook niet goed voor het milieu, dus die schaf ik liever niet aan. Het wordt nog wel een toffe uitdaging om in zo’n community te wonen. Dat heb ik nog nooit gedaan, maar het wonen in een Tiny House is voor mij echt een droom die uitkomt!”
KENNISCENTRUM De volgende stap voor Eefje is om toch zelf in een Tiny House te wonen. “De kinderen zijn inmiddels ouder en eentje is al uit huis. We zijn gestart met de bouw van een Tiny House op een recreatieterrein en ik ga daar alvast wonen zodra het klaar is. Er staan nu acht Tiny Houses op het terrein in Geestmerambacht, vlak bij Alkmaar.” De leden van deze community zetten ook een kenniscentrum op waar bezoekers terecht kunnen voor evenementen, bijeenkomsten en workshops rondom ecologisch bouwen, wonen en de nieuwe economie. “Hiervoor willen we sowieso stroom en
Wil je meer informatie of wil je een Tiny House of de benodigdheden aanschaffen? Kijk dan op de website van Eefje: www.tinyhouse-store.nl. Tiny House Store staat tevens als exposant op de International Tiny House Beurs op 24, 25 en 26 september in IJmuiden. www.thicongress.com
SEP 2020
24 - 25 -26HOUSE BOUWEN VAN EEN TINY
SEP 2020
24 -SEPTEMBER 25 -26 24 – 25 – 26
Energie & Water besparen? Van droogtoilet tot zonne-energie Van kookkachel tot waterzuivering
Bespaar nu
Actie!
SEP
2020 INTERNATIONALE
TINY HOUSE BEURS
W
CORij zijn PROONA OF
- Meer dan 20 tiny houses te zienINTERNATIONALE
Locatie: Basecamp IJmuiden • MEER DAN 20 TINY HOUSES Kennemermeer 27 50 bedrijven hun producten 1976 EG IJmuiden •- Ruim RUIM 50presenteren EXPOSANTEN INTERNATIONALE
Bestel op www.ecosave.com
TINY HOUSE - Diverse sprekers over bouwkundige, BEURS TINY HOUSE planologische en juridische zaken BASECAMP IJMUIDEN • WWW.THICONGRESS.COM Openingstijden: 10 - 18 uur
VRO 10% EG KOR BOEK tot 2 TING 0 SE P
BEURS
- Meer dan 20 tiny houses te zien (incl. consumptie) - Entreeprijs v.a. € 12,10
ENERGIESYSTEEM plug & play TINY HOUSE Tiny House pakket 24/1600 (XS) • Solar vermogen Wp 1280 • Omvormervermogen (W - Continu) 1300 • Piek vermogen (W) 3000 • Accubank Victron AGM 240Ah (4x 6V) • BMV 700 4.773,07
3.774,95
Tiny House pakket 24/3000 (XL) • Solar vermogen Wp 1920 • Omvormervermogen (W - Continu) 2400 • Piek vermogen (W) 6000 • Accubank Victron Lithium 200Ah (1x 24V) • Color Control • BMV 700 10.513,09
W
CORij zijn PROONA OF
Uitgebreide parkeergelegenheid OV: lijn 382
- Ruim - Meer dan5020 bedrijven tiny housespresenteren te zien hun producten - Diverse sprekers over bouwkundige, - Ruim 50 bedrijven presenteren hun producten
W
CORij zijn ON
PRO AIJmuiden Locatie: Basecamp OF Kennemermeer 27 1976 EG IJmuiden Locatie: Basecamp IJmuiden Openingstijden: Kennemermeer 27 10 - 18 uur
1976 EG IJmuiden VRO 10% Uitgebreide parkeergelegenheid EG Alle informatie vind je op WWW.THICONGRESS.COM 10 - 18 uur KOR BOOpeningstijden: EK T tot 2 ING OV: lijn 382 1 0% 0 S EP Uitgebreide parkeergelegenheid (incl. consumptie)VROEG
planologische en juridische zaken
- Diverse sprekers over bouwkundige, planologische - Entreeprijsenv.a.juridische € 12,10 zaken - Entreeprijs v.a. € 12,10 (incl. consumptie)
KOR BOEK tot 2 TING 0 SE P
OV: lijn 382
Alle informatie vind je op WWW.THICONGRESS.COM Alle informatie vind je op WWW.THICONGRESS.COM
7.884,95
Lemsteraak 6 • 2411 NC Bodegraven • info@stroomwinkel.nl • NL Tel. 0172 - 820 015
Groener wonen in een Tiny House Kant-en-klare Tiny Houses | Alles voor zelfvoorzienend wonen | Zelf bouwen met eco-materialen | Praktische info over Tiny Houses
Tiny House Store www.tinyhouse-store.nl
‘BEWONERS VAN EEN MONUMENT TREKKEN WAT VAKER EEN TRUI AAN’ Het verduurzamen van een monument kan een hele uitdaging zijn, maar onmogelijk is het zeker niet, is de ervaring van restauratie-architect Pieter van Traa. Hij is niet alleen beroepsmatig betrokken bij dit onderwerp, maar als bewoner van een middeleeuws pand in Zierikzee ook ervaringsdeskundige, én hij geeft als bestuurslid van de vereniging BewoondBewaard advies aan andere eigenaren van monumenten. Tekst: Jacqueline Leenders Foto’s: Shutterstock e.a.
H
et verduurzamen van een monument is altijd maatwerk”, zegt Pieter van Traa en als voorbeeld noemt hij muurisolatie. “Tot aan de jaren 20 van de vorige eeuw werd er alleen maar enkelsteens gemetseld, daarna krijgen we de eerste spouwtjes. Panden uit de jaren 20 of 30 kunnen ook een monument zijn en dan wordt er vaak geroepen: ‘Pomp die spouw maar vol’, maar die spouw zit er niet voor niks. Die zorgt ervoor dat vocht van een regenbui nooit aan de binnenkant van het huis terecht kan komen. Daarom is de spouw geïntroduceerd. Daarvoor deden we dat door aan de binnenkant een betengeling aan te brengen die was bespannen met jute en bijvoorbeeld behang. Dan had je een soort spouwtje achter het behang zitten.”
ROTTENDE BALKKOPPEN Volgens Pieter van Traa wordt in monumenten zonder spouw vaak gekozen voor een achterzetwand aan de binnenzijde van het pand. “Je moet dan wel goed opletten dat er geen condensatie ontstaat, want dan kunnen je balkkoppen gaan rotten. Die balkkoppen liggen in een ongeïsoleerde toestand gedeel-
46
GROENERWONEN
telijk in een warme muur. Als je gaat isoleren aan de binnenkant, dan ligt de balk opeens in een koude muur en loop je het risico dat er vocht bijkomt. Dat begint langzamerhand door te dringen bij onze leden en dat geeft hele leuke discussies want de ene zweert erbij om er niets aan te doen en de ander kiest ervoor om toch een zwak geventileerd spouwtje te maken. Van dat laatste ben ik
zegt Pieter. “Raadpleeg bijvoorbeeld een restauratie-architect en ga niet zomaar zelf klooien. Je kunt het werk wel zelf uitvoeren, maar laat er eerst een expert naar kijken.”
ACHTERZETRAMEN Het isoleren van ramen is in een monument ook een uitdaging. Al decennialang bestaat er speciaal isolatieglas voor monumenten.
‘Ik zie een monument als een boek, daar wordt elke keer een bladzijde in geschreven door de eigenaar die er dan in woont.’ zelf een voorstander. Na de isolatie zie je de balkkoppen niet meer en het is vervelend als je na veertig jaar ontdekt dat je ze allemaal moet vervangen.” Het is belangrijk om bij dergelijke werkzaamheden altijd een deskundige in te schakelen,
Volgens Pieter van Traa is dat weliswaar vrij dun maar ook erg duur. “Die investering haal je er na 25 jaar nog niet uit. Gewoon dubbel glas plaatsen is niet mogelijk, want daarvoor zijn je sponningen te ondiep. In onze projecten plaatsen we vaak achterzetramen. Dat
ZONNEPANELEN Als eigenaar van een monument, kun je niet zomaar zonnepanelen op je dak leggen, maar Pieter van Traa ziet daarin wel een verschuiving en hij verwacht dat er in de toekomst steeds meer mogelijk wordt. “Dat komt omdat de maatregel reversibel is. Maar goed, je kunt zonnepanelen misschien ook op het dak van je garage leggen, of op de grond in de tuin. Met tien of twaalf panelen ben je al aardig zelfvoorzienend. Voor een warmtepomp heb je wel wat meer nodig. Je kunt verduurzamen totdat het gaat knellen met het monument. Dan moet je misschien maar besluiten: de rest koop ik in bij een zonnecollectief, zodat ik op die manier per saldo toch mijn totale energieverbruik heb verduurzaamd.”
VLOERVERWARMING
zijn hele moderne, bijvoorbeeld in op kleur gemoffeld aluminium uitgevoerde ramen, die dezelfde functie kunnen hebben als de originele ramen. Ze kunnen bijvoorbeeld schuiven of draaien en je plaatst ze aan de binnenkant. Zo behoud je het aanzicht en heb je toch het comfort van dubbel of drievoudig glas. Deze investering verdien je in zeven tot tien jaar al terug. De installatie moet wel deskundig gebeuren om condensvorming tussen de ramen te voorkomen.”
ANDERE INSTELLING Door de centrale verwarming in goed geïsoleerde nieuwbouwhuizen zijn we
Pieter van Traa
allemaal een beetje verwend geraakt, vindt Pieter van Traa. “Wie in een monument woont, trekt vaker een trui aan. Beroepsmatig kom ik wel eens in panden waarvan ik denk: ‘Hoe kun je hier nog leven?’ Dat zijn vaak oudere mensen die er al veertig jaar wonen en dan slijt het erin, dan accepteer je dat het een beetje tocht.” “Wat trouwens heel fijn is hoor”, vervolgt hij meteen, “want wij maken onze nieuwbouw tegenwoordig zo dicht als een kaasstolp. Ik woonde voorheen ook een nieuwbouwwoning, maar sinds ik in een monument woon, heb ik nooit meer last gehad van verkoudheden.”
Een lagetemperatuurverwarming zoals een warmtepomp kan haalbaar zijn in sommige monumenten. De restauratie van een stenen vloer kun je bijvoorbeeld combineren met de aanleg van vloerverwarming. “Ligt er een prachtige parketvloer, dan zou je aan warmtewanden kunnen denken. Het is wel de vraag of je daarmee je huis echt behaaglijk krijgt, zeker bij ruimten van vier meter hoog. Je hebt dan ook nog de optie van lagetemperatuurradiatoren. De puristen zullen zeggen: ‘Ik wil geen radiator zien’, maar die puristen moeten dan ook de elektriciteit maar weghalen, want die hadden we ook niet in de zestiende eeuw. Ik zie een monument als een boek, daar wordt elke keer een bladzijde in geschreven door de eigenaar die er dan in woont en die geeft het weer door aan de volgende eigenaar en die heeft er dan bijvoorbeeld elektra aangelegd en geeft het zo door. Dat is een gegeven dat hoort bij een bepaald tijdsbeeld. Misschien gaan de zonnepanelen er over twintig jaar weer af, omdat de techneuten een nieuwe slimmigheid verzonnen hebben. Een monument betekent voor mij niet het op slot zetten van de geschiedenis, die gaat door.”
BEWOONDBEWAARD
De vereniging BewoondBewaard telt zo’n 700 leden en behartigt de belangen van eigenaren-bewoners van monumenten. De leden kunnen hier ook terecht voor informatie en hulp. www.bewoondbewaard.nl Interessante adressen Stichting ERM (certificeringsinstantie op het gebied van monumentenzorg): www.stichtingerm.nl Nationaal Restauratiefonds (kan een energiescan doen): www.restauratiefonds.nl Rijksdienst Cultureel Erfgoed: www.cultureelerfgoed.nl
GROENERWONEN
47
De myenergi product familie zappi De slimme EV-oplader in een klasse apart. zappi is een slim laadstation voor uw elektrische auto met een verschil. Hij werkt niet alleen als een traditionele EV-oplader, zappi kan ook uw EV opladen met 100% GRATIS energie die wordt opgewekt door uw eigen zonne-PV- of windopwekking. En met de ingebouwde aardlekdetectie is zappi één van de veiligste ter wereld.
eddi
eddi is een energie management systeem om te gebruiken met zonnepanelen of windturbines aangesloten op het net. Overschotstroom van uw eigen generatiesysteem wordt gebruikt om water of uw huis te verwarmen zonder dat er energie geëxporteerd wordt aan het net.
harvi harvi is een klein en slim apparaat dat u gebruikt om zappi en eddi eenvoudiger te installeren. U kunt de CT vermogenssensors draadloos aansluiten voor het meten van het net of uw generatie-systeem. En er is geen aparte voeding nodig.
hub & app myenergi BV importeur voor Benelux
www.myenergi.nl
maak uw producten klaar voor de toekomst met firmware updates en de app.
De gezondheid van jouw dier staat bij ons voorop. yarrah
Lekkere diervoeding van de allerbeste en dus biologische kwaliteit, zonder de natuur onnodig te belasten.
WWW.YARRAH.COM
‘ VOLLEDIG ELEKTRISCH RIJDEN HEEFT INDERDAAD DE TOEKOMST‘ De VER (Vereniging Elektrische Rijders) is er voor iedereen met een auto die (deels) op elektriciteit rijdt of daarin geïnteresseerd is. De vereniging biedt informatie, is een interactief platform en lobbyt voor de EV’s in ons land. Koos Burgman, elektrische rijder vanaf het eerste uur, is gepassioneerd over elektrische rijden. Als voorzitter van de vereniging volgt hij alle trends en nieuwtjes op de voet. Hij geeft antwoord op onze vragen. Tekst: Janouk Vermaas Foto’s: Shutterstock e.a.
6 VRAGEN AAN KOOS BURGMAN, VOORZITTER VAN DE ‘VER’
GROENERWONEN
49
DOE MEE & WIN 3x
3x
Met dit telefoonkoord met hoesje van stro en biologisch afbreekbaar plastic van Nice Guy Freddie kom je geen handen meer tekort. De hoes en het verstelbare koord zijn vrij van chemicaliën en giftige stoffen, zoals BPA, lood en ftalaten. Het koord is weerbestendig, droogt snel en heeft het OEKO-TEX keurmerk. Dat is dus duurzaam én praktisch tegelijk, want met dit telefoonkoord ben je je telefoon nooit meer kwijt. Prijs € 33 www.niceguyfreddie.com GROENER WONEN MAG 3X EEN TELEFOONKOORD WEGGEVEN.
Koken zonder afval en voedselverspilling? Gooi groente- en fruitrestjes niet langer weg, maar kweek ze op tot nieuwe planten. Dit kun je gewoon op je aanrecht, de vensterbank of in de tuin doen. Zo geniet je van altijd verse groenten en kruiden in huis, verminder je verspilling en bespaar je tijd en geld. Met dit boek leer je hoe je keukenafval en voedselverspilling op een leuke manier kunt verminderen. Prijs € 21,95 www.knnvuitgeverij.nl GROENER WONEN MAG 3X HET BOEK DE AFVAL VRIJE KEUKENCYCLUS WEGGEVEN.
Telefoonkoord van Nice Guy Freddie (1)
Boek De afvalvrije keukencyclus (3)
1 1
10x
Blossombs Geschenkdoos (2)
3x
Help de vlinders en bijen en breng kleur in jouw buurt! Met de vrolijk gekleurde zaadbommetjes van Blossombs creëer je een ware bloemenzee en voedselparadijs voor bijen en vlinders. Gooi de Blossombs overal waar je maar bloemen wilt; in de tuin, in een bak op het balkon of een braakliggend stukje grond. Het enige wat jij dan nog hoeft te doen, is wachten op de regen (of gebruik een gieter) en na een paar weken genieten jij en de bij van de kleurrijkste bloemen! Blossombs worden gemaakt in Nederland met biologische wildebloemzaden en 100% natuurlijke klei, nutriënten en kleurpigmenten. De zaaitijd is van maart tot en met oktober. Prijs € 12,50 www.Blossombs.nl GROENER WONEN MAG 10 BLOSSOMBS GESCHENK DOZEN MET 9 ZAADBOMMETJES EN JUTEN ZAKJE WEGGEVEN.
Met dit boek breng je je balkon tot leven en vergroot je je woonruimte. De auteur vertelt je alles over biologisch gekweekte buitenplanten, een moestuin en geeft tips voor een bijvriendelijk balkon. Ook lees je hoe je de stijl van je woonkamer kunt doortrekken naar je balkon. Dit past helemaal in de trend van ‘Greening the City’. De tips in dit boek worden afgewisseld met interviews met onder andere een stadsecoloog en een kok. Prijs € 20 www.terralannoo.nl GROENER WONEN MAG 3X HET BOEK BALKON: GROEN, SFEERVOL EN DUURZAAM WEGGEVEN.
Boek Balkon Groen, sfeervol en duurzaam (4)
2
3
4
MEEDOEN? Ga naar www.groenerwonen.com/winnen en vul het formulier in. Dit kan tot 2 december 2020. De winnaars krijgen vanzelf bericht.
64
GROENERWONEN
STROTEC is leverancier van ECOCOCON een biobased, prefab, snelbouwsysteem Nu al klaar voor 2050! STROTEC bouwt 3x klimaatpositief - Zonder CO2 en stikstof uitstoot - Cradle-to-Cradle - Met een gezond en aangenaam binnenklimaat
Oproep Strotec zoekt gemeenten, woningcorporaties & grondeigenaren, die ruimte willen bieden voor de bouw van zeer energiezuinige, installatie-arme, biobased woningen (of scholen, kantoren of instellingen), met zeer lage footprint.
Nieuwsgierig? www.strotec.nl | www.ecococon.eu/nl Informatie? info@strotec.nl | 06-51512442 | 06-28488963
Duurzaam bouwen? Kies voor houtskeletbouw en stro-isolatie tie de isola
Goe
www.prefabstrobouw.nl info@prefabstrobouw.nl
Natuurli
jke mate ria
len
Gezond aat binnenklim
DRIE DUURZAME WONINGEN Ecologisch bouwen met natuurlijke materialen wordt steeds populairder. Het is niet alleen goed voor het milieu, het zorgt ook voor een gezond binnenklimaat. Op zoek naar inspiratie? We hebben drie duurzame woningen voor je op een rijtje gezet. Tekst: Danique Pals Foto’s: BASE Photography, ECO+BOUW, Shutterstock, bewoners
66
GROENERWONEN
GROENERWONEN
67
‘Een houten huis is heel veilig en comfortabel om in te wonen’ PATRICK SCHREVEN VAN ECO+BOUW KREEG DE OPDRACHT OM EEN BED & BREAKFAST IN LELYSTAD TE BOUWEN VAN NATUURLIJKE MATERIALEN. DE KEUZE VIEL OP HOUTBOUW. EEN HOUTEN HUIS IS NIET ALLEEN KARAKTERISTIEK, HET ZORGT OOK VOOR EEN GEZOND BINNENKLIMAAT.
A
lles van hout, dat was het plan. Tijdens de bouw bleek alleen dat de bodem uitgevoerd moest worden in beton. Verder is alles met houtskeletbouw en met houtvezelisolatie uitgevoerd. Voor Patrick was dit een mooi project, zeker als je het vergelijkt met traditionele bouw.
GEZOND LEVEN “Het voordeel van natuurlijke materialen is dat de akoestiek anders is, maar ook het comfort en de energiezuinigheid. Deze woning kan nooit té vochtig worden, omdat de constructie dampopen is. De luchtvochtigheid is dus constanter. Mensen met allergieën, astma of COPD hebben veel minder last van hun ziekte in een huis van hout, mits goed gebouwd”, vertelt Patrick. Volgens hem kan een traditioneel huis minder goed tegen vocht, waardoor je een bepaalde folie aan moet brengen. “In feite woon je dan in een soort plastic zak, terwijl je met houtbouw in een soort ademende jas woont.” Ook het isolatiemateriaal dat ze voor deze woning hebben gebruikt, draagt bij aan het wooncomfort. “Als het buiten 30 graden is, willen mensen een koel huis
72
GROENERWONEN
hebben. En dan zijn natuurlijke materialen, zoals houtvezels, een goede keuze.”
HOUT KAPPEN De vragen die het vaakst aan Patrick en zijn collega’s worden gesteld, gaan over brand en het kappen van hout. “Een houten huis is heel veilig om in te wonen. Als het hout zou branden, dan zie je dat de buitenste laag het vuur dooft. De constructie blijft langer intact dan bij een betonnen of stalen huis. Staal smelt en wordt zacht, dat heb je bij hout niet”, vertelt Patrick. Het hout dat gebruikt wordt, moet natuurlijk wel eerst g ekapt worden. Dat stuit veel mensen tegen de borst, maar Patrick legt het graag aan zijn klanten uit. “Van het hout dat wereldwijd gekapt wordt, wordt er nog geen 2 procent gebruikt om huizen van te bouwen. Het grootste deel wordt gebruikt voor de voedselindustrie. Maar dat weet men vaak niet. Gelukkig dijen de bossen in Europa juist uit.” Al het hout dat ECO+BOUW gebruikt, komt uit Europa. Patrick: “De voorkeur gaat natuurlijk uit naar hout uit Nederland, maar dat is niet altijd voorradig. Dan halen we het uit Europa, natuurlijk is het dan ook gecertificeerd en heeft het een keurmerk.”
CIRCULAIR MATERIAAL Een ander vooroordeel dat Patrick vaak hoort gaat over de houdbaarheid van zo’n houten huis. “Mensen zijn vaak bang dat een houten woning niet lang meegaat, maar er zijn voorbeelden van houten tempels en kerkjes die er al 500 jaar staan! Mits goed geplaatst, gaat het waarschijnlijk langer mee dan men denkt”, legt Patrick uit. “Het zal nog eerder afgebroken worden omdat men het niet meer mooi vindt. Gelukkig kun je het hout dan ook weer hergebruiken. Hout is bovendien schoon, er zitten geen chemicaliën in. Dat is fijn voor de bewoners, maar ook onze timmermannen vinden het een heel leuk materiaal om mee te werken!”
ECO+BOUW streeft er al zeven jaar lang naar zo groen mogelijk te bouwen op een moderne manier. Kijk op www.ecoplus-bouw.nl
ECHT DUURZAAM, COMFORTABEL EN GEZOND WONEN? HET KAN! ECO+BOUW bouwt met natuurlijke, biobased materialen en streeft naar een honderd procent circulair bouwproces. Om uw droomhuis te realiseren worden de meest groene en toch betaalbare oplossingen toegepast. Duurzaam bouwen en wonen kent vele voordelen: • M eer mogelijkheden met natuurlijke materialen voor een origineel, modern en stijlvol ontwerp • Een gezond, ademend en niet te vochtig binnenklimaat, behaaglijk warm in de winter en koel in de zomer • Het goede gevoel van wonen in de natuur • Flinke energiebesparing • Minimale milieu-impact
www.ecoplusbouw.nl ECO+BOUW – de pioniers van het groene bouwen
Biobeest biedt hoogwaardige, natuurlijke bouwmaterialen én de kennis om deze toe te passen. Door info op de website, het geven van workshops en persoonlijk bouwadvies. • Leer isoleren met natuurlijke materialen zoals houtvezel, hennep(beton), wol, gerecycled katoen of kurk.
.
• Ontdek hoe dampopen folies voor een aangenaam binnenklimaat zorgen.
• Of kijk rond tussen onze sfeervolle natuurverven zonder schadelijke toevoegen en de verschillende soorten leem-, gips- en kalkstuc.
workshops jk & persoonli s bouwadvie
Biobeest
|
UW ECO BOUWMARKT
Ontdek de wereld van duurzaam en gezond bouwen
| www.biobeest.shop
√ √ √ √
Hoge isolatiewaarde Gemakkelijk te verwerken Duurzaam & recyclebaar Geen gezondheidsrisico’s
ENERGIE BESPARENMeer & WONEN weten?GEZOND Neem contact op: pxanederland.nl of bel 030 666 6963 STIJLVOL ISOLEREND Ook uwÉN dak groen! BUITENSTUCWERK
GROENER WONEN MET 100% NATUURVERF
Meer comfort Minder energie www.dibotherm.nl
www.ekogras.com
www.natuurverfwebshop.nl
SpeedComfort
De slimme radiatorventilator
Eenvoudigenergie energiebesparen besparen Eenvoudig metmeerlaagse meerlaagsereflecterende reflecterende met isolatie! isolatie!
NIEUWSBRIEF
Meer comfort – minder energie tot 30% besparing mogelijk
√ Dun&isolatiewaarde &lichtgewicht lichtgewicht √ √Hoge Dun √ comfort in zomertoekomstbestendig & winter Meer over wonen Hoge isolatiewaarde √ √Meer Hoge isolatiewaarde √ & lichtgewicht Gemakkelijk verwerken √ √Dun Gemakkelijk teteverwerken Speciale aanbiedingen √ verwerken Duurzaam&te &recyclebaar recyclebaar √ √Gemakkelijk Duurzaam Primeurs & tips √ & recyclebaar Geengezondheidsrisico’s gezondheidsrisico’s √ √Duurzaam Geen
Schrijf je nu in op www.groenerwonen.nl
Meerweten? weten? Neemcontact contact pxanederland.nl ofbelbel030 030666 666 6963 Meer infoWonen, www.pxanederland.nl belofduurzaam +31 30 666 69 63 Meer Neem op:op:pxanederland.nl 6963 Groener de beste ideeënof voor wonen
Winnaar Greenchoic e Energieprijs 2019
Bestel nu op www.speedcomfort.nl
Eenvoudig met de buren duurzame stappen zetten
Gezonder & begeleiding goedkoper Onder vakkundige voordelig isoleren, een groendak maken, een deelauto rijden… G oe d vo or he t wonen met meer Comfort m il ie u e n u w ee! Zie: www.duurzaammetdeburen.nl
mo n nis nu mogelijk met de hulp van Ansveco! Dat p o rte
DUURZAAM MET DE BUREN
Uitvoering 43
GROENERWONEN
Energie besparen
Doe het zelf met profesionele hulp
Garantie
ADVIES
Uw wensen centraal
Eigen keuze
oplossingsgericht
Isolatie Ventilatie Gezonder, goedkoper en comfortabeler wonen Renovatie Vochtoplossingen www.ansveco.nl Duurzaamheid en advies
Ansveco
COLUMN FILMMAKER GWEN JANSEN
Sinds kort durf ik het gewoon hardop te zeggen... Ik ben een regel rechte klimaatprutser. Ik weet echt wel dat onze planeet ernstig naar de knoppen gaat door ons eigen gedrag. En als moeder van twee prachtdochters wil ik hier absoluut wel wat aan doen. Maar ik betrap mezelf erop toch te vaak niks te doen. Gelukkig ben ik sinds kort een fors minder grote klimaatprutser dan voorheen…
De Energiefuik Moe. Doodop. Kapot. Afgemat. Afgepeigerd. Afgedraaid. Afgeleefd. Afgesloofd. Gesloopt. Kapot. Uitgeput. Afgetobt. Kortom, tot op het bot vermoeid. Teleurgesteld. Ontgoocheld. Gedesillusioneerd. Gefrustreerd. Radeloos, wanhopig, absoluut ten einde raad. En beschaamd. Vreselijk beschaamd. Dat is de blik en houding die ik heel vaak tegenkom bij de mensen die zich bij mij aanmelden voor een energiebesparende green make-over van hun huis. Ik zie het direct in de filmpjes die ze zelf thuis maken om zich aan te melden. Oorverdovend luid klinkt hun roep om hulp van het Green Make Over team. Deze mensen staan op het punt hun kop in het zand te steken als het gaat om de klimaatproblematiek. Maar zelfs dat gaat niet, want elke dag worden ze thuis indirect met de gevolgen ervan geconfronteerd. Steenkoude voeten, schimmel in de badkamer, bloedhete slaapkamers in de zomer, de wind in de nek als je op de bank zit, lang warm douchen als enige plek in huis om het warm te hebben in de winter en het huis ruikt muf. Erg muf. De ene groep aanmelders is in deze situatie beland omdat ze een energierekening hebben die überhaupt te hoog is voor hun inkomen. Pure energie-armoede. Ze moeten kiezen tussen het kopen van eten of het betalen van de rekening. Vele van deze mensen hebben ooit relatief goedkoop hun (huur)huis kunnen kopen. Ze waren zich hierbij onvoldoende bewust van de thermische gebreken van het huis en het achterstallig onderhoud. Hierdoor is de impact op de energie rekening nu enorm. Deze mensen zijn terechtgekomen in een financiële energiefuik waaruit het zeer lastig ontsnappen is. Zeker in deze tijd met alle toestanden rondom corona. En ik zie het in meerdere sociale lagen van de samenleving. Een groter huis betekent nou eenmaal vaak ook hogere lasten.
los, lieten offertes maken, spaarden geld maar uiteindelijk zien ze nu door de bomen het bos niet meer. Hierdoor dreigt apathie vanwege regelrechte keuzestress. Zoveel tegenstrijdige berichten, verschillende aanbiedingen van energiecorporaties, leveranciers van zonnepanelen, warmtepompen, energiemaatschappijen en dan nog al die slimme campagnes die schreeuwen om aandacht. Wat is nou wijsheid? Wat is het beste integrale plan voor mij om thuis uit te (laten) voeren? Welke leveranciers bedonderen mij niet? Ze lijken elkaar allemaal tegen te spreken. En, ook nog zoiets, waar haal ik überhaupt op dit moment de juiste vakmensen vandaan? Iedereen zit bomvol. Beide groepen zijn onbewust in een val gelopen, kortom een regelrechte energiefuik. Als je er eenmaal in zit, kom je er echt niet makkelijk meer uit. Slopend voor zowel je eigen energie als je portemonnee, want de energierekening tikt door. Al deze mensen wil ik het liefste helpen maar ook ik moet oppassen voor de energiefuik. De lijst van hulpvragen neemt per dag toe. Ik kan ze niet allemaal helpen. Soms word ik er verdrietig van en verlies ook ik mijn energie. Deze mensen moeten proactief, eenduidig, betrouwbaar en onafhankelijk geholpen worden. Niet alleen op onderdelen, maar via een totaalplaatje. Niet alleen met woorden maar met daden. Eerste hulp bij energiebesparing thuis is nog harder nodig dan we misschien met elkaar denken… Het tv-programma Green Make Over is elke zondag vanaf 18 oktober rond 16 uur te zien op SBS6. Uitzending gemist? Kijk dan op www.greenmakeover.nl
De andere groep aanmelders heeft voldoende financiële middelen en was ooit enorm gemotiveerd om thuis duurzamer te gaan leven. Ze planden verbouwingen die dan ook zo duurzaam mogelijk moesten plaatsvinden, ze besloten helemaal van het gas af te willen en/of een compleet energieneutraal huis te willen maken. Deze mensen lieten zich goed informeren, ze bezochten beurzen, googleden er flink op
GROENERWONEN
83