VOORWOORD
Door de stijgende gasprijzen en de wens van de overheid om aardgasvrij te gaan wonen, zijn we met z’n allen op zoek naar manieren om energie én geld te besparen. Je woning isoleren en aardgasvrije verwarmingsmethoden, zoals een warmtepomp of infraroodpanelen, gaan gebruiken, zijn goede stappen. Ze vergen echter wel een grote investering en zijn niet in iedere woning haalbaar. Om je op weg te helpen, heeft de redactie van Groener Wonen de beste tips om energie te besparen voor je verzameld. Met enkele eenvoudige aanpassingen kun jij al een groot verschil maken in jouw woning. Neem ook eens een kijkje op onze website www.groenerwonen.com voor nog meer inspiratie en tips om duurzamer te wonen én leven zonder in te leveren op comfort.
Veel leesplezier, Jacqueline LeendersSIMPELE STAPPEN OM ENERGIE TE BESPAREN
Energie besparen gaat natuurlijk erg snel met grote aanpassingen in je woning, zoals isolatie of een warmtepomp, maar ook met kleine stappen kan je een enorm verschil maken.
1. WAS MINDER VAAK
Door je wasmachine minder vaak te gebruiken én op lagere temperaturen te wassen, kun je al snel energie besparen. Zorg er daarnaast voor dat je je wasmachine pas aanzet bij een volle lading. Zo benut je je wasmachine optimaal.
2. GEBRUIK DE ECO-STAND
De eco-stand zit niet voor niks op apparaten. Soms duurt het programma wat langer op de eco-stand, maar je kan wel snel energie besparen. De eco-stand gebruikt zo’n 30 procent minder energie dan de normale stand. Kijk dus even of jouw vaatwasser, wasmachine, televisie, computer en airco beschikken over een ecostand. nt.
3. GA ZUINIG OM MET WARM WATER
Wist je dat bijna 20 procent van je gasverbruik opgaat aan warm water voor de badkamer en keuken? Daar kun je dus snel energie besparen. Laat je kraan niet langer lopen dan nodig is en probeer korter te douchen. Spoel je vaak jouw vaat nog
even af voordat het in de vaatwasser gaat? Dat is niet nodig. De grote etensresten verwijder je met een papiertje en dan kan je afwas gewoon in de vaatwasser zonder voor te spoelen.
4. VERVANG JE LAMPEN
Verlichting is goed voor zo’n 15 procent van ons energieverbruik en vooral onmisbaar in onze huizen. Licht is niet alleen functioneel, maar ook sfeerbepalend en van invloed op onze gezondheid. Mocht je nog gloeilampen of halogeenlampen
hebben, vervang deze dan door ledlampen. Een ledlamp verbruikt tot wel 75 procent minder energie dan een halogeenlamp. Dit kan een flinke besparing opleveren. Je kunt tot wel € 12 per lamp, per jaar besparen wanneer je je conventionele verlichting vervangt door ledlampen. Zou je alle lichtpunten in je huis vervangen, dan kan dit oplopen tot € 480 per jaar. Een flinke besparing op de energierekening dus, waar je vrij weinig voor hoeft te doen.
Nog een extra tip om snel energie te besparen: Vervang je oude koelkast, wasmachine of droger voor een energiezuinigere variant.
5. DOE HET LICHT UIT
Naast het vervangen van conventionele lampen door ledlampen, kun je ook op verlichting besparen door een aantal slimme aanpassingen te doen. Je bespaart energie door je lampen op tijd uit te zetten en niet onnodig lang te laten branden. Vergeet je vaak de lamp uit te doen? Maak dan gebruik van bewegingssensoren of gebruik een slimme lamp die je op tijd laat aan- en uitschakelen.
6. STAP OVER OP ELEKTRISCH KOKEN
De meest zuinige manier van koken is met een inductiekookplaat. In vergelijking met gas is er volgens Milieu Centraal nu nog weinig verschil qua CO₂-uitstoot, maar als de stroom duurzamer wordt, wint inductie wel van het gas. Een inductieplaat verbruikt 175 kWh per jaar, een keramische kookplaat zo’n 225 kWh per jaar en een gewone elektrische kookplaat van gietijzer verbruikt 260 kWh per jaar. De inductieplaat verbruikt dus
het minst en bovendien is het makkelijk schoon te maken en een stuk veiliger omdat je geen vlammen en geen verbrandingsgassen hebt. Let er wel op dat je de juiste pannen hebt, want inductie werkt met magneten. Bij pannen zonder magnetiseerbare bodem werkt verwarmen met inductiestroom niet. Weet je niet of jouw pannen geschikt zijn? Houd er een magneetje bij, als het blijft plakken dan is de bodem magnetiseerbaar.
7. BESPAREN MET DE OVEN
Een oven is onmisbaar in de keuken. Je kunt kiezen voor een gasoven of een elektrische oven. Ze gebruiken ongeveer evenveel energie. Een gasoven is minder zuinig, maar bij een elektrische oven gaat veel energie verloren. Dit zou wel verschil uitmaken wanneer je gebruik maakt van groene stroom en wil je in jouw huis van het gas af dan is een elektrische oven sowieso een logische keuze. Milieu Centraal raadt aan voor een heteluchtoven te gaan als je voor een
elektrische oven gaat. Een heteluchtoven is namelijk 15 procent zuiniger en werkt sneller. En is jouw huishouden klein? Dan is het niet nodig om een grote oven aan te schaffen want een grote oven verbruikt zo’n 20 procent meer energie dan een middelgrote oven. Kijk dus wat bij jouw gezin en huis past en kies de duurzaamste optie.
8. MEER INZICHT IN JE VERBRUIK
Weet jij welke apparaten in huis de meeste stroom verbruiken? Veel energieleveranciers hebben een eigen app, waarmee jij en je gezin eenvoudig kunnen zien wat je kosten per maand zijn en wat je actuele verbruik is. Zo kun je ook sluipverbruik opsporen en voorkomen.
Extra tip: Laat de deur van de oven in het najaar en in de winter nog even open staan wanneer je gerecht klaar is. De warmte uit de oven kan zo ook je woning wat extra mee verwarmen.
ZUINIGER VERWARMEN ZONDER ISOLATIE
Het najaar is in aantocht en dat betekent dat de verwarming weer een graadje hoger staat. Het liefst zitten we er allemaal warmpjes bij, maar dan wel zonder een al te hoge energierekening. Mariken Stolk is energie-expert bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal en zij geeft tips om zuiniger te stoken in een huis dat minder tot niet geïsoleerd is.
Tekst: Danique Pals Foto’s: ShutterstockDé stap naar een duurzamer huis is natuurlijk isoleren. Je bespaart er uiteindelijk energie en geld mee, maar het is niet voor iedereen mogelijk om zo’n investering te doen. Wat wel iedereen kan doen, is alle deuren in huis goed sluiten om minder warmte te verliezen. “Dat is eigenlijk de allergrootste klapper als je wilt besparen, want door je deuren gesloten te houden en alleen de ruimtes te verwarmen waar je ook echt bent, kun je al zo’n € 250 per jaar besparen. Zónder in te leveren op wooncomfort”, zegt Mariken. Een andere maatregel is de thermostaat op 15 graden zetten als je van huis bent of gaat slapen. “Het levert misschien niet zo’n grote besparing op als met het sluiten van deuren, maar het scheelt toch al snel € 100 per jaar. De meeste huizen hebben een klokthermostaat waarmee je de thermostaat nog makkelijker kunt bedienen. En door de verwarming een
uur voordat je weggaat of gaat slapen al op 15 graden te zetten, bespaar je nog meer.”
Het kost overigens minder energie om de hele nacht het huis op 15 graden te houden dan om ’s ochtends het huis weer opnieuw op te laten warmen. Heb je echter vloerverwarming? Zet je thermostaat dan op 17 of 18 graden, anders duurt het opwarmen ’s ochtends te lang. Volgens Milieu Centraal is het niet aan te raden om ’s nachts de verwarming in de woonkamer helemaal uit te zetten als je huis niet goed geïsoleerd is. Je bespaart wellicht op energie en kosten, maar je huis kan wel vochtig worden en dat kan voor schimmelvorming zorgen. Er is minder kans op vochtproblemen wanneer het buiten vriest, maar ook dan kun je de verwarming beter niet helemaal uitdraaien, want hierdoor kunnen je leidingen bevriezen.
ÉÉN GRAAD VERSCHIL
Sinds corona is thuiswerken gebruikelijker geworden en dat betekent dat we ook overdag meer thuis zijn. Natuurlijk zet je je verwarming dan liever niet op slechts 15 graden en dat hoeft volgens Mariken ook niet. Wat je wel kunt doen is je thermostaat één graad lager zetten dan je normaal zou doen. “Heb je de thermostaat normaal bijvoorbeeld op 20 graden staan, zet hem dan eens op 19 graden. Het klinkt misschien niet alsof dit een groot verschil kan maken, maar toch bespaar je ook hier € 100 per jaar mee en dat is mooi meegenomen. Die ene graad kan dus echt het verschil maken.” Zeker wanneer je in het huishouden bezig bent, heb je niet zo’n last van dat kleine temperatuurverschil. Zit je de hele dag stil omdat je achter de computer werkt, dan kan het volgens Mariken zo zijn dat je wellicht inlevert op comfort. Je hoeft niet in het hele huis de verwarming lager te zetten. Zet vooral de verwarming aan in de ruimtes waar je verblijft. De slaapkamer hoef je overdag niet te verwarmen en ook ’s nachts is het beter om daar niet een al te warme ruimte van te maken.
INFRAROODPANELEN
Plaatselijk verwarmen is dus een absolute must in huis. Om zuinig en elektrisch bij te verwarmen kun je kiezen voor infraroodpanelen. Deze panelen worden aan de muur of het plafond bevestigd en geven stralingswarmte af. Deze warmte is erg plaatselijk en het zorgt voor een aangenaam gevoel ondanks dat de
luchttemperatuur om je heen lager is. “Veel mensen werken nu bijvoorbeeld op zolder of in een aparte werkkamer. Het is dan zonde om heel je huis te moeten verwarmen, terwijl je je hoofdzakelijk in de werkruimte bevindt”, zegt Mariken. Infraroodpanelen zijn niet geschikt als hoofdverwarming, maar wel als bijverwarming in zo’n werkkamer. Dit is natuurlijk in tegenstelling tot de vorige tips wel even een investering, maar het is zuinig en comfortabel. Je moet er wel rekening mee houden dat je binnen een straal van 3 meter moet blijven om de warmte te voelen. Maar voor thuiswerkers die aan een bureau werken, zijn er zelfs kleine infraroodpanelen die je onder je bureau kunt plaatsen. Zo blijven je voeten en benen warm!”
ZO GA JE EFFICIËNT OM MET WARMTE IN HUIS
Wat kun je nog meer doen om je woning zo efficiënt mogelijk te verwarmen?
TIP 1: DICHT NADEN EN KIEREN Voel je dat het tocht onder de deur? Met een tochtstrip of een simpele handdoek heb je dit zo opgelost. Let er wel op dat je voldoende ventileert in de ruimte waar je aanwezig bent om het binnenklimaat optimaal te houden.
TIP 2: RADIATORFOLIE OF -VENTILATOR
Wordt je woning verwarmd met een radiator? Gebruik dan speciale folie achter je radiator of gebruik een radiatorventilator om de warme lucht efficiënter en sneller te verspreiden. Een radiator geeft namelijk ook warmte af aan de achterkant en je hebt er natuurlijk weinig aan om je muren te verwarmen.
TIP 3: GEBRUIK EEN SLIMME THERMOSTAAT
Een slimme thermostaat helpt je om energiezuinig te verwarmen. Vergeet je regelmatig om de verwarming
uit te zetten als je weggaat? Of denk je er niet altijd aan om de verwarming alvast omlaag te zetten voordat je gaat slapen? Met een slimme thermostaat kun je dit van een afstand regelen. Ook kan je bij de meeste slimme thermostaten een schema instellen waarbij je aangeeft wanneer je wilt dat de temperatuur in je woning omhoog of omlaag gaat. Er zijn zelfs thermostaten die je verwarmgedrag aanleren en zelf de temperatuur op jouw voorkeurstijden omlaag en omhoog zetten.
TIP 4: HET ZONNETJE IN HUIS
Alleen de zon schijnt voor niets. Een zonnestraal kan er ook in de herfst of winter voor zorgen dat het in huis opwarmt. Sluit de gordijnen dus pas zodra het zonnetje weg is. Door de gordijnen te sluiten, voorkom je dat er kou via de ramen (zelfs als ze dicht zijn en van dubbelglas) naar binnen komt.
WARM GEVOEL ZONDER ENERGIE TE GEBRUIKEN
Een warm gevoel krijgen zonder energie te gebruiken; dat klinkt als een onmogelijke taak. Zeker voor een koukleum. Toch zijn er dingen die je kunt doen om het comfortabel warm te krijgen zónder enige vorm van energie te gebruiken.
TIP 1:
EEN OUTFIT MET MEERDERE LAGEN
Meerdere lagen kleding dragen, helpt je om de warmte beter vast te houden. Draag ook liever kleding van wol dan van luchtige stoffen als katoen. Krijg je letterlijk de kriebels van wol? Door een shirt onder je trui te dragen, schuurt de wol minder tegen je lijf. Kruip ’s avonds ook lekker op de bank met een dekentje. Tegenwoordig kun je genoeg dekens vinden van duurzame materialen.
TIP 2:
EET JEZELF WARM
Met de seizoenen mee eten is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je lichaam. Je lichaam heeft energie nodig om zichzelf op temperatuur te houden. Wanneer je met de seizoenen mee gaat eten, krijg je in de koudere maanden vanzelf voedsel binnen dat je opwarmt. Groenten als boerenkool, pastinaak, pompoen en
zoete aardappelen zijn hier perfect voor. Ook kruiden als kurkuma, peper en kaneel kunnen je van binnenuit verwarmen. Neem ook wat vaker een kopje koffie of thee. Laat alcohol liever staan. Je bloedvaten worden wijder door alcohol, waardoor je een warm gevoel krijgt. Maar je verliest er ook warmte door. Toch maar liever een mok warme thee dan een glas wijn.
TIP 3: VERBETER JE BLOEDCIRCULATIE
Door een slechtere bloedcirculatie krijg je niet alleen koude voeten, maar kan je het over je hele lichaam kouder krijgen. Ben jij ook een echte koukleum? Dan kan je bloedcirculatie wellicht wat hulp gebruiken. Bewegen laat je bloed beter doorstromen. Maak een stevige wandeling of volg een (online) fitnessles. Nog een voordeel van meer bewegen is, dat je beter slaapt, mits je niet vlak voor het slapengaan een stevige oefening
doet. Door slaapgebrek is je bloedcirculatie een stuk trager, waardoor je het sneller koud krijgt. Wil je jouw bloedcirculatie extra stimuleren? Ga dan koud douchen en train je lichaam om te gaan met kou en warmte. Een andere manier is om je voeten te masseren.
TIP 4: WARME VOETEN
Koude voeten ontstaan door een verminderde bloedcirculatie. Wanneer het kouder wordt, trekken de bloedvaten in je huid samen om het warmteverlies te beperken. Natuurlijk is het slim om op een koude dag dikke sokken aan te doen, maar ook een vloerkleed of tapijt op de grond kan helpen. Een kleed of tapijt zorgt ervoor dat er minder warmte via de vloer verloren gaat, bovendien voelt het warmer (en zachter) aan voor je voeten.
TIPS OM ENERGIE TE BESPAREN MET DE CV-INSTALLATIE
Tekst: Danique Pals i.s.m. Feenstra Foto’s: Feenstra en ShutterstockWist je dat je ook energie (en dus geld) kunt besparen met je cv-ketel? De kosten zijn zeker niet alleen afhankelijk van het weer, je kunt zelf ook invloed uitoefenen op je gasverbruik en de energierekening. Feenstra geeft je zes zuinige en toegankelijke tips omtrent de cv-ketel.
VUL DE CV-KETEL OP TIJD BIJ
Voor een zorgeloze werking van de cv-ketel moet de ketel altijd goed op druk staan. Het is daarom van belang om je cv-ketel op tijd bij te vullen. Er zit een drukmetertje op de ketel. De druk moet tussen de 1,5 en 2 bar zijn. Is het te laag? Vul het systeem en ontlucht daarna de verwarming. Een te lage druk kan namelijk voor een storing zorgen. Check na het vullen of de druk klopt, eventueel kun je opnieuw bijvullen. Is dit goed? Koppel dan de slang af.
OP DE ECOSTAND
Meestal staat de cv-ketel op een comfortstand, waarmee de ketel continu een voorraad water warm houdt. Hierdoor heb je direct warm water als je de kraan opendraait. Maar de meeste mensen weten niet dat veel cv-ketels ook een eco/comfort-knop hebben. Met een druk op de knop wordt het water pas verwarmd zodra je de kraan opendraait. Het duurt iets langer eer je warm water hebt, maar het kan een hoop gas besparen. Zeker als je het warm water maar een paar keer per dag gebruikt.
LAGERE AANVOERTEMPERATUUR
Op een cv-ketel kun je zelf de watertemperatuur instellen (zie de handleiding). De cv-ketel regelt met de ketelthermostaat de temperatuur van het water dat naar de verwarming gaat. Bij moderne ketels is de maximale aanvoertemperatuur 80 graden, bij oudere zelfs 90 graden. De ketel verbruikt veel gas om deze
temperaturen te bereiken. In een huis met na-isolatie kun je de temperatuur naar 70 tot misschien zelfs 60 graden verlagen, mits je normale radiatoren hebt. In een zeer goed geïsoleerd huis kun je zelfs naar 55 graden.
AZIJN IN DE CONDENSAFVOER
Bij een verstopping gaat het vaak om de gecombineerde condensafvoer, dat is de dikste buis onder de cv-ketel waar twee pijpjes uit komen. Deze condensafvoer is vaak gecombineerd met de inlaatcombinatie. De afvoer kan verstoppen doordat kalkrijk water van de inlaatcombinatie in de afvoer komt. Heb je een oude cv-ketel? Gooi dan een scheutje azijn in de condensafvoer om de verstopping voor te zijn. Let er wel op dat je dit in het juiste pijpje gooit. Maar, als een monteur zijn werk goed doet, is dit eigenlijk niet nodig.
THERMOSTAAT IETSJE OMLAAG
Het najaar trakteert ons vaak nog op een heerlijke nazomer met mooie dagen, waarbij we de ramen wijd openzetten. Verse lucht in huis is altijd goed, maar het koelt nu wel sneller af dan in de zomer. Wanneer je de thermostaat hebt ingesteld op 20 graden, springt de cv-ketel snel aan. Zet daarom je thermostaat iets lager als je de tuindeuren en de ramen open wilt houden. Door de verwarming het hele jaar één graad lager te zetten, bespaar je al 7 procent op je gasverbruik.
GROTERE RADIATOREN
Wil je de radiatoren vervangen omdat ze daar gewoon aan toe zijn of omdat je een nieuwe stijl in huis wilt? Bedenk dan dat grotere radiatoren, mits je ze toepast in het hele huis, beter zijn voor de energierekening. Ze kunnen je woning namelijk verwarmen op een lagere temperatuur. Qua comfort lever je niets in, maar doordat de ketel op een lagere temperatuur kan werken, neemt het rendement toe.
Benieuwd hoe je nog meer energie kan besparen en duurzamer kan leven? Ga naar www.groenerwonen.com