Nr. 07
â‚Ź 4,25
Juli 2019
Hoeveel slaap hebben Portret van de zwavelborsttoekan katten echt nodig?
Veiligheid
Bescherm je dier tegen alledaagse gevaren
k Gaffelboon: h www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl www.hartvoordieren.nl & netpytsende s 10 verra in het re c o rd s r i j k d i e re n
Tips
De hond gezond mee op reis
Bescherming
Een zandbad voor knagers
Test
Welk huisdier past bij mij?
Reportage
Op bezoek bij een alpacaboerderij
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 3 2
Verzorging
01907
Hightech: reekalfjes redden met drone
Inhoud 7/2019 14
Giftige voedingsmiddelen, kiepramen, haardvuur: hierbij loopt je dier elke dag gevaar
06 Foto’s van de maand
34 Raadgever Hond
12 Dierennieuws
38 Raadgever Kat
Afduiken
Nieuwtjes uit het dierenrijk
14 Pas op, gevaar!
Hoe je jouw dieren beschermt tegen alledaagse gevaren
20 Beleef de natuur
Vinken broeden nu voor de tweede keer dit jaar
66 Redding voor reekalfjes
De modernste technieken kunnen de kleintjes behoeden voor een gruwelijke dood
74
HUISDIEREN Dolfijnen, robben en zeldzame watervogels vind je in de EgeĂŻsche Zee
4 H A RT VO O R D I E R E N
32 Welk dier past bij mij?
Hond, kat of klein huisdier: ontdek wie voor jou de ideale medebewoner is
Giftig voedsel op straat
Waarom onze huistijgers langslapers zijn
42 Raadgever Knager
Zandbadjes voor degoe & co.
MENS & DIER 23 Oudje van de maand
Boomer Boris snakt naar een fijn thuis
24 Asielhond van de maand
Zira wacht al drie jaar op een geschikte adoptant
26 Asielkatten van de maand Suske & Wiske zijn verlegen
48 Reportage hondje Coral Dieren redden op Cuba
Coverfoto: Adobe Stock/Photography by APD; Klinken: Adobe Stock, Shutterstock (3)
ACTUEEL
ZO BEREIK JE ONS ABONNEMENTEN & BESTELLINGEN
NL: Postbus 7272, 4800 GG Breda B: Bredabaan 960 G, 2170 Merksem
NL: 076 - 530 17 22 B: 03 - 645 31 08 Openingstijden abonnementenservice: ma t/m do: 9.00 - 17.00 uur, vr: 9.00 - 13.00 uur,
@ abo.hvd@vipmedia.nl HART VOOR DIEREN REDACTIE NL: Postbus 7272, 4800 GG Breda B: Bredabaan 960 G, 2170 Merksem
@ nique.hanskamp@vipmedia.nl
66
72
+ 31 (0)76 - 530 17 13
Redding vanuit de lucht: hoe drones reekalfjes opsporen in de wei
Dit wist je vast nog niet over de zwartborsttoekan
www.hartvoordieren.nl en .be twitter.com/hartvoordieren www.facebook.com/hartvoordieren www.instagram.com/hartvoordieren Snapchat: hvd_magazine
70
Uitstervende soorten: Hoe ernstig is het gesteld met de dierenwereld?
Verkoopprijs losse nummers: € 4,25 Jaarabonnement: € 42,50 (incl. verzendkosten). * Opgave nieuwe abonnementen: www.hartvoordieren.nl of .be. Of tel. 0800-0996606 (NL). * Abonnementen lopen tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden na afloop automatisch overgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd (opzeggen kan wanneer u dat wilt). Kwartaalabonnementen gelden ook tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden telkens met een kwartaal verlengd. * Opzegtermijn is in alle gevallen 1 maand. Opzeggen abonnement: Schriftelijk, telefonisch of via e-mail naar de klantenservice (zie boven). Vermeld bij correspondentie zo mogelijk uw abonneenummer. Adreswijziging: Schriftelijk of via e-mail bij klantenservice (zie boven), minimaal 1 maand van tevoren. Nabestellen: Telefonisch bij klantenservice (zie boven) of via abo.hvd@vipmedia.nl Hart voor Dieren wordt geleverd door boekwinkels, kiosken en per abonnement. Prijswijzigingen voor behouden. Advertenties vallen buiten de verantwoording van de redactie en de uitgever. Onopgevraagd tekst- en beeldmateriaal wordt niet teruggezonden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming. Bij toestemming is bronvermelding verplicht. Hart voor Dieren verschijnt maandelijks bij Vipmedia Publishing & Services, Postbus 7272, 4800 GG Breda, Nederland (Handelsregister Breda 39.731). Hart voor Dieren wordt samen met Ein Herz für Tiere in Europees verband uitgegeven. © Copyright Ein Herz für Tiere Media GmbH, Ismaning
56 Hartsverhalen
Geitenweesjes vinden een thuis
58 Coupe de troep
Op bezoek bij een alpacaboerderij
60 Vraag & antwoord
Maakt het voor een hond uit waar je hem aait?
WILDLIFE 70 Het is vijf voor twaalf
We beleven momenteel de grootste soortenuitsterving sinds de dinosauriërs
72 Verrassende records
Ontdek welk dier meer herrie maakt dan een straaljager
74
Dolfijnen en robben
Nationaal Park Alonissos
78 Portret van de zwartborsttoekan
De bonte snavel van deze regenwoudbewoner werkt als airconditioning
VERMAAK 28 Puzzelen
Maak kans op mooie prijzen
45 Lezerspost
Schrijf ons en stuur ons je mooiste dierenfoto
53 Column Els Adams 54 Column MIrjam Addiks 80 Beest in beeld
Vandaag al gelachen?
82 Volgende maand
In de volgende uitgave
De door u verstrekte adresgegevens worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand wordt gebruikt voor het uitvoeren van de met u afgesloten overeenkomst. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u in de toekomst informatie te verschaffen over producten en diensten van onze eigen onderneming. Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit kenbaar maken door contact op te nemen met onze klantenservice via abo.hvd@vipmedia.nl of per post.
COLOFON Hoofd- en eindredactie: Nique Hanskamp E-mail: nique.hanskamp@vipmedia.nl Redactiemedewerkers: Lidy Verdoolaege, Els Adams, Mirjam Addiks, Dr. Utz Anhalt, Jutta Aurahs, Dr. Margit Brand, Ann Castro, Markus Hellkötter, Claus Schmidt Webredacteur: Mariska Kloet Vormgeving: Nique Hanskamp, Anna Lena Ibis, Christian Fuchsberger, Andrea Pfeiferl Verantwoordelijk uitgever: Ed Bruijns Advertentie acquisitie: NL: Edwin Fijnaut, Postbus 7272, 4800 GG Breda Tel. 06 - 24 49 94 91 E-mail: edwin.fijnaut@vipmedia.nl BE: Peter de Vester E-mail: peter@moizo.be Marketing: Chiara van Roeyen E-mail: chiara.van.roeyen@vipmedia.nl Druk: Severotisk s.r.o. Distributie losse verkoop Nederland: Betapress BV Distributie losse verkoop België: Imapress
In Beeld
Grensgebied Op de grens tussen water en lucht ontmoeten verschillende diersoorten elkaar. Want niet alleen vissen, maar ook reptielen en zoogdieren voelen zich als een vis in het water.
6 H A RT VO O R D I E R E N
Zeeraketjes
Foto: istockphoto.com
De tropische wateren van het Caraïbisch gebied herbergen deze kleine inktvissen. Ze behoren tot de tienarmige octopussen en kunnen op hoge snelheden door de zee schieten. Om dit voor elkaar te krijgen, zuigen ze water op dat ze er weer onder hoge druk uit persen. Hun manier van voortbewegen is vergelijkbaar met die van een reactiemotor – zoals in een raket. Zo kunnen ze snel ontsnappen aan hongerige roofvissen.
H A RT VO O R D I E R E N 7
In beeld
8 H A RT VO O R D I E R E N
Jagen onder water
Foto: Getty Images
Er leven ongeveer 13.000 verschillende soorten op het CaraĂŻbische eiland Cuba - inclusief grote reptielen zoals de spitssnuitkrokodil en de Cubaanse krokodil. Ze behoren tot de familie van de echte krokodillen en jagen vanuit een hinderlaag: geduldig liggen ze in het water en wachten ze urenlang, soms zelfs dagen, op een prooi. Alleen de ogen en de neusvleugels steken boven het water uit. Ze grijpen naar alles wat ze kunnen overmeesteren en zijn niet kieskeurig.
H A RT VO O R D I E R E N 9
In beeld
10 H A RT VO O R D I E R E N
Badende varkens
Foto: Getty Images
Op het onbewoonde eiland Big Major Cay in de Bahama’s zwemmen varkens in de turquoise wateren. Ze luieren op het strand en worden regelmatig verwend door bezoekers met fruit. Hoe de dieren ooit op het eiland terechtkwamen, is niet helemaal duidelijk. Wellicht werden ze achtergelaten door de voormalige bewoners, misschien zijn ze zelfs tijdens een storm van een vrachtschip gespoeld en hebben ze zich hier vervolgens gevestigd.
H A RT VO O R D I E R E N 11
Coverstory
14 H A RT VO O R D I E R E N
Alledaagse gevaren De hete kookplaat, het kiepvenster of het schaaltje met chocola op tafel – in het dagelijks leven van onze huisdieren liggen overal gevaren op de loer. Lees hier hoe je catastrofes kunt vermijden.
N AU! Een keertje niet opletten? De kat kan dan zijn pootjes flink branden aan de gloeiend hete kookplaat.
et stond je nog in de keuken, om de gekookte pasta in de pan met de saus te vermengen. Nu breng je de pan even snel naar de eetkamer. Als je enkele seconden later terugkomt om de borden en het bestek te pakken, kun je nog maar op het nippertje voorkomen dat je nieuwsgierige en lenige huistijger over de nog niet afgekoelde kookplaat wandelt. Hij staat al op het aanrecht – waarschijnlijk gelokt door het rode lampje van de kookplaat – en is doelbewust op weg naar de bron van het gevaar. Een moment van onoplettendheid kan ernstige gevolgen hebben. De kleinste menselijke misser kan er al toe leiden dat dieren het slachtoffer worden van onze fouten, dat ze pijn voelen, blijvende gevolgen moeten dragen of het zelfs met de dood moeten bekopen. Daarom is het van groot belang dat je potentiële veiligheidsproblemen leert herkennen, deze voorkomt en dat je in noodsituaties de juiste maatregelen treft. Want wat moet je doen als je kat daadwerkelijk zijn voetzooljes verbrandt?
Voorkom brandwonden Bij voorkeur is de kat niet in de keuken als je aan het koken bent, want ook hete stoom kan brandwonden veroorzaken. Onmiddellijk na het bereiden van het voedsel, zet je pannen met koud water op de kookplaten. Dit voorkomt pijnlijke brandwonden op de vacht, poten of snuit. Als het al te laat is, moet het getroffen gebied gedurende tien tot twintig minuten worden gekoeld met koud stromend water, vervolgens afgedekt met een steriele doek en worden
gekoeld met bijvoorbeeld ijs in een theedoek. Als er blaren zijn, moet je deze nooit openprikken! En crèmes erop smeren is ook uit den boze. De dieren kunnen hun wonden likken en zichzelf dan blootstellen aan nog meer gevaren. Als de brandwond niet verbetert, bij open wonden of als je niet zeker van de situatie bent, neem je altijd contact op met een dierenarts.
Een veilig huishouden “Vaak zijn het de alledaagse dingen die gevaarlijk kunnen zijn voor huisdieren”, zegt Moira Gerlach, specialist voor gezelschapsdieren. Niet alleen verbrandingen door elektrische apparaten bedreigen de gezondheid, huishoudelijk afval waar je dieren bij kunnen, brengt ook risico’s met zich mee. De dieren eten bedorven voedselresten en andere vieze zaken. Ze krijgen ademnood, krijgen last van hun maag en vergiftiging kan ook niet worden uitgesloten. Afvalglas en blikken kunnen tot snijwonden leiden. Een bezoek aan de dierenarts is dan onvermijdelijk. Bij diepe snijwonden moet het bloeden eerst worden gestopt. Dit is een uitzonderlijke en stressvolle situatie voor zowel de eigenaar als het dier. Oefen daarom, als voorzorgsmaatregel, op je gezonde dier hoe je een drukverband moet aanbrengen. Gebruik in geval van nood een snuitbandje of muilkorf voor je eigen veiligheid. De combinatie van stress en pijn maakt zelfs de meest vreedzame dieren onvoorspelbaar en soms ronduit agressief. Afval, glas en lege blikjes moeten uit voorzorg worden geplaatst in ruimten waar de dieH A RT VO O R D I E R E N 15
Huisdieren
L ek ke r in h et wkhaonteder n:
wer Border Collies zijn n ingezet en uitze moeten worde kkig te zijn. Hongedaagd om gelu behendigheid en densporten zoals voor geschikt - en dogdance zijn hier men! soms lekker zwem
Huisdieren
Welk huisdier past bij mij? Of je kiest voor een hond, een kat of een klein huisdier is natuurlijk helemaal aan jou. Maar misschien zal onze kleine test je beslissing wat makkelijker maken. Hoeveel ruimte heb je beschikbaar in je woning? a) Ik woon in een huis met een grote tuin. b) Mijn appartement is ruim en het heeft een balkon. c) Ik woon helaas in een nogal beperkte ruimte.
Zijn huisdieren in jouw woning absoluut toegestaan? a) Ik heb een koopwoning en kan hier dus zelf over beslissen. b) Dit moet ik eerst regelen met de verhuurder. c) Verboden is het niet, maar de verhuurder is niet dol op huisdieren.
Hoeveel tijd heb je voor je huisdier? a) Ik kan probleemloos meer dan twee of drie uur per dag aan mijn dier besteden. b) Ik kan een of twee uur per dag opbrengen. c) Ik heb een druk leven en heb minder dan een uur per dag beschikbaar.
32 H A RT VO O R D I E R E N
Mens & dier
Blz. 48 Dieren beschermen op Cuba Straathondje Coral
Blz. 53 Column Dier & Project Els Adams vertelt
Blz. 54 Column uit het asiel Mirjam Addiks vertelt
Blz. 56 Mens & Dier kort Hartverwarmende verhalen
Blz. 58 Op bezoek bij alpaca‘s
46 H A RT VO O R D I E R E N
Tr o u w e verciehtenvdriend-
Foto: istockphoto.com
en h Geiten kunn alleen aan. En niet g n a a n e p p ten, scha e soortgeno d n re e k k e met hun m oorten, andere diers t e m k o o r maa – of met en en ezels zoals paard mensen.
H A RT VO O R D I E R E N 47
Wildlife
rd G oed g ec a mbeouwflegee en zich
Panterkameleons lmatig en een langzaam, onrege . De kleurrijke beetje schokkerig eren er zo uit te hagedissen prob in de wind. zien als een blad
Blz. 66 Reekalfjes redden Door een nieuwe drone kunnen reekalfjes blijven leven
Blz. 70 Uitstervende dieren Winnaars en verliezers: hoe staat het met de diersoorten?
Blz. 72 Verrassende records Snelle pinguĂŻn en luidruchtige kreeft
Blz. 74 Wild Griekenland Reis met ons mee naar het Nationale Marine Park Alonissos
Blz. 78 Portet van de toekan
Foto: Shutterstock
De clown in de lucht
H A RT VO O R D I E R E N 65
Wildlife
r e v o n e t i e f 7
n a k e o t t s r o lb e v a w de z orme t. Zijn bontgekleurde, en ch lu de in wn clo n ee Hij is appers. n raadsel voor wetensch ee d tij ge lan s wa el av sn e regenwoudbewoner. ijk ol vr ze de n aa or vo Wij stellen je
1
2 Lichte supersnavel
Het meest opvallende kenmerk van de zwavelborsttoekan is zijn enorme kleurrijke snavel. Hoewel deze er absurd groot en onhandig uitziet, is hij verrassend licht: hij is hol en gemaakt van keratine. Zijn taak is die van een airconditioning - hij helpt bij het reguleren van de lichaamstemperatuur.
3
Trouwe partner
Foto: Shutterstock
Zijn thuis is in de tropische en subtropische regenwouden van Mexico tot aan Colombia. Daar zit de zwavelborsttoekan samen met zijn partner of met een klein groepje in de boomtoppen. De dieren behoren tot de orde van de spechtvogels en gebruiken, vergelijkbaar met onze grote bonte specht, boomholten als kinderkamers. In de regel is dit hol dichtbevolkt, omdat ze er met meerdere dieren in leven.
72 H A RT VO O R D I E R E N
Goed gecamoufleerd
Naast zijn kleurige snavel heeft deze vogel een knalgeel borstgedeelte en toch is hij nog steeds goed gecamoufleerd. Zijn contouren vervagen in de kleurrijke wereld van het Midden-Amerikaanse regenwoud, zodat de gekleurde vlakken vaak worden aangezien voor bloemen of fruit.
4
Goede eetlust
Hoewel je het zou denken, gebruikt deze vogel zijn lange snavel niet om te vissen. Op zijn menu staat vooral fruit, zoals bananen en vijgen. Af en toe vangt hij echter ook insecten, spinnen en kikkers. Hij grijpt zijn maaltijd met zijn bek, gooit zijn hoofd naar achteren en laat het maaltje door zijn keel glijden.
5
Mini-snaveltjes
Als een zwavelborsttoekankoppel een hol bewoont, blijft het daar meestal jaren terugkomen en wordt er verschillende keren in gebroed. Het vrouwtje legt per legsel twee tot vier eieren, na 16 tot 20 dagen komen de blinde, naakte kuikens uit. Ongeveer 45 dagen later vliegen ze uit, maar het duurt nog maanden voordat de snavel volledig is ontwikkeld.
6
Slechte zangers
De stem van deze inwoner van het regenwoud is niet bepaald melodieus. Zijn geluid klinkt meer als het gekwaak van kikkers. Hij maakt ook een rammelend geluid dat doet denken aan castagnetten.
7
Op zijn hoede
Roofvogels zoals de bonte en de zwarte kuifarend zijn de vijanden van de zwavelborsttoekan. Ook jagen mensen af en toe op deze kleurrijke vogel. De grootste bedreiging voor hem is echter de ontbossing van de regenwouden. Zijn aantallen blijven daarom afnemen.
H A RT VO O R D I E R E N 73
Wildlife
Z
o iemand zoals Billy moet je zijn! Hartstikke lui de hele dag op het strand liggen en de Griekse zon op je buik laten schijnen. Zo nu en dan heft hij zijn hoofd op en kijkt het dier dromerig uit over de baai. Billy is één van de slechts zestig monniksrobben in het Nationaal Park Alonissos in het noordwesten van de Egeïsche Zee. Hij werd waarschijnlijk als vondeling grootgebracht in een opvangcentrum voordat hij werd vrijgelaten bij de Noordelijke Sporaden. Hij vertoont daarom weinig angst voor mensen. Zijn wilde familieleden in het grootste maritieme nationale park in de Middellandse Zee zijn een stuk achterdochtiger. Omdat zij eeuwenlang meedogenloos werden gejaagd, behoren deze zeehonden tegenwoordig tot de zeldzaamste zoogdieren van Europa.
Afgelegen eilanden "Om monniksrob te observeren, moet je veel geluk brengen," zegt Tony Larcombe als hij met zijn boot vertrekt vanuit de haven van Steni Vala op het eiland Alonissos. De 47-jarige Engelsman runt het enige duikcentrum van de stad. Als je op Tony's boot naar de afgelegen eilanden vaart en je blik valt op het turkooisblauwe water met de tevreden in de lucht glijdende meeuwen en de paradijsachtige stukjes land - zou je bijna willen dat je er kon stranden als Robinson. Terwijl de meeste grote eilanden in de Egeïsche Zee al lang het doelwit zijn geworden van het massatoerisme, zijn hier zelfs in het hoogseizoen nog steeds verlaten bossen te vinden, eenzame ezelpaden, verborgen baaien en dieren die bijzonder zeldzaam zijn geworden in de Middellandse Zee. Op de steile kliffen van de archipel broeden aalscholvers, Audouins meeuwen en Eleonora's valken. De onechte karetschildpad en groene zeeschildpad hebben een toevluchtsoord in deze wateren gevonden. Alle vier dolfijnensoorten die worden aangetroffen in de Egeïsche Zee zijn hier te vinden: naast de gewone dolfijn en de tuimelaar vind je hier de gestreepte en de grijze dolfijn. Ironisch genoeg wordt de gewone dolfijn steeds zeldzamer. Zijn aantallen zijn met zestig procent gedaald in veel regio's. Overbevissing, vervuiling van de Middellandse Zee en massatoerisme spelen de dieren parten. De boot van Tony stopt voor een grot. "In dit soort holen vinden monniksrobben een schuil74 H A RT VO O R D I E R E N
Poseidon's makkers Monniksrobben, Audouins meeuwen en dolfijnen: in het Nationaal Park Alonissos en Noordelijke Sporaden heeft de zeldzame en bedreigde dierenwereld van de Egeïsche Zee een toevluchtsoord gevonden.
H A RT VO O R D I E R E N 75