Hart voor Dieren 07

Nr. 07

â‚Ź 4,25

Juli 2019

Hoeveel slaap hebben Portret van de zwavelborsttoekan katten echt nodig?

Veiligheid

Bescherm je dier tegen alledaagse gevaren

k Gaffelboon: h www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl www.hartvoordieren.nl & netpytsende s 10 verra in het re c o rd s r i j k d i e re n

Tips

De hond gezond mee op reis

Bescherming

Een zandbad voor knagers

Test

Welk huisdier past bij mij?

Reportage

Op bezoek bij een alpacaboerderij

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 3 2

Verzorging

01907

Hightech: reekalfjes redden met drone

Inhoud 7/2019 14

Giftige voedingsmiddelen, kiepramen, haardvuur: hierbij loopt je dier elke dag gevaar

06 Foto’s van de maand

34 Raadgever Hond

12 Dierennieuws

38 Raadgever Kat

Afduiken

Nieuwtjes uit het dierenrijk

14 Pas op, gevaar!

Hoe je jouw dieren beschermt tegen alledaagse gevaren

20 Beleef de natuur

Vinken broeden nu voor de tweede keer dit jaar

66 Redding voor reekalfjes

De modernste technieken kunnen de kleintjes behoeden voor een gruwelijke dood

74

HUISDIEREN Dolfijnen, robben en zeldzame watervogels vind je in de EgeĂŻsche Zee

4 H A RT VO O R D I E R E N

32 Welk dier past bij mij?

Hond, kat of klein huisdier: ontdek wie voor jou de ideale medebewoner is

Giftig voedsel op straat

Waarom onze huistijgers langslapers zijn

42 Raadgever Knager

Zandbadjes voor degoe & co.

MENS & DIER 23 Oudje van de maand

Boomer Boris snakt naar een fijn thuis

24 Asielhond van de maand

Zira wacht al drie jaar op een geschikte adoptant

26 Asielkatten van de maand Suske & Wiske zijn verlegen

48 Reportage hondje Coral Dieren redden op Cuba

Coverfoto: Adobe Stock/Photography by APD; Klinken: Adobe Stock, Shutterstock (3)

ACTUEEL

ZO BEREIK JE ONS ABONNEMENTEN & BESTELLINGEN

NL: Postbus 7272, 4800 GG Breda B: Bredabaan 960 G, 2170 Merksem

NL: 076 - 530 17 22 B: 03 - 645 31 08 Openingstijden abonnementenservice: ma t/m do: 9.00 - 17.00 uur, vr: 9.00 - 13.00 uur,

@ abo.hvd@vipmedia.nl HART VOOR DIEREN REDACTIE NL: Postbus 7272, 4800 GG Breda B: Bredabaan 960 G, 2170 Merksem

@ nique.hanskamp@vipmedia.nl

66

72

+ 31 (0)76 - 530 17 13

Redding vanuit de lucht: hoe drones reekalfjes opsporen in de wei

Dit wist je vast nog niet over de zwartborsttoekan

www.hartvoordieren.nl en .be twitter.com/hartvoordieren www.facebook.com/hartvoordieren www.instagram.com/hartvoordieren Snapchat: hvd_magazine

70

Uitstervende soorten: Hoe ernstig is het gesteld met de dierenwereld?

Verkoopprijs losse nummers: € 4,25 Jaarabonnement: € 42,50 (incl. verzendkosten). * Opgave nieuwe abonnementen: www.hartvoordieren.nl of .be. Of tel. 0800-0996606 (NL). * Abonnementen lopen tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden na afloop automatisch overgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd (opzeggen kan wanneer u dat wilt). Kwartaalabonnementen gelden ook tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden telkens met een kwartaal verlengd. * Opzegtermijn is in alle gevallen 1 maand.

Opzeggen abonnement: Schriftelijk, telefonisch of via e-mail naar de klantenservice (zie boven). Vermeld bij correspondentie zo mogelijk uw abonneenummer.

Adreswijziging: Schriftelijk of via e-mail bij klanten­service (zie boven), minimaal 1 maand van tevoren.

Nabestellen: Telefonisch bij klantenservice (zie boven) of via abo.hvd@vipmedia.nl Hart voor Dieren wordt geleverd door boekwinkels, kiosken en per abonnement. Prijswijzigingen voor­ behouden. Advertenties vallen buiten de verantwoording van de redactie en de uitgever.

Onopgevraagd tekst- en beeldmateriaal wordt niet teruggezonden.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming.

Bij toestemming is bronvermelding verplicht.

Hart voor Dieren verschijnt maandelijks bij Vipmedia Publishing & Services, Postbus 7272, 4800 GG Breda, Nederland (Handelsregister Breda 39.731).

Hart voor Dieren wordt samen met Ein Herz für Tiere in Europees verband uitgegeven. © Copyright Ein Herz für Tiere Media GmbH, Ismaning

56 Hartsverhalen

Geitenweesjes vinden een thuis

58 Coupe de troep

Op bezoek bij een alpacaboerderij

60 Vraag & antwoord

Maakt het voor een hond uit waar je hem aait?

WILDLIFE 70 Het is vijf voor twaalf

We beleven momenteel de grootste soortenuitsterving sinds de dinosauriërs

72 Verrassende records

Ontdek welk dier meer herrie maakt dan een straaljager

74

Dolfijnen en robben

Nationaal Park Alonissos

78 Portret van de zwartborsttoekan

De bonte snavel van deze regenwoudbewoner werkt als airconditioning

VERMAAK 28 Puzzelen

Maak kans op mooie prijzen

45 Lezerspost

Schrijf ons en stuur ons je mooiste dierenfoto

53 Column Els Adams 54 Column MIrjam Addiks 80 Beest in beeld

Vandaag al gelachen?

82 Volgende maand

In de volgende uitgave

De door u verstrekte adresgegevens worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand wordt gebruikt voor het uitvoeren van de met u afgesloten overeenkomst.

Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u in de toekomst informatie te verschaffen over producten en diensten van onze eigen onderneming. Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit kenbaar maken door contact op te nemen met onze klantenservice via abo.hvd@vipmedia.nl of per post.

COLOFON Hoofd- en eindredactie: Nique Hanskamp E-mail: nique.hanskamp@vipmedia.nl Redactiemedewerkers: Lidy Verdoolaege, Els Adams, Mirjam Addiks, Dr. Utz Anhalt, Jutta Aurahs, Dr. Margit Brand, Ann Castro, Markus Hellkötter, Claus Schmidt Webredacteur: Mariska Kloet Vormgeving: Nique Hanskamp, Anna Lena Ibis, Christian Fuchsberger, Andrea Pfeiferl Verantwoordelijk uitgever: Ed Bruijns Advertentie acquisitie: NL: Edwin Fijnaut, Postbus 7272, 4800 GG Breda Tel. 06 - 24 49 94 91 E-mail: edwin.fijnaut@vipmedia.nl BE: Peter de Vester E-mail: peter@moizo.be Marketing: Chiara van Roeyen E-mail: chiara.van.roeyen@vipmedia.nl Druk: Severotisk s.r.o.

Distributie losse verkoop Nederland: Betapress BV Distributie losse verkoop België: Imapress

In Beeld

Grensgebied Op de grens tussen water en lucht ontmoeten verschillende diersoorten elkaar. Want niet alleen vissen, maar ook reptielen en zoogdieren voelen zich als een vis in het water.

6 H A RT VO O R D I E R E N

Zeeraketjes

Foto: istockphoto.com

De tropische wateren van het Caraïbisch gebied herbergen deze kleine inktvissen. Ze behoren tot de tienarmige octopussen en kunnen op hoge snelheden door de zee schieten. Om dit voor elkaar te krijgen, zuigen ze water op dat ze er weer onder hoge druk uit persen. Hun manier van voortbewegen is vergelijkbaar met die van een reactiemotor – zoals in een raket. Zo kunnen ze snel ontsnappen aan hongerige roofvissen.

H A RT VO O R D I E R E N 7

In beeld

8 H A RT VO O R D I E R E N

Jagen onder water

Foto: Getty Images

Er leven ongeveer 13.000 verschillende soorten op het CaraĂŻbische eiland Cuba - inclusief grote reptielen zoals de spitssnuitkrokodil en de Cubaanse krokodil.

Ze behoren tot de familie van de echte krokodillen en jagen vanuit een hinderlaag: geduldig liggen ze in het water en wachten ze urenlang, soms zelfs dagen, op een prooi. Alleen de ogen en de neusvleugels steken boven het water uit. Ze grijpen naar alles wat ze kunnen overmeesteren en zijn niet kieskeurig.

H A RT VO O R D I E R E N 9

In beeld

10 H A RT VO O R D I E R E N

Badende varkens

Foto: Getty Images

Op het onbewoonde eiland Big Major Cay in de Bahama’s zwemmen varkens in de turquoise wateren. Ze luieren op het strand en worden regelmatig verwend door bezoekers met fruit. Hoe de dieren ooit op het eiland terechtkwamen, is niet helemaal duidelijk. Wellicht werden ze achtergelaten door de voormalige bewoners, misschien zijn ze zelfs tijdens een storm van een vrachtschip gespoeld en hebben ze zich hier vervolgens gevestigd.

H A RT VO O R D I E R E N 11

Coverstory

14 H A RT VO O R D I E R E N

Alledaagse gevaren De hete kookplaat, het kiepvenster of het schaaltje met chocola op tafel – in het dagelijks leven van onze huisdieren liggen overal gevaren op de loer. Lees hier hoe je catastrofes kunt vermijden.

N AU! Een keertje niet opletten?

De kat kan dan zijn pootjes flink branden aan de gloeiend hete kookplaat.

et stond je nog in de keuken, om de gekookte pasta in de pan met de saus te vermengen. Nu breng je de pan even snel naar de eetkamer. Als je enkele seconden later terugkomt om de borden en het bestek te pakken, kun je nog maar op het nippertje voorkomen dat je nieuwsgierige en lenige huistijger over de nog niet afgekoelde kookplaat wandelt.

Hij staat al op het aanrecht – waarschijnlijk gelokt door het rode lampje van de kookplaat – en is doelbewust op weg naar de bron van het gevaar. Een moment van onoplettendheid kan ernstige gevolgen hebben. De kleinste menselijke misser kan er al toe leiden dat dieren het slachtoffer worden van onze fouten, dat ze pijn voelen, blijvende gevolgen moeten dragen of het zelfs met de dood moeten bekopen. Daarom is het van groot belang dat je potentiële veiligheidsproblemen leert herkennen, deze voorkomt en dat je in noodsituaties de juiste maatregelen treft. Want wat moet je doen als je kat daadwerkelijk zijn voetzooljes verbrandt?

Voorkom brandwonden Bij voorkeur is de kat niet in de keuken als je aan het koken bent, want ook hete stoom kan brandwonden veroorzaken. Onmiddellijk na het bereiden van het voedsel, zet je pannen met koud water op de kookplaten. Dit voorkomt pijnlijke brandwonden op de vacht, poten of snuit. Als het al te laat is, moet het getroffen gebied gedurende tien tot twintig minuten worden gekoeld met koud stromend water, vervolgens afgedekt met een steriele doek en worden

gekoeld met bijvoorbeeld ijs in een theedoek.

Als er blaren zijn, moet je deze nooit openprikken! En crèmes erop smeren is ook uit den boze.

De dieren kunnen hun wonden likken en zichzelf dan blootstellen aan nog meer gevaren. Als de brandwond niet verbetert, bij open wonden of als je niet zeker van de situatie bent, neem je altijd contact op met een dierenarts.

Een veilig huishouden “Vaak zijn het de alledaagse dingen die gevaarlijk kunnen zijn voor huisdieren”, zegt Moira Gerlach, specialist voor gezelschapsdieren. Niet alleen verbrandingen door elektrische apparaten bedreigen de gezondheid, huishoudelijk afval waar je dieren bij kunnen, brengt ook risico’s met zich mee. De dieren eten bedorven voedselresten en andere vieze zaken. Ze krijgen ademnood, krijgen last van hun maag en vergiftiging kan ook niet worden uitgesloten. Afvalglas en blikken kunnen tot snijwonden leiden. Een bezoek aan de dierenarts is dan onvermijdelijk. Bij diepe snijwonden moet het bloeden eerst worden gestopt. Dit is een uitzonderlijke en stressvolle situatie voor zowel de eigenaar als het dier. Oefen daarom, als voorzorgsmaatregel, op je gezonde dier hoe je een drukverband moet aanbrengen. Gebruik in geval van nood een snuitbandje of muilkorf voor je eigen veiligheid. De combinatie van stress en pijn maakt zelfs de meest vreedzame dieren onvoorspelbaar en soms ronduit agressief.

Afval, glas en lege blikjes moeten uit voorzorg worden geplaatst in ruimten waar de dieH A RT VO O R D I E R E N 15

Huisdieren

L ek ke r in h et wkhaonteder n:

wer Border Collies zijn n ingezet en uitze moeten worde kkig te zijn. Hongedaagd om gelu behendigheid en densporten zoals voor geschikt - en dogdance zijn hier men! soms lekker zwem

Huisdieren

Welk huisdier past bij mij?

Of je kiest voor een hond, een kat of een klein huisdier is natuurlijk helemaal aan jou. Maar misschien zal onze kleine test je beslissing wat makkelijker maken.

Hoeveel ruimte heb je beschikbaar in je woning? a) Ik woon in een huis met een grote tuin. b) Mijn appartement is ruim en het heeft een balkon. c) Ik woon helaas in een nogal beperkte ruimte.

Zijn huisdieren in jouw woning absoluut toegestaan? a) Ik heb een koopwoning en kan hier dus zelf over beslissen. b) Dit moet ik eerst regelen met de verhuurder. c) Verboden is het niet, maar de verhuurder is niet dol op huisdieren.

Hoeveel tijd heb je voor je huisdier? a) Ik kan probleemloos meer dan twee of drie uur per dag aan mijn dier besteden. b) Ik kan een of twee uur per dag opbrengen. c) Ik heb een druk leven en heb minder dan een uur per dag beschikbaar.

32 H A RT VO O R D I E R E N

Mens & dier

Blz. 48 Dieren beschermen op Cuba Straathondje Coral

Blz. 53 Column Dier & Project Els Adams vertelt

Blz. 54 Column uit het asiel Mirjam Addiks vertelt

Blz. 56 Mens & Dier kort Hartverwarmende verhalen

Blz. 58 Op bezoek bij alpaca‘s

46 H A RT VO O R D I E R E N

Tr o u w e verciehtenvdriend-

Foto: istockphoto.com

en h Geiten kunn alleen aan. En niet g n a a n e p p ten, scha e soortgeno d n re e k k e met hun m oorten, andere diers t e m k o o r maa – of met en en ezels zoals paard mensen.

H A RT VO O R D I E R E N 47

Wildlife

rd G oed g ec a mbeouwflegee en zich

Panterkameleons lmatig en een langzaam, onrege . De kleurrijke beetje schokkerig eren er zo uit te hagedissen prob in de wind. zien als een blad

Blz. 66 Reekalfjes redden Door een nieuwe drone kunnen reekalfjes blijven leven

Blz. 70 Uitstervende dieren Winnaars en verliezers: hoe staat het met de diersoorten?

Blz. 72 Verrassende records Snelle pinguĂŻn en luidruchtige kreeft

Blz. 74 Wild Griekenland Reis met ons mee naar het Nationale Marine Park Alonissos

Blz. 78 Portet van de toekan

Foto: Shutterstock

De clown in de lucht

H A RT VO O R D I E R E N 65

Wildlife

r e v o n e t i e f 7

n a k e o t t s r o lb e v a w de z orme t. Zijn bontgekleurde, en ch lu de in wn clo n ee Hij is appers. n raadsel voor wetensch ee d tij ge lan s wa el av sn e regenwoudbewoner. ijk ol vr ze de n aa or vo Wij stellen je

1

2 Lichte supersnavel

Het meest opvallende kenmerk van de zwavelborsttoekan is zijn enorme kleurrijke snavel. Hoewel deze er absurd groot en onhandig uitziet, is hij verrassend licht: hij is hol en gemaakt van keratine. Zijn taak is die van een airconditioning - hij helpt bij het reguleren van de lichaamstemperatuur.

3

Trouwe partner

Foto: Shutterstock

Zijn thuis is in de tropische en subtropische regenwouden van Mexico tot aan Colombia. Daar zit de zwavelborsttoekan samen met zijn partner of met een klein groepje in de boomtoppen. De dieren behoren tot de orde van de spechtvogels en gebruiken, vergelijkbaar met onze grote bonte specht, boomholten als kinderkamers. In de regel is dit hol dichtbevolkt, omdat ze er met meerdere dieren in leven.

72 H A RT VO O R D I E R E N

Goed gecamoufleerd

Naast zijn kleurige snavel heeft deze vogel een knalgeel borstgedeelte en toch is hij nog steeds goed gecamoufleerd. Zijn contouren vervagen in de kleurrijke wereld van het Midden-Amerikaanse regenwoud, zodat de gekleurde vlakken vaak worden aangezien voor bloemen of fruit.

4

Goede eetlust

Hoewel je het zou denken, gebruikt deze vogel zijn lange snavel niet om te vissen. Op zijn menu staat vooral fruit, zoals bananen en vijgen. Af en toe vangt hij echter ook insecten, spinnen en kikkers. Hij grijpt zijn maaltijd met zijn bek, gooit zijn hoofd naar achteren en laat het maaltje door zijn keel glijden.

5

Mini-snaveltjes

Als een zwavelborsttoekankoppel een hol bewoont, blijft het daar meestal jaren terugkomen en wordt er verschillende keren in gebroed. Het vrouwtje legt per legsel twee tot vier eieren, na 16 tot 20 dagen komen de blinde, naakte kuikens uit.

Ongeveer 45 dagen later vliegen ze uit, maar het duurt nog maanden voordat de snavel volledig is ontwikkeld.

6

Slechte zangers

De stem van deze inwoner van het regenwoud is niet bepaald melodieus. Zijn geluid klinkt meer als het gekwaak van kikkers. Hij maakt ook een rammelend geluid dat doet denken aan castagnetten.

7

Op zijn hoede

Roofvogels zoals de bonte en de zwarte kuifarend zijn de vijanden van de zwavelborsttoekan. Ook jagen mensen af en toe op deze kleurrijke vogel.

De grootste bedreiging voor hem is echter de ontbossing van de regenwouden. Zijn aantallen blijven daarom afnemen.

H A RT VO O R D I E R E N 73

Wildlife

Z

o iemand zoals Billy moet je zijn! Hartstikke lui de hele dag op het strand liggen en de Griekse zon op je buik laten schijnen. Zo nu en dan heft hij zijn hoofd op en kijkt het dier dromerig uit over de baai.

Billy is één van de slechts zestig monniksrobben in het Nationaal Park Alonissos in het noordwesten van de Egeïsche Zee. Hij werd waarschijnlijk als vondeling grootgebracht in een opvangcentrum voordat hij werd vrijgelaten bij de Noordelijke Sporaden. Hij vertoont daarom weinig angst voor mensen. Zijn wilde familieleden in het grootste maritieme nationale park in de Middellandse Zee zijn een stuk achterdochtiger. Omdat zij eeuwenlang meedogenloos werden gejaagd, behoren deze zeehonden tegenwoordig tot de zeldzaamste zoogdieren van Europa.

Afgelegen eilanden "Om monniksrob te observeren, moet je veel geluk brengen," zegt Tony Larcombe als hij met zijn boot vertrekt vanuit de haven van Steni Vala op het eiland Alonissos. De 47-jarige Engelsman runt het enige duikcentrum van de stad. Als je op Tony's boot naar de afgelegen eilanden vaart en je blik valt op het turkooisblauwe water met de tevreden in de lucht glijdende meeuwen en de paradijsachtige stukjes land - zou je bijna willen dat je er kon stranden als Robinson.

Terwijl de meeste grote eilanden in de Egeïsche Zee al lang het doelwit zijn geworden van het massatoerisme, zijn hier zelfs in het hoogseizoen nog steeds verlaten bossen te vinden, eenzame ezelpaden, verborgen baaien en dieren die bijzonder zeldzaam zijn geworden in de Middellandse Zee. Op de steile kliffen van de archipel broeden aalscholvers, Audouins meeuwen en Eleonora's valken. De onechte karetschildpad en groene zeeschildpad hebben een toevluchtsoord in deze wateren gevonden. Alle vier dolfijnensoorten die worden aangetroffen in de Egeïsche Zee zijn hier te vinden: naast de gewone dolfijn en de tuimelaar vind je hier de gestreepte en de grijze dolfijn.

Ironisch genoeg wordt de gewone dolfijn steeds zeldzamer. Zijn aantallen zijn met zestig procent gedaald in veel regio's. Overbevissing, vervuiling van de Middellandse Zee en massatoerisme spelen de dieren parten.

De boot van Tony stopt voor een grot. "In dit soort holen vinden monniksrobben een schuil74 H A RT VO O R D I E R E N

Poseidon's makkers Monniksrobben, Audouins meeuwen en dolfijnen: in het Nationaal Park Alonissos en Noordelijke Sporaden heeft de zeldzame en bedreigde dierenwereld van de Egeïsche Zee een toevluchtsoord gevonden.

H A RT VO O R D I E R E N 75