Gratis proefnummer TuinSeizoen

EXTRA LANG ZOMEREN!

TICKET TO THE TROPICS

NATUURLIJK BESTRIJDEN OF LEKKER LATEN KRUIPEN?

24/7

STRANDTUIN IDEEËN

ZOALS IN DE TUIN VAN ELISE SCHAAP

Superoogst

Uit potten en bakken

VOORWOORD

HEY, TUINFANAAT, KOM ERBIJ!

Houd jij ook zo van je tuin en kun je er geen genoeg van krijgen? Uit gesprekken met onze lezers blijkt dat TuinSeizoen (het tijdschrift!) maar wat graag meegaat in de luie stoel. Heerlijk toch, met een écht blad in je handen wegdromen bij de mooiste sfeertuinen, zithoekjes en unieke plantcombinaties! Altijd met een vooruitstrevende blik én de beste tips & tricks. Ik durf best te zeggen dat wij het mooiste tuintijdschrift uit het schap maken.

Met deze gratis digitale uitgave van TuinSeizoen willen we je graag kennis laten maken met ons mooie magazine. Speciaal voor jou bundelden we onze favoriete reportages. Zoals de exotische tuin van Ronald en Geert, een tuin van échte liefhebbers. En het verhaal over natuurlijke bestrijders, onderdeel van onze reeks ‘Uitgediept’-verhalen, die je standaard in TuinSeizoen terugvindt. Om je tuinkennis te verbreden en op de hoogte te blijven. En de absolute favoriet van onze lezers: elke maand laten we zien welke planten, bloemen, bomen en struiken er op dit moment in bloei staan. Zo creëer je met één jaar TuinSeizoen ook zelf een jaarrond bloeiende tuin!

Geïnspireerd geraakt en wil je het hele jaar wegdromen? Neem dan een abonnement en profiteer van de beste acties. Ben je al jaren een trouwe lezer? Dan is dit een extra presentje om nog eens doorheen te bladeren én om door te sturen naar je zus, buurvrouw of tuinvriend…

Veel leesplezier!

Kristel Engelen

‘Uit gesprekken met onze lezers blijkt dat TuinSeizoen maar wat graag meegaat in de luie stoel. ‘

INHOUD

4 DE TUIN DEZE MAAND

Van tafeljuwelen tot aandachtstrekkers

8 UITGEDIEPT

Natuurlijk (niet) bestrijden

12 I CAN SMELL THE BEACH

10 ideeën voor het strandgevoel in je tuin

16 MET-WORTEL-EN-AL De Heuchera

18 TICKET TO THE TROPICS

De exotische tuin van Ronald & Geert

24 UIT DE EETTUIN

Groenten in potten

TICKET TO THE TROPICS

Tijdens de eerste lockdown, toen zijn exclusieve bloemenzaak noodgedwongen moest sluiten, besloten Ronald Bolderink (55) en Geert van der Heijden (52) hun stadstuin op de schop te doen. Nu ligt er midden in een gezellige jaren dertig wijk in Den Bosch een tropische tuin bomvol exotische planten.

De tuin is 6 m diep en 15 m breed, en ligt op het noorden; alleen in de ochtend is er zon. Toch geeft de tuin een echt junglegevoel. Planten met reusachtige bladeren, zoals bananenplanten, engelentrompet en boomvaren, zijn afgewisseld met planten met fijner blad. Bloemen in feloranje en knalrood zijn gecombineerd met zachtere bloeitinten én met spannende bladkleuren. De beplanting is weelderig en de afwisseling in blad- en bloemstructuren maakt deze heel boeiend. “Dit is Iochroma, mooi hé!”, zegt Ronald, terwijl hij me door de tuin heen leidt. Hij duwt een blaadje opzij, elk okseltje zit vol lichtpaarse bloemen. “Daar was ik ook heel blij mee, de biefstukplant, net als Colea een heel ouderwetse kamerplant”, vervolgt hij, terwijl hij naar een plant met biefstukrode bladeren wijst.

HET VARENKWARTIER

Alleen al het pad tussen de planten door levert tal van verrassingen op. Terwijl Geert bezig is de uitgebloeide bloemen uit een knolbegonia te plukken, banen Ronald en ik ons een weg tussen de weelderige beplanting door, die deels over het pad heen groeit. Na een paar passen, waarbij Ronald steeds stilstaat om me op allerlei planten te wijzen, komen we uit bij een hoekje met veel varens en andere schaduwminnende planten. “Het varenkwartier”, zegt Geert lachend, terwijl hij ons met zijn ogen volgt. “We vinden het leuk om soort bij soort te zetten. Er is ook een citruskwartier en een Heuchera-kwartier.”

De variatie aan planten is enorm. De tuin herbergt veel verschillende kuip- en kamerplanten, maar ook allerlei zomerbloeiende bolgewassen en diverse klimplanten, zoals passiebloem en een rode (eenjarige) Thunbergia. Waar het maar mogelijk is, hangen potten, onder meer met feloranje knolbegonia’s.

NET ALS EENJARIGEN

Behalve Ronald is ook Geert dol op exotische planten. Hij is docent bloemsierkunst en werkt daarnaast ook in de zaak van Ronald. Alleen dit jaar hebben ze al 65 nieuwe planten aangeplant, denkt Geert. “We hebben er vreselijk veel lol in en kijken eigenlijk

Onder links Vanuit de keuken stap je direct de jungle in. In de zomer camoufleren de hoge planten de omringende woningen, waardoor Ronald en Geert optimale privacy in hun tuin hebben. Onder rechts In het ‘varenkwartier’ staat deze mooie Phlebodium (zinkvaren). Het stel heeft veel kamerplanten in hun tuin staan, vaak in pot, maar ook ingegraven in de border. Rechts Midden in de tuin ligt een knus terras, waar je aan alle kanten omringd wordt door exotische planten.

niet naar wat het kost. Als het mooi is dan kopen we het gewoon!” Ronald schat het aantal plantensoorten in hun tuin op ‘makkelijk tweehonderd’. Als plantenliefhebber

kijk je er dan ook je ogen uit. In een hoek van de tuin staat een reusachtige Tetrapanax papyrifer (rijstpapierplant) in een grote ornamentale pot op

Wel of niet winterhard?

Veel planten in de exotische tuin van Ronald en Geert zijn niet volledig winterhard in ons klimaat. Enkele planten zoals de Kentia-palm, de boomvaren en de bananenboom laten ze daarom binnenshuis (koel) overwinteren. “De rode banaan haal ik uit de grond, dan snijd ik alle wortels af en ik zet hem ondersteboven in het rommelhok”, legt Ronald uit. “Het groeipunt is bij een bananenplant het belangrijkst.” Het gros van de planten blijft ’s winters echter buiten staan. Wordt er vorst verwacht, dan zetten ze alle Citrus-bomen tegen het huis aan, daar staan ze - onder het balkon van de bovenburen – beschut én droog. De Zantedeschia ‘Flamingo’, een aronskelk met bloeistengels van wel 1,5 m lang, met zachtroze-met-witte bloemen, komt in deze tuin ook de winters goed door. Toen het twee jaar geleden eens -13 °C was, zette Ronald gewoon een emmer over de plant.

De bont- en roodbladige Canna’s (Indisch bloemriet) kunnen eveneens best wat vorst verdragen. Andere knolgewassen dan de Zantedeschia en Canna worden als knol binnenshuis overwinterd, zoals Gloriosa (klimlelie).

‘ELK JAAR IS DE TUIN WEER ANDERS, DAT MAAKT 'M SUPER DYNAMISCH!’

Caladium

Gloriosa (klimlelie)

Citrus (citroen)

Lilium (lelie)

Mandevilla (Chileense jasmijn)

Dicksonia antarctica (Tasmaanse boomvaren)

Lantana camara (wisselbloem)

Fuchsia (bellenplant)

Eucomis bicolor (kuiflelie)

Ronalds favorieten

1 Zantedeschia ‘Flamingo’ (aronskelk)

2 Dicksonia antarctica (Tasmaanse boomvaren)

3 Ensete ventricosum (Abessijnse bananenplant)

4 Ensete ventricosum ‘Maurelli’ (rode bananenplant)

5 Tetrapanax papyrifer (rijstpapierplant)

een sokkel. Deze exotische plant verdraagt tot circa twaalf graden vorst, maar in deze beschutte stadstuin staat hij jaarrond buiten. Ik ontdek Bromelia’s en allerlei andere kamerplanten die ik nooit eerder als tuinplant zag toegepast. Lang niet alles is bestand tegen onze winters. Een gedeelte houdt het stel over, een deel blijft ’s winter onbeschermd buiten staan. Over de planten die de winter niet overleven, doen ze niet moeilijk. Geert: “Eenjarig spul gooi je aan het eind van het seizoen ook weg. In plaats van eenjarigen kun je ook exotische planten in je tuin zetten.”

ELK JAAR ANDERS

Het onderhoud van hun jungle kost veel tijd maar het is léuk werk, benadrukt Geert. Elke avond lopen ze een rondje door de tuin om uitgebloeide bloemen te verwijderen of op te vegen, en om water te geven waar nodig. Alleen al de boomvaren vraagt minstens drie liter water per dag en uiteraard moeten de vele planten in pot worden nagelopen. Gelukkig hebben diverse potten een waterreservoir onderin, dat scheelt alweer. Onkruid wieden is in deze dicht beplante tuin niet nodig maar bemesten des te meer (zie kader hiernaast). Omdat een deel van de planten binnen overwintert en een deel zich buiten moet zien te redden - en het lang niet altijd overleeft - moet de tuin elk voorjaar opnieuw worden ‘opgebouwd’. “Dat is juist één van de leuke aspecten van zo’n exotische tuin”, vindt Ronald. “Elk jaar is de tuin weer compleet anders, dat maakt 'm super dynamisch!”

Tips voor een exotische tuin

1 Zorg voor goede, vochthoudende grond. Tropische planten hebben veewater en voeding nodig.

2 Werk met verschillende structuren van bladeren en bloemen.

3 Kies planten met grote bladeren.

4 Aarzel niet om ook kamerplanten in je tuin te zetten, zoals Caladium.

5 Pas behalve zachte tinten ook heldere tropische kleuren toe, zoals feloranje. Gele, oranje en rode bloemen ogen warmer dan blauwe en paarse bloemen.

6 Bouw een border niet op van laag naar hoog, maar zet ook vooraan hoge planten.

7 Geef de planten veel voeding. Ronald geeft zeker één keer per maand bloed- en beendermeel, vooral bij snelgroeiende planten zoals de rijstpapierplant. Alle kuipplanten krijgen één keer per week kamerplantenmest, opgelost in water.

Zachte tinten, felle accenten & een jungle van bladeren

SHOPPEN In

de stijl van Ronald en Geert

www.maisonsdumonde.com

www.casashops.com

www.tuingoedfoltz.nl

8 IBIZA STYLE Cogon wanddecoratie, € 11,95, www.casashops.com 9 WHEN LIFE GIVES YOU LEMONS… Citroenboom XL, € 54,95, www.fleurdirect.nl 10 WISSELBLOEM Lantana camara op stam, € 18,99, www.tuincentrumbull.nl

1 LEKKER HANGEN Calypso hangstoel, € 329, www.maisonsdumonde.com 2 UPGRADE JE PALLET Palletkussens set Plof – jungle aapjes, € 189, www.skinsbynature.nl 3 EVEN ‘ZON’DER Bahamas parasol, € 79,99,

4 TOEKAN RAMPHASTOS buitenkussen, € 17,99, www.maisonsdumonde.com 5 KONINGIN DER WATERLELIES Victoria ‘Longwood Hybrid’, € 120, www.bandus.nl 6 DE PERFECTE STAYCATION Macrame Hangmat, € 49,95,

7 EXOTISCH UITSTAPJE Grote Exoten Markt bij Tuingoed Foltz, 13 en 14 augustus, gratis entree,

Ongemanierde gasten of goed volk?

Natuurlijk (niet) bestrijden

Hoe ga je plagen in de tuin te lijf zonder gif, lokdozen of korrels erop los te laten? Je kunt zelf aan de slag gaan met brandnetelgier en knoflookspray, maar veel beter nog: leren begrijpen waarom ze er zijn. En: door gevarieerder te planten.

Hoewel wespen, oorwormen, gaasvliegen en mieren in eerste instantie door de mens als plaagdieren worden beschouwd, zijn ze nét zo nuttig als die schattige lieveheersbeestjes. Stuk voor stuk ruimen ze talloze schadelijke dieren uit je tuin, omdat ze zelf of hun larven eiwiteters zijn. Wespenlarven eten bijvoorbeeld kevers, muggen, luizen, vliegen, hooiwagens, cicaden en hun larven, rupsen, andere wespensoorten, honingbijen en spinnen. Een kolonie van vierhonderd wespen kan per dag wel drieduizend prooidieren naar het nest brengen. Ze ruimen dus behoorlijk wat plaaginsecten uit de weg. Gaasvliegen en oorwormen vreten luizen. Mieren ‘managen’ blad-luizen en voeren het teveel af naar hun larven.

BRANDNETELGIER EN KNOFLOOKSPRAY?

En zo zijn alle dieren onderdeel van een keten van ‘eten en gegeten worden’. Maar wat als een bepaalde soort de overhand neemt, zoals slakken en luizen? In de winkel kun je gif, lokdozen of korrels kopen, maar dat wil ik als ecologisch tuinier niet gebruiken, want indirect vergiftig je daarmee ook egels en vogels, die immers die dieren eten. Zelf spuit ik wel brandnetelgier bij bladluizen of knoflookspray tegen slakken. Voor dit verhaal interviewde ik twee experts over het onderwerp en ik kom tot de conclusie dat ik zelfs dát mag laten. Het gaat om de balans en een gevarieerde biotoop.

SCHERMBLOEMIGEN AANPLANTEN

Jasper Helmantel is eigenaar van inheemse zadenhandel CruydtHoeck en wildeplantenkwekerij De Heliant. Hij heeft een speciaal ‘eikenprocessierups zaaimengsel’ samengesteld. “Bij plagen is er vaak een onbalans in de omgeving. Als je dus van die plaag af wilt, dan moet je zorgen dat er weer een goede balans komt. En wat zien we in Nederland langs de wegen? Een eenheid van eiken. Daarnaast zijn op veel plekken alle wilde planten verdwenen en dáárnaast zijn we eentonig gaan boeren. Zo krijg je een monocultuur waarin een plaagdier als een processierups lekker z’n gang kan gaan. Want er zijn veel te weinig natuurlijke bestrijders en ook te weinig vogels.” Het zaaimengsel is voor grotere partijen zoals landschapsbeheer-

ders bedoeld. “Als je in je eigen straat bomen hebt met veel eikenprocessierupsen en je strooit deze zadenmix, dan zijn niet als bij een mirakel ineens die rupsen weg. Dat heeft tijd nodig en liefst doen alle buren dan ook mee. Wat je wel kunt doen, is zoveel mogelijk schermbloemigen planten. Denk dan aan venkel, inheemse bereklauw, fluitenkruid, wilde peen en pastinaak. Die trekken natuurlijke bestrijders aan, die ook weer vogels aantrekken. Bied het jaarrond iets voor vogels.” Dat houdt in: voedsel, maar ook veiligheid en plekken waar vogels zich voort kunnen planten, dus zorg voor bessendragende struiken en bomen. "Het beste is om zelf én met de buren samen de biodiversiteit te verhogen. Ook met het oog op mogelijke toekomstige plagen, zoals we ooit ook massaal de buxusmot op bezoek kregen.”

BLADLUIS NIET BESTRIJDEN

“Let op met het bestrijden van bladluizen”, benadrukt Jasper. “Die zijn relatief makkelijk te bestrijden met huis-tuin-en-keukenmiddel

‘REALISEER JE

DAT ALLES WAT JIJ

VERDELGT, HET VOEDSEL IS VAN EEN ANDER DIER.’

tjes, of door biologische bestrijding. Zo kun je larven van lieveheersbeestjes per post bestellen. Maar, doe dat toch maar niet. Want juist als de luizen weg zijn, heb je kans op veel ergere plagen, in de vorm van bijvoorbeeld hardnekkige trips of mijten. Dan heb je een veel groter probleem! Dus zorg voor ‘gewone’ lieveheersbeestjes, gaasvliegen en oorwormen, lok vinken en mezen. En bedenk: uiteindelijk overleeft een sterke plant het wel.”

NATUURLIJK EVENWICHT

Ook Suze Peters, auteur van het Plaagdierboek, geeft het advies vooral niet te veel te willen bestrijden. “Realiseer je dat alles wat jij verdelgt, het voedsel is van een ander dier. Daarom zijn plaagdieren vaak ook met zoveel, want ze worden dus ook door heel veel beestjes gegeten en dat is iets wat we helemaal vergeten zijn.”

“Van elk klontje slakkeneitjes hoeven er maar twee te overleven om met elkaar te kunnen paren, dan is de diersoort gered”, legt Suze uit. “Maar als er veel meer blijven leven, omdat ze niet opgegeten worden door een vijand, dan komen er te veel en spreek je van een ‘plaag’. In een evenwichtige natuur is er een logica. Dat zie je bijvoorbeeld aan muizen en uilen. Als er veel muizen zijn, heb je ook veel uilskui-kens die groot worden, maar als er het jaar daarop zodoende weinig muizen zijn, dan leggen de ouders minder eieren, want ze hebben minder te eten. Dus gaat de muizenstand weer omhoog. Daar zie je voortdurend een schommelend evenwicht van ongeveer drie jaar.”

Het is dus de truc om in je tuin ook dat evenwicht te krijgen, legt Suze uit. “Bij slakken zit het ‘m vooral in de eitjes en de babyslakjes. Juist die worden gegeten door allerlei dieren, zoals kevertjes, duizendpoten en slakkendoders. Kikkers, padden, salamanders, egels en lijsters eten volwassen slakken.” Remedie: zorg voor een strooisellaag tussen je planten, bied die insecten ruimte, leg een vijver aan en maak een egelhotel én egeldoorgangen naar de buurtuinen.

VERSCHILLENDE BIOTOPEN

“Al die natuurlijke vijanden lok je door verschillende biotopen in je tuin te maken”, legt Suze uit. “De bodem is de eerste laag. Daarna komt de strooisellaag (afgestorven organisch materiaal), dan een kruidlaag, vervolgens een struik waarin roofspinnetjes kunnen wonen, die ook weer beestjes vangen, en zo zorg je dat op elke hoogte natuurlijke bestrijders kunnen leven. Op de bloem van een inheemse gewone berenklauw bijvoorbeeld zitten ongelooflijk veel beestjes. Die wachten op hun prooien, die komen aanvliegen, en

roven ze dan weg”, aldus Suze. Zo trekt elke plant weer wat anders aan. “Dus maak niet een heel perk met alleen Geraniums. Zorg voor zoveel mogelijk verschillende planten, afgewisseld met ook wilde planten. En het gaat niet alleen om de bloemen, sommige beestjes eten van het blad, of leggen er eitjes op, maar ook binnen in stengels zitten larven van beestjes die daar afhankelijk van zijn. En realiseer je: dat vrolijke koolwitje dat door je tuin fladdert, was ooit een rups die verwoed aan je Oost-Indische kers knaagde.”

Natuurlijke middeltjes & metgezelplanten

In het boek Plantchemie van Katja Staring vind je allerlei recepten voor middeltjes met heermoes, brandnetel, uienschillen, rabarberblad en knoflook, én gouden combinaties van metgezelplanten.

‘PLANT KATTENKRUID, CITROENMELISSE EN CITROENGERANIUM TEGEN MUGGEN.’

Zo bestrijd je…

SLAKKEN

Ken je die filmbeelden van het magische onderwaterleven? In onze tuin zitten weekdieren die afstammen van deze wonderen. Slakken, de meest besproken wezens van de tuin! Niet omdat we ze zo geweldig vinden, maar omdat ze onze geliefde planten opeten. Wat doe je daar nou tegen, vragen mensen zich altijd af. Er zijn naaktslakken en huisjesslakken, waarvan verschillende soorten bestaan. Ze glijden met hun weke lichaam over hun slijm voort. Je ziet die sporen ‘s ochtends op paadjes, plantenbladeren of de tuintafel. Ooit was ik bij een lezing van tuinboekenschrijver Romke van de Kaa, die vertelde over een mevrouw die kwam klagen dat haar Hosta’s elk jaar werden opgegeten door de slakken. Hij antwoordde: “Maar mevrouw, plant dan ook geen Hosta’s. Er zijn duizenden andere planten!” En inderdaad: als bepaalde planten jaar in jaar uit de klos zijn van slakken of ander vraatgraag gespuis, dan kies je bijvoorbeeld beter andere schaduwplanten zoals tongvaren, wolfsmelk of vrouwenmantel. Die lusten slakken niet. Besef verder dat slakken ook nut hebben. Ze eten vooral van zwakke planten, zodat die zich niet verder voortplanten, ruimen dood plantmateriaal uit de weg, vreten schadelijke schimmels en dierlijke resten, zoals dode insecten. Tijgerslakken (naaktslakken) eten dode en levende planten en jagen op andere naaktslakken. Er zijn ook slakken die uitwerpselen verwerken. Maar ja, slakken kunnen inderdaad ook flink wat plantgroen weghappen. Jonge aanplant is vaak niet veilig voor hun duizenden raspende tandjes. Je leest wel eens dat slakken geen ui of bieslook lusten, maar dat is een fabel. Hun voorkeuren zijn onvoorspelbaar. Ze lusten graag Dahlia’s, Hosta’s, jonge sla en aardbeien. Het is vaak maar net wat ze op hun pad krijgen en wat het beste smaakt.

TIP: Bescherm zaailingen en jonge aanplant of zet ze pas buiten als ze wat groter zijn. Zet een glazen stolp over de jonge plant en haal deze er overdag een paar uur af, zodat de plant ook lucht krijgt.

LUIZEN

Zie je bladluizen bij je planten in de tuin, knijp er dan een paar fijn op een plantblaadje. De lieveheersbeestjes kunnen dit ruiken en leggen hun eitjes in de buurt, zodat de larven gelijk een maaltje hebben. Ook wordt er lavendel aangeraden bij rozen tegen luis.

MIEREN

Strooi kaneel of koffiedik op de plekken waar je mieren liever niet ziet komen. Of leid ze af met komkommerschijfjes, bloemen van afrikaantje, goudsbloem, lavendel, bieslook, majoraan, salie, munt, lavendel of basilicum. Plant of leg deze bloemen op looproutes, die je wilt omleiden.

MUGGEN

Plant kattenkruid, citroenmelisse, citroentijm, citroenverbena en citroengeranium tegen muggen. Mijd stilstaand water in een vijver of regenton, een verstopte dakgoot of vergeten bloembak. Dek de regenton af, maak de dakgoot schoon en leeg alle plantenbakken. En zet voldoende planten in je vijver, want die trekken vijanden van muggen(larven) aan, zoals kikkers, salamanders en libellenlarven. Muggenlarven worden ook door vissen gegeten. Maar die eten dan weer eitjes van dieren die je liever wel in de vijver hebt, omdat die weer slakken eten. Keuzes…

Planten die slakken niet lusten

* Akelei * daglelie

* duizendknoop (Persicaria)

* kattenkruid * ooievaarsbek (Geranium) * toorts (Verbascum)

* wolfsmelk (Euphorbia) * Zeeuws knoopje * Ook salie, tijm, rozemarijn en tomatenplanten zijn niet favoriet bij slakken vanwege de geur.

Wat ook ongedierte afschrikt

• Plant afrikaantjes onder rozen en op de plaatsen waar voorjaarsbollen bloeiden, met name hyacinten en tulpen. Het helpt tegen schadelijke aaltjes.

• Zinnia’s lokken lieveheersbeestjes, die bladluizen en koolvliegen vreten.

• Dahlia’s zijn de ideale verschansplekken voor oorwormen, die luizen vreten.

• Houtas doodt en weert slakken en andere zachte ongewervelden, zoals engerlingen. Strooi een dunne laag rond je planten. Doe dit spaarzaam, want te veel zout kan je planten verbranden.

• Stop hele knoflookteentjes in de grond, het helpt bij aardbeien tegen grauwe schimmel, bij wortels tegen de wortelvlieg, bij frambozen en druiven tegen trips. Ook mieren en mollen blijven ervan weg. Stop de teentjes in de grond of molshoop. Knoflookpoeder strooien tussen jonge zaailingen helpt plaagdieren en vogels op afstand houden.

DE TUIN IN JUNI

De tuin viert hoogtijdagen deze maand. Tot de langste dag zitten we nog in het groeiseizoen, alles oogt nog frisgroen en bovenal staat er ongelofelijk veel in bloei! Wist je dat ook sommige bomen in juni een uitbundige bloemenpracht geven?

Tafeljuwelen

De tuintafel of etagère fleur je eenvoudig op met een paar potjes met ‘bloeiende spul’. Uiteraard wil je dan een uitbundige bloei én lang kleur. Met deze vrolijke plantjes zit je helemaal goed!

1 Lewisia cotyledon (bitterkruid)

Met zijn (zalm)roze of witte bloemtuiltjes is dit vetplantje tot in de zomer een lust voor het oog. En wat bloeit hij uitbundig! De kleurnuances in de bloempjes maken dit exemplaar extra aantrekkelijk.

BLOEI: mei-juli HOOGTE: 20 cm STANDPLAATS: lichte schaduw

2 Dianthus chinensis (Chinese anjer)

Dit eenjarige anjertje valt op door de fraai geaderde bloemen, alsof hier een kunstenaar aan het werk is geweest. Ook verkrijgbaar in effen roze, rood of wit én in allerlei patronen.

BLOEI: juni-augustus HOOGTE: 30 cm STANDPLAATS: zon

3 Platycodon grandiflorus ‘Astra White’ (ballonklokje)

Door zijn dwergvorm is dit ballonklokje perfect voor in een pot. Voordat de bloemen opengaan zijn ze rond als een ballon. De bloemen zelf doen denken aan Campanula en daar is deze vaste plant dan ook aan verwant.

BLOEI: juni-augustus HOOGTE: 20 cm STANDPLAATS: zonhalfschaduw

TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: IVERDE/PERENNIAL POWER, SHUTTERSTOCK

Mag ik de aandacht?

Sommige planten weten méér dan andere tijdens de bloei extra aandacht op zich te vestigen. Vaak is dat door een bijzondere bloeitint of een opvallende bloeiwijze, zoals bij deze beauty’s.

1 Eremurus x isabellinus ‘Pinokkio’ (naald van Cleopatra)

Met zijn soms wel 1 m hoge, recht opgaande bloemaren is naald van Cleopatra een echte blikvanger en een feest voor bijen. ‘Pinokkio’ heeft bovendien een heel aantrekkelijke bloeikleur die mooi combineert met veel andere kleuren. De plant groeit op uit wortelstokken (vlezige wortels) die niet helemaal winterhard zijn. Bij strenge vorst heeft hij dan ook een winterdek nodig.

BLOEI: juni-juli HOOGTE: 130 cm STANDPLAATS: zon

2 Francoa sonchifolia (bruidskrans)

Bij een bruidskrans denk je aan verfijnd en sierlijk, en dat is precies wat ook opgaat voor de lange bloeiaren van deze vrij onbekende, vaste plant. Ze schieten omhoog vanuit een bladrozet. Het bladrozet is groen in de halfschaduw en rood getint op een zonnige plek. Dek de plant wel af bij strenge vorst.

BLOEI: juni-juli HOOGTE: 80-100 cm STANDPLAATS: zon-halfschaduw

3 Meconopsis napaulensis (schijnpapapaver)

Net als bij papavers, waar deze kortlevende plant familie van is, ogen de grote bloemen erg teer. Ze zitten aan een vertakte stengel die soms wel 1,5 m hoog kan worden. Deze liefhebbersplant is alleen geschikt voor zure, vochtige grond die nooit uitdroogt. De plant bloeit pas na een paar jaar, om daarna af te sterven.

BLOEI: juni-juli HOOGTE: 120 cm STANDPLAATS: lichte schaduw

4 Lilium martagon (Turkse lelie)

De relatief kleine bloemen van deze lelie zijn erg sierlijk, geuren heerlijk en ogen heel natuurlijk. Het is dan ook een botanische soort, dat wil zeggen dat deze in het wild voorkomt, onder meer in Turkije. De Turkse lelie is veel makkelijker dan grootbloemige lelies. Plant ze in de herfst op een plek in de lichte schaduw, zodat de wortels koel blijven, dan komen ze elk jaar weer terug.

BLOEI: juni HOOGTE: 140 cm STANDPLAATS: halfschaduw

5 Crambe cordifolia (reuzenzeekool)

Als een luchtige wolk steken de witte bloeischermen boven de grote, grove bladeren van deze reuzenplant uit. De talloze bloempjes verspreiden een lichte honinggeur en zijn in trek bij bijen. Wil je ook zo’n mooie wolk boven je border? Dat kan alleen op lichte, goed doorlatende grond, op een zonnige plek.

BLOEI: mei-juni HOOGTE: 2 m STANDPLAATS: zon

6 Potentilla x tonguei (ganzerik)

De oranje bloeitint zorgt voor een vrolijk en warm accent in de border. Het rode hart maakt de bloempjes extra sprekend. Deze lage vaste plant heeft liggende stengels en is geschikt voor voorin de border.

BLOEI: juni-augustus HOOGTE: 15 cm STANDPLAATS: zon-halfschaduw

7 Digitalis ‘Mertonensis’ (vingerhoedskruid)

Prachtig, die oudroze tint van deze vingerhoedskruid! Deze bosrandplant staat het liefst op voedzame, doorlatende en vochthoudende grond. Tuinier je op droge grond? Dan is een plek in de halfschaduw beter.

BLOEI: juni-augustus HOOGTE: 80 cm STANDPLAATS: zon-halfschaduw

8 Iris sibirica ‘Butter and Sugar’ (Siberische lis)

Je kunt deze lis zowel op droge als vochtige grond planten, hoewel de vochtige grond de voorkeur heeft. De roomwit met gele bloemen ogen fris en fruitig en combineren mooi met het blauwgroene, grasachtige blad.

BLOEI: mei-juni HOOGTE: 70 cm STANDPLAATS: zon-halfschaduw

9 Iris ‘Supreme Sultan’ (baardiris)

Deze iris valt niet alleen op door de 15-20 cm (!) grote bloemen, maar ook door de schitterende kleurcombinatie. Voor een warme, beschutte plek op kalkhoudende grond.

BLOEI: mei-juni HOOGTE: 100 cm STANDPLAATS: zon

I CAN SMELL THE BEACH

De wind door je haar, zand tussen je tenen en een zilte smaak op je lippen… De zee en het strand zorgen voor dat onmiskenbare vrijheidblijheidgevoel. Stel je toch voor dat je dat gevoel in je tuin zou kunnen

vangen! Nou, dat kan: zó haal je die zalige strandsfeer dichterbij!

LICHT IN DE BASIS (1)

Elise Schaap, bekend van haar rollen in Familie Kruys en Undercover, is graag in haar tuin te vinden. Omdat het gras in haar Amsterdamse achtertuin niet goed wilde groeien, is er voor Limburgs wit grind gekozen. Het lichte grind heeft het effect om ook op donkere dagen de tuin op te lichten. De ‘tapijten’ van donkerdere cirkels zijn ideaal om een tafeltje of zwembadje op te zetten. Tuinontwerper Erwin Stam verzorgde het ontwerp. Elise: “Ik vind hem de Hans Klok onder de tuinontwerpers.”

Foto: Roel van der Aa

TOT IN DE PUNTJES (2)

Deze carport van strandpalen met dak van palmbladeren sluit naadloos aan bij de achterliggende strandtuin. Die bestaat uit schelpenpaden, duinen van helmgras en een gezellige stookplaats. Nieuwsgierig geworden?

Bekijk de tuin op www.kamsteegtuinen.nl

Foto: Kamsteeg Tuinen

VENICE BEACH AAN HUIS (3)

De roots van Echium webbii liggen op het Canarische eiland La Palma, terwijl de Echeveria secunda var. glauca je flashbacks bezorgt naar Mexico. Wil jij het ultieme Californië-gevoel in je tuin? Kies dan voor een Agave. Hier groeien deze drie planten samen met Geranium palmatum, Aeonium arboreum ‘Zwartkop’ en het eenjarige vetplantje Mesembryanthemum crystallinum. Allemaal niet erg winterhard, maar wél heel leuk om mee te experimenteren.

Foto: GAP Photos,

ontwerp: Alan Titchmarsh en Kate Gould

TEKST: KRISTEL ENGELEN

TUINHUIS WORDT STRANDHUIS (4)

Maak van je tuinhuis een gezellig strandhuisje door hem de kleuren van het strand of de zee te geven. In dit geval is de Bretonse streep als patroon doorgevoerd.

Foto: GAP Photos, foto: James Callicott

SPOOR NAAR HET STRAND (5)

Aan de zuidoostkust van Engeland voelt de rode spoorbloem (Centranthus ruber) zich helemaal thuis. Ook in de tuin doet de plant het goed op doorlatende, kalkachtige grond: een typische rotsplant dus. De rode spoorbloem is rijk aan nectar en trekt bijen, vlinders en hommels aan. En, surprise: de nakomelingen kunnen witbloeiend zijn.

Foto: GAP Photos/Jonathan Buckley

MET STIP(A) OP 1 (6)

Wuivende grassen zijn onlosmakelijk verbonden met het strand. Zet tussen je vaste planten wat blauw schapengras (Festuca glauca), lampenpoetsersgras (Pennisetum alopecuroides) of vedergras Nassella tenuissima ‘Ponytails’ en het kustgevoel is daar! Met name aan die laatste, die beter bekend is als Stipa tenuissima, kan geen ander siergras tippen: de zijdeachtige pluimen golven mee op de wind. Het grasje zaait zich wel flink uit, maar de jonge plantjes trek je er net zo gemakkelijk weer uit.

EEN

FRISSE DUIK (7)

Het strandgevoel is pas compleet met een bron van water in de buurt. Om te ontkomen aan het Club Tropicana-gevoel, kun je voor een natuurlijke zwemvijver kiezen. Deze ziet eruit als een natuurvijver en wordt door middel van een helofytenfilter schoon gehouden. Ook zijn er bedrijven die complete kunststranden in je tuin aanleggen: daarvoor zal je wel diep in de buidel moeten tasten. Een alternatief is een klein waterelement, dat het gezellige geluid van kabbelend water teweeg brengt.

Foto: GAP Photos/Richard Bloom, ontwerp: The Swimming Pond Company

STRANDZAND & DRIJFHOUT (8)

Een laagje zand erover en je tuin is strandwaardig! Hier is het concept in optima forma doorgevoerd door het gebruik van drijfhout in de traptreden. Siergrassen maken het sfeertje compleet.

Foto: GAP Photos/J S Sira, ontwerp: Kei Iwata

VERGEET DE OLIJF… (9)

Plant een eucalyptus! Eucalyptus gunnii 'Azura’ is de meest winterharde eucalyptus die er is en kan tot -18 °C doorstaan. De ronde, blauwgrijze blaadjes verspreiden een heerlijke mentholgeur, die je met je gedachten direct terug naar Zuid-Europa brengt.

Foto: GAP Photos/Heather Edwards, ontwerp: James Callicott

EVEN WEGDROMEN (10)

Precies wat je nodig hebt om je in een all inclusive-resort aan de Côte d'Azur te wanen: een XXL-hangmat. Hoewel dit exemplaar groot genoeg is voor het hele gezin, is dit plekje nog fijner als je helemaal alleen bent…

Foto: GAP Photos/Fiona Lea, ontwerp: Oxford College of Garden Design

MAAK

VAN JE TUINHUIS EEN

GEZELLIG STRANDHUISJE DOOR HEM DE KLEUREN VAN HET STRAND OF DE ZEE TE GEVEN.

FAMILIE TOVERBAL

De easy going Heuchera is een echte allemansvriend: deze plant groeit gemakkelijk, stelt weinig eisen aan de bodem en komt bovendien uit zó’n veelzijdige familie, dat er voor iedereen wel wat bij zit. Houd jij van een frêle bloeiwijze? Of juist van knallende bladkleuren? Je vindt het allemaal bij het purperklokje.

Familie van?

Heuchera (purperklokje) is een geslacht uit de steenbreekfamilie (Saxifragaceae), een familie waartoe ook de Astilbe, Bergenia, Darmera, Rodgersia en Tiarella behoren. Er zijn zeker 53 verschillende soorten Heuchera’s bekend, die groeien in verschillende ecotopen. Precies de reden dat het uiterlijk van de verschillende soorten zo verschillend is. Tuinliefhebbers kunnen hun hart ophalen aan de talloze cultivars (waaronder hybriden), in allerlei uiteenlopende vormen, bloemkleuren en bladkleuren. En zo is er voor elke standplaats wel een passende Heuchera

Net als moeder

Het purperklokje is een veelzijdige vaste plant met sierlijk, hartvormige blad en een ijle bloeiwijze. De plant is volledig winterhard en tijdens zachte winters behoudt hij zelfs zijn blad. Dat is een feest, want de kleurrijke bladeren zijn bij sommige cultivars nog opvallender dan de bloemen zelf! De ijle bloemen op hoge stelen verschijnen tussen april en september (afhankelijk van het soort) en zijn meestal wit of crème van kleur, soms met een zweem roze erin en soms volledig rood. De bloemkleur verraadt de oudersoorten: zo weet je dat er met een rode bloem iets in zit van Heuchera sanguinea

De juiste plek

De Heuchera kan solitair aangeplant worden of gecombineerd met andere vaste planten in de border. Qua grondsoort is de plant nauwelijks kieskeurig, al staat hij bij voorkeur op een bodem die in

de zomer voldoende water vasthoudt en in de winter goed draineert. Over het algemeen houdt de Heuchera van gefilterd zonlicht en niet van felle middagzon, maar er zijn Heuchera's voor in de zon, maar ook voor in de lichte schaduw. Zet je hem in de felle zon? Houd er dan rekening mee dat hij ook om meer water vraagt.

Verzorging

Je kunt het purperklokje een goede start geven door wat compost of tuinaarde door de tuingrond te mengen. In principe blijft het sierlijke blad in de winter aan de plant, maar bij strenge winters kan het wel lelijk worden. Knip het blad in het voorjaar af en al snel verschijnt er weer nieuw blad. Merk je dat je Heuchera na 2 à 3 jaar boven de grond uit groeit, met kale stengels onderin tot gevolg? Dan is het tijd om de plant in het voor- of najaar te delen en opnieuw uit te planten.

Bonte Heuchera-parade

Sommige purperklokjes zijn wat meer ingetogen, maar er zijn ook bonte types bij…

• H. ‘Pink Panther’ heeft metallicachtig roze-paars blad.

• H. ‘Circus’: wijnkleurige aders lopen over de goudgele bladeren.

• H. ‘Pinky Panky’ is een opvallende verschijning, met zijn zilverkleurige bladeren met roze schijn en witte vlekken.

• Bij H. sanguinea ‘Bressingham’ trekt niet het blad de aandacht, maar de rode bloemen op hoge stelen.

• H. ‘Happy Easter’ heeft the best of both worlds: hij heeft aantrekkelijke bruin-roze bladeren met groen-gele randen én de bloei is magnifiek, roze.

TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO: SHUTTERSTOCK

De bloemen als luchtige wolkjes zijn perfect om te verwerken in boeketten.

Over het algemeen geldt: hoe lichter het blad, hoe beter hij schaduw verdraagt.

De zogenoemde ‘wortelbladeren’ zitten met een lange steel direct vast aan de wortels.

Sommige Heuchera’s hebben fluwelige bloemstengels, zoals

H. ‘Brownfinch’.

Larven van de taxuskever knagen graag aan de wortels.

Verwijder aangetaste planten en zet bodemaaltjes in.

TUIN Seizoen

Wil je geen nummer missen en profiteren van een korting op je abonnement?

Ga dan naar tuinseizoen.mijntijdschrift.net

WAT KUN JE VERWACHTEN IN TUINSEIZOEN 2023

• In elke editie zetten we de mooiste bloeiers van die maand op een rij! Met fijne foto’s en waardevolle plantinformatie. Zo heb je aan het eind van het jaar een perfect overzicht.

• De zeer geliefde rubriek Kwekersportret is terug! We zetten steeds een bevlogen kweker én zijn of haar unieke assortiment in the picture.

• De mooiste kijktuinen: van kleine stadstuinen tot landgoederen, maar in bloei staan ze allemaal!

• De rubriek Uitgediept, met thema’s als: geurende planten, een hittebestendige border aanleggen, een biodivers gazon en tuinieren op klei.

• Praktische tips op het gebied van de siertuin én de moestuin. Maandelijks blijf je op de hoogte van wat er te doen is in de tuin. Laat je informeren door echte tuinkenners!

• Gewoon lekker ontspannen, met de nieuwsrubriek Snippers, de feitjespagina en een overzicht met groene uitjes van die maand.

UNIEK AAN TUINSEIZOEN

TuinSeizoen wordt gemaakt door en voor bevlogen tuiniers! Wij signaleren nieuwe trends, gaan met de tijd mee en passen onze onderwerpen hierop aan. De diepgang komt bij ons van echte vakmensen. Mis het niet!