Activiteitenverslag 2014
Voorwoord 2014: een turbulent jaar, dat voorbij is gevlogen‌ Aan uitdagingen voor VIVO geen gebrek in 2014! Som-
waren er eind mei verkiezingen van provinciaal tot Euro-
mige ervan hingen nauw samen met de politieke con-
pees niveau. Beide gebeurtenissen vertaalden zich ook
text. Er was enerzijds de uitvoering van het tweede luik
voor VIVO in een aantal gevolgen.
van de staatshervorming vanaf begin 2014. Anderzijds
2
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
VOORWOORD
Begin 2013 werd het sectorconvenant 2013-2014 gete-
acties: het nieuwe doelgroepenbeleid en de uitvoering
kend. In de loop van 2014 zou de voorbereiding voor
van het generatiepact (of jongerenbonus) bijvoorbeeld.
de convenants 2015-2016 moeten starten, … Niet dus:
Maar ook heel het luik rond ‘duaal leren’ waaronder de
nieuwe ministers, nieuwe beleidslijnen, … Maar voor
hertekening van het Industrieel leerlingwezen. De mi-
een vertaalslag naar nieuwe sectorconvenants bleek het
nisters van Werk en Onderwijs hebben eind 2014 een
te vroeg. En dus keek VIVO uit naar een ‘addendum’
vernieuwende nota voorgesteld. Een nota met allicht
op het vorige convenant, dat er intussen is. 2014 werd
verstrekkende gevolgen voor één van de belangrijkste
met andere woorden geen jaar van nieuwe convenan-
actiedomeinen waar VIVO en de sectorale fondsen al
tonderhandelingen. Deze komen eraan najaar 2015, na
jaren aan werken: het ondersteunen van werkgevers in
een grondige evaluatie van de lopende convenants.
hun begeleiding en tewerkstelling van kwetsbare jon-
De uitvoering van de zesde staatshervorming gaat vooral over de overdracht van bevoegdheden van de federale staat naar de gemeenschappen en gewesten. Binnen de lange lijst zitten er voor VIVO en de sector relevante materies . Denk aan gezondheidszorg (ou-
geren uit het deeltijds leren/deeltijds werken. We kijken uit naar een constructieve samenwerking om het duaal leren mee uit te bouwen, en rekenen er op dat de opgebouwde expertise in de social profit niet verloren gaat.
derenzorg en -beleid, organisatie van eerstelijnsge-
In het algemeen zullen we er als sector mee over moe-
zondheidszorg, preventiebeleid, …) en arbeidsmarkt
ten waken dat er blijvend ingezet wordt op een beleid
(betaald educatief verlof, industrieel leerlingwezen,
dat opleidingskansen en competentieontwikkeling sti-
loopbaanonderbreking, gesco’s, …). Voor de Vlaamse
muleert en prioritair stelt. En dit ondanks de intussen
regering die op 25 juli de eed aflegde, was er dus veel
doorgevoerde of aangekondigde besparingsrondes op
werk aan de winkel.
alle niveaus.
Sommige overgedragen bevoegdheden naar het Vlaamse niveau hebben een directe impact op onze
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
3
Een gedaanteverwisseling voor VIVO in 2014 Niet alleen de politieke context daagt ons uit. Als je
Wie ons regelmatig contacteert, kent intussen allicht
als organisatie in hetzelfde jaar je missie/visie herwerkt,
onze nieuwe communicatiestijl., Een mooi voorbeeld
een nieuw logo en website ontwikkelt, een aangepaste
is onze website www.vivosocialprofit.org. Check eens
communicatie uitwerkt én bovendien verhuist naar een
ons aanbod per sector of zoek per thema. Beide invals-
nieuwe locatie, … dan mag je spreken van een gedaan-
hoeken hebben we voorzien.
teverwisseling.
Eind 2014 verhuisden we. Het sluitstuk van een vervolg-
De hertekening van de visie/missie was nodig nadat we
verhaal dat al jaren liep. De vertrouwde, maar verou-
in 2013 gestart zijn met de inhoudelijke inkanteling van
derde ‘Handelskaai 48’, waarin we met alle paritaire
de Vlaamse vormingsfondsen en ICOBA in de werking
vzw’s van de social profit verbleven, werd (eindelijk)
van VIVO. Voortaan groepeert VIVO alles wat rond ‘vor-
verlaten en gewisseld voor een modern gebouw 200
ming/opleiding/onderwijs’ draait. In dit activiteitenver-
meter achter de hoek: EOLIS, Sainctelettesquare 13-15.
slag vinden jullie onze nieuwe gezamenlijke missie-visie.
Welkom!
4
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
VOORWOORD
De middelen van VIA4 voorzien voor de sector van de Lokale Diensteneconomie leidden tot de opstart van een nieuw vormingsfonds. Voor deze sector ontwikkelde dit fonds in samenwerking met de Koepel Lokale Diensteneconomie een uitgebreid aanbod. De operationele uitrol gebeurt sedert najaar 2014 binnen de fondsenwerking van VIVO. Tot slot twee belangrijke momenten om in de picture te zetten: het initiatief ICOBA vierde zijn 10-jarig bestaan
Opvallende nieuwigheden?
en op 23 mei 2014 organiseerden we een studiedag voor hulpverleners rond ‘cultuursensitieve zorg’, een thema dat ons nauw aan het hart ligt.
Zonder afbraak te willen doen aan de meest bekende
We hopen dat ons activiteitenverslag u een mooi to-
‘standaard’’ VIVO- en fondsenactiviteiten, verdienen
taalbeeld van de waaier aan activiteiten waar VIVO en
enkele projecten een extra vermelding. Zo zijn er twee
de vormingsfondsen voor stonden in 2014 geeft. En
ESF-projecten die na een onderzoeksfase zuurstof le-
dat u zin krijgt in nog meer. Volg ons via onze website
veren voor vernieuwing. Er is het ‘VLAMT’-onderzoek
www.vivosocialprofit.org of onze nieuwsbrief.
voor de sector van de Vlaamse Opvoedings- en huisvestingsdiensten (319.01). Dit is intussen vertaald naar een aangepast vormingsaanbod van het sectorale vor-
Veel leesplezier!
mingsfonds. En er is het sectoroverstijgend onderzoek rond ‘werkbaar werken’. Dat krijgt zijn vertaalslag in een actieplan dat we vanaf 2015 zullen realiseren. Be-
Jan-Piet Bauwens
nieuwd? Meer erover vindt u op de volgende pagina’s.
VOORZITTER DIRECTEUR
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
Luc Van Waes
5
Inhoud Een vernieuwde wind waait in VIVO 7
Het Europees Social Fonds hangt bij Vivo in de lucht
Een nieuwe huisstijl
10
Werkplekleren 31
Nieuwe stek voor VIVO
10
Werkbaar werk in de Vlaamse Social Profit
Onze visie en missie: in primeur
VLAMT - Vlaamse arbeidsmarktonderzoek van de toekomst: Een kwalitatief onderzoek naar toekomstige competentienoden in PC 319.01 34
Onze wind in je rug Vivo en Vlaamse vormingsfondsen slaan de handen in elkaar
32
11
Icoba: de wind in de rug voor je agressiebeleid 17 Icoba blaast 10 kaarsjes uit
19
‘Integraal werken aan diversiteit’ in VIVO
20
Weet uit welke hoek de wind waait HR-vormingsaanbod voor de social profit sector 36 Vormingsbudget 2014
38
De wind zit eronder!
Energie uit allerlei windrichtingen! Bezoek onze 6 thematische sites
21
www.werkmetmensen.be: videowall
22
Vivo in de pers
40
Wie maakt de VIVO-windstromingen?
Centrum Deeltijds Onderwijs (clw) Maasmechelen en De Meander vzw: een bezoek 23
Leden van de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering
42
Mentor+ 25
Wie is wie bij Vivo?
43
Studiedag Cultuursensitieve zorg
26
Toegankelijkheid van de Centra voor Ambulante Revalidatie voor kinderen uit gezinnen in kansarmoede: een brochure 28
Contact 44
SID-Ins 2014: Een succes, door de wervelende zorgambassadeurs! 29
6
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
Een vernieuwde wind waait in VIVO Onze visie en missie: in primeur De missie en visie van VIVO was aan een opfrissing toe. Naar aanleiding van de integratie met de vormingsfondsen wilden we deze samen herzien. Omdat het geen evidente oefening zou worden, lieten we ons begeleiden door D-NA in de opmaak van een nieuwe missie op maandag 28/4 in de ViaVia te Brussel; Na een productieve dag kwamen we tot een zo klare missie en heel wat ideeĂŤn over een visie die we met de leden van het dagelijks bestuur en de raad van beheer van VIVO aftoetsten. Zo kwamen we tot een krachtige missie en visie.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
7
MISSIE We creëren en organiseren inspirerende en veelzijdige acties voor de Vlaamse social-profitsector om: • potentiële werknemers naar de sector toe te leiden • huidige werknemers en hun organisaties te versterken met oog voor diversiteit, kansengroepen en werkbaar werk. We doen dit op een kwaliteitsvolle manier, in samenwerking met partners en het beleid.
VISIE VIVO bevindt zich binnen het domein ‘vorming/arbeids-
We vertegenwoordigen en verdedigen de social profit
markt’ in een unieke positie als enige paritair beheerde,
vanuit paritaire invalshoek. Meer in het bijzonder plei-
Vlaamse, overkoepelende sectororganisatie voor de
ten we voor maatschappelijke solidariteit en solidariteit
social profit. Wij zijn en blijven binnen dit domein het
onder werknemers, en vóór de uitbouw van een dienst-
aanspreekpunt, zowel voor de sociale partners en de
verlening van de diverse social profitsectoren waar de
overheid, als voor de social profitorganisaties waarvoor
patiënt/cliënt/deelnemer centraal staat.
we onze dienstverlening uitbouwen.
8
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
EEN VERNIEUWDE WIND WAAIT IN VIVO
We dragen, vanuit onze unieke positie, samenwerking
We zetten daarom verder in op de integratie van de
en complementariteit hoog in ons vaandel: we gaan
‘themawerking’ met de operationele acties van de vor-
partnerschappen aan zowel met de eigen stakeholders
mingsfondsen (accent op ‘risicogroepen’). Zo schrijven
(sociale partners, federaties, fondsen, Vlaamse overheid,
we samen met deze vormingsfondsen een ‘1+1=3’-
organisaties) als met externe organisaties (onderwijs,
verhaal.
regionale partners en overheden, opleidingsverstrekkers, …).
We doen dit door ...
We bouwen binnen de hoofdthema’s ‘aansluiting on-
• onze expertise/competenties, zowel thematisch als
derwijs-arbeidsmarkt’,
‘levenslang
leren-competen-
sectoraal, in te zetten en te verhogen;
tiemanagement’, ‘diversiteit’ en ‘agressiebeheersing’
• het bieden van kwaliteitsvolle dienstverlening;
voortdurend expertise op die we ten aanzien van de so-
• de goede dingen te doen (effectiviteit) en ze ook
cial profit ter beschikking stellen en benutten. We zet-
efficiënt te doen;
ten proactief in op vernieuwing binnen deze thema’s, en
• onze acties te ‘monitoren’;
willen de sociale partners en de social profitorganisaties
• te informeren, te adviseren en acties uit te bouwen
ook mee ‘trekken’ en ‘betrekken’ in deze vernieuwing.
voor onze organisaties, hun werknemers
Dit alles impliceert ook de integratie van nieuwe ac-
en potentiële instromers in de sector;
centen uit evoluties op het vlak van HR-Management/
• sectoroverstijgend te denken;
leervormen/diversiteit, … zoals het inzetten op werk-
• te investeren in samenwerkingsverbanden
plekleren, loopbaanontwikkeling, talentmanagement,
met stakeholders die actief zijn rond dezelfde
implementatie van nieuwe leervormen, werkbaarheid,
thema’s.
cultuursensitieve zorg, enz. We vertalen de evolutie van in deze thema’s naar de specificiteit van de vele (sub)sectoren, zowel op een sensibiliserende als actiegerichte wijze. We doen dit op een overkoepelende wijze maar steeds samen met de sectorale sociale partners en de vormingsfondsen die ze vertegenwoordigen.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
9
Een nieuwe huisstijl 2014 is het jaar waarin we de integratie van de Vlaamse vormingsfondsen geleidelijk verder realiseerden. Alles wat vorming en opleiding in de social profit aangaat, sturen we nu vanuit VIVO aan. Acties voortvloeiend uit het sectorconvenant en deze uit de vormingsfondsen zijn zo inhoudelijk nog beter op elkaar afgestemd.
Communicatie
Daarnaast zorgde de vraag naar een duidelijker ima-
Tegelijk werkten we volop aan een duidelijkere com-
go van de Vlaamse vormingsfondsen, binnen de
municatie. In het voorjaar ontwikkelden we een nieuw
VIVO-overkoepeling, voor eigen logo’s van deze fond-
VIVO-logo, en in juni hielden we fier onze nieuwe
sen. Volgende sectoren hebben nu een logo: de Ge-
website boven de doopvont. Voortaan kunnen bezoe-
zinszorg, de Vlaamse Opvoedings- en huisvestings-
kers informatie opzoeken op basis van een thema of
diensten, de Sociale Werkplaatsen, de Beschutte
via het kiezen van een sector. Het resultaat zie je op
werkplaatsen, de Socio-culturele sector en de Vlaamse
www.vivosocialprofit.org.
welzijnssector. Brochures, mailings en webpagina’s kregen zo meteen een eigen cachet.
Nieuwe stek voor VIVO Last but not least… VIVO is verhuisd! Na jaren zoeken, afwegen, berekenen, … was het eindelijk zover. Samen met de andere vzw’s in huis (VESOFO, FEBI, APEF, IFIC, VSPF) kochten we 4 verdiepingen in het EOLIS-gebouw aan de Sainctelettesquare 13-15, 1000 Brussel. Amper 200 meter van onze oude stek op de Handelskaai 48. Deze nieuwe, moderne werkplek geeft de mogelijkheid beter samen te werken en ervaringen uit te wisselen onder de verschillende vzw’s. VIVO vinden jullie, samen met VSPF op de 2e verdieping. We zijn meteen ook een stapje in de richting van ‘het nieuwe werken’ geëvolueerd aangezien we, na de eerdere invoering van telewerken, nu ook met eilanden in een half-open-space werken. 10
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
Onze wind in je rug Vivo en Vlaamse vormingsfondsen slaan de handen in elkaar
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
11
Wat moet je weten over de samenwerking tussen VIVO en de vormingsfondsen in de social profit? VIVO vertegenwoordigd 10 subsectoren in de social
• Een speciaal geval is de Lokale Diensteneconomie,
profit op het Vlaamse forum van opleiding/arbeids-
niet echt een aparte sector (in de betekenis van een
markt. Maar niet elke sector heeft een vormingsfonds
Paritair Comité), wel een maatregel voor een aantal
en er zijn zowel geregionaliseerde als federale sectoren!
organisaties met specifieke werking, waarvoor sinds
Volgende situaties doen zich voor: • Geregionaliseerde Vlaamse sectoren mét een vor-
mingsfonds van a tot z opgevolgd en gecoördineerd door VIVO (zie artikel hieronder): dit geldt voor de sectoren gezinszorg (318.02), de Vlaamse Opvoedingsen huisvestingsdiensten (319.01), de socio-culturele sector(329.01 en 329.03) en de Vlaamse welzijnssector, met vooral Kinderopvanginitiatieven ( 331); • Geregionaliseerde Vlaamse sectoren mét een ‘auto-
noom’ vormingsfonds waarvoor VIVO een (hoofd)opdracht met betrekking tot de uitbouw van het aanbod
vorig jaar de gehele werking ook binnen VIVO afgehandeld wordt; • Federale sectoren mét een vormingsfonds (onder
vzw FE.BI); waarmee VIVO op projectbasis samenwerkt, en enkel aan Nederlandstalige kant: binnen PC 330 zijn dat de Privé-Ziekenhuizen, de Ouderenzorg en de Overige Gezondheidsinstellingen en -diensten; • Federale sectoren uit PC 330 zonder vormingsfonds
die VIVO probeert overkoepelend te vertegenwoordigen aan Vlaamse zijde: de Thuisverpleging en de autonome revalidatiecentra.
kreeg: de sectoren Beschutte en Sociale werkplaatsen, binnen PC 327.01;
In 2014 intensifieerden we de samenwerking die in 2013
In de sector van de Vlaamse opvoedings- en huis-
is gestart. Samen bleven we volop verder inzetten op
vestingsinrichtingen, de socioculturele sector en de
de professionalisering van de sectoren 318.02 - 319.01 -
welzijns- en gezondheidssector ging het in 2014 over
329 - 331 en de lokale diensteneconomie, met speciale
een totaal budget van bijna 2 miljoen euro aan eigen
aandacht voor kansengroepen.
middelen. We financieren hiermee vormings-en tewerk-
Hoe? • Organiseren van vormingen à la carte • Stimuleren van in- en doorstroom in deze sectoren
stellingsacties specifiek voor een sector. Ook komen we financieel tussen in sectoroverstijgende initiatieven i.s.m. VIVO.
• en, … nog meer!
12
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ONZE WIND IN JE RUG
Sectoroverstijgende acties DEELTIJDS LEREN/DEELTIJDS WERKEN Werkgevers die in kader deeltijds leren/deeltijds werken een jongere die nog les volgt in een centrum leren en werken tewerkstellen, hebben recht op een begeleidingspremie (120 € per volledige gewerkte maand). Ongeacht of de loonkost van de jongere gefinancierd wordt via maribelgelden, met middelen van het vormingsfonds of het generatiepact. Voor 199 jongeren betaalden we de begeleidingspremie. Een sfeerverslag van zo’n organisatie vind je op p.23 Schooljaar
319.01
329.01
331kinderopvang
Totaal
2013-2014
100
72
26
199
Om de werkplekbegeleiders van deze jongeren te ondersteunen in hun rol organiseerden VIVO i.s.m. de vormingsfondsen de tweedaagse opleiding ‘MENTOR+’. Over deze opleiding vind je verder in dit activiteitenverslag meer informatie. SUCCES MET JE STUDIES Studenten die bepaalde richtingen in een CVO volgen en stage doen bij een werkgever die valt onder deze sectoren kunnen 100 euro tussenkomst krijgen in hun betaalde inschrijvingsgeld en 25 euro in het cursusgeld. In het totaal betaalden we 534 studenten een tussenkomst. Schooljaar
319.01
329.01
331
Totaal
2013-2014
332
56
146
534
VIA VORMING HOGEROP! Laaggeschoolde werknemers kunnen via dit kwalificerend traject een bijkomende beroepsgerichte opleiding volgen. De maribelfondsen financierden loonkosten en de vormingsfondsen de opleidingskosten. Voor de sector gezinszorg betaalden de betrokken werkgevers deze laatste kost.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
13
Acties specifiek voor een sector PROJECT 3030 Het project 3030 blijft een succesverhaal! Hierdoor kregen 57 medewerkers met statuut ‘niet-verzorgend personeel’ de kans om zich vanaf september 2014 -mits behoud van hun loon- te kwalificeren naar verzorgende of zorgkundige. 329 werknemers stelden zich hiervoor kandidaat. Een bevraging bij de werkgevers over de voorbije jaren, illustreert dat werknemers die via Project 3030 de kans kregen om zich te kwalificeren, de sector van de gezinszorg versterken. Het maribelfonds van de sector financiert de loonkosten. Meer info: www.vivosocialprofit.org/gezinszorg KLAAR VOOR DE TOEKOMST? Onderzoek naar toekomstige competentienoden Dit behoeftenonderzoek werd breed verspreid in de sector en vormt voor het Sociaal Fonds de basis om verder te werken rond competentieverhoging in het licht van huidige en toekomstige evoluties in de sector (meer info op p. 34-35). Met de conclusies van dit onderzoek ging het Fonds aan de slag om een vormingsaanbod op maat samen te stellen voor de sector. Dit aanbod gaat van start in 2015. WERKEN EN STUDEREN SF VOHI kreeg dit jaar extra middelen van de FOD werk om kansen te creëren voor jongeren. 22 bijkomende trajecten DLDW, specifiek voor laatstejaars en 40 instapstages voor jongeren -26 jaar en 10 contracten voor pas afgestudeerde jongeren werden aangeboden. Meer info: www.vivosocialprofit.org/opvoedings-en-huisvestingsinrichtingen
14
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ONZE WIND IN JE RUG
TAALONDERSTEUNING Het SFSCW heeft een subsidieaanbod voor werkgevers die werknemers met beperkte taalvaardigheid Nederlands in dienst hebben. Per deelnemer of groep deelnemers kan een werkgever 32 uur taalondersteuning aanvragen. In 2013 financierden we 660,75 opleidingsuren. OPLEIDINGSTUSSENKOMSTEN SFSCW Tussenkomst voor vorming en opleiding van risicogroepwerknemers die bij de werk gever in dienst zijn. Werkgevers kunnen voor de kosten van de vorming(en) die zij volgen een financiële tussenkomst aanvragen. In 2013 ontvingen we 126 aanvragen. OPTIMALISATIE VAN DE WERKSITUATIE Deze tussenkomst is bedoeld om risicogroepwerknemers een sterkere positie te geven op de arbeidsmarkt. Werkgevers die in 2013 ingetekend hadden, konden zich in 2014 opnieuw kandidaat stellen. DEELTIJDS LEREN / DEELTIJDS WERKEN Vanaf 2014 financiert het SFSCW naast de begeleidingspremie, de loonkosten van 25 jongeren tewerkgesteld via dit het project. WERKZOEKENDEN AAN DE SLAG IN DE SOCIOCULTURELE SECTOR Met middelen van de Federale Overheidsdienst (FOD) Werk lanceerde het SFSCW de actie ‘Startjob’. We hebben een budget om 150 werkzoekenden (-26 jaar) de kans te geven om in de socioculturele sector een werkervaring op te doen. Het gaat om 20 instapstages en 130 andere formules (BIO-IBO-activa). Benieuwd? Surf naar www.startjob.be
Meer info: www.vivosocialprofit.org/socioculturele-sector
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
15
VORMINGSAANBOD Het vormingsaanbod voor de kinderopvang is een vaste waarde. In 2014 bood het Fonds voor het eerst de mogelijkheid om de titels uit het open aanbod ook in company te organiseren. Een succes: 14 kinderdagverblijven of IBO’s organiseerden een vorming in company voor in totaal 278 werknemers. Op het open aanbod tekenden 251 werk nemers in. HELPDESK VOOR ONTHAALOUDERS De helpdesk beantwoordde in 2014 een 500-tal vragen van de diensten over specifieke sociaalrechtelijke thema’s. De helpdesk vormt een brug tussen de organisatoren gezinsopvang en de verschillende federale diensten waarmee zij te maken hebben. Vragen? Mail naar helpdesk@vivosocialprofit.org WERKEN EN STUDEREN Net als in het Sociaal Fonds voor het Sociaal Cultureel Werk en het Sociaal Fonds voor de Vlaamse Opvoedings- en Huisvestingsinrichtingen kreeg ook dit fonds extra middelen van de FOD werk om kansen te creëren voor jongeren. 18 extra trajecten DLDW, specifiek voor laatstejaars en 20 instapstages voor jongeren -26 jaar werden aangeboden. Meer info: /www.vivosocialprofit.org/vlaamse-welzijns-en-gezondheidsdiensten VORMINGSAANBOD Ook in 2014 organiseerde dit fonds i.s.m. de Koepel Lokale Diensteneconomie (LDE) vormingen voor de gesubsidieerde LDE-doelgroepwerkers en hun omkaderingsmedewerkers. LDE-initiatieven konden zich opnieuw inschrijven voor het kalenderaanbod of in house vormingen aanvragen. En vanaf najaar 2014 onder welbepaalde voorwaarden ook voor taalondersteuning voor doelgroepwerknemers, individuele coaching voor LDE-werkplekbegeleiders, opleidingen verzorgd door interne lesgevers. De middelen van dit fonds staan ingeschreven in het VIA-akkoord 2014-2015. Meer info: www.vivosocialprofit.org/lokale-diensteneconomie Meer weten over de vormingen aangeboden door de vormingsfondsen? Ga naar http://www.vivosocialprofit.org/aanbod-per-sector of mail naar vormingen@vivosocialprofit.org
16
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ONZE WIND IN JE RUG
Icoba: de wind in de rug voor je agressiebeleid Icoba staat voor Iedereen Competent in het Beheersen
De organisatie neemt contact op met Icoba waarop
van Agressie. Het is een kennis en expertisecentrum
het Icoba-team twee medewerkers uitstuurt voor een
opgericht in 2004 door de sociale partners van het
intakegesprek. Het gesprek dient om de vraag van de
Sociaal Fonds voor de Vlaamse Opvoedings- en Huis-
organisatie uit te diepen. Kan Icoba ondersteunen? In
vestingsinrichtingen (PC 319.01). Sinds 2010 doet ook
2014 begeleidde Icoba 16 organisaties.
het Sociaal Fonds voor de Vlaamse welzijns- en gezondheidssector (PC 331) een beroep op Icoba. Icoba stimuleert en ondersteunt organisaties uit beide sectoren om agressie structureel en integraal aan te pakken. Vragen naar informatie en tips in functie van vorming
Gevraagde ondersteuning: • bijsturen en verbeteren van het agressiebeleid • uitwerken van een agressiebeleid en procedures • opzetten van acties om visie te implementeren • uitwerken van een visie op herstel
worden het meest gesteld Dat is sinds de oprichting van Icoba een terugkerende trend. Andere vragen die we krijgen gaan bijvoorbeeld over toestemming om Icoba-materiaal te mogen gebruiken, helpen een studiedag bekend te maken, … Buitenstaanders doen vooral beroep op de inhoudelijke expertise door te vragen naar informatie of advies. Ze vinden ook de weg naar de studiedagen en het campagnemateriaal. In 2014 hielpen we in het totaal 200 organisaties met een financiële tussenkomst in vorming en begeleiding rond agressiebeheersing.
Procesbegeleiding bij het uitwerken van een agressiebeleid
De beleidswind waait voor 2014-2017 Als Icoba een winkel was en haar assortiment voor de komende jaren wil wijzigen, zou ze dat niet zomaar doen. Van achter haar bureau. Nee, Icoba legt haar oor te luisteren bij haar klanten. In de tweede helft van 2013 vroeg Icoba aan haar stuurgroep om de Icoba-werking tegen het lampje van sterktes/zwaktes en kansen/bedreigingen te houden en om ideeën voor nieuwe acties aan te reiken. Daarnaast vroeg Icoba de mening van militanten van de drie vakbonden. Het denkwerk van stuurgroep en militanten vertaalden we in beleidsuitdagingen. Deze legde we op een denkdag in februari 2014 voor aan een groep
Een organisatie uit de sector 319.01 of 331 wil een agres-
mensen die op de een of andere manier bij onze wer-
siebeleid ontwikkelen. Of het bestaand agressiebeleid
king betrokken zijn. Denk aan mensen uit de vormings-
uitbreiden of verbeteren. Icoba kan hierin bijstaan in de
wereld, uit het werkveld zelf of aanleunende sectoren.
vorm van een procesbegeleiding.
Het resultaat van al die consultaties en denkmomenten is het beleidsplan voor de jaren 2014-2017.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
17
Als Icoba dus een winkel was, welk nieuw aanbod vind
Naast al die nieuwigheden kan je blijven rekenen op
je op de rekken in de komende jaren? Wel, je haalt vier
ons ondertussen klassiek aanbod:
nieuwigheden van het schap. Een overzichtje:
Nieuw in de rayon van de sensibiliserende en informerende acties!
• Zoek je inhoudelijke informatie? Je vindt ze op onze
website, in de nieuwsbrief en digitale bibliotheek. Of stel ons je vraag en wij zoeken graag naar een antwoord.
Voor ’t eerst proef je van een campagne in stappen, uit-
• Ben je met vorming bezig in je organisatie? Wij ma-
gesponnen over twee jaar. Het thema? Hoe krijg jij le-
ken die voor jou toegankelijk. We zetten het aanbod
ven in je agressiebeleid? Welke acties helpen je om dat
in vormingsland in de kijker. We houden onze brochu-
beleid in de hoofden, harten en handen van iedereen
re ‘Vormingsorganisaties stellen zichzelf voor’ actu-
in je organisatie te krijgen? In het voorjaar 2015 krijg
eel. En blijven financiële steun voor vorming bieden.
je te zien wat er voor jou allemaal in zit. Daaraan zijn
• Je agressiebeheersingsbeleid op poten zetten, eva-
ook open vormingsmomenten gekoppeld. Speciaal be-
lueren of bijsturen? Je kan op ons rekenen voor feed-
dacht voor specifieke functies of sleutelfiguren in agres-
back, inhoudelijke en procesmatige ondersteuning.
siebeheersing.
Nieuw op het schap van ‘stimuleren en ondersteunen van kennis- en ervaringsuitwisseling’!
Surf naar www.icoba.be of naar tijdvooragressie-
Je krijgt de kans om deel te nemen aan ervaringsuitwis-
het werkboek Tijd voor Agressiebeleid. Dit boek
selingen. Een forum dat je helpt om je praktijkvraagstuk-
is een leidraad om vorm en inhoud te geven aan
ken uit je agressiebeleid richting oplossing te loodsen.
je agressiebeleid.
beleid.be. Je vindt ons ook terug op facebook! De website tijdvooragressiebeleid.be hoort bij
Nieuw in het rek van acties die een structurele en integrale aanpak van agressie bevorderen! In 2017 haal je er een snel, eenvoudig en duidelijk instrument uit: de agressiescan. Gebruik je die, dan heb je een momentopname van je organisatie op vlak van agressiebeheersing. En op eenvoudig verzoek krijg je er een rist adviezen bij.
18
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ONZE WIND IN JE RUG
Icoba blaast 10 kaarsjes uit In 2014 vierden we 10 jaar ICOBA. Een uitgelezen mo-
En als afsluiter een uitbundige fotoshoot en een per-
ment om onze stuurgroepleden in de watten te leggen.
soonlijk cadeautje voor iedereen.
Dankzij hun waardevolle inbreng en tomeloze inzet is
Op naar 20 jaar ICOBA.
Icoba wat het nu is. We feestten in De Kluis, midden in de bossen rond Leuven. Een luisterspel begeleidde de rit naar deze mooi locatie. Ter plekke kreeg iedereen een survivalkit om de dag mee door te komen. Hierna volgden een intensieve boksinitiatie, een ontspannen-
We vierden ook met onze collega’s van het huis. De binnenkoer werd omgetoverd tot een tropisch strand, Icobacabana. Strand, teenslippers, cactussen en lekkere mojito’s.
de yogasessie en een heerlijk Leuvens buffet. Heb je al gehoord van kotmadamkoek, pietermanworst of een Leuvens fonske? Overheerlijk! Tijd voor de biechtbabbelbox: stuurgroepleden en icobanen biechtten voor de camera hun grote of kleine zonden aan elkaar op. Gevolgd door een welgemeende sorry. Een hilarisch moment.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
19
‘Integraal werken aan diversiteit’ in VIVO Vanaf 2013 is het Steunpunt Diversiteit geïntegreerd in de andere VIVO-teams. Dit maakt dat het werken in en rond diversiteit meer deel is gaan uitmaken van het takenpakket van alle medewerkers. Reden te meer om samen – VIVO, Icoba en vormingsfondsmedewerkers – na te denken hoe we allen deze ‘reflex om divers te werken’ kunnen versterken in onze dagdagelijkse activiteiten. Elk team ontwikkelt acties naar en voor verschillende doelgroepen. Daarbij is het soms wat zoeken naar tips en tricks om laagdrempelig te communiceren of naar methoden om ‘andere’ doelgroepen te bereiken. Daarom organiseerden we in 2014 het vormingstraject Integraal werken aan diversiteit, begeleid door diversiteitscoach Marijke Cornelis (Azetta). De vorming bestond uit 2 grote delen: 1) Het basisvormingstraject waarin we werkten rond een aantal basisbegrippen in diversiteit.
Doorheen dit opleidingstraject stonden we stil bij di-
2) Drie verdiepende sessies rond thema’s gekozen
versiteit in en voor onze eigen werking en hebben we
door de medewerkers en gevolgd in kleinere groep:
stappen gezet om dit meer te integreren. Met wat we
• Argumenten voor sociale partners
hier leerden gaan we dan ook in de toekomst verder!
• Bekendmaking van acties voor een divers publiek • Hoe een krachtige diversiteitstoets maken?
Meer weten over dit traject? Contacteer Saar Casteels op sc@vivosocialprofit.org
20
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
Energie uit allerlei windrichtingen! Bezoek onze 6 thematische sites Om de social profit te voorzien van energie, inspiratie,
Wil jij jouw organisatie ook behoeden voor
informatie, theoretische inzichten en boeiende
een black-out?
contacten, beheert Vivo 6 websites rond specifieke
Surf naar competentindesocialprofit.be,
thema’s. Deze thematische websites hebben het
lerenindesocialprofit.be, pigmentzorg.be,
over competentie- en talentmanagement, leren,
icoba.be en leeftijdindesocialprofit.be!
cultuursensitieve zorg, agressie en agressiebeheersing, en leeftijdsbewust personeelsbeleid op maat van onze sectoren.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
Groene energie vindt jou dan weer via de website werkmetmensen.be. De website voor wie interesse heeft in werken in de sector.
21
www.werkmetmensen.be: videowall www.werkmetmensen.be informeert sinds 2013 jonge-
In 2014 verzamelde VIVO een 200-tal interviewfrag-
ren van 14 tot 18 jaar die willen ‘werken met mensen’.
menten van mensen die in de sector werken. Door hen
Via een persoonlijkheidstest en beroepenfiches maken
vragen te stellen over de inhoud van hun job, hun op-
we ze wegwijs in de ruime wereld van de sociale sector.
leiding, de werkwijze in hun team, … maken we onze
Ze vinden er ook info over welke studierichting/opleiding je moet volgen voor een bepaald beroep en waar
sector tastbaar. Sinds het najaar 2014 ontdek je deze enthousiastelingen op www.werkmetmensen.be.
dit kan. Sinds de lancering ontvingen we al een 50.000 unieke
Nog suggesties voor vernieuwing? Geef ze ons
bezoekers. Een stimulans voor ons om de site verder te
door via tine.winnelinckx@vivosocialprofit.org
verlevendigen met aantrekkelijk materiaal.
22
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ENERGIE UIT ALLERLEI WINDRICHTINGEN!
Centrum Deeltijds Onderwijs (clw) MAASMECHELEN EN DE MEANDER VZW: een bezoek
Op 25 november 2014 reisden we met een delegatie vanuit VIVO, de Vlaamse en federale fondsen naar Maasmechelen. Erik Beckers, tewerkstellingsbegeleider in het centrum voor leren en werken (CLW), nodigde ons uit om kennis te maken met de jongeren uit het deeltijds onderwijs. Al verschillende jaren maken maribel- en vormingsfondsen en het generatiepact middelen vrij om jongeren kansen te bieden werkervaring op te doen in de sociale sector. Dit door het loon van deze jongeren en de begeleidingspremies voor de begeleider op de werkvloer te financieren. De Meander biedt zorg aan jongeren en volwassenen met een matige tot ernstige mentaal, mentaal-motorische beperking. Reeds meerdere jaren werken De Meander en het centrum goed samen. Ook in het schooljaar 2014-2015 zijn er een 5-tal jongeren aan de slag. Valentina Poelmans van de personeelsdienst leidde ons enthousiast rond op het domein. Tussendoor konden we met een aantal jongeren en hun mentoren praten over hun ervaringen met het project deeltijds leren/ werken.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
23
Rond de middag werden we terug in het centrum ver-
telkens bevestigde. Zowel de mentoren als de tewerk-
wacht. De leerlingen uit de opleiding ‘Voeding en Ho-
stellingsbegeleiders onderstreepten de meerwaarde
reca’ toverden voor ons een lekkere maaltijd op tafel.
van de geboden stimulansen. Ze motiveren jongeren
Na het eten praatten we nog even na met de directie
om zich te (blijven) inzetten voor hun opleiding en te-
en de tewerkstellingsbegeleiders.
werkstelling.
Tijdens de gesprekken viel op hoe goed de middelen
Na het bezoek zijn we meer dan ooit overtuigd dat het
die de fondsen en het generatiepact investeren be-
project deeltijds leren-werken zowel voor de jongeren
steed zijn. De jongeren vertelden ons dat ze alle kansen
als de organisaties nog steeds een win-win situatie is.
om te leren op de werkplek grijpen. Wat Valentina ook
Meer weten over het project ‘deeltijds leren/werken’? Surf naar www.vivosocialprofit.org/deeltijds-leren-deeltijds-werken Contacteer HET LOKET - T 02 227 22 41 of loket@jongerenindesocialprofit.be
24
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ENERGIE UIT ALLERLEI WINDRICHTINGEN!
Mentor+ Een gratis 2-daagse opleiding voor mentoren van jongeren uit het deeltijds onderwijs. Een opleiding die in aanmerking komt voor een RSZ-vermindering voor mentoren. VIVO vzw richtte in samenwerking met enkele Vlaamse
leidingsstijlen besproken. De tweede dag kregen de
en federale vormingsfondsen eind 2014 en begin 2015
deelnemers ruim de tijd om gecoacht te worden aan de
per provincie een gratis tweedaagse opleiding in voor
hand van oefeningen en cases.
alle mentoren die één of meerdere jongeren uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs begeleiden op de werkvloer.
De deelnemers kregen een login voor de site ‘mentorschap’ als leer- en uitwisselingsplatform. Ze waren enthousiast over de lesgever en het genomen
Deze opleiding, gegeven door Kring-Training & Advies,
initiatief. Uit de evaluaties sprokkelden we volgende
werd gefinancierd door de Vormingsfondsen van de
reacties.
Vlaamse Opvoedings- en Huisvestigingsinrichtingen, het Sociaal Cultureel Werk, de Vlaamse welzijns- en gezondheidssector, de privé-ziekenhuizen, de ouderenzorg en de gezondheidsinrichtingen en -diensten.
Neen, ik heb geen suggesties. Voor mij mocht de opleiding zelfs langer dan twee dagen duren.
De opleiding was dan ook bedoeld voor mentoren tewerkgesteld in één van deze sectoren. We noteerden 60 inschrijvingen. De eerste dag van de opleiding werd het kader geschetst en leerden we over de invulling van het mentorschap bij jongeren deeltijds onderwijs. Hierbij wer-
Het feit dat de deelnemers aan deze opleiding uit verschillende werkvelden komen is enorm verrijkend.
Wat ik enorm positief vond aan deze opleiding is dat echt iedereen zijn vragen aan bod kwamen.
den mentorschap en de doelgroep van jongeren uit het deeltijds onderwijs gesitueerd. We stonden stil bij de eigenheid van jongeren in het deeltijds onderwijs: enerzijds van jongeren in hun levensfase als adolescent en anderzijds de specifieke noden van deze jongeren. Er werd ingegaan op het verband tussen de levensfase, wijze van leren en ondersteuningsnoden. Vervolgens werden de rol en invulling van mentorschap en bege-
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
Najaar 2015 willen we opnieuw deze opleiding aanbieden. Meer weten over dit project? Contacteer Veerle Noerens: vn@vivosocialprofit.org
25
Studiedag Cultuursensitieve zorg Op vrijdag 23 mei 2014 organiseerde VIVO samen met zijn partners de studiedag Cultuursensitieve zorg. Het was een succesvolle dag met bijna 150 deelnemers, die geïnspireerd naar huis keerden. We stonden stil bij de impact van superdiversiteit in onze samenleving en bij de website over cultuursensitieve zorg www.pigmentzorg.be. Tijdens de workshops werden ook concrete elementen van cultuursensitieve zorg toegelicht aan de hand van voorbeelden uit de praktijk (thuiszorg, bijzondere jeugdzorg, ziekenzorg,...). • ♣Workshop 1: Een reis van duizend mijl begint met één
stap: ontdek je eigen interculturele competenties. • ♣Workshop 2: Taal en communicatie in kwaliteitsvolle
dienstverlening aan anderstaligen. • ♣Workshop 3: De relatie tussen de toegankelijkheid
van voorzieningen en kwaliteitsvolle zorg. • ♣Workshop 4: Hulpverlening aan jongeren en hun ge-
zin met een migratieachtergrond: Opgroeien in een veranderende context. • ♣Workshop 5: Geloof in zorg: Levensbeschouwing en
cultuurgevoelige hulpverlening. • ♣Workshop 6: Interculturaliseren als veranderingspro-
ces binnen een zorg- en welzijnsorganisatie.
Cultuursensitieve zorg? ‘Cultuursensitieve zorg’ is zorg- of hulpverlening die rekening houdt met de behoeften van patiënten en cliënten met een migratieachtergrond. Het is een hulpverlening die zich bewust is van het eigen referentiekader en vanuit dit bewustzijn in dialoog gaat met de hulpvrager. Door in dialoog te gaan over verschillen, werk je samen aan een hulpverlening waar je je beiden in kan vinden. In onze huidige superdiverse samenleving wordt een cultuursensitieve houding een fundamentele basishouding binnen de hulpverlening.
26
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ENERGIE UIT ALLERLEI WINDRICHTINGEN!
Mohammed Benzakour sloot de dag op een persoonlijke manier af met een pakkend relaas over het verblijf
Meer weten over deze inspirerende dag? Of zoek
van zijn Marokkaanse, zieke moeder in een Nederlands
je informatie en hulpmiddelen om in de dagelijkse
ziekenhuis. Waarna de Secretaris-generaal van het
praktijk om te gaan met een steeds diverser wor-
departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, en
dende samenleving?
waarnemend Administrateur-generaal van het Vlaams
Neem een kijkje op www.pigmentzorg.be
Agentschap voor Personen met een Handicap het ge-
Contacteer Steffie Jalhay: sj@vivosocialprofit.org
heel officieel afsloot met een beschouwing vanuit het
of Saar Casteels: sc@vivosocialprofit.org
Vlaamse vanuit haar departement.
www.pigmentzorg.be is een website om in het oog te houden. Het is een inspiratiebron om aan de slag te gaan rond diversiteit.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
27
Toegankelijkheid van de Centra voor Ambulante Revalidatie voor kinderen uit gezinnen in kansarmoede: een brochure Welke drempels ervaren gezinnen in kansarmoede wanneer hun kind in begeleiding gaat bij een Centrum
Interesse in het downloaden of bestellen van de
voor Ambulante Revalidatie (CAR)? Dat was de vraag
brochure? www.vivosocialprofit.org/publicaties
die de Federatie van Centra voor Ambulante Revalida-
Meer weten over dit project?
tie en VIVO stelden.
Contacteer Steffie Jalhay: sj@vivosocialprofit.org
We stuurden een ervaringsdeskundige in kansarmoede van TAO*-Armoede naar drie centra. Zij meldde er telkens een fictief kind aan. We wilden zicht krijgen op de drempels bij het onthaal, het intakegesprek en de begeleiding. Daarom nam ze telkens de telefonische aanmelding, de vragenlijsten, het intakegesprek, het onderzoek en de bespreking van de resultaten en het behandelingsadvies onder de loep. Via werkbezoeken ging ze naast praktische zaken, zoals de bereikbaarheid en infrastructuur, ook gevoelsmatige dingen na, zoals de sfeer in het centrum, de manier waarop het intakegesprek verliep, het opnameteam waarin wordt beslist of een kind zal worden onderzocht. We bundelden onze belangrijkste conclusies in een handige brochure. Ook voor andere organisaties uit de social profit is dit een bron van inspiratie. Hoe je zelf kan werken aan de toegankelijkheid van jouw organisatie voor gezinnen in kansarmoede, ontdek je in de brochure. (*) TAO staat voor Team voor Advies en Ondersteuning rond armoede
28
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
ENERGIE UIT ALLERLEI WINDRICHTINGEN!
SID-Ins 2014: Een succes, door de wervelende zorgambassadeurs! Het Oost-Vlaamse Overlegplatform voor de Promotie
wat hen ĂŠcht bezighoudt in hun zoektocht naar een
van Zorgberoepen (POPZ) leidde in 2012 een 70-tal
toekomst. Met andere woorden: win-win voor iedereen
zorgambassadeurs op. Met hun persoonlijke en door-
en duidelijk een blijvertje!
leefde verhalen verhogen zij de aantrekkelijkheid van zorgberoepen. In 2013 schakelden we hen een eerste maal in op de SID-In (Studie-Informatiedagen) in Oost-Vlaanderen. Vanuit de positieve ervaring die we daar hadden, besloten we om in 2014 ook voor de andere provincies op zoek te gaan naar zorgambassadeurs. Met de hulp van het Vlaams Overlegplatform voor de Promotie van Zorgberoepen (VOPZ) was dit een koud kunstje. Op dit forum, bijeengebracht op initiatief van Zorgambassadeur Lon Holtzer, vond VIVO de geschikte partners om een oproep naar provinciale ambassadeurs te doen. Zo konden we in elke provincie onze stand extra bemannen met mensen die leerlingen interessante praktijkervaringen konden vertellen. Op de foto zie je de ambassadeurs in Leuven. Het viel op dat door de identificatie met de getuigenissen van de ambassadeurs leerlingen sneller leken te
In januari
overwegen om daadwerkelijk voor een job in de sector te kiezen. De ambassadeurs zelf waren ook zeer tevre-
In januari en februari gingen de Sid-ins 2015
den over hun deelname. Ze kwamen immers eens in
door. Hier noteerden we een stijging van geĂŻnte-
contact met de leefwereld van jongeren en hoorden
resseerde jongeren (635 in 2014 en 937 in 2015)!
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
29
Het Europees Social Fonds hangt bij Vivo in de lucht
30
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
HET EUROPEES SOCIAL FONDS HANGT BIJ VIVO IN DE LUCHT
Werkplekleren In 2013 diende VIVO een projectvoorstel in bij het Eu-
in kaart. Daarna stelden ze met de nieuwe werknemer
ropees Sociaal Fonds (ESF) om, gekoppeld aan het sec-
een plan van aanpak op. Hierbij trachtte men om zoveel
torconvenant, extra middelen te kunnen aanwenden
mogelijk op de werkvloer aan de vereiste vaardigheden
voor de begeleiding van werkzoekenden in opleiding.
te werken. Vandaar de benaming van het project ‘Werk-
Bepaalde opleidingen van VDAB kennen in de Centra
plekleren in de social profit’.
voor Volwassenenonderwijs (CVO) immers een laag percentage doorstroom naar werk. Doel van dit project is laaggeschoolde werkzoekenden, extra te ondersteunen in hun overgang van leersituatie naar tewerkstelling. Zo wordt de kans op een duurzame tewerkstelling groter en stijgt het doorstroompercentage.
Groep Intro begeleidde de cursisten 10 uren in de eerste maanden na hun opleiding. Voor sommige cursisten is een langere begeleidingsperiode nodig. Het vooropgestelde maximum van 10 uren is voor hen te krap. Gelukkig konden we door de verlenging van het sectorconvenant met 1 jaar, ook een verlenging van het
Op basis van de cijfers van VDAB kozen we voor de
ESF-project aanvragen. Ondertussen is de verlenging
‘startopleiding Begeleider Buitenschoolse Kinderop-
een feit. De eerste 6 maanden van 2015 wordt dus ver-
vang’. Vijf CVO’s beslisten in september 2013 om mee
der gewerkt aan het op weg zetten van de doelgroep.
in het project te stappen, met in totaal 39 cursisten. Voor de vooropgestelde begeleiding selecteerden we Groep Intro. In een collectieve infosessie per CVO gaf Groep Intro de werkzoekende cursisten meer info over het aanbod, waarna ze met elke cursist individueel aan de slag gingen. Samen een goede sollicitatiebrief schrijven en een CV opmaken, vacatures uitpluizen, eer-
Voor de finale resultaten: hou onze nieuwsbrief van september 2015 in de gaten. Meer weten over dit project? Contacteer Tine Winnelinckx op tw@vivosocialprofit.org.
ste contacten leggen met werkgevers, …: het zijn maar enkele van de stappen die gezet werden in de zoektocht naar werk. Van zodra dan een geschikte werkplek gevonden was, bemiddelden de trajectbegeleiders bij de opmaak van contracten en lichtten ze de cursisten in over hun rechten en plichten. Samen met de werkgever brachten ze mogelijke tekorten in competenties
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
31
Werkbaar werk in de Vlaamse Social Profit Met ‘werkbaar werk’ bedoelt men werk dat motiveert en kansen geeft om bij te leren. Het houdt ook in dat werknemers geen problematische werkstress hebben en dat de werk-privébalans in evenwicht is. De term ‘werkbaar werk’ duikt steeds vaker op in de
de gehandicaptenzorg, de gezondheidsinstellingen en
actualiteit.
-diensten en de bijzondere jeugdbijstand zich voelen.
De gevolgen van niet aantrekkelijke jobs zijn niet te verwaarlozen: werkverzuim, tot demotivatie, langdurige arbeidsongeschiktheid en vervroegde uitdiensttreding. Ze zijn een enorme maatschappelijke kost. Inspanningen om werkbaar werk te verbeteren zijn dus nodig van de overheid, de sociale partners, werkgevers en werknemers. Door het verhogen van de aantrekkelijkheid van het werk, wordt aan het werk gaan én blijven voor iedereen aantrekkelijker en worden de gevolgen van een gebrekkige arbeidskwaliteit, waaronder gezondheidsproblemen, tegengegaan. Daarnaast zijn er ook
De bestaande werkbaarheids- en risico-indicatoren en oplossingen uit de werkbaarheidsmonitor werden concreet gemaakt. Hiervoor bevroegen we werknemers en werkgevers uit de sector.f. We stelden ons de volgende vragen: • Hoe voelt de medewerker zich bij het werk? • Welke zaken dragen wel en welke niet bij tot het zich
goed voelen op het werk? • Zitten hierin verschillen tussen verschillende sectoren
en profielen van medewerkers?
sectorspecifieke redenen om van werkbaar werk een
Om deze vragen te beantwoorden sloegen we er de li-
duidelijke prioriteit te maken. Want een van de belang-
teratuur op na, deden we een online, schriftelijke bevra-
rijkste uitdagingen waar onze sector op dit moment en
ging bij de medewerkers en nodigden we HR-verant-
de komende jaren mee te kampen heeft, is het vinden
woordelijken, directieleden of leidinggevenden uit voor
van voldoende en geschikte medewerkers.
focusgesprekken per deelsector. Eens de knelpunten bekend zijn, is het sleutelen aan oplossingen meteen
Onderzoek
een pak gemakkelijker.
Ook Vivo zit dus rond deze thematiek niet stil! In 2013
De mate waarin medewerkers met werkbaarheid en
startte het onderzoek naar de subjectieve beleving
werkbaarheidsknelpunten in aanraking komen, ver-
van het werk in de Vlaamse social profit sectoren. Met
schilt. De concrete arbeidssituatie, persoonlijke priori-
steun van het Europees Sociaal Fonds en de hulp van
teiten en voorkeuren bepalen de werkbaarheid van hun
een heleboel respondenten kwamen we heel wat te we-
job. We zien hierbij grote verschillen tussen de deelsec-
ten over hoe medewerkers in de beschutte en sociale
toren en tussen medewerkers onderling.
werkplaatsen, het sociocultureel werk, de gezinszorg,
32
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
Hoe worden deze ‘knelpunten’ door het onderzoek van VIVO dan concreet gemaakt? Volgende reacties geven een idee.
Uitdagingen en kansen Het feit op zich dat je steeds met problemen bezig bent weegt soms wel zwaar. Je wordt echt niet geconfronteerd met de meest rooskleurige kant van de maatschappij. Collega’s waar je kan op rekenen en waar je met je verhaal terecht kan, werken heel ondersteunend.
Uit de Werkbaarheidheidsmonitor* van de Stichting Innovatie en Arbeid blijkt dat een aantal elementen in de verschillende sectoren goed bewaakt moeten worden. Belangrijke prioriteiten voor onze sector zijn:
(vrouw, 46j., bijzondere jeugdbijstand)
• werkdruk; • emotionele belasting;
Het middenkader is regelmatig in spanning wegens voortdurende veranderingen vanuit de wetgeving.
• de afwisseling in taken en inspraak in het werk; • de fysieke arbeidsomstandigheden.
(vrouw, 64j., kinderopvang)
Op volgende vlakken scoren we dan weer beter ten opzichte van de Vlaamse arbeidsmarkt: • steun van de directe leiding;
De werkbaarheidsrisico’s waar de meeste medewerkers
Ik zie mezelf niet groeien binnen mijn organisatie, daar mijn diploma niet hoog genoeg is om eventueel te solliciteren voor een andere job binnen de organisatie. Dit heeft zeker géén invloed op mijn werkmotivatie. Maar toch had ik graag meer opleiding of vorming gehad, om mij te evolueren.
aan worden blootgesteld zijn: emotionele belasting en
(vrouw, 46j., sociale werkplaats)
• geven van leerkansen; • motivatie?
een hoge werkdruk. Deze risico’s verhogen de kans op werkstress aanzienlijk. Sectoraal zijn er echter wel soms grote verschillen.
Meer weten:
Op 3 december 2014 stelden we de resultaten van het
surf naar www.vivosocialprofit.org/werkbaar-werk
onderzoek voor aan de partners, en maakten we werk
In 2015 zullen we werkbaar werk integreren in de
van een actieplan. Van Vivo mag je hier binnenkort dus
reeds bestaande activiteiten van
meer rond verwachten!
Vivo en nieuwe acties gericht op werkbaarheid in de Vlaamse Social Profit uitwerken. Meer weten over dit project? Contacteer Laurence de Mûelenaere: ld@vivosocialprofit.org
(*) De Vlaamse Werkbaarheidsmonitor is een instrument om de kwaliteit van arbeid of de werkbaarheid in Vlaanderen te meten en op te volgen. De monitor werd door de Stichting Innovatie & Arbeid ontwikkeld naar aanleiding van het engagement van de sociale partners en de Vlaamse regering om stappen te zetten die leiden tot een betere arbeidskwaliteit. De werkbaarheidsmonitor voor werknemers is gebaseerd op een schriftelijke bevraging van een representatief staal van 20.000 werknemers. In 2004 werd een nulmeting uitgevoerd. De tweede meting werd uitgevoerd in 2007, de derde in 2010 en de laatste in 2013.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
33
VLAMT - Vlaamse arbeidsmarktonderzoek van de toekomst: Een kwalitatief onderzoek naar toekomstige competentienoden in PC 319.01
De sector van de Vlaamse opvoedings- en huisves-
Vele vragen dienen zich dan ook aan: Welke ontwikke-
tingsinrichtingen (VOHI) is in beweging! Organi-
lingen staan ons de volgende jaren precies te wachten?
saties zien heel wat uitdagingen op zich af komen.
Wat betekenen deze voor de werknemers en de orga-
Want een aantal recente beleidswijzigingen zoals Per-
nisaties binnen de sector? Welke competenties hebben
spectief 2020, een nieuw perspectief voor de gehan-
we in de toekomst nodig?
dicaptenzorg, Toegangspoort Integrale jeugdhulp, Schaalvergroting CAW’s brengen koerswijzigingen in de sector teweeg. Dit alles zorgt voor evoluties in de organisaties en een verschuiving in de competenties van de medewerkers.
34
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
HET EUROPEES SOCIAL FONDS HANGT BIJ VIVO IN DE LUCHT
Met het oog op het ontwikkelen van aangepaste ac-
Het volledige onderzoeksrapport werd breed verspreid
ties vanuit het Sociaal Fonds VOHI werd een studie
in de sector. Daarnaast sensibiliseerden we de werkge-
opgezet om deze trends en ontwikkelingen in kaart
vers en werknemers in de sector ook via een samenvat-
te brengen en van hieruit ook de toekomstige com-
tende brochure. Dit was mogelijk dankzij de steun van
petentienoden en opleidingsbehoeften te detecteren.
het Europees Sociaal Fonds.
Dit onderzoek leverde een brede waaier aan competenties op die in de toekomst nog belangrijker worden.
Meer weten over dit onderzoek? Surf naar www.vivosocialprofit.org/vlamt-onderzoek. Je vindt hier zowel het volledige onderzoeksrapport als de brochure met de belangrijkste conclusies uit het onderzoek. Contacteer Patricia Patricia Van Dessel op pvd@vivosocialprofit.org of Katrien Van Ryssen op kv@vivosocialprofit.org
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
35
Weet uit welke hoek de wind waait HR-vormingsaanbod voor de social profit sector In samenwerking met Verso bood VIVO in 2014 gratis opleidingen aan over actuele HR-thema’s. Dit project werd grotendeels gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds. Verspreid over heel Vlaanderen stonden er zeven opleidingen en drie interactieve sessies op de agenda. Bij dit laatste ligt de nadruk vooral op uitwisseling van ervaring.
36
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
WEET UIT WELKE HOEK DE WIND WAAIT
De tien thema’s op een rijtje: onthaalbeleid, mentorenopleiding, personeelsgesprekken voeren, VTO beleid, levensfase- en generatiebewust personeelsbeleid, competentiemanagement, functie- en competentieprofielen opmaken.
VIVO, organisator én lesgever! Voor de opleidingen en de interactieve sessie over leeftijdsbewust personeelsbeleid hebben we opleidingsverstrekkers gezocht met de juiste competenties en ervaring om een professioneel aanbod op maat van (kleinere) so-
Voor wie? Iedereen uit de Vlaamse social-profitsector kon deelnemen. Met dit aanbod wilden we in de eerste plaats kleine tot middelgrote organisaties bereiken. Daarom werd het aanbod laagdrempelig gehouden, met aandacht voor nieuwe medewerkers en organisaties die nog niet ver staan in hun HR- en competentiebeleid. Daarnaast wil het ESF expliciet vijftigplussers en mensen zonder diplo-
cial profit organisaties te waarborgen. Met interactieve sessies (ervaringsuitwisselingen) rond HR-thema’s is VIVO niet aan zijn proefstuk toe. Gezien onze inhoudelijke expertise omtrent deze thema’s, werden de sessies over VTO beleid en competentiemanagement georganiseerd en begeleid door telkens twee VIVO medewerkers. Een fijne uitdaging!
ma hoger onderwijs bereiken. 35% van onze deelnemers
En wat vonden de deelnemers er van?
waren effectief vijftigplussers en/of middengeschoolden.
De reacties op deze reeks vormingen zijn positief. De
Hiermee bereikten we onze doelstelling van 30%.
evaluatieformulieren bevestigen dat de meerderheid van deelnemers terugkijkt op boeiende momenten waarbij
Het vormingsaanbod in cijfers De inschrijvingen liepen héél vlot binnen en alle opleidingen waren in een mum van tijd volzet. 375 personen konden effectief deelnemen en we ontvingen maar liefst 560 inschrijvingsformulieren! Als we kijken naar de sectoren waar deze deelnemers tewerkgesteld zijn, zien we dat
niet enkel de kennismaking met het onderwerp maar ook de kennismaking met elkaar zéér werd gesmaakt! Het feit dat de deelnemersgroep uit verschillende sectoren afkomstig is zien we dan ook als een meerwaarde. Ten slotte geven we graag een dikke pluim aan onze gemotiveerde en competente groep lesgevers!
onze focus op kleine en middelgrote organisaties succesvol was. 58% van de deelnemers komt namelijk uit de or-
In 2015 organiseren we opnieuw i.s.m. met Verso
ganisaties kleiner dan 50 VTE, waarbij de socio-culturele
en de vormingsfondsen een HR-aanbod.
sector, de kinderopvang en de Vlaamse opvoedings- en
Meer weten over dit project?
huisvestingsinrichtingen het sterkst vertegenwoordigd
Surf naar
waren.
www.vivosocialprofit.org/hr-vormingsaanbod Contacteer Joke Sweygers: js@vivosocialprofit.org
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
37
Vormingsbudget 2014 De Vlaamse overheid ondersteunt de inspanningen tot leren in de social profit financieel. Via Vivo wordt aan organisaties een vormingsbudget ter beschikking gesteld. Dit zijn gegevens van 2013 die in 2014 werden verwerkt, vermits organisaties nog tot 15 maart 2015 dossiers konden indienen.
In cijfers
38
BESCHUTTE WERKPLAATSEN
GEZONDHEIDSVOORZIENINGEN
GEZINSZORG
KINDEROPVANG
VLAAMSE OPVOEDINGSEN HUISVESTINGSINSTELLINGEN
REVALIDATIE CENTRA
SOCIOCULTURELE SECTOR
Terugbetaling van kosten voor opleiding via intern aanbod
TOTAAL
Opgebruikt budget
e 160.071.36
e 31.925,15
e 415.292.61
e 100.774.98
e 600.255,81
e 47.171.37
e 350.584.36
€ 1.706.075.64
Organisaties die dossiers indienen
53
70
96
282
404
57
669
1.631
Aantal dossiers
198
136
255
477
1.752
392
1328
4.538
Aantal uren
4.977
2.094
4.734
2.994
22.754
3.557
19.910
61.020
Deelnemers
997
437
17.594
3.968
8.214
599
4.060
35.869
Functiegroep voornamelijk
Begeleidend personeel en doelgroepmedewerkers
Begeleidend personeel
Zorg- en begeleidend personeel
Begeleidend personeel
Begeleidend personeel
Begeleidend personeel
Educatief personeel
Hoofdthema ingediende dossirs
Veiligheid en preventie
Psychopedagogische vaardigheden
Technische vaardigheden
Psychopedagogische vaardigheden
Psychopedagogische vaardigheden
Psychopedagogische vaardigheden
Psychopedagogische vaardigheden
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
WEET UIT WELKE HOEK DE WIND WAAIT
Sectoraal aanbod De sectoren van de beschutte (BW) en sociale werkplaatsen (SW) gebruiken het vormingsbudget om opleidingen op maat van de sector te organiseren.
SOCIALE WERKPLAATSEN:
BESCHUTTE WERKPLAATSEN:
A) 257 opleidingen aangeboden, waarvan
A) 135 opleidingen aangeboden, waarvan
204 voor doelgroepwerknemers
124 voor doelgroepwerknemers
53 voor omkaderingspersoneel
11 voor omkaderingspersoneel
B) 72 werkplaatsen schreven in er waren in totaal 4.022 deelnemers C) Top 3 opleidingen:
B) 37 werkplaatsen schreven in Er waren in totaal 1.445 deelnemers C) Top 3 opleidingen:
1. Veilig werken
1. Werk en werknemer
2. Heb aandacht voor je rug
2. Omgaan met veranderingen
3. Eerste hulp bij ongevallen
3. Rugsparend werken
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
39
De wind zit eronder! Vivo in de pers …
…
“Naast deze eerder klassieke en
rollen
…
in
samenwerking
evidente
met
sociale fondsen, speelt VIVO ook een rol bij de ondersteuning van organisa ties op het vlak van informatie, sensibilis ering en adviesverlening met betrekki ng tot VTO en Competentiemanage ment en andere thema’s. VIVO trekt reso luut de kaart van ‘thematisch onderst euner’ via de ontwikkeling van een aantal gespecialiseerde websites. Zo gev en we sinds 2013 werkgevers en wer knemers de mogelijkheid het ABC van het VTObeleid te ontdekken en erva ren met ‘lerenindesocialprofit.be’.” …
Lees meer over Interculturaliseren en cultuursensitieve
In het tijdschrift Over.werk van het Steunpunt WSE,
zorg als veranderingsproces binnen zorg- en welzijn-
schetst Luc Van Waes de visie op levenslang leren, com-
sorganisaties in het volledige artikel. Het interview met
petentiebeleid en arbeidsmarktgerichte opleidingen in
Steffie Jalhay en Saloua Berdai staat in Tijdschrift voor
Vlaanderen.
Welzijnswerk, jaargang 38, nr. 343 van oktober-november 2014, p. 3.
40
Lees meer in het artikel: De visie van Vivo op competentieversterking in Over.werk 2014 nr. 2.
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
DE WIND ZIT ERONDER!
…
…
Wil je meer weten over VTO-beleid? Aline Schelfaut en Joke Sweygers schreven het artikel Het abc van een praktisch VTO-beleid voor het handboek HR in de zorg. (afl. 4 - september 2014). Red.: Michel Van der Borght. …
In Zorgwijzer 44 van mei 2014, het tijdschrift van Zorgnet Vlaanderen, vind je het volledige artikel. Op p.10 en 11 vind je het interview met Steffie en Luc, waarin ze vertellen over cultuursensitieve zorg, en de werking van Vivo hier rond. …
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
41
Wie maakt de VIVO-windstromingen? Effectieve leden Raad van Bestuur:
Plaatsvervangende leden Raad van Bestuur:
Bruno Aerts (ondervoorzitter): Verso
Stefaan Berteloot: Verso | VVDG
Jan-Piet Bauwens (voorzitter): BBTK
Fatiha Dahmani: LBC-NVK
Nico De Fauw: Verso | Zorgnet Vlaanderen
Stef De Cock: Verso | VLAB
Madeleen de Roo: Verso | Vlaams Welzijnsverbond
Bjorn De Kerpel: ACLVB
Peter De Tollenaere: VDAB
Veerle Degrande: Verso | Vlaams Welzijnsverbond
Stef Doise: LBC-NVK
Dimitri Govers: BBTK
Frank Gabriels: ACOD
Anke Grooten: Verso | Sociare vzw
Robert Geeraert: Verso | VVDG
Mattie Jacobs: VVSG
Jannie Hespel: Verso | Thuishulp
Dirk Malfait: Verso
Luc Jaminé: Verso | SOM
Karel-Jan Meert: ABVV
Bart Labeeuw: ACV Voeding en diensten
Laurette Muylaert: ACOD
Jan Mortier: ACV Openbare diensten
Olivier Remy: LBC-NVK Brussel
Peter Neirynck: VVSG
Luc Seaux: ICURO
Mark Selleslach: LBC-NVK
Klaartje Theunis: Verso | Zorgnet Vlaanderen
Bram Van Braeckevelt: ACLVB
Chris Vanbillemont: ACV Openbare diensten
Werner Van Heetvelde: ABVV
Bart Vannetelbosch: ACV Voeding en diensten
Luc Van Roye: ICURO
* lijst op 31/12/2014
In de Algemene Vergadering zetelen dezelfde personen op 3 na: Nico De Fauw, Stefaan Berteloot en Veerle Degrande zijn er geen lid, maar vanuit VERSO zetelen wél Kurt Berteloot (VDKVO), Paula Nuyens-Hermans (WGK Vlaanderen) en Louis-Philippe Scholts (Solidariteit voor het Gezin).
42
Foto 1: Lieselore promoot de gezelligste sector die bestaat Foto 2: Laurence telewerkt Foto 3: Miranda en Aline verkennen de nieuwe bureaus Foto 4: Ivan test het uitleensysteem van Vivo uit. Foto 5: Veerle verwent de collega’s op de teamdag Foto 6: Luc zet de samenwerking met de VDAB op televisie in de verf
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
WIE MAAKT DE VIVO-WINDSTROMINGEN?
Wie is wie bij Vivo?
1
Administratieve team Jessica De Bruyn Esther Ongenaed Stefan Mertens Elvira Staskowiak Nadine Vander Seypen
Team diversiteit
3
Saar Casteels Steffie Jalhay Miranda Vermeiren 2
Team Icoba Wouter Bollen Ivan Konovaloff Katrijn Ossaer Annick Tahon
Team levenslang leren Aline Schelfaut Laurence de M没elenaere Joke Sweygers Patricia Van Dessel
Team onderwijs-arbeidsmarkt Lieselore Beckers Veerle Noerens Bart Van Opstal Tine Winnelinckx
4 5
Directeur: Luc van Waes Beleidsmedewerker: Pieter Verstraete
Team Vormingsfondsen Mady Decorte Tom Gallin Pascale Geerts Linda Thielemans Katrien Van Ryssen
ACTIVITEITENVERSLAG 2014
6
43
EOLISgebouw Sainctelettesquare 13-15 1000 Brussel
T 02 250 37 77 F 02 218 02 39
info@vivosocialprofit.org www.vivosocialprofit.org
Ontwerp en opmaak: www.magelaan.be | Fotografie: Jonathan Debeer - Iso800 (pag.1-3-4-5-20-39) | V.U.:Luc Van Waes, VIVO vzw, Sainctelettesquare 13-15, 1000 Brussel
VIVO vzw