П Р И Р А Ч Н И К ЗА ЗЕЛЕНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО

Page 1

П Р И Р А Ч Н И К за ЗЕЛЕНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО
2 Оваа брошура ја изработија Ефремчо Николов и Горан Зимоски, професори во СОЗШУ „Ѓорче Петров“ од Кавадарци во рамки на проектот 2021 – 1 MK01 KA121 VET 000009828 „Зелено земјоделство“. Лектор проф. Владко Тасев Проектот е финансиски подржан од Националната агенција за европски образовни програми и мобилност преку Еразмус+ програмата
3 П Р И Р А Ч Н И К за зелено земјоделство Кавадарци, 2022
4 Содржина В О В Е Д.................................................................................................. 5 1. З
.................................................... 6 2. Р
ЦЕЛИ
........................................... 7 3. ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО И
ЕКОЛОШКА СРЕДИНА ........................ 8 4. ЗАШТИТЕНО ЗЕЛЕНО
........................................................ 9 5. З
.....................................
НАЧЕЊЕ НА ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО
АЗВОЈНИ
НА ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО
ДОБРАТА
ЗЕМЈОДЕЛСТВО
ЕЛЕНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО И НЕГОВИТЕ ПРЕДНОСТИ
10 6. ЦЕЛИ НА ПРОЕКТОТ ЗЕЛЕНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО ............................................ 11 7. КОНЦЕПТ НА ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО .................................................. 12 8. КОНЦЕПТ НА ОДРЖЛИВ РАЗВОЈ ............................................................. 13 9. ТРИТЕ СТОЛБА НА ОДРЖЛИВОСТ............................................................. 14 10. ЗАПОЗНАВАЊЕ СО ОДРЖЛИВИТЕ РАЗВОЈНИ ЦЕЛИ НА ОН.......................... 16 11. ВАЖНОСТ НА ЗЕЛЕНОТО земјоделство............................................... 17 12. Климатските промени и земјоделството ...................................... 18 13. КЛИМАТСКИ ПАМЕТНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО................................................... 20 14. КОРИСТЕНА ЛИТЕРАТУРА ...................................................................... 22

Средното општинско земјоделско шумарско училиште СОЗШУ „Ѓорче Петров“ изработи Стратегија за интернационализација на стручното образование 2019 24 која беше усвоена есента 2019 година. Стратегијата ги одразува ставовите на училиштето за иден развој на стручното образование преку меѓународната соработка Пандемијата COVID 19 сериозно ги наруши стандардите за стручното образование. Затоа, Наставничкиот совет во 2020 година предложи поголем фокус да се даде на дигиталното образование секогаш кога е тоа можно. Освен дигитализацијата, сèуште важат сите цели и приоритети кои претходно беа дефинирани преку дискусии во работните групи. Стратегијата ја потврдува посветеноста на Наставничкиот совет и управувачкиот тим за унапредување на земјоделското образование во Тиквешкиот регион со „озеленување“ на земјоделството. Зелените мерки помагаат во подобрувањето на еколошките аспекти на земјоделството. Со ваков пристап во образованието ќе се постигнат социо економските цели на земјоделското образование:  Подобрување на условите за живот и егзистенција на земјоделците,  Отворање на вработувања во руралните средини,  Подобрување на земјоделската продуктивност во руралните средини. Стратегијата е во согласност со документот на Европската комисија усвоен од Советот за стручно образование и обука (СОО) на 24.11.2020 година за одржлива конкурентност, социјална правичност и ќе овозможи СОО да продуцира кадри со вештини потребни за зелената и дигиталната транзиција, на социјално правичен начин. Проектот произлегува од Стратегијата за интернационализација на стручното образование

5
В О В Е Д

1. ЗНАЧЕЊЕ НА ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО Зеленото земјоделство е генерализирано како „големо земјоделство“ и истото вклучува: зелени растенија и животни во земјоделството, земјоделство со печурки, хортикултурно земјоделство, туризам земјоделство, заштита на животната средина. Зеленото земјоделство подразбира и земјоделски производи без загадување, зелена храна и органска храна, позната како зелено земјоделство. По влегувањето во Светската Трговска Организација (СТО), се отворија и меѓународните пазари за земјоделски производи со висок квалитет, супериорни сорти и нетоксични земјоделски производи без загадување, кои бараат од Кина да преземе силен зелен земјоделски развој. Слика 1. Големо зелено земјоделство

6

2. РАЗВОЈНИ ЦЕЛИ НА ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО Во меѓувреме, на развојот на зеленото земјоделство и се придржуваат до одржливиот развој и потребите за заштита на животната средина. Компаративно на зеленото земјоделство му се приклучува и „црното земјоделство“ кое често многу зависи од големи земјоделски машини, ѓубрива, пестициди, кои не само што трошат многу необновливи извори на енергија, туку предизвикуваат и ерозија на почвата, загадување на воздухот и водата и предизвикуваат многу други последици. Развојот на зеленото земјоделство може суштински да ги реши овие проблеми. Зеленото земјоделство го следат и „зелената средина, зелената технологија, зелените производи

7
Слика
на зеленото земјоделство
” како главно тело, барајќи прекумерно потпирање на хемиските ѓубрива, пестицидите, био хемиското земјоделство да се потпира главно на внатрешниот механизам на еколошкото земјоделство.
бр.2 Развој

Зеленото земјоделство и придружното зеленило од добрата еколошка средина се важни за човештвото. Тие се поткрепени на Земјината топка со добра клима, свеж воздух, изобилство вода, плодна почва, за да може човештвото да опстане со генерации. Меѓутоа, поради порастот на населението, брзиот индустриски и економскиот развој, контаминираната животна средина, деградирањето и оштетувањето на природните ресурси, кај луѓето влијаат инстинктивно и најголем дел од човечката популација на денешницата стануваат се повеќе загрижени за здравјето, со акцент на безбедноста на храната и заштита на еколошката средина. Во овој контекст, денес е потребно зеленото земјоделство и зелената храна со своите предности да бидат препознаени од потрошувачите, како неизбежен производ значаен за здравјето на човекот.

8
3. ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО И ДОБРАТА ЕКОЛОШКА СРЕДИНА
Слика
алтернативни извори
бр. 3 Зелено земјоделство и
на енергија

4. ЗАШТИТЕНО ЗЕЛЕНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО

Зеленото земјоделство е заштитено земјоделство и влијае на подобрување на еколошката средина, подобрување на здравјето на луѓето и нивото на заштита на животната средина. Иако нема зелено земјоделско законодавство, зеленото земјоделство, но и специјалните производи, зелената храна се произведува под контрола на стандардите за квалитет. Покрај потребата за сертифицирање на зелената средина за производство на храна, искористувањето на производствените инпути, но и за вистинскиот квалитет на производите, примената на правилата за производство на технологија, по исклучително строги стандарди за квалитет, можеме да кажеме од теренот дека преку управување, складирање, пакување и маркетинг, целиот процес се постигнува со мониторинг. Затоа е потребна заштитата на зеленото земјоделство.

9
Слика бр. 4 Заштитено зелено земјоделство
10
подрачја. УНИДО, Кинеската агенција за промоција на инвестиции 1996 2000 година, организираше експерти за веб тури со проекти за зелена индустрија. Слика бр. 5 Предностите на зеленото земјоделство
5. ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО И НЕГОВИТЕ ПРЕДНОСТИ Зеленото земјоделство претставува органско земјоделство Неговата предност е заштеда на енергија, заштеда на ресурси, заштеда на пари, интензивно одгледување, пример сточарството комбинирано со органски ѓубрива не предизвикува загадување на животната средина. Зеленото земјоделство е ефикасен начин за елиминирање на сиромаштијата во сиромашните
11 6. ЦЕЛИ НА ПРОЕКТОТ ЗЕЛЕНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО Да се запознаат земјоделските производители со концептот на Зеленото земјоделство Да се разбере значењето на ,, озеленувањето “ на земјоделството Да се запознаат и разберат трите димензии на одржлив развој во зеленото земјоделство: социјален, економски и еколошки Слика бр.6 Трите димензии на одржлив развој

производство, кое претставува чекор поблиску до еколошкото производство, на големо се развиваат и други модели

12 ОО сеДа 7. КОНЦЕПТ НА ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО ОСДВПЕПЕРПФ3ЕВ Зеленото
обновување
Покрај
поволно
зеленото земјоделство не ја поттикнува монокултурата и сечата на шумите, туку настојува да ги прифати разноврсноста и природните живеалишта и да гради соживот помеѓу човекот и природата. Слика бр. 7 Зелено органско и биодинамично земјоделство
земјоделство како поим го опфаќа производството со намалена употреба на вештачки ѓубрива и пестициди, кое настојува да ги обнови природните ресурси, да ја намали ерозијата на тлото, да ја подобри плодноста и со добро управување да создаде услови за зголемена продуктивност Покрај органското, интегрираното, био динамичното
како на пример forest restoration agriculture (земјоделство кое овозможува
на шумите).
значајното
влијание на животната средина,

8. КОНЦЕПТ

ОДРЖЛИВ РАЗВОЈ Одржливиот развој е цел на голем број земји во развој. Интернационалниот консензус како што се Агенда 21, продукт на Самитот на Планетата Земја во Рио де Жанеиро 1992 година и Милениумските развојни цели, поставени преку платформа на ОН, обезбедија основа

13
за одговор на проблемот со одржливоста на нашиот
Македонија ги
обезбедување на иднината на новите
Слика бр. 8 Концепт на одржлив развој во зеленото земјоделство
НА
начин на живот.
прифати тие цели како залог за одржлив развој и
поколенија.

9. ТРИТЕ СТОЛБА НА НА ОДРЖЛИВОСТ

Постојат три главни столба на одржливост: економски, еколошки и социјален. Овие три столба се неформално познати како профитабилност, планета и луѓе.

 За една фарма / компанија да биде економски одржлива, таа мора да биде профитабилна. Сепак, остварувањето профит по секоја цена не е она за што стои економската основа.

 Одржливиот развој е интегриран концепт кој: Бара задоволување на основните потреби на човекот да се стреми кон подобар квалитет на живот. Се заснова на демократија, каде владеењето на правото се заснова на почитување на основните права на човечкото суштество. Промовира вработување во економија, чија сила се заснова на образование, иновации, социјална кохезија и заштита на здравјето на луѓето и животната средина

14
15 Слика бр. 9 Три столба на одржливост

10. ЗАПОЗНАВАЊЕ СО ОДРЖЛИВИТЕ РАЗВОЈНИ ЦЕЛИ НА ОН (Обединетите нации) уујкѕикЗапзнавање на учесниците со Одржливе рали на ОН (Обединети нации) Запознавање на учесниците со Одржливите развојни цели на ОН (Обединетите нации), Да се запознаат учесниците со одржливото

16
земјоделство Исходи од учење: Да се разберат разликите помеѓу овие видови земјоделство. ознавањSе на учесниците со Одржливите развојни наОН (Обед Слика бр. 10 Одржливо развојно земјоделство
земјоделство, како и со: Органско земјоделство, Интегрирано земјоделство, Конвенционално земјоделство, Био динамично

11. ВАЖНОСТ НА ЗЕЛЕНОТО ЗЕМЈОДЕЛСТВО

Важноста на земјоделството за целите за одржлив развој, Климатските промени и земјоделството, Што е климатски паметно земјоделство? Да се разбере пристапот во климатски паметно земјоделство. Што е прецизно земјоделство? Да се разбере прецизното земјоделство и како истото ги заштедува ресурсите. Важноста на земјоделството за целите за одржлив развој. Слика бр. 11 Важност на зеленото земјоделство 12. развој. Важноста на земјоделството за целите за одржлив развој. Важноста на земјоделството за целите за одржлив развој.

17

12. КЛИМАТСКИТЕ ПРОМЕНИ И ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО Климатските промени и земјоделството се меѓусебно поврзани процеси. Овие два поврзани процеси се одвиваат на глобално ниво. Климатските промени влијаат врз земјоделството на повеќе начини, како што се промените во просечните температури, врнежи од дожд и климатските екстреми како што се: топлотните бранови, промени кај болестите и штетниците кај земјоделските

18
култури, промени во атмосферскиот јаглероден диоксид, концентрациите на озон на ниво на земја, промени во квалитетот на нутрициската вредност на храната важна за опстанокот на човештвото, промени во нивото на морето итн. Слика бр. 12 Климатските промени во денешното земјоделско производство

Климатските промени веќе влијаат врз земјоделството, со ефекти нерамномерно распоредени низ целиот свет. Идните климатски промени влијаат врз производството на земјоделски култури во земјите со мала географска ширина, додека ефектите во северните географски ширини можат да бидат позитивни или негативни. Сточарството исто така игра улога за емисијата на стакленички гасови и процентот на метан во светот и идната неплодност на земјиштето. Земјоделството придонесува за климатските промени со антропогени емисии на стакленички гасови и со пренамена на неземјоделско земјиште, како што се шуми во земјоделско земјиште. Земјоделството, шумарството и промената во користењето на земјиштето придонеле околу 20 22% од глобалните годишни емисии во 2010 година. Слика бр. 13 Емисии на стакленички гасови

19

13. КЛИМАТСКИ ПАМЕТНО ЗЕМЈОДЕЛСТВО Климатски паметното земјоделство е интегриран пристап за управување со пејзажите земјоделски површини, добиток, шуми и рибарство, кои се справуваат со меѓусебно поврзаните предизвици за обезбедување на доволно количество храна и климатските промени. Растечката глобална популација и промените во исхраната ја зголемуваат побарувачката за храна. Земјоделството се бори да го задржи нивото на приносите во многу делови од светот, водите на океаните се повеќе се загадени а природните ресурси вклучувајќи ги почвите, водата и биолошката разновидност се опасно тенки. Извештајот од 2020 година покажа дека 690 милиони луѓе или 8,9 % од светската популација се гладни, што е зголемување за речиси 60 милиони за пет години. Предизвикот за обезбедување на храната ќе ескалира, бидејќи светот ќе треба да произведе околу 70 проценти повеќе храна до 2050 година за да нахрани околу 9 милијарди луѓе. Предизвикот дополнително се интензивира поради екстремната ранливост на земјоделството на климатските промени.

20
Слика бр. 14 Климатски паметно земјоделство

Улогата на дигиталната иновација во земјоделството е да се искористи моќта на дигиталните технологии да пилотираат, забрзаат и го зголемат обемот на иновативните идеи со висок потенцијал за позитивно влијание во земјоделството и производството на храна. Во изминатиот период, земјоделството, заедно со ловството, шумарството и рибарството има остварено вкупен пораст на бруто додадена вредност од 4,5%. Дигиталното земјоделство идеално води кон економски раст со тоа што им овозможува на земјоделците да извлечат максимално производство од својата земја. Навремените и точни информации придонесуваат кон донесување на правилни и навремени одлуки што резултира

21
земјоделските
продуктивност
Со
бараме напредни стартапи кои имаат веќе развиен прототип на иновативен производ / услуга, со кој ќе придонесат кон зголемување на продуктивноста и приходите на земјоделските стопанства, обезбедување на одржливи системи за производство на храна и забрзување на дигиталната трансформација на земјоделскиот сектор. Да ја искористиме технологијата за да ги подобриме сите сегменти на земјоделското производство! Слика бр. 15 Дигитална иновација во земјоделството
со успех во одгледувањето на
култури, зголемена
и зголемени приходи.
овој предизвик,

14. КОРИСТЕНА ЛИТЕРАТУРА

Интернет материјали , Swiss Government, Swiss Agency for Development and Cooperation SDC, Фонд за иновации и технолошки развој fitr.mk, https://www.nhti.edu/program/sustainable agriculture technology/,https://www.jainfarmfresh.com/sustainable agriculture is critical for moving towards a viable future/https://infokompas.com.mk/ дигитализација во земјоделството

22

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.