VMT Food.be 2 (2016)

.be

Spadel investeert in aseptische lijn WWW.VMTFOOD.BE VOEDINGSMIDDELEN, MANAGEMENT EN TECHNOLOGIE VOOR DE FOODPROFESSIONAL

2016 | EDITIE

2

OBESITAS PRAKTISCH AANPAKKEN • KENNISVALORISATIE IS NODIG • PRIMEUR BRC AGENTS & BROKERS • BEHEERSEN VAN VETKRISTALLISATIE • ONDERZOEK VOEDSELVEILIGHEIDSKLIMAAT •

Gebruikte smeerolie is een gevaarlijke afvalstof. Daarom gelden er strenge regels voor de opslag, het transport en de verwerking ervan. Alleen als de smeerolie van uw bedrijf wordt opgehaald volgens de procedure die OVAM, LB of OWD voorschrijft, kan ze op een milieuvriendelijke manier worden verwerkt. Reken dus op een geregistreerd inzamelaar om uw olie op te halen. Dan bent u zeker dat bij u in het bedrijf alles gesmeerd loopt.

TIP: kleine hoeveelheden gebruikte smeerolie kunnen recht geven op een forfaitaire vergoeding.

Ontdek alle details op www.valorlub.be

EERST SMEREN, DAN RECYCLEREN

valorlub.be

IS YOUR TEMPERATURE CONTROL IN SAFE HANDS?

Gegarandeerde continuïteit van uw koelTZTUFFN is een must

#FM WPPS NFFS JOGPSNBUJF

PG TUVVS FFO F NBJM OBBS JOGP!JDTDPPMFOFSHZ OM ,&6 &RRO(QHUJ\ LV (XURSHHV PDUNWOHLGHU DOV KHW JDDW RP YHUNRRS YHUKXXU HQ VHUYLFH YRRU PRELHOH

YHUNRHOLQJV HQ YHUZDUPLQJVRSORVVLQJHQ T H E TE M PE R A T U R E C ON T R O L SPE C I A LI ST S. VE5HUUR. VERKOOP. SERVICE.

WWW.I CSCOOLENERGY.NL

INHOUD

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

10.

Met een nieuwe, modulaire verpakkingsinstallatie loopt Spadel vooruit op de toekomst . . . . . . .

18.

15.

Fevia-voorzitter pleit voor integraal gezondheidsplan . . . . .

34.

04

Foto cover: Spadel

Ambachtelijk produceren in Factory of the Future . . . . . . . . .

Eerste BRC Agents & Brokers-certificering . . . . . . . . .

COLUMN

Nieuws 6

Nieuws

6

Column: Noël Hutsebaut

41

Agenda Yves De Groote • redactie@vmtfood.be

Technologie & Techniek 10

Spadel investeert in aseptische productielijn

18

De Trog klaar voor de toekomst

26

Kwaliteit boven kwantiteit

......

Gezondheidsplan Voorafgaand aan de Gezondheidsconferentie eind 2016 pleit Fevia-voorzitter Eylenbosch in deze editie van VMT Food terecht voor een integraal gezond-

Economie & Bedrijven 15

‘Obesitas praktisch aanpakken’

heidsplan voor het terugdringen van obesitas en overgewicht. Belangrijk is dat alle stakeholders – voedingsindustrie, onderwijs, overheden, consumenten- en gezondheidsorganisaties, diëtisten en ouders

Ingrediënt & Product 25

Clean label of toch maar niet?

– een evenwichtige bijdrage gaan leveren.

Natuurlijk is het evident dat alle partijen vanuit een helikopterview vooraf goed nadenken over de uit-

Voeding & Gezondheid 28

Valorisatie broodnodig voor innovatie voedingssector

dagingen en de rol die ze kunnen spelen bij de aanpak ervan. Vertrouwen en openheid tussen alle partijen zijn tijdens het overleg en een pragmatisch aanpak van het grootste belang. Ook dit spreekt voor zich. Op deze wijze ontstaat meteen een maatschap-

Wetgeving & Toezicht 29

Nieuwe regelgeving voor novel foods

pelijk draagvlak voor de gezondheidsverantwoordelijkheden van de verschillende stakeholders. Alleen zo maakt het Gezondheidsplan volgens Eylenbosch een goede kans van slagen.

Voedselveiligheid & Kwaliteit 30

Impact op klimaat voedselveiligheid

34

‘Kers op de taart van ons beleid’

De overheid zou volgens hem vooral een faciliterende rol moeten spelen en gezondheid vanuit alle beleidsniveaus benaderen. Zo kan de overheid het wetgevend kader voor productinnovatie verbeteren, zodat

Marketing & Consument 37

VLAM versterkt marktpositie

de industrie kan blijven innoveren.

Een angel in het beleid is dat gezondheid federale materie is, terwijl preventie en sport gewestelijke materie zijn. Dat betekent dus dat verschillende

Mensen & Loopbaan 39

Niet langer eenzaam aan de top

ministers zich de vraag gaan stellen hoe hun beleid bij kan dragen aan een gezonder, evenwichtiger levensstijl. Dat is misschien wel een grotere uitdaging dan het activeren van alle andere stakeholders.

05

NIEUWS

GASTCOLUMN

Madam Bakster Gentse Student-Ondernemer UGent-studente Laura Verhulst is met haar onderneming Madam Bakster verkozen tot Gentse Student-Ondernemer 2016. Ze ontwikkelde desserts waar je zonder schuldgevoel van kunt smullen. De producten zijn vrij van geraffineerde suikers, dierlijke producten en artificiële smaak- en bewaarmiddelen. Verhulst wil aantonen dat je kan genieten van eten en toch een gezonde levensstijl kan nastreven. Naast haar titel ontvangt ze ook een geldprijs van 500 euro. ..............................................................................www.madambakster.be

Deegsensor voor automatisering van bakproces

Noël Hutsebaut, consulent Agoria, subgroup Food, Pharma and Packaging

TOP werkt aan de ontwikkeling van een deegsensor. Hiermee kunnen bedrij-

Vink de volledige lijst af

ven de kwaliteit van het deeg op objectieve wijze bepalen. De toepassing maakt

De introductie van een nieuw product, maar ook het behoud

verdere automatisering van het bakproces mogelijk. De proceslijn hoeft voor

van marges vereist gewoonlijk investeringen in machines.

het bepalen van de deegkwaliteit niet te worden stilgezet. Ook kunnen bedrijven

Centen goed besteden is evident. Laat leveranciers daarom

de sensor eenvoudig aan bestaande productielijnen koppelen. Het was tot nu toe

een resultaatsverbintenis waarborgen. Stel in de markt vragen

nog niet mogelijk de kwaliteit van het deeg automatisch te bepalen. De eiwit-

over de leveranciers en ga hun bekwaamheden na, bezoek

gehaltes in bloem kunnen namelijk sterk variëren, waardoor vaste procesinstel-

enkele referentieprojecten. Dat behoedt je voor fouten.

lingen niet steeds een gelijke kwaliteit opleveren.

Maar dat is nog maar het begin. Stel een grondige technische specificatie op. Zorg dat je garantie krijgt dat de investeringen

............................................................................................www.top-bv.nl

de doelstellingen zullen halen. Kijk of de capaciteiten van de machines en het ontwerp van de proceslijn correct zijn, ga na of er knelpunten zijn die opgelost moeten worden. Welke nutsvoor-

Agristo investerteert 100 miljoen euro in nieuwbouw

zieningen zijn er nodig voor de indienststelling van de machines

Agristo vergroot zijn productiecapaciteit voor voorgebakken en diepgevroren

Bepaal hoeveel mensen voor de bediening nodig zijn en vraag je

aardappelproducten met 50 procent door de nieuwbouw op de voormalige

af welke opleidingen nodig zijn. Zorg voor de nodige zekerheden

bedrijventerreinen van Unilin in Wielsbeke. Het bedrijf investeert 100 miljoen

over de garanties en de aansprakelijkheden. Eis op papier welke

euro in nieuwe productiegebouwen, opslagfaciliteiten en groenzones op een

de vergoedbare schade zal zijn indien het vooropgestelde resul-

terrein van 25 hectare. Tegelijk wil het bedrijf bij het invullen van de site ook

taat niet gehaald wordt. Ook de levertermijn en de overeenstem-

toonaangevend zijn op het vlak van efficiëntie, duurzaamheid en ecologie. Er

ming van de specificaties horen daarbij. Vraag daarom ook op

komen 100 banen bij.

papier voor welk bedrag van schadeclaim de leverancier ver-

of proceslijn? Welke uitbreidingen zijn nodig?

zekerd is. Bepaal het moment van de voorlopige aanvaarding .......................................................................................... www.agristo.be

en wanneer de eigendomsoverdracht is.

Voorts is het van belang de beschikking te hebben over een duidelijk handboek, de specificaties voor onderhoud, de instructies

Ecopouch voor champignons

voor gebruik, de tekeningen zoals uitgevoerd, dit vóór de defini-

Scelta Mushrooms won tijdens de laatste Alimentaria in Barcelona de interna-

tieve overdracht.

tionale innovatieprijs voor zijn ecopouch. Champignons worden in hun eigen

Stipuleer welke rechtbank en welke rechtspraak van toepassing

vocht gekookt na verpakt te zijn in de pouch. Het sap is volledig afkomstig van

is, zeker als het om een leverancier van een ander land gaat. De

de champignon. Er is geen zout toegevoegd. Het vocht kan daarnaast ook

prijs dient voldoende gedetailleerd te zijn zodat wijzigingen

gebruikt worden als natuurlijke basis voor onder meer soepen, fonds en sauzen.

beheersbaar blijven. Bepaal de manier waarop supplementen zullen goedgekeurd en aangerekend worden. Het afvinken van

...................................................................... www.sceltamushrooms.com 06

deze volledige takenlijst en daarbij niets over het hoofd te zien is noodzakelijk om succes te garanderen.

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

NIEUWS

MEER NIEUWS OP WWW.VMTFOOD.BE

Studenten stellen voeding van toekomst voor De Ecotrophelia-prijs voor studenten van het hoger onderwijs is dit jaar gewonnen door een team van de Université Libre de Bruxelles voor hun Specornoos. Dat is een ijshoorntje met een speculoossmaak, gemaakt met broodresten. Het Atheneum Avelgem (foto) kreeg de Trofee Fevia Vlaanderen voor hun Red Nature, een cider van rabarber en rode vruchten.

De Trophée Fevia Wallonie voor scholieren uit het Franstalig middelbaar onderwijs ging naar twee scholen. Het l’Athénée Royal Thomas Edison uit Moeskroen won de prijs voor hun Vegan Candy, artisanale bonbons op basis van groenten en fruit en zonder additieven. Het l’Institut Technique de la Communauté Française kreeg de onderscheiding voor hun Pom-T, een warme drank met een infusie op basis van appelresten.

Fevia wil hiermee jongeren motiveren om te kiezen voor een carrière in de

Niet minder dan 30 teams van studenten uit het middelbaar en hoger onderwijs

voedingsindustrie en mee te werken aan de voeding van de toekomst.

deden mee aan de innovatiewedstrijden van de Belgische voedingsindustrie.

..............................................................................................www.fevia.be

Labelchecks.com voor juist etiket

Verkoop vegetarische gerechten gestegen Het marktsucces van vegetarische gerechten is alvast overduidelijk in

Het online platform Labelchecks.com van KTBA ondersteunt

Vlaanderen, in de grote steden en in de studentenregio’s. Sinds

bedrijven bij de juiste etikettering van producten voor meer dan

Carrefour zijn Veggie-assortiment lanceerde, steeg de verkoop met 25%. De

honderd landen.

nieuwste vegetarische Veggiegerechten zijn verse maaltijden. Eerder lanceerde

“Labelchecks.com vult een grote behoefte in vanuit de markt. Veel bedrijven

Carrefour al vijf referenties in het diepvriessegment. Het totaal aantal vegetari-

die willen exporteren, lopen tegen het probleem aan dat ze niet precies weten

sche producten bedraagt daarmee meer dan honderd.

hoe de etiketteringsregels zijn in het land waar ze hun product op de markt wil-

En hoewel de Walen nog altijd eerder vleeseters zijn, is volgens Carrefour

len brengen. Met alle risico’s van dien”, zegt Bas van Driel, businessunitmanager

ook in Wallonië een mooie stijging merkbaar in de verkoop van vegeta-

bij KTBA. “Daarnaast is het vertalen van etiketinformatie een vak apart.”

rische producten.

Uit onderzoek is gebleken dat 62% van de etiketten niet correct is. Exporteurs

De vraag die de supermarkt stelt is of de groei van zijn Veggie-assortiment

lopen dus een flink risico dat ze te maken krijgen met claims of in het ergste

het gevolg is van het voornemen voor dit jaar om lichter te eten of dat de

geval met een recall. Ook zien de specialisten van KTBA vaak slecht vertaalde

campagne ‘40 dagen zonder vlees’ hier voor iets tussen zit.

ingrediëntendeclaraties. Bas van Driel: “Google Translate is handig, maar in de praktijk geen valide hulpmiddel voor een professionele vertaling.”

................................................................................ www.carrefour.eu/nl/ 07

...............................................................................www.labelchecks.com

NIEUWS

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

MEER NIEUWS OP WWW.VMTFOOD.BE

Brouwerij Huyghe zuivert afvalwater voor productieproces

Chocolade van invloed op onze emoties Verschillende soorten en smaken chocolade roepen verschillende emoties op, zo ontdekte bio-ingenieur Sara De Pelsmaeker, vakgroep Landbouweconomie en SensoLab, UGent. “Een Koetjesreep maakt ons nostalgisch, muntchocolade energiek.” Deze

Brouwerij Huyghe nam een nieuwe waterzuiveringsinstallatie

resultaten zijn volgens

in gebruik, waarmee het bedrijf 70% van het afvalwater her-

haar belangrijk voor de

gebruikt in het productieproces. De nieuwe installatie maakt

marketing. Maar niet

gebruik van ultrafiltratietechnologie, waardoor organische af-

alleen het eten van chocolade heeft een impact op onze emoties, ook het woord

valstoffen als het grootste deel van de zouten uit het afvalwater

‘chocolade’ brengt een en ander teweeg. “Veel proefpersonen voelden zich al

3

gefiltreerd worden. De capaciteit bedraagt 10 m /uur.

schuldig nog voordat ze van de chocolade gegeten hadden”, aldus De Pelsmaeker.

“Blijkbaar veroorzaakte de gedachte aan chocolade op zich al schuldgevoelens,

Het water is van drinkwaterkwaliteit, maar zal niet voor het brouwen van bier

maar nadat ze effectief een stukje chocolade gegeten hadden, voelden deze proef-

gebruikt worden, zegt ceo Alain De Laet. “De consument is hier nog niet klaar

personen zich al een heel stuk minder schuldig. Zo machteloos staan we dus

voor.”

tegenover de kracht van chocolade.”

De familiebrouwerij uit Melle gebruikt het water voor reinigings- en spoelprocessen van onder andere flessen, vaten en transportbanden in de productie.

........................................................................................www.sensolab.be

Dankzij het hergebruik van het water vermindert Huyghe zijn waterverbruik tot 3 liter per liter bier. Volgens De Laet is dat een grote prestatie is voor een brouwerij die een breed gamma bieren brouwt. ........................................................................................www.delirium.be

Voorkeur voor zoet misschien te veranderen

Gezondheidsovereenkomst Vlaamse regering en voedingsindustrie De Vlaamse Regering keurde een nieuwe collectieve gezondheidsovereenkomst goed tussen de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en

08

“We kunnen onze voorkeur voor een zoete smaak, die aangeboren is, wellicht

Fevia Vlaanderen. De uitdagingen voor onze bevolking inzake overgewicht,

veranderen. Eerst was ik daar niet zo zeker van, maar ik twijfel daar nu wat meer

zwaarlijvigheid en bewegingstekort vragen verdere beleidsinspanningen. “In de

aan, maar het ontbreekt vooralsnog aan experimenteel onderzoek.” Dat zei

strijd tegen overgewicht hebben we het engagement van iedereen nodig”, zegt

hoogleraar humane voeding Kees de Graaf van Wageningen Universiteit tijdens

Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen. “Ik

een bijeenkomst over suiker en zoetstoffen, georganiseerd door het magazine

ben verheugd dat ook de koepel van Vlaamse voedingsbedrijven, zich mee

Voeding Nu. Hij illustreerde dit door de productontwikkelingsinspanningen

engageert om de Vlaming de weg te wijzen naar een gezond voedingspatroon

van FrieslandCampina. Tussen 2010 en 2015 verlaagde het zuivelbedrijf in veel

en op die manier zijn steentje bijdraagt aan de gezondheid van de Vlaming.”

van zijn producten de hoeveelheid suikers zonder de zoetheid met laagenergeti-

Deze overeenkomst kadert in de vernieuwing van de aflopende gezondheids-

sche zoetstoffen te corrigeren. De inspanningen komen volgens De Graag neer

doelstellingen die besproken zullen worden tijdens de Gezondheidsconferentie.

op een totale reductie van 8 miljoen kilo suikers, oftewel 1653 miljoen suiker-

Deze conferentie is op 16 en 17 december.

klontjes. ................................................................................................ www.wur.nl

...................................................................................www.vlaanderen.be.

PERSONALIA

Samenwerking Jupiler en Tomorrowlandfestival

Conny Braams general manager Unilever Conny Braams is per 1 maart gestart als general manager van Unilever Benelux. Zij volgt Frank Weijers op, die na een periode van ziekte overleed.

Tomorrowland en Jupiler willen de consument alvast in de

Braams startte haar loopbaan bij Unilever in 1990

festivalsfeer brengen met de lancering van zes limited-edition

als productmanager Unox, waarna zij verschillende

aluminium Jupiler flesjes. Elk hersluitbaar flesje staat voor een

marketing- en verkoopfuncties in binnen- en buiten-

ander genre op het festival.

land vervulde. Ze was onder andere marketingdirecteur bij Unilever. Tot op dit moment is Braams senior

De samenwerking tussen Jupiler en ’s

vicepresident Unilever Food Solutions voor de regio

werelds populairste festival Tomorrow-

Azië/Afrika/Midden-Oosten.

land België maakt deel uit van een

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.unilever.com

wereldwijd partnerschap. Dat is opgebouw rond de gedeelde ambitie van AB

Michael Gore bestuurder

InBev en Tomorrowland om mensen

Febev

wereldwijd samen te brengen.

Sinds 1 januari is Michael

Door een exclusief partner-

Gore de nieuwe gedelegeerd

schap-akkoord voor drie jaar

bestuurder van Febev. Het

zullen zeven AB InBev-merken,

voorbije decennium groeide

waaronder Skol Beats voor

Febev uit tot een professione-

Tomorrowland Brazilië en

le federatie en een volwaardige onderhandelings-

Budweiser en Beck’s in Europa,

partner voor overheden, (sector)verenigingen en

het leidende festival voor elek-

andere stakeholders. De raad van bestuur van

tronische muziek activeren in

Febev zegt er rotsvast van overtuigd te zijn dat

meer dan vijftien landen.

de ingeslagen weg constructief verder zal worden

De zes exclusieve flesjes zijn ver-

afgelegd met Gore aan het roer.

krijgbaar in de meeste supermark-

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.febev.be

ten en zullen ook beschikbaar zijn op de Global Journey vluchten vanuit het buitenland naar België.

Nicolas Lambert directeur

......................................................................... jupiler.be/Tomorrowland

Fairtrade Belgium Vanaf 1 juni neemt Nicolas Lambert het directeurschap

Campagne ‘Bio, je kan er niet omheen’

van Faitrade Belgium over van Lily Deforce. Meer dan twintig jaar geleden startte hij bij

Hoewel de bestedingen van bioproducten in 2015 18% toenamen, bleef het

Unilever op de marketingafdeling. Zes jaar later

aantal biokopers stabiel. Omdat er ruimte is voor groei start VLAM voor de

kwam hij aan het hoofd van de Europese marketing

zomer de campagne ‘Bio, je kan er niet omheen’. De Belgische gezinnen besteed-

van Becel/Flora. Nadien nam hij verschillende

den vorig jaar ruim 514 miljoen euro aan biologische producten, zo blijkt uit

managementfuncties op bij InBev, Alken Maes en

een uitgebreid GfK-marktonderzoek. Dit was 18% meer dan in 2014. Dit staat,

tenslotte bij Darwin BBDO. Verder is hij voorzitter

volgens VLAM, in schril contrast met de bescheiden groei van 1,1% voor de

van Stima, de Belgische beroepsvereniging van

totale voedingsbestedingen. De stijging bij bio wordt vooral verklaard door een

marketing, gastspreker aan de Louvain School of

hogere aankoopfrequentie. Het totaal aantal biokopers blijft op een hoog niveau

Management (UCL) en ontving hij twee prestigieuze

en bedraagt 88%.

onderscheidingen: Marketeer van het Jaar 2010 en Advertiser Personality of the year 2010.

............................................................................................. www.vlam.be

................................................... www.fairetradebelgium.be

09

TECHNOLOGIE & TECHNIEK

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

REPORTAGE

Aseptische productielijn bij Spadel

100% ingrediënten van natuurlijke oorsprong 010

Spadel investeerde 17,5 miljoen euro in een aseptische productielijn voor koolzuurhoudende limonades met 100 procent ingrediënten van natuurlijke oorsprong in petflessen. Omdat ‘natuurlijk’ niet wettelijk gedefinieerd is, ontwikkelde de onderneming een matrix met de criteria natuurlijkheid en duurzaamheid van de ingrediënten. De nieuwe lijn biedt mogelijkheden voor verdere innovaties in de toekomst. Van de investering ging 5 procent naar het opleiden van de 70 operators.

De vervangingsinvestering in de aseptische productielijn voor

een werkbaar verhaal voor de ‘natuurlijkheid’ van de ingrediënten

koolzuurhoudende limonades in petflessen op de site Spa

hanteert het bedrijf duidelijke criteria. Zo zijn geen chemische

Monopole in Spa maakt deel uit van de merk- en bedrijfs-

processen toegestaan. “Dit zou betekenen dat we moleculen ver-

strategie van de Groep Spadel. Naast 55 miljoen liter limonade

anderen”, zegt Van de Walle. “Wij gebruiken wel ingrediënten die

produceert het bedrijf 370 miljoen liter mineraalwater, waarvan

fysische processen hebben doorstaan, zoals voor suiker en steviol-

30 procent bruis. Het totaal aantal productielijnen is negen, het

glycosiden, maar respecteren steeds de oorspronkelijke molecule

aantal medewerkers circa 450. “We hebben alle brands van Spa

zoals die door Moeder Natuur is aangeleverd.” Het bedrijf hanteert

gebundeld onder één masterbrand Spa met drie subbrands:

voor de processen een positieve lijst.

Blauw voor plat water, Rood voor bruisend – natuurlijk en gearomatiseerd – water, en Groen voor de limonades. Boven-

Maatschappelijk draagvlak

dien zijn de kenmerken van de producten tegen het licht van

Om tot een maatschappelijk draagvlak voor ‘natuurlijkheid’ te

onze bedrijfswaarden gehouden”, zegt projectleider Dirk Van de

komen, vond uitgebreid overleg plaats met ingrediëntenleveran-

Walle, countrydirector Benelux en exportgroupdirector R&D.

ciers, overheidsorganisaties en kennisinstellingen. Hierbij is

“Spadel staat voor natuurlijkheid en zuiverheid. Beide aspecten

samengewerkt met een in duurzaamheid gespecialiseerd advies-

zijn vertaald naar de recepturen voor de limonades.”

bureau.

Van Spadel zaten de CSR-manager (CSR staat voor Consumer

Van natuurlijke oorsprong

Social Responsibiliy, red.) en R&D-manager aan tafel. Van de

De ingrediënten zijn sinds kort

Walle: “Samen met de

niet alleen 100 procent op basis

stakeholders werd uit-

van natuurlijke oorsprong, maar ook in aantal gehalveerd tot vijf.

“Onze limonades bevatten nu

‘Begrip natuurlijk is niet wettelijk gedefinieerd’

alleen nog maar mineraalwater,

eindelijk een matrix opgesteld, met daarin de criteria voor het beoordelen van de

vruchtensap, natuurlijke aroma’s,

graad van natuurlijk-

natuurlijke kleurstoffen, een natuurlijke stabilisator – dat is pectine

heid én de duurzaamheid van de ingrediënten.” Niet alleen de mate

–, en natuurlijke zoetstoffen – suiker en steviolglycosiden”, somt

van processing en de natuurlijkheid van de gebruikte hulpstoffen

R&D- en innovationmanager Michel Thys op. Dit staat ook duide-

voor de processen is onder de loep genomen. Ook gekeken is naar

lijk op het cleanlabeletiket op de verpakking.

de oorsprong en de mate waarin een onderneming duurzaam

De gebruikte vruchtensappen, aroma’s en kleurstoffen hangen

onderneemt in de breedste zin: People, Planet en Profit.

vanzelfsprekend af van de smaak: Citron, Orange, Lemon Cactus,

Foto’s: Spadel

Grenadine, Apple, Citrus Fruit en Forest Fruit.”

Duurzaamheid moet groeien Vanzelfsprekend moet duurzaamheid verder groeien in de volle-

Duidelijke criteria

dige productketen. “Wat we vandaag met onze limonades doen, is

Omdat het begrip ‘natuurlijk’ vooralsnog niet wettelijk gedefi-

nog maar een eerste stap richting natuurlijkheid en duurzaamheid”,

nieerd is, claimt Spadel nu dat alle ingrediënten 100 procent van

maakt Van de Walle duidelijk. “In de toekomst zullen nieuwe stap-

‘natuurlijke oorsprong zijn’ in plaats van ‘natuurlijk zijn’. “Het

pen volgen, maar die zijn afhankelijk van ontwikkelingen op het

begrip ‘natuurlijk’ is geen zwart-witverhaal”, benadrukt Van de

vlak van natuurlijkheid en duurzaamheid van de ingrediënten en

Walle. Hij verwijst naar de vaak complexe processing die nodig

de leveranciers.”

is voor verwerking van de grondstoffen tot de ingrediënten. Voor

Het Europees bedrijf streeft daarom naar langdurige samen-

011

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

TECHNOLOGIE & TECHNIEK

REPORTAGE

De limonades bevatten 100% ingrediënten Preforms van verpakkingen.

van natuurlijke oorsprong.

werkingen met zijn leveranciers. “Intern, maar ook met ingrediën-

Het vullen van flessen met verschillende halslengtes en -breedtes is

tenleveranciers, zijn we daarom ontwikkelingstrajecten ingegaan

geen probleem, evenmin het vullen van verschillende formaten.

om zo natuurlijk en duurzaam mogelijk ingrediënten verder te

“Dit is uniek”, weet Van de Walle. Bovendien kunnen niet alleen

ontwikkelen”, zegt hij. Het bedrijf zou het liefst zijn visie op duur-

koolzuurhoudende, maar ook niet-koolzuurhoudende limonades

zaamheid ook geïmplementeerd zien bij zijn leveranciers.

afgevuld worden.

Thys: “Het grote verschil bij het afvullen van niet-koolzuurhouden-

Aseptische technologie

de drank is dat er geen contact hoeft te zijn tussen de afvulkop en

In de productie is aseptische technologie evident, aangezien de limonade wel thermisch wordt behandeld, maar koud afgevuld wordt voor het

de fles, terwijl dat bij kool-

‘Bedrijfstransformatie was de voornaamste uitdaging’

zuurhoudende drank vereist is. Het vulgedeelte voor de koolzuurhoudende drank moet perfect aansluiten op

behoud van de natuurlijke

de fles om verlies van kool-

smaak. “Micro-organismen

zuur te voorkomen.”

groeien ideaal op suiker en geschikte natuurlijke conserveermidde-

Het vullen van de petflessen gebeurt in de sneldraaiende carrousel

len bestaan niet”, weet R&D- en innovationmanager Thys. “Uit het

met 154 koppen, waardoor per uur meer 40.000 flessen van 50 cl of

oogpunt van hygiënische zonering in de fabriek is de volledige pro-

34.000 flessen van 1,25 l afgevuld worden. Eens de fles gevuld is, gaat

ductielijn in een strikt hygiënisch ontworpen productieruimte

deze meteen naar een tweede carrousel voor het afsluiten. Om het

ondergebracht.” De productie van de limonadesmaken vindt batch-

koolzuur in de fles te stabiliseren, zitten er in deze productiefase

gewijs plaats in roertanks van 5.000 liter, waarin koolzuurgas zorg-

slechts enkele seconden tussen afvullen en sluiten.

vuldig gedoseerd wordt. “Voor het stabiliseren van het koolzuur is het belangrijk dat de limonade enige tijd in de tank rust, voordat ze

Hygiënisch ontwerp

af kan worden afgevuld”, verduidelijkt hij.

Spa Monopole beschikte voor de vorige petproductielijn al over een eigen installatie voor het fabriceren van de petpreforms uit

012

Verpakkingsinstallatie

granulaat. Hygiëne bij het vullen en verpakken op de aseptische

Spadel koos voor Krones als leverancier van een modulair opgebouw-

installatie begint al bij sterilisatie van de preforms met behulp van

de verpakkingsinstallatie met de nodige productieflexibiliteit wat

waterstofperoxide. Omdat de preforms een kleiner oppervlak dan

betreft verpakkingsformaat en smaak die afgevuld wordt. Het machi-

de flessen hebben, gebeurt dit zo efficiënt mogelijk en wordt

nebedrijf voldeed aan drie cruciale toekomstbestendige ontwerpeisen,

bespaard op energie- en chemicaliënverbruik. Het desinfectans is

verduidelijken Van de Walle en Thys.

in gasvorm door verhitting met stoom onder 9 bar druk. De volle-

De nieuwe installatie is modulair opgebouwd.

hiervoor meer dan een miljoen euro of 6.000 uur in opleidingen en trainingen van een zeventigtal operatoren in een drieploegendienst.

Van de Walle: “Enerzijds ging het om bediening en onderhoud van de volledige complexe productielijn, die maximale flexibiliteit combineert met maximale capaciteit. Anderzijds om het bewerkstelligen van een mentaliteitsverbetering van de operatoren en een bedrijfscultuuromslag die de operationele doelstellingen mogelijk moet maken.”

• YVES DE GROOTE •

Spadel marktleider in Benelux Hofleverancier Spadel is marktleider in de Benelux voor natuurlijk mineraal water en eindigde in 2014 in de Europese Top-10 van de European Business Awards van duurzaamste bedrijven (17.000 bedrijven). Duurzaamheid staat De verpakkingsinstallatie kan flessen met verschillende halslengtes en -breedtes

dan ook centraal bij alle investeringen. Op vijf jaar tijd investeerde Spadel

afvullen.

36,5 miljoen euro in zijn Spa Monopole-site in Spa. Hier zijn circa 450 mensen tewerkgesteld. Het totale investeringsbedrag in die periode was 53,5 miljoen

dig droge lucht voor het blazen van de petflessen is volledig zuiver

euro. Het aantal productielijnen voor blik-, glas-, en petverpakkingen bedraagt

door een viertraps hepa-filter dat olie- en waterdeeltjes tegenhoudt

in totaal negen. De vorige grote investering in Spa was in 2010 in een nieuwe

en andere deeltjes van 0,3 micrometer of groter. Ook voor het des-

productielijn voor het bottelen van glazen flessen voor mineraalwater en limo-

infecteren van de carrousels en de flessen bij het vullen wordt gas-

nades. Hiermee was een bedrag van 13 miljoen euro gemoeid. Een ander

vormig waterstofperoxide gebruikt. Ook de afsluitdoppen zijn op

recent project, ter waarde van 7 miljoen euro, was de verdere automatisering

deze wijze gesteriliseerd.

van het stockbeheer.

Opleidingen

Groep Spadel

De voornaamste uitdaging bij de investering in de aseptische

De Groep Spadel omvat totaal vijf productievestigingen in Europa en telt circa

installatie betrof de bedrijfstransformatie, waarbij steeds meer

750 medewerkers, waarvan 80% in België. In 2014 realiseerde de onderne-

belang gehecht moest worden aan hygiënisch werken, zegt project-

ming een omzet van 231,1 miljoen euro. Het productievolume in 2015

leider Van de Walle. “Van oorsprong is Spa Monopole een bottelarij

bedroeg 605 miljoen liter.

van natuurlijk mineraalwater. Het bedrijf evolueerde uiteindelijk

Meer informatie over duurzaamheid: www.sustainabilityspadel.com

naar een aseptisch productiebedrijf.” Totaal investeerde Spadel

013

"

!

!

!

#

# $ "#! # ! " " " # # # % "# !# ! %! #! # ! "#! # % # # $ ! % ! % # JHULFKW H඼ FLsQW GDDURS DIVWHPPHQ " & ! ! "$ # !# % # % "# " #& % ! # % # # $ !& !

# # $ $"# # #! " ! # " ! # # !' #

$#$! ! # ! " ( # " H඼ FLsQW RPJDDQ PHW UHVRXUFHV HHQ Á H[LEHOH SURGXFWLH HQ JHDYDQFHHUG ! % # ! $ ( LQWHOOLJHQWH ]HOÁ HUHQGH EHVWXULQJ

( ! " $# " " $ # ! ! # # !

JHEUXLN YDQ JURQGVWRර HQ PDWHULDDO RS " " % "# ! # ( # ! " # ( ! # % ! % ! ! % ! !$ $ #"# # ! ! % !" % ) # ! ! $"" & ! % ! ! ! " "#! % & ! ( "#$! ! $ # # " $# ! ! # $ ! # ! # % # # % ! $ # ! " ! "" "# # & ! #! #! " ! #

$ % !# ! ( # # ! # % $# # " ! %! #

# $ ! ! !# ! ! ! " #

Ò Zm^W^a^in

AdlZg ZcZg\n

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

ECONOMIE & BEDRIJVEN

INTERVIEW

‘Obesitas praktisch aanpakken’ Fevia-voorzitter pleit voor intensief overleg Voor de verdere ontwikkeling van de voedingsindustrie is overleg met de stakeholders een cruciaal speerpunt. Dat vindt Fevia-voorzitter Jean Eylenbosch. “Stakeholders moeten samen nadenken over uitdagingen als obesitas en hun rol bij de aanpak ervan. Belangrijk is dat alle partijen oprecht zijn.”

zoutinname met 10 procent te verminderen, door zowel te werken op productherformuleren aan de kant van de producent als op preventie bij de consument.” Langs dezelfde weg wil de voedingsindustrie de energie-inname verlagen. Bewust spreekt Eylenbosch niet over het suiker- of vetge-

sano (een gezonde geest in een gezond

halte. “We geloven in een balans tussen

lichaam, red.)”, zegt Fevia-voorzitter baron

energie-inname via voeding en energiever-

Jean Eylenbosch aan de vooravond van de

bruik door voldoende lichaamsbeweging.”

Gezondheidsconferentie 2016. “Vandaag de dag stel ik vast dat jongeren vooral achter

Herformulering

hun tablet of pc of zitten. Scholen vermin-

Dit betekent niet dat de voedingsindustrie

deren ook nog eens hun uren lichamelijke

het vet- of suikergehalte niet wil ver-

opvoeding en scholieren zijn steeds minder te bewegen om buiten de school te gaan sporten. Studies van de overheid, zoals de Instituut voor de Volksgezondheid, onder-

Nationale Voedselconsumptiepeiling

bouwen deze ontwikkelingen.”

De resultaten van het derde deel van de

Deze studie maakt deel uit van het medio

Nationale Voedselconsumptiepeiling wij-

april verschenen derde deel van de Natio-

zen op een daling van de lichaamsbewe-

nale Voedselconsumptiepeiling (zie kader).

ging met de leeftijd, meer bepaald tussen

recente studie van het Wetenschappelijke

de kindertijd en de adolescentie, die gelijkloopt met een stijging van de sedentariteit.

Voorafgaand aan de Vlaamse Gezondheids-

Ongeveer de helft van de kinderen van

conferentie op 16 december in Brussel

6 tot 9 jaar en meer dan twee derde van

benadrukt Eylenbosch dat de voedings-

de adolescenten van 10 tot 17 jaar komt

Jean Eylenbosch (r) pleitte bij premier Charles Michel (l) voor

industrie aangetoond heeft haar gezond-

niet aan de aanbeveling van de Wereld

overleg over de aanpak van overgewicht.

heidsverantwoordelijkheden zo goed

Gezondheidsorganisatie om minstens

Foto: Fevia

Verantwoordelijkheid nemen

mogelijk op te nemen. Voor een maat-

60 minuten per dag matig tot zware licha-

“Mijn jeugd bracht ik door op de boeren-

schappelijk draagvlak gebeurt dit bij

melijke activiteit uit te oefenen. Slechts

buiten. Ik ravotte en sportte zodat mijn

voorkeur in samenwerking met de stake-

20 procent van de kinderen van 3 tot 9

gewicht onder controle bleef. Lichamelijke

holders. Eylenbosch: “Via een convenant

jaar gaat uitsluitend met de fiets of te voet

beweging had toen een meer aanvaarde

dat we in 2013 met de overheid afsloten,

naar school.

vooraanstaande rol: mens sana in corpore

zijn we er al in geslaagd de gemiddelde

015

Aanpassing van vet- en suikergehalte in voedingsproducten alleen gaat obesitas niet tegen.

lagen, maakt Eylenbosch duidelijk. “Uit

benaderen.” Zo kan de overheid het wet-

is duidelijk dat dit niet zal lukken door tak-

strategisch oogpunt kiest de Belgische voe-

gevend kader voor productinnovatie ver-

sen te heffen die consumenten hun aanko-

dingsindustrie voor productherformulering

beteren, zodat de industrie kan blijven

pen in het buitenland doen kopen. Maar de

in combinatie met nutritionele verbetering:

innoveren. Dit betreft in het bijzonder de

oplossing ligt evenmin door alleen op pre-

niet alle vetten zijn ongezond, sommige

productnaam en de productspecificaties.

ventie te werken. Experts zijn het er steeds

vetten zijn zelfs essentieel (zoals de omega-

Wettelijk gezien moet bijvoorbeeld boter

meer over eens dat enkel een gecombineer-

vetzuren, red.) voor een goede gezondheid.

80 procent vet bevatten om boter te mogen

de aanpak vruchten afwerpt.”

Voorwaarde is dat aan de kwaliteit en

heten. Eerder dit jaar kondigde minister

smaak van de Belgische producten geen

van economie Kris Peeters de nodige

Praktische aanpak

concessies gedaan worden.”

initiatieven op dit beleidsterrein aan.

Volgens de Fevia-voorzitter is het belangrijk dat alle stakeholders goed nadenken

Eylenbosch ziet opportuniteiten voor innovatie. “Wetenschappelijke inzichten in

Angel in beleid

over de uitdagingen en de rol die ze kun-

de relaties tussen ingrediënten, voeding en

Een angel in het beleid is dat gezondheid

nen spelen. De stakeholders moeten tijd

gezondheid vorderen steeds verder en in

nemen om met een

ons land scoren bedrijven zeer goed op het

helikopterview naar

vlak van innovatie.”

Rol overheid

‘Overleg enige groeimotor in ons kleine land’

Om te komen tot een integrale aanpak van

016

een uitdaging te kijken en het goed menen bij de voorgestelde aanpak.”

obesitas en overgewicht pleit Eylenbosch

federale materie is, terwijl bijvoorbeeld

Om te komen tot succes is vertrouwen en

voor een integraal gezondheidsplan waaraan

preventie en sport gewestelijke materie

openheid tussen alle partijen van het groot-

alle stakeholders – voedingsindustrie, onder-

zijn, erkent Eylenbosch. “Om een complex

ste belang: de enige groeimotor in een klein

wijs, overheden, consumenten- en gezond-

probleem als obesitas effectief aan te pak-

land als België is pragmatisch overleg.

heidsorganisaties, diëtisten en ouders – een

ken, zou elke minister zich de vraag moe-

evenwichtige bijdrage leveren. “De overheid

ten stellen hoe zijn of haar beleidsdomein

moet hierbij vooral een faciliterende rol spe-

ons kan stimuleren om een meer gezonde,

len en gezondheid vanuit alle beleidsniveaus

evenwichtige levensstijl na te streven. Het

•YVES DE GROOTE •

Start nu met ons in de digitale toekomst!

Ontdek de modulaire Smart FOOD Factory Smart Business Processes.

Smart Automation. Smart Vision.

De fabriek van de toekomst zal intelligent en verweven zijn. Wij laten u zien, hoe u uw onderneming vandaag de dag al op het productiewerk van morgen kan voorbereiden.

Met onze Software-, automatiserings- en beeldverwerkingsoplossingen begeleiden wij u op uw weg naar een Smart FOOD Factory. Stap voor stap en module voor module.

CSB- System, OfďŹ ce Belgium & Luxembourg Brusselstraat 51, 2018 Antwerpen, BelgiĂŤ Tel.: + 32 32 44 18 31 Fax: + 32 32 48 84 49 more-info@csb-system.com

www.csb.com

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

TECHNOLOGIE & TECHNIEK

INTERVIEW

De Trog klaar voor de toekomst Ambachtelijke kwaliteit en automatisering verenigd Een Factory of the Future Award voor een bakkerij die pretendeert op artisanale wijze brood te produceren? Het lijkt een contradictio in terminis. Maar volgens gedelegeerd bestuurder Stijn Switten is het de manier om de allerhoogste kwaliteit te halen met kostenefficiëntie

titieve en ergonomisch zwaar belastende taken, zoals deeg snijden en kneden en de broden de oven inbrengen en uithalen.

Toch zal de mens in alle productieprocessen centraal blijven staan. De kwaliteitscontrole van een voedingsmiddel kun je nu eenmaal niet automatiseren. Het zijn

Hoe rijmt u, Stijn Switten, ambachtelijk produceren met het concept van Factory of the Future?

verantwoord onderneemt. Automatisering,

onze mensen die hun kennis moeten in-

digitalisering en het gebruik van megadata

zetten om te kijken, ruiken en proeven of

spelen natuurlijk een belangrijke rol, maar

alles de hoogste kwaliteitsgraad haalt, en dit

“Eerst en vooral wil ik erop wijzen dat een

dat betekent niet dat je een volautomatische

van ingrediënt tot eindproduct. Ook vallen

Factory of the Future veel meer inhoudt

fabriek moet worden. In ons geval automa-

sommige taken niet te automatiseren als

dan alleen maar automatisering. Er is ook

tiseren we enkel datgene waar een menselij-

we het ambachtelijke karakter van onze

de manier waarop je met het menselijke

ke tussenkomst geen toegevoegde waarde

producten en een groot gamma willen be-

kapitaal omgaat, hoe je maatschappelijk

biedt. Het gaat dan voornamelijk om repe-

houden. Denk maar aan de productie van onze eigen natuurdesem, het doseren van

Gedelegeerd bestuurder Stijn Switten (midden) van De Trog had nooit verwacht dat de bakkerij zo’n succes zou kennen.

hulpgrondstoffen of het verluchten van bepaalde degen. Dat heeft ons dus niet belet om een Factory of the Future te zijn.”

Wat was de reden naar een Factory of the Future te evolueren?

“We hebben nooit doelbewust naar deze titel gestreefd, integendeel. Het is organisch gegroeid. Toen we in 2001 met vier man en een beperkte omzet startten, hadden we nooit verwacht dat Bakkerij De Trog zo’n succes zou kennen. Om de vraag te kunnen bijbenen, waren we genoodzaakt om te automatiseren en te digitaliseren. Hoe meer je produceert en hoe gevarieerder het assortiment wordt, hoe complexer het wordt om 018

de kwaliteit te borgen. Daarnaast moet je het bedrijf beheersmatig in goede banen

Implementeert u dan werkelijk alles dat u interessant vindt? Of moet de oplossing een terugverdientijd hebben?

“Natuurlijk moet de oplossing goed functioneren. Het is evident dat er altijd wel wat kinderziektes zijn, maar een systeem mag onze goede werking niet verstoren. Wanneer het systeem de kwaliteit van onze producten verhoogt, aarzelen we zelden om het te implementeren, tenminste als de kostprijs haalbaar is. Bij technologieën die op andere vlakken nut hebben, zullen we meestal wel een kosten-batenanalyse maken. Zo hebben we onlangs een project afgevoerd waarbij we kleine volumes ingrediënten met een dispensersysteem automatisch naar de productielijnen wilden brengen. Het systeem was te duur.

Toch eisen we niet altijd een korte terug-

De bakkerij werkt dankzij automatisering en digitalisering efficiënter.

verdientijd, zeker niet als het over milieuvriendelijke oplossingen gaat. Integendeel, leiden. Voor ons zijn automatisering, digi-

misch zijn ze erop vooruitgegaan. Vandaar

als het financieel haalbaar is, zullen we der-

talisering en de toepassing van megadata

dat we nooit enige weerstand hebben ge-

gelijke systemen in het bedrijf introduceren.

logische tools om efficiënt te werken en

had: onze mensen weten dat zowel zij als

We vinden het namelijk onze taak om onze

snel de juiste beslissingen te kunnen

het bedrijf er baat bij hebben.”

ecologische voetafdruk te reduceren.”

Speelt het drukken van de loonkost dan geen rol?

Waar haalt u de ideeën om van uw fabriek een Factory of the Future te maken?

Welke raad zou u andere bedrijven willen geven die naar een Factory of the Future willen evolueren?

“Bij ons niet. Natuurlijk werken we dankzij

“Eerst en vooral wil ik erop wijzen dat het

“Ten eerste: wees niet bang van verande-

de automatisering en digitalisering kosten-

een continu proces is. Het is niet omdat we

ring en nieuwe technologieën. Praat met

efficiënter. Daardoor konden we ons pro-

nu de award hebben gekregen dat we klaar

fabrikanten en leveranciers, doe testen en

nemen.”

‘Het menselijke kapitaal is het allerbelangrijkste’

zijn. Een bedrijf moet con-

zie wat de baten van de oplossing zijn. Durf

stant zoeken naar verbete-

enig risico te nemen. Je moet je concurrent

ring van zijn productie,

voor zijn, op alle vlakken.

kwaliteit, werkomstandig-

Ten tweede: gebruik automatisering en

heden en milieuzorg. Van-

digitalisering niet om personeel uit te

daar dat we ons personeel

sparen. Gebruik het om hun kennis en

stimuleren om verbete-

capaciteiten optimaal te benutten.

ductievolume optrekken zonder een recht

ringsvoorstellen te formuleren. Daarnaast

Ten derde: besef dat je geen Factory of the

evenredige stijging van het aantal aanwer-

ben ik zelf door technologie gepassioneerd.

Future van de ene op de andere dag wordt.

vingen. We kunnen dus meer met minder

Ik doe niks liever dan vakbladen lezen en

Begin eraan, maar snel jezelf niet voorbij.

mankracht, althans tot op een bepaalde

het internet afspeuren naar nieuwe ontwik-

Evolueer in functie van jouw behoeften en

hoogte. Het menselijke kapitaal is bij

kelingen en oplossingen. Als ik iets interes-

financiële draagkracht. Betrek je mensen bij

Bakkerij De Trog het allerbelangrijkste.

sants zie, bekijk ik samen met de producent

dit veranderingsproces en communiceer

Automatisering en digitalisering staan ten

of leverancier of een implementatie haal-

duidelijk met alle betrokkenen.”

dienste van onze medewerkers. Doordat

baar is. We zijn zelfs bereid om als piloot

repetitieve taken wegvallen, krijgen zelfs de

te fungeren, zoals met de smart glass

laaggeschoolden een job met meer inhoud

picking-oplossing die we in 2013 samen

• ELS JONCKHEERE •

en verantwoordelijkheid. En ook ergono-

met Dirk Matheussen hebben ontwikkeld.”

E. Jonckheere is freelance journalist

019

VERNIEUWD ALL-IN CONCEPT

Nieuwe beurs lay-out

Het concept legt de focus op uw producten. De kosten worden beperkt door het uniforme standenconcept mét free catering voor exposanten en bezoekers.

De nieuwe beurslay-out is uniek: uniforme modules met presentatiesokkel.

Bezoekers wandelen automatisch doorheen de modules. Dit zorgt voor een laagdrempelige bezoekersflow doorheen de standen en bevordert het aantal ‘first contacts’ in een informele sfeer.

• De beperkte hoogte van de standen (2 meter; 1,5 meter op de presentatiesokkels) geeft een transparant en open gevoel.

• De combinatie van 4 modules in 1 box zorgt voor een bijzondere interactie met uw collega’s.

• In uw zone met de tafel en stoelen heeft u extra mogelijkheden om uw producten voor te stellen, en om er diepgaand met uw klanten hun projecten, ideeën en wensen te bespreken.

DATUM EN PLAATS Woensdag 21 en donderdag 22 september 2016 (10 - 18u), Kortrijk Xpo, hall 6 Kortrijk Xpo ligt aan de uitrit n°2 Hoog Kortrijk “Expo” van de E17 Antwerpen-Gent-Kortrijk, op nauwelijks 1 uur van Antwerpen & Brussel, op 2,5 uur van Amsterdam (NL) en op 15’ van Lille (FR).

DEELNAMEKOST Deelnameprijs all-in module (16m²): 3.195 EUR/module Details: zie inschrijvingsformulier. Naderhand kunt u via de dienstenbrochure indien gewenst supplementaire diensten bestellen, zoals vitrinekasten, koeltoonbanken, planten, enz…

ORGANISATIE Intrafood:16 is een initiatief van Kortrijk Xpo, organisator van diverse leidinggevende vakbeurzen in de foodbranche: Tavola, Meat Expo, Broodway en Interpom | Primeurs.

Intrafood:16 wordt georganiseerd in nauw overleg met een stuurgroep van specialisten uit de branche.

INFO EN CONTACT Kortrijk Xpo, Doorniksesteenweg 216, 8500 Kortrijk (België) Tel +32 (0)56 24 11 11 - intrafood@kortrijkxpo.com - www.intrafood.be Samie Boudry Ruben Vanoverberghe Annelies Detavernier Patricia Huygelier

Jr. Exhibition Manager Account Manager Exhibition Support Group Exhibition Manager

intrafood:16 21 - 22 sept. 2016 ÄŽ

Vakbeurs voor grondstoffen, ingrediĂŤnten, hulpstoffen, additieven en halffabricaten voor de voedingsindustrie in de Benelux en Noord-Frankrijk

6

e

editie

Reeds 10 jaar brengt Intrafood de voedingsindustrie in contact met leveranciers van ingrediënten (in de ruime zin van het woord) op een tweedaags sectorevent, waarbij informatie en inspiratie centraal staan. Voor de 6e keer vinden fabrikanten van food en beverage er alle ingrediënten en state-of-the-art informatie voor hun ontwikkeling van nieuwe of verbeterde producten.

Dankzij de duidelijke focus en sterke specialisatie is Intrafood uitgegroeid tot dé ontmoetingsplaats voor de voedingsindustrie in de Benelux en Noord-Frankrijk.

ENKELE KERNCIJFERS VAN DE EDITIE 2014 Uit de enquêtes blijkt een grote tevredenheid van exposanten en bezoekers over de voorgaande editie van Intrafood: BEZOEKERS: 1198 (+6,4% tov 2012) Waarom bezocht u Intrafood: Grondstoffen

73,4%

Ingrediënten

82,7%

Additieven

57,7%

Hulpstoffen

44,3%

Halffabricaten en componenten 37,3% Laboratoria

13,3%

Onderzoeks- en kenniscentra

20,0%

Loonwerk

7,6%

Consulting

10,2%

Mening van de bezoekers over INTRAFOOD:14 • 93,5% vond het aanbod interessant • 88,2% van de bezoekers plant een bezoek aan de volgende editie • 98,7% zou Intrafood aanraden aan een collega EXPOSANTEN: 87 (+15,3% tov 2012) Gemiddelde tevredenheidsscore toegekend door de exposanten: 8,44 / 10 Voornemen van de exposanten van de editie 2014 om ook in 2016 deel te nemen: Zeker

18,8%

Waarschijnlijk wel

81,2%

Zal in 2016 waarschijnlijk niet deelnemen

0%

DE SUCCESFACTOREN VAN INTRAFOOD Duidelijke focus en sterke specialisatie EXPOSANTEN: Grondstoffen, ingrediënten, additieven, hulpstoffen, halffabricaten en nauw verwante diensten (know-how, technologie, loonwerk, laboratoria, consulting, onderzoeks- en kenniscentra) voor de voedingsindustrie in de Benelux & Noord-Frankrijk.

BEZOEKERS: Research & Development, Productontwikkeling, Productie, Aankoop, Kwaliteitszorg, Marketing en Algemene directie van: - fabrikanten van food & beverage (o.a. bereide gerechten & traiteurproducten; bereidingen op basis van AGF; dranken; droge voeding; sauzen; visbereidingen; vleeswaren; zoetwaren, brood en gebak; zuivel ; pet food) - cateringbedrijven - hoofdkantoren grootdistributie

“Intrafood biedt ingrediëntenbedrijven de “Voor ons zijn het telkens

mogelijkheid zich duidelijker te profileren in de Benelux markt.”

intensieve en bijzonder

Philippe Snick Snick Euro Ingredients

interessante edities met veel bezoekers en meetings op onze stand.”

Geert Feys – Ingrizo

Intensieve, diepgaande gesprekken Intrafood staat voor diepgaande gesprekken met bestaande en nieuwe klanten over concrete problemen, ideeën of projecten, en hen – vanuit uw expertise en uw assortiment – vaak al meteen creatieve oplossingen aanreiken. Dankzij de relatieve kleinschaligheid en het unieke sfeervolle beursconcept met free catering beperkt het zich niet tot het uitwisselen van businesscards.

Hoogstaand & inspirerend seminarprogramma Het gevarieerde seminarprogramma vormt voor de bezoekers een unieke gelegenheid om zich uitgebreid te informeren over zowel actuele trends, als over state-of-the-art informatie over gespecialiseerde en wetenschappelijke thema’s.

Het programma wordt samengesteld door het Wetenschappelijk Comité van Intrafood, onder leiding van Prof. Dr. Ir. Koen Dewettinck van Universiteit Gent.

616

613 612

609 STRIK

608

STRIK

605 604

BUTERESSENCE

601

BUTERESSENCE

617

FOODWAY

620 621

KEYSER & MACKAY

624

618

FOODWAY

619* 622

ULRICK & SHORT

623

DUTCH PROTEIN VINOHERCK SERVICE

FREE CATERING

635

634 631

636

633 632

COLIN COLIN INGREDIENTS INGREDIENTS

628

G&M SERVICE

629

PULVIVER

VAN HEES

630

627 625

KREGLINGER

RETTENMAIER

IMCD

626

637

FUDIUM

640

OLESEN NUTRITION

SELO

638

VLEVY

639 642

ONIONSPICE

641

ONIONSPICE

659

SCHAAP HOLLAND

AS4

660

661

AZELIS

664 665

FOOD PILOT

668

KALSEC

669

SOLINA

F.M.A.

662 687

CALDIC

CALDIC

688

685

CALDIC

686

CALDIC

663 AZELIS

LUTECE

681

677

SYNACO

680

RAPS BENELUX

684 TIMMERS FOOD CREATIONS

679

678

WOUTERS

SERVACO HUIJBREGTS FOOD CONTROL

682

683 FLANDERS' FOOD

RAPS BENELUX

667

666

VANDEMOORTELE LIPIDS

670

SOLINA

671

VMT FOOD FEYECON

672 FOOD VALLEY

657 E&R FOOD INGREDIENTS

658

FOOD BLENDING

CONTINED

675

674 CONTINED

CONTINED

689

692 693

ONGENA UIEN

696

690

NACTIS

691

NACTIS

694

S&D FOODS

695

KAASIMPORT JAN DUPONT V-G SENSORY

6107

6108

6105

UGENT SENSOLAB

6106

BRENNTAG

6101

6104 BRENNTAG

BRENNTAG

6102

6103

BRENNTAG

SNICK

SNICK

697

6100

FREE CATERING

SNICK

699

SNICK

698

SEMINARS

AIGREMONT

6110

INEX

6109

METAROM

CUBE

6119

SYROS

6118

INGRIZO

6115

INGRIZO

6111

METAROM

6114

INGRIZO

6112

6113

INGRIZO

6116

FRUPECO

6117

CUBE

6120*

" # "'% ## $&(& ,%$ <<?;68@2@A22;D24 <?A?678 2946B: ( !

" ! 6;A?.3<<1 8<?A?678E=< 0<: + DDD 6;A?.3<<1 /2 $!!$+ )' DDD AD6AA2? 0<: 6;A?.3<<1

676

673 VERSTEGEN

CONTINED

653

656 ROQUETTE

VERSTEGEN

FAIR OFFICE

654

655 BOUQUET CONSULT

BARENTZ

651

650

CLAERHOUT COMPUTER ENGINEERING

647

FLANDOR FLAVOURS INT.

646

643

STOP SPICES

644

STOP SPICES

645

VITAL 1926

648

AVENO

649

ZOUTMAN

652

IN/OUT

FOOD INGREDIENTS TECHNOLOGIES

AROMA'S LECOCQ

" "'% ##

615

BERRICO

614

611

610

FOOD INDUSTRY

STRIK

607

STRIK

606 ALDIA

603

BARIAS

602

FREE CATERING

"' % && " " ! % $ '&' "& " " ! #"' ' #$ ! ' #% " & '

6.1

%!

64?2:<;A 916. ?<:.I@ !20<0> ' C2;< G296@ .?2;AG H &<>B2AA2 .?6.@ 2??60< <<1 <:=.;F <B>B2A <;@B9A ?2;;A.4 BA2?2@@2;02 .9160 9.2?5<BA <:=BA2? ;46;22?6;4 <96; ;4?2162;A@ <;A6;21 B/2 BA05 %?<A26; '2?C602 & <<1 ;4?2162;A@ " 2F20<; 9.;12?@ <<1 9.;1<? 9.C<B?@ ;A2?;.A6<;.9 <<1 92;16;4 <<1 ;1B@A?F <<1 ;4?2162;A@ (205;<9<462@ <<1 %69<A 9C< <<1D.F ?B=20< B16B: " '2?C602 <99.;1 <<1 *.992F B67/?24A@ " ;2E ;4?6G< ..@6:=<?A .; B=<;A .9@20 2F@2? ".08.F ?2496;42? !BA202 "2A.?<: #.0A6@ $92@2; #BA?6A6<; 2;29BE $;42;. )62; $;6<;@=602 %B9C6C2? &.=@ &2AA2;:.62? 2;29BE ' <<1@ '05..= <99.;1 '29< '2?C.0< <<1 <;A?<9 ';608 '<96;.

'A<= '=602@ 'A?68 ;4?2162;A@ 'F;.0< 'F?<@ (6::2?@ <<1 ?2.A6<;@ )9?608 '5<?A *.; 22@ *.;12:<<?A292 !6=61@ *2?@A242; * '2;@<?F *6;<52?08 *6A.9

*92CF *"( <<1 +<BA2?@ -<BA:.;

' "

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

INGREDIËNT & PRODUCT

CONGRES

Clean label of toch maar niet?

Flanders’ FOOD: Studiedag ‘Back to Basics’ Het vervangen van additieven met een E-nummer om een clean of ten minste een cleaner label te krijgen, is niet evident.

Dit werd bekrachtigd tijdens de Flanders’ FOOD studiedag ‘Back to Basics, een haalbare kaart voor de voedingsindustrie?’.

Deze additieven hebben een specifieke functionaliteit in de producten waaraan ze toegevoegd worden. Om de zaken nog wat complexer te maken, mag de producent de kostprijs ook niet uit het oog verliezen.

Herformulering Herformulering betekent een grote uitdaging op het vlak van productontwikkeling.

Het gebruik van sommige alternatieve ingrediënten zonder E-nummer vereist toegepast onderzoek door voedingsbedrijven, ingrediëntenleveranciers en kennisinstellingen. Dat is doorgaans geen gemakkelijke opdracht. Uiteraard zijn niet

De voedingsindustrie staat voor een para-

Buzzwoord

alle additieven even problematisch. Zowel

dox. Een groot deel van de consumenten

Hoewel er geen echte definitie van is, zijn

de samenstelling van het product als het

staat argwanend tegenover E-nummers,

clean labels een trend. Misschien dekt

productieproces zal nauwgezet onder de

terwijl deze additieven goedgekeurd zijn

buzzwoord dan ook beter de lading. Clean

loep genomen moeten worden. Ook bij

door de Europese Voedselveilig-

de keuze voor een alter-

heid Autoriteit (EFSA). Weten-

natief ingrediënt vragen

schappelijke onderzoekers stellen niet alleen de veiligheid vast, maar ook in welke hoeveel-

‘Herformulering betekent een grote uitdaging’

heden deze additieven maximaal

functionaliteit en de effectiviteit van het ingrediënt gedetailleerde aandacht. De vraag is in

gebruikt mogen worden in welk voedings-

label kan geïnterpreteerd worden als een

de eerste plaats of er wel een alternatief is,

middel.

label zonder (welbepaalde) E-nummers,

want dat blijkt niet altijd zo te zijn. Naast de

Desalniettemin kan de voedingsindustrie

maar evengoed als een label zonder che-

kostprijs is een belangrijke voorwaarde dat

niet aan de zorgen van de consumenten

misch klinkende namen of met enkel na-

de smaak van het product behouden moet

voorbij gaan, zo viel ook te beluisteren

tuurlijke ingrediënten. Er helemaal met de

blijven. Aan kwaliteit en voedselveiligheid

tijdens de studiedag van Flanders’ FOOD

grove borstel doorheen gaand, blijven alleen

kunnen bedrijven géén concessies doen.

op 12 mei.

de meest onmisbare basisingrediënten over.

De term clean label werd geïntroduceerd door de Britse retailers, geïnspireerd door het ook in het Nederlands vertaalde boek ‘Een pleidooi

Meerwaarde E-nummers Een mogelijke strategie die tijdens de studiedag van Flanders’ FOOD naar voren kwam, was het benadrukken van de toege-

voor echt eten’ (origineel:

voegde waarden van E-nummeradditieven

‘In Defense of Food’) van de

voor de consument. Vraag is wel wie deze

Amerikaanse auteur Michael

boodschap moet brengen. Een E-nummer

Pollan. Zijn boodschap luidt: Eet niets met meer dan vijf ingrediënten of met ingrediënten die je

benadrukt dat een ingrediënt door de EFSA volledig veilig is bevonden voor gebruik in een product.

niet kan uitspreken. Eet alleen wat je grootouders zouden herkennen als voeding.’

025 • YVES DE GROOTE •

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

TECHNOLOGIE & TECHNIEK

REPORTAGE

Kwaliteit boven kwantiteit Beheersen vetkristallisatie complexe uitdaging Het beheersen van de vetkristallisatie en de viscositeit waren de uitdagingen bij het ontwikkelen van zogenoemde shortening voor vlees- en vismarinades. Wouters, producent van vetten en oliën, deed voor de procesengineering een beroep op de Food Pilot.

vlees- en visindustrie, verklaart de general manager. “Zij zochten een op plantaardige olie gebaseerd product waarin hun kruidenmengsels blijven zweven”, vult Dave Somers aan, manager Productontwikkeling en Technische ondersteuning. “De marinades moesten tevens eenvoudig op vlees en vis aangebracht kunnen worden, zonder dat roerders de kruiden in oplossing moeten houden. Verder mocht geen nakristallisatie optreden, omdat dit kan leiden tot fasescheiding tijdens bewaren. Belangrijk was ook dat de shortening voor een mooie glans van de producten zorgt.”

Kristalliseren van vetten Voor de productie van shortening lag het volgens Somers voor de hand om dezelfde kristallisatietechnologie toe te passen die gebruikt wordt voor het verFoto’s: Wouters

pakken van oliën en vetten.

Centraal in de productie- en verpakkingslijn staat de geschraapte afkoelinstallatie van Gerstenberg Schröder GS Perfector

Voor de productie van shortening werd dezelfde kristallisatietechnologie toegepast als voor het verpakken van oliën en

van SPX Flow. Via een hogedrukpomp is

vetten.

deze gekoppeld aan een grondstof- of mengtank. Gezien de expertise en

026

General manager Paul Larmuseau be-

producten efficiënt geproduceerd kunnen

knowhow in kristallisatietechnologie

nadrukt het belang van innovatie voor

worden. Ons bedrijf is geen multinational

binnen het bedrijf, lag bij de proces-

KMO’s als Wouters, leverancier van vet-

die het moet hebben van kwantiteit. Wij

engineering de focus allereerst op het

ten en oliën voor de voedingsindustrie.

moeten het hebben van kwaliteit.”

vinden van een additief dat bovenal voor

“Wij gaan op zoek voor onze klanten naar

Zo gebeurde de ontwikkeling van shorte-

een stabiele viscositeit van de shortening

oplossingen, waar voldoende markt voor

ning, viskeuze plantaardige olie, op vraag

moet zorgen, zegt Somers. “Bij de keuze

moet zijn. Daarnaast is belangrijk dat de

van leveranciers van marinades voor de

voor de basisgrondstoffen waren de neu-

Het beheersen van het productieproces is de uitdaging voor de operator.

trale smaak en de hoge gehaltes meervoudi-

de hij in detail mogelijke nakristallisatie en

in onze productie. Dit was echter niet van

ge onverzadigde vetzuren van groot belang.

fasescheiding tijdens het bewaren. Natuur-

belang voor het kristallisatieproces”, con-

Het productieproces zelf moest vooral op

lijk werden voor de procesengineering ook

stateerde Somers.

punt gesteld worden door een optimale

de procesparameters meegenomen. Somers:

keuze van de procesparameters, zoals in- en

“Zo kregen we een heel goed totaalbeeld

Integrale benadering

uitgangstemperaturen, koeltemperaturen en

van het effect van de combinatie van ver-

Terugkijkend op dit succesvol project,

-tijden, druk en debiet.”

schillende additieven en procesparameters

benadrukken Somers en Larmuseau het

Uit concurrentieoverwegingen kan Somers

op de kwaliteit van de producten en konden

belang van de integrale benadering bij de

geen details geven over het proces en het

we een optimale receptuur en proces ont-

zoektocht naar het juiste additief en de

additief. Wel laat hij nog weten dat voor

werpen.”

optimale procesparameters voor een succesvolle productontwikkeling. Volgens

de productie van shortening het productieproces uitgebreid werd met een maturatie-

APV UHT-installatie

beiden is meteen de cruciale rol van de

tank. “De productstroom uit de geschraapte

De testen in de proeffabriek van Food

Food Pilot duidelijk. “Als bedrijf willen

koelinstallatie rust enige tijd in deze tank,

Pilot werden uitgevoerd op de APV

we de zekerheid kunnen bieden aan onze

waardoor het kristallisatieproces zich kan

UHT-installatie die ook uitgerust is met

klanten en de kwaliteit kunnen leveren die

voltrekken en stabiele kristallen ontstaan

een geschraapte koelinstallatie. “Het ver-

ze verwachten.”

met optimale viscositeit.”

schil is dat de mesjes voor het afschrapen van de kristallen horizontaal liggen in

Samenwerking Food Pilot

plaats van verticaal, zoals in de installatie

• YVES DE GROOTE •

Omdat het bedrijf niet over een eigen proeffabriek beschikt, stapte Somers opnieuw naar de Food Pilot van Flanders’

Het bedrijf

FOOD en ILVO in Melle voor kleinscha-

Wouters NV in Lokeren is een KMO, opgericht in 1928. De onderneming produceert

lige proefproducties van 50 kg. “We werk-

vooral plantaardige oliën en vetten voor de voedingsindustrie, horeca en foodservice en

ten al eerder tot volle tevredenheid samen

een breed gamma bakkerijgrondstoffen voor artisanale en (semi-)industriële bakkerijen.

bij de ontwikkeling van margarine met een

De omzet bedraagt circa 30 miljoen euro en het productievolume is 30.000 ton. Het

specifiek smeltgedrag.”

aantal medewerkers is 50, van wie de helft in de productie. Het bedrijf is onderdeel van de

Na de selectie van de – op het eerste oog

familiale Lipa Groep, die ook actief is onder meer in het ophalen en verwerken van voed-

– meest geschikte additieven voor de shor-

selreststromen, zoals gebruikte frituuroliën en de productie van hernieuwbare energie.

tening, bestemd voor marinades, bestudeer-

027

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

VOEDING & GEZONDHEID

INTERVIEW

Valorisatie broodnodig voor innovatie voedingssector “Kennisvalorisatie die resulteert in nieuwe producten in het winkelschap vereist samenwerking tussen universiteiten, bedrijven en overheden”, zegt chief business officer Benedikt Sas van Food2Know. Volgens hem is innovatie de groeimotor van de voedingssector.

produceren en vermarkten. “De overheid is belangrijk voor een wettelijk kader voor innovatieve producten en de broodnodige subsidies.” Sas wijst bij het laatste naar de geringe investeringen door met name de KMO-voedingsbedrijven – het gros van de

Sas: “Het probleem is dat veel bedrijven,

sector – als gevolg van de lage marges door

soms zelfs letterlijk, de weg niet weten te

de stevige concurrentie op de markt en de

vinden naar de Vlaamse universiteiten

sterke positie van de distributie. Een wette-

met brede expertise van voeding en ge-

lijk kader dat aansluit bij innovatie vereist

zondheid. Ze kennen hun onderzoeks-

overleg tussen overheden en bedrijven.

noden onvoldoende goed of zelfs niet en kunnen die ook niet altijd voldoende

Excellentiecentra

goed verwoorden. Vaak is ook niet goed

De Vlaamse universiteiten hebben in het

bekend waar ze met vragen terecht kun-

verleden met de oprichting van de twee

nen bij de kennisinstellingen.”

excellentiecentra een eerste belangrijke stap gezet richting de voedingsindustrie.

Beide centra bundelen onderzoek, stem-

De chief business officer vindt dit bijzon-

men projecten op elkaar af en slaan brug-

der jammer, gezien het belang van weten-

gen tussen uiteenlopende technische en

schappelijk onderzoek voor innovatie,

sociaaleconomische onderzoeksdomeinen

nota bene de groeimotor van de voedings-

op het vlak van voeding. De excellentiecen-

industrie. Maar alleen daarmee liggen er

tra verhoogden meteen hun meerwaarde en

geen nieuwe of verbeterde producten in

zichtbaarheid op de markt. Bedrijven kun-

de winkelschappen. Wetenschappelijk

nen bij de universiteit ook beroep doen op

onderzoek moet vertaald worden naar

de ervaringen binnen de universiteit met

Volgens Benedikt Sas, chief business officer bij Food2Know,

product- of procesontwikkeling, onder-

het schrijven van de juiste projectvoorstel-

vinden bedrijven onvoldoende de weg naar universiteiten.

steund door testen in de proeffabriek.

len die beantwoorden aan de vragen van

Foto: Yves De Groote

Valorisatie

028

Valorisatie is hier het toverwoord. “Dit is

bedrijven. Daarnaast is ondersteuning

“Eenmaal bedrijven de weg hebben ge-

niet evident”, zegt Sas, die niet alleen aca-

mogelijk bij het aanvragen van subsidies

vonden naar een universiteit of kennis-

demisch is geschoold, maar ook ruime

bij het Vlaams Agentschap Innoveren &

instelling, onderzoeksprojecten zijn

bedrijfservaring heeft. “Drie partijen zijn

Ondernemen (VLAIO), waar IWT in is

uitgeschreven en de financiering rond is,

van belang: kennisinstellingen, bedrijven en

opgegaan, en de Europese Commissie.

lopen de projecten goed”, zegt prof. dr.

overheid. Zij moeten intens samenwerken

Ook kunnen de universiteiten volgens de

Benedikt Sas, chief business officer bij

met één gezamenlijk doel voor ogen: inno-

chief business officer van dienst zijn bij de

Food2Know, het excellentiecentrum

vatieve producten, processen of diensten.”

vertaling van wetenschappelijke onder-

voor voeding en gezondheid van de

Kennisinstellingen beschikken over weten-

zoeksresultaten naar financiële resultaten

universiteiten van Antwerpen, Brussel en

schappelijke expertise en onderzoeksfacili-

van een bedrijf.

Gent en het ILVO. KULeuven heeft haar

teiten; voedingsbedrijven hebben markt-

soortgelijke excellentiecentrum LFoRCE.

kennis, kunnen producten ontwikkelen,

• YVES DE GROOTE •

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

WETGEVING & TOEZICHT

OPINIE

De langverwachte EU-regelgeving die het op de

producten die in verre landen wel gegeten worden,

markt brengen van novel foods moet vergemak-

maar nog niet binnen de EU. Bijvoorbeeld bepaal-

kelijken en stimuleren is op 25 november vorig

de sappen van exotische planten uit het tropisch

jaar goedgekeurd.

regenwoud. Met deze definitie is ook de onduidelijkheid omtrent insecten als voedingsmiddel op-

Het nieuwe Europese beoordelingskader is een

Foto: Keller and Heckman LLp

Nieuwe EU-regelgeving voor novel foods

gelost, ook zij zijn een novel food.

update en een revisie van wetgeving uit eind jaren 90 toen genetisch-gemanipuleerde organismen in

Nieuwe voedingsmiddelen of ingrediënten worden

beeld kwamen in Europa. Uit bezorgdheid voor de

op veiligheid gecontroleerd door EFSA en komen

gevolgen hiervan en om de consument te bescher-

pas op de markt als ze zijn goedgekeurd. De uit-

men, werd destijds regelgeving opgesteld die de

gangspunten zijn dat het nieuwe voedingsmiddel:

toelating van dergelijke nieuwe voedingsmiddelen

• geen gevaar mag opleveren voor de consument;

moest regelen. Omdat de Europese wetgeving

• de consument niet mag misleiden;

dateerde van 1997 en om rekening te houden met

• niet minder voedingsstoffen mag leveren dan het

de nieuwste, technologische ontwikkelingen, drong

originele product.

een update van novel food-wetgeving zich op.

De nieuwe wetgeving centraliseert de beoordeling Tussen 1997 en 2014 werden in totaal ongeveer

van aanvragen onder verantwoordelijkheid van

170 aanvragen ingediend, verspreid over de ver-

EFSA en zal sneller gaan (ongeveer achttien maan-

schillende EU-lidstaten. Tot dusver werden on-

den, in plaats van drie tot vijf jaar). Met als gevolg

•KATIA MERTEN-LENTZ •

geveer 90 producten goedgekeurd voor verkoop

dat de kosten lager zijn.

Mr. Katia Merten-Lentz, advocaat

en consumptie in de EU, zoals margarines met

Bijzonder is ook de speciale procedure voor tradi-

gespecialiseerd in voedselrecht, Keller and

fytosterolen en stanolen (met een cholesterol-

tionele levensmiddelen uit zogenaamde derde

Heckman LLP

verlagende werking).

(niet-EU) landen die gebruik kunnen maken van een eenvoudige en sterk verkorte kennisgevings-

Novel foods zijn, zo stelt de Europese wetgever

procedure (duur: ongeveer vier maanden), in

vandaag de dag, levensmiddelen en voedingsin-

plaats van de lange toelatingsprocedure.

grediënten die niet vóór 15 mei 1997 binnen de

Een belangrijke verandering ten opzichte van het

Europese Unie (EU) als voedingsmiddel werden

oude regime is ook dat er een Europese lijst van

verkocht. Voorbeelden van novel foods zijn pro-

reeds goedgekeurde novel foods is gemaakt. Tevens

ducten verkregen uit nieuwe bronnen of die vol-

is er een systeem bedacht dat toeziet op de be-

gens een ‘nieuwe’ methode geproduceerd zijn.

scherming van gegevens om concurrentievoordeel

Denk aan moderne biotechnologie of een nieuwe

te beschermen en innovatie te stimuleren.

‘Lang verwacht, toch gekomen …’

fok- of kweektechniek. Soms gaat het om een combinatie van nieuwe ingrediënten en nieuwe pro-

De nieuwe regelgeving zal op 1 januari 2018 in

ductiemethoden. Ook kan het gaan om exotische

werking treden.

029

VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEIT

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

WETENSCHAP

Impact op klimaat voedselveiligheid Universiteit onderzoekt rol medewerker Voedselveiligheid werd tot voor kort benaderd via technologie en management. Omdat er nog steeds problemen zijn met voedselveiligheid, rijzen er vragen over de rol van het gedrag van de medewerkers in de voedselketen zelf: hoe en in welke mate is hun gedrag mede de oorzaak. Universiteit Gent doet onderzoek naar het voedselveiligheidsklimaat en bestudeert deze bredere opvatting over voedselveiligheid.

International Nuclear Safety Advisory Group (INSAG 1988). Aanleiding was het nucleaire incident in Chernobyl in 1986.5 De negatieve bedrijfscultuur die er toen heerste, werd geïdentificeerd als een factor die een significante bijdrage leverde aan de ramp. Sindsdien worden de concepten veiligheidsklimaat en -cultuur gebruikt in verschillende sterk gereguleerde sectoren zoals

Traditioneel besteedt de voedingssector

voedselketen is echter nog onvoldoende

de luchtvaart, de gezondheidszorg en de

aandacht aan technologie en manage-

onderzocht. De Universiteit Gent richt zich

nucleaire sector. Reden daarvoor was dat

mentsystemen om de voedselveiligheid,

in het onderzoek dan ook specifiek op het

duidelijk werd hoe belangrijk het concept

-kwaliteit en -hygiëne van geproduceerde

gedrag van deze medewerkers en de facto-

is in het verhogen van de veiligheid en het

levensmiddelen te garanderen. Dat deze

ren die daarop van invloed kunnen zijn.

voorkomen van incidenten en rampen.

aanpak niet voldoende is, blijkt uit het

Belangrijke factoren zijn onder meer de

Sindsdien wordt het ook regelmatig ge-

aantal gevallen van voedselvergiftiging

perceptie van de medewerkers over de ge-

bruikt als een mogelijke risicofactor voor

in België en de rest van de EU. Die zijn

volgen van hun acties, de verwachtingen

het onderzoeken van grote incidenten.5,6

de laatste tien jaar niet gedaald (FAVV

van de leidinggevenden en de normen van

2004-2013, EFSA 2004-2013).

het bedrijf.4

Onderzoekstool

Volgens de WHO dragen onvoldoende

Een voorbeeld: een medewerker verhoogt

In het onderzoek aan de Universiteit Gent

verhitten, temperatuurmisbruik tijdens

zijn productiviteit door een aantal veilig-

wordt onderscheid gemaakt tussen voedsel-

opslag, gebrekkige persoonlijke hygiëne,

heidsregels niet op te volgen. Wanneer zijn

veiligheidscultuur en -klimaat. In een eerste

kruiscontaminatie en voedsel van onveilige

leidinggevende hem een compliment geeft

fase hebben de onderzoekers een tool ont-

oorsprong het meest bij aan voedselgerela-

voor zijn productiviteit, kan de medewer-

wikkeld die bestaat uit 28 vragen of stellin-

teerde ziekten. Vaak zijn ze het gevolg van

ker – of zijn collega – dit opvatten als dat

gen die bedrijven en verantwoordelijken in

menselijke fouten en het niet-naleven van

het management prioriteit geeft aan pro-

staat stellen om het voedselveiligheidskli-

goede praktijken.1,2,3,4 De verantwoordelijk-

ductiviteit en niet aan veiligheid. Het be-

maat in een organisatie of op een afdeling

heid daarvoor ligt zowel bij medewerkers

lang van de percepties en verwachtingen

te meten op basis van vijf deelcomponenten

van productiebedrijven en cateraars

van medewerkers maakt deel uit van de

of dimensies (zie kader).

als bij consumenten.

relatief nieuwe opvatting over het voedsel-

Het voedselveiligheidsklimaat maakt deel

veiligheidsklimaat.

uit van een groter geheel, met name van de

Gedrag medewerkers

030

voedselveiligheidscultuur. Universiteit Gent

Het voedselveiligheidsgedrag van consu-

Voedselveiligheidsklimaat en -cultuur splitst de voedselveiligheidscultuur op in

menten is in het verleden meerdere malen

Het concept van veiligheidscultuur kwam

twee routes. De eerste is de humane route,

bestudeerd. Dat van medewerkers in de

voor het eerst voor in het verslag van de

waarin het voedselveiligheidsklimaat en het

Technologie Bedrijfskarakteristieken

MSVV

Technologie- en managementgebaseerde route

Context Output: VV-klimaat

Voedselveiligheid

Humane route: organisatieniveau

Leiderschap

Voedselkwaliteit

Communicatie

Hygiëne

Engagement VV-gedrag Middelen Humane route: individueel niveau Risicobewustzijn

Naleving Deelname

Technologie- en managementgebaseerde route, aangetoond in eerder onderzoek (Luning et al. 2011a, Luning et al. 2015)

Humane route

Figuur 1. Schema voedselveiligheidscultuur7.

gedrag van de werknemers een grote rol

heidscultuur in slagerijen onder de loep

lueerd via microbiologische analyses van

spelen. De tweede route is een op techno-

genomen. Er werd een vergelijking ge-

vleeswaren, de handen van het personeel en

logie en management gebaseerde route,

maakt tussen vier kleinschalige hoeve-

een omgevingshygiëne. Ook het bestaande

waarin bedrijfscontext, technologie en het

slagerijen en vier ketenslagerijen. In de

autocontrolesysteem – goede praktijken en

managementsysteem voor de voedselveilig-

kleinschalige hoeveslagerijen worden eigen

HACCP – werd onderzocht. Ten slotte werd

heid, het autocontrolesysteem, invloed uit-

runderen van het landbouwbedrijf in een

het voedselveiligheidsklimaat geëvalueerd

oefenen. Aangenomen wordt dat elke route

slachthuis geslacht om daarna als karkas te

door zowel de leidinggevenden als operato-

op zich, en vooral de wisselwerking of het

worden verwerkt tot vleesbereidingen. Ten

ren via de onderzoekstool.

samenspel tussen beide routes, van invloed

slotte worden ze in de kleine slagerij op het

is op de output, met name de voedselveilig-

landbouwbedrijf verkocht aan de consu-

Verschillen vastgesteld

heid, -kwaliteit en -hygiëne van de gepro-

ment. In de bestudeerde hoeveslagerijen

Hoewel in alle acht slagerijen het risico aan-

duceerde levensmiddelen7 (zie figuur 1).

werkten doorgaans drie tot vijf mensen.

wezig is op microbiologische besmetting –

Voedselveiligheid is bijvoorbeeld de af-

De ketenslagerijen die bij het onderzoek

ze verwerken karkassen tot vleeswaren –

wezigheid van ziekteverwekkende bacteriën. Bij kwaliteit gaat het bijvoorbeeld om een bepaalde productsamenstelling of sensorische eigenschap. Hygiëne betreft bijvoorbeeld de afwezigheid van fecale be-

werden er belangrijke

‘Voedselveiligheidscultuur onderzocht bij slagerijen’

verschillen vastgesteld.

In het bijzonder bleek uit de studie dat de ketenslagerijen be-

smettingen. Het voedselveiligheidsklimaat

schikten over een

is van groot belang, gezien het een directe

geavanceerder auto-

invloed heeft op het gedrag van de mede-

waren betrokken, behoren elk tot eenzelfde

controlesysteem voor het bewaken van de

werker. Daarnaast stellen de onderzoekers

grote organisatie met meerdere winkels

hygiëne en voedselveiligheid en een goed

dat de bedrijfscultuur een sterke invloed

verspreid over het land, met een centraal

uitgewerkt HACCP-plan. Ook bleek dat ze

heeft op het voedselveiligheidsklimaat.

aankoopsysteem en een overkoepelend

de goede praktijken implementeerden en

managementsysteem. Per winkel waren

opvolgden. Bij de hoeveslagerijen was er

Slagerijen onder de loep

er zeven tot tien mensen aan het werk.

een minder formeel HACCP-plan aanwezig

In een tweede fase van het onderzoek

De voedselveiligheidscultuur werd in elk

maar werden goede praktijken uitgevoerd,

hebben De Boeck et al.8 de voedselveilig-

van de acht deelnemende slagerijen geëva-

zoals temperatuuropvolging, reini-

031

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEIT

WETENSCHAP

ging en desinfectie. Daarnaast werden bij

participeren omtrent voedselveiligheid in

geëvalueerd via een eerder gepubliceerd

de ketenslagerijen betere microbiologische

de organisatie (deelname) (zie figuur 2).

diagnostisch instrument9. Het voedselvei-

analyses teruggevonden, niet zozeer voor

In het model zijn tevens variabelen opge-

ligheidsklimaat werd gemeten via de door

de productstalen, maar wel naar hand- en

nomen die dit verband kunnen verklaren

de onderzoekers ontwikkelde tool. Het ge-

omgevingshygiëne toe. In de ketenslage-

(mediatoren) en variabelen die de sterkte

drag van de werknemers, de mediator- en

rijen was ook sprake van een beter voedsel-

van dit verband kunnen beïnvloeden (mo-

de moderatorvariabelen werden gekwanti-

veiligheidsklimaat. Dus niettegenstaande

deratoren). Zo werd vooropgesteld dat de

ficeerd via een eigen opgestelde vragenlijst

het centrale management en de geografi-

relatie tussen het voedselveiligheidsklimaat

en de output werd gemeten aan de hand van

sche verspreiding van de slagerijen slaag-

en het voedselveiligheidsgedrag van werk-

microbiologische analyses en kennis- en

den de ketenslagerijen erin om het klimaat

nemers kan verklaard worden door kennis

gedragsvragen. Deze laatste zijn opgesteld

hoog te houden.

rond voedselveiligheid enerzijds en de mo-

voor dit onderzoek.

In de hoeveslagerijen, met een beperkt aan-

tivatie van werknemers om voedselveilig te

Daarna werden dan de verbanden tussen

tal mensen en op dezelfde locatie, werd het

werken anderzijds. Kennis en motivatie

deze variabelen onderzocht. Dit gebeurde

voedselveiligheidsklimaat als lager inge-

inzake voedselveiligheid werden dus be-

gedeeltelijk kwalitatief, via ranking, en ge-

schat. Vooral de deelcomponenten leider-

schouwd als mediatoren.

deeltelijk kwantitatief, via statistische data-

schap en communicatie waren significant

Ten slotte geeft het model aan dat het psy-

verwerking.

beter voor de ketenslagerijen in vergelijking

chologisch welbevinden van werknemers,

met de hoeveslagerijen, terwijl de betrok-

met name de mate van burnout en jobstress,

Resultaten

kenheid, de beschikbaarheid van middelen

de sterkte van het verband tussen het voed-

Uit de resultaten blijkt dat niet eenduidig

en het risicobewustzijn niet significant ver-

selveiligheidsklimaat en het voedselveilig-

gesteld kan worden dat een goed voedsel-

schillend was. Deze resultaten geven aan

heidsgedrag modereert of beïnvloedt. Zo

veiligheidsklimaat op organisatieniveau

dat het verbeteren van componenten in het

bijdraagt tot een goede

voedselveiligheidsklimaat een bijdrage kan

output voor deze sector.

leveren in het optimaliseren van de resultaten inzake hygiëne en voedselveiligheid in voedingsbedrijven.

‘Burnout en jobstress hebben invloed’

kende bedrijven beschikken immers over een gelijkaardig hoog niveau

Verder onderzoek naar de rol van het voed-

van output – resulterend

selveiligheidsklimaat en hoe dit concreet kan beïnvloed worden in de voedingssector

kan verwacht worden dat bij werknemers die

in goede microbiologische analyses voor

is dan ook nodig en wenselijk.

veel burnout of veel jobstress ervaren, een

producten, handen van personeel en om-

goed voedselveiligheidsklimaat in mindere

geving, en een hoge positieve respons op

Rol individuele werknemer

mate zal leiden tot een goed voedselveilig-

de kennis- en gedragsvragen van de werk-

In een derde fase van het onderzoek heb-

heidsgedrag in vergelijking met collega’s die

nemers. Deze hoge output kan mogelijk

ben de onderzoekers ingezoomd op de

weinig burnout of minder jobstress ervaren.

verklaard worden doordat beide bedrijven

individuele route, waarbij het model uit

032

Beide groenteverwer-

beschikken over de nodige technologie en

figuur 1 verder werd uitgebreid met de

Praktijktoetsen

over een geavanceerd autocontrolesysteem

‘humane route: individueel niveau’.

Na het op punt stellen van het bredere

(cfr. ‘plafondeffect’). Dit is dus een andere

In de gezondheidssector is het verband

voedselveiligheidscultuurmodel (figuur 1

situatie in vergelijking met het eerdere

tussen veiligheidsklimaat en gedrag van

en 2) hebben de onderzoekers de verban-

onderzoek in de beenhouwerijen, waar niet

de werknemers reeds uitvoerig onder-

den uit dit model in de praktijk getoetst.

in alle beenhouwerijen een geadvanceerd

zocht. Op basis van de literatuur en ex-

Hiervoor werd samengewerkt met twee

autocontrolesysteem aanwezig was.

pertendiscussies hebben de onderzoekers

groenteverwerkende bedrijven, actief in

Wel blijkt uit de resultaten dat het verband

een eigen model ontwikkeld voor voe-

vierde gammaproductie. In totaal werkten

tussen het voedselveiligheidsklimaat en het

dingsbedrijven. Voedselveiligheidsgedrag

170 werknemers mee aan dit onderzoek.

gedrag van de werknemers op individueel

werd gedefinieerd als de mate waarin re-

Eerst werden alle variabelen uit het model

niveau positief en significant is en gedeelte-

gels opgevolgd worden door werknemers

gemeten. De bedrijfscontext, het autocon-

lijk wordt verklaard door de voorgestelde

(naleving) en de mate waarin mensen

trolesysteem en de systeemoutput werden

mediatorvariabelen, zijnde kennis en moti-

Figuur 2. Humane route individueel niveau uit

Burnout Jobstress

figuur 1 verder uitgewerkt. Voedselveiligheids-

VV-gedrag Naleving

VV-klimaat

Output

Deelname

gedrag (VV-gedrag) bestaat uit naleving en deelname van de individuele werknemers.

Kennis en motivatie verklaren de relatie tussen voedselveiligheidsklimaat en gedrag. Burnout en

Moderator VV-kennis Mediator

jobstress beïnvloeden de sterkte van het verband

VV-motivatie

tussen voedselveiligheidsklimaat en gedrag.

vatie. Gesteld kan worden dat voedselveilig-

stress meer baat hebben van of meer

behavior. Food Protection Trends, 28(4), 252-260.

heidsklimaat zowel rechtstreeks als onrecht-

gebruikmaken van de fysieke en niet-

4. Wright, M. en Leach, P. (2013). Diagnosing and

streeks via kennis en motivatie bijdraagt tot

fysieke middelen voor voedselveiligheid

improving food safety culture in food businesses.

het positief gedrag van werknemers.

die aanwezig zijn in het bedrijf.

Greenstreet berman ltd.

Ten slotte blijkt dat het ervaren van burn-

5. Griffith, C.J., Livesey, K.M. en Clayton, D.A. (2010).

out geen afzwakkend effect heeft op het

REFERENTIES

Food safety culture: the evolution of an emerging risk

positieve verband tussen voedselveilig-

1. Greig, J.D., Todd, E.C.D., Bartleson, C.A. en Michaels,

factor? British Food Journal, 112(4), 426-438.

heidsklimaat en -gedrag. Bijkomende ana-

B.S. (2007). Outbreaks where food workers have been

6. Wiegmann, D.A., Zhang, H., von Thaden, T., Sharma, G.

lyse geeft echter wel duidelijk aan dat het

implicated in the spread of foodborne disease. Part 1.

en Mitchell, A. (2002). A synthesis of safety culture and

ervaren van veel jobstress de positieve in-

Description of the problem, methods and agents invol-

safety climate research. University of Illinois.

vloed van de aanwezigheid van middelen

ved. Journal of Food Protection, 70(7), 1752-1761.

7. De Boeck, E., Jacxsens, L., Bollaerts, M. en Vlerick,

voor voedselveiligheid in het bedrijf op

2. Powell, D.A., Jacob, C.J. en Chapman, B.J. (2011).

P. (2015a). Food safety climate in food processing

goed voedselveilig gedrag vermindert.

Enhancing food safety culture to reduce rates of

organizations: development and validation of a self-

Operatoren die geen tot weinig jobstress

foodborne illness. Food Control, 22(6), 817-822.

assessment tool. Trends in Food Science and Techno-

ervaren in dergelijke bedrijven gedragen

3. Roberts, K.R., Barrett, B.B., Howells, A.D., Shanklin,

logy, http://dx.doi.org/10.1016/j.tifs.2015.09.006

zich significant meer voedselveilig. Dat

C.W., Pilling, V.K. en Brannon, L.A. (2008). Food safety

8. De Boeck, E., Jacxsens, L., Bollaerts, M., Uyttendaele,

geeft aan dat werknemers met weinig job-

training and foodservice employees’ knowledge and

M. en Vlerick, P. (2015b). Interplay between food safety climate, food safety management system and microbiological hygiene in farm butcheries and affiliated butcher

Definitie voedselveiligheidsklimaat

shops. Submitted manuscript, Universiteit Gent, Faculteit

De onderzoekers definiëren het voedselveiligheidsklimaat als de perceptie van

Bio-ingenieurswetenschappen, Vakgroep Voedselveilig-

medewerkers over:

heid en voedselkwaliteit.

9. Jacxsens, L., Kirezieva, K., Luning, P. A., Ingelrham, J.,

1. Leiderschap

(betrokkenheid) van alle partijen binnen de

Diricks, H., & Uyttendaele, M. (2015). Measuring Micro-

De leidinggevenden zijn in staat de

organisatie bij hygiëne en voedselveiligheid.

bial Food Safety Output and comparing Self-Checking

medewerkers te motiveren om hygië-

Systems of Food Business Operators in Belgium. Food

nisch en voedselveilig te werken en

4. Beschikbaarheid van middelen

de beoogde doelstellingen voor hygiëne

Perceptie over de mate van aanwezigheid

en voedselveiligheid te behalen.

van de fysieke en niet-fysieke middelen

• LIESBETH JACXSENS1, PETER

die nodig zijn om hygiënisch en voedsel-

VLERICK 2, ELIEN DE BOECK1, LISA

2. Communicatie

veiligheid te werken, zoals tijd, meetinstru-

DEQUIDT1, ANNELEEN MORTIER 2•

De mate van het overbrengen van

menten, voldoende getraind personeel.

1. Vakgroep voedselveiligheid en voedselkwaliteit, Facul-

hygiëne- en voedselveiligheidsgerelateerde informatie binnen de organisatie.

3. Betrokkenheid Perceptie over de mate van engagement

Control, 49, 59-69.

teit Bio-ingenieurswetenschappen, Universiteit Gent (B).

5. Risicobewustzijn

Contactpersoon : Liesbeth.Jacxsens@UGent.be

Perceptie over de mate waarin de organi-

2. Vakgroep Personeelsbeleid, Arbeids- & Organisatie-

satie zich bewust is van de risico’s inzake

psychologie, Faculteit Psychologie en Pedagogische

7

hygiëne en voedselveiligheid .

Wetenschappen Universiteit Gent (B).

Contactpersoon : peter.vlerick@UGent.be

033

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEIT

REPORTAGE

‘Certificering is kers op de taart’ Eerste BRC Agents & Brokers-certificaat in België Ingrizo is de eerste Belgische ingrediëntenleverancier met een BRC Agents & Brokers-certificaat. Zaakvoerder Geert Feys ziet dit als een bevestiging van het beleid voor voedselveiligheid en kwaliteit van zijn bedrijf. A+ Quality begeleidde Ingrizo op de weg naar de geslaagde audit door Vinçotte. Dit leidde tot verbetering van het kwaliteitsniveau van de organisatie.

baseerd kwaliteitssysteem, ondergebracht in een ERP-pakket voor de boekhoudkundige en logistieke transacties, een volledige traceerbaarheid en een CRM-pakket voor de diverse technische, QA en commerciële communicaties met de klant.

Innovatieve producten Naast technische ondersteuning van afnemers bij product- en procesontwikkeling ontwikkelt Ingrizo ook nieuwe food- en productconcepten, al dan niet samen met kennisinstellingen. De zaakvoerder noemt enkele vegetarische ontwikkelingen, zoals veggiemayonaise, brood aangerijkt met bèta-glucanen en diverse allergeenvrije voedingswaren. Daarnaast gaan Feys en zijn collega’s op regelmatige basis samen met hun partners naar klanten voor ge-

Foto: Yves De Groote

zamenlijke bespreking van projecten en samenwerking op lange termijn en het begeleiden van proefproducties.

Deel van de keten afdekken

Samenwerking tussen A+ Quality en Ingrizo leidde tot certificering, benadrukken Alexander Platteeuw (l) en

Omdat Ingrizo zelf geen ingrediënten ver-

Geert Feys (r).

werkt, produceert of verpakt, lag de keuze voor het BRC Agents & Brokers-voedsel-

034

“Ingrizo opereert op de Beneluxmarkt

tief productengamma bij de levering aan

veiligheidscertificaat voor de hand. De stan-

grotendeels als een exclusieve distributeur

onze klanten in de voedingsindustrie in

daard is meer dan de BRC Food versie 7,

voor een twintigtal gerenommeerde Euro-

de Benelux. Zij stellen immers hoge kwa-

zonder het productieluik (zie kader).

pese en Amerikaanse ingrediëntenprodu-

liteitseisen aan hun producten.”

Voor de keuze van het certificaat zelf zijn

centen”, zegt zaakvoeder Geert Feys. “Sinds

Volgens de zaakvoerder werd het kwaliteits-

diverse redenen te noemen. In de eerste

de oprichting, tien jaar geleden, kiezen we

bewustzijn binnen Ingrizo van meet af aan

plaats, zo benadrukt Feys, is het certificaat

consequent voor een innovatief en kwalita-

vertaald in een op autocontrolegidsen ge-

de bevestiging van het jarenlang gevoerde

Geen lightversie Behalve de welbekende BRC Food versie 7 voor voedingsbedrijven zijn er standaarden voor een deel van de keten. Zo is er Foto: Ingrizo

naast de BRC Agents & Brokers nog de BRC-standaard Storage & Distribution.

Volgens Alexander Platteeuw van A+ Quality is het te kort door de bocht te

Ingrizo produceert, verwerkt of verpakt zelf geen ingrediënten.

stellen dat deze standaarden een lightversie zijn van de BRC Food-standaard

voedselveiligheids- en kwaliteitsbeleid.

geven in hun leveranciersdatabase, wat een

voor voedingsbedrijven. Garanties van

“Het is de kers op de taart.” Als bijkomend

administratie belasting geeft.

leveranciers op het vlak van voedselveilig-

voordeel is er de vermindering van de ad-

heid zijn bij BRC Agents & Brokers anders

ministratieve werklast binnen de organisa-

Kwaliteit op een hoger niveau

uitgebouwd. Elke schakel en elk bedrijf

tie als geheel. Eén voedselveiligheidsaudit

Ingrizo is sinds 1 januari in het bezit van

binnen een schakel van de voedselketen

door een certificeringsorganisatie volstaat

het BRC Agents & Brokers-certificaat. De

heeft volgens hem nu eenmaal zijn eigen

en het bedrijf hoeft niet langer allerlei vra-

weg ernaar toe heeft volgens Feys het kwali-

accenten en methodiek van werken.

genlijsten van klanten over voedselveilig-

teitsniveau van Ingrizo als organisatie ver-

Platteeuw: “Om verantwoord in te gaan

heid in te vullen. Bovendien zijn ruim

hoogd. “Bedrijfsprocessen voor met name

kopen, dienen de leveranciers gecertifi-

negen op tien van de klanten van Ingrizo

kwaliteitscontrole, traceerbaarheid, maar

ceerd te zijn. Wanneer dat niet het geval is,

BRC-gecertificeerd, wat volgens Feys ook

ook klachtenafhandeling zijn verder ver-

moet de afnemer aangeven welke garanties

niet onbelangrijk is.

beterd.” Platteeuw speelde hierbij als ex-

hij van de leverancier eist. De distributeur

‘Certificaat BRC Agents & Brokers lag voor de hand’

terne consultant een

kan dan vervolgens ter plaatse audits doen

belangrijk rol, bena-

of documenten eisen, zoals een analysecer-

drukt de zaakvoerder

tificaat bij elke levering dat aantoont dat de

van Ingrizo. “We zou-

leveringen voldoen aan de gestelde specifi-

den als organisatie

caties. De reden waarom je als distributeur

niet veel gehad heb-

toch bij een niet-GFSI-gecertificeerde pro-

ben aan navelstaarde-

ducent aankoopt, moet goed onderbouwd

“De algemene BRC 7-standaard, die sinds

rij, omdat het kwaliteitsniveau al prima

zijn, om zo voldoende vertrouwen te geven

1 juli vorig jaar verplicht is, stelt bovendien

was. Alexander heeft in het bijzonder onze

aan de uiteindelijke klanten.”

strengere eisen aan de bewaking van de

medewerkers in persoonlijke gesprekken

GFSI, Global Food Safety Initiative, heeft

voedselveiligheid in de volledige keten”,

uitgedaagd wat betreft de uitvoering en

een aantal voedselveiligheidstandaarden

voegt Alexander Platteeuw, externe consul-

de verantwoordelijkheden van hun functie.

als ‘kwaliteitsvol’ benoemd, zoals de BRC

tant van A+ Quality, toe. Hij verwijst naar

Dit leidde tot een verdere structurering en

Food-standaard, de IFS Food en FSSC

artikel 3.5.1.3 van de standaard. “Voedings-

stroomlijning van de bedrijfsprocessen en

22000.

bedrijven moeten verder kijken dan alleen

een nog hoger kwaliteitsbewustzijn. De or-

naar hun directe leverancier. Enkel voor de

ganisatie is daardoor de afgelopen maanden

eigen deur vegen volstaat niet langer.” Dis-

verder gegroeid.”

van de norm en zonder dat medewerkers

tributiebedrijven kunnen er volgens dat

Platteeuw: “In mijn aanpak van kwaliteits-

zich ongemakkelijk gaan voelen. De kans

artikel overigens voor kiezen zich niet te

projecten, zoals de voorbereiding op een

op slagen en blijvend succes vergroot hier-

laten certificeren volgens BRC Agents &

audit, ga ik steeds uit van de bestaande

bij exponentieel.”

Brokers-standaard, maar moeten dan wel

situatie en hoe die in de toekomst geopti-

hun BRC 7-gecertificeerde klanten inzage

maliseerd kan worden, met inachtname

035 • YVES DE GROOTE •

BLOKJES

GRANULEREN

DRAADJESVLEES

MALEN

SCHIJFJES

REEPJES

PUREREN

! ') $ &# &% $ "! $ %! ! %

, "&"$ (""$ * # & & , $ % %! ! ( ! " % ! $"& $

& &$"') $ ) $ # $

&& '/

, * !+ & $ %! ! $ %# ! (""$ ( ( $% ! %! &%

"!& & "# & $% (""$ ! $ & % "!%&$ & & ') #$" ' & 856&+(/ % 9 QHGHUODQG#XUVFKHO FRP _ _

h $IILQLW\ DQG 8UVFKHO DUH UHJLVWHUHG WUDGHPDUNV RI 8UVFKHO /DERUDWRULHV ,QF 8 6 $

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

MARKETING & CONSUMENT

INTERVIEW

VLAM versterkt marktpositie VLAM, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserij Marketing, versterkt zijn marktpositie door kennis en expertise te bundelen op het vlak van communicatie, marketing, voeding en educatie, kwaliteit en B2B-export in vijf expertisecentra. Voorzitter Erik Mijten: “Sectoroverschrijdend werken is wel zo efficiënt en komt ten goede aan de productketens.”

Ondersteuning, die zich bezighoudt met financiën, juridische zaken, ICT en logistiek en administratie. Het totaal aantal medewerkers bedraagt een zeventigtal.

Werkwijze “Het bepalen van de marketingstrategie en

sectoren zien duidelijke meerwaarde in

het afstemmen van de campagnes gebeurt

generieke promotie”, benadrukt Mijten,

in nauwe samenwerking met de betrokken

die tevens directeur is van de studiedienst

sectoren”, legt Mijten uit. Dit betekent door-

van Boerenbond. Voedingsbedrijven, maar

gaans intensieve samenwerkingen tussen de

ook producenten, zijn vertegenwoordigd

marketing- en communicatiespecialisten

via hun brancheorganisatie, zoals Belgapom

van alle betrokken partijen. “Elke sector-

voor de aardappelhandel en -verwerkende

groep bepaalt haar eigen promotieprogram-

industrie, en Febev voor Fenavian voor

ma, heeft hier de verantwoordelijk voor,

respectievelijk de vlees- en vleeswaren-

zorgt voor een budget en beheert de mid-

industrie. VLAM telt elf sectoren: zuivel-

delen. Zo richten de vleessectoren varkens-

producten, aardappelen, groenten & fruit,

vlees en rundvlees zich nadrukkelijk op

vis, vlees, bier, bioproducten, streekproduc-

export, terwijl bijvoorbeeld de zuivelsector

ten en bakkerijproducten. Het ledenbestand

meer kiest voor binnenlandse productpro-

van VLAM omvat een vijftigtal beroeps-

motie. VLAM analyseert, adviseert en voert

organisaties.

de door de sector goedgekeurde programma’s uit.”

Nieuw organivlam Budget

het zogenoemde organivlam, worden

Het totale budget bedraagt dit jaar 22,9 mil-

taken gebundeld zodat op termijn vijf

joen euro, waarvan 4,725 miljoen euro sub-

accountmanagers vanuit de afdeling

sidie van de Vlaamse overheid. Daarvan is

VLAM-voorzitter Erik Mijten: “Kennisdelen betekent doorgaans

Accountmanagement verantwoordelijk

3,7 miljoen euro voor de algemene werking

vooruitgang”.

zijn voor het relatiebeheer van een aantal

van VLAM. De rest is voor sectoroverkoe-

Foto: VLAM

Binnen de nieuwe horizontale structuur,

sectoren. Zij werken hierbij vanaf nu nauw

pelende programma’s. De sectorbijdragen

Generieke promotie van landbouw- en

samen met de sectoroverschrijdende ex-

zijn goed voor een bedrag van 13,79 mil-

visserijproducten is kortweg de missie van

pertisecentra Communicatie, Marketing,

joen euro. Driekwart van het budget gaat

VLAM, een privaat-publieke samenwerking

Voeding en Educatie, B2B-export en

dit jaar naar promotie op de binnenlandse

met de Vlaamse overheid. Dat was al zo en

Kwaliteit. “Het is evident dat bundeling

markt en wordt hoofdzakelijk besteed aan

blijft ook zo, weet de nieuwe voorzitter Erik

van kennis en expertise ten goede komt

consumentgerichte campagnes. De reste-

Mijten. Echter, in de vernieuwde organisa-

aan alle sectoren. Kennisdelen betekent

rende 25 procent gaat naar handelsgerichte

tie zijn het de accountmanagers die verant-

doorgaans vooruitgang.” Volgens de voor-

promoties, waarbij de sectoren fruit en

woordelijk zijn voor het relatiebeheer met

zitter geldt dit vooral voor sectoren die om

groente (58%) en vlees (40%) het actiefst

de sectoren.

wat voor reden ook minder ver gevorderd

zijn op exportvlak.

“Deelname van de landbouw- en visserij-

zijn in marketing. Naast Accountmanage-

sectoren is vrijwillig. De deelnemende

ment en Expertise is er de derde afdeling

037 • YVES DE GROOTE •

Premium goes Prime

(

)

* ! ( UQN &GYGĆ&#x192;QQT - ( (% & ( '" $ '% ' ' % (+ % & - - #( & ' #( & ' (& % & ' & & ( ' &

iĂ&#x153;iyÂ&#x153;Â&#x153;Ă&#x20AC; / iĂ&#x192;Ă&#x152; iÂ&#x2DC; Â&#x153;Ă&#x2022;Ă&#x152;Ă&#x20AC;i ÂŤ >Ă&#x20AC;v>Â&#x2C6;Ă&#x152;iÂ&#x201C;iÂ&#x2DC;Ă&#x152; ( # ( ( !( # &' & '

) $ ('% & & & ' $ ' ! "

Introductie van de nieuwe standaard in zelfaanzuigende pomptechnologie: de Alfa Laval LKH Prime #

! "

& % % & ! % ' $ & & ' ' ' $( & %) ! %& & ivwV>Vi iĂ&#x152; >Ă?j Ă&#x192;Ă&#x2022;Ă&#x20AC; Â?iĂ&#x192; Â&#x201C;Â&#x153;Â&#x2C6;Â&#x2DC;`Ă&#x20AC;iĂ&#x192; `jĂ&#x152;>Â&#x2C6;Â?Ă&#x192;° (& ) & & (' ! (% #( ' ) ' $ '% !% & " $ & ' , ! & (& % &

! "$ ! #

% %" % %" ! " ! ! ! # !$ # ! ! !

# "! " !

! !$ # ! " ! ! # ! # ! # # " ! % ! ! ! $ ! !

&

Alfa Laval LKH Prime

Alfa Laval LKH

Alfa Laval LKHPF

Alfa Laval LKH Prime UltraPure

Alfa Laval LKH Evap

Alfa Laval LKH UltraPure

Itâ&#x20AC;&#x2122;s time to go Prime. Bekijk hoe op alfalaval.nl/lkhprime

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

MENSEN & LOOPBAAN

CONTINU VERBETEREN

Niet langer eenzaam aan de top Leren doet u uit boeken, van een expert of van een collega. Want die heeft misschien het probleem waar u mee kampt, ook ervaren en opgelost. Maar wat nu als u geen directe collega’s heeft, omdat u ceo of directeur bent. Het is vaak eenzaam aan de top.

DEZE SERIE BELICHT ENKELE ONDERWERPEN RONDOM HET THEMA CONTINU VERBETEREN. DE ARTIKELEN ZIJN GESCHREVEN DOOR ADVIES- EN OPLEIDINGSBUREAU YOU IMPROVE.

mogelijkheid ontbreekt om het eens van een collega te horen.

Platform voor kennisdeling Daarom heeft You Improve samen met opleidingspartners You Uni en Fortio bedrijfsopleidingen besloten om een dergelijke mogelijkheid te

Als u aan het hoofd van een bedrijf staat,

creëren. Een platform voor kennis-

herkent u het volgende waarschijnlijk

deling op executive level. Een learning

direct. U zit met een probleem en kunt er

community voor ceo’s! Een gemeen-

vanuit de theorie geen afdoende antwoord

schap van gelijkgezinden waar u naar

tweede bijeenkomst is de vloer trouwens

voor vinden. U steekt uw licht op bij een

toe gaat om te leren, niet om zaken

voor Ronald Goedmakers van Hago.

expert, maar die kost ten eerste geld en

te doen. Bovendien een grensover-

De sprekers geven uit eigen ervaring aan

heeft ten tweede zelf nog nooit met uw

schrijdend platform, want u treft

hoe zij met een bepaald vraagstuk zijn om-

probleem te kampen gehad. U twijfelt.

er collega’s uit zowel Vlaanderen als

gegaan. Maar het is geenszins de bedoeling

U denkt: ik kan toch niet de enige zijn

uit Nederland.

dat u braaf luistert. U komt immers om te

die hiermee van doen heeft?

Tony Wegewijs van Heineken is spreker op de eerste bijeenkomst.

leren en dus wordt een tweeledig verhoor

Nee natuurlijk niet. Maar hoe komt u

Tweeledig verhoor

verwacht: de spreker stelt u vragen en u

in contact met collega-ceo’s? Reguliere

In een zeer aangename omgeving zal

stelt vragen aan de spreker. En daarna stelt

businessnetwerken zijn vaak niet de juiste

eerst een spreker een bepaald onder-

u wellicht nog vragen aan de andere aan-

omgeving om over uw vraagstuk eens wat

werp belichten. Voor de eerste bijeen-

wezige collega’s. Ik raad u echt aan deze

rond te vragen. Daar gaat het om het tonen

komst op 28 juni in Chateau Sint

unieke kans te pakken. Dan wordt het niet

van kracht, want daar scoor je business

Gerlach nabij Maastricht is dat Tony

langer eenzaam aan de top!

mee. Niet om het tonen van kwetsbaarheid

Wegewijs van Heineken. Hij gaat in

door aan te geven dat u ergens geen oplos-

op het thema ‘Kennismanagement als

• ROB KWAIJTAAL •

sing voor heeft.

strategisch instrument’. Tijdens de

R. Kwaijtaal, algemeen directeur You Improve

Leerproces aan de top You Improve komt in het kader van Operational Excellence bij veel bedrijven over de

C2C-learning community

vloer. De ervaring is dat het leerproces om

28 juni, bijeenkomst met thema ‘Kennis-

beter, sneller en goedkoper te worden, op

management als strategisch instrument’,

het niveau van werkvloer en middenkader

Chateau Sint Gerlach, Houthem

vlotter verloopt dan aan de top van de orga-

Voor informatie:

nisatie. Vanzelfsprekend kan dat vele oorza-

www.c2clearningcommunity.eu

ken hebben, maar een ervan is zeker: de

039

Betere hygiĂŤne door warm afvullen!

Minimale verpakkingskosten bij een maximale zekerheid voor zuivelproducten tot Ă&#x2DC; 160 mm Veilige clipsluitingen zorgen samen met kunstofâ&#x20AC;&#x201C; of aluminiumfolie voor bacteriebestendigheid en lange houdbaarheid Volautomatische, zelfcontrolerende processen Weinig verpakking, lage transportkosten, kostenbesparende opslagruimte

Meer informatie online www.polyclip.com/8601

Ç&#x2020;Ä?ĹŻĆľĆ?Ĺ?Ä&#x17E;Ç&#x20AC;Ä&#x17E; Ä&#x161;Ĺ?Ć?Ć&#x161;Ć&#x152;Ĺ?Ä?ĆľĆ&#x;Ä&#x17E; Ç&#x20AC;ŽŽĆ&#x152; Ä&#x17E;ĹŻĹ?Ĺ?ÄŁ

TSCA 160 NIEUW !

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

AGENDA

KIJK VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA OP VMTFOOD.BE

Sensors For Food en i-FAST

Cursussen

Beurzen

Congressen

De doelstelling van Sensors for Food was innovatieve technologie-

9-10 juni

Free From Expo, Amsterdam (NL)

en te vertalen naar concrete toepassingen. Zijn we daar in geslaagd?

13-jun

Algemene ledenvergadering Flander's FOOD en Fevia, Gent

15-jun

Consumer and Health Claims, Brussel

23-jun

Pack4Food: hoe kan uw verpakking voldoen aan de wetgeving voor voedselcontactmaterialen, Gent

28-jun

Good Sensory Practices: sensorische analyse van voedingsmiddelen en -ingrediënten, Gent-Zwijnaarde

29-jun

Flanders' FOOD Slotevent Sensors For Food/kick-off i-FAST, Affligem

6-8 juli

4th ISEKI_Food Conference, Wenen (AT)

En hoe kan je hier als bedrijf mee aan de slag? Het einde van dit project luidt ook het begin van het nieuwe project i-FAST in.

Datum: 29 juni, Locatie: De Montil, Affligem

AVL Flander’s FOOD, Fevia Flanders’ FOOD en Fevia Vlaanderen blikken tijdens de ALV terug op 2015 en kijken naar de uitdagingen.

Datum: 13 juni Locatie: New Zebra, Gent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.flandersfood.com

Pack4Food Als antwoord op de vele vragen van verschillende bedrijven over migratie

16-19 juli 21-aug

organiseert Pack4Food een naar de praktijk gerichte opleiding over de wetgeving voor voedselcontactmaterialen. In de opleiding komen

IFT, Chicago (US) 18th IUFoST – World Congress of Food Science and Technology, Dublin (IE)

21-22 september

Intrafood, Kortrijk

21-22 september

Empack, Brussel

ook de factoren aan bod die een rol spelen bij migratie, risicoinschatting van inktcomponenten, praktijkvoorbeelden voor kunststof en karton en simulatiesoftware.

Datum: 23 juni, Locatie: UGent, Gent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .www.pack4food.be

Intrafood

intrafood:16

22-sep 4-7 oktober

9th Protein Summit 2016, Rotterdam (NL)

Industrial Processing, Utrecht (NL)

16-20 oktober

SIAL, Parijs (FR)

19-20 oktober

Solids, Antwerpen

Meer dan 1.200 food- en beverageverantwoordelijken

4-5 oktober

Veganfach, Keulen (DE)

van de afdelingen aankoop, productie, R&D en kwaliteit uit de Benelux en Noord-Frankrijk zijn ondertussen ver-

2-3 november

trouwd met de ingrediëntenbeurs Intrafood. Naast de

EHEDG World Congress on Hygienic Engineering and Design, Denemarken (DK)

aanbieders van ingrediënten zijn ook kennisinstellingen uit binnen- en buitenland op deze beurs aanwezig.

24-nov

Pack4Food Actieve en intelligente verpakkingen, Gent

29 november1 december

Health Ingredients, Frankfurt (DE)

Vanzelfsprekend staat VMT Food opnieuw als mediapartner op deze beurs.

De relatieve kleinschaligheid, de relaxte sfeer en de gratis catering vormen de perfecte basis om diepgaande gesprekken te voeren over de materie. Tegelijkertijd presenteert Universiteit Gent een wetenschappelijk seminarprogramma dat is geïnspireerd op actuele onderwerpen en trends.

Datum: 21-22 september, Locatie: Kortrijk Xpo, Kortrijk

Berichten voor de agenda stuurt u naar: redactie@vmtfood.be

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .www.intrafood.be . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.vmtfood.be 041

VMT FOOD . 1 JUNI 2016 . NR 2

COLOFON

VMT Food is hĂŠt nieuwe mediaplatform voor de voedings- en drankenindustrie in Vlaanderen, BelgiĂŤ. VMT Food is een betrouwbare informatiebron voor directieleden en management op het gebied van quality assurance, productie, marketing en sales, inkoop, R&D en productontwikkeling. VMT Food verschijnt vier keer per jaar en is een uitgave van MYbusinessmedia.

Redactieadres (BelgiĂŤ) Gemeenteplein 43-1 8300 Knokke-Heist E redactie@vmtfood.be I www.vmtfood.be Uitgever Suzanne Wanders T +31 (0)10 - 2894017 E s.wanders@mybusinessmedia.nl

Redactie Philip Willaert E redactie@vmtfood.be Eindredactie Marjolein Spek T +31 (0)10 - 2894007 E m.spek@mybusinessmedia.nl Met medewerking van: AGORIA, FAVV, FEVIA, Flandersâ&#x20AC;&#x2122; FOOD, Food Pilot, ILVO Media-adviseurs Monique van Neutegem T +31 (0)6 - 50449402 E m.neutegem@mybusinessmedia.nl Anneloes Veerman T +31 (0)6 - 12707014 E a.veerman@mybusinessmedia.nl

Hoofdredactie (Nederland) Willem-Paul de Mooij T +31 (0)10 - 2894065 E w.mooij@mybusinessmedia.nl

Belgische klanten Trevi nv Willem Holemans T +32 (0)9 - 3606216 E willem.holemans@trevi-regie.be

Adjunct-hoofdredactie (BelgiĂŤ) Yves De Groote T +32 (0)50 - 623520 E redactie@vmtfood.be

Marketing Judith Verbeek T +31 (0)10- 2894039 E j.verbeek@mybusinessmedia.nl

Vormgeving Colorscan bv, www.colorscan.nl Druk Drukkerij Roelofs, Enschede Abonnementen Voor vragen over abonnementen, bezorging en/of adreswijzigingen, kunt u bellen met onze Klantenservice.

Tel: +31 (0)10 289 40 08.

E-mail: vmt@mybusinessmedia.nl.

MYbusinessmedia BV, VMT Food, Postbus 8632, 3009 AP Rotterdam Introductie jaarabonnement â&#x201A;Ź 49,- (i.p.v. â&#x201A;Ź 79,-)* *prijzen zijn excl. 6% BTW en â&#x201A;Ź 3,95 administratiekosten. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Nieuwsbrief Wilt u de gratis wekelijkse e-mailnieuwsbrief ontvangen? Aanmelden: www.vmtfood.be/nieuwsbrief

MYbusinessmedia Essebaan 63 c 2908 LJ Capelle a/d IJssel Postbus 8632 3009 AP Rotterdam Nederland ISSN 2352-5924 Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microďŹ lm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm.

Publicaties geschieden uitsluitend onder verantwoording van de auteurs.

Alle daarin vervatte informatie is zorgvuldig gecontroleerd. De auteurs aanvaarden echter geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventuele onjuistheden.

Adverteerdersindex Actemium

pagina 14

Alfa Laval Benelux B.V.

pagina 38

AZO N.V.

pagina 17

Beko Technologies B.V.

pagina 42

CSB System AG

pagina 17

De Rooy kunststoffen B.V. pagina 40 Deweco BvBa DNV GL â&#x20AC;&#x201C; Business Assurance B.V. pagina 44 ICS Cool Energy B.V. Kortrijk Xpo SysmaTec bvba

pagina 38

pagina 3 pagina 20 t/m 25 pagina 40

" # ! $ # ! " # !" $ # ! # ! # ! # # ! $ # % # # # ( # ! % !%$ % # ! $ # ! % ! "# !" $ # % ! ' " ! % $& ! $ #

Tetra Pak Processing Systems pagina 43 Urschel International Valorlub 042

pagina 46 pagina 2

$' # " &&& # " &&& # "

WORLD’S HIGHEST HOMOGENIZING CAPACITY

Homogenize up to 63 600 litres per hour at reduced pressure to cut energy consumption by at least 30% with the new Tetra Pak ® Homogenizer 500 – for the highest efficiency and lowest total cost of ownership in the food industry. tpps.benelux@tetrapak.com www.tetrapak.com/homogenizer

CERTIFICERING EN TRAINING

ALS HET GOED IS, IS HET GOED. Maar verbetering zit in een klein hoekje.

CertiďŹ ceren? Dan moet u voldoen aan de norm. DNV GL toetst u snel en goed. Maar iedereen houdt van opstekers, niet van standjes. Daarom kijken we bij certiďŹ cering ook naar wat goed gaat en zelfs nog beter kan. Op die gebieden die voor uw bedrijf of organisatie belangrijk zijn.

Aandachtspunten waarop u zĂŠlf beoordeeld wilt worden. CertiďŹ cering die net even verder voert. Want verbetering zit in een klein hoekje.

UÂ kunt ons bereiken via 010 2922 700 of www.dnvgl.nl

SAFER, SMARTER, GREENER

Online beschikbaar!

Whitepapers over certiďŹ cering, training, interne audits, tips & trucs