VNCI Jaarverslag 2012 by VNCI

366 Jaarverslag 2012

Âť

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Voorwoord voorzitter Werner Fuhrmann Energie en Klimaat

Europa loopt achter

Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security

De chemische industrie kende een goed

Milieu

jaar. Wel gaven de laatste maanden van

Stoffen

2012 een afvlakking van de productie te

Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën

zien. De chemische industrie is sterk afhankelijk van de conjuncturele ontwikkeling. Nederland raakte in het laatste kwartaal van 2012 voor de derde keer in vier jaar tijd in recessie. Het consumentenvertrouwen bleef laag en als gevolg van de eurocrisis in

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

Europa moest het kabinet-Rutte 2 forse bezuinigingen in het vooruitzicht

Een ontwikkeling die in 2012 onze volle aandacht vroeg, was de energie- en grondstofsituatie in Europa ten opzichte van andere delen in de wereld. Daarbij gaat het voornamelijk om de rol van

stellen. Eind 2012 waren er nog geen

schaliegas in de Verenigde Staten. Niet alleen is de prijs van

signalen dat de economie in 2013 zou

ook een grondstof voor de productie van ethyleen. De verschillen in

aantrekken.

2 | VNCI Jaarverslag 2012

energie in de VS dankzij schaliegas sterk gedaald, (schalie)gas is (productie)kosten tussen Europa en de VS lopen dan ook ver uiteen, met alle negatieve gevolgen van dien voor onze concurrentiepositie.

« VORIGE

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans

Wat investeringsklimaat betreft verliest Nederland het op twee

en begin 2012 tijdens een goedbezocht symposium presenteerde.

gebieden: van de VS vanwege de lage energie- en grondstofprijzen

Welk scenario zich ook ontvouwt, de chemie blijft een noodzakelijke

en van Azië vanwege de daar groeiende marktkansen. Er zal dus

industrietak om de uitdagingen van de toekomst op gebieden als

iets moeten gebeuren en het zal snel moeten gebeuren, anders

duurzaamheid, voedselvoorziening en klimaatbeheersing met

dreigen Europa en Nederland zich uit de markt te prijzen.

succes te kunnen aangaan. Dat rechtvaardigt enerzijds ons opti-

Daarnaast is het streven van landen in het Midden-Oosten om

misme voor de lange termijn en zou aan de andere kant overheden

chemie meer downstream in te zetten, een ontwikkeling die

moeten aansporen op korte termijn maatregelen te treffen die ons

grote gevolgen heeft voor de mondiale verhoudingen en dus voor

concurrerend houden. Hoewel Nederland eigen goedkoop winbaar

de chemische industrie in Europa.

gas heeft, hebben Nederlandse bedrijven geen toegang tot gas tegen op de wereldmarkt concurrerende prijzen. Daar moeten we

Balans Controleverklaring Colofon

Hoe problematisch de vooruitzichten op korte termijn ook zijn,

een oplossing voor vinden, want de beschikbaarheid van voldoende,

op lange termijn heeft de in Noordwest-Europa gevestigde

betaalbare energie en grondstoffen is voor de chemische industrie

chemische industrie uitstekende vooruitzichten, mits de ener-

een eerste levensbehoefte.

gie- en grondstofsituatie wordt verbeterd. Dat is ook de conclusie van het onderzoek naar de toekomstkansen van de chemie dat

Werner Fuhrmann

de VNCI samen met adviesbureau Deloitte in 2011 liet uitvoeren

voorzitter VNCI

3 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

Voorwoord directeur Colette Alma Stoffen

Visie 2030 leidraad in 2012

Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

In januari 2012 presenteerden VNCI en organisatieadviesbureau Deloitte de Visie 2030-2050. Het rapport legt lijnen naar de toekomst van de chemische industrie in Nederland en Noordwest-Europa.

1. De Visie wijst erop dat de chemische industrie voorop moet lopen in operational excellence en resource efficiency en excellent moet

De belangrijkste aandachtspunten uit de

presteren op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. In

Visie vormden in 2012 de leidraad voor

het creëren van de Routekaart Chemie, die de weg wijst naar

de activiteiten van de VNCI. Dat gebeurde

Daarnaast is hard gewerkt aan het uitvoeren van het

langs de volgende lijnen:

2012 is intensief aandacht besteed aan resource efficiency door efficiënt energiegebruik en vermindering van onze CO2-emissie. programma Veiligheid Voorop (om alle bedrijven mee te tillen naar excellent opereren op veiligheidsgebied) en is de ecologische footprint van de sector in kaart gebracht.

4 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen

2. De Visie wijst ook op het belang van feedstock-flexibiliteit: het

Technologie wordt geprobeerd die belemmering weg te nemen.

onder meer vertaald in de vorm van het Topconsortium Kennis

De chemiesector initieerde in 2012 ook de Topsector Chemie-

& Innovatie Biobased Economy (TKI-BBE). Dit topconsortium

beurs voor excellente studenten. De langetermijnambitie is dat

gaat het cross-sectorale programma Biobased Economy uitvoe-

40 procent van alle afgestudeerden een bèta- of technologi-

ren, een onderdeel van de Topsector Chemie. TKI-BBE draagt

sche opleiding heeft genoten. Momenteel is dat 25 procent. Als

zo bij aan het realiseren van de biobased economy in Neder-

onderdeel van deze ambitie stellen de topsectoren zich als doel

land. Daarnaast heeft het samenwerkingsverband Woodspirit

om gedurende een langere periode minstens 40.000 bèta-tech-

een toezegging van 199 miljoen euro Europese subsidie ontvan-

nologische mensen per jaar extra aan te trekken door opleiding

gen voor de bouw van een grootschalige biomassaraffinaderij

en zij-instroom.

in Delfzijl en zijn er initiatieven voor samenwerking van agro-, chemie- en papierindustrie ontplooid. De sterke ontwikkeling

Wet- en regelgeving

4. Een laatste pijler van de Visie is heldere regelgeving. Wat dat

van schaliegas in andere delen van de wereld heeft de noodzaak

betreft bieden de ambities uit het Regeerakkoord (heldere

van feedstock-flexibiliteit extra onderstreept.

regelgeving en vermindering van regeldruk) hoop. Intensief overleg met de overheid heeft er in 2012 toe geleid dat de Euro-

Communicatie 3. Een derde pijler van de Visie is het open innovatie ecosysteem. Responsible Care

chemische industrie. Via initiatieven als het Masterplan Bèta en

inzetten van fossiele en niet-fossiele grondstoffen. In 2012 is dat

Daarvoor zijn samenwerkingen op het gebied van innovatie en

pese IED-richtlijn vrijwel één-op-één in nationale wetgeving is geïmplementeerd.

de beschikbaarheid van talent nodig. Via de Regiegroep Chemie, VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans

de Topsector Chemie en de TKI’s zijn veel initiatieven ontplooid

Samenvattend: de activiteiten van de vereniging stonden in 2012

rond onderzoek en innovatie. Daarin kwamen ook nieuwe

voor een groot deel in het teken van de Visie 2030-2050 en het is te

samenwerkingsverbanden tot stand. Een stuurgroep onderne-

voorzien dat dit de komende jaren zo zal blijven.

merschap gaf speciale aandacht aan participatie van het mkb. De Visie wijst erop dat het tekort aan gekwalificeerde medewer-

Colette Alma

kers een belemmering kan vormen voor de groeipotentie van de

directeur VNCI

Balans Controleverklaring Colofon

5 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Routekaart

Europees emissiehandelssysteem

Schaliegas

Warmte

Energieconvenanten en de EED

Ecologische impact chemische industrie

Energie en Klimaat De chemische industrie verbruikt veel energie. Dit is eigen aan de sector. De vervaardiging van chemische producten vraagt vaak hoge verwerkings temperaturen. Leden van de VNCI zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid om de chemie te laten bijdragen aan een duurzame en energie-efficiënte wereld.

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

6 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Routekaart

Europees emissiehandelssysteem

Schaliegas

Warmte

Energieconvenanten en de EED

Ecologische impact chemische industrie

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Routekaart

Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

De VNCI heeft in 2012 de Routekaart Chemie 2030 geïntroduceerd. De chemische industrie heeft de sleutel in handen om een substantiële bijdrage te leveren aan verduurzaming en CO2-reductie, in de eigen, maar ook in

Chris Buijink (secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken ontvangt de Routekaart Chemie 2030). Vlnr: Chris Buijink, Gerard van Harten, Colette Alma en Reinier Gerrits

andere sectoren. De Routekaart is een concrete uitwerking

bewandelen. Dit gebeurt door actief te

tweede helft van 2012 aangeboden aan

van de manier waarop de chemische

werken aan randvoorwaarden en risico’s,

het ministerie van Economische Zaken,

industrie die sleutelrol wil waarmaken.

innovatie te sturen en te monitoren.

Landbouw & Innovatie (EL&I). Na de

Zij geeft een beeld van de mogelijkheden

Binnen de sector zijn projecten geïdenti-

introductie is de VNCI actief aan de slag

om de CO2-uitstoot tussen nu en 2030 te

ficeerd die op verschillende niveaus gaan

gegaan met bedrijven, onder meer om de

reduceren en biedt inzicht in de verschil

bijdragen aan de reductie. De VNCI heeft

mogelijkheden van CO2-reductie door inzet

lende wegen naar duurzaamheid en vitali-

hierin een belangrijke coördinerende en

van biocokes, verwaarding van propaan en

teit die de sector bewandelt en kan

sturende rol. De Routekaart werd in de

certificering van biogas te onderzoeken.

7 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Routekaart

Europees emissiehandelssysteem

Schaliegas

Warmte

Energieconvenanten en de EED

Ecologische impact chemische industrie

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

Europees emissiehandelssysteem ETS

Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care

Per bedrijf variëren de kosten van het

gemiddeld een kostenpost van 2,7 miljoen

is. De uitgifte van CO2-emissierechten is

Europees emissiehandelssysteem ETS

euro per installatie. De VNCI heeft er daar-

een onderdeel van het Europese emissie

sterk. Voor de 25 procent installaties

om ook in 2012 bij de Nederlandse overheid

handelssysteem. In het voorgestelde plan

met de hoogste kosten per medewerker,

voor gepleit om de indirecte ETS-kosten te

zou tussen 2013 en 2015 een miljard

bedragen de gemiddelde ETS-kosten ruim

compenseren. Duitsland, Vlaanderen en

emissierechten niet worden geveild.

80.000 euro per medewerker (uitgaande

Engeland hebben al aangegeven dit te

Tussen 2019 en 2020 zouden deze dan

van een prijs van dertig euro per ton CO2).

zullen doen. Zonder compensatie wordt

alsnog verkocht worden. Backloading is

Ongeveer tweederde daarvan is een gevolg

het gelijke speelveld voor Nederlandse

gericht op het verhogen van de prijs van

van doorberekening van ETS-kosten via

bedrijven in Europa ernstig geschaad.

emissierechten. Volgens de VNCI is dat

elektriciteit (doordat elektriciteitsbedrijven VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

niet de oplossing voor de (lagere dan bij de

hun extra kosten voor ETS doorberekenen

De werkgroep ETS van VNO-NCW is nieuw

start verwachte) prijs voor emissierechten,

aan hun klanten). Dat is de conclusie van

leven ingeblazen. Aanleiding hiervoor zijn

aangezien het geen oplossing biedt voor

een onderzoek dat de VNCI in 2012 onder

de gesprekken die de VNCI en VNO-NCW

de manier waarop nu emissierechten

haar leden hield naar de effecten van

hebben gevoerd met de ministeries van

uitgegeven worden. Toegewezen rechten

ETS op de bedrijfsvoering. Het onderzoek

Infrastructuur & Milieu (I&M) en Economische

zijn nu gebaseerd op historische gegevens

maakte duidelijk dat chemiebedrijven

Zaken (EZ) over structurele verbeterings-

en houden te weinig rekening met actuele

gemiddeld 7 procent minder emissierechten

voorstellen voor het handelssysteem.

gebeurtenissen. De huidige crisis zorgt

krijgen dan dat zij nodig hebben.

er bijvoorbeeld voor dat er meer rechten

Tellen ze de indirecte uitstoot (die door-

Daarnaast heeft de VNCI Europarlemen-

beschikbaar zijn, aangezien de productie

berekend wordt in de stroomprijs) van

tariërs geïnformeerd over de wijze waarop

achterblijft bij de prognose. Ook in het

elektriciteitsleveranciers hierbij op,

de Europese Commissie haar voorstel voor

geval van economische groei kan het

dan stijgt dit naar 28 procent. Bij een prijs

backloading in ETS wil doordrukken en

systeem niet meebewegen.

per emissierecht van 30 euro betekent dat

waarom dit voorstel in haar ogen niet zinvol

8 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Routekaart

Europees emissiehandelssysteem

Schaliegas

Warmte

Energieconvenanten en de EED

Ecologische impact chemische industrie

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

Schaliegas

Stoffen De ontwikkelingen rond schaliegas in de Verenigde Staten Wet- en regelgeving

beheersten in 2012 het nieuws, op zijn minst het nieuws rond de chemische industrie. De grootschalige winning van gas leidde in de

Communicatie

VS tot een substantiële daling van de energie- en grondstofprijzen (ethaan) en daardoor tot verstoorde concurrentieverhoudingen op

Responsible Care

de wereldmarkt. Door de lage kosten werd het bovendien rendabel voor de in de VS gevestigde chemische industrie om te investeren

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

in nieuwe installaties. De VNCI heeft de ontwikkelingen in de VS (en inmiddels ook in China) met zorg gevolgd. Ze heeft bij de Nederlandse overheid het belang benadrukt van de beschikbaar-

Financiën

heid van energie en grondstoffen tegen concurrerende prijzen op de wereldmarkt. Ze heeft aangedrongen op het nemen van

Toelichting op de balans

passende maatregelen. De minister van Economische Zaken heeft laten weten dat hij zich bewust is van het probleem.

Balans

Die erkenning is nog niet omgezet in adequaat beleid.

Controleverklaring Colofon

9 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Routekaart

Europees emissiehandelssysteem

Schaliegas

Warmte

Energieconvenanten en de EED

Ecologische impact chemische industrie

Warmte

teitsverbruik en het verbruik in 2020.

is de gerapporteerde sterke afname van

Uit het onderzoek blijkt dat in de huidige

warmte-krachtkoppeling, met circa 37

In 2012 heeft de VNCI, samen met de VNPI

periode de warmte verantwoordelijk is

procent in 2020 ten opzichte van de huidige

(raffinaderijen), de VNP (papierindustrie)

voor meer dan 80 procent van het energie

situatie. VNCI, VNPI, VNP en Deltalinqs

en Deltalinqs een warmte-inventarisatie

verbruik. De rest van de verbruikte energie

zijn met dit rapport in de hand in overleg

uitgevoerd onder haar leden. Het onderzoek

wordt ingezet als elektriciteit. Warmte op

gegaan met het ministerie van EZ over de

dekt circa 90 procent van de warmtevraag

basis van fossiele brandstoffen is bepalend

vraag hoe deze warmtevraag de komende

van de chemie-, aardolie- en papier- en

voor meer dan 70 procent van het energie

jaren ingevuld kan worden in relatie tot

kartonindustrie. Het geeft een gedetailleerd

verbruik in deze sectoren tot en met 2020.

de gestelde duurzaamheidsambities van

inzicht in het huidige warmte- en elektrici-

Grootste verwachte verandering tot 2020

overheid en industrie.

10 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Routekaart

Europees emissiehandelssysteem

Schaliegas

Warmte

Energieconvenanten en de EED

Ecologische impact chemische industrie

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving

Energieconvenanten en de EED

Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën

In 2012 is een start gemaakt met het eva-

Een van de onderwerpen die in de sector

lueren van de energieconvenanten MJA3 en

als onderdeel van de convenanten is opge-

MEE. De Nederlandse chemie is in beide

pakt in 2012, is het CARE+ project, dat

convenanten de sector met het grootste

gericht is op energiemanagementsystemen

energieverbruik. Als zodanig is de VNCI

in de chemie. In dat kader zijn pilots gedaan

betrokken bij de evaluatie ervan. Convenan-

bij lidbedrijven met de door AkzoNobel

ten staan politiek onder druk omdat een

ontwikkelde en gehanteerde methodiek.

aantal partijen in de Tweede Kamer hogere Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

energiebesparingscijfers verwacht dan dat

Daarnaast is in 2012 de Energy efficiency

een aantal sectoren, waaronder de chemie,

directive (EED) in Europa aangenomen.

kan waarmaken. Vanuit de sector worden

Deze richtlijn moet halverwege 2014 in de

beide convenanten als positief ervaren.

EU-lidstaten geïmplementeerd zijn. Over

Ze bieden een goed platform om met de

de wijze van implementatie en eventueel

overheid te kunnen overleggen over de

daaruit voortvloeiende gevolgen voor de

randvoorwaarden en belemmeringen voor

industrie, overlegt de VNCI met de Neder-

investeringen in energie-efficiency.

landse overheid.

11 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Routekaart

Europees emissiehandelssysteem

Schaliegas

Warmte

Energieconvenanten en de EED

Ecologische impact chemische industrie

Ecologische impact Nederlandse chemische industrie

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

Tijdens de Stakeholderdialoog van de VNCI

bereikt. In 2012 kwamen de eerste

bestaan tussen eindproducten als het gaat

in 2010 kwam de wens van deelnemers

resultaten van onderzoek beschikbaar in

om de berekening van hun ecologische

naar voren om een beter inzicht te krijgen

het rapport The environmental impact of

voetafdruk. Andere producten realiseren

in de ecologische voetafdruk van de Neder

the Dutch chemical industry.

bij toepassing of gebruik milieuwinsten die

landse chemische industrie. De sector is

Door de complexiteit van de Nederlandse

ruimschoots opwegen tegen de milieu-

uiteraard ook zelf geïnteresseerd in die

chemische sector was het nog niet mo-

impact tijdens de productie (isolatiemateriaal

gegevens, want ze maken duidelijk waar

gelijk een nauwkeurig beeld te schetsen.

is daarvan een voorbeeld). De winst kan

belangrijke verbeteringen kunnen worden

Wel werd duidelijk dat er grote verschillen

een factor 1,5 tot 15 zijn.

12 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Techniekpact

Kenniscentra

Topsector Chemiebeurs

Innovatiecontract Chemie

Topsector

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

Onderwijs en innovatie

Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

Ook in 2012 heeft de VNCI zich intensief beziggehouden met verbetering van de relatie tussen onderwijs en industrie. Door een combinatie van vergrijzing en ambitieuze plan-

Het tekort aan geschoolde technici in

onderwijs en industrie) was een tendens

nen van de sector, heeft de chemi-

Nederland dreigt op te lopen naar meer

die zich in 2012 versterkt doorzette.

dan 150.000 mensen in 2016. In februari

Dat was bijvoorbeeld goed zichtbaar in

sche industrie de komende jaren

2012 is het Masterplan Bèta en Technologie

de ‘HBO Centres of expertise’ en de ‘MBO

behoefte aan instroom van voldoen-

gepresenteerd met plannen om het tekort

Centra voor innovatief vakmanschap’,

aan bètaopgeleide mensen in de negen

samenwerkingsverbanden die zich richten

de en voldoende gekwalificeerd per-

topsectoren aan te pakken. Het plan is

op een (top)sector of (economisch) speer-

aangeboden aan de minister van Econo

punt die in de regio sterk vertegenwoordigd

soneel. Om dat te bereiken ontwik-

mische Zaken, Landbouw en Innovatie in

is. Uitgangspunt is dat de centra binnen vijf

kelt de VNCI plannen en participeert

het eerste kabinet-Rutte. De leiding en

jaar zelfstandig opererend en toekomst

coördinatie van het Masterplan waren in

bestendig zijn, met een onderliggend

handen van de VNCI en de Topsector Chemie.

business model dat waarde biedt voor

Publiek-private samenwerking (tussen

student, docent en ondernemer.

zij in initiatieven.

13 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Techniekpact

Kenniscentra

Topsector Chemiebeurs

Innovatiecontract Chemie

Topsector

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Techniekpact

Kenniscentra

In december 2012 kondigde minister Kamp van Economische

De aanhoudende recessie en de noodzaak voor de overheid om

Zaken aan in het voorjaar van 2013 met werkgevers, onderwijs en

te bezuinigen hadden in 2012 ook gevolgen voor het onderwijs.

vakbeweging een Techniekpact te willen sluiten. Het pact moet de

Slachtoffer van de bezuinigingen zijn bijvoorbeeld de kenniscentra

aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksectoren

beroepsonderwijs bedrijfsleven. Zij zijn in het leven geroepen als

versterken en het tekort aan technisch personeel tegengaan.

schakel tussen het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en het

In het Techniekpact komen concrete afspraken waaraan de

bedrijfsleven. In de kenniscentra maken bedrijfsleven en onderwijs

ondertekenaars zich moeten houden.

afspraken over de inhoud van mbo-opleidingen. De centra delen

Met het Techniekpact wordt aan bedrijven en onderwijs gevraagd

daarnaast certificaten uit aan de leerbedrijven en geven begelei-

wat ze daadwerkelijk gaan doen. Namens het kabinet nemen het

ding aan bedrijven bij hun onderwijstaak. Er zijn zeventien ken-

ministerie van Economische Zaken, het ministerie van Onderwijs,

niscentra, die elk een sector van het bedrijfsleven onder hun hoede

Cultuur en Wetenschap en het ministerie van Sociale Zaken &

hebben. Het kabinet kondigde aan in 2016 een bezuiniging van 80

Werkgelegenheid deel.

miljoen euro op de centra te willen realiseren. De VNCI, daarin

Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie

gesteund door ondernemersorganisaties MKB-Nederland en VNONCW, wil dat dat voornemen wordt herzien. De ondernemersorga-

Responsible Care

nisaties zijn van mening dat het samenvoegen van de overlegplatforms voor het bedrijfsleven en het middelbaar beroepsonderwijs

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

negatieve gevolgen zal hebben: door de bezuinigingen zullen de taken van de kenniscentra worden weggevaagd.

Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

14 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Techniekpact

Kenniscentra

Topsector Chemiebeurs

Innovatiecontract Chemie

Topsector

Topsector Chemiebeurs Eind juni werd bekendgemaakt welke vijf

Verf en Synbra stelden elk een beurs be-

scheikunde aan te wakkeren. De Topsector

veelbelovende scheikundestudenten de

schikbaar. In totaal deden dertig talentvolle

Chemiebeurs zal naar verwachting ook

Topsector Chemiebeurs kregen voor hun

aankomende studenten scheikunde mee

helpen het verwachte tekort aan bèta’s en

studie aan de Universiteit Utrecht. De beurs

aan de gezamenlijke selectieprocedure van

technici terug te dringen. De chemische

van 5000 euro per jaar is een initiatief van de

de chemiebedrijven en Universiteit Utrecht.

industrie heeft toptalent nodig om de

VNCI en bestaat uit een toelage boven op de

De chemische industrie beschouwde het

ambities van de sector te realiseren.

studiefinanciering. De chemiebedrijven

initiatief als een welkom instrument om de

Zo wil ze in 2050 in de wereldwijde Top-3

AkzoNobel, Teijin Aramid, Sachem, Van Wijhe

belangstelling voor een vervolgopleiding

van slimme materialen staan.

15 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Techniekpact

Kenniscentra

Topsector Chemiebeurs

Innovatiecontract Chemie

Topsector

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Innovatiecontract Chemie

Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

Afgevaardigden van het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de overheid ondertekenden in 2012 het Innovatiecontract Chemie.

Veiligheid, Gezondheid en Security

Het contract maakt onder meer duidelijk dat het de langetermijn ambitie van de sector is om een mondiale toppositie te bereiken

Milieu

in ‘groene chemie’ en ‘slimme materialen’. Ook vormt het een startpunt voor het realiseren van de ambities uit de actieagenda

Stoffen

New earth, new chemistry en het businessplan voor de biobased economy. Het Innovatiecontract concentreert zich op drie grote

Wet- en regelgeving

innovatiedomeinen die volledig aansluiten op de kracht van de Nederlandse chemiebedrijven én op de sterkten van het

Communicatie

wetenschappelijk chemieonderzoek in Nederland: smart polymeric material, procestechnologie en biobased economy. Daarnaast biedt

Responsible Care

chemie ook ruime gelegenheid voor fundamenteel onderzoek, inclusief publiek-privaat onderzoek naar katalyse, één van de

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

andere sterktes van het chemieonderzoek in Nederland. Voor het uitvoeren van het Innovatiecontract wordt voortgebouwd

Financiën

op het governance model voor de uitvoering van het Businessplan Chemie, dat zijn waarde in de praktijk al heeft bewezen. De drie

Toelichting op de balans

thema’s krijgen ieder hun eigen TKI (Topconsortium voor Kennis en Innovatie). Daarnaast wordt een TKI Nieuwe Chemische

Balans

Innovaties gestart waar nieuwe innovatiethema’s kunnen rijpen. Deze ontstaan vanuit het gehele terrein van fundamenteel

Controleverklaring

wetenschappelijk (chemie)onderzoek.

Colofon

16 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Techniekpact

Kenniscentra

Topsector Chemiebeurs

Innovatiecontract Chemie

Topsector

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

Het verslagjaar stond in het teken van verdere transitie van

Dat onderzoek kan puur wetenschappelijk zijn (in een labora

het vroegere Sleutelgebied Chemie naar Topsector Chemie.

torium), maar ook heel praktisch, bijvoorbeeld in de vorm van

De Regiegroep Chemie vervult de rol van Topteam Chemie en

het bouwen van prototypes voor een nieuwe vinding.

hielp bij de totstandkoming van de vier TKI’s. TKI’s zijn Topconsortia

Rein Willems nam in 2012 afscheid als ‘boegbeeld’ van de

voor Kennis en Innovatie: samenwerkingsverbanden waarin

Topsector Chemie. Hij werd opgevolgd door Gerard van Harten.

ondernemers en wetenschappers zoeken naar manieren om vernieuwende producten of diensten op de markt te brengen.

17 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Veiligheid Voorop

Inspectiedruk

Security

Basisnet

Emplacementen

Overvulbeveiliging

Druppellekkage

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

De grote brand bij verpakkingsbedrijf

Veiligheid, Gezondheid en Security

Chemie-Pack op industrieterrein Moerdijk

Milieu

in januari 2011 had in 2012 nog grote

Stoffen

gevolgen. Veiligheid stond ook afgelopen

Wet- en regelgeving

jaar hoog op de agenda van bedrijven en organisaties. Dat leidde onder meer tot

Communicatie

initiatieven als Veiligheid Voorop. Daarnaast

Responsible Care

kwamen inspecties onder toenemende druk

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

van maatschappij en politiek te staan.

Financiën Ze reageerden daarop met verhoogde inspectiedruk, waarbij in Toelichting op de balans Balans Controleverklaring

sommige gevallen naleving van de regels belangrijker leek dan

Veiligheid, Gezondheid en Security

bestrijding van werkelijke veiligheids- en gezondheidsrisico’s. In de communicatie rond de resultaten van inspecties werd weinig onderscheid gemaakt tussen hoofd- en bijzaken, waardoor maatschappelijke onrust ontstond. Daarnaast bemoeilijkte de reorganisatie van inspecties, onder meer door de vorming van Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s), het overleg tussen overheden

Colofon

onderling en soms ook het overleg tussen overheden en bedrijven.

18 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Veiligheid Voorop

Inspectiedruk

Security

Basisnet

Emplacementen

Overvulbeveiliging

Druppellekkage

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Veiligheid Voorop

Inspectiedruk

In 2012 werd het in 2011 gepresenteerde

De VNCI is in 2012 veel in overleg geweest

plan Veiligheid Voorop verder uitgewerkt.

met toezichthoudende instanties. Los van

In het plan zeggen branches, waaronder de

de vorming van de RUD’s stonden de

VNCI, toe om aan de hand van tien actie-

organisaties in 2012 vaak onder

punten de veiligheid in bedrijven verder te

zware druk. Niet alleen vanwege

verbeteren. Uitgangspunt is dat een betere

de nasleep van de brand bij

veiligheidscultuur zich niet alleen door

Chemie-Pack, maar ook naar

wetgeving laat afdwingen; het gaat om de

aanleiding van nieuwe inciden-

houding en het gedrag van iedereen die in

ten, zoals bij tankopslagbedrijf

het bedrijf werkt. Het actieplan van het

Odfjell en bij Organik Kimya in

bedrijfsleven moet ertoe leiden dat bij

het Botlekgebied, waarover de

iedereen en op elke plek in het bedrijf

Inspectie SZW in eerste instan-

veiligheid voorop staat. In het verslagjaar

tie ten onrechte meldde dat

zijn veel inspanningen verricht om bedrijven

het bedrijf zou zijn stilgelegd.

ertoe te bewegen het plan met actiepunten

In toenemende mate bleek uit

in de bedrijfsvoering te integreren (het naar

ervaringen van lidbedrijven dat

de werkvloer te brengen) en het te propa-

de inspecties soms dispropor-

geren in de keten. De VNCI heeft daarvoor

tioneel optraden. Bovendien

nauw samengewerkt met de regionale

klaagden bedrijven dat te weinig

veiligheidsnetwerken en de werkgroep

onderscheid werd gemaakt tussen

procesveiligheid. De opgedane kennis

hoofd- en bijzaken in de geconstateerde

werd eind september gedeeld tijdens de

tekortkomingen. De VNCI heeft gevraagd

jaarlijkse Veiligheidsdag van de VNCI.

om genuanceerde rapportages. In het overleg met de Landelijke Aanpak Toezicht Risicobeheersing Bedrijven (LAT RB) is daarvoor

Colofon

begrip getoond. In 2013 en volgende jaren zou dat begrip in actie moeten worden omgezet.

19 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Veiligheid Voorop

Inspectiedruk

Security

Basisnet

Emplacementen

Overvulbeveiliging

Druppellekkage

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

Security Security behelst de weerbaarheid van bedrijven tegen criminele en terroristische

Stoffen

aanslagen. In 2008 maakten het kabinet en de olie- en de chemische industrie

Wet- en regelgeving

afspraken om de beveiliging van bedrijven tegen aanslagen te verbeteren. Die af-

Communicatie

spraken werden vastgelegd in een security convenant. Bedrijven die het convenant

Responsible Care

ondertekenden, verplichtten zich ertoe om een securitymanagementsysteem in

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

te voeren. Inmiddels is gebleken dat de afspraken uit het convenant niet optimaal werden nageleefd. Evaluatie bracht aan

Financiën

het licht dat onvoldoende duidelijk was gemaakt voor welke bedrijven naleving

Toelichting op de balans

van het convenant relevant was. In het verslagjaar is afgesproken dat in 2013 een

Balans

nieuwe selectie zal plaatsvinden en dat bedrijven actief zullen worden benaderd.

Controleverklaring Colofon

20 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Veiligheid Voorop

Inspectiedruk

Security

Basisnet

Emplacementen

Overvulbeveiliging

Druppellekkage

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

Basisnet

dat innovaties die de veiligheid vergroten

opgelegd als zij op middellange termijn

niet alleen ten goede moeten komen aan

tegen de grenzen van de groei aanlopen.

het bedrijfsleven (zodat meer vervoerd

Er zitten volgens de VNCI ook positieve

In het Basisnet ligt vastgelegd wat de

kan worden), maar ook aan bebouwing en

kanten aan de nieuwe wet. Zo kunnen

regels zijn voor bebouwing en veiligheid bij

burgers in de buurt. Volgens de VNCI wordt

individuele vervoerders of verladers direct

vervoer over weg, water en spoor. De VNCI

hiermee een belangrijke prikkel voor het

beloond worden als zij veiligheidsmaat

zag tot haar tevredenheid dat in 2012,

bedrijfsleven tenietgedaan om via innova-

regelen nemen, bijvoorbeeld door voorrang

na zes jaar overleg, de Wet Basisnet voor

ties de veiligheid te vergroten. In de Eerste

op het spoor te krijgen op partijen die niet

het vervoer van gevaarlijke stoffen is aan-

Kamer zegde de minister voor Infrastruc-

investeren. Ook is de VNCI blij dat na een

genomen door het parlement. Er waren wel

tuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening toe dat

traject van zes jaar iedereen nu weet waar

kanttekeningen. De Tweede Kamer gaf aan

bedrijven deze verplichting niet zal worden

hij aan toe is.

Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

21 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Veiligheid Voorop

Inspectiedruk

Security

Basisnet

Emplacementen

Overvulbeveiliging

Druppellekkage

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Emplacementen

Energie en Klimaat Een ander probleem rond het Basisnet dat de VNCI in 2012 aanOnderwijs en Innovatie

hangig maakte, is dat emplacementen in het wetsvoorstel geen onderdeel vormen van het Basisnet spoor. Dit beperkt de zekerheid

Veiligheid, Gezondheid en Security

dat treinen met gevaarlijke stoffen hier altijd kunnen doorrijden. De bedrijfszekerheid van het vervoer loopt daardoor gevaar.

Milieu

De VNCI kaartte dit probleem aan via de Commissie Transport Gevaarlijke Goederen (CTGG).

Stoffen

Hiermee hangt de kritiek van gemeenten samen dat burgemeesters geen zeggenschap hebben over het vervoer door gemeenten

Wet- en regelgeving

waar een emplacement is gevestigd. In de loop van 2013 moet dit vraagstuk tot een afronding komen.

Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

Overvulbeveiliging De VNCI was in 2012 vaak in gesprek met onder meer de Inspectie SZW over de aanwezigheid van een instrumentele onafhankelijke overvulbeveiliging op opslagtanks. Sinds de brand in de aardolie-

Financiën

opslagplaats van Buncefield in Groot-Brittannië (in 2005) wordt geadviseerd opslagtanks te voorzien van zo’n extra beveiliging.

Toelichting op de balans

De aanbeveling is opgenomen in de richtlijn PGS 29. De inspectie stelt zich op het standpunt dat alle tanks verplicht van zo’n overvul-

Balans Controleverklaring Colofon

beveiliging moeten zijn voorzien, los van de vraag of een risico

Druppellekkage

analyse duidelijk maakt dat de voorziening noodzakelijk is.

Druppellekkage in het spoorvervoer was een ander onderwerp dat

De VNCI heeft gewezen op de enorme kosten die met het

in 2012 om aandacht vroeg. In samenwerking met vervoerder DB

ombouwen van bestaande tanks gemoeid zijn en de mogelijke

Schenker zocht de VNCI naar verbeteringen in het proces,

consequenties voor de bedrijfsvoering, terwijl de risico’s niet

onder meer door de bewustwording van het probleem in de keten

noemenswaardig worden verminderd.

te vergroten, zodat ook de geringste lekkage achterwege blijft.

22 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

EU-richtlijn emissies (IED)

Biodiversiteit

NOx-handel afgeschaft

Resource efficiency

Milieu

Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

Het Nederlands milieubeleid is geregeld in weten regelgeving. De Europese regel geving speelt een steeds belangrijkere rol bij het opstellen van regels en emissienormen. De VNCI richt haar activiteiten dan ook op zowel het Europese als het nationale milieu beleid. Daarbij wordt ook voor milieunormen gestreefd naar een Europees gelijk speelveld, zodat bedrijven hun ambities kunnen realiseren.

23 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

EU-richtlijn emissies (IED)

Biodiversiteit

NOx-handel afgeschaft

Resource efficiency

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

EU-richtlijn emissies (IED)

Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving

Sinds 1996 vielen chemiebedrijven onder de Europese IPPC- richtlijn (Integrated pollution prevention and control). De richtlijn

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

van chemiebedrijven worden bekeken, en op basis daarvan wordt maatwerk geleverd.

was bedoeld om de uitstoot naar water, lucht en bodem te

De VNCI hoopt daarom dat de overheid

reguleren. In 2011 is de IPPC-richtlijn vervangen door de

en oog heeft voor het voor de chemie

praktisch omgaat met het nieuwe beleid noodzakelijke maatwerk.

richtlijn Industriële emissies (IED).

Er is in 2012 veel overleg geweest om te garanderen dat geen nationale normen

Communicatie Responsible Care

integrale benadering: alle milieuaspecten

Daarin zijn de IPPC en zes andere richtlijnen

Daarnaast is het AB ook van toepassing

boven op de EU-richtlijn gestapeld zouden

voor industriële emissies van verontreinigende

geworden op de IPPC-bedrijven. Eind 2012

worden. Daarbij zijn praktische situaties

stoffen samengevoegd. Daarnaast worden

zijn de gewijzigde onderdelen van dit besluit

voorgelegd en bedrijfsbezoeken georgani-

de best beschikbare technieken (BBT) uit

gepubliceerd; ze zijn van toepassing per 1

seerd. Verder heeft de VNCI ervoor gepleit

de Brefs (beschrijving van wat de meest

januari 2013. Nieuw is dat IPPC-bedrijven

dat niet-commercieel gas erkend wordt

milieuvriendelijke technieken zijn die een

die nu ook onder het Activiteitenbesluit

en dat bepaalde procesinstallaties niet als

bedrijf kan toepassen) bindend toegepast in

vallen, naast de regels voor emissies

stookinstallatie maar als reactor moeten

de vergunningverlening. EU-lidstaten kregen

ook rekening moeten houden met de

worden beschouwd. Het gaat namelijk om

twee jaar de tijd om de IED in nationale

andere regels van het zeer omvangrijke

niet-standaard omstandigheden die in de

wetgeving om te zetten. De VNCI heeft zich

Activiteitenbesluit.

ogen van de VNCI een aparte behandeling

gedurende die periode sterk gemaakt voor

De VNCI begrijpt dat de Nederlandse

rechtvaardigen. Bovendien heeft de

behoud van de ruimte die de IED biedt in

overheid wetgeving zo veel mogelijk in

vereniging ervoor gepleit om een bubble-

nationale regelgeving.

algemene regels wil uitvoeren. Zij vreest

benadering toe te passen voor alle onder-

De Nederlandse overheid heeft ervoor ge-

echter dat het Activiteitenbesluit de lasten

delen van een installatie. Daarbij telt de

kozen de emissie-eisen van de IED-richtlijn

voor chemiebedrijven niet vermindert.

totale uitstoot van een fabriek in plaats van

op te nemen in het Activiteitenbesluit (AB).

In de huidige situatie is er sprake van een

de afzonderlijke schoorstenen.

24 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

EU-richtlijn emissies (IED)

Biodiversiteit

NOx-handel afgeschaft

Resource efficiency

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving

Biodiversiteit

Communicatie Wereldwijd neemt het aantal planten- en Responsible Care

diersoorten in hoog tempo af. De belangrijkste oorzaak voor het verlies vormen de

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

activiteiten van de mens. Het behoud van biodiversiteit is een voorwaarde voor het voortbestaan van ons leven. Ook de chemi-

Financiën

sche industrie heeft daarmee te maken. De Europese Commissie en de Nederlandse

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

overheid willen het verlies aan biodiversiteit in 2020 tot staan gebracht hebben.

zocht in 2012 welke beleidsontwikkelingen

Cefic ‘Biodiversity and ecosystem services,

Het jaar 2012 stond bij de VNCI voor een

voor biodiversiteit de chemische industrie

what are they all about?’, om de bewust

belangrijk deel in het teken van vergroting

zullen raken en hoe chemiebedrijven biodi-

wording onder bedrijven te vergroten.

van de bewustwording van het belang van

versiteit en ecosysteemdiensten betrekken

Oud-VNCI-voorzitter Rein Willems werd

biodiversiteit en het identificeren van de rol

bij hun besluitvorming.

voorzitter van het platform Biodiversiteit,

die de chemische industrie daarin kan spelen.

De VNCI was direct betrokken bij deze studie.

Ecosystemen en Economie (Platform BEE),

De Europese koepelorganisatie Cefic onder-

Daarnaast is gewerkt aan de publicatie van

een initiatief van VNO-NCW en IUCN NL.

25 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

EU-richtlijn emissies (IED)

Biodiversiteit

NOx-handel afgeschaft

Resource efficiency

Voorwoord Werner Fuhrmann

Resource efficiency

Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Chemiebedrijven zullen in de toekomst nog meer oog moeten hebben voor de impact van hun activiteiten op de omgeving.

Onderwijs en Innovatie

Dat lijkt af te leiden uit het voorstel van de Europese Commissie voor het nieuwe, zevende Milieuactieprogramma (MAP), dat eind

Veiligheid, Gezondheid en Security

2012 werd gepubliceerd. In dit programma staan voorstellen om de natuur te beschermen en om duurzame groei te stimuleren.

Milieu

Volgens de VNCI maakt het actieplan duidelijk dat chemiebedrijven goed moeten nadenken over hun voetafdruk. Van bedrijven wordt

Stoffen

bijvoorbeeld verwacht dat ze producten moeten maken die eenvoudig zijn te recyclen en die duurzamer zijn. Ze moeten dus minder

Wet- en regelgeving

energie verbruiken, langer meegaan en beter te repareren zijn. Dat heeft ook consequenties voor activiteiten eerder in de

Communicatie

productieketen, zoals in de chemische industrie. Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

In het MAP staan onder meer voorstellen om subsidies die

NOx-handel afgeschaft

schadelijk zijn voor het milieu, af te schaffen. Daarnaast wordt

In 2012 werd in de ministerraad besloten dat de emissiehandel in

lidstaten bij invoering van Europese milieuwetgeving. Ondernemers

stikstofoxide (NOx) na 2013 wordt stopgezet omdat het systeem

gaan dit merken, aangezien de Commissie hiermee ook banen en

niet functioneert. De VNCI heeft haar tevredenheid over het besluit

economische groei wil creëren.

kenbaar gemaakt. Volgens het kabinet waren er twee redenen

De aandacht voor duurzaamheid neemt toe en zal worden vastgelegd

waarom de Nederlandse NOx-emissiehandel stopgezet kan

in Europese wetgeving. Uit de routekaart Resource efficiency is al

worden: de handel is in Nederland niet op gang gekomen, en de

te concluderen dat industrieën mogelijk meer moeten rapporteren

handel vond in de rest van Europa niet plaats. De VNCI had zich al

over emissies en meer moeite moeten doen om deze terug te win-

eerder uitgesproken tegen emissiehandel in stikstofoxide vanwege

nen. De Europese Commissie zal werken aan een markt voor se-

onder meer de administratieve-lastendruk, waaronder extra

cundaire grondstoffen en aan het einde-afvalcriterium. Afval wordt

metingen, verificaties, vergunningen en toezicht. Bovendien werkt

meer gekoppeld aan het instrument beprijzing. Ook is er aandacht

het dubbele regelgeving in de hand, aangezien bedrijven moeten

voor het verminderen van de effecten van de productie-activiteiten

voldoen aan de NOx-emissiehandel én Europese wetgeving.

van de chemische industrie en de producten die ze vervaardigt.

26 | VNCI Jaarverslag 2012

voorgesteld om belasting op vervuiling (in plaats van op arbeid) te heffen. Ook pleit het programma voor samenwerking tussen

« VORIGE

Reach en CLP

Nanodeeltjes

Reach en MKB

Slim geregeld, goed verbonden

Inspecties

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Stoffen

Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving

Chemiebedrijven vervaardigen stoffen en zijn tegelijkertijd gebruiker van stoffen. Het is voor hen een belangrijke verantwoordelijkheid om aan alle regelgeving

Communicatie

te voldoen en risico’s te minima-

Responsible Care

liseren. Ze doen dat op basis van

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

Europese stoffenwetgeving, zoals Reach (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen), de Europese verordening Een andere belangrijke Europese ‘wet’ is

gezondheids-, veiligheids- en milieurisico’s

de CLP-verordening voor stoffen en meng-

van stoffengebruik te beheersen. Om de

bedrijven verplicht de risico’s te

sels (Classification, Labelling en Packaging),

werkbaarheid van regelgeving te verbeteren,

kennen van stoffen die ze produ

die de industrie verplichtingen oplegt om

werkt de VNCI nauw samen met overheden

chemische stoffen en mengsels in te delen,

en andere brancheorganisaties. Bij de nale-

te etiketteren en te verpakken volgens

ving van de stoffenwetgeving voorziet zij

deze regels. Die verordening is bedoeld om

leden bovendien van praktische begeleiding.

voor chemische stoffen die

ceren, verwerken of verhandelen.

27 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Reach en CLP

Nanodeeltjes

Reach en MKB

Slim geregeld, goed verbonden

Inspecties

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Reach en CLP

Energie en Klimaat De Europese weten regelgeving voor stoffen (Reach en CLP) is de Onderwijs en Innovatie

afgelopen jaren het belangrijkste aandachtspunt geweest voor het

In 2012 is naast in de Europese stoffenregelgeving zelf, ook veel tijd en energie gestoken in:

VNCI-speerpunt Stoffen. In 2012 was dat niet anders. Tot in 2011 Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving

ging het vooral om zaken rond de registratie van de belangrijkste

• De vraag hoe Reach en CLP doorwerken in de Europese

industrieproducten en de zogenoemde ‘zorgstoffen’ bij het Euro-

en Nederlandse arbeidsomstandigheden- en milieuregel-

pees Chemicaliënagentschap. Maar het doel van Reach is niet om

geving. Zo werden er intensieve gesprekken gevoerd met

alle gegevens op te slaan in een databank, maar duurzaam veilig

het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) over een

gebruik van chemische stoffen. Dat houdt in dat de bevindingen

handreiking voor vergunningverleners. Die handreiking zou

van Reach door moeten werken in diverse Europese en nationale

behulpzaam moeten zijn bij beantwoording van de vraag hoe

regelgeving.

om te gaan met aanvragen van bedrijven voor de vervaardiging en/of het gebruik van ‘zeer zorgwekkende stoffen’.

Communicatie

• Het overleg met de ministeries van I&M en SZW over betere afstemming van het Nederlandse arbobeleid met de Europese

Responsible Care

stoffenregels. De VNCI heeft daarbij het standpunt ingenomen dat de Nederlandse normen gebaseerd moeten zijn op de

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

informatie uit Reach en CLP. Dit om te voorkomen dat ‘koppen’ boven op de EU-regelgeving worden gezet. Ook pleitte de VNCI er in 2012 voor om het Nederlandse

Financiën

beleid ten aanzien van de ‘stoffen van zeer ernstige zorg’ in lijn te brengen met het Europese beleid.

Toelichting op de balans

Balans

• De discussie over het omgaan met ‘tussenstoffen’. Dit zijn chemische stoffen die als intermediair worden gebruikt om andere chemische stoffen of andere producten te vervaar-

Controleverklaring

digen, maar die niet meer in het eindproduct voorkomen. Onderwerpen die aan de orde kwamen waren de definitie

Colofon

van tussenstoffen en de vraag wat precies verstaan moet worden onder ‘strikt gecontroleerde condities’.

28 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Reach en CLP

Nanodeeltjes

Reach en MKB

Slim geregeld, goed verbonden

Inspecties

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security

Nanodeeltjes

Milieu Stoffen

In 2009 publiceerde de SER zijn advies ‘Veilig omgaan met nanodeeltjes op de werkplek’.

Wet- en regelgeving

Als vervolg daarop bracht het overlegorgaan van sociale partners in 2012 het advies

Communicatie

‘Voorlopige nanoreferentiewaarden voor synthetische nanomaterialen’ uit.

Responsible Care

Werkgevers en vakbonden namen gezamenlijk het initiatief om voorlopige referentiewaarden

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

voor te stellen voor het werken met synthetische nanodeeltjes, gebaseerd op het voorzorgsbeginsel. De VNCI was nauw betrokken bij de totstand

Financiën

koming van het advies. Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

29 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Reach en CLP

Nanodeeltjes

Reach en MKB

Slim geregeld, goed verbonden

Inspecties

Reach en mkb

in relatief kleine hoeveelheden worden

stelde daarom oplossingen voor om het

gemaakt of geïmporteerd. Voor mkb-

kleinere bedrijven makkelijker te maken,

Uit onderzoek van de Europese Commissie

bedrijven, die doorgaans niet zelf over

zoals lagere kosten voor registraties en

in 2012 bleek Reach goed te functioneren

mensen en middelen beschikken om zo’n

meer ondersteuning vanuit de Europese

en te presteren op alle doelen die op dat

registratie te doen, is dat een flinke uitdaging.

Unie. De VNCI heeft er steeds voor gepleit

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

moment bereikt konden worden. Tegelijker-

rekening te houden met de hoge admini

tijd constateerde de Commissie problemen

Aan de ene kant zijn zij minder goed op

stratieve lasten en bedrijfskosten voor

bij het midden- en kleinbedrijf (mkb).

de hoogte van hun verplichtingen, aan de

het midden- en kleinbedrijf. In 2013 zal de

Reach is in het stadium gekomen waarin

andere kant drukken de kosten zwaar op

problematiek van het mkb tot een oplossing

stoffen geregistreerd moeten worden die

hun schouders. De Europese Commissie

moeten komen.

30 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Reach en CLP

Nanodeeltjes

Reach en MKB

Slim geregeld, goed verbonden

Inspecties

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Slim geregeld, goed verbonden

Onderwijs en Innovatie In het verslagjaar werden in het project ‘Slim geregeld, goed verbonVeiligheid, Gezondheid en Security

den’ oplossingen gevonden voor de problemen rond de verspreiding van veiligheidsinformatiebladen, zoals Reach verplicht. Het pro-

Milieu

gramma heeft publiek-private ketens ondersteund bij het verlagen van regeldruk voor ondernemingen en verbetering van efficiency en

Stoffen

dienstverlening door overheden. Het programma liep van januari 2009 tot december 2012.

Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care

Inspecties De Inspectie SZW kondigde in 2012 aan de handhaving van het beleid rond de blootstelling aan gevaarlijke stoffen te intensiveren.

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

Van bedrijven wordt veel gevraagd. Zo moeten ze hun stoffen en mengsels in kaart brengen en vaststellen welke van deze stoffen risico’s voor werknemers kunnen veroorzaken. Het gaat daarbij

Financiën

overigens niet alleen om de gevaarlijke stoffen in de zin van de EUverordening CLP, maar ook om stoffen die door de omstandigheden

Toelichting op de balans

tijdens hun verwerking risico’s kunnen veroorzaken. Vervolgens wordt van bedrijven verwacht dat ze grenswaarden voor deze stof-

Balans

fen vaststellen. Namens de industrie voerde de VNCI overleg met SZW over een

Controleverklaring

zelfinspectietool die ondernemers helpt bij het doorlopen van een eenvoudig stappenplan, waarmee aan dit onderdeel van het arbo-

Colofon

beleid kan worden voldaan. Reach zou de gegevens moeten leveren op basis waarvan grenswaarden kunnen worden vastgesteld. SZW publiceerde een handreiking over de relatie tussen Reach en Arbo.

31 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Implementatie IED & Activiteitenbesluit

Octrooiwetgeving

Regelingen en subsidies

Wabo en Omgevingswet

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Wet- en regelgeving Implementatie IED en Activiteitenbesluit

Onderwijs en Innovatie Als opvolger van de Europese IPPC-richtlijn (Integrated prevention of

Veiligheid, Gezondheid en Security

pollution and control, ofwel de geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging) kwam in 2010 de richtlijn IED (Industrial emissions

Milieu

directive) tot stand. Voor de omzetting hiervan in Nederlandse regel geving is zo veel mogelijk gekozen voor algemene regels. Tegelijk met de

Stoffen

implementatie van de IED-richtlijn is een wijziging in gang gezet waardoor IPPC-bedrijven ook onder het Activiteitenbesluit zijn gebracht. De VNCI

Wet- en regelgeving

heeft zich hier altijd tegen verzet en betreurt het dat er desondanks voor is gekozen.

Communicatie

Daarnaast is in maart 2012 het wetsvoorstel ‘Implementatie richtlijn industriële emissies’ bij de Tweede Kamer ingediend. Hierin werden twee

Responsible Care

onderwerpen uit de richtlijn op wetsniveau geregeld. In 2012 heeft de VNCI zich hier intensief mee beziggehouden, samen met VNO-NCW.

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

Er is verzet aangetekend tegen het voornemen van de wetgever om de vergunninghouder te verplichten maatregelen te treffen die niet in de vergunningaanvraag zijn opgenomen. Reden: de overheid zou hiermee te

Financiën

zeer op de stoel van de ondernemer kunnen gaan zitten. Bovendien is de VNCI van mening dat de wetgever de mogelijkheid moet creëren om in de

Toelichting op de balans

vergunning voor een plant de bedrijven te onderscheiden die er produceren. Dat is van groot belang als er aansprakelijkheid moet worden toegewezen.

Balans

In de loop van 2013 zal duidelijk worden in hoeverre de wetgever naar de wensen van VNO-NCW en de VNCI heeft geluisterd.

Controleverklaring

Daarnaast is er in het verslagjaar gezocht naar de mogelijkheden van verdere verlaging van de administratieve-lastendruk voor de industrie,

Colofon

in samenwerking met VNO-NCW en in Brussel met Cefic.

32 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Implementatie IED & Activiteitenbesluit

Octrooiwetgeving

Regelingen en subsidies

Wabo en Omgevingswet

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie

Octrooiwetgeving

Regelingen en subsidies

De VNCI heeft zich in 2012 gemengd in de discussie over planten-

Fiscale regelingen zoals VAMIL/MIA en EIA zijn bedoeld om bedrijven

veredeling. Die discussie was aangezwengeld door plantenkwekers

te stimuleren de keuze te maken voor een milieu- of energie

die gratis gebruik wilden maken van (geoctrooieerde) planten die

vriendelijker alternatief dan de wet voorschrijft. Of om, zoals geldt

door de chemische industrie zijn ontwikkeld.

voor de WBSO, onderzoek en ontwikkeling te stimuleren. Het bleek

De VNCI staat op het standpunt dat die vrijstelling het octrooirecht

dat de chemische industrie relatief weinig gebruikmaakt van die

uitholt, waardoor de animo om te investeren in onderzoek en

mogelijkheden. De VNCI onderzocht in 2012 de mogelijke oorzaken.

ontwikkeling afneemt. De VNCI acht het redelijk dat het ontwik-

Zowel de (on)bekendheid van de regelingen als de mogelijke

kelende bedrijf een vergoeding ontvangt wanneer een veredelde

drempels om er gebruik van te maken, probeert de VNCI in

plant commercieel wordt ingezet. Een bindende uitspraak hierover

overleg met de desbetreffende instanties aan te pakken.

is in de loop van 2013 te verwachten, wanneer het parlement zich Responsible Care

uitspreekt over een rapport dat dit onderwerp behandelt.

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

33 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Implementatie IED & Activiteitenbesluit

Octrooiwetgeving

Regelingen en subsidies

Wabo en Omgevingswet

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Wabo en Omgevingswet

Energie en Klimaat De VNCI pleit al jaren voor stroomlijning van de bestaande weten Onderwijs en Innovatie

regelgeving, zodat bedrijven beter inzicht hebben in welke wetten en regels voor hen van toepassing zijn. Bovendien is het van belang

Veiligheid, Gezondheid en Security

dat weten regelgeving beter leesbaar wordt. In het verslagjaar presenteerde minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en

Milieu

Milieu) de contouren van een nieuwe Omgevingswet. Doel is dat er een nieuw samenhangend en vereenvoudigd wettelijk stelsel voor

Stoffen

de leefomgeving komt. De VNCI nam deel aan de internetconsultatie en volgt, samen met VNO-NCW, de ontwikkelingen op de voet.

Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

34 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Algemeen

Chemie Magazine

Internet

Jaarvergadering

Stichting C3

Communicatie In 2012 is de nadruk nog veel meer dan in voorgaande jaren gelegd op externe communicatie

Financiën

over de onderwerpen en issues die van belang zijn voor de chemische industrie. In het

Toelichting op de balans

begin van het jaar is de Visie 2030-2050 van de VNCI met een drukbezocht symposium

Balans Controleverklaring Colofon

gelanceerd. In persberichten, lezingen en presentaties voor pers en andere stakeholders is voortdurend gewezen op het belang van de chemische industrie in Nederland en Noordwest-Europa, voor nu en in de toekomst. Daarnaast verleende de VNCI assistentie aan lidbedrijven die de toekomstvisie intern wilden presenteren en implementeren.

35 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Algemeen

Chemie Magazine

Internet

Jaarvergadering

Stichting C3

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Algemeen

Energie en Klimaat Communicatie heeft een prominente rol gespeeld in de verwezenlijking Onderwijs en Innovatie

van het VNCI-Jaarplan 2012, bij de presentatie van de Routekaart Chemie, het actieplan Veiligheid Voorop en bij jaarlijks terugkerende

Veiligheid, Gezondheid en Security

bijeenkomsten zoals de Jaarvergadering, de Stoffendag en de Veiligheidsdag. Daarnaast speelde communicatie een rol bij:

Milieu

• De actievere benadering van de media door de VNCI. Dit leidde tot toegenomen aandacht voor de sector en

Stoffen

voor de VNCI in dagbladen en tijdschriften, en op radio, televisie en internet. Vooral de communicatie rond het

Wet- en regelgeving

thema veiligheid is effectief gebleken. Communicatie

• De vernieuwde brochure Crisiscommunicatie die in 2012 samen met leden en stakeholders is ontwikkeld. Deze brochure kan lidbedrijven behulpzaam zijn in de

Responsible Care

communicatie rond incidenten. VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

• De goed bezochte en gewaardeerde bijeenkomsten in

Financiën

• De voorbereidingen die in 2012 werden getroffen voor een

Toelichting op de balans

• De introductie van de Topsector Chemiebeurs voor talentrijke

Balans

• De positionering van Gerard van Harten (Dow) als nieuwe

Den Haag en Brussel voor vertegenwoordigers van de industrie, Tweede Kamerleden en Europarlementariërs. herlancering van de campagne ‘Chemie is overal’ in 2013. chemiestudenten. Dit genereerde veel publiciteit. voorzitter van de Regiegroep Chemie en van de Topsector Chemie.

Controleverklaring Colofon

• De ontwikkeling van een webtool omgevingsonderzoek, een instrument voor bedrijven om inzicht te krijgen in hun reputatie in de omgeving.

36 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Algemeen

Chemie Magazine

Internet

Jaarvergadering

Stichting C3

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

Chemie Magazine Chemie Magazine, het maandblad van de VNCI, werd ook in 2012 succesvol ingezet

Veiligheid, Gezondheid en Security

om de belangen van de chemische industrie onder de aandacht te brengen van alle

Milieu

stakeholders. Het blad verscheen elf keer, met een gemiddelde omvang van 56 pagina’s.

Stoffen

Naast nieuws bevatte elke editie veel achtergronden en analyses bij de actuele

Wet- en regelgeving

ontwikkelingen in de chemische industrie. Belangrijke thema’s waren: veiligheid,

Communicatie

innovatie, onderwijs, biobased economy, energie, klimaat, milieu en economie.

Responsible Care Chemie Magazine hield de vinger aan de VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

pols waar het ging om (onder andere) de energie-efficiency en CO2-uitstoot (Routekaart Chemie 2030), de discussie rond

Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

schaliegas, de opkomst van de BRIC-landen, de noodzaak van een solide veiligheidscultuur

directeur Atzo Nicolaï, veiligheidsdeskundige

meer variatie in inhoud. Met een Twitter-

(Veiligheid Voorop), duurzaamheid, het

Chris Pietersen, oud-minister Ben Bot,

en LinkedIn-pagina werd de link gelegd

ondernemingsklimaat en de visie op de

SER-voorzitter Wiebe Draijer en directeur

naar online. Om de visie van de VNCI nog

toekomst (Visie 2030-2050).

Natuur & Milieu Tjerk Wagenaar.

beter onder de aandacht van stakeholders

Daarnaast mochten in elke editie Young

te brengen, is in het verslagjaar de drempel

Uitgebreide interviews waren er met

Professionals hun visie geven op een ac-

van het betaald abonnement afgeschaft.

staatssecretaris Joop Atsma (Infrastructuur

tueel thema. Gedurende 2012 is de toe-

Die keuze heeft geresulteerd in een stijging

en Milieu), chemieboegbeeld Gerard van

gankelijkheid van Chemie Magazine verder

van het aantal lezers. Voor een nog grotere

Harten, voorzitter van het Nationaal

verbeterd door een frissere vormgeving,

verspreiding werd eind 2012 de tablet-

Platform Rio+20 Louise Fresco, DSM-

bondigere teksten met meer beeld, en

versie van het magazine gelanceerd.

37 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Algemeen

Chemie Magazine

Internet

Jaarvergadering

Stichting C3

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Internet

Jaarvergadering

Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care

Online was 2012 weer een uitstekend jaar

Naast aan de eigen website werkte de

Op 20 juni 2012 hield de VNCI haar

voor de VNCI. Het aantal bezoekers van

VNCI hard aan andere online projecten.

jaarvergadering in de Nieuwe Kerk in Den

www.vnci.nl steeg, de laatste plooien van het

Zo werd de website van de Routekaart Chemie

Haag. De bijeenkomst stond in het teken

ledennet werden gladgestreken, en er was

(www.routekaartchemie.nl) gelanceerd,

van ‘innoveren, investeren en anticiperen’.

een sterke uitbreiding van de activiteiten

met daarin alles over energiebesparingen

Sprekers, onder wie prof. dr. Sweder van

met social media te zien. Zo waren eind

in de chemie.

Wijnbergen (hoogleraar economie aan de

2012 bijna 2500 mensen lid van de LinkedIn-

De website www.heeftdechemietoekomst.nl

Universiteit van Amsterdam), lieten hun

groep en had de VNCI bijna 2000 volgers

kreeg een nieuwe jas. Bovendien werd er

licht schijnen over de invloed van de

op Twitter. Ook de online interactie neemt

hard gewerkt aan nieuwe websites die in

financieel-economische context op het

toe. Steeds meer mensen retweeten VNCI-

2013 het levenslicht zien, waaronder die

verwachte rendement van investeringen,

berichten op Twitter, reageren op tweets,

over het Periodiek Systeem, een nieuwe

het aantrekken van financiering, de risico’s

starten discussies op LinkedIn of discus-

website van ‘Chemie is overal’ en een

en kansen voor bedrijven bij het investeren,

siëren mee in de vaak levendige discussies.

website die laat zien waar de chemie

en de vraag of er genoeg kennis is in de

Ook zoeken mensen werk via het online

zich in Nederland bevindt.

financiële wereld over de (innovatieve)

overzicht van vacatures in de LinkedInVNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

groep. Bovendien volgen steeds meer

Het belangrijkste doel voor 2013 is de

van de VNCI-groep Young Professionals

mensen de VNCI ook op Facebook, via de

lancering van een nieuwe VNCI-website.

gaven hun kijk op de Visie 2030-2050.

like-button op de website.

Hierop laat de vereniging op aantrekkelijke

Volgens traditie werd de jaarlijkse

wijze zien wat de VNCI en de sector doen en

Responsible Care-prijs uitgereikt.

Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring

kansen in de chemie. Vertegenwoordigers

De VNCI was daarnaast wederom actief als

waar zij voor staan. Deze website integreert

aanjager van het gebruik van social media

het ledendeel en de publieke website,

bij haar leden. Via workshops, presentaties

zodat bezoekende leden alle informatie

en interviews zorgde de vereniging ervoor

die zij nodig hebben op één plek kunnen

dat ook chemiebedrijven meer profijt halen

vinden.

uit deze vormen van communicatie. De VNCI werd ook gevraagd om in de jury te

Colofon

zitten voor de IndustrialSocialMedia Award (in de lente 2013 voor het eerst uitgereikt).

38 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Algemeen Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Chemie Magazine

Internet

Jaarvergadering

Stichting C3

Stichting C3 Stichting C3 promoot chemie onder jongeren en dat doet zij voornamelijk via het primair

Onderwijs en Innovatie

en voortgezet onderwijs. In het jaar 2012 was C3 wederom productief voor docenten

Veiligheid, Gezondheid en Security

en scholieren. Maar ook chemici konden bij de stichting terecht voor materialen,

Milieu

activiteiten en advies. De VNCI is een van de founding fathers en financiers van C3.

Stoffen Meer dan 5000 vmbo-scholieren bezochten Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

procestechnologische bedrijven tijdens de

werd een C3-proefje in de Proefjesfabriek

met het onderwijs en het bedrijfsleven.

Week van de Procestechniek. Ruim 21.000

opgenomen.

De vaste partnerorganisaties VNCI, OVP,

basisschoolkinderen maakten in de 51

Docenten en leerkrachten maakten gretig

DAS, KNCV en NWO CW/ACTS boden zowel

kinderlabs spelenderwijs kennis met chemie.

gebruik van bestaand en nieuw ontwikkeld

inhoudelijke als financiële ondersteuning.

Meer dan 240.000 jongeren bekeken de

materiaal voor het onderwijs. Het leer-

Ook onderhield C3 in 2012 contacten met

beroepenvideo’s van jonge professionals

krachtenpakket werd aangevuld met de

veel regionale initiatieven en maakte zij

in de chemie. Van de eerste bundel Bèta4U

Chemiesurvivalgids voor het basisonderwijs

deel uit van alle relevante netwerken op

vonden 75.000 exemplaren hun weg naar

en honderden docenten en leerkrachten

het gebied van de vakvernieuwing op het

de brugklassers. De kersverse lessenserie

staken in 2012 hun handen uit de mouwen

voortgezet onderwijs en de promotie van

Research4U werd met open armen

tijdens C3-werkgroepen op conferenties,

de chemiesector, zoals Jet-Net, Techniek-

ontvangen door vwo-docenten.

workshops op pabo’s en congressen.

talent.nu, Topsector Chemie / Human Capital

Ook het nieuwe initiatief Lab Experience

Chemie, PPN-netwerk en het Platform

Days was een groot succes. In totaal gingen

Eind 2012 werd de gebruiksvriendelijke site

Innovatie Scheikunde Onderwijs (PISO).

470 middelbare scholieren en ouders bij vijf

http://onderwijsmiddelen.C3.nl gelanceerd.

In 2012 kreeg C3 een nieuwe directeur.

labbedrijven in house aan de slag. De 60.000

Deze site biedt een overzicht van de ruim

Chemisch technoloog, scheikundedocent

verspreide proevenwaaiers stimuleerden veel

250 materialen en activiteiten van C3, zoals

en tevens gepromoveerd chemiedidacticus

kinderen om de chemie thuis verder te ont-

proefjes, lesideeën, pr-materiaal, websites

Marijn Meijer nam begin augustus het

dekken. Net als ‘Dr. Zeepaard’ uit de kinder-

en games, met de mogelijkheid deze direct

stokje over van Arne Mast. Samen met het

wetenschapskatern De Kleine Wetenschap

te downloaden of aan te vragen.

C3-team geeft hij de promotie van chemie

van het NRC Handelsblad. Elke maand

In de projecten wordt intensief samengewerkt

onder jongeren verder gestalte.

39 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Responsible Care Global Charter

Visie

RC-prijs

Stakeholderdialoog

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie

Responsible Care

Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

De chemische industrie hecht veel waarde aan verbetering van haar prestaties op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu, en de communicatie daarover. Alle leden van de VNCI nemen deel aan het wereldwijde programma Responsible Care (RC). Ieder jaar rapporteert de VNCI in het RC-rapport over de prestaties van de sector op de gebieden veiligheid, gezondheid en milieu. De komende jaren gaat de VNCI aan de slag met het veiliger, transparanter en duurzamer maken van de industrie. Duurzaamheid en transparantie worden daarom een vast onderdeel van het RC-programma.

40 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Responsible Care Global Charter

Visie

RC-prijs

Stakeholderdialoog

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie

Responsible Care Global Charter

Visie

Het RC-programma is in de tweede helft van de jaren tachtig

De komende jaren zal de Visie 2030-2050 voor een belangrijk deel

ontstaan in Canada. Inmiddels wordt het programma in 53 landen

richting geven aan de activiteiten van de VNCI. Dat betekent dat de

uitgevoerd. Waaronder in Nederland, waar het programma in 1992

visie ook richting geeft aan zowel de Responsible Care als aan de

is gestart. In 2006 kwam de wereldwijde organisatie van de chemische

duurzaamheidsactiviteiten.

industrie (ICCA) met een update: de Responsible Care Global Charter. Het doel van deze update is te zorgen voor nog meer

In het verslagjaar verbeterde de VNCI de inwinning en analyse van

interactie met de belanghebbenden, betere afstemming tussen de

de door bedrijven geleverde informatie. Bovendien werd besloten

programma’s van de diverse landen, meer aandacht voor duurzaam

het moment van publicatie van de ingewonnen gegevens via

ondernemen en vooral voor meer transparantie. De VNCI helpt

internet te vervroegen.

haar leden bij het invullen van de RC-doelen in de Global Charter. Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

41 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Responsible Care Global Charter

Visie

RC-prijs

Stakeholderdialoog

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving De winnaars van de RC-prijs 2012

Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans

RC-prijs

Stakeholderdialoog

De Responsible Care-prijs is dé prijs voor projecten in de chemische

Tijdens de stakeholderdialoog Responsible Care discussieerde

industrie die de prestaties voor veiligheid, gezondheid, milieu,

de VNCI met een brede groep stakeholders over het actieplan

duurzame ontwikkeling en ketenbeheer steeds verder verbeteren.

Veiligheid Voorop, over de Visie 2030-2050 en de doorgroei van

Initiatiefnemer VNCI reikt de prijs uit aan het meest inspirerende

Responsible Care naar duurzaamheid. De komende periode pakt

en aansprekende project. In 2012 werden drie projecten geno-

de VNCI de aanbevelingen uit de dialoog verder op.

mineerd. Voor het eerst in het bestaan van de prijs werden twee Balans

inzendingen tot winnaar uitgeroepen: AkzoNobel met het project ‘Duurzaam ontvetten en ontwateren van dierenhuiden’

Controleverklaring

en Teijin Aramid met een ‘Proactief recyclingprogramma’. Er was een eervolle vermelding voor Sabic, dat in het project Matchback

Colofon

zorgde voor efficiënt vervoer van chemicaliën. AkzoNobel won later in het jaar ook de Europese Responsible Care-award 2012.

42 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

VNCI-bestuur

dr. M.A. Dutrée Nefarma Vereniging

Het algemeen bestuur bestond in 2012 uit 23 personen. De leden

ir. H.G.M. Egberink

Sabic B.V.

Fuhrmann, Van der Slikke, Benschop en Olijve werden herkozen.

N.H. Gerardu

Koninklijke DSM

Van de heer Noordegraaf is afscheid genomen. Nieuw gekozen lid

ir. P.L.A. Hamm

Bio MCN B.V.

in het algemeen bestuur is de heer Van Oostenrijk.

F.J.C.M. Kempenaars

Styron Netherlands B.V.

dr. R.S. Koene

Neville Chemical Europe B.V.

dr. ir. B.J. Lommerts

Latexfalt B.V.

G.A.D. van der Lubbe

BASF Nederland B.V.

Innovatieve Geneesmiddelen Nederland

Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

Dagelijks Bestuur W. Fuhrmann (voorzitter)

Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

drs. D.A. Benschop

Shell Nederland B.V

ir. H.G.M. Egberink

Sabic B.V.

N.H. Gerardu

Koninklijke DSM

ir. P.L.A. Hamm

Bio MCN B.V.

dr. ir. B.J. Lommerts

Latexfalt B.V.

W. Fuhrmann (voorzitter)

Smaakstoffenfabrikanten (NEA) M.D. Olijve LyondellBasell Industries Holdings B.V. drs. C. van Oostenrijk Nederlandse Rubber- en kunststofindustrie (NRK) van Industriële gassen (VFIG)

AkzoNobel N.V

ir. G.A.F. van Harten (vicevoorzitter) Dow Benelux B.V. Shell Nederland B.V

J.F. Berting Eastman Chemical Company B.V.

Toelichting op de balans

J.H.M. van Noorden (IFF) Vereniging van Geur- en

mr. P.B.J. Ottenbros (Air Products) Vereniging van Fabrikanten

Algemeen Bestuur drs. D.A. Benschop

Financiën

AkzoNobel N.V

ir. G.A.F. van Harten (vicevoorzitter) Dow Benelux B.V.

T. Demann ExxonMobil Chemical Holland B.V.

H.W. de Rooij

Purac biochem B.V.

W.A. Pfeifer Nederlandse Vereniging van Zeepfabrikanten (NVZ) mr. P.C.J. van der Slikke Verbond van Handelaren in Chemische Producten (VHCP) drs. M.L. van Wijhe (Van Wijhe Verf) Vereniging van Verf- en drukinktfabrikanten (VVVF)

Balans Controleverklaring

VNCI-bureau

Leden en donateurs

Maak kennis met de medewerkers van het VNCI-bureau.

Hier vindt u de lijst met leden en donateurs.

Colofon

43 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Financiën

Resultaat

Algemene reserve

De conceptbegroting voor het jaar 2012

De rekening van baten en lasten over het

werd vastgesteld door het bestuur in febru-

jaar 2012 sluit met een overschot van

ari 2011 en aangenomen op de algemene

€ 300.627. Ten opzichte van het begrote

Voorgesteld wordt het positieve resultaat

ledenvergadering van 15 juni 2011. Aan de

overschot van € 16.000 betekent dit een

ad € 300.627 over het boekjaar 2012,

hand van de verwachtingen over het jaar

verbetering met € 284.627.

als volgt te bestemmen:

2011 heeft het bestuur in november 2011

De totale baten kwamen uit op € 5.581.363.

• Ten bedrage van € 308.354 ten

de definitieve begroting vastgesteld, die

Begroot was een bedrag van € 5.334.000.

op de algemene ledenvergadering van 20

Een hogere opbrengst derhalve van

• Ten bedrage van € 57.727 ten laste

juni 2012 werd goedgekeurd. Het financiële

€ 247.363.

gunste van de algemene reserve. van de bestemmingsreserve Imagotraject.

jaarverslag VNCI 2012 is gecontroleerd

• Ten bedrage van € 50.000 ten

door Ernst & Young Accountants. De jaar-

De totale kosten kwamen uit op

cijfers opgenomen in het jaarverslag van

€ 5.280.736. Begroot was een bedrag van

gunste van de bestemmingsreserve

de vereniging vormen een verkorte versie

€ 5.318.000, zodat de lasten € 37.264 lager

Imagotraject.

van het financiële jaarverslag. Het complete

zijn uitgekomen dan begroot.

financiële jaarverslag VNCI 2012 ligt voor de leden ter inzage op het secretariaat.

44 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

Toelichting op de balans Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Richtlijn

De huurlasten bedragen per ingangsdatum van het contract,

voor de jaarverslaggeving 640 ‘Organisaties zonder winststreven.’

zijnde 1 juli 2007, € 28.707 per maand. De huurovereenkomst wordt voorafgegaan door een huurvrije periode van effectief acht

Stoffen Wet- en regelgeving

De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de aanschafwaarde

maanden. De huurvrije periode wordt verdeeld over de looptijd

minus lineaire afschrijvingen. De gehanteerde afschrijvingspercen-

van het contract inclusief de effectieve huurvrije periode en

tages zijn afhankelijk van de te verwachten economische levensduur.

verlaagt de maandelijkse huurtermijn met € 1.794.

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, onder

De pensioenlasten hebben betrekking op gedurende het jaar

aftrek van een noodzakelijk geachte voorziening voor oninbaarheid.

gefactureerde premies en koopsommen. Indien op balansdatum

Communicatie Responsible Care

een juridische of feitelijke verplichting bestaat, wordt hiervoor VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën

De effecten betreffen obligaties welke tegen nominale waarde zijn gewaardeerd: verschillen in aan- en verkoop worden direct

ten laste van het resultaat een voorziening gevormd.

verwerkt in de resultatenrekening. De intentie is de obligaties tot

Verbonden partijen

einde looptijd aan te houden.

De stichting Synchem Plus kent een gelijke bestuur, waardoor conform RJ 640 deze stichting dient te worden geconsolideerd.

Toelichting op de balans

De overige posten zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Vanwege de beperkte omvang van deze stichting in relatie tot de VNCI is ertoe besloten deze stichting echter niet te consolideren

Balans

De baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarop zij

in de jaarrekening van de VNCI.

betrekking hebben. Controleverklaring Colofon

45 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Activa

Passiva

Baten en lasten

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

Balans Balans per 31 december 2012 (na voorstel resultaatbestemming) Activa

Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

31/12/2012

31/12/2011

€

Stoffen

Vaste activa

Wet- en regelgeving

Materiële vaste activa

178.026

232.893

Communicatie

Vlottende activa

Responsible Care Vorderingen VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën

Effecten Liquide middelen

425.499 498.480 750.000 750.000 2.385.621

1.821.851

3.561.120

3.070.331

3.739.146

3.303.224

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

46 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Activa

Passiva

Baten en lasten

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie

Passiva

Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu

31/12/2012 €

31/12/2011 €

Stoffen

Eigen vermogen

Wet- en regelgeving

Algemene reserve Bestemmingsreserve Imagotraject

Communicatie

2.647.975

2.339.621

132.009

139.736

Responsible Care

2.779.984

2.479.357

Kortlopende schulden en

VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën

Overlopende passiva 959.162 823.867

3.739.146

3.303.224

Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

47 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Activa Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs Financiën Toelichting op de balans Balans Controleverklaring Colofon

Passiva

Baten en lasten

Balans Staat van baten en lasten over het jaar 2012 Baten Contributies Rente Overige baten Lasten Personeelskosten Huisvestingskosten Catering Inventariskosten Afschrijvingskosten Kantoorkosten Reis- en vergaderkosten Bijdrage Stichting C3 Voorlichtingskosten Adviseurs Algemene kosten Speerpuntenbeleid Contributies en bijdragen

Begroting 2012 €

Realisatie 2012 €

2011 €

4.778.000 4.912.497 4460.204 85.000 75.138 80.918 471.000 593.728 523.066 5.334.000 5.581.363 5.064.188 3.359.000 3.485.881 3.239.833 268.000 234.123 215.602 31.000 27.507 29.029 42.000 37.991 45.765 73.000 67.684 83.776 80.000 83.109 71.943 128.000 130.738 127.049 155.000 155.000 155.000 223.000 161.254 422.302 42.000 36.426 43.709 77.000 73.381 82.614 150.000 107.379 233.843 690.000 680.263 688.562 5.318.000 5.280.736 5.439.027

Resultaat 16.000 300.627 -374.839 Voorstel bestemming resultaat Toevoeging reserve Imagotraject 0 50.000 100.000 Onttrekking reserve Imagotraject 0 -57.727 -256.858 Toevoeging/onttrekking algemene reserve 16.000 308.354 -217.981 16.000 300.627 -374.839

48 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma

Controleverklaring

Energie en Klimaat Aan: Het bestuur van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie te Den Haag Onderwijs en Innovatie Veiligheid, Gezondheid en Security Milieu Stoffen Wet- en regelgeving Communicatie

Bijgesloten, op pagina 44 t/m 48 van het jaarverslag weergegeven,

Verantwoordelijkheid van de accountant

samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte balans

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de

per 31 december 2012 en de samengevatte staat van baten en lasten

samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden,

met bijbehorende toelichtingen, zijn ontleend aan de gecontroleerde

uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder

jaarrekening van Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie

de Nederlandse Standaard 810, ‘Opdrachten om te rapporteren

per 31 december 2012. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt

betreffende samengevatte financiële overzichten’.

bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 3 april 2013. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten

Oordeel

geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden

Naar ons oordeel is de in het jaarverslag op pagina 44 t/m 48

sinds de datum van onze controleverklaring van 3 april 2013.

weergegeven samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaar

Responsible Care VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die

rekening van Vereniging van de Nederlandse Chemische

zijn vereist op basis van de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640

Industrie per 2012 en in overeenstemming met de grondslagen zoals

‘Organisaties zonder winststreven’. Het kennisnemen van de

beschreven in de toelichting van de samengevatte jaarrekening.

samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden Financiën

van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie. Den Haag, 17 mei 2013

Toelichting op de balans

Verantwoordelijkheid van het bestuur Balans

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een

Ernst & Young Accountants LLP

samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeen Controleverklaring

stemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting van de samengevatte jaarrekening.

w.g. drs. R.L.A. Eveleens RA

Colofon

49 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Voorwoord Werner Fuhrmann Voorwoord Colette Alma Energie en Klimaat

Colofon Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) Postbus 443

Onderwijs en Innovatie

2260 AK Leidschendam Telefoon: +3170 337 87 87

Veiligheid, Gezondheid en Security

E-mail: info@vnci.nl www.vnci.nl

Milieu mei 2013 Stoffen Vormgeving: Picard - merkmeesters Wet- en regelgeving

Teksten: VNCI, Jos de Gruiter Eindredactie: Marloes Hooimeijer Teksten

Communicatie

Foto’s: C3, Casper Rila, Curve, Robert Heezen, RGBStock, Shutterstock

Responsible Care Hoewel bij deze publicatie uiterste zorg is nagestreefd, kan voor VNCI-bestuur / VNCI-bureau / Leden en donateurs

eventuele fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden auteur(s), redacteur(en) en uitgever deswege geen aansprakelijkheid, noch voor schade, van welke aard ook, die het

Financiën

directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die (mede) gebaseerd zijn op de informatie uit deze uitgave.

verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze,

Colofon

hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever: VNCI, Postbus 443, 2260 AK Leidschendam.

50 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

51 | VNCI Jaarverslag 2012

« VORIGE

Jaarverslag 2012

Balans Controleverklaring Colofon

VNCI Bezoekadres Castellum (ingang C), Loire 150, 2491 AK Den Haag Postadres Postbus 443, 2260 AK Leidschendam T 070 337 87 87 F 070 320 39 03 E info@vnci.nl I www.vnci.nl