Oost-Vlaanderen Ondernemers 2024#09

Onder nemers

Stem Lokaal

13 oktober 2024

Hoe ondernemend klinkt de gemeentepolitiek?

Lokale stemmen over

ONDERNEMEN DUURZAAM

3de jaar op een rij het Voka Duurzaamheid Charter behaald.

Aksis staat in voor de totaalinrichting van kantoren, hospitality, openbare ruimtes en commerciële ruimtes . Met oog voor kwaliteit en detail nemen ze de volledige binnenafwerking en technieken voor hun rekening. U kiest voor een professionele partner die uw project begeleidt vanaf uw eerste ontwerp tot definitieve oplevering

Aksis

Totaalinrichting

Sluis 15, B-9810 Eke / T. +32 (0)9 210 46 10 www.aksis.be / info@aksis.be

Accurat

Christie’s

JEF WITTOUCK

Voorzitter Voka –Kamer van Koophandel

Oost-Vlaanderen

Aan zet

De voorzitter opent het debat

Geef de stemlozen een stem

Het vertrouwen van de Vlaming in de maatschappelijke instellingen is niet bijster groot. Onderwijs en politie scoren behoorlijk, werkgevers halen een redelijke uitslag, maar vooral de politieke instellingen doen het erg belabberd. Politieke partijen in het algemeen krijgen van amper 4% van de Vlamingen enige fiducie. Van alle instellingen genieten de lokale structuren wel het meeste vertrouwen: gemeenteraad en college van burgemeester en schepenen halen 23%. Niet echt denderend, maar blijkbaar zakt het geloof in wie ons bestuurt naarmate de afstand tot onze voordeur toeneemt.

Wellicht is niet enkel het historisch gegroeide wantrouwen van de Vlaming ten overstaan van ‘gezag’ een verklaring. Ons land kent gewoon een overmaat aan structuren. Dat kluwen is niet alleen peperduur maar ook weinig transparant en efficiënt. Het bestuurskundig grid van België en Vlaanderen strookt niet met het no-nonsense-DNA van de meeste Vlamingen.

Toch zijn lokale besturen van groot belang voor onze bedrijven en verdienen de komende gemeenteen provincieraadsverkiezingen onze aandacht. De bestuurders in jouw gemeente bepalen immers waar jouw bedrijf zich kan vestigen of uitbreiden, welke activiteiten het mag ontwikkelen en hoe mensen en goederen de weg naar de receptie zullen vinden. Zij ontzien of sarren jouw bedrijf fiscaal, stimuleren of negeren nieuw ondernemerschap en maken van de gemeente een aantrekkelijke of zielloze plek om te wonen en te werken.

Voka schreef een omstandig memorandum voor een efficiënt en toekomstgericht lokaal beleid. Hopelijk nemen de 7.239 gemeenteraadsleden die straks in Vlaanderen aan de slag gaan, er goed nota van. De aanbevelingen gaan over de nood aan bestuurskracht (de minimale schaal van 30.000 inwoners) voor alle gemeenten. Over de nood aan een pact inzake bedrijfsbelastingen, een ambitieus investeringsritme, verweefbare en andere ruimte om te ondernemen, regelluwe kaders, rechtszekere vergunningsprocedures en slimme mobiliteitsoplossingen. Bedrijven rekenen ook op de lokale besturen om de arbeidsreserve te activeren en het onderwijs beter te laten aansluiten op de arbeidsmarkt.

Beste bestuurders, doe zoals sterke bedrijven: maak keuzes en focus (voer het kerntakendebat), stuur op hoofdlijnen (en win zo aan snelheid), let op de kleintjes (bekijk de uitgaven, stop met belasten), investeer in mensen en dingen (bereid de toekomst voor), ken uw klanten (inwoners en bedrijven) en excelleer (doe de dingen meteen goed).

Natuurlijk zien veel bestuurders het belang in van een netwerk van succesvolle bedrijven in de gemeente, als beste garantie op welvaart en zelfontplooiing voor de inwoners. Ik merk veel goodwill en – eerlijk is eerlijk – lokale mandatarissen verdienen ook wat meer steun in de rug, onder meer van de hogere bestuursniveaus en de burger. Dat blijkt uit de getuigenissen in het coververhaal.

In het Amerikaanse Cheyenne wil een kandidaat voor het burgemeesterschap straks het feitelijke bestuur in handen laten van een AI-chatbot. In afwachting doen wij het met de vertrouwde, oude cenakels.

Omdat ondernemingen niet kunnen stemmen, rekenen zij op jou en mij op 13 oktober.

De ingekorte Voka-memoranda voor de lokale besturen lees je op p.20.

Bamboe 64

Colofon

KANTOREN

9000 Gent – Lammerstraat 18

T 09 266 14 40

9300 Aalst – Werf 8

Web http://www.voka.be/oost-vlaanderen

BESTUURSCOMITÉ VAN

VOKA OOST-VLAANDEREN

Jef Wittouck, An Bels, Erik Chabot, Jan Cornelis, Ann De Clercq, Christiaan De Wilde, Siegert Dierickx, Farida Doulami, Stefan Fesser, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Katrien Vanden Bulcke, Jens Van Mol.

EREVOORZITTERS VAN VOKA

OOST-VLAANDEREN

Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean-Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Geert Moerman

Lammerstraat 18 – 9000 Gent

HOOFDREDACTIE

Jan Geers – jan.geers@voka.be

EINDREDACTIE

Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be

WERKTEN MEE

Werner Claeys, Stefan David, Jolyn De Baets, Sven Decaestecker, Sam De Kegel, Laurens Fagard, Jan Geers, Wim Kempenaers, Luc Nimmegeers, Kristina Rybouchkina, Ann Vandamme, Jan Van Gyseghem en Jeroen Willems.

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT

Karakters, Gent, www.karakters.be

DRUK

Drukkerij Perka, Maldegem, www.perka.be

PUBLICITEIT

Rik Vyncke, rik.vyncke@voka.be – T 0477 30 21 32

Op de cover 6

Ann Vandamme, ann.vandamme@voka.be – T 09 266 15 71 NV OVERWERK - Mario De Koninck (AAaRGh ...)

Het zit in de genen

Inhoud

Actueel

6 Op de cover

Hoe ondernemend is onze gemeentepolitiek? In debat met vier lokale stemmen

Verhogen fusies écht de slagkracht van onze gemeenten?

Voka Memorandum: huiswerk voor de lokale besturen

70 De cijferfabriek

De stille opmars van de STEM-richtingen

Telexen

Vers ledennieuws

26 Dossier duurzaamheid & energie

‘Tous ensemble’: hoe bedrijven samen bouwen aan een duurzame toekomst

Opinie

1 Aan zet

Geef de stemlozen een stem

24 In de lobby

Na de regeringsvorming begint het echte werk

88 Geert dacht

Twee weken weg

Inspiratie

4 Belle Vue

Wave bezorgt merken goud

54 Thuishaven

Havensprokkels

Ontmoet nieuw talent op North Sea Port Talent Experience Day

58 Baanbrekers

Hightech besturingen voor elektrische rolstoelen met levensgrote impact

64 Bamboe

Solora bulkt van (zonne)energie

72 Groeipijnstillers

Factry: hoe start je met een raad van advies?

74 Het zit in de genen

Nieuwe generatie aan het stuur bij transportbedrijf Snel Logistic Solutions

80 Vakvrouwen

Chantal, een handige touwslager bij Bexco

De maand van Voka

86 Binnenkort bij Voka

Op de agenda bij Voka Oost-Vlaanderen

Wave bezorgt merken goud

Een merk voor het voetlicht brengen kan via advertising en andere klassieke manieren. Wave doet het helemaal anders: het helpt bedrijven en organisaties om hun brand(s) via sport, muziek en lifestyle bij het publiek te brengen. In een unieke mix koppelt het bureau strategie en consulting aan creatieve campagnes, contentcreatie en -productie. Wave opereert niet vanuit een sportarena maar vanuit de voormalige glasslijperij Panné, vandaag beter bekend als de creatieve ondernemersplek Cimorné. De hele propositie draait rond de wereld van fans. Fans zijn geen gewone consumenten, zij zijn er de overtreffende trap van. Binnen een met de klant uitgekiende strategie worden fans, merken, clubs en individuele sporters of muzikanten in één ecosysteem gebracht om met elkaar te interageren. Online en offline, via klassieke media, op het terrein, in de tribune, thuis, bij partners, voor de buis, op TikTok of in-game. De boodschap komt aan waar de fan is.

Belle vue

Zicht op zaken

Vooraan in het nieuws

Rond de tafel

SOFIE BRACKE (45) – politicoloog, sinds 15 jaar schepen in Gent, o.m. bevoegd voor economie en haven. Steeds enkel lokaal actief gebleven. Laatste reis ging naar Thailand, “wat uitdagender in de hoop om mijn kinderen mee te krijgen”.

Politiek voorbeeld: Guy Verhofstadt.

Verkiezingen 24: 3de plaats op de lijst Voor Gent (stadslijst van liberalen, socialisten en aantal onafhankelijken).

CHRISTOPH D’HAESE (57) – jurist, reeds 12 jaar burgemeester van Aalst en 11 jaar lid van de Kamer (federaal). Ziet politiek als ‘de kunst van het bondgenootschap’. Ging in een eerder beroepsleven altijd op zoek ‘naar het goede in de mens’ als advocaat, strafpleiter en assistent aan KULeuven.

Politiek voorbeeld: Bart De Wever.

Verkiezingen 24: Lijsttrekker N-VA.

LEEN DIERICK (46) – handelsingenieur, burgemeester van Dendermonde. Werd bij haar eerste opkomst in 2000 meteen schepen. Werkte voor tapijttegelproducent Modulyss alvorens in 2007 lid te worden van het federaal parlement. Volgde op 1 januari ll. wat onverwacht Piet Buysse op. Is graag creatief bezig ‘met haar handen’. Laatste boek: Atlas van Lucinda Riley. Politiek voorbeeld: Miet Smet (vrouwenrechten) en Jean-Luc Dehaene (probleemoplosser zonder show).

Verkiezingen 24: Lijsttrekker cd&v.

MIEKE SCHAUVLIEGE (52) – bio-ingenieur, sinds 2001 gemeenteraadslid en oppositieleider voor Groen in Aalter Vlaams parlementslid sinds 2019. Werkte voordien voor Stad Gent. Gelooft in de maakbaarheid van de wereld ‘als je er voor gaat’. Voorbije zomerreis ging richting Jura. Wordt nog altijd warm van speeches van Barack Obama maar ook van Tina Turner voor vrouwenrechten.

Verkiezingen 24: Lijsttrekker Groen.

Gemeenten rekenen op meer ruggensteun van burger en bovenlokaal bestuur om economische ambities waar te maken

“De ondernemer in Vlaanderen is een juridische jockey die over tal van hindernissen moet”

Op 13 oktober kiezen de Belgen nieuwe bestuurders voor 581 gemeenten in drie gewesten en voor 10 provincies. Bij aanvang van de nieuwe legislatuur – op 1 januari 2025 – daalt evenwel het aantal gemeenten als gevolg van fusieoperaties; in Vlaanderen staan dertien fusies op stapel, waarvan vijf in Oost-Vlaanderen. Een onbekende factor in de kiesuitslag wordt het verdwijnen van de stemplicht. Voor het eerst ook worden burgemeesters rechtstreeks verkozen en krijgt de verkozene met het hoogste aantal naamstemmen van de grootste lijst, het initiatiefrecht.

Ondernemers en bedrijven mogen dan vooral uitkijken naar het resultaat van de federale en Vlaamse regeringsformatie, ook lokale verkiezingen blijven belangrijk. Electorale keuzes op dat niveau bepalen in de long run immers de bedrijfsvriendelijkheid van de vestigingsplaats; de band met het lokaal bestuur is van cruciaal belang. In de aanloop naar de stembusgang stoomde Voka een stevig memorandum klaar. Onze redactie toetste een aantal analyses en aanbevelingen aan de inzichten en intenties van vier kandidaten uit evenveel Oost-Vlaamse economische kernen.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM – FOTO NATHALIE DOLMANS

Vier kandidaten bij de lokale verkiezingen geven hun mening op een aantal analyses en aanbevelingen uit het Voka memorandum: v.l.n.r. Leen Dierick, Christoph D’Haese, Sofie Bracke en Mieke Schauvliege.

Krachtig lokaal beleid onmogelijk zonder voldoende schaal

Voor Voka zijn gemeenten met 30.000 inwoners een absoluut minimum om over voldoende bestuurskracht te beschikken. De gemeenten rond de tafel voldoen aan die eisen. Hoe kijken jullie naar dat gegeven en welke rol kunnen regio’s hierbij spelen?

Christoph D’Haese (N-VA, Aalst): Kleine gemeenten zijn bijzonder sterk gehecht aan het eigen DNA en ik begrijp dat ten volle. Maar om de steeds complexer wordende wetgeving op een correcte manier te verwerken, moet een bestuur zich degelijk kunnen organiseren. De vraag om te fuseren is geen politiek vijandig overnamebod, maar een noodzaak om efficiëntie en synergie te creëren. In de praktijk zien wij dat intercommunales de uitdagingen waar kleinere gemeenten voor staan, trachten op te vangen. Dat kost immens veel geld …

Mieke Schauvliege (Groen, Aalter): … en is niet zo democratisch. Die bestuurders worden niet verkozen en dienen geen verantwoording af te leggen.

Mieke Schauvliege is kritisch over het verloop van fusies tussen gemeenten. Zij maakte de fusie mee tussen Aalter (22.000 inw.) en Knesselare (8.000 inw.) en is niet tevreden over hoe de operatie daar is verlopen.

Mieke: Knesselare had heel weinig bestuurskracht, maar wel een bijzondere eigenheid. In het kader van de fusie heeft Aalter alle lopende processen overgeheveld naar Knesselare en die gemeente gewoon ‘opgegeten’. De inwoners van Knesselare hebben de fusie nog steeds niet verteerd; het gevoel leeft dat zij niet kunnen meedenken over de manier hoe men Aalter vorm geeft. Neen, we kunnen niet verder met gemeenten van 12.000 of 15.000 inwoners – de opdrachten zijn zo complex geworden – maar een fusie moet op een goede manier gebeuren.

Ook in Dendermonde merkt de burgemeester, bijna 50 jaar na de fusie van 1976, nog oprispingen bij de bevolking.

Leen Dierick (cd&v Dendermonde): Tegenstanders blijven beweren dat de fusie werd opgedrongen ‘omdat de kleine

deelgemeenten toen veel geld in kas hadden’. De realiteit is dat onze stad van 47.000 inwoners veel moeilijkheden kent om de juiste mensen te vinden om bepaalde taken in te vullen. Ik kan me voorstellen dat dit voor kleinere gemeenten nog veel moeilijker is. Belangrijk lijkt me dat fusies op vrijwillige basis gebeuren, zonder cijferdruk rond schaalgrootte en met respect en meerwaarde voor alle partners. Dat betekent: investeren in de dienstverlening en de authenticiteit van de kleinere kernen.

Christoph: Ik voel dat je voorstander bent van fusies … anders dan jouw partij?

Leen: Voor fusies, maar niet verplicht.

Een studie over een mogelijke fusie met buurgemeente Buggenhout, bleef in Dendermonde zonder resultaat. Voor Mieke gaat het net over die zoektocht naar objectieve criteria om een ‘ideale’ partner-gemeente te selecteren. Mieke: Neem de fusie tussen Deinze en Nevele: niet echt logisch. Landegem had veel beter aansluiting gezocht bij Aalter om zo één gemeente te vormen tussen Gent en Brugge.

Opvallend is hoe kleine gemeenten de fusiemogelijkheden met grotere steden uit de weg gaan?

Sofie Bracke (Voor Gent): Dat klopt. De angst voor ‘opslorping’ door een stad van 270.000 inwoners is groter dan de verwachte meerwaarde. Als grotere fusiegemeente moet je de identiteit van de kernen erkennen en bewaken. In Gent doen wij dat via wijkregisseurs die signalen geven aan het college. Voorts is ‘bestuurskracht’ als motivatie voor fusie erg vaag voor de mensen. Je moet dat tastbaar maken en aangeven ‘What’s in it for me?’: moderne wegenaanleg of het verzekeren van cyberveiligheid, bijvoorbeeld.

Kunnen jullie als grotere gemeenten kleinere gemeenten helpen met een fusievoorstel?

Christoph: Geregelde huwelijken zijn geen goede huwelijken. Er is een zekere spontaneïteit nodig, zaken doordrukken zonder draagvlak, komt nooit goed. België, met veel kleine, versnipperde gemeenten kent een vrij uniek bestuursmodel. In Denemarken zijn entiteiten van 200.000 tot 220.000 inwoners

de norm. De functionele analyse duwt ons echter onvermijdelijk naar die grotere entiteiten. Vergeten wij ook niet de belangrijke financiële stimuli die de Vlaamse overheid gemeenten biedt om te fuseren – het is bijna een gemiste kans daar niet op in te gaan.

Het uitzicht op grotere entiteiten brengt de uitbreiding van de bevoegdheden voor gemeenten in het debat. Sofie wil in Gent meer aandacht van de Vlaamse overheid voor de grootstedelijke problematiek, bijvoorbeeld op vlak van arbeidsmarktbeleid.

Sofie: Als wij tot grotere gemeentelijke entiteiten zouden komen kan je heel het landschap hertekenen: de provincies kunnen eruit. Met alle respect, maar als grotere stad hebben wij niet zo veel aan het provinciale niveau. Bevoegdheden kunnen dan op de juiste plaats worden gezet.

Leen: De provincies wegnemen maar dan wel andere grote tussenniveaus creëren, dat is toch niet zinvol?

Mieke: … En: de vervanging van de provincies kan niet gebeuren door intercommunales die taken van de overheid overnemen zonder de mogelijkheid op politieke controle!

Hoewel gemeenten vanzelfsprekend deel uitmaken van intercommunales, blijft men kritisch over het vehikel.

Christoph: Twaalf jaar geleden waren in Vlaanderen nog 1.241 bestuurders bezig met de waterbedeling … Ondanks de doorgevoerde sanering zijn het er mijns inziens nog te veel.

Meer en sneller investeren kan alleen als Vlaanderen meewil Voka wil dat alle overheden – inclusief de lokale besturen - tegen 2029 een investeringsnorm halen van 4,5% van het bbp. Gemeenten moeten dus gevoelig meer gaan investeren.

Leen: Dat gemeenten vooral in het laatste jaar van een legislatuur zouden investeren, is echt een fabeltje. Grote investeringen – scholen, wegen, riolen, cultuurcentra –zijn legislatuuroverschrijdend en worden

“ Voor mijn part is de investeringsnorm die Voka vooropstelt best een realistisch streefdoel

CHRISTOPH D’HAESE

gerealiseerd met subsidies. Sommige dossiers die ik in 2007 heb opgestart als schepen van openbare werken, zijn vandaag nog steeds niet in uitvoering. Als lokaal bestuur moet je toegeven dat je niet veel zelf kan sturen, want je hangt af van de hogere overheid om gelden binnen te halen.

De Dendermondse burgemeester wijst naar de procedures en vergunningen als verklaring voor de vaststelling dat belangrijke projecten niet binnen één legislatuur kunnen worden gerealiseerd.

Leen: Ik heb geen enkel project lopen zonder actiecomité of beroep bij een hogere instantie. Investeren wordt steeds moeilijker en vergt almaar meer tijd.

Mieke onderschrijft de noodzaak aan meer investeringen maar ziet in Aalter wel een opstoot van investeringen in de aanloop naar de verkiezingen, onder meer een ondergrondse parking in het centrum.

Leen: Een daadkrachtig bestuur! (lacht)

Mieke: Wij pleiten voor een continue en planmatige aanpak van investeringen, niet ad hoc of op vraag. In Aalter zagen wij onvoldoende afstemming van investeringen bij de aanleg van een overslagcentrum langs het kanaal. Op zich een duurzaam project, maar

er dreigen nog meer verkeersproblemen op een nu al overbelast knooppunt van de N44.

Voka verwacht dat ook gemeenten meer gaan investeren … Kunnen jullie meer doen? Sofie: Oost-Vlaanderen is in termen van competitiviteit de tiende regio van Europa. Om die toppositie aan te houden, zullen wij moeten blijven investeren. Dat vraagt aandacht voor ruimte, ontsluiting, mobipunten, spoorverbindingen. Om alles goed op elkaar af te stemmen, zou het waardevol zijn een plan te maken voor heel de Oost-Vlaamse regio. Maar dan moeten de doorlooptijden veel korter. Met de jaren ben ik pragmatischer geworden in de realisatie van grote projecten: de onderdelen die wij zelf kunnen doen, proberen wij ook zelf te doen.

Investeren in de openbare ruimte is wat mensen verwachten, stelt ook burgemeester D’Haese van Aalst. Zijn stad was in het recente verleden gedurende drie jaar de centrumstad met het hoogste investeringsritme.

Christoph: Het is natuurlijk belangrijk om tegelijk de schuldgraad goed in het oog te houden ten behoeve van de volgende generaties. Maar voor mijn part is de investeringsnorm die Voka vooropstelt best een realistisch streefdoel. Ik ben het wel eens

met de kritiek dat het gigantisch fout loopt met de doorlooptijd. Voor lokale besturen die iets willen realiseren zijn de bovenlokale regelgeving en juridische procedures een hel. Dat moet absoluut aangepakt worden.

Hij wil ingaan tegen ‘de administratiefrechterlijke verkokering en proceduremogelijkheden in Vlaanderen.

Christoph: De ondernemer in Vlaanderen moet een juridische jockey zijn die over tal van hindernissen moet.

Leen: Het algemeen belang primeert niet meer. De slinger is doorgeslagen.

Kan het lokale bestuursniveau hier aan verhelpen? Volgens Mieke Schauvliege wordt het probleem van de doorlooptijden voor vergunningen overdreven. Dat bij veel ondernemers en bedrijven veel onbegrip en ongenoegen leeft over de administratieve en juridische gang van zaken in bouwdossiers, blijkt volgens haar niet uit de cijfers.

Mieke: In slechts 4,34% van de beslissingen wordt beroep aangetekend. Niet de manier van behandeling vormt het probleem, wel de ingewikkeldheid van de Codex.(bedoeld wordt De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, red.)

In de wetgevende Kamers zitten nogal wat mensen die ook lokaal bestuursverantwoordelijkheid nemen. Waarom is het dan zo moeilijk om de regelgeving aan te passen?

Mieke: In de vorige legislatuur heeft men getracht om snelheid te winnen door een aantal stappen te schrappen waardoor burgers minder snel in beroep konden gaan. Die ingreep werd door het Grondwettelijk Hof geschrapt. Dingen kunnen zeker eenvoudiger maar laat ons beginnen met de Codex aan te passen.

Welke gemeenten maken nog ruimte om te ondernemen?

Wij komen zo naadloos bij het vraagstuk van ruimte om te ondernemen. Hebben jullie in de kiesprogramma’s aandacht voor ruimte voor bedrijven en ruimte voor verweefbare activiteiten?

Sofie: Bijkomende ruimte creëren is niet evident. De burger vindt economie en jobs wel belangrijk maar als je een brownfield wil herontwikkelen is de reactie: ‘Waarom kan het hier niet rustig blijven of waarom kan dit geen groenzone worden?’ We zullen dus met z’n allen samen moeten kiezen voor (economische) ruimte. Dat betekent ook bestaande ruimte voor activiteiten beter benutten, bijvoorbeeld door te stapelen.

“

In Aalter wil men nieuwe terreinen aansnijden terwijl er nog bijna 30 ha niet is ingevuld

MIEKE SCHAUVLIEGE

Zeg dat maar eens aan een logistieke speler … Om economische ruimten te combineren met andere functies, zoals sport, zetten wij een verweefcoach in. We gaan geen greenfields meer aansnijden, dat is in Vlaanderen stilaan een onbegonnen zaak.

Je moet inzetten op domeinen waarin je sterk bent, houdt Christoph voor: Aalst zet verder in op ruimte voor zorggerelateerde activiteiten (Op Siesegemkouter wordt 52 ha ontwikkeld). Met een bedrijventerrein waar gezondheid de gemene deler is, heb je wel een verhaal naar de burger. In Dendermonde zit het grote bedrijventerrein Hoogveld dan weer aan zijn limiet. Leen: We kunnen helemaal niet aan de vraag naar ruimte voldoen, maar werken aan een reconversie-oefening om de activiteiten van de toekomst te definiëren. Een laatste stukje terrein is nog te ontwikkelen, maar dat vraagt tijd. We merken wel dat grote bedrijven stilaan wegtrekken uit Dendermonde. Heikel punt is hier de mobiliteit, met het dossier van de N41 op kop.

Volgens Mieke is er relatief veel ruimte voor bedrijven in Aalter, maar wordt die slecht gebruikt.

Mieke: Ik houd een pleidooi om veel efficienter om te gaan met ruimte en optimaal

te verdichten. Dat geldt voor heel veel kleinere gemeenten met beperkte ambtelijke middelen. In Aalter wil men nieuwe terreinen aansnijden terwijl er nog bijna 30 ha niet is ingevuld. De zone Woestijne (30 ha) werd verkocht aan de Vlaamse overheid voor de ontwikkeling van watergebonden industrie, maar is nooit echt van de grond gekomen. Er zitten momenteel twee bedrijven; er is dus heel veel efficiëntiewinst te boeken mits een goede mobiliteit.

Burgemeester D’Haese juicht de reeds bestaande initiatieven toe om bedrijventerreinen opnieuw in te richten, via subsidies. ‘Het is de taak van onze gemeenten om de ondernemers daar bij te helpen.’

Veel werk op de plank van de mobiliteit

Ruimte en mobiliteit zijn twee zijden van eenzelfde medaille. Hoe willen jullie de gemeenten meer smart mobile maken?

Christoph (plagend): Wie wil dat nog doen in Gent, ‘mobiliteit’?

Sofie (onverstoord): Ik hoop vooral dat de nieuwe Vlaamse regering een shift kan maken inzake de ontsluiting van bedrijventerreinen via het openbaar vervoer. Nu is dat slecht geregeld en ik begrijp dat niet. Het kleinste

schooltje wordt bediend maar een bus naar een bedrijventerrein als Eilandje Zwijnaarde zou Gent zelf moeten betalen … De keuze om economische ruimtes via het openbaar vervoer te ontsluiten, wordt niet gemaakt. Niet in Zwijnaarde, niet naar de haven van Gent.

Mieke: Dat is in Gent zo en in kleine gemeenten misschien nog veel erger, want de impact op De Lijn om dingen af te dwingen, is kleiner. Qua fietsinfrastructuur zijn er al goede stappen gezet maar tussen het station van Aalter en de industrieterreinen is niets geregeld.

In Dendermonde wordt werk gemaakt van deelwagens en deelfietsen en dat begint wel resultaat af te werpen. Hoe zwaar wegen gemeentebesturen op de Vlaamse overheid om te werken aan infrastructurele bottlenecks en missing links? Christoph: Voor Dendermonde en Aalst is de doortrekking van de N41 van vitaal belang. Na jaren van demonisering van ‘alles op vier wielen’, is dat debat erg moeilijk geworden. Maar feiten zijn feiten: het autobezit neemt nog altijd toe en het vrachtvervoer verloopt overwegend over de weg. Als daar missing links zijn, moeten die opgenomen worden.

Alle tafelgenoten beamen dat mobiliteit een wezenlijk deel is van het kiesprogramma voor 13 oktober. In Aalter wil Groen absoluut de herinrichting van het kruispunt op de N44 (Aalter-Knokke), belangrijk voor het bedrijventerrein aldaar. Alle Dendermondse partijen vragen de aanleg van de N41, zegt Leen en ook voor de Aalsterse burgemeester is de economische noodzaak van de weg bewezen.

Christoph merkt op dat mobiliteit een moeilijke bevoegdheid is. Het pakket blijft bij onderhandelingen lang op tafel liggen, het is geen cadeau.

Iedereen is ook expert in mobiliteit, stelt Leen vast.

Sofie voelt in mobiliteitskwesties heel sterk de focus van de burger op het individuele belang: ‘Ik wil zonder belemmering van A naar B geraken’. Veel minder controversieel is investeren in fietsinfrastructuur.

Voor de burgemeester van Aalst moet mobiliteit ‘voorspelbaar’ zijn.

Christoph: Een degelijk mobiliteitsplan heeft alles te maken met leefbaarheid, bereikbaarheid en veiligheid. Maar je kan het niet maken om bepaalde sectoren (zoals bedrijven, red.) nagenoeg onbereikbaar te maken door andere waarden zoals leefbaarheid buiten proportie op te trekken. Ik ga Aalst nooit volledig autovrij maken; het mobiliteitsplan in Gent is op zijn minst controversieel, met economische effecten.

Een arbeidsmarktbeleid op maat van elke gemeente?

Op nummer 1 van de lijst van kopzorgen van veel bedrijven staat: ‘Goede mensen vinden’. Welke mogelijkheden zien jullie om in de toekomst hier meer ondersteuning te bieden?

De Gentse economieschepen wijst op de puike cijfers van Oost-Vlaanderen in dit verband (bedoeld wordt de 80% werkzaamheidsgraad, red.). Zij stelt wel vast dat een groep van mensen, ondanks alle mogelijke programma’s, gewoonweg niet wordt bereikt.

Sofie: Gent telt 14.000 werkzoekenden en een nog veel groter aantal inactieven: waaronder schoolverlatende jongeren, nieuwkomers e.a. Maar Vlaanderen hanteert een one size fits all-aanpak: VDAB werkt in De Pinte op een zelfde manier als in Gent dat een andere problematiek kent en een andere samenstelling van bevolking. Heel belangrijk is snel te handelen. Nu zijn er mensen van 45 jaar die letterlijk worden opgegeven, die gaan voor de rest van hun leven van het OCMW leven.

Mieke: Voor Aalter zou ik vooral de problematiek van onvoldoende kinderopvang willen vermelden; het lokaal bestuur kan daar

actiever op inzetten zodat iedereen geactiveerd blijft. Er is ook een probleem met het onthaal van nieuwkomers waardoor kansen worden gemist om hen vlotter aan het werk te helpen.

In Dendermonde verwacht Leen meer van een sterker overleg tussen bedrijven en de lokale scholen en van initiatieven zoals Jobdreamday (i.s.m. Voka, red.).

Leen: Wij stimuleren studenten ook om stage te lopen in een Dendermonds bedrijf.

Aalst zet dan weer zwaar in op ‘taalassimilatie’.

Zouden gemeenten de inactieven op haar grondgebied mee kunnen aanzetten om een job op te nemen?

Sofie: Tot 2012 was ik bevoegd voor arbeidsmarktbeleid en ik was toen al verbaasd over het ontbreken van goede data … Samen met Voka hebben wij één concreet initiatief genomen, North Sea Port Talent, voor het centraal ontsluiten en samen promoten van alle vacatures in de Gentse haven.

Ander voorbeeld uit de actualiteit: in Nederland is 80% van de Oekraïense vluchtelingen aan het werk, in Vlaanderen 25% ... Kennen de gemeenten die mensen en benaderen zij die om aan de slag te gaan?

Sofie: Het Gentse Nooddorp voor Oekraïne, is in Oostakker, vlakbij de haven. De bedrijven zijn daar letterlijk naar toe getrokken. Er zijn wel een aantal zaken uitgekomen, maar wij hebben ons toch wat verkeken op de gebrekkige taalkennis. Er is ook de vraag naar de finaliteit van het verblijf van de vluchtelingen.

Investeerder, kies mijn stad! Wat is de grootste economische uitdaging in eigen gemeente voor elk van de panelleden en welke doelstelling durft men op tafel te leggen?

Sofie (en Voor Gent) hoeft niet lang na te denken: extra ruimte creëren voor economie, vooral voor kennisbedrijven,

“ We merken dat grote bedrijven stilaan wegtrekken uit Dendermonde.

Heikel punt is de mobiliteit met het dossier van de N41 op kop

LEEN DIERICK

kantoren en (maak)industrie vanaf 2030. ‘Wij gaan voor de aanleg van een nieuw wetenschapspark, voor de vele bedrijven die zich willen vestigen dicht bij onze universiteit. We willen ook de krachten bundelen en nieuwe privaat-publieke samenwerkingen opzetten, zoals het nu al succesvolle Wintercircus. Het zieltogende Shoppingcenter Zuid moet een tweede leven krijgen als grootstedelijke plek met ruimte voor techbedrijven, horeca, handel en nachtleven.’

Als het van Mieke en Groen afhangt zal Aalter mogelijkheden creëren om voor duurzame en betaalbare energie te zorgen door de plaatsing van windmolens. ‘Ook bedrijven zien wel iets in windmolens langs het kanaal, ter hoogte van het industriepark. Het kanaal Gent-Brugge biedt ook mogelijkheden voor aquathermie. Daarnaast willen we ook

energiedelen op het industrieterrein maximaal ondersteunen.’

In Dendermonde willen Leen en cd&v het onderwijs nog beter laten aansluiten bij de werkbehoefte in eigen regio. ‘Bedrijven smeken om sterk en geschoold personeel. Onze scholen kunnen daar een schakel in vormen, als cd&v willen we hier een actieve rol in opnemen.’ Voorts staat de doortrekking van de N41 bovenaan de prioriteitenlijst. De zoektocht naar bondgenoten (naast Aalst) gaat verder.

Volgens veel waarnemers maakte Aalst in de afgelopen jaren een infrastructurele inhaalbeweging tegenover de vergelijkbare centrumsteden. Met een mandaat van de kiezer willen Christoph en N-VA op hetzelfde spoor verder. ‘Ik wil waken over een rechtszeker omgevings- en vergunningenbeleid,

voor elke particulier, voor elk bedrijf en voor de stad.’

Dat zijn mooie ambities, waarom moet een investeerder vanaf 2025 voor jullie gemeente kiezen?

Leen: In het centraal – tussen de drie grootste centra van het land – gelegen

Dendermonde willen wij alle nieuwe en jonge ondernemers een degelijke Eerste Hulp Bij Ondernemen bieden: een proactieve begeleiding doorheen de rompslomp van administratie, procedures en vergunningen, bovenop een fiscaal regime dat gedurende zes jaar zekerheid biedt. En de werknemers zijn zeker van een volledig en betaalbare leefomgeving op mensenmaat.

‘Eeuwige rivaal’ Aalst bouwt geduldig verder aan de ambitie van ‘zorgstad van Vlaanderen’ om bedrijven aan te trekken. Dat betekent

al in 2025 voor Christoph een geslaagde fusie van de beide ziekenhuizen in de stad en vervolgens de vermarkting van 52 ha bedrijfskavels voor health & care gerelateerde activiteiten op Siesegemkouter. Die zal tevens plaats bieden aan een gezondheids- en zorgcampus waar onderwijs, onderzoek en ondernemerschap samenkomen.

Sofie: ‘Het altijd bruisende Gent kan ondernemers – in binnen- en

buitenland – verder verleiden met enkele benijdenswaardige troeven: ‘kweekvijver’ van de Vlaamse unicorns, 90.000 studenten in het hoger onderwijs (‘een immens vat aan talent’), de ambitie van technologiehoofdstad van Europa en een almaar groeiende jobratio.’

Mieke wijst op de interessante ligging van Aalter – nabij de E40, het kanaal dat veel logistieke mogelijkheden biedt voor

bedrijven en de spoorweg Brussel-Oostende. De gemeente beschikt over prima voorzieningen, o.m. in zorg, onderwijs en horeca die ook bedrijven en hun werknemers kunnen bekoren. Met de voordelen van een stad maar niet de nadelen, vat ze samen. Bedrijven die mee stappen in de richting van een circulaire, koolstofneutrale economie zijn er meer dan welkom.

De stemming is geopend.

“ Vlaanderen hanteert een one size fits all-aanpak: VDAB werkt in De Pinte op een zelfde manier als in Gent dat een andere problematiek kent en een andere samenstelling van bevolking SOFIE BRACKE

Leiden meer gemeentefusies ook tot meer (economische) slagkracht?

Buren met benefits

Waarom fusioneren gemeenten vrijwillig? Wie is de beste ‘partij’? En besturen ze samen echt beter of zijn er ook andere manieren om samen te werken? We gingen een kijkje nemen in Kruisem en Ronse.

TEKST SAM DE KEGEL

Beter een goede buur dan een verre vriend, luidt het spreekwoord.

Maar wat als die buren vrijwillig of gedwongen fusioneren? Blijven het dan nog goede buren, of treedt er al snel wrevel op? Kunnen buurgemeenten elkaar structureel versterken door te fusioneren en zo zorgen voor meer bestuurskracht en dito welvaart? En waarom zou een gemeente met hoge tewerkstellingsgraad, lage schuldgraad en een bruisend zelfstandig ondernemerschap samenklitten met een gemeente die deze troeven niet heeft? Wat als je met andere woorden het ‘muurbloempje’ van de regio bent en niemand zich met jou wil verloven?

Robrecht Bothuyne , eerste schepen in Kruisem

Kies zelf je partner

De hamvraag is helder: waarom fusioneren gemeenten vrijwillig? De meest evidente reden lijkt: geld. Vele gemeenten hebben schulden omdat ze van Vlaanderen steeds meer taken moeten uitvoeren, terwijl ze daar geen extra geld voor krijgen. Dus houdt Vlaanderen de gemeente een wortel voor. Als ze fuseren krijgen ze een schuldvermindering van 500 euro per inwoner,

met een maximum van 20 miljoen euro. Maar dat is lang niet de enige reden. De vrees leeft ook dat Vlaanderen de gemeenten vroeg of laat opnieuw zal verplichten te fuseren. De laatste verplichte fusieoperatie dateert al van 1976. En dan denken sommige gemeenten: liever zelf mijn huwelijkspartner kiezen dan verplicht uitgehuwelijkt worden aan een ‘partij’ die we niet zien zitten.

Beter functioneren door te fusioneren

Dat is exact wat de gemeenten Kruishoutem en Zingem deden, ze smolten in 2019 samen tot Kruisem. Robrecht Bothuyne is er eerste schepen. Hij ziet vooral de voordelen van een fusie, op voorwaarde dat ze vrijwillig gebeurt én met de juiste partner. “Wij zijn van twee te kleine gemeenten naar een relatief kleine gemeente geëvolueerd. Zingem en Kruishoutem konden apart niet de dienstverlening organiseren die ze wilden organiseren én die verwacht wordt vanuit de Vlaamse overheid. Die hevelt extra taken (denk aan een regierol in kinderopvang, red.) over naar de gemeenten; ook de burger heeft – terecht – veel verwachtingen. We wilden absoluut de eigenheid van beide gemeenten bewaren. Een fusie tussen twee plattelandsgemeenten leek ons ideaal. Samen tellen we nu 16.000 inwoners – zeker geen grote gemeente in aantal inwoners – maar in oppervlakte zijn we net iets groter dan de stad Oudenaarde. Zo tellen we 320 km gemeentewegen. Dat onderhouden en op een goede manier aanpakken, vergt slagkracht en een grotere organisatie.”

Inspraak voor burgers

In 1976 was o.a. het dorpje Huise bij Zingem beland en Lozer bij Kruishoutem. Nu zijn deze twee deeldorpjes weer herenigd in Kruisem. “We wilden niet aangehecht worden bij een grotere stad”, beklemtoont Robrecht. “Zingem is trouwens een gemeente met een heel lage schuld, net zoals Kruishoutem. Het lijkt me heel lastig om te fusioneren met een gemeente met een heel grote schuldgraad, omdat je dan aan je inwoners moet uitleggen dat de eerste jaren dé prioriteit gaat naar het financieren van de schuld van de gemeente met wie je samengaat.”

Robrecht schreef zelf mee aan de eerste fusienota’s. “We maakten eerst een stuurgroep met vertegenwoordigers uit beide gemeenten en betrokken vervolgens steeds

meer mensen bij het fusieverhaal, zowel het personeel van beide gemeenten maar ook de inwoners via inspraakvergaderingen. Ook de keuze van de nieuwe naam lieten we aan de inwoners over.”

Robrecht Bothuyne is fel gekant tegen fusies die vanuit Vlaanderen worden opgelegd. “Een fusie moet je van onderuit laten groeien, de onderlinge opportuniteiten en verwantschappen ontdekken. Als je een fusie van bovenaf oplegt, creëer je tegenstand. Dat heeft de vorige verplichte fusieoperatie in 1976 wel heel duidelijk gemaakt.”

Eenpersoonsdiensten? Gedaan ermee!

Een van de troeven van een sterk lokaal bestuur zijn ongetwijfeld de korte lijnen tussen lokale politicus en burger. Robrecht: “We hebben enkele jaren geleden ook onderzocht om met Oudenaarde, Kluisbergen en Wortegem-Petegem samen te gaan. Dat zou de grootste stad van Vlaanderen opleveren in oppervlakte, maar de afstand tussen het bestuur en de mensen zou te groot geworden zijn.”

Een schaalvergroting kan de functie van ‘nabijheid’ ondermijnen, zo blijkt. “Die nabijheid hebben we net proberen versterken. Vroeger hadden we twee gemeentehuizen,

nu drie, want in Huise hebben we ook een administratief centrum met loketfunctie. We bieden dus op drie locaties een loketfunctie aan, gekoppeld aan een sterke digitalisering. Dankzij de fusie hebben we nu ook meer expertise in digitale dienstverlening.”

Kleine gemeenten kampen al te vaak met zogenaamde ‘eenpersoonsdiensten’. Valt die ene persoon weg door ziekte of zwangerschap, dan staat meteen de hele dienstverlening op de helling. “Onze jeugddienst in Kruishoutem was vroeger anderhalve persoon”, weet Robrecht. “Dat was te weinig voor het aanbod dat we wilden realiseerden.”

Deze schepen maakt zich sterk dat de gemeente nu een stuk sterker staat in verschillende beleidsdomeinen, zoals kinderopvang, mobiliteit en openbare werken. “In onze technische dienst deed vroeger iedereen een beetje alles, nu hebben we gespecialiseerde teams voor gebouwen, wegenis, ondersteuning van het verenigingsleven, ... We hebben ook overal gekozen voor het beste van twee werelden. We kozen voor de laagste belastingvoeten en de hoogste subsidiereglementen, wat positief is voor zowel burgers, verenigingen als bedrijven. Ook de fusiebonus (schuldovername van 500 euro per inwoner, red.) van de Vlaamse overheid was een meevaller.”

Ignace Michaux, burgemeester van Ronse

“Naar bedrijven toe hebben we onze dienst lokale economie versterkt en alle ‘oude’ ondernemersbelastingen, zoals de drijfkrachtbelasting in Kruishoutem, afgeschaft en geïntegreerd in een slankere bedrijfsfiscaliteit. Daardoor is het nu goedkoper om te investeren in Kruisem. Ook in omgevingsvergunningen hebben we nu meer expertise. Wat de doorlooptijd van de vergunningstrajecten betreft – we benchmarken die – zien we dat we nu sneller op de bal kunnen spelen dan heel wat andere gemeenten in de regio.”

Bothuyne beklemtoont ook dat het tijd vroeg om één nieuwe ploeg te vormen met alle medewerkers uit beide gemeenten. “De coronapandemie gooide zeker roet in het eten. En als politicus vergt het ook tijd om je aan te passen. Op een eetfestijn in Kruishoutem kende ik 80 procent van de zaal en plots kwam je in de andere gemeente waar je 80 procent niet kende”, glimlacht hij. Maar één ding is zeker: we kunnen nu méér doen op een betere manier”, besluit hij.

Samenwerken kan ook

Toch hoeven gemeenten niet altijd per se te fusioneren. Ignace Michaux, sinds twee jaar burgemeester van Ronse – hij nam de sjerp over van icoon Luc Dupont, die er 22 jaar burgervader was – is net als Robrecht Bothuyne gekant tegen een verplichte fusie. “Bovendien vind ik dat als een stad of gemeente financieel gezond is en ze kan de taken uitvoeren die vanuit de Vlaamse overheid worden opgelegd, een fusie zeker niet altijd aangewezen is.”

Ronse is een faciliteitengemeente en kan in die hoedanigheid juridisch gezien niet fusioneren. Maar deze burgemeester vindt het minstens even zinvol om eerst de piste van samenwerkingen met buurgemeenten te onderzoeken. “Er wordt heel snel over fusies gesproken, maar een goede samenwerking is de perfecte tussenstap, bijvoorbeeld om een gezamenlijke aanwerving rond ict of

communicatie te organiseren. Ook als een gemeente een werfreserve heeft, kan ze een andere gemeente ter hulp snellen.”

Als die samenwerking goed verloopt, kan je later nog altijd samenvloeien. “Waarom wil een gemeente fusioneren? Omdat zij de grootste wil zijn in de regio, of omdat zij sommige taken niet meer naar behoren kan uitvoeren? Fusioneren om ‘de grootste’ te zijn, is een slechte keuze. Rond de afbakening van referentieregio’s zie je dat Vlaanderen al

niet daadkrachtig optreedt. Leg dan zeker geen verplichte fusies op. Als je tegen je zin met een vrouw moet trouwen, zal het liedje ook niet blijven duren. Je trouwt met elkaar omdat je elkaar graag ziet. Als twee of meerdere gemeenten fusioneren, moet het echt klikken en moeten er een aantal raakvlakken zijn. Er zijn duizend-en-een redenen om al dan niet te fusioneren. Een instabiele gemeente met veel schulden, daar wil je toch niet met samengaan?”

Nieuwe fusies op til in Oost-Vlaanderen

Vijf nieuwe Oost-Vlaamse fusiegemeenten zien het levenslicht op 1 januari 2025. Het totaal aantal Vlaamse gemeenten daalt van 300 naar 285. Voor deze fusieoperatie neemt de Vlaamse overheid iets meer dan 273 miljoen euro van de schulden van de lokale besturen over.

Oost-Vlaanderen was de jongste tien jaar bedrijvig als het op fusioneren aankomt. In 2019 gingen o.a. Aalter en Knesselare verder samen onder de noemer Aalter. Deinze en Nevele versmolten tot Deinze. Lovendegem, Waarschoot en Zomergem fuseerden tot Lievegem. Kruishoutem en Zingem vormen nu samen Kruisem. In 2025 volgen Merelbeke/Melle, De Pinte/ Nazareth, Lochristi/Wachtebeke, Beveren/Kruibeke/Zwijndrecht en Lokeren/Moerbeke.

Inwoners hebben ook een stem Ronse en Maarkedal onderzoeken momenteel de piste om samen een milieuambtenaar aan te werven, die halftijds in Maarkedal en halftijds in Ronse zou werken. “Samenwerken op personeelsvlak lijkt me een logische evolutie. Zoals politie en brandweer dat al jaren doen, over de gemeentegrenzen heen. Maar ook: hoe kunnen we met een aantal gemeenten in deze prachtige regio de ‘Vlaamse Ardennen’ als toeristisch merk nog meer op de kaart zetten? Hoeven we daarom te fusioneren? Helemaal niet.”

Door samen te werken kunnen gemeenten ook perfect hun identiteit behouden, geeft Ignace Michaux mee. “Bij een fusie dreigt de identiteit van één van beide gemeenten verloren te gaan. Verlies nooit de inwoners uit het oog. Je bent verkozen om te besturen en beslissingen te nemen voor je burgers. Zij geven jou een mandaat. Overweeg je een fusie, begin dan eerst met een volksraadpleging in plaats van een gans fusietraject te doorlopen en op het einde de inwoners nog snel te bevragen. En als je zo’n volksraadpleging houdt, hou dan nadien vooral rekening met hun wensen.”

Melle en Merelbeke: het begin van een succesvol huwelijk?

Op 1 januari 2025 fusioneren ook Melle en Merelbeke tot Merelbeke-Melle. Beide gemeenten hebben ruimtelijk, sociaal en demografisch veel gemeen en ze delen een gelijkaardige identiteit. Het zijn allebei woongemeenten met een jongere bevolking en hogere inkomens in de rand van Gent. Dirk De Maeseneer, burgemeester van Melle: “Onze gemeenten hebben elk een sterk verstedelijkt deel maar ook nog veel open en landelijke gebieden. Het behoud van die groene ruimte – in evenwicht met de landbouw – is ook een doelstelling die de twee besturen verbindt. De maatschappelijke uitdagingen waarmee beide gemeenten geconfronteerd worden, zijn steeds complexer van aard. En ook de verwachtingen van inwoners en andere overheden worden almaar groter.”

Meer slagkracht

“Als relatief kleine gemeente missen we soms de nodige slagkracht”, weet hij uit ervaring.

“De toenemende complexiteit van de dossiers en de ingrijpende digitalisering zijn maar enkele van de vele uitdagingen. Als we fusioneren, kunnen we deze uitdagingen beter het hoofd bieden. We missen voor bepaalde dossiers als kleinere gemeente momenteel ook de capaciteit om ze effectief en efficiënt te kunnen afhandelen. Ook zijn de limieten van intergemeentelijke samenwerking stilaan bereikt waardoor er zich een andere oplossing opdringt. Door samen te werken aan een nieuwe organisatie zijn er kansen om verder te bouwen op onze sterktes. Waar mogelijk kunnen we ook de werking structureel verbeteren door een betere back-upregeling, meer mogelijkheden voor specialisatie en meer kansen om een aantrekkelijke werkgever te zijn voor zowel

huidig als toekomstig personeel. Dat laatste is een absolute noodzaak om voldoende talent aan te trekken in de wetenschap dat het takenpakket van onze gemeente steeds uitgebreider en complexer wordt.”

Ook rond thema’s zoals mobiliteit en het creëren van een gezond ondernemersklimaat vinden beide besturen elkaar in een gezamenlijke ambitie. “Laten we niet vergeten dat beide gemeenten een uitgebreid aanbod aan scholen hebben en een sterke traditie van samenwerken koesteren. Door de fusie kunnen we ons aanbod aan de burger op het gebied van sport en cultuur verder uitbreiden. Ten slotte brengt de fusie financieel een stevige stabiliteit met zich mee. Een aanzienlijk deel van de schulden (meer dan 18 miljoen euro, red.) wordt overgenomen waardoor we meer en gerichter kunnen investeren in wat echt

belangrijk is voor ons volledig grondgebied. Al is die schuldovername mooi meegenomen, er wordt niet gefusioneerd omwille van die fusiebonus.”

Het belang van bereikbaarheid

De inwoners werden op verschillende manieren betrokken bij het traject. Via gespreksavonden konden ze hun wensen en bezorgdheden kenbaar maken. Ze werden ook geconsulteerd via een internetbevraging en de inwoners hebben de nieuwe naam van de fusiegemeente, Merelbeke-Melle, mee helpen kiezen. De bewoners van straten met een gelijknamige straatnaam in Melle en Merelbeke kregen ook inspraak bij het kiezen van een nieuwe en voor beide gemeenten unieke straatnaam. “De inwoners bleken neutraal tot positief te staan tegenover de fusie. Ze spraken weliswaar hun bezorgdheden uit en dat is begrijpelijk. Zo wensen

ze dat de schaalvergroting niet leidt tot een vervreemding tussen het beleid en de inwoner. Ze willen ook dat de eigenheid van beide gemeenten bewaard blijft. Het kan niet de bedoeling zijn dat het kleinere Melle opgeslorpt wordt door het grotere Merelbeke. Nabijheid en bereikbaarheid vinden ze om begrijpelijke redenen cruciaal, maar ook zij zien de meerwaarde van een fusie in.”

Objectieve bestuurskrachtanalyse Er werd een extern bureau aangesteld die een analyse uitvoerde over de huidige bestuurskracht van elk bestuur. Er werd onderzocht of beide besturen met de huidige personeelsbezetting en financiële middelen hun opdracht nog goed kunnen uitvoeren. Dirk: “Daarnaast werd ook de impact van een eventuele fusie bekeken. Het extern bureau onderzocht op basis van een aantal indicatoren (financiën, fiscaliteit, dienstverlening)

of Melle en Merelbeke afzonderlijk en samen over voldoende capaciteit beschikken om de opdrachten van het lokaal bestuur tot een goed einde te brengen. Naast een cijfergedreven analyse omvatte de opdracht ook de organisatie van gespreksavonden met de inwoners en de bevraging van de medewerkers en gemeenteraadsleden. Er zijn trouwens vier beslissingen genomen door de gemeenteraden van Melle en Merelbeke: twee principiële en twee definitieve beslissingen tot fusie. Ze werden iedere keer genomen

met volstrekte unanimiteit. Eén advies? Begin op tijd aan een fusieproject.”

Volgens de burgemeester van Melle wordt de grootste uitdaging de integratie van de diensten. “Een fusie heeft een enorme impact op de medewerkers en diensten: twee verschillende culturen, twee verschillende manieren van politiek-ambtelijke samenwerking. We willen dat in de volgende legislatuur iedereen zijn/haar plaats vindt, zonder opslorping van de ene door de andere gemeente.”

Dirk De Maeseneer, burgemeester van Melle

Economisch huiswerk voor onze gemeenten

Natuurlijk wil Voka Oost-Vlaanderen ondernemingsvriendelijke gemeenten. Daarom formuleerde de werkgeversorganisatie in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen telkens drie hoofden nevenambities voor de centrumsteden in onze provincie.

TEKST JAN GEERS

Hoofdambities

1 Zet in op een snelle, performante vergunningsverlening met vertrouwen in ondernemerschap en maak ruimte voor bedrijvigheid.

2 Creëer een complete visie voor de ruimte en bereikbaarheid van de ‘zuidmozaïek’.

3 Zet Gent op de kaart als hotspot voor tech start- en scale-ups.

Nevenambities

1 Geef ‘werken’ een prominentere rol in het mobiliteits- en parkeerbeleid.

2 Krijg meer Gentenaren aan het werk, activeer de inactieven en versterk de positie van Gent als tewerkstellingsplek voor internationaal talent.

3 Verzeker een fiscale standstill voor ondernemingen en focus op de kerntaken van de eigen administratieve diensten.

HAVEN

Hoofdambities

1

Zet in op de grote infrastructuurinvesteringen in de haven, zoals R4WO (ook in Zelzate), de E34-tunnel en start een onderzoek op voor de Sifferverbinding.

2 Ondersteun North Sea Port Talent om de havenbedrijven aan het nodige talent te helpen.

3

Werk aan een bedrijfsvriendelijk vergunningenkader met vertrouwen in de ambities van ondernemingen, rekening houdend met de havencontext.

Nevenambities

1 Verzeker de toegankelijkheid voor grotere schepen door de diepgang van het kanaal te verhogen en de nodige oeveraanpassingen te doen.

2

3

Voer de geplande spoorinvesteringen uit en verken de piste van een havenspoorlijn tussen Zeebrugge en Antwerpen, over North Sea Port.

Kom met een algemeen mobiliteitsplan en blijf inzetten op fietsveiligheid in het havengebied.

Eeklo

Aalst

Deinze

Dendermonde

Maldegem

Ninove

Oudenaarde

Ronse

Gent

North Sea Port

Een slagkrachtig beleid in Oost-Vlaanderen in Oost-Vlaanderen

North Sea Port

Gent

AALST

Hoofdambities

1 Realiseer de N41 en verbeter de doorstroming om de stad in en uit te komen.

2 Zet in op meer bedrijven en jobs in de stad en stimuleer startend ondernemerschap.

3 Realiseer Siesegem Kouter als health valley, onderzoek nieuwe zones voor bedrijvigheid en benut de bestaande bedrijfsruimte beter.

Nevenambities

1 Schaf de drijfkrachtbelasting af.

2 Versterk de contacten tussen onderwijs en bedrijven en zet in op hoger onderwijs.

3 Zet in op de Dender als transportas.

OUDENAARDE

North Sea Port

Hoofdambities

1 Zorg voor 29 ha extra bedrijfsruimte.

2 Pak de mobiliteitsproblematiek in Leupegem aan.

Maldegem

3 Verhoog de fietsveiligheid op industrieterreinen.

Nevenambities

1 Intensifieer de samenwerking tussen scholen en bedrijven.

2 Ondersteun de verduurzaming van energie voor de economie.

3 Faciliteer vrachtwagenparkeren

Eeklo

Aalst

Deinze

Dendermonde

Ninove

Oudenaarde Ronse

Gent

Eeklo

Deinze

Dendermonde

Maldegem

Ninove

Oudenaarde Ronse

Aalst

Dendermonde

DENDERMONDE

Hoofdambities

1 Realiseer de N41 en zet in op de Dender als transportas.

2 Zet in op tech start- en scale-ups, zowel op het aantrekken ervan als in het eigen aankoopbeleid.

3 Realiseer Hoogveld I, ga efficiënter om met bedrijfsruimte en verbeter de vergunningenprocedure.

Dendermonde

Nevenambities

1 Schaf de drijfkrachtbelasting af

2 Verhoog de werkzaamheidsgraad naar 80% en trek extra jobs aan in de stad.

Ninove Oudenaarde Ronse Gent

Deinze

DEINZE

Hoofdambities

1 Verhoog het aantal jobs in Deinze door extra ruimte voor bedrijven te creëren.

2 Voltooi de ring en werk samen met bedrijven een mobiliteitsvisie voor de Prijkels uit.

3 Bekijk of in de stationsomgeving ruimte gemaakt kan worden voor techbedrijven.

Nevenambities

1 Stimuleer samenwerking tussen scholen en bedrijven.

2 Verbeter de fietsveiligheid op de bedrijventerreinen.

3 Coördineer wegenwerken en maak van de bereikbaarheid van Dendermonde een speerpunt.

RONSE

Maldegem

Oudenaarde Ronse Gent

Hoofdambities

1 Activeer! Investeer in opleiding en toeleiding naar werk.

2 Zet in op scholing en contacten tussen scholen en bedrijven.

3 Voltooi de ring voor een ontsluiting van de bedrijventerreinen

Nevenambities

1 Coördineer en communiceer wegenwerken ook aan bedrijven.

2 Verzeker de veiligheid voor fietsers op industrieterreinen.

3 Ondersteun de verduurzaming van energie in Ronse.

3 Ondersteun de verduurzaming van energie voor de economie.

Eeklo

Aalst

Deinze

Maldegem

North Sea Port Aalst

Ninove

North Sea Port

EEKLO

Hoofdambities

1 Maak werk van een activeringsbeleid met 80% werkzaamheid als doelstelling.

2 Voltooi de ring en zet in op fietsveiligheid op bedrijventerreinen.

3 Ontwikkel ruimte voor bedrijvigheid en zorg voor een performante vergunningenprocedure.

Nevenambities

1 Zet in op een sterk onderwijsbeleid dat schoolse achterstand en ongekwalificeerde uitstroom terugdringt.

2 Faciliteer vrachtwagenparkeren.

3 Promoot werken in eigen stad.

Deinze

MALDEGEM

Dendermonde

Hoofdambities

1 Intensifieer de samenwerking tussen scholen en bedrijven.

2 Zet Maldegem op de kaart als aantrekkelijke werkplek.

Gent

3 Richt vrachtwagenparking in op de bedrijventerreinen.

North Sea Port

Nevenambities

1 Betrek start- en scale-ups in het eigen aankoopbeleid.

2 Verbeter de ontsluiting van bedrijventerrein de Campagne.

3 Verhoog de fietsveiligheid op de industrieterreinen.

Maldegem

Ronse

NINOVE

Hoofdambities

Gent

1 Maak extra ruimte voor bedrijvigheid en trek extra jobs aan.

North Sea Port

2 Vereenvoudig en versnel vergunningenprocedures.

Oudenaarde

3 Promoot werken in eigen stad.

Nevenambities

1 Verhoog de werkzaamheidsgraad naar 80% door een sterk activeringsbeleid.

2 Verbeter de fietsveiligheid naar en op de bedrijventerreinen.

Maldegem

3 Richt de N8 opnieuw in.

Ronse

Eeklo

Aalst

Ninove

Oudenaarde

Deinze

Maldegem

Eeklo

Aalst

Deinze

Dendermonde

Ninove

Jouw belangen kamerbreed verdedigd

Na de regeringsvorming begint het echte werk

De politieke actualiteit wordt beheerst door de regeringsvormingen. Ook voor Oost-Vlaanderen zijn de Vlaamse en federale regeerakkoorden cruciale documenten omdat ze zullen bepalen hoe we economisch verder kunnen uitblinken.

Bij het ter perse gaan waren de Vlaamse noch de federale regering gevormd. Hieronder vind je de eisenbundel die Voka Oost-Vlaanderen bezorgde aan de onderhandelende partijen.

TEKST JAN GEERS

Groeien met tech & scale-ups

Oost-Vlaanderen is koploper op het vlak van digitalisering en innovatie. Snelgroeiende bedrijven zijn er thuis en met een techcluster op wereldniveau moet er een specifiek beleid neergezet worden dat deze toekomstsectoren voor de Vlaamse economie ondersteunt.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Administratieve lasten minimaliseren

Activeren van non-bancair kapitaal

De overheid als klant bij start- en scale-ups

Groeibevorderende fiscaliteit

Fiscaliteit staat in ons land terecht op de hervormingsradar. Voor een effectieve hervorming is het essentieel dat deze economische groei stimuleert, met een bijzondere focus op het stimuleren van jonge, groeiende ondernemingen.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Richt fiscaliteit op de groei van start- en scale-ups zodat ze hier kunnen groeien

Verlaag de sociale lasten op tewerkstelling

Toekomstgericht onderwijs

De toekomstige kennis en vaardigheden bevinden zich nu in onze klaslokalen. Bedrijven hebben deze aankomende professionals nodig voor hun innovatie- en digitaliseringsdoelstellingen.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Promoot STEM-richtingen

Versterk het internationaal onderwijs in middelbaar en hoger onderwijs

Arbeidsmarkt

Oost-Vlaanderen blinkt uit in arbeidsmarktstatistieken binnen Vlaanderen; met de hoogste werkzaamheid en laagste werkloosheid is er de enorme spanning van slechts 2,2 beschikbare werkzoekenden per aangeboden job. Het goede nieuws over de hoge activiteitsgraad heeft een keerzijde, namelijk een erg nijpende arbeidsmarktkrapte die bovendien verder aangedreven wordt door vergrijzing en hoge vacaturegraden. Ingrepen in de arbeidsmarktregels zijn dus nodig voor onze provincie.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Maak van België een aantrekkingspool voor schaars internationaal talent

Bevorder arbeidsmobiliteit vanuit Brussel en Henegouwen naar Oost-Vlaanderen

Ruimte

Oost-Vlaanderen is een koploper op vlak van duurzame industrie en logistiek. De bedrijven in het North Sea Port havengebied zijn daar een sprekend voorbeeld van, maar ook daarbuiten doen industriële en logistieke bedrijven grote duurzaamheidsinspanningen. Een van de grootste uitdagingen de komende jaren is ruimte. Zowel de beschikbaarheid van bedrijfsruimte, de vergunningsprocedures als ruimte voor infrastructuur moeten hoog op de beleidsagenda.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Ruimte voor duurzame groei. Behoud van ruimte voor bedrijvigheid en ruimte voor infrastructuur die de duurzame groei mogelijk maakt

Vlottere vergunningsprocedures met rechtszekerheid binnen redelijke termijnen

Een experimenteerruimte binnen het havengebied waar de duurzaamheidsinvesteringen het meeste geconcentreerd zullen zijn

Energie

Energie staat door klimaatuitdagingen en fluctuerende energiemarkten centraal voor ondernemers. De energietransitie en technologische vernieuwing zijn cruciaal, maar leveringszekerheid is essentieel, net als betaalbaarheid zodat onze concurrentiepositie niet wordt uitgehold.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Infrastructuur moet de transitie kunnen volgen

Positioneer North Sea Port als waterstof- en CO2-hub

Faciliteer investeringen in hernieuwbare energie met vlotte vergunningenprocedures

Een slagkrachtig beleid in Oost-Vlaanderen in Oost-Vlaanderen

Mobiliteit

Oost-Vlaanderen, met zijn cruciale verkeersaders, ervaart druk op zijn transportinfrastructuur. Voor een stabiele economie zijn duurzame transportoplossingen essentieel. Om een antwoord te bieden op de verdere duurzame economische groei en de stijgende vraag naar logistieke dienstverlening is het noodzakelijk om de bestaande capaciteit te optimaliseren, knelpunten aan te pakken en te investeren in duurzame transportopties. Een vlotte modal shift die rekening houdt met de economische realiteit is daarbij belangrijk.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Intensief gebruik van onze water- en spoorwegen met investeringen in harde infrastructuur

Fietsveiligheid in het woon-werkverkeer verhogen

Openbaar vervoer en vervoer op maat inrichten zodat ze een alternatief kunnen worden

Investeren in de Gentse Zuidrand waar bedrijven en kenniscentra geclusterd zitten die tot de Europese top behoren

Voka verdedigt jouw belangen op alle beleidsniveaus. Via analyses, opinies en positieve samenwerkingen werken we elke dag aan een gunstiger bedrijfsklimaat.

Contacteer jan.geers@voka.be of ga naar onze website.

duurzaamheid &

‘Tous Ensemble’ voor een duurzame toekomst

Eendracht maakt macht. Het is een devies zo oud als de straatstenen. Maar om een duurzame toekomst voorop te stellen, is ze toepasselijker dan ooit. Grootschalige samenwerking tussen bedrijven onderling kunnen duurzaamheidsbarrières doorbreken en een golf van systeemdenken op gang trekken. We verzamelden twee cases van bedrijven die samenwerking niet als een risico maar een opportuniteit zien.

TEKST LAURENS FAGARD – FOTO NATHALIE DOLMANS

Gedelegeerd bestuurder Eurabo Peter Suys, eigenaar houtzagerij Remi Ryckeboer Jeroen Roos en medebestuurder Biosynergie Thibaut De Veyt.

Samen een lokaal en ecologisch bouwmateriaal ontwikkelen

Biomassa(rest)stromen en populier als schakel voor uniek samenwerkingsproject tussen houtgerelateerde kmo’s

Drie kmo’s in Ronse gaan in zee met elkaar om tot een uiterst duurzaam bouwmateriaal voor buitentoepassingen op basis van lokale populier te komen als ecologisch alternatief voor tropisch hardhout. Het gaat om houtzagerij Remi Ryckeboer, groothandel in ecologische houtbouw Eurabo en bio-energiespecialist Biosynergy die alledrie op een boogscheut van elkaar liggen. Niet-recycleerbare houtafvalstromen van Eurabo verwerkt Biosynergy in een biomassaketel waar Remi Ryckeboer de groene warmte van zal gebruiken in het eigen productieproces. “In de toekomst willen we het hele industrieterrein op ons warmtenet aansluiten.”

Circulariteit in zijn puurste vorm?

Je treft het aan op de industriezone Pont West in Ronse. Drie houtgerelateerde kmo’s zochten elkaar enkele jaren geleden op om een samenwerking op poten te zetten. “In 2021 zijn we hier geland in Ronse met Biosynergy”, steekt medebestuurder Thibaut De Veyt van wal. “Wij ontwerpen en implementeren installaties voor bedrijven die hun biomassa willen omzetten naar groene energie. Omdat we meestal op de site van de klant werken, bouwden we een demo-installatie op ons eigen terrein met een aangekoppeld warmtenet. Eurabo paste perfect in het plaatje om onze biomassaketel te voeden.”

Als groothandel van hernieuwbare bouwmaterialen, focust Eurabo resoluut op houtbouw. “We hebben uiteraard ook

restproducten die niet meer recycleerbaar zijn omwille van lijmresten bijvoorbeeld, zogenaamd B-hout. Die biomassa zal dagelijks naar Biosynergy gaan. Zo zijn we zeker van een nuttige invulling. De houtafvalstromen van de zagerij zien we als bijproducten en zetten we prioritair in voor andere toepassingen zoals houtvezelplaten, papier of pellets”, vult gedelegeerd bestuurder Peter Suys aan. De groene warmte die door de installatie wordt opgewekt, gaat op vandaag via een warmtenet onder meer naar buurbedrijven Kentucky Horsewear en ANG. Ook Remi Ryckeboer, een houtzagerij die Jeroen Roos in 2021 overnam en van de Westhoek naar Ronse herbestemde, zal zijn behoefte aan hernieuwbare proceswarmte (onder andere voor droogkamers) uit het net kunnen halen. “De Vlaamse Ardennen zijn voor ons een meer geschikte locatie voor ons

Voka Dag Duurzaam Ondernemen

Twin Transitie

24 oktober 2024 | Technopolis Mechelen

Hands-on break-outsessies

Scan & schrijf je in Inspirerende keynote door Stijn Ronsse

Uitreiking VCDO certificaten

bedrijf omdat ze rijker zijn aan bossen. Een extra troef is nu dat onze primaire productieprocessen nu deels kunnen teren op het warmtenet”, vertelt Jeroen.

Populaire populier

Naast het afstemmen van de processen op elkaar, is één van de voornaamste doelstellingen in het samenwerkingsverband de commercialisatie van een nieuw soort ecologisch bouwmateriaal. “De bomen die we bij Remi Ryckeboer tot balken zagen, komen grotendeels van bossen uit de Benelux. België importeert immers nog gigantische hoeveelheden hout uit alle hoeken van de wereld. Wij willen net met inheemse soorten werken die we hier rooien en opnieuw aanplanten volgens een uitgekiend bosbeheersplan zodat de ecologische voetafdruk voor een stuk verlaagt”, aldus Jeroen.

Populier is een inlands loofhout dat voldoende aanwezig is, maar nu massaal geëxporteerd wordt. “Jaren geleden probeerden we populieren planchetten aan de man te brengen, zonder al te veel succes”, vertrouwt Peter toe. “Het werd toen nog als minderwaardig hout gezien. Die perceptie is intussen aan het omslaan. Lokale houtproducten zijn terug van weggeweest.”

Om de populieren aan te planten, kijkt het drietal voornamelijk naar marginale gronden. Dat zijn braakliggende of vervuilde percelen. “Tijdens het project zijn we ons gaan focussen op fytoremediatie (een reeks van technieken die planten, bomen of andere micro-organismen gebruiken om verontreiniging in de bodem te verwijderen, om te zetten en af te breken, red.)”, zegt Thibaut. “Hiervoor zijn we in een parallel traject een samenwerking aan het opzetten met onder meer het Centrum voor Milieukunde van UHasselt en spin-off Bio2Clean, beiden gespecialiseerd in biosanering. Naast populier zijn ook hennep en wilgen efficiënt in het saneren. Ze zuigen veel water op waardoor er veel circulatie in de grond is en de verontreiniging sneller opgenomen en afgebroken wordt. Bovendien zijn het immens snelle groeiers.”

Het potentieel voor Ronse en Vlaanderen bij uitbreiding is volgens Thibaut dan ook groot. “In Ronse zijn er veel verontreinigde gronden door een lange historiek van zware industrie. En langs de N60 liggen er al decennialang percelen die onteigend zijn en niets bijdragen. Het gebeurt nog te vaak dat overheden en projectontwikkelaars niets doen met braakliggende terreinen, al dan niet in afwachting van (her)bestemming. Een gemiste kans voor zowel biodiversiteit als circulariteit. Op een klein stukje terrein achter Biosynergy doen we nu een proefproject met kort omloophout van wilg en carbon grass (miscanthus).

De populieren planchetten zijn volgens Peter alvast een veelbelovend en duurzaam alternatief voor tropisch hardhout zoals padouk. “Nadat ze verzaagd zijn, behandelen we ze thermisch zodat de celwand van het hout ondoordringbaar wordt voor vocht. Zo vermijd je niet alleen dat de balken zwellen of krimpen, maar verminder je in grote mate het risico op houtrot. Vocht is immers een bron voor schimmels. Door die behandeling zouden we het hout kunnen gebruiken voor gevelbekleding en als volwaardig alternatief voor tropische houtsoorten”, zegt Peter.

“Het unieke element van deze samenwerking ligt er voornamelijk in dat we alles als puzzelstukjes in elkaar doen passen. Van verantwoord grondgebruik, lokale grondstof, technische innovatie, duurzaam afvalbeheer tot hernieuwbare energie. En dat binnen een economisch realistisch verhaal. Onze keten is op nog geen straal van 300 meter volledig rond”, aldus Thibaut. “Via VLAIO hebben we ingetekend om ondersteuning te krijgen voor de opstart van deze circulaire ketensamenwerking. We hopen dat ons dossier snel goedgekeurd wordt en dat de overheid dit soort initiatieven verder blijft aanmoedigen. Voor de toekomst zit er immers een gigantisch potentieel in vervat.”

Zwembad op biomassa Naast bedrijven die op hun eigen terrein gebruik kunnen maken van een biomassaketel, liggen er voor steden en gemeenten volgens het drietal enorme kansen in het

verschiet. “Zij zijn continu op zoek naar hernieuwbare energieoplossingen. Biomassa is een vorm van hernieuwbare energie die veel minder afhankelijk is van weersomstandigheden in vergelijking met zon of wind. Bovendien zitten nagenoeg alle overheden met een verouderd patrimonium aan gebouwen die hoge aanvoertemperaturen vergen voor de verwarming ervan. Het is dus een uitstekende aanvulling in de energiemix.”

“Daarnaast hebben steden en gemeenten veel braakliggend terrein dat al dan niet nog op sanering wacht. Op die manier combineer je de biologische manier van saneren met eigen teelt van duurzame en lokale biomassa. Daar zou je dan bijvoorbeeld zwembaden, sporthallen of rusthuizen mee kunnen verwarmen. Het zou hoe dan ook een duwtje geven om hun CO2-doelstellingen sneller te bereiken.”

Dat de duurzaamheid van biomassa soms nog in twijfel getrokken wordt, begrijpt Jeroen volledig. “Om duurzaam te zijn, moet je lokaal produceren en consumeren. De perceptie rond biomassa is volledig scheefgetrokken doordat er massale handel op gang komt tussen landen. Berken die verscheept worden vanuit Scandinavië om hier te versnipperen en dan terug te sturen, kan ook niet de bedoeling zijn.”

Warmtenet uitbreiden

Met de verdere opschaling van het industrieterrein Pont West in de toekomst, hoopt Thibaut dat het warmtenet zal uitbreiden. “Onze bedrijven waren onderdeel van de eerste fase. In een ideale wereld zouden de tweede en derde fase in principe niet op het gasnetwerk, maar op een hernieuwbaar warmtenet moeten aansluiten. Momenteel zitten we met vier aansluitingen op het biomassawarmtenet. Bedrijven met een grotere en groene warmtebehoefte passen hier dus volledig. Het zou fijn zijn als we op die manier in Ronse een cluster van duurzame bedrijven kunnen creëren. Op lange termijn heb je dan sowieso een streepje voor.”

Samen recyclage optimaliseren

Voortaan geen lege vrachtwagens meer dankzij Eco Buddies

Groothandel voor de b2b-markt Igepa Belux en afvalverwerkingsbedrijf Vanheede Environment Group sloegen de handen in elkaar om kunststofpanelen op een duurzame manier te recyleren. Met een efficiënt logistiek systeem proberen ze samen ook de CO2-uitstoot drastisch naar beneden te krijgen.

Igepa en Vanheede proberen met een efficiënt logistiek systeem samen de CO2-uitstoot drastisch naar beneden te krijgen.

Eco Buddies, zo heten de kartonnen palletdozen die klanten van Igepa geleverd krijgen om kunststofpanelen, die gebruikt worden voor visuele communicatie en signalisatie, te verzamelen. Bij een levering van nieuwe goederen, haalt Igepa de afvalstroom op waardoor een extra transport vermeden is. De panelen worden in grote hoeveelheden geconsolideerd in het magazijn in Aalter waarna Vanheede ze in bulk komt ophalen. “Een reverse logisticsmethode die ervoor zorgt dat kleine hoeveelheden afval toch op een duurzame manier ingezameld en verwerkt worden”, stelt Dirk Salens, ceo van Igepa.

Kracht van ecosysteem

Het partnerschap kwam volgens Dirk tot stand door een pragmatische kijk op de

zaken. “Bij duurzaamheid zijn er twee belangrijke uitgangspunten. We proberen acties op te zetten die op korte en middellange termijn impact hebben en praktisch in te vullen zijn. Het wetgevend kader rond duurzaamheid beperkt de mogelijkheden soms, maar als ondernemer moet je initiatief nemen en probleemoplossend denken. Daarnaast geloof ik ook in de kracht van ecosystemen. Je kan niet alles alleen blijven doen, dus moet je sterke partners zoeken die mee willen nadenken met jou.”

“Zo kwam het Eco Buddy-systeem ook tot stand. We beleveren dagelijks ongeveer 600 klanten doorheen België en Luxemburg met onze eigen logistiek. Zo hebben we ook grip op onze eigen processen. Maar tot voor kort reden we altijd met een volle lading en

keerden dan leeg terug. Terwijl Vanheede zonder lading naar de klant vertrekt om volgeladen terug te keren. Meestal zijn de volumes voor Vanheede te klein om op te halen. Door ze eerst bij ons te verzamelen, is het voor hen veel makkelijker om te verwerken.”

De kunststofpanelen die niet meer voor gebruik geschikt zijn, worden verwerkt in andere toepassingen. “Het polypropyleen belandt uiteindelijk in bloempotten en de pvc-overschotten worden tot granulaat vermalen en in de bouwnijverheid gebruikt. Hoe dan ook zijn goed gesorteerde afvalstromen crucialer met de dag. Klanten dragen die verantwoordelijkheid, maar met ons systeem hopen we dat ze daar nog meer bewust van worden. Er zijn ook spelregels.

Je kan niet zomaar een volle container met afval meegeven. We hebben duidelijk gedefinieerd per klant hoeveel eco buddies we afleveren. Al het transport moet bovendien ook nog eens tot in de puntjes geoptimaliseerd worden zodat onze chauffeurs geen nodeloze kilometers rijden.”

Vooralsnog geen hergebruik

Een grote uitdaging voor Dirk was om het verhaal juridisch waterdicht te maken. “De tijd waarin alles zomaar werd opgehaald, is voorbij. Bepaalde afvalstromen zijn gratis, andere zijn dan weer te betalen. Onze klanten hebben een volledige garantie dat alles op een gestructureerde manier verloopt en juridisch volgens het boekje is.”

Meer dan een half jaar geleden deed Igepa een aantal lakmoesproeven bij klanten met één afvalstroom. “Ons idee werd

heel enthousiast onthaald. Dat is ergens begrijpelijk, want je ontzorgt hen grotendeels. Voorlopig kunnen we nog niet exact de vinger leggen op hoeveel CO2 we ermee uitsparen, maar doordat het aantal transportbeurten drastisch is verlaagd, kan je wel al een inschatting maken.”

Op termijn hoopt Igepa de afvalstromen in hun eigen producten te verwerken. “Dat is momenteel niet altijd technisch haalbaar. De reststromen zijn best zo kwalitatief mogelijk en bovendien moet je kijken naar nabije leveranciers. Uiteraard proberen we onze klanten zo goed mogelijk te verwijzen naar onze ecologische alternatieven. Maar vandaag bots je

daar nog op de logische principes van financiële en technische haalbaarheid. Klanten die een meerprijs willen betalen voor groene producten zijn eerder een uitzondering, maar de evolutie is onvermijdelijk. Onbewuste bedrijven zullen op termijn financieel gestraft worden”, besluit Dirk.

Maak duurzaamheid een deel van je DNA.

Ontdek hoe Voka je hier kan bij steunen.

Maatwerkbedrijven als ruggensteun voor duurzame ambities reguliere bedrijven

Met een subsidie tot 25.000 euro moedigt Provincie Oost-Vlaanderen maatwerkbedrijven en reguliere bedrijven aan om samen aan innovatieve en duurzame ideeën te werken. “Door bruggen te bouwen tussen de 28 maatwerkbedrijven in de provincie en de reguliere bedrijven willen we aan beide kanten professionalisering en innovatie aanmoedigen”, aldus Petra Van Poucke, beleidsmedewerker economie en sociaal ondernemerschap. “De investeringen die met behulp van de subsidies gefinancierd worden, kunnen leiden tot productieprocessen waarin moeilijk werk voor de werknemers van maatwerkbedrijven vereenvoudigt of waarin ze net nieuwe handelingen aanleren.”

Een van de projecten is een samenwerking tussen CWS Workwear, een producent van werkkledij, en De Kemphaan uit Hamme. Beiden installeerden samen een productielijn waarbij werknemers van De Kemphaan gebruikte werkkledij sorteren, materialen zoals ritsen uit de kledij verwijderen, versnijden en ontrafelen, of lospluizen tot nieuwe draden. Die kan CWS Workwear op zijn beurt gebruiken om er circulaire T-shirts van te maken.

Duurzame Teambuilding in het

MSK Gent

Het Museum voor Schone Kunsten Gent (MSK) verbindt als oudste museum van België mensen met kunst én zet kunst in als hefboom om mensen met elkaar te verbinden. Hierbij wil het museum ook actief meebouwen aan een sociaal, maatschappelijk en ecologisch duurzame samenleving.

Met een collectie topkunst en een iconisch museumgebouw in het Gentse citadelpark als uitvalsbasis, biedt het MSK in samenwerking met Dokano een teambuilding rond duurzaamheid aan.

Programma

10:00–11:30 Gegidste rondleiding ‘Kan kunst het klimaat redden?’

11:45–13:45 Duurzame lunch in Brasserie Mu’bart

14:00–15:30 Keuzeactiviteit: Vuilvissen op de Leie of Yoga tussen de kunstwerken

Prijs

€ 1.230,00 (excl. btw) per groep van 15 personen (incl. tickets, begeleiding, materiaal en lunch).

Boeken

Bezoek mskgent.be/teambuilding of mail naar msk.corporate@stad.gent

Zo verbindt het MSK de kunst van vroeger met de wereld van vandaag en beleef je een unieke en duurzame ervaring met je hele team!

Digitale soevereiniteit: Blijf baas over uw data

Databeveiliging hoort een bekommernis te zijn van elke onderneming. Digitale technologie en cloudapplicaties maken ons evenwel almaar afhankelijker van Big Techbedrijven uit niet-Europese landen. Die spelers zijn onderworpen aan regelgeving die niet noodzakelijk strookt met de dataprivacy en compliance die in de EU van toepassing zijn. De sovereign cloud zorgt ervoor dat u de controle weer zelf in handen neemt en uw afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers beperkt. Gwénaëlle Hervé, Public & Sovereign Cloud Lead bij Proximus NXT, legt ons uit hoe het werkt.

De opmars van de cloud biedt tal van voordelen, maar brengt ook enkele bekommernissen met zich mee. U vertrouwt immers op anderen om een deel van uw ICT-infrastructuur te beheren. Dat betekent dat u de controle over uw data enigszins uit handen geeft. Bovendien bevindt het merendeel van de clouddata van onze bedrijven zich bij zogenaamde hyperscalers: grote spelers die doorgaans niet onder Europese jurisdictie vallen. Daarom groeit synchroon met het toenemend cloudgebruik ook het belang van digitale soevereiniteit.

Net zoals een soevereine staat op zelfbeschikking steunt, verwerft u met digitale soevereiniteit opnieuw digitale onafhankelijkheid en controle over uw data en operaties. Algemeen gesproken, kan digitale sovereiniteit opgedeeld worden in drie belangrijke pijlers:

1. Datasoevereiniteit houdt in dat bedrijven zelf beslissen wie toegang heeft tot hun data en

wie de encryptiesleutels beheert. De data vallen onder de jurisdictie van het land van oorsprong, terwijl encryptie voorkomt dat de cloudaanbieder toegang krijgt tot de data.

2. Operationele soevereiniteit betekent dat bedrijven transparantie en controle hebben over de activiteiten van de cloudprovider.

3. Technologische soevereiniteit zorgt ervoor dat u over uw cloudoplossing kan beschikken zonder gebonden te zijn aan de cloudprovider en het internetnetwerk.

De sovereign cloud vormt een belangrijk onderdeel van digitale soevereiniteit.

“Proximus NXT is meer dan ooit pionier in de sovereign cloud. Dankzij samenwerkingen met Microsoft en Google beschermen we uw data maximaal, met behulp van sterke encryptie in alle fasen van het datagebruik.”

Gwénaëlle Hervé, Public & Sovereign Cloud Lead Proximus NXT

Ze zorgt ervoor dat Europese entiteiten uw data beheren en beveiligen. Uw data blijven bijgevolg bewaard binnen de Europese Unie. Daarnaast is de sovereign cloud ontworpen om te voldoen aan Europese richtlijnen, waardoor data governance gegarandeerd is. Ten slotte biedt de sovereign cloud een strategisch concurrentievoordeel, aangezien het u toelaat om te profiteren van de innovatieve voordelen van de publieke cloud, zelfs voor gevoelige data.

Proximus NXT is meer dan ooit pionier in de sovereign cloud. Dankzij complementaire samenwerkingen met Microsoft en Google beschermen we uw data maximaal, met behulp van sterke encryptie in alle fasen van het datagebruik. Zoals bij AGORIA, de federatie van technologiebedrijven in België die momenteel onze nieuwe soevereine cloudaanbod test, als onderdeel van een “Proof of Concept” (POC). Onze experts begeleiden u bij de doorlichting van uw behoeften, de migratie naar de passende sovereign cloud en alle bijhorende dienstverlening.

Meer weten over de sovereign cloud? Scan de QR-code.

Meegedeeld

Siesegem Health & Care Valley: een toekomstgerichte hub voor innovatie

Voor de stad Aalst is zorg en zorgeconomie een centrale pijler in het stedelijk beleid. Dit wordt benadrukt met de ontwikkeling van het bedrijvenpark Siesegem Health & Care Valley. Zoals de naam al doet vermoeden, zullen hier uitsluitend bedrijven gevestigd worden die actief zijn in de productie, logistiek, of onderzoek en ontwikkeling binnen de zorg- en gezondheidssector.

Met de aanstaande fusie van twee ziekenhuizen, de aanwezigheid van een zorglab en een health hub, kwalitatieve zorgopleidingen en talrijke zorgorganisaties, profileert Aalst zich als de zorgstad van Vlaanderen. “We schatten dat het bedrijventerrein, eenmaal volledig operationeel, 1.500 nieuwe arbeidsplaatsen zal opleveren,” zegt zorgeconoom Alexander Piette. “De bedrijven moeten wel een bepaalde schaal hebben, want de minimale grootte van een kavel is een halve hectare. Mogelijke activiteiten zijn onder andere de ontwikkeling en productie van medische apparatuur, logistiek beheer van farmaceutische producten, en sterilisatie van medische hulpmiddelen. Ook nanotechnologie en robotica behoren tot de opties.”

SELECTIECOMMISSIE

Gezien dit een van de laatste greenfields in Vlaanderen is, zal er wellicht veel vraag zijn naar de kavels. “Een selectiecommissie zal de kavels toewijzen aan kwalitatieve bedrijven met een sterke focus op health & care. De stad zal het bedrijvenpark samen met een private partner ontwikkelen, zodat ze zelf de regie in handen houdt. Van zodra de vergunningsaanvraag voor de wegeniswerken is goedgekeurd, kan begonnen worden met de vermarkting.”

BEDRIJVENPARK 2.0

“Het wordt een state-of-the-art bedrijventerrein met een sterke focus op duurzaamheid,” vult Pieter De Witte, directeur van AG Stadsontwikkeling Aalst aan. “Elke regendruppel zal worden opgevangen en het park zal, dankzij de vele bomen, een aangename plek zijn om te wandelen. Veilige fietspaden en -verbindingen stimuleren groene mobiliteit. Siesegem Health & Care Valley wordt op alle fronten een referentie: een bedrijvenpark 2.0 dat volledig klaar is voor de ecologische uitdagingen van vandaag en de toekomst. Met een innovatieve mix van bedrijfsinfrastructuur en kwalitatieve groeninrichting zal de site een belangrijke economische impuls geven. We richten ons op een niche met veel potentieel.”

Directeur van AG Stadsontwikkeling Aalst Pieter De Witte en zorgeconoom bij Stad Aalst Alexander Piette

INNOVATIECAMPUS EN INCUBATOR

Om uitwisseling en samenwerking te bevorderen, komt er centraal op het terrein een campus. “Die zal het kloppende hart worden van het bedrijventerrein. Er zal ook plaats zijn voor start-ups en scale-ups, die gebruik kunnen maken van de campusfaciliteiten. Ook de health hub zal er als ontmoetingsplaats en broedplaats voor innovatieve ideeën een plaats krijgen. De campus wordt een echte incubator binnen een totaalproject, waarin kennisdeling centraal staat. Dit wordt een plek waar bedrijven elkaar helpen om te groeien en waar ruimte is voor netwerkevents en opleidingen. De partners in dit campus project zijn onder andere POM, PMV, UGent, VUB, Stad Aalst, Innovatiehub Aalst, AZORG, NV Siesegem Noord en Cordeel”, aldus nog Alexander Piette.

In het bedrijvenpark Siesegem Health & Care Valley zullen uitsluitend bedrijven gevestigd worden die actief zijn in de productie, logistiek, of onderzoek en ontwikkeling binnen de zorg- en gezondheidssector.

Siesegem Health & Care Valley in cijfers

1.500 lokale jobs

2.830 m fietspaden

500 nieuwe bomen

52 ha oppervlakte voor bedrijven

36 ha groen en waterbuffers

Het bedrijventerrein, eenmaal volledig operationeel, zal wellicht 1.500 nieuwe arbeidsplaatsen opleveren.

Neem ook een kijkje op de website:

Op het terrein is ruimte voor 52 ha voor bedrijven.

BOUWONDERNEMING

Bouwen zonder zorgen, vandaag én morgen

Om de bouwwereld te verduurzamen is het niet genoeg om aandacht te hebben voor bouwmaterialen en energiezuinigheid. Bij élke beslissing die wordt gemaakt, moet de vraag worden gesteld welke impact die zal hebben op de toekomst. Bij de Gentse bouwonderneming Wyckaert is dat intussen een automatisme. “Van ons personeelsbeleid tot de keuze van onze partners: alles gebeurt met focus op duurzaamheid.”

Battery packs op werven in plaats van luide en vervuilende stroomgeneratoren; een state-of-the-art hoofdkantoor dat duurzaamheid belichaamt qua energie- en materiaalgebruik, maar ook ergonomie, comfort en personeelsvoorzieningen; een handig systeem waarbij big bags worden hergebruikt om afval beter en gemakkelijker te sorteren bij bouwprojecten … De lijst met duurzaamheidsinitiatieven waar Wyckaert de voorbije jaren werk van heeft gemaakt, is lang. “Wij vinden het als bouwonderneming dan ook belangrijk om de nodige inspanningen te leveren met het oog op de Europese Green Deal en goed ondernemerschap in het algemeen”, zegt SHEQ-manager Kurt Van Moorhem, verantwoordelijk voor Safety, Health, Environment en Quality. Hij is een van de voortrekkers in het bedrijf die ervoor hebben gezorgd dat Wyckaert al voor de achtste keer het VOKA Charter Duurzaam Ondernemen in ontvangst mocht nemen.

“Een van onze grote troeven is dat duurzaamheid in alle lagen van het bedrijf leeft”, aldus Van Moorhem. “Het is niet gewoon het management dat richtlijnen oplegt. Al het personeel wordt meegenomen in het duurzaamheidsverhaal en krijgt de kans om ideeën te lanceren en te realiseren. Zo hebben we bijvoorbeeld een monitoringsysteem opgezet om de werklast in kaart te brengen en te vertalen naar een betere work-lifebalans. Ook zijn we het idee om een talentenacademie op te richten aan het uitwerken, om onze eigen mensen op te leiden, maar ook om samen met verschillende partners opleidingen aan te bieden aan technische scholen en werkzoekenden.”

INNOVEREN VOOR MORGEN

Als referentiekader voor de duurzaamheidsinspanningen gebruikt bouwonderneming Wyckaert de 5P’s: peace, people, prosperity, planet en partnerships. “Om op die vlakken een blijvend verschil te maken, is ook vernieuwing een must. We zijn dus sterk bezig met innovatie”, zegt Directeur Studiedienst Bart Calie. “Zo hebben we de laatste jaren gigantische stappen gezet in de ontwikkeling van BIM-modellen. Dat staat voor Building Information Modelling en kan je omschrijven als een vorm van virtueel bouwen. BIM laat ons toe om een volledig project op voorhand op digitale wijze te visualiseren. Zo kan je een werf extra goed voorbereiden. Dat is naar duurzaamheid toe een grote

Directeur Studiedienst Bart Calie en SHEQ-manager Kurt Van Moorhem

Een aantal projecten van Bouwonderneming Wyckaert: Winkel Schleiper - Anderlecht, Heerweg Zuid - Zwijnaarde, Appartementen Zuidkaai - Aalst, Appartementen Parkhoeve - Zwijnaarde

troef. Omdat je de werf al op voorhand ziet, weet je meteen waar de clashes zouden zitten. Je haalt de risico’s en uitdagingen die je anders en cours de route zou tegenkomen er dus op voorhand uit. Dankzij die voorbereiding kan je het van de eerste keer goed doen.”

Een ander voordeel van Building Information Modelling is dat het toelaat om de CO2-voetafdruk binnen het bouwproces te verminderen. “Het is mogelijk om aan elke keuze die een klant of partner moet maken de CO2-impact te koppelen. Op die manier krijgt die simulaties van verschillende designopties naast elkaar te zien, wat helpt om de beste beslissingen te nemen.”

VOLLEDIG ONTZORGEN

Dankzij zijn bouwexpertise waar Wyckaert al 130 jaar aan bouwt, gekoppeld aan de aandacht voor innovatie en voor de toekomst,

kan de onderneming klanten volledig ontzorgen. “Dat is onze sterkte. Wij nemen bij elk project het heft in handen, ook naar planning toe. Zo kan de klant telkens tijdig in zijn nieuw én duurzaam gebouw trekken”, besluit Kurt Van Moorhem.

Wyckaert

Ottergemsesteenweg 415 – 9000 Gent 09 222 60 24 info@wyckaert.eu wyckaert.eu

Meegedeeld

BERKEIN ARCHITECTS: MÉÉR DAN EEN ARCHITECTENBUREAU

Jouw partner in bouw, BIM en visuals

Duurzaam bouwen is anno 2024 eigenlijk een evidentie. Normen rond energie, ruimtegebruik en materiaalkeuze zijn in wetgeving gegoten en maken dat de impact van elk bouwproject binnen de perken blijft. Maar het kan altijd nòg beter. Met de ontwikkeling van geavanceerde BIM-software neemt Berkein Architects een voortrekkersrol op wat duurzaamheid, efficiëntie én kostenbesparing in de bouw betreft.

Berkein Architects is een doorgewinterd Aalters architectenbureau, gespecialiseerd in residentiële woningen, urban planning, kantoorgebouwen, commercieel vastgoed en industriebouw. “Om onze klanten optimaal te bedienen, werken we al onze ontwerpen al geruime tijd uit in 3D”, zegt oprichter en ceo architect Geert Berkein. “Het was dan ook logisch om de technologische evoluties te volgen en vooraan op de BIM-trein te stappen.”

“BIM staat voor Business Information Modelling”, legt managing partner Kristof Van Parys uit. “Concreet hebben wij onze eigen BIMsoftware ontwikkeld, waarmee we extra informatielagen toevoegen aan onze architecturale 3D-modellen. Dat laat toe om ieder project tot in de kleinste details voor te bereiden. Hoe beter je voorbereiding, hoe beter doordachte keuzes je kan maken - bijvoorbeeld rond energieefficiëntie en materiaalgebruik - en hoe sneller en efficiënter je bovendien kan bouwen. Dat is minder belastend voor de portemonnee en voor het milieu, te meer omdat verspilling wordt voorkomen.”

“Hoe beter je voorbereiding, hoe beter doordachte keuzes je kan makenbijvoorbeeld rond energie-efficiëntie en materiaalgebruik - en hoe sneller en efficiënter je bovendien kan bouwen”

OPRICHTER EN CEO ARCHITECT GEERT BERKEIN

ALLE INFORMATIE IN ENKELE CLICKS

In de BIM-software van Berkein Architects wordt elk 3D-model gekoppeld aan de factor tijd, wat het tot een 4D-model maakt. “Op die manier optimaliseren we de planning van het bouwproject en maken we een perfecte opvolging mogelijk”, verklaren de ondernemers.

“5D staat voor het financiële luik met gedetailleerde kostprijscalculatie. 6D voor het ‘ecological footprint’-aspect. Dat zijn we nu volop aan het ontwikkelen. Daar bestaat nog geen wetgeving over, maar in de toekomst zal hier veel aandacht naar gaan. Door nu al informatie over ieder gebruikt stuk toe te voegen in het BIM-model, maken we het alvast mogelijk om straks onder meer de CO2-voetafdruk van het gebouw te berekenen in enkele clicks. 7D gaat dan weer over onderhoud: in dit domein zullen we kunnen aangeven om de hoeveel tijd pakweg een bepaalde filter vervangen dient te worden. Zo krijgt de klant een meer dan uitgekiend ‘postinterventiedossier’ dat de levensduur van zijn gebouw verlengt.”

Meegedeeld

VOOR AANNEMERS, VERKOPERS EN MARKETEERS

De core business van Berkein Architects blijft architectuur. Maar doordat het bureau ieder verwant aspect met zoveel zorg mee opneemt, biedt het in feite oplossingen voor alle partijen die bij een bouwproject zijn betrokken. “Omdat we bijvoorbeeld ook de technieken uittekenen en analyseren, rekenen we ook veel aannemers tot onze klanten. Net als verkopers en marketeers: onze 3D-visuals zijn tenslotte ideaal ter ondersteuning van verkoop en marketing, net als videobeelden, AR en VR, waar we ons eveneens op toeleggen.”

Het is in zo’n holistische benadering dat de toekomst van duurzaam bouwen schuilt, volgens Berkein Architects. “Technologie, regelgeving en ontwerpprincipes zullen naadloos moeten samengaan om milieuvriendelijke, energie-efficiënte en mensgerichte gebouwen te creëren. Architecten zullen hierbij een cruciale rol spelen als integrators van deze verschillende elementen, terwijl ze tegelijkertijd creativiteit en innovatie in hun ontwerpen blijven toepassen.” En dat is exact waarmee het bureau zich nu al onderscheidt.

Berkein Architects Bellemstraat 50 – Aalter 09 227 88 27 info@berkein.com

MESSIAEN VULT DE INFRASTRUCTUURBEHOEFTEN VAN ANDY DECUYPERES FARMACEUTISCHE

BEDRIJVEN IN

“We delen de oplossingsgerichte no-nonsense-aanpak”

Elke zakelijke uitdaging brengt interessante opportuniteiten met zich mee: daarvan zijn Andy Decuypere en Messiaen rotsvast overtuigd. Beide partijen vonden elkaar dan ook in een krachtige samenwerking, die ook toekomstgericht veel perspectief biedt. “Dankzij Messiaen hoef ik me nooit nog zorgen te maken over kwalitatieve infrastructuur. Dat geruststellend gevoel maakt het mogelijk om voortdurend naar nieuwe groeimogelijkheden voor mijn ondernemingen te zoeken”, vertelt Andy Decuypere.

Andy Decuypere focust zich als ondernemer op de farmaceutische sector. “Ik heb een aantal eigen apotheken in Ertvelde, Zelzate en Oostende”, legt hij uit. “Daarnaast richtte ik diverse bedrijven op, die zich elk op een bepaalde niche binnen deze industrie oriënteren. Met Medisale bieden we professionele ‘healthcare’-oplossingen voor patiënten, verpleegkundigen, zorgorganisaties, woonzorgcentra en de industrie. Groothandel Fidelmed is een vertrouwde partner voor apotheken en vormt het ‘moederbedrijf’ van Polly, een dienst die medicatie voor chronische aandoeningen verpakt in handige

Gedelegeerd bestuurder Messiaen Christophe Maes en ceo en oprichter Fidelmed Andy Decuypere. Andy huurt ondertussen drie kmo-units in de twee bedrijfsgebouwen die Messiaen vlakbij hun eigen hoofdkwartier bouwde.

afscheurbare zakjes, voor elk innamemoment van de patiënt. Vanaf vier verschillende medicijnen per dag, verzorgen we die dienst gratis, met leveringen aan de huisapotheek van de patiënt.”

KMO-UNITS WAALKENS

Tot 2017 was Medisale gehuisvest in een relatief kleine loods in Evergem. “Toen ik wegens de groei op zoek moest naar een grotere site, bracht een makelaarskantoor me op het spoor van de twee bedrijfsgebouwen met telkens vier kmo-units die Messiaen vlakbij hun

Voor Andy Decuypere springt Messiaen er echt wel bovenuit, zowel inzake communicatie als gebouwkwaliteit.

eigen hoofdkwartier bouwde. Toen ik dat project het eerst zag, was ik meteen overtuigd van de kwaliteit. Het gaat om perfect geïsoleerde en mooi afgewerkte gebouwen.”

De eerste contacten met Messiaen leidden al snel tot een mooie samenwerking. “De communicatie van Messiaen beviel me meteen: zij zijn recht voor de raap en heel duidelijk. Die transparante aanpak hanteer ik zelf ook en kan ik enorm waarderen. Intussen huurt Medisale al gedurende vier jaar twee van de kmo-units. Een tijdje geleden kwam daar voor Polly nog een derde bij. Ik apprecieer Messiaens manier van zakendoen nog meer door mijn ervaringen met andere binnen- en buitenlandse vastgoedspecialisten. Geloof me: zowel inzake communicatie als gebouwkwaliteit, springt Messiaen er echt wel bovenuit. Als we eens een bepaalde infrastructurele aanpassing vragen, gebeurt die bovendien snel, accuraat en proper.”

Ook de komende jaren wil Andy graag verder werken met Messiaen. “Polly groeit als kool en zal binnenkort sowieso een grotere accommodatie vereisen. Het fijne aan Christophe Maes is dat hij bij dergelijke uitdagingen proactief meedenkt en oplossingen zoekt die voor beide partijen commercieel interessant zijn. Ik heb er alle vertrouwen in dat hij voor de uitbreiding van Polly met een voorstel zal komen waarin ik me zeker zal kunnen vinden.”

ENERGETISCHE PERFORMANTIE

“Toen Andy Decuypere ons benaderde, konden we hem vrij snel overtuigen van de meerwaarde die onze gebouwen op diverse vlakken bieden”, aldus Christophe Maes. “Zo is de gebouwschil dermate goed geïsoleerd, dat de energetische performantie heel hoog is. Ook de

combinatie van de betonnen structuur met duurzame materialen zorgt ervoor dat deze kmo-units er kwalitatief bovenuit springen. Het doet oprecht plezier dat die kwaliteit optimaal tot uiting komt door de erg veeleisende logistieke bedrijfsprocessen die kenmerkend zijn voor de activiteiten van Medisale, Fidelmed en Polly.”

De professionele en intussen ook amicale relatie tussen beide heren uit zich intussen in een ander engagement. “Toen Andy een kapitaalronde organiseerde om het groeipotentieel van Polly aan te boren, zijn we daar met het investeringsvehikel van de familiale tak Christophe Maes enthousiast mee op de kar gesprongen. We zijn volop overtuigd van de expansiemogelijkheden die Polly heeft en hebben met Messiaen de mogelijkheden om daar in de toekomst eventueel huisvesting op maat voor te voorzien.”

MESSIAEN

Industrieweg 160 9030 Gent (Mariakerke) www.messiaen.pro info@messiaen.pro

SOLVA helpt ondernemers de perfecte ruimte te vinden om hun bedrijf te laten groeien. Bezoek onze website om het aanbod op onze bedrijventerreinen te bekijken. Is je onderneming niet geschikt voor een bedrijventerrein? Maak dan gebruik van onze gratis locatiebegeleiding.

Ontdek op onze website:

ruim aanbod duurzame bedrijventerreinen percelen van 0.5a tot 4ha gratis locatiebegeleiding

www.so-lva.be/bedrijventerrein

OPEN RUIMTE ONTWIKKELEN

IS EEN EINDIG VERHAAL

SOLVA helpt bedrijven ook aan panden buiten economische zones

Al decennialang is SOLVA een betrouwbare en solide partner voor ondernemers bij hun bouwprojecten. SOLVA creëert letterlijk ruimte om te ondernemen en ontzorgt zijn klanten. Omdat open ruimte steeds schaarser wordt, richt SOLVA zijn pijlen steeds meer naar nevenlocaties in niet-economische zones.

De streekintercommunale SOLVA, opgericht in 1962, heeft als maatschappelijk doel de ontwikkeling van bedrijventerreinen. “Dat doen we vandaag nog steeds, maar we zijn ondertussen aangekomen bij de laatste generatie greenfields, open ruimtes die ontwikkeld kunnen worden. De spanning op het aanbod wordt steeds groter. Hoe we bedrijven nog aan een plek kunnen helpen, wordt de grote uitdaging voor de toekomst. We zijn verplicht onze werking deels te heroriënteren naar het herontwikkelen van bestaande gebouwen, zowel in bedrijventerreinen als in woongebieden,” zegt directeur Bart Wallays.

STREVEN NAAR EEN BEDRIJVIGE KERN

“De vraag is groter dan het aanbod”, vult Marie-Julie Loy, deskundige economie verder aan. “Konden we vijf jaar geleden percelen onmiddellijk toewijzen, gebeurt dat vandaag na een beoordeling van de ingediende dossiers door een selectiecommissie. Belangrijke parameters zijn hoe bedrijven efficiënt willen omgaan met de beschikbare ruimte, hoe duurzaam dit gebeurt en of de activiteit wel geschikt is voor het bedrijventerrein.”

“De bedrijven die het niet gehaald hebben, helpen we ook verder. Dat hoort bij onze dienstverlening. We kijken dan naar alternatieve locaties buiten de traditionele economische zones. We vragen ook aan steden en gemeenten om ons op de hoogte te brengen van leegstaande gebouwen op hun grondgebied. Door de ruimtevragen te koppelen aan leegstaande panden trachten we ook een antwoord te bieden op de leegstandsproblematiek in de steden en gemeenten. Het moeten immers niet enkel handelsactiviteiten zijn die een plaats krijgen in een woonweefsel. Wij streven letterlijk en figuurlijk naar een bedrijvige kern, waar naast winkels en horeca ook plaats is voor economische activiteiten in gebieden waar wonen en werken samenkomen. Dit komt de mobiliteit en levendigheid ten goede. We moeten afstappen van het idee dat wonen en werken gescheiden moeten zijn.”

BEDRIJFSVERZAMELGEBOUW “Om zo efficiënt mogelijk om te gaan met de beschikbare ruimte en ook kleinere bedrijven die een beperkte ruimte zoeken en die we niet in een kern kunnen vestigen, omdat ze bijvoorbeeld lawaai-of geurhinder veroorzaken, een plek te kunnen geven, starten we vanaf 2026 met bedrijfsverzamelgebouwen”, vervolgt Bart. “Die bestaan uit modulaire units die we verhuren. Verder willen we onze aandacht sterker richten op bestaande bedrijventerreinen, met de bedoeling leegstaande bedrijfsgebouwen terug te kopen en te herontwikkelen. Een noodzaak, want open ruimte is een eindig verhaal.”

NOG PERCELEN BESCHIKBAAR IN RONSE, NINOVE EN BRAKEL

Vandaag heeft SOLVA nog drie bedrijventerreinen met open ruimte. In Ninove Doorn Noord is er nog 5 hectare aan bedrijfspercelen beschikbaar, In Ronse Pont West is dat 12 hectare. Voor zowel Doorn Noord als Ronse Pont West geldt dat de minimum oppervlakte per perceel 5.000 m² bedraagt. Daarnaast zijn er op het lokaal bedrijventerrein in Brakel nog 2 bedrijfspercelen vrij, elk met een oppervlakte kleiner dan 5 000m².

Geïnteresseerde bedrijven kunnen best voor eind oktober hun aanvraagdossier indienen.

Meer info over de nog beschikbare percelen op de bedrijventerreinen vind je op

www.so-lva.be/bedrijventerrein of via de QR-code

Deskundige economie

Marie-Julie Loy en directeur

Bart Wallays van SOLVA

CURSISTEN ZIJN AMBASSADEURS

VDAB neemt voortrekkersrol op in duurzaamheid

Wereldwijd behoort VDAB tot dat klein kransje overheidsbedrijven dat zowel ISO 14001 als ISO 50001 achter zijn naam heeft staan. Duurzaamheid zit dan ook geïntegreerd verankerd in elke vezel van de organisatie, zowel intern als in hun dienstverlening. SDG-connectoren in elke afdeling waarborgen een duurzame kruisbestuiving.

“Met onze corebusiness, mensen aan werk helpen en zo uit de armoede halen, draagt VDAB al sterk bij aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Deze SDG’s vormen het fundament van het duurzaamheidsbeleid. Alle maatregelen die we invoeren worden 1-op-1 aan de duurzame ontwikkelingsdoelen gekoppeld. Als Vlaams agentschap willen wij een voorbeeldrol opnemen. Geen window dressing maar heel concrete actieplannen, zowel in onze kantoren als in onze opleidingscentra”, zegt provinciaal directeur Freddy Van Malderen. “Zo werken we in onze transportopleidingen met simulatoren voor graafmachines, bussen en vrachtwagens. Dit reduceert het aantal gereden kilometers op de baan, en dus het verbruik van fossiele brandstoffen, aanzienlijk. Op onze site in Wondelgem staat een van de eerste onshore windturbines in Vlaanderen, sinds vorig jaar in een gerepowerde versie. Ook een primeur. We trachten dergelijke realisaties ook altijd te koppelen aan onze opleidingen. Verder integreren we ecologische competenties in onze opleidingen, waardoor onze cursisten als duurzaamheidsambassadeurs functioneren in de bedrijven waar ze aan de slag gaan. Onze werkzones en ateliers worden flexibel aangepast aan circulaire principes, en we introduceren nieuwe opleidingen waar nodig.”

VIRTUELE AI-MANAGER

“VDAB heeft een uitgebreid energie- en watermonitoringsysteem voor zijn 140 gebouwen, samen goed voor bijna een half miljoen vierkante meter aan kantoren en opleidingscentra”, neemt diensthoofd Milieu & Energie Alexander Daenen over. “Dat systeem is gekoppeld aan een virtuele AI-manager die onze duizenden meetpunten efficiënt kan beheren, actief analyses kan doen en anomalieën detecteren. Volgens onze ISO- auditoren zetten we hier een referentiestandaard waaraan heel wat bedrijven zich mogen spiegelen. We werken ook steeds meer samen met partnerbedrijven om onze kernopdracht te vervullen, en in onze samenwerkingsovereenkomsten nemen we eveneens duidelijke duurzaamheidsclausules op.”

MAATSCHAPPELIJKE IMPACT

De update 2024 van de Milieu- en Energiebeleidsverklaring is zeer ambitieus: tegen 2040 willen we ons gebouwenpatrimonium en gerelateerde installaties CO2-vrij maken, en zo evolueren naar een volledig klimaatneutrale maatschappij in Vlaanderen tegen 2050. Als tussenstap streven we naar een effectieve CO2-reductie van 84% tegen 2030. “Door innovatie en duurzaamheid te integreren in alle aspecten van onze werking, positioneert VDAB zich als een toonaangevende speler op het gebied van milieuverantwoordelijkheid, duurzaamheid en maatschappelijke impact”, besluit Freddy Van Malderen.

Enkele mijlpalen in het duurzaamheidsstreven van VDAB

2006: VDAB behaalt het ISO 14001Milieuzorg certificaat.

2011: VDAB wint de Gouden Baksteen award voor zijn Taskforce Duurzaam bouwen.

2011: VDAB plaatst meer dan 13.000 zonnepanelen op zijn daken.

2015: VDAB wint de award voor meest duurzame Vlaamse overheidsorganisatie.

2018: VDAB wint de Lean and Green Star-award en behaalt -28,5% CO2-uitstoot op zijn mobiliteitsactiviteiten.

2020: VDAB behaalt het ISO 50001 Energiemanagement certificaat.

2023: VDAB behaalt -75% effectieve CO2-uitstoot en -50% primair energieverbruik ten opzichte van 2005.

Diensthoofd Milieu & Energie Alexander Daenen en provinciaal directeur Freddy Van Malderen van VDAB. VDAB draagt met zijn corebusiness, mensen aan werk helpen en zo uit de armoede halen, al sterk bij aan de SDG’s van de Verenigde Naties

Duurzaam samenwerken met derden

In een krappe arbeidsmarkt doen ondernemingen in de uitvoering van hun dagdagelijkse business vaak beroep op derde partijen, die op hun beurt zelf (buitenlandse) werknemers en/ of onderaannemers inschakelen. Wanneer blijkt dat deze derden zich niet houden aan de geldende regels, stelt u zich bloot aan verschillende risico’s, waaronder reputatieschade, financiële aansprakelijkheid en operationele problemen. Een goed zicht op de werking van uw contractpartij en een adequate opvolging zijn dan ook van essentieel belang voor een duurzame samenwerking.

TEWERKSTELLING BUITENLANDSE MEDEWERKERS

Internationale tewerkstelling is bijzonder complex en moet vanuit verschillende invalshoeken bekeken worden:

• Welk sociale zekerheidsstelsel is van toepassing?

• Waar dienen belastingen betaald te worden? Is er al dan niet sprake van een vaste inrichting?

• Is een bijzondere vergunning nodig om in België te werken en/of te verblijven?

• Met welke arbeidsvoorwaarden dient rekening gehouden te worden?

Het opzetten van een internationale tewerkstelling vergt een voorafgaandelijke grondige analyse.

AANSPRAKELIJKHEID

Afhankelijk van de sector waarin uw onderneming actief is, bent u gehouden om bepaalde verplichtingen na te leven wanneer uw onderneming beroep doet op onderaannemers wilt u aansprakelijkheid vermijden. Denk hierbij aan de controleplicht voor fiscale en sociale schulden, controle op de correcte betaling van de lonen, controle van de A1-formulieren en Limosa-melding, werfmelding en elektronische aanwezigheidsregistratie.

Een Vlaams decreet voorziet nu een verstrengde ‘zorgvuldigheidsplicht’ en verplicht de opdrachtgever om zelf na te gaan of zijn onderaannemer in regel is met de fiscale en sociale regels, door de opdrachtgever te verplichten specifieke informatie op te vragen, deze na te kijken en bij te houden. Voor de inwerkingtreding

is het nog wachten op een beslissing van de Vlaamse regering, maar bij voorkeur integreert u deze werkwijze al in uw dagdagelijkse praktijk.

Zet een sterke governance structuur op met goede opvolgingssystemen, zodat de nodige informatie ten allen tijde verzameld en correct gerapporteerd wordt.

DUURZAAM ONDERNEMEN

Ongeacht de grootte van uw onderneming en sector waarin uw onderneming actief is, vereist duurzaam en sociaal-ethisch ondernemen dat elke partij waarmee u samenwerkt kritisch wordt geselecteerd. De inspanningen die uw onderneming levert in het kader van duurzaamheid stoppen immers niet bij de eigen bedrijfsvoering, ook de inspanningen van uw onderaannemers bepalen uw ESG-beleid.

Naast het toezien op het naleven van wettelijke verplichtingen, is het cruciaal om in kaart te brengen in welke mate een contractpartij respect en aandacht heeft voor goede arbeidsomstandigheden en correcte arbeidsvoorwaarden, diversiteit en inclusie, mensenrechten, gezondheid en veiligheid op de werkplek, privacy, en betrokkenheid bij de gemeenschap. Hierover waken is niet enkel van belang voor het realiseren van uw eigen duurzaamheidstrategie, maar ook klanten kunnen vragen hebben omtrent het duurzaam handelen van uw onderaannemer.

Creëer zowel intern, als bij uw contractpartij bewustzijn rond het belang van duurzaam ondernemen en de risico’s van niet-conform handelen.

CONTRACTUELE AFSPRAKEN

Bij het aangaan van een nieuwe samenwerking is het belangrijk om vooraf in gesprek te gaan met de kandidaat onderaannemer over zijn rechten en plichten, de procedures die nageleefd dienen te worden en de bewijsstukken die voorgelegd moeten worden. Besteed ook de nodige aandacht aan de opmaak van een goede, evenwichtige samenwerkingsovereenkomst die dit alles juridisch correct vertaalt en afdwingbaar maakt. Welke gevolgen wenst u bijvoorbeeld te koppelen aan het niet-conform handelen van uw onderaannemer?

Zorg voor een goed contractueel framework waarin de naleving van wettelijke verplichtingen en de vereiste van duurzaam handelen juridisch gewaarborgd zijn.

CONCLUSIE

We kunnen dus concluderen dat duurzaam samenwerken met derden een grondige aanpak vereist om risico’s en operationele problemen te vermijden. Een sterke governance structuur, bewustwording rond duurzaamheid en duidelijke contractuele afspraken zijn essentieel om een duurzame samenwerking te waarborgen en tegemoet te komen aan de verwachtingen van klanten.

Vragen? Neem contact op met de expert Valerie Devos Director, Deloitte Accountancy + 32 498 69 41 99 vdevos@deloitte.com

Telex

Gentse scale-up Azumuta breidt uit naar de Verenigde Staten

Het snelgroeiende bedrijf werd in 2016 opgericht door Batist Leman. Via hun software digitaliseren ze werkinstructies van maakbedrijven. Hun all-in-one-oplossing biedt een brede waaier aan mogelijkheden die productiebedrijven helpen hun prestaties te verbeteren, talent optimaal te benutten en kennis digitaal beschikbaar te maken en over te dragen. Hun ambitie is duidelijk: de leidende speler worden, wereldwijd.

Brecht Plasschaert (CRO), Rob Markevics (GM & VP of Business DevelopmentAmericas), Batist Leman (oprichter en ceo) van Azumuta

Scale-up Bizzy opent nieuw kantoor in Amsterdam

Ze nemen hun intrek in Detroit, de stad die ooit het centrum was van de auto-industrie en nu herboren is als technologiehub. “Detroit is niet enkel een voorbeeld van economische herontwikkeling, de stad trekt ook veel investeringskapitaal aan, waardoor ze in 2022 zelfs de titel van meest waardevolle start-up-ecosysteem ter wereld kreeg”, vertelt Batist Leman, ceo van Azumuta. “Na jaren van ontwikkeling hebben we met Azumuta een sterke product-market fit bereikt, waarvoor de markt en concurrentie duidelijk internationaal liggen. Dit is dus een logische volgende stap.” Naast de opening van het nieuwe kantoor is Azumuta ook geselecteerd voor i4.0, het belangrijkste industry 4.0-acceleratorprogramma in Noord-Amerika, en heeft het een plekje verworven bij de prestigieuze innovatiehub Newlab. azumuta.com

Bizzy, een platform voor leadgeneratie via slimme bedrijfsinformatie, blijft sterk groeien en heeft naast Gent een nieuw kantoor geopend in Amsterdam. “Vanuit hier willen we de Nederlandse en Franse markt gaan bedienen”, vertelt Hendrik Keeris, ceo van Bizzy. In drie jaar tijd is het bedrijf gegroeid tot meer dan 30 medewerkers, waarvan 8 in Nederland. Het platform combineert officiële en dynamische data om unieke bedrijfsprofielen te creëren, wat professionals helpt bij het vinden van de juiste leads. Bizzy heeft gegevens van meer dan 21 miljoen bedrijven en 30 miljoen contacten in België, Nederland en Frankrijk. Met 10.000 maandelijkse gebruikers streeft Bizzy naar marktleiderschap in Europa en werkt het aan nieuwe AI-functionaliteiten en een kapitaalronde om verdere groei te ondersteunen.

bizzy.org

Ontvang tot 12.000 euro steun voor jouw sociaal initiatief

Wil jij, een collega of medewerker in je bedrijf in OostVlaanderen op een duurzame manier een maatschappelijke nood aanpakken in jouw buurt, stad of gemeente zoals een groene ontmoetingsplek creëren of een avontuurlijke speelplek voor de kinderen in de buurt uitwerken, … ?

In Gent is er een specifieke projectoproep gericht op het verhogen van de weerbaarheid van jongeren. Enkele voorbeelden: sport als middel om kinderen en jongeren sterker te maken, versterken van digitale vaardigheden bij jongeren die hier op een andere manier moeilijk toegang toe hebben, activiteiten die de Nederlandse taalvaardigheid versterken of huiswerkbegeleiding - initiatieven waar kinderen en jongeren terecht kunnen wanneer het op school of op het werk even niet meer gaat.

Dien voor 12 november je projectidee in bij Streekfonds

Oost-Vlaanderen en ontvang tot 12.000 euro voor jouw sociaal en lokaal initiatief.

Deel deze oproep zeker ook met je medewerkers, wie weet hebben zij wel een fantastisch concreet idee om te realiseren.

Alle info: streekfondsoostvlaanderen.be

Christeyns doet overnames in Denemarken, Italië en Australië

Christeyns, een toonaangevend Gents bedrijf in hygiëne- en reinigingsoplossingen, heeft onlangs belangrijke strategische stappen gezet om zijn internationale aanwezigheid te versterken door middel van overnames en een joint venture. In Denemarken neemt Christeyns Jysk Kemi, een gerenommeerde fabrikant van desinfectie- en reinigingsproducten, over. Naast deze overname neemt het de wasserijdivisie over van het Italiaanse Allegrini. Met deze overname alleen al voegt Christeyns ongeveer 200 nieuwe klanten toe aan zijn portfolio, voornamelijk industriële wasserijen. Ten slotte werd in Australië een joint venture opgericht met True Blue Chemicals, waardoor de hygiënespeler zijn aanwezigheid in de regio Azië-Pacific vergroot en innovatieve, duurzame hygiëneoplossingen kan aanbieden.

christeyns.com

Scale-up dear digital doet eerste overname

De Gentse implementator van Shopify en Odoo, neemt Mainframe Monkey, een van de meest ervaren Odoo-partners ter wereld, over. De scale-up wil zo inspelen op de enorme groei die de twee platformen doormaken. Sinds de oprichting in 2020 groeide dear digital uit tot een team van veertig medewerkers. Een indrukwekkend traject dat de onderneming voornamelijk realiseerde door te focussen op Shopify en Odoo. Door de technische expertise van Mainframe Monkey te integreren, positioneert dear digital zich als een toonaangevende partner voor complexe ERP-integraties. De scale-up beoogt verdere groei door nog tien medewerkers aan te werven en blijft zoeken naar aanvullende partnerschappen. De integratie van Mainframe Monkey zal de organisatie helpen om te voldoen aan de stijgende eisen van grotere klanten en de kloof te dichten die bestaat tussen de Odoo-ecosystemen en de grotere corporate klanten.

deardigital.com

DDS start met ontwikkeling uitbreidingszone Meerbos Wichelen

In Wichelen start DDS met de ontwikkeling van de uitbreidingszone ‘Meerbos II’ met een totale oppervlakte van zo’n 2 hectare. Burgemeester Kenneth Taylor gaf in juli samen met DDS-bestuurders Raf De Wolf en Hans Knop de eerste spadesteek. Ongeveer 7.000 vierkante meter wordt nu te koop gesteld, verdeeld over 3 percelen (met een oppervlakte van circa 2.200, 2.350 en 2.500 vierkante meter). De andere helft van Meerbos II biedt al plaats aan lingerieproducent Van de Velde voor verdere uitbreiding van hun activiteiten. Geïnteresseerde bedrijven die op duurzame wijze willen ondernemen, kunnen zich nu kandidaat stellen voor een perceel.

DDS-voorzitter Raf De Wolf: “We zetten maximaal in op zorgvuldig ruimtegebruik, minimale verharde oppervlakte, efficiënt waterbeheer, verplicht CO2-neutraal elektriciteitsverbruik, een groenbeheerplan en groene mobiliteit.”

dds-streekregisseurs.be/meerbos

Alain Bostoen, ceo van Christeyns

John-Morgan Galeyn, Niels Desot, Yenthe Van Ginneken, Samuel Rieder en Julien Verheughe.

De blinde vlek van verzuimcijfers en de gevolgen voor je bedrijf

Ruim vier op de tien organisaties in ons land (43%) hebben geen zicht op hun verzuimcijfers. Meer dan zeven op de tien ondernemingen weten bovendien niet wat verzuim hen kost. Dr. Gretel Schrijvers, CEO van Mensura groep, licht toe wat daar zo onrustwekkend aan is.

Belgische organisaties zijn amper bezig met hun verzuimcijfers. Dat was drie jaar geleden al zo, toen gaf 24% aan dat ze er geen aandacht aan geven. Nu is dat toegenomen tot 43%. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van externe preventiedienst Mensura bij meer dan 500 bedrijven en bij 1355 werknemers. Ruim vier op de tien ondernemingen weten dus niet hoe vaak hun werknemers ziek zijn, hoe lang ze gemiddeld ziek zijn of hoeveel dagen zonder verzuim hun organisatie telt. Daarnaast hebben ze ook geen zicht op de kost dat dit met zich meebrengt. En die is groot.

HET NUT VAN VERZUIMCIJFERS?

Eén op de drie bedrijven die verzuim niet opvolgen, zeggen er het nut niet van in te zien. Nog eens 15% vindt het te arbeidsintensief. Opmerkelijk, want de helft geeft wel aan dat ziekte-afwezigheid storend is voor de goede werking van hun organisatie. Een gevoel dat ook leeft bij de werknemers

zelf: bijna 60% vindt het vervelend wanneer ze moeten inspringen voor een zieke collega.

Zonder inzicht in verzuimdata kan je het probleem van het toenemende kort én lang verzuim niet aanpakken, wat op zijn beurt zorgt voor druk op planning, productie en het mentale welzijn van collega’s. Verzuimcijfers zijn essentieel om gerichte maatregelen te kunnen nemen. En om zicht te krijgen op die andere grote onbekende: de kost van die afwezigheden.

DE KOST VAN VERZUIM

De budgettaire impact is nochtans groot. De gemiddelde kost van een zieke werknemer is de voorbije jaren met zo’n 30% gestegen, tot iets meer dan 1.500 euro per persoon per jaar (cfr. meest recente ziekteverzuimrapport SD Worx). En dat gaat enkel over kortverzuim (< 1 maand afwezig), op lange termijn ligt die kost tot 2,5 keer

hoger. Verbazingwekkend dus dat zeven op de tien bedrijfsleiders geen idee blijken te hebben over hoeveel ziekteverzuim hen jaarlijks kost.

Nooit waren er meer langdurig zieken in ons land, wat de maatschappij zo’n 11 miljard euro per jaar kost. Toch doen die cijfers bij veel organisaties geen grote alarmbellen afgaan. Vanuit de politiek zal er ook meer druk komen om langdurige ziekte te voorkomen en het vrijblijvende karakter van re-integratie zal zowel voor werkgever als werknemer afnemen. We raden bedrijven dus ten zeerste aan om werk te maken van een verzuimbeleid, startend bij inzicht in de verzuimcijfers.

Groep Blancquaert – bankagenten & verzekeringsmakelaars

Bescherm uw omzet en uw inkomen!

Al eens stilgestaan bij het feit dat u voor langere tijd kan uitvallen door ziekte of een ongeval? Wat zou uw langdurige afwezigheid betekenen voor de financiële gezondheid van uw bedrijf? Wat zijn de financiële gevolgen voor u en uw naasten?

De Feiten:

Als zaakvoerder speelt u een essentiële rol in de dagelijkse bedrijfsvoering en het genereren van omzet. Bij uw afwezigheid dreigt uw omzet te dalen, maar de vaste kosten lopen door.

Ook uw inkomen valt terug naar een lager niveau.

Wanneer u voor korte periode arbeidsongeschikt bent, is dit misschien niet meteen een probleem. Maar bij langdurige afwezigheid kan dit mogelijks u en uw bedrijf in financiële problemen brengen.

U kan anticiperen op deze onvoorziene omstandigheden: de oplossingen 1. DE OMZETVERZEKERING

Een omzetverzekering kan een cruciale rol spelen voor uw bedrijf wanneer u langdurig arbeidsongeschikt geraakt. Het is een preventieve maatregel om uw bedrijf te beschermen tegen de financiële risico’s van uw langdurige afwezigheid. Via de omzetverzekering dekt u immers de vaste kosten in.

Reken even uit welke vaste kosten u maandelijks hebt. Dit vormt de basis om uw omzetverzekering te becijferen. De premies worden betaald door de vennootschap en zijn 100% fiscaal aftrekbaar als beroepskost. Uw vennootschap is ook begunstigde van de rente die wordt uitgekeerd bij uw arbeidsongeschiktheid. Deze rente wordt op dezelfde manier belast als andere inkomsten van de vennootschap.

Een voorbeeld:

Stel dat uw bedrijf een omzet heeft van €500.000. U kan dan een omzetverzekering afsluiten van maximaal 60% van de omzet (na aftrek van kosten). Indien U als bedrijfsleider 100% arbeidsongeschikt raakt, kan het bedrijf tot €300.000 ontvangen vanuit de omzetverzekering.

2. AANVULLENDE VERZEKERING RISICO INVALIDITEIT (AVRI) – GEWAARBORGD INKOMEN

Wanneer u als zelfstandige door een ziekte of ongeval niet kan werken, dan heeft dit gevolgen voor uw inkomen. De eerste week van uw arbeidsongeschiktheid is er geen tussenkomst van het Riziv. De uitkering die u daarna krijgt, volstaat niet om uw maandelijkse kosten te betalen, laat staan uw levensstandaard te behouden. Een verzekering gewaarborgd inkomen zal u maandelijks een rente uitbetalen. Het biedt dus inkomensbescherming bij arbeidsongeschiktheid.

U kan ook uw Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (Vapz) of uw Individuele Pensioentoezegging (Ipt) uitbreiden met een waarborg Avri. Deze gaat eveneens een maandelijkse rente verzekeren bij arbeidsongeschiktheid.

Bij een gewaarborgd inkomen kan u kiezen of de vennootschap of uzelf de premies betaalt. U bent de begunstigde van de rente die wordt uitgekeerd bij uw arbeidsongeschiktheid. U kan de premie voor een verzekering GI of AVRI-rente volledig aftrekken als beroepskost. De rente die wordt uitgekeerd bij arbeidsongeschiktheid, zal belast worden als vervangingsinkomen.

Een voorbeeld :

U heeft als zaakvoerder een jaarlijks belastbaar beroepsinkomen van €36.000. U verzekert in uw Ipt een Avri-rente tbv €24.000. Zo krijgt U, in geval van volledige arbeidsongeschiktheid door ziekte of ongeval, elke maand een uitkering van €2.000, bovenop uw wettelijke uitkering van het ziekenfonds.

Aandachtspunt: bij een gewaarborgd inkomen is er geen tussenkomst bij fysiologische arbeidsongeschiktheid zonder economische ongeschiktheid, wat wel het geval is bij AVRI-rente!

Sta er even bij stil en praat er over met ons. Wij maken graag tijd voor een persoonlijke risico-analyse en werken voor u een oplossing op maat uit!

Ilse Erpels +32 (0)3 776 12 94 ilse@groepblancquaert.be

Certifisc – Accountants & Fiscalisten

Verplicht register voor werkende vennoten en helpers in de bouwsector en schoonmaaksector

Vennootschappen actief in de bouwsector of de schoonmaaksector dienen hun werkende vennoten in te schrijven in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO). Ook zelfstandigen actief in deze sectoren dienen hun helpers in te schrijven. Deze maatregel werd ingevoerd met als oogmerk misbruik van het sociaal statuut van zelfstandigen tegen te gaan. De wetgever wil verhinderen dat het statuut van de werkende vennoten of helpers wordt misbruikt voor het verrichten van arbeidsprestaties.

VOOR WIE GELDT DEZE VERPLICHTING?

Vennootschappen

De verplichting geldt voor vennootschappen die:

• Bouw- of schoonmaakactiviteiten uitvoeren (sector van werken in onroerende staat) én;

• Eén of meer werkende vennoten hebben.

Zelfstandigen

De verplichting geldt voor zelfstandigen die:

• Bouw- of schoonmaakactiviteiten uitvoeren (sector van werken in onroerende staat) én;

• Eén of meer helpers hebben.

WIE MOET WORDEN GEREGISTREERD IN DE KBO?

Werkende Vennoten

Een werkend vennoot heeft minimaal één aandeel in een vennootschap onderworpen aan de Belgische vennootschapsbelasting of belasting niet-inwoners. Deze persoon is geen personeelslid van de vennootschap, maar oefent haar activiteiten voor de vennootschap uit als zelfstandige.

Indien formeel benoemde zaakvoerders (in de CommV/VOF) of bestuurders (in de NV/BV) naast hun mandaat als zaakvoerder/bestuurder, ook ‘operationele activiteiten’ als werkend vennoot in de geviseerde sectoren uitoefenen binnen de vennootschap, dienen ook zij opgenomen te worden in het register.

De registratieplicht geldt niet voor niet-werkende vennoten. Zo zullen de stille vennoten of commanditaire vennoten in een CommV niet dienen te worden opgenomen in het register.

Helpers

Iedereen die een zelfstandige bijstaat of vervangt in België zonder voor deze activiteit een arbeidsovereenkomst te hebben.

Uitzonderingen op de registratieplicht voor:

• Helpers zonder verzekeringsplicht als zelfstandige.

• Meewerkende echtgenoten, bij het sociaal verzekeringsfonds ingeschreven onder het specifieke statuut van ‘meewerkende echtgenoot’.

Meer vragen hieromtrent? Contacteer ons gerust.

WELKE GEGEVENS MOETEN WORDEN VERSTREKT?

Voor Werkende Vennoten

• Naam en voornaam

• Rijksregisternummer of bis-nummer

• Start- en, indien van toepassing, einddatum van de activiteit als werkend vennoot

Voor Helpers

• Naam en voornaam

• Rijksregisternummer of bis-nummer

• Start- en, indien van toepassing, einddatum van de activiteit als helper

WANNEER MOET DE REGISTRATIE PLAATSVINDEN?

De registratie in de KBO moet gebeuren vóór de aanvang van de activiteiten als werkend vennoot of helper. Bij beëindiging of wijziging van de activiteit moeten de gegevens binnen vijftien dagen worden bijgewerkt.

Voor werkende vennoten en helpers die al actief waren vóór de inwerkingtreding van deze nieuwe regels per 1 juli 2024, moet de registratie vóór 31 december 2024 plaatsvinden.

HOE GEBEURT DE REGISTRATIE?

De registratie dient online te geschieden via de My Enterprise-toepassing.

WAT ZIJN DE MOGELIJKE SANCTIES?

Vennootschappen en zelfstandigen die niet of niet tijdig de verplichte registraties uitvoeren, kunnen een administratieve boete opgelegd worden. Deze boete varieert van 500,00 euro tot 4.000,00 euro per vastgestelde inbreuk. Deze zullen slechts vanaf 1 januari 2025 opgelegd worden.

De zaakvoerders/bestuurders van de vennootschap zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de boete(s) opgelegd aan de vennootschap waarin ze hun mandaat uitoefenen.

COTTYN Advocaten

Iets kopen van of verkopen aan jouw vennootschap: de belangenconflictregeling voor vennootschappen

Wat als je een goed dat in het bezit is van jouw vennootschap wenst te verwerven? Of je wenst net iets te verkopen, en jouw vennootschap is de ideale koper? Dan dien je goed op te letten, want je begeeft je in het vaarwater van een complexe materie, namelijk dat van de belangenconflicten tussen bestuurders en vennootschap.

Het is belangrijk correct te handelen bij transacties tussen bestuurders en vennootschappen, aangezien de vennootschap achteraf de nietigheid van de transactie kan vorderen en belanghebbenden het bestuur van de vennootschap aansprakelijk kunnen stellen.

Maar hoe navigeer je deze ingewikkelde regelgeving het beste? Deze bijdrage zet de belangrijkste aandachtspunten even op een rijtje voor jou.

1. Wat is belangenconflictregeling?

Kort gezegd omvat de belangenconflictregeling de regels die dienen nageleefd te worden wanneer er sprake is van tegenstrijdige belangen van de bestuurders en de vennootschap. Een concreet voorbeeld hiervan is wanneer een bestuurder een pand dat in het bezit van de vennootschap is wenst te kopen; of vice versa.

Dit past binnen het bredere concept corporate housekeeping: het naleven van de wettelijke verplichtingen opgelegd aan een vennootschap zorgt ervoor dat men aan het stuur van een gezonde en correcte onderneming kan blijven.

Sinds de inwerkingtreding van het – ondertussen niet meer zo nieuwe - Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen op 1 mei 2019 is de regeling inzake belangenconflicten binnen vennootschappen aanzienlijk verstrengd. Ondanks dat de regels ondertussen al meer dan vijf jaar het geldend recht uitmaken, blijft het relevant om de belangrijkste punten eens op een rijtje te zetten.

Belangrijk om te onthouden is dat de regeling verschilt per vennootschapsvorm. Hieronder volgt

een uiteenzetting van de gemeenschappelijke procedurele stappen.

2. Het ‘belang’

De regeling moet gevolgd worden indien de bestuurder een…

• Persoonlijk

• Reëel of potentieel

• Rechtstreeks of onrechtstreeks

• Vermogensrechtelijk

… belang heeft bij de beslissing van de vennootschap. M.a.w. valt een transactie tussen bestuurder en vennootschap vrijwel altijd onder deze regelgeving. Andere persoonlijke belangen van een bestuurder, zoals bijvoorbeeld de aanstelling van een familielid binnen de vennootschap, vallen hier dus niet onder.

Dit belang van de bestuurder moet strijdig zijn met het ‘vennootschapsbelang’. Deze term slaat concreet op het collectief winstbelang van alle aandeelhouders. Een verkoop van een onroerend goed aan een prijs significant lager dan de gangbare marktprijs, gaat bijvoorbeeld in tegen het vennootschapsbelang.

3. De na te leven procedure

De belangrijkste pijlers van de procedure worden vervolgens uiteengezet.

• Meldingsplicht

Het bestaan van deze conflicterende belangen in het licht van een te nemen beslissing moet gemeld worden aan de andere bestuurders en - indien aangesteld - de commissaris.

• Notuleringsplicht

De notulen van het bestuursorgaan dienen de strijdige belangen toe te lichten, de aard van de beslissing en diens vermogensrechtelijke gevolgen te omschrijven en het genomen besluit te verantwoorden.

• Openbaarmakingsplicht

Dit deel van de notulen moet opgenomen worden in het jaarverslag of een ander stuk dat samen met de jaarrekening wordt neergelegd.

• Onthoudingsplicht

Wellicht de meest ingrijpende invoering in 2019 was het opleggen van de onthoudingsplicht aan de geconflicteerde bestuurder(s) van de vennootschap, ongeacht welke bestuursvorm. Hiermee treedt het huidige vennootschapsrecht grotendeels opnieuw de regeling voor 1995 bij. Concreet houdt dit in dat de bestuurders die zetelen als college of raad van bestuur mogen deelnemen aan noch de beraadslaging, noch de stemming over de beslissing.

Indien alle (of de enige) bestuurders betrokken zijn in het potentiële belangenconflict is het verplicht om de verrichting aan de algemene vergadering voor te leggen. Slechts wanneer de algemene vergadering de verrichting goedkeurt, kan het bestuursorgaan overgaan tot de uitvoering ervan.

4. Wat bij niet-naleving?

De vennootschap – die merkt in haar belangen geschaad te zijn – kan de nietigheid van de transactie vorderen wanneer een schending van de regeling van belangenconflicten het nemen van die beslissing heeft kunnen beïnvloeden. Daarnaast zijn de bestuurders persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de schade die de vennootschap en/of derden leden ten gevolge van een onrechtmatig financieel voordeel dat veroorzaakt werd door de betreffende beslissing.

5. Besluit

Met zicht op de mogelijke gevolgen van het niet naleven van de regels, wordt het al snel duidelijk waarom het van instrumenteel belang is correct te handelen wanneer men transacties verricht met je eigen vennootschap.

Met de nodige voorzorg en - indien nodig - het correcte juridisch advies heeft de ondernemer echter niets te vrezen.

Laura Vanderhaeghen

Partners in Technology sluit zich aan bij Expertum Group

Partners in Technology, een Nederlandse specialist in SAP-technologie, voegt zich bij de Expertum Group, een prominente speler op de Europese SAP-markt. Expertum, opgericht in 2006, is uitgegroeid tot een van de leidende SAPconsultingbedrijven in de Benelux, met kantoren in België, Nederland, Slovenië en Kroatië. Deze overname versterkt Expertums positie, zowel in Nederland als internationaal op het gebied van technische SAP-consultancy.

De samenwerking benut de complementaire expertise van beide bedrijven en biedt voordelen voor zowel consultants als klanten. “Door de integratie kunnen innovatieve SAP-projecten nu van a tot z gerealiseerd worden”, aldus Sjoerd van Middelkoop, managing director van Expertum Nederland.

www.expertum.net

Zidis tovert kloosterkapel om tot state-of-the-art opnamestudio

Videoproductiehuis

Zidis opent in september officieel zijn gloednieuwe vestiging in Zulte. Zidis was al enkele jaren een vaste waarde in Antwerpen, maar koos ervoor om te groeien richting West- en Oost-Vlaanderen.

Het toverde de kloosterkapel in Machelen (Zulte) om tot een opnamestudio met kantoren. De kapel doet nu dienst als opnamestudio voor video’s, podcasts, livestreams, fotoshoots, maar ook als hybride locatie en tentoonstellingsruimte.

Dat het een kapel is, zie je nog aan de glas-in-loodramen en de onmiskenbare buitengevel. De binnenkant is nu voorzien van een state-of-the-art studio met gloednieuwe apparatuur zoals cameramateriaal en professionele belichting voor videoshoots.

zidis.be

Sjoerd van Middelkoop, Chris Tegelaar, Bert Vanstechelman, Chris van Gerven en Rob Imhoff

Zidis opende een tweede vestiging in de oude kloosterkapel in Machelen (Zulte).

Grondstock gaat regionaal overslagcenter

Aalter (ROC) uitbaten

Grondstock gaat het regionaal overslagcentrum (ROC) langs het kanaal GentOostende in Aalter uitbaten. Het bedrijf sloot hiervoor een concessieovereenkomst af met De Vlaamse Waterweg die de kade-infrastructuur bouwt. De oplevering is eind 2024 voorzien. Het ROC zal in het voorjaar 2025 operationeel zijn. De concessionaris mikt op een gemiddelde jaarlijkse overslaghoeveelheid van 364.000 ton en haalt hiermee 13.000 vrachtwagens van de weg. Het gaat om bulkgoederen en containers uit of voor de ruime regio. Het ROC

Aalter wordt dus het wisselpunt tussen het scheepvaart- en wegtransport.

grondstock.be

Jan De Nul gaat Prinses Elisabeth Eiland met Belgisch hoogspanningsnet verbinden

Jan De Nul Group en LS Cable & System hebben een contract gewonnen voor het leveren, installeren en testen van drie 220 kV wisselstroomkabels. Deze kabels zullen hernieuwbare energie van het Prinses Elisabeth Eiland naar het Belgische net transporteren. Het eiland, dat wordt gebouwd door Jan De Nul, fungeert als een hub voor energieoverdracht van de Belgische windzones en toekomstige Europese verbindingen. Het artificiële energie-eiland is een mijlpaal voor België en Europa in de transitie naar hernieuwbare energie. Het project omvat het ontwerp, de productie, het transport, de installatie en het testen van de 165 km lange kabels, met installatie gepland voor 2028. LS Cable produceert de kabels in Zuid-Korea, terwijl Jan De Nul de installatie verzorgt met gespecialiseerde schepen. Dit project bouwt voort op eerdere samenwerkingen in Duitsland en Nederland. “We zijn verheugd dat we dit baanbrekende project toegewezen kregen, wat de positie van Jan De Nul Group als dé referentie voor de bouw van de offshore energietransitie nog versterkt”, vertelt Wim Dhont, manager Offshore Cables bij Jan De Nul Group.

jandenul.com

TechWolf haalt 40 miljoen op voor Amerikaanse expansie

TechWolf, het Gentse AI-bedrijf dat vaardigheden van werknemers in kaart brengt, haalt 40 miljoen euro op. Met de kapitaalronde, geleid door de Londense durfinvesteerder Felix Capital, willen de jonge oprichters de Amerikaanse markt bestormen. Het jonge bedrijf bouwt de AI-infrastructuurlaag voor skills van medewerkers en creëert fundamentele data-assets en frameworks die een skills-first benadering van talentmanagement mogelijk maken. De scale-up werd in 2018 opgericht door Andreas De Neve, Jeroen Van Hautte en Mikaël Wornoo. Deze laatste verhuist nu naar de VS, om met de hulp van vijf Belgische medewerkers TechWolf steviger te verankeren in de VS. Het bedrijf is van plan om deze maand zijn eerste kantoor in de VS te openen in New York City.

techwolf.com

Kabellegschip Connector zal de kabels transporteren en installeren.

De oprichters van TechWolf: Andreas De Neve, Mikaël Wornoo en Jeroen van Hautte © Stijn Vanderdeelen

Zweeds-Belgische Green Shipping Corridor verwelkomt een nieuwe partner

DFDS-schepen op ammoniak varen straks richting bijna nulemissie

De haven van Göteborg, North Sea Port en DFDS verwelkomen Port of Antwerp-Bruges bij de Green Shipping Corridor en versterken de groene ambities van het project. Voor 2030 zullen er naar verwachting twee roroschepen op ammoniak varen op de routes tussen Zweden en België. De havens zullen hun inspanningen op het gebied van elektrificatie en bunkeren van ammoniak opvoeren, waardoor het mogelijk de eerste groene ammoniakscheepvaartcorridor voor vrachtschepen ter wereld wordt.

2.500 kilometer. Dat is de afstand van het meest noordelijke tot het meest zuidelijke punt van de Green Shipping Corridor tussen Zweden en België die de haven van Göteborg, North Sea Port, DFDS en Port of Antwerp-Bruges willen realiseren om transport met bijna nulemissie te bevorderen. De corridor verbindt mogelijk 11 Europese landen via zee-, land- en spoorroutes van Noorwegen in Noord-Europa tot Spanje in Zuid-Europa. In deze corridor fungeren de havens van Göteborg, North Sea Port en Antwerpen-Brugge als transporthubs en als belangrijke herkomst- en bestemmingszones voor industriële activiteit.

Het is de bedoeling dat er vanaf 2030 ten minste twee DFDSschepen op ammoniak varen op de corridor, als onderdeel van de ambitie van DFDS om voor 2030 zes schepen met een lage of bijna-nulemissie in de vaart te hebben. De schepen op ammoniak worden aangevuld met elektrische vrachtwagens en spoortransport over land, alsmede met voorzieningen voor walstroom voor de schepen. Daarom zullen de havens hun inspanningen versterken om elektrische terminalactiviteiten en het veilig bunkeren van ammoniak mogelijk te maken.

Daarnaast zijn de partners van plan om te beginnen met het opwekken van aanzienlijke hoeveelheden duurzame energie. DFDS heeft alvast financiering aangevraagd voor in totaal vier schepen die op ammoniak varen. Als de financiering wordt toegekend, zal het project – inclusief de elektrificatie in de havens – naar verwachting de uitstoot van 328.000 ton CO2 per jaar verminderen. Dit komt overeen met ongeveer 11% van de scope 1 broeikasgasemissies van DFDS in vergelijking met 2023.

ArcelorMittal Gent organiseert

’s werelds eerste industriële proef voor recyclage van CO2-uitstoot afkomstig van staalproductie

ArcelorMittal en Mitsubishi Heavy Industries, Ltd. (MHI) werken samen met het klimaattechnologiebedrijf D-CRBN om een nieuwe technologie te testen die koolstofdioxide (CO2), opgevangen in de ArcelorMittalvestiging in Gent, omzet in koolstofmonoxide, die in de staal- en chemische productie gebruikt kan worden.

D-CRBN, een Antwerps bedrijf, heeft een technologie ontwikkeld die plasma gebruikt om koolstofdioxide om te zetten in koolstofmonoxide. Met behulp van hernieuwbare elektriciteit wordt het plasma gebruikt om de koolstof-zuurstofbinding te verbreken, waardoor CO2 wordt omgezet in koolstofmonoxide. Koolstofmonoxide kan gebruikt worden als reductiemiddel in het staalproductieproces – als vervanging van een deel van de cokes of metallurgische kool die in de hoogovens wordt gebruikt – of als basisingrediënt in de Steelanol-fabriek in Gent, voor de productie van chemische bouwstenen of alternatieve brandstof.

ArcelorMittal Gent testte als eerste staalbedrijf ter wereld dit proces, ontwikkeld om de CO2-uitstoot te verminderen. De unit werd geconnecteerd op 1 juli jongstleden.

Consortium met ABC haalt contract binnen voor de belangrijkste

diesel noodgeneratorsets voor zes kernreactoren

Eiffage (via haar dochteronderneming Eiffage Énergie Systèmes), SPIE Nucléaire en Anglo Belgian Corporation (ABC) hebben in juni een contract ondertekend met EDF voor de levering en installatie van de diesel-noodstroomaggregaten voor de zes EPR2-kernreactorprojecten. Het contract heeft een waarde van meer dan 900 miljoen euro. Dit contract omvat het ontwerp, de kwalificatie, de productie, de installatie, het testen en de inbedrijfstelling van 24st. 10 MWe diesel-noodstroomaggregaten, voor het project met zes EPR2-kernreactoren die in paren zijn gegroepeerd op drie locaties (Penly, Gravelines en Bugey). Elke reactor krijgt vier noodgeneratoren (drie hoofdgeneratoren en één standbygenerator), met elektromechanische hulpaggregaten en de ventilatie- en brandblussystemen voor de generatorhal. ABC is de motorfabrikant en levert de generatorset met frame en alternator, terwijl haar dochteronderneming OMTD verantwoordelijk is voor de installatie en het testen ter plaatse. ABC leverde eerder al aan EDF de nooddieselgeneratoren voor reactortype 900 en N4.

Voka-VeGHO sterker in de haven dankzij:

Bedrijven verenigen in North Sea Port

Het is de bedoeling dat er vanaf 2030 ten minste twee DFDS-schepen op ammoniak varen op de corridor.

Leden van het projectteam van ArcelorMittal, D-CRBN en Mitsubishi Heavy Industries bezochten de pilootinstallatie in Gent.

Ontmoet nieuw talent op North Sea Port Talent Experience Day

Op maandag 25 november organiseren we de allereerste North Sea Port Talent Experience Day: onze eerste beleefbeurs waarop studenten en potentiële werknemers kennismaken met de haven en waar jij de kans krijgt om meer dan 1.000 toekomstige talenten te ontmoeten.

De North Sea Port Talent Experience Day is een grensoverstijgend evenement waar de professionele toekomst van potentiële werknemers begint en waar ook jouw bedrijf kan groeien en bloeien. We willen er samen met jou voor zorgen dat potentiële werknemers kunnen ervaren wat de haven te bieden heeft en wat een great place to work het havengebied North Sea Port Gent-Terneuzen-Vlissingen is.

Het programma?

1. DE HAVEN ALS AANTREKKELIJKE WERKPLEK IN HET BEDRIJFSPAVILJOEN

Een educatieve wandeling belicht de 4 grote groepen van havenactiviteiten en informeert over ontwikkelingen op vlak van innovatie, technologie en duurzaamheid. Onderweg kunnen bezoekers alvast van enkele havenjobs proeven met behulp van VR-brillen en hun skills testen bij onze simulatoren. Tijdens de wandeling kan jij zelf in gesprek gaan met studenten en potentiële werknemers via speeddates op jouw stand. Zo ontdek jij meteen welk talent het beste bij jouw bedrijf past.

2. LEVENSLANG LEREN IN PRAKTIJK IN HET LEERPAVILJOEN

In het kader van een kwalitatieve en duurzame tewerkstelling in North Sea Port en levenslang leren organiseren we enkele inspirerende break-out sessies. Deze talks zijn gericht naar jullie als werkgevers. Een uitgebreid programma volgt nog, dus zorg ervoor dat je voldoende collega’s meeneemt naar de beurs.

Waar? Gent ICC

Wanneer? 25 november 2024 van 13.00 tot 18.00 uur (afsluitende borrel van 18.00 tot 19.00 uur)

Kostprijs: Er zijn 2 betalende formules. Zie inschrijvingsformulier voor meer informatie.

North Sea Port Talent brengt niet alleen bedrijven en potentiële werknemers samen, maar ook studenten, onderwijsinstellingen, lokale overheden en brancheorganisaties.

Markeer 25 november 2024 van 13.00 tot 19.00 uur dus alvast in jouw agenda en ontdek de talenten die jouw bedrijf verder kunnen laten groeien op de North Sea Port Talent Experience Day.

Wie organiseert het?

North Sea Port Talent samen in partnerschap met Stad Gent, North Sea Port, VDAB, UWV, VOKA/VeGHO en met Europese steun

Wil jij met je bedrijf deelnemen aan de North Sea Port Talent Experience Day?

Tijdens deze dag krijg je onder andere tips en handvaten om te helpen de juiste toekomstige kandidaten te vinden. Ondertussen is meer dan 70% van de plaatsen op het bedrijfspaviljoen al ingenomen, dus wees er snel bij!

Schrijf je in via de QR-code

Blue Moon vindt jong talent via duaal leren

Blue Moon, een Antwerps bedrijf gespecialiseerd in audiovisuele techniek, ziet duaal leren als de ideale manier om jonge, gemotiveerde medewerkers te vinden. “Starten met duaal leren gaat erg vlot en levert je heel wat op”, zegt HR & Operations Manager Steven Bordinckx.

SUPERSNELLE VOORUITGANG

“Het is in onze sector heel moeilijk om de juiste mensen te vinden”, zegt Steven, die bij Blue Moon naast het operationele werk ook de rekrutering en opleidingen in goede banen leidt. “Duaal leren helpt ons om jonge talenten in scholen te vinden. Het grote voordeel is dat we die jongeren zelf verder kunnen opleiden via onze eigen leertrajecten.”

Een van die jongeren is Casimir Wojciulewitsch. “De eerste weken leerde ik in het magazijn werken met ons materiaal, maar al snel mocht ik mee naar klanten”, zegt Casimir. “Intussen volg ik heel wat interne opleidingen, waardoor ik supersnel vooruit ga en mijn studies van 2 jaar waarschijnlijk in 1 jaar zal afronden.”

VLOTTE ONDERSTEUNING

“Als bedrijf in duaal leren stappen gaat erg vlot”, vindt Steven. “Eerst vraag je via Cevora een erkenning aan. Daarna krijg je ook hulp bij de zoektocht naar scholen. Eenmaal je die hebt gevonden, voer je als bedrijf gesprekken met de geïnteresseerde leerlingen. Daarbij letten we vooral op de waarden en motivatie van de kandidaten.”

“Met die motivatie zit het vaak wel snor. En daar pluk je als bedrijf de vruchten van: je haalt iemand aan boord die veel zin heeft om bij te leren en die je na een succesvol traject ook vast in dienst kan nemen. Casimir is zo iemand die veel leergierigheid toonde en nu een contract heeft gekregen. Pak je het als bedrijf grondig aan, dan is duaal leren een absolute meerwaarde.”

Ook geïnteresseerd in duaal leren?

Je vindt meer info op www.cevora.be/duaal-leren

Steven Bordinckx, operations manager

Blue Moon en Casimir Wojciulewitsch, duaal leren-technieker Blue Moon

Onze wereld staat nooit stil. De technologische vooruitgang, economische schommelingen en dynamische arbeidsmarkten dagen bedrijven uit paritair comité 200 (PC200) constant uit. Bij Cevora zien we die uitdagingen als kansen om te groeien en te evolueren. Als opleidings- en begeleidingscentrum willen we samen met werknemers, werkgevers en werkzoekenden leren en groeien. We zijn een relevante, kwalitatieve en betrouwbare partner in elke carrièrefase.

Onze missie? Professionele ontwikkeling ondersteunen en zo wendbaarheid en veerkracht waarborgen gedurende de hele loopbaan. We doen dit via een uitgebreid en vooruitstrevend aanbod en samenwerkingen met deskundige partners en experts. Onze diensten zijn gericht op de toekomst en sluiten aan bij wat de arbeidsmarkt nu nodig heeft. Van opleidingen en persoonlijke begeleiding tot ondersteuning bij opleidingsplannen, -premies, outplacement en rekrutering.

Net zoals wij geloven de PC200-bedrijven sterk in het potentieel van goed opgeleide werknemers. Daarom dragen ze jaarlijks bij aan onze opleidingen, die zo vooraf gefinancierd en dus kosteloos toegankelijk zijn. Voor werkzoekenden die zich efficiënt willen omscholen of laten begeleiden.

Voor werknemers die continu hun vaardigheden willen aanscherpen. En voor bedrijven die zich willen blijven ontwikkelen. Zo is iedereen beter voorbereid op nieuwe professionele uitdagingen. Zo staat iedereen vandaag en morgen sterker in zijn werk.

Zo maken we iedereen werksterker.

“

Je haalt iemand aan boord die veel zin heeft om bij te leren en die je na een succesvol traject ook vast in dienst kan nemen

Baanbrekers

Innoverende initiatieven van en voor de Oost-Vlaamse ondernemer

mo-vis (Deinze) ontwikkelt hightech besturingen en accessoires voor mensen met een zware beperking

“Onze besturingen veranderen levens ingrijpend”

Wie mo-vis zegt, denkt hightech. Als ontwikkelaar en producent van speciale besturingen en accessoires voor elektrische rolstoelen opereert het sinds 2013 in een wereldwijde nichemarkt, en wel een die de levens van mensen met een zware beperking op een positieve wijze verandert. “Het is het verschil tussen niet-mobiel zijn en afhankelijk zijn van anderen of kunnen rondrijden met je rolstoel en connecteren met je omgeving.”

Een jongen met een zware fysieke beperking bedient vanuit zijn elektrische rolstoel een micro-joystick met een vinger, die verwarmd wordt door een zogenaamde ‘handwarmer’. De jongen heeft heel weinig flexibiliteit en spierkracht in zijn vingers; door warme lucht te blazen op zijn vingers, kan hij de joystick flexibeler bedienen.

Soms vat één foto, ingekaderd aan een muur in de eetruimte van mo-vis, alles samen. mo-vis staat voor move with vision en ontwikkelt besturingen en accessoires voor elektrische rolstoelen die een positief effect hebben op de mobiliteit van mensen met een zware beperking. Een standaard elektrische rolstoel wordt met een standaard stuurkast en een joystick voor de hand geleverd, maar als je die joystick niet kan bedienen door een gebrek aan kracht in je hand, moet je

Product & quality manager Rebecca Van Craeymeersch en general manager Hans Fraeyman

op zoek naar een alternatieve besturing. Rebecca Van Craeymeersch, product & quality manager: “Dat is onze corebusiness: gevoeligere joysticks en joysticks die inspelen op spasticiteit, joysticks die je met een vinger, kin of voet kan besturen. Wij gaan steeds op zoek naar het lichaamsdeel waar er de beste controle is. Binnenkort komt daar ook hoofdbesturing bij. Dankzij onze speciale besturingen en de accessoires die erbij horen kunnen rolstoelgebruikers hun stoel beheren én blijven connecteren met de omgeving. Naast de handwarmer maken we bijvoorbeeld ook montage-armen en harnassen, om een kin-joystick op te monteren. We gaan steeds op zoek naar resterende mogelijkheden bij een persoon met een beperking en zoeken daarvoor een oplossing. We willen dus de beperkte mogelijkheden van een persoon optimaliseren.”

In de nabije toekomst wil mo-vis nog meer de evolutie van degeneratieve aandoeningen, zoals ALS, ondersteunen via hun oplossingen. Rebecca: “Bij zo’n degeneratieve aandoening gaat een patiënt soms snel achteruit en is het belangrijk dat de technologie mee-evolueert met zijn mogelijkheden die steeds beperkter worden. Dat impliceert dat je heel gemakkelijk van besturingssysteem kan veranderen of verschillende besturingssystemen kan combineren, bijvoorbeeld met de voet sturen terwijl je met de hand rijdt.”

Technologie die levens verandert “Elk toestel dat we maken, verandert het leven van iemand ingrijpend. Het is het verschil tussen minder of niet mobiel zijn en afhankelijk zijn van anderen of kunnen rondrijden met je rolstoel en bijvoorbeeld van het weer genieten”, zet Hans Fraeyman,

general manager, de zaken op scherp. “De markt kijkt daar natuurlijk enigszins anders naar, het is en blijft business. Dat zie je ook aan ons klantenbestand dat doorheen de jaren veranderde. Vroeger waren dat twee derde kleinere rolstoelverdelers en een derde rolstoelfabrikanten, nu is dat omgekeerd. Die rolstoelverdelers zochten het beste voor hun patiënten en stonden heel dicht bij hun klanten. Bij de grote fabrikanten regeert de commerce iets meer. Sommige dealers kunnen het ook niet meer opbrengen om te voldoen aan alle regels en willen geen risico rond verantwoordelijkheid meer lopen. We richten ons zeker nog op gespecialiseerde rolstoelverdelers die openstaan voor vernieuwing, maar die zijn steeds dunner gezaaid. De marges zijn de jongste tien jaar ook flink gedaald.”

Hans Fraeyman weet waarover hij spreekt als oprichter en bezieler van dit nog jonge, innovatieve bedrijf. In de vorige eeuw studeerde hij af als ingenieur elektronica en was vijf jaar bij Barco Graphics aan de slag.

Sinds 1994 ontwikkelt hij fulltime speciale besturingen en oplossingen voor mensen in elektrische rolstoelen. Hans: “Ik deed dat eerst bij het bedrijf HMC dat in 2004 voor 50% in handen kwam van het Zweedse Permobil, ’s werelds grootste bedrijf voor high end elektrische rolstoelen voor mensen die dag in dag uit in een rolstoel leven, zoals patiënten met de ziekte van Duchenne.”

Nadat hij tien jaar voor Permobil had gewerkt en er een andere wind waaide na de overname door een investeringsmaatschappij, nam hij in 2013 ontslag en begon in dezelfde markt met een nieuw bedrijfje: mo-vis. Verschillende medewerkers van Permobil volgden hem toen.

Certificatie als gamechanger Pas in 2015 kwamen hun eerste besturingen op de markt. “De eerste jaren waren moeilijk, we begonnen letterlijk opnieuw in onze garage thuis”, herinnert Hans zich. Gelukkig was er snel weer veel interesse vanuit de markt.”

mo-vis ontwikkelt besturingen en accessoires voor elektrische rolstoelen die een positief effect hebben op de mobiliteit van mensen met een zware beperking.

Ondertussen is mo-vis al een hele poos ISO-gecertificeerd waardoor het medische middelen kan en mag ontwikkelen, produceren en verkopen”, zegt Rebecca. “Zo voldoen we aan de strenge Europese medische regelgeving. Dat is zeker een mijlpaal geweest, want het veranderde ook ons klantenbestand. Zonder medische certificatie kunnen wij geen producten meer verkopen. Om de drie jaar worden we trouwens doorgelicht via een intensieve audit.”

Hun producten zijn heel sterk genormeerd en ook de volumes in speciale besturingen zijn klein, omdat slechts 15% van de rolstoelgebruikers elektrisch rijdt en slechts 10% daarvan heeft een speciale besturing nodig. “Het is een moeilijk product, dat klopt. Relatief hoge investeringen, laag volume. Bovendien zitten we in een rigide markt. Ook al heb je iets fantastisch ontwikkeld, het duurt nog enkele jaren voor je het effectief kan verkopen. Maar we bestaan nu elf jaar en als klein bedrijf zijn we heel wendbaar, dat is een van onze grote troeven. Maak van mo-vis een bedrijf met 100 medewerkers en het zal volgens mij niet meer draaien.

Je krijgt dan enorm veel overhead. Hier hebben de mensen ook allemaal meerdere petjes op. De betrokkenheid is bijzonder

groot. Iedereen lijkt hier te willen blijven”, lacht Hans. “Nu, om exact hetzelfde te doen moet je in onze sector naar een concurrent in de VS. In België hebben we nauwelijks of geen concurrentie.”

“De bedoeling is altijd geweest om onze medewerkers zo veel mogelijk te betrekken bij het bedrijf. Zoals in een huwelijk is het niet altijd simpel, maar als je als groep aan elkaar hangt, geraak je veel verder dan als een hoopje individuen.”

Die spirit weerspiegelt zich ook in de aandeelhoudersstructuur. Vijf van de 12 medewerkers zijn op dit moment medeaandeelhouder, waaronder Hans en Rebecca. “Maar verder is er een heel vlakke structuur en zit iedereen samen aan tafel tijdens de middagpauze.”

Innovatiesubsidie: leuke extra Dit hightech bedrijf heeft vanzelfsprekend ook baat bij innovatiesubsidies. Die komen nu voornamelijk via VLAIO. “Die subsidies geven ons zeker extra mogelijkheden, dit is reeds onze vierde project. Al wordt het wel steeds moeilijker omdat de valorisatie die Vlaio verwacht niet altijd evident is om te halen. Op een subsidie van pakweg 250.000 euro moet je kunnen aantonen dat

Voka bedankt zijn partners

Solar powered by

Zonnepanelen

Batter systemen

Energiemanagement

Laadpalen

Asbestverw dering

Dakrenovatie

je binnen vijf jaar het tienvoudige valoriseert. Valoriseren doe je door mensen aan te werven of door extra investeringen te doen. We zijn een stabiel bedrijf dat elk jaar wat groeit in een nichemarkt, maar we zijn natuurlijk geen unicorn die na één jaar al 100 medewerkers telt en de jaren nadien telkens verdubbelt in aantal. Maar je moet ook beseffen dat 90% van die potentiële unicorns het uiteindelijk niet haalt.”

In het subsidielandschap heeft er zich ook al langer een tussenlaag gevormd van bedrijfjes zoals boekhoudkantoren die dit soort subsidieprojecten schrijven. “Wij schrijven onze projecten nog zelf uit en dat waarderen ze wel bij VLAIO”, vertellen beiden met een knipoog.

Onafhankelijk blijven mo-vis exporteert nu 98% naar het buitenland: West- en Noord-Europa, Noord-Amerika maar ook Oceanië. Rebecca: “We hebben geen echte agenten in het buitenland. In de VS hebben we wel iemand die onze producten promoot, maar ze hebben geen exclusiviteit op onze producten. We verkopen vooral via de grote rolstoelfabrikanten en dankzij onze aanwezigheid op grote beurzen zoals Rehacare (jaarlijks in Düsseldorf, red.). Als je kan leveren aan een ‘hofleverancier’ zoals Permobil, kom je onrechtstreeks overal. Onze naam verschijnt dan sneller op de website van andere grote bedrijven. De meeste van onze kleinere concurrenten zijn in de loop der jaren trouwens verkocht aan grote spelers in de markt. Dan worden ze automatisch minder wendbaar. Wij zijn zelf nog niet het hof gemaakt omdat we aan iedereen vertellen dat we onafhankelijk willen blijven. Maar als we morgen op zoek gaan om verkocht te worden, zou er zeker interesse zijn. We zitten nu echter met een jonge generatie van aandeelhouders, verkopen is niet aan de orde.”

Ondertussen blijft dit bedrijf volop innoveren. Om nieuwe innovaties kenbaar te maken, gaat mo-vis naar beurzen en symposia.

“We moeten van onderuit onze innovaties in de markt blijven duwen. Anders krijgen we een nieuw product niet op de markt. Zeker de internationale symposia winnen aan belang. We zijn daar als standhouder maar geven ook sessies aan therapeuten over onze producten. We richten ons niet enkel op onze professionele klanten zoals de grote rolstoelfabrikanten, maar ook naar high end therapeuten.”

Een glimlach als ultieme validatie In de nabije toekomst wil mo-vis zijn aanbod in de breedte blijven uitbreiden (met o.a. hoofdbesturing) en ook verbeteringen aan bestaande producten brengen. “De reden waarom ze ons overal kennen, is omdat we altijd kwaliteit geleverd hebben aan eerlijke prijzen. Zo hebben we onze concurrenten overleefd. We staan bekend als betrouwbaar. We staan dan ook 100% achter ons producten. Hoe gemakkelijker ze te installeren en te gebruiken zijn, hoe beter ze verkopen. We moeten er als engineeringbedrijf over waken dat alles zo simpel mogelijk blijft. Je moet oppassen voor technology pushing Je kan wel een technologie uitvinden, puur omdat het technisch kan, maar er moet een potentiële markt voor zijn.”

Uittesten gebeurt effectief bij de eindgebruikers. “We geven ook infosessies aan ergotherapeuten om ons netwerk uit te breiden en awareness aan te moedigen bij de potentiële gebruikers. Onderbenutting van features is een uitdaging. En als we nieuwe producten uittesten bij de eindgebruikers en je ziet hen lachen dankzij de nieuwe besturing, dan is dat zo fijn om te delen met je team. Onze fabrikanten zijn daar minder mee bezig en hebben ook iets minder kaas gegeten van elektronica, ze zijn vooral mechanisch onderlegd. Op de beurs vragen onze (potentiële) klanten wel altijd aan ons: What’s new?”, lacht Hans.

In 2026 gaat deze bevlogen ingenieur met pensioen. “Ik ben al vier jaar de fakkel aan het doorgeven aan ons team. Ik wil niet zoals een aantal bedrijfsleiders te lang het laatste woord blijven opeisen en te lang in mo-vis blijven hangen, simpelweg omdat dat niet goed is voor het bedrijf. Het jaar te veel, zoals je vaak bij topsporters ziet, dat zal ik niet meemaken.”

mo-vis.com

Op zoek naar expertise bij innovatie? Benieuwd hoe andere bedrijven innoveren?

Neem contact met Carolyn Bednarz via carolyn.bednarz@voka.be of neem een kijkje op de website.

Voka laat je meer zien

Scheutig met groei(kracht)

Tim Weyens: “Indien we niet hadden geïnvesteerd in een doorgedreven digitalisering, dan bestonden we nu niet meer”

Solora bulkt van (zonne)energie

Sinds Jan Van Der Haegen en Tim Weyens Solora oprichtten in 2014 groeide het bedrijf uit Merelbeke gezwind, zeker de jongste jaren. Gestart met monitoring en onderhoud van bestaande zonneparken en -installaties ontwerpt en bouwt het groeibedrijf sinds 2018 ook zelf installaties voor b2b-klanten. “We streven steeds naar innovatieve totaaloplossingen.”

Bij Solora in Merelbeke zijn de hoofdactiviteiten – build enerzijds en operations & maintenance anderzijds – duidelijk gescheiden via twee afzonderlijke gebouwen die wel broederlijk naast elkaar staan. In het ene gebouw valt de bijna huiselijke inrichting op met hippe meubelen en grote ramen die uitkijken op de productie. In het maintenance gebouw springt vooral de zogenaamde ‘controletoren’ in het oog op de eerste verdieping. Op een muur vol schermen volgen zo’n acht medewerkers de werking van alle energieinstallaties en zonneparken op de voet op. “Zij houden alle lopende projecten in de gaten, sturen technici aan, maken plannen op, detecteren problemen én lossen ze op. Het onderhoud van die zonneparken is puur specialistenwerk”, vertelt medeoprichter Tim Weyens.

Elke lichtstraal telt

Toen Tim Weyens en Jan Van Der Haegen in 2014 Solora oprichtten, was er in België al heel wat zonne-energie geïnstalleerd, zowel b2b als b2c. “De groenestroomcertificaten werden afgeschaft en de sector stagneerde wat, maar wat gebouwd is, moet goed onderhouden worden. Vaak worden zonneinstallaties heel stiefmoederlijk behandeld. Maar het zou zonde zijn als je 1.000 zonnepanelen installeert en er 20 niet van werken. Elke lichtstraal die je kan opvangen, maakt een verschil. Ook monitoring en analyse is heel belangrijk. Het sturen van energie wordt cruciaal.”

Zo startte Solora dus vanuit een operations & maintenance insteek. “Onderhoud is een recurrente business. Met een beperkt

startkapitaal startten Jan en ik het bedrijf op”, vertelt Tim. Ze leerden elkaar kennen bij de West-Vlaamse zonnepanelengroep Enfinity, een van de voorlopers in zonne-energie in het eerste decennium van deze eeuw. “Wij deden daar echt pionierswerk. Ik kon als industrieel ingenieur elektromechanica ook bij grotere bedrijven aan de slag, maar koos voor een toen nog kleine kmo. Ik wou vooral ook mijn steentje bijdragen aan een schonere planeet. In 2014 besloten Jan en ik dan om samen in zee te gaan. We zijn heel complementair. Ik ben een eerder technisch profiel, hij is de financiële expert. Momenteel focust hij zich nu op het O&M-team, ik op het build-team.”

Nederland, groot(s) in zonneparken Tot 2018 was Solora enkel actief in operations & maintenance (O&M), monitoring en onderhoud van bestaande installaties. “Daarin kenden we een gestage groei. In 2019 verkenden we voor het eerst ook de Nederlandse markt. Daar is het aandeel O&M ondertussen 900 megawatt (in België nu 350, red.), omdat er in Nederland gemiddeld grotere zonneparken worden gebouwd. Het aantal industriële parken dat we monitoren in België en Nederland zal tegen eind 2024 groeien naar 1.500.”

Pas in 2018 startte Solora ook met design en bouw van eigen projecten. “We wilden vooral vermijden dat we een deel van onze eigen klanten – namelijk EPC-contractors die zelf projecten bouwen – zouden beconcurreren, maar dat bleek niet zo te zijn. Tot 2022 hadden we 30 megawatt gebouwd aan eigen projecten, vorig jaar hebben we dat cijfer verdubbeld op één jaar. We blijven in dit segment groeien met 30 procent.”

Ook in Frankrijk is het bedrijf al actief. “We volgen daar vooral onze klanten. Een lokale ceo focust er vooral op het bouwen van nieuwe projecten.”

Ingenieurs met oplossingen Solora’s klanten variëren van grote industriële bedrijven zoals d’ Arta (producent van vriesverse producten) over Sibelga (de netbeheerder voor de distributie van aardgas en elektriciteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) tot Elia (beheerder van het Belgische transmissienet voor elektriciteit). Ook Brucargo, de vrachtafdeling van Brussels Airport, is een grote klant. “Maar we laten zeker ook de kmo’s niet in de steek. Op de b2c-markt hebben we ons evenwel nooit gefocust. We positioneren ons graag als een engineeringkantoor waarbij we graag veel tijd en knowhow in onze projecten steken. We zorgen voor innovatieve totaaloplossingen tijdens deze cruciale energietransitie.”

Opvallend: dit bedrijf telt geen pure verkopers in zijn rangen. “Wij spreken liever over solutions engineers die aan de klant oplossingen voorstellen en uitwerken, van design tot installatie, van installeren tot sturen. We streven naar langetermijnpartnerships, tegelijkertijd hanteren we kortetermijnonderhoudscontracten omdat we onszelf willen blijven uitdagen én onze klanten niet willen blokkeren met rigide contracten.”

Wie niet bereid is om te evolueren, is vroeg of laat de klos, dat wist de Britse bioloog Charles Darwin al. Wie vandaag niet digitaliseert, hinkt hopeloos achterop. Een les die ze bij Solora heel goed begrepen hebben. “Indien we niet hadden geïnvesteerd in een

meer injecteren op het net. Door bijvoorbeeld een batterij toe te voegen. Het klinkt absurd dat je als bedrijf of particulier moet betalen voor injectie van elektriciteit op het net, maar het is de enige manier om iedereen aan te moedigen om nog beter en efficiënter met zijn energie om te gaan. We moeten en zullen naar een smart grid evolueren.”

Gezonde groeiambitie

Hoe ziet dit groeibedrijf zichzelf evolueren op internationaal niveau? “De hoofdfocus blijft op België, Nederland en Frankrijk. We hebben bij onze zuiderburen al heel wat zaadjes geplant, hopelijk gaan die nu ontkiemen. In Nederland willen we nog groeien in O&M. Daarna willen we ook graag andere markten aanboren, zoals Duitsland, maar we gaan niets overhaasten. Onze personeelsgroei is toch behoorlijk indrukwekkend de jongste jaren.”

Om al die werknemers tevreden te houden, heeft het bedrijf steeds meer oog voor activiteiten die de teamspirit moeten bevorderen. Zoals een Solora Café op vrijdagavond of een boeiende teambuilding. “In juni dit jaar trokken we nog met het ganse team een weekendje naar Durbuy, een topervaring”, besluit Tim.

doorgedreven digitalisering, dan bestonden we nu niet meer”, verwoordt Tim het scherp. “Zo beschikken al onze techniekers nu over een app om hun werk te plannen en te sturen. Zo kunnen we ons nog beter focussen op onze strategie en processen.”

Werknemers met ondernemersmentaliteit

Wie groeit, kent groeipijnen. Solora verdubbelde de jongste twee jaar in aantal werknemers, tot ruim 80 (50 in België, 30 in Nederland en 5 in Frankrijk). “Een heel grote uitdaging”, weet Tim. “Ons build-team bestond 2,5 jaar geleden uit slechts drie mensen, nu tellen we 20 m/v/x. De juiste talenten aanwerven en opleiden, daar kruipt veel werk en energie in. We willen vooral onze expertise in eigen huis houden.”

En dat aantrekken en houden van talent vraagt ook bij Solora de nodige aandacht en inspanning. Tim “We hebben de indruk dat de war for talent wat gaan luwen is, maar onze zoektocht stopt nooit. We kijken vooral naar elektrotechnisch geschoolde mensen, daar kunnen we op bouwen.”

Wie in een groeibedrijf wil gedijen, moet als werknemer vooral ‘ondernemer’ zijn.

“Dat klopt helemaal. Die ondernemersmentaliteit is heel belangrijk, maar we geven onze medewerkers ook de tijd en de vrijheid om zich volop te ontplooien.”

Sturen, sturen, sturen Tegen 2050 moeten onze woningen, bedrijven en voertuigen klimaatneutraal zijn. Dat wil zeggen: geen benzine, diesel, stookolie of gas meer, maar wel groene energie als energiebron. Elektrificatie is één van de belangrijkste strategieën om ons energiesysteem duurzaam te maken. We moeten overschakelen naar technieken die werken op groene elektriciteit, daar waar ze nu nog vaak gevoed worden door fossiele brandstoffen.

Elektrificatie houdt ook in: meer doen met de beschikbare stroom. “Die elektrificatie is volop bezig, nu moet de sturing volgen”, weet Tim. “Dé grote uitdaging voor de komende jaren, ook voor ons, wordt de uitbouw van een kenniscentrum rond energiemanagementsystemen (EMS) en batterij-energieopslagsystemen (BESS). We willen dat onze klanten hun zonne-installaties voortdurend realtime kunnen sturen. Nu betalen klanten soms negatieve prijzen voor injectie (op het net, red.), maar je kan je installatie perfect laten draaien op autoconsumptie en niet

Boost de groei van jouw bedrijf met Accelero?

Wil je net als Tim de groeipijnen en uitdagingen van je bedrijf aanpakken?

Leer van andere ondernemers in dezelfde situatie en maak via kennis van experts en getuigenissen je bedrijf klaar voor de volgende groeifase.

Op een muur vol schermen volgen medewerkers de werking van alle energieinstallaties en zonneparken op de voet op.

STREEKFONDS OOST-VLAANDEREN VERBINDT SCHENKERS EN DOENERS EN VERSTERKT ZO LOKALE PROJECTEN DIE MENSEN MET ELKAAR EN DE OMGEVING VERBINDEN

Een warme thuis zonder beperkingen

VillaVip Zele lijkt van buiten een doorsnee huis. Maar achter de gevel bruist het van uitzonderlijk veel warmte, vriendschap en zorg. Hier wonen tien volwassenen met een beperking namelijk samen met zorgkoppel Bart Pletinck en Angelique De Schepper, wat leidt tot tonnen vrolijkheid, creativiteit en groei. Maarten Verwilst, Plant Leader bij Owens Corning in Zele, ging er op bezoek. Het internationale bedrijf gespecialiseerd in productie en innovatie van bouwmaterialen, met hoofdkantoor in Toledo, Ohio, VS is er namelijk op gebrand om mee te bouwen aan een duurzame toekomst.

“Ik ben heel blij dat ik in VillaVip mag wonen”, glundert bewoner Bart (37). “Ik woon hier nu twee jaar en ik hoop dat ik voor altijd mag blijven, wat normaal gezien zal kunnen. Dankzij Bart en Angelique volg ik bakles én ze hebben een bakker gevonden waar ik twee halve dagen per week mag werken. Dat was een droom van mij, die nu is uitgekomen. Daarnaast ga ik naar de kunstacademie en ga ik vaak fietsen, zwemmen, crea en in de tuin werken.”

Dat vat perfect de sterktes van VillaVip samen. “Deze manier van samenleven is heel huiselijk”, aldus Angelique. “Onze bewoners hebben ook veel vrijheid. Heeft iemand bijvoorbeeld een vrije dag? Dan kan die uitslapen. Er is geen regel dat iedereen op hetzelfde uur aan de ontbijttafel moet zitten. Het is net als thuis. Al is het uiteraard de bedoeling dat iedereen zijn dagen op een leuke en nuttige manier invult. Samen met onze bewoners gaan we dus op zoek naar een daginvulling die bij hun interesses en talenten past. Daarnaast organiseren we hier activiteiten, bovenop dagelijkse bezigheden zoals inkopen doen en koken. Dat doen we overigens niet alleen: we hebben een team van tien mensen, onder wie opvoeders, zorgmedewerkers van i-mens, poetshulpen, plus verschillende vrijwilligers. Ook is er een kruisbestuiving met gelijkgestemde organisaties uit de buurt. Zo gaan we regelmatig op uitstap naar vzw de Holdamhoeve in Sint-Gillis-Waas voor activiteiten zoals keramiek.”

TUINSERRE DANKZIJ CROWDFUNDING

Een van de activiteiten waar Bart, Angelique en hun team nog meer op willen inzetten, is samen tuinieren. “Wij hebben allebei lang voor Emiliani gewerkt, een MPI voor volwassenen met een verstandelijke beperking in Lokeren. Daar heb ik een project begeleid waarbij we onze eigen groenten kweekten”, zegt Bart. Omdat hij zag hoeveel de deelnemers daarvan genoten en bijleerden, was hij vastberaden om hetzelfde te doen bij VillaVip Zele toen hij en Angelique vier jaar geleden hun intrek namen op deze nieuwe locatie van VillaVip Vlaanderen. Alleen waren er een aantal praktische uitdagingen. “We hebben een mooie tuin, maar omdat er overal gras is, kan onze bewoonster Maud moeilijk met haar elektrische rolwagen tot bij de huidige moestuin. Bovendien zijn gewone moestuinbakken te

STEUN IN EIGEN STREEK

laag voor haar. Daarom hebben we de hulp ingeroepen van Streekfonds Oost-Vlaanderen.”

Met steun van het streekfonds organiseerde VillaVip Zele dit voorjaar een crowdfunding, waarmee ze 6.370 euro konden ophalen. # Een hart voor Scheldevallei, het lokale netwerk van het streekfonds in de Scheldevallei, deed daar nog 6.000 euro bovenop. “Nu kunnen we een verhard pad aanleggen, verhoogde bakken plaatsen én een serre zetten zodat we nog veel meer groenten kunnen telen.”

Owens Corning is een van de partners van Streekfonds OostVlaanderen die het mogelijk maakt om projecten zoals ‘Een tuinserre voor VillaVip Zele’ te realiseren. “Via de Owens Corning Foundation hebben we middelen ter beschikking om lokale organisaties te steunen die zich inzetten voor het welzijn van mensen die daar nood aan hebben”, vertelt Plant Leader Maarten Verwilst. “Hier in Zele doen we dat telkens via Streekfonds Oost-Vlaanderen. Zo komt de steun terecht bij kleine vzw’s die ze het meest kunnen gebruiken, in volle transparantie, én in onze buurt. Op die manier kunnen we ook onze medewerkers enthousiasmeren om zich in te zetten voor de organisaties, bijvoorbeeld door er eens vrijwilligerswerk te doen.”

Wil jij, een collega of medewerker in je bedrijf op een duurzame manier een maatschappelijke nood aanpakken in jouw buurt, stad of gemeente? In Gent is er een specifieke projectoproep gericht op het verhogen van de weerbaarheid van jongeren ) meer info op p.46).

Dien voor 12 november je projectidee in en ontvang tot 12.000 euro voor jouw sociaal en lokaal initiatief.

Alle info: streekfondsoostvlaanderen.be

Maarten Verwilst, Plant Leader bij Owens Corning in Zele op bezoek bij Villa Vip. Maud, Johnny en Bart, gasten bij zorgkoppel Bart & Angelique, tonen Maarten en Koen Brebels (Streekfonds Oost-Vlaanderen) waar de serre komt die ze met steun van #Een hart voor Scheldevallei kunnen plaatsen.

duurzaam renoveren? Je bedrijf Dat brengt geld op

Dankzij de ING Sustainable Buildings Guide ontdek je de impact van elke euro op de EPC-score van je gebouwen, je CO2-uitstoot, energiekosten én de terugverdientijd van je investeringen.

La Lorraine Bakery Group bakt nu ook broodjes in de VS

La Lorraine Bakery Group (LLBG) verwerft een aandeel van 50% in Bakery de France, een diepvriesbakkerij-specialist gevestigd in Washington D.C., VS. Bakery de France is één van de marktleiders in ambachtelijk bake-off brood in de Noord-Amerikaanse retail- en foodservicemarkt.

Bakery de France werd bijna 40 jaar geleden opgericht en wordt geleid door de familie Salameh. Bakery de France heeft een passie voor innovatie en topkwaliteit, wat perfect past bij de productleiderschapsstrategie van LLBG. Guido Vanherpe, group ceo La Lorraine Bakery Group: “Na meer dan 80 jaar groei in meer dan 35 landen op het Europese continent, Turkije en het Midden-Oosten, hebben we nu een geweldige kans om onze expertise op te schalen en onze internationale voetafdruk verder uit te breiden naar de Noord-Amerikaanse markt.”

La Lorraine Bakery Group verwerft 50% aandeel in Bakery de France, een diepvriesbakkerij-specialist gevestigd in de VS.

25 jaar

Ledenjubilarissen 2024

VOKA WENST OOK

VOLGENDE LEDEN PROFICIAT MET HUN JUBILEE:

OPGERICHT IN 1999

Vento (Oudenaarde) - ventielen, ophangbeugels, inspectieluiken, bevestigingsmateriaal, ophangprofielen, isolatiemateriaal…

10 jaar

OPGERICHT IN 2014

spotit (Merelbeke) – cybersecurity – en connectiviteitbedrijf

Nieuwe ceo voor Solvas groep

Sinds juni heeft de Solvas Groep, een vastgoed- en verzekeringsspecialist, een nieuwe ceo: Erik Janssens (62) neemt de algemene leiding over van Dominique Willems (44), die als bestuurder mee de lijnen blijft uitzetten en zich meer gaat toeleggen op het financiële en strategisch-creatieve luik en de verdere business development. “Erik Janssens is de geknipte man om als ceo de verdere groei van Solvas, onze medewerkers én de klanten in goede banen te leiden”, aldus Dominique.

Erik Janssens heeft een flinke dosis ervaring als zakelijk leider in het bank- en verzekeringswezen en in de bouw en staat bekend als een people manager.

solvas.be

Dominique Willems geeft de ceo-fakkel door aan Erik Janssens.

STEM-richtingen

De stille opmars van de STEM-richtingen

De herfst komt aangewaaid en dus trekt het onderwijs zich weer op gang. Voor het bedrijfsleven in Vlaanderen zijn grijze cellen zowat de enige inheemse grondstof. De kwaliteit en de evolutie van het onderwijs zijn dan ook aandachtspunten van eerste orde.

We gingen even grasduinen in cijfers over het onderwijs in Vlaanderen.

Gentse regio toont groter aandeel hoogopgeleiden

In Vlaanderen hebben 33% van de mannen en 43% van de vrouwen een diploma hoger onderwijs. In Oost-Vlaanderen is de grootste concentratie van mensen met een stevige opleiding te vinden in en om Gent.

Aandeel mannen met diploma hoger onderwijs (%)

St.-Martens-Latem

De Pinte

Destelbergen

Merelbeke

Melle

Gent

Hamme

Maldegem

Eeklo

Assenede

Sint-Laureins

Zelzate

Bron: Statbel, 2024

Aandeel vrouwen met diploma hoger onderwijs (%)

St-Martens-Latem

De Pinte

Horebeke

Destelbergen

Merelbeke

Melle

Geraardsbergen

Ninove

Stekene

Hamme

Wachtebeke

Eeklo

Zele

Zelzate

Hoger onderwijs: opleiding industriële wetenschappen en technologie in de lift, onderwijsopleiding boert achteruit

Top 10 inschrijvingen per studiegebied in het hoger onderwijs in Vlaanderen

Handels- wetenschappen en bedrijfskunde

Industriële wetenschappen en technologie Gezondheidszorg

2021-22 2011-12 1 2 4 6 8 10 3 5 7 9

Onderwijs Sociaal- agogisch werk

Rechten, notariaat en criminologische wetenschappen

Economisch en toegepaste economische wetenschappen

Psychologie en pedagogische wetenschappen

Handelsweten- schappen en bedrijfskunde

Wetenschappen

professioneel gerichte opl academisch gerichte opl academisch gerichte opl hogere beroepsopleiding

Aandeel STEM-richtingen per onderwijsvorm

Vlaanderen en de Vlaamse bedrijven hebben nood aan een versterking van STEM-competenties in maatschappij en onderwijs. STEM staat voor Science – Technology – Engineering – Mathematics. Een aantal studierichtingen tonen een duidelijk accent op wiskunde, exacte wetenschappen, techniek of ICT. Afgestudeerden zijn voorbereid op een wetenschappelijke en/of technisch georiënteerde job.

Aandeel STEM in 2022-23

Populaire

STEM-richtingen in secundair onderwijs

In Vlaanderen volgden in het schooljaar 2022-23, 305.530 leerlingen secundair onderwijs. Het cijfer duidt op alle graden en leerjaren van alle onderwijsvormen (aso, tso en bso).

In het tso waren de STEM-studierichtingen met het grootste aantal leerlingen: technologische wetenschappen en elektromechanische technieken. In het bso: elektriciteit, mechanica en hout.

richting onderwijsvorm leerlingen 2022-23

Natuurwetenschappen

Wetenschappen-wiskunde

Sportwetenschappen Elektriciteit

Latijn-wiskunde

Moderne talen-wetenschappen

Technologische wetenschappen

Mechanica

Hout

Bron: STEM Monitor – Dep. Onderwijs & vorming, april 2024

Bron: Vlaams onderwijs in cijfers, 2021-2022

Bron: STEM Monitor – Dep. Onderwijs & vorming, april 2024

Groeipijnstillers

Eerste hulp bij opschalen

Factry: “Door uit jouw dagdagelijkse bubbel te stappen, krijg je een breder gezichtsveld”

Wie groeit, kent groeipijnen. En moet snel kunnen schakelen tijdens het schalen. In deze rubriek gaan we elke maand dieper in op een groeipijn van jonge scale-ups. Deze keer is het de beurt aan de Gentse tech scale-up Factry. Zij stelden dit jaar, samen met Voka Oost-Vlaanderen, een raad van advies samen om hen te ondersteunen in de volgende stap van hun groeiproces.

GROEIPIJN: hoe start je een raad van advies?

Digitalisering is belangrijker dan ooit, dat weten ze bij Factry maar al te goed. Factry vond en bouwde dé oplossing om productieomgevingen hierbij te ondersteunen. Hoe? Ze capteren de data die vrij ‘rondzweven’ in het industriële proces en maken deze beschikbaar voor de ganse organisatie om de efficiëntie, betrouwbaarheid en effectiviteit van het proces te ondersteunen en te verbeteren. Hun klanten zitten voornamelijk in de procesindustrie, van middelgrote bedrijven tot corporates. “Agristo, Ekopak en Algist Bruggeman zijn onder andere klant bij ons. Wij zorgen ervoor dat deze bedrijven inzichten krijgen in hoe hun productie draait. Deze data-inzichten zijn toegankelijk voor iedereen die betrokken is

bij het dagdagelijkse productieproces, van operator tot cfo. Als je zaken wil optimaliseren of wil besparen moet je dit meetbaar maken”, vertelt co-founder en ceo Jeroen Coussement onze redactie.

Chief everything officer Het idee achter Factry ontstond acht jaar geleden bij Jeroen. “Niet vanuit een strategische visie, wel vanuit een technische honger om iets nieuws te proberen. Eerst kwam het idee, daarna de drang om te ondernemen.” Dit idee kwam vervolgens onder de aandacht bij een vroegere medestudent, Frederik Van Leeckwyck, en voormalig collega, Yves Bourgeois. “Nadat we elk onze eigen weg gingen, kruisten onze paden elkaar opnieuw en zijn we samen voor Factry gegaan. Yves opereert als coo en Frederik is verantwoordelijk voor de business development. Ceo staat in mijn geval voor chief everything officer”, lacht hij. “Ook projecten opvolgen of support geven aan klanten hoort nog bij mijn taken. Al lijkt me dit zeker een gebruikelijke situatie bij vele start- en scale-ups.”

Van technisch sterk naar commercieel succes

Factry helpt bedrijven bij hun grootste uitdagingen, maar kent er natuurlijk zelf ook een aantal. Zoals: het neerpennen van een commerciële strategie: van pricing over partnerships aangaan tot marketing en sales. “Technisch staan we als drie ingenieurs heel sterk in onze schoenen. De eerste jaren lag de focus vooral op het product. De commerciële kant van het verhaal kreeg te weinig aandacht. Daar willen we de komende periode aan werken en een inhaalbeweging maken.” Hoe ze dit exact aanpakken? Door extern advies in te schakelen. “We hebben altijd de neiging gehad om alles volledig zelf te doen. Pas drie jaar geleden ben ik ‘naar buiten gekomen’ om te netwerken en mezelf te omringen met gelijkgestemden. Door uit jouw dagdagelijkse bubbel te stappen, krijg je een breder gezichtsveld. Minder operationele taken uitvoeren is niet evident, maar ik kan het iedere startende ondernemer aanraden. Mezelf omringen door peers, daar heb ik te lang mee gewacht. Het kost amper iets en je krijgt er veel voor terug.”

TEKST JOLYN DE BAETS

Onafhankelijke knowhow

Met een raad van advies haal je externe en onafhankelijke knowhow in huis. Je omringt je met extra kennis en waardevol advies en krijgt zowel een klankbord als nieuwe ideeën voor je onderneming. Verdere groei faciliteren door extern advies in te winnen, was al een tijdje een vast gesprekonderwerp bij Jeroen, Frederik en Yves. “Het extra duwtje om er daadwerkelijk mee aan de slag te gaan kwam via Voka Oost-Vlaanderen. Na de deelname aan verschillende Platotrajecten was het traject rond het starten van een raad van advies een logische volgende stap voor ons.”

Wanneer je start met de samenstelling van je adviesraad ga je best niet op zoek naar mensen die in dezelfde fase zitten als jij. Je zoekt naar personen die al meer ervaring op de teller hebben. “Externen kijken op een ander niveau naar jouw onderneming. Voor de Factry-adviesraad wou ik zeker geen copy paste van het founding team. We wilden een heterogene groep; daar zijn we in geslaagd.”

De adviesraad van Factry bestaat uit vier personen. Van expertise in structuur brengen in een organisatie tot investeren en schalen tot tech sales. “Stuk voor stuk waardevolle adviseurs ... en voorlopig klikt het nog goed tussen ons”, lacht Jeroen.

Met drie founders en vier adviseurs aan tafel zitten was een doordachte keuze. “Misschien een beetje tegen de regels in, maar voor ons is het cruciaal dat het voltallige oprichtersteam aanwezig is. Ieder inzicht dat gedeeld wordt, is relevant voor ons.”

Uit je comfortzone

Jeroen en zijn co-founders hebben ondertussen al twee meetings achter de rug en plannen ieder kwartaal een volgende meeting. “De eerste keer werd ons een serieuze spiegel voorgehouden. Je wordt echt uit je comfortzone getrokken. Soms is dat confronterend, maar het verloopt steeds constructief. Daarvoor doe je het ook. Je wil geen verbloemde waarheid, want daar ben je niets mee. We willen bijleren. Na twee meetings hebben we zelfs al onze strategie bijgestuurd.

Een van de meest ontwapenende zaken aan een adviesraad is het feit dat de adviseurs er niet zijn om geld te verdienen. Ze denken mee met ons en willen ons effectief helpen.”

“We zien een raad van advies als hulpmiddel om onze bedrijfsstrategie vorm te geven en te vertalen naar de dagelijkse werking. Je werkt aan je bedrijf, niet alleen in je bedrijf. Een adviesraad is een klankbord dat terugpraat. Ja, zo’n adviesraad is een blijver, wat ons betreft.”

Een raad van advies voor jouw start-up, scale-up of kmo?

Bouw samen met Voka een professioneel netwerk uit van externe adviseurs en/of bestuurders.

Co-founders Jeroen Coussement, Yves Bourgeois en Frederik Van Leeckwyck

Ondernemerschap als familietrekje

Transportbedrijf Snel Logistic Solutions baant zich weg naar de toekomst met aanstormende generatie

Nomen est omen. Voor Snel Logistic Solutions is tijd al meer dan vijf generaties lang een onontbeerlijk goed. Het transportbedrijf uit Deinze is de voorbije jaren uitgegroeid tot een uit de kluiten gewassen internationale speler. Met een nieuwe generatie aan het stuur blijft het zijn rol als innovatieve uitdager in de sector spelen. “Nieuwsgierigheid is onze meest gewaardeerde familietrek”, klinkt het.

TEKST LAURENS FAGARD – FOTO NATHALIE DOLMANS

Turning goods into better. Van de meer dan 10.000 transportbedrijven die België telt, moet het zowat de meest spitsvondige baseline zijn. De woorden prijken op de muur in de ontvangstruimte van Snel Logistic Solutions. “Steeds beter doen ligt in de aard van het beestje. Dat komt door onze nieuwsgierigheid, misschien wel

ons meest gewaardeerde familietrekje”, lacht ceo Gert Snel.

Transport is voor de familie Snel al vijf generaties een lieve lust. De voorvaderen van Gert begonnen in Nederland met trekschuiten, historische vrachtschepen die van de ene naar de andere plas over het vasteland

door mensen werden voortgetrokken met passagiers of lading aan boord. Later nam de paardenkracht het over van de mens. “In de jaren zestig schakelden we over naar vervoer van boerenmelk. Eerst met bussen, daarna werden dat tankwagens.”

“Mijn vader zette de eerste stappen richting internationalisering. Toen ik in 1984 nog maar

Transport is

de

net afzwaaide aan de Vervoersacademie in Venlo, kwam er een opportuniteit op ons pad. Een grote multinational in frisdrank, één van onze beste klanten, trok van Nederland de grens over naar België. Het nam de fabriekssite over van een groot bierconcern in Gent en vormde ze om tot limonadefabriek. We dreigden een hoop werk te verliezen als

we niet met hen schakelden. Zo belandde ik plots als 23-jarige in Eke waar ik met vier chauffeurs een nieuw hoofdstuk in ons bedrijfsverhaal ging schrijven”, vertelt Gert.

Op korte termijn oogstte Gert succes. “Op een paar jaar tijd was de Belgische vestiging enorm belangrijk voor het

moederbedrijf Snel. Eind jaren tachtig kregen we een bod van een Engelse bedrijvengroep. We verkochten ons Nederlandse bedrijf en draaiden de gashendel in België volledig open. Samen met mijn neef Peter namen we een aantal transportbedrijven over en vestigden ons in 2021 ook in Duitsland.”

voor

familie Snel al vijf generaties een lieve lust. Susanne stapte vorig jaar in het familiebedrijf en werkt nu nauw samen met haar vader Gert.

Data als breekijzer

Vorig jaar stapte ook Gerts dochter in de zaak. Zij groeide van kindsbeen af op tussen de vrachtwagens en opleggers. “Hoewel het familiecharter dat sowieso voorschrijft, maakte ik er voor mezelf ook een punt van om de knepen van het vak te leren bij twee multinationals. Mijn beide jobs lagen in lijn met supply chain, productieplanning en logistiek. Die kennis kan ik nu wel breed toepassen in het familiebedrijf”, aldus Susanne. “Zij heeft in haar vorige jobs aan de kant van de klant gestaan, waardoor ze opmerkzamer is voor welke invloeden er zoal kunnen spelen. Toen ik als ‘jonkie’ startte, had ik geen referenties en dat heeft altijd geknaagd. Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen, maar het kan toch nooit kwaad”, zegt Gert fijntjes.

Susanne is niet de enige telg van de volgende generatie. “Peter heeft vijf kinderen. Naast

Susanne heb ik nog een jongere dochter Celeste. Zij komt misschien ook ooit nog in het bedrijf terecht. Wie weet heeft Susanne nu wel het pad geëffend. Ons familiecharter geeft nu een duidelijke richtlijn over hoe alles rond opvolging kan verlopen. Hoe dan ook moet je er als volgende generatie veel zin in hebben, anders lukt het niet.”

Al van bij de start vloog Susanne er meteen in. “Samen met de logistieke manager deden we de implementatie van een nieuw WMS (Warehouse Management System, red.) in Weert, onze Nederlandse site. Voor mij een uitstekende manier om ons bedrijf van binnenuit te leren kennen. Die optimaliserings- en verbeteringsprojecten zijn nu zowat mijn dagelijkse kost geworden. Het is fijn dat mensen naar me toestappen en vragen hoe ze bepaalde taken in hun eigen job kunnen automatiseren. Data is immers van cruciaal belang in de transportsector.

Voor mij was het een ideaal breekijzer om als nieuweling het bedrijf te vervoegen”, zegt Susanne.

Pionier op wielen

Om lopende zaken vlot op te volgen, gingen Gert en zijn vader elke woensdagmiddag samen eten in Gent. “We werkten op kilometers afstand van elkaar, dus af en toe de tijd nemen voor een gesprek was nodig. En mijn vader zag het als een uitgelezen kans om Gent nog eens gastronomisch te verkennen”, lacht Gert. “De geschiedenis herhaalt zich, want wij hebben nu op vrijdagnamiddag ons wekelijks momentje samen. Alleen gaat er wel geen etentje mee gepaard, dus dat heb ik duidelijk verkeerd aangepakt”, jent Susanne haar vader speels.

“Om strategisch na te denken over welke richting je bedrijf uitgaat, moet je tijd durven nemen. In onze sector is het JIT-principe (Just In Time) van levensbelang, waardoor

Snel Logistic Solutions biedt een volledige logistieke ondersteuning aan zijn klanten.

“ Hoe dan ook moet je er als volgende generatie veel zin in hebben, anders lukt het niet

SUSANNE SNEL

operationele zaken heel moeilijk op de voorgrond te schuiven zijn. Gelukkig zijn we enorm complementair aan elkaar. Mijn vader is nog altijd het commerciële uithangbord, terwijl ik de interne werking tot in de puntjes probeer te krijgen. Dat laatste is niet langer optioneel, want de regels in de transportsector zijn de laatste jaren enorm aangescherpt.”

Leergierigheid en zin voor vernieuwing zijn karaktereigenschappen die Susanne en Gert delen. Snel Logistic Solutions was in 2017 het eerste transportbedrijf met een elektrische vrachtwagen. “Veel rendement haal je daar vooralsnog niet uit op korte termijn, maar we zijn er al vanaf het begin van overtuigd dat we die weg op moeten gaan. Volgend jaar komen er nog 4 elektrische trucks bij. In verhouding tot onze volledige vloot van 150 vrachtwagens lijkt dat niet veel, maar het vergt enorm veel tijd om je bedrijf op die transitie voor te bereiden”, vertelt Gert.

Golf aan eisen

Naast data staat ook duurzaamheid de komende jaren hoog op de agenda bij Snel, en meer bepaald bij Susanne. “Met geautomatiseerde data die nergens toe leiden, ben je niet veel. Maar als je ze structureel gebruikt, kan je veel processen efficiënter en duurzamer maken. Het ene zet het andere soms in gang, en omgekeerd. De Europese duurzaamheidsrapportage is volop aan de gang en dat willen we bewust intern houden. Als familiebedrijf gaan we er prat op dat het iets is dat leeft bij de mensen en niet zomaar verscholen gaat in cijfertjes.”

Hoe dan ook liggen de eisen in de transportsector ontzettend hoog. “De klanteneisen zijn er altijd al geweest, misschien zelfs nog nadrukkelijker. Langs de andere kant zijn er nu de voertuigeisen. Hoe efficiënter je iets vervoert, hoe specifieker je moet kiezen in wat je meeneemt in de vrachtwagen.

Maar ook werknemers stellen terecht eisen. Medewerkers vragen meer flexibiliteit. Maar dat maakt het net uitdagender. Er waait in elke richting een nieuwe en verrassende wind. Maar die vangen we de komende jaren met veel plezier op.”

Wil je meer leren over ondernemen als familiebedrijf?

Laat je inspireren door de experts van Voka. Misschien is Plato Next Generation wel iets voor jou?

Contacteer elisabeth.minnaert@voka.be of neem een kijkje op onze website

Belgen blijven meest loyale werknemers van Europa

Slechts 9% van de Belgen kijkt actief uit naar een andere werkgever. Hiermee blijven de Belgen de meest loyale werknemers in Europa. Dat blijkt uit ons jaarlijkse internationale werknemersonderzoek in 18 Europese landen. Jan Vanthournout, Senior Legal Manager bij SD Worx: “Dit lijkt comfortabel voor de Belgische werkgevers, maar het betekent natuurlijk ook dat ze meer moeite moeten doen om nieuwe werknemers aan te trekken.”

ACTIEF VERSUS PASSIEF UITKIJKEN

9% van de Belgen zoekt actief naar een andere job, het laagste percentage in Europa. In 2023 waren we met 8% ook al de loyaalste werknemers.

19% zegt daarnaast ‘eerder passief’ uit te kijken naar een nieuwe werkgever. Ook dat percentage is zeer laag in vergelijking met andere Europese landen: enkel Duitsland en Oostenrijk scoren nog lager. 72% antwoordt expliciet ‘neen’ op de vraag of ze op zoek zijn naar een nieuwe job.

WAAROM VERLATEN BELGISCHE WERKNEMERS EEN ORGANISATIE?

Om deze vijf redenen zoeken Belgische werknemers andere oorden op:

1. ontevredenheid over werksfeer en sociale omgeving (bv. vervelende collega’s, slechte leidinggevende): 33%

2. ontevredenheid over het salaris (monetaire deel): 29%

3. ontevredenheid over werk-privébalans: 29%

4. ontevredenheid over welzijnsbeleid en mentale/fysieke belasting (bv. werkdruk, stress, burn-out): 26%

5. betere jobaanbieding van een andere organisatie: 26%

Werkinhoud (niet zinvol, interessant of uitdagend) valt net buiten de top vijf.

WAAROM KIEZEN BELGISCHE WERKNEMERS VOOR EEN ORGANISATIE?

De vijf belangrijkste keuzecriteria zijn:

1. salaris: 51%

2. afstand en bereikbaarheid van de werkplek: 47%

3. jobzekerheid en financiële stabiliteit: 43%

4. werksfeer en sociale omgeving (collega’s, leidinggevende …): 38%

5. vakantiedagen: 34%

Een zinvolle, interessante en uitdagende werkinhoud staat ook hier op 6.

3 TIPS OM WERKNEMERS TE VINDEN

EN TE HOUDEN

“Ook in 2024 blijkt de Belgische werknemer erg loyaal”, zegt Jan Vanthournout. “Dat goede nieuws heeft ook een keerzijde: nieuwe werknemers aantrekken kost meer moeite.” En al blijven je medewerkers plakken, je houdt ze het liefst ook geboeid en gemotiveerd. Hieronder hebben we alvast drie tips om werknemers te vinden, te verbinden met je organisatie en te doen groeien.

1. Werknemers vinden: breng competenties in kaart Welke werknemers heb je nodig? Om dat te achterhalen, bepaal je eerst je bedrijfsdoelstellingen. Vervolgens inventariseer je

NOOD AAN NOG MEER TIPS?

de huidige vaardigheden binnen je bedrijf op basis van input van leidinggevenden en medewerkers. Daarna identificeer je de tekorten en pak je die aan. Zo weet je naar wie je op zoek moet, maar evengoed waar je je huidige medewerkers kunt laten groeien met opleidingen.

2. Werknemers verbinden: motiveer hen Motivatie zet mensen aan tot actie en helpt hen om te gaan met uitdagingen. Sociale omgeving, salaris, werkomstandigheden en jobzekerheid zijn basisvoorwaarden. Autonomie en werk-privébalans zijn sterke motivatoren voor veel mensen. Maar wil je dat iedereen gemotiveerd is, dan is een persoonlijke aanpak nodig. Daarvoor zijn je leidinggevenden aan zet.

3. Hr-beleid optimaliseren: help je medewerkers te groeien Een toekomstperspectief is cruciaal als je je medewerkers aan boord wilt houden. Start met een-op-eengesprekken om carrièredoelen te bespreken en leg actiepunten vast, inclusief regelmatige voortgangscontroles. Maak duidelijke loopbaanpaden. Zo weten je werknemers wat ze moeten doen als ze naar een bepaalde functie willen groeien.

Je vindt de antwoorden op 19 veelgestelde vragen in onze gratis gids People Facts.

LegalFly haalt 15 miljoen euro op om AI-juridische diensten te stimuleren

LegalFly, een juridisch AI-platform, heeft 15 miljoen euro opgehaald in een Series A-ronde onder leiding van Notion Capital. Deze investering komt slechts acht maanden na de 2 miljoen euro seed ronde. De Gentse start-up werd een jaar geleden opgericht en heeft snel zijn stempel gedrukt op de legal tech industrie.

De investering zal het ambitieuze groeiplan van LegalFly stimuleren, waarbij het huidige team tegen het einde van het jaar verdrievoudigd zal zijn en de ontwikkeling van nieuwe features versneld zal worden. De financiering zal ook LegalFly’s voortdurende expansie in Europa ondersteunen en de samenwerking met toonaangevende advocatenkantoren en bedrijven versterken. “Deze investering stelt ons in staat om onze activiteiten uit te breiden en verder te innoveren, om zo de digitale transformatie van juridische diensten te stimuleren”, zegt Ruben Miessen, ceo van LegalFly.

legalfly.ai

Neem contact met ons op business@dewaele.com 09 245 35 35

Montea investeert 30 miljoen euro in ambitieuze batterijparken

Montea uit Erembodegem investeert 17,5 miljoen euro in de installatie van batterijparken op 14 van haar Belgische sites. Later komt daar een extra investering van 12,5 miljoen euro in Nederland bij. De opgeslagen energie zal benut worden voor de verlichting, verwarming en koeling van de logistieke centra. Daarnaast zullen ook elektrische voertuigen kunnen voorzien worden van stroom. Op deze investering van 30 miljoen euro verwacht Montea een rendement te behalen van 12%.

“Onze logistieke centra zijn al top op het vlak van duurzaamheid. Door de installatie van batterijparken kunnen we meer energie leveren aan onze klanten en helpen we het net te stabiliseren. Deze investering past dan ook perfect in de strategie van Montea om toekomstgericht en klimaatvriendelijk ondernemen te ondersteunen,” zegt Dirk Van Buggenhout, chief sustainability officer van Montea.

montea.com

Dennis Montégnies (ciso), Ruben Miessen (ceo), Gregory Vekemans (cdo) en Kasper Verbeeck (cto)

Vakvrouwen

Technisch verfijnd talent

Bexco (Hamme) investeert in vrouwelijke touwslagers

“Een vrouw is een octopus”

Chantal werkt sinds februari 2023 als productiemedewerker bij de Hamse touwfabrikant Bexco, sinds mei dit jaar onder de vleugels van Bekaert. Na een jarenlange loopbaan als poetsvrouw in de thuishulp voelt ze zich nu echt in haar sas in een uitdagende productieomgeving. “Ja, ik ben een handige vrouw en schuw zowel het grof als fijn werk niet”, vertelt deze fiere ‘touwslager’.

Chantal (39) werkte jarenlang in de thuishulp voor Home Service en dienstenschequebedrijf DNA. Ze poetste bij mensen aan huis, een bewuste keuze. Zo kon ze haar zoon (nu 15) ’s avonds thuis begeleiden bij zijn huiswerk zodra hij naar de lagere school ging. In het middelbaar volgde Chantal verkoop & winkelbeheer, maar daar heeft ze nooit iets mee gedaan. Daarna studeerde ze niet verder. “Op die leeftijd weet je vaak nog niet wat je wil”, zegt ze laconiek.

Vooraleer ze bij Bexco aan de slag ging, had ze ook al ervaring verworven als interimarbeider in enkele fabrieken waaronder Bonar Technical Fabrics in Lokeren-Zele.

“Bij Bonar keurde ik zwarte gronddoeken die in de fabriek geweven werden”, vertelt ze. “Ik was blij toen ik kon stoppen met mijn job als poetsvrouw. Soms creëer je wel een band met je klant, maar even vaak krijg je weinig of geen waardering. En dan moet je je eigen huis ook nog poetsen.”

Sinds februari 2023 werkt deze recht-doorzee vrouw als productiemedewerker, voornamelijk aan de zogenaamde Roblon-machines én in twee ploegen, de late (van 13.15 tot 21.30 u) en vroege shift (van 5 tot 13.15 u). Sinds kort leert zij nieuwe machines kennen en ze proefde ook al van het labo. “Ik volgde daar een opleiding voor Airbus om kabeltjes

– zeg maar kleine touwtjes – te maken die bevestigd worden aan zonnepanelen die nadien in de ruimte belanden, puur precisiewerk. Maar bij Bexco maken we evengoed zware maritieme touwen om schepen vast te maken of hijstouwen om zware (brug)onderdelen te hijsen op bijvoorbeeld boorplatformen.”

Eerst proeven, dan starten Bexco is al decennialang een toonaangevende Europese fabrikant van hoogtechnologische synthetische meer-, sleep- en hijstouwen voor offshore, marine en industriële toepassingen. Het Hamse bedrijf bedient ‘s werelds grootste energiebedrijven en eigenaars van schepen en sleepboten met het ontwerp en de productie van vezeltouw op maat in de Belgische hoofdfabriek in Hamme en in de kadefabriek in Antwerpen.

In de Hamse fabriek zijn de vrouwelijke arbeiders relatief dun gezaaid. “Aan de meeste machines kunnen vrouwen nochtans perfect werken”, vertelt een van de teamleaders. “Chantal is een gedreven persoon. Ze weet wat ze wil, ze pikt dingen snel op en ze leidt zelf al nieuwe m/v/x op. Zeker de Roblon-machines beheerst ze ondertussen heel goed. Het vinden van goede productiemedewerkers is vaak een zoektocht, elke gemotiveerde werkkracht is welkom. Wie hier wil doorgroeien, krijgt daartoe alle kansen.”

Chantal: “Anderhalve week voor ik hier begon heb ik een kleine proef uitgevoerd aan de Roblon-machines (waar de productie van de touwen start, red.). Ik vond dat een goede zet, want na enkele proefuren voel je al aan of deze job geknipt is voor jou. Je leert bijvoorbeeld een knoop maken. In mijn ploeg ben ik de enige vrouw, maar wees gerust, ik sta hier mijn mannetje.”

Chantal is alleenstaande ouder, niet eenvoudig om te combineren met een fulltime job. “Mijn huidige vriend is hier binnenkort vier jaar aan de slag. Via hem kwam Bexco op mijn radar. Ik woon in het centrum van Hamme, ideaal dus.”

Sinds februari 2023 werkt Chantal als productiemedewerker bij Bexco, voornamelijk aan de zogenaamde Roblon-machines.

De Roblon-machines maken van een grondstof één garen. Dat garen wordt in een verder proces verwerkt tot touwen. Zonder kwaliteitsvol garen, geen stevig touw. “We beginnen steeds met een ‘lont’ (een lange, dunne bundel van vezels, red.)”, vertelt Chantal enthousiast. “Die lonten worden samengedraaid met een bepaalde twist waardoor een garen ontstaat. Die garens worden opgespoeld op bobijnen die vervolgens naar de strengenmachines gaan waar strengen worden gemaakt die in de vlechtmachines tot touw worden gevlochten.”

Octopus

Veiligheid primeert, op elk moment. “Sommige lonten kunnen snijwonden veroorzaken als je er niet voorzichtig mee omspringt en niet de nodige beschermingsmiddelen draagt. Met twee linkerhanden raak je niet ver. De techniek kan je leren, maar je moet fysiek ook paraat zijn, al vind ik het persoonlijk geen zwaar werk. Eén regel is cruciaal: je moet er je hoofd bijhouden. Wist je trouwens dat mijn officiële beroepstitel ‘touwslager’ heet, maar die term wordt niet vaak meer gebruikt.”

“Een vrouw is een octopus”, zegt ze opeens uit het niets. “Ik heb veel geleerd via mijn vader die heel handig is. Een gat boren, schilderen, behangen of andere kleine klussen, ik doe het allemaal. Ik ben een handige vrouw, ja, zowel in grof als fijn werk. Met je ogen kan je heel veel stelen.”

Ze is naar eigen zeggen heel weinig afwezig op het werk. “Daardoor krijg je ook waardering op de werkvloer. Als ik ziek ben, dan is het serieus.”

Chantal lijdt aan NASH, een niet-alcoholische leverontsteking, een chronische aandoening. Maar ze wil niet dat die ziekte haar leven beheerst. “Ik let op mijn voeding, soms mag ik wel eens zondigen, maar niet elke dag. Ik drink nauwelijks alcohol; het mag wel maar daar mag je ook weer niet in overdrijven.”

Leren door fouten te maken

Deze vrouw staat met beide voeten stevig op de grond. Ze incasseerde al heel wat klappen, maar veert steeds weer rechtop. “Weet je, mijn werk is soms de ideale afleiding”, zegt ze onomwonden.

Ondertussen geeft Chantal zelf reeds opleiding aan nieuwbakken werknemers.

Bexco, sinds mei dit jaar onder de vleugels van Bekaert, is al decennialang een toonaangevende Europese fabrikant van hoogtechnologische synthetische meer-, sleep- en hijstouwen voor offshore, marine en industriële toepassingen.

“Ik toon altijd eerst hoe het moet, maar daarna moeten ze de kneepjes zelf leren door simpelweg te proberen. Door fouten te maken leer je het snelst. Sommigen kunnen na enkele weken al min of meer zelfstandig aan een machine werken, bij anderen duurt het maanden. Zelf rapporteer ik aan mijn teamleaders.”

Na het interview neemt ze ons nog fier op sleeptouw van de ene naar de andere machine. Op kleine televisieschermen zien de medewerkers de eindtoepassingen van de vaak imposante touwen die hier gemaakt worden. Eén filmpje neemt ons mee naar de bergingsoperatie van de Francis Scott Key Bridge, een imposante vakwerkbrug die instortte

in maart 2024 in Baltimore (VS), nadat een Singaporees containerschip in aanvaring kwam met een van de steunpilaren. Bexco’s slings (zware hijstouwen) dienden om delen van de ingestorte brug te hijsen en te verplaatsen naar de oever.

“Indrukwekkend, toch?”, besluit Chantal.

Zijn er in jouw bedrijf vrouwen met technisch verfijnd talent aan de slag én willen ze getuigen in ons magazine?

Geef dit dan door aan ann.vandamme@voka.be

DEMINOR NXT

Krachtige bemiddeling bij bestuurlijke of aandeelhoudersconflicten

Bij het runnen van een onderneming kan het gebeuren dat uiteenlopende visies, erfeniskwesties, onvoldoende communicatie of andere zaken tot conflicten leiden. Met een karrenvracht aan ervaring op juridisch, psychologisch en financieel vlak, treedt deminor NXT in dergelijke gevallen op als een succesvolle bemiddelaar.

Conflictbemiddeling tussen aandeelhouders of op bestuurlijk niveau, is een nichemarkt waarin deminor NXT haar sporen verdiend heeft. “Het is haast onvermijdelijk dat er in de historiek van een bedrijf vroeg of laat momenten zijn waarin de kapiteins niet op dezelfde golflengte zitten, een andere strategische visie hebben of er onduidelijkheid heerst over wie welke beslissingen neemt. Als je die ‘olifant’ in de kamer niet tijdig en consequent aanpakt, kan dat leiden tot ernstig verstoorde persoonlijke relaties die een negatieve impact op de bedrijfsvoering hebben”, weet Jan Baptist Cooreman, Executive Partner bij deminor NXT.

DIALOOG HERVATTEN

In dergelijke gevallen is het essentieel om zo snel mogelijk de koe bij de horens te vatten. “Hoe vroeger, hoe beter”, vult ceo Bernard Thuysbaert aan. “De eerste stap daarbij, is de dialoog weer op gang brengen. Ter voorbereiding daarvan definiëren we duidelijk de belangen van onze opdrachtgevers en bekijken in hoeverre die verzoenbaar zijn met de strategie van de onderneming. Ook een diepgaande analyse van de rechten en plichten van alle partijen, de waarde(n) van het bedrijf en de sector waarin het actief is, is noodzakelijk. Eenmaal we weten waar iedereen naartoe wil en welke visie de partijen hebben, bepalen we een onderhandelingsstrategie. Daarbij is het ook belangrijk om eventuele informatieachterstand van bepaalde partijen weg te werken, om de machtsposities weer in evenwicht te brengen. Van daaruit timmeren we aan een constructieve, creatieve oplossing die we ook zelf uitvoeren.”

OBJECTIVEREN

De vastberadenheid om tot een breed gedragen oplossing te komen, leidt via een pragmatische hands-on aanpak tot een oplossing die

Executive Partner Jan

Baptist Cooreman en ceo Bernard Thuysbaert van deminor NXT, een succesvolle bemiddelaar bij bestuurlijke en aandeelhoudersconflicten.

ook moet passen binnen de mogelijkheden van de onderneming. “Het is een groot voordeel dat we zo’n traject integraal afwerken. Onze klant heeft geen boodschap aan een uitgebreid juridisch advies, integendeel. Door de achterliggende complexiteit eenvoudig en toegankelijk te verwoorden, objectiveren we de situatie en vegen we eventuele verkeerde interpretaties die tot het conflict hebben geleid, consequent van tafel. Het wegnemen van die schimmige angsten draagt ook in erfeniskwesties bij tot een in dialoog bereikte oplossing die de onderlinge relaties helpt herstellen. Op die manier creëren we professionele én persoonlijke gemoedsrust en proberen wij de eenheid van bestuur en een stabiele aandeelhouderstructuur te herstellen.”

Deminor NXT specialiseert zich sinds 1990 in het adviseren en begeleiden van aandeelhouders, bestuurders, investeerders en ondernemers.

Vanuit kantoren in Gent en Brussel focust het zich op vijf pijlers: Conflict – Governance – Finance –

Transactions – Wealth

deminor NXT Gent

Amelia Earhartlaan 17 – 9051 Gent 09 283 71 10

Vermogensplanning moet evolueren in de tijd, samen met de situatie van de klant

Wat gebeurt er na de estate planning? Cliënten denken soms – ten onrechte – dat alles geregeld is zodra we het eens zijn over een bepaalde manier om hun nalatenschap te organiseren. Deze planning moet echter evolueren in lijn met de situatie van de cliënt en zijn familie, nieuwe behoeften en veranderende regelgeving.

Artikel aangeboden door Banque de Luxembourg Belgium

Estate planning is een geleidelijk proces. ‘Vorige week sprak ik met klanten die ik 15 jaar geleden voor het eerst ontmoette’, zegt Christophe Delanghe, Senior Estate Planner bij Banque de Luxembourg Belgium. ‘Ik hoor hen regelmatig. Ze hebben geen kinderen, maar wel neven. Hun successieplanning hebben ze al lang geleden geregeld. Toch zijn er nog steeds hindernissen waarop we blijven werken. We nemen de tijd die daarvoor nodig is.’

Het is belangrijk dat de vermogensplanning door de jaren heen opgevolgd en herbekeken wordt. ‘De situatie van de klant verandert, en ook die van zijn kinderen die misschien intussen zelf kinderen kregen… De grootouders kunnen dan een erfenissprong overwegen. Ze moeten daarbij uiteraard de regels rond het wettelijk erfdeel naleven. Dit kan via een schenking – een definitief gebeuren dat leidt tot een onmiddellijke vermogensoverdracht – of met een testament. Dat kan op elk moment gewijzigd of herroepen worden tot het overlijden, wat kan leiden tot een erfovereenkomst waarbij alle kinderen betrokken zijn.’

“Bij vermogensplanning geldt dat wat vandaag wordt gedaan, niet noodzakelijk morgen of volgend jaar nog van toepassing is”

BERNARD GOFFAUX, VERANTWOORDELIJKE ESTATE PLANNING BIJ BANQUE DE LUXEMBOURG BELGIUM

WIJZIGENDE REGELGEVING

Naast de situatie van de klant en zijn familie moet er ook rekening gehouden worden met het regelmatig wijzigend regelgevend kader rond successie. Hierdoor is er nood aan oplossingen die tegelijk robuust en flexibel zijn, zodat ze achteraf aangepast kunnen worden. Vermogensplanning evolueert in de tijd: daar moet de klant zich goed bewust van zijn.

‘Onze klanten denken soms dat alles in kannen en kruiken is zodra we de aanpak van hun successie bepaald hebben’, zegt Bernard Goffaux, Verantwoordelijke Estate Planning bij Banque de Luxembourg Belgium. ‘Maar bij vermogensplanning geldt dat wat vandaag wordt gedaan, niet noodzakelijk morgen of volgend jaar nog van toepassing is. We moeten geregeld onze aanpak bijsturen. Wanneer de regelgeving verandert, contacteren we onze klanten proactief om hen te informeren – dat verwachten zij van ons. We maken dan een afspraak om te kijken of en welke wijzigingen er nodig zijn.’

Soms wordt de vermogensoverdracht ook zo georganiseerd dat die elk jaar moet herzien worden. ‘Dat is bijvoorbeeld het geval bij de oprichting van een maatschap. In deze vennootschapsvorm moet elk jaar een algemene vergadering georganiseerd worden. Dat is een goede gelegenheid om jaarlijks de balans op te maken van de familiale toestand.’

‘Elke situatie is uniek en kan evolueren’, aldus nog Delanghe. ‘De situatie van nieuw samengestelde gezinnen is een ander voorbeeld van modulariteit en van de gevolgen van beslissingen rond vermogensplanning voor de successie.’

Meer weten

Ontdek ons advies over de voordelen van een goed georganiseerde en weloverwogen successieplanning

STEVEN MAERTENS – Head of Private Banking Vlaanderen Banque de Luxembourg Belgium, 09 244 00 48

CHRISTOPHE DELANGHE – Senior Estate Planner Banque de Luxembourg, 02 663 45 34

LOOP5: een vernieuwend concept voor werken én wonen

LOOP5 opent haar deuren aan de Amelia Earhartlaan in Gent en introduceert een totaal nieuw concept voor werken en wonen. Het biedt een unieke omgeving waar professionals en bewoners zich met elkaar kunnen verbinden. Met twee kantoorgebouwen van vijf en zes verdiepingen, een Upliving-gebouw met 45 semiingerichte appartementen, en The Plectrum, een theater dat plaats biedt aan 240 personen, is LOOP5 een hotspot voor zo’n 1.000 professionals. Het hart van de campus wordt gevormd door ‘Bar Amelia’, een hippe koffie- en foodbar waar huurders en bezoekers samenkomen.

LOOP5 biedt hypermoderne faciliteiten zoals een multimediastudio voor webinars en podcasts, opleidingsruimtes, een speech arena, en een flex desk zone voor sporadische bezoekers. Het is ook een duurzaam meesterwerk, van een energie-monitoringsysteem tot CO2-neutrale materialen.

upoffiz.be

Vandemoortele ontvangt gouden medaille voor duurzaamheid

Vandemoortele heeft een gouden medaille behaald van EcoVadis, een platform dat de duurzaamheidsprestaties van bedrijven beoordeelt, als erkenning voor zijn duurzame initiatieven. Het bedrijf verbeterde zijn score naar 78, een stijging van 13% ten opzichte van de vorige beoordeling. Deze erkenning volgt op een bronzen medaille in 2022 en een zilveren medaille in 2023. De vooruitgang is te danken aan nieuwe beleidsmaatregelen, trainingen en rapportages. “Zilver behouden was de ambitie. Stiekem droomden we van meer. Door hun technische expertise en kennis van het proces, maar ook door zelf ambitie te tonen, maakte Mantis Consulting voor ons het verschil en behaalden we bijna platina”, vertelt Aurélie Comhaire, group sustainability manager bij Vandemoortele.

vandemoortele.com

OP ZOEK NAAR EEN ORIGINEEL EN AALSTERS EINDEJAARSGESCHENK?

AL EENS GEDACHT AAN EEN CADEAU UIT DE AJUINENSTAD?

Ja hoor, je kan een stukje Aalst cadeau geven. Visit Aalst biedt een ruime keuze aan fijne gadgets en unieke ervaringen om je personeelsleden, leveranciers of klanten te bedanken.

Een handige koffiemok of zacht paar sokken, een cadeaubon die je kan inzetten in meer dan 120 Aalsterse winkels en horecazaken of een uitstap met je hele team, … Jij kiest, wij zorgen voor een onvergetelijk geschenk.

Bestellen is heel eenvoudig:

Scan de code Maak je keuze Vul het formulier in

Meer informatie en bestellen?

Stuur een mailtje naar info@visit-aalst.be of bel 053 72 38 80 voor meer info.

Scan de QR-code en ontdek het aanbod op onze website.

Het Food Experience Center in Gent waar gewerkt wordt aan een smaakvolle, duurzame toekomst.

Upoffiz | Upliving Ghent introduceert een nieuw concept voor werken en wonen. Het is een plek waar innovatie, duurzaamheid en community elkaar ontmoeten.

Binnenkort bij Voka

Jouw kansenplanner

Netwerking

01.10.2024

Voka Visit

Op bezoek bij Euro-Silo, dienstverlener in de overslag en opslag van granen, zaden en derivaten daarvan.

GENT (NORTH SEA PORT) GRATIS

02.10.2024

Jong Voka Breakfastclub:

What’s new in Aalst?

Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers –vijf slides – vijf minuten

AALST GRATIS

17.10.2024

Voka|VeGHO Clustermeeting Hulsdonk Clustermeeting om alle bedrijven uit de omgeving Hulsdonk Gent samen te brengen. We bieden de aanwezige bedrijven de kans om hun bezorgdheden en aandachtspunten met ons te delen.

GENT GRATIS VOOR VEGHO-LEDEN

06.11.2024

Jong Voka Breakfastclub:

What’s new in Food & Drinks?

Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers –vijf slides – vijf minuten

GENT GRATIS

Belangenbehartiging

Voka Politica Plus

Voordat de kiezer zijn keuze maakt, nodigen we de lokale lijsttrekkers graag uit voor een boeiend debat. Lijsttrekkers krijgen de kans om de aanwezige ondernemers te overtuigen van hun visie en ideeën. Tijdens het debat zal Voka Oost-Vlaanderen bovendien aanbevelingen presenteren over hoe het lokaal bestuur het ondernemersklimaat kan versterken.

SAVE THE DATE VOOR:

16.09.2024 GENT

19.09.2024 RONSE

25.09.2024 DENDERMONDE

26.09.2024 DEINZE

26.09.2024 HAVEN

02.10.2024 NINOVE

02.10.2024 AALST

Agenda

Opleidingen / lerende netwerken en infosessies

DIGITALISERING EN INNOVATIE

15.10.2024

Digitaliseer doelgericht met een gestructureerd plan

Ontdek hoe je jouw bedrijfsprocessen kan optimaliseren en ontwikkel een effectieve digitale strategie, voorbij de gebruikelijke oplossingen zoals Office365.

GENT

06.11.202

€ 235

Voka Tech Updates: Copilot Copilot, een doorbraak in bedrijfsautomatisering? Ontdek hoe Copilot jouw werkzaamheden kan vereenvoudigen en hoe jij deze tool gemakkelijk kan integreren om jouw werkprocessen te verbeteren. In samenwerking met Delaware.

GENT GRATIS

DUURZAAM

25.09.2024

Atelier Carbon Footprint

Bereken zelf de carbon footprint van jouw bedrijf en formuleer duidelijke doelstellingen in de vorm van een concreet actieplan.

GENT € 660

FAMILIEBEDRIJVEN

07.11.2024

Lerend netwerk Plato Next Generation

Deel jouw ervaringen met andere familiale opvolgers die zich voorbereiden op een generatiewissel.

€ 1.450

FINANCIEEL

27.09.2024

Debiteurenbeheer: Help! Mijn klant betaalt niet.

Ben je het beu om achter betalingen aan te jagen? Wil je leren hoe je effectief en op een klantvriendelijke manier omgaat met debiteurenbeheer?

GENT € 475

27.09.2024

Voordelen van samen investeren Wil je succesvol investeren in een jong bedrijf? Wat betekent het voor een investeerder (in spe) om jouw geld, netwerk én ervaringen te investeren in een start-up of scale-up.

GENT GRATIS

01.10.2024

Lerend netwerk finance managers

Ben je als finance manager op zoek naar een netwerk of heb je nood aan een klankbord? Wil je graag jouw strategieën aftoetsen bij gelijkgestemden? Reflecteer over actuele strategische en operationele topics met als doel verdere professionalisering van jouw activiteiten.

GENT € 475

GROEI &

START

03.10.2024

Traject Accelero+

Boost jouw groei met dit traject afgestemd op de specifieke noden van snelgroeiende bedrijven.

€ 3.950

10.10.2024

Bryo Student Start-up Club

Ben jij een student-ondernemer? Dan is dit traject zeker iets voor jou! Voka Oost-Vlaanderen en Gentrepreneur organiseren samen een boeiende netwerkclub voor student-ondernemers.

GENT GRATIS

21.10.2024

Starten met een raad van advies voor start- en scale-ups

Wil je een raad van advies voor jouw start- of scale-up? Voka Oost-Vlaanderen begeleidt je bij de opstart.

GENT

07.11.2024

Lerend netwerk Plato Explore

Deel jouw uitdagingen over diverse management domeinen met jonge, groeiende bedrijven.

1.450

HUMAN RESOURCES & TALENT

26.09.2024

Wellbeing op de werkvloer

Ontdek hoe je actief kunt bijdragen aan het welzijn van jouw team en leer doeltreffend handelen in stressvolle situaties en bij uitval.

GENT

01.10.2024

Welt: Boost traject - najaar 2024

Zet in op een inclusieve en duurzame werkvloer met focus op operationele acties.

GENT GRATIS

03.10.2024

Welt: Design traject - najaar 2024

Zet in op een inclusieve en duurzame werkvloer en ontwikkel een inclusieve strategie.

GENT GRATIS

22.10.2024

Voka Wijzer Arbeidsmigratie

Heb je moeite om geschikt personeel te vinden in deze krappe arbeidsmarkt? Dan kan internationaal rekruteren, buiten de Europese Unie, misschien een oplossing zijn. Maar hoe begin je eraan?

GENT GRATIS

24.10.2024

Lab: verzuim en re-integratie

Heel wat bedrijven kampen met hoge verzuimcijfers. Deze massale uitval door ziekte stelt werkgevers voor grote uitdagingen, zeker in tijden van krapte op de arbeidsmarkt. Een duurzaam beleid rond ziekteverzuim kan helpen om de cijfers te doen dalen.

GENT € 650

24.10.2024

Lerend netwerk HR2Grow

Deel HR-expertise met een vaste groep personeelsverantwoordelijken.

GENT € 950

05.11.2024

Employer branding lab

Laat je onderdompelen in de wondere wereld van employer branding. Je krijgt uitgebreid inzichten op het wat, waarom en hoe van employer branding.

GENT € 825

06.11.2024

Jobdreamday Oudenaarde & Ronse

Nieuw talent vinden wordt met de dag uitdagender. Via de Jobdreamday kom je in contact met laatstejaarsleerlingen om hen te inspireren over de lokale carrièremogelijkheden

AFHANKELIJK VAN AANTAL MEDEWERKERS

07.11.2024

Motiverend verlonen: goed voor werknemer én werkgever

Een aantrekkelijk loonbeleid dat medewerkers motiveert, nieuwe kandidaten aantrekt, én betaalbaar blijft voor de organisatie? Het kan. Ontdek hoe je een flexibel en motiverend loonbeleid opbouwt.

GENT € 235

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

24.09.2024

Oorsprong en de leveranciersverklaring in de praktijk Laat je wegwijs maken in alle formaliteiten, gunstige invoertarieven, oorsprongsbewijzen en meer.

GENT € 475

30.09.2024

Documenten van a tot z

Krijg een goed overzicht over welke belangrijke administratieve stappen je moet ondernemen bij internationale handel.

GENT € 475

15.10.2024

Incoterms 2020 in de praktijk Bij import of export van goederen zowel binnen als buiten de EU komen heel wat formaliteiten kijken. Heldere afspraken met jouw buitenlandse klanten en leveranciers zijn belangrijk. Incoterms zijn hierbij een essentiële leidraad.

GENT

16.10.2024

Beyond Borders UK

€ 235

Brexit heeft een nieuwe realiteit gecreëerd voor handel tussen Vlaanderen en de UK. Het land blijft dan wel het vijfde belangrijkste uitvoerland voor Vlaanderen, toch zorgt Brexit nog steeds voor veel vragen en onzekerheden bij ondernemers.

GENT

MARKETING & SALES

01.10.2024

Blijvende impact op je klanten

€ 660

TALENT

17.10.2024

Lerend netwerk Management Assistants

Vind voor jouw boeiende, veelzijdige functie als management assistente een inspirerend klankbord en interessant netwerk .

GENT

ZORG

17.10.2024

DigiZorg | Focus op veilige en geïntegreerde zorg met BD

Ontdek de Toekomst van Zorg in het ‘BD Experience Center’.

EREMBODEGEM GRATIS

OVERIG

18.10.2024

Ontdek een nieuwe dimensie in commerciële groei en klantbetrokkenheid. Voor sales professionals die streven naar excellentie, maar voelen dat er nog meer potentieel te ontginnen valt.

GENT

22.10.2024

Workshop Apps4Sales

€ 475

Ontdek heel wat nuttige apps en handige digitale tools voor je sales: een kleine investering voor een groot resultaat!

GENT

OVERNAME

02.10.2024

Groeien door overname

Community Multinationals

Specifiek voor general managers van internationale multinationals met een hoofdkwartier buiten België. AALST

24.10.2024

Effectief leiderschap

Van individuele kracht tot teamgerichte doeltreffendheid.

GENT

€ 235

Heb je sterke groeiambities? En wil je deze voornamelijk realiseren door één of meerdere overnames? Bereid je voor op de ultieme kans en verwerf inzicht in het hele overnameproces (in samenwerking met Deloitte en Changefocus).

GENT

STRATEGIE

01.10.2024

Van teamlid naar teamleider

07.11.2024

Customer service managers

Voor customer service managers op zoek naar een plek om te leren van en met gelijkgestemde professionals, uit verschillende sectoren.

GENT

€ 950

Vind jij ook als (startende) leidinggevende een fikse uitdaging in jouw rol als coach? Dit is de ideale training om de nodige vaardigheden aan te leren of verder te ontwikkelen.

GENT

17.10.2024

MBA Highlights

€ 950

Klaar om je carrière een boost te geven? Dit opleidingstraject biedt het beste uit bestaande MBA-programma’s. Ontdek de belangrijkste aspecten van strategie, leiderschap, finance, HR, sales en marketing.

GENT

Meer informatie kan je vinden op onze website

€ 8.500

* de vermelde prijzen zijn enkel voor leden en exclusief btw.

Het

Twee weken weg

Twee weken weg is de titel van een boek dat geschreven werd in de jaren 30 van de vorige eeuw. Het speelt zich af in Engeland en gaat over … het absolute niets. De verhaallijn is eenvoudig: een doorsnee gezin – vader, moeder, drie kinderen – gaat elk jaar op vakantie naar hetzelfde familiepension aan de Engelse kust vanuit een voorstad van Londen. Het is het enige dat hun monotone bestaan opfleurt, in dezelfde monotonie elk jaar exact dezelfde vakantie houden om daar de rest van het jaar opnieuw naar uit te zien. Geen spanningsboog, ternauwernood een verhaallijn, geen complexe persoonlijkheden of karakters, en toch een boeiend boek van R.C. Sheriff, dat nu bijna een eeuw lezers in de ban houdt.

Hoe kan dat nu? Misschien omdat er herkenbare elementen in zitten, naast de opluchting dat ons leven nu toch zoveel boeiender lijkt? Of de fijnzinnige manier waarop eenvoudige mensen psychologisch neergezet worden, zonder neerbuigend te doen of een waardeoordeel uit te spreken? Gewoon even gewoon kunnen zijn, niet overal energie moeten in steken, geen always-on, FOMO of dadendrang, geen ambities of doelstellingen, gewoon de ritmiek van eenvoudige dingen naar waarde schatten.

De moeilijkste beslissing in dagen aan zee dringt zich op als je buitenkomt uit je verblijf: ga je links de dijk op of kies je rechts? In de vage en onderdrukte hoop dat er misschien iets of iemand op te merken valt die je aandacht trekt en je je zo even verplaatst in het ingeschatte bestaan van een passant. Maar evengoed de geruststelling dat er niets speciaals is, dat de wind gewoon waait en de golven aanrollen en mensen op en af gaan, met voor zichzelf een te bereiken doel dat verder voor jou onbetekenend blijft. Het gevoel van een eindeloze vakantie in een eindeloze tijd door monotoon vormgegeven dagen. En een toenemende melancholie voor het naderende einde, waarna dingen weer moeten gebeuren, je niet gewoon kan blijven je tijd verdoen met zaken waar je niets kan of wil aan veranderen.

Ik heb mezelf ook in de ‘twee weken weg’-community ingeschreven. We hebben sinds kort een verblijfplaats aan zee op de grens van la reine des plages Oostende en het typisch Vlaamse kuststadje Mariakerke-aan-zee. Na de voorbije decennia de hele wereld te hebben rondgereisd, komt nu de connectie met de Belgische kust terug. Deels uit heimwee, deels omdat het comfortabeler is dan de zoveelste vlucht naar het zoveelste land voor de zoveelste nieuwe ervaring.

Wees gerust, dat reizen komt er ook nog wel van, nu er weer plannen moeten gemaakt worden en de eerste septemberdeadlines alweer in onze nek hijgen, maar iets minder laveloos dan voorheen.

Kleinkinderen en herinneringen aan de eigen kindertijd hielpen ook bij deze keuze. Een fort bouwen op de overgang van vloed naar eb, de zee die haar laatste golven strekt en de pas gegraven gracht vult – als een gratis rollercoaster – de euforie als de omwallingen het net niet begeven, wat een ervaring meer dan een halve eeuw later. Voetballen op het strand, duiken in het zand, papieren bloemen kopen met ‘schelpjesgeld’ dat nu zodanig gedevalueerd is dat je met volle handen in je emmer moet scheppen om voldoende te betalen. De strandcabines staan er nog steeds, de strandbars zijn nieuw, de gocarts nog steeds van staal en onverbiddelijk als ze tegen je hielen rijden. De mensen zijn als vanouds, minder ontspannen dan ze zouden willen maar meer ontspannen dan je zou verwachten.

De zee zal even ritmisch aan- en afrollen lang nadat ik er niet meer ben. En zo zal het verder gaan. Heel gewoon, zonder grote gedachten en met te relativeren melancholie

GEERT MOERMAN gedelegeerd bestuurderVoka Oost-Vlaanderen

Mis geen enkele Geert dacht. Abonneer je daarom op Geert zijn LinkedIn-nieuwsbrief.

Mijn kleinzoon van vijf vroeg dicht tegen me aan in de branding van de zee, gezeten op de restanten van ons dapper fort: “Waar eindigt de zee?”

En: “Wanneer stoppen de golven?”

Zo zaten we daar intens samen, de lichaamswarmte deed deugd terwijl het koele zeewater opdroogde op onze zoute huid. Mijn kleinzoon met vragen om de wereld te begrijpen en verder te ontdekken, ik als grootvader met niet meer filosofische bedenkingen dan dat ik er eigenlijk niets kan aan toevoegen. Ik begrijp het wel, maar het maakt geen verschil. De zee zal even ritmisch aan- en afrollen lang nadat ik er niet meer ben. En zo zal het verder gaan. Heel gewoon, zonder grote gedachten en met te relativeren melancholie. Zomaar twee weken weg.

26 september 2024

VOKA HEALTH COMMUNI TY CONGRES

Technologie die zorgt

Van 13u30 tot 18u00

Hangar 27, Edegem

Eric Sutherland, Senior Health Economist bij OESO 5 Straffe sprekers Scan & schrijf je in

Keynote

“Video is het beste medium om emoties te tonen!”

Sportoase heeft meer dan 4 miljoen bezoekers per jaar. Een optimale communicatiemix is dan ook cruciaal!

De samenwerking met videoproductiehuis Zidis is zo flexibel dat wij à la minute beroep kunnen doen en op de actualiteit kunnen inspelen. Vandaag geshoot, morgen online… da’s wat Sportoase nodig heeft!

Michaël Schouwaerts

Algemeen Directeur SPORTOASE

Een snel, flexibel en efficiënt productiehuis met de nadruk op video. Een mix van jong geweld en ervaren verhalenmakers met enthousiasme als gemene deler. Beeldende content is hot en wij zijn er om jouw doelstellingen waar te maken met fantastische beelden! Op zidis.be kan je terecht voor bedrijfsfilms, livestreams, podcasts, animatievideo's, fotografie, rekruteringsvideo's, en zoveel meer! www.zidis.be

Zidis Studios Antwerp - Ellermanstraat 54 - B-2060 Antwerpen

Zidis Studios East & West Flanders - Leihoekstraat 7c - B-9870 Zulte

Wij zijn Zidis