Oost-Vlaanderen Ondernemers 2023#09

Onder nemers magazine

Aan de slag met het talent van morgen

Voor een arbeidsmarkt

die op volle toeren draait

• Tot 540 km rijbereik*

• Opmerkelijk design

• Standaard uitstekend uitgerust

Wij moeten eens goed nadenken

Over zowat 9 maanden zijn er verkiezingen in ons land. De Belgen kiezen dan vertegenwoordigers des volks voor één Europees halfrond en zes Belgische parlementen. Vraag is wat de economische inzet wordt van de stembusslag in onze hoogst surreële enclave in Europa. In België combineert ‘de rijkste bevolking ter wereld’ (volgens Crédit Suisse) haar status moeiteloos met olympische records in overheidsschuld en begrotingstekort, aantal leefloners, langdurig zieken, onderwijserosie en ander minder fraais. Maar als het waar is dat elke zondaar een toekomst heeft (en elke heilige een verleden, naar Oscar Wilde), dan blijft veel mogelijk, ook al lijken wij sinds Brexit, corona en Oekraïne wel in een ander universum beland.

Met één op drie jobs gerelateerd aan export is de Belgische welvaart sterk afhankelijk van uitvoer. Lange tijd bood de wereld een relatief stabiele omgeving waarin onze bedrijven zich konden ontplooien. Vandaag oogt dat landschap hoogst onzeker: de globalisering en de wereldhandel stokken, protectionisme wint veld, de rol van China neemt toe en op 1600 km van Brussel woedt een linke oorlog. Na 35 jaar dook de lopende rekening van onze betalingsbalans in 2022 diep in het rood en dat dreigt nog lange tijd zo te blijven: onze concurrentiepositie is stevig aangetast.

Met welke draaiboeken zal de overheid de kwetsbaarheid van onze bedrijven verkleinen? Ik wil absoluut minder overheid maar voor de vorming van een strategische denktank ‘Ministerie van de Toekomst’ maak ik graag een uitzondering. Wij moeten écht eens goed nadenken.

Want in eigen land moet veel ingrijpend anders: klimaat, energie, werk, zorg, onderwijs, overheid. De tijd is bijna op, het geld ook. Om onze pensioenen, zorg, veiligheid (defensie) en onderwijs te betalen, moeten meer mensen aan de slag. Niet in gesubsidieerde sectoren maar in productieve jobs. Dat vindt ondertussen ongeveer iedereen. Alleen beweegt er weinig. Dat zou anders zijn indien men ‘de niet te activeren harde kern’ van 160.000 leefloners (dixit Planbureau) voor de keuze zou stellen: solidair meebouwen aan onze toekomst of het doen met een meer spartaanse maximumpot als vangnet, niet als hangmat. Heeft iemand eigenlijk nog een overzicht van de diverse steunvormen – naast het leefloon – waarop mensen een beroep kunnen doen zodat aan het eind de prikkel om te werken helemaal verdwijnt? Niet het leefloon moet in de volgende bestuursperiode omhoog, wel de beloning voor wie werkt. Dan zijn er nog 280.000 inactieve huisvrouwen en ­mannen en 500.000 langdurig zieken. Hen langs de kant laten, is een snelweg naar toekomstige belastingverhogingen en/of lagere pensioenen.

Wij moeten nog massaler inzetten op opleiden, de beste vorm van sociale bescherming. Aandacht voor krapte, dan pas voor werkloosheid. En ja, de werkloosheidsuitkering wordt best eindig in de tijd. De door hoge loonkosten en energieprijzen geplaagde, dure Vlaamse industrie zal nóg meer moeten inzetten op technologische innovatie en dus op talent. Daarom moet de 15 miljard euro die de overheid in het Vlaamse onderwijs pompt meer opleveren dan de huidige cultuur van ‘de lage verwachting’. De ambitie moet opnieuw uitmuntendheid zijn, de Europese top.

Top zou ook een vereenvoudigde, efficiënte overheid zijn wiens begrotingsprestaties geen rem vormen voor de economische activiteit. (Voor 2023 gaan we naar een tekort van 28 miljard euro.)

Er resten nog 9 maanden om eens goed na te denken en het nadien beter te doen.

JEF WITTOUCK Voorzitter Voka –Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen

NV OVERWERK - Mario De Koninck (AAaRGh ...)

Colofon

KANTOREN

9000 Gent – Lammerstraat 18

T 09 266 14 40

9300 Aalst ­ Werf 8

Web http://www.voka.be/oost­vlaanderen

BESTUURSCOMITÉ VAN VOKA

OOST­VLAANDEREN

Jef Wittouck, An Bels, Erik Chabot, Jan Cornelis, Ann De Clercq, Ilse De Smedt, Christiaan De Wilde, Siegert Dierickx, Farida Doulami, Stefan Fesser, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Katrien Vanden Bulcke, Jens Van Mol.

EREVOORZITTERS VAN VOKA

OOST­VLAANDEREN

Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean­Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Geert Moerman – Lammerstraat 18 9000 Gent

HOOFDREDACTIE

Jan Geers – jan.geers@voka.be

EINDREDACTIE

Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be

WERKTEN MEE

Jolyn De Baets, Sven Decaestecker, Sam De Kegel, Hendrik De Schrijver, Nathalie Dolmans, Laurens Fagard, Jan Geers, Wim Kempenaers, Luc Nimmegeers, Ann Vandamme, Jan Van Gyseghem en Dirk Van Thuyne.

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT

Karakters, Gent, www.karakters.be

DRUK

Drukkerij Perka, Maldegem, www.perka.be

PUBLICITEIT

Rik Vyncke – rik.vyncke@voka.be

T 0477 30 21 32

Ann Vandamme – ann.vandamme@voka.be

T 09 266 15 71

Inhoud

Actueel

6 Op de cover

Aan de slag met het talent van (over)morgen

Telexen

Vers ledennieuws

Trends

21 Dossier duurzaam

Waarom afval een systeemfout is Rendac, Christeyns en Veride: circulaire doeners

Opinie

1 Aan zet

Wij moeten eens goed nadenken

40 In de lobby

Maak (ook) ruimte voor ondernemingen in 2050

60

Bamboe

84 Geert dacht

Les Lacs du Connemara

Inspiratie

4 Belle Vue

Een vijver als rustpunt en inspiratiebron

46 Mijn beginjaren

Tomorrow.be slaat de brug tussen rekruteren en marketing

52 Het zit in de genen

Familie Van Hulle (Intratuin) erft groene vingers van de voorvaders

60 Bamboe

Technische orthopediespeler Aqtor! op overname­avontuur

68 De cijferfabriek

Survival of the most sustainable: als duurzaamheid een bestaansreden wordt

46

70 Horizon

Investeren in of exporteren naar Marokko?

Ereconsul én kenner Daniël Termont geeft insidertips

78 Thuishaven

Havensprokkels uit North Sea Port

VeGHO­lid in de kijker: Bio Base Europe Pilot Plant

De maand van Voka

82 Binnenkort bij Voka

Op de agenda bij Voka Oost­Vlaanderen

Een vijver als rustpunt en inspiratiebron

In 2022 verhuisde het hoofdkwartier van Huurland naar de bedrijvenzone De Prijkels in Nazareth. Het gloednieuwe gebouw biedt onderdak aan alle centrale diensten zoals planning, administratie en marketing. Ook het opleidingscentrum en het specialisatiefiliaal voor groot materiaal huizen op dezelfde plek.

Het gebouw kijkt uit over de Papelenvijver, een plas water van 23 ha in het midden van

het natuurgebied De Callemoeie. Het is een cruciale plaats voor vogels op trektocht en een overwinteringsplek voor eenden. Vanuit de kantoren en werkplaatsen spot je reigers, zwanen, eenden, ganzen en zelfs een occasioneel ijsvogeltje. En vanop de bovenste verdieping krijg je een schitterend vogelperspectief op het hele gebied. Dé plek om te brainstormen!

FOTO WIM KEMPENAERS

In de zoektocht naar personeel zitten werkgevers vaak met de handen in het haar. De arbeidsmarkt staat nog altijd in lichterlaaie en traditionele kanalen om mensen te vinden, raken steeds meer uitgeput. Het zet bedrijven aan om nieuwe en creatieve mogelijkheden te verkennen om het talent van morgen efficiënter richting het werkveld te loodsen. Enkele getuigenissen verderop in dit blad geven inspiratie op korte termijn, maar het zijn vooral doorbraken in het onderwijs die op lange termijn wellicht voor ademruimte zullen zorgen. Ons rapport, nu het nieuwe schooljaar is gestart.

Nieuwe denkpistes voor een betere doorstroming naar de arbeidsmarkt

Aan de slag met het talent van (over)morgen

Eind vorig jaar peilde Voka bij 500 ondernemers naar hun prioriteiten voor het beleid. Wat bleek? Een kwalitatief en meer ondernemingsgericht onderwijs kwam als voornaamste bezorgdheid uit de bus. Die vrees is niet meer dan terecht volgens Julie Beysens, onderwijsexpert bij Voka. “We zien uit verschillende testen dat de kwaliteit van ons onderwijs zienderogen achteruitgaat. In vergelijking met hun leeftijdsgenoten uit 2006 hebben leerlingen uit het vierde leerjaar vandaag al een volledig schooljaar achterstand op vlak van lezen. Voor wiskunde hinken we een half jaar achterop. Slechts een derde van de 10­jarigen leest op het gevorderde niveau. Dat kan je dus best dramatisch noemen.”

Een ander teken aan de wand is de schaarste aan STEM­profielen (Science, Technology,

Engineering and Mathematics). “Ongeveer 20% van de diploma’s die uitgereikt worden in het hoger onderwijs, behoort tot de categorie STEM. Terwijl die net nodig zijn om toekomstige uitdagingen zoals klimaat, energie en digitalisering aan te gaan. Zeker in het TSO en BSO bereiken we nog te weinig meisjes en kansengroepen voor dat soort richtingen. Het tekort aan STEM­profielen zorgt naast het lage niveau van uitstroom dus voor een gigantisch probleem in Vlaanderen als kenniseconomie.”

Watervalsysteem

Jaarlijks stroomt met 15 miljard euro ongeveer een kwart van de begroting naar onderwijs. Een grote smak geld met te weinig return on investment. “Een van de grote oorzaken is een inefficiënte organisatie van het onderwijssysteem. We kampen zogezegd met een groot

Stem onderwijs (veel) meer af op de arbeidsmarkt

lerarentekort, maar België zit met de leerlingleerkracht­ratio (het aantal leerlingen per voltijds onderwijzend personeelslid, red.) beduidend onder het Europees gemiddelde. Een bizarre vaststelling die de vinger op de wonde legt. Er zijn voorbeelden waar naburige scholen binnen één scholennet toch dezelfde opleiding aanbieden en hiermee elkaar beconcurreren. Zo krijg je klassen met drie à vier leerlingen waar telkens een leerkracht voor nodig is. En niet enkel het aantal is voer voor rationalisering, maar ook welke richtingen nog nodig zijn. In 2019 is samen met de modernisering van het secundair onderwijs ook het aanbod geactualiseerd. De matrix die dit aanbod weergeeft, geeft te kennen dat er nog altijd veel richtingen zijn waar de arbeidsmarkt absoluut niet zit op te wachten. Toeleiding naar de arbeidsmarkt is dan wel niet de enige doelstelling van het onderwijs, maar aangezien scholen financiering krijgen per leerling is het wel nodig dat we die zaken onder de loep nemen.”

Ook een onvoldoende onderbouwde studiekeuze is vaak deel van het probleem. “Elk jaar veranderen zo’n 20.000 leerlingen van richting tijdens het schooljaar. Van die grote groep maakt ongeveer de helft de sprong van ASO naar TSO en van TSO naar BSO. Die ‘water valbeweging’ zorgt ervoor dat veel leerlingen terechtkomen in een technische opleiding vanuit een negatieve ervaring. Nochtans heeft meer dan de helft van de beroepen in de top 10 van de knelpuntberoepenlijst van VDAB een technische achtergrond. Met de opening van een eerste Talentcenter (zie artikel hierna, red.) willen we dat probleem aanpakken.”

Duale kloof

Om het kwaliteitsdoel te bereiken en ons als land weer te kunnen nestelen in de Europese top, zijn metingen nodig. “Via de Vlaamse toetsen zullen we dat vanaf volgend schooljaar al doen voor Nederlands en wiskunde, maar dit mag zeker nog uitgebreid worden. Het is belangrijk dat een geprofessionaliseerde inspectie waakt over de kwaliteit en bijstuurt waar nodig. Scholen met alarmsignalen hebben baat bij een goed begeleidingstraject

om terug aan te knopen bij de rest. Daarbij is leerwinst een goede maatstaf. Een school evalueren blijft immers een momentopname waarbij een slechte score bijvoorbeeld te maken kan hebben met een leerlingenpopulatie. Vandaar ook dat concrete, meetbare en ambitieuze eindtermen van cruciaal belang zijn.”

Onderwijs afstemmen op de arbeidsmarkt loopt nog niet altijd even vlekkeloos. Daar ziet Julie dat bedrijven meer en meer zelf een helpende hand toereiken. “Ze zien het meer als hun maatschappelijk engagement om iets te doen aan de achteruitgang van het onderwijs. BASF zet bijvoorbeeld massaal in op duale leertrajecten terwijl ze weten dat lang niet iedereen nadien in dienst treedt.

Ook in de politiek zien we mogelijkheden. We pleiten om bij de volgende legislatuur terug te keren naar één minister die zowel Werk als Onderwijs als bevoegdheden combineert. Van 2004 tot en met 2009 was dit al eens het geval; tijdens die periode kwamen de beroepskwalificaties tot stand. Dat instrument wordt vandaag nog altijd gebruikt om af te bakenen wat de arbeidsmarkt verwacht van bepaalde opleidingen.”

Duaal leren mag ook stilaan op kruissnelheid komen. “In Vlaanderen lopen er jaarlijks zo’n 3.000 duale trajecten terwijl er bijna 10.000 erkende ondernemingen zijn. Er zijn dus nog altijd meer bedrijven die zich aanbieden dan leerlingen die intekenen. In 2030 willen we naar 30.000 duale trajecten. Op dat vlak

“ In Vlaanderen

lopen jaarlijks bijna 3.000 duale trajecten terwijl er bijna 10.000 erkende werkplaatsen zijn. Er is dus nog een grote kloof tussen vraag en aanbod

moeten we dus nog een tand bijsteken en duaal leren als een volwaardige leerweg in de markt zetten. We zien nog kansen in het hoger onderwijs waar dit nog niet in voege is. Het systeem kan bovendien nog veel flexibeler door het aantal uren dat je doorbrengt op de werkvloer te laten afhangen van richting tot richting. De administratieve rompslomp voor scholen én bedrijven kan ook nog behoorlijk krimpen.”

Daarnaast stipt Julie de taalregeling in het hoger onderwijs aan als verbeterpunt. “Veel masteropleidingen worden al in het Engels aangeboden, maar de overheid verplicht ook dat er parallel een Nederlandstalig alternatief loopt. Het creëert allemaal meer planlast voor de universiteiten en het is niet meer van deze tijd als je weet dat het overgrote deel van die afgestudeerden gaat werken in bedrijven waar Engels de voertaal is. Bij de bacheloropleidingen mag volgens het contingent maar maximum 9% van de opleidingen in een andere taal aangeboden worden. Het zou veel interessanter zijn als je kijkt naar de aard van de richting en de noodzaak op de arbeidsmarkt.”

En ook het lerarenstatuut is voer voor discussie. “Het is te verouderd en te complex. Niemand kan er nog aan uit. We ijveren voor een vereenvoudiging en willen dat scholen een modern HR­beleid kunnen opzetten én dat directies hier voldoende in geprofessionaliseerd worden. Daarvoor heb je autonomie en marge nodig. Waarom kan er geen schoolopdracht van bijvoorbeeld 38 uren zijn zoals in veel andere sectoren zodat leerkrachten de ruimte hebben om jonge collega’s op te leiden of met twee voor de klas te staan?

Daar verwachten we veel van onderwijsexpert Dirk Van Damme en zijn Commissie van Wijzen, die zich gaan buigen over hoe het beroep van leraar aantrekkelijker kan.”

Drie doorbraakvoorstellen

Met drie doorbraakvoorstellen wil werkgeversorganisatie Voka het onderwijs erop vooruithelpen. “Ons systeem is vandaag niet rationeel. Er zijn te veel dezelfde opleidingen die naast elkaar bestaan met te weinig nadruk op STEM of andere knelpuntberoepen. Sommige scholen sluiten zelfs bijvoorbeeld hun bouwopleiding

omdat leerlingen er zich niet voor inschrijven, terwijl de nood op de arbeidsmarkt wel hoog is. Via een ander financieringsmodel zouden we richtingen van waaruit er doorstroming is naar knelpuntberoepen, een duwtje in de rug kunnen geven. In het hoger onderwijs heb je de OBE’s (Onderwijsbelastingseenheden) die bepalen welke opleidingen meer geld in het laatje leggen. Dat stelsel is niet meer up­to­ date, al was er recent een kleine aanpassing voor STEM­opleidingen.”

“Een tweede doorbraak waarin we potentieel zien, is de leeftijd van de leerplicht. De ondergrens is twee jaar geleden al verlaagd van 6 naar 5 jaar, maar die mag voor ons op 3 jaar liggen. Elk talent telt en we moeten ervoor zorgen dat leerlingen zo snel mogelijk in contact komen met Nederlands. De kleuterparticipatie in Vlaanderen is nochtans heel hoog, maar in de grotere steden, waar de participatie lager ligt, zien we ook dat de taalachterstand bij kleuters groter is. Ook wat de bovengrens van de leerplicht betreft, zijn we bereid mee na te denken over alternatieven. In de jaren 80 is die leeftijd opgetrokken van 14 naar 18 jaar omwille van de hoge jeugdwerkloosheid. Die situatie is vandaag anders. Als jongeren kunnen aantonen dat ze zich zullen engageren om via een alternatief werktraject toch dat diploma te behalen, dan staan we ervoor open om hen niet per se tot 18 jaar tot die schoolbanken te verplichten.

Verder promoot Voka levenslang leren nog veel meer. “We moeten ervoor zorgen dat wanneer mensen op een bepaald moment in hun carrière op een grens stoten, ze zich makkelijk kunnen bij­ of omscholen. Bedrijven spelen hier een grote rol in met een aantal initiatieven. Ook duaal lesgeven kan voor medewerkers interessant zijn om de vinger aan de pols te houden, met leerlingen in contact te komen en een sector meer ruchtbaarheid te geven. Het is een win­win voor zowel school als bedrijf. Maar je moet als bedrijf uiteraard wel voldoende schaalgrootte hebben om daarvoor iemand vrij te stellen. Een bepaald maatschappelijk engagement is zeker nodig om alles omtrent duaal lesgeven en leren nog meer op de kaart te zetten.”

Talentcenter moet jongeren naar de juiste studierichting loodsen

Een studiekeuze maken die je gegoten zit als een maatpak, is niet eenvoudig. Elk jaar

veranderen bijna 20.000 leerlingen van richting gedurende het schooljaar. Om dat cijfer naar beneden te trekken, zette Voka samen met UGent het allereerste Talentcenter op in Technopolis (Mechelen). Daar ontdekken

jongeren van 12 tot 14 jaar hun sterktes en talenten om nadien op een wetenschappelijk onderbouwde methode een gefundeerde studiekeuze

te maken.

Het concept ontstond enkele jaren geleden in Oostenrijk. Daar experimenteerde de Kamer van Koophandel in Graz succesvol met een Talentcenter om leerlingen beter te begeleiden in hun studiekeuze. Meer dan 75% van de leerlingen in de regio bracht een bezoekje. Ze wonnen er het beste jongerenproject mee tijdens de wereldconferentie van alle Kamers van Koophandel. Zo ging in Vlaanderen ook de bal aan het rollen en startte Voka gesprekken op met UGent om een gelijkaardig initiatief op te zetten.

“Leerlingen zijn zich op 12­jarige leeftijd niet altijd bewust van hun eigen sterktes en welke studierichtingen erop aansluiten”, vertelt Voka­onderwijsexpert Julie Beysens. “Dat bewijst ook het grote aantal scholieren dat van studierichting

Stel als bedrijf je deuren open voor pas afgestudeerden tijdens Jobdreamday

Een droomjob is vaak dichterbij dan je denkt. Dat is het uitgangspunt van de Jobdreamday, een uniek initiatief van Voka Oost­Vlaanderen dat bedrijven in contact brengt met laatstejaarsstudenten van scholen uit de regio. “Pas afgestudeerden zijn zich niet altijd bewust van lokale carrièremogelijkheden. Doordat bedrijven zichzelf kunnen voorstellen en een beter beeld geven van hun werking, hopen we dat bewustzijn te verhogen. Bovendien biedt dicht bij huis werken nu eenmaal veel voordelen. Je staat niet in de file en de balans tussen werk en privé is veel evenwichtiger.”

verandert tijdens het schooljaar. Daar willen we met het eerste Talentcenter op inspelen. Gedurende een volledige dag ontvangen we jongeren van 12 tot 14 jaar in Technopolis. We testen gedurende een halve dag op cognitieve skills met verbale, wiskundige en redeneertesten, en ook op motorische skills die bijvoorbeeld ruimtelijk inzicht of oog­handcoördinatie meten. Dit wordt gecombineerd met een bezoek aan Technopolis waar hun interesses verder geprikkeld kunnen worden. Nadien ontvangen de leerlingen een talentenrapport met een analyse over hoe ze de testen hebben afgelegd en welke studierichtingen vanaf het derde middelbaar op hun sterktes aansluiten.”

“Het feit dat we ook motorische testen doen, is heel vernieuwend. De testbatterij is volledig ontwikkeld door UGent en is

Op de Jobdreamday geven bedrijven een blik achter de schermen zodat studenten zich beter kunnen voorstellen hoe het eraan toegaat op de werkvloer. Bij BontexGeo, producent van gronddoeken, zijn ze voortdurend op zoek naar technici. Het bedrijf uit Zele nam deel aan de Jobdreamday en stelde zo de voorbije zomer twee pas afgestudeerden tewerk als jobstudent. De volgende stap kan dan een contract zijn.

Eerder organiseerde Voka al Jobdreamdays in Dendermonde, Zele en Eeklo. Je kan als bedrijf nog aansluiten op volgende edities in Dendermonde (19 september 2023), Wetteren (7 mei 2024) en Deinze (24 mei 2024).

Julie Beysens, Voka senior adviseur onderwijs

wetenschappelijk onderbouwd. Er loopt momenteel ook een doctoraatsonderzoek dat zo’n 1.000 leerlingen volgt gedurende 4 jaar vanaf ze de testen hebben ingevuld. We willen namelijk weten of de studiekeuze die ze uiteindelijk maken in lijn ligt met het adviesrapport en de resultaten op school. In de loop van 2024 verwachten we de conclusie.”

Op klasuitstap

Ondertussen mocht het Talentcenter al bijna 40 klassen van verschillende scholen in de regio ontvangen en loopt de planning voor het najaar al goed vol. “Technopolis was de ideale locatie om mee van start te gaan. Daar worden de interesses bij jongeren sterk getriggerd. Als ze klaar zijn met de testen, kunnen ze voor de rest van de dag de wonderen van techniek en wetenschap gaan ontdekken. Met Talentcenter.Vlaanderen is ook een app ontwikkeld waar leerlingen hun resultaten op kunnen zien.”

Deze maand volgt Limburg als tweede provincie met een Talentcenter dat zal huizen in de STEM­academie van Hogeschool PXL. Voka Oost­Vlaanderen heeft als ambitie om tegen september 2024 te volgen. “Het is ons maatschappelijk engagement dat we investeren in dit soort initiatieven. “We geloven erin dat een goede studiekeuze de basis is voor een leerling die zich goed voelt op school en voor een succesvolle schoolcarrière. Zo kan hij of zij zich ook verder oriënteren in de toekomst. Sommige richtingen zijn nog te vaak onbekend en dus ook onbemind, zeker in het aanbod van technisch en beroepsonderwijs. In elke studierichting kunnen immers leerlingen excelleren, want met de huidige krapte op de arbeidsmarkt telt echt elk talent”, luidt het.

Van kapster tot aluminiumconstructeur: hoe mobiele

VDAB ­ opleidingen bedrijven aan extra volk helpen

Vragen over de opstart van het Talentcenter in Oost­Vlaanderen? Contacteer arne-oosthuyse@voka.be

De schreeuw naar extra werkkrachten is bij VDAB maar al te goed gekend. Voor profielen waar veel vacatures en weinig kandidaten zijn, organiseert de arbeidsbemiddelaar ook mobiele opleidingen bij de bedrijven zelf. Timmerman zette zo als eerste de opleiding tot aluminiumconstructeur op in zijn eigen atelier. En met succes, want twee cursisten schoolden zich volledig om en draaien nu als volwaardige medewerkers mee.

Productieverantwoordelijke bij Timmerman Bram Calant, aluminiumconstructeur Lindsey Vanhecke en Johan Van Hecke van VDAB. © Nathalie Dolmans

Dat een carrière al eens bokkensprongen durft te maken, bewijst het verhaal van Lindsey Vanhecke. Na een opleiding haarzorg en enkele jaren ervaring als kapster gooide ze haar loopbaan over een andere boeg. “Nog voor ik mijn studiekeuze had gemaakt, was ik ervan overtuigd dat ik iets wilde doen met mijn handen. Als mijn ouders een nieuw meubelstuk kochten, was ik degene die alles ineenstak. Met de keuze voor kapster dacht ik dus wel op het juiste pad te zitten. Maar klanten waren soms veeleisend en ik haalde niet langer voldoening uit mijn job. Ik stopte en via omwegen kwam ik bij een bedrijf terecht waar ik monteur kon worden. Maar de sfeer zat er niet goed, dus trok ik naar VDAB om hulp.”

Op hetzelfde moment stond VDAB op het punt om een mobiele opleiding tot aluminiumconstructeur op te starten bij Timmerman. Het familiebedrijf uit Maldegem maakt naast pvc­ en aluminiumramen ook garagepoorten en rolluiken. Lindsey raakte getriggerd. Ze volgde een infosessie mee en

werd rondgeleid in het atelier. “Ik twijfelde wel even of de job toch niet te moeilijk ging zijn. Maar ik ben blij dat ik doorzette en met de opleiding startte.” Intussen is Lindsey sinds maart aan het werk en heeft ze nog geen seconde spijt van haar ommezwaai.

Oudere machines van stal

Het aanbod mobiele opleidingen bij VDAB is in opmars en ook de succesvolle uitstroom achteraf zet bedrijven tot overweging aan. “De omscholing van Lindsey werkt inspirerend”, vertelt Johan Van Hecke van VDAB. “We willen als arbeidsbemiddelaar flexibeler inspelen op de nood bij werkgevers. Vandaar dat we gestart zijn met mobiele opleidingen die we tijdelijk en op verplaatsing bij het bedrijf kunnen opzetten. Het hoofddoel is immers zoveel mogelijk mensen lokaal op te leiden zodat ze nadien ook in eigen streek aan het werk kunnen.”

“We zetten fel in op knelpuntvacatures en nicheberoepen. Aluminiumconstructeur is één van die beroepen waarvoor we geen specifieke opleiding in ons standaard

“

De eerste drie dagen van de week vindt de opleiding plaats met de instructeur en de laatste twee dagen draaien ze mee in de productie”

JOHAN VAN HECKE, VDAB

aanbod hadden. Die nood kwam ook uit onze arbeidsmarktanalyse voort. Mede op vraag van de FAC (Federatie Aluminium Constructeurs) besloten we om een opleiding te organiseren. We lieten eerst binnen VDAB een instructeur zelf via de FAC opleiden die vervolgens met de cursisten aan de slag ging. In een eerste fase konden we voor onze opleiding terecht in het atelier van het Scheppersinstituut in Wetteren. Maar we merkten al snel dat de afstand voor sommige werkzoekenden te groot was. Toen kwam Timmerman in het plaatje voor.”

“In onze productie hebben we veel vacatures die moeilijk ingevuld geraken. De VDAB­opleiding was voor ons dan ook een geschikte manier om aan die uitdaging tegemoet te komen”, vertelt productieverantwoordelijke Bram Calant. “We waren erg verheugd dat we het eerste bedrijf zijn die zo’n opleiding met dat specifieke profiel in ons eigen atelier mocht inrichten. Een aantal oudere machines hebben we opnieuw van zolder gehaald om een extra werkpost op te zetten. Daar kunnen de cursisten nu aan de slag om de basis aan te leren. Voor details kunnen ze bij iemand in de productie terecht.

3­2­systeem

Na een opleiding verspreid over 5 weken, heeft Timmerman met Lindsey en Dennis er nu twee aluminiumconstructeurs bij. “Voor ons zijn er verschillende voordelen aan de mobiele opleidingen verbonden”, vertelt Bram. “De tijdsinvestering zou voor ons veel groter zijn als we de opleiding volledig zelf begeleiden. Nu is er een VDAB­instructeur die de kandidaten mee op sleeptouw neemt. En bovendien moeten we nog niet meteen aanwerven als we nog niet zeker zijn of er een match is.”

“De sterkte van dit aanbod zit in de praktische aanpak, de samenwerking op maat en het modulaire aspect”, vult Johan aan. “We willen de kandidaten zo snel mogelijk in het

werkveld krijgen. Daarom werken we met een zogenaamd 3­2­systeem. De eerste drie dagen van de week vindt de opleiding plaats met de instructeur en de laatste twee dagen draaien ze mee in de productie. Zo kan de begeleider van het bedrijf in kwestie terugkoppelen naar de instructeur en vragen of er nog meer focus wordt gelegd op bepaalde competenties. Zo speel je kort op de bal en bovendien test je meteen ook op attitude. De opleiding start immers meestal om 8 uur ‘s ochtends, maar de werkuren tijdens die laatste twee dagen van de week liggen meestal wat vroeger. Laatkomers vallen door de mand (lacht).”

Technische profielen die delen van de job al kunnen, maar toch nog niet alles onder de knie hebben, genieten dan weer van het modulaire voordeel. “Aluminiumconstructeurs in wording die bijvoorbeeld nog niet gezaagd hebben en enkel de hoekenpers (een CNC gestuurde hoekenpers wordt gebruikt bij het produceren van aluminium ramen en deuren, red.) kennen, volgen een versnelde opleiding waardoor ze ook vroeger in het bedrijf kunnen stappen als medewerker. Daardoor komt er ook weer een plekje vrij in de opleiding voor andere werkzoekenden die geïnteresseerd zijn”, aldus Johan.

Motivatie boven skills

Voor Bram blijft motivatie de belangrijkste troefkaart die een werkzoekende in handen heeft. “In het verleden kregen we voor bepaalde profielen al sollicitanten over de vloer die niet over de skills beschikten, maar wel enorm enthousiast waren om de job uit te oefenen. Ik moet eerlijk zijn dat ik toen al eens mijn twijfels had. Maar als je dan ziet hoe Lindsey zich heeft geëngageerd en er een volledige fit is met onze bedrijfscultuur, moet ik mijn mening herzien. Als je gemotiveerd bent om iets bij te leren, is alles mogelijk. Op lange termijn is die attitude zelfs veel interessanter dan iemand die wel met aluminium weg kan, maar niet geïnteresseerd is in het bedrijf.”

Zet in op hoogopgeleide anderstalige nieuwkomers

Imerys Talc Belgium, producent van industriële talkpoeder voor verf, rubber, plastic, keramiek, cosmetica en farmaceutica, is met de regelmaat van de klok op zoek naar hoogopgeleid (technisch) talent. Daarvoor kijkt het, noodgedwongen, steeds vaker over de grens. Zo wierf het via een ‘blind date’ een hoogopgeleide Vietnamese nieuwkomer aan. Johan Verween, site manager: “Taal is geen issue meer.”

Mét veiligheidshelm en goedlachs komt ze de interviewruimte binnengewandeld: Anh, een Vietnamese hoogopgeleide nieuwkomer met een verhaal. Geboren in Vietnam, opgegroeid en gestudeerd in Singapore, verhuisd naar Finland met haar eerste echtgenoot en tien jaar later in ons land beland via haar tweede man, een Belg. “In Finland was het altijd koud, mijn twee kinderen wilden ook verhuizen. België is heel ‘internationaal’, een land met veel mogelijkheden waar er drie talen gesproken worden. En hier is het weer

Site manager Johan Verween en de Vietnamese Ahn, die sedert januari 2023 voor Imerys werkt. © Nathalie Dolmans

Sinds januari 2023 werkt ze voor Imerys

Talc Gent, een Gentse producent van industriële talkpoeder voor velerlei sectoren, die deel uitmaakt van de Franse mineralengroep Imerys.

Op de vensterbank in het Imerys­kantoor blinken een vijftal gesteentes. “Talk is een natuurlijke grondstof die in mijnen gedolven wordt”, wijdt Johan ons in. “Het heeft verschillende eigenschappen naargelang de oorsprong, geografie en diepte. Microkristallijne talk lijkt onder de microscoop op ontelbare kleine kubusjes, lamellaire talk heeft dan weer een platte structuur. Naargelang hun eigenschappen hebben ze verschillende toepassingen in de industrie.”

Talk wordt toegevoegd aan papier, (marine) verf, rubber, plastic, keramiek, cosmetica en farmaceutische producten. “In verf is talk een vervanger van titaniumdioxide, nodig voor de witheid en het dekvermogen. Ook in het plastic dashboard van auto’s zit talk, maar evengoed in het rubber van banden, in schoenzolen en natuurlijk in veel cosmetica zoals schmink. Het is inert en veilig voor het menselijk lichaam. In de farmacie wordt talk gebruikt om pillen te ‘coaten’ of als vulmiddel.

Gezocht: productiearbeiders

Johan Verween startte in de fabriek in 1996 als laborant, ondertussen is hij al 2,5 jaar site manager. Na een herstructurering in 2019 werken er nog zo’n 40 m/v/x, voornamelijk in productie en logistiek, waarvan 10 met buitenlandse roots. Vorig jaar vertrok er 60.000 ton afgewerkt product naar de klanten, dit jaar zal de output een stuk minder zijn. “Door de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis en de hoge inflatie waardoor de mensen ook een stuk minder consumeren.”

Hoewel de productie nu op een ietwat lager ritme draait, kampt het bedrijf met een tekort aan technisch talent, met name productiearbeiders. Waarom de arbeidsmarkt zo krap is, daar hoeft Johan niet lang over na te denken. “Al meerdere jaren stromen er meer werknemers uit de arbeidsmarkt dan er in stromen. Er is ook te weinig interesse voor techniek bij jongeren. Er is volgens mij ook een overaanbod aan opleidingen, waardoor we de kernrichtingen uit het oog verliezen.”

“Momenteel hebben we drie plant operatoren om drie ploegen te laten draaien. Zodra er één ziek valt, kunnen we niet meer met drie ploegen draaien. Plant operator is een functie waarvoor je één jaar nodig hebt voor

je de kneepjes van het vak kent. We hebben nu twee nieuwe m/v/x die in opleiding zijn.” Daarnaast werkt het bedrijf ook met verschillende interims die ze voorlopig geen vast contract kunnen aanbieden. “Hopelijk kunnen we hen een vast contract aanbieden zodra de economie weer aantrekt.”

Chemie op blind date

Als bedrijf moet je, meer dan ooit, creatief uit de hoek komen en onbetreden paden durven bewandelen, zoals de Blind Date Resto van Jobroad en Voka, waarbij werkgevers en sollicitanten kennismaken met elkaar via een blind date op restaurant (zie kaderstuk). “Vroeger publiceerden we een vacature en daar kwamen een aantal kandidaten op af. Die tijd is voorbij. Nu moeten we via Facebook en andere sociale media jongeren proberen bereiken, want via e­mail bereik je hen niet meer. We merken ook een ‘opbod’ tussen bedrijven onderling. Wij concurreren met grote jongens als Volvo Trucks, Volvo Car, ArcelorMittal …”

Het blind date concept op restaurant was succesvol voor Imerys. “Tijdens verschillende gangen schoven sollicitanten aan, allemaal anderstalige hoogopgeleide nieuwkomers. Door de taalachterstand hebben ze vaak ook

“

De goesting van hoogopgeleide anderstalige nieuwkomers is heel groot JOHAN VERWEEN, SITE MANAGER IMERYS

een afstand tot de arbeidsmarkt. Met Anh was er meteen een klik. We hebben haar aangeworven voor een functie in logistiek en productieadministratie. Aangezien we in Vlaanderen nauwelijks nog mensen vinden, kunnen we niet anders dan over de grens

kijken, ook buiten Europa. De taalbarrière mag geen obstakel meer vormen. Omwille van veiligheidsprotocollen moest iedereen vroeger in het Nederlands kunnen converseren, nu is het onze intentie om procedures in het Engels op te stellen en heel visueel te gaan werken. Daarvoor moet je je als bedrijf wel anders organiseren én is er extra ondersteuning nodig.”

Warme Belgen

“Mijn kinderen leren de Nederlandse taal heel snel op school, voor mij is het iets moeilijker, maar zij helpen mij gelukkig. Ik volg ook les.”

Anh studeerde handelswetenschappen in Singapore en een ICT­opleiding in Finland. In België vond ik relatief snel een job door me in te schrijven via VDAB en de blind date van Jobroad en haar partners. Zo ontmoette ik Johan van Imerys.”

Elke dag rijdt ze vanuit Erpe­Mere naar North Sea Port. Omdat haar rijbewijs hier niet erkend werd, volgde ze hier extra rijlessen. “Dat was in het Nederlands, dus niet

eenvoudig. Maar gelukkig slaagde ik, want het havengebied is zeer moeilijk bereikbaar met het openbaar vervoer.”

In de nabije toekomst wil ze verder groeien, als werknemer en als persoon. “Ik wil al doende leren, elke dag opnieuw. Ik krijg ook duidelijke targets die ik wil behalen. Het contact met de collega’s is heel hartelijk. Ik voel me hier welkom vanaf dag één. En in tegenstelling tot Finland nemen ze hier wel de tijd voor small talk. Weet je, sommigen noemen me een risk taker, maar zo voel ik dat niet. De volgende keer dat we elkaar zien, wil ik vloeiend Nederlands praten”, zegt ze overtuigd.

Johan Verween knikt instemmend. “Je voelt gewoon het enthousiasme. Veel van deze anderstalige nieuwkomers zijn bereid om (tijdelijk) onder hun niveau te werken, gewoon omdat ze honger hebben om te werken, in tegenstelling tot heel wat Europeanen. Dat heeft me echt getroffen, hun enthousiasme en gedrevenheid.”

Werkgevers en hoogopgeleide anderstalige werkzoekenden op blind date

Wist je dat bijna 50 procent van de nieuwkomers in België hoogopgeleid is? Dit is een enorme poule talent in deze zeer krappe arbeidsmarkt.

Aangezien we je graag kennis willen laten maken met deze talenten, nodigen we je graag uit op de tweede editie van ‘Blind Date Resto’, georganiseerd door Jobroad ivzw, Voka Oost­Vlaanderen, VDAB, Stad Gent en Amal.

Blind Date Resto is een informele netwerkavond waarop we je laten kennismaken met hoger opgeleide anderstalige werkzoekenden onder

de vorm van een 5­gangen diner. Bij iedere gang ontmoet je verschillende werkzoekenden. Naar aanleiding van onze eerste succesvolle editie geven we 20 bedrijven de kans om kosteloos deel te nemen aan dit evenement.

Het evenement vindt plaats in Gent op 5 oktober 2023 om 18 uur

Interesse: arne.oosthuyse@voka.be

Waarom coaching cruciaal is voor pas afgestudeerden

“Wees de coach die de andere nodig heeft”

De overgang van opleiding naar arbeidsmarkt blijkt voor veel jonge werknemers een lastige horde om te nemen. Toch kan een onderbouwde en gepersonaliseerde begeleiding die transitie vergemakkelijken en de aanzet zijn tot een mooie carrièrestart.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM

Voor coaches, HR-medewerkers en bedrijfsleiders is er een nieuwe publicatie die hun coachingvaardigheden verder kan aanscherpen. “Het boek is nuttig voor iedereen die welwillend is voor collega’s en ondersteuning wil bieden,” zegt coauteur Johan De Wilde.

Johan: “Collega’s bij Odisee in Aalst van de afdeling ‘Bouw’ merkten op dat veel startende werknemers een praktijkshock meemaken. Zo lopen werfleiders in een eerste job vaak met de neus tegen een muur, omwille van een gebrek aan coaching en begeleiding. Men gaat er te vaak vanuit dat medewerkers die net de schoolbanken hebben verlaten, startklaar zijn. Bedrijven beseffen onvoldoende dat het werk bij hen heel specifiek is: de opdrachten, relaties maar ook de cultuur – de manier waarop dingen worden gedaan.”

Hebben bedrijven hun verwachtingen ten aanzien van nieuwkomers al niet getemperd? Wij horen vaak: “Geef ons mensen met de juiste instelling, de rest doen wij wel.”

Johan: “Op een krappe arbeidsmarkt geef je de voorkeur aan iemand met een goede instelling en met potentieel. Vroeger moest iemand onmiddellijk meedraaien en als dat niet meteen lukte, nam men wel iemand anders. Daarom wint goede begeleiding nog aan belang. De startende werknemer die zich ergens welkom voelt, wil zichzelf ook meer ‘geven’.”

Aan welke behoefte komt het boek tegemoet?

Johan: “Coaching is hip en er zijn erg veel coaches actief, soms met een groot goeroegehalte … Jammer genoeg wordt er ook veel onzin verteld over coaching. In het boek hebben wij ons de vraag gesteld: hoe kan je onderbouwd coachen?”

En de essentie is …?

Johan: “Het gaat niet over welk type coach jij bent – daar begint men vaak mee – want je moet coachen in functie van de andere. Als de coach een sterke organisator is, maar de coachee heeft hier geen nood aan, dan hoef je dit niet uit te spelen. Door goed te luisteren kan je bepalen welke rol je best speelt in functie van die persoon. Wees de coach die de andere nodig heeft.

Een coachee helpen om, na verloop van tijd, zelfstandig beslissingen te kunnen nemen is de essentie van coaching.”

Wat houdt het begrip ‘coaching’ eigenlijk in?

Johan: “Coachen is ondersteunen. In het boek stellen wij de vier sleuteldomeinen van coaching voor. Wij gebruiken het beeld van de stoel met vier poten waarbij elke poot staat voor een domein van ondersteuning. Essentieel is de sociaal­emotionele ondersteuning, die moet er altijd zijn. Er moet een ‘klik’ zijn.

Netwerkondersteuning is de tweede poot. Een goede coach zal het netwerk van de coachee doorgronden en het eigen netwerk voor hem/haar open stellen. Daar doet de coach zelf zijn voordeel mee, want sociale relaties zijn veelal gebaseerd op wederkerigheid. Dat geldt voor werkgever­werknemer­relaties maar ook tussen collega’s onderling of in de vriendenkring.

De derde poot is autonomie­ondersteuning. Als werkgever wil je dat iemand de afgesproken doelen behaalt, maar je moet ook toelaten dat de betrokken medewerker ook zelf (ontwikkel)doelen bepaalt.

De vierde poot van het stoelmodel is de loopbaanondersteuning. Klassiek gaan opleiders

uit van de gap­analyse: ‘Wat kan iemand (nog) niet?’. Maar het is beter om in te zetten op ‘de droom van een medewerker’, dus op de sterktes van iemand.”

Wat biedt het boek vooral?

Johan: “Het boek is een vorm van informeel leren, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Naast het menu (de stoel met vier poten) krijgt de lezer heel wat oefeningen om de vaardigheden van coach en coachee te meten en te verhogen.”

Johan De Wilde

Lerarenopleider en onderzoeker bij Odisee in Aalst

Voorzitter van de Beroepsgroep van Lerarenopleiders in Vlaanderen en LOP­voorzitter Aalst

Coauteurs

Wendy Nuis, Niels van der Baan, Simon Beausaert (Maastricht University)

Het boek

Coaching op de grens van opleiding en werk is vanaf 16 september verkrijgbaar in de boekhandel

Pakt de mayonaise nog met vijf generaties op de werkvloer?

De generatiediversiteit in de hedendaagse werkomgeving is groter dan ooit. Verrijking of voedingsbodem voor conflict? Hangt ervan af, vindt dr. Gretel Schrijvers, CEO van Mensura groep, maar wie wil inzetten op duurzame inzetbaarheid kan moeilijk om het managen van die generationele verschillen heen.

Vandaag delen – onder invloed van vergrijzing, stijgende levensverwachting en een opschuivende pensioenleeftijd – maar liefst vijf generaties de werkvloer: de babyboomers (1940­1955), de daaropvolgende generatie X (1955­1970), de pragmatische generatie (1971­1985), de millennials of generatie Y (1985­2000) en de eerste werknemers van generatie Z (2001­2015). Dat kan een bron van verrijking zijn, maar soms ook van botsende visies en zelfs onbegrip.

NIET MINDER GEMOTIVEERD

Door de war for talent zijn organisaties anno 2023 op hun hoede voor conflicten tussen de verschillende generaties. Het onderzoeksinstituut ADP merkt dat bij 55% van de werknemers generatieverschillen aanleiding zijn voor stress en problemen. Aanleiding zijn verschillende percepties van het arbeidsethos, professionele relaties, organisatorische hiërarchie of een afwijkende beleving van procedures.

Zo’n opmerkelijk verschil zie je in de verzuimfrequentie, het gemiddeld aantal keren dat een werknemer zich ziek meldt per jaar. Uit studies komt naar voren dat die bij jongere generaties een stuk hoger ligt dan bij oudere werknemers. Dat hoeft niet te betekenen dat jongere werknemers minder

gemotiveerd zijn. Hun engagement komt voort uit andere elementen dan die van voorgaande generaties. Maar oudere collega’s zijn zich daar niet altijd van bewust en kunnen vinden dat jongeren te snel kiezen om afwezig te zijn en zo het werk overlaten aan andere medewerkers.

Intergenerationele conflicten kunnen uitgesproken zijn of sluimeren. De gevolgen blijven niet uit. Werkplezier neemt af en collega’s gaan spanningen soms liever uit de weg en zoeken andere oorden op. Ook hier speelt een verschil in mindset. De honkvastere oudere generatie wordt vaak

ingezet om jonge collega’s op te leiden. Maar die blijken net veel minder honkvast. Volgens Deloitte wil 49% van de millennials al binnen de twee jaar van baan wisselen.

DIVERSITEIT EN INCLUSIE

In die context kan het belang van diversiteit en inclusie voor een toekomstbestendige werkplek maar moeilijk overschat worden. Volgens recent onderzoek, onder meer van onze partner Universiteit Antwerpen en van de Antwerp Management School, zouden diversiteit en inclusie de productiviteit en performantie een boost geven.

Leidinggevenden en collega’s die in gesprek gaan en zich inleven in de leefwereld van medewerkers komen sneller tot verbindende communicatie en kunnen makkelijker in teams samenwerken. Daarnaast is het belangrijk om de jonge generatie via een uitgekiende onboarding grondig te laten kennismaken met de cultuur van de organisatie. Wie wil dat de mayonaise nog pakt, kan niet om de intergenerationele dialoog heen.

“

Het is belangrijk om de jonge generatie via een uitgekiende onboarding grondig te laten kennismaken met de cultuur van de organisatie

OOK IN RESULTA

Afval is een systeemfout

Onze planeet heeft maar een beperkt aantal grondstoffen. Daarom is het noodzakelijk om onze materialen zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten. Een belangrijk principe hierbij is de circulaire economie. Circulariteit gaat over het hoogwaardig inzetten van je materialen. Een eerste stap hierin is ecodesign, want producten en diensten die goed zijn ontworpen, gaan automatisch langer mee. Verder is het belangrijk om te kijken naar de volledige keten, waarbij de focus ligt op waardebehoud. Bij een kapotte wasmachine ga je bijvoorbeeld eerst proberen hem te herstellen. Als dat niet lukt, probeer je er nuttige componenten uit te halen voor hergebruik en als ook dat niet lukt, recycleer je de materialen zodat je er een nieuw toestel van kan maken. Je probeert afval dus zoveel mogelijk te vermijden en als je toch afval hebt, zet je het in als grondstof.

Helaas wordt er in Vlaanderen volgens de circulariteitsindicator CMUR (circular material use rate) van Vlaanderen Circulair slechts 20,7% van alle materialen hergebruikt. De indicator toont aan dat er nog een groot potentieel is om meer in te zetten op circulaire principes. Eén van de eenvoudigste manieren is bijvoorbeeld inzetten op circulair aankopen. Door in aankoopbeslissingen circulariteit als criterium op te nemen, verklein je onmiddellijk je materialenvoetafdruk en versterk je de circulaire economie. Vlaanderen Circulair versnelt de circulaire transitie door samen met overheden, kennisinstellingen, sectorfederaties, middenveldorganisaties en de financiële wereld de belangrijkste

knelpunten en belemmeringen aan te pakken. Op de website van Vlaanderen Circulair vind je de best practices, expertise en tools die bedrijven kunnen gebruiken om zelf aan de slag te gaan met circulaire methodes. Aangezien circulariteit verschilt per sector, werken ze op 6 hoofdthema’s: circulair bouwen, de maakindustrie, chemie/kunststoffen, bio­economie, maar ook voedselketens en waterkringlopen.

Binnen het thema voedselketen wordt er bijvoorbeeld gekeken naar systeemoplossingen om voedselverspilling te vermijden. Door de hele agrovoedingsketen in Vlaanderen gaat er momenteel zo’n 884 miljoen kg voedsel per jaar verloren voor menselijke consumptie.

De eerste stap is het systeem zo ontwerpen dat we verspilling kunnen tegengaan. De reststroom die toch overblijft, moeten we zo hoogwaardig mogelijk verwerken in bijvoorbeeld biomassahubs.

Het allerbelangrijkste in de circulaire transitie zijn de circulaire doeners. Er zijn steeds meer organisaties die tonen dat het kan én dat het voordelig is. Hoe meer bedrijven de overstap maken naar circulaire businessmodellen, hoe sneller we tot een samenleving komen die duurzaam is voor mens en milieu. De voorbeelden van Rendac, Christeyns en Veride (zie p. 22 tot 32) tonen alvast dat afval eigenlijk niet bestaat.

Meer info op vlaanderen-circulair.be .

“Darling Ingredients: een schat aan hoogwaardige materialen uit organische reststromen”

Sinds mensenheugenis staat Rendac in Denderleeuw bekend om de verwerking van kadavers en dierlijke bijproducten. Het dochterbedrijf van Darling Ingredients ziet sinds enkele jaren ook heil in organische reststromen waar het biogas van maakt. “Van ogenschijnlijk afval terug hoogwaardige producten maken, dat is onze métier. Wereldwijd zijn ze benieuwd hoe we dat aanpakken. Maar als we pionier willen blijven, moet het investeringsklimaat gunstiger.”

“

Op vlak van biovergisting zijn we technologisch verstaand en blijven we innoveren, omdat we er ook sterk in geloven

SEBASTIAN FEYTEN,

MANAGING DIRECTOR BELUX BIJ RENDAC

Ann-Sofie

Généreux

ONDERNEMEN DUURZAAM

Jan

Bénédicte

2de jaar op een rij het Voka Duurzaamheid Charter behaald.

Aksis staat in voor de totaalinrichting van kantoren, hospitality, openbare ruimtes en commerciële ruimtes . Met oog voor kwaliteit en detai l nemen ze de volledige binnenafwerking en technieken voor hun rekening. U kiest voor een professionele partner die uw project begeleidt vanaf uw eerste ontwerp tot definitieve oplevering .

Aksis

Totaalinrichting

Sluis 15, B-9810 Eke / T. +32 (0)9 210 46 10 www.aksis.be / info@aksis.be

Ayuryoga

TVH

Dokterspraktijk Van Overschelde

België en Luxemburg wordt binnen de 48 uur opgehaald en komt uiteindelijk terecht in Denderleeuw. Daar verwerkt verwerkingsbedrijf Rendac al bijna 90 jaar dierlijk materiaal. In 2014 nam beursgenoteerd bedrijf Darling Ingredients Rendac over (samen met onder meer Rousselot, vestiging in Gent). Het Amerikaanse moederbedrijf verwerkt wereldwijd ongeveer 15% van al de slachtbijproducten en is daarmee marktleider in de productie van ingrediënten op basis van dierlijke bijproducten.

In Europa zet Darling Ingredients naast de kadaverophaling van Rendac ook fel in op de verwerking van slachtbijproducten. Deze activiteit is ondergebracht onder de naam Sonac. “Een dier dat tot vlees verwerkt wordt, bevat ongeveer de helft slachtbijproducten. Bij sommige dieren loopt dat percentage zelfs nog op”, legt managing director Belux Sebastian Feyten uit. “Het dierlijke vet dat we ervan maken, kan ingeschakeld worden voor hernieuwbare brandstoffen zoals biodiesel, het protëinemeel wordt ingezet als nutriënt in petfood of aquacultuur. Zo krijgt het dierlijk materiaal terug een belangrijke toegevoegde waarde.”

Ook de oleochemie (chemische procesindustrie op basis van plantaardige en dierlijke oliën en vetten) teert op de toepassingen van Sonac. “Een deel van onze wasmiddelen bevatten chemicaliën die gemaakt zijn op basis van dierlijke vetten. Maar onze producten vinden evengoed hun weg in rubberbanden of zeep. Het scala aan mogelijkheden voor de industrie kan je dus wel erg breed noemen.”

Van banaan tot biogas

Naast de verwerking van dierlijke bijproducten, is er ook veel potentieel te vinden in de betere verwaarding van andere organische reststromen. Het zette de Nederlandse en

Belgische sites van Darling Ingredients aan om sinds meerdere jaren ook in bio­energie te investeren. “Via Ecoson verzamelen we organische reststromen vanuit onder andere de voedings­ of biobrandstofindustrie. Aardappelschillen, chocoladerepen of lasagnes die na houdbaarheidsdatum zijn, komen hier allemaal terecht in een biovergister. In die gigantische massa zet een bacteriecultuur een belangrijk deel van de voedingsresten om tot biogas waar we uiteindelijk groene elektriciteit van maken”, vertelt Sebastian.

“Niet enkel vervallen voedsel eindigt in de biotanks. Dagelijks ontvangen we in de Antwerpse haven tonnen bananen vanuit Zuid­Amerika die niet meer geschikt zijn voor de winkelrekken wegens vliegjes of ziektes. Maar ook nagemaakte of slecht gelabelde alcohol belandt in de biotanks. We hebben een enorm krachtige ontpakkingsmachine die de organische fractie scheidt van niet­verwerkbare reststromen zoals plastic of glas.”

Ook tijdens en na de omzetting van voedingsresten naar gas stelt Ecoson alles in het werk om volledig circulair te zijn. “In de dampen die vrijkomen zit ammoniak die we herleiden tot ammoniakwater. Daarmee maken we een soort van ‘AdBlue’, een toevoegingsmiddel dat in dit geval toegepast wordt in industriële verbrandingsovens om zo de uitstoot van NOx te verminderen zodat ze beantwoorden aan de Europese emissienormen. Het restproduct (digestaat) van de biovergisting dat overblijft, kan in bepaalde gevallen worden omgezet naar compost en vindt zijn weg naar de landbouw.”

Bacteriecultuur niet verstoren

Die Europese circulaire hoogstandjes blijken een enorm concurrentieel voordeel te zijn. “Ons dierlijk vet, meel en biogas winnen

aan populariteit in de volledige waardeketen. De vetten gaan grotendeels naar de biobrandstofindustrie in Rotterdam, terwijl het meel van kadavers wordt gebruikt als hernieuwbare brandstof om energieverslindende cementovens mee op te warmen. Die ovens hebben vanuit de bouwsector een doelstelling om te draaien op minstens 80­85% hernieuwbare energie. De waarde van die grondstoffen wint aan belang om onze duurzame doelstellingen te behalen. We stimuleren slachthuizen dan ook om hun bijproducten beter te scheiden en kwalitatief te bewaren zodat we deze ook een betere en hoogwaardigere bestemming kunnen geven. Dit is tevens positief voor de slachterijen. Van varkensdarmslijm maken we bijvoorbeeld heparine, een stof die in de farmaceutische industrie gebruikt wordt als antistollingsmiddel. En kippenveren worden omgevormd tot een hoog verteerbaar proteïnerijk meel dat als ingrediënt dient voor dierenvoeding.”

“Bij het biogasverhaal is het vooral belangrijk dat de bacteriecultuur niet te vaak verstoord wordt en optimaal kan functioneren. Door verschillende data zoals het zoutgehalte, de energie­inhoud of de aanwezigheid van zware metalen te meten, kunnen we perfect aangeven wat wel en niet geschikt is om aan de biovergister toe te voegen. Producten die te veel zouten of zwavel bevatten, zijn nefast voor de bacteriën. Maar olie­ en vetrijke producten leveren dan weer veel gas op met risico op een overactiviteit van gasproductie, wat de bacteriecultuur ook kan afdoden. Die balans bewaren is technisch vakmanschap.”

“Op vlak van biovergisting zijn we technologisch verstaand en blijven we innoveren, omdat we er ook sterk in geloven. De afvalverwerkingsmarkt is volop in beweging.

De site van Rendac in Denderleeuw

E. VAN WINGEN

Iedereen wil beter sorteren, hergebruiken en reststromen verwaarden. Er zijn heel wat kleinere biovergisters die gegroeid zijn vanuit de buik van landbouwbedrijven en biogas maken van mestfracties in combinatie met een aantal landbouwgewassen. Maar wij focussen volledig op die organische reststromen omdat grote industriële spelers vragende partij zijn.”

“In andere landen kijken ze met grote ogen naar onze productieprocessen. Onlangs kwam er nog een delegatie van 40 investeerders op bezoek in de site van Kallo, en zelfs vanuit Zuid­Korea is er interesse naar hoe wij hier omgaan met afval. Iedereen kan biogas maken met correcte stromen. Wat je doet met het restproduct, de dampen en de energie nadien, daar staan nog maar weinig bedrijven ver in.

Met Ecoson willen we nog meer naar buiten komen omdat jonge mensen op zoek zijn naar betekenisvol werk. En maatschappelijk gezien kan je niet relevanter zijn als je van afval een hoogwaardig product maakt.”

Graag gelijk speelveld

Vanuit de Verenigde Staten volgt Darling Ingredients het duurzame parcours van Rendac op de voet. Voor beursgenoteerde bedrijven is de ESG­rating (Environment, Social en Governance) van kapitaal belang in hun investeringsbeleid. “Maar in België is het investeringsklimaat vandaag heel onzeker”, legt Sebastian de vinger op de wonde. “We hangen volledig af van regelgeving en beslissingen van de betrokken overheden. Na de aankondiging om de groenestroomcertificaten voor zonnepanelen stevig aan te pakken, werden in één klap ook biovergistingsinstal­

steunmechanisme dat onderdeel is van een investeringsplan en zet je toekomstige bio­energieprojecten op de helling omdat het vertrouwen weg is.”

Wat Sebastian nog het meest tegen de borst stuit, is dat er een grote kloof kan ontstaan tussen landen en gewesten. “Vlaanderen probeert nu de geldkraan dicht te draaien, maar als Wallonië of Nederland dat niet doen, creëer je een ongelijk speelveld. Dan krijg je een absurde situatie waarbij afvalstromen verder weg worden gereden, gewoon omdat het subsidielandschap te veel uiteenloopt. Hoe duurzaam zijn de extra kilometers die je daarvoor rondrijdt dan nog?”

“Bovendien betreur ik ook hoe het stikstofverhaal disproportioneel veel aandacht krijgt als het gaat over de negatieve impact van onze landbouw. Je moet weten dat Vlaanderen en Nederland de regio’s bij uitstek zijn als het gaat over vernieuwende

landbouwtechnologie. Met Gent, Leuven en Wageningen hebben we drie wereldvermaarde kennisinstellingen op een boogscheut van elkaar. De inspanningen op gebied van stikstofreductie en technieken voor een schonere veeteelt zijn onze exportproducten en gaan de wereld rond. In Frankrijk zit men nog helemaal niet op dat niveau. Dan is het jammer dat de kansen op succes in onze sector volledig gefnuikt worden door te weinig aangepaste regelgeving. De milieuimpact moeten we zeker aanpakken, maar niet op die manier. Zo smoor je elk initiatief van ondernemerschap in de kiem.”

PFAS­ databank

Inzetten op duurzaamheid en circulariteit vergt volgens Rendac ook een verantwoordelijkheidsplicht. Als enige bedrijf halen ze dierlijke kadavers op in België en daardoor is de lijn met de overheid zeer kort. “Onze logistiek is enorm geoptimaliseerd via een aantal overslagcentra. Voor ons eigen ontwikkeld

transportsysteem hebben we dit jaar zelfs de prijs Truck Fleet­Owner Of The Year gewonnen tijdens de Transport & Logistics Awards. Onze interventies zijn vaak dringend, dus we moeten wel alles goed opvolgen met onze vloot van 100 vrachtwagens.”

“We trekken vaak zelf aan de kar om de spelregels voor onze sector duidelijk af te bakenen. Rond de eeuwwisseling leverden we al een belangrijke rol in de dioxinecrisis en de dollekoeienziekte. Vandaag werken we met de overheid nauw samen in het kader van de PFAS­problematiek. Die stoffen zitten helaas in beperkte concentraties in een aantal reststromen en wij meten de exacte cijfers. We hebben één van de grootste PFASdatabanken in Vlaanderen. Die informatiebron delen we ook anoniem met overheden en zo helpen we mee een kader te creëren voor de industrie. Die rol willen we als bedrijf blijven opnemen.”

Christeyns en Veride geven afvalwater tweede leven

Christeyns, dat reinigings­ en desinfectiemiddelen produceert voor industriële wasserijen, levert samen met Veride uit Geel een technologie voor waterzuivering en ­hergebruik aan wasserijen. Die kunnen daarmee hun verbruik van grond­ en leidingwater aanzienlijk verminderen, ook regenwater gebruiken en minstens 80 procent van het afvalwater na elke wasbeurt hergebruiken. Een duurzaam dubbelinterview met Ward De Wachter (Veride) en Hans De Block (Christeyns).

Kleine wasjes, grote wasjes, doe ze in je wasmasjien. Laat maar lekker draaien, steeds meer in die wasmasjien, is de naam van een culthit uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. Ook toen al werden er massa’s vers water gebruikt om al die kleine en grote wasjes te laten draaien, alleen stond het zuiveren ervan nog in zijn absolute kinderschoenen.

Anno 2023 verwachten we van bedrijven niet enkel dat ze hun water gezuiverd lozen om aan de lozingsnormen te voldoen, maar ook dat ze het (deels) gaan hergebruiken als proceswater. Toch is er in de wereld van de industriële wasserijen op vlak van hergebruik nog heel veel werk aan de winkel. Ward De Wachter, CEO van Veride: “We schatten dat nog steeds ruim 80 procent van de industriële wasserijen geen afvalwater zuivert om het te recupereren en geen of weinig regenwater inzet om ermee te kunnen wassen. Er zijn afzonderlijke systemen op de markt om afvalwater te zuiveren alvorens het te lozen of om grondwater te ontharden en te ontijzeren, maar ons systeem combineert de zuivering en behandeling van afval­,

regen­ en grondwater in één systeem om industriële wasserijen water van de hoogste kwaliteit te laten gebruiken. Het afvalwater wordt zo opnieuw het hoofdwater binnen de productie.”

De wasserijwereld, zeker in Vlaanderen, beperkt zich nog vaak tot de familiale spelers. Hans: “Voor hen is dit een aanzienlijke investering. De kost van het water is nog wat te laag. De kost om water te lozen stijgt wel, maar niet om het op te pompen. Maar als we al het (ondiepe) grondwater blijven oppompen, droogt Vlaanderen volledig uit. Zeker in Frankrijk en Spanje liggen ze al wakker van de droogte.”

All­in­ one zuiveren Veride zuivert en hergebruikt minstens 80 procent van het afvalwater van elke wasbeurt. De all­in­one­zuiveringsunit HydRO for laundries bestaat uit twee compacte modules of containers en verschillende buffers. “Na één week installeren is de installatie klaar voor gebruik. Met de combinatie van de twee modules zijn we in staat om afvalwater om te zetten naar productiewater, maar kunnen

we ook grond­ en regenwater behandelen. Het ene deel van het systeem haalt na een wasbeurt de organische vervuiling, zware metalen en microplastics uit het afvalwater. Het andere deel van de unit zorgt voor het verwijderen van de anorganische fractie en desinfecteert het gezuiverde afvalwater, het regen­ en grondwater. We vertrekken dus van vuil water en eindigen met proceswater. We maken ook het overtollige 20% concentraat dat overblijft loosbaar voor de klant.”

Industriële wasserijen verbruiken vier tot tien liter vers water per kilogram wasgoed. Doorgaans is dat hoofdzakelijk grondwater – dat eerst nog onthard en ontijzerd wordt –aangevuld met leidingwater als het grondwater niet volstaat. Deze wasserijen kampen met verschillende uitdagingen op het vlak van water: de kostprijs en beschikbaarheid van leiding­, grond­ en regenwater, de kosten voor het lozen van afvalwater en de milieuregelgeving rond de lozing van industrieel afvalwater. In de nabije toekomst zullen bedrijven steeds minder grondwater mogen oppompen – of niet meer uit de heel diepe grondwaterlagen – waardoor de kwaliteit van

TEKST

Ward De Wachter (Veride) en Hans De Block (Christeyns)

Solar powered by PV-installatie te Milmort

10400 Zonnepanelen

het water minder is. Ook regenwater moet eerst gezuiverd worden. Bovendien valt regenwater steeds meer in pieken, waardoor het moeilijker te beheersen is in stockagetanks. “Maar in Ieper is er een familiale wasserij die voldoende regenwater kan capteren en bufferen om 9 à 10 maanden hun wasserij draaiende te houden enkel met gezuiverd regenwater, een heel mooie prestatie”, vertelt Hans.

Complementaire partners

Veride ontwikkelt al jaren installaties om water te zuiveren en te hergebruiken. Het levert die rechtstreeks aan bedrijven in diverse sectoren, waaronder brouwerijen, slachthuizen, zuivelbedrijven en cosmeticaproducenten. “We hebben een gestandaardiseerd product met minimaal onderhoud dat je remote kan bedienen”, zegt Ward.

Christeyns richt zich met zijn wasserijafdeling tot industriële wasserijen in België en het buitenland. Beide bedrijven werkten een eerste keer samen in 2016 via een Vlaams subsidieproject om Vlaamse waterzuiveringstechnologie in het buitenland te vermarkten. In 2021 sloegen ze de handen in elkaar om via de joint venture ‘Hydro Global Solution’ het plug­and­play systeem ‘HydRO for laundries’ te verkopen aan wasserijen in het buitenland. Dat systeem zuivert en behandelt regen­, grond­ en afvalwater en produceert hoogwaardig proceswater voor een betere waskwaliteit en de productie van stoom.

Veride had dus de technologie maar niet de buitenlandse contacten, Christeyns zat qua technologie eerder beperkt, maar kende wel de weg naar de industriële wasserijen in Europa. Hans: “Met HydRO for laundries kunnen wasserijen het benodigde vers water terugbrengen naar minder dan één liter per kilogram. Dat vers water is dan hoofdzakelijk regenwater, aangevuld met grondwater als het regenwater niet volstaat. Leidingwater is met HydRO for laundries in principe niet meer nodig.”

Ward: “Christeyns stemt de chemie die ze inzetten in wasserijen ook af op de waterzuivering en ­hergebruik. Ook dat is een voordeel. Schrijf gerust op dat Christeyns voor ons een ‘deuropener’ is. We halen ook potentiële klanten naar Vlaanderen zodat ze het hele proces hier aan het werk kunnen zien.”

Duurzaam waterbeheer: enkel voordelen

De mobiele installatie werkt ook als een warmtewisselaar, omdat het gezuiverde afvalwater zijn temperatuur behoudt van 35 à 40 graden doorheen de behandeling. Ter vergelijking: om 1 m³ grondwater van 12 graden met 18 graden op te warmen om ermee te wassen, betaalt een industriële wasserij vandaag om en bij de 1 euro. Een industriële wasserij verbruikt al snel 30.000 m³ per jaar. Rechtstreeks water recupereren is sowieso veel efficiënter dan een klassieke warmtewisselaar.

Van afvalwater tot… smaakvolle gin

Om duurzaam waterbeheer en HydRO for laundries te lanceren en te promoten tijdens de wasserijbeurs EXPOdetergo International die in oktober 2022 plaatsvond in Milaan, besloot Hydro Global Solution een gin te laten maken met gezuiverd afvalwater van wasserijen. Het deelde op de beurs 250 flessen HydRO Gin uit als relatiegeschenk. De smaak beviel in die mate dat de vraag kwam waar de gin gekocht kan worden. Ward De Wachter: “Veel potentiële klanten zijn nog niet vertrouwd met waterzuivering en ­hergebruik. Als wij claimen dat we 80% van het afvalwater kunnen recupereren en dat het geproduceerde water zelfs zuiverder is dan drinkwater, dan geloven ze je vaak eerst niet. Het is too good to be true, zoals een ingenieur van een grote wasserijgroep ons vertelde. Ze zijn niet vertrouwd met dit soort rendementen. Om hun vertrouwen te winnen, konden ze aan de bar bij Christeyns een gin drinken, gemaakt met gezuiverd afvalwater. Gin is van uitzicht ook glashelder wat ook perfect matcht met ons verhaal.”

Hydro Global Solution heeft Sterkstokers daarom vijfhonderd extra flessen van een halve liter laten maken die via de webshop van de distilleerder te koop zijn. Naast kruiden en alcohol bestaat de gin voor 62 procent uit gezuiverd afvalwater van industriële wasserijen. De gin heeft een alcoholpercentage van 38 procent.

“Door aan te tonen dat het gezuiverde afvalwater van wasserijen zelfs geschikt is om er gin van te maken, wil Hydro Global Solution wasserijen overtuigen om hun afvalwater te zuiveren en te hergebruiken in plaats van het te lozen en steeds vers grond­, regen­ of leidingwater te gebruiken.”

Klant: Yves Pevenage Oppervlakte: 2.700 m² Plaats: Zottegem Architect: Johan De Muyter

www.industriebouw.be

Veride leverde de HydRO­technologie al aan zeventien wasserijen in Vlaanderen en sloot onlangs een akkoord met een grote groep die twintig wasserijen in Frankrijk bezit. Ook voor Nederland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk worden er installaties gebouwd. Hans: “Het verkooptraject van een installatie varieert van anderhalf tot drie jaar, we verkopen dan ook geen droogkast hé.”

Ward: “We hebben een calculator ontwikkeld waarmee Christeyns naar de klant gaat. Als daar ROI’s uitkomen van vier à zeven jaar, wordt het interessant en maken we een ontwerp voor die klant. Heel veel staat of valt met de kost van het water en het afvalwater en de subsidies die kmo’s al dan niet krijgen. De grootste kost bij waterzuivering blijft het vervuilde slib, dat na zuivering moet afgevoerd worden.”

“Met deze HydRO­technologie doen wasserijen hun waterfactuur dalen, reduceren

ze hun afvalwaterlozing, kunnen ze hun CO₂­voetafdruk voor de verwarming van water verkleinen en krijgen ze een concurrentievoordeel ten opzichte van wasserijen die meer betalend grond­ en leidingwater verbruiken”, vat Hans samen. “We moeten waterbeheer herdefiniëren voor een duurzame groei van de professionele wasserijsector.”

Vandaag is het steeds meer not done om gezuiverd afvalwater nog via de rivier naar de zee te lozen, zeker omdat de grondwaterreserves slinken. Gezuiverd afvalwater heeft veel potentieel om opnieuw in te zetten als proceswater. “Waterhergebruik heeft de wind in de zeilen”, besluiten beide heren. “Als je nu een nieuwe wasserij bouwt, ben je een idioot om geen waterzuivering te zetten. Je kan niet meer zonder. En als je steeds minder mag oppompen en/ of gezuiverd afvalwater mag lozen – wat steeds

meer de realiteit zal worden – wordt waterrecuperatie nog crucialer. Europa zal ook de vergunningen nog meer uniformiseren, waardoor de lozingsnormen in de verschillende regio’s meer op elkaar zullen afgestemd worden.”

De AQUALEX Circulo is een bron van heerlijk, intens verfrissend water. Altijd gefilterd, gekoeld plat of bruisend. Een bron van duurzaamheid bovendien. Want gemaakt van gerecycleerde materialen. En ontworpen om gerecycleerd te worden. Een bron, ten slotte, waarrond mensen samenkomen. Om te connecteren. En gesprekken aan te knopen. Want iedereen weet: een goed gesprek begint met een heerlijk glas water.

HEERLIJK CIRCULAIR

VAN GREEN DEAL NAAR CORPORATE SUSTAINABILITY REPORTING DIRECTIVE

Hoe Europa bedrijven verplicht tot duurzaamheidsrapportage

Om de Europese klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 te behalen, heeft de EU de Green Deal geïntroduceerd. Dit is een set van maatregelen die de klimaatcrisis moeten helpen bestrijden. Als onderdeel van de Green Deal heeft het Europees Parlement een nieuwe richtlijn aangenomen: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Het doel van deze richtlijn is om investeerders te stimuleren om te investeren in duurzame bedrijven en zo de overgang naar een klimaatneutraal Europa te versnellen.

Een van de belangrijkste intenties van de CSRD is het bevorderen van de harmonisatie van duurzaamheidsrapportage in de EU. Bedrijven zullen verplicht worden om op een transparante, consistente en uniforme manier te rapporteren over hun impact op mens en milieu om greenwashing te voorkomen. Hierdoor zullen beleggers en andere belanghebbenden beter in staat zijn de prestaties van bedrijven op het gebied van duurzaamheid te beoordelen.

De CSRD zal in verschillende fasen verplicht worden voor bedrijven. Bedrijven die momenteel al onderworpen zijn aan de NFRD zijn reeds in 2025 verplicht om te rapporteren over boekjaar 2024

In een tweede fase zullen grote bedrijven in 2026 moeten rapporteren over boekjaar 2025. Dit zijn bedrijven die voldoen aan twee van de volgende criteria: meer dan 250 werknemers en/of meer dan 40 miljoen omzet en/of meer dan 20 miljoen euro balanstotaal. In een laatste fase worden beursgenoteerde kmo’s verplicht om te rapporteren in 2027 over boekjaar 2026

De conceptversies van de Europese Sustainability Reporting Standards (ESRS), waaraan de rapportering moet voldoen, werden gevalideerd in juli 2023. In totaal zijn er 12 standaarden gedefinieerd. ESRS 1 en 2 zijn algemene standaarden die betrekking hebben op het businessmodel van het bedrijf, de organisatie, de aandeelhouders en de strategie. Hierbij geldt het dubbele materialiteitsprincipe, waarbij in samenspraak met zowel externe als interne belanghebbenden de impact vanuit twee richtingen wordt bepaald: Enerzijds wordt de impact van het bedrijf op mens en milieu bepaald, anderzijds wordt de financiële impact van externe factoren zoals het klimaat op de onderneming geanalyseerd.

De overige standaarden zijn gegroepeerd volgens drie onderwerpen: (ESG) Environment, Social & Governance. Bedrijven moeten rapporteren over deze thema’s, afhankelijk van de materialiteit ervan voor de onderneming.

De rapportering omvat zowel kwalitatieve (doelstellingen, strategie, beleid,

risicobeheer) als kwantitatieve (KPI’s) informatie. Voorbeelden waarover gerapporteerd moet worden zijn o.a. CO2­emissies, water verbruik, biodiversiteit, mensenrechten, werknemersrechten, anticorruptie en gendergelijkheid.

Voor deze rapportage is externe assurance verplicht. Vanwege de omvang van het rapport en de gewenste timing, is het essentieel dat bedrijven op tijd beginnen met het opzetten van hun duurzaamheidsrapportage.

Op 31 juli 2023 is de finale van het wettelijke kader (ESRS) gepubliceerd als basis voor de definitieve CSRD­wetgeving.

Wout Noelmans, wnoelmans@deloitte.com

Provincie ondersteunt circulair en sociaal ondernemen

Binnen het beleid van de provincie Oost­Vlaanderen is sociaal en circulair ondernemen een heel belangrijk speerpunt geworden. De provincie zet zijn schouders dan ook heel graag onder diverse initiatieven die hierop inzetten. Een aantal ervan wordt tijdens de impactweek in oktober voor het voetlicht gebracht.

“Nu de klimaatproblematiek een hot issue is, ligt onze focus steeds meer op de transitie naar een duurzame, circulaire en sociale economie”, zegt gedeputeerde An Vervliet die o.a. economie in haar bevoegdheidspakket heeft. “Zo wil ons platform Innovation Playground een ontmoetingsplaats zijn waar spelers uit het beleid, onderwijs en bedrijfsleven elkaar kunnen vinden en inspireren. Verder geven we ook subsidies om samenwerking en innovatie te stimuleren. Dat een aantal ervan oog heeft voor een samenwerking tussen sociale en reguliere economie, kunnen we enkel maar toejuichen.”

HENNEP ALS ISOLATIEMATERIAAL

Een schitterend voorbeeld hiervan is het project ‘Natuurlijk, circulair en sociaal isolatiemateriaal’ tussen Kiemkracht en Exie. “Bij Exie verwerken we kalkhennep en stro tot isolatiemateriaal. Volledig circulair, vrij van gifstoffen, CO2­negatief en honderd procent biologisch afbreekbaar. Hennep is een dankbaar gewas omdat het heel weinig water nodig heeft. En ook niet onbelangrijk: een hectare hennep capteert tijdens het groeiproces maar liefst 24 ton CO2”, zegt CEO Jan Palmaers. “Het productieproces is heel energievriendelijk, want de verwerking gebeurt zonder warmte en met weinig water. Het mengproces heeft dus geen grootvermogens van motoren nodig.”

Exie startte in 2020 met een productielijn in Herzele. Wegens de gestegen marktvraag schaalt Exie de productie op en zoeken ze samenwerking met KiemKracht vzw, een maatwerkbedrijf gespecialiseerd in ecologische groenaannemingen en pionier in verwerking van groenresten tot bruikbare materialen. “Onze economische en maatschappelijke drijfveer is het valoriseren van groenafval. We werken hiervoor vooral samen met start­ups die net als wij gedreven zijn door het circulaire denken”, zegt Rein Dessers, hoofd innovatie.

AANGEPASTE WERKPROCESSEN

Het project start met een testfase waarin maatwerkarbeiders van Kiemkracht de productielijn van Exie bemannen en instaan voor het afzakken van de hennep. In samenspraak tussen Exie en Kiemkracht worden de werkprocessen aangepast zodat ze veilig en ergonomisch uitgevoerd kunnen worden met het oog op een kwalitatief en financieel haalbaar eindproduct. “In een tweede fase willen we bekijken hoe onze grasvezels, en die van afvalintercommunale IlvA, door Exie ingezet kunnen worden als aanvulling op stro en kalkhennep.”

Hennep op jouw grond?

Exie is steeds op zoek naar ruimte om hennep te planten. Heeft je bedrijf nog een stuk braakliggende grond en zie je de aanplant erop van industriële hennep wel zitten? Neem dan zeker contact op met de CEO via jan@exie.be

www.kiemkracht.org www.exie.be

Impactweek 2023

Van 2 tot 6 oktober pakt de provincie Oost­Vlaanderen uit met de tweede editie van zijn impactweek. Het belooft alweer een boeiende week te worden waarin ontmoeting, inspiratie en positieve impact centraal staan. Op het programma staan o.a. workshops, netwerkevents, studiedagen, demonstraties en webinars.

Het programma vind je op www.impactweek.be

Van l. naar r.: Jan Palmaers, An Vervliet en Rein Dessers

ABC PARTS VERKOOPT EN HERSTELT INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

“We blazen oude industriële elektronica nieuw leven in”

Voor de productie van industriële elektronica zijn er niet alleen kostbare grondstoffen, maar ook een grote hoeveelheid energie nodig. De meest efficiënte manier om de levensduur van deze apparaten te verlengen is herstelling. ABC Industrial Parts uit Kruisem is al meer dan 20 jaar gespecialiseerd in het herstel en de revisie van industriële elektronica, tot op componentniveau. Daarnaast is het Oost­Vlaamse bedrijf – dat ook een vestiging in Barcelona heeft ­ wereldwijd actief in de aan­ en verkoop van nieuwe en oude elektronica.

“Bedrijven willen hun dure machinepark optimaal laten renderen, maar dat is niet altijd evident omdat de elektronicaproducenten vaak vroegtijdig stoppen met de ondersteuning van oudere systemen of de prijs van reserveonderdelen buitensporig verhogen. Op die manier beperken ze natuurlijk de levensduur van het productieapparaat en jagen ze de bedrijven op kosten. We spreken dan van geprogrammeerde veroudering”, aldus Olivier Vanwildemeersch, accountmanager bij ABC Industrial Parts.

Door de schaarste aan elektronica de voorbije jaren is de vraag van bedrijven naar herstelling en hergebruik fors toegenomen. “Bedrijven kunnen bij ons terecht voor merkonafhankelijke herstellingen van hun industriële elektronica zoals PLC’s, bedieningspanelen, frequentiesturingen enzovoort”, zegt Olivier. “We proberen altijd eerst de toestellen te herstellen. Lukt dat niet, dan kijken we of we bepaalde componenten kunnen recupereren voor andere herstellingen. Samengevat vormen onze activiteiten de stap voor recycling.” De klanten voor deze activiteit bevinden zich vooral in de Benelux en Frankrijk.

OUDE ELEKTRONICA IS GELD WAARD

Naast herstel is ABC Industrial Parts ook wereldwijd actief op het vlak van aan­ en verkoop van zowel nieuwe als oude elektronica. “Heel wat bedrijven hebben een voorraad aan elektronica die niet meer in

gebruik is. Vaak wordt de waarde hiervan onderschat”, weet Olivier uit ervaring. “We zijn altijd geïnteresseerd in de overname van die voorraad en dat is een duidelijke win­win. Het bedrijf vermijdt stockagekosten en ontvangt bovendien een leuk bedrag terwijl wij de elektronica nieuw leven inblazen en zo de ecologische voetafdruk verlagen. Op die manier is ABC Industrial Parts uitgegroeid tot een sourcingbedrijf voor industriële elektronica. Het aanbod is niet beperkt tot de eigen voorraad. We hebben een wereldwijd netwerk opgebouwd van partners die we kunnen vertrouwen.”

Betrouwbaarheid is cruciaal in de industriële wereld. “We doen dit al meer dan 20 jaar en in die periode hebben we heel wat knowhow opgebouwd. Ik denk dat alle mogelijke defecten hier al de revue gepasseerd zijn en we kennen dan ook de leeftijdsgevoelige onderdelen. We houden alle herstellingen bij in ons ERP­systeem waardoor we niet telkens het warm water moeten uitvinden. Daarnaast hebben we ook geïnvesteerd in een X­ray die ons helpt bij de analyse van PCB’s, de controle van soldeerverbindingen en de controle van de echtheid van de componenten. Hierdoor kunnen we onze klanten dan ook een garantie van 1 jaar geven”, besluit Olivier.

www.abcparts.be

Olivier Vanwildemeersch: “Onze activiteiten vormen de stap voor recycling”

Voka Dag D u urzaam Ondernemen

De Europese Green Deal

Mix Brussels | 26 oktober 2023

Duurzaamheid is geen modewoord maar een duidelijke toekomstambitie. Ook Europa denkt er zo over met haar Europese Green Deal. Op 26 oktober ontdek je hoe jij dat best aanpakt!

Met inspirerende keynotes en verschillende break-outs rond duurzaamheidstopics binnen de Europese Green Deal. Als kers op de taart zetten we onze SDG Pioneers, Champions en Ambassadors in de bloemetjes!

Schrijf je gratis in via voka.be/dagduurzaamondernemen

Ruimtevisie Oost­Vlaanderen terug naar de tekentafel

Maak (ook) ruimte voor ondernemingen in 2050

Het beleidsplan ‘Maak Ruimte voor Oost­Vlaanderen 2050’ moest de provincie Oost­Vlaanderen aan een langetermijnvisie op ons ruimtegebruik helpen. Voka Oost­Vlaanderen trok na grondig studiewerk fors aan de alarmbel, en met succes. Het plan werd intussen afgevoerd en terug naar de tekentafel gestuurd. Zo is de bedreiging dat 140 ha bedrijventerrein zou verdwijnen en 850 ha in uiterste onzekerheid zou belanden, afgewend. Voorlopig toch.

In het plan wordt onder andere nagedacht over wonen, natuur, economie en transport en hoe die functies ten opzichte van elkaar ingepland moeten worden. De visie zou dan gebruikt worden bij toekomstige ruimtelijke processen, zoals de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s). Op het vlak van ruimte voor ondernemen, werd een groot gedeelte van het plan gewijd aan niet­verweefbare activiteiten en waar die in de toekomst moeten georganiseerd worden.

Economie is geen bijzaak

Onze eerste kritiek op het plan is dat economie de laagste prioriteit krijgt binnen de verschillende grondclaims. Enkel als er geen natuur in de omgeving is en geen overlap is met een stuk grond dat woonfuncties kan vervullen, dán pas kan er ook economisch ontwikkeld worden. Economie is echter broodnodig voor onze maatschappij en geen ‘bijzaak’ die ontwikkeld moet worden als er nog iets overblijft. Ten tweede werd de hoeveelheid niet­verweefbare ruimte gevoelig verkleind en was het de bedoeling om ook andere types activiteiten op de resterende terreinen toe te laten. Concreet zouden zo’n 150 bedrijven moeten verdwijnen en zouden de gebouwen gesloopt worden. Over het faciliteren van zo’n verhuis, de voorwaarden daarvoor of de compensatie die erbij zou moeten horen, werd met geen woord

gerept. Bijkomend zouden 850 bedrijven hun activiteiten niet meer kunnen uitbreiden, wat volgens Voka in de praktijk een langzaam uitdoofscenario betekent. Een omgevingsvergunning is immers de ‘license to operate’ voor ondernemingen.

Ja, wij hadden bezwaar

Via de media stelden we de bezwaren aan de kaak, we pleegden overleg met de deputatie van de Provincie en we schreven zelf een bezwaarschrift tegen de provinciale ruimtevisie. Daarnaast communiceerden we met potentieel getroffen ondernemingen. Via webinars en één­op­éénafspraken konden we bedrijven attent maken over het gevaar en de situatie op bedrijfsniveau in kaart brengen. We bereidden voorbeeldbezwaarschriften voor die ingediend konden worden. Ettelijke tientallen bedrijven dienden bezwaar in met stevige argumenten. Door al deze acties, in combinatie met de bezwaren uit lokale besturen, besloot de deputatie het proces van de ruimtevisie 2050 stop te zetten.

De blik vooruit

Op korte termijn is deze bedreiging even van de agenda, maar dat maakt niet dat er geen actie meer nodig is op ruimtelijk vlak. Het plan van de Provincie had een aantal kernideeën waar Voka verder mee aan de slag moet. We zullen met de deputatie en de administratie in gesprek gaan hierover,

om tot wederzijds begrip te komen als er een herwerkte versie opgemaakt wordt. We zullen ook de huidige processen en de lopende plannen blijven monitoren om ruimte voor ondernemingen te vrijwaren en te beschermen. Ten slotte zullen we de absolute nood aan extra bedrijventerreinen in Oost­Vlaanderen kenbaar maken tijdens de verkiezingscampagne van 2024.

Ontdek

9

18.000 ondernemingen doen goede zaken

Ga jij ook voluit voor goede zaken? Plaats dan gratis de positieve impact van je onderneming in de kijker in onze Vlaamsbrede campagne ‘Goede Zaken’!

Zakendoen is omzet én inzet, met initiatieven waar niet alleen je onderneming maar ook medewerkers en finaal zelfs iedereen beter van wordt. En dat willen we laten zien.

Het is ook exact wat we met Voka de komende maanden effectief gaan doen met een grootse campagne. Met honderden positieve ondernemingsverhalen gaan we ongeziene positieve vibes creëren, tot in elke Vlaamse huiskamer. Oók voor jouw onderneming.

Waarom meedoen als onderneming?

Je krijgt gratis gepersonaliseerd campagnemateriaal waarmee je de positieve impact van jouw onderneming in de etalage kan plaatsen, samen met 18.000 andere Vlaamse ondernemingen.

Zet jouw goede zaak in de kijker via:

Spandoeken (voor buiten – fysiek aangeleverd)

Posters (voor binnen – drukklaar aangeleverd)

Social media (digitaal aangeleverd)

Meedoen? Dat is eenvoudig!

1 Selecteer een ‘goede zaak’ uit je onderneming die je kan ophangen aan een sprekend cijfer, waar je graag mee wil uitpakken.

Bijvoorbeeld: ‘200 ton minder plastic door composteerbare filters’, ’50 vrachtwagens van de weg door transport over water’, ‘1 op 3 werknemers is aandeelhouder in ons bedrijf’, ‘40% van alle kankermedicatie wordt via ons vervoerd’, enz.

2 Scan onderstaande QR-code en ga naar onze website. Bestel jouw gratis gepersonaliseerd campagnemateriaal vóór 16 september. Net te laat? Geef dan een seintje aan jolyn.debaets@voka.be. Er komt nog een inschrijvingsronde.

3 Krijg je gratis campagnemateriaal aangeleverd, waarmee je volop je goede zaak kan uitdragen.

Voka Health Community Congres

zorgen voor morgen

Een debat met de politiek voor een gezonde toekomst

28 september | 14u - 18u | Den Oven, Boom

De verkiezingen 2024 tekenen de krijtlijnen uit voor een gezonde toekomst.

Hoe zorgen we voor een toekomst...

...waarin we aan de complexe zorgvraag kunnen voldoen?

...waarin we langer gezond blijven?

...waarin werken in welzijn & zorg werkbaar is?

...waarin innovatie gefaciliteerd wordt?

Op het jaarlijkse Voka Health Community Congres gaan we in debat met de politieke boegbeelden in welzijn en zorg over deze nijpende topics. Om zo samen op zoek te gaan naar oplossingen die haalbaar zijn.

Alides en Zabra bundelen krachten voor vastgoedproject

De Gentse bedrijven Alides en Zabra hebben onlangs hun samenwerking aangekondigd voor het ‘Silsburg Zuid’ vastgoedproject in Deurne (Antwerpen).

Alides is een familiale vastgoedspeler en onderdeel van de Group Maes. Zabra Real Estate is het vastgoedontwikkelingsbedrijf van de familie Brantegem binnen de holding Sobradis.

Met dit project willen beide partijen een eigentijdse en duurzame leefomgeving creëren die voldoet aan de verwachtingen van de toekomstige bewoners, met respect voor het milieu en de gemeenschap.

‘Silsburg Zuid’ bevindt zich momenteel in een voorbereidende fase. Een omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden is lopende.

alides.be - zabra.be

Nieuwe algemeen directeur en hoofdarts in het AZ Oudenaarde

Hans Crampe wordt de nieuwe algemeen directeur van AZ Oudenaarde. Met reeds 15 jaar ervaring als directielid in het AZ Maria Middelares in Gent was hij de meest geschikte kandidaat. “Ik kijk er naar uit om samen met het bestuur, de artsen, de collega­directieleden en alle medewerkers verder te bouwen aan een duurzame verankering van AZ Oudenaarde”, zegt hij.

Begin deze maand werd dr. Kristiaan Vandenecker eveneens aangesteld als nieuwe hoofdarts. Sinds januari 2022 is dr. Vandenecker aan de slag in het ziekenhuis en versterkt hij de dienst fysische geneeskunde­revalidatie. “Zowel binnen het directieteam als voor het Ziekenhuisnetwerk Gent zal ik mij inzetten voor een kwaliteitsvolle zorg, in het belang van onze medewerkers en patiënten.”

azoudenaarde.be

Besox opent twee nieuwe kantoren in Aalst en Waregem

HR­dienstverlener

Besox beoogt om zowel in Oost­ als WestVlaanderen meer voet aan de grond te krijgen. Met Aalst en Waregem erbij komt de teller op 8 kantoren te staan.

“Hoewel we in sterk gedigitaliseerde tijden leven, blijkt dat onze klanten nog steeds behoefte hebben aan een kantoor in hun dichte omgeving”, vertelt CEO Christophe Morbee. Dergelijke investeringen werpen alvast hun vruchten af. Besox stevent dit jaar af op een omzetgroei van 30%.

Eveneens is het openen van twee nieuwe kantoren een goede manier om nieuw talent aan te trekken. “De meeste mensen kiezen immers liefst een werkplek die goed bereikbaar is en dicht bij hun woonst ligt.”

besox.be

Baker Tilly Belgium uitgeroepen tot ‘Netwerk van het Jaar’

Baker Tilly Belgium, lid van het wereldwijde netwerk Baker Tilly International, ontving deze award tijdens de International Accounting Forum & Awards ceremonie in Londen. De groep is gespecialiseerd in accountancy, audit, consultancy en corporate finance. Het netwerk stelt 42.000 mensen tewerk en heeft 703 kantoren in 145 landen.

De juryleden waren vooral onder de indruk van de inzet van Baker Tilly International om te luisteren naar zijn leden, hen te begrijpen en hun vooruitgang te ondersteunen. “Deze onderscheiding is een bewijs van onze inzet en uitzonderlijke bijdragen, evenals een erkenning dat Baker Tilly toonaangevend blijft op belangrijke strategische en operationele gebieden”, aldus Francesca Lagerberg, CEO van Baker Tilly International.

bakertilly.be

Voorzitter raad van bestuur Tineke Van hooland samen met nieuw algemeen directeur Hans Crampe van AZ Oudenaarde

CEO Christophe Morbee en COO Leen Vandeweege

Certifisc – Accountants & Fiscalisten

Tweede woning aankopen – nu of nooit!

Momenteel kan men nog genieten van een federaal belastingvoordeel bij de aankoop of verbouwing van een tweede woning in België of in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte. Dit belastingvoordeel zal vanaf 2024 volledig verdwijnen. Indien u nog wenst te genieten van het belastingvoordeel, dient u uiterlijk 31 december 2023 de lening af te sluiten.

Wat houdt het belastingvoordeel in?

De federale belastingaftrek voor het langetermijnsparen houdt in dat u kan genieten van een belastingvermindering die gelijk is aan 30% van de uitgaven voor kapitaalaflossingen en de premies voor de eventuele schuldsaldoverzekering. De belastingvermindering mag het bedrag € 2.350 niet te boven gaan. Dit regime kan u een netto voordeel opleveren van maximaal € 705 (excl. gemeentebelasting) per persoon per jaar tot het einde van de afbetaling van de woonlening.

Wat betreft de intresten op uw lening voor de financiering van uw tweede woning verandert er niets. Die intresten kan u momenteel aftrekken van uw netto belastbaar onroerend inkomen en dat zal ook mogelijk blijven voor de leningen gesloten vanaf 2024. Uw onroerende inkomsten worden daardoor verminderd met de interesten, zodat in het beste geval die onroerende inkomsten tot nul worden herleid.

Wanneer kan u van het belastingvoordeel genieten?

Om effectief van dat voordeel te kunnen genieten, moet er worden voldaan aan een aantal wettelijke voorwaarden

• Het moet gaan om betalingen voor de aflossing of wedersamenstelling van een hypothecaire lening die is aangegaan voor het aankopen en/ of (ver)bouwen van een woning;

• De lening is aangegaan bij een financiële instelling gevestigd binnen de Europese

Economische Ruimte (EER);

• U moet als belastingplichtige eigenaar zijn van de woning;

• Het moet gaan over een lening voor een woning die niet uw enige eigen woning is;

• De lening moet een looptijd hebben van minstens 10 jaar.

Tot welk bedrag is er recht op het fiscaal voordeel?

In eerste instantie is er een beperking in functie van het belastbaar beroepsinkomen Voor aanslagjaar 2024 is de maximale federale ‘fiscale korf’ beperkt tot: € 176,40 + 6% van het gezamenlijk belastbaar netto beroepsinkomen, berekend per belastingplichtige met een maximum van € 2.350 per belastingplichtige. Indien u niet gehuwd bent of niet wettelijk samenwoont en uw netto belastbaar inkomen voor 2023 minstens € 36.226,66 bedraagt, dan geniet u van de maximale federale fiscale korf en geniet u een netto voordeel van € 705 (excl. gemeentebelasting). Indien u daarentegen wel gehuwd bent of wettelijk samenwoont en het gezamenlijk belastbaar netto beroepsinkomen voor 2023 minstens € 72.453,32, geniet elk van beide partners van het maximum van € 2.350.

In tweede instantie zijn de kapitaalaflossingen waarop de federale belastingvermindering van toepassing is, begrensd tot een maximumbedrag. Dat bedrag wordt bepaald in functie van het jaar waarin de lening werd afgesloten en geldt per woning en niet per lening. Voor de leningen afgesloten in het jaar 2023 bedraagt het maximumbedrag € 78.440,00 euro.

Om het effectieve bedrag dat recht geeft op het fiscaal voordeel te berekenen, wordt er gebruikt gemaakt van volgende formule:

kapitaalaflossingen X (maximumbedrag / totaal geleend bedrag).

Niet alleen voordelen

Een tweede woning zal altijd belast worden in de personenbelasting. Ook als deze niet wordt verhuurd. Afhankelijk van de bestemming die de woning krijgt, zal deze op een verschillende manier worden belast.

Veel steden en gemeenten heffen een belasting op een tweede verblijf. Daarbovenop komt mogelijk ook een provinciale belasting en een forfaitaire milieubelasting

Uiteraard zijn er nog de extra kosten zoals verzekeringen, onderhoud, water en verwarming. Wanneer u een appartement koopt, betaalt u ook syndic kosten en betaalt u samen met de mede­eigenaars mee voor het onderhoud van de lift en de gemeenschappelijke delen.

Heeft u bijkomende vragen, opmerkingen of hulp nodig hierbij? Neem vrijblijvend contact op en wij helpen u graag verder.

Uw boekhouding digitaal, advies in mensentaal

FDI: foreign direct investment screening mechanism

Investeren in een Belgische onderneming als een buitenlandse niet-Europese investeerder; kan dit zomaar?

Met ingang van 1 juli 2023 is investeren aanzienlijk bemoeilijkt door de inwerkingtreding van het Foreign Direct Investment Screening Mechanism. Deze nieuwe regeling verplicht buitenlandse niet-Europese investeerders om hun voorgenomen investeringsprojecten ter kennis te brengen van de Interfederale Screenings Commissie, die in het leven is geroepen met het Samenwerkingsakkoord van 30 november 2022 tussen de federale en regionale overheden.

Werking

Sinds 1 juli 2023 voert de Interfederale ScreeningsCommissie controle uit op investeringen door buitenlandse niet­Europese investeerders in Belgische ondernemingen. Hierbij wordt de investeerder wettelijk verplicht om de Commissie op de hoogte te brengen van beoogde investeringen. De verplichting tot kennisgeving ontstaat op het moment van de ondertekening van de investeringsovereenkomst.

De buitenlandse investeerder dient een notificatieformulier in te dienen bij de Commissie waarna deze, indien nodig, om bijkomende informatie verzoekt. Belangrijk is dat de notificatieprocedure kosteloos is voor zowel de investeerder als de Belgische onderneming.

Zodra de Commissie alle nodige informatie bezit, gaat zij over tot de beoordelingsprocedure. Hierbij onderzoekt de Commissie nauwgezet de impact van de transactie op de Nationale Veiligheid, de publieke orde of de strategische belangen van de Federale Staat, Gewesten en Gemeenschappen. Aan het einde van deze procedure wordt de transactie goedgekeurd door de ISC, tenzij er bezorgdheid bestaat, in welk geval een grondiger onderzoek naar

de transactie wordt gestart. Deze beslissing dient binnen 40 dagen, gerekend vanaf ontvangst van alle nodige informatie, te worden genomen. Bij laattijdige beslissing wordt de transactie geacht te zijn goedgekeurd en mag deze worden voortgezet.

Indien de ISC beslist over te gaan tot een grondiger onderzoek zal elk Commissielid een individuele beoordeling uitvoeren. De beoordelingen moeten binnen 14 werkdagen aan de ministers die zij vertegenwoordigen worden voorgelegd. Deze periode kan mogelijks verlengd worden zodat de investeerder schriftelijke opmerkingen kan neerleggen, gehoord kan worden of onderhandelingen kan starten teneinde een positief besluit te bekomen. Wordt er geen beslissing genomen binnen de vastgelegde periode, dan wordt de transactie geacht te zijn goedgekeurd. Tegen een negatieve beslissing staat beroep bij het Marktenhof te Brussel open.

Het niet naleven van de procedure door een buitenlandse investeerder kan resulteren in een administratieve boete van 10% tot 30% van het bedrag van de voorziene investering.

Toepassingsgebied

Niet alle investeringen vallen echter onder de verplichting van het FDI. Deze regeling is uitsluitend van toepassing op investeringen verricht door buitenlandse niet­Europese investeerders in Belgische ondernemingen. De investeerder kan zowel een natuurlijk persoon of een rechtspersoon zijn.

Afhankelijk van de sector is de melding enkel verplicht voor transacties waarbij de investeerder minimum10 of 25% van de onderneming verwerft.

Doel

Het doel van het Foreign Direct Investment Screening Mechanism is het invoeren van een solide raamwerk voor investeringsprojecten van buitenlandse ondernemingen in Belgische ondernemingen, met specifieke nadruk op sectoren die als zeer gevoelig worden beschouwd of actief zijn in gebieden die mogelijk de veiligheid of openbare orde kunnen bedreigen. Tevens beoogt de Interfederale ScreeningsCommissie met dit nieuwe mechanisme de bescherming van de Belgische economie door het voorkomen van potentiële negatieve invloeden van geopolitieke aard.

De impact van dit recent ingevoerde mechanisme valt nog af te wachten. Toch is het aangeraden om zich goed te informeren ingeval van een buitenlandse investering in een Belgische onderneming.

Leopoldlaan 48 - 9300 Aalst Congreslaan 6 - 9000 Gent

Bedrijven krijgen openstaande vacatures moeizaam ingevuld. Publicaties op jobsites en LinkedIn zijn niet langer het succesvolle recept voor het vinden van de perfecte kandidaat. De oplossing volgens Alexander Synhaeve, CEO van Tomorrow.be: gezien worden en top of mind zijn bij werkzoekenden. “Vaak wordt er te veel op korte termijn gedacht. Het gaat niet om de aankoop van een paar schoenen. Sollicitanten kiezen niet op één dag een nieuwe job. Wij brengen het verhaal van de werkgever naar potentiële kandidaten, via video en performance marketing. We zien onszelf enerzijds als de brug tussen HR en marketing en tussen kandidaten en werkgevers anderzijds.”

Bedrijf

Tomorrow.be, een jong recruitmentmarketing bedrijf, telt vandaag een team van elf enthousiaste medewerkers. Eind 2019 richtte Alexander, samen met zijn co­founder Gauthier Van Walleghem, de onderneming op. “We slaan de brug tussen rekrutering en marketing, door middel van videomarketing.

Dit doen we via drie pijlers: een employer branding strategie, contentcreatie en performance marketing”, vertelt Alexander trots.

“In het begin kozen we voor een specifieke niche: we vertaalden tekstuele vacatures naar videovacatures. Op vandaag bieden we een totaalpakket volgens de specifieke nood van de klant, een lange termijnstrategie op

bedrijfsniveau of specifieke vacaturecampagnes voor snelle invullingen. Via video en online marketing bouw je een duurzame relatie op als bedrijf met potentiële kandidaten. We zien tijdens en na de campagnes een significante stijging van kwalitatieve sollicitaties. Alles draait om visibiliteit en het juiste bereik.”

Bezielers

Voor Alexander zijn verhaal als ondernemer begon, werkte hij zeven jaar voor een internationaal rekruteringsbedrijf als headhunter. Zijn takenpakket bestond voornamelijk uit werkzoekenden aan een nieuwe job helpen door vacatures kenbaar te maken. “Hoe jonger de populatie werd, hoe meer kandidaten aangaven dat ze zelf op zoek gaan naar een nieuwe job via social media. Het werd me snel duidelijk dat er creatievere manieren bestonden om kandidaten te bereiken dan via het klassieke telefoontje. Zo kwam ik op het idee voor Tomorrow.be.” In het rekruteringsbedrijf deed Alexander een pak kennis en ervaring op én leerde hij zijn co­founder

TEKST JOLYN DE BAETS – FOTO HENDRIK DE SCHRIJVER

“Sparren met twee is goud waard”

Gauthier kennen. “We hebben samen meer dan tien jaar ervaring binnen de traditionele rekruteringsmarkt, hierdoor kennen we de sector door en door en weten we hoe kandidaten te overtuigen zijn.”

USP

Het duo startte met een focus op de online videovacatures. “Alles is meetbaar, waardoor je je campagnes kan optimaliseren en bijsturen waar nodig.” Doorheen de tijd groeiden ze mee met de wensen en noden van hun klanten. “Ons klantenportfolio bestaat uit start­ups, kmo’s en multinationals, ongeacht de sector. Vandaag werken we zowel op vacatureniveau (recruitment marketing) als bedrijfsniveau (employer branding). Onze bedrijfsvideo’s, vacaturevideo’s en testimonials worden steeds verspreid via social media, zowel organisch als via advertenties. Steeds met het oogpunt op rekrutering en het aanwerven van talent. We gaan weg van de reclame­insteek, we gaan voluit voor de authentieke en informatieve insteek. Wat ons uniek maakt is dat we kijken door de bril van de kandidaat. Zich inleven in hun leefwereld is heel belangrijk. We gaan in gesprek met huidige medewerkers en HR. Een blitse campagne is fijn, maar het is vooral belangrijk dat de kandidaten de juiste informatie krijgen. Zo liggen de verwachtingen van arbeiders en bedienden bijvoorbeeld helemaal anders. Bovendien bereik je in een campagne al vanaf enkele honderden euro’s duizenden mensen. Iets waar nog te weinig wordt bij stilgestaan vanuit rekrutering.”

Toekomst

De komende jaren wil Tomorrow.be zowel op vlak van dienstverlening als geografisch (blijven) groeien. “Vandaag zijn we vooral bekend in West­ en Oost­Vlaanderen. We zouden heel graag over heel Vlaanderen naamsbekendheid krijgen en onze boodschap verder verspreiden om op een alternatieve en innovatieve manier te rekruteren.” De focus op het online aspect blijft Tomorrow.be voorlopig hanteren. “We krijgen vaak de vraag of we onze diensten kunnen doortrekken naar offlinekanalen. Voorlopig ligt de focus enkel op digital, al sluiten we het offlineverhaal in de toekomst niet helemaal uit. Het grootste voordeel van online en digitaal is de meetbaarheid en transparantie. Daarom kiezen klanten ook steevast voor ons.”

Grootste meevaller

Een van de grootste meevallers voor Alexander is zijn sparringpartner Gauthier. “Sparren met twee is goud waard. Alleen ga je snel piekeren, ik had echt iemand nodig naast mij. De groei van Tomorrow.be is zeker versneld door Gauthier aan boord te hebben. We vullen elkaar perfect aan en versterken elkaars talenten. Een aandachtspunt is wel dat we twee dezelfde profielen zijn. We willen bijvoorbeeld nog meer structuur en procesoptimalisatie in de organisatie krijgen. Niet altijd evident voor twee commerciële profielen zoals wij”, lacht Alexander.

Gouden tip

“Mensen denken vaak te lang door op een idee. Je mag het niet overdenken. Makkelijker

gezegd dan gedaan, maar mijn honger naar ondernemen was te groot om het links te laten liggen. Hoe sneller je de markt betreedt, hoe sneller je feedback krijgt. Je idee is pas daadwerkelijk gevalideerd als je die eerste betalende klant binnenhaalt. Die erkenning van de markt heb je nodig om de bevestiging te krijgen dat je goed bezig bent. Iedereen rondom me die ook de stap gezet heeft, is gelukkiger dan ooit. Niets geeft meer voldoening dan je eigen verhaal schrijven en waarde creëren.”

Jong Voka

“Mijn netwerk vond ik terug bij (Jong) Voka. Het is belangrijk dat jonge, beginnende ondernemers een stem krijgen in het ondernemerslandschap. Zelf zetel ik in de adviesraad van Jong Voka Oost­Vlaanderen. Zo kan ik jonge ondernemers matchen met de juiste personen en als een kwalitatief klankbord dienen. De impact van een sterk netwerk is onbetaalbaar.”

tomorrow.be

Ontdek wat Jong Voka voor startende ondernemingen kan betekenen

Jong Voka is een dynamisch netwerk om ervaringen uit te wisselen, open discussies te voeren en contacten te leggen.

Zo organiseren zij elke eerste woensdag van de maand de Jong Voka Breakfastclub voor en door jonge ondernemers. Vijf start­ en scale­ups komen er hun verhaal pitchen en staan te popelen om feedback te krijgen van de aanwezigen. Wil jij er ook graag bij zijn?

Neem contact met Elise Van de Velde –elise.vandevelde@voka.be

“

Een blitse campagne is fijn, maar het is vooral belangrijk dat sollicitanten de juiste informatie krijgen

ALEXANDER SYNHAEVE, CEO VAN TOMORROW.BE

Hoe verbeter je de energieprestaties van je gebouwen?

Volgens het Internationaal Energieagentschap is vastgoed verantwoordelijk voor 40% van de globale CO2-emissies De exploitatie van gebouwen is daarbij goed voor 70%, de rest van de uitstoot komt van de bouw zelf.

Om de Europese klimaatdoelstellingen tegen 2050 te halen, zullen alle gebouwen een EPC-label A moeten hebben. Daarvoor moeten we fors investeren in energiezuinige nieuwbouw en zal het bestaand vastgoed een ware renovatiegolf moeten ondergaan.

De focus lag tot nu op het residentiële vastgoed maar ook bedrijven hebben belang bij de verbetering van de energieprestaties van hun vastgoed. Een energetische renovatie resulteert in een lagere energiefactuur en CO2-uitstoot en vergroot de waardevastheid van het pand. Maar hoe pak je dat als ondernemer aan? De ING Sustainable Buildings Guide biedt bruikbare inzichten om duurzame investeringen te plannen.

170.000 renovaties per jaar

In België is de uitdaging groter dan in onze buurlanden. ‘Dat komt omdat ons gebouwenpark gemiddeld groter en ouder is. 64% van ons vastgoed is gebouwd voor 1981’ aldus Wouter Thierie, vastgoedeconoom bij ING België.

Belgische woningen hebben op Europees vlak de tweede hoogste CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking. ‘Om de doelstellingen te halen, moeten er elk jaar 170.000 woningen gerenoveerd worden’, aldus Thierie. ‘Voor nietresidentieel vastgoed is de situatie nog uitdagender. Dat vertegenwoordigt 17% van het totale gebouwenpark in België en veroorzaakt maar liefst 26% van de uitstoot.’ Verplichte verduurzaming, ook voor bedrijven

Om het tempo richting 2050 op te voeren, verstrengen overheden gradueel de EPC-regelgeving. Die is al strikt voor nieuwbouw, maar ook voor bestaande gebouwen bestaan er steeds meer verplichtingen.

‘Sinds 1 januari 2023 bestaat in Vlaanderen een renovatieplicht binnen de 5 jaar na de overdracht van residentieel vastgoed met een EPC-label E en F. En als eigenaar kan je de huur pas volledig indexeren als je pand minimum EPC C heeft.’ aldus Kris Liesse, Head of Real Estate Finance bij ING België.

‘Wat weinig bedrijfsleiders beseffen is dat de verplichte renovatie na overdracht voor niet-residentieel vastgoed reeds een jaar eerder in voege is getreden. De verplichting geldt voor de meeste niet residentiële gebouwen (kantoren, commercieel vastgoed …) maar tot nader bericht niet voor opslagplaatsen. Bovendien kan je sinds begin 2023 geen niet-residentieel gebouw meer verkopen zonder EPC. Voorlopig geldt er geen minimum maar dit zal wel het geval zijn vanaf 2030. Er is dus werk aan de winkel!’ stelt Liesse.

Terugverdientijd

Maar hoe plan je die investeringen? Hoe weet je welke investeringen de meeste invloed hebben op het EPC van je gebouw? En vertaalt zich dat steeds in maximale energiezuinigheid?

‘Met de ING Sustainable Buildings Guide stellen we onze ondernemende klanten een gratis digitale tool ter beschikking die inzicht biedt in de impact en de kostprijs van de investeringen die hun gebouw verduurzamen’, zegt Marc Callier, Product Owner Sustainability bij ING. ’De tool houdt ook rekening met de verschillende EPC-wetgeving in Vlaanderen, Brussel en Wallonië en dat is geen sinecure.’

Het intuïtieve dashboard van de ING Sustainable Buildings Guide toont niet alleen de verbetering van het energielabel en de vermindering van de CO2-uitstoot, maar ook de kostprijs en jaarlijkse energiebesparingen, zowel voor de individuele gebouwen als voor de volledige portefeuille.

‘Je krijgt per gebouw een indicatieve business case die de terugverdientijd toont van elke investering, en dat maakt deze service uniek’, aldus Callier. ‘De gebruiker kan bovendien verschillende scenario’s simuleren en visualiseren op een tijdlijn, wat ondernemers helpt maatregelen te prioriteren in functie van hun beschikbare cashflow.’

Lenen aan 100%

‘Als bank willen we bovendien onze klanten een duw in de rug geven bij de financiering van die investeringen. We zijn bereid om 100 procent van het nodige bedrag uit te lenen aan een voordelige rente. Zo verhogen we bij onze klanten niet enkel het inzicht maar helpen we hen maximaal om inzicht om te zetten in praktijk.’ besluit Liesse.

Twijfel je over

duurzamer ondernemen?

Zet je twijfels om in daden met ING Sustainable Buildings Guide. Hoe pak je de klimaatuitdaging aan met je onderneming?

Waarmee begin je best en wat kost het dan? Wordt het een warmtepomp, zonnepanelen of nog iets anders?

In onze gratis gids ontdek je de impact van elke maatregel op de EPC-score van je gebouwen, CO2-uitstoot, energiekosten én terugverdientijd van je investeringen.

Dan is het tijd om er samen energie in te steken

Patiënten revalideren na darmingreep in veilige thuisomgeving dankzij slimme technologie

In AZ Sint­Blasius werd onlangs het innovatieve TOTeM­project (Transmurale Opvolging door TeleMonitoring) voorgesteld. Dankzij minimaal invasieve technieken binnen de colorectale heelkunde kunnen in AZ Sint­Blasius patiënten zeer snel het ziekenhuis verlaten (soms binnen de 24 uur). Gespecialiseerde Mederi­zorgverstrekkers volgen de patiënt daarna gedurende tien dagen thuis op en registreren samen met de patiënt de vitale parameters in de mynexuzhealth app. Zorgcentrale Z­Plus analyseert de resultaten 24/7 en verwittigt bij afwijkingen meteen de chirurg. Zo nodig gaat meteen ook een hulpverlener ter plaatse. Het resultaat? Kwaliteitsvol herstel in de vertrouwde thuisomgeving én gemoedsrust voor de patiënt.

azsintblasius.be

Vleeswaren Antonio en Tradelio fusioneren

De twee familiale ondernemingen kondigden begin deze zomer aan dat ze hun krachten bundelen. Vleeswaren Antonio, beter gekend als Breydel, en Tradelio, met onder andere de merken de Beauvoorder en Atelier du Jardin, zijn enthousiast over het nieuwe verhaal dat ze samen gaan schrijven. De nieuwe fusiegroep wil zich verder differentiëren als sterke Belgische speler in de productie van fijne vleeswaren met het accent op lokaal en duurzaam ondernemerschap.

“Deze fusie creëert synergieën en opportuniteiten op verschillende domeinen. We zijn er rotsvast van overtuigd dat we samen sterker staan met het oog op de uitdagingen van de toekomst”, vertellen Ivan De Keyser, zaakvoerder Vleeswaren Antonio en Laurent Vanden Borre, COO van Tradelio. “Wij werken samen met hetzelfde doel: we willen ons verder onderscheiden met kwalitatieve producten met een ambachtelijk karakter.”

breydel.be – tradelio.be

Advocatenkantoor De Groote ­ De Man opnieuw genomineerd voor prestigieuze award

Het advocatenkantoor is verheugd om aan te kondigen dat het voor de tweede keer is genomineerd voor de begeerde Financial Times Innovative Lawyers Award. Deze prijs is een wereldwijde erkenning voor advocatenkantoren die uitblinken in innovatie, creativiteit en uitmuntendheid in hun juridische dienstverlening. In 2017 wonnen ze eveneens de prijs in een andere categorie. Het advocatenkantoor is het enige en eveneens ook eerste Belgische kantoor dat genomineerd is.

“Het is een immense eer om opnieuw genomineerd te zijn. We zijn enorm trots op ons team en hun voortdurende toewijding aan innovatie en het bieden van ongeëvenaarde juridische diensten aan onze gewaardeerde cliënten”, vertelt founder Jeroen De Man trots.

degroote-deman.be

Jeroen De Man en Ingrid De Poorter met de award die ze wonnen in 2017

COO Tradelio Laurent Vanden Borre en zaakvoerder Breydel Ivan De Keyser

Op de foto staan vlnr: Tom Imberechts, AZ Sint-Blasius, projectmanager –Mevr. Julie Wyffels, Z-Plus, algemeen manager – Dr. Filip Vanrykel, AZ Sint-Blasius, abdominaal chirurg en initiatiefnemer – Mevr. Ellen Rossel, Mederi, verpleegkundig coördinator innovatieve projecten

Distrilog Group neemt sectorgenoot De Rocker Logistics over

De Rocker, gespecialiseerd in temperatuur gecontroleerde logistiek met hoofdzetel in Zele, werd onlangs overgenomen door Distrilog Group, een logistiek familiebedrijf. Door deze overname wint men aan expertise in deze nichemarkt. Hierdoor kunnen ze de klanten nog beter bedienen. “De Rocker Logistics is een referentie in geconditioneerde food logistics, een sector waar we als Distrilog sterke groeiambities hebben”, zegt Philip Salaerts, CEO Distrilog Group.

derockerlogistics.be

Wie wint de eerste Flanders International Business Awards?

Het investerings­ en exportagentschap Flanders Investment & Trade (FIT) lanceert met de Flanders International Business Awards drie nieuwe prijzen. Eentje bekroont een Vlaamse exporteur, een andere gaat naar een buitenlandse investeerder in Vlaanderen en de derde bekroning is voor de start­up van het jaar.

Een vakjury herleidde meer dan honderd bedrijven tot drie lijstjes van drie. Onder de categorie Startup van het jaar zijn er twee Oost­Vlaamse genomineerden.

Het Gentse Sensolus ontwikkelt traceertechnologie voor de maakindustrie en afvalverwerking. Ook uit Gent komt TechWolf. Dat vijf jaar oude bedrijf helpt bedrijven om de vaardigheden van hun medewerkers in kaart te brengen met artificiële intelligentie (AI).

Op 20 september worden de drie winnaars bekendgemaakt in de Skyhall van de luchthaven Brussels Airport.

flandersinternationalbusinessawards.be

Voka bedankt zijn partners

Founder Mikaël Wornoo, Techwolf, genomineerd voor ‘Startup of the Year 2023’

CEO Kristoff Van Rattinghe, Sensolus, genomineerd voor ‘Startup of the Year 2023’

Het zit in de genen

Ondernemerschap als familietrekje

“De groene vingers sijpelen verder door in onze stamboom”

Al 45 jaar lang kan je voor alles van huis, tuin en dier terecht bij Intratuin in Lievegem.

Sinds dit jaar draait ook de derde generatie mee waardoor de toekomst verzekerd lijkt.

“Door regelgeving en gebrek aan continuïteit zie ik nog elk jaar tuincentra verdwijnen, terwijl onze rol cruciaal is om meer biodiversiteit te krijgen in de Vlaamse tuin.”

TEKST LAURENS FAGARD – FOTO NATHALIE DOLMANS

Nog voor België goed en wel het levenslicht zag als gloednieuwe natie in Europa, was de familie Van Hulle al gekend voor zijn groene vingers. Documenten uit de vroege 18de eeuw tonen aan dat de eerste voorvader zijn brood verdiende met de kerstboom­ en populierenkweek rond het klooster van Beernem.

In 1765 plant Bernardus Van Hulle het eerste commerciële zaadje en richt een boomkwekerij op. De generaties die na hem volgen, treden allemaal in de voetsporen. De ene als boomkweker, de andere als verdeler van sierplanten.

“Er zijn weinig zekerheden in het leven, maar de kans dat je de naam Van Hulle draagt en in het groen belandt, is vrij groot”, lacht Johan Van Hulle. “Het gezin van mijn grootouders is daar het levende bewijs van. Ze waren met 10 kinderen die het allemaal tot boomkweker geschopt hebben. De ene

deed in bosplanten, de andere in sierplanten. Ik startte mijn carrière hier niet ver vandaan, bij boomkwekerij Sylva in Waarschoot.

Toen mijn echtgenote in 1978 het onderwijs achter zich liet, stampten we in Lievegem Tuincentrum Van Hulle uit de grond (aanvankelijk nog Tuincentrum J&J, van Johan & Jacqueline, red.).”

“In het begin kende Jacqueline het verschil nog niet eens tussen een appel­ en een sierboom”, aldus Johan. “Maar gaandeweg raakte ze verknocht. Nu kent ze de planten beter dan ik. Ze werd de drijvende kracht en met een twee à drietal medewerkers was onze trein vertrokken.”

Kranige tachtigers

Halfweg de jaren negentig treedt Johans en Jacquelines zoon Peter op de voorgrond.

“Ik had mijn studies als landbouwkundig ingenieur afgerond in Gent en via Erasmus

kwam ik terecht in het Verenigd Koninkrijk. Daar zag ik dat de Engelse tuincentra goed draaiden. Na een periode van zes maanden in Spanje trokken mijn vrouw en ik terug naar België. Het tuincentrum floreerde zodanig dat mijn ouders handen te kort hadden. Ik stroopte meteen de mouwen op om mee te helpen en vrij snel nadien nam ik het bedrijf over. Na haar studies werd mijn echtgenote ook actief in de zaak. In 2002 stopte mijn vader bij Sylva om zich volledig toe te leggen op het tuincentrum. Vandaag staat hij samen met mijn moeder als vlijtige tachtigers nog elke dag de klanten bij.”

Toen Peter zaakvoerder werd, werden de pijlen nog meer gericht op de particuliere verkoop. Het tuincentrum onderging een forse verbouwing en net voor de eeuwwisseling diende zich een kans aan met toekomstperspectief. “Intratuin kwam op de proppen en mijn echtgenote en ik besloten om ons aan te sluiten bij die formule. Het is een coöperatieve die actief is in Nederland, België en Duitsland. De tuingroep wil de winkels versterken door onderling ervaringen uit te wisselen en de marketingkosten te delen. Met gebundelde krachten kan je de klant immers veel beter informeren en bereiken. Dat extra duwtje in de rug is voor tuincentra zeker geen overbodige luxe”, aldus Peter.

De ontzorging van Intratuin stelde Peter in staat om flink te groeien. “We namen twee tuincentra in Maldegem en Zwevegem over. Samen met de winkel in Lievegem baten mijn vrouw en ik als enige drie Intratuin­winkels uit in België. Ter vergelijking: Duitsland heeft 11 Intratuin­centra en Nederland is de absolute slokop met 56 winkels. Ik geloof enorm in consolidatie om de kosten onder controle te krijgen. Met België als kleine markt kan je enkel op die manier concurrentieel iets betekenen. En zelfs als je een eigen servicekantoor wilt, vind je niet langer gekwalificeerde mensen. De arbeidsmarkt staat nu al in brand.”

Dat de naam Van Hulle al enkele jaren niet meer op de gevel te zien is en misschien zachtjesaan dreigt te verdwijnen uit het collectieve geheugen, doet Peter niet treuren. “Het is logisch dat je fier bent op je eigen

Drie generaties groene vingers: Evi, Peter en Johan Van Hulle

naam, maar dat mag niet ten koste gaan van je bedrijfsvoering. En dat is bij Belgische vestigingen nog vaak het geval. Elk jaar zie ik nog rendabele tuincentra verdwijnen. Dat is hoofdzakelijk te wijten aan vergunningen die niet afgeleverd worden waardoor er geen rechtszekerheid is. De knowhow die daarbij verloren gaat, is ongelooflijk jammer. Want ik vrees dat de jeugd niet staat te springen om de tuincentra over te nemen.”

Groentje in het groen

Ondanks Peter zijn bezorgdheden over continuïteit in de sector, komt in de familie de jongste telg wél de neus aan het venster steken. Begin dit jaar besliste dochter Evi om Peter en Johan achterna te gaan. “Ik ben letterlijk tussen de planten opgegroeid, want vroeger woonden we boven het tuincentrum. En vakantiewerk deed ik elke zomermaanden hier. Na mijn studies werkte ik even voor een bedrijf in de media. Toen hier een vacature vrijkwam voor marketing, twijfelde ik geen seconde. Uiteraard moet ik mijn draai hier

nog wat vinden, maar ik word overal goed opgevangen”, vertelt Evi.

Evi is vooralsnog de enige van Peter zijn kinderen die in het familiebedrijf stapt. “De kans is bijzonder klein dat mijn twee andere dochters Evi zullen volgen. Daarvoor zijn ze te gepassioneerd bezig met hun eigen ding. Als ze zich bedenken, ga ik ze wel zeker niet tegenhouden”, lacht Peter. “Ik ben nu 55 en kan nog wel enkele jaren mee, maar denken aan de volgende stappen kan geen kwaad. Een overname neemt wel wat tijd in beslag en we willen alles zo goed mogelijk voorbereiden.”

“Elk jaar houden mijn echtgenote en ik samen met onze drie dochters een algemene jaarvergadering. Die doen we bewust op een andere locatie. We betrekken onze dochters, ook al is dat soms nog een ver­van­mijnbedshow voor hen. Samen met mensen van het managementteam tekenen we dan de krijtlijnen uit voor de toekomst. We nodigen

ook een externe adviseur uit die technische of financiële constructies in klare taal uitlegt. Dat is nodig als je met je boekhouder of bankier wil kunnen meepraten.” Evi treedt haar vader snel bij. “Op de schoolbanken word je daar nog te weinig op voorbereid. Vroeg of laat kom je daar toch in aanraking mee. Als je alles en court de route moet leren, is het wel een heel lang proces.”

“Ik volg nu via Voka het Plato­traject Next Generation, specifiek voor familiale ondernemers die zich voorbereiden op de overname van hun familiebedrijf. In tien sessies krijg je handvaten die je sterker maken als ondernemer. Maar ik vind het vooral interessant dat alle deelnemers hetzelfde toekomstscenario tegemoet gaan en we onze uitdagingen met elkaar kunnen delen. Mijn vader stond erop dat ik me inschreef, terwijl ik eerst twijfelde”, geeft Evi toe. “Zo’n netwerk had ik zelf goed kunnen gebruiken zoveel jaar geleden”, vult Peter aan. “Door dat traject leert Evi geleidelijk aan

bij. Accelereren zonder te bruuskeren heet dat dan.”

Vlinders lokken

Johan en Jacqueline legden de grondvesten, Peter bouwde erop verder en ook Evi heeft na de eerste maanden al een idee welke klemtonen ze zal leggen. “We moeten nog meer naar de consument luisteren en wendbaar zijn om mee te surfen op hun noden. Af en toe organiseren we al kleine evenementen omdat we van Intratuin méér willen maken dan enkel een winkel. Geen gemakkelijke opdracht, want alles is continu in beweging.”

Peter ziet nu en in de toekomst een belangrijke rol voor tuincentra weggelegd. “Duurzaamheid en inzetten op biodiversiteit zullen onmisbaar zijn de komende jaren. In België is de oppervlakte aan tuinen bijna even groot als onze natuurgebieden. Als je dan als consument meer biodiversiteit in

je tuin aanbrengt, komt dat de algemene natuurwaarde enkel ten goede. Maar wij moeten wel onze rol vervullen om iedereen daarin te begeleiden en de juiste informatie te ontsluiten. Zo creëerden we bijvoorbeeld een hoekje met vlinder­ en bijenlokkende planten.”

Hoewel overheden de voorbije jaren al flink wat campagne rond biodiversiteit voerden, ziet Peter dat het tuincentrum de ultieme partner is om de vertaalslag te maken naar de klant. Toch doet het hem op twee gedachten hinken. “Enerzijds stimuleert de overheid burgers om zoveel mogelijk te ontharden en kort gemaaide grasvelden om te toveren tot kleurrijke bloemenweides, maar anderzijds zijn ze ook een rem als we willen uitbreiden. Die contradictie werkt verstikkend waardoor logischerwijs meer tuincentra de handdoek in de ring gooien.”

Consolidatie

Hoewel het soms kriebelt om andere tuincentra over te nemen en nog meer impact te hebben, willen mijn vrouw en ik voorlopig toch enkel de pijlen richten op de huidige drie zaken. “Je moet het werk organisatorisch nog altijd rond krijgen. Hoe dan ook is op lange termijn een consolidatie in België nodig. Of Evi dan opgaat in een grotere groep of misschien zelf winkels overneemt, zal de tijd wel uitwijzen. Ik zie vooral dat de toekomst in goede handen is. Ze heeft een ongelooflijk doorzettingsvermogen en leert ontzettend snel bij. De groene vingers sijpelen verder door in onze stamboom”, besluit Peter.

Misschien is Plato Next Generation voor jou de oplossing. We brengen je samen in een netwerk van een 15-tal jonge ondernemers die nog maar net of enkele jaren in het familiebedrijf werken. Bereid je samen met hen voor om het bedrijf van je ouder(s) over te nemen en ontdek wat daar allemaal bij komt kijken. Leer ook je eigen accenten te leggen als toekomstig zaakvoerder.

Overweeg je een overname van het familiebedrijf? Reken dan op Familio

Sta je net als Evi voor een generatiewissel in je familiebedrijf?

BORN

ALS ELEKTRISCH RIJDEN BUITENGEWOON WORDT

Bij CUPRA streven we altijd naar uitmuntendheid. Logisch dat de zoektocht naar prestaties dus ook deel uitmaakt van ons DNA. De CUPRA Born belichaamt die energie, want hij verhoogt de normen voor elektrisch rijden, terwijl hij ook de drempels errond wegneemt.

VERZEKERDE AUTONOMIE

De autonomie is het grootste obstakel voor elektrische auto’s, maar de CUPRA Born maakt korte metten met dit probleem. Zijn 58 kWh-batterij biedt een rijbereik tot 427 km, en met de 77 kWh-batterij verhoogt dat zelfs tot 540 km. Als u weet dat de gemiddelde Belg 41 km per dag rijdt, biedt de CUPRA Born dus meer dan genoeg rijbereik voor alle dagelijkse woonwerkverkeer zonder elke dag op te moeten laden. Kilometer na kilometer blijft u genieten en u hebt altijd voldoende autonomie om uw bestemming te bereiken.

OPLADEN IN EEN OOGWENK

Overstappen op een elektrische auto gaat gepaard met een verandering van mentaliteit als het over opladen gaat. Daarom is het belangrijk om een proactieve houding aan te nemen en rekening te houden met het resterende rijbereik van de batterij. De CUPRA Born kan worden opgeladen via een conventioneel oplaadpunt, maar hij is ook ontworpen voor snelladen. Zo kunt u na amper 35 minuten al verder rijden. En de MyCUPRA-app houdt u op de hoogte en vertelt u precies hoeveel energie u hebt verbruikt, hoeveel er nog in de batterij zit en hoelang het duurt vooraleer de batterij weer volledig is opgeladen.

ALLES-IN-ÉÉN-COMFORT

Met standaardopties die u het leven makkelijker maken, beantwoordt de CUPRA Born met zijn uitrusting aan de behoeften van vandaag: 12” navigatiescherm, parkeersensoren en -camera, adaptieve cruise control, draadloze Apple CarPlay & Android Auto, LED-koplampen, zelfdimmende achteruitkijkspiegel, Keyless Entry... alles is ontworpen om u een veilige, geconnecteerde en plezierige rijervaring te bezorgen.

SCHITTEREND VOOR BEDRIJVEN

De CUPRA Born biedt u aantrekkelijke belastingvoordelen, met een fiscale aftrekbaarheid van 100%. Dankzij een lager voordeel alle aard bezorgt de Born uw medewerkers ook een hoger netto-inkomen dan een wagen met verbrandingsmotor. Zo versterken we hun geloof in elektrisch rijden. Want voor wie eenmaal geproefd heeft van het rijplezier en de fiscale voordelen van de CUPRA Born, is teruggaan geen optie meer.

Twijfelt u nog? Test de CUPRA Born dan zelf uit. Laat u verleiden door deze elektrische wagen die uw visie op mobiliteit zal veranderen.

Ha Concerts is voortaan een Flanders Heritage Venue

Na een grondige kwaliteitsaudit en selectieprocedure van Toerisme Vlaanderen vervoegt Ha Concerts het Netwerk van Flanders Heritage Venues. Het netwerk bevat inspirerende en unieke eventlocaties die hun erfgoed kwalitatief en duurzaam kunnen openstellen voor congressen en events voor tal van internationale partners. Bij de selectie was ook de strategie ‘Reizen Naar Morgen’ van Toerisme Vlaanderen een belangrijk criterium.

De nieuwe Flanders Heritage Venues in Gent: Ha Concerts, de Oude Vismijn, het Museum voor Schone Kunsten (MSK) en de Zebrastraat. Naast deze vier nieuwe waren volgende locaties in Gent reeds ‘Flanders Heritage Venues’; ICC Gent, Bijlokesite en de Sint­Pietersabdij. De teller in Vlaanderen staat nu op 31.

Vlaamse overheid en imec ondertekenen Letter of Intent voor de uitbouw van imec’s cleanroom

De Vlaamse Regering heeft in juli een Letter of Intent (LOI) ondertekend met imec, het Vlaamse onderzoekscentrum in nano­elektronica en digitale technologie. Met de overeenkomst drukt de Vlaamse Regering haar engagement uit om te investeren in de verdere uitbouw van de cleanroom van imec, cruciaal om wereldwijd koploper te blijven in chiponderzoek dat technologische oplossingen mogelijk maakt in ICT, gezondheidszorg en energietoepassingen. Het investeringsbedrag, dat maximum 750 miljoen euro zal bedragen, wordt gekoppeld aan de Europese Chips Act ambitie om pilootlijnen te steunen onder het Chips for Europe initiatief.

imec.be

Afvalenergiecentrale IVAGO krijgt proefvergunning van 2 jaar

De afvalenergiecentrale (AEC) van afvalintercommunale IVAGO krijgt een proefvergunning voor twee jaar van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N­VA). In die periode moet IVAGO onderzoeken hoe het zijn impact op het milieu verder kan verminderen, met het oog op een vergunning van onbepaalde duur.

Voor alle duidelijkheid: de volledige IVAGO­site in de Gentse Proeftuinstraat krijgt van minister Demir een omgevingsvergunning van onbepaalde duur, vanaf 2 juli 2023, voor de exploitatie van het recyclagepark, de garage, de werkplaats, de magazijnen, de administratieve gebouwen, het tankstation, de CNG­installatie en de parkeerplaats. Enkel de AEC, die zich op dezelfde site bevindt, krijgt een proefvergunning voor twee jaar.

Het afval wordt niet zomaar verbrand: jaarlijks zet de AEC van IVAGO de 100.000 ton restafval om in warmte en elektriciteit, waardoor uitstoot van CO2 in de regio vermeden wordt. In 2022 bijvoorbeeld leverde IVAGO 46.023 MWhth aan warmte aan het nabijgelegen UZ Gent.

ivago.be

SeaVolt lanceert allereerste testplatform voor zonne ­ energie

SeaVolt, een samenwerkingsverband tussen Tractebel, DEME en Jan De Nul, heeft zijn eerste drijvende testplatform voor zonne­energie op zee geïnstalleerd. Het drijvende platform bevond zich in juli in de haven van Oostende, waar hoofdaannemer Equans de laatste hand legde aan de montage. In augustus werd het platform naar zee gebracht en verankerd

Het testplatform wordt de allereerste installatie in de Belgische Noordzee die zich richt op de grootschalige ontwikkeling van zonne­energie op zee.

jandenul.com

om minstens een jaar lang data te verzamelen.

Van links naar rechts: Peter Wennink, CEO van ASML (grootste lithografie machinebouwer ter wereld), imec president & CEO Luc Van den hove en Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, premier Alexander De Croo, Jo Brouns en Jan Jambon van de Vlaamse Regering.

De site van IVAGO

Op 19 juli bezochten Belgisch vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee Vincent Van Quickenborne, staatssecretaris belast met Wetenschapsbeleid Thomas Dermine en burgemeester van Oostende Bart Tommelein de werkplaats, samen met de partners, aannemers en de vertegenwoordigers van de haven.

Hoe kan 5G uw bedrijf doen floreren?

Dat 5G een regelrechte gamechanger is, hoeven we u allang niet meer te vertellen. Slimmer transport, veiliger verkeer, efficiëntere gezondheidszorg: het zijn maar een paar voorbeelden van wat deze technologie mogelijk maakt. Maar waar zitten de voordelen voor úw onderneming?

Frédéric Renette, 5G expert bij Proximus NXT legt het uit.

De winnende combinatie van lage latentie en hoge snelheid. 5G is de nieuwste generatie mobiele technologie, gekenmerkt door network slicing en razendsnel dataverkeer met minimale latency. Net als fiber opent 5G een heleboel deuren. Denk maar aan cloud- en AItoepassingen die extra bandbreedte en optimale beveiliging vereisen.

Pragmatisme

“In onze zoektocht naar de juiste oplossing”, zegt Frédéric, “stellen we de behoeften van de klant centraal. Dat is altijd zo geweest, maar het fijne van 5G is dat er vandaag veel méér mogelijk is.”

Met 5G krijgen bedrijven er een nieuwe vorm van connectiviteit bij, maar dat betekent niet dat andere netwerken plots overbodig zijn. Het ene project is het andere niet: soms is 5G aan de orde, soms 4G, wifi of narrow-band IoT.

Verschillende soorten toepassingen

Proximus NXT onderscheidt verschillende types van toepassingen:

• Drones, onder meer voor inspectie, bewaking, maar ook inventory management.

• Kritische communicatie en assistentie op afstand bijvoorbeeld voor hulpdiensten.

“ Van dronevluchten op bestelling tot e­mails geanalyseerd met AI. In de haven van Antwerpen­Brugge wordt efficiënter werken steeds toegankelijker dankzij 5G.”

Frédéric Renette, 5G expert bij Proximus NXT

“UZ Brussel gebruikt 5G in high tech ziekenwagen voor supersnelle gegevensuitwisseling over patiënten tijdens transport tussen ziekenhuizen.”

Frédéric Renette, 5G expert bij Proximus NXT

• Live streamen van sportwedstrijden.

• Visualisatie van 3D-modellen op de werf dankzij mixed reality.

Zelfrijdende heftrucks voor het verplaatsen van paletten.

• enz.

“Case per case bekijken we waar uw onderneming nood aan heeft”, legt Frédéric uit.

Meer veiligheid

Recente geopolitieke ontwikkelingen sturen Europa in de richting van meer lokale productie en bijbehorende werkgelegenheid. Technologie speelt daar uiteraard een cruciale rol in. Maar wat dan met de oprukkende cybercriminaliteit?

“5G maakt de wereld juist veiliger. Met behulp van ‘slicing’ kunnen we kritische en niet-kritische applicaties perfect van elkaar gescheiden houden in afzonderlijke compartimenten van het netwerk.”

5G op wielen

De Proximus Groep zet dus volop in op de uitrol van 5G. “Het mag vooruit gaan: we mikken op een dekkingsgraad van 100 procent tegen 2025”, gaat Frédéric verder.

“Intussen bieden we ook 5G-PN (private networks) aan. Dit is een mobiel, privaat netwerk dat zich vlot laat integreren in bestaande ICT-systemen. Met onze 5G Experience Truck hebben we de ultieme oplossing in huis om vliegensvlug een lokaal 5G-netwerk op poten te zetten, bijvoorbeeld voor de duurtijd van een evenement”, concludeert hij.

Met 5G Private Networks automatiseert u bedrijfsprocessen, geniet u van maximale betrouwbaarheid en benut u nieuwe kansen. Ontdek het nu.

Aanvulling leden­jubilarissen 2023

Voka wenst ook volgende leden proficiat met hun JUBILEE:

120 jaar opgericht in 1903

Steyaert-Heene (Eeklo) – metaalhandel en staalbouw

75 jaar opgericht in 1948

EOC Group (met hoofdzetel in Oudenaarde) ­ wereldwijde leverancier met 13 sites van lijmen, bindmiddelen, coatings en oppervlakteactieve stoffen voor een grote verscheidenheid aan toepassingen en industrieën.

45 jaar opgericht in 1978

Honda Motor Europe Logistics (Gent) ­ staat in voor: 1) logistiek van wagens, motorfietsen, power producten en accessoires, 2) de aankoop, klantenbeheer en logistiek van onderdelen voor alle producten, 3) verkoop en logistiek van industriële motoren en 4) de ontwikkeling en het beheer van ICT­systemen

30 jaar opgericht in 1993

Pharmacar (Gent) – verdeelt medische hulpmiddelen en eerstehulpmateriaal: onder meer verbanddozen, verbanden, pleisters, steriel materiaal, veiligheidsvestjes, gevarendriehoeken en brandblussers

25 jaar opgericht in 1998

Arteco (Gent) – ontwikkelaar en producent van hoogwaardige antivrieskoelvloeistoffen en warmteoverdrachtsvloeistoffen voor automobiel­ en industriële toepassingen

20 jaar opgericht in 2003

Gentse Barge (Gent) – drijvend erfgoed voor meetings, feesten en events met catering à la carte en vaarroutes op maat.

10 jaar opgericht in 2013

Codevid (Gent) – IT­partner die jouw onderzoek laat groeien naar innovatieve diagnostische producten om zo het leven van patiënten te verbeteren en de wetenschap vooruit te helpen.

5 jaar opgericht in 2018

FlorAmor (Lochristi) ­ productie en vermarkting van azalea’s, alsook partner in een aantal niche en seizoensproducten

Best verkopende game wereldwijd komt uit… Gent

‘Baldur’s Gate 3’ van het oorspronkelijk Gentse gamebedrijf Larian Studios was het best verkopende computerspel op een bepaald moment deze zomer.

“Baldur’s Gate 3” is het derde spel van een reeks gebaseerd op de fantasywereld van het rollenspel “Dungeons and dragons”. Dat spel geniet al jaren een cultstatus. Behoorlijk straf, vindt David Verbruggen van de Vlaamse gamefederatie FLEGA: “In de verkoopslijst van Steam staan de allergrootste games. Als je die lijst aanvoert, wil dat zeggen dat je wereldwijd honderdduizenden games verkoopt.” Op een gemiddeld moment zijn op Steam zo’n 20 tot 30 miljoen gebruikers ingelogd.

Oprichter van Larian Studios is Swen Vincke. In 1996 startte hij de studio zelf in Gent. Sindsdien brachten ze een aantal succesvolle games uit zoals de Divinity­serie.

Larian Studios is nu een internationale speler met studio’s in onder meer Canada, Ierland, Spanje en Maleisië.

larian.com

Lootens opent nieuwe vestiging in Nederland

Lootens, een marktleider in productie en plaatsing van stalen en aluminium schrijnwerk voor complexe projecten met hoofdkantoor in Deinze, opent zijn eerste vestiging buiten België. De nieuwe vestiging bevindt zich op de locatie waar het ter ziele gegane “Zuid­Nederlandse Ramenfabriek” opereerde.

Met drie vestigingen in België en één in Nederland, is Lootens sinds 1996 actief in hoogwaardig binnen­ en buitenschrijnwerk en in de nichemarkt van kogel­, explosie­ en brandwerende raam­ en deursystemen. Het bedrijf stelt ruim 100 vakmensen te werk in de vestigingen in Deinze, Harelbeke en Turnhout en heeft een mooie reputatie opgebouwd in België voor tal van state­of­the­art­projecten.

lootens.be

Realisatie van Lootens in het Gentse Wintercircus © Tm Fisher

Orthopediespeler Aqtor! blijft groeien via strategische overnames

“Onze groei is het gevolg van een heldere strategie en sterke organisatiestructuur”

Aqtor!, de op één na grootste specialist in technische orthopedie in ons land, nam dit voorjaar Protos Medica, Ortho+ en Orthopedia over. Met deze overnames bouwt Aqtor!, onderdeel van de Franse Eqwal Group, in België zijn positie in de wereld van de technisch­orthopedische hulpmiddelen verder uit, zowel qua spreiding als qua specialisatie. “Ik geloof in de kracht van verticale integratie”, vertelt CEO Filip Hoornaert.

In de showroom van Aqtor! springen de paspoppen meteen in het oog. Ze dragen orthesen of braces voor knie, been of rug. Dat zijn medische hulpmiddelen die een deel van het lichaam ondersteunen, corrigeren, stabiliseren, immobiliseren of beschermen. In de orthopedische werkplaats, het productieatelier zeg maar, gebeuren manuele gipscorrecties en worden prothesen gefreesd uit polyurethaan na de 3D­maatname en correctie. Nadien worden ze tot in de puntjes afgewerkt door o.a. stiksters.

Aqtor! is al ruim 40 jaar actief in het aanmeten, fabriceren en afleveren van orthesen, prothesen, orthopedische schoenen, mobiliteitshulpmiddelen en bandagisterie. Het beschikt over een uitgebreid netwerk van Mobility Centers waar patiënten geholpen worden door een multidisciplinair team van erkende bandagisten, orthesisten, prothesisten, podologen, ergotherapeuten en kinesisten.

Bamboe Scheutig met groei(kracht)

Drie fundamentele vragen

De kapitein van dit zorgschip is Filip Hoornaert, die naar eigen zeggen “professioneel volwassen” werd bij Xerox. Op zijn 35ste begon hij een tweede carrière bij Omega Pharma en dochter Fagron. “Na 15 jaar cursus in verkoop en marketing en na 11 jaar cursus in ondernemerschap besliste ik op mijn 48ste om zelf ondernemer te worden. De vraag die ik mezelf toen stelde: was de toegevoegde waarde die ik bij Fagron had gerealiseerd ook dankzij mijn kennis, inspanningen en competenties? Je mag niet liegen tegen jezelf. Ik stelde mezelf drie vragen: wie ben ik, wat kan ik goed en wat doe ik graag? Dat lijken simpele vragen, maar ze zijn niet altijd zo eenvoudig te beantwoorden. Toen wist ik: ik ga voor het ondernemerschap en wil zelf eigenaar worden van een bedrijf.”

Op 1 oktober 2014 werd hij aandeelhouder bij Aqtor!. “Je maakt formeel je huiswerk, maar uiteindelijk raakte ik op een huwelijksfeest aan de praat met de toenmalige eigenaar van dit bedrijf, Bart De Pretre. In drie stadia ben ik hoofdaandeelhouder geworden. Eerst

stapte ik in aan 14% van de aandelen, in juli 2015 verwierf ik 50% van de aandelen en in december 2016 nam ik alle aandelen over.”

Nobele missie

Filip was al vertrouwd met economics in healthcare via Fagron. “Het stakeholdermodel met de arts als spil die bepaalt of je succesvol bent of niet, kende ik al. Ik zag ook meteen de kracht van de verticale integratie. Wij meten de patiënt aan, we produceren zelf en leveren aan de patiënt, we passen aan en factureren.

Onze eerste klant is de doorverwijzer of het doorverwijskanaal, onze tweede klant is de patiënt. Bij de doorverwijzer maken we een onderscheid tussen drie grote doelgroepen: eerst is er de orthopedisch chirurg voor de postoperatieve, acute behandeling, de tweede doelgroep zijn de revalidatiecentra voor patiënten met zowel aangeboren als niet­aangeboren letsels, zoals spasticiteit en cerebrale parese. Het derde doorverwijskanaal is de thuiszorg, via de woon­ en zorgcentra, de apothekers en de mutualiteiten.

Bij de patiënt heb je de acute (eenmalige) en

Aqtor! in een notendop

Aqtor! is de tweede grootste speler op de Belgische technische orthopediemarkt.

In België telt Aqtor! 245 medewerkers, goed voor een verwachte omzet van 53 miljoen euro voor 2023.

De hoofdzetel is gevestigd in Oostakker bij Gent.

Aqtor! maakt deel uit van de Franse Eqwal Group.

“

Er is een consolidatiegolf aan de gang in de markt van de technische orthopedie in ons land

FILIP HOORNAERT, CEO AQTOR!

de chronische patiënt. De acute patiënt heeft bijvoorbeeld een nieuwe knie­orthese nodig na een sportletsel, de chronische patiënt een handprothese na een amputatie. Na zijn verblijf in een revalidatiecentrum kan hij beslissen om nadien bij ons te blijven komen voor opvolging en controle. Kwaliteit van de zorg staat centraal in alles wat we doen.”

De missie van dit bedrijf is inderdaad nobel: mensen met een mobiliteitsbeperking helpen om hun optimale bewegingsvrijheid terug te winnen. “We gaan steeds uit van de fysieke mogelijkheden die elk individu nog heeft en niet vanuit zijn beperking. Wij, gezonde mensen, beseffen niet welke rijkdom we hebben als je vrij kan bewegen zonder medische hulpmiddelen.”

Die hulpmiddelen worden voorzien en aangemeten door de orthopedisch technoloog, een cruciaal profiel. De opleiding duurt drie jaar. Nadien moet hij of zij twee jaar praktijkervaring opdoen en volgt er een ‘eindexamen’ voor een commissie met o.a. het RIZIV en artsen. Daarna krijgt de orthopedisch technoloog een RIZIVnummer en mag hij prestaties declareren. “De orthopedisch technologen nemen de zorgfunctie waar en behandelen de patiënt in een multidisciplinaire setting, met o.a

kinesisten, ergotherapeuten en podologen en vaktechnici. Er is een algemene schaarste aan arbeidskrachten, maar in onze sector vinden we gelukkig nog voldoende mensen.”

Een oven reinigt zichzelf

Net als in veel andere sectoren zijn ook in de markt van de technische orthopedie, schaalvergroting en consolidatie aan de orde van de dag. Dit vloeit voort uit de nood aan innovatie, de digitalisering van het ambacht, de evolutie naar specialisatie in de markt en de optimalisatie van processen. Filip: “Onze groei is het gevolg van twee zaken. Eén: Heb ik een heldere positionering en strategie? Wie ben ik en wat doe ik? We zijn van naam veranderd en hebben onze missie en ambitie scherpgesteld.

Twee: heb ik de juiste organisatiestructuur die die groei­ en strategieambities kan ondersteunen? Een organisatiestructuur bestaat uit mensen, processen, infrastructuur, technologie en leiderschap. En op al die facetten heeft het bedrijf een stevige transformatie gekend tussen 2014 en 2017. Zo hebben we al onze eigen orthoshopwinkels gesloten en ze getransformeerd naar een franchisemodel bij apothekers, zeg maar van een vaste naar een variabele kostenstructuur Het model om zelf een winkel open te houden met bandagisterie was niet meer rendabel.

Ik heb ook een nieuw leiderschapsteam aangesteld, met o.a. een financieel directeur en supply chain manager. Natuurlijk zijn er toen mensen opgestapt, maar ik ben ervan overtuigd dat ‘ een oven zichzelf reinigt’. Het is een work in progress. Tot slot hebben we ook geïnvesteerd in één centraal en digitaal ERP­pakket. Ook het gestegen volume aan wetgeving en normering in domeinen als gegevensbescherming en ESG (milieu, maatschappij en governance) spelen hierbij een rol. Dat automatiseringspakket kostte bloed, zweet en tranen bij allen, ook omdat de manier waarop taken worden uitgevoerd hierdoor drastisch wijzigde.”

Geloof in schaalvergroting

Ook bij het proces van acquisities is er vaak nog werk aan de winkel op vlak van professionalisering, weet Filip. “Heel veel eigenaars in onze industrie zijn zelf zorgverstrekkers. Ze maakten carrière als orthopedisch technoloog en moesten als gevolg daarvan een bedrijf runnen, maar dat was of is niet altijd hun kerncompetentie.”

Dit voorjaar nam Aqtor! maar liefst drie orthopediespelers over. Orthopedia is met in totaal 16 werknemers actief in twee vestigingen (een in Luik en een in Brussel). Ortho+ telt 7 medewerkers en telt drie locaties (Schilde,

Digitalisering in 3D ­maatname en ­printing

Aqtor! is een pionier op het gebied van 3D­maatnametechnieken en sinds kort ook 3D­printing. Filip: “We staan nu voor een transformatie. Vroeger was onze industrie heel ambachtelijk en vertrokken we voor een prothese of orthese steeds vanuit gips en gebruikten we hulpmiddelen zoals leer en metalen. Vandaag gebeurt de maatname digitaal en via CAD­systemen. In ons beroep zijn ‘correcties’ bijzonder belangrijk. We gebruiken daarvoor ook softwarepakketten. Het competentieniveau van onze medewerkers moet zich ook aanpassen aan die nieuwe technologieën.”

Kapellen en Brasschaat). De derde overgenomen partij is het Henegouwse Protos Medica, dat 7 medewerkers tewerk stelt in Soignies en Edingen. Met deze overnames telt de groep 245 medewerkers en verwacht het een omzet van 53 miljoen euro in 2023. De totale Belgische technische orthopediemarkt is goed voor een omzet van zo’n 400 miljoen euro. Filip: “Ik vond het belangrijk om een nationale aanwezigheid te hebben, ook al zijn er soms culturele verschillen.”

Sinds 2021, toen Aqtor! bij de Eqwal Group kwam, nam de specialist in technische orthopedie al 11 bedrijven over. Voor deze drie overnames werden ook al Leunen Orthopedie, Ortho Applications, Revalitech, Mobility by Olivier, Orthopedie Van Der Steen, StomaCare Belgium, Tricolast en Foot Life opgenomen in de groep. Alle Belgische bedrijven die vandaag deel uitmaken van Aqtor!, tellen samen 21 locaties. Filip Hoornaert: “In 2019 besloot mijn grootste productleverancier (Ottobock, sdk) om mijn grootste concurrent (Vigo, red.) over te nemen en zelf in de patiëntenzorg te gaan. Als je grootste leverancier je grootste concurrent overneemt, verandert dat het strategisch speelveld. Wij werden nadien benaderd door de Franse Eqwal Group en maken er nu deel van uit. Door onze hoge professionalisering fungeren we als integratieplatform van waaruit verdere overnames gebeuren.”

Deze CEO gelooft rotsvast in schaalvergroting. “We zijn onze sector in sneltempo aan het consolideren. Veel bedrijven contacteren ons zelf om onze groep te vervoegen. De uitdaging is om de integratie aan te kunnen, op het niveau van automatisering, leiderschap, het bewaken van de cultuur en de juiste keuzes rond infrastructuur. Door onze krachten te bundelen kunnen we de zorg verbreden en patiënten sneller en beter helpen. We willen zo iedereen alle kansen geven, zowel de patiënt als het gaat om zorg op maat, als onze medewerkers op het vlak van professionele ontwikkeling. Binnen een grotere structuur kun je bijvoorbeeld een medewerker naar het buitenland sturen voor een gespecialiseerde opleiding of een oplossing zoeken voor een patiënt door een beroep te doen op gespecialiseerde vaardigheden van een zusterbedrijf. Onze HR­cultuur is sterk bottom­up en zorggericht. Ik wil wel dat mijn mensen autonoom werken en uitdagingen zien. Zelf kan ik heel goed delegeren, maar zeer moeilijk loslaten”, zegt hij fijntjes.

Walhalla van het nietsdoen

Filip Hoornaert is een man met een scherpe maar onderbouwde mening. Over Europa –“We zijn bijna het Walhalla van het nietsdoen, op wereldschaal” – maar evengoed over onze eigen sociale zekerheid, die volgens hem dringend aan een update toe is. “Onze sociale zekerheid dateert van 1945 (onder minister Achiel Van Acker, red.). Onze gezondheidszorg, levensverwachting, mobiliteit en sociaal leefpatroon zijn geëvolueerd, maar de zeven pijlers van onze sociale zekerheid zijn dat niet. Laat ons alsjeblief onze pensioenleeftijd actualiseren in verhouding tot onze levensverwachting. Laat ons, rekening houdend met loopbaancarrière en beroep, loopbanen verlengen. Ik vind ook dat de huisarts niet meer verantwoordelijk mag zijn voor het ‘doktersbriefje’. Hij moet de patiënt behandelen maar niet de arbeidsongeschiktheid bepalen. De manier waarop de ziekteverzekering omgaat met het vrijstellen van de prestaties van individuen en het controlemechanisme daarop, is niet geactualiseerd. Dit gezegd zijnde, in welke mate zijn we nog voldoende solidair met de mensen die het existentieel echt nodig hebben, zoals mantelzorgers en mensen met grote gebreken?”, besluit de man die nu 58 is. “Ik ga nog hard werken tot mijn zestigste en minder hard werken tot mijn zeventigste (lacht).”

Wil je jouw onderneming ook (duurzaam) laten groeien?

Laat Voka je begeleiden in de groei van jouw bedrijf. De Voka­experts kunnen je tonen hoe je blijft groeien.

Je hebt keuze uit verschillende trajecten:

• Plato waar je samen met andere ondernemers naar een volgend niveau groeit

• Bryo, een traject dat je helpt starten of opschalen

• Accelero, een groeitraject op maat voor bedrijven die reeds uit de voegen barsten en willen leren omgaan met die snelle groei

• Investor Readiness, een traject voor wie nood heeft aan extern kapitaal om de volgende stap te zetten

• Tech@venture, voor wie internationaal wil groeien in een tech hotspot

Meer info

Neem een kijkje op onze website of contacteer marjolein.haan@voka.be

Wereldwijde economische groei nog steeds in het groen

Uit de bbp­cijfers voor het tweede kwartaal blijkt dat de economie blijft groeien, ondanks de monetaire verkrapping van de centrale banken. Zo groeide het Amerikaanse bruto binnenlands product geannualiseerd met 2,4% ten opzichte van het vorige kwartaal, meer dan verwacht en meer dan de 2,0% die we zagen in het eerste kwartaal, constateren Guy Wagner en zijn team in hun recentste analyse over de financiële markten.

“De sterkere groei dan verwacht is te danken aan de veerkrachtige consumentenbestedingen en de aanzienlijke toename van de bedrijfsinvesteringen”, zegt Guy Wagner, chief investment officer (CIO) van de fondsbeheersmaatschappij BLI ­ Banque de Luxembourg Investments. Ook in de eurozone was er groei, al was die minder uitgesproken dan in de Verenigde Staten. Het bbp ging er slechts met 0,3% op vooruit ten opzichte van het vorige kwartaal. “De perifere landen lieten zich van hun beste kant zien, terwijl de Duitse groei stagneerde en de aanvankelijk indrukwekkend ogende groei in Frankrijk uitsluitend te danken was aan de export.”

CHINESE BBP-GROEI VERTRAAGT

De Chinese economische heropleving na corona was een kort leven beschoren. Dat werd duidelijk toen de bbp­groei ten opzichte van het vorige kwartaal kromp in de loop van het tweede kwartaal. De overheid kondigde recent verscheidene steunmaatregelen aan om de vastgoedmarkt nieuw leven in te blazen en het vertrouwen in de privésector weer aan te wakkeren na de overreglementering in de voorbije jaren. We verwachten dat de wereldeconomie in het tweede semester sterker zal vertragen onder invloed van de monetaire verkrapping van de centrale banken.

INFLATIE BLIJFT AFNEMEN

De inflatiecijfers blijven krimpen, inclusief die van de prijsindexen zonder energie en voeding. Zo daalde de algemene inflatie in de Verenigde Staten in juni naar 3%. “Ook in de eurozone neemt de inflatie af, hoewel de inflatiedruk hardnekkiger lijkt dan in de Verenigde Staten”, stelt de Luxemburgse econoom vast.

CENTRALE BANKEN BLIJVEN BELEIDSRENTE OPSCHROEVEN

Na een pauze in juni koos de Amerikaanse Federal Reserve in juli opnieuw voor een renteverhoging, waardoor de doelvork van de beleidsrente nu 5,25% ­ 5,50% bedraagt. Voorzitter Jerome Powell sprak zich nog niet uit over een bijkomende verhoging op de volgende vergadering in september. Hij wil eerst evalueren hoe de economische cijfers zich in de tussentijd ontwikkelen. Ook de Europese Centrale Bank heeft haar voornaamste rentevoet met 25 basispunten opgetrokken. Volgens voorzitter Christine Lagarde is een status quo in september nu mogelijk. Net zoals in de Verenigde Staten is de volgende ingreep afhankelijk van de ontwikkeling van de cijfers. In Japan heeft de centrale bank haar controle over de rentecurve lichtjes teruggeschroefd, waardoor de bovengrens van de richtrente op tien jaar nu 1% bedraagt, ten opzichte van 0,5% voordien.

We verwachten dat de wereldeconomie in het tweede semester sterker zal vertragen onder invloed van de monetaire verkrapping van de centrale banken

GUY WAGNER

HOOP OP ZACHTE LANDING WERELDECONOMIE NEEMT TOE

Na de wezenlijke heropleving gedurende het eerste semester reflecteren de beurzen nog steeds veel optimisme. Guy Wagner: “Ondanks de sterke rentestijgingen lijken steeds meer beleggers door de afnemende inflatiedruk en de aanhoudende veerkracht van de dienstensector te vertrouwen op een zachte landing van de wereldeconomie.” Ook de gerapporteerde bedrijfsresultaten zijn tot dusver naar verwachting. Op sectorniveau deden met name energie, communicatiediensten en materialen het goed, terwijl defensieve sectoren zoals gezondheidszorg, nutsdiensten en basisconsumptiegoederen achterbleven.

Banque de Luxembourg Belgium

Kortrijksesteenweg 218

9830 Sint­Martens­Latem

Tel. : 09 244 00 48

Guy WAGNER Beheerder-directeur BLI - Banque de Luxembourg Investments

Steven MAERTENS Head of Private Banking Vlaanderen Banque de Luxembourg

Met dank aan Banque de Luxembourg Belgium

MG Real Estate steekt voor het eerst Franse grens over

MG Real Estate stak in juni in Calais de spade in de grond voor het eerste warehouse op Frans grondgebied, ‘MG Park Calais’. Na eerder Nederland, Luxemburg, Zweden en Denemarken wil de projectontwikkelaar nu ook de Franse markt van logistiek vastgoed veroveren. Het nagelnieuw warehouse in de haven van Calais is liefst 96.000 m² groot, op een domein van 210.000 m², en kan tot 16 grote en middelgrote spelers huisvesten.

De oplevering van de eerste fase staat gepland voor 2024. “Op termijn moet MG Real Estate verder groeien in Frankrijk, vanuit het noorden richting het zuiden”, zegt Ignace De Paepe, president van MG Real Estate.

mgrealestate.eu

Ghistelinck Automotive neemt

MIG Motors over

Ghistelinck Automotive, de Waregemse automobielgroep die sedert 1950 het merk Mercedes­Benz verdeelt in België en sedert 2017 ook in Frankrijk, heeft onlangs autodealer MIG Motors overgenomen.

MIG Motors verdeelt de merken VW (personenwagens en bestelwagens), Seat, Cupra, Skoda en Audi via 9 vestigingen in Oost­Vlaanderen: Gent Noord, Gent Zuid, Aalter, Sint­MartensLatem, Evergem, Eke, Zwijnaarde, Lievegem en Wetteren.

De overname gebeurt in twee stappen: 50% van alle aandelen nu, en de overige op een termijn van maximaal 5 jaar.

Hiermee groeit Ghistelinck Automotive naar een jaarlijkse omzet van 550 miljoen euro, waarvan 12.400 voertuigen, en dit via 20 vestigingen en 620 werknemers. Ghistelinck Automotive nam eerder dit jaar ook ATK Carparts uit Kruisem en Carrosserie Martens uit Deinze over.

migmotors.be

Ariad fuseert met NedWorks binnen Sisu Group

Digital human capital­organisaties Ariad en NedWorks bundelen voortaan de krachten onder de naam Ariad. Door de fusie wordt Ariad een van de onbetwiste marktleiders in de Benelux in het samenbrengen van digitale marketeers met toonaangevende bedrijven en merken in Europa. De fusie kadert in de buy­and­build­strategie van de overkoepelende Sisu Group.

Ariad, opgericht in 2013, vergaarde op tien jaar tijd een brede expertise in talentoplossingen voor digital product design, conversie­optimalisatie en e­commerce. Door de fusie met het digitale rekruteringskantoor NedWorks verruimt Ariad zijn begrip van de digitale­ en marketingwereld en biedt het een breder digitaal dienstenpakket met mensgerichte oplossingen­opmaat aan.

Nature Favours verhuist naar… natuurlijke omgeving

Sinds juni ‘23 zijn de kantoren van Nature Favours verhuisd. Nog steeds in Oudenaarde maar met het grote verschil dat het team nu kan werken in een lichtrijke en natuurlijke omgeving.

Oprichter Jan Verbeke: “De Vlaamse Ardennen, geliefd als de groene long van Oost­Vlaanderen, brengt nog meer werkgeluk, meer ruimte, geen stadslawaai, en dus focus om het bedrijf verder te laten groeien als waardevolle tussenschakel in de biologische voeding.”

Bij Nature Favours kan je terecht voor halffabrikaten op basis van fruit & groenten: sappen, purees, IQF (individual quick frozen, producten ingevroren in zeer korte vriestijd) en concentraten.

naturefavours.be

Render van het MG Park Calais in Frankrijk

Nature Favours verhuisde naar een nieuwe lichtrijke locatie in Oudenaarde

Holding van familie Saverys investeert 40 miljoen euro via projectontwikkelaar Revive

Victrix, de familiale holding van Virginie Saverys, investeert 40 miljoen euro via de projectontwikkelaar Revive. 10 miljoen daarvan gaat meteen naar het nieuwe investeringsfonds “Revive Impact Fund”. Revive wil via een private plaatsing maximaal 300 miljoen euro ophalen bij institutionele investeerders en staat met de lancering van dit fonds voor de vijfde keer mee aan de wieg van een investeringsfonds voor residentieel vastgoed. Dit moet de grootste kapitaalronde tot nu toe worden voor de Belgische marktleider in reconversie.

Het Revive Impact Fund zal investeren in 20 tot 30 binnenstedelijke ‘donkergroene’ vastgoedontwikkelingen in België, Portugal en Polen, samen goed voor ruim 5.000 nieuwe woningen. Die zullen aan de hoogste kwaliteitsnormen op vlak van duurzaamheid voldoen. Dat wil zeggen dat er in de beleggingsstrategie een aantal concrete duurzaamheidsdoelstellingen zijn bepaald. Zo worden fossiele brandstoffen geweerd en wordt ingezet op betaalbare huisvesting en sociale cohesie.

revive.be

CEO Alexandre Huyghe en founder Nicolas Bearelle

Aantallen en percentages die (kunnen) tellen

Survival of the most sustainable: als duurzaamheid een bestaansreden wordt

Dat bedrijfsleiders of duurzaamheidsmanagers zich in de haren krabben, hoeft niet te verwonderen. De tijden zijn dan ook bijzonder uitdagend met onder meer de doelstellingen van de Europese Green Deal en andere rapporteringsverplichtingen die genadeloos dichterbij komen. Bedrijven die resoluut de strategische kaart van duurzaamheid trekken, wapenen zich voor de toekomst. We vroegen aan onze Oost­Vlaamse deelnemers aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen wat voor hen de drijfveren en drempels zijn om dagelijks weer wat duurzamer te worden. 68 bedrijven namen deel.

Tijdens de uitreiking van het Voka Charter Duurzaam Ondernemen kregen de bedrijven de resultaten voorgelegd.

Hoewel de CO2­voetafdruk naar voor geschoven wordt als grootste uitdaging,

heeft slechts

53% van de bedrijven die effectief berekend.

Dat percentage valt op te splitsen in 9% die de berekening heeft gemaakt tot en met scope 1 (directe emissies), 25% scope 2 en 19% scope 3 (indirecte emissies). Logischerwijs gaan veel meer productiebedrijven concreter aan de slag met CO2­voetafdrukberekening dan dienstenbedrijven.

3 bedrijven

kampen

vandaag met drie grote uitdagingen: Met stip op 1 staat de CO2­voetafdruk doen dalen. Circulariteit is daar een onmisbare schakel in. Zowel interne als externe communicatie over duurzaamheid en stakeholders meer betrekken volgen daarna. Verder zijn ook talent aanwerven en behouden cruciaal. De focus op de ontwikkeling van competenties en aandacht voor welzijn kunnen daarop een antwoord bieden.

6%

Duurzaam

ondernemen hoeft niet altijd duur te zijn of veel tijd in beslag te nemen. Maar laureaten van het Voka Charter zijn stilaan heen door alle quick wins (zoals bijvoorbeeld zonnepanelen installeren).

geeft

aan dat er nog

veel laaghangend fruit te rapen valt, tegenover 35% die nog een klein aantal potentiële verbeteringen ziet en 29% die bijna alle quick wins hebben verzilverd.

Hoewel de stimuli legio zijn, is duurzaamheid nog niet altijd ingebed in de bedrijfsstrategie. Slechts

40% van de bedrijven geeft aan nog geen concrete klimaatdoelstellingen te hebben. 26% van de bedrijven hebben die wel, maar ze zijn niet afgestemd op Europa. Het overige deel (34%) is volledig in lijn met de Europese doelstellingen, waarvan 10% ook het Science Based Targets Initiative (SBTi) volgt.

33% heeft een meerjarenplan

waarin doelstellingen zijn geformuleerd op middellange en lange termijn.

1 webpagina over duurzaam ondernemen.

Daar blijft het voorlopig nog bij voor 53% van de deelnemers als het gaat over communicatie over duurzaamheid. De meeste bedrijven (76%) communiceren wel nog informeel (tijdens interne meetings bijvoorbeeld). Meer dan een kwart (29%) publiceert een verslag zonder daar een specifieke richtlijn over te hebben en 24% communiceert vooral via e­mail naar klanten en leveranciers.

‘Er is te weinig kennis over wat nu het meest duurzaam is’, zegt

43%

De 17duurzame doelstellingen

van de Verenigde Naties stimuleren mensen om concreet met duurzaamheid aan de slag te gaan. Bij maar liefst 90% van de bedrijven zijn medewerkers zich bewust van wat duurzaamheid inhoudt en hoe ze hier zelf een steentje aan kunnen bijdragen. Ook de focus op lange termijn met geen noodzakelijke return on investment op korte termijn is een stimulus (57%) naast het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten (71%). Uit andere antwoorden leiden we af dat duurzaamheid voor een substantieel marktvoordeel zorgt met het vlotter aantrekken van talent (29%) en een versnelde groei van het bedrijf (16%).

van de respondenten

Het is meteen ook de hoofdreden van de drempels waarom bedrijven uiteindelijk niet investeren in een duurzame oplossing. Daarnaast blijkt voor sommigen een duurzame oplossing ook duurder te zijn dan de standaardoptie (38%) en de return on investment is dikwijls te laag (32%). Onzekerheid over het regelgevende kader (33%) zorgt eveneens voor een barrière.

De binnenkant van het buitenland

Marokko in één oogopslag

STAATSVORM

Koninkrijk

OPPERVLAKTE

446.550 km² = 15 x België

INWONERS

35,28 miljoen

STAATSHOOFD

Koning Mohammed VI

REGERINGSLEIDER

Premier Aziz Akhenouch

TAAL

Arabisch en Amazigh (Berbers)

commerciële taal = Frans

MUNT

Marokkaanse dirham (MAD)

1 MAD = 0,093 € – 1 € = 10,77 MAD

HOOFDSTAD

Rabat (1,97 mio. inw.)

BELANGRIJKE STEDEN

Casablanca (3,515 miljoen inwoners), Fez (1,172 miljoen), Marrakesh (1.134.000), Tangier (982.000), Agadir (805.000)

BRUTO BINNENLANDS PRODUCT (BBP)

143 miljard USD (594 miljard USD in België)

BBP/CAPITA

3.795 USD (51.268 USD in België)

EXPORTEREN NAAR MAROKKO –HANDELSBALANS

In 2022 exporteerde Vlaanderen voor 1377,23 miljoen euro naar Marokko, terwijl het er voor 889,07 miljoen euro uit importeerde. De handelsbalans met Marokko liet aan Vlaamse zijde derhalve een overschot zien van 488,17 miljoen euro.

Tussentijds lagen de bilaterale handelscijfers met Marokko als volgt: in 2023 – in de periode tot en met mei – exporteerde Vlaanderen voor 492,18 miljoen euro naar Marokko, terwijl de import tegelijkertijd 397.99 miljoen euro bedroeg. De tussentijdse handelsbalans met Marokko kwam aan Vlaamse zijde dan ook uit op een overschot van 94,19 miljoen euro.

DANIËL TERMONT

“

“Marokko is voor mij een openbaring: een vooruitstrevend land met knowhow, geld, jonge mensen, ruimte en mogelijkheden

KANSRIJKE SECTOREN

Afvalverwerking – jaarlijks produceren de inwoners ongeveer 7 miljoen ton afval –Opportuniteiten bevinden zich vooral op het vlak van recyclage, met een focus op sorteren aan de bron en op stortplaatsen. In de landelijke gebieden kan nog heel wat vooruitgang geboekt worden op vlak van ophalings- en verwerkingsdiensten. Automobielindustrie – grootste autoproducent in Afrika (zelfs Zuid-Afrika voorbijgestoken) – belangrijkste segmenten zijn bekabeling en assemblage – ook andere segmenten winnen aan belang dankzij succes ecosystemen (interieur/zetels, batterijen, motoren en transmissie …)

Luchtvaart – 142 actieve bedrijven in één van de 4 ecosystemen: assemblage, engineering, MRO, EWIS

Bouw- en infrastructuur – goed voor

6% van het bbp en een zakencijfer van

3,3 miljard euro – de bouwsector telt 60.000 bedrijven (waarvan er wel slechts 5.000 zouden gestructureerd zijn) – sector stelt

9% van de actieve bevolking tewerk en is daarmee ook een grote werkgever in het land

Hernieuwbare energie – voornamelijk via zonne- en windenergie alsook hydro-elektriciteit

Transport en logistiek – goed voor 5% van het bbp – 90% van binnenlands goederenvervoer via weg – 95% van vervoer voor de buitenlandse handel via maritiem transport

Lees: zakendoen in Marokko op www.flandersinvestmentandtrade.com

“Marokko is nu al de poort naar zwart Afrika”

Er liggen heel wat kansen voor het grijpen voor Vlaamse ondernemers die willen investeren in Marokko én het land mee willen verduurzamen. Dat weet ook Daniël Termont, oud­burgemeester van Gent én wereldburger. Als ereconsul en ondertussen connaisseur van dit veelbelovende Maghrebland deelt hij graag zijn knowhow en ervaring met onze ondernemers. On the road en in dit blad.

Daniël Termont is een ervaren bestuurder met een groot netwerk. Niet te verwonderen dat hij nog vaak wordt gepolst voor een leidinggevend mandaat. Hij is onder meer voorzitter van de Gentse ziekenhuizen, bestuurder van Fluxys en van de Mission Board Climate­neutral and smart Cities, een initiatief van de Europese Commissie in het kader van de Green Deal.

Dit voorjaar werd hij 70, maar op zijn lauweren rusten is duidelijk niet aan hem besteed. Termont: “Psychologisch is dat natuurlijk een geweldige schok (lacht), maar fysiek voel ik mij zeer goed. Ik heb geprobeerd om – zoals men zegt – een beetje ‘te genieten van het leven’ door niets te doen. Maar ik kan dat niet. Voor mij is dat niet genieten, da’s mij vervelen. Ik ben na vier maanden gestopt met pianolessen vanwege te veel interesse in andere dingen die men mij vraagt om te doen.”

Sinds drie jaar trekt hij regelmatig naar Marokko. Niet dat Termont voordien veel wist over het land. Het begon met een vraag van de Marokkaanse ambassadeur om ereconsul te worden, een verzoek dat de oud­burgemeester lang afhield. Termont: “Ik zag de rol van een consul vooral als iemand die individuele dossiers begeleidt, gevangenen bezoekt, gezinsherenigingen doet, enzovoort.

Allemaal dingen die ik me niet meteen zag doen. Wij zijn toen een keer gaan eten en dan vroeg de ambassadeur mij om enkel economische projecten te willen volgen. Dat was voor mij wel een optie. Hij vroeg me om er ook het domein cultuur bij te nemen. Ik heb gezegd: allez ’t is goed.”

Had je als burgemeester al veel contacten met de Marokkaanse gemeenschap in Gent?

Daniël: “Toch wel. Naast de uitgebreide Turkse gemeenschap wonen er in Gent ook veel Marokkanen. Ik kwam dikwijls in de moskee. Alvorens toe te zeggen aan de ambassadeur, heb ik een aantal mensen gecontacteerd zoals de Gentse imam, de minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem, Buitenlandminister Didier Reynders en het kabinet van de koning. Iedereen was enthousiast; de verhouding tussen de koningshuizen van België en Marokko is trouwens uitstekend. Marokko helpt ons geweldig in de strijd tegen terrorisme.”

Kort na zijn aanstelling in 2021 organiseert Daniël Termont een Vlaams­Marokkaans symposium waarop 140 deelnemers inschrijven. Onder de sprekers minister­president Jambon en twee Marokkaanse ministers.

Termont: “Enkele dagen later werd ik al gecontacteerd door W­kracht,

TEKST JAN VAN GYSEGHEM – FOTO NATHALIE DOLMANS

een West­Vlaams bedrijf dat windmolens bouwt, om te spreken over een aantal ideeën. Via een bedrijf waarvan ik voorzitter ben, hebben wij een vennootschap gevormd met twee Marokkaanse ondernemers onder de naam Durcim, die vooral Vlaamse bedrijven begeleidt en actief is in duurzaamheid en circulariteit. Nu zijn wij bezig met een 15­tal dossiers van vooral Vlaamse – veelal Gentse –bedrijven die onderzoeken om te investeren in Marokko. Ik heb een rechtstreekse lijn met Sam Abosi, de economisch vertegenwoordiger van Flanders Investment en Trade (FIT), die kantoor houdt in Casablanca.”

Termont is pas terug van een trip naar Marokko. Hij besprak er de mogelijke investeringen van Vlaamse bedrijven in zonnepanelen, en van een te vormen consortium in het opzetten van een waterstofproject. Met een belangrijke Gentse speler wordt een project voorbereid om bouwpuin te verwerken. Met een ander Gents bedrijf wordt bekeken hoe industrieel afvalwater kan gezuiverd worden. In totaal is Durcim met een 20­tal projecten aan de slag, in de meest uiteenlopende sectoren. Termont: “Wij werden ook aangezocht om voor de Marokkaanse ziekenhuizen een aankoopcentrale te maken. Er is ook een project om collageen te vervaardigen uit

tabaksplanten dat zal worden aangewend tegen Afrikaanse ziekten. De samenwerking tussen Vlaanderen en Marokko loopt in beide richtingen. Zo komt er een grote Marokkaanse delegatie uit de medische wereld naar Gent om in het UZ te kijken hoe onze ziekenhuizen met een aantal dingen omgaan. In Marokko is de medische verzorging zeer goed, maar organisatorisch kunnen wij zeker een aantal zaken aanreiken.”

Wat is jullie rol precies?

Daniël: “Ik zie mijn samenwerking met de Marokkaanse zakenpartners Bouharrak en Chatar vooral als een platform met heel wat contacten dat investeerders begeleidt. Wij openen deuren. Een paar weken geleden zag ik de Marokkaanse minister van Handel en Industrie voor diverse dossiers die wij gedurende een hele dag hebben kunnen bespreken. Informatie waar je anders drie of vier maanden dient voor te werken. Die hebben wij nu vanuit de eerste hand en dat biedt enorme opportuniteiten.”

Waar liggen de zakelijke opportuniteiten voor Vlaamse bedrijven?

Daniël: “Marokko is een democratie. Het land heeft dat vorig jaar bewezen tijdens de verkiezingen. De mensen waren niet tevreden

over de Islamitische Partij en hebben haar weggestemd. Nu zijn de liberalen aan de macht. Zij vormen coalitie met een soort CD&V van bij ons. Anders dan bij ons echter is de rol van de koning minder ceremonieel. Mohamed VI (trad aan in 1999, red.) heeft zeer veel macht en is een op alle vlakken vooruitstrevende koning: vrouwenrechten, LGBT+, minderhedenrechten en vooral op vlak van duurzaamheid. Tegen 2050 wil hij dat meer dan 50% van de Marokkaanse energie duurzaam wordt opgewekt. Dat veronderstelt immense investeringen. Heel wat landen zoals Duitsland, Frankrijk, Spanje kijken naar Marokko om hun groene energie daar te kunnen aanmaken. België ziet ook kansen. Wij begeleiden een groep die op 4.000 ha 350 megawatt zal kunnen produceren, goed voor een investering van 550 miljoen euro. Wij begeleiden eveneens een groep die heel veel zonnepanelen zou kunnen zetten. Tegelijk wordt gekeken om met nog vier andere grote spelers een waterstoffabriek te bouwen.

We begeleiden ook projecten rond de verwerking van plastic dat een groot probleem vormt en van huisvuil waarrond een grote zwarte economie bestaat en waarin vele tienduizenden mensen werken. We bekijken

Beeld van Dakhla, havenstad in de door Marokko gecontroleerde Westelijke Sahara

of wij een coöperatieve kunnen vormen met deze werknemers zodat ze meer kunnen verdienen en hun werk kunnen behouden. Vervolgens gaan wij met bedrijven zoals Indaver naar Marokko om te bekijken hoe het huisvuil kan verwerkt worden in plaats van steeds maar te storten. Dat is knowhow die wij kunnen leveren. Marokko beschikt over goede jonge ingenieurs die na een inloopperiode de bedrijven kunnen leiden. Jaarlijks studeren er 23.000 ingenieurs af.”

Hoe zou je de Marokkanen typeren als partners in de projecten?

Daniël: “Dat verschilt nogal, net als bij ons. Als wij met lokale ambtenaren praten, ontmoeten wij meestal mensen die goed luisteren en weten wat hun politieke bazen willen. Uit politieke hoek krijgen wij 100% medewerking. Ik ontmoet enthousiaste directeurs­generaal die aan het stuur zitten.”

Wat zijn de economische hotspots in Marokko?

Daniël: “In Marokko zelf hecht men heel veel belang aan de uitbouw van de zuidelijke regio rond Dakhla. (de havenstad in de door Marokko gecontroleerde Westelijke Sahara, red.) Het gebied wordt op vandaag nog altijd betwist. België steunt de visie van de VN die voorziet in een referendum onder de bevolking. Marokko wil veel investeren in de regio. In de komende tien jaar zal het land

liefst 8 miljard euro investeren in zijn havens, waarvan 3,2 miljard in de haven van Dakhla. Ik ben die werken voor de bouw van een haven in zee gaan bekijken: overweldigend!

Daarnaast is er de politiek­administratieve hoofdstad Rabat waar je onder andere de Besix­toren kan bezoeken en waar veel Belgische bedrijven actief zijn. Casablanca is immens en als je van de luchthaven naar de stad rijdt, zie je de ene fabriek na de andere. En dan is er Tanger Med, de grootste haven van heel Afrika, waar Willemen een reusachtige containerterminal heeft gebouwd.”

Is er een bijzondere link tussen de haven van Tanger en die van Gent (North Sea Port)?

Daniël: “Niet meteen. Er komen wel redelijk wat schepen uit Marokko in Gent binnen.”

Liggen er hier kansen?

Daniël: “Er gaan ongetwijfeld kansen komen op vlak van energie. “

Kan de succesvolle economische samenwerking tussen Vlaamse ondernemingen en Marokko bijdragen aan een betere verstandhouding hier tussen Vlamingen en mensen van Marokkaanse origine. Die relatie verloopt niet altijd vlotjes?

Daniël: “Ik ben blij dat je dat zegt. Wij kennen Marokko van een aantal jongeren die op brommers rondsnorren en zogezegd

pizza’s verdelen maar eigenlijk drugs verkopen. Die stelen of in den bak vliegen.

Maar ik kan jou verzekeren, het is voor mij een openbaring geweest om het land te leren kennen. Het is een – binnen de Arabische wereld – vooruitstrevend land met knowhow, met geld, veel jonge mensen, ruimte en mogelijkheden. Vijfsterrenhotels, schitterende winkels, restaurants en bars, je vindt het allemaal in Marokko.”

In hoeverre geven de steden een moderne indruk of zijn ze eerder traditioneel?

Daniël: “Dat hangt af van plaats tot plaats. Ik was onlangs voor het eerst in een nieuw hotel, heel bijzonder. Maar als je buiten kwam, keerde je terug in de tijd. Anderzijds: ik heb nog nooit zo’n een mooie stad gezien als Rabat. Gewoon schitterend en vooral: groen en net. De koning heeft de laatste jaren laten investeren in het openbaar domein en dat zie je: veel nieuwe wegen, veel groen – ondanks het probleem van een tekort aan water. Het water wordt op een duurzame manier opnieuw gebruikt.

Marrakesh is dan weer heel druk, dichtbebouwd, vol verkeer – brommers, ezeltjes en karren. Misschien nog wel even meegeven: Marokko is 15 keer groter dan België, maar telt slechts 3 keer meer inwoners (ruim 36 mio, red.). Dat betekent dat zij immens veel ruimte hebben.”

“

Als wij met lokale ambtenaren praten, ontmoeten wij meestal mensen die goed luisteren en weten wat hun politieke bazen willen

Een stukje Marokko in Gent Het interview met Daniël Termont vond plaats in het jongerenbuurthuis van de Gentse vzw Averroës in het Pierkespark (Brugse Poort). Met dank voor de vriendelijk aangeboden thee en zoete lekkernijen.

De Chinezen investeren ook sterk in Marokko?

Termont “Ze gaan een auto­ en batterijenfabriek bouwen, goed voor een investering van 20 miljard euro. Gigantisch. Marokko is een Franse kolonie geweest en de Fransen hebben het land altijd uitgebaat en uitgebuit. Nu spuwen ze de Fransen uit. Dan waren er de Spanjaarden, waar ze een heel goede relatie mee onderhielden tot er in 2021 een zwaar diplomatiek incident ontstond rond migranten die Marokko had toegelaten de Spaanse enclave Ceuta te overspoelen. had dan weer te maken met een rel rond de opname van een Polisario voorman in een Spaans ziekenhuis, red.). Toen kwamen de Duitsers met de ontwikkeling van een zeer groot zonnepanelenproject, maar daarin kwam een grootschalige fraude aan het licht. De koning treedt zeer streng op tegen corruptie.

Nu kijkt Marokko naar Vlaanderen. Wij proberen te delen met de Marokkanen en niet alleen te verdienen. Wij zorgen voor een evenwichtige verhouding, dat er meer werk is voor hen, dat er een sociaal aspect is verbonden aan het programma.”

Zou Marokko als veilig en stabiel Arabisch land een springplank kunnen zijn voor Vlaamse bedrijven naar de rest van de Arabische wereld? Termont “Ik denk vooral een springplank naar de rest van Afrika. Marokko heeft een erg goede verstandhouding met Israël. Er zijn nog altijd veel Joodse mensen in het land. Marokko is tolerant, de meerderheid is moslim maar er zijn veel christelijke kerken. Marokko is nu al de poort naar zwart Afrika.”

Voka

helpt ook jou over de grens kijken.

Ons internationaal aanbod is opgedeeld in verschillende fases zodat we elke ondernemer, beginnend of ervaren kunnen helpen in zijn exportavontuur.

Ontdek ons volledig aanbod en de geplande activiteiten

Wil je een week naar een technologische bestemming?

In februari 2024 reizen we naar Vancouver & Seattle. Kom langs op onze infosessie in de Voka Box op dinsdag 19 september.

STREEKFONDS OOST-VLAANDEREN VERBINDT SCHENKERS EN DOENERS EN VERSTERKT ZO LOKALE PROJECTEN DIE MENSEN MET ELKAAR EN DE OMGEVING VERBINDEN

Een warm nest voor psychisch kwetsbare jongeren

Psychisch en maatschappelijk kwetsbare jongeren en jongvolwassenen van 16 tot 25 jaar een zinvolle dagbesteding geven. Dat is de ultieme missie van de Gooikenshoeve, een zorgboerderij uit Ertvelde. Luc De Backer, bezieler van dit unieke privéinitiatief, betreurt dat vooral de jongeren met de zwaarste problematieken soms niet meer geholpen worden. Geert van Renterghem, general manager van Algist Bruggeman en partner bij #Regiokracht ging er op bezoek.

Na een carrière in het bedrijfsleven gooide de Meetjeslander in 2018 de poorten van zijn stijlvolle boerderij open. Op het domein met een oppervlakte van 3,5 ha vangt hij samen met een vijfkoppig team tot maximaal vijf jongeren per dag op. Luc De Backer: “De instroom komt in de eerste plaats via organisaties zoals de Centra voor Leerlingenbegeleiding, het Centrum Algemeen Welzijnswerk, OCMW’s enzovoort. De laatste jaren groeit het aantal doorverwijzingen via psychiaters en psychologen terwijl ook steeds meer wanhopige ouders rechtstreeks contact met ons opnemen.”

GESLAAGDE CROWDFUNDING

Op de boerderij kunnen de jongeren in een veilige omgeving tot rust komen. “We doen allerlei activiteiten in de natuur. Onze dieren spelen daarbij een cruciale rol. We hebben paarden, ezels, geiten, schapen, varkens, katten, neerhofdieren én onze honden die iedere bezoeker een warm welkom geven. Mensen en dieren betekenen veel, gewoon door er te zijn”, zegt Luc De Backer. “Daarnaast telen we ook samen biologische groenten. Die verkopen we via onze webshop aan lokale particulieren, maar we hebben ook enkele professionele klanten.”

De Gooikenshoeve organiseert ook allerlei evenementen zoals tuinconcerten. In dat kader diende de organisatie vorig jaar een project in bij Streekfonds Oost­Vlaanderen. De crowdfunding leverde meer dan 8000 euro op. #Regiokracht, het regionale netwerk van het streekfonds in het Meetjesland en Leiestreek, deed daar nog eens 5000 euro bovenop. Met deze middelen kon de Gooikenshoeve onder andere twee stretchtenten aanschaffen.

LOKALE VERANKERING BELANGRIJK

Eén van de partners van #Regiokracht is Algist Bruggeman. Het Gentse bedrijf is onderdeel van het Franse Lesaffre en is een toonaangevende producent van bakkersgist, broodverbeteraars, desems, mixen & premixen. “We hebben altijd al aandacht gehad voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo steunen we al veel langer organisaties zoals Rock for Specials”, vertelt general manager Geert Van Renterghem. “De lokale verankering is voor ons heel belangrijk omdat we zo onze bijna 200 werknemers kunnen betrekken. De Gooikenshoeve is voor mij een exceptioneel project dat al onze steun verdient.”

GO FOR 50

Binnen de huidige wetgeving is er geen overheidsfinanciering mogelijk waardoor de Gooikenshoeve zelf op zoek moet naar de noodzakelijke middelen om de werking te garanderen. “Ministers, politici, hoge ambtenaren van het Agentschap Opgroeien… Ze zijn al allemaal langs geweest op de Gooikenshoeve. We merken bij iedereen een oprechte bewondering voor ons project, maar met schouderklopjes alleen kunnen we onze facturen niet betalen”, zucht Luc De Backer. “Recent hebben we het project Go for 50 gelanceerd. We zoeken hiervoor 50 bedrijven en/of particulieren die zich willen engageren voor een vaste samenwerking gedurende vijf jaar waarbij ze jaarlijks een bedrag schenken aan de Gooikenshoeve.”

www.streekfondsoostvlaanderen.be www.gooikenshoeve.be

Gezocht: projecten die mens en omgeving verbinden

Wil jij, een collega of medewerker in je bedrijf op een duurzame manier een maatschappelijke nood aanpakken in jouw buurt, stad of gemeente?

In Gent is er een specifieke projectoproep gericht op het verhogen van de weerbaarheid van jongeren.

Dien voor 8 november je projectidee in en ontvang tot 12.000 euro voor jouw sociaal en lokaal initiatief.

Mensen en dieren betekenen veel, gewoon door er te zijn

v.l.n.r. Geert Van Renterghem (Algist Bruggeman), Luc en zoon Charles De Backer (Gooikenshoeve) en Diederik (Streekfonds Oost-Vlaanderen).

Bierbrouwer Roman vernieuwt en breidt uit met behoud van traditie

Roman, de oudste familiale brouwerij van België, investeert groots in zes nieuwe moutsilo’s, een nieuwe brouwzaal, een maalderij en tankkelders op de site in Mater, gelegen tussen Oudenaarde en Brakel. Enkele niet­historische delen worden afgebroken, andere gerenoveerd en er komt nieuwbouw. De werkzaamheden zijn gestart begin juli dit jaar en de oplevering is voorzien in het najaar van 2024. Het ontwerp is van 360 architecten uit Gent, Limburgs bouwbedrijf Mathieu Gijbels met zetel in Deinze bouwt.

Het rode bakstenen complex dateert uit 1927, maar de geschiedenis gaat terug tot 1545. De huidige brouwzaal is bijna honderd jaar oud en werd in de jaren tachtig vernieuwd. De werking en capaciteit zit echter tegen het maximum en is arbeidsintensief. “Met de nieuwe brouwzaal sparen we energie en worden we zo duurzamer. Tegelijk stijgt onze capaciteit van 115.000 naar 200.000 hectoliter per jaar. Dat zijn zo’n tachtig miljoen pintjes. Die drinken we niet allemaal in België op: ruim een derde gaat naar het buitenland. Dat aandeel willen we met de nieuwe investeringen verhogen”, zeggen de CEO ’s en broers Lode en Carlo Roman.

roman.be

Belgische start­up TAITO wint prijs voor beste e ­step op prestigieuze beurs

De Belgische start­up TAITO heeft met zijn nieuwste product, de driewielige e­step Taito S1, de prestigieuze prijs gewonnen voor beste e­step op de Micromobility Industries beurs in Amsterdam. Deze beurs wordt als de grootste beschouwd in Europa op het gebied van micromobiliteit.

De drie co-founders van

De Taito S1 is onlangs op de markt gebracht en is nu beschikbaar om te testen en te kopen bij Bike Republic. De aanwezigheid van TAITO op Micromobility Industries en het winnen van de prijs hebben ook concrete interesse gewekt vanuit het buitenland, waaronder Zweden, Duitsland en de Verenigde Staten.

Veiligheid op e­steps is een belangrijk onderwerp, gezien het stijgende aantal ongevallen in België. De Taito S1 is uitgerust met optimale schokdemping dankzij de grotere pneumatische banden, een innovatieve ophanging en een zwevend houten platform waarop de rijder staat. Deze eigenschappen zorgen voor verhoogde stabiliteit, comfort en rijplezier. Elk onderdeel van de step is modulair ontworpen en kan worden gerepareerd of vervangen.

taito.eu

Nieuw kantoorconcept SBB Accountants & Adviseurs ondersteunt rol als adviespartner

Voor ruim 23.000 klanten – zowel ondernemingen, vrije beroepen, als organisaties in social profit – is SBB de laatste jaren uitgegroeid van accountant tot adviespartner. En die ontwikkeling vraagt om een nieuw kantoorconcept. Daarbij staan de klanten­ én werknemersbeleving centraal. In vijf van hun kantoren introduceerden ze hun nieuw kantoorconcept al. Recent nog in hun kantoren in Maldegem en Beveren.

De 27 kantoren van SBB liggen verspreid over gans Vlaanderen. Maar in veel van die locaties matcht de vergaderstructuur niet meer met de huidige dienstverlening. Jan de Taeye, kantoordirecteur in Maldegem: “Bij vermogensdossiers, investeringsdossiers of overnames zijn er vaak veel personen betrokken. Bovendien breiden we in sommige gevallen ook ons eigen team uit met experten uit ons kantorennetwerk. Dat betekent veel volk rond de tafel. In ons nieuw kantoorconcept voorzien we daarom grote en moderne overlegruimtes voor een optimale samenwerking, zoals boardrooms met teleconferencing.”

sbb.be

TAITO: François Desmet, Nathan De Baets en Jules Dobbelaere

Directeur Jan De Taeye voor het kantoor in Maldegem

Het complex van 1927 van brouwerij Roman in Mater staat voor een grondige renovatie

Veldeman Group

verwelkomt

Oost­Vlaamse

Tentmoment

Tentmoment maakt voortaan deel uit van de Veldeman Group. Een waarborging van de continuïteit in de toekomst voor Tentmoment, een geografische versterking voor Veldeman Group, die tentstructuren ontwikkelt, produceert, verhuurt en verkoopt. Een jarenlange samenwerking ligt aan de basis van de overname.

Veldeman is wereldwijd actief, van festivals verspreid doorheen Europa tot projecten voor de mijnindustrie in Zuid­Amerika. De verhuurprojecten op de Belgische markt concentreren zich steeds meer in Oost­ en West­Vlaanderen door de stijging in de verhuur van tijdelijke opslaghallen/opslagtenten en de toename van een aantal grote evenementen. Om de proximiteit in de verhuuractiviteiten te verhogen, waren ze dus op zoek naar een uitvalsbasis in die regio. “De vertegenwoordiging van Tentmoment in Oost­ en West­Vlaanderen, met proximiteit richting industriezones in NoordFrankrijk is een strategische keuze om de Veldeman Group te versterken”, vertelt Andy Moors, CEO van Veldeman Group.

tentmoment.be – veldemangroup.com

Europese crowdfundinglicentie voor Winwinner

Winwinner heeft de Europese goedkeuring als European Crowdfunding Service Provider (ECSP) verkregen. Met deze erkenning mag het Gentse crowdfundingplatform haar diensten nu in heel de Europese markt aanbieden. De licentie zorgt ervoor dat Winwinner grensoverschrijdende participatieve financieringsdiensten mag aanbieden in de lidstaten van haar eigen keuze. Ook opent de vergunning perspectieven voor nieuwe diensten, die niet mogelijk zijn onder een louter nationale erkenning. “De Europese licentie is een nieuwe stap in ons groeiverhaal”, zegt Matthias Browaeys, CEO van Winwinner. “Voor onze ondernemers breken we binnenkort door de landsgrenzen: zij kunnen nu voor het eerst buitenlandse investeerders aantrekken. Onze investeerders krijgen op termijn een nog meer gediversifieerde beleggingsportefeuille voorgeschoteld.”

winwinner.be

Willy Naessens Swimming Pools neemt Pool Conception over

Willy Naessens Swimming Pools, de grootste bouwer van constructieve baden in België, is de laatste jaren flink gegroeid in omzet en beschikt tot nu toe over drie vestigingen met elk een eigen winkel­ en afhaalpunt: Schoten, Overijse en Oudenaarde, waar het gloednieuwe hoofdkwartier vorig jaar in gebruik genomen werd. Met de oprichting van Zwembad.be werd ook de trein van het webshopgebeuren niet gemist.

Recent sloot het een overname­overeenkomst met Pool Conception. Dit bedrijf is gevestigd in Doornik en is, naast de bouw van privé­zwembaden, vooral gespecialiseerd in de verkoop, plaatsing en onderhoud van de technische installaties in openbare zwembaden in het Waalse landsgedeelte. Deze acquisitie betekent dat Willy Naessens Swimming Pools ook in de wereld van de openbare zwembaden in Vlaanderen een rol wil gaan spelen.

Pool Conception telt 12 personeelsleden en blijft op zijn huidige vestiging en onder zijn eigen naam verder werken onder leiding van het aanwezige management.

swimmingpools.be – zwembad.be

Managementteam Winwinner: Kasper Vancoppenolle, Matthias Browaeys, Stig Van Peer en Sam Vincke © Foto: Wittekop

Andy Moors (CEO Veldeman Group) samen met Kristien Van Landschoot en Peter de Vreeze van Tentmoment

ArcelorMittal start nieuwe installatie op voor de ontzwaveling van het cokesgas

Eind juli werd de nieuwe installatie voor de ontzwaveling van het cokesgas van ArcelorMittal Gent opgestart. Het gaat om een investering van 29 miljoen euro.

De nieuwe ontzwavelingsinstallatie, die een kopie is van de bestaande installatie, zorgt ervoor dat tijdens onderhoudsstilstanden van één van beide ontzwavelingsinstallaties, de andere installatie de zuivering van het cokesgas garandeert. Tot voorheen was de back­up van de bestaande installatie ontoereikend om het cokesgas op dezelfde manier te zuiveren en emissies te vermijden. Met deze investering van 29 miljoen euro worden

Europese recessie treft goederenoverslag van North Sea Port tijdens eerste jaarhelft

emissies, zoals in het voorjaar van 2023, volledig vermeden.

ArcelorMittal Gent is in november 2021 gestart met de bouw van de nieuwe installatie, met de firma Thyssenkrupp Uhde als hoofdaannemer. Een team van meer dan 100 gespecialiseerde techniekers, ingenieurs en vakmensen werkte gedurende 20 maanden samen aan deze hoogtechnologische realisatie.

De bedrijven in North Sea Port boekten in het eerste halfjaar van 2023 een goederenoverslag via zeevaart van 33,4 miljoen ton. Dit is 11% (­4,2 miljoen ton) minder dan in dezelfde periode in 2022.

Noteerde North Sea Port in 2022 nog de beste eerste jaarhelft ooit, dan is dat voor deze periode in 2023 niet het geval. De 11% minder overslag is vooral te merken bij recessiegevoelige producten zoals bouwmaterialen, staal (voor automotive) en petroleumproducten zoals gas­ en dieselolie.

Naar cargotype is te zien dat de overslag van vloeibare bulk (7,1 miljoen ton) met 18% daalde, onder meer bij gas­ en dieselolie, nafta en chemische producten. Droge bulk (18,4 miljoen ton) nam af met 9%. Er is onder meer een verminderde overslag van steenkool te noteren, nadat er vorig (na)jaar heel wat extra voorraden zijn aangelegd. Ook de overslag van cementklinker nam af, wat aansluit bij de dalende trend bij bouwmaterialen.

Containers (1,1 miljoen ton) kenden een terugval van 7%. In TEU is er ook een kleine daling (110.000 TEU, ­1,5%). Ro/ro (1,9 miljoen ton) nam af met 4%. De overslag van stukgoed (breakbulk, 5,0 miljoen ton) daalt met 11%.

Terugval handel Rusland

Rusland was in de eerste jaarhelft van 2022 nog de belangrijkste handelspartner. Na de eerste zes maanden van dit jaar is dit helemaal anders: de handel met Rusland is meer dan gehalveerd (­56%) waardoor het naar de zevende plaats zakt, voor het grootste deel als gevolg van de EU­sancties. De handel met Oekraïne daalt verder (­10%). Deze goederenoverslag wordt gedeeltelijk opgevangen door overslag uit Polen (+0,5 miljoen, + 138%,

voornamelijk granen), Australië (+28%), België (+20%) en Canada (+6%). De Verenigde Staten zijn momenteel de belangrijkste handelspartner.

Binnenvaart daalt ook

Net zoals de goederenoverslag via zeevaart, kent ook die via de binnenvaart een daling – zij het dat die kleiner is. Voor de eerste zes maanden komt dit neer op 31,3 miljoen ton overslag (­6,0%).

De Europese recessie die zich eind vorig jaar, begin dit jaar liet optekenen, is bij de goederenoverslag van een internationale speler als North Sea Port fel te merken. Ondanks het feit dat er in Nederland en België in deze periode officieel geen recessie heerste. Met 11% minder goederenoverslag via zeevaart komt North Sea Port terug op het niveau van 2017 (het coronajaar 2020 niet in rekening genomen). De stocks in de haven zijn weliswaar goed aangevuld, maar roteren minder omwille van de mindere vraag. Periodes van onderhoud bij een aantal grote bedrijven, zal nog invloed hebben op de overslag. De verwachting is alvast dat de economie in Europa opnieuw zou aantrekken wat tegen het jaareinde een sterker vierde kwartaal kan opleveren.

Het trotse team van techniekers, ingenieurs en vakmensen bij de opstart van de nieuwe installatie. – © ArcelorMittal Belgium

North Sea Port en Vlaamse havens erkend als Europese Hydrogen Valley

North Sea Port, Port of Antwerp­Bruges en Port of Oostende zijn op Europees niveau erkend als ‘Hydrogen Valley’. Die status wordt toegekend aan een geografisch gebied met een volledige waterstofwaardeketen van productie tot distributie, opslag en lokaal eindgebruik in verschillende sectoren.

De drie havens zijn complementair in hun activiteiten en hebben daardoor een unieke uitgangspositie voor de uitrol van de waterstofeconomie. Zo combineren ze staal­ en chemische industriële clusters met energie hub­functies en offshore hernieuwbare energieproductie. Door hun geografische ligging functioneren ze als toegangspoort tot een Europees netwerk van binnenwateren, spoorwegen, pijpleidingen en wegverbindingen. Hierdoor heeft de ‘Flemish Hydrogen

Ports Valley’ alle troeven in huis om een cruciale rol op te nemen in de Europese waterstofeconomie.

Groene en koolstofarme waterstof Vandaag worden er in het gebied al verschillende projecten ontwikkeld en gerealiseerd voor de productie van groene en koolstofarme waterstof en afgeleide moleculen. Behalve voor het verduurzamen van bestaande afname in de lokale chemische

industrie, zal deze waterstof ook gebruikt worden in onder andere de staalproductie, scheepvaart en wegtransport. De eerste demonstraties van deze nieuwe toepassingen zijn al gerealiseerd.

In de nabije toekomst zal lokale productie gecombineerd worden met grootschalige internationale import en doorvoer van koolstofarme moleculen, om schone waterstof te leveren aan afnemers, zowel lokaal als in het hinterland, via de open access European Hydrogen Backbone.

Lokaal en continentaal netwerk

De Europese Unie beschouwt Hydrogen Valleys als een sterk instrument om te laten zien hoe de waterstofeconomie op lokaal niveau werkt. Deze lokale waterstofeconomieën kunnen vervolgens met elkaar worden verbonden om in de toekomst een continentaal netwerk te vormen. Havens hebben daarin een uniek potentieel: tot 42% (22 Mt, of 730 TWh) van de totale waterstofvraag in de EU in 2050 zou zich in havengebieden kunnen bevinden.

truck voor Katoen Natie

Volvo Trucks Gent, de enige vrachtwagenfabriek in België en de grootste van Volvo Group, introduceert de eerste elektrische vrachtwagen die in België is gebouwd. Na de succesvolle productiestart van elektrische vrachtwagens in Zweden, heeft Volvo Trucks Gent de eerste Belgische elektrische truck gebouwd voor logistiek dienstverlener Katoen Natie. Deze mijlpaal is de eerste stap richting de serieproductie van batterij­elektrische, zware vrachtwagens voor de Gentse fabriek.

Als onderdeel van de overgang naar fossielvrije transportoplossingen is Volvo Group van plan om de komende jaren substantiële investeringen te doen in de fabriek in Gent. Dit omvat een nieuwe ultramoderne fabriek voor batterijmodules in 2025. Om de extra onderdelen die

komen kijken bij de toevoeging van nieuwe elektrische modellen FH, FM en FMX, te stockeren, zal op de site een nieuw logistiek centrum worden gebouwd in 2024. Deze investeringen in Gent zullen de lokale economie en werkgelegenheid versterken.

Als belangrijke stap in zijn stappenplan voor duurzaamheid startte de logistieke groep Katoen Natie met de elektrificatie van zijn vrachtwagenpark. De eerste vrachtwagen, die vandaag is gekocht, zal worden ingezet voor de dienstverlening aan klant Atlas Copco Airpower. Met deze samenwerking wordt de potentiële impact van het koolstofvrij maken van de transportsector op de gehele logistieke waardeketen duidelijk.

Volvo Trucks Gent produceert de eerste in België gemaakte elektrische

“Bio Base Europe Pilot Plant is ‘s werelds grootste proeffabriek voor biogebaseerde producten en processen”

Regelmatig zetten we een VeGHO­lid uit North Sea Port in de schijnwerpers. Deze maand: Bio Base Europe Pilot Plant, een proeffabriek voor biogebaseerde producten en processen op wereldniveau.

Wat doet jullie bedrijf en wie zijn jullie klanten?

170 werknemers 25% De Bio Base Europe Pilot Plant heeft een jong en enthousiast personeelsbestand en groeit elk jaar met ongeveer 25 %. “We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe medewerkers uit binnen- of buitenland.”

25 miljoen Omzet in 2022

Wim Soetaert, CEO: “De Bio Base Europe Pilot Plant is een onderzoeks­ en ontwikkelingsorganisatie die nieuwe biogebaseerde producten en processen ontwikkelt voor bedrijven uit heel de wereld. Het is een proeffabriek met een groot gamma aan procesapparatuur om nieuwe bioprocessen te ontwikkelen en op te schalen tot productieniveau. We zijn een missiegedreven organisatie die tot doel heeft om de wereld te verduurzamen door technologische innovatie. Onze diensten worden vandaag sterk bevraagd door de wereldwijde nood aan duurzamere producten en industriële processen. We starten bijna altijd van biomassa als grondstof dat we via industriële biotechnologie en groene chemie omzetten naar een breed gamma van biogebaseerde producten zoals voedingsingrediënten en supplementen, cosmetische grondstoffen, bioplastics, biodetergenten, biosolventen, biopesticiden, biobrandstoffen, enz. De bedrijven waarmee we samenwerken komen uit heel de wereld en zijn actief in een zeer brede waaier aan industriële sectoren zoals chemie, voeding, landbouw, pharma, cosmetica, personal care, staal, enz.”

Sinds wanneer zijn jullie gevestigd in North Sea Port?

Wim Soetaert: “De Bio Base Europe Pilot Plant werd opgestart in 2009 op initiatief van Prof. Wim Soetaert met behulp van Europese fondsen in het kader van een Interreg project.

Het project lag in het verlengde van de activiteiten van Ghent Bio­Energy Valley, waarmee de haven van Gent een voortrekkersrol had ingenomen in de biogebaseerde economie. De Bio Base Europe Pilot Plant ging in 2009 van start in de verlaten brandweerkazerne van Rodenhuize die volledig werd omgebouwd tot een proeffabriek voor biogebaseerde producten en processen. Ondertussen is deze brandweerkazerne al te klein geworden en werd er stelselmatig uitgebreid en bijgebouwd.”

Wat is de voornaamste investering van de voorbije 5 jaar?

Wim Soetaert: “We groeien elk jaar met ongeveer 25% en we investeren dan ook continu in de uitbreiding van onze procesapparatuur om aan de sterke vraag te kunnen voldoen. Een belangrijke mijlpaal was de bouw van een nieuwe proceshal van ca. 1000 m² voor downstream processing (isolatie en zuivering van het eindproduct, red.). Tevens werd een nieuw kantoorgebouw gebouwd om onze sterke personeelsgroei op te vangen.”

Wat is de voornaamste investering op til in de nabije toekomst?

Wim Soetaert: “Vandaag investeren we 27 miljoen euro in een grote uitbreiding van onze procesinstallaties die onze fermentatiecapaciteit zal verdrievoudigen. Het paradepaardje van deze investering is een 75 m³ fermentor die 5 keer groter is dan onze huidige fermentoren. Deze uitbreiding van

onze innovatiecapaciteit zal ons toelaten om op een nog hoger niveau te spelen en onze wereldwijd leidende positie te consolideren.”

Wat is de grootste troef van North Sea Port voor jullie?

Wim Soetaert: “Als onderzoeks­ en ontwikkelingsorganisatie zijn we een vreemde eend in een industriële haven, maar eigenlijk zitten we hier goed. De industriële omgeving van North Sea Port is erg compatibel met onze piloot­ en demonstratieactiviteiten die flink wat ruimte vergen. Ondanks de industriële omgeving komt een derde van onze medewerkers met de fiets naar het werk en we kijken dan ook uit naar de verbetering van de fietsinfrastructuur in de nabije toekomst.”

Wat is het grootste werkpunt voor de fusiehaven?

Wim Soetaert: “De nood aan duurzamere industriële processen vormt een grote uitdaging voor iedereen, dus zeker ook voor een industriehaven zoals North Sea Port. Om die uitdaging aan te gaan zal North Sea Port werk moeten maken van een herschikking van zijn industriële activiteiten. Zonder duidelijke visie en concrete actie blijft alles zoals het is. Verandering is een werkwoord, met businessas­usual gaan we er niet komen.”

Voka­VeGHO sterker in de haven dankzij:

“

Ondanks de industriële omgeving komt een derde van onze medewerkers met de fiets naar het werk. We kijken uit naar de verbetering van de fietsinfrastructuur

WIM SOETAERT, CEO

Deel van de procesapparatuur

Binnenkort bij Voka

Jouw kansenplanner

Netwerking

27­29.09.23

Jong Voka Techtrip Londen

Laat je drie dagen lang onderdompelen in de scale-up scene van Londen.

LONDEN

27.09.23

Netwekkers Oost meets West bij Van Gils

19.10.23

Voka’s XpertFinder: data & AI

Kom in contact met experts binnen data & AI. Laat je inspireren door onze keynote, Dries Depoorter, en ga in gesprek met de standhouders.

GENT

GROEI

28.09.23

Plato food

Voor ondernemers die actief zijn in de voedingssector (met eigen productielijn).

GENT € 1.350

€ 1.600

26.10.23

Voka Visit

Breng een bezoek aan Marie Méro en duik met ons in de wondere wereld van de mode. AALTER

Tijdens deze speciale speeddate ontmoet OostVlaanderen bedrijven uit West-Vlaanderen. Het perfecte recept om op korte tijd en op een informele manier nieuwe contacten te leggen.

WAREGEM GRATIS

28.09.23

Community Bouw en Vastgoed 2023

Bezoek aan de Sint-Jozefskerk in Roeselare – topic: onroerend erfgoed

ROESELARE

03.10.23

€ 550

Sociaal overleg met Jan Vanthournout

In mei 2024 zijn er opnieuw sociale verkiezingen. In veel ondernemingen wordt dan een ondernemingsraad of comité preventie en bescherming op het werk samengesteld.

GENT

04.10.23

Breakfastclub: What’s new in HR?

Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers –vijf slides – vijf minuten

Voka Politica

Ga in gesprek met lokaal bestuur en leer andere bedrijven uit jouw gemeente kennen

12.10.23

Plato productie

Realiseer een sterke productieomgeving door jouw bedrijfsstrategie en -processen grondig in vraag te stellen.

GENT 1.350

13.10.23

Bryo Student Start­up Club

Voka Oost-Vlaanderen en Gentrepreneur organiseren samen een boeiende netwerkclub voor student-ondernemers.

GENT GRATIS

19.10.23

Accelero+

Groeiaccelerator die snelgroeiende bedrijven begeleid om hun groei duurzaam vorm te geven. Gericht op ondernemers met de ambitie om duurzaam, over meerdere jaren heen, te groeien met minimaal 20% per jaar.

GENT € 3.000

€ 200

Opleidingen / lerende netwerken en infosessies

DIGITALISERING EN INNOVATIE

26.09.23

GENT GRATIS

05.10.23

Lunch met de ambassadeur van Canada

In gesprek met de ambassadeur van Canada? Ontdek Canada tijdens een informele lunch in beperkte kring.

GENT

11.10.23

Netwekkers bij Carlos Koffie

€ 120

Ochtendstond heeft goud in de mond! Kom samen met andere ondernemers uit de Denderregio netwerken bij deze artisanale koffiebranderij.

BAASRODE (DENDERMONDE) GRATIS

12.10.23

Voka Visit

Breng een bezoek aan het familiebedrijf van Cronenburg en laat jou onderdompelen in de bijzondere wereld van exclusief bouwbeslag en kraanwerk.

GENT GRATIS

Digital change management

Leer de bouwstenen en do’s-and-don’ts van change management kennen en schrijf een actieplan uit voor je huidige of toekomstige digitale transformatieproject.

GENT € 550

oktober 23

Voka Tech Updates

Ben je als zaakvoerder of C-level geconfronteerd met een overvloed aan technologietrends? Welke trend is nu echt relevant en welke kan je beter negeren? Laat je door ons team helpen de uitdagingen die dit met zich meebrengt te begrijpen.

€ 550

FINANCIEEL

12.10.23

Complexe btw ­ cases in de internationale handel

20.10.23

Bryo StartUp

Voor ondernemers met groeipotentieel die al gestart zijn. Je bedrijf is uit de startblokken geschoten en dat houdt flink wat uitdagingen in. Wissel je prille ervaringen uit met collega-ondernemers ondersteund door ervaren experts.

GENT € 500

HUMAN RESOURCES & TALENT

12.10.23

Mobiliteit in je HR beleid

Slimmer woon-werkverkeer is een must. Maar hoe pak je dat concreet aan?

GENT € 200

24.10.23

HR2Grow

Wil jij het personeelsbeleid in jouw organisatie verder uitbouwen en optimaliseren? Krijg een antwoord op al jouw HR-uitdagingen (creatief rekruteren, onboarding, employer branding, generatiemanagement en feedbackcultuur …)

€ 900

25.10.23

Employer branding lab

200 €

We bespreken complexe btw-situaties in internationale handel en we gaan dieper in op het optimaliseren van in- en uitvoertransacties, OOSTKAMP

Jouw onderneming neerzetten als een aantrekkelijke werkgever en het juiste talent vinden (en behouden) is een van de grote uitdagingen van vandaag. We nemen je mee in het wat, waarom en hoe van employer branding.

GENT € 550

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

03.10.23

Oorsprong en de leveranciersverklaring in de praktijk

De oorsprongsreglementering is geen eenvoudige materie. Met deze basisopleiding maken we jou wegwijs in alle formaliteiten, gunstige invoertarieven, oorsprongsbewijzen en meer.

GENT € 450

10.10.23

Internationaal verkeer van goederen: douane, btw en alle andere formaliteiten

Voor wie internationaal handel drijft, is een goede kennis van de formaliteiten van belang voor een vlotte logistieke doorstroom van de goederen. Bovendien kan een onjuiste toepassing van o.a. de douanewetgeving of een verkeerd gebruik van een Incoterm tot heel wat extra kosten leiden. Laat je op een gestructureerde en vooral praktische wijze wegwijs maken in het kluwen van regelgevingen en formaliteiten.

GENT € 600

11.10.23

Documenten van a tot z

Krijg een goed overzicht over welke belangrijke administratieve stappen je moet ondernemen bij internationale handel. Dankzij een correcte documentenflow vermijd je problemen en mogelijke kosten achteraf.

GENT

12.10.23

Tariefbepaling (HS ­ codes)

MATCHMAKING

26.10.23

Lab ­ aan de slag als extern adviseur

We willen externe adviseurs of bestuurders versterken in hun rol en we gaan samen met hen op zoek naar een bedrijf dat perfect bij hen past.

GENT € 550

OVERDRACHT EN OVERNAME

04.10.23

Groeien door overname

We zoomen in op het overnameproces, de verschillende methodes van waardebepaling, de financiering van een overname en bekijken de hele documentatieflow van de geheimhoudingsovereenkomst tot de uiteindelijke verkoopovereenkomst.

GENT € 550

24.10.23

Transitio

Hoe jouw bedrijf klaarmaken voor verkoop of overdracht?

GENT € 550

PRODUCTIE

26.09.23

Lerend netwerk: production teamleaders

€ 450

Bij in- en uitvoer is de correcte bepaling van de goederencode van je producten noodzakelijk. Verneem alles over het belang van de goederencode, de structuur ervan, de algemene regels, de valkuilen en waar je de juiste informatie erover kan terugvinden.

GENT € 200

24.10.23

Lerend netwerk: international business development

We verdiepen ons in internationale thema’s die in jouw bedrijf op tafel liggen. Zo zorgen we ervoor dat je wendbaar en competitief blijft in het buitenland.

GENT € 1.350

MARKETING

09.10.23

Strategische marketing

Een sterke marketingstrategie zorgt voor meer merkbekendheid, vertrouwen, leads, inkomsten én groei. Maar hoe begin je eraan? Welke stappen moet je doorlopen? Laat je helpen in het zetten van de juiste stappen.

GENT

€ 550

Direct leidinggevende in de productie zijn vaak technische profielen die zijn doorgegroeid binnen de organisatie. Een leidinggevende functie vraagt heel specifieke vaardigheden en competenties, ideaal dus om een sterk netwerk rond jou te hebben.

GENT

03.10.23

Lerend netwerk: supply chain management

27.10.23

Commercieel denken en doen voor niet­ commerciëlen

Beschouw je jezelf niet als een ‘geboren’ verkoper? Ontdek toch jouw talent om op een authentieke manier klanten te winnen en te behouden. Hoe maak je met kleine zaken het verschil? Hoe zorg je ervoor dat klanten het een plezier vinden om met je te communiceren? Hoe ga je om met een ontevreden klant?

AALST € 450

TALENT

28.09.23

Lerend netwerk: management assistants

De management assistent is een belangrijk sleutelfiguur in de organisatie en dient van alle markten thuis te zijn. Een boeiende en uitdagende functie, waarbij continu bijleren en een interessant netwerk van cruciaal belang zijn.

GENT € 900

STRATEGIE, LEIDERSCHAP & ALGEMEEN MANAGEMENT

11.10.23

Lerend netwerk: van teamlid naar teamleider

Startende leidinggevenden ervaren grote uitdagingen bij het opnemen van hun nieuwe rol, zeker als ze daarnaast nog zelf operationeel aan de slag zijn. Dit is de ideale setting om de basisvaardigheden rond leiderschap aan te leren.

GENT € 900

19.10.23

€ 900

Het internationale logistieke landschap evolueert razendsnel. Bedrijven weten niet altijd hoe ze op nieuwe trends moeten inspelen. Door op zoek te gaan naar goede praktijken, kennis en knowhow uit te wisselen, ga je de positie van jouw onderneming versterken.

€ 900

SALES

10.10.23

Onderhandelen tot de deal Moeite om je prospect onmiddellijk te overtuigen? We tonen je de kortste weg naar een deal. Breng de bezwaren van je klanten mee en we zoeken meteen naar de juiste oplossing,

GENT

€ 450

MBA Highlights

Het opleidingstraject in samenwerking met Solvay Business School biedt het beste uit bestaande MBAprogramma’s. Via praktische modules en business cases leer je de belangrijkste aspecten van strategie, leiderschap, finance, HR, sales en marketing kennen.

GENT € 8.500

20.10.23

Community multinationals

Specifiek voor general managers van internationale multinationals met een hoofdkwartier buiten België. € 990

* de vermelde prijzen zijn enkel voor leden en exclusief btw.

Les Lacs du Connemara

Deze titel doet je ongetwijfeld denken aan servettengezwaai op trouwfeesten of aan broederlijk gezang op het einde van een liederlijk feestje. Weinigen zijn zich bewust van de emotionele en zwaarwichtige tekst van dit nummer van Michel Sardou, dat in 1981 een hit werd in Frankrijk, België en Nederland.

Terre brûlée au vent, des landes de pierres

Autour des lacs, c’est pour les vivants

Un peu d’enfer, le Connemara

Als je dit zo leest, denk je dat Sardou of zijn tekstschrijver Delanöe een bijzondere band hadden met de Connemara, een ruige streek aan de Atlantische kust in het westen van Ierland. Niets daarvan, ze kwamen pas jaren later voor het eerst in Ierland. Bij het componeren klonken de eerste twee noten op de synthesizer zo scherp dat het op het geluid van een doedelzak leek. Sardou wou daarom een nummer over Schotland maken maar – bij gebrek aan internet in die jaren –greep hij naar een toeristische brochure… over Ierland.

De tekst raakt ook aan de politieke en godsdienstige moeilijkheden op het eiland. In 1981 was de strijd tussen protestanten en katholieken – met regelmatig aanslagen langs beide zijden en 10 IRA­doden door een hongerstaking in dat jaar – volop aan de gang en de wereld volgde het nieuws met spanning en ongeloof. Een strijd die overigens al eeuwen duurt. Engeland heeft honderden jaren verwoede pogingen gedaan om Ierland in te lijven, de troepen van Oliver Cromwell moordden in 1650 hele Ierse steden uit in een genocide om het katholieke Ierland onder de knoet te krijgen. Overal vind je nog restanten van verwoeste abdijen en kerken als relicten van dit verleden. “Là­bas, au Connemara, on sait tout le prix de la guerre”.

Maar het liedje heeft ook een vrolijke uptempo kant. Het huwelijk van een Ierse jongen en meisje – weliswaar in Limerick dat 175 km van Connemara ligt – wordt uitbundig gevierd door mensen die van heinde en verre komen. Sardou heeft de brochure over Ierland goed doorbladerd om namen en streken te vinden en gaat er, terecht, van uit dat hier stevig gedronken wordt:

De Tipperary, Barry-Connelly et de Galway

Ils sont arrivés dans le comté du Connemara

Y avait les Connors, les O’Connolly, les Flaherty du Ring of Kerry Et de quoi boire trois jours et deux nuits

Het lied voorspelt ook het einde van the Troubles: “Le jour viendra, il est tout près, où les Irlandais feront la paix autour de la Croix”. Het duurde nog langer dan verwacht, pas in 1998 werd 30 jaar burgeroorlog afgesloten met het Goede Vrijdagakkoord. Het katholieke Ierland behield haar onafhankelijkheid met 26 graafschappen. Het deels protestante, deels katholieke Noord­Ierland bleef met 6 graafschappen deel van het Verenigd Koninkrijk. De eeuwenlange pogingen van de Engelsen om Ierland onder de knoet te krijgen zijn mislukt, behalve het betwiste bruggenhoofd in Noord­Ierland, in de huidige stand van de geschiedenis.

De echte Ierse revolutie tegen de Engelse overheersing vond overigens plaats tussen 1916 en 1923. In deze jaren was er eerst de mislukte paasmaandagrevolutie “the Rising” in 1916, waarvan de 14 leiders geëxecuteerd werden door de Britten. Dan een guerilla­oorlog in 1920­22, die leidde tot de “Treaty”, waarbij Ierland onafhankelijk werd. Op Noord­Ierland na, waar dan in 1923 nog een wrede burgeroorlog volgde tussen Ieren onderling.

Na de Brexit in 2020 komen de oude demonen weer boven, want 88% van de katholieke Noord­Ieren wenst bij Europa te blijven, 66% van de protestanten wil de Brexit. Plots werd de grens tussen Ierland en Noord­Ierland de buitengrens van Europa, wat zeker de katholieke Ieren niet wensen; zij hopen nog steeds op een verenigd Ierland. Met douanecontroles en importheffingen in het verschiet kan de grens tussen Ierland en Noord­Ierland, dwars doorheen het eiland, weer een harde grens worden die zwaar bewaakt dient te worden, zoals 25 jaar geleden.

Voorlopig is dit ‘opgelost’ door het Windsor­kader om het spel niet te hard te spelen en geen nieuwe grenscontroles in te voeren die het eiland verdelen. Maar het risico op een smokkelroute via het Europese Ierland naar het Britse Noord­Ierland en zo naar Engeland, en vice versa, is inherent. Benieuwd of dit wankel evenwicht de volgende jaren stand zal houden.

“

Là ­bas, au Connemara, on n’accepte pas la paix des Gallois ni celle des rois d’Angleterre

Het hoofd dat spreekt met het hart

Je loonkosten zijn te hoog

Geen enkele werkgever hoort dat graag. Maar hoe overtuig je anders dat talent? Gelukkig zijn er oplossingen om loonkosten optimaal te besteden.

Waarbij jij én je medewerkers winnen.

Ontdek het in onze Pay Facts 2023. 16 actuele vragen en antwoorden rond verloning bij kmo’s.

Sportoase heeft meer dan 4 miljoen bezoekers per jaar. Een optimale communicatiemix is dan ook cruciaal!

De samenwerking met videoproductiehuis Zidis is zo flexibel dat wij à la minute beroep kunnen doen en op de actualiteit kunnen inspelen. Vandaag geshoot, morgen online… da’s wat Sportoase nodig heeft!

Algemeen

Directeur SPORTOASE

www.zidis.be

Wij zijn Zidis

Een snel, flexibel en efficiënt productiehuis met de nadruk op video. Een mix van jong geweld en ervaren verhalenmakers met enthousiasme als gemene deler. Beeldende content is hot en wij zijn er om jouw doelstellingen waar te maken met fantastische beelden! Op zidis.be kan je terecht voor bedrijfsfilms, livestreams, podcasts, animatievideo's, fotografie, rekruteringsvideo's, en zoveel meer!

“Video is het beste medium om emoties te tonen!”

Michaël Schouwaerts