Bedrijvig Limburg #3 (maart 2021)

Maart 2021 Een uitgave van Voka - Kamer van Koophandel Limburg. Jaargang 31 . nr 3

YVES PEIFFER (ELEP)

“DUURZAAM ONDERNEMEN IS VOOR ONS GEEN OPGAVE MAAR EEN AUTOMATISME”

DOSSIER

BEDRIJVENTERREINEN VAN MORGEN BELANGENBEHARTIGING

CORONA-IMPACT OP ARBEIDSMARKT Kamer van Koophandel Limburg

TUINARCHITECTUUR TUINAANLEG BEDRIJFSTUINEN ZWEMBADEN

PART OF G RO E N A A N L E G

www.dewitte.be

Jouw moment...

Jouw totaalpartner,

van tuinontwerp tot -onderhoud

Willy Reynders I Tuinarchitectuur Everselstraat 110 I 3580 Beringen T. +32 11 53 69 52 I info@willyreynders.be www.willyreynders.be

INHOUD Belangenbehartiging Lobbydossier: corona _________________________________________ 8 Dossier: bedrijventerreinen van morgen ________________ 12

Economix

HET SCHADUWKABINET Marina Doggen is CEO van zonnepanelen-installateur Gutami Solar en ervaart een tekort aan technisch talent. Daarom steunt ze onze FIRST LEGO League.

Juiste techniciteit

Digitale bedrijfstransformatie _____________________________ 20 Conjunctuur _____________________________________________________ 23 How to ____________________________________________________________ 25 Global ambassadors ___________________________________________ 26

Netwerken Jong Voka - lid in de kijker __________________________________ 31 In beeld ___________________________________________________________ 32

Verhalen Speeddate met het netwerk Vitaliteit ____________________ 33 Voka Charter Duurzaam Ondernemen __________________ 34 Welt ________________________________________________________________ 36 First Lego League ______________________________________________ 38 Plato _______________________________________________________________ 41 5 Fun facts _______________________________________________________ 42 Starter in de kijker _____________________________________________ 45 Vers volk __________________________________________________________ 46 We are family ___________________________________________________ 47 Positief in Limburg ____________________________________________ 48

Het tekort aan technisch talent is geen onbekend probleem, maar wordt steeds meer voelbaar. Gutami Solar kent dan wel een sterke organische groei, deels wordt die ook afgeremd door een tekort aan de juiste vakmensen. We kunnen bij wijze van spreken meteen vier of vijf extra technici de baan opsturen als we het juiste talent vinden. Hiervoor zoeken we mensen met een doorgedreven technische kennis. Dat zijn experts die een technische opleiding volgden en ook de nodige ervaring kunnen voorleggen. Je wil medewerkers die op de juiste manier hun techniciteit gebruiken. Je hebt technici die naar een werf gaan en uit gemakzucht naar de snelste oplossing zoeken en bijvoorbeeld alles vervangen. Wij willen mensen die nadenken en alle opties overwegen, zodat we de meest duurzame oplossing voor een probleem vinden. Dat is in ieders voordeel. Je moet ze dan wel vinden en daarom is de FIRST LEGO League voor ons zo belangrijk. Je wil kinderen stimuleren om die techniciteit te ontdekken, zodat onze bedrijven kunnen blijven streven naar de beste dienstverlening. Lees op pagina 38 waarom nog meer partnerbedrijven de FIRST LEGO League steunen.

AGENDA OPLEIDINGEN TALENT

VOOR ALLE ONDERNEMERS EN MEDEWERKERS 15, 22 & 29 MAART 2021

THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE PEOPLE 09u00 – 17u00

16 MAART 2021 - online

MEER IMPACT TIJDENS ONLINEVERKOOPGESPREKKEN 10u00 – 12u00

18 MAART 2021

HOE STEL JE EEN STEVIG FINANCIEEL PLAN OP? 09u00 – 17u00

25 MAART 2021

MEER KWALITEIT DANKZIJ INTERVISIE 09u00 – 12u30

29 MAART 2021

UITBLINKEN IN CUSTOMER SERVICE

EIGENAARSONDERNEMERS 3 MAART 2021 - hybride

DE INTREDE VAN NIEUWE AANDEELHOUDERS 09u00 – 11u00

10 MAART, 1 & 29 APRIL EN 11 MEI 2021 - hybride

LAB RAPPORTERING IN ÉÉN OOGOPSLAG

INTERNATIONALISATIE EN INNOVATIE 16 MAART 2021 - hybride

SALARY SPLIT 09u00 – 12u00

22 MAART 2021 - hybride

BASISCURSUS AGILE & SCRUM

16u00 – 20u00

09u00 – 17u00

11 MAART 2021 - hybride

25 MAART 2021 - hybride

09u30 – 16u30

09u00 – 12u00

11 MAART 2021 - hybride

Meer info: christine.thonon@voka.be of www.voka.be/limburg/kameracademie

COMMUNICEREN IN HET FAMILIEBEDRIJF

INFOSESSIE RAAD VAN ADVIES

DRIEHOEKSVERKEER EN DOCUMENTENFLOW

18u30 – 20u00

15 & 16 APRIL 2021 - Corda

BOOTCAMP NEXTGEN VOOR KINDEREN VAN ONDERNEMERS www.youngandstrong.be

09u00 – 16u30 Meer info: michele.martens@voka.be of www.voka.be/limburg/kameracademie

Scan deze code voor een overzicht van alle opleidingen.

Meer info: christiaan.vanheusden@voka.be of www.voka.be/limburg/kameracademie

Agenda wordt mogelijks aangepast indien maatregelen wijzigen (online, hybride). Meer info www.voka.be/limburg

DUURZAAM ONDERNEMEN 19 MAART 2021 - hybride BETEKENISVOL & DUURZAAM ONDERNEMEN: HET BELANG VAN PURPOSE EN HOE DEZE UITWERKEN Meer info: joel.clijsters@voka.be of www.voka.be/limburg/kameracademie

AGENDA EVENTS VANAF 7 JUNI 2021

ONDER ONDERNEMERS In 2021 geven we je de unieke kans om vijf interessante ondernemingen en sterrenchefs te ontdekken. De smaak van Italiaanse topwijnen van Licata Vini zal je ook leren kennen. Dit doe je samen met een select publiek van gedelegeerd bestuurders, algemeen directeurs, CEO’s en COO’s. De plaatsen zijn beperkt.

Scan deze code voor een overzicht van alle events

Op locatie, Aanvang: 17u30 Meer info en inschrijvingen: www.voka.be/limburg/ onderondernemers

JUNI 2021

FAMILY BUSINESS HAPPENING Is jouw bedrijf al klaar voor deze switch? Is het nog onzeker dat jouw

kind de organisatie zal verderzetten? Is het dan eventueel een optie om met een externe CEO te werken? Met de Family Business Happening willen we elke familiale bedrijfsleider challengen en inspireren. Op locatie, Meer info en inschrijvingen: www.voka.be/limburg/familybusinesshappening2021

#samendoorgaan

INVITITO SUMMER EDITION SAVE THE DATE! Ontmoeten, netwerken en beleven, dat klinkt als muziek in de oren! Daarom kruisen we onze vingers en kijken we hoopvol uit naar de zomer...

Indien het mag, organiseren we hét ontmoetingsmoment van het jaar op 16.06.2021

FLEXIBEL WERKEN IN HARTJE HASSELT

Zoek je een gezellige plek om tussen twee afspraken even te werken? Of een nieuwe stek voor je kantoor? Open dan de deur naar Books The Office. Een innovatief workspace concept dat de muren van conventioneel werken afbreekt.

KLAAR VOOR JE NIEUWE HOOFDSTUK? Klaar om aan een nieuw hoofdstuk te beginnen? In een dynamische en inspirerende omgeving? Neem dan nu contact met ons op. We schrijven graag mee aan jouw verhaal!

“BOOKS ARE UNIQUELY PORTABLE MAGIC.”

WHAT’S IN THE BOOKS? • • • •

- STEPHEN KING

Flexwerkplekken Vaste kantoorruimtes Unieke meeting- en eventlocatie Community (workshops, events, afterwork)

Boek nu jouw plek op www.bookstheoffice.be Books the Office Kolonel Dusartplein 28b 3500 Hasselt 0032 (0)11 22 88 72 info@bookstheoffice.be www.bookstheoffice.be

DE MAAND VAN JOHANN EUROPA LEIDT DE WEG Wanneer we een rondvraag doen naar wanneer deze coronacrisis begon, gaan er weinigen het antwoord schuldig blijven. Ook wanneer we polsen naar mijlpalen tijdens de crisis, gaat daar hoogstwaarschijnlijk vrij accuraat op geantwoord worden. Iedereen weet wanneer de horeca weer (even) open mocht, iedereen weet wanneer de tweede golf begon en iedereen weet zelfs welke complexe maatregelen er vandaag gelden. Eenzelfde vraag stellen over de Vlaamse regering is minder evident. Het is geen schande om niet te weten dat deze regering zeventien maanden geleden de eed aflegde. Zo is het ook geen schande om geen mijlpalen binnen deze periode te kunnen benoemen. Om de simpele reden dat de fundamentele beslissingen en hervormingen door deze regering bijzonder schaars zijn. Zaken zoals de jobbonus en het recent aangekondigde actieplan om langdurig zieken terug aan de slag te krijgen zijn absoluut merites van deze ploeg, maar na bijna anderhalf jaar mag het wat meer zijn, toch? Met een halfslachtige financiering voor de uitbreiding van de UHasselt, het inperken van watergebonden bedrijvigheid en ellenlange studietrajecten voor infrastructuurwerken wordt er een rem gezet op een échte duurzame ontwikkeling van onze regio. En dat terwijl het regeerakkoord zo rooskleurig oogde. De roadmap voor onze provincie zag er goed uit, maar de uitvoering laat nu te wensen over. Het is al te makkelijk om dat integraal af te schuiven op de huidige crisis. Er zijn immers heel wat beleidsdomeinen die niet geïmpacteerd worden door coro-

na. Het is daar waarop nu vooruitgang moet worden geboekt om sterker terug te keren. Niets houdt deze ploeg tegen om naast crisis- ook regulier beleid te voeren. Ook de wittebroodsmaanden van de federale regering liggen intussen achter ons. En ook daar zal de handschoen snel moeten worden opgenomen. We kijken uit naar het relanceplan dat Europese middelen naar ons land moet halen. Europa eist immers hervormingen in ruil voor centen. De mate waarin die in het federale plan vervat zitten, zal ons veel leren over de ambities en daadkracht van deze regering. Laat ons lessen trekken uit deze Europese visie. Waar we te lang geteerd hebben op doekjes voor het bloeden en recurrente uitgaven, moeten we het geweer nu van schouder veranderen. Hervormingen en investeringen zijn de sleutel tot welvaart. Voor onze provincie, voor Vlaanderen én voor België.

"We kijken uit naar het relanceplan dat Europese middelen naar ons land moet halen." Vragen omtrent de maatregelen? Zie onze corona-FAQ: www.voka.be/coronavirus-faq

LOBBYDOSSIER CORONA

HOE GROOT IS DE CORONA-IMPACT OP ONZE WERKGELEGENHEID? De effecten van de pandemie lijken in termen van werkloosheid zeer beperkt. Het stelsel van tijdelijke werkloosheid is een belangrijke flexibiliteitsmaatregel die wordt ingezet op een manier nooit eerder gezien. Het leidt ertoe dat ons land in tegenstelling tot andere landen nauwelijks een toename ziet van werklozen. Het valt echter te verwachten dat de volle impact pas voelbaar zal worden als de steunmaatregelen afnemen.

Vrij snel na de uitbraak van de pandemie volgde een daling van het aantal gemelde vacatures in Limburg en Vlaanderen. Vóór de crisis was er een quasi permanente groei sinds 2014 en werden de laatste jaren maand na maand records gebroken tot het voorjaar in 2020. De vraag is intussen teruggevallen tot het niveau 2017-2018. Het gevolg hiervan is een lichte toename van het aantal niet-werkende werkzoekenden. De Limburgse werkloosheidsgraad van 5,9% (januari 2020) was in december 2020 slechts gestegen tot 6,1% Deze stijging is quasi verwaarloosbaar, zeker in het licht van wat andere landen ervaren: EU27 van 6,6% naar 7,6%, Spanje van 14,9% naar 16,2%, Groot-Brittannië van 3,8% naar 4,6%. Ondernemingen ondervingen de onzekerheid door in eerste instantie de uitzendarbeid stop te zetten. De eerste flexibele schil werd gelost. De activiteit viel quasi volledig stil en hernam vanaf de zomer, zij het op een lager niveau dan voorheen. Vervolgens werd massaal gebruik gemaakt van tijdelijke werkloosheid (TW). De procedure werd snel vereenvoudigd, de uitkering werd verhoogd tot 70% van een begrensd loon, aangevuld met een supplement van de RVA. Op korte termijn werkte dit stelsel bijzonder doeltreffend en het bood zekerheid aan werknemers en flexibiliteit aan ondernemingen. Het inzetten van TW als crisismaatregel om de werkgelegenheid te stutten is niet nieuw en is een gekend recept. Met de financieel-economische crisis van 2008-2009 werd naar schatting een tiende van de loontrekkende werkgelegenheid op deze wijze tijdelijk gebufferd. Op het hoogtepunt van de huidige crisis waren echter tot bijna een derde van de werknemers tijdelijk werkloos.

De gevolgen op lange termijn Op de korte termijn lijkt het al bij al mee te vallen met de arbeidsmarkt. Op lange termijn zal nog moeten blijken welke de reële gevolgen zijn. Vele ondernemingen worden nu immers nog gestut door verschillende ingrepen. Zo is er betalingsuitstel van belastingen en bijdragen mogelijk. Er was een moratorium voor faillissementen ingesteld tot 31 januari 2021 voor verplicht gesloten bedrijven. En de verplicht

gesloten bedrijven zijn vrijgesteld van sociale bijdragen alsook toeleveranciers van die bedrijven met een omzetdaling van minstens 65%.

Bron: NBB, RVA en VDAB

Late impact maar ook traag herstel Voorgaande crisissen leren ons alvast dat de weerbots vaak met vertraging komt, net door de tijdelijke werkloosheid die als een pauzeknop fungeert. Dat zal nu niet anders zijn als de steunmaatregelen geleidelijk aflopen. De ervaring met vorige schokken tonen aan dat het soms bijzonder lang duurt vooraleer de arbeidsmarkt zich heeft hersteld. De impact van de financieel-economische crisis in 2007-2008 werkte nog 10 jaar door voordat we de werkgelegenheid terug op het niveau van begin 2000 konden krijgen. Onze inhaalbeweging verloopt veel trager dan in andere landen. Het veelvuldig gebruik van vervroegde uittredingsstelsels zoals brugpensioen en het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT), maakt dat we ondanks de sterke inhaalbeweging die is ingezet de laatste jaren, nog steeds in de staart van het peloton zitten.

Toename langdurige werkloosheid en inactiviteit Achter de ogenschijnlijke stabiliteit en inertie van onze arbeidsmarkt gaat ook een andere realiteit schuil, waarbij de samenstelling van de werklozen geleidelijk evolueert. Waar de kortdurende werkloosheid daalt en nog een uitstroom vindt naar de openstaande vacatures, begint nu al de groep langdurig (1-2 jaar) en zeer langdurig (meer dan 2 jaar) werklozen toe te nemen. Uit cijfers van EAK blijkt bovendien dat er een verschuiving plaatsvindt vanuit de werkloosheid naar de inactiviteit; een aanzienlijk deel van de werklozen stelt zich niet meer beschikbaar op voor de arbeidsmarkt en/of zoekt niet actief naar werk.

De Limburgse werkloosheidsgraad is in 2020 gestegen met slechts

0,2%

"Onze inhaalbeweging verloopt veel trager dan in andere landen."

LOBBYDOSSIER CORONA

WE MOETEN EEN VERSNELLING HOGER SCHAKELEN OP DEZE DRIE VLAKKEN… De arbeidsmarkt is tijdelijk op pauze gezet met de huidige steunmaatregelen. Dit neemt niet weg dat zaken als de vergrijzing, het grote aandeel inactieven en de kwalitatieve mismatch ook na deze crisis nog zullen bestaan. We moeten nu dan ook een versnelling hoger schakelen om de transities van morgen voor te bereiden. We geven drie hete hangijzers die om actie vragen.

VOKA PAPER

Nieuwe recepten voor de postcorona-arbeidsmarkt 2020 begon als een jaar vol ambitie om zoveel mogelijk mensen te activeren en eindigde in een ongeziene crisis. De nooit eerder geziene krapte op de arbeidsmarkt maakte plaats voor een arbeidsmarkt die op korte termijn on hold werd gezet. De pauzeknop die werd ingeduwd onder de vorm van massale tijdelijke werkloosheid, deed ondernemingen terugschakelen. Maar wachten en terugschakelen bereiden ons niet voor op de uitdagingen van morgen. Wat gebeurt er als straks de steunmaatregelen gradueel zullen aflopen? De nieuwste Voka Paper formuleert antwoorden en adviezen. Meer weten? Raadpleeg de volledige paper via www.voka.be/publicaties Of stel je vraag aan Sonja Teughels. Zij is senior adviseur arbeidsmarkt en volgt op het Voka-kenniscentrum dossiers op rond arbeidsmarkt. Contacteer haar via sonja.teughels@voka.be

1. Gebruik de crisis om nu structureel te activeren Nu de vacatures dalen, lijkt het minder urgent om te activeren. Toch moet net nu worden geanticipeerd op de arbeidsmarkt na de crisis. Hiervoor zijn structurele hervormingen nodig waarin partners als de VDAB een centrale rol moeten spelen. De overheid die investeert in begeleiding en on-

“Vandaag gaat de aandacht quasi volledig uit naar jobbehoud en het maximaliseren van de financiële vergoeding.” dersteuning, moet de vruchten plukken van dit beleid. Uitkeringen worden immers uitgespaard. Maar ook de inactieve die vastzit in een werkloosheidsval, moet het verschil zien tussen werken en niet werken.

2. Rol een opleidingsoffensief uit gekoppeld aan het ondersteunen van de loonkost Het Nederlandse NOW-systeem is een goed alternatief voor onze Tijdelijke Werkloosheid. Binnen dit systeem worden medewerkers vergoed om aan de slag te blijven. Daarnaast is hier een opleidingscomponent aan

gekoppeld waarbij de medewerker de eigen skills kan bijschaven in periodes van minder werk. We blijven dan ook pleiten om dit systeem breder uit te rollen.

3. Anticipeer op herstructureringen en vergemakkelijk transities van werk naar werk De wetgever moet er eveneens voor zorgen dat de procedure meer en sneller gericht wordt op de activering, opleiding en transitiemogelijkheden. Vandaag gaat de aandacht quasi volledig uit naar jobbehoud en het maximaliseren van de financiële vergoeding. De activering van het ontslagrecht waarbij een deel van de vergoeding voor te behouden voor opleiding en vorming, kan hier een belangrijke rol in spelen.

DRAAG ALS BEDRIJF ACTIEF BIJ AAN EEN SNELLE VACCINATIE MET ONS SPANDOEK Het coronavirus overwinnen staat of valt met de vaccinatiestrategie, maar dan moet iedereen ook bereid zijn om zich te laten vaccineren. Met de leuze 'samen doen we het tij keren, laat je vaccineren' bereiken we werkgevers en medewerkers. We sporen hun aan om hun steentje bij te dragen in de strijd tegen het coronavirus. Zet jij als bedrijf mee de schouders onder deze boodschap die onze levens weer normaliseert?

Mesh-spandoek 80 cm x 200 cm

Zijn de vaccins tegen COVID-19 veilig? Ja! De vaccins hebben alle nodige stappen doorlopen. Dat er op zo'n korte tijd verschillende vaccins zijn ontwikkeld, is simpelweg het resultaat van een nooit eerder gezien onderzoek en samenwerking. We willen ons normale leven terug. Dat kan alleen als we de verspreiding van het virus tegengaan en ons met z'n allen laten vaccineren. Doe het voor jezelf, voor je collega's en voor elkaar. Via ons spandoek draag jij als bedrijf deze belangrijke boodschap mee uit. Hang het spandoek en de posters op zichtbare plaatsen in jouw bedrijf zodat je jouw medewerkers bewust maakt en aanspoort om zich te laten vaccineren.

Een pakket bestaat uit: • Een mesh-spandoek van 80 cm hoog op 200 cm breed. Dit is winddoorlatend en kan je zowel binnen als buiten ophangen. • 5 x A3-affiches

Prijs: €65,00 exclusief btw (inclusief levering op jouw adres, binnen de vijf tot zeven werkdagen geleverd)

5 x A3-affiches

Je kan het pakket bestellen via www.voka.be/limburg/vaccinatiespandoek

DOSSIER: BEDRIJVENTERREINEN VAN MORGEN

WAAR IN ’T BRONSGROEN EIKENHOUT? Wie, wat en waarom we ondernemen, dat weten we wel. Maar wáár het allemaal staat te gebeuren, is heel wat minder duidelijk. De ruimte voor extra bedrijvigheid wordt schaars. Een vergunning verwerven verloopt als de processie van Echternach. Mobiliteit vormt een torenhoog obstakel en bij het omdraaien van de eerste steen duikt er steevast een beschermde dier- of plantensoort op... Dus waar, oh waar, gaan we in de toekomst nog ondernemen? En hoe moeten die hypermoderne industrieterreinen er dan precies uitzien? “Limburg heeft nog een vrij groot aanbod van industrieterreinen. We hebben samen zo’n 600 hectare in portefeuille” zegt Koen Nulens, Head of Real Estate bij ontwikkelingsmaatschappij LRM. “Het is een beetje jammer dat deze oppervlakte niet mooi verspreid is over de hele provincie. In Lommel hebben we met Kristalpark III nog één groot, bovenlokaal terrein, met daarnaast nog enkele concentraties van regionale gebieden.” Het zijn vooral die kleinere oppervlaktes waar momenteel veel vraag naar is. “Ik heb de indruk dat bedrijfsleiders tijdens de coronacrisis de tijd hebben gevonden om na te denken over hun toekomst. Wat is de volgende stap, welke strategische investeringen moeten er gebeuren? Het antwoord is vaak een nieuw, groter bedrijfsgebouw op een interessante locatie. Op dat moment moet het juiste aanbod voorhanden zijn…”

Saneren

Van oud naar nieuw

Koen Nulens spoort eigenaars van bedrijventerreinen aan om proactief percelen gebruiksklaar te maken. “Er zijn nog altijd uitbreidingszones, maar om die in de verkoop te brengen, is een lange aanlooptijd nodig. Daarom is het goed om verouderde terreinen nieuw leven in te blazen. LRM doet dat bijvoorbeeld op de Ducatt-site in Lommel. De oude gebouwen worden afgebroken, de gronden gesaneerd en klaargestoomd om nieuwe bedrijvigheid te ontvangen. We moeten blijven investeren om in de toekomst niet stil te vallen met ons aanbod. Dat geldt trouwens ook voor de grotere percelen. Als een partij bij ons komt vragen om 10 hectare of meer te kopen, dan kunnen we meteen een concreet voorstel doen waar de voorzieningen van wegenis, energie, enzovoort al helemaal in orde zijn. Hebben we dat niet, gaan investeerders naar het buitenland.”

De herbestemming van oude industriële sites tot nieuwe, moderne bedrijfsterreinen is een trend die zich volgens de experten nog lang zal doorzetten. “De braakliggende terreinen of zogenaamde greenfields, zijn veel schaarser geworden”, weet Gunther Biddelo van projectontwikkelaar Futurn. “Anderzijds hebben grote productiebedrijven hun activiteiten naar het buitenland verhuisd of zijn ze simpelweg gestopt, waardoor deze industriële sites in verval zijn geraakt. Voor KMO’s die op zoek zijn naar ruimte, is het onmogelijk om zelf die grote oppervlaktes op te kopen, deze in lijn met de geldende milieunormen te saneren, en er nieuwe units op te zetten. Vandaar dat wij op die kar zijn gesprongen en dat type van projecten zijn gaan commercialiseren.” Een schot in de roos, zo blijkt. “Het is vooral belangrijk om flexibele formules aan te bieden”, aldus Gunther

Waar banken wel gevoelig voor zijn, is de aandacht voor duurzaamheid. “Inderdaad, als de units in de nieuwe KMO-zones voorzieningen bevatten op vlak van energiezuinigheid, dan gaan de banken wel makkelijker mee in het verhaal. Ze houden daar rekening mee bij de beoordeling van een dossier. Ontwikkelaars die dus investeren in zonnepanelen, warmtepompen, de opvang van hemelwater, enzovoort, zullen door de goodwill van de banken sneller huurders en kopers kunnen vinden.”

Slim energie delen

“De braakliggende terreinen of zogenaamde greenfields, zijn veel schaarser geworden.” Gunther Biddelo (Futurn) Biddelo. “Dit zowel in de aangeboden oppervlaktes, als in de combinaties tussen kantoren, ateliers en magazijn, als in de opties om te kopen of te huren. Zeker starters willen geen al te grote commitments, en daar moeten de aanbieders een oplossing voor bieden.”

Een bank vooruit? Een groot probleem blijkt dat de banken niet echt meedenken in deze korte-termijn-formules. “De banken zien deze trend naar flexibele investeringen inderdaad anders”, bevestigt Gunther Biddelo. “Ze willen zekerheid als ze kredieten verstrekken, en daar hoort een businessplan op lange termijn bij. Dat beïnvloedt de evolutie van de investeringen in nieuwe, moderne bedrijfsterreinen. De rigide werking van de banken komt niet overeen met de flexibiliteit die ondernemers vandaag hebben.”

Deze energiezuinige voorzieningen zijn niet alleen voor de KMO-terreinen een toekomstindicator. “Een trend die ook op de grote industrieterreinen onmiskenbaar is ingezet, is die van de deeleconomie”, aldus ervaringsdeskundige Herman Verwimp van Gijbels Group in Oudsbergen. “Vandaag worden er tussen de buren/ bedrijven ook wel eens materialen uitgewisseld of een vrijstaande loods tijdelijk ter beschikking gesteld. Hier en daar worden afspraken rond samenwerking gemaakt tijdens netwerkevents van de lokale industrieclubs. Maar in de toekomst gaan we nog vele stappen verder. Bedrijven zullen voor allerlei doeleinden met elkaar geconnecteerd worden om er structurele voordelen uit te halen. Ik denk in de eerste plaats aan slimme energievoorziening, waarbij een smart grid zal instaan voor de lokale distributie naargelang ieders behoefte. Een soort virtual power plant, die de energie op een slimme manier verdeelt. Hetzelfde zal gebeuren voor andere nutsvoorzieningen, zoals water of warmte. Specialisten zoals Robin Bruninx van Encon hebben al een duidelijk idee over hoe dit in de praktijk kan worden toegepast. Het is kwestie van de regelgeving zodanig aan te passen dat er snel een proeftuin hieromtrent kan opgezet worden.”

“Geen eilandjes” Ook andere structurele samenwerkingsvormen in industriezones winnen terrein, zoals een gemeenschappelijke kinderopvang, vergaderlocaties en horecafaciliteiten. “De bedrijven moeten hiervoor zelf naar buiten treden en samen deze initiatieven in gang zetten”, vindt Verwimp. “Het is door te connecteren dat we de industrieterreinen aantrekkelijker

Koen Nulens (LRM)

"Ontsluiting is uiteraard cruciaal om industriegrond aan de man te brengen." Koen Nulens (LRM)

en aanlokkelijker kunnen maken. Als iedereen op zijn eilandje blijft zitten, zal er niets bewegen waar we allemaal beter van worden. En ook hier geldt dat de regelgevig dit alles moet faciliteren.”

"We willen graag faciliteiten creëren zoals vergaderzalen en horeca. Maar de ervaring leert dat grotere firma's dit liever zelf organiseren." David Vaes (Budé)

Een mening die gehoor vindt bij David Vaes van Budé in Dilsen-Stokkem. Hij heeft zelf 40 hectare van de oude zinkfabriek in Rotem (Dilsen-Stokkem) omgevormd tot een nieuw, modern industrieterrein dat zowel in grotere als kleinere percelen is verdeeld. “De gemeenschappelijke diensten die we hier ontwikkelen, zijn een leuke extra”, zegt hij. “We worden in feite verplicht door de Vlaamse overheid om een ‘parkmanagement’ op poten te zetten. In plaats van dit met externe firma’s te doen, hebben we samen met de kopers en huurders een vzw opgericht. Die beslist over diensten als groenonderhoud, de groepsaankoop van energie, de uniformiteit in de huisnummers, de signalisatie, enzovoort.” Andere diensten zijn volgens David Vaes nog veraf. “We willen graag faciliteiten creëren zoals vergaderzalen en horeca”, zegt hij. “Maar de ervaring leert dat grotere firma’s dit liever zelf organiseren. Als we straks ook gebouwen hebben met kleinere units en starters, zal de behoefte zeker groter zijn en kunnen we deze droom realiseren. Het kan toch niet dat er alleen aan de Maaskant geen behoefte is aan deze flexibele accommodatie met de nodige ondersteunende faciliteiten?”

Mobility Een heikel punt dat in de industriegebieden van de toekomst moet opgelost worden, is de mobiliteit. Daar zijn diverse aspecten mee gemoeid: de beperkte ontsluiting van een aantal gebieden waardoor de efficiëntie van (potentiële) kopers en huurders keldert, de overlast voor mens en milieu die zwaar vervoer veroorzaakt, en het quasi-monopolie van Koning Auto voor het woon-werkverkeer van medewerkers op industrieterreinen. “Ontsluiting is uiteraard cruciaal om industriegrond aan de man te brengen”, weet Koen Nulens van LRM. “Vandaar dat we proactief wegenis aanleggen op de terreinen zelf. Op de verbindingswegen in de regio hebben we zelf geen impact, maar toch is het goed dit in een breder perspectief te

bekijken. Er komt bijvoorbeeld kritiek op het feit dat Lommel door het uitblijven van de Noord-Zuidverbinding niet goed bereikbaar is. Maar op grotere schaal is de ligging van Kristalpark III wel heel goed. Midden in de Euregio, dicht bij de havens, enzovoort.” Gunther Biddelo van Futurn stipt in dit verband nog aan dat mobiliteit een vast gegeven is om bij de ontwikkeling van een industrieterrein met de buurtbewoners te bespreken. “Het is tegenwoordig de norm om vooraf in overleg te gaan en rekening te houden met alle stakeholders om uiteindelijk een gedragen project met minimale negatieve impact te realiseren.”

Samenklitten Tot slot nog een duidelijke trend: de groepering van specifieke sectoren in één bedrijvenzone. “Het is een fenomeen dat zich voordoet in twee types van concepten”, zegt Koen Nulens. “Je ziet het vooral in verzamelgebouwen, zoals de incubatoren die LRM overal in Limburg heeft uitgebouwd. Het spreekt voor zich dat Droneport in Brustem bedrijven aantrekt die betrokken zijn bij de luchtvaart en baat hebben bij het vliegveld en de bijhorende accommodatie. En verder heb je clusters zoals Bike Valley, BioVille, Agropolis of Greenville: allemaal voorbeelden van locaties waar bedrijven met dezelfde focus zich vestigen om beter samen te werken. En de gemeenschappelijke infrastructuur is uiteraard belangrijk. Zo heb je veel laboruimte bij Bioville, ateliers met machines voor ‘smart manufactoring’ op Thor Park, de verkeerstoren in Brustem, enzovoort. Een tweede categorie zijn toch de grotere industrieterreinen, waar we ook proberen om een focus te leggen. Ik denk aan de maakindustrie of de logistiek die we willen groeperen. Ook daar speelt de aanwezigheid van specifieke troeven een rol, bijvoorbeeld de trimodale vervoersmogelijkheden voor logistieke bedrijvigheid.”

DOSSIER: BEDRIJVENTERREINEN VAN MORGEN

VOLGENS HET BOEKJE: LAAR26 IN LUMMEN Een mooi voorbeeld van een toekomstgerichte bedrijvenzone vinden we in Lummen, waar de voormalige site van Mobis Parts wordt omgetoverd tot een modern park voor zowel grote als kleine ondernemingen. De site is zowat 11 hectare groot en moest door de verhuizing van Mobis een nieuwe bestemming krijgen. “Met de ligging vlakbij de autosnelweg en het Klaverblad, was dit voor ons een ideaal project”, zegt Gunther Biddelo van Futurn, dat samen met Hasco Group de uitdaging van de transformatie aanging. “Het is in de eerste plaats een heel circulair project, omdat de gebouwen die nog in goede staat waren, niet zijn afgebroken. We hebben dus een mix gemaakt van renovatie en nieuwbouw. In totaal zullen zich hier uiteindelijk een 50-tal ondernemingen kunnen vestigen.” Dat LAAR26 een voorbeeld van een toekomstgerichte ontwikkeling is, blijkt ook uit het grondig overleg met het gemeentebestuur en de buurtbewoners. “Uit de voorafgaandelijke contacten is naar voor gekomen dat de oorspronkelijke inrit van het terrein voor veel overlast zou zorgen in de Bosstraat”, legt Gunther Biddelo uit. “Vandaar dat we hebben beslist om de inrit te verplaatsen naar het midden van het project. Duidelijk een oplossing die in synergie met alle betrokken partijen tot stand is gekomen.” Volgens Futurn en Hasco is LAAR26 tevens een concept dat de flexibiliteit belichaamt die door hedendaagse kopers en huurders wordt gevraagd. “We hebben maatwerk voorzien, gaande van een oppervlakte van bijna 20.000 m2 voor de logistieke dienstverlener DPD, tot kleine units van 140 m2 voor de herlokalisatie van lokale KMO’s. Al deze nieuw gebouwde KMO-ruimtes zijn functioneel, instapklaar en efficiënt, met een mooie vrije hoogte, elektrische sectionaalpoort, aantrekkelijke architectuur, gemeenschappelijk

beheer, parking voor de deur én een uitstekend rapport qua energievereisten. Daarmee komen we tegemoet aan de eisen van klanten die we voor lange tijd aan ons willen binden.” Intussen zijn bijna alle panden verkocht of verhuurd, hoewel de oplevering pas na de zomer is voorzien. “Nog voor de eerste werken van start gingen, was al 70% gereserveerd”, herinnert Biddelo zich. “Een bewijs dat deze formule biedt waar bedrijven naar op zoek zijn.” En ook Voka – Kamer van Koophandel Limburg is opgetogen over het project. “LAAR26 is een schoolvoorbeeld van duurzame transformatie”, vindt voorzitter Karin Van De Velde, die polshoogte ging nemen toen de plannen werden ontvouwd. “Wij wijzen al langer op het gebrek aan kwalitatieve industrieterreinen in Limburg. Dit nieuwe bedrijvenpark, vlakbij de autostrade en het kanaal, is een uitgelezen kans voor Limburgse ondernemers om in te tekenen op een toekomstgericht project.”

“Nog voor de eerste werken van start gingen, was al 70% gereserveerd.” Gunther Biddelo (Futurn)

publireportage

DE BUDÉ-SITE IN ROTEM:

“WERK VAN LANGE ADEM EN HET IS NOG NIET AF” Hoe ga je van een bedrijventerrein van eergisteren naar een site voor morgen? Dat is de uitdaging waar de familie Budé voor stond en nog voor staat: “Het terrein, waar tot 1967 een zinkfabriek actief was, is 43 hectare groot. Na de sanering en verkaveling zijn er nu 31 hectare aan bouwklare percelen voor KMO’s of voor grootschalige activiteit. Zo goed als alles is weg. Op enkele KMOloten en grote percelen langs het kanaal na,” aldus general manager David Vaes. Dat zijn twee zinnen die meer dan twee generaties overspannen. “De ontwikkeling van het terrein doe ik tussendoor. Mijn schoonzus Hilde Budé neemt de milieu-technische kant voor haar rekening. Eigenlijk zijn we parttime projectontwikkelaars,” lacht hij. “We nemen zelf ‘maar’ 8 hectare in beslag en hebben 7.250 m2 atelier. Hoe het met Budé Containerized Solutions gaat? Uitstekend, dank u. We hebben meerdere vacatures en krijgen ze moeilijk ingevuld, zo druk.”

Nog enkele te gaan De 31 hectaren geraakten geleidelijk en op verschillende manieren ingevuld. David Vaes: “Er zijn nog 2 kleine KMO-loten beschikbaar en 3 grote percelen van 2,5 hectare langs de Zuid-Willemsvaart. Die grote percelen zijn in principe bestemd voor watergebonden activiteiten. Voordeel is dat je er wel eigenaar van wordt, wat langs het Albertkanaal niet het geval is. Ze liggen bovendien aan een verbreding van het kanaal. Er is zeker wel interesse. Ik heb de indruk dat er ondanks de Covid-crisis volop geïnvesteerd wordt.” Dit is (voorlopig) het laatste hoofdstuk. Het begon toen de familie Budé eind jaren ’80 het terrein kocht voor de aanleg van een recreatiedomein,

wat gezien de bestemming van de gronden onmogelijk bleek.

Sanering en crisis van 2008

David Vaes: “Toen we in 2008 klaar waren met de verkaveling, brak de kredietcrisis uit. Zowat alle partijen die geïnteresseerd waren of een optie hadden genomen, haakten af. Toch hebben we beslist om verder te gaan met de sanering en de ontwikkeling, voor het overgrote deel zelf gefinancierd. Een goede beslissing, maar dat weet je pas achteraf.” “Centraal op de site liggen een tiental hectare waar in 2008 een optie op werd genomen voor de bouw van een gascentrale. Dit ter vervanging van de capaciteit van de kerncentrales en bijdrage aan de energietransitie van de toekomst.”

Inspelen op nieuwe behoeften

David Vaes: “De 28 bedrijfsruimtes, verdeeld over 5 bedrijfshallen, die we recent bouwden, waren op een paar jaren tijd verkocht. Moesten we nu opnieuw hetzelfde volume aanbieden, we waren ze even vlug kwijt. In het begin boden we percelen aan van 30 are. Al vlug kwam de vraag naar kleinere percelen en naar bedrijfsruimtes van niet meer dan 200 tot 300 m2.

De zinkfabriek stelde ooit 500 mensen tewerk. Met de KMO’s die er nu actief zijn, komen we al in de buurt van de 200 mensen, onze 30 medewerkers inbegrepen.”

Parkmanagement. Met uitroepteken.

David Vaes: “Het parkmanagement hebben we in eigen beheer gehouden. Dat is een heel bewuste keuze. De groenaankleding van het terrein gebeurt in overleg met alle eigenaars en is belangrijk voor de uitstraling. We hechten daar echt veel belang aan. Zo houden we zelf controle over de netheid van de site. Ook het beheer van het oppervlaktewater gebeurt gemeenschappelijk.“ “We mogen best fier zijn op wat we hier als familiebedrijf hebben gerealiseerd. We zijn erin geslaagd om op eigen kracht telkens in te spelen op nieuwe noden,” besluit David.

business

living

rental

ontdek meer industrieel en architecturaal vakwerk op onze vernieuwde website www.bude.be

Tribù

EEN BIODIVERSE BEDRIJFSTUIN DOET VÉÉL MEER DAN KOSTEN DRUKKEN Een duurzame bedrijfstuin kost tot 70 procent minder in onderhoud. Hij heeft ook een grote impact op het welzijn van werknemers. Uit Australisch onderzoek blijkt dat 40 seconden door een kantoorraam naar het groen staren, de concentratie verhoogt met 6% (University of Melbourne, 2015). Talea, dé Limburgse specialist in duurzaam bedrijfsgroen, ontwerpt duurzame ecologische tuinen, legt ze aan en onderhoudt ze.

Talea is een coöperatieve vennootschap, opgericht als spin off van sociaal economiebedrijf De Winning met vestigingen in Lummen, Genk, Hechtel-Eksel en Kortenaken. Talea ontstond als niche-bedrijf met een tweeledig doel: werknemers uit de sociale economie meer doorgroeimogelijkheden bieden en meer biodiversiteit op bedrijventerreinen brengen. Talea werkt zonder subsidies op gezonde winstgevende manier in de reguliere economie. Het orderboek staat vol en de referenties spreken voor zich. Mooi, maar afgevaardigd bestuurder Filip Vanlommel en bedrijfsleidster An Berden denken vooruit; er zijn namelijk plannen om nieuwe niches te ontwikkelen, om geografisch te groeien en om dat te realiseren met nieuwe partners.

publireportage

“We geloven heel sterk in coöperatieve modellen en doen een oproep aan bedrijven en overheden om mee te stappen in ons verhaal.” De vraag naar duurzame tuinen is blijkbaar groot. Is daar een verklaring voor?

An Berden: “Het is echt geen toeval dat we uitgerekend nu, nu bewoners ‘opgesloten’ zitten, massaal veel vraag krijgen van zorginstellingen en rusthuizen om het uitzicht rondom diverser en natuurlijker te maken. Er zijn tal van onderzoeken die in dezelfde richting wijzen als dat Australische. In zorginstellingen is de genezingstijd korter als patiënten zicht hebben op groen. In stadsomgevingen is wetenschappelijk vastgesteld dat de aanwezigheid van groen – parken, plantsoenen, laanbomen – in de woonbuurt het geluksniveau opdrijven…” “Er is ook meer en meer vraag vanuit de scholen voor avontuurlijk speelgroen omdat de ruimte om buiten te spelen steeds kleiner wordt. Duurzame bedrijfstuinen passen in het ‘duurzaam ondernemen’ (SDG, sustainable development goals) waar nu sterk de nadruk op ligt.” Filip Vanlommel: “We zien vandaag de mensen massaal de natuur opzoeken om te wandelen of fietsen. Wij brengen de natuur naar de onderneming. Met dat concept waren we bij onze oprichting in 2015 een pionier. Nu leggen zowel Europa, Vlaanderen maar ook de SALKturbo plannen voor Limburg bijzonder veel nadruk op het verduurzamen van de ruimte.”

ook economische en menselijke meerwaarde – te boeken. Een initiatief zoals ‘Curieuzeneuzen’, waarbij particulieren in hun tuin een sensortje plaatsen om de droogte te monitoren, bewandelt gelijkaardige wegen. De particuliere tuinen zijn goed voor 9% van de oppervlakte.”

Valt er ook snelle milieuwinst te boeken?

An Berden: “We hanteren wel eens de slogan ‘Een m2 groen voor elke m2 grijs’ en dat is geen loze belofte. In het ideale scenario wordt er vroeg in het ontwerp nagedacht hoe de bebouwing en het beton kunnen gecompenseerd worden, met onder meer geveltuinen en groendaken. Het is voor ons belangrijk om daar vroeg bij betrokken te worden – als het ontwerp voor het gebouw al klaar is, komen we bij manier van spreken te laat.” “Maar het is ook mogelijk om bestaande bedrijfstuinen een heel stuk natuurvriendelijker te maken. Dit kan al met kleine aanpassingen zoals het gazon omvormen naar een bloemenrijk graslandschap. Dat moet maar 1 of 2 keer gemaaid worden, een gazon 12 tot 15 keer.”

Dat is een hele opgave. Hoe gaat Talea die plannen voor al die doelgroepen realiseren?

Filip Vanlommel: “We geloven heel sterk in coöperatieve modellen en doen een oproep aan bedrijven en overheden om mee te stappen in ons verhaal. Klanten – particuliere klanten maar ook gemeentebesturen – kunnen aandeelhouder worden van Talea en de verduurzaming van op bedrijfsterreinen en tuinen mee vorm geven. Dat kan

Dit is dus geen hype die voorbij waait. We staan dus nog maar aan het begin van een ‘groene golf’?

Filip Vanlommel: “Inderdaad. Bijna 5% van de oppervlakte in Vlaanderen is bestemd als bedrijventerrein. Het totale areaal aan beschermde natuurgebieden beslaat ongeveer 3%. Er valt dus enorm veel ecologische winst – maar

Filip Vanlommel en An berden (Talea cv-so)

perfect want Talea is een coöperatieve vennootschap met drie types van aandeelhouders. Tegelijk is Talea een sociale onderneming met regels inzake dividend maar is er wel de mogelijkheid om te participeren in sociaal-maatschappelijke projecten.”

Doorgroeien Verwezenlijkingen zijn onder meer de buitenomgeving van Tribù in Bilzen, de producent van exclusief design buitenmeubelair, de ecologische tuin van Encon te Bilzen, de aanleg van een bloemenweide bij Berghoff te Beringen, de aanleg van een binnentuin, een bloementuin en groendaken van de welzijnscampus St. Anna te Lanaken, de aanleg van een biologische pluktuin aan het ZOL in Genk, het herinrichten van de speelplaats van basisschool Mikado in Maasmechelen tot een avontuurlijke ontdekkingsspeelplaats … Werven die op stapel staan (of al in ontwikkeling zijn), zijn onder meer de belevingstuin van de Asster Campus in Sint-Truiden, een prairietuin bij Soprema in Tongeren, een revalidatietuin aan het ZOL in Lanaken. “We werken momenteel met ‘maar’ 8 fulltime mensen, een mix van profielen. Heel vaak besteden we onderdelen van een project uit – bestrating bijvoorbeeld. Op dat pad willen we verder groeien. Je moet niet alles zelf willen doen,” besluit Filip.

Talea cv-so Troisdorflaan 19 3600 Genk an.berden@talea.be www.talea.be

WAT KOST DAT NU, EEN DIGITALE BEDRIJFSTRANSFORMATIE? De digitale transformatie is tegenwoordig relevant en noodzakelijk voor alle ondernemingen, maar welk kostenplaatje staat daar tegenover? Door Omar Mohout (Entrepreneurship Fellow, Sirris) en Veroniek Hermans (Senior adviseur innovatie & digitalisering)

Omar Mohout (Entrepreneurship Fellow, Sirris)

Digitale bedrijfstransformatie is het inzetten van digitale technologie in alle bedrijfsaspecten. Het verandert fundamenteel de manier waarop een bedrijf opereert en waarde levert aan klanten. In de praktijk gaat het over automatiseren en digitaliseren, met een glansrol voor het inzetten van data. Zoals bij bedrijfsstrategie is het doel: omzetgroei, kostenverlaging en de concurrentiepositie versterken. Volgens technologiereus Microsoft bestaat digitale transformatie uit 4 hoofdblokken die je in de volgende volgorde moet doorlopen: 1. Het verbeteren van de klantenervaring, bijvoorbeeld: een vlekkeloze omnichannel ervaring aanbieden 2. Het empoweren van medewerkers, bijvoorbeeld: iedereen met klanteninteractie in real-time toegang geven tot data. 3. Het automatiseren van processen, bijvoorbeeld: vervang de veelheid aan spreadsheets door een geïntegreerde workflow. 4. Het digitaliseren van het aanbod, bijvoorbeeld: het connecteren van fysieke producten. Het Microsoft-raamwerk helpt om de aanpak en prioriteiten van een transformatietraject in kaart te brengen. Het vertrekt vanuit de klantenervaring (outside-in), focust dan op de interne operaties en processen om dan te eindigen met een digitaal aanbod (inside-out).

Wat kost dat nu? De kosten en investeringen zijn staan steeds in functie van tot het beoog-

de resultaat. Je moet dus de beoogde impact van de transformatie inschatten. Hiervoor vereenvoudigen we een bedrijfsmodel tot de omzet, lifetime value en de kosten. Als je elk van die componenten kan verbeteren met een bescheiden 5%, dan zie je een hefboomeffect:

(# klanten) * ($ prijs) * (% retentie) (totale kosten) 5% verbetering in elke component (1+0,05) * (1+0,05) * (1+0,05) (1-0,05)

22%

BETERE PERFORMANTIE Transformatie gaat met andere woorden niet over marginale verbeteringen, maar over ‘orde van grootte’ impact, een macht van 10 dus. Een hefboomwerking draait net om meer te doen met minder inspanning. Een betere klantervaring heeft bijvoorbeeld impact op de conversie- en winratio, klantentevredenheid, retentie én de bereidheid om meer te betalen en te kopen. Na de inschatting van de impact kan je naar de kost ervan kijken en meer specifiek naar de nodige investeringen. In essentie is de wat-kost-dat-vraag een Return on Investment-vraag (RoI) en dus een investeringsbeslissing die het bedrijf moet rechtvaardigen. Gezien de inherente risico’s van complexe transformatieprojecten kan de RoI helaas ook negatief uitdraaien. Een ultieme stresstest van de oorspronkelijke RoI is daarom noodzakelijk en kan je doen door de mogelijke opbrengsten te halveren en de voorziene kosten te verdubbelen.

Wat zijn nu juist de typische kostenposten?

Investeringskost (inclusief supportcontracten) Een eerste indicatie zijn de IT-uitgaven die een bedrijf vandaag al heeft in functie van de omzet. Dat ligt, afhankelijk van de grootte van het bedrijf en de sector, tussen de 2% (bouwsector) en 8% (financiële diensten) van de omzet. Een tweede indicatie zijn de R&D uitgaven van een bedrijf, dat fluctueert van 0% (detailhandel) tot 24% (elektronicafabrikanten). Die twee cijfers vormen de uitgangswaarde voor een transformatiebudget. Hoe groter die twee cijfers zijn, hoe kleiner de kloof is om te overbruggen in een transformatieproject. Voorbeelden: • Mobile apps en cloud applicaties • Cloud infrastructuur/APIs • Interne (netwerk) infrastructuur • Data analytics/BI/rapportering • Speciale hardware (IoT, AR/VR, 3D printing, robotica omgeving) • Algemene hardware (Server/PC/laptop/tablet/smartphone/handhelds) • (cyber) beveiliging

Implementatiekost De kosten van de implementatie kan je berekenen aan de hand van de volgende vuistregel: voor elke euro geïnvesteerd in technologie gaat vijf euro naar de implementatie. Vergelijk het met een boek. De aankoopprijs is slechts een fractie van de totale kost, namelijk de tijd om het boek te lezen, te begrijpen en toe te passen. Voorbeelden: • Migratie/upgrade/integratie van legacysystemen • Configuratie, customizatie en integratie • Managementtijd • Personeelstijd • Opleiding & changemanagement

Operationele kost Een derde kostenpost zijn terugkerende exploitatiekosten (intern en extern), maar ook de noodzaak om nieuwe profielen of competenties in te passen in je onderneming.

Productontwikkeling Het ontwikkelen van digitale producten en diensten heeft een eigen investeringslogica, maar heeft als voordeel dat er kan worden gewerkt met een MVP (Minimum Viable Product) of prototype. De grootteorde van investeringen varieert in de eerste validatiefase van tienduizenden tot honderdduizenden euro. Dit is vaak een innovatieproject dat in aanmerking komt voor subsidies.

Wat is de impact op je onderneming? De kosten-batenanalyse is meer dan enkel een spreadsheetoefening. Een transformatie is zo ingrijpend dat je het niet in één getal kan vatten. Van een transformatieproject kan een enorme kracht uitgaan die iedereen in het bedrijf meetrekt en energie geeft. Het kan zorgen voor een broodnodige revitalisatie en dynamiek, het aantrekken van talent en kan vooral de organisatie naar het volgende groeiplateau brengen en dit voor alle stakeholders. Financiële performantie is een gevolg van tevreden terugkerende klanten. Die zijn op hun beurt een gevolg van tevreden performante medewerkers die dan weer een gevolg zijn van een omgeving die groeit en iedereen kansen biedt.

Veroniek Hermans (Voka – KvK Limburg)

"Van een transformatieproject kan een enorme kracht uitgaan die iedereen in het bedrijf meetrekt en energie geeft."

De grootste kost is kortom de kost van niets doen in een markt waar de kloksnelheid zienderogen toeneemt.

Wil jij stappen nemen richting meer digitalisering? Ontdek alle info via www.voka.be/limburg/digitalisering

Entrance Monitoring. Hier tellen ze de bezoekers al. Er zijn betere manieren om het bezoekersaantal te controleren. Wist u dat grote retailers in België dit automatiseren? Met Entrance Monitoring ondersteunt Proximus hen om bezoekers realtime te monitoren en hier op een correcte manier op in te spelen. Blijf ook op de hoogte over het aantal bezoekers in uw verkooppunt en ontdek hoe we samen België digitaliseren op proximus.be/digitalbelgium

Think possible

Conjunctuur

BELEID EN STEUNMIDDELEN CRUCIAAL VOOR LIMBURGSE RELANCE De Limburgse economie kende in 2020 een stevige terugval door de coronacrisis, maar de schade is niet veel groter dan in 2019. Dankzij het vierde kwartaal van 2020, waarin het herstel op gang kwam. Dat herstel zet zich verder in 2021, maar hangt in sterke mate af van hoe de coronacrisis en de brexit worden aangepakt door het beleid.

Recordaantal starters Liefst 637 mensen sloten 2020 af met het voornemen een eigen zaak te starten. In vergelijking met de voorbije jaren springt december er met een recordaantal starters uit als een topmaand.

Export houdt stand in woelig water De exportactiviteit blijft status quo op het niveau van vorige maand. Tijdens de eerste jaarhelft van 2021 blijven de trends opwaarts. Het aantal af te leveren exportattesten blijft tot juni 2021 maandelijks gemiddeld ruim 9% boven het niveau van twee jaar geleden. De exportwaarde moet t.o.v. de eerste jaarhelft van 2019 nog een achterstand van -11% goed maken.

Ook bouw ondersteunt economie nog In de bouwsector zijn alle trends positief. Alleen voor de residentiële renova-

(december 2020 – juni 2021) VERGELIJKING

Voka-KvK Limburg -NBB

10/01/21

Voka- Limburg (NBB schaal)

NBB uitgevlakt

5 0 -5 -10 -15

2021,01

2020,01

2019,01

2018,01

2017,01

2016,01

2015,01

2014,01

2013,01

2012,01

2011,01

2010,01

2009,01

-25

2008,01

-20 2007,01

Onder de huidige voorwaarden zou de conjunctuurbarometer in juni 56.47 punten behalen, of zowat het niveau van midden maart 2020. “Maar dat vooruitzicht is sterk afhankelijk van de verdere evolutie en het beleid inzake corona en brexit. Bovendien rekenen we op een rechtmatig deel van de middelen voor Limburg uit het Europees herstelfonds en het brexitfonds. Die zijn cruciaal voor onze relance”, zegt gedelegeerd bestuurder Johann Leten. “Ook SALKturbo én de investeringsbereidheid van ondernemers moeten via concrete hefboomprojecten een rol in die relance spelen.” Dat de terugval van de Limburgse economie in het coronajaar vergelijkbaar is met die van 2019, moet een wake-upcall zijn voor het beleid. We zagen goede intenties in de regeerakkoorden, maar weinig gerealiseerde prioriteiten. Het is hoog tijd om de regeerakkoorden om te zetten in regeerdaden.”

Conjunctuurbarometer Voka – KvK Limburg en NBB

2006,01

Wake-upcall

-30 -35 Bron: Voka -KvK Limburg - NBB In samenwerking met Professor dr. Guido Van Rompuy , hoogleraar economie en econometrie, wordt elke maand een prognose gemaakt van de Limburgse conjunctuur op basis van effectieve economische realisaties betreffende de bouwvergunningen, inschrijvingen van nieuwe voertuigen, arbeidsmarkt, toerisme en internationale handel. Hiermee is de Voka -KvK Limburg-indicator een goede aanvulling op de conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België, welke peilt naar de verwachtingen van de bedrijfsleiders omtrent het conjunctuurverloop. Met andere woorden, de Voka -KvK Limburg-indicator voorspelt op basis van de economische activiteit de verwachtingen van de NBB tot zes maanden vooruit.

tiebouw is het patroon significant. De huidige trends zijn sterk vergelijkbaar met de patronen van twee jaar geleden. Het aantal bouwvergunningen steeg in december tot 7,43% boven het peil van november. De bouwactiviteit blijft krachtige steun leveren voor de verdere regionale conjunctuurontwikkeling.

Automobiel maakte rare bochten Wegens traditioneel uitstelgedrag in afwachting van het autosalon kon voor december een maand-tot-maand-krimp van -21,4% verwacht worden. Maar mede door het afgelaste salon in 2021, werden veel aankopen in december 2020 vervroegd. Dat leidde tot een zeer atypische maar ook omvangrijke maand-totmaand-toename van 29% in december. Daardoor bereikt het verwachte aantal inschrijvingen in de eerste jaarhelft van 2021 weer het niveau van twee jaar geleden. Deze evolutie wordt gesteund vanuit alle segmenten.

Uitdaging om vacatures in te vullen In de eerste jaarhelft van 2021 zijn alle trendpatronen neerwaarts gericht. Vooral voor de vrouwen is de tendens significant. In december nam het aantal vacatures toe met 2,44% t.o.v. november. Dat is eerder atypisch, aangezien er de laatste tien jaar in december telkens een daling van het jobaanbod met gemiddeld -11,7% vastgesteld werd. De marge voor het aantal openstaande vacatures blijft weliswaar negatief (-3,46%), maar krimpt gevoelig t.o.v. vorige maand (-13,3%). Het invullen van bijkomende vacatures wordt blijkbaar weer moelijker.

“2021, de digitale transformatie?”

DIT IS ONS ANTWOORD! Een kijk in onze digitale belevingen. WIE IS MEDIALIFE

DIGITALE PLATFORMEN

Medialife creëert meeslepende verhalen en biedt audiovisuele digitale oplossingen. Een doorgedreven service en sterke connectie met de klant zijn hierbij FUNdamenteel. We geloven steeds in de kracht van creativiteit en innovatieve technologie.

Naast streamings staan we eveneens garant voor unieke en gepersonaliseerde digitale platformen. Ook hier staat interactie centraal. Ons team creëert een virtuele setting, op maat van de klant en van A tot Z. Zo denken we hele 3D werelden uit maar ook virtuele beurs omgevingen, aula’s enzovoort.

Gelegen aan het water in het gezellige Quartier Canal, staan we garant voor een full service aanpak naar onze klanten. Klop bij ons aan voor corporate en online video, motion graphics, fotografie en zoveel meer.

“Een sterke connectie is FUNdamenteel!” WEBINARS & STREAMINGS 2020 was het jaar van de verdere digitalisering. Dankzij onze opgebouwde expertise konden we onze klanten hierbij bijstaan met raad en daad. Dankzij een uitgebreid aanbod aan webinars en online events, bieden we klanten een digitale ervaring op maat aan. Interne of externe communicatie? Een jaarvergadering op poten zetten? Een personeelsmeeting of een raad van bestuur organiseren? Het kan allemaal! Digitaal en/of hybride.

My360 Onze fotografie afdeling bleef ook niet gespaard van het woelige 2020. Met de eventsector die rake klappen kreeg, werden we genoodzaakt om ons ook hier heruit te vinden. Dit vertaalde zich onder andere in een 360 graden beleving, genaamd my360. Dé ideale digitale oplossing om uw bedrijf te tonen. Check it out op www.my360.be EEN BLIK OP DE TOEKOMST En wat in 2021? Graag nog meer kansen om te doen wat we graag doen. En vooral, nog meer mogelijkheden om te evolueren en te innoveren. Hiervoor verruimen we onze horizon en openen we in maart een 2de vestiging in Antwerpen. Medialife telt ondertussen een vastberaden team van 25 fulltime professionals en een uitgebreid netwerk aan inhouse freelancers. Met deze solide basis zijn we klaar voor de toekomst.

www.medialife.be

HOW TO

SALARY SPLIT Een internationale salary split is van toepassing als het salaris van een werknemer voor de belastingheffing aan twee of meer landen toerekenbaar is. Bijvoorbeeld als een werknemer geheel of gedeeltelijk in een ander land werkt dan het land waarin hij woont. Dan wordt de werknemer belastingplichtig in het land waar hij werkt, terwijl hij dat ook nog altijd is in het land waar hij woont. Er bestaan belastingverdragen en andere nationale en internationale fiscale regels om dat te voorkomen. Impact brexit op sociale zekerheid Door de brexit kwam er een einde aan het vrije verkeer van werknemers tussen de EU en het VK. Hierdoor gelden nieuwe regels voor het tewerkstellen van personeel aan beide kanten. Op de valreep werd nog een akkoord bereikt. Sommige zaken veranderen, andere niet. Voor Belgische werkgevers verandert er weinig, behalve wat administratieve zaken. Je hoeft bijvoorbeeld geen werkvergunning aan te vragen. Deze status quo geldt ook voor detacheringen. Zolang de detachering na 1 januari 2021 ononderbroken voortduurt, blijven Belgische werknemers onder de Belgische sociale zekerheid vallen. Belgische werknemers moeten wel zelf een settled of pre-settled status aanvragen vóór 30 juni 2021 om hun verblijf te regulariseren. Dankzij de deal die het VK en de EU eind 2020 sloten, blijft de impact op de sociale zekerheid eerder beperkt. De Europese regels over de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels blijven geheel of gedeeltelijk van toepassing, op voorwaarde dat de medewerker uiterlijk op 31 december 2020 gebruik heeft gemaakt van zijn/haar recht op vrij verkeer en voor zover de situatie intussen niet werd onderbroken. Begint een grensoverschrijdende situatie met het VK na de overgangsperiode – of is ze eerder aangevat, maar met een onderbreking na 1 januari 2021, – dan dient de socialezekerheidspositie bepaald te worden op basis van de deal.

Hoofdregel Het algemeen principe in de deal wijkt niet af van deze opgenomen in EU-regels over de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels: een medewerker is sociaal verzekerd in het land waar de activiteiten worden verricht.

Detachering In geval van detachering kan een medewerker maximaal 24 maanden sociaal verzekerd blijven in het land van herkomst. Deze regel lijkt niet af te wijken van de EU-regels over de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels. Echter, op basis van het overlegartikel in EU Verordening 883/2004 kan de periode worden verlengd naar maximaal 60 maanden. Door het ontbreken van een overlegartikel, is dit onder de deal helaas niet mogelijk.

Gelijktijdige tewerkstelling Indien een medewerker een substantieel gedeelte (25%) van zijn activiteiten in de komende 12 maanden verricht in het woonland, dan is de medewerker verzekerd in dit land. De beoordeling vindt in principe dus per twaalfmaandsperiode plaats. Indien geen substantieel gedeelte van de activiteiten in het woonland wordt uitgevoerd, dan is de medewerker sociaal verzekerd in het land waar de werkgever is gevestigd. Samengevat kan dus gesteld worden dat alles vrijwel hetzelfde blijft.

"Dankzij de deal die het VK en de EU eind 2020 sloten, blijft de impact op sociale zekerheid beperkt."

Opleiding Salary Split Wil je graag meer weten over de salary split? Voka – KvK Limburg nodigt je graag uit voor de opleiding ‘salary split’ die plaatsvindt op 16 maart 2021. Twee ervaren sprekers van KPMG Law zullen hierbij jouw vragen oplossen. Voor verdere info kan je contact opnemen met ward.smits@voka.be (+32 11 56 02 34). Inschrijven kan via www.voka.be/activiteiten/ salary-split.

GLOBAL AMBASSADORS - CHINA

HANDELSAKKOORD CREËERT MEER OPPORTUNITEITEN OP CHINESE MARKT Na 7 jaar onderhandelen is het zover: het investeringsakkoord tussen de EU en China is rond. Wat betekent dit voor Vlaamse ondernemers? We vroegen het Nico Vanherle, Global Ambassador China en CEO van M1glio, en Noël Deferm, General Manager van Hammer-IMS. Nico Vanherle (M1glio), Voka Global Ambassador China

Chinese investeerders hadden tot voor kort makkelijker toegang tot de open Europese economie dan omgekeerd. Europese bedrijven moesten meestal een joint venture oprichten met een Chinees bedrijf. Het nieuwe investeringsakkoord biedt Vlaamse bedrijven dus nieuwe kansen. Nico Vanherle: “Vooral sectoren als financiële dienstverlening, onroerend vastgoed, de automobielbranche, verhuur en leasing hebben er voordeel bij. Bovendien verbetert onze concurrentiepositie ten opzichte van Chinese staatsbedrijven. Enig minpunt is het feit dat zaken als de binnenlandse aanbestedingsregels of beperkingen op grensoverschrijdende gegevensstromen niét ter sprake komen in het akkoord.”

van onder meer grote e-commercebedrijven.”

Belang van klimaat en mensenrechten China engageert zich om de afspraken van de Internationale Arbeidsorganisatie en het Klimaatakkoord te respecteren. Duurzame ontwikkeling is een belangrijke pijler in het handelsverdrag. Nico: “In het verleden kreeg China vaak kritiek op dit vlak, hoewel de hele wereld het land wel gebruikte voor goedkope productie en het net daardoor minder kon investeren in milieu en arbeidsomstandigheden. Maar de EU spreekt ditmaal over ongekende toezeggingen wat betreft klimaat en mensenrechten.”

Symbolische overwinning

Verhoogde kwaliteit

“Politiek gezien is het akkoord voor China echt een symbolische overwinning”, vervolgt Nico. “Het toont de sterke samenwerking met de EU. Tegelijk vergroot de verkiezing van Joe Biden als president van de VS de vooruitzichten op een hernieuwde trans-Atlantische benadering. En de overeenkomst past in een context van bredere ontwikkelingen in de Chinese wetgevingen. Eind vorig jaar voerde men ook een wet in die buitenlandse investeerders betere voorwaarden biedt. Denk dan aan bescherming van intellectueel eigendom en gegevensbeveiliging om oneerlijke concurrentie te voorkomen

De afgelopen 20 jaar steeg de kwaliteit van de Chinese productie en de lokale vraag enorm. Nico: “Het loont de moeite om er op productiekosten te besparen en eventueel verkoop in het Aziatische land te overwegen. Ook in China laten ontwikkelen, is een optie. Dat beseffen bedrijven als Apple, BMW en Volkswagen alvast, die er sowieso al jaren productie plannen. Alles is er voorhanden om testen en certificaten te regelen. Mits de nodige begeleiding, kan je als Vlaamse ondernemer dus met een gerust hart in China investeren.”

Hammer-IMS meet de mogelijkheden Hammer-IMS, opgericht door Tom Redant en Noël Deferm, hoopt alvast een plekje te veroveren op de Chinese markt. Het bedrijf ontwikkelt ecologische machines voor de kwaliteitsinspectie van de dikte en het basisgewicht van producten ‘op rol’: textiel, plastics en nonwovens. Daarmee speelt het bedrijf in op de eis van overheden om oudere meetprincipes op basis van nucleaire en radioactieve technologie te vervangen en zo dus groener te werken. Noël Deferm: “We zijn volop bezig met ons er te profileren. Sinds begin 2020 maken we er connecties, maar corona zorgde natuurlijk voor vertraging.”

"Politiek gezien is het akkoord voor China echt een symbolische overwinning." Van vervangmarkt naar groeimarkt De hoofdreden voor Hammer-IMS om opties in China te verkennen is het feit dat de investeringsmarkt van machinerie er nog elk jaar groeit. “Op Europese bodem worden er beduidend minder machines gebouwd. Wat betekent dat we hier voornamelijk het meetsysteem van oude machines vervangen. Maar dat maakt de waarde voor ons een twintigtal keer kleiner dan in China waar er nog een nieuwe markt is.”

Hulp van specialist Om de contacten met China vlot te laten verlopen en de markt af te tasten, schakelde Hammer-IMS het advieskantoor Horsten International in. “Zij analyseren alles van a tot z. Eerst en vooral checkten ze de interesse, de applicatiedomeinen, onze meerwaarde voor de Chinese markt, enzovoort. Op basis daarvan stelden wij een strategisch plan op om de volgende stappen te bepalen. De concurrentie van Chinese bedrijven trotseren is wel een uitdaging. De verkoopsmarge moet voor

ons realistisch blijven. Maar er zijn niet meteen Europese kapers op de kust, of toch niet op grote schaal.”

Bescherming van technologie Om hun innovatieve ontwikkelingen te beschermen en te vermijden dat Chinese spelers deze kopiëren, plant Hammer-IMS enkel de zaken die technologisch gezien niet essentieel zijn, zoals de onderbouw, in China te maken. “De coretechnologie, de meettechnieken en radarsystemen stoppen we in aparte bouwblokken hier. Dat is ook praktisch gezien handig voor transport, want dat zijn de lichtste elementen.”

Wennen aan WeChat “Communiceren met Chinese zakenmensen verloopt toch net iets anders dan we gewoon zijn. Geen e-mails of telefoontjes, wel WeChat. Zelfs met klanten en leveranciers. Dat is een aanpassing. We nemen wellicht binnenkort een Chineestalige medewerker aan die alles ter plaatse voor ons regelt. Dat verlaagt de drempel naar de Chinese bedrijven toe én dan moeten wij niet te veel heen en weer reizen. In juni vertegenwoordigen er sowieso al twee mensen onze onderneming op een grote textielbeurs. Spannende tijden!”

Noël Deferm (Hammer-IMS)

Global ambassadors Onze global ambassadors hebben een top buitenlands netwerk en/of ervaring waardoor ze een klankbord vormen voor ondernemers. Meer info: www.voka.be/limburg/globalambassadors

Hoe digitaal ready is uw organisatie ? In de vierde industriële revolutie staat digitalisering centraal. Digitalisering is voor KPMG een beschrijving van de wereld vandaag: exponentiële technologische vooruitgang heeft de lijnen tussen het digitale en het fysieke laten samenvloeien, waarbij digitale disrupters een vrijgeleide krijgen om te experimenteren en waarde te creëren. Doe hier de self test en ontdek hoe digitaal ready uw organisatie is: home.kpmg/be/digitalassessment

© 2021 KPMG Central Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van de KPMG wereldwijde organisatie van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Limited, een “private English company limited by guarantee”. Alle rechten voorbehouden.

GLOBAL AMBASSADORS - VIETNAM

“MIJD RELIGIE EN POLITIEK, TOON RESPECT VOOR LEEFTIJD EN HIËRARCHIE” Internationaliseren betekent dat je te maken krijgt met andere culturen en andere gewoontes. Een van de leden van Voka’s Internationale Raad van Advies die daar goed zicht op heeft, is Stijn Op de Beeck, Global Ambassador voor Vietnam: “Een Ambassador van Voka kan je echt heel wat kostbare tijd besparen. Probeer niet alles zelf uit te zoeken.” Stijn Op de Beeck is managing partner bij Agricon Group in Ham, die internationaal actief is in productie en verdeling van decoratieve schorsen, substraten, potgronden tot deco stenen en siergrind. Hij heeft ook ruime financiële ervaring – als corporate banker bij ING, ervaring in productie-bedrijven en was betrokken bij start-ups en scale-ups. Een man van de wereld dus. “Toch heb ik zelf vaak hulp gekregen en raad ik iedereen aan hulp in te roepen. Een verkennend bezoek aan je doelmarkt kan interessant zijn. Maar dan nog kan je een verkeerd beeld krijgen. Het is verstandig om vooraf mensen uit je netwerk te spreken die kennis ter zake hebben. Flanders Investment & Trade (FIT) heeft mij al enkele keren heel professioneel ondersteund om zowel de correcte analyses vooraf te maken als om snel de juiste contactpersonen ter plaatse aan te spreken. Uiteraard kan ook de Internationale Raad van Advies je helpen om je bedrijfsdoelstellingen correct te bepalen.”

Vlamingen hebben de gave om zich snel aan te passen “Gelukkig hebben wij Vlamingen de aangeboren gave om ons snel en consequent aan te passen. Het beheersen van enkele talen, is een helpende factor. Maar om mijn onderhandelingspositie niet te verzwakken tijdens het afwikkelen van contracten, probeer ik finaal toch altijd een taal te gebruiken die niet de moedertaal is van de tegenpartij,” weet Stijn.

Beter bescheiden blijven… “Tenzij je expliciet andere info over de specifieke regio hebt, is het aangeraden om beleefd en respectvol te zijn. Praat niet over religie, politiek of historische oorlogen. Hou er ook rekening mee dat er in tal van landen nog veel respect is voor leeftijd en hiërarchie. En probeer te eten wat wordt opgediend, al is dat niet altijd evident,” lacht Stijn. “Informeer zeker ook naar plaatselijke gebruiken zoals het aannemen naamkaartjes, het niet aanraken van andermans hoofd, de manier van kleden bij zakelijke aangelegenheden...”

Echt weten wie je voor je hebt “Persoonlijke relaties zijn in vele - vaak Zuiderse - landen bijna even belangrijk als het product dat je verkoopt. Neem dus altijd de tijd om het bedrijf en de persoon voor je te leren kennen. Ik probeer ook altijd nauwkeurig uit te zoeken wat de precieze positie van mijn zakenpartner is binnen zijn/haar organisatie en of hij/zij beslissingsbevoegdheid heeft.”

Maar we zijn nog overal goed gezien Met de toenemende kritische houding tegenover ‘het Westen’ valt het volgens Stijn Op de Beeck wel mee. “In andere werelddelen kijkt men nog steeds jaloers naar Europa wanneer het gaat over onze organisatiegraad en capaciteit om snel processen te implementeren. Europa blijft een echt voorbeeld op deze vlakken.”

Stijn Op de Beeck (Agricon Group), Voka Global Ambassador Vietnam

“Informeer zeker ook naar plaatselijke gebruiken zoals het aannemen van naamkaartjes, het niet aanraken van andermans hoofd, de manier van kleden bij zakelijke aangelegenheden....”

publireportage

BEDRIJFSMATIG HUREN IN TIJDEN VAN CORONA Er heerst al enige tijd heel wat onzekerheid over de juridische gevolgen van het coronavirus. Niet alleen heeft het een enorme impact op het sociale leven, maar de maatregelen die door de overheid worden opgelegd laten interpretatie en zodoende onduidelijkheid toe binnen de uitvoering van handelscontracten, waaronder de huurovereenkomsten. Hiervoor dient kort geschetst te worden wat onder overmacht moet verstaan worden. In België is er sprake van overmacht indien de nakoming van een verbintenis (uit de wet of uit een rechtshandeling), volstrekt of redelijkerwijze onmogelijk is geworden door een omstandigheid die vreemd is aan zijn wil en voor hem onvoorzienbaar en onoverkomelijk was.

De rechtspraak inzake de gevolgen van corona op handelshuur is echter niet unaniem en uiteenlopend. Zo bestaat er momenteel drie strekkingen in de rechtspraak die per vredegerecht varieert. De vredegerechten van Houthalen, Antwerpen, Bree, Hoei en Elsene hebben de huurder veroordeeld tot betaling van de volledige Gert Damiaans huurgelden. Het vredegeAdvocaat recht van Brugge en BrusArgus advocaten sel hebben een verlaging Een overmachtsituatie voorE: gert.damiaans@ van de huur toegestaan. komt dat de contractpartij argusadvocaten.be De vredegerechten van aansprakelijk kan worden Antwerpen (ander kanton) gesteld wegens een contractuele wanpresen Etterbeek hebben geoordeeld dat er zelfs tatie. Door toepassing te maken van overgeen huur verschuldigd is tijdens de lockmacht wordt de werking van de verbintedown-periode. nissen en de bindende kracht ervan hetzij tijdelijk, hetzij definitief opgeheven. Voor de Zo blijft de onduidelijkheid voortbestaan toepassing van het coronavirus inzake huur en kan enkel gesteld worden dat een goede zal het merendeel handelen over een tijdelijovereenkomst tussen huurder en verhuurke opschorting van de overeenkomst. der meer rechtszekerheid zal bieden, dan het risico van een gerechtelijke procedure. Er dient alvast een onderscheid gemaakt te worden tussen enerzijds handelshuur en anderzijds het gemeen huurrecht. Kantoorgebouwen, bedrijventerreinen en opslagplaatsen vallen niet onder de toepassing van handelshuur. Indien de overheidsbeslissingen inzake de sluiting van onder meer niet-essentiële winkels en horecazaken als overmacht moeten beschouwd worden, zal dit betrekking hebben op handelshuur, alwaar een rechtstreeks contact is met de cliënten. Het zal moeilijker zijn om een gebrek aan genot aan te tonen voor panden die onder het gemeen recht vallen.

JONG VOKA - LID IN DE KIJKER

"ONDERNEMEN IS DURVEN SPRINGEN EN DURVEN LOSLATEN" Vastberaden en bevlogen. Dat is wel het minste wat je kan zeggen van Davy Lambrechts. Een hobbelig maar leerrijk parcours leidde hem tot waar hij nu staat. Stevig in zijn ondernemersschoenen. In volle coronacrisis zag AQUA-SAVING het licht, terwijl hij via Bryo nóg een onderneming opricht. “Op mijn 19de startte ik al mijn eerste zaak, een danscafé. Spijtig genoeg maakten anderen al vlug misbruik van mijn jeugdige naïviteit. Met een faling tot gevolg. Maar ik gaf niet op. Ik werkte enkele jaren keihard om dat verlies te compenseren, 7 op 7. Op mijn 26ste nam ik een tennisclub over. Dat liep vlot maar de verhouding tussen tijd en verdienste zat op de duur niet meer goed. Dus veranderde ik van koers. 8 jaar lang werkte ik in de sales waar ik alsmaar promoveerde.”

Met vallen en opstaan “Maar … mijn alcoholprobleem stak stokken in de wielen. Begin 2017 was mijn absolute dieptepunt. Om eruit te geraken, pende ik neer wat ik écht wilde. Ik gaf mezelf 6 maanden de tijd om mijn doelen te bereiken. Het lukte. Ik kroop uit dat dal, nuchter en hoopvol. En daar ben ik trots op. Ik begon te studeren, werkte buiten de lesuren in de horeca én startte in bijberoep een eventbureau. In 2018 werd ik freelance verkoper. Ik ging waterverzachters verkopen voor één grote opdrachtgever. Het ging erg goed. Tot dat bedrijf plots mijn facturen niet meer betaalde. Ik moest gerechtelijke stappen ondernemen om mijn geld te krijgen.”

Nieuwe start “Na een tijdje voor een specialist in beveiliging te werken als freelance salesverantwoordelijke, contacteerde een invoerder van waterverzachters me, een vroegere leverancier. Toen hij voorstelde om op zelfstandige basis innovatieve BOSCH-waterverzachters te verdelen in België, was ik overtuigd. Op zich is de markt van waterverzachters verzadigd. Maar dan gaat het om goedkope toestellen, vooral uit China. Geen duurza-

me apparaten. Met BOSCH bied ik dus een meerwaarde. Het A-merk verzekert oerdegelijke kwaliteit en zuinigheid. We zetten in op zelfinstallatie én we binden onze klanten niet aan dure onderhoudscontracten.

Davy Lambrechts AQUA-SAVING

De coronacrisis bleek de ideale periode te zijn om AQUA-SAVING te starten. Het is net nú dat heel wat mensen hun to-dolijst in huis afwerken. En daar staat een waterverzachter vaak op. Wat we dus merken aan de cijfers. Het was een vliegende start.”

Jong Voka en Bryo “Sinds 3 jaar ben ik Jong Voka-lid. En ik ben net ingestapt in het Bryo-traject voor mijn andere bedrijf: een platform voor horecaondernemers. Ik was best bang na al die negatieve ervaringen. Maar bij Voka omring ik me met de juiste mensen. Ambitieuze ondernemers. Durvers. Positief ingesteld. Maar niet onbezonnen. Ervaring leert je in wie en wat je best tijd, energie en geld investeert. En in wie niet.

"Bij Voka omring ik me met de juiste mensen. Ambitieuze ondernemers. Durvers. Positief ingesteld. Maar niet onbezonnen."

Ik ben van ’s morgens tot ’s avonds aan het werk. Maar met volle goesting. Ik zou het niet anders willen. Ik vergeet die zwarte sneeuw niet en ik ben er heel open over. Ik merk dat ondernemers rondom me dat appreciëren. We kunnen veel van elkaar leren.”

Word nu lid van het strafste netwerk voor jonge ondernemers! Surf naar www.jongvokalimburg.be Meer info voor starters: Mail naar joeri.stoop@voka.be of bel 011 56 02 41 Surf ook eens naar www.voka.be/ limburg/starterswerking

Voka – KvK Limburg telt meer dan 40 netwerken. Er staan dus iedere maand ook heel wat netwerkactiviteiten op de agenda. Hier vind je een greep uit de sessies. Meer informatie? Surf naar www.voka.be/limburg/netwerken

NETWERK KMO MELBOURNE: NON-VERBALE COMMUNICATIE: HOE ZIE JE OF IEMAND ECHT INTERESSE HEEFT?

NETWERK VITALITEIT: INTERNE COMMUNICATIE ROND GEZONDHEID EN BETROKKENHEID VAN MEDEWERKERS.

SPEEDDATE MET HET NETWERK VITALITEIT

ALLES DRAAIT OM VERBINDING Ed Somers van Vestio, voorzitter van het netwerk Vastgoed, wil graag weten van Wouter Goris (CEO Ready2Improve en voorzitter van het netwerk Vitaliteit) hoe je het fysieke en mentale welzijn binnen je bedrijf op peil houdt. Hoe compenseer je het gebrek aan fysiek sociaal contact op het werk? “Sowieso zorg je er best voor dat je contact houdt, al is het via Whatsapp of Zoom. Geef ruimte voor informele gesprekken. Creëer een open sfeer waarin ook mentale ongemakken aan bod kunnen komen. En verder doet wat creativiteit wonderen. Je moét als bedrijfsleider wel out of the-box denken nu. Grijp dus die kans. Het leidt tot leuke initiatieven als wandelmeetings, virtuele teambuildings met online opdrachten, digitale kookworkshops, online danslessen, … Ook met mijn eigen medewerkers organiseer ik dergelijke activiteiten.”

Heel wat mensen zijn momenteel gevoeliger voor neerslachtigheid of zelfs depressie. Hoe ga je daar als bedrijf mee om? “Door de vinger aan de pols te houden. Zodat je wéét met wie het (minder) goed gaat. Teamleaders spelen daarin een belangrijke rol. Ik merk alvast dat er een groeiend bewustzijn is rond het belang van fysieke en mentale fitheid op de werkvloer. Ik verwacht dat de noodzaak voor initiatieven en opleidingen daaromtrent alleen maar duidelijker wordt.”

Op welke manier draagt het Netwerk Vitaliteit daartoe bij? “Met webinars en andere activiteiten proberen we te inspireren. Het is echt een wisselwerking tussen de deelnemers onderling en de sprekers. Ook ikzelf leer nog vaak bij over de onderwerpen die aan bod komen. Normaal gaan de tips meer over de werkvloer, nu dwingt corona ons om het breder te trekken. Dat is positief. Binnenkort geeft professor Annemans het netwerk uitleg over geluk. Dat levert vast weer fijne inzichten op. Nog goed nieuws: ons netwerk breidt waarschijnlijk uit naar Vlaams-Brabant.”

Met Ready2Improve bereiken jullie nu ook het buitenland? “Inderdaad. In feite gaf het coronaverhaal onze internationale uitstraling een boost. We gingen een partnership aan met CIONET en ontwikkelden voor onze challenge Het Fitste Bedrijf een online alternatief. Nu lanceren we een tweede uitdaging: Het Veerkrachtigste Bedrijf. De bedoeling is om met een 6 weken durend online coachingprogramma, gelinkt aan de Mindstretch App, de veerkracht binnen je team te verbeteren. Zo kijken we welk bedrijf de meeste vooruitgang boekt!”

Wouter Goris (CEO Ready2Improve)

"Deze crisis legt de mankementen én sterktes in je bedrijfscultuur bloot."

Is dit het moment om je bedrijfscultuur te herzien? “Voor sommige ondernemers wel. Deze crisis legt de mankementen én sterktes in je bedrijfscultuur bloot. Was er al een gebrek aan betrokkenheid? Liep de communicatie stroef? Of was de sfeer altijd al familiaal en open? Dan valt dat nu extra op. Zie het als een kans om je sterktes te benadrukken en je werkpunten aan te pakken.”

In Speeddate legt de voorzitter van een netwerk aan een andere voorzitter vragen voor die hij of zij al altijd heeft willen stellen. Meer info: sara.davidson@voka.be www.voka.be/limburg/netwerken

VOKA CHARTER DUURZAAM ONDERNEMEN

“DE DUURZAME REFLEX ZIT BIJ ONS INGEBAKKEN” De Lommelse enveloppenfabrikant Elep zet al decennia in op milieuvriendelijk werken. De deelname aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen (VCDO) past precies in dat plaatje. Gedelegeerd bestuurder Yves Peiffer spreekt over de duurzame realisaties en plannen.

Hoe pakken jullie de duurzame transitie concreet aan? “Voor Elep is het niet zozeer een transitie, wel een voortzetting. Onze deelname aan het Champions traject is een evidente stap na SDG Pioneer. Duurzaamheid zit bij ons ingebakken. In 1999 kregen we al het milieulogo van de Provincie Limburg en we zijn op datzelfde elan verdergegaan. Denk dan aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, PEFC- en FSC-gecertificeerd hout, de productie, het water- en

“De duurzame aanpak is al lang geen opgave meer voor Elep. Het is een automatisme.”

energieverbruik, … Zo is het Europese Ecolabel – van toepassing op 47 types van onze enveloppen – onlangs nogmaals verlengd tot 2022. En we behoren tot de beste 1 % van alle deelnemende bedrijven op het EcoVadis-platform. Ons doel is dus vanzelfsprekend om de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) én het volgende VN-charter te behalen.”

Elep is de enige enveloppenproducent van ons land die nog volledig in Belgische handen is. Is de branche op sterven na dood dan? “Toch niet. Papier blijft in vele gevallen een meerwaarde. En door in te zetten op duurzaamheid en diversificatie blijft onze onderneming evolueren. Nú en in de toekomst. Het is wel een krimpende sector, dat is een feit. Toen ik begon bij Elep, een 25-tal jaar geleden, waren er nog 7 fabrikanten in België. Digitalisatie heeft natuurlijk een impact. Dat proces kan je niet stoppen. Maar we zijn voorbereid. We bedenken nu concrete stappen om te diversifiëren.”

Had de coronacrisis ook een impact op jullie business? “Dat hebben we gevoeld. En nog steeds. Bedrijven snoeien in hun marketingbudget en stellen direct mailings uit. Papieren uitnodigingen voor events, huwelijken, communies, begrafenissen, … blijven achterwege. Gelukkig was er tot hiertoe op de werkvloer geen verspreiding van corona dankzij de strenge veiligheidsmaatregelen. Thuiswerk is voor de productieafdeling namelijk niet mogelijk.”

Hoe milieuvriendelijk is de papierbranche? “Daar heerst een misvatting over. Sommige mensen denken dat er voor elk papier dat ze gebruiken een boom gekapt wordt. Dat is dus niet zo. Papier wordt gemaakt van afvalhout, van houtvezels die achterblijven nadat de grote houtblokken gebruikt zijn voor o.a. meubels. Het bosareaal in Europa groeit trouwens nog elk jaar. Pas op, ik begrijp perfect dat bedrijven minder papier gebruiken om economische re-

denen. Een digitaal alternatief is in bepaalde situaties wellicht een besparing. Maar om ecologische redenen moet je echt geen papier vermijden.”

Vragen jullie klanten ook naar het ecologische aspect? “De overheidsinstanties en de meeste grote bedrijven doen dat sowieso. En terecht natuurlijk. Toch vind ik dat er over het algemeen nog te weinig aandacht gaat naar het thema. De eerste zorg is voor velen toch de prijs. Duurzaamheid is dan eerder een pluspunt. Het Ecolabel is volgens mij ook nog niet bekend genoeg. Of het feit dat we met biodegradeerbare vensterfolies werken. Onder onze klanten is dat welbekend, maar staan mensen thuis erbij stil als ze zo een envelop ontvangen? Want als de vraag op dat niveau vergroot, moéten nog meer bedrijven die duurzame transitie maken. De bewustwording kan dus beter.”

Hoe versnel je dat bewustwordingsproces? “Initiatieven zoals VCDO en andere Voka-projecten spelen daarin zeker een rol. Als bedrijf apart – zeker in onze kleine branche – straal je dat duurzame karakter uit naar personeel, klanten, leveranciers en stakeholders. Dat helpt. Maar als grotere structuur heb je een bredere doelgroep en impact. Ook steden en gemeenten kunnen bedrijven daarin bijstaan. Zo communiceerde Stad Lommel recent nog over onze goede resultaten als SDG Pioneer.”

Yves Peiffer (Elep)

“Het VCDO is een knap initiatief om het allesomvattende duurzame ondernemen bekend te maken.”

Wat verwacht je naast het behalen van het charter van het Champions-traject? “Ik vertrouw erop dat de experts en de andere deelnemers uit diverse branches met verschillende ervaringen, het geheel erg interessant maken. Goed voor een ruimere kijk. Het netwerk tussen de bedrijven en met Voka is dan ook erg sterk.”

Meer info: www.voka.be/limburg/vcdo

Gino Jacques en Ewa Singh (L&G Fruit Services)

WELT

HOE CREËER JE DUURZAME LOOPBANEN IN JOUW BEDRIJF? Stilstaan is achteruitgaan. Dat weet elke ondernemer. Bedrijven zetten daarom steeds meer in op digitalisering en duurzaamheid, maar op vlak van diversiteit blijft het akelig stil. Jammer, want heel wat potentieel talent blijft zo aan de zijlijn staan.

Veel bedrijven houden vast aan het klassieke HR-beleid. Intercultureel jobcoach Ilse Janssenswillen van Core begeleidt hoger opgeleide anderstaligen naar de arbeidsmarkt. Zij raadt elke werkgever aan om zijn of haar horizon te verbreden en meer diversiteit op de werkvloer te creëren. “De samenleving ziet er niet meer hetzelfde uit als twintig jaar geleden. Als je kijkt naar de basisscholen, dan is zo’n 40% van de leerlingen van een andere origine. Wat veel mensen vergeten, is dat zij de werknemers van morgen zijn.” Een inclusief HR-beleid komt er natuurlijk niet zomaar. “Het is voor werkgevers belangrijk om af te stappen van een vooropgestelde vacature. Kijk vooral naar de mensen die voor je zitten en stel een job op maat samen.” Ondernemingen die momenteel al inzetten op inclusiviteit, zien volgens Ilse alleen maar voordelen. “Het is verfrissend, verhelderend en ze denken meer out of the box. Het zorgt voor een heel nieuwe dynamiek.”

Vroeger arts, nu boekhouder Ilse Janssenswillen begeleidt al vijf jaar hoger opgeleide anderstaligen uit Limburg naar de arbeidsmarkt vanuit haar eigen organisatie Core, en als partner van VDAB met het project Intercultural Talents. Het gaat dan over politieke en economische vluchtelingen, maar evengoed over mannen en vrouwen die hun thuisland én een goede job hebben achtergelaten voor hun grote liefde in België. “Eens ze in ons land zijn, blijkt hun masterdiploma nog maar evenveel waard te zijn als een bachelor. Of nóg minder.” België is een land dat houdt van papieren. Als je voor de overheid wilt werken, heb je absoluut een diploma nodig. “Wie als chirurg afstudeerde in Syrië, kan in ons land niet aan de slag. Gelukkig hechten steeds meer commerciële bedrijven belang aan de kennis en kunde, en is dat stukje papier niet altijd nodig.” Daarom focust Ilse op de competenties. “Wie studeerde voor arts of

advocaat, heeft meestal een sterk analytisch vermogen. Iets wat in tal van jobs goed van pas komt en waarvoor je niet per se een diploma nodig hebt. Zo schoolden vroegere dokters zich al om tot IT’ers en boekhouders.”

Administratieve duizendpoot Een omscholing is zeker niet altijd nodig. Kijk maar naar de Poolse Ewa Singh, die al veertien jaar in België woont en onlangs aan de slag kon bij L&G Fruit Services in Alken. “In Polen studeerde ik af als boekhoudster, maar in België bleek mijn diploma niet evenwaardig te zijn. Gelukkig werd het gelijkgesteld met een bachelor accountancy-fiscaliteit, waardoor ik altijd administratief werk heb kunnen uitvoeren. Voor veel mensen met een migratieachtergrond is dat een stuk moeilijker. Zij worden praktisch gedwongen om onder hun niveau te werken. Als huishoudhulp, bijvoorbeeld.” Het is met de hulp van Voka – KvK Limburg en Ilse Janssenswillen dat Ewa voorgesteld werd aan zaakvoerder Gino Jacques. “En daar ben ik hen heel dankbaar voor. Met haar boekhoudkundige achtergrond en haar eindeloos enthousiasme hebben we er een sterke medewerkster bij. Al jaren speelden we met het idee om een nieuw boekhoudprogramma te installeren, en dat hebben we eindelijk gerealiseerd. Met Ewa aan boord varen we een nieuwe koers, en ik ben ervan overtuigd dat de samenwerking er eentje van verandering en vooruitgang zal zijn. Dat is wat telt.”

Gino Jacques (L&G Fruit Services)

"Als het juiste profiel op de juiste plek zit, zijn de mogelijkheden eindeloos."

Welt voor een toekomstgericht HR-beleid Wil je optimale, duurzame loopbanen creëren en faciliteren binnen je onderneming? Dan is Welt iets voor jou. Je krijgt inzicht en advies op maat over jouw personeels- en opleidingsbeleid, je ontdekt opportuniteiten voor nieuwe instroom én je kunt ervaringen delen met andere ondernemingen. Meer info: www.voka.be/limburg/welt

FIRST LEGO LEAGUE

DEZE BEDRIJVEN BOUWEN MET LEGO AAN TECHNISCH TALENT…

"Wij steunen dit initiatief omdat er nu eenmaal meer aandacht nodig is voor techniek." Frank Vandebeek (Konings)

Met de steun van:

De krapte op de arbeidsmarkt is zeker voor de technische sector geen onbekend probleem. Vacatures blijven een eeuwigheid openstaan, waardoor bedrijven hun groeiambities zien smelten als sneeuw voor de zon. De FIRST LEGO League van Voka – KvK Limburg en Confederatie Bouw Limburg wil jongeren aanzetten om te kiezen voor technische richtingen en krijgt daarvoor de hulp van 45 partnerbedrijven. Zij ervaren één voor één hoezeer technische beroepen mee onze toekomst bepalen. Voor het ingenieurs- en adviesbureau ACE, met een vestiging in Lummen, was het een logische keuze om de FIRST LEGO League te steunen. “Wij zijn gespecialiseerd in onder andere automatiseringsopdrachten en laat net robotica ook een belangrijk onderdeel zijn van deze wedstrijd”, zegt hr-verantwoordelijke Deborah Nysten. “Ook onze kernwaarde ‘BE INGENIOUS’ is terug te vinden in een deelopdracht van de FIRST LEGO League.” ACE kan fraaie referenties voorleggen met bedrijven als Barco, Siemens, SKF en

Datwyler. “We werken voor onze klanten in diverse sectoren aan allerhande automatiseringsprojecten. We zijn voortdurend op zoek naar Engineers (bachelors of masters) vanuit diverse technische specialisaties. Dat kan onder meer gaan van het mechanisch ontwerpen in diverse CAD-programma’s tot het schrijven van PLC-sturingen en elektrische schema’s.” Het tekort aan technisch talent laat zich voelen, want veel klantaanvragen moeten noodgedwongen de koelkast in. “We vinden vaak met moeite de juiste medewerkers voor potentiële klanten, gezien hun schaarste. Je zit op aanwervingsvlak met uitdagingen op verschillende niveaus: de krapte op de arbeidsmarkt en je moet zien dat je het talent als eerste bereikt en kan binnenhalen. En zelfs dan moet je zeker zijn dat die persoon behalve de kennis ook de juiste persoonlijke vaardigheden heeft”, legt ze uit.

Meer projectmanagement Een onderneming die het afgelopen jaar niet uit het nieuws was weg te slaan, is drankenproducent Konings uit Zonhoven. “Wij steunen dit initiatief omdat er nu eenmaal meer aandacht nodig is voor techniek. Ik voel dat er toch een tekort aan interesse is voor de maakindustrie. Dankzij de persaandacht voor onder meer de al-

coholgel-productie krijgen we vandaag weliswaar sollicitanten over de vloer waar we vroeger alleen maar van konden dromen”, zegt projectmanager Frank Vandebeek.

De Step (Beringen)

Hij ziet ook dat de competenties voor de technische beroepen evolueren. “Er is veel meer projectmanagement nodig, omdat de processen veel meer gestructureerd zijn dan vroeger. Waar je voor het onderhoud van een productielijn vroeger meer ad hoc werkte, wordt dat nu veel conceptmatiger aangepakt met een volledige jaarplanning.”

Op bedrijfsbezoek

Ook Rezinal, een toonaangevend zinkrecyclagebedrijf in Heusden-Zolder, draagt de FIRST LEGO League een warm hart toe. “Wij hebben zowat ieder technisch profiel nodig in onze onderneming: mechanica, elektronica, chemie enzovoort. Voor ons is het tekort aan technisch talent ook voelbaar. We hebben bijvoorbeeld erg lang gezocht naar een onderhoudstechnieker”, zegt directeur Kristiaan Dekkers. “Voor ons is de wedstrijd een mooie kans om techniek tot in het basisonderwijs te brengen. De leerkrachten hebben daar niet altijd evenveel interesse in. Andere competenties hebben er voorrang: het leesniveau of rekenkampioen worden”, glimlacht hij. Maar als techniek niet in de klas wil komen, dan brengt Rezinal die techniek naar de kinderen. “We zijn het partnerbedrijf voor Daltonschool De TalenTuin in Lummen en hebben de klas uitgenodigd voor een bedrijfsbezoek wanneer de coronamaatregelen dat weer toelaten. In tussentijd hebben we wel al een chatsessie georganiseerd met de klas”, besluit de directeur.

Alicebourg (Lanaken)

De Step (Beringen) en Alicebourg (Lanaken) winnen FIRST LEGO League De teams van de scholen De Step Beringen en Alicebourg Lanaken zijn de winnaars van de Limburgse FIRST LEGO League, een LEGO-robotwedstrijd van Voka – Kamer van Koophandel Limburg en Confederatie Bouw Limburg met de steun van de provincie Limburg. De eerste school won in de categorie voor het basisonderwijs, de tweede kroonde zich tot het beste team van het secundair onderwijs. Van september tot en met vandaag namen 1.400 jongeren tussen 11 en 14 jaar deel aan de robotcompetitie. “Ondanks de crisis sprongen er weer 38 scholen op de kar van deze wedstrijd. Dat bewijst de aantrekkingskracht en het nut van de FIRST LEGO League voor het onderwijs. We zijn ook de 45 partnerbedrijven dankbaar om in deze moeilijke tijden onze talenten van de toekomst te ondersteunen”, zeggen Johann Leten (gedelegeerd bestuurder, Voka – KvK Limburg) en Chris Slaets (algemeen directeur, Confederatie Bouw Limburg).

OVERDRACHT FAMILIALE ONDERNEMING: GOED OVERLATEN IS EEN KUNST De overdracht van een familiale onderneming is een proces waarbij naast een aantal technische, fiscale, juridische en financiële aspecten ook heel wat emotionele en relationele problemen komen kijken. “Vooral die laatste worden op voorhand vaak onderschat en komen pas gaandeweg in het proces de kop op steken, ”stellen Liesbeth Vandenrijt en Geert Motmans.

Op het moment van de overdracht is men vaak rationeel wel klaar om deze stap te zetten. Tijdens het proces van deze wissel wordt de overlater echter geconfronteerd met een emotioneel proces dat met deze transactie gepaard gaat. Dit resulteert in spanningen tussen de overlater en de overnemer. Deze spanningen concentreren zich vaak rond drie thema’s. Er zijn immers verschillende verwachtingspatronen over de snelheid van de overdracht. De overlater vindt vaak dat het allemaal wat snel moet gaan terwijl de overnemer te popelen staat om zelf het roer in handen te nemen. Een ander spanningsveld heeft te maken met controle en autonomie. De overlater wil graag nog wat controle bewaren en vinger aan de pols houden terwijl de overnemer doorgaans net veel voldoening en motivatie haalt uit de autonomie die hij hoopt te verwerven. Vaak zien we tot slot dat een andere generatie een andere leiderschapsstijl meebrengt. Dezelfde cases op de werkvloer worden door de overlater vaak door een andere lens bekeken dan door de overnemer. Belangrijk om te stellen is dat deze spanningen geen onoverkomelijke problemen zijn. Deze zijn inherent aan het proces van overdracht en het is belangrijk dit te aanvaarden. Het zijn ook geen problemen die dringend opgelost moeten worden, maar eerder fases die zich noodzakelijkerwijze zullen voordoen tijdens het overdrachtsproces. We hebben er dus veel meer belang bij om goed te leren omgaan met deze spanningen. Sleutel tot succes Hierbij zijn een aantal goede sleutels voor succes voorhanden. Zo is het belangrijk dat er een duidelijke rolverdeling wordt opgemaakt waarbij iedereen zich comfortabel voelt. Het moet duidelijk zijn wie waar verantwoordelijk voor is en welke bevoegdheden aan wie worden toegekend. Dat is bovendien niet enkel belangrijk voor overlater en overnemer, maar mogelijk nog het meest voor de omgeving. Medewerkers moeten ook duidelijkheid krijgen in dit successieverhaal.

Van wezenlijk belang is dat elke partij erkend en gerespecteerd wordt. Van zodra er geraakt wordt aan de eigenwaarde van een persoon of wanneer men iemand gezichtsverlies laat lijden, komt er een serieuze deuk in het vertrouwen en dit zal het overdrachtsproces mogelijk hypothekeren. Er dienen daarom duidelijke spelregels afgesproken te worden. Er dient echt gewerkt te worden aan een wederzijds vertrouwen. Dit vraagt een investering van beide partijen en hier dient tijd voor uitgetrokken te worden. Er moet stilgestaan worden bij kritische incidenten en alles moet bespreekbaar zijn. Doorgaans zien wij een aantal mechanismen als best practice naar voor komen om constructief om te gaan met deze spanningen. Een raad van advies of raad van bestuur is vaak een zegen voor beide actoren. Enerzijds kunnen onafhankelijke bestuurders een rol spelen in de controlefunctie en het bewaken van het bedrijfsbelang. Zo kan er controle uitgeoefend worden op de acties van de overnemer, maar er kan tevens ondersteuning komen voor diens ideeën en beslissingen. Een bestuurder is vaak ook voorstander van verdere professionalisering van het bedrijf. Tot slot kan dit mechanisme aandacht besteden aan de balans in de relatie tussen overlater en overnemer. Belangrijk is dat parallel aan het overdrachtsvraagstuk ook een vernieuwing komt in de Rva/Rvb zodat dit niet enkel de vertrouwelingen zijn van de overlater.

ANTWERPEN - DIEGEM - EINDHOVEN - HASSELT HERENTALS - LOMMEL

Begeleiding nodig bij de overdracht van uw familiale onderneming?

011 30 35 00 - motmans@motmansenpartners.be

Contacteer onze experts via motmans@motmansenpartners.be

www.motmansenpartners.be

of 011 30 35 00.

PLATO

DE SCHOONHEID VAN GESPREKKEN OVER THE GOOD ÁND THE BAD Maak kennis met Caroline Rigo, Beauty Entrepreneur en oprichter van het minerale make-upmerk Cent pur Cent. Sinds drie jaar is ze Plato-lid. Haar businessdoel? Blijven groeien en evolueren, gesterkt door tips & tricks van collega-ondernemers. Vanwaar het idee om een eigen make-uplijn te ontwikkelen? “Ik ben al 17 jaar actief in deze sector, eerst als freelance make-upartiest en later ook met een eigen schoonheidsinstituut in Hasselt. Doorheen de jaren viel het me op dat heel wat vrouwen zich wel graag maquilleerden maar moeilijk make-up vonden die ze konden verdragen. Velen waren allergisch. Toch vond ik op de markt geen gezonde, makkelijke én huidverbeterende producten. Dus besloot ik ze zelf te ontwikkelen. Intussen is Cent pur Cent al bij 600 apothekers te vinden én verkopen we een tweede merk via schoonheidsspecialistes.”

Hoe ben je bij Plato terechtgekomen? “Via het Fashion Netwerk van Voka maakte ik kennis met collega’s uit de sector en hoorde ik van Plato. Het leek me interessant omdat ik graag mijn netwerk en horizon verbreed. En ja, ik voel me er al 3 jaar helemaal thuis. Ik ben omringd door ondernemers uit diverse sectoren met verschillende ervaringen en inzichten.”

Heeft dat netwerk van ondernemers je al fijne samenwerkingen opgeleverd? “Natuurlijk. Ik kwam er bijvoorbeeld mijn oude schoolgenoot Jeroen Raskin tegen. Hij is nu onze vaste advocaat. En ook door zelf anderen te inspireren met mijn visie heb ik onrechtstreeks al samenwerkingen gedaan. Maar dat is voor mij niet het hoofddoel. De groepsdynamiek vind ik minstens even waardevol. Hier vieren we successen én delen we onze zorgen. Het gevoel

zit goed. En dat helpt om te groeien. Elke bijeenkomst is voor mij een checkpoint. Ik neem dan even bewust de tijd om mijn zaak te evalueren.”

Caroline Rigo (Cent pur Cent)

Welke ondernemer heeft je al bijzonder geïnspireerd? “De visie van Tilda Duchamps van BsideS vind ik zeer boeiend. Zij is gespecialiseerd in conflictbemiddeling en coaching. Van nature ben ik iemand die altijd doorgaat, niet te veel nadenkt en gewoon doét. Maar dankzij Tilda besef ik dat het als bedrijfsleider wel de moeite loont om af en toe stil te staan bij je persoonlijke ontwikkeling.”

“Elke bijeenkomst is voor mij even een moment van zelfevaluatie.”

Wat ontdekte je dan al over jezelf of je bedrijf? “Ik moet momenteel veel verschillende zaken managen omdat mijn bedrijf in een groeifase zit. Ik kan dus veel leren van bedrijven die al een stuk verder staan. Momenteel is dat bij Plato dus mijn doel: de groei van collega-ondernemers analyseren.”

En welk advies heb jij voor andere bedrijfsleiders? “Werk aan je openheid naar andere ondernemers toe. Verbloem de zaken niet. Je mag heus praten over the good ánd the bad bij Plato. En verder raad ik ook aan om wat je leert van gastsprekers meteen in praktijk om te zetten. Dikwijls geven zij heel waardevolle tips. Maak er gebruik van!”

Zelf interesse in een Plato-traject? Bezoek www.voka.be/limburg/plato of kom op 15 maart om 18u kennismaken tijdens onze gratis workshop 'Boost your social media'. Meer info via www.voka.be/ limburg/plato/rendezvous1503 of contacteer chloe.rutten@voka.be (+32 11 56 02 52).

5 FUN

Yannick Schulpe Connect4U

Gita Bessemans Engels Logistics nv

FACTS OVER

“De coronacrisis was een straffe teambuilding. Met extra veel respect voor elke schakel in ons team tot gevolg.” Gita Bessemans

Waar word je blij van?

Wat is je levensmotto?

“Mensen gelukkig maken en een meerwaarde betekenen voor de gemeenschap.”

“Het glas is altijd halfvol. Bekijk het leven dus van de positieve kant. Grijp kansen. Besef wat realistisch is en wat niet. Maar maak er altijd het beste van.”

Wat is je mooiste jeugdherinnering? “Het moment dat ik als tiener tot Most Valuable Player of MVP werd uitgeroepen op een basketbaltornooi. Als beloning mocht ik tegen iemand van de NBA spelen.”

Wat is je beste eigenschap? “Mijn positieve en dankbare state-ofmind. Dat helpt me op vele vlakken: in mijn leiderschap, in mijn besluitvaardigheid en om mijn denkpatroon constructief te houden.”

Waarop ben je als zaakvoerder het meest trots? “Dat ik het verschil maak in werkbeleving en -vreugde bij onze medewerkers. Ik focus op een familiale sfeer, betrokkenheid en heldere communicatie. Er is ruimte voor constructieve feedback, maar negativiteit is uit den boze.”

Wat is de meest waardevolle carrièreles die je kreeg? “Uit de visie van Tony Robbins leerde ik veel. Success in life is 80% psychology and 20% mechanics. What you do doesn’t matter if you aren’t in the right mindset, zegt hij.”

Wat is je eerstvolgende doel? “De best mogelijke werkplek worden. Naast onze erg uitdagende omzet- en margedoelstelling natuurlijk.”

Wat heeft je carrière je al over jezelf geleerd? “Welk doel ik mezelf ook stel, ik ga er altijd met volle overgave voor. Dat betekent dat ik de lat hoog leg voor mezelf maar ook voor anderen. En dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Dus heb ik geleerd om mijn verwachtingen bij te stellen of andere wegen naar het doel te zoeken.”

Op welke eigenschap ben je trots? “Ik ben een doorzetter. Ik geef niet vlug op, blijf positief en leer uit elke tegenslag. What doesn’t kill you, makes you stronger.”

Waar is je team heel goed in? “Flexibiliteit en inzet. Dat hebben we nog maar eens bewezen het afgelopen jaar. Hoe raar het ook klinkt: de coronacrisis was een straffe teambuilding. Met extra veel respect voor elke schakel in ons team tot gevolg.”

Hoe krijgt je humeur een boost? “Kleine dingen: de zon die schijnt en gezellige momenten met fijne mensen.”

Weet jij als zaakvoerder wat je medewerkers motiveert? Extra vakantie Meer cash Een fiets of auto Bijkomende verzekeringen Gsm of tablet De vrijheid om zelf te kiezen

sdworx.be/flexibel-verlonen

Vermogensbeheer, stockoptieplannen, fiscale opportuniteiten, overnames en acquisities… De Degroof Petercam experts zijn van alle markten thuis. Al 150 jaar.

Neem deel aan onze webinar: “De voor- en nadelen om als familiale onderneming beursgenoteerd te zijn.”

DINSDAG Mis deze afspraak niet! Schrijf u in via de QR-code.

Geïnteresseerd in een voordelig fietsplan voor jouw bedrijf? • Een all-in leasepakket • Onbeperkt aanbod • Kostenneutraal voor het bedrijf • Voordelig voor de medewerker

Plan gratis een online demo

info@cyclis.be • T. 011 730 115 • 3500 Hasselt

MAART

12 UUR

door Stefaan Genoe, Managing Partner Degroof Petercam Corporate Finance

STARTER IN DE KIJKER - Intopia

PERSPECTIEF OP DUURZAME GROEI Intopia bedacht jaren geleden iets unieks: energiezuinige houtskeletwoningen voor zelfbouwers. Een slim idee. Met een snelle groei tot gevolg. Tijd om uit te breiden! Om die plannen zorgvuldig uit te voeren, neemt het bedrijf deel aan Bryo ScaleUp. Waarom kozen jullie voor ScaleUp?

Wat zijn de uitdagingen volgens jullie?

Zaakvoerder Christophe Lucas: “Mijn medezaakvoerder en de oprichter van Intopia, Tim Luyten, volgde in het prille begin het startersprogramma van Voka. Ik deed hetzelfde toen ik in de zaak stapte. ScaleUp is dus het logische vervolg. Naast standaardthema’s als sales, marketing en bedrijfsprocessen, leer ik veel uit de uitwisseling van ervaringen. Wij zijn niet echt een aannemer en niet echt een dienstenbedrijf. Dus we passen sowieso al niet in één vakje. Het feit dat je dan nog eens perspectieven van allerlei andere sectoren krijgt, vind ik erg nuttig.”

“Ik denk in eerste instantie op praktisch niveau. Als er nu pakweg een vijs tekort is op een werf, brengen we die vlug na. Dat is niet doenbaar als de klant zich aan de andere kant van het land bevindt. Dergelijk manueel werk willen we vermijden. Wat niet betekent dat we niet meer ter plaatse gaan, want werfcontroles en een hartelijk klantencontact blijven van belang. We helpen mensen om zelf hun woning duurzaam te (ver)bouwen en begeleiden hen bij elke stap. Waar de klant ook woont. Maar we willen die verplaatsingen wel inperken. Dat kan dankzij een doorgedreven voorbereiding en meer automatisering.”

Hoe pakken jullie de uitbreiding aan? “Momenteel bevindt het merendeel van onze klanten zich in Limburg. Nu mikken we op heel Vlaanderen. Dat willen we meteen goed doen, zonder onze gekende dienstverlening eronder te laten lijden. De voorbereiding voor onze uitbreiding is alvast volop bezig op diverse vlakken. In feite is de logica: zoveel mogelijk tijd besparen om zoveel mogelijk klanten verder te helpen mét de beste service. We zetten bijvoorbeeld extra in op de detaillering van onze tekeningen. We hebben daarom een extra tekenaar aangeworven. Hoe duidelijker de tekeningen, hoe vlotter alle partijen kunnen werken. Daarnaast reviseren en digitaliseren we ook onze handleidingen. Ook weer om de begeleiding van onze klanten te perfectioneren. Een volledige procesoptimalisatie, dat is het doel.”

Wie? Christophe Lucas en Tim Luyten Wat? Intopia Dagelijkse kost? Energiezuinige houtskeletwoningen voor zelfbouwers Contact? Zolikenstraat 27 3550 Zolder +32 11 75 49 64 www.intopia.be info@intopia.be

Hoe helpt ScaleUp je in jullie toekomstplannen? “Het geeft ons de kans om onze plannen te toetsen. Momenteel zijn er twee pistes die we overwegen om onze uitbreiding aan te pakken. Welke de beste is? Dat hopen we te weten aan de hand van de feedback van collega-ondernemers. Ik kijk alvast uit naar de Expertenraad. Daar leggen we onze plannen in detail voor aan mensen uit verschillende sectoren die al langer in het vak zitten of al een scale-up hebben doorgevoerd.”

“Een dienstverlening van hoog niveau blijft de focus.”

Zoek je begeleiding voor je start-up of scale-up? Ontdek hoe we jou kunnen helpen: www.voka.be/limburg/ starterswerking

VERS VOLK Voka – KvK Limburg blijft groeien: ook deze maand verwelkomen we weer heel wat nieuwe leden.

ARIEL FACILITAIRE DIENSTEN Diederik De Roeck Algemene reiniging van professionele ruimtes. www.poetsbureau.be HENDRICKX OFFICE & INTERIOR Francis Verbist Ergonomische kantoor- en interieurinrichting. www.h-o-i.be COPERTIZ Marc van Dael Producent van diverse kokosproducten voor de professionele landen tuinbouw & hobbymarkt. www.copertiz.com JOYN BELGIUM Piet Steenberghs Informatietechnologie en services uit liefde voor lokaal. www.joyn.eu BRILLIANT LED SOLUTIONS Richard Leendert Specialisten op vlak van digital signage en LED schermen. www.brilliant-led.be VEDEHA SOLUTIONS Karel Haanen Bouwmaterialen. GROEP CLAES LUC Elien Claes Ontmantelingswerken, beperkte ruwbouw en plaatsen van poutrellen. www.groepclaesluc.be FASTLANE KARTING Tim Cloosen Karting. www.fastlanekarting.be

H2SO4.PM Geert Jamaer Zwavelzuuroplossingen. www.hs2o4.pm RECKO FLOORS Davina Baerten Vloerafwerking, chapewerken, vloerisolatie. www.recko-floors.be MOZER TECHNOLOGIES Olivier Mozer High-Tech transport & installaties. www.mozer.be FIETSEN ROGIERS Jelle Rogiers Uw verkooppunt te Bilzen voor (elektrische) fietsen en accessoires. www.fietsen-rogiers.be SSI SCHÄFER Dries Vaes Intercompany goederenstromen en afval- en milieu engineering. www.ssi-schaefer.com MERO-FIX Kristof Christis L-ankers, u-beugels, aanlaseinden voor industriële toepassing. www.merofix.be BRIGHTEST David Vandingenen IT-bedrijf gespecialiseerd in het testen van software/Quality Assurance. www.brightest.be NORRIQ Jurgen Broos IT-partner voor Microsoft Dynamics365 (CRM) en Business Central (ERP). www.norriq.be

EEN WARM HART VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST In 2005 startte Lieven Verpoorten als zelfstandige installateur. Zijn echtgenote Mieke Maes hielp na haar uren met de administratie. In 2010 stapte ze mee in de zaak. Inmiddels is ze algemeen directeur van een 25-koppig team en werkt ook haar zus bij Duall. Is het moeilijk om privé en werk gescheiden te houden als je met familie werkt?

Jullie nemen deel aan het Accelerotraject van Voka. Vanwaar die beslissing?

“Dat valt wel mee. We praten volgens de kinderen soms wat te veel over het werk. Maar we hebben heus nog een leven naast het bedrijf. Dat blijft belangrijk. En op de werkvloer vind ik het net voordelig dat je elkaar goed kent, dat je perfect weet waar elkaars prioriteiten en krachten liggen.”

“Ik wil blijven bijleren. Ikzelf heb geen technische achtergrond, noch een managementopleiding of iets dergelijks. Dus volg ik al jaren allerlei bijscholingen, onder meer bij Voka. De MBA’s en MBA’s Advanced vond ik ook al erg interessant. En dankzij Accelero verdiep ik me nog meer in bedrijfsstrategie, financiële materie, leiderschap, … Het helpt me om een helikopterview te krijgen van ons bedrijf. Want als je er middenin zit, verlies je soms het overzicht.”

Welke uitdagingen hebben jullie al getrotseerd? “De grootste uitdaging was volgens mij de overgang van particulieren naar projecten. Het vergde heel wat aanpassing qua werkwijze, communicatie, productie, aankoop, prijsonderhandelingen, … We moesten ook leren omgaan met strakke planningen. En natuurlijk vroeg het een andere mindset van onze medewerkers. In een privéwoonst met enkel de bewoner erbij een toestel installeren of op een grote werf in een team van arbeiders werken, dat is toch een verschil. Maar het is gelukt. Zo goed zelfs dat we nu enkel nog voor grote projecten werken, niet langer bij mensen thuis. Onze diensten voor kmo’s en projectontwikkelaars staan op punt.”

Was de coronacrisis ook een uitdaging? “We mogen niet klagen. Toen de werven en retailwinkels gesloten waren, zijn we een vijftal weken gestopt maar sinds de herstart loopt alles vlot. We hebben zelfs ons kantoorgebouw gerenoveerd tijdens het bouwverlof om een optimale verluchting en voldoende afstand tussen de medewerkers te garanderen.”

Je job blijft dus boeien? “Absoluut. We zetelen nu al enkele jaren met drie in het directieteam – mijn man, de operationeel manager en ikzelf – en dat werkt prima. We vullen elkaar aan en kennen elkaars sterktes. Bovendien vind ik ook dat we in een mooie sector werken. Een sector die blijft vernieuwen. De lat ligt elke keer wat hoger. Het moet nóg duurzamer, nóg innovatiever. Dat motiveert ons.”

WE ARE FAMILY

“Mijn droom? Een gezond en stevig bedrijf blijven met een degelijke reputatie in ons vak.”

Hoe ziet de toekomst van Duall eruit? Verwacht je dat je kinderen je opvolgen? “Onze kinderen krijgen volledig de vrije keuze. Ze mogen hun eigen weg volgen en die moét echt niet naar Duall leiden. Ik hoop gewoon dat we altijd een stevig en gezond bedrijf blijven met een degelijke reputatie. Dat we blijven garant staan voor veel technische kennis en ervaring.” Net zoals Mieke je bedrijf groeiklaar maken om snel te groeien? Accelero helpt je op weg. www.voka.be/activiteiten/accelerolimburg

POSITIEF IN LIMBURG Deze rubriek is voorbehouden voor nieuws van onze leden. Want die zitten niet stil. Iedere dag verwezenlijken ze nieuwe dromen en gaan ze nieuwe uitdagingen aan. Wij zetten al die bedrijvigheid met veel plezier in de bloemetjes! Heb jij ook nieuws? Mail naar jeroen.verbeeck@voka.be

VLIEGSCHOOL ASL ACADEMY VERVOLLEDIGT VLOOT ITC BELGIUM WAPENT BEDRIJVEN TEGEN CYBERCRIMINALITEIT

Eén op vier werknemers van Limburgse bedrijven trapt in de val van cybercriminelen en gaan onvoorzichtig om met mogelijk schadelijk e-mailverkeer. Het Hasseltse ITC Belgium, IT-partner van voornamelijk kmo’s, stelt dat geregeld vast tijdens veiligheidssessies op de werkvloer. Daarom organiseert ITC in samenspraak met de klant IT-securitysessies op maat. “Cybercriminelen zoeken het kleinste gaatje in het beveiligingsnet. Een verraderlijk spammailtje, een niet-geüpdatete virusscanner, een slecht gekozen paswoord. Veel is niet nodig om toegang te krijgen tot belangrijke bedrijfsdata”, zegt ITC-oprichter Mark Ponet. “Sterke securitytools zijn onmisbaar, maar de beste verdediging blijven alerte medewerkers. Het loont om hierin te investeren. Cybercriminaliteit is wereldwijd sterk in opmars en cybercriminelen spelen steeds meer in op actuele trends. In volle lockdown circuleerden er tot 400% meer aanvallen. Niet alleen via mailboxen maar ook via online meetingsoftware.”

ASL Academy (dochteronderneming van ASL Group) uit Antwerpen – binnenkort met een tweede basis in Luik – is een van de enige Belgische vliegscholen die lesvluchten aanbiedt met in België geproduceerde Sonaca 200’s. De vliegschool ontving in juli 2020 haar eerste Sonaca 200 Pro EFIS, een heel technologisch, modern vliegtuig, uitgerust met een Garmin G500 touch-glass-cockpit. Wegens groeiend succes kwam er begin dit jaar een tweede Sonaca-lesvlieguig bij. Beide worden ingezet voor de vliegopleiding waarbij ook de geavanceerde Cirrus SR20 en een SR22 in gebruik zijn. Daarnaast telt de vloot nog twee FNTP II gecertificeerde Redbird Full-Flight Simulators. En dit jaar staat in het kader van de multi-engine piston-opleidingen nog een DA42 Diamond Twinstar gepland en eenzelfde type simulator die in Luik opgesteld zal worden.

LIMBURGSE ONDERNEMERS NEMEN HOTEL-RESTAURANT MARDAGA OVER

Giuliano Bruno (Group Bruno en Restaurants Giuliano), Jos Haumont (Immo Haumont en Woodmanager Nordbord) en Luc Didden (Didden bv Gereedschappen en Grobelco bv) nemen Hotel-Restaurant Mardaga in As over. Mardaga is al meer dan 112 jaar een gevestigde waarde in Limburg en daarbuiten. Het viersterrenhotel ligt midden in het groene hart van Limburg en is een toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen. Het charmante familiehotel biedt ook alle faciliteiten voor werkvergaderingen. Het kreeg in 2014 een volledige facelift. De nieuwe uitbaters zetten met respect voor de traditie het beleid verder. Sinds 1 maart is Mardaga weer open met ontbijt en diner op de kamer zolang de coronamaatregelen gelden. Zodra het kan, zal het vernieuwde restaurant 7/7 open zijn, met focus op de betere Belgische en Franse keuken.

E-COMMERCESPECIALISTEN VAIMO EN DIGITALUM BUNDELEN KRACHTEN K LAW WORDT KPMG LAW

Sinds 1 februari 2021 heeft K Law een nieuwe naam: KPMG Law. Daarmee wil het bestuur het belang benadrukken van de samenwerking met KPMG, waardoor het bedrijf beter uitgerust is om het hoofd te bieden aan het steeds complexer wordend en snel evoluerend juridisch landschap. Zo kan KPMG Law complete, multidisciplinaire oplossingen aanbieden door haar juridische expertise te combineren met de kennis van het hele KPMG-netwerk (met meer dan 2.700 advocaten). De naamsverandering zal niets veranderen aan de essentie van het bedrijf als juridische vertrouwenspersoon met persoonlijke inzet als prioriteit.

CONTINUUM OPNIEUW BEKROOND ALS GREAT PLACE TO WORK

Continuum Consulting met hoofdzetel in Lummen, expert in Software Craftsmanship, is voor de tweede keer op rij beloond met het GPTW-certificaat. Een organisatie mag zich een Great Place to Work noemen als medewerkers vertrouwen hebben in het management, werkplezier ervaren en de teamspirit goed zit. Great Place To Work is een onderzoeks-, advies- en opleidingsinstelling die organisaties wereldwijd begeleidt in het creëren en behouden van aangename werkplekken. Dat gebeurt in samenwerking met partner Vlerick, internationale Business School. “We zijn erg trots dat we het na zo’n bizar jaar nog béter gedaan hebben dan het jaar daarvoor”, zegt Bart Waterlot, Chief Craftsman van Continuum.

Vaimo, de leading Adobe Commerce- en Adobe Platinum-partner, met een vestiging in Genk, gaat samenwerken met Belgische nieuwkomer en Adobe Bronze-partner, Digitalum uit Lummen. Met verenigde krachten kunnen ze end-end experience driven commerce-oplossingen bieden aan klanten in de Benelux en wereldwijde ondernemingen en merken. “Internationale bedrijven zien e-commerce vandaag veel ruimer dan het opzetten van een webwinkel. Zij willen hun klanten een totaalervaring aanbieden en dat vereist dat verschillende specialisaties samenkomen”, klinkt het bij de twee partijen. Beide bedrijven zijn gespecialiseerd in Adobe Experience Cloud-oplossingen, maar met verschillende specialiteiten. Vaimo focust op het opzetten van platformen voor digitale handel met behulp van Adobe Commerce Cloud. Digitalum focust op het creëren van uitmuntende gebruikerservaringen met behulp van Adobe Experience Manager, Campaign en Analytics. Met de samenwerking blikken Vaimo en Digitalum ook vooruit, naar het ‘postweb-tijdperk’. Wearables en andere smart devices maken de grens tussen e-commerce en klassiek winkelen almaar dunner. Dat vergt meer en meer integratie en uitwisseling van informatie tussen verschillende commerce-platformen en het bundelen van specialisaties.

PAMI BLIKT TERUG OP SUCCESVOL 2020

Kantoorinrichter Pami noteerde vorig jaar een omzetgroei van 10%, haalde het grootste project ooit binnen en investeerde fors in de toekomst. De reden van het succes? Kantoor- en thuiswerkoplossingen die in de smaak vallen. “Op de veranderde werkomstandigheden door de coronacrisis hebben wij als workspace designers snel een antwoord geboden met onze kantoor- en thuiswerkoplossingen Safe@Home en Safe@ Work”, zegt CEO Lode Essers. Daarnaast realiseerde Pami in 2020 samen met vastgoedonderneming Cushman & Wakefield zijn grootste project ooit en dat in een recordtijd van één maand: de inrichting van de nieuwe kantoren van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB). Er werd ook fors geïnvesteerd in het machinepark, in producten en showrooms.

JBC LANCEERT CORONAVERZEKERING OP COMMUNIEKLEDIJ SKF-DONATIE VOOR WENS AMBULANCEZORG VZW RIEMST

Jaarlijks doneert SKF aan een goed doel. Het bedrag, dat via allerlei acties wordt ingezameld door het vrijwillige SKF Care team, wordt verdubbeld door het management. Zo gaat dit jaar een cheque van 5.200 euro naar Wens Ambulancezorg vzw uit Riemst. Deze organisatie wordt volledig gerund door vrijwillige zorgverleners en komt, met een speciaal ontworpen ambulance, tegemoet aan de wensen van mensen die palliatieve zorg krijgen: een laatste keer naar zee, thuis zijn of op een bruiloft …

Het communie- of lentefeest, voor veel kinderen en ouders een mijlpaal, viel in 2020 door corona in het water. Dat wil het Belgische familiebedrijf JBC deze lente absoluut voorkomen en introduceert daarom een communie-coronaverzekering. Tot eind mei kan men kosteloos (niet-gedragen) communiekledij inruilen als de feesten alsnog niet doorgaan. De modeketen lanceert ook een wedstrijd waarbij kinderen een communie-partypakket kunnen winnen, inclusief partybudget en partyplanner.

SETLE BOUWT MET CONFEDERATIE BOUW AAN VLOTTER VERBOUWPROCES

Setle, het technologiebedrijf achter de innovatieve vastgoedsoftware voor makelaars en kandidaat-kopers, slaat de handen in elkaar met de Confederatie Bouw, de belangrijkste beroepsvereniging in de bouwsector. Samen willen ze het aankoop- en verbouwproces van een woning transparanter en efficiënter maken. Dankzij deze samenwerking krijgen kandidaat-kopers en gebruikers van de vastgoedapplicatie 24/7 toegang tot een lijst met kwalitatieve aannemers die ze kunnen inschakelen voor renovatiewerken aan hun pas gekochte woning.

WILLY REYNDERS CREËERT DE TUIN VAN MORGEN

Hittegolven, droogte, stortbuien… De gevolgen van de klimaatverandering zijn een serieuze uitdaging voor onze tuin. Om van ons stukje groen te kunnen blijven genieten, moeten we onze tuin aanpassen. Wie zijn tuin graag lekker koel en in goede staat houdt, moet meer doen dan enkele plantensoorten veranderen. “Bij Willy Reynders bekijken we het volledige plaatje en integreren we waar mogelijk grote bomen of een pergolasysteem om extra schaduw te creëren. We zien ook toe op voldoende biodiversiteit en voorzien slimme wateropvangsystemen”, zegt tuinarchitect Piet Rietveld. “Een persoonlijke toets is ook altijd een meerwaarde. Vooral nu we vaker thuis zijn, is een aangename buitenruimte waar we veilig en comfortabel kunnen vertoeven belangrijker geworden. Een handige barbecue, toffe meubelen, een zwembad… De mogelijkheden zijn legio.”

FDS PROMOTIONS OPENT INTERNATIONALE WEBSHOP

FDS Promotions lanceert in februari een volledig nieuwe webshop voor relatiegeschenken. Met deze webshop wil FDS Promotions het bestellen van relatiegeschenken nog makkelijker maken voor ondernemers. “De vraag naar relatiegeschenken of promotiemateriaal neemt elk jaar toe. En dat is niet alleen zo in de Benelux. Daarom is onze nieuwe webshop internationaler dan ooit,” vertelt Ad Fransen, zaakvoerder bij FDS Promotions. De lancering van de nieuwe webshop gaat samen met een volledig nieuwe huisstijl.

PAQT PAKT UIT

PAQT Advocaten neemt een nieuwe stap in de uitbreiding van haar dienstverlening. PAQT neemt het kantoor van Michiel Ryckalts over, die als nieuwe vennoot het team vastgoed- en bouwrecht komt leiden. Tegelijkertijd zetten Jos De Wachter, specialist IP en IT recht, en Tim Vandeweyer, fiscaal advocaat, een volgende logische stap en worden vennoot.

P&V PANELS HAALT OPNIEUW DRIE CONTRACTEN VAN INFRABEL BINNEN

P&V Panels is drie keer als beste uit de bus gekomen in een Europese aanbesteding van Infrabel. De elektrische bordenspecialist haalt zo drie vijfjarige contracten binnen van de Belgische spoorwegbeheerder. Sales & marketing director Koen Pellaers van P&V Panels: “Dat betekent dat we voor tal van projecten vijf jaar lang de elektrische borden mogen ontwerpen en bouwen. “ Naast een blijk van vertrouwen, geven de hernieuwde contracten P&V Panels ook financiële zekerheid. CEO Joris Vrancken: “Deze drie contracten staan gelijk aan werkzekerheid. Vijf jaar lang zal er voldoende werk binnenkomen voor 30 fulltime medewerkers. Dankzij deze contracten kunnen we onze groei-ambities versnellen. We waren sowieso al op zoek naar nieuwe collega’s.”

TRIXXO NEEMT DIENSTENCHEQUEAFDELING AMERICA CLEAN OVER

Schoonmaakbedrijf America Clean uit Genk verkoopt zijn dienstencheque-afdeling aan ondernemer Luc Jeurissen. De poetsdienst voor particulieren wordt overgedragen aan Trixxo Dienstencheques. Voor deze grote speler is het de eerste overname van 2021 in een reeks van 12. America Clean zal verder focussen op zijn afdelingen professionele schoonmaak, facilities en glasreiniging.

FRUIT AT WORK BRENGT DE MORGANAAPPEL NAAR DE B2B FRANK BECKX NIEUWE DIRECTEUR KENNISEN LOBBYCENTRUM VOKA

Vanaf 15 maart wordt Frank Beckx gedelegeerd bestuurder van essenscia vlaanderen - de nieuwe directeur van het Kennis- en Lobbycentrum van Voka. Hij volgt Niko Demeester op die directeur-generaal wordt bij de Confederatie Bouw. Beckx krijgt de opdracht om de impact van het centrum verder te vergroten in het belang van de Vlaamse ondernemingen. En dat in samenwerking met de Voka-Kamers van Koophandel, het Vlaams Werkgeversplatform en andere stakeholders.

Fruit At Work, trendsetter en marktleider in het leveren van fruitmanden aan bedrijven, verraste zijn 2.500 klanten met de nieuwste, Belgische variant in de appelwereld: de Morgana van het ras Kizuri, die recentelijk in de retail is gelanceerd. De sappige, aromatische appel met crunchy bite moet de strijd aangaan met de populaire maar buitenlandse Pink Lady. Fruit At Work is houder van o.a. de certificaten SDG van de VN en Boervriendelijk en draagt met dit mooie Haspengouwse en Hagelands product bij tot de promotie van regionale producten.

NIEUWE WIND IN DE ZEILEN VOOR ALK REIZEN

CONSENSO VERSTERKT ZIJN TEAM

Het Limburgse advocatenkantoor ConSenso wapent zich voor de toekomst, niet alleen met zijn nieuwe kantoor op de Henry Fordlaan, maar ook met een bijkomende investering in menselijk kapitaal. Nieuwe vennoot sinds begin dit jaar is Michiel Valkeners, expert in vennootschapsrecht, M&A-fusies, herstructureringen, splitsingen en overnames. Ook advocate Annemiek Lewandowski werd aangetrokken en zal focussen op fiscaal recht, vermogensplanning en strafrecht in de onderneming. Het specialisatie-gedreven kantoor biedt een ‘allround’ juridische dienstverlening en staat garant voor een samenwerking waarbij betrokkenheid van de cliënt, kwaliteit en professionalisme voorop staan.

Om de identiteit beter af te stemmen op de inhoud, wordt Alk Reizen uit Alken vanaf nu Alk Reismakers. Naast de nieuwe naam koos Alk Reismakers ook voor een volledige corporate rebranding en een nieuwe, gebruiksvriendelijke website (www.alkreismakers.be). Sinds Valère en Mia Gaens in 1979 startten met Alk Reizen heeft de organisatie een stevige reis afgelegd. Onder de vleugels van de huidige managers, Geert en Rik Gaens, groeide het familiebedrijf verder en bouwde een stevige reputatie op als o.a. specialist in culturele reizen en handelsmissies naar China. Omdat de klant anno 2021 meer wil dan een standaard reispakket, legt Alk Reismakers zich verder toe op reizen op maat van bedrijven, verenigingen en privépersonen.

10 AUTODEALERGROEPEN LANCEREN SAMEN NIEUW CONCEPT AUTODELEN

Paesmans Autogroep en Group Pashuysen vormen samen met 8 andere dealergroepen Share4Mobility, een nieuwe overkoepelende vennootschap waarbij de krachten worden gebundeld en lokale verankering centraal staat. “Consumentenbehoeften wijzigen, deelmobiliteit wint aan belang en het is aan ons om mee te evolueren”, zegt manager Tony Deruyter. Share4Mobility zal in een eerste fase actief zijn in gans België en wil bijdragen aan de promotie van zowel elektrische als deelmobiliteit. Er worden alleen elektrische wagens aangeboden via het deelwagenplatform, want dat is ecologisch en veilig. De dienstverlening verloopt via de SHARE Mobility App en een bijbehorend webplatform obv 1 centrale klantdatabase. Daarmee wil men een breed publiek bereiken door zowel privé- als professionele ritten te faciliteren. Verschillende bedrijven en gemeenten bieden deze formule al aan hun medewerkers aan.

UIT DE GEMEENTEN

PELT

BILZEN

Ondernemersclub ‘Verenigde Industrie Pelt’ (VIP) vond een gesmaakt alternatief voor de nieuwjaarsreceptie die dit jaar wegens corona niet kon plaatsvinden. “We hebben elk lid persoonlijk een luxe-ontbijtmand bezorgd en daarmee tegelijk enkele lokale goede doelen gesteund”, zegt voorzitter Carlo Dilissen. Het bestuur bracht ook persoonlijk zijn nieuwjaarswensen over en polste naar de noden van de ondernemers. De leden reageerden positief, maar het verlangen naar netwerking met fysiek contact klinkt steeds luider.

Met 13 nieuwe handelszaken in 2020 en zes starters in de lente van 2021 draait de economie in het centrum van Bilzen op volle toeren. Ondanks de moeilijke coronaperiode dragen het uitgebreide aanbod met een goede mix van horeca, winkels en diensten, de kwaliteit en de bereikbaarheid van de stad bij tot het succes van de handelskern. Verder staan nog minstens vijf nieuwbouwprojecten en een warenhuis in de rand van het centrum op het programma.

VIP START JAAR MET ONTBIJTMANDEN

ECONOMIE BLOEIT ONDANKS CORONA

Colofon

PELT

TEUTENHOF ALS WOONZORGMODEL VAN DE TOEKOMST

Het pas geopende Teutenhof zorgt meteen voor revolutie in het woonzorglandschap. Vertrekkend vanuit de mens, niet vanuit het systeem. Dat is het resultaat van een mooie samenwerking tussen Integro (8 Limburgse social-profit- en christelijk geïnspireerde woonzorgcentra), UCLL, de gemeente Pelt én de buurtbewoners. Teutenhof is een innovatief woonzorgmodel, waar assistentiewoningen en woonzorgcentrum één worden, en met een open community waar bewoners en buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten.

LANAKEN

STEUNMAATREGELEN DIE EEN VERSCHIL MAKEN

In het moeilijke jaar 2020 nam Lanaken tal van financiële steunmaatregelen voor ondernemers. De belangrijkste zijn: terugbetaling van de algemene gemeentebelasting bedrijven en het gemeentelijke deel van de onroerende voorheffing, diverse horecapremies, een ondernemersportefeuille voor opleidingen, een subsidie voor handelsinitiatieven, een aanwervingspremie voor bijkomende tewerkstelling, speciale coronasteunpakketten en de afschaffing van de terrasbelasting.

Bedrijvig Limburg is het magazine van Voka – KvK Limburg vzw. ‘Huis van de Limburgse Ondernemer’ Gouverneur Roppesingel 51, BE-3500 HASSELT Tel. +32 11 56 02 00, Fax +32 11 56 02 09, info.kvklimburg@voka.be www.voka.be/limburg www.facebook.com/vokalimburg, @VOKA_Limburg BE 0407.589.842 | RPR: Antwerpen, afdeling Hasselt V.U.: Karin Van De Velde voorzitter Voka – KvK Limburg Redactie: Jeroen Verbeeck (jeroen.verbeeck@voka.be) Sarah Meynen (sarah.meynen@voka.be) Delphine Peeters (delphine.peeters@voka.be) Valerie Vanherle (valerie.vanherle@voka.be) Eindredactie: Manon Beerten (manon.beerten@voka.be) Bladcoördinatie: Sarah Meynen (sarah.meynen@voka.be) Publiciteit: Kristien Put +32 11 56 02 63 (kristien.put@voka.be) Fotografie: Kristof Thijs, Medialife Vormgeving: Hands Mediarouting, www.hands.be

FLEXIBELE & MODULAIRE HUISVESTINGSOPLOSSINGEN KANTOREN • KINDERDAGVERBLIJVEN EN SCHOLEN • INDUSTRIE • BOUW

BEL GRATIS: 0800 90 485

INFO.BE@ALGECO.COM