jrg. 18 nr.3 - driemaandelijks - september - oktober - november 2013
informeel informatiemagazine van het provinciebestuur oost-vlaanderen
Jeneverstokers in de
Week van de Smaak Gouverneur
Wandelen
Bouwers
‘wat meer fierheid’
Week van het Bos
duurzaam advies
INHOUD
Tot uw dienst Gouverneur Jan Briers 09 267 80 25 kabinet.gouverneur@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: voorzitter van de deputatie, commissaris van de federale regering (integrale veiligheid), voorzitter provinciaal veiligheidoverleg, commissaris van de Vlaamse regering voor o.a. lokale besturen Gedeputeerde Alexander Vercamer (CD&V) 09 267 82 33 alexander.vercamer@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/vercamer Bevoegdheden: woordvoerder, communicatie, financieel beheer, interbestuurlijk beleid, gemeente en OCMW, landbouw en plattelandsbeleid, toezicht polders Gedeputeerde Geert Versnick (Open Vld) 09 267 82 43 geert.versnick@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/versnick Bevoegdheden: buitenlandse betrekkingen, economie, ICT en e-Gov, juridische aangelegenheden, ruimtelijke planning
Week van de Smaak 12 Water en vuur Gouverneur Jan Briers 20 ‘Wat meer fierheid is ok’ Week van het Bos 23 Wandelingen en zoektochten
Gedeputeerde Peter Hertog (sp.a) 09 267 82 35 peter.hertog@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/hertog Bevoegdheden: energie, mobiliteit, onderwijs, recreatiedomeinen, waterbeleid Gedeputeerde Jozef Dauwe (CD&V) 09 267 82 42 jozef.dauwe@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/dauwe Bevoegdheden: archiefbeleid, cultuur en erfgoed, erediensten en vrijzinnigencentra, middenstand, milieubeleidsplanning
06 Advies
15 Vrijwilligers
11 Poëzie
16 Het Leen
(ver)bouwers
plattelandsdichter
Openmonumentendag
40 jaar stilte
Gedeputeerde Hilde Bruggeman (Open Vld) 09 267 82 55 hilde.bruggeman@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/bruggeman Bevoegdheden: interne kwaliteit, patrimonium, personeel en organisatieontwikkeling, ruimtelijke vergunningen, sport Gedeputeerde Eddy Couckuyt (CD&V)
CONTACT www.oost-vlaanderen.be Provincie Oost-Vlaanderen @oost_vlaanderen COLOFON Oost-Vlaanderen Informeel verschijnt vier keer per jaar en wordt uitgegeven door het provinciebestuur Oost-Vlaanderen. Verantwoordelijke uitgever: gedeputeerde Alexander Vercamer, Gouvernementstraat 1, 9000 Gent. Coördinatie: dienst Communicatie van de Provincie Oost-Vlaanderen. Werkten mee aan dit nummer: Joost Wylin, Bea Hageman, Annie Verdonck, Goedele De Vos, Alain Van Ghyseghem, Nele Bogaert, Caroline Delbaere, Martin Spittael, Beatrice Decrock, Klaartje Van Loy, Jan Storms. Realisatie: f-twee uitgeverij, met Frank Goetmaeckers (coördinatie), Ellen Beyaert, Ine Bonte, Bart Desomer, Veronique Temmerman (redactie), Anne Deknock en Bart Cloet (fotografie) en Bjorn Vandenbussche (vormgeving). www.f-twee.be Adreswijzigingen en aanvraag van gratis abonnementen via 0800 94 808 of met de bijgevoegde antwoordkaart.
02
09 267 81 72 eddy.couckuyt@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/couckuyt Bevoegdheden: gezondheid, ontwikkelings samenwerking, toerisme, welzijn en jeugd, wonen Provinciegriffier Albert De Smet 09 267 80 00 provinciegriffier@oost-vlaanderen.be inzage@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: inzage in bestuursdocumenten, hoofd van het personeel, voorzitter managementteam Provincieraadsvoorzitter Marc De Buck 09 380 23 58 marc.de.buck@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: leidt de zittingen van de provincieraad
Bouwen met stro Het Uilenbos in Moerbeke-Waas heeft een loods en een werkplaats opgetrokken uit stro. Het is een van de voorbeelden van geïnspireerde architectuur op een plek waar je niet meteen architecturale hoogstandjes verwacht: de boerderij. Dit bio-tuinbouwbedrijf is de gastheer van een fototentoonstelling rond inspirerende agrarische architectuur tijdens de Dag van de Architectuur op zondag 13 oktober. 't Uilenbos Eksaardsedam 42, Moerbeke-Waas  www.dagvandearchitectuur.be
KORTnieuws
02 01
Buddies tegen kansarmoede
Kansarmoede is erfelijk. Het wordt vaak doorgegeven van generatie op generatie. Om die ketting te breken start de Arteveldehogeschool met een buddy-project. Studenten Vroedkunde of Maatschappelijk Werk begeleiden de moeder of het gezin tijdens de zwangerschap en de jaren nadien. Deze vaste buddy zal minstens wekelijks telefonisch contact met het gezin opnemen en tweewekelijks langskomen aan huis. De buddy steunt hen en helpt hen de weg te vinden in de professionele zorg. Ben je geïnteresseerd in dergelijke hulp, neem dan contact op met Annemarie Hoogewys. Je kan met vragen over anticonceptie, zwangerschapswens, ongewenste zwangerschap, het verloop van de zwangerschap vanaf 2 oktober ook terecht op www.arteveldehogeschool.be/ eenbuddybijdebuik.
Vorsten
op bezoek Het nieuwe vorstenpaar brengt een bezoek aan de provincie Oost-Vlaanderen op woensdag 16 oktober. De Koning en de Koningin worden ontvangen door de deputatie – provinciegouverneur, gedeputeerdenen provinciegrifier – en er zijn ontmoetingen met hoogwaardigheidsbekleders, onder meer de leden van de provincieraad en de OostVlaamse burgemeesters. Er staat ook een werklunch in het provinciehuis op het programma en een feestelijke wandeling in de Gentse binnenstad waar de ontmoeting met de bevolking centraal staat.
Annemarie.hoogewys@arteveldehs.be www.arteveldehogeschool.be/eenbuddybijdewieg
03
Groep
groene stroom Wil je besparen op je energiefactuur? En daarbij ook je steentje bijdragen tot een beter leefmilieu? De Provincie Oost-Vlaanderen organiseert voor de derde keer een groepsaankoop voor 100% groene stroom en aardgas. Schrijf je vrijblijvend in tot en met 4 december. Voor kerst krijg je een persoonlijk voorstel. Pas dan beslis je om al dan niet over te stappen.
0800 76 101 (gratis), op werkdagen van 9 tot 17 uur, op maandag tot 20 uur. www.oost-vlaanderen.be/groenestroom
04
Wedstrijd Europese Gemeente De Provincie Oost-Vlaanderen wil gemeenten met Europese projecten in de bloemetjes zetten. Kijkt jouw gemeente over de grenzen? En ben je actief in Europa? Doe dan mee aan de vierde editie van de wedstrijd Europese gemeente van OostVlaanderen. Misschien wint jouw gemeente een mooie geldprijs! Je komt het te weten op het slotevenement van 11 december.
09 267 70 17 europadirect@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/europadirect
04
Scorsese
05
in Caermersklooster
Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Vrouwebroersstraat 6, 9000 Gent www.caermersklooster.be Van 11 oktober 2013 tot 26 januari 2014, elke dag behalve maandag, van 10 tot 17 uur (deuren 16.30 uur). Gesloten 24, 25 en 31 december en 1 januari.
06
© Deutsche Kinemathek - Museum für Film und Fernsehen
Het Caermersklooster heeft al vaker tentoonstellingen georganiseerd die aansluiten bij het Film Fest Gent en met de veertigste editie van het festival gaan opnieuw de deuren open voor een topper: een spectaculaire overzichtstentoonstelling over het werk van de Amerikaanse regisseur Martin Scorsese. Op zijn palmares staan filmklassiekers zoals Taxi Driver, Raging Bull, Goodfellas en The Departed. In zijn ophefmakende evangeliefilm ‘The Last Temptation of Christ’ refereert Scorsese naar ‘De Kruisdraging’, een werk van Jeroen Bosch uit de collectie van het Gentse Museum voor Schone Kunsten. Patrick Duynslaegher, artistiek directeur van het Film Fest Gent: “Zijn films roepen een wereld op die barst van het geweld, maar ook ruimte schept voor loutering, een wereld vol schuld en boete.”
Robert De Niro in Taxi Driver van Martin Scorsese.
07
Aangepast
fietsen
Aangepaste fietsen zijn hét wondermiddel voor mensen met een handicap die met een klassieke tweewieler niet overweg kunnen. Maar waar vind je dergelijke fietsen? En welke aanpassing ligt je het best? Op zaterdag 5 oktober kan je vanaf 14 uur op het domein Puyenbroeck rustig experimenteren met handbikes, tandems en duofietsen, driewielers, rolstoel- en elektrische fietsen. Ook staan er fietstochten binnen en buiten het domein op het programma voor kinderen en volwassenen, om de aangepaste fietsen uit te proberen. Vooraf inschrijven is gewenst.
Toerisme
zkt peters en meters Zijn wandelen en fietsen je ding? Ben je fan van verzorgde en duidelijk bewegwijzerde paden? Dan ben jij misschien wel de peter of meter die Toerisme Oost-Vlaanderen zoekt. De Oost-Vlaamse netwerken tellen ruim 3.500 km fietstraject en 560 km wandelwegen, samen goed voor 18.500 bordjes. Om gebreken zo snel mogelijk te detecteren, zijn een paar honderd vrijwilligers nodig om al deze routes te controleren. Geïnteresseerd? Stel je dan snel kandidaat.
Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a, 9185 Wachtebeke 09 243 12 42 sportpromotie@oost-vlaanderen.be
09 269 26 17 www.tov.be/kandidaat
informeel
05
duurzaam
Advies voor (ver)bouwers Een hele reeks Oost-Vlaamse gemeenten geeft eigen inwoners de kans om hun licht op te steken bij adviseurs met veel ervaring in duurzaam bouwen en verbouwen. De energiefactuur moet veel kleiner. En dan gaat het niet in de eerste plaats over zonnepanelen, integendeel. Ward en Soetkin delen twee kinderen en een vooroorlogs rijhuis in een deelgemeente van Gent. Toen ze financieel wat bekomen waren van de woningaankoop, begon het koppel renovatieplannen te smeden. De badkamer vervangen? Of toch eerst een nieuwe keuken? Een bezoek aan een expert van de MilieuAdviesWinkel zorgde voor een grondige bijsturing van de verbouwplannen, vertelt Ward. “De expert die we via de MilieuAdvieswinkel konden spreken, is een architect die duurzaam bouwadvies geeft. Hij gaf ons de raad om niet meteen te starten met de keuken of de badkamer, maar eerst te investeren in isolatie en verwarming. Dat was op dat moment niet echt onze prioriteit... Bij nader inzien moesten we hem gelijk geven. Ons dak bestond uit blote pannen, veel ramen hadden nog enkel glas en onze centrale verwarming draaide op een stookolieinstallatie uit de jaren stilletjes.”
“We hebben nu een dak met 18 cm rotswol”, legt Soetkin uit. “De platen van het onderdak sluiten op elkaar aan, zodat ze de tocht tegenhouden. De expert had ons uitgelegd dat isolatie zonder tochtwerend onderdak te vergelijken is met een wollen trui zonder jas erover: de koude wind gaat er dwars doorheen. Een andere grote kost waren de nieuwe ramen met isolerend glas. En de oude stookoliebrander is vervangen door een condensatieketel op aardgas, met een veel beter rendement. Onze verwarmingsfactuur heeft sindsdien een vrije val gemaakt. En ons wooncomfort is veel verbeterd. De woning blijft lekker warm in de winter en langer koel in de zomer.” En de keuken en de badkamer? “Volgend jaar beginnen we eraan. (lacht) We zijn blij dat we eerst de basisinvesteringen gedaan hebben. Op langere termijn brengt dit soort investeringen echt op.”
Trui én jas
Het bouwadvies van de MilieuAdviesWinkel bewijst al tien jaar zijn nut. Spijtig dat niet alle Oost-Vlamingen er gebruik van konden maken. Daarom is de Provincie Oost-Vlaanderen onlangs gestart met een project waarmee alle Oost-Vlamingen bouwadvies
De nieuwe badkamer en keuken werden met enige pijn in het hart uitgesteld. Ward en Soetkin investeerden eerst in minder in het oog springende zaken: dakisolatie, ramen en een verwarmingsketel. Spijt hebben ze er niet van gehad.
06
Elk de helft
Bravo! BIS!
kunnen krijgen. Sommige gemeenten houden een zitdag (meestal in het gemeentehuis, de lijst van deze zitdagen vind je op pagina 19), voor andere vragen kan je langs gaan bij de MilieuAdviesWinkel in de buurt van het station Gent-Sint-Pieters (meer info daarover vind je bij je eigen gemeente of stad). Goedele De Vos, coördinator van het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen (Provincie Oost-Vlaanderen): “Het duurzaam bouwadvies wordt gegeven door gespecialiseerde adviseurs. Normaal kost het 136 euro. Tot eind dit jaar neemt de Provincie de helft van die kost voor haar rekening. De meeste Oost-Vlaamse gemeenten gingen akkoord om de andere helft te betalen. Voor de inwoners van die gemeenten is het bouwadvies dus helemaal gratis. Inwoners van de overige gemeenten kunnen ook een beroep doen op het bouwadvies, maar zij betalen daar 68 euro voor. Je mag bouw- of verbouwplannen meebrengen. Dat hoeft niet, maar het is wel een aanrader. In een vroeg stadium kan je het advies immers gemakkelijker in de plannen verwerken.”
Mooi meegenomen: wie voor 5 oktober duurzaam bouwadvies bestelt, krijgt een gratis toegangskaart tot BIS, het Bouw- en Immosalon in Gent. Op deze beurs kan je van 5 tot 13 oktober ideeën opdoen voor je bouw- of verbouwplannen. Je vindt er niet alleen bedrijven die hun producten voorstellen. Ook de Provincie Oost-Vlaanderen bemant er samen met de West-Vlaamse collega’s een stand met bouwexperten die je niks willen verkopen, enkel objectief adviseren. Je kan je vooraf inschrijven voor 20 minuten gratis duurzaam bouwadvies. Inschrijven doe je via www.bisbeurs.be > bezoeken > advies@bis > duurzaam bouwadvies.
Impact op milieu Volgens gedeputeerde Jozef Dauwe kan het advies rond duurzaam bouwen en verbouwen een enorme impact hebben, zowel op het milieu als op onze portemonnee. Jozef Dauwe: “We spelen hiermee ook in op de eisen die de hogere overheden in de toekomst voor nieuwbouw zullen opleggen. Als je nieuwbouwplannen maakt, kan je maar beter goed voorbereid zijn. Maar ook voor verbouwers is dit een must. Verwarming zal immers alsmaar duurder worden. Vakkundig isoleren dringt de stookkosten terug. En het milieu vaart er ook wel bij. We hopen met dit project rond duurzaam advies op een jaar tijd een besparing van 3.000 à 5.000 ton CO2 te realiseren. Dat is evenveel als bij 1,2 miljoen gereden autokilometers.”
dubo@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/bouwadvies Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Jozef Dauwe
informeel
07
bloemenzaadactie
Verbijsterende bijen Maar liefst 20.000 zakjes bloemenzaad vonden in april hun weg van de Provincie, via de gemeenten naar hun inwoners. Als die allemaal uitgezaaid werden, leverde dit 10 hectare bloemrijke plekjes op met een 'gunstig bij-effect': meer bloemen en dus meer voedsel voor de bijen en vlinders. Tim Van Gheem, landbouwdeskundige bij de Provincie Oost-Vlaanderen: “Ook landbouwscholen, de gemeenten en land- en tuinbouwers werkten
08
mee door bijvoorbeeld perceelsranden in te zaaien met een specifiek zaadmengsel. Dat leverde nog eens 9 hectare op. Het zadenmengsel is een combinatie van één- en meerjarige planten, zodat deze actie ook op langere termijn blijft doorwerken.” Nogal wat ‘inzaaiers’ stuurden via twitter en facebook het resultaat de wijde wereld in. We selecteerden uit die ‘oogst’ een klein overzicht. www.oost-vlaanderen.be/bijen
KORTnieuws
Wedstrijd Hoeveel gemeenten?
Hoeveel gemeenten telt Oost-Vlaanderen? Je kan natuurlijk een atlas bovenhalen en beginnen tellen, maar het antwoord zit ook verscholen in dit magazine. Een tip: de provinciale gedeputeerden kennen dat getal, al was het maar omdat ze elk van die gemeenten willen bezoeken.
01 Weekendje weg Boerekreek Een sportief en ontspannen weekendje weg met familie of vrienden? Het provinciaal sport centrum De Boerekreek in Sint-Laureins is daarvoor een prima plek. De grootste troeven zijn de groepsactiviteiten voor ruiters en watersporters, maar als je dit rustgevende poldergebied liever op eigen houtje ontdekt, kies je voor een wandeling, fietstocht of een dagje hengelen. Groepen, families of bedrijven vanaf 15 personen kunnen een weekend reserveren van vrijdagavond tot zondagnamiddag. Sint-Jansstraat 132, 9982 Sint-Jan-in-Eremo 09 379 91 82 www.boerekreek.be
Uit de goede antwoorden worden tien winnaars geloot die elk de catalogus ontvangen van de tentoonstelling 'Het Lam Gods ont(k)leed! Geschiedenis en onderzoek' in Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster. Meer over die tentoonstelling is te lezen op pagina 17.
Het Lam Gods ont(k)Leed! L’aGneau mystique se dévoiLe ! tHe GHent aLtarpiece reveaLed !
Stuur je antwoord in via de wedstrijdkaart of e-mail naar info@oost-vlaanderen.be voor 15 oktober.
Winnaars De winnaars van onze vorige prijsvraag zijn: Donald Borremans uit Haaltert, Odette de Waepenaert uit Gent, Gilbert Van Den Branden uit Waasmunster, Luk Vermeulen uit Destelbergen, Yvette Martens uit Lebbeke, Carine Dedoncker uit Heusden, Nancy Bassleer uit Stekene, Karina Spiessens uit Lebbeke, Lieve Lammens uit Sint-Martens-Latem, Jean De Temmerman uit Zottegem, Gerard Segers uit Denderleeuw, Leo Thielemans uit Gent, Daniël De Smet uit Gentbrugge, Alphonse Hofman uit GentDrongen, Luc Dierick uit Kruishoutem, Christ Dierickx uit Assenede, Martine De Geyter uit Gent, Denis De Sutter uit Kaprijke, Hugo Sterck uit Moerbeke en Eddy Beké uit Zottegem.
02 Verhalen in je bib Ook dit najaar zijn er gratis vertelsessies in een bib in je buurt en deze keer staat het hoge noorden centraal. Laat je ontvoeren naar de donkere bossen, fjorden en elfenheuvels en kom je warmen aan de verhalen van TcollectiefvertelT. In oktober trekken de vertellers voor kinderen naar de bibliotheken van Haaltert (12 oktober), Beveren (13 oktober), Kruishoutem (16 oktober), Sint-Denijs-Westrem (30 oktober) en Herzele (31 oktober). Voor volwassenen staan sessies gepland in de bibiotheken van Lede (14 oktober), Kruibeke (17 oktober), Kluisbergen (18 oktober) en Heusden (24 oktober).
Data en locaties zijn te vinden op www.oost-vlaanderen.be/regiovertelsessies
informeel
09
KORTnieuws
03
04
Fair Trade Provincie
Zwemmen
binnen en buiten
Van 2 tot 12 oktober start de Week van de Fair Trade opnieuw. De Provincie engageert zich om de titel van Fair Trade Provincie te behalen en startte daarom een trekkersgroep die talrijke acties organiseert. Het provinciebestuur wil daarnaast ook gemeenten aanzetten om te werken aan Fair Trade: 34 Oost-Vlaamse gemeenten gingen tot nu toe de uitdaging van Fair Trade Gemeente aan, 21 behaalden ook de titel. Is jou gemeente al Fair Trade of wil je graag meedoen aan enkele eerlijke acties in je buurt? Ga het na op www.fairtradegemeente.be. Nele Van Havere via 09 233 75 46
In Puyenbroeck is renovatie van het 50-meter buitenbad met een nieuw peuterbad achter de rug. De zwemliefhebbers kunnen als het weer meezit nog snel een plons nemen. Het laatste weekend van september is meteen ook het laatste weekend van het seizoen. Dit najaar worden de ligweiden onder handen genomen en dat gaat hand in hand met de afbraak van het oude bad. Het binnenzwembad blijft natuurlijk open. Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a, 9185 Wachtebeke 09 342 42 60 www.puyenbroeck.be
05
Eerst kruipen, dan spurten
Op zoek naar een cadeautje voor een jonge, wielergekke vader? Dit uniek kruippakje steelt gegarandeerd de show. Het is te vinden in de RondeShop van het Centrum Ronde van Vlaanderen voor 19,50 euro. Daar liggen trouwens ook fietskaarten en teamshirts van de bekendste ploegen. Centrum Ronde van Vlaanderen Markt 43, Oudenaarde 055 33 99 33 www.crvv.be
10
06 Wereldcentrum verhuist Het Wereldcentrum, Kleur Bekennen en enkele lokalen van Het Perspectief zijn verhuisd naar de Leopoldskazerne in Gent. Het Wereldcentrum en Kleur Bekennen willen wereldburgerschap promoten. Ook het documentatiecentrum kreeg onderdak in de Leopoldskazerne. Perspectief organiseert Volwassenenonderwijs. Wereldcentrum & Kleur Bekennen Bezoekersadres: Leopoldskazerne, Gaspar De Craeyerstraat 2, 9000 Gent, blok C, 2de verdieping. Postadres: Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent 09 233 75 46 of 09 265 99 71 www.wereldcentrum.be Het Perspectief Postadres: Henleykaai 83, 9000 Gent secretariaat Leopoldskazerne 09 265 99 70 www.hetperspectief.net
cultuur
Johan de Boose draagt nog enkele maanden de titel van ‘Plattelandsdichter’. Tegen eind dit jaar wil hij onder meer gedichten over het Mijnwerkerspad, over de Zingemse molen en een drinklied afronden. Tijd om te kijken wie achter de letters schuilt. Sommige steden hebben hun stadsdichter. De Provincie besloot een plattelandsdichter aan te stellen. Nog tot eind dit jaar draagt Johan de Boose die eretitel. Op zijn to-do-lijstje staan onder meer een gedicht over het Mijnwerkerspad en een drinklied. Nee, een stoffig poëet is de Boose allerminst. Zijn roman ‘Bloedgetuigen’ kreeg vorig jaar de Cutting Edge Award voor beste Nederlandstalige boek. Recent legde hij ‘Gaius’ in de boekenwinkels, dat zich voor een deel afspeelt in onze contreien ten tijde van de Romeinen. Met zoveel recente boeken en gedichten lijkt het schrijven hem vlotjes af te gaan. Niets is minder waar. Om ‘Gaius’ te stofferen reisde hij eerst naar de plekken waar het verhaal zich afspeelt. Daarna volgde een intense schrijffase: zwoegen aan het toetsenbord, tot 14 uur per dag
en in complete afzondering, met een stalen discipline. “Ik was tien toen ik poëzie en literatuur ontdekte. Niet alleen lezen,maar ook zelf proberen te schrijven. Het liefste wat ik deed, was verhalen fantaseren die zich ver van hier of in een ver verleden afspeelden. Kinderlijke verhalen, eigenlijk leken die nergens op, maar het was mijn manier om mij uit te drukken. En dat is in de loop der jaren alleen maar erger geworden,” lacht de Boose. “Je hoeft ook niet altijd ver te gaan om te ontdekken, dat heeft dit plattelandsdichterschap me geleerd. Ik schreef over de oudste molen van Europa, die vlakbij mijn huis blijkt te staan. En in oktober verschijnt een gedicht over het Mijnwerkerspad waarvan ik voordien het bestaan zelfs niet kende. Het gedicht ‘Een muur in Vinkt’ ligt me na aan het hart. Het gaat over een plaats
© Koen Broos
Niet voor de zapper waar tijdens de Tweede Wereldoorlog burgers zijn geëxecuteerd. Ik heb nog kunnen praten met mensen die de gruwel als kind meemaakten.” De romans en al zeker de gedichten van Johan de Boose zijn niet geschikt voor de zappende lezer. Het verhaal en de poëzie zitten in de details, en zijn werk aandachtig lezen vergt tijd. “Nietsche zei: Traag lezen is een kunst en dat kan ik alleen maar beamen. Frivoliteit is doorgaans niet aan mij besteed. Hoewel, op een frivool moment heb ik aan de Provincie voorgesteld om een drinklied te schrijven. Achteraf sloeg de paniek toe. (lacht) Ik ben dan maar op zoek gegaan naar drinkliederen door de eeuwen heen. Die van Jacques Brel bijvoorbeeld, die zich baseerde op schilderijen van Jeroen Bosch. En zo vind je zelfs in drinkliederen nog een diepere dimensie.” Bevoegde beleidsverantwoordelijke: geduputeerde Alexander Vercamer
De gedichten van de Boose en waar je hem aan het werk kan zien, vind je op www.plattelandsdichter.be www.johandeboose.be informeel
11
week van de smaak
Water en vuur Water en vuur zijn het thema van de Week van de Smaak. En waar gaan die net beter samen dan in een klein glaasje… jenever. De provincie zet haar eigen ‘vuurwater’ in de kijker: echte Oost-Vlaamse graanjenever. Zo serveert het Promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten Groot Vleeshuis in Gent een stoofpotje, geflambeerd met jenever.
Het is vandaag een bron van trots. Maar enkele decennia geleden een bron van ellende. Tijdens de industriële revolutie woedde onder het ‘werkvolk’ de plaag van het alcoholisme en de kleine glaasjes jenever waren uiterst populair, vooral in Oost-Vlaanderen. Een kwart van de Belgische industriële stokerijen en tweederde van de landbouwstokerijen lagen in Oost-Vlaanderen. Het begon nochtans allemaal vrij onschuldig, vertelt Chantal Gheysen, directieadviseur bij de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen. “Het jeneverstoken bestaat hier al honderden jaren. Wanneer de graanoogsten zeer goed waren, destilleerden de boeren graanalcohol uit het overschot. Tijdens het stookproces komt een spoeling vrij. Die spoeling is rijk aan vitaminen en eiwitten en was daardoor ideaal veevoeder. Dat werd door de koeien omgezet in rijke mest, die zelfs op arme bodems een goede graanoogst mogelijk maakte. Zo was de kringloop gesloten.”
O’de Flander Vroeg in de twintigste eeuw kwam de
12
klad in de jenever en greep het parlement in. De wet verbood sterkedrank op café. Bovendien werden in de Eerste Wereldoorlog de koperen distilleerkommen opgeëist. De jeneverstokers kregen klappen maar de traditie ging nooit helemaal verloren. De voorbije jaren neemt de belangstelling voor jenever zelfs weer toe, vanuit de fijnproevershoek. Jenever is een streekproduct en de jeneverkenner herkent evenveel variaties als een whiskeyliefhebber. Chantal Gheysen: “Het Europese erkende label O’de Flander speelt een belangrijke rol. Draagt een jenever dit label, dan weet je dat het gaat om een authentieke Oost-Vlaamse graanjenever. Hij moet vervaardigd zijn in de provincie en bij de bereiding mag enkel graanalcohol gebruikt worden. Bovendien moet een O’de Flander jenever een alcoholgehalte van minstens 35° hebben.”
In de mix Een karaktervolle jenever, die sla je niet achterover. Nee, die wordt gedegusteerd, zoals een goede whisky. Hoe serveer je die het best? Op ijskasttemperatuur
is OK, aldus Chantal Gheysen. “Je schenkt jenever best uit in een cognacglas. Dan kan je er eens mee walsen en de aroma’s en de smaak goed degusteren. De elf O’de Flander jenevers hebben allemaal een andere textuur, smaak en geur. Dat gaat van zuivere moutwijn, zoals de Balegemse Graanjenever van Stokerij Van Damme tot een mix van moutwijn, graanalcohol, klare alcohol en suiker, eventueel aangevuld met jeneverbes. Samen met alle Meester-Destillateurs van O’de Flander organiseren we met Syntra jaarlijks een cursus jeneverkenner.” Een cocktail maken kan ook met jenever. Daarvoor kies je best een jonge graanjenever. “Je kunt de rum in een mojito perfect vervangen door jenever. Ook voor gin of wodka is het een prima alternatief, en bovendien van eigen bodem. Op 30 november en 1 december houden we in het Groot Vleeshuis in Gent een Jeneverfestival. Dan kan je komen proeven en krijg je degusteertips mee.”
Aan de bron Jenever is letterlijk en figuurlijk een ‘vurig’ drankje. Logisch dat het in de kijker wordt gezet tijdens de Week van de Smaak. Die
“Bij een goede graanoogst destilleerden de boeren graanalcohol uit het overschot”
draait dit jaar rond het thema ‘water en vuur’. Het Promotiecentrum voor OostVlaamse streekproducten Groot Vleeshuis in Gent serveert van 14 tot 24 november een stoofpotje met biersaus, geflambeerd met jenever. Blussen kun je met een gratis watertje Eaulala, van de firma Straalbronnen in Maarkedal. Dat is een van de vele ondernemingen in Oost-Vlaanderen die water, frisdrank, bier of jenever produceren ‘aan de bron’. Denk maar aan Roman in Mater, Van Steenberge in Ertvelde , Top Bronnen in Brakel of Christiana in Dikkelvenne. “Voor frisdranken, bieren en jenevers is een eigen bron met kwalitatief water erg belangrijk. Het is geen toeval dat Oost-Vlaanderen traditioneel zo rijk is aan dat soort van fabrikanten. Bronnen zijn hier alomtegenwoordig.”
Promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten Groot Vleeshuis Groentenmarkt 7, 9000 Gent www.grootvleeshuis.be Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Jozef Dauwe
informeel
13
week van de smaak
Bij leven gemarineerd “Na twee eeuwen in Zele verhuizen we naar een voormalige draadtrekkerij in Wichelen. Onze productie is een ecologische kringloop. Ik teel gerst, haver en rogge, de basis voor onze jenever. De spoeling geef ik aan mijn koeien, die bij leven gemarineerd worden. Dat vlees wordt opgediend in onze brasserie en feestzaal.” Dirk Beck (Likeurstokerij Rubbens, Wichelen)
Likeurstokerij Rubbens
Aanknopen met de traditie “We werken in een gloednieuwe stokerij, maar onze filosofie is ‘back to the roots’: we grijpen terug naar de distillatiecultuur en het jeneverlandschap van weleer. België exporteerde vroeger veel jenever. Ook met die traditie proberen we weer aan te knopen. Amerika ligt moeilijk sinds de crisis, maar naar Engeland voeren we wel uit. ” Filip Braeckman (Graanstokerij Braeckman, Oudenaarde)
Graanstokerij Braeckman
Alles ter plaatse “Onze hoeve en de stookinstallatie uit 1862 zijn beschermd erfgoed. ‘Balegemse graanjenever’ van Stokerij Van Damme is een begrip. We zijn nog een echte ‘warme’ landbouwstokerij. De rogge wordt ter plaatse geteeld, gemalen en gestookt, volgens ambachtelijke methodes. De spoeling gaat naar de runderen, die dan weer mest leveren voor de roggevelden.” Dominique Lampaert (Stokerij Van Damme, Balegem)
Stokerij Van Damme
14
monument
Kwarteeuw lang deuren openen Wat zou de Open Monumentendag zijn zonder vrijwilligers en lokale enthousiastelingen? Koen Liebaut, medewerker bij de dienst Toerisme van Aalst, is al 25 jaar zo een voortrekker. “En mijn verlanglijstje voor de volgende edities is nog lang niet leeg.”
Koen Liebaut heeft in Aalst zijn 25ste Open Monumentendag achter de rug. Niet als toeschouwer, maar als organisator van het eerste uur. “Van bij het begin zijn we in het project gestapt en 25 jaar later is het uitgegroeid tot een evenement waaraan hier in onze stad een dertigtal mensen meewerken, zowel stadsmedewerkers als vrijwilligers.” Van de 308 Vlaamse steden en gemeenten namen er 197 deel en naar goede gewoonte kwam er bijna een half miljoen mensen op af. “Het eerste jaar hadden we zelfs een gewone winkel op het programma staan. En niets gestolen, niets gebroken, ondanks de overrompeling. Maar we hebben ook andere ervaringen, ja. Ooit zette een kasteel in de buurt de deuren open, en we hebben mensen betrapt die niet alleen het kasteel bekeken maar ook de inhoud van de kasten.”
Verlanglijst Wordt het niet moeilijk om elk jaar opnieuw ‘nieuwe’ monumenten open te stellen? Koen Liebaut: “We hebben in Aalst een comité van deskundigen dat ideeën aanbrengt en we komen ook samen met collega’s van andere gemeenten en steden, onder impuls van de Provincie. Dat levert altijd veel inspiratie op. Ik kan me voorstellen dat in kleine gemeenten alles al eens aan de beurt is geweest. Maar steden zoals Aalst zijn nog lang niet aan het eind van hun Latijn. Dit jaar bijvoorbeeld nam voor het eerst het Karmelietessenklooster deel, dat tot nog toe verboden terrein bleef. Op mijn verlanglijst staan vooral nog privéwoningen. Sommige mensen willen liever hun deuren dicht houden. Dat is zeer jammer, maar ik kan er wel begrip voor opbrengen.”
En is Koen Liebaut tevreden van de opkomst van zijn 25ste editie in Aalst? “Weet je, die cijfers zijn niet het belangrijkst. Ik zou al tevreden zijn met een paar tientallen echte liefhebbers. Sommige locaties zijn ook meer geschikt voor hele kleine groepjes. Maar dat schrikt de grote massa niet af. De opkomst was massaal, met hier en daar de onvermijdelijke wachtrijen. En mij hoor je daarover niet klagen.” (lacht)
De tentoonstelling '25 jaar Open Monumentendag in Oost-Vlaanderen' loopt nog tot het voorjaar in het Provinciaal Erfgoedcentrum in Ename. www.oost-vlaanderen.be/erfgoedcentrum Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Jozef Dauwe
informeel
15
Het Leen
40 jaar stilte Het provinciaal domein Het Leen viert de 40ste verjaardag. Het zo stille en rustige domein wordt even opgeschrikt door demonstraties van bosbouwers met kettingzagen, shows van onder meer Luc Steeno en de ontmijners van het DOVO. De militairen hebben immers een verleden in Het Leen. Ooit was dit een uitgestrekt munitiedepot.
“Onze bezoekers komen vooral af op de rust en de stilte,” zegt Alain Van Ghyseghem, diensthoofd van het provinciaal domein Het Leen. Met bijna 40 kilometer stille wandelwegen en een ruisend arboretum worden ze op hun wenken bediend. Het provinciaal domein viert midden oktober de 40ste verjaardag. Het gebied is natuurlijk al veel ouder – sommige vermeldingen gaan terug tot de diepe Middeleeuwen. Maar veertig jaar geleden kocht de Provincie het domein van het Ministerie van Landsverdediging. Het Belgisch leger had er eerder een munitiedepot gebouwd. De Tweede Wereldoorlog stond voor de deur en generaals begonnen grote munitievoorraden op te slaan. Rond de depots kwamen aarden wallen, die bij een ontploffing verder onheil moesten tegenhouden. Om de aarden wallen op te hopen werden vijftien vijvers uitgegraven die vandaag nog altijd in Het Leen liggen en waarvan er in drie gevist mag worden. Nog zo’n activiteit waarbij rust en stilte centraal staan.
16
Uitgestrekt Toch wil Alain Van Ghyseghem de volgende jaren vooral de andere troeven van het domein promoten, zoals de permanente tentoonstelling 'Bos – Boom – Hout' en het bosklassencentrum Hermeleen. Jeugdverenigingen kunnen hun tenten opslaan op de terreinen van het jeugdkampeercentrum. Daar gaan de rust en de stilte? “Ik besef heel goed dat we niet het slachtoffer mogen worden van ons eigen succes,” lacht Van Ghyseghem. “Het jeugdkampeercentrum is ook maar open tijdens een deel van de vakantieperiodes, en men onderschat wel eens hoe uitgestrekt het domein wel is. De 262 hectaren spreiden zich uit over Zomergem, Waarschoot en Eeklo. Overvol en lawaaierig zal Het Leen nooit worden.”
Feestweekend Tijdens het feestweekend van 12 en 13 oktober kan je in het bosinfocentrum de tentoonstelling 'Expo 40 jaar provinciaal domein' bekijken. De bosbouwers van het domein demonstreren hun tractoren, lieren en kettingzagen en een nieuwe
natuurfilm van Willy Dobbelaere zoomt in op het bosleven. Het militaire verleden van het domein komt even terug: DOVO toont hoe men explosieven onschadelijk maakt. ’s Namiddags zijn er demonstraties over ‘hoe overleef je in het bos’ en op zondagochtend starten er om 9.30 uur zowel een paddenstoelwandeling als een sportieve verkenning van het domein. Voor het eerste moet je vooraf inschrijven, voor het tweede gewoon je loopschoenen meebrengen. Op zaterdagnamiddag stappen Luc Steeno, Frederik De Smet en Tom Dice op het podium. Een absolute aanrader is de Sky-Watch: een platform dat op zondag omhoog gehesen wordt, zodat je de bossen en velden vanuit vogelperspectief te zien krijgt. Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Peter Hertog
Het volledig programma op www.40jaarhetleen.be Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo ✆ 09 376 74 74
in Oost-Vlaanderen
06/10
Hoeve- en streekproducten Een lange lijst hoeve- en streekproducenten uit het Meetjesland stellen hun producten aan je voor. Proef en luister, elk kraampje heeft een ander verhaal. De markt gaat van start om 13u in de Huysmanhoeve in Eeklo. Wil je uitgebreider proeven? Schrijf je dan in voor de streekbarbecue om 12u. Pik ook wat animatie, muziek, een workshop of een tentoonstelling mee. Het volledige (kindvriendelijke) programma vind je op www.mmm-eetjesland.be.
www.uitinoost-vlaanderen.be
12/10 - 16/03/2014
tot eind 2017
Collectievissen
Lam Gods
Collectievissen zijn opmerkelijke stukken die meestal in een opslagruimte liggen en zelden het daglicht zien. Deze tweede tentoonstelling in de reeks opent op zaterdag 12 oktober en vist vooral collectiestukken op uit monumenten. Stuk voor stuk opmerkelijke getuigen van een ver of minder ver verleden, zoals bijvoorbeeld de monumentale stenen waterspuwers die bij werken in Gent aangetroffen werden, maar waarvan de herkomst volslagen onbekend is. Deze expo sluit aan bij de tentoonstelling over 25 jaar Open Monumentendag in Oost-Vlaanderen, die tegelijk in het erfgoedcentrum loopt.
Terwijl het Lam Gods gerestaureerd wordt in het Gentse Museum voor Schone Kunsten loopt er in het Caermersklooster een driedelige tentoonstelling. De expo ‘Het Lam Gods ont(k)leed!’ vertelt over de geschiedenis, de paneelopbouw, de iconografie en de onderzoeken. Wisselende tentoonstellingen brengen telkens een bijzonder aspect voor het voetlicht: momenteel loopt ‘Wat vertelt het Lam Gods?’. Ten slotte krijg je een stand van zaken van de restauratie via een webcam en interviews met de restaurateurs. Provinciaal Cultuurcentrum, Caermersklooster Vrouwebroersstraat 6, 9000 Gent ✆ 09 269 29 10 www.caermersklooster.be
Provinciaal Erfgoedcentrum Lotharingenstraat 1, 9700 Ename ✆ 055 30 03 44 www.oost-vlaanderen.be/ erfgoedcentrum
Huysmanhoeve, Bus 1 9900 Eeklo ✆ 09 327 04 47 www.huysmanhoeve.be
15/10 Inspiratiedag Kleur Bekennen Ben je als leerkracht op zoek naar inspiratie om in je school aan de slag te gaan rond wereldburgerschap? Dan is de inspiratiedag ‘Kleur Bekennen’ iets voor jou. Chokri Ben Chikha (foto) verzorgt een lezing over ‘De kracht en zwakte van stereotypen’ en op de infomarkt ontdek je het aanbod van educatieve organisaties. Je kan proeven van verschillende workshops en succesvolle projecten bespreken onder collega’s. Van 9u15 tot 16u. Inschrijven doe je via de website. PAC Het Zuid Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent www.kleurbekennen.be
06/10 Molens in Oost- en West-Vlaanderen Op zondag 6 oktober zijn zowat alle draaivaardige molens in Oost- en West-Vlaanderen te bezoeken. De provincie Oost-Vlaanderen zet de deuren open van de Zwalmmolen (Munkzwalm), de Fauconniersmolen (Oordegem), de Roomanmolen (Sint-Pauwels) en Meuleken ’t Dal (Zingem). De meeste molenaars zorgen voor een geanimeerd programma, naargelang hun specialiteit. Verwacht je aan rondleidingen en hier en daar pannenkoeken met zelf gemalen bloem. Je kan ook een kijkje nemen in het provinciaal molenmuseum Mola (Puyenbrug 5 in Wachtebeke). www.oost-vlaanderen.be/mola
informeel
17
Agenda
Pizza's bakken met kinderen
Ewald Demeyere brengt Bach
Bogaarddag in de Huysmanhoeve
The Sunsets in Puyenbroeck
23/11
27/09
29/9
03/10
Bogaardendag
Shownamiddag
Heb je vragen over je eigen fruit, het verzorgen van boomgaarden of je tuin in het algemeen? Op de B ogaardendag, een samenwerking tussen het Plattelandscentrum Meetjesland en het Regionaal Landschap Meetjesland, is 'fruit in de levende tuin' het centrale thema met extra aandacht voor de hoogstamboomgaard. Je kan er je eigen oogst tot sap laten persen. Hiervoor is reserveren wel nodig.
Liefhebbers van het Nederlandstalige lied - en meerbepaald The Sunsets, Paul Severs en Luc Steeno - kunnen meezingen in de tent op het evenementeneiland van Puyenbroeck. De deuren gaan open om 14u30, tickets kosten 10 euro. Vooraf kaarten kopen is een aanrader.
Pizzabak met kinderen Wat doen kinderen nog liever dan pizza eten? Pizza’s bakken, en ze daarna eten. Kinderen van 6 tot 12 jaar kunnen een grappig gezicht op hun pizza schikken en die afbakken in het bakhuisje van de Huysmanhoeve. Breng om 14 uur een schort en 10 euro mee, voor de ingrediënten wordt gezorgd. Inschrijven is verplicht. Het aantal deelnemers is beperkt tot 15. Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve Bus 1 (zijstraat Peperstraat), Eeklo huysmanhoeve@ plattelandscentrum.be ✆ 09 327 04 47
tot 05/01/2014
Jubileum Open Monumenten De Open Monumentendag is ondertussen achter de rug, maar die vijfentwintigste editie vormde de aanleiding tot een tentoonstelling die nog tot 5 januari te bezoeken valt. De expo in het erfgoedcentrum blikt terug op de voorbije kwart eeuw (zie ook pagina 15). Provinciaal Erfgoedcentrum Lotharingenstraat 1, 9700 Ename ✆ 055 30 03 44 www.oost-vlaanderen.be/ erfgoedcentrum
18
Proefcentrum sierteelt Het Proefcentrum voor Sierteelt in Destelbergen bestaat 25 jaar en viert die verjaardag met toespraken, een geleide rondgang en een receptie. Siertelers en groenvoorzieners zijn welkom. Proefcentrum voor Sierteelt Schaessestraat 18, 9070 Destelbergen ✆ 09 353 94 94 www.pcsierteelt.be
13/10 Bach in Ename Ewald Demeyere brengt Goldbergvariaties van Bach op zondag 13 oktober om 15 uur in de Sint-Laurentiuskerk van Ename. Het concert is een onderdeel van het Festival van Vlaanderen. Voorverkoop (10 euro) verloopt via het Provinciaal Archeologisch Museum (pam). Wie goed beslagen op het ijs wil komen kan aan twee voorbereidingsavonden deelnemen, waarin Karen Ketels dieper ingaat op de tijdsgeest en het leven van de componist. Op dinsdag 1 en 8 oktober, om 19u30 in het pam. Deelnemen kost 14 euro. pam Ename Lijnwaadmarkt 20, 9700 Oudenaarde-Ename ✆ 055 30 90 40 reservatie.pam-ename@ oost-vlaanderen.be www.pam-ename.be
Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve, bus 1 (zijstraat Peperstraat), Eeklo ✆ 09 327 04 47 www.huysmanhoeve.be
01, 02/11 en 01/12 Oost.Best!
Het provinciale muziekconcours leverde eerder laureaten op zoals Absynthe Minded, Intergalactic Lovers en Team William. De nieuwste editie is ondertussen aan de halve finales beland. In Lochristi en Aalter strijden telkens zes bands voor een plaatsje in de finale. Het moment suprême waar acht bands het beste van zichzelf geven, vindt plaats in de Vooruit. Tickets koop je via de website en de jeugdhuizen of concertzalen van dienst. www.oostbest.be
Provinciaal domein Puyenbroeck Craenendam 1a, 9185 Wachtebeke ✆ 09 342 42 42 www.puyenbroeck.be
18/10
Mensenrechten concert In de Filippijnen pogen sociale groeperingen een duurzame samenleving uit te bouwen, maar het recht op organisatie is daar helaas geen evidentie. Mensen worden bedreigd of verdwijnen. De Provincie heeft in de Filippijnen sinds 1994 een duurzaam partnerschap met organisaties die deel uitmaken van die sociale beweging. Daarom steunt ze dit concert. Pianisten Lies Colman en Tom Hermans spelen vanaf 20u een romantisch programma ten voordele van de mensenrechtenorganisaties en als steunbetuiging aan de slachtoffers. Tickets kosten 15 euro. NTGent Sint-Baafsplein 17, 9000 Gent ✆ 03 777 20 15 (tickets) info@bevrijdewereld.be
De Maarkebeekvallei
20/10
Gestroomlijnd landschap De Maarkebeekvallei zet haar ‘deuren’ open voor het grote publiek! Ontdek het project ‘Gestroomlijnd Landschap’ met een wandelzoektocht en een fietstocht. Van 10u tot 16u kan je vertrekken van op het Etikhoveplein. De projecttentoonstelling loopt tot 18 uur. De boswandeling start om 9.30 uur op een andere locatie: aan het voetbalplein van Schorisse (Tenhoutestraat 1). Etikhoveplein 9680 Maarkedal (Etikhove) ✆ 09 267 78 37 www.oost-vlaanderen.be/ gestroomlijndlandschap
Griezelen in oktober
27/10
Halloween @ Puyenbroeck Het is weer zover! Vanaf 15u tot 23u verzamelen alle griezels uit de streek in Puyenbroeck. Trek je meest akelige kostuum aan en kom een dagje, inclusief fakkeltocht, gezellig griezelen. Tickets kosten 6 euro (VVK) of 8 euro (ADK). Kinderen tot 1 meter mogen gratis binnen, honden zijn niet toegelaten. Tickets: www.uitbureau.be of 09 233 77 88. Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a 9185 Wachtebeke www.puyenbroeck.be
23/10
Workshop licht en geluid Je gaat al eens langs bij de Uitleendienst van de provincie Oost-Vlaanderen? Maar ken je ook de fijne kneepjes van het vak, voor een optimaal licht en geluid tijdens jouw evenement? Op deze gratis workshop, van 19u30 tot 21u30, krijg je uitleg en suggesties over versterkers, micro’s, decibels, de DI-box en nog veel meer. Vooraf reserveren via e-mail is noodzakelijk. Uitleendienst Zakkaai 27, 9500 Geraardsbergen ✆ 09 253 40 38 uitleendienst.provincie@ oost-vlaanderen.be
27/10
Halloween @ Gavers Vanaf 17 uur kan je vier kilometer wandelen met onderweg een vuurspektakel, een tovenaar, enge griezels en een hartelijke portie dampende pompoensoep. Animatie in overvloed! Kinderen kleiner dan 1 meter mogen gratis meedoen. De grotere griezels leggen 5 euro (VVK) of 6 euro (ADK) neer. Provinciaal domein De Gavers Onkerzelestraat 280, 9500 Geraardsbergen www.degavers.be
Duurzaam bouwadvies De Provincie biedt samen met de Oost-Vlaamse gemeenten bouwadvies aan. In deze gemeenten komt de adviseur op een vaste dag. Staat je gemeente er niet bij? Dan kun je terecht in Gent voor een afspraak: MilieuAdviesWinkel, Kon. Maria Hendrikaplein 6, tel. 09 242 87 59. • Aalst op 15 oktober, 19 november en 17 december (16.30 tot 18.30 uur), De Werf, Molenstraat 51. • Beveren op 2 oktober, 6 november en 4 december (13.30 tot 16.30 uur), Gemeentehuis, Stationsstraat 2. • Dendermonde op 9 oktober, 13 november en 11 december (16 tot 19 uur), Dienst leefmilieu, Franz Courtensstraat 11. • Denderleeuw op 3 oktober, 7 november en 5 december (17 tot 20 uur), Dienst Leefomgeving, Alfons De Cockstraat 1. • Geraardsbergen op 10 oktober, 14 november en 12 december (van 16.30 tot 19.30 uur), Administratief Centrum, Weverijstraat 20. • Hamme op 5 oktober, 9 november en 7 december (van 9 tot 12 uur), Gemeentehuis, Marktplein 1. • Kruibeke op 22 oktober, 26 november en 23 december (van 16 tot 19 uur), Brouwerij, O.L.Vrouwplein 18. • Kruishoutem op 12 oktober, 23 november en 14 december (van 9 tot 12 uur), Gemeentehuis, Markt 1.
• Lokeren op 15 oktober, 19 november en 17 december (16 tot 19 uur), Stadhuis, Groentemarkt 1. • Maarkedal op 16 oktober, 20 november en 18 december (13 tot 16 uur), Gemeentehuis, Nederholbeekstraat 1. • Ninove op 17 oktober, 21 november en 19 december (16 tot 19 uur), Stadhuis, Centrumlaan 100. • Ronse op 16 oktober, 20 november en 18 december (13 tot 16 uur), Stadhuis, Grote Markt 12. • Stekene op 26 oktober, 23 en 30 november (9 tot 12 uur), Gemeentehuis, Stadionstraat 2. • Sint-Gillis-Waas op 8 oktober, 12 november en 10 december (16 tot 19 uur), Gemeentehuis, Burgemeester Omer De Meyplein 1. • Sint-Lievens-Houtem op 16 november, 19 oktober en 21 december (14 tot 17 uur), Gemeentehuis, Marktplein 3. • Sint-Niklaas op 1 oktober, 5 november en 3 december (16 tot 19 uur), Stadhuis, Grote Markt 1. • Waasmunster op 24 oktober, 28 november en 26 december (15 tot 18 uur), Gemeentehuis, Vierschaar 1. • Wichelen op 23 oktober en 27 november (13 tot 16 uur) en op 18 december (9 tot 12 uur), Sociaal Huis, Oud Dorp 2. • Zele op 7 oktober, 4 november en 2 december (17 tot 20 uur), Gemeentehuis, Markt 50. Meer informatie is te vinden op pagina 6 van dit magazine. www.oost-vlaanderen.be/ bouwadvies
informeel
19
Met de job komt ook een ambtswoning. De nieuwe gouverneur Jan Briers moet er nog een beetje zijn weg in zoeken. ‘Mijn vrouw zal hier en daar wel een nieuw behangpapiertje willen’, zegt hij. En de nieuwe accenten in zijn ambt? Netwerken, aandacht voor tewerkstelling en - niet echt verrassend - hier en daar een vleugje cultuur.
‘Wat meer De dozen zijn verhuisd vanuit het landelijke Baaigem naar de Kuip van Gent. Jan Briers keert hiermee terug naar zijn geboortestad. ‘We hebben lang geleden nog in Gent rondgekeken om een huis te kopen, maar we vonden niets dat we konden betalen.’ Dat probleem is nu wel van de baan, dankzij de statige gouverneurswoning die hij ter beschikking krijgt in de schaduw van het Gentse stadhuis en belfort. Een klein nadeel misschien: de gouverneurswoning kijkt ook uit op de Gentse Vlasmarkt. Het epicentrum van het jonge uitgangsleven en het walhalla van de nachtbrakers. Niet meteen een ideale locatie voor een bezorgde vader met een tienerdochter? ‘Ja, ze is nog jong. Baaigem was een veilige omgeving. Maar zo’n dorp toont niet hoe de wereld in elkaar zit. Da’s zoals elke Vlaming af en toe naar Brussel zou moeten trekken, om te kijken hoe de wereld eruit ziet. En het nachtleven op de Vlasmarkt zullen we voor een groot deel ontlopen. Ons huis in Baaigem wordt nu ons buitenverblijf voor de weekends.’ De verhuis met het hele gezin naar Gent is niet de enige ingrijpende verandering die het gouverneurschap in het leven van Jan Briers teweeg brengt. De voorbije 27 jaar was hij directeur van het Festival van Vlaanderen en muziek stuurde het familieleven. Zijn vader was de oprichter van het Festival, zijn echtgenote Griet
20
interview
fierheid is ok’ François is violiste bij Brussels Philharmonic. Dan lijkt het ambt van gouverneur een stuk minder avontuurlijk.
Zal u het creatieve van de muziekfestivals missen? ‘Dat zou je kunnen denken, maar er zijn genoeg zaken waarin ik creatief kan blijven. Het Drongengoed bijvoorbeeld is het grootste bosgebied van onze provincie. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het sexy wordt, dat mensen er naartoe trekken? Dat is dezelfde dynamiek als het opstarten van een festival, maar zonder de muziek en met het groen als aantrekkingspunt. Een bos promoten, dat verschilt niet zoveel van een festival promoten.'
Was u na 27 jaar uitgekeken op het Festival? ‘Nee, helemaal niet! Het gaat financieel goed met het Festival, de zalen zitten voor 97% gevuld, ik kon met een knap team projecten uitbouwen zoals het Klarafestival of OdeGand. En volgend jaar start een nieuw koorfestival in het kader van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Dit is gewoon een goed moment om eens iets anders te doen. Ik stap er ook niet volledig uit. Ik blijf voorzitter van de Federatie van Muziekfestivals in Vlaanderen, waarin onder andere Werchter, Dranouter, Tomorrowland en Pukkelpop zitten.’
Wat was uw eerste reactie toen men u vroeg gouverneur te worden? ‘Je zegt niet meteen ja. Maar ook niet meteen nee. Dit is geen politieke functie, want als gouverneur moet je boven de partijpolitiek staan. Je wordt eigenlijk een ambtenaar, en dat is natuurlijk helemaal anders dan directeur van het Festival. Het schrikt een beetje af. Maar uiteindelijk vind ik het vooral een eer. Dat was een belangrijke drijfveer.’
‘Een bos promoten, dat verschilt niet zoveel van een festival promoten.’
Waarom heeft men u gevraagd, denkt u? ‘Ik word binnenkort zestig en heb heel mijn leven gebouwd aan een enorm netwerk, zowel in de cultuursector als in de academische wereld, in de economie en in de diplomatie. Ik trok als festival
directeur op pad om politici warm te maken voor cultuur. We hebben bijvoorbeeld een netwerk met de Singel, de Munt, Bozar, Handelsbeurs en de Vooruit en we nodigden elke minister apart uit voor een gesprek. Maar ook de nieuwe parlementariërs, de partijvoorzitters… Ik weet hoe het spel gespeeld wordt. Zo heeft men mij leren kennen.’
De gouverneur als netwerker? ‘Juist. In onze provincie hebben we bijvoorbeeld enkele grote buitenlandse bedrijven die elk duizenden mensen tewerk stellen. Creëer nu eens een stil netwerk, waarmee je die bedrijven overtuigt om hier te blijven. Zo’n netwerk heeft een grote kans op slagen, precies omdat ik geen politicus ben. Ik heb geen partijkaart. Ik heb nu al ondervonden dat een gouverneur hierdoor veel krediet krijgt. De mensen in de straat en de meeste politici stellen een groot vertrouwen in gouverneurs. Dat is een sterke basis om van te vertrekken. Mijn voorganger André Denys bijvoorbeeld heeft werk gemaakt van verkeersveiligheid. Dat wordt onmiddellijk ernstig genomen, dat heeft onmiddellijk effect.’
Welke accenten wil u leggen? ‘Ik ben sterk begaan met tewerkstelling. Dit is natuurlijk een land vol KMO’s, maar in onze provincie heb je ook enkele cruciale bedrijven met een grote tewerkinformeel
21
interview
stelling. Ik wil in het oog houden wat er met Volvo, Arcelor, de Kantoennatie… gebeurt, zodat we niet voor verrassingen komen te staan.’
Economie zit wel grotendeels op andere beleidsniveaus? ‘Dat is zo. Maar het beleidsdomein doet er niet toe. Als men mij vraagt om te begeleiden, zal ik begeleiden. Bij grote projecten die grensoverschrijdend zijn, zoals een grootscheeps bouwproject, de Kanaalzone, scholen, kan je als gouverneur heel vroeg in het project alle partijen bij elkaar brengen om na te gaan of het project überhaupt een kans heeft. Dat is boeiend. In die initiële fase ontstaat er veel creativiteit en zo komen we tot goede beslissingen.’
U promoot mee het ‘Oost-Vlaanderen-gevoel’. Dat lijkt een hele opgave? ‘Maar geen onmogelijke opgave. Het Limburgs gevoel bijvoorbeeld is bewust gecreëerd. Het zal niet eenvoudig zijn. Ik ben lid van de Club van Oost-Vlamingen, waar telkens een beroemde Oost-Vlaming uitgenodigd wordt om te spreken. Het pijnlijkste moment is altijd wanneer de voorzitter de spreker vraagt welk gevoel het geeft om Oost-Vlaming te zijn. Dan blijft het stil (lacht). Toch hebben we heel wat te bieden. Ons erfgoed bijvoorbeeld. En onze waterwegen met het bijbehorend fietstoerisme zijn een troef. Wat meer fierheid is best ok. Onze provincie is in het verleden te weinig gepromoot en daar wil ik aan werken. Een gezonde fierheid op de plek waar je woont, vind ik belangrijk.’
22
De Ronde van Oost-Vlaanderen De voormalige gouverneur André Denys startte met een Ronde van Oost-Vlaanderen en de huidige deputatie zet die traditie verder met een gelijkaardige tocht langs alle 65 Oost-Vlaamse gemeenten. ‘We pakken het enigszins anders aan: we praten eerst met het college van burgemeester en schepenen. Later op de dag trekken we samen naar een cultureel evenement in hun gemeente en daarna hebben we een ontmoeting met de bevolking. Jawel, we willen een cultureel evenement, of we komen niet!’ (lacht)
Gedeputeerden on tour De Ronde van Oost-Vlaanderen wil de contacten aanhalen tussen de lokale en de provinciale politici. ‘Het zijn de gedeputeerden die uit deze bezoeken politieke besluiten kunnen trekken. Dat mag mijn rol niet zijn. Zij – niet ik – zijn verkozen door de Oost-Vlamingen. De gouverneur mag nooit in hun plaats treden, maar kan wel mensen samenbrengen bij complexe dossiers. De vijf waterbekkens in onze provincie bijvoorbeeld, met hun overstromingsgebieden, de erosie van de grond, de waterzuivering, de huisvesting… dat is een complex thema, met lokale politici die zich machteloos voelen maar er wel over aangesproken worden. Er kwam een burgemeester langs met de vraag om alstublief maatregelen te nemen want het risico is zeer reëel dat de helft van zijn dorp ooit blank zal staan. Dit zijn moeilijke dossiers omdat ze de gemeente overstijgen, ook in technische kennis. Daar speelt het provinciebestuur haar rol.’
Specialisten De gemeenten en steden doen voor veel zaken een beroep op de expertise die in de Provincie aanwezig is. ‘De provinciale administratie heeft fantastische specialisten die de gemeenten op veel domeinen bijstaan. Dat is een verhaal dat de bevolking niet kent.’ Op 20 september startte de Ronde van Oost-Vlaanderen in Zwalm. Volgende maand bezoeken de gouverneur en de deputatie Eeklo (3 oktober), Destelbergen (11 oktober), Sint-Martens-Latem (18 oktober), Beveren (23 oktober) en Deinze (25 oktober).
week van het bos
10-13/10
Het Leen met bosfilm In Het Leen valt de Week van het Bos samen met het feestweekend voor de veertigste verjaardag van het domein (zie ook pagina 16). Je kan het bos intrekken, of rustig een natuurfilm van Willy Dobbelaere over Het Leen bekijken. Op zaterdag- en zondagnamiddag krijg je een opleiding ‘Zo overleef je het bos’ (telkens om 14 uur), en op zondagnamiddag biedt de Sky-Watch (een platform dat omhoog gehesen wordt) je een fantastisch zicht boven de boomtoppen. Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, Eeklo ✆ 09 376 74 74 www.hetleen.be
20/10
13-20/10
Op zondag 20 oktober neemt een gids je mee voor een zoektocht tussen de herfstbladeren naar paddenstoelen. Zoals iedereen weet zijn dit de woonwijken van de kabouters, maar er valt nog heel wat meer over te vertellen. Sommige hebben prachtige kleuren zoals de traliestinkzwam (al is de geur minder prachtig) en andere hebben magische eigenschappen zoals de heksenboleet. De gratis wandeling start om 14 uur aan het bezoekerscentrum van Puyenbroeck. Inschrijven is noodzakelijk.
Het historische bos van Ename kun je op eigen tempo verkennen tijdens de Week van het Bos. Een bosrugzakje helpt je op weg. Naast een aantal opdrachten zit er een verrekijker, waskrijtjes en een natuurgids in. Je kan de rugzak gratis ontlenen in het museum. Enkel bij verlies of beschadiging van het materiaal betaal je een vergoeding. Van 13 tot 20 oktober kan je elke dag (behalve op maandag) op stap van 9.30 tot 17 uur.
Paddenstoelen in Puyenbroeck
Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a, Wachtebeke ✆ 09 342 42 17 www.puyenbroeck.be
Goed gepakt op weg in Ename
Provinciaal Archeologisch Museum Lijnwaadmarkt 20, Ename www.pam-ename.be
13/10
13-20/10
Het Kloosterbos herbergt een schat aan plant- en diersoorten. Een geleide wandeling brengt je langs de minder bekende hoekjes van het bos. Afspraak op zondag 13 oktober om 14 uur aan het dood lopend gedeelte Walderdonk. Graag vooraf inschrijven via milieubeleidsplanning@oost-vlaanderen.be.
Tijdens de Week van het Bos kun je in de Hospicebossen in Nazareth deelnemen aan een fotozoektocht. Je kiest zelf je datum tussen 13 en 20 oktober. De zoektocht langsheen het wandelparcours is te vinden op www.oost-vlaanderen.be/milieu.
Kloosterbos Gebr. Naudtslaan, Wachtebeke
Hospicebossen Klapstraat, Nazareth
Boswandeling in Kloosterbos
Fotozoektocht in de Hospicebossen
informeel informeel
23
kies voor 100% groene stroom via groepsaankoop! Samen op weg naar goedkopere groene energie
3e
editie Schrijf je vrijblijvend in tot en met 4 december 2013 via
www.samengaanwegroener.be
Vragen? 路 Gratis infolijn: 0800 76 101 (werkdagen van 9 tot 17 uur / maandag tot 20 uur) 路 groenestroom@oost-vlaanderen.be