JRG. 19 NR.3 - DRIEMAANDELIJKS - SEPTEMBER - OKTOBER - NOVEMBER 2014
informeel INFORMATIEMAGAZINE VAN HET PROVINCIEBESTUUR OOST-VLAANDEREN
Souvenirs uit de oorlog Experten
Preventie
Meester-molenaar
oorlogserfgoed
drugs
opleiding
INHOUD
TOT UW DIENST GOUVERNEUR JAN BRIERS 09 267 80 25 kabinet.gouverneur@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: voorzitter van de deputatie, commissaris van de federale regering (integrale veiligheid), voorzitter provinciaal veiligheidoverleg, commissaris van de Vlaamse regering voor o.a. lokale besturen GEDEPUTEERDE ALEXANDER VERCAMER (CD&V) 09 267 82 33 alexander.vercamer@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/vercamer Bevoegdheden: woordvoerder, communicatie, financieel beheer, interbestuurlijk beleid, gemeente en OCMW, landbouw en plattelandsbeleid, toezicht polders GEDEPUTEERDE GEERT VERSNICK (OPEN VLD)
Ontwikkelingssamenwerking 11 Filipijnen, Ecuador en Rwanda 13
Schoolroutekaart veilige fietsroutes
09 267 82 43 geert.versnick@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/versnick Bevoegdheden: buitenlandse betrekkingen, economie, ICT en e-Gov, juridische aangelegenheden, ruimtelijke planning GEDEPUTEERDE PETER HERTOG (SP.A)
Meester-molenaar 08 opleiding tot molenaar
09 267 82 35 peter.hertog@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/hertog Bevoegdheden: energie, mobiliteit, onderwijs, recreatiedomeinen, waterbeleid GEDEPUTEERDE JOZEF DAUWE (CD&V) 09 267 82 42 jozef.dauwe@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/dauwe Bevoegdheden: archiefbeleid, cultuur en erfgoed, erediensten en vrijzinnigencentra, middenstand, milieubeleidsplanning
05 Vlinders
06 Sjaaltjes
14 Souvenirs
22 Modderduivels
in Puyenbroeck
uit de oorlog
met Oost-Vlaanderen
Mountainbikers
GEDEPUTEERDE HILDE BRUGGEMAN (OPEN VLD) 09 267 82 55 hilde.bruggeman@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/bruggeman Bevoegdheden: interne kwaliteit, patrimonium, personeel en organisatieontwikkeling, ruimtelijke vergunningen, sport GEDEPUTEERDE EDDY COUCKUYT (CD&V)
CONTACT www.oost-vlaanderen.be Provincie Oost-Vlaanderen @oost_vlaanderen COLOFON Oost-Vlaanderen Informeel verschijnt vier keer per jaar en wordt uitgegeven door het provinciebestuur Oost-Vlaanderen. Verantwoordelijke uitgever: gedeputeerde Alexander Vercamer, Gouvernementstraat 1, 9000 Gent. Coördinatie: dienst Communicatie van de Provincie Oost-Vlaanderen. Werkten mee aan dit nummer: Joost Wylin, Bea Hageman, Annie Verdonck, Marie-Paule De Wael, Nele Bogaert, Caroline Delbaere, Naomi Schamp, Beatrice Decrock, Mieke Reuse, Luc Derudder. Realisatie: f-twee uitgeverij, met Frank Goetmaeckers, Ellen Beyaert, Ine Bonte, Bart Desomer, Veronique Temmerman (redactie), Anne Deknock (fotografie) en Bjorn Vandenbussche (vormgeving). www.f-twee.be Adreswijzigingen en aanvraag van gratis abonnementen via 0800 94 808 of met de bijgevoegde antwoordkaart.
02
09 267 81 72 eddy.couckuyt@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/couckuyt Bevoegdheden: gezondheid, ontwikkelings samenwerking, toerisme, welzijn en jeugd, wonen PROVINCIEGRIFFIER ALBERT DE SMET 09 267 80 00 provinciegriffier@oost-vlaanderen.be inzage@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: inzage in bestuursdocumenten, hoofd van het personeel, voorzitter managementteam PROVINCIERAADSVOORZITTER MARC DE BUCK 09 380 23 58 marc.de.buck@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: leidt de zittingen van de provincieraad
De helden van het circus Het circus is een droomwereld waar de acrobaten, jongleurs, dresseurs, magiërs en clowns de echte helden zijn. Hoe het leven van deze circushelden er uitziet, toont de Provincie OostVlaanderen in de expo ‘Circus van A tot Z’. De tentoonstelling reist nog tot november volgend jaar doorheen de provincie, en houdt telkens enkele weken halt in de openbare bibliotheken. Kleurrijke affiches, verhalen en foto’s van artiesten uit de circuscollectie van het Gentse Huis van Alijn brengen het Belgische circusverleden tot leven. In de agendapagina’s achteraan (blz. 18) lees je in welke bibliotheken de tentoonstelling de komende maanden kampeert. Voor meer info: dienst Kunsten en Cultuurspreiding, 09 267 72 59, sbb@oost-vlaanderen.be informeel
3
KORTNIEUWS
02 Bloembollen
voor bijen
Vorige jaren kon je een bloemenmengsel krijgen om in te zaaien in het voorjaar. Dit jaar verdeelt de Provincie Oost-Vlaanderen via 56 steden en gemeenten 19 000 zakjes gratis krokusbollen om in het najaar te planten. De krokussen vormen in het voorjaar dan de eerste voedselbron van bijen die de winter doorkomen. Je kan de zakjes krokusbollen afhalen in jouw gemeente of stad, tot zolang de voorraad strekt.
01
Een overzicht van de deelnemende gemeenten en steden vind je op www.oost-vlaanderen.be/bijen.
Knap staaltje
boten bouwen Eind vorig jaar kregen vier Oost-Vlaamse scholen met een lasopleiding, waaronder de Provinciale School voor Buitengewoon Secundair onderwijs Het Spectrum in Buggenhout, een pakket gesneden stalen platen aangeleverd. De bedoeling daarvan? Boten bouwen, en meer bepaald lelievletten. Een lelievlet is een stalen boot met een lengte van 5,6 meter en een breedte van 1,8 meter. Gemakkelijk was het niet, maar dankzij de kennis en kunde van de leerlingen en hun leraren werden deze zomer vier boten te water gelaten in de vijver van Puyenbroeck. Het plan is om ze op het provinciaal domein en bij de Oost-Vlaamse zeescouts in te zetten.
03
Ergens tussen
groen en industrie Wie uit fietsen gaat, kiest liever voor groen dan voor drukke straten. Een havengebied of kanaalzone is een verrassend alternatief. Toerisme Oost-Vlaanderen stippelde drie routes uit die de grens van groen en industrie verkennen. In het Waasland voeren twee routes je door natuurgebieden zoals het verdronken land van Saeftinghe en verlaten polderdorpen waaronder Doel. De route van het Meetjesland loopt langs de Gentse kanaalzone. Een tip: picknick aan de Gerardsmolen in Wippelgem of neem je fiets mee op het veer over het kanaal Gent-Terneuzen.
Je kan de routes gratis bestellen via www.tov.be/ecoroute.
04
04
Subsidies
middenstand
Oost-Vlaamse steden en gemeenten kunnen subsidies aanvragen voor de ondersteuning van de lokale detailhandel, zoals bijvoorbeeld het opzetten van een digitaal serviceloket. Het subsidiebedrag bedraagt tot 80 % van de kosten of maximaal 10 000 euro per projectaanvraag. Ook middenstand- en handelsverenigingen kunnen tot 80% van de kosten van bijvoorbeeld een promotiecampagne recupereren, met een plafond van 5 000 euro. : liva.goedertier@oost-vlaanderen.be 09 267 87 41
05 Nieuwe speeltuin
Puyenbroeck
Als je wil ravotten met de kinderen of rustig toekijken hoe zij zich uitleven, kan je naar de nieuwe speeltuin in Puyenbroeck. Sinds eind mei staat daar in Wachtebeke een heus speeldorp, met onder (veel) meer een kabelbaan en glijbuizen. ‘Avontura’, zo heet de speeltuin, heeft zijn naam niet gestolen. Een investering van 450 000 euro leverde een avontuurlijke klim- en klauterspeelwereld op met draken, sprekende bomen en fantasieforten. Toegankelijke wandelpaden en toestellen zoals een rolstoelcarrousel zorgen ervoor dat ook kinderen met een handicap hier massa’s pret kunnen beleven. www.puyenbroeck.be 09 342 42 42
vrijwilliger
Kerken vertellen verhalen. De Provincie Oost-Vlaanderen en de erfgoedcellen willen dit religieus erfgoed niet verloren laten gaan en zoeken vrijwilligers om alle religieuze voorwerpen in de kerken op te lijsten in een inventaris, ze te fotograferen en in te voeren in de gloednieuwe databank www.erfgoedinzicht.be. Heb je een voorliefde voor religieus erfgoed en heb je zin om deel uit te maken van een vrijwilligersteam in jouw streek?
Stuur een korte motivatie en cv naar religieuserfgoed@oost-vlaanderen.be. 09 267 72 18 (Laurence De Bolle, Dienst Erfgoed)
07
Het verhaal van
land- en tuinbouw
De provincie Oost-Vlaanderen is 300 794 ha groot, en op niet minder dan 150 575 hectare telen landbouwers voedsel en sierteeltproducten. Ruim de helft van Oost-Vlaanderen wordt dus gebruikt voor land- en tuinbouw. In de nieuwe publicatie ‘land- en tuinbouw in Oost-Vlaanderen, meer dan cijfers’ kom je alles te weten over akkerbouw, veeteelt, tuinbouw en de bedrijvigheid daarrond, via duidelijke cijfers en grafieken. Je krijgt ook een overzicht van landbouwonderwijs en onderzoekscentra. Naast de naakte cijfers maak je kennis met Oost-Vlaamse land- en tuinbouwgezinnen, die een boekje opendoen over het wel en wee van hun dagelijks bestaan.
08
© Wikipedia
06 Erfgoed zkt
Vlinders in Puyenbroeck Wie goed oplet, kan in het provinciaal domein Puyenbroeck een glimp opvangen van de keizersmantel. Deze zeldzame vlindersoort komt nu al een aantal jaar voor in het domein, en dat is te danken aan het bosbeheerplan, met maatregelen om de fauna en flora van het domein in stand te houden. Zo mogen dode bomen met ruwe schors bijvoorbeeld een tijdje blijven staan, omdat de keizersmantel daarop zijn eitjes afzet. Dit jaar alleen werden er maar liefst 22 verschillende soorten dagvlinders waargenomen in Puyenbroeck.
Je kan de publicatie raadplegen via www.oost-vlaanderen.be/landbouw (rubriek feiten en cijfers)
informeel
05
SJAAL
Toon je Oost-Vlaming! De Provincie heeft sjaaltjes voor al wie zich Oost-Vlaming wil tonen. Deze sjaaltjes kan je dragen als haarband, als hoofddoek tegen de zon, rond de hals, ‌ Bovendien zijn ze helemaal gratis als je ze in groep aanvraagt. Surf hiervoor naar www.oost-vlaanderen.be/sjaaltjes. Met de sjaaltjes aan kom je als Oost-Vlaamse vereniging, school of groep ook in beeld op de website of de facebookpagina van de Provincie.
06
AFSLANKEN
Provincie wordt kleiner De nieuwe Vlaamse regering wil de Provincies afslanken. Ze zet het mes in de financiering en de bevoegdheden van de Provincies. Hoe het precies moet verlopen en op welke termijn is nog niet duidelijk, maar financieel wordt er flink in de vleugels van de Provincies geknipt.
Gedeputeerde Alexander Vercamer is strijdlustig: “Neen, de Provincie OostVlaanderen wordt niet afgeschaft. We blijven onze dienstverlening en grondgebonden bevoegdheden op een kwaliteitsvolle manier verzorgen en we blijven ons volop inzetten in datgene waar we het verschil maken. Een heleboel taken, onze zogenaamde grondgebonden bevoegdheden, blijven we behouden. Ons netwerk aan fietspaden bouwen we verder uit. De toeristische promotie eveneens. We nemen steeds meer waterwegen over van gemeenten die het onderhoud niet zelf aankunnen, en de teller staat nu al op 2 000 kilometer. De provinciale domeinen en onze 19 provinciale scholen met een dertigtal vestigingen blijven onze sterkhouders, al is er blijkbaar nog discussie over de toekomst van ons provinciaal onderwijs.” De domeinen cultuur, sport, welzijn en
jeugd verdwijnen volgens het regeerakkoord uit het takenpakket. Hiermee is een aanzienlijk deel van het personeelsbestand gemoeid. Waar de musea, de uitleendienst, de drugpreventie, … terecht zullen komen is koffiedik kijken. Worden ze opgedoekt, of ondergebracht bij gemeenten of bij het Vlaams Gewest? “De verwarring is momenteel groot. Neem nu het Raveelmuseum. De vorige Vlaamse minister van Cultuur vroeg ons om van het Raveelmuseum een provinciaal museum te maken. Na moeizame onderhandelingen zijn we daar vorig jaar in geslaagd. De huidige Vlaamse regering vraagt ons nu het Raveelmuseum af te stoten…”
Veel vragen Het Vlaams regeerakkoord voorziet een aparte regeling voor de steden Gent en Antwerpen. De Provincie Oost-Vlaande-
ren zal dan geen grondgebonden, noch bovenlokale activiteiten meer mogen uitoefenen binnen de Gentse stadsgrenzen. Dat zet grote vraagtekens bij de toekomst van de provinciale scholen op Gents grondgebied, het provinciale Caermersklooster, de financiering van het Gentse STAM-museum, het Waalse Krook-project, de nieuwe sluis in de Gentse haven… Alexander Vercamer: “We kennen de concrete plannen van de Vlaamse regering hieromtrent nog niet. We betreuren dat. Het gaat om minstens een kwart van onze middelen. Dit leidt tot veel vragen bij ons personeel. We willen dat de Vlaamse regering haar plannen op een ordentelijke wijze uitvoert, in overleg met ons, met een duidelijk tijdspad, met respect voor de engagementen, voor onze medewerkers en voor de organisaties waarmee we samenwerken.” informeel
07
MOLENS
MEESTER MOLENAAR Een paar eeuwen geleden was de molenaar een hele grote mijnheer (of mevrouw!) in het dorp. Verwonderlijk is dat niet: molens waren onmisbaar voor onze voedselvoorziening. Ide Manteleers, wetenschappelijk medewerker bij het Provinciaal Molencentrum Mola: “Die rol is weggevallen, maar het molenaarsambacht blijft bestaan. Wie interesse heeft in de molenwereld, kan een molenaarscursus volgen. Want we kunnen altijd nieuwe molenaars en molengidsen gebruiken!”
Het molenaarsberoep, is dat niet al lang uitgestorven? “Integendeel. Honderden molenminnaars zorgen er vandaag nog altijd voor dat de traditionele Vlaamse molens blijven draaien en malen. Om de kennis van het molenaarsambacht niet verloren te laten gaan, organiseert Molenforum Vlaanderen met onze hulp de molenaarscursus. De volgende reeks start in oktober.”
Kan ik molenaar worden? “Om aan de cursus deel te nemen, hoef je geen voorkennis te hebben. Al wie interesse heeft in molens kan instappen. Als je slaagt voor het theoretische gedeelte, krijg je het diploma van molengids. Dan geef je bezoekers op bijvoorbeeld molendagen uitleg over de werking en de geschiedenis van de molen. Wie daarbovenop 100 uur stage volgt bij een molenaar en slaagt voor het praktijkexamen, mag zich meester-molenaar noemen. Dan mag je de molen ook zelf bedienen.”
Wanneer vinden de lessen plaats? “De cursus start op zaterdag 18 oktober en loopt tot maart 2015. Om de twee weken krijg je een voormiddag theorie, gevolgd door praktijkbezoeken in de
08
namiddag. Per provincie worden een aantal molens bezocht, want elke molen is uniek. Wie na de cursus voor het diploma van meester-molenaar wil gaan, kan stage lopen in een werkende molen in zijn of haar buurt.”
Zijn er nog veel molens in Oost-Vlaanderen? “Meer dan je zou denken: 35 windmolens, 53 watermolens en 1 rosmolen. Oost-Vlaanderen is dus een molenrijke provincie. De Provincie is zelf eigenaar van 4 windmolens en 1 watermolen. Tijdens Open Monumentendag op zondag 14 september en de Provinciale Molendag op zondag 5 oktober zijn de provinciale molens vrij toegankelijk. Je ziet er onder andere een echte molenaar aan het werk.”
Mola – het Provinciaal Molencentrum Kasteel Puyenbrug, Puyenbrug 5, 9185 Wachtebeke : mola@oost-vlaanderen.be ) 09 342 42 40 Meer info over de molenaarscursus, de molendagen en andere molenactiviteiten naar op: www.oost-vlaanderen.be/mola www.molenforumvlaanderen.be Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Jozef Dauwe
KORTNIEUWS
01
Meer baantjes zwemmen
Zwem je graag baantjes over de middag? Het zwembad van het provinciaal domein Puyenbroeck verandert haar openingsuren. Vanaf maandag 22 september kan je over de middag van 11.30 uur tot 13.30 uur het grote bad in, een half uur vroeger dan voorheen. Deze nieuwe openingsuren gelden van maandag tot en met donderdag. Aan de ochtend- en avondshift verandert er niets. Zoals gewoonlijk kan je van maandag tot donderdag van 7.30 uur tot 9 uur en van 16 tot 22 uur in het 50 meter-bad, en blijft op vrijdag een gedeelte van dat bad de hele dag gereserveerd voor baanzwemmers. www.puyenbroeck.be 09 342 42 60 (zwembad)
Als bloemen 03 en planten praten Plattelandsdichter Johan de Boose schreef een verhaal over een sprookjesachtige wereld waarin bloemen en planten kunnen praten. De moraal van het verhaal? Vergeet geld, blijf kind en laat de liefde bloeien als een bloem. Surf naar de website ( www.plattelandsdichter.be > Gedichten 2014-2015) en je hebt er een leuk luistersprookje bij.
Win! Welke Italiaans enfant terrible krijgt in het Caermersklooster een tentoonstelling? Stuur je antwoord met de wedstrijdkaart of via info@oost-vlaanderen.be voor 15 oktober. In de prijzenpot: een stapel sportieve T-shirts van de Provincie Oost-Vlaanderen!
02
Fair Trade Provincie De Provincie Oost-Vlaanderen engageert zich als Fair Trade provincie. Dit wil om te beginnen zeggen dat de provinciemedewerkers op kantoor Fair Trade producten gebruiken. Daarnaast wil de Provincie minimum 65% van de OostVlaamse gemeenten overtuigen om zich in te schrijven in de campagne Fair Trade Gemeente. Van 1 tot 10 oktober vindt de Week van de Fairtrade plaats. Wil je weten welke activiteiten er zijn in jouw buurt? Kijk dan op www.fairtradegemeente.be
04
Lekker lokaal
De bewoners uit 23 woon- en zorg centra krijgen deze winter OostVlaamse streekproducten op hun bord. Gezond, lekker en goed voor de lokale economie. Het menu werd door de grootkeukenkoks van de deelnemende woonzorgcentra samengesteld. De verse, seizoensgebonden producten leggen minder kilometers af dan geïmporteerde producten, wat dan weer een plus voor het milieu betekent. Met dit project wil de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen een duurzaam en lokaal voedselbeleid steunen in de scholen, woon- en zorgcentra en dienstencentra. www.erov.be 09 267 86 10
05
Ontdek Provinciaal onderwijs
De Provincie Oost-Vlaanderen telt een twintigtal onderwijsinstellingen. Het aanbod is gevarieerd en er is voor elk wat wils. Je kan kiezen uit een hele resem opleidingen zowel in het secundair als in het volwassenenonderwijs. Kinderen met een beperking of leerstoornissen kunnen terecht in een van onze scholen voor buitengewoon lager of secundair onderwijs. Ook deeltijds onderwijs is vertegenwoordigd. Een overzicht van de 19 provinciale onderwijsinstellingen vind je in een nieuwe brochure op www.oost-vlaanderen.be (Onderwijs & vorming > Provinciaal onderwijs > Scholen).
informeel
09
TECHNIEKACADEMIES
Zit je kind in het 5de of 6de leerjaar van de basisschool, is het geboeid door techniek en wil het zijn technische talenten ontdekken? Schrijf het dan in voor een techniekacademie. Op woensdagnamiddag vinden in meerdere Oost-Vlaamse secundaire scholen techniekacademies plaats, ondersteund door de Provincie. • PTI Zottegem, 09 360 19 93, vanaf 4 februari • PTI Hamme, 052 47 83 54, vanaf 28 januari • Atheneum Herzele, 053 62 23 71, vanaf 1 oktober • Don Bosco Sint-Denijs-Westrem, 09 221 31 11, vanaf 7 februari • Erasmusatheneum Deinze, 09 381 56 00, vanaf januari • EDUGO Oostakker, 09 255 91 13, vanaf 4 februari • KTA MoBi Gent, 09 225 33 04, vanaf 14 januari • Lyceum aan de Stroom Temse, 03 771 03 56, samen met Koninklijk Atheneum Beveren-Waas, 03 750 96 80, vanaf 14 januari • Technisch Instituut Sint-Jozef Geraardsbergen, 054 43 30 82, vanaf 12 november • Koninklijk Atheneum Geraardsbergen, 054 41 21 88, vanaf 7 januari.
10
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
‘Ik verdien dubbel zoveel’ Twintig jaar geleden koos de Provincie Oost-Vlaanderen er voor om langdurige partnerschappen aan te gaan met organisties in het Zuiden. Ze ondersteunt drie regio’s, in de Filipijnen, Rwanda en Ecuador. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met organisaties ter plaatse en Belgische ngo’s.
Ignacio Nazareno, een cacaoboer in Ecuador, en zijn familie kunnen nu van hun oogst leven. De steun uit het Westen was cruciaal. En dan praat hij niet zozeer over geld, maar vooral over advies en over het opzetten van organisaties in Ecuador zelf. Ignacio Nazareno: “De verenigingen waarin we samenwerken, maken ons sterker. Aproca, onze vereniging van cacaoboeren, bestaat nog maar tien jaar maar heeft al een grote impact gehad. Als je verenigd bent, kun je ervaringen delen, de krachten bundelen en meer kennis verzamelen. De aangesloten leden krijgen vorming en leren nieuwe productiemethodes kennen. Onze vereniging is dan weer lid van de ‘Unión de Organizaciones Productoras de Cacao Arriba – Esmeraldas’, en dat is het kanaal waarlangs we onderhandelen met de afnemers, om samen betere prijzen te krijgen voor onze cacao.”
Welke vorming heb je gekregen? “Een complete vorming. Hoe kan je een betere oogst krijgen? Hoe kan je een cacaoplantage beter beheren? We hebben niet alleen de oogsten vergroot, maar ook de kwaliteit van de cacao verbeterd. De kwaliteit verhogen is niet eenvoudig: zaaien met de juiste aromavolle cacaovariant, op een goede manier fermenteren en drogen, de bonen veilig opslaan zodat ze niet bederven, daarin hebben we training gekregen.
Werken jullie ook met fairtrade- en ecolabels? “Die nichemarkt is voor onze streek zeer belangrijk geworden omdat daar een betere prijs voor betaald wordt. Ook dat vroeg een aanpassing: hoe konden we certificaten behalen rond fair trade en biologische producten? De opleidingen hebben dat alles moge-
lijk gemaakt, zodat mijn productie groter wordt.”
Verdien je nu meer aan je cacao? “Ik krijg nu dubbel zoveel. Dat heeft een reële impact op ons leven. Ik kan meer aandacht geven aan mijn gezin, aan het onderwijs van de kinderen, aan de gezondheid van mijn familie. Maar ook, en dat is zeer belangrijk, het is een erkenning van ons werk en het samenwerken in organisaties vergroot de verbondenheid tussen de mensen hier.”
Directie Welzijn, Ontwikkelingssamenwerking Agnes Verspeet 09 265 99 79 8 www.oost-vlaanderen.be/zuiden Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Eddy Couckuyt
informeel
11
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Filipijnen
Genoeg oogsten om te kunnen verkopen Cordillera is een schaarsbevolkte bergstreek. Lokaal verzet tegen ontbossing, vervuilende goudmijnbouw en armoede worden door de centrale overheid hard onderdrukt. Agnes Verspreet (directie Welzijn): “We helpen de boeren om een grotere oogst binnen te halen, zodat ze een deel van hun opbrengst kunnen verkopen. Een vrijwilligersnetwerk van studenten en gezondheidswerkers zorgt voor medische zorg in de vaak moeilijk bereikbare dorpen.” Daarnaast wordt ook aan emancipatie gewerkt, via een koepel met 140 plaatselijke organisaties die onder meer opkomen voor de rechten van de bevolking.
Ecuador
De verkoop zelf regelen Arm, onbereikbaar, nauwelijks geschoold: de provincie Esmeraldas was een van de meest achtergestelde provincies van Ecuador. Beetje bij beetje wordt de achterstand ingehaald. Agnes Verspreet: “De vele kleine cacaoboeren hadden een magere opbrengst door gebrek aan kennis. Hun oogst werd voor een prikje verhandeld door opkopers. Vorming heeft de kwaliteit en kwantiteit van de cacao sterk opgekrikt. Bovendien hebben ze zich verenigd in organisaties die een veel betere prijs bedingen, deels onder het Fair Trade label.” Een tweede grote luik is de aanleg van drinkwatervoorzieningen en sanitair, waarbij mensen en de gemeenten aangespoord worden om zelf hun verantwoordelijkheid op te nemen.
Rwanda
Samenwerken is werken aan vrede De genocide is in Rwanda nog niet vergeten. “De overheid en lokale organisaties beseffen dat de vrede vandaag nog fragiel is. We proberen mensen sterker te maken en te betrekken bij de samenleving.” Een specifiek project is de integratie van personen met een handicap. Agnes Verspreet: “Zij kunnen terecht in dagcentra en de familieleden leren hoe ze hen het best verzorgen.” Duurzame landbouw vergroot de voedselvoorziening en het gezinsinkomen. “Via een vrouwenorganisatie versterken we het ondernemersschap bij vrouwen en we werken ook rond drinkwatervoorziening.”
12
MOBILITEIT
Langs veiliger banen De scholieren van Zingem en van Melle fietsen respectievelijk op 17 en 30 september hun splinternieuwe schoolroutekaart in. Zo’n kaart geeft een handig overzicht van de veilige fietsroutes naar school.
Terug naar school: het ritueel zorgt elk jaar opnieuw voor een explosie aan fietsen in het straatbeeld. De schoolroutekaarten helpen om dat gewriemel van staal en chroom naar veiliger banen te leiden. Ze tonen per gemeente hoe je het best naar school kan fietsen en waar het oppassen geblazen is. Jan Lescrauwaet (dienst Mobiliteit, foto) “De eerste fietsroutekaart, die van Deinze, dateert van 2008. We zitten intussen aan 14 stuks en er komen er elk jaar bij. Dit jaar zijn dat Zingem en Melle. In 2015 volgen Lovendegem, Destelbergen en Lochristi. Sommige fietsroutekaarten beperken zich tot één gemeente, andere clusteren drie of vier gemeenten. Alles samen bestrijken we intussen een stuk of 25 Oost-Vlaamse gemeenten.”
Op papier en digitaal Dienst Mobiliteit Jan Lescrauwaet : 09 267 78 29 : mobiliteit@oost-vlaanderen.be Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Peter Hertog
Het startpunt van de schoolroutekaart is input van de leerlingen zelf. “Zij kunnen via een app foto’s en een beschrijving van de knelpunten op een website zetten”, legt Jan Lescrauwaet uit. “Daarna nodigen wij, samen met de gemeente die mee initiatiefnemer is, de plaatselijke politici, ambtenaren, scholen, politie en
organisaties uit voor een aantal besprekingen. Die interactie is belangrijk. Niet zelden is het de eerste keer dat die partijen rond de tafel zitten om samen over fietsveiligheid te praten.” Na een maand of zeven is de fietsroutekaart een feit. De Provincie verzorgt een papieren exemplaar (minimum één stuk per leerling), de Vlaamse Stichting Verkeerskunde maakt een digitale versie. De leerlingen en inwoners kunnen die laatste consulteren via de school- of gemeentewebsite. De digitale kaart bevat meer details en kan makkelijker geactualiseerd worden. Jan Lescrauwaet: “De kaarten worden ook op school besproken, bijvoorbeeld in de lessen verkeer of aardrijkskunde. De Provincie deelt de drukkosten met de gemeente, maar de rest is gratis. Het proces vraagt wel wat engagement van de gemeente. Die moet een coördinerende ambtenaar aanduiden en de bevoegde schepen moet bij de vergaderingen aanwezig zijn.” Gemeenten of scholen die interesse hebben in een schoolroutekaart, mogen contact opnemen met de dienst Mobiliteit van de Provincie Oost-Vlaanderen. informeel
13
Een heel klein Heb je thuis voorwerpen uit WO I of II liggen? Op zondag 16 november leggen experts van het Provinciaal Erfgoedcentrum tijdens 'Eerste hulp bij oorlogserfgoed en -geschiedenis' uit hoe je die familiesouvenirs correct kunt bewaren. Daarnaast vertellen historici over de geschiedenis van je oorlogserfgoed. Een ansichtkaartje waarop Frankrijks mascotte Marianne belaagd wordt door een Pruisische duivel. Voedselbonnen en noodgeld. Een gebreide handschoen die de loopgraven heeft meegemaakt. Een oproepingsbrief. Een huishoudboekje waarin een huisvrouw opschreef hoe ze met gerantsoeneerde voedingswaren creatieve schotels op tafel zette. Het zijn maar enkele van de voorbeelden van oorlogserfgoed dat mensen thuis bewaren: een heel klein beetje oorlog op zolder. “Op zondag 16 november mag iedereen
14
dat soort van voorwerpen of documenten meebrengen naar het provinciaal Erfgoedcentrum in Ename”, vertelt Els Otte (Provincie Oost-Vlaanderen). “De Provincie organiseert het evenement ‘EHBO. Eerste hulp bij oorlogserfgoed en -geschiedenis’. We doen dit samen met historici van de UGent. Wij verzorgen het erfgoedparcours, zij het geschiedenisparcours. Die twee hangen natuurlijk nauw samen: erfgoed op zich is leuk, maar het wordt pas echt interessant als je ook het persoonlijke verhaal en de historische context ervan leert kennen.”
SOUVENIRS UIT DE OORLOG
Zuurvrij karton
Zelf op zoek
Het eerste luik van de EHBO-dag, het erfgoedparcours, richt zich tot mensen die thuis oorlogserfgoed hebben liggen. Dat mag dateren uit de Eerste of de Tweede Wereldoorlog. Echt oorlogstuig is welkom, maar het accent ligt vooral op familiesouvenirs die iets vertellen over het dagelijkse leven aan het front. Het is niet de bedoeling dat je die afstaat. Integendeel zelfs: experts leggen uit hoe je ze thuis beter kan bewaren. Els Otte: “Specialisten in oorlogserfgoed kunnen de voorwerpen indien nodig identificeren of in de juiste context plaatsen. De depotconsulenten van het Erfgoedcentrum geven dan weer advies over hoe je de voorwerpen het best kan reinigen, onderhouden of conserveren. Documenten stop je bijvoorbeeld het
Naast de thematische presentaties houden de onderzoekers zich beschikbaar voor persoonlijk advies. Ze krijgen daarvoor het gezelschap van experts militaire geschiedenis uit het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij. Je kunt bij hen terecht met alle vragen over je erfgoed of over je persoonlijke of familiegeschiedenis. Fien Danniau: “We geven ook methodologisch advies. Zo leggen we uit hoe je een onderzoek afbakent en waar je terecht kunt voor literatuur of bronnen. We brengen ook thematische leeslijsten en een boeken- en tijdschriftenstand mee. Veel mensen hebben er behoefte aan om de oorlogsgeschiedenis van hun familie uit te pluizen. Na al die jaren blijft de collaboratie bijvoorbeeld een actueel
Depotconsulente Anne-Cathérine Olbrechts
“Op basis van die registratie willen we in het najaar van 2015 een tentoonstelling organiseren rond oorlogserfgoed in privébezit. Het wordt een volgende expo in de reeks ‘#collectievissen’ in het Erfgoedcentrum.” Naast het erfgoedluik is er ook een his-
beetje oorlog liefst in een doos van zuurvrij karton. Dit voorkomt het aftakelen van het papier en beschermt de inkt tegen het licht. Als we op de EHBO-dag zien dat mensen oude documenten bewaren in een gewone bruine enveloppe, dan kunnen we hen een mapje in zuurvrij karton meegeven. Dat vind je immers niet zomaar in een kantoorwinkel. In elk geval kunnen we per voorwerp zeer concreet bewaar- en onderhoudsadvies meegeven. We voorzien ook een brochure met tips, samengesteld door de depotconsulenten. Zo kunnen de mensen hun erfgoed veilig en langdurig thuis bewaren.” Het oorlogserfgoed wordt op 16 november ook gefotografeerd of gescand en geregistreerd. De eigenaars hebben vaak een persoonlijk verhaal te vertellen bij hun voorwerp. Ook dat wordt genoteerd.
torisch luik: het geschiedenisparcours. Dit is in handen van het Instituut voor Publieksgeschiedenis van de UGent. Historici van de vakgroep Geschiedenis vertalen hier hun wetenschappelijke kennis naar een breed publiek. Zo zal een vijftiental historici doorlopend korte presentaties geven over sleutelthema’s in de oorlogsgeschiedenis. Fien Danniau (UGent): “Dat kan over collaboratie, de frontbeweging of het verzet gaan, maar ook over thema’s uit het alledaagse: de problematiek van de voedselbedeling, de nieuwe rol die vrouwen in oorlogstijd spelen,… We merken dat er enorm veel vraag is naar informatie over de wereldoorlogen, zowel bij verenigingen als bij particulieren. Dit evenement is een mooie gelegenheid om veel mensen ineens aan te spreken.”
thema. Aan de universiteit krijgen we bijna wekelijks telefoontjes of mails van mensen die willen uitzoeken wat er in hun familie of hun buurt precies gebeurd is. Veel informatie is bij ons te vinden, en we tonen ook de weg om zelf op historisch onderzoek te gaan.”
‘EHBO. Eerste hulp bij oorlogserfgoed en -geschiedenis’ Zondag 16 november 2014 van 10 tot 18 uur Provinciaal Erfgoedcentrum Lotharingenstraat 1 9700 Ename (Oudenaarde) ✆ 055 30 03 44 ✆ 09 267 72 86 : erfgoedcentrum@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/erfgoedcentrum www.ipg.ugent.be Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Jozef Dauwe
informeel
15
SOUVENIRS UIT DE OORLOG
Belgisch noodgeld uit WOI In de Eerste Wereldoorlog kampte België met geldtekort, vooral voor het kleine betalingsverkeer. Daarom gaven gemeentebesturen en liefdadigheidsinstellingen noodgeld uit. Men kon dit geld alleen in de eigen gemeente of in bepaalde magazijnen gebruiken. (verzameling Vincent Fockedey, foto Vic Wouters)
Tijdens WOI was het voedsel gerantsoeneerd. Met de nodige identiteitsbewijzen en voedselbonnen kon men producten kopen tegen een vastgestelde prijs. Dit gezin had recht op 1800 gram vlees per week of 150 gram per persoon. Huisvrouwen stelden receptenboekjes samen om ondanks de schaarste iets lekkers op tafel te zetten. (verzameling Vincent Fockedey, foto Vic Wouters)
Mooi bewaard leer Deze goed bewaarde lederen gereedschapskoffer dateert uit de Eerste Wereldoorlog. Hij behoorde vermoedelijk toe aan een Britse militair. (verzameling Vincent Fockedey, foto Vic Wouters)
© V. Fockedey, foto Vic Wouters
© V. Fockedey, foto Vic Wouters
‘Recht op 1800 gr. Vleesch’
Het kostuum van ons va Na veel omzwervingen en fel vermagerd kwam Prosper Roels na de oorlog weer thuis, gekleed in het streepjespak van het concentratiekamp. Zijn drie dochters bewaarden zijn plunje op zolder. Enkele jaren geleden brachten ze het ‘kostuum van ons va’ mee naar het provinciaal Erfgoedcentrum in Ename. Ze wilden graag weten hoe ze het fragiele textiel het beste konden bewaren. Het kostuum wordt nu deskundig bewaard in het Stedelijk Museum Aalst en vormt het centrale thema van een educatief project. Het briefje van de oudste dochter (zie pagina 14) aan Sint-Maarten laat niemand onberoerd.
16
Werkweigeraar en durfal In 1942 werd Daniël Van Cauwenberge opgeroepen om in Duitsland te gaan werken. Zijn weigering was een spectaculaire gebeurtenis. Hij meldde zich in Brussel op de aanwervingsdienst, maar griste op een onbewaakt moment alle documenten van het bureau en sloeg op de vlucht. Hij bleef tot het einde van de oorlog uit het vizier van de Duitsers. Na de oorlog behartigde hij jarenlang de belangen van werkweigeraars in het Nationaal Verbond van Weggevoerden en Werkweigeraars. Zijn zoon Eddy heeft de bewuste documenten al die jaren bijgehouden.
in Oost-Vlaanderen www.uitinoost-vlaanderen.be
Oktober november Wilde Westen in de bib In oktober en november kan je in een bib in je buurt naar gratis vertelsessies. Deze keer staat het Wilde Westen centraal, met verhalen over Indianen en sjamanen, en wilde avonturen op de prairie. Er zijn aparte vertelmomenten voor kinderen vanaf 6 jaar en hun (groot)ouders, en voor volwassenen.
28/9
Hoeve- en streekproductenmarkt Het provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve sluit een rijk gevuld seizoen af met de jaarlijkse hoeve- en streekproductenmarkt van mmm…eetjesland cvba. Van 13 tot 17 uur kan je er het Meetjesland proeven en beleven. Kinderen kunnen er bijvoorbeeld cupcakes voor mezen maken, en je kan er de hele dag door je fruit persen (vooraf inschrijven via info@mobielefruitpers.com).
Data en locaties vind je op www.oost-vlaanderen.be/ regiovertelsessies.
Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve, Bus 1, 9900 Eeklo ✆ 09 327 04 47 huysmanhoeve@ plattelandscentrum.be www.plattelandscentrum.be
16/10 – 25/01 2015 Federico Fellini in beeld Het provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster brengt in samenwerking met het Film Fest Gent een tentoonstelling over filmmaker Federico Fellini. Je ziet er zijn opnamen, tekeningen, reclamespotjes, affiches, nooit eerder geziene foto’s en de ‘droomboeken’ met beelden die hem inspireerden. Het Caermersklooster is alle dagen open van 10 tot 17 uur (deuren tot 16.30 uur), behalve op maandag 24, 25, 31/12 & 1/1. Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Vrouwebroersstraat 6, Gent ✆ 09 269 29 10 www.caermersklooster.be
29 - 30/11 Jeneverfestival
Tot 30/11 De erfenis van Karel de Grote 1 200 jaar na de dood van Karel de Grote brengt deze prestigieuze tentoonstelling het verhaal van zijn erfenis. Unieke objecten uit meerdere musea tonen hoe de verdeling van zijn immense rijk mee aan de basis lag voor het Europa van vandaag. Provinciaal Erfgoedcentrum Ename Lotharingenstraat 1, 9700 Oudenaarde-Ename ✆ 055 30 90 40 www.tentoonstellingKareldeGrote2014.eu
Van 11 tot 18 uur is het Groot Vleeshuis het decor van het vierde Jeneverfestival. Alle Oost-Vlaamse graanjenevers O'de Flander en ook de fruit- en creamjenevers passeren er de revue. Er is ook een tentoonstelling over de geschiedenis van de Oost-Vlaamse jenever, een gratis workshop 'cocktails met jenever' en ‘koken met jenever’. De inkom bedraagt 5 euro en daarvoor krijg je vier proefbonnetjes en een O'de Flander druppelglaasje bovenop. Groot Vleeshuis Groentenmarkt 7, 9000 Gent www.grootvleeshuis.be grootvleeshuis@oost-vlaanderen.be ✆ 09 223 23 24
informeel
17
© KIK/IRPA
© Virginie Schreyen
AGENDA
Malende Molens
26/10
Halloween @ Gavers Tussen 17.30 uur en 19 uur kan je deelnemen aan de Halloweenwandeling in het provinciaal domein De Gavers. Er is dans, muziek en vuurspektakel, langs een parcours van vier kilometer. Kinderen kleiner dan een meter betalen niets, grotere griezels betalen 5 euro (voorverkoop www. degavers.be, aan de balie van het Gaversbad en aan de receptie van de camping) of 6 euro (aan de kassa). Opgelet, honden zijn niet toegelaten. Provinciaal domein De Gavers Onkerzelestraat 280, 9500 Geraardsbergen www.degavers.be
05/10
Malende molens Benieuwd hoe een maalvaardige molen er van binnen uitziet? Op 5 oktober, van 10 tot 18 uur, zetten de provinciale molens terug hun deuren open. De Roomanmolen (Sint-Pauwels), Het Meuleken ’t Dal (Zingem), De Fauconniersmolen (Oordegem) en de Zwalmmolen (Munkzwalm) zijn gratis te bezoeken en je kan er maaldemonstraties bijwonen. Zie ook in dit magazine op pagina 8. www.oost-vlaanderen.be/mola ✆ 09 342 42 40
18
Van boomstam tot altaarstuk
Nico Couck
Biënnale schilderkunst
Tot 30/06/2015
12/10
Tot 12/10
Van boomstam tot altaarstuk
In het Caermersklooster worden de houten panelen van het Lam Gods onder de loep genomen. Via de jaarringen wordt bijvoorbeeld de datum van de boomkap achterhaald, en je ziet uitvergroot wat de oude restauraties deden met de panelen en verflagen. De expo is gratis voor kinderen tot en met 12 jaar of op vertoon van de Gentse Museumpas of City Card. Het Caermersklooster is alle dagen open van 10 tot 17 uur (deuren tot 16.30 uur), behalve op maandag 24, 25, 31/12 & 1/1. Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Vrouwebroersstraat 6, Gent ✆ 09 269 29 10 www.caermersklooster.be
12 - 19/10
Week van het Bos Het provinciaal archeologisch museum Ename nodigt je uit om op verkenning te gaan in het historische bos van Ename. Een bosrugzakje met een verrekijker, waskrijtjes en een natuurgids helpt je op weg. Je kan de rugzak ontlenen in het museum (Lijnwaadmarkt 20, 9700 Oudenaarde-Ename). Info & reservatie: ✆ 055 30 90 40 reservatie.pam-ename@ oost-vlaanderen.be
Festival van Vlaanderen Nico Couck Het provinciaal Molencentrum organiseert een kamerconcert van gitarist Nico Couck in het historische Salon van het Kasteel Puyenbrug (Puyenbrug 5, Wachtebeke). Hij brengt opzwepende ritmes van Latijns-Amerika en Zuid-Europa. Inwoners van Wachtebeke en Zaffelare kunnen er gratis naartoe, anders betaal je 5 euro. De plaatsen zijn beperkt, reserveren verplicht. Meer info lees je op www.gentfestival.be
14/10
Communicatie senioren Themadag De provinciale en de Vlaamse Ouderenraad organiseren een themadag rond informatie en communicatie. Ben jij goed geïnformeerd? Communiceer je vooral mondeling en op papier of kan het ook digitaal? Kom inspiratie opdoen in het Provinciaal Administratief Centrum (Woodrow Wilsonplein 2, Gent), van 9.30 uur tot 16 uur. Deelname is gratis, maar vul wel voor 6 oktober het inschrijvingsformulier in via www.vlaamseouderenraad.be. Meer info via daphne.sasanguie@ oost-vlaanderen.be ✆ 09 267 75 27
Biënnale schilderkunst De Biënnale plaatst de schilderkundige toets en de materiële bouwstenen van het schilderij centraal. Elk van de drie deelnemende musea neemt de eigen collecties als uitgangspunt tijdens deze Biënnale van de Schilderkunst. Museum Dhondt-Dhaenens Museumlaan 14, 9831 Deurle ✆ 09 282 51 23 www.museumdd.be Roger Raveelmuseum Gildestraat 2-8, 9870 Machelen-Zulte ✆ 09 381 60 00 www.rogerraveelmuseum.be Museum van Deinze en de Leiestreek L. Matthyslaan 3-5, 9800 Deinze ✆ 09 381 69 70 www.museumdeinze.be
15/10
Workshop belichting De Uitleendienst van de Provincie geeft een gratis workshop over het gebruik van hun belichtingsmateriaal in het magazijn in Geraardsbergen (Zakkaai 27). Vooraf inschrijven is noodzakelijk, via e-mail met vermelding van het aantal personen. Uitleendienst Provincie Oost-Vlaanderen Kapiteinstraat 55, Gent ✆ 09 253 40 38 uitleendienst.provincie@ oost-vlaanderen.be
© Maucorn
Halloween @ Puyenbroeck
B'Rock met Bach
Brood- en pizzabak workshop
Circus van A tot Z
22/10
12/11
15/11
03/09 – 31/12
Workshop video
B’Rock met Bach
Op woensdag 22 oktober geeft de Uitleendienst van de Provincie een gratis workshop over het gebruik van hun videomateriaal in het magazijn te Geraardsbergen (Zakkaai 27). Vooraf inschrijven is noodzakelijk, via e-mail met vermelding van het aantal personen.
Uit alle hoeken van Europa verzamelt B'Rock, het Belgian Baroque Orchestra Ghent, jonge musici. Bijvoorbeeld, met een eigen arrangement blaast de virtuoze Russische barokviolist Dmitry Sinkovsky Bachs ‘klavecimbelconcerto BWV 1052’ nieuw leven in. Op woensdag 12 november kan je het orkest aan het werk zien, om 21 uur in de Sint- Laurentiuskerk in Ename.
Uitleendienst Provincie Oost-Vlaanderen Administratie en centraal magazijn Gent Kapiteinstraat 55, Gent ✆ 09 253 40 38 uitleendienst.provincie@ oost-vlaanderen.be
26/10
Halloween @ Puyenbroeck Voor de negende keer op rij kan je op het evenementeneiland van Puyenbroeck griezelen. In de namiddag worden kinderen verwend met allerlei leuke randanimaties. En wanneer de duisternis over Puyenbroeck valt, start een griezelige fakkeltocht met tal van mysterieuze ontmoetingen. Deelname kost 6 euro (voorverkoop, + 1 euro via uitbureau) en 8 euro (aan de kassa), voor kinderen tot 1 meter is het gratis. Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a, 9185 Wachtebeke www.puyenbroeck.be Tickets: www.uitbureau.be of ✆ 09 233 77 88 www.halloweenin puyenbroeck.be ✆ 09 342 42 42
Provinciaal Archeologisch Museum (pam) Ename Lijnwaadmarkt 20, 9700 Oudenaarde-Ename ✆ 055 30 90 40 www.pam-ename.be
Brood- en pizzabak workshops Van 9 tot 12 uur bakken volwassenen brood onder leiding van een ervaren bakker. Van 14 uur tot 16.30 uur tonen de kinderen hun pizzabakkunsten onder leiding van het Culinair Genootschap. Alles wordt bereid in de authentieke bakoven van de hoeve. Voor beide (gratis) activiteiten is het aantal plaatsen beperkt, dus inschrijven via info@plattelandscentrum. be of 09 379 78 37 is de boodschap. Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve Bus 1, 9900 Eeklo ✆ 09 327 04 47 huysmanhoeve@ plattelandscentrum.be www.plattelandscentrum.be
22/11
19/10
Vanaf 13.30 uur zijn alle kinderen welkom in het Groot Vleeshuis, al dan niet met een ingekleurde tekening. Eerst geven de goochelpieten het beste van zichzelf, om 14.30 uur komt Sinterklaas. Elk kind krijgt een pakketje vol Oost-Vlaamse lekkernijen.
Op zondag 19 oktober start om 14 uur een paddenstoelenwandeling. Een gids neemt je mee naar de verborgen hoekjes van het provinciaal domein, naar wereld van de oliebolzwam, de okerbruine pronkridder, de fopzwam, glimmerige voorjaarssatijnzwam. De wandeling is gratis maar inschrijven is verplicht.
Sint in Groot Vleeshuis
Groot Vleeshuis Groentenmarkt 7, 9000 Gent www.grootvleeshuis.be grootvleeshuis@ oost-vlaanderen.be ✆ 09 223 23 24
Gezwam over paddenstoelen
Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a, Wachtebeke Inschrijven www.puyenbroeck.be/ inschrijven ✆ 09 342 42 17
Circus Van A tot Z De helden van het circus (zie ook pagina 3) vormen het middelpunt van je bibliotheek. • Melle (Kruisstraat 2A), 03/09 tot 27/09. • Herzele (Solleveld 35), 03/09 tot 27/09. • Nieuw Gent (Rerum Novarumplein 186 B), 01/10 tot 15/10. • Wondelgem (Vierweegsestraat 16), 16/10 tot 29/10. • Ledeberg (Driesstraat 99), 01/10 tot 29/10. • Moerbeke (Statiestraat 4), 05/11 tot 29/11. • Sint-Niklaas (Hendrik Heymanplein 3), 05/11 tot 29/11. • Aalter (Boomgaardstraat 10), 03/12 tot 31/12. • Sint-Amandsberg (Halvemaanstraat 92), 03/12 tot 31/12. www.oost-vlaanderen.be/ circustentoonstelling
Tot 15/12
‘Doodendraad’ De reizende tentoonstelling over de elektrische draadversperring tijdens WOI doet nog deze bibliotheken aan: • 20/09 tot 20/10 bibliotheek Eeklo en Zele • 20/10 tot 17/11 bibliotheek Kaprijke • 20/10 tot 15/12 bibliotheek Kieldrecht • 17/11 tot 15/12 bibliotheek Zomergem www.oostvlaanderen.be/ erfgoed informeel
19
Drugpreventie Vindt je lief dat je te veel drinkt als je uitgaat? Ben je door de politie betrapt met een joint? Of zit je als bezorgde ouder met vragen over druggebruik? Bij de verschillende preventiediensten kunnen jongeren en hun omgeving terecht met beginnende drugproblemen. Gratis en vertrouwelijk.
Pinten leren drinken en sigaretten roken: zo werd je in de ‘goede’ oude tijd een echte man. Vandaag denkt de maatschappij daar ietsjes anders over. Toch is de drugproblematiek er niet eenvoudiger op geworden, vindt Christophe Vanhuyse, medewerker bij Drugpunt. “In 2009 werd het schenken van alcohol aan -16 jarigen bij wet verboden. Dankzij die wetgeving en preventiecampagnes springen ze er in het algemeen ook voorzichtiger mee om. Maar tegelijk nemen de uitspattingen toe. ‘Binge drinking’ – zeer veel alcohol op korte tijd drinken – is geen uitzondering bij vijftienjarigen. Dat is toch onrustwekkend. Kinderen zijn
20
gevoeliger voor de effecten en kwetsbaarder voor schade door alcohol dan volwassenen.”
Niet zo onschuldig Tegelijk zijn illegale genotsmiddelen makkelijker bereikbaar geworden. Nogal wat jongeren vinden wietgebruik normaal en zelfs minder schadelijk dan alcohol. Christophe Vanhuyse: “Er doet veel foute informatie de ronde. Wiet is een plantje en dus minder gevaarlijk dan alcohol, hoor ik jongeren bijvoorbeeld beweren. Nochtans is de hoeveelheid werkzame stof in marihuanaplanten de laatste jaren sterk toegenomen. Joints kunnen wel
PREVENTIE
degelijk verslavend zijn. Er bestaan eigenlijk geen softe of harde drugs, alleen soft of hard gebruik. Vroeger zaten er in de residentiële therapeutische instellingen vooral heroïneverslaafden. Sinds 2013 vormen mensen met een cannabisverslaving er de meerderheid.” Ook de wetgeving is niet goed gekend. Blowen blijft bijvoorbeeld illegaal. “Bij minderjarigen blijft de politie het als een ernstige zaak beschouwen, waarbij men het parket en de ouders inlicht. Daarnaast hebben illegale drugs het nadeel dat je nooit zeker weet wat erin zit en in welke hoeveelheid. Zo stijgt het risico op onverwachte, onprettige reacties of zelfs een overdosis.”
Samen sterker Het voordeel van Drugpunt is dat je niet ver weg hoeft te lopen om over drugs te praten. Drugpunt werkt immers zeer lokaal. Bert Mostien (Provincie Oost-Vlaanderen): “Drugpunt is de overkoepelende naam voor zes intergemeentelijke drugpreventiediensten. Die bestrijken 24 gemeenten en werken met zeven medewerkers. De Provincie zorgt voor inhoudelijke ondersteuning en een deel
van de financiering, de gemeenten leggen de rest bij. In Zuid-Oost-Vlaanderen zorgt het provinciaal agentschap PISAD in 19 gemeenten voor drugpreventie en begeleiding. In totaal ondersteunt de Provincie dus 43 van de 65 gemeenten in Oost-Vlaanderen. Elk op zich zouden die te klein zijn om een eigen lokaal drugbeleid uit te bouwen.” Binnen elke deelnemende gemeente wordt een Lokaal Overleg Drugs opgestart. Het idee is om alle betrokken sectoren daarbij te betrekken: onderwijs, jeugdwerking, sport, welzijn, horeca, politie, huisartsen,… Bert Mostien: “Als we die allemaal mee hebben, is de kans groot dat iemand met een probleem tijdig doorverwezen wordt. We spreken ook per gemeente af welke preventieve actieplannen opgezet worden. Elke gemeente kan zijn eigen accenten leggen: infocampagnes op school, sensibilisering in samenwerking met de horeca of met jeugdbewegingen, ...”
Geen wijsvinger Je krijgt geen moraliserende opgestoken wijsvinger onder je neus geduwd als je met een medewerker van Drugpunt afspreekt. Wel mag je rekenen op objec-
tieve informatie. Over legale en illegale genotsmiddelen, maar ook over gokken en gamen. Zo’n gesprek kan helpen om in te schatten hoe problematisch je eigen gedrag is. Christophe Vanhuyse: “Dat hangt van veel factoren af. Heb jij er last van? Je omgeving? Lijdt de school eronder? Zorgt het voor conflicten met familie of vrienden? Krijg je er juridische problemen door? Meestal gaat het om een samenspel van factoren. Via een zelftest kan de jongere zelf nagaan of hij in de risicozone zit of niet.” De begeleiding door Drugpunt valt onder de noemer vroeginterventie. Als na een aantal sessies duidelijk wordt dat er nood is aan extra begeleiding, verwijst Drugpunt naar andere instanties voor verdere begeleiding.
Bert Mostien Dienst Preventie, Hulpverlening en Zorg ✆ 09 267 75 49 : bert.mostien@oost-vlaanderen.be www.drugpunt.be Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Eddy Couckuyt
informeel
21
MOUNTAINBIKE
Modderduivels en kuitenbijters In mei ging het mountainbikenetwerk Vlaamse Ardennen officieel open. Met de afwerking van dit zesde en laatste netwerk is nu heel Oost-Vlaanderen bedekt – goed voor 2 300 kilometer bewegwijzerde mountainbikeroutes. Geen enkele andere provincie heeft meer bewegwijzerde mountainbikeparcours dan Oost-Vlaanderen: 2.300 kilometer! De meest ambitieuze MTB-ers kunnen niet om de Vlaamse Ardennen heen, denkt Philippe Van de Velde (dienst Sport): “Paterberg, Koppenberg, Kluisberg, Knokteberg, Oude Kwaremont: in de wegwielrennerij zijn het mythische namen, maar ook veel mountainbikers willen deze kuitenbijters - al dan niet via onverharde wegen - wel eens bedwingen. Niet echt voor beginners… maar ook beginnende MTB-ers vinden in de Vlaamse Ardennen hun gading. Zingem is bijvoorbeeld overwegend vlak, zodat je genoeg 'puf' over hebt om in alle rust van de schitterende natuur in de Scheldevallei te genieten.”
Route gratis op GPS Het mountainbikenetwerk Vlaamse
22
Ardennen is het sluitstuk van netwerken die samen de hele provincie bestrijken. Het bestaat uit negen mountainbikeroutes, waaronder twee nieuwe: Kruishoutem (31,5 kilometer) en Zwalm (50 kilometer). Samen met de vernieuwde routes van Brakel, Kluisbergen, Maarkedal, Oudenaarde, Ronse, Zingem en Wortegem-Petegem zijn ze goed voor 406 kilometer MTB-plezier in de Vlaamse Ardennen. Gemiddeld 43 procent van de routes bestaat uit onverharde paden en als je het hele netwerk aflegt, heb je 4 klimkilometers in de kuiten. Philippe Van de Velde: “We hebben de MTB-routes aan elkaar gelinkt met verbindingsroutes, die met gele pijltjes aangeduid worden. De officiële vertrekplaatsen bevinden zich meestal naast een sporthal. Daar kun je de wagen parkeren en achteraf je fiets afspuiten, een douche nemen of iets drinken.”
Je parcours kun je op voorhand uitstippelen met behulp van netwerkkaarten. Die bevatten niet alleen de routes, maar ook info over de lengte, de moeilijkheidsgraad en de lastigste klimmetjes. De geplastificeerde netwerkkaarten zijn in een handig doosje te koop voor 15 euro bij de toeristische of sportdienst van de gemeente of online via www.vlaamsemountainbikeroutes.be. Op diezelfde site kun je ook de afzonderlijke routes voor GPS downloaden. Philippe Van de Velde: “In september komt de nieuwe Oost-Vlaamse mountainbikekalender winter 2014 weer uit, met een overzicht van de eendaagse evenementen in de provincie. Je vindt hem gratis in alle Oost-Vlaamse sporthallen, zwembaden, toeristische diensten en fietswinkels.” Dienst Sport Philippe Van de Velde ✆ 09 243 12 44 : philippe.van.de.velde@ oost-vlaanderen.be www.vlaamsemountainbikeroutes.be Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Hilde Bruggeman
HERFST IN HET LEEN
28/09, 12/10, 19/10, 16/11
Herfstige doe-dingen Op zondag 28 september om 9.30 uur leert een gids je hoe je bomen kan herkennen aan zijn bladeren. Op zondag 12 oktober om 9.30 uur is er de paddenstoelenwandeling ‘Boleet en co’. Zondag 19 oktober en 16 november staan in het teken van creatieve workshops, zoals het klaarmaken en proeven van een bosmaaltijd. Voor alle activiteiten moet je vooraf inschrijven. De culinaire workshop kost 20 euro per persoon, de andere activiteiten zijn gratis. Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo ✆ 09 376 74 74 www.hetleen.be
Gezinswandeling
11/10
Nacht van de duisternis Om 20 uur start in Het Leen een nachtelijke boswandeling. Met meetapparatuur gaan we met een gids op zoek naar de donkerste, koelste en stilste plek van het provinciaal domein. Een ideaal moment om sterren te ontdekken. Tuur mee door de kijkers van de Volkssterrenwacht Armand Pien. Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo ✆ 09 376 74 74 www.hetleen.be
Ontdek de nieuwe themawandeling in het kader van de tentoonstelling 'Ontgroend'. De kleintjes kunnen onderweg de opdrachten van het Elfenpad uitvoeren, terwijl de grotere kinderen met een gps in de hand meer te weten komen over de bomen van Het Leen. Voor 2 euro kan je het materiaal huren in het bosinfocentrum. Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo ✆ 09 376 74 74 www.hetleen.be
17/09 – 05/12
Expo ‘Ontgroend’ In het bosinfocentrum van het provinciaal domein Het Leen kan je het werk van fotograaf Roel Jacobs bekijken. Hij bracht de herfstverkleuring van verschillende boomsoorten in beeld. Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo ✆ 09 376 74 74 www.hetleen.be
INFORMEEL informeel
23
verhalen van de vlakte
rookpluimen
vertellingen voor volwassenen
in 9 Oost-Vlaamse openbare bibliotheken door TcollectiefvertelT
Meer info op: www.oost-vlaanderen.be/regiovertelsessies