JRG. 18 NR.4 - DRIEMAANDELIJKS - DECEMBER 2013 - JANUARI - FEBRUARI 2014
informeel INFORMATIEMAGAZINE VAN HET PROVINCIEBESTUUR OOST-VLAANDEREN
Parcours voor
mountainbikers Historie
G-sport
Onderwijs
Den doodendraad
nieuwe focus
boten lassen
INHOUD
TOT UW DIENST GOUVERNEUR JAN BRIERS 09 267 80 25 kabinet.gouverneur@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: voorzitter van de deputatie, commissaris van de federale regering (integrale veiligheid), voorzitter provinciaal veiligheidoverleg, commissaris van de Vlaamse regering voor o.a. lokale besturen GEDEPUTEERDE ALEXANDER VERCAMER (CD&V) 09 267 82 33 alexander.vercamer@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/vercamer Bevoegdheden: woordvoerder, communicatie, financieel beheer, interbestuurlijk beleid, gemeente en OCMW, landbouw en plattelandsbeleid, toezicht polders GEDEPUTEERDE GEERT VERSNICK (OPEN VLD)
Van plaat tot lelievlet 15 lasprojecten op school Marie Elisabeth Belpaire 11 cultuurprijs geschiedenis Provincie verschuift focus 12 na staatshervorming
09 267 82 43 geert.versnick@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/versnick Bevoegdheden: buitenlandse betrekkingen, economie, ICT en e-Gov, juridische aangelegenheden, ruimtelijke planning GEDEPUTEERDE PETER HERTOG (SP.A) 09 267 82 35 peter.hertog@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/hertog Bevoegdheden: energie, mobiliteit, onderwijs, recreatiedomeinen, waterbeleid GEDEPUTEERDE JOZEF DAUWE (CD&V) 09 267 82 42 jozef.dauwe@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/dauwe Bevoegdheden: archiefbeleid, cultuur en erfgoed, erediensten en vrijzinnigencentra, middenstand, milieubeleidsplanning
06 Verdubbeling
20 Doodendraad
16 Budget
21 Mountainbiken
waterwegen
Provincie
bijna vergeten
nieuw netwerk
GEDEPUTEERDE HILDE BRUGGEMAN (OPEN VLD) 09 267 82 55 hilde.bruggeman@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/bruggeman Bevoegdheden: interne kwaliteit, patrimonium, personeel en organisatieontwikkeling, ruimtelijke vergunningen, sport GEDEPUTEERDE EDDY COUCKUYT (CD&V)
CONTACT www.oost-vlaanderen.be Provincie Oost-Vlaanderen @oost_vlaanderen COLOFON Oost-Vlaanderen Informeel verschijnt vier keer per jaar en wordt uitgegeven door het provinciebestuur Oost-Vlaanderen. Verantwoordelijke uitgever: gedeputeerde Alexander Vercamer, Gouvernementstraat 1, 9000 Gent. Coördinatie: dienst Communicatie van de Provincie Oost-Vlaanderen. Werkten mee aan dit nummer: Joost Wylin, Bea Hageman, Annie Verdonck, Alain Van Ghyseghem, Nele Bogaert, Caroline Delbaere, Martin Spittael, Beatrice Decrock, Klaartje Van Loy, Jan Storms, Luc Derudder. Realisatie: f-twee uitgeverij, met Frank Goetmaeckers (coördinatie), Ellen Beyaert, Ine Bonte, Bart Desomer, Veronique Temmerman (redactie), Anne Deknock en Bart Cloet (fotografie) en Bjorn Vandenbussche (vormgeving). www.f-twee.be Adreswijzigingen en aanvraag van gratis abonnementen via 0800 94 808 of met de bijgevoegde antwoordkaart.
02
09 267 81 72 eddy.couckuyt@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/couckuyt Bevoegdheden: gezondheid, ontwikkelings samenwerking, toerisme, welzijn en jeugd, wonen PROVINCIEGRIFFIER ALBERT DE SMET 09 267 80 00 provinciegriffier@oost-vlaanderen.be inzage@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: inzage in bestuursdocumenten, hoofd van het personeel, voorzitter managementteam PROVINCIERAADSVOORZITTER MARC DE BUCK 09 380 23 58 marc.de.buck@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: leidt de zittingen van de provincieraad
G-sporters De Oost-Vlaamse SporttrofeeĂŤn krijgen een nieuwe categorie: de sporttrofee voor een sporter met een fysieke, verstandelijke of psychische functiestoornis (meer over de kandidaturen voor de G-sporters op pagina 10). Het gehandicaptenbeleid wordt trouwens een speerpunt in het provinciale takenpakket. Dat is een van de gevolgen van de grondige herschikking van de bevoegdheden tussen de provincies en Vlaanderen (meer daarover op pagina 12).
informeel
3
KORTNIEUWS
02 01
voor Eitzo
Provincie
De 19de editie van de wedstrijd ‘Een Thuis voor een Beeld’ kende een onverwachte afloop. De wedstrijd biedt Oost-Vlaamse gemeenten de kans een waardevol beeld van een hedendaags kunstenaar een thuis te geven. Dat moet op termijn leiden tot een boeiende openluchtcollectie van gerenommeerde kunstenaars. De Provincie selecteerde het abstracte beeld Eitzo van kunstenaar Nick Ervinck. De jury vond echter dat de voorstellen van de gemeenten niet overtuigend genoeg waren. Daarom krijgt Eitzo een plek voor het Provinciaal Erfgoedcentrum in Ename. De 20ste editie van de wedstrijd gaat binnenkort van start en de Oost-Vlaamse gemeenten kunnen dan opnieuw hun kans wagen.
in beeld
In de nieuwe promotiefilm van de Provincie rijdt een fietser langs provinciale locaties en leert zo het provinciale beleid beter kennen. Dit filmpje van één minuut is eind december te zien op www.oost-vlaanderen.be, op de regionale televisiezenders en in Oost-Vlaamse bioscopen. Een langere versie van een zestal minuten toont ondermeer de bezoekers aan het provinciehuis de projecten van het provinciebestuur. Ook de werking van de provincieraad en de deputatie en de rol van de raadsvoorzitter, gouverneur en provinciegriffier komen aan bod.
03
Een thuis
Dienst Kunsten & Cultuurspreiding Bob Vanden Eynde bob.vanden.eynde@oost-vlaanderen.be 09 267 72 57
Groene vlag
PTI Zottegem
Scholen met een uitmuntend milieubeleid worden door MOS (Milieuzorg Op School) beloond met een Groene Vlag. Het Provinciaal Technisch Instituut in Zottegem mocht dit kwaliteitslabel in ontvangst nemen.
04 “We zetten al jaren duurzame acties op poten”, vertelt directeur Marleen Verdonck. “We hebben onder meer een fietsroutekaart gemaakt om veilig op school te geraken, een containerpark geopend, een boomgaard aangeplant met ‘vergeten’ fruitsoorten, en nog veel meer. Dat zijn niet zomaar losse acties: ons milieubeleid is volledig geïntegreerd in het hele schoolgebeuren. De Groene Vlag is dan ook een mooie beloning voor onze inspanningen, want het is tenslotte de hoogste onderscheiding van MOS die je kan behalen.”
04
Fair Trade De Provincie koestert de ambitie om eind 2014 een Fair Trade Provincie te zijn en begeleidt de gemeenten om Fair Trade Gemeente te worden. Dat kan vele vormen aannemen. Op de winterjaarmarkt van Sint-Lievens-Houtem bijvoorbeeld toonde de Provincie een kaart met de Oost-Vlaamse (kandidaat-) Fair Trade Gemeenten. De bezoekers konden deelnemen aan een wedstrijd en een bon rechtvanbijdeboer.be winnen.
05
Energiejacht
“We roepen iedereen op om samen op jacht te gaan naar die ellendige energievreters in huis. En we jagen op zowel groot als klein wild. De Energiejacht start dit jaar in de woonkamer, om van daaruit het hele huis onder handen te nemen,” aldus Stijn Vandamme (Provincie Oost-Vlaanderen). De Energiejacht georganiseerd door de Bond Beter Leefmilieu mikt op het grote publiek maar de Provincie zet zoals vorig jaar een tandje bij voor kansengroepen, in samenwerking met onder meer de OCMW’s. Deze kansengroepen krijgen tips van 'professionele energiemeesters'. Alle groepen samen bespaarden vorig jaar 12% op hun energiefactuur. Chris De Decker (OCMW van Dendermonde): “Sommige deelnemers zagen hun energiefactuur zelfs met een derde dalen. Voor die mensen scheelt dat een flinke slok op de borrel.” *
09 267 78 17 energiejacht@oost-vlaanderen.be www.energiejacht.be
06 07 Subsidie bussen naar evenementen
Graven bewaren Ben je de concessiehouder of beheerder van een grafmonument? Dan kan je provinciale subsidies krijgen om dit ‘funerair erfgoed’ te onderhouden of te herstellen. Ontmossen, glas-in-lood vervangen, de stabiliteit herstellen... De Provincie neemt tot 40% van de kostprijs voor haar rekening. Niet elk graf komt in aanmerking. De tussenkomst is enkel mogelijk voor waardevol en niet-wettelijk beschermd funerair erfgoed, dat in de provincie Oost-Vlaanderen ligt. Het reglement is te vinden op de website.
Organisatoren van evenementen konden vroeger al subsidies krijgen om hun bezoekers met bussen naar het evenement te brengen, als ze minstens 5.000 mensen verwachtten. Die limiet is nu verlaagd naar 2.500 te verwachten bezoekers. Tegelijk werd de provinciale toelage opgetrokken tot 10.000 euro, met een maximum van 60% van de kostprijs. Ook werden de procedures versoepeld. Deze financiële steun blijft voorbehouden voor niet-commerciële organisatoren die een degelijk mobiliteitsplan kunnen voorleggen.
Dienst mobiliteit W. Wilsonplein 2, 9000 Gent Els Van Snick, 09 267 77 35 mobiliteit@oost-vlaanderen.be
Dienst Erfgoed, Gouvernementstraat 1, 9000 Gent 09 267 72 80 www.oost-vlaanderen.be/funerairerfgoed
informeel
05
WATERLOPEN
Grenzeloos water Veel Oost-Vlaamse gemeenten dragen binnenkort hun waterlopen over aan de Provincie. Dat bespaart hen geld en kopzorgen. Voor de Provincie betekent de operatie een verdubbeling van het aantal te beheren waterlopen.
Sommige waterlopen kronkelen schilderachtig door malse weiden, andere lopen zonder poespas en in een rechte lijn van punt A naar punt B. Eén ding hebben ze gemeen: ze moeten onderhouden worden. In de winter krijgt de bedding een maaibeurt, omdat de begroeiing anders de waterloop kan verstoppen. Om dezelfde reden worden uitheemse woekerplanten bestreden, inkalvende oevers versterkt en slib geruimd. Bovendien zijn op sommige waterlopen grotere investeringswerken nodig, om schade door overstromingen zoveel mogelijk te beperken of om de ecologische kwaliteit ervan te verhogen. Al dat werk kost geld. Die kosten worden gespreid over verschillende overheden, vertelt Marie-Paule De Poorter (Dienst Integraal Waterbeleid). “De Provincie beheert de onbevaarbare waterlopen van tweede categorie, de gemeenten die van derde categorie. Onlangs hebben we aan de gemeenten gevraagd of ze hun waterlopen aan ons wilden overdragen. De meeste zijn op dat aanbod ingegaan. Daardoor verhuizen veel waterlopen tegen midden volgend jaar van derde naar tweede categorie.” Voor de gemeenten is die overdracht
06
goed nieuws. Ze besparen geld en kunnen zich toespitsen op andere taken. Omdat het beheer in één hand is, kunnen de onderhoudswerken beter op elkaar afgestemd worden. Marie-Paule De Poorter: “Waterlopen storen zich niet aan grenzen. Soms is een aannemer ergens aan het maaien, maar moet hij stoppen aan de gemeentegrens, omdat de waterloop vanaf daar door een andere overheid wordt beheerd. Het is efficiënter om dat allemaal te stroomlijnen.” Minder werk voor de gemeente betekent meer werk voor de Provincie. Die zal straks dubbel zoveel waterlopen beheren: van 850 naar 1.530 kilometer. Marie-Paule De Poorter: “Daarbovenop krijgen we het beheer van een 150 kilometer kleinere grachten en beken, die de waterlopenatlas van 1967 niet gehaald hebben. Dat maakt in totaal meer dan 1.700 kilometer waterlopen. Om dat te bolwerken, moet ons budget over een periode van 6 jaar met 24,5 miljoen euro stijgen. Vandaag beschikken we over 27,7 miljoen euro. Ons team wordt versterkt met vijf extra mensen. Dat is geen verdubbeling, want we zijn nu met 26. Organisatorisch wordt het een hele kluif.”
Gestroomlijnd Landschap Speciaal geval De gemeenten waren niet verplicht om hun waterlopen over te dragen. Een tiental besturen beslisten om het onderhoud in eigen hand te houden. Meer dan veertig gemeenten schuiven wel zoveel mogelijk waterlopen naar de Provincie door. Voor één categorie kijkt de Provincie echter nog even de kat uit de boom. Marie-Paule De Poorter: “De kosten voor het onderhoud van de waterlopen in de zogenaamde ‘polders en wateringen’ willen we vandaag nog niet overnemen van de gemeenten. De polders en wateringen beheren de waterlopen van 2de en 3de categorie in gebieden die lang geleden op de zee gewonnen werden of die moeilijk afwateren. Ze beslaan ongeveer een derde van onze provincie. In Oost-Vlaanderen zijn nog 28 dergelijke autonome openbare besturen actief, op basis van wetten die dateren van de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen het waterbeheer nog volledig ten dienste stond van de landbouw. De Provincie vraagt de Vlaamse overheid eerst de sterk verouderde wetgeving te herzien, zodat het beheer van al de waterlopen –binnen en buiten de polder– geïntegreerd kan verlopen. Meer investeren
zonder dat daar bijkomende bevoegdheden tegenover staan, vond ons bestuur niet verdedigbaar. Bovendien zou het overnemen van de kosten voor de waterlopen van 3de categorie geen efficiëntiewinst betekenen.” Bij de overdracht van vele honderden kilometer waterlopen heeft het provinciebestuur niet alleen oog voor de waterlopen op zich, maar zeker ook voor het landschap errond. Onder de noemer ‘Gestroomlijnd landschap’ startte de Provincie drie pilootprojecten. De waterlopen en hun omgeving worden er zo heringericht dat ze de natuur versterken. Wandelen fietsroutes zorgen er voor dat je met volle teugen van al dat moois kan genieten. Op de provinciale website vind je meer info over deze pilootgebieden en de wandel- en fietsroutes. Waterbeleid marie-paule.de.poorter@oost-vlaanderen.be 09 267 76 66 Gestroomlijnd Landschap www.oost-vlaanderen.be/gestroomlijndlandschap
De drie pilootprojecten ‘Gestroomlijnd Landschap’ bieden wandel- en fietsroutes met schitterende uitzichten. Meer daarover vind je op de volgende pagina. De drie pilootgebieden zijn: • het gebied Maarke beek in de Vlaamse Ardennen (gemeente Maarkedal en omgeving) • het gebied Splenterbeek-Ede in het Meetjesland (gemeenten Maldegem en Knesselare) • het gebied MaanbeekLaresloot in de streek Schelde-Durme (gemeenten Laarne, Wetteren en Destelbergen).
Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Peter Hertog
informeel
07
WATERLOPEN
Vallei van de Maanbeek en de Laresloot De vallei van de Maanbeek en de Laresloot ligt in en rond Laarne, in de streek Schelde-Durme. Ze vormt een natuurlijke verbinding tussen de Kalkense Meersen en de Damvallei. De boskernen, graslanden en waterrijke gebieden langs de waterlopen vormen ‘stapstenen’ voor planten en dieren. De Provincie investeert er in vispaaiplaatsen, ruimwerken, ecologische oevers en bomenrijen. De wandelroute, tussen de Damvallei en Laarne dorp, bestaat dankzij de nieuw ingerichte trage weg ‘Brugskeswiee’ bijna helemaal uit onverharde en verkeersvrije wegen.
Een onverhard wandelpad in Laarne
Vallei van de Maarkebeek Tussen de heuvels van de Vlaamse Ardennen en de vallei van de Bovenschelde ligt de vallei van de Maarkebeek. Om overstromingen te voorkomen, bakent de Provincie overstromingsgebieden af rond de Kasteelmolen, de Borgtmolen en de Romansmolen. Die watermolens zijn cultuurhistorisch waardevol, maar voor de vismigratie vormen ze een knelpunt. Vistrappen bieden de vissen vrije doorgang. De wandelroute leidt langs de schilderachtige Ladeuzemolen, die tot de jaren zeventig in werking was. De eerste Ladeuzemolen dateert al van voor 1500. De fietsroute doorkruist het volledige valleigebied.
De Ladeuzemolen in Maarkedal
Valleien van de Splenterbeek en de Ede In het Meetjesland vormen de Splenterbeek en de Ede natuurlijke verbindingen tussen de natuur- en bosgebieden van het Drongengoedcomplex (gemeenten Maldegem en Knesselare). De Ede speelt een belangrijke rol voor de afwatering van de hoger gelegen gebieden. De Splenterbeek en haar zijbeken hebben een belangrijke ecologische waarde. De Provincie realiseert bovenstroomse waterberging en natuurontwikkeling in Maldegemveld. Nieuwe bomenrijen, houtkanten, hagen, dreven en boomgaarden versterken het landschap. Ook de bestaande bufferbekkens worden ecologisch ingericht.
De Ede in de buurt van Kasteel Prinsenveld
08
KORTNIEUWS
Wedstrijd De heilige Cecilia 01 Maak jezelf geen blaasjes wijs Tijdens de eindejaarsperiode nemen sommige politiezones deel aan de actie 'Maak jezelf geen blaasjes wijs…' In samenwerking met lokale restaurants stellen ze blaaspijpjes ter beschikking zodat de klanten kunnen nagaan of zij te veel hebben gedronken. 09 269 82 82 sabine.verbanck@oost-vlaanderen.be
De Provincie organiseert muziektornooien die openstaan voor alle Oost-Vlaamse fanfares, harmonieën en brassbands. Dit optreden is voor die verenigingen zeer belangrijk want hun subsidies hangen voor een groot deel af van de uitslag die ze hier behalen. Er wordt dan ook druk ingestudeerd, geoefend en finaal met veel zenuwen opgetreden voor ogen (en oren) van een strenge jury. Dit jaar nemen dertig groepen deel, met fraaie namen zoals ‘Al vloeiende groeiende’ uit Bazel en ‘Door Eendracht naar Kunst en Vermaak’ uit Hamme Sint-Anna. Maar hoeveel groepen van deze dertig zijn genoemd naar Sint Cecilia, patroonheilige van muzikanten, zangers en instrumentenmakers? Het antwoord is ergens in dit magazine te vinden. Maar voor de gokkers met weinig geduld geven we alvast 3 mogelijkheden: • vreemd genoeg helemaal geen, want Sint Cecilia is blijkbaar uit de gratie aan het raken. • negen keer, zij het in diverse varianten. • 18 keer, en dus bij meer dan de helft van de deelnemende fanfares, harmonieën en brassbands. Stuur uw antwoord via de wedstrijdkaart in dit magazine of e-mail naar info@oost-vlaanderen.be voor 15 januari.
02 Brochure Een nieuwe, aangepaste brochure over Oost-Vlaanderen, inclusief kaart, verschijnt in de loop van januari en zal ter beschikking liggen aan de balies van de provinciale gebouwen. Ze wordt ook meegegeven met nieuwe inwoners.
Voor tien winnaars ligt een eindejaarspakket met allerlei lekkers, ter waarde van 35 euro, klaar in het Groot Vleeshuis in Gent.
De tien winnaars van onze vorige prijsvraag zijn:
José Dewaele uit Zingem, Wim Dierickx uit Buggenhout, Monique Branswijk uit Schendelbeke-Geraardsbergen, Magda Vereecken uit Sint-Amandsberg, Annick De Braeckeleer uit Herzele, Martine Braeckman uit Kalken, Jef Gonnissen uit Sint-Martens-Latem, Luc en Bea Broodcoorens-Melkebeke uit Zwalm, Johan Cocquyt uit Aalter en Frank Eggermont uit Gentbrugge.
03 Gids voor Oost-Vlamingen 2014 De editie van de 'Gids voor Oost-Vlamingen - Infogids & agenda 2014' loodst je met een handige trefwoordenlijst door de provinciale dienstverlening. Daarnaast vind je er een overzicht van alle administratieve diensten en provinciale scholen. De agenda voor 2014 bevat bovendien tal van geplande activiteiten van het provinciebestuur. Er is voldoende ruimte voorzien voor je persoonlijke agenda en notities. Zolang de voorraad strekt, kan je een gratis exemplaar van de Gids (mét agenda) krijgen.
Bestellen kan bij de dienst Communicatie op het nummer 09 267 82 15 of via info@oost-vlaanderen.be. informeel
09
KORTNIEUWS
04
05
Sporttrofee
kandidaten gezocht De Provincie Oost-Vlaanderen gaat naar jaarlijkse gewoonte op zoek naar laureaten voor de Oost-Vlaamse Sporttrofeeën. Deze editie kent voor het eerst een nieuwe categorie: de G-sporter, een persoon die door een fysieke, verstandelijke of psychische functiestoornis niet volwaardig kan deelnemen aan het reguliere sportaanbod. Daarnaast zijn er Sporttrofeeën voor een sporter, een sportteam, een beloftevolle jongere en de ‘Trofee voor Sportverdienste’ voor wie zijn sportieve loopbaan afsluit of bijzondere inspanningen voor de sport heeft geleverd. Aan deze sporttrofeeën is naast een unieke trofee ook een geldprijs verbonden. Iedereen kan kandidaten naar voren schuiven. De indienperiode loopt tot 31 januari 2014. Het reglement en de formulieren kan je aanvragen bij de dienst Sport of downloaden.
Nicely Dressed
wint Oost.Best! De Oost-Vlaamse muziekwedstrijd Oost.Best! kende zondag 1 december na een reeks preselecties zijn ontknoping. De concertzaal van de Vooruit vormde het strijdtoneel voor de acht finalisten. Op de erelijst staan ondertussen Intergalactic Lovers, Absynthe Minded, Amatorski en Sioen. En daar mag nu Nicely Dressed bijgeschreven worden, een band uit SintNiklaas die de jury kon overtuigen met aanstekelijke poprock. Verder op het podium kwamen A fish called Louis op twee en Vermillion op drie.
dienst Sport 09 243 12 30 anneke.elskens@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be (zoek op: sporttrofee)
06 Krokuskriebels in pam Ename! Tijdens de krokusvakantie (1 tot en met 9 maart 2014) zetten tal van musea in Vlaanderen en Brussel voor de 7de keer hun deuren wagenwijd open voor gezinnen met kinderen van 4 tot 12 jaar. Samen met mama, papa, oma en opa kunnen zij dan kriebelen naar hartenlust. Pam Ename heeft heel wat in petto: de kleintjes (4-6 jaar) kunnen op woensdagnamiddag komen genieten van de vertelling van Brigitte Minne. Zij zal het verhaal vertellen van de poppen van oma. Voor de oudere kinderen (10-12 jaar) staat Marc de Bel klaar om Praktisch hen mee te nemen in zijn verhaal. Dit zal plaatsvinden op het eind van de Provinciaal Archeologisch Museum (pam) Ename krokuskriebels, op zondagnamiddag 9 maart. Lijnwaadmarkt 20, 9700 Oudenaarde-Ename Wil je liever iets actiever doen? Kom dan naar het museum en vraag je valiesje, 1 tot en met 9 maart 2014 (maandag 3 maart gesloten) hierin zitten allerlei opdrachtjes die je moet uitvoeren. De mama's, papa's, 055 30 90 40 oma's en opa's mogen uiteraard mee op ontdekkingstocht! Breng je de reis tot www.pam-ename.be een goed eind, dan krijg je een verrassing. De valiesjes staan de hele week ter Reservatie: reservatie.pam-ename@oost-vlaanderen.be jullie beschikking.
10
CULTUURPRIJZEN
Vrouw in mannenwereld Het Vlaamse literaire leven was begin 20ste eeuw hoofdzakelijk een mannenwereld. Maar één vrouw mogen we zeker niet over het hoofd zien, bewijst Geraldine Reymenants. Met haar boek over Marie Elisabeth Belpaire sleepte ze de Oost-Vlaamse Prijs voor Historisch onderzoek voor Geschiedenis in de wacht. ‘This is a man’s world’, schreeuwde James Brown in de jaren zestig van de vorige eeuw. En dat was niet anders in de literaire wereld. Alvast één vrouw kon echter perfect haar mannetje staan. “De invloed van Marie Elisabeth Belpaire op het Vlaamse literaire leven in de eerste decennia van de 20ste eeuw valt niet te onderschatten”, vertelt Geraldine Reymenants. “Belpaire richtte in 1900 het literaire tijdschrift Dietsche Warande en Belfort op, een bij de oorsprong katholiek en Vlaamsgezind magazine dat vandaag nog steeds bestaat onder de naam DWB. Ze zette het tijdschrift volledig naar haar hand én zorgde ervoor dat ook vrouwen er een plaats in kregen. Dat is heel uitzonderlijk voor die periode.”
Intrigerende figuur Geraldine Reymenants focust in haar boek 'Marie Elisabeth Belpaire, Gender en macht in het literaire veld 1900-1940' op het aandeel van Belpaire in het tijdschrift.
“Eigenlijk is het boek een uitloper van mijn doctoraat uit 2005 over de positie van vrouwen in het literaire veld. Al heel gauw sprong daar de figuur van Belpaire uit. De manier waarop zij een lans brak voor vrouwen in de literatuur, sprak mij enorm aan. Omdat ik niet langer in de academische wereld zat, heb ik ’s avonds en in het weekend aan het boek gewerkt. Vandaar dat het zolang heeft geduurd … (lacht)”. Dat werk werd beloond met de OostVlaamse Prijs voor Historisch onderzoek voor Geschiedenis. Geraldine Reymenants: “Gendergeschiedenis is nog steeds niet vanzelfsprekend, dus ik ben zeer blij met die prijs. Na twaalf jaar onderzoek – ik ben in 2001 begonnen aan mijn doctoraat – intrigeert Belpaire me nog steeds. Ik hoop ooit een volwaardige biografie over haar te schrijven, want dat is tot op heden nog steeds niet gebeurd. Zeer ten onrechte, als je het mij vraagt!”
Cultuurprijs 2014 Ook volgend jaar worden OostVlaamse Cultuurprijzen toegekend. De categorieën voor 2014 zijn: • Popmuziek • Letterkunde (poëzie en toneel) • Populariserend werk • Historisch onderzoek (geschiedenis, heemkunde en genealogie) • Cultureel erfgoed • Vormgeving Elke prijs is goed voor 5.000 euro. De kandidaturen moeten ingediend worden tegen 15 april 2014. Het reglement is te vinden op www.oost-vlaanderen.be/ cultuurprijzen
Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Jozef Dauwe
informeel
11
STAATSHERVORMING
Kaarten herschud Het werkterrein van de Provincie verschuift. De staatshervorming laat grote brokken van de provinciale werking ongemoeid – zo is er bijvoorbeeld geen impact op het Provinciaal Onderwijs. Maar hier en daar is toch een wijziging te vinden, vooral in de subsidies die de Provincie tot nog toe uitkeerde. Een overzicht van de veranderingen die zich het meest bij de Oost-Vlamingen laten voelen. Na Nieuwjaar ziet de Provincie er iets anders uit. De staatshervorming herschudt de kaarten tussen de verschillende niveaus in dit land en dus ook die van de provincies. Oost-Vlaanderen moet enkele kaarten afgeven, maar krijgt er ook enkele bij. De meest omvangrijke taken, zoals de provinciale scholen en de recreatiedomeinen, blijven onveranderd. De verschuivingen laten zich vooral voelen bij de subsidies die de Provincie tot nog toe uitkeerde. Zo ondersteunde de Provincie elk jaar de Oost-Vlaamse afdelingen van de sportfederaties. Die geldstroom wordt nu doorgeknipt. De Vlaamse overheid houdt dat geld bij zich en geeft het niet meer aan de provincies, maar keert het zelf rechtstreeks uit aan de sportfederaties. Louter financieel zou dat een nuloperatie moeten zijn, al kan natuurlijk niemand voorspellen of Vlaanderen in de toekomst even gul zal blijven. Luc Derudder, directeur Sport en Recreatiedomeinen: “De verschuiving in de bevoegdheden zal zich vooral laten voelen bij tal van kleine sportmanifestaties die wij niet meer mogen subsidiëren: kleine
12
wielerwedstrijden, joggings, voetbal tornooien… Dat ging nooit om grote sommen. Maar voor lokale organisatoren was 250 tot 1.250 euro toch nog altijd belangrijk om op het einde van de dag niet in het rood te eindigen. De Provincie mag hen niet meer subsidiëren. De organisatoren zullen nu bij hun gemeente, de lokale bakker en groenteboer moeten aankloppen.” De Provincie kan wel nog ‘bovenlokale sportevenementen van minimum Vlaams niveau’ zoals de Ronde van Vlaanderen en Gent-Wevelgem blijven ondersteunen.
Nieuw accent De recreatiedomeinen komen onveranderd uit de herschikking van de bevoegdheden. Luc Derudder: “De provinciale domeinen blijven samen met de sportdiensten in onze portefeuille, en we zullen ze in de toekomst zelfs nog uitbreiden.” Een nieuw accent wordt de extra aandacht voor personen met een handicap. Dat accent zal ingebouwd worden in alle beleidsdomeinen, en de sport is daar één van. Luc Derudder: “Oost-Vlaanderen zag het al eerder als haar taak om elke Oost-Vlaming aan het sporten te krijgen. Personen met
een handicap behoorden daartoe, maar dit wordt een nieuwe, specifieke kerntaak.”
Mantelzorgers Een gelijkaardig verhaal is te horen bij William Blondeel, de directeur Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking. Ook hier worden de structurele subsidies voor allerlei organisaties geschrapt. Daarvoor moeten de organisaties voortaan bij Vlaanderen aankloppen. “De Provincie geeft dat geld door aan Vlaanderen, dat hiermee – in principe – zelf structurele subsidies op lange termijn zal uitkeren.” Dat betekent het einde van de provinciale subsidies voor onder meer het landelijk jeugdwerk (zoals de Chiro en de KSA), de Centra voor Algemeen Welzijnswerk en de diensten die thuiszorg verlenen. “Dit zijn organisaties die vroeger al grotendeels door Vlaanderen gesubsidieerd werden. Er was niet veel meerwaarde in de versnippering tussen Vlaamse en provinciale subsidies. Daarom wordt dat nu in één hand gehouden.” Ook hier mag de Provincie kleine indi-
viduele tegemoetkomingen niet langer uitbetalen. De premie die de Provincie aan mantelzorgers gaf, verdwijnt. William Blondeel: “Dat waren de jongste jaren niet echt grote bedragen, tussen de 200 en de 300 euro. Maar ze hadden wel een grote morele waarde. We zagen het als een schouderklopje voor mantelzorgers die zich thuis inzetten voor zorgbehoevende mensen, vaak hun ouders. Elk jaar kregen we meer dan duizend aanvraagdossiers binnen.” De Provincie kan wel nog altijd goed omschreven projecten in het jeugdwerk en de welzijnssector ondersteunen. “Wij zijn op provinciaal niveau ideaal geplaatst om op te merken wat er op het veld leeft. Nieuwe noden kunnen we opvangen met kortlopende projectsubsidies, vooral wanneer sommige groepen tussen de plooien dreigen te vallen. Voor de opvang van kinderen met een handicap op speelpleinen bijvoorbeeld of voor mensen met dementie.”
In depot In de cultuursector speelt zich een gelijkaardige verschuiving af. Ook hier
moeten voortaan heel wat organisaties die fondsen kregen van de Provincie nu aankloppen bij de Vlaamse overheid. De Provincie ontvangt zelf het geld niet meer, en kan het dan ook niet langer doorgeven. Die sommen blijven in handen van Vlaanderen, dat hiermee zelf de structurele subsidies uitbetaalt. Carine Stevens, directeur Cultuur: “Een groot stuk van de professionele kunstensector kan nu niet langer bij ons terecht en moet zich tot de Vlaamse overheid richten. Hetzelfde geldt voor de grote fondsen en de cultuur- en gemeenschapscentra. De 'structurele' werkingssubsidies houden op te bestaan, maar we zullen inzetten op projectmatige samenwerking met grote en regionale spelers op het culturele veld.” De Provincie krijgt ook een grotere armslag voor het organiseren van depots waarin kunstwerken en erfgoed opgeslagen worden. Die ‘depotwerking’ wordt versterkt en evolueert tot een kerntaak van de Provincies. Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Alexander Vercamer
informeel
13
1
STAATSHERVORMING
Accenten
2 Wat ge beurt e r met d nadat d e arche e opgra ologisc ving is is versc he vond afgelop henen? sten en en e En de k het ver en rapp leine e leden d ort rfgoeds ie elk e chatten en verh u it a al verte ons ver llen ove leden? r
Directe ur Carin e Steve opslaa ns: “De n van d restaura eze kle die zeld tie en h in oden v en besc et e rgt een hikbaa De Prov expertis r is bin incie O e n e n de ge ost-Vla gelede meente andere n met e n n . s tartte e en inve collectie nkele ja ntarisa s en de tie van ren de Oos noden. die his t-Vlaam De ‘dep torisch se o t w b innen d erking’ toekom is een ro e Provin st enke c l ie l in bela groeide blijven ng zal to en in d de ama e e nemen teurkun zoals d . Daarn sten en e muse aast de eige a en he n in t stelling C aermers zeer be en klooste langrijk r natuu in onze r lijk werking .”
Wat de Provincie? n je krijgen in ka en lp nn hu zi ke ge el W oeveel n thuiszorg? H va n en da nd r vi de te n ou is er hoeveel mense en , de gt oe m en ar br leven in De Provincie t-Vlaanderen? ingen als tachtig telt Oos ciale voorzien so n aa od nb art. zowel het aa inwoners in ka de vraag van de
n momenteel el: “We werke de on Bl m ia ill che SociDirecteur W n de elektronis va ie rs ve e w van de aan een nieu k beeld geeft n overzichtelij ee e di cie. t ar ov Ka ale in onze pr in rlening en zorg ve lp hu e ov nd bestaa e cijfers er de le beschikbar ve de e w n in ge ingen samen Tegelijk bren de Oost-Vlam n va ie at tu el si eel gehe . werkelijke leef en steeds actu ar ba er te ul ns co van een praktisch ogelijkheden overstijgt de m en uw n bo da el s od Zo’n m e rol is on de kleinere. Di al or vo , nen re nt fe elijke re de gemee . Met een derg en ev hr sc ge f ge stellin n ook op het lij besturen en in le ka lo e w en nn tiedatabank ku n hun beleid.” het plannen va in en id le ge be
3
t n loop p meine ca o d d s n d ha i lei e n e b e e l t l e een a onen m t van het Doorh : pers d ch a a r aanda de d e o l r l o n v e e leid. n de aal be i krijge c n i v het pro aak in
kernt is een t r ling om o p s bedoe : "Ge r e d ten d is d t eru He t spor incie. r Luc D cap to i v u o d e r t n P c a truce s e h Dir een an d infra v t e e d k i e m e l fi e ci en ecifiek erson sportb en spe een sp elijk p et alle g k i o o n o t m r g l a andima vraa zovee t een h entra, n. Dat c e e t t r t m o e n p z le s one in alle aan te r pers vincia . Ook o o n r o e p v d i e n e d oeger eite itbr tuur in dan vr activit rder u e r n v e a e e a m w d n len og aanbo Zo wil d zulle gaat n dicap. aanbo einen n t m an a a o h D d . e tie een ent v cap recrea n met in de l e e l n n ei o ia u c s t o l r pee el m g r pe provin uwe s k zove ht naa e c c i e a n et o d e r n m an d yenb nen de aa nleg v perso ein Pu a r a m o o e o d d v al we bij maken vincia et pro elijk te h k n n i a g 4 toe 201 cap." uigen handi t l n e e e e p lijk s
14
ONDERWIJS
Van plaat tot lelievlet Vier Oost-Vlaamse scholen kregen begin december een bijzonder pakketje aangeleverd: een stapel gesneden stalen platen. “Daarmee zullen leerlingen uit het secundair en buitengewoon onderwijs een echte lelievlet in elkaar lassen”, vertelt Caroline Delbaere van de directie Onderwijs & Vorming. De leerlingen van het PSBuSO Spectrum in Buggenhout zijn het gewend om praktische gebruiksvoorwerpen te maken: een picnictafel, zitbanken, een poort ... “We proberen te vermijden dat ze hun werk nadien weer moeten afbreken”, vertelt waarnemend directeur Rhéa Cabuy. “Maar een echte boot maken, is wel heel bijzonder. Vakkennis en sociale vaardigheden worden met dit project evenwaardige componenten.” Die boot – een lelievlet – is een stalen roeiboot van 5,6 meter lang en 1,8 meter breed. Het gewicht: zo’n 560 kilo.
Iedereen aan boord Intussen zijn de pakketten geleverd: het lassen kan beginnen. Maar er komt nog meer bij kijken, aldus Rhéa Cabuy. “We gaan meer doen dan gewoon lassen, schuren en verven: alle leerkrachten gaan met hun leerlingen vakoverschrijdend rond het thema boten werken. Schaalberekening, milieu, geschiedenis van de scheepsvaart, maar ook knopen leggen of de werking van een keuken op
een boot gekoppeld aan het bereiden van visgerechten,… Als iedereen ‘aan boord’ is, werkt dat extra motiverend.” Benny Vandevoorde, directeur van het Technisch Atheneum GITO Groenkouter in Sint-Amandsberg, heeft eveneens zijn leerlingen een pakket staalplaten voorgeschoteld: “Als ze iets kunnen maken dat ook effectief gebruikt wordt, vinden ze daarin meer zelfwaarde. Bovendien leren ze werken in groepsverband. Bij een boot moet je beide zijden tegelijk lassen want anders trekt alles krom. En de leerlingen houtbewerking staan in voor de afwerking, dus ze moeten ook samenwerken met andere
studierichtingen. Die vaardigheden zullen in hun latere beroepsleven goed van pas komen.” Caroline Delbaere. “Elke school maakt hetzelfde type boot. Hoe ze de lelievlet afwerken, staat hen wel vrij. Naast de scholen in Sint-Amandsberg en Buggenhout zullen ook het VTS3 in Sint-Niklaas en het Vrij Technisch Instituut in Aalst een lelievlet maken. Wij subsidiëren vanuit de Provincie het materiaal en op het einde van de rit zullen de vier boten onder meer ingezet worden in de provinciale domeinen.” Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Peter Hertog
informeel
15
FINANCIËN
In evenwicht De Provincie heeft haar ‘doelstellingen 2014-2019’ goedgekeurd. De belangrijkste conclusie: er is nu en in de toekomst een financieel evenwicht dat extra belastingen vermijdt, en zelfs ruimte creëert voor nieuwe initiatieven.
Terwijl de gemeenten, de steden, de Vlaamse en de federale overheid zuchten en kreunen om hun begrotingscijfers binnen de lijntjes te houden, heeft OostVlaanderen in de luwte een plan opgesteld voor de komende zes jaar. Met ruim 280 miljoen euro aan jaarlijkse uitgaven blijft de Provincie elk jaar opnieuw netjes in het groen. Gedeputeerde Alexander Vercamer: “Dat is het resultaat van het zuinige beleid dat we de voorbije jaren gevoerd hebben. De vorige legislatuur voorzag al in 2006 dat er problemen op ons konden afkomen. Ze heeft onmiddellijk de tering naar de nering gezet.” Frank De Neve, dienst Budget: “Dat was een rigoureus plan, waarbij we op de kleintjes moesten letten en besparingen realiseerden door efficiënter te werken. Financieel voorzichtig besturen zit trouwens al langer ingebakken in de Provincie. Zo hebben we ons eigen pensioenfonds opgestart… 23 jaar geleden. Dat laat vandaag toe om een financieel evenwicht voor te leggen én nieuwe beleidsaccenten te ontwikkelen.”
voorziet desalniettemin nog altijd een financieel evenwicht, zonder de provinciale belastingen te verhogen. Bij de uitgaven neemt het Provinciaal Onderwijs de grootste hap uit het budget, met in 2014 meer dan 87 miljoen euro. De beleidsdomeinen ‘Sport & recreatiedomeinen’ en ‘Leefmilieu’ komen op de tweede en derde plaats met elk ongeveer 25 miljoen euro. In de budgetten voor de volgende jaren is ruimte gemaakt voor nieuwe accenten. Zo worden een reeks waterlopen overgeheveld van de gemeenten naar de Provincie (zie bladzijde 6-8 van dit magazine).
Ook zijn sommige gemeenten vragende partij om lokale recreatiedomeinen naar de Provincie door te schuiven. De geplande concentratie van alle provinciale diensten op één plek - de voormalige Leopoldskazerne aan de Gentse kleine ring – zal de volgende jaren een grote hap nemen uit het investeringsbudget. De verkoop van de bestaande gebouwen zal niet alleen de kosten compenseren, maar moet op termijn zelfs tot een winst leiden. Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Alexander Vercamer
UITGAVEN 2014 algemene financiering, politieke autoriteit, ondersteuning andere besturen
12% 30% interne organisatie
onderwijs
18%
Gezond Die financiële gezondheid is ook de Vlaamse overheid niet ontgaan, die in het najaar langskwam en met ettelijke miljoenen uit de provinciale kassen de eigen Vlaamse rekeningen opkrikte. Deze ingreep in het Provinciefonds kon op weinig gejuich rekenen binnen de Vlaamse provincies, maar Oost-Vlaanderen
16
ruimte en mobiliteit
4%
welzijn
9%
5% 6%
economie, landbouw en platteland, Europese en internationale samenwerking
7% cultuur
9% leefmilieu
sport & recreatiedomeinen
in Oost-Vlaanderen www.uitinoost-vlaanderen.be
01-09/03
Krokuskriebels Caermersklooster
22/12
Wandeling Eco-golf Door het behalen van het ecolabel speelt Golf Puyenbroeck een pioniersrol in het Vlaamse golflandschap. Met een wandeling langs de golfterreinen wordt er gekeken naar de mooie natuur die zich hier ontwikkelde en die ook tijdens de winter te bewonderen valt. De wandeling start om 14 uur en is gratis maar vooraf inschrijven is noodzakelijk. Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a, 9185 Wachtebeke ✆ 09 342 42 42 www.puyenbroeck.be
Zoek jij als detective naar de mysteries van het Lam Gods? Wat is het Lam Gods? Wie heeft dit prachtig groot werk geschilderd en waarom? Heeft het Lam Gods gedurende al die eeuwen ook avonturen beleefd? Zoek naar geheime boodschappen en tekeningen en help ons de waarheid te achterhalen. Maak jouw detectiverapport en wie weet win je er wel een leuke prijs mee. Deze Krokuskriebels zijn voor kinderen van tien tot twaalf jaar, van 1 tot 9 maart. Het Caermersklooster is alle d agen open van 10 tot 16.30 uur, behalve op maandagen, op 31/12 en 1/1. Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Vrouwebroersstraat 6, 9000 Gent ✆ 09 269 29 10 www.caermersklooster.be
01-09/03 Krokuskriebels in Ename Kom vissen in de monumenten van het Erfgoedcentrum en ontdek welke schatten aan het licht komen. De schatten opvissen is niet voldoende, je moet het erfgoed ook als een echte wetenschapper onderzoeken, beschrijven, reinigen en bewaren. Vislijn en handschoentjes krijg je ter plekke. Kinderen van 6 tot 12 jaar kunnen terecht voor deze ‘krokuskriebels’ in het Provinciaal Erfgoedcentrum in Ename, van 1 tot en met 9 maart, telkens van 10 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur. Het Provinciaal Erfgoedcentrum is open van donderdag tot en met zondag, van 10 tot 17 uur. Gesloten op 2 januari. Provinciaal Erfgoedcentrum Lotharingenstraat 1, 9700 Ename ✆ 055 30 03 44 www.oost-vlaanderen.be/erfgoedcentrum
02, 09, 16 en 23/02 Koorzang
Alle Oost-Vlaamse koren kunnen deelnemen aan de provinciale koorzangtoernooien en een klassering verwerven. Zij ontvangen dan vier jaar lang een subsidie. De koorzangtoernooien 2014 vinden plaats in de Hogeschool Gent - Conservatorium, Hoogpoort 64 in Gent op vier zondagen, telkens vanaf 14.30 uur. Toegang is gratis. Op zondag 2 februari treden op • Panta Rhei en De 2de Adem, uit Gent • Cibus Spiritualis, uit Ertvelde • Cum Splendore, uit Sint-Amandsberg • Thaleia, uit Maldegem • Pojedu, uit Melle Op zondag 9 februari • Kallikids, Dudoka, Novecanto en Koriolis, uit Gent • Papillon, uit Evergem • Sint-Barbara, uit Heusden • Oudenaardse Zangvereniging Op zondag 16 februari • Sint-Gregoriuskoor, uit Buggenhout • Cantamabile, uit Hamme • Lauda Sion, uit Mariakerke • Magnificat, uit Ursel • Forlana Consort, uit Nazareth • Vivace, uit Aalst • Voces Intimae, uit Destelbergen Op zondag 23 februari • Martinuskoor, uit Massemen • ZINgDERIN, uit Sint-Niklaas • Amicante, uit Gent • Furiakanti, uit Wondelgem • Gregoriuskoor, uit Sint-Martens-Latem • Cantatille, uit Rupelmonde • De Minnezangers, uit Zele dienst Kunsten & Cultuurspreiding PAC Het Zuid, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent nadine.lievens@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/concerten ✆ 09 267 72 56
informeel
17
AGENDA
Avondwandeling in Het Leen
Provinciale blaasmuziektoernooien
22/12
16-23-30/03 & 06/04
Avondwandeling De zondagse avondwandeling in Het Leen start om 16 uur. Tijdens de boswandeling gaat de dag over in de nacht. Een sfeervol eindpunt bij het weekend. De gids wacht u op bij de ingang van het bosinfocentrum. Deelnemen is gratis maar inschrijven verplicht. Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo www.hetleen.be
20/02
De les van Europa De (voor)laatstejaars van het humaniora worden uitgenodigd voor een bijzondere les in de Gentse Vooruit. Journalist Rob Heirbaut (VRT) en professor Hendrik Vos (UGent) gaan in debat met de Europese lijsttrekkers. Vooraf geeft professor Vos een kort overzicht van hoe Europa ons leven beïnvloedt. Klassen die op donderdag 20 februari om 10 uur ‘De Les van Europa’ willen meemaken, kunnen zich voor 13 januari inschrijven bij peter@vooruit.be. Informatiepunt Europa Direct Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent ✆ 09 267 70 17
18
Blaasmuziek Alle Oost-Vlaamse harmonieën, fanfares en brassbands kunnen deelnemen aan de provinciale blaasmuziektoernooien en een klassering verwerven in één van de zes categorieën. Zij ontvangen dan vier jaar lang een subsidie. De optredens vinden plaats in cultuurcentra, telkens op zondag. Toegang is gratis. Op zondag 16 maart in het cultuurcentrum Stroming, Dorp 101 in Berlare. Om 10u30: • Euterpia, uit Verrebroek • 't Meziek Berlare 2004 • Voor God en Vlaanderland, uit Scheldewindeke Om 14u30: • Sinte-Cecilia, uit Moerzeke-Kastel • Door Eendracht naar Kunst en Vermaak, uit Hamme Sint-Anna • Willen is Kunnen, uit Evergem-Wippelgem • Mercator Brass Band, uit Kruibeke Op zondag 23 maart 2014 in het cultuurcentrum De Pit, Platteput 16 in Buggenhout. Om 10u30: • De moedige Vlamingen, uit Lokeren • Koninklijke Harmonie, uit Zwijnaarde • Willen is Kunnen, uit Knesselare Om 14u30:
De Oost-Vlaamse solistenrecital
• Al vloeiende groeiende, uit Bazel • Dender Brass, uit Idegem • Arbeid en Kunst, uit Kruibeke • Sint-Cecilia, uit Kruishoutem Op zondag 30 maart 2014 in het cultuurcentrum De Herbakker, Pastoor De Nevestraat 10 in Eeklo, om 10u30: • Seniorenorkest van Eeklo • Sint-Cecilia, uit Merelbeke • Sint-Cecilia, uit Bassevelde Om 14u30: • Vredekring, uit Zelzate • Con Animo, uit Oosterzele • Verenigde Vrienden Adegem • De Neerschelde, uit Gentbrugge • Nut en Vermaak, uit Maldegem Op zondag 6 april 2014 in het cultuurcentrum De Biekorf, Stationsstraat 23 in Lebbeke, om 10u30: • Sinte-Cecilia, uit Waasmunster • Sinte-Cecilia De Sicambers, uit Laarne • Sinte-Cecilia, uit Meerbeke Om 14u30: • Sint-Cecilia, uit Appelterre-Eichem • Eendracht, uit Vrasene • De Dendergalm, uit Denderleeuw • Sinte-Cecilia, uit Eksaarde • Brassband Zele dienst Kunsten & Cultuurspreiding PAC Het Zuid, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent nadine.lievens@ oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/ concerten ✆ 09 267 72 56
06-07-09/03 13-14-16/03 20-21-23/03 Recitals solisten De Oost-Vlaamse solisten recitals bieden aan jonge Oost-Vlaamse musici een uitgelezen kans om op te treden en podiumervaring te verwerven. De optredens vinden plaats in de Raadzaal van het Provinciehuis. De concerten zijn gratis en er kan niet gereserveerd worden. Op donderdag en vrijdag starten de recitals om 20 uur, op zondag om 10.30 uur. • Donderdag 6, vrijdag 7 en zondag 9 maart: Warped Time Ensemble met Anna Pardo Canedo (sopraan), Eline Duerinck (cello) en Lukas Huisman (piano). • Donderdag 13, vrijdag 14 en zondag 16 maart: Lies Vandewege (sopraan) en Lies Colman (piano). • Donderdag 20, vrijdag 21 en zondag 23 maart: Musage met Lieselot Watté (piano), Louise Vanbiervliet (viool) en Sophie Pelgrims (fluit). dienst Kunsten & Cultuurspreiding Raadzaal van het Provinciehuis Gouvernementstraat 1, 9000 Gent www.oost-vlaanderen.be/ concerten ✆ 09 267 72 58
© Vic Wouters
Workshop video
WORKSHOPS VOORJAAR 05/03 Workshop video Op woensdag 5 maart, om 19.30 uur geeft de Uitleendienst van de Provincie een gratis workshop over hun projectie- en videomateriaal in de Kapiteinstraat in Gent. Vooraf inschrijven is noodzakelijk.
12/03 Workshop geluid Op woensdag 12 maart, om 19.30 uur geeft de Uitleendienst van de Provincie een gratis workshop over hun geluidsmateriaal in de Kapiteinstraat in Gent. Vooraf inschrijven is noodzakelijk.
19/03
Workshop belichting Op woensdag 19 maart, om 19.30 uur geeft de Uitleendienst van de Provincie een gratis workshop over hun belichtingsmateriaal in de Kapiteinstraat in Gent. Vooraf inschrijven is noodzakelijk. Kapiteinstraat 55, 9000 Gent ✆ 09 253 40 38 09 253 40 28 uitleendienst.provincie@ oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/ uitleendienst
Krokuskriebels in Mola
Tentoonstelling #collectievissen
25/02
tot 16/03
Inspiratie voor Educatie De Provincie Oost-Vlaanderen nodigt je uit voor een studienamiddag met infosessies en een beurs over haar educatief aanbod. De studienamiddag start op dinsdag 25 februari om 12.30 uur in het Provinciaal Administratief Centrum in Gent. Provinciaal Administratief Centrum, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent ✆ 09 267 74 36 www.oost-vlaanderen.be/ educatiefaanbod
01-09/03
Krokuskriebels in Mola Het Provinciaal Molencentrum Mola organiseert tijdens de krokusvakantie een zoektocht voor kinderen. ‘Ontdek de molenschat’ is gratis en geschikt voor kinderen van 3 tot 12 jaar. Aan de hand van een leuke zoektocht ontdekken kinderen spelenderwijs het molenmuseum. Het Provinciaal Molencentrum Mola is open van woensdag tot en met zondag, van 9.30 tot 17 uur. Ideaal te combineren met een lentewandeling in het provinciaal domein Puyenbroeck. Mola - het Provinciaal Molencentrum Kasteel Puyenbrug Puyenbrug 5, 9185 Wachtebeke ✆ 09 342 42 40 mola@oost-vlaanderen.be
#collectievissen De gratis tentoonstelling vist collectiestukken op van monumenten en sluit aan bij de expo over 25 jaar Open Monumentendag, ook in het erfgoedcentrum. Het centrum is open van donderdag tot en met zondag. Provinciaal Erfgoedcentrum Lotharingenstraat 1, 9700 Ename www.oost-vlaanderen.be/ erfgoedcentrum
30/03 Seizoensopening Op de seizoensopening op zondag 30 maart, vanaf 11 uur, toont de Huysmanhoeve voor het eerst het volledige landbouwgedeelte van de collectie. Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve, Bus 1 (zijstraat Peperstraat), Eeklo huysmanhoeve@ plattelandscentrum.be ✆ 09 327 04 47
09/03
BK Veldlopen Op zondag 9 maart vindt in Puyenbroeck het Belgisch Kampioenschap Veldlopen plaats, met in de voormiddag de jongeren en een sprintcross en in de namiddag de junioren, senioren en de korte cross. Een ticket kost 6 euro. Provinciaal domein Puyenbroeck Puyenbrug 1a, 9185 Wachtebeke ✆ 09 342 42 42 www.lottecrosscup.be
Tentoonstelling De Doodendraad
Doodendraad op reis
Een bijna vergeten brok geschiedenis: de elektrische grensdraad tussen België en Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog. De tentoonstelling ‘De Doodendraad’ trekt in 2014 en 2015 langsheen de OostVlaamse bibliotheken en toont vooral beelden uit die periode (zie ook pagina 20). Wachtebeke: 6 januari tot 3 februari Lokeren: 6 januari tot 3 februari Stekene: 3 februari tot 3 maart Sint-Laureins: 3 februari tot 3 maart Kruibeke: 3 maart tot 7 april Maldegem: 3 maart tot 7 april Temse: 7 april tot 5 mei Knesselare: 7 april tot 5 mei Later volgen nog onder meer de bibliotheken van Buggenhout, Aalter, Nevele, Lovendegem, Evergem, Waarschoot, Eeklo, Kaprijke, Zomergem... De preciese data van de tentoonstellingen vind je in de volgende editie van Informeel en op de provinciale website. www.oost-vlaanderen.be/ erfgoed (nieuw op de boekenplank > de Doodendraad > document onderaan)
informeel
19
GROOTE OORLOG
De ‘Doodendraad’ was een elektrische draadversperring die tijdens de Eerste Wereldoorlog de grens afsloot tussen Nederland en België. Een boek en een tentoonstelling brengen dit bijna vergeten brokje geschiedenis tot leven.
De Doodendraad De Duitsers sloten vanaf 1915 de grens tussen bezet België en het neutrale Nederland met een elektrische draadversperring. De gemeente Koewacht, balancerend tussen België en Nederland, werd zelfs doormidden gesneden. De grensstreek bood volgens de Duitsers te veel mogelijkheden voor spionnen en smokkelaars, voor Belgische vluchtelingen en vrijwilligers die mee aan het front wilden strijden en de tienduizend Duitse deserteurs die tijdens de Grote Oorlog naar Nederland vluchtten. Het blad ’t Getrouwe Maldeghem schreef: “Roermond 10 juni 1915. Te Thorn passeerden acht Duitsche deserteurs. Zij waren aan den Ijser geweest en hadden het land aan den oorlog gekregen. De mannen zagen er vrij afgetakeld uit. Veel zeiden ze niet, maar uiterst blij waren ze, dat ze veilig op Hollandsch grondgebied waren aangekomen.” Het Duitse leger probeert de gaten te dichten. De grens wordt afgesloten met een revolutionair systeem: honderden kilometer elektrische draad. Emeritus professor Alex Vanneste redigeerde een boek over deze ‘Doodendraad’ en een tentoonstelling over hetzelfde thema reist momenteel langs de Oost-Vlaamse gemeenten.
20
Dooddonderenden De elektrische draad volgt waar mogelijk de grenslijn, met aan weerszijden van de 'draad' een extra afsluiting zodat passanten niet achteloos tegen de draden (toen omschreven als ‘de dooddonderenden electriek’) zouden aanlopen. Toch vielen al meteen slachtoffers, niet in het minst omdat elektriciteit nog vrijwel onbekend was en sommige grensbewoners bijvoorbeeld uit onwetendheid hun geëlektrocuteerde kippen wilden lostrekken. In de meeste Belgische dorpen zou elektriciteit pas doordringen in de jaren twintig. Na verloop van tijd bezorgden onder meer de Britse spionagediensten in Nederland hun koeriers rubberen matten en handschoenen. Sommige koeriers trokken zelfs een volledig rubberen pak aan. Professor Alex Vanneste berekende dat ‘de draad’ in Oost-Vlaanderen een tweehonderd slachtoffers maakte. Driekwart werd geëlektrocuteerd, de rest neergeschoten aan de versperring.
Feestelijk verbrand Na de Duitse capitulatie werd ‘de draad’ aan spoedtempo gesloopt. Prof. Vanneste: “De landbouwers waren er als de kippen
bij om de draad aan te slaan, die ze goed konden gebruiken om hun weiden af te spannen. Op vele plaatsen werden de restanten van de versperring, de wacht- en de schakelhuisjes feestelijk verbrand.” Heeft dit staaltje van Duits technisch vernuft het grensverkeer ook effectief stilgelegd? Prof. Vanneste: “Al bij al blijkt dat er in de grensstreken voldoende moedige mannen en vrouwen waren om de gevaren van de dodende draad te trotseren – en, het mag gezegd worden: met succes! Dat hebben de Duitsers in hun naoorlogse verslagen overigens ruiterlijk toegegeven.”
De Doodendraad. De elektrische draadversperring aan de Oost- en Zeeuws-Vlaamse grens tijdens de Eerste Wereldoorlog, em. prof. Alex Vanneste, 128 blz, vijf euro, in de reeks Kleine Cultuurgidsen. Te verkrijgen in het Provinciaal Administratief Centrum Het Zuid in Gent of via www.oost-vlaanderen.be. Aansluitend bij de publicatie reist een tentoonstelling langs de bibliotheken van de grensstreek (zie agenda op pagina 19).
SPORT
Door de klei van de Leie In de vriesregen door de Vlaamse klei ploeteren tot de kluiten in het rond vliegen: steeds meer sportievelingen amuseren er zich kostelijk mee. Speciaal voor hen creëerde de Provincie Oost-Vlaanderen de mountainbikenetwerken. Laatste aanwinst is het netwerk Leiestreek. Zelfs een veldritgod als Sven Nys ruilt zijn gewone crossfiets af en toe in voor een mountainbike met dikke profielbanden en voor- en achtervering. Steeds meer fietsers volgen in zijn spoor. In OostVlaanderen kunnen deze MTB-ers hun duivels ontbinden op zes mountainbikenetwerken. Philippe Van de Velde (dienst Sport Pro-
vincie Oost-Vlaanderen): “Deze netwerken rijgen bestaande routes voor moutainbikers aan elkaar. De filosofie is dat je gelijk waar kan starten. Maar je kan ook vertrekken vanuit een van de officiële startpunten. Meestal bevinden die zich naast een sporthal. Daar kan je de wagen parkeren en achteraf je fiets afspoelen, een douche nemen, iets drinken. Je vindt
er ook een startbord met een kaart. De investeringen worden gedragen door de Provincie en het Bloso.”
Natuurgebonden sporten De laatste parel aan de Oost-Vlaamse mountainbikekroon is het netwerk Leiestreek, het kortste en ‘gemakkelijkste’ van de Provincie (zie volgende pagina).
informeel
21
SPORT
Voor het zwaardere MTB-werk kan je bijvoorbeeld naar de Vlaamse Ardennen, met pittig hellende routes rond Brakel, Kluisbergen, Maarkedal, Oudenaarde, Ronse en Wortegem-Petegem. Inderdaad, dat is Ronde van Vlaanderenland. Dat de Provincie zich toelegt op buitensporten als mountainbike, is geen toeval, vertelt gedeputeerde Hilde Bruggeman. “De Provincie focust op natuurgebonden sporten. Dat gaat van cyclocross over waterskiën tot en met zweefvliegen. Daarnaast zijn we ook bevoegd voor bovenlokale sportinfrastructuur, die gemeentegrenzen overschrijdt. Met de mountainbikenetwerken combineren we die twee bevoegdheden. Momenteel overleggen we bijvoorbeeld ook met de ruitersector over de uitbouw van OostVlaamse ruiterpadnetwerken.”
Joggen in de velden Ook joggen is zo’n natuurgebonden
‘We overleggen met de ruitersector over een netwerk van ruiterpaden.’
sport, en nog een pak populairder dan mountainbike. Je hebt er geen lidkaart van een club voor nodig en je doet het wanneer je zin en tijd hebt, op je eigen tempo. De Provincie speelt in op de trend en creëert overal in Oost-Vlaanderen loopomlopen. Philippe Van de Velde: “In samenwerking met de gemeenten, het Bloso en de
Vlaamse Atletiekliga bouwen we uniform bewegwijzerde loopomlopen uit. Die zijn minstens 5 kilometer lang, lopen waar mogelijk voor meer dan 80 procent over onverharde paden en liggen liefst in een mooie, natuurlijke omgeving.” Na Gent, De Pinte, Stekene, Waasmunster, Sint-Martens-Latem en Lebbeke kreeg ook Dendermonde deze zomer zijn omloop. Die incorporeert een bestaande Finse looppiste met boomschors en loopt grotendeels over onverharde paadjes en door landelijk gebied. Zitten in de pijplijn voor een eigen loopomloop: Wachtebeke, Zottegem en Sint-Niklaas.
dienst Sport ✆ 09 243 12 44 philippe.van.de.velde@oost-vlaanderen.be Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Gedeputeerde Hilde Bruggeman
Mountainbikenetwerk Leiestreek Het mountainbikenetwerk Leiestreek is een bewegwijzerd traject voor mountainbikers over 87 kilometer. Het verbindt de bestaande route in Gavere (35 kilometer) met een vernieuwde route in Nazareth (30 kilometer). Er zijn nieuwe inrij- en verbindingsroutes vanuit de gemeenten Deinze, De Pinte, Sint-Martens-Latem en Zwijnaarde. Bij de starttpunten vind je meestal een parking, kleedkamers, douches, een afspuitinstallatie en een drankgelegenheid. De troeven van het mountainbikenetwerk Leiestreek: • door de lage moeilijkheidsgraad is dit het meest toegankelijke netwerk van Oost-Vlaanderen: ideaal voor recreatieve mountainbikers en gezinnen. • het parcours is zeer gevarieerd. Meer dan de helft van de paden zijn onverhard, met prachtige veldwegen, technisch slingerende offroad-trajecten en enkele korte hellinkjes in Munte (Gavere). • de borden zorgen ervoor dat je precies weet waar je rijdt en hoe ver het nog is. • twee kaarten tonen je vooraf de route. Ze bevatten de basisgegevens over de lussen (moeilijkheidsgraad, lengte, verharde en onverharde delen,…), maar ook de GPS-downloadgegevens en winkels waar je een mountainbike kunt huren. De kaarten zitten in een handig doosje en worden voor 5 euro verkocht bij de toeristische en de sportdiensten van de betrokken gemeenten. • op www.vlaamsemountainbikeroutes.be vind je info over de vijf andere mountainbikenetwerken van Oost-Vlaanderen: Meetjesland, Schelde-Durme, Vlaamse Ardennen, Waasland en Zuid-Oost-Vlaanderen.
22
Cadeau-ideetjes
LAST MINUTE
helemaal gratis Zoek je een origineel cadeau voor iemand die een zwak heeft voor fanfares? Een liefhebber is van koormuziek? Het kruim van de OostVlaamse koren en fanfares treedt de volgende weken op tijdens de Oost-Vlaamse kampioenschappen. Ze brengen hun sterkste werk en het blijft… helemaal gratis. De plaatsen en data vind je op de voorgaande pagina’s in de agenda.
5 tot 10 euro 8 euro kost de toegang tot de tentoonstelling over Amerika’s grootste levende regisseur Martin Scorsese in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster. De expo loopt nog tot 26 januari. Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Vrouwebroersstraat 6 (Patershol), 9000 Gent Open van dinsdag t.e.m. zondag (10 tot 17 uur - deuren tot 16.30 uur) Gesloten op 24, 25 en 31/12 en 1/1 www.caermersklooster.be
20 euro - 35 euro
De reeks Kleine Cultuurgidsen biedt voor elk wat wils en kost slechts 5 euro per boek! De meest recente publicatie in deze reeks is een tof cadeau voor wie geïnteresseerd is in geschiedenis in het algemeen en die van de Eerste Wereldoorlog in het bijzonder: ‘De Doodendraad. De elektrische draadversperring aan de Oost- en Zeeuws-Vlaamse grens tijdens de Eerste Wereldoorlog’ (zie ook pagina 20 in dit magazine). Eerder verschenen ‘De Zwalmmolen, erfgoed in beweging’, ‘Wandtapijten in Oost-Vlaams provinciaal bezit’ en ‘Architectuur van de Verlichting. Jan Baptist Simoens en tijdgenoten in het Land van Aalst’.
Zilveren wind- en watermolenbekers in Europa, 30 euro. Te bestellen via www.oost-vlaanderen.be (zoekterm ‘molenbekers’)
Provinciaal Administratief Centrum Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent Open tijdens de kantooruren.
10 euro - 15 euro Tien euro is de ronde prijs voor hét boekwerk over het Lam Gods en de restauratie ervan die momenteel loopt. Het boek hoort bij de tentoonstellingen in het Caermersklooster over het Lam Gods. Verkrijgbaar in het Caermersklooster, maar ook in het MSK en de kathedraal. Na het lezen van dit boek over het Lam Gods ben je weer helemaal mee: het zet de geschiedenis van dit topstuk nog eens op een rijtje en vertelt je wat meer over de betekenis van het schilderij, de technieken die gebruikt werden en de onderzoeken die er reeds op gebeurd zijn. Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster Vrouwebroersstraat 6 (Patershol), 9000 Gent Open van dinsdag t.e.m. zondag (10 tot 17 uur - deuren tot 16.30 uur) Gesloten op 24, 25 en 31/12 en 1/1 www.caermersklooster.be
Molenbekers waren ‘schertsbekers’ waarmee kringen van aanzien in de 16de-18de eeuw drinkspelletjes hielden. Dit bijzonder boekwerk toont de fascinerende geschiedenis van de molenbekers.
Het Groot Vleeshuis heeft voor het eindejaar twee speciale pakketten met Oost-Vlaamse streekproducten samengesteld om vrienden en familie mee te verwennen. Voor 21 euro geef je ze ondermeer Tierenteynmosterd, Vondermolenpeperkoek en O’de Flander graanjenever. Voor 35 euro neem je een super-verwenpakket mee met ondermeer Augustijnbier, neuzekes, Rabeko-confituur en Rubbens Citroenjenever. Het Groot Vleeshuis, Groentenmarkt 7, 9000 Gent www.grootvleeshuis.be Open alle dagen behalve maandag, van 10 tot 18 uur.
Kerstmarkt De kerstmarkt van de Mini-ondernemingen vindt plaats in het Gentse Groot Vleeshuis op zondag 22 december. Van 11 tot 18 uur kan je hier kerstinkopen doen en jong ondernemerstalent steunen. De kerstman en een kerstkoor brengen extra sfeer. Het Groot Vleeshuis, Groentenmarkt 7, 9000 Gent www.grootvleeshuis.be
INFORMEEL informeel
23
DISCO
Reis op oudejaarsavond zorgeloos en veilig mee met de feestbussen van De Lijn. Op de bussen van De Lijn Oost-Vlaanderen reist u zelfs GRATIS mee dankzij het provinciebestuur. Bijna alle lijnen stoppen in de nabijheid van enkele grote party’s. Het overzicht, de dienstregelingen en haltelijsten van alle gratis feestlijnen zijn beschikbaar in de online folders van De Lijn op www.delijn.be/oudejaar