607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 1
Van Meerle tot Veerle Najaar 2006
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 2
Inhoud | p 02 | Voorwoord
Voorwoord |
p 03 | Inhoud
Waterschade
p 04 | Afvalbeleid in de Kempen De Kempenaar is de beste afvalsorteerder van Europa
28 juli 2006 wordt een
En verklaar me nu maar voor gek, maar eigenlijk had het wel iets.
historische dag. De dag dat de
Buren stroomden toe, zwabbers en dweilen werden haastig uit de
Turnhoutse hemelsluizen alle
kast gehaald. Urenlang werd de zondvloed bevochten door mensen
records braken. Op die dag
die we eigenlijk van haar noch pluimen kenden. De klein mannen
viel er, op één schamel uurtje
van de Marokkaanse groentewinkel, het gepensioneerde koppel
tijd, zo’n slordige 56 liter
van hier recht tegenover, de slotenmaker van een beetje verder.
water (per vierkante meter)
Een cafébaas die een drankje bracht. Mensen die we nog nooit
p 16 | Op tocht!
uit de lucht. Dat is niet niks.
gezien hadden, stonden blootsvoets of met inderhaast bijeen
p 20 | Week van de Smaak
Integendeel, dat is veel.
gescharrelde rubberen botten het tij te keren. In ons pand.
Te veel, zo bleek.
En dan achteraf op onze kosten de kroeg in om het verhaal nog
Straten stonden blank in een
wat aan te dikken.
wip, kelders liepen onder, en de brandweer stoof van hier
Hartverwarmend en sympathiek was het. We ondervonden aan den
naar ginder. Het provincie-
lijve dat de mensen in onze straat klaar stonden om ons te helpen.
stadje uit de Kempen kreunde…
En er samen met ons invlogen. Belangeloos en vanzelfsprekend. Bij Vormingplus Kempen zouden we maar wat graag met onze
In ons eigenste pand in de Otterstraat (erg toepasselijke naam
activiteiten hetzelfde effect hebben als deze onverwachte stortbui.
voor één keer) was het ook niet niks. Een ‘putteke’ op de eerste
Wat leven in de Kempense brouwerij brengen, mensen mobiliseren
verdieping verslikte zich in de vele liters. Het water bleef eerst
om zich als vanzelfsprekend ergens mee achter te zetten en er
staan. Om daarna vastberaden naar binnen te lopen. En er bleek
voluit voor te gaan… voor en met de ander.
p 09 | Projectoproep p 10 | Louis Michel Louis leert zijn volk helpen p 12 | Projecten
p 22 | Nacht van het Culinaire Genot p 24 | Festivals en afval Festi-af-val, een duurzaam afvalbeleid op Fiesta Mundial p 27 | Dienstverlening p 29 | Kalender p 31 | Praktisch en colofon
water genoeg voor de eerste verdieping. En er bleek water genoeg om door de vloer en de plafonds naar het gelijkvloers te kletteren.
28 juli 2006 was een fantastische dag. Niet voor ons gebouw, niet
Honderden liters. En één ‘eenzame’ ziel nog in huis. Flink wat
voor de verzekering. Maar wel voor ons vertrouwen in de mensen
materiële schade zouden we er aan overhouden. Zo zie je maar,
rondom ons. En daar kunnen we weer een heel eind mee verder.
als de natuur het echt overneemt, moeten wij nederig passen…
We zouden je bijna toewensen dat het ook bij jullie eens flink binnenregent. Martine Coppieters Algemeen coördinator Vormingplus Kempen
2 | Vormingplus Kempen
Vormingplus Kempen | 3
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 2
Inhoud | p 02 | Voorwoord
Voorwoord |
p 03 | Inhoud
Waterschade
p 04 | Afvalbeleid in de Kempen De Kempenaar is de beste afvalsorteerder van Europa
28 juli 2006 wordt een
En verklaar me nu maar voor gek, maar eigenlijk had het wel iets.
historische dag. De dag dat de
Buren stroomden toe, zwabbers en dweilen werden haastig uit de
Turnhoutse hemelsluizen alle
kast gehaald. Urenlang werd de zondvloed bevochten door mensen
records braken. Op die dag
die we eigenlijk van haar noch pluimen kenden. De klein mannen
viel er, op één schamel uurtje
van de Marokkaanse groentewinkel, het gepensioneerde koppel
tijd, zo’n slordige 56 liter
van hier recht tegenover, de slotenmaker van een beetje verder.
water (per vierkante meter)
Een cafébaas die een drankje bracht. Mensen die we nog nooit
p 16 | Op tocht!
uit de lucht. Dat is niet niks.
gezien hadden, stonden blootsvoets of met inderhaast bijeen
p 20 | Week van de Smaak
Integendeel, dat is veel.
gescharrelde rubberen botten het tij te keren. In ons pand.
Te veel, zo bleek.
En dan achteraf op onze kosten de kroeg in om het verhaal nog
Straten stonden blank in een
wat aan te dikken.
wip, kelders liepen onder, en de brandweer stoof van hier
Hartverwarmend en sympathiek was het. We ondervonden aan den
naar ginder. Het provincie-
lijve dat de mensen in onze straat klaar stonden om ons te helpen.
stadje uit de Kempen kreunde…
En er samen met ons invlogen. Belangeloos en vanzelfsprekend. Bij Vormingplus Kempen zouden we maar wat graag met onze
In ons eigenste pand in de Otterstraat (erg toepasselijke naam
activiteiten hetzelfde effect hebben als deze onverwachte stortbui.
voor één keer) was het ook niet niks. Een ‘putteke’ op de eerste
Wat leven in de Kempense brouwerij brengen, mensen mobiliseren
verdieping verslikte zich in de vele liters. Het water bleef eerst
om zich als vanzelfsprekend ergens mee achter te zetten en er
staan. Om daarna vastberaden naar binnen te lopen. En er bleek
voluit voor te gaan… voor en met de ander.
p 09 | Projectoproep p 10 | Louis Michel Louis leert zijn volk helpen p 12 | Projecten
p 22 | Nacht van het Culinaire Genot p 24 | Festivals en afval Festi-af-val, een duurzaam afvalbeleid op Fiesta Mundial p 27 | Dienstverlening p 29 | Kalender p 31 | Praktisch en colofon
water genoeg voor de eerste verdieping. En er bleek water genoeg om door de vloer en de plafonds naar het gelijkvloers te kletteren.
28 juli 2006 was een fantastische dag. Niet voor ons gebouw, niet
Honderden liters. En één ‘eenzame’ ziel nog in huis. Flink wat
voor de verzekering. Maar wel voor ons vertrouwen in de mensen
materiële schade zouden we er aan overhouden. Zo zie je maar,
rondom ons. En daar kunnen we weer een heel eind mee verder.
als de natuur het echt overneemt, moeten wij nederig passen…
We zouden je bijna toewensen dat het ook bij jullie eens flink binnenregent. Martine Coppieters Algemeen coördinator Vormingplus Kempen
2 | Vormingplus Kempen
Vormingplus Kempen | 3
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 4
Afvalbeleid in de Kempen |
gaf een gemiddelde Kempenaar jaarlijks voor 300kg aan restafval mee, in 2000 was dat volume gehalveerd tot 144kg restafval per inwoner per jaar.
Waar mensen leven, blijven dingen achter. Dat is al duizenden jaren zo. De stenen messen en werktuigen die de prehistorische mens aanwendde bij het fileren ener mammoet, worden nog altijd opgegraven. De kruiken waar Romeinse burgers hun wijn in bewaarden, worden nog steeds opgedoken uit de Middellandse Zee. Duurzame producten zijn het, die gebruikt en herbruikt werden.
De Kempenaar is de beste afvalsorteerder van Europa (maar afval voorkomen is eigenlijk belangrijker dan afval sorteren)
4 | Vormingplus Kempen
Dat veranderde veertig-vijftig jaar geleden. Niet alleen nam de wereldbevolking explosief toe, sinds de jaren zestig deden de wegwerpverpakkingen hun intrede. Kwam voorheen de melkboer met een grote kar langs om de melkkannen aan te vullen, dan werd eerst overgeschakeld op glazen flessen ('rincez-moi / spoel mij uit'!) en vervolgens, vanaf half de jaren zestig vorige eeuw, op tetra-brik verpakkingen. Ook frisdrank stak aanvankelijk in herbruikbare glazen flessen. Dat verandert als in de jaren zeventig de PET-fles haar intrede doet.
Sinds half juni 2006 verwerkt de IOK restafval in een compleet nieuwe afvalscheidingsinstallatie in Geel. Eén derde van het restafval blijkt biologisch afbreekbaar materiaal te zijn. Dankzij de techniek van het biologisch drogen en mechanisch scheiden blijft van 100kg restafval na verwerking het volgende over: 15kg aan zand, steentjes, porselein en dergelijke; 5kg aan metalen en 50kg RDF, wat staat voor Refuse Derived Fuel en bestaat uit plastic, papier, hout en gedroogd organisch materiaal. Aandachtige lezers zullen al nagerekend hebben dat er 30kg verdwenen is: dat is 30kg aan water, dat verdampt tijdens het droogproces. Op die manier gaat er niets meer verloren. Het zand en de steentjes worden opnieuw gebruikt in de bouwnijverheid, de metalen kunnen worden hersmolten, RDF is een secundaire brandstof die gebruikt kan worden in plaats van aardolie of bruin- en steenkool. Het hele proces is gericht op duurzaamheid en een zo min mogelijke belasting van het milieu: voor de aanvoer van het restafval is gekozen voor de Geelse locatie omwille van de ligging aan het Albertkanaal. Tweederde van het restafval wordt via binnenschepen getransporteerd, wat het gebruik van vrachtwagens met 80% vermindert.
Afval bestond tot het begin van de twintigste eeuw voornamelijk uit organisch materiaal. Na WOII groeide die afvalberg niet alleen, maar de inhoud ervan werd ook gevaarlijker voor het milieu. Kunststoffen, verpakkingsmaterialen, chemische producten of batterijen deden hun intrede en zorgden ervoor dat de traditionele manier van afvalverwerking op stortplaatsen niet meer veilig was. In 1972 schrijft de 'Club van Rome' haar traktaat 'Grenzen aan de groei'. Daarin maakt ze een inventaris van de industrialisatie, vervuiling, voedselproductie, natuurlijke hulpbronnen en toenmalige groei van de wereldbevolking. De toekomstvisie die de Club maakte op basis van die gegevens was weinig hoopgevend: overbevolking, milieuvervuiling en meer van dat fraais. Het is ook in die periode dat de eerste groene bewegingen en organisaties ontstaan.
Afvalverwerking Vanaf de jaren tachtig wordt de wegwerpmaatschappij steeds meer in vraag gesteld. Het besef begint te groeien dat we anders moeten gaan leven. En zo komen we plots middenin de Kempen terecht. In 1990 start de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (de IOK) met een project om het afval gescheiden op te halen. Dat doen we onderhand dus al zestien jaar. Cijfers over die periode tonen aan dat die gescheiden afvalophaling werkt. In 1990
Voor het andere afval, glas, blik, papier, karton, groente-, fruit- en tuinafval en aanverwante gaat een gelijkaardig verhaal op. Sinds 1990 zijn dat grondstoffen in plaats van afval. Op de website van Fost Plus staat een interessante pagina waar je de actuele waarde van de verschillende materialen kan opvragen en vergelijken met de voorbije jaren. Papier en karton was in 1997 letterlijk niets waard: je moest ervoor betalen om ervan af te geraken. Vandaag schommelt de prijs voor een ton oud papier rond de €50. Een ton PET-flessen kost zelfs meer dan €200. Er is duidelijk een markt voor deze secundaire grondstoffen en brandstoffen. Bedrijven recycleren trouwens niet omdat dat hip is, of omdat dat goed staat in de corporate brochures. Het gebruik van secundaire grond- en brandstofffen levert vooral een aanzienlijke besparing op. In de glasverwerkende industrie wordt door het aanwenden van oud glas in het productieproces een energiebesparing van 25% gerealiseerd, en kan het verbruik aan soda (nodig om het smeltpunt te verlagen), met liefst tweederde verminderen.
Vormingplus Kempen | 5
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 4
Afvalbeleid in de Kempen |
gaf een gemiddelde Kempenaar jaarlijks voor 300kg aan restafval mee, in 2000 was dat volume gehalveerd tot 144kg restafval per inwoner per jaar.
Waar mensen leven, blijven dingen achter. Dat is al duizenden jaren zo. De stenen messen en werktuigen die de prehistorische mens aanwendde bij het fileren ener mammoet, worden nog altijd opgegraven. De kruiken waar Romeinse burgers hun wijn in bewaarden, worden nog steeds opgedoken uit de Middellandse Zee. Duurzame producten zijn het, die gebruikt en herbruikt werden.
De Kempenaar is de beste afvalsorteerder van Europa (maar afval voorkomen is eigenlijk belangrijker dan afval sorteren)
4 | Vormingplus Kempen
Dat veranderde veertig-vijftig jaar geleden. Niet alleen nam de wereldbevolking explosief toe, sinds de jaren zestig deden de wegwerpverpakkingen hun intrede. Kwam voorheen de melkboer met een grote kar langs om de melkkannen aan te vullen, dan werd eerst overgeschakeld op glazen flessen ('rincez-moi / spoel mij uit'!) en vervolgens, vanaf half de jaren zestig vorige eeuw, op tetra-brik verpakkingen. Ook frisdrank stak aanvankelijk in herbruikbare glazen flessen. Dat verandert als in de jaren zeventig de PET-fles haar intrede doet.
Sinds half juni 2006 verwerkt de IOK restafval in een compleet nieuwe afvalscheidingsinstallatie in Geel. Eén derde van het restafval blijkt biologisch afbreekbaar materiaal te zijn. Dankzij de techniek van het biologisch drogen en mechanisch scheiden blijft van 100kg restafval na verwerking het volgende over: 15kg aan zand, steentjes, porselein en dergelijke; 5kg aan metalen en 50kg RDF, wat staat voor Refuse Derived Fuel en bestaat uit plastic, papier, hout en gedroogd organisch materiaal. Aandachtige lezers zullen al nagerekend hebben dat er 30kg verdwenen is: dat is 30kg aan water, dat verdampt tijdens het droogproces. Op die manier gaat er niets meer verloren. Het zand en de steentjes worden opnieuw gebruikt in de bouwnijverheid, de metalen kunnen worden hersmolten, RDF is een secundaire brandstof die gebruikt kan worden in plaats van aardolie of bruin- en steenkool. Het hele proces is gericht op duurzaamheid en een zo min mogelijke belasting van het milieu: voor de aanvoer van het restafval is gekozen voor de Geelse locatie omwille van de ligging aan het Albertkanaal. Tweederde van het restafval wordt via binnenschepen getransporteerd, wat het gebruik van vrachtwagens met 80% vermindert.
Afval bestond tot het begin van de twintigste eeuw voornamelijk uit organisch materiaal. Na WOII groeide die afvalberg niet alleen, maar de inhoud ervan werd ook gevaarlijker voor het milieu. Kunststoffen, verpakkingsmaterialen, chemische producten of batterijen deden hun intrede en zorgden ervoor dat de traditionele manier van afvalverwerking op stortplaatsen niet meer veilig was. In 1972 schrijft de 'Club van Rome' haar traktaat 'Grenzen aan de groei'. Daarin maakt ze een inventaris van de industrialisatie, vervuiling, voedselproductie, natuurlijke hulpbronnen en toenmalige groei van de wereldbevolking. De toekomstvisie die de Club maakte op basis van die gegevens was weinig hoopgevend: overbevolking, milieuvervuiling en meer van dat fraais. Het is ook in die periode dat de eerste groene bewegingen en organisaties ontstaan.
Afvalverwerking Vanaf de jaren tachtig wordt de wegwerpmaatschappij steeds meer in vraag gesteld. Het besef begint te groeien dat we anders moeten gaan leven. En zo komen we plots middenin de Kempen terecht. In 1990 start de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (de IOK) met een project om het afval gescheiden op te halen. Dat doen we onderhand dus al zestien jaar. Cijfers over die periode tonen aan dat die gescheiden afvalophaling werkt. In 1990
Voor het andere afval, glas, blik, papier, karton, groente-, fruit- en tuinafval en aanverwante gaat een gelijkaardig verhaal op. Sinds 1990 zijn dat grondstoffen in plaats van afval. Op de website van Fost Plus staat een interessante pagina waar je de actuele waarde van de verschillende materialen kan opvragen en vergelijken met de voorbije jaren. Papier en karton was in 1997 letterlijk niets waard: je moest ervoor betalen om ervan af te geraken. Vandaag schommelt de prijs voor een ton oud papier rond de €50. Een ton PET-flessen kost zelfs meer dan €200. Er is duidelijk een markt voor deze secundaire grondstoffen en brandstoffen. Bedrijven recycleren trouwens niet omdat dat hip is, of omdat dat goed staat in de corporate brochures. Het gebruik van secundaire grond- en brandstofffen levert vooral een aanzienlijke besparing op. In de glasverwerkende industrie wordt door het aanwenden van oud glas in het productieproces een energiebesparing van 25% gerealiseerd, en kan het verbruik aan soda (nodig om het smeltpunt te verlagen), met liefst tweederde verminderen.
Vormingplus Kempen | 5
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 6
gelegd. In Baarle-Hertog, Merksplas, Herenthout, Vorselaar, Meerhout, Balen en Mol betalen burgers per kilo GFT en restafval. Met een speciale chip in de afvalcontainer en weeginstallatie annex boordcomputer in de ophaalwagen kan per gezin een afrekening gemaakt worden. Wie weinig afval heeft, betaalt dus minder. In Merksplas komt dat per kilo GFT in de containter op €0,075. Wie 20kg aan aardappelschillen in de container kiepert, betaalt daar €1,50 voor. Wie slim is en over de ruimte beschikt, composteert zijn GFT natuurlijk. Met name bij pasgepensioneerden lijkt composteren zich te ontwikkelen tot een heuse rage, die het nordic walken naar de kroon steekt.
fabrikanten tegenwoordig hun producten anders verpakken. Eén voorbeeld: GB en Carrefour verpakken hun biologische groenten en fruit sinds de zomer van 2003 in een voor 100 % composteerbare folie uit cellulose. Niet alleen de folie, maar ook de bedrukking, de lijm en het etiket zijn volledig afbreekbaar.
Katleen Mertens van de IOK weet dat een studie van Vlaco, de Vlaamse Compostorganisatie, uitwees dat één op drie Vlamingen zijn gft-afval composteert. Vanuit de IOK proberen wij daarover rechtstreeks met de mensen te communiceren. We geven rondleidingen in bijvoorbeeld de nieuwe installatie in Geel waar het restafval mechanisch-biologisch gescheiden wordt. Specifiek voor het onderwijs hebben we een project als de 'Blikken Trommel', waarin we ons naar leerkrachten richten, maar we gaan ook in de klassen zelf uitleg geven over wat composteren is, waarom afval sorteren belangrijk is en hoe je afval kan voorkomen. Elk jaar organiseren we ook een 'examen' voor jongeren, de IOK-toets, dit jaar ging dat zelfs specifiek over afval. Meer dan 8000 jongeren hebben daar aan deelgenomen.
Katleen Mertens:
Wat gebeurt er vervolgens met al dat ingezamelde afval? Bij glas, metalen en papier en karton kan je je nog wel iets voorstellen. Maar wist je dat een deel van de PET-flessen een tweede leven heeft als fleece-trui? Volgens Fost Plus zijn 27 PET-flessen nodig voor 1 trui. Met de overige flessen worden opnieuw flessen en flacons gemaakt, of voedingsfolie, potjes, bindstrips, clips, jojo’s, verpakkingsblisters… 657 cola- en bierblikjes volstaan voor een nieuwe aluminium fiets. Met 19.000 stalen blikjes maak je een auto.
Lansinks ladder
dan wel 5 kleine potjes in huis haalt. Of hij kiest voor een PET-fles, dan wel voor een glazen fles. Of hij zijn appels voorverpakt wil, dan wel los koopt. Of hij apart verpakte suikerklontjes wil bij de koffie, of een pak kristalsuiker van 1kg koopt. Dat is blijkbaar een lastiger mentaliteitswijziging. Nochtans: wie consequent kiest voor producten die weinig afval opleveren kan daar, op relatief eenvoudige wijze, flinke winst mee boeken. De afvalpreventiemedewerkers van de IOK namen de proef op de som: het winkelkarretje zonder de voorverpakte en individueel verpakte producten bleek niet alleen 30% goedkoper maar ook nog eens 70% minder afval op te leveren. Ook hier is er dus duidelijk een economisch voordeel, maar om de één of andere reden maken veel consumenten hun rekening niet op die manier.
Tot daar het goede nieuws. Want zestien jaar afval sorteren heeft er niet voor gezorgd dat de afvalberg kleiner is geworden. In het verhaal van het afvalbeheer is de 'ladder van Lansink' een begrip. De ladder is vernoemd naar de Nederlander Lansink die het concept eind jaren zeventig bedacht. Op de verschillende treden van de ladder staan evenveel manieren om met afval om te gaan. Hoe hoger op de ladder hoe effectiever en milieuvriendelijker afval verwerkt wordt. Helemaal onderaan die ladder staat het storten van afval, op de tweede trede gevolgd door verbranden. Beide zijn voor het milieu belastende manieren om van afval af te raken. Op de derde tree vinden we recycleren terug. Een trapje hoger staat herbruiken, over deze twee manieren hebben we het net al gehad. Helemaal bovenaan Lansinks ladder prijkt preventie. Want voorkomen dat je afval hebt, is tenslotte veel makkelijker dan het achteraf te moeten verwerken.
De preventietips die bijvoorbeeld de IOK meegeeft om minder afval in huis te halen, zijn eigenlijk vooral een kwestie van gezond verstand. ‘Neem een boodschappentas mee als je gaat winkelen,’ zodat je geen plastic tasjes moet vragen. ‘Gebruik bij een feestje echte borden in plaats van kartonnen wegwerpborden.’ Ook de Bond Beter Leefmilieu heeft een website waarop veel praktische informatie is terug te vinden: met www.milieukoopwijzer.be wil de BBL een onafhankelijk instrument bieden voor iedereen die milieuverantwoord wil aankopen. De site biedt een gedetailleerd productoverzicht voor drank, voeding, papier, kantoormateriaal, schoonmaakproducten, verlichting en watergebruik.
Er zijn verschillende wegen die leiden naar afvalpreventie. Het blijft de keuze van de consument of hij een karton yoghurt van 1 liter,
De verantwoordelijkheid voor afvalpreventie wordt op die manier voor een groot stuk bij de consument eerder dan bij de producent
6 | Vormingplus Kempen
‘De industrie is lui geweest’ Jos Geysels heeft de voorbije zestien jaar het debat over een rationeel afvalbeleid van nabij gevolgd. De voormalige Agalevpraeses is niet onverdeeld optimistisch over hoe er tegenwoordig over afval wordt nagedacht: Ons land is inderdaad koploper op het vlak van gescheiden inzameling van afval. Dat is een goeie zaak, maar voor de rest van de milieu-indicatoren zitten wij in het midden of achteraan het peloton. Op het vlak van afvalpreventie is er nog veel werk aan de winkel. Bovendien vraag ik me af in welke mate het succes van het gescheiden ophalen van afval de preventie ervan niet in de weg staat. Door de hoera-berichten over het sorteren vergeet men blijkbaar dat preventie eigenlijk veel belangrijker is. Recyclage van afval heeft niet zo veel te maken met het voorkomen van afval. De focus zou meer daarop moeten komen te liggen.
Jos Geysels:
Preventietips
Het volume aan afval is in de loop der jaren ook niet verminderd. Auto's worden tegenwoordig milieuvriendelijker geproduceerd dan twintig jaar geleden, maar als er steeds meer mensen met een auto rondrijden, blijven er op het eind toch nog meer autowrakken over. Als je dat volume wil verminderen volstaat recycleren alleen niet. Neem bijvoorbeeld de discussie over statiegeld: dat leeft hier niet meer. In onze buurlanden wordt dat soort thema's alleen maar belangrijker. Nederland en Duitsland hebben bewezen dat een systeem met herbruikbare glazen of herbruikbare PET-flessen even goed werkt. In die landen wordt zonder probleem 50 eurocent statiegeld gevraagd, maar in België ligt die discussie blijkbaar een stuk moeilijker.
Jos Geysels:
De IOK ondersteunt ook handelaren in de promotie van bijvoorbeeld herbruikbare boodschappentassen. Via Interafval, een samenwerkingsverband van verschillende Vlaamse afvalintercommunales, wordt de industrie aangesproken om minder afval te produceren. De laatste jaren is er voor steeds meer producten een aanvaardingsplicht voor de industrie gekomen. Verpakkingen worden via Fost Plus terug ingezameld, voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten is er Recupel, autobanden worden terug ingenomen via Recytire enzoverder... Bedrijven die rekening houden met afvalpreventie betalen ook minder recyclagebijdragen. Op de website van Preventpack, een samenwerking tussen de overheid en de bedrijfswereld, staan verschillende voorbeelden van hoe
Katleen Mertens:
De industrie is hier heel lui geweest. En de politiek is, wat mij betreft, te toegeeflijk geweest voor die luiheid. Denk terug aan de periode begin jaren negentig en hoe de industrie toen, onder
Jos Geysels:
Vormingplus Kempen | 7
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 6
gelegd. In Baarle-Hertog, Merksplas, Herenthout, Vorselaar, Meerhout, Balen en Mol betalen burgers per kilo GFT en restafval. Met een speciale chip in de afvalcontainer en weeginstallatie annex boordcomputer in de ophaalwagen kan per gezin een afrekening gemaakt worden. Wie weinig afval heeft, betaalt dus minder. In Merksplas komt dat per kilo GFT in de containter op €0,075. Wie 20kg aan aardappelschillen in de container kiepert, betaalt daar €1,50 voor. Wie slim is en over de ruimte beschikt, composteert zijn GFT natuurlijk. Met name bij pasgepensioneerden lijkt composteren zich te ontwikkelen tot een heuse rage, die het nordic walken naar de kroon steekt.
fabrikanten tegenwoordig hun producten anders verpakken. Eén voorbeeld: GB en Carrefour verpakken hun biologische groenten en fruit sinds de zomer van 2003 in een voor 100 % composteerbare folie uit cellulose. Niet alleen de folie, maar ook de bedrukking, de lijm en het etiket zijn volledig afbreekbaar.
Katleen Mertens van de IOK weet dat een studie van Vlaco, de Vlaamse Compostorganisatie, uitwees dat één op drie Vlamingen zijn gft-afval composteert. Vanuit de IOK proberen wij daarover rechtstreeks met de mensen te communiceren. We geven rondleidingen in bijvoorbeeld de nieuwe installatie in Geel waar het restafval mechanisch-biologisch gescheiden wordt. Specifiek voor het onderwijs hebben we een project als de 'Blikken Trommel', waarin we ons naar leerkrachten richten, maar we gaan ook in de klassen zelf uitleg geven over wat composteren is, waarom afval sorteren belangrijk is en hoe je afval kan voorkomen. Elk jaar organiseren we ook een 'examen' voor jongeren, de IOK-toets, dit jaar ging dat zelfs specifiek over afval. Meer dan 8000 jongeren hebben daar aan deelgenomen.
Katleen Mertens:
Wat gebeurt er vervolgens met al dat ingezamelde afval? Bij glas, metalen en papier en karton kan je je nog wel iets voorstellen. Maar wist je dat een deel van de PET-flessen een tweede leven heeft als fleece-trui? Volgens Fost Plus zijn 27 PET-flessen nodig voor 1 trui. Met de overige flessen worden opnieuw flessen en flacons gemaakt, of voedingsfolie, potjes, bindstrips, clips, jojo’s, verpakkingsblisters… 657 cola- en bierblikjes volstaan voor een nieuwe aluminium fiets. Met 19.000 stalen blikjes maak je een auto.
Lansinks ladder
dan wel 5 kleine potjes in huis haalt. Of hij kiest voor een PET-fles, dan wel voor een glazen fles. Of hij zijn appels voorverpakt wil, dan wel los koopt. Of hij apart verpakte suikerklontjes wil bij de koffie, of een pak kristalsuiker van 1kg koopt. Dat is blijkbaar een lastiger mentaliteitswijziging. Nochtans: wie consequent kiest voor producten die weinig afval opleveren kan daar, op relatief eenvoudige wijze, flinke winst mee boeken. De afvalpreventiemedewerkers van de IOK namen de proef op de som: het winkelkarretje zonder de voorverpakte en individueel verpakte producten bleek niet alleen 30% goedkoper maar ook nog eens 70% minder afval op te leveren. Ook hier is er dus duidelijk een economisch voordeel, maar om de één of andere reden maken veel consumenten hun rekening niet op die manier.
Tot daar het goede nieuws. Want zestien jaar afval sorteren heeft er niet voor gezorgd dat de afvalberg kleiner is geworden. In het verhaal van het afvalbeheer is de 'ladder van Lansink' een begrip. De ladder is vernoemd naar de Nederlander Lansink die het concept eind jaren zeventig bedacht. Op de verschillende treden van de ladder staan evenveel manieren om met afval om te gaan. Hoe hoger op de ladder hoe effectiever en milieuvriendelijker afval verwerkt wordt. Helemaal onderaan die ladder staat het storten van afval, op de tweede trede gevolgd door verbranden. Beide zijn voor het milieu belastende manieren om van afval af te raken. Op de derde tree vinden we recycleren terug. Een trapje hoger staat herbruiken, over deze twee manieren hebben we het net al gehad. Helemaal bovenaan Lansinks ladder prijkt preventie. Want voorkomen dat je afval hebt, is tenslotte veel makkelijker dan het achteraf te moeten verwerken.
De preventietips die bijvoorbeeld de IOK meegeeft om minder afval in huis te halen, zijn eigenlijk vooral een kwestie van gezond verstand. ‘Neem een boodschappentas mee als je gaat winkelen,’ zodat je geen plastic tasjes moet vragen. ‘Gebruik bij een feestje echte borden in plaats van kartonnen wegwerpborden.’ Ook de Bond Beter Leefmilieu heeft een website waarop veel praktische informatie is terug te vinden: met www.milieukoopwijzer.be wil de BBL een onafhankelijk instrument bieden voor iedereen die milieuverantwoord wil aankopen. De site biedt een gedetailleerd productoverzicht voor drank, voeding, papier, kantoormateriaal, schoonmaakproducten, verlichting en watergebruik.
Er zijn verschillende wegen die leiden naar afvalpreventie. Het blijft de keuze van de consument of hij een karton yoghurt van 1 liter,
De verantwoordelijkheid voor afvalpreventie wordt op die manier voor een groot stuk bij de consument eerder dan bij de producent
6 | Vormingplus Kempen
‘De industrie is lui geweest’ Jos Geysels heeft de voorbije zestien jaar het debat over een rationeel afvalbeleid van nabij gevolgd. De voormalige Agalevpraeses is niet onverdeeld optimistisch over hoe er tegenwoordig over afval wordt nagedacht: Ons land is inderdaad koploper op het vlak van gescheiden inzameling van afval. Dat is een goeie zaak, maar voor de rest van de milieu-indicatoren zitten wij in het midden of achteraan het peloton. Op het vlak van afvalpreventie is er nog veel werk aan de winkel. Bovendien vraag ik me af in welke mate het succes van het gescheiden ophalen van afval de preventie ervan niet in de weg staat. Door de hoera-berichten over het sorteren vergeet men blijkbaar dat preventie eigenlijk veel belangrijker is. Recyclage van afval heeft niet zo veel te maken met het voorkomen van afval. De focus zou meer daarop moeten komen te liggen.
Jos Geysels:
Preventietips
Het volume aan afval is in de loop der jaren ook niet verminderd. Auto's worden tegenwoordig milieuvriendelijker geproduceerd dan twintig jaar geleden, maar als er steeds meer mensen met een auto rondrijden, blijven er op het eind toch nog meer autowrakken over. Als je dat volume wil verminderen volstaat recycleren alleen niet. Neem bijvoorbeeld de discussie over statiegeld: dat leeft hier niet meer. In onze buurlanden wordt dat soort thema's alleen maar belangrijker. Nederland en Duitsland hebben bewezen dat een systeem met herbruikbare glazen of herbruikbare PET-flessen even goed werkt. In die landen wordt zonder probleem 50 eurocent statiegeld gevraagd, maar in België ligt die discussie blijkbaar een stuk moeilijker.
Jos Geysels:
De IOK ondersteunt ook handelaren in de promotie van bijvoorbeeld herbruikbare boodschappentassen. Via Interafval, een samenwerkingsverband van verschillende Vlaamse afvalintercommunales, wordt de industrie aangesproken om minder afval te produceren. De laatste jaren is er voor steeds meer producten een aanvaardingsplicht voor de industrie gekomen. Verpakkingen worden via Fost Plus terug ingezameld, voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten is er Recupel, autobanden worden terug ingenomen via Recytire enzoverder... Bedrijven die rekening houden met afvalpreventie betalen ook minder recyclagebijdragen. Op de website van Preventpack, een samenwerking tussen de overheid en de bedrijfswereld, staan verschillende voorbeelden van hoe
Katleen Mertens:
De industrie is hier heel lui geweest. En de politiek is, wat mij betreft, te toegeeflijk geweest voor die luiheid. Denk terug aan de periode begin jaren negentig en hoe de industrie toen, onder
Jos Geysels:
Vormingplus Kempen | 7
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 8
de dreiging van een door Agalev geïnspireerde Ecotaks op drankverpakkingen, Fost Plus heeft opgericht. Er waren een paar voorwaarden, de consument moest een bijdrage leveren, maar dat lijkt me niet meer dan normaal in een economisch proces, en wat verplichtingen voor de industrie, zoals te halen percentages op het vlak van recyclage, dat het een verplicht systeem moest zijn, enzoverder. Allemaal opdat de industrie zelf zou mogen kiezen welke verpakkingen ze zou gebruiken. Op een jaar tijd is er toen in de bedrijfswereld een versnelling gekomen op het vlak van het denken over recyclage die in de vijftien jaar daarvoor niét mogelijk was geweest. Als men mij vraagt wat mijn evaluatie is van de strijd rond de Ecotaks, antwoord ik: we hebben misschien het dossier verloren, maar niet de problematiek. Als we toen niet zo voor de Ecotaks hadden gestreden, was Vlaanderen nu niet de koploper geweest op het vlak van de gescheiden afvalinzameling.
in de supermarkten zou komen, indien zij een bepaalde verpakking niet meer zouden mogen gebruiken. Als je dan star je maatregel doordrukt, krijg je een situatie die je nooit aan de bevolking uitgelegd krijgt. En verlies je uiteindelijk twee keer. Waar ik absoluut een hekel aan heb is het moraliseren van het milieudossier. Sommige groenen hebben zich daar in het verleden aan bezondigd. Maar tegen de mensen zeggen ‘dat mag wel en dat mag niet’ werkt niet. Hoedt u voor partijen die het leven van de mensen willen organiseren. Ik ben tegen het moraliseren van mensen. Waar ik evenmin van hou, is van het individualiseren van collectieve problemen. Voor een aantal milieudossiers zal het wel kloppen dat het probleem minder erg zou zijn ‘als ieder voor zijn eigen deur zou vegen’, maar voor een aantal andere dossiers geldt dat niet. Met dat individualiseren en moraliseren moet je uitkijken. Ik vind dat je apparaten moet moraliseren, niet de mensen.
Projectoproep Win 1000 euro!
Jos Geysels:
En laten we niet vergeten dat in een groot deel van de wereld afvalbeleid helemaal geen issue is. In Afrika of Azië hebben mensen nu eenmaal andere prioriteiten: erst das Fressen und dann die Moral. Ik ben pas in Zuid-Soedan geweest: tegen die mensen moet je niet beginnen over milieu. Ik heb het kerkhof van Juba, de hoofdstad, bezocht. Op dat kerkhof waaiden honderdduizenden plastic zakjes rond. Van die fijne plastic zakjes, die rond de kruisen hingen te wapperen. Een hallucinant beeld: 22 jaar burgeroorlog gemengd met de import van plastic. Het noorden ontmoet het zuiden, want bij mijn weten hebben ze in Soedan helemaal geen plasticindustrie.
Het van Vormingplus Kempen
Jos Geysels:
‘Je kan beter apparaten moraliseren dan mensen’ De consument heeft, meer dan vroeger lijkt me, ook invloed op de manier waarop dingen geproduceerd worden. Dat de verantwoordelijkheid daardoor bij de consument komt te liggen om al dan niet voor milieuvriendelijke opties te kiezen, vind ik dus niet zo slecht. Je zou kunnen stellen dat dat de lange weg is, want uiteindelijk blijf je het probleem aanpakken aan het eind van de ketting. Maar de korte weg, waarbij je eenvoudigweg zou beslissen: die producten zijn schadelijk, die mogen dus niet meer geproduceerd worden, werkt ook niet altijd. Ten tijde van de ecotaks, dreigden de melkproducenten dat er een tekort aan melk
tekst:
Bart Cabanier
Vormingplus is er niet voor zichzelf, maar om het vormingswerk in de Kempen te ondersteunen. Misschien zit jouw beweging, organisatie, comité of dienst wel te kauwen op één of ander creatief idee. Een verfrissend vormingsinitiatief, een onweerstaanbaar actiemodel, een swingende methode, een drempelverlagend cultureel evenement, …
Jos Geysels:
8 | Vormingplus Kempen
nuttige links:
www.iok.be www.fostplus.be www.recupel.be www.recytire.be www.preventpack.be www.milieukoopwijzer.be
Misschien droom je ervan in bed of aan de toog en denk je dat het er toch nooit van zal komen. Waarom niet? Leg je ei van Columbus, en Vormingplus Kempen helpt het uitbroeden.
We voorzien een maximum tussenkomst van 1000 euro per project én, indien gewenst, opvolging van de geselecteerde projecten door een stafmedewerker van Vormingplus Kempen.
Concreet wil Vormingplus Kempen ook in het najaar van 2006 originele vormingsideeën financieel, en indien gewenst, met man- of vrouwkracht ondersteunen.
Je voorstel moet ons wel schriftelijk bereiken, per post of per mail op info@vormingpluskempen.be. Concrete spelregels en criteria zijn te
verkrijgen op hetzelfde adres. Op onze website vind je een standaardformulier om je projectideeën door te geven. Laat maar stomen die breinen. We kijken wederom uit naar het resultaat. Succes!
Vormingplus Kempen | 9
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 8
de dreiging van een door Agalev geïnspireerde Ecotaks op drankverpakkingen, Fost Plus heeft opgericht. Er waren een paar voorwaarden, de consument moest een bijdrage leveren, maar dat lijkt me niet meer dan normaal in een economisch proces, en wat verplichtingen voor de industrie, zoals te halen percentages op het vlak van recyclage, dat het een verplicht systeem moest zijn, enzoverder. Allemaal opdat de industrie zelf zou mogen kiezen welke verpakkingen ze zou gebruiken. Op een jaar tijd is er toen in de bedrijfswereld een versnelling gekomen op het vlak van het denken over recyclage die in de vijftien jaar daarvoor niét mogelijk was geweest. Als men mij vraagt wat mijn evaluatie is van de strijd rond de Ecotaks, antwoord ik: we hebben misschien het dossier verloren, maar niet de problematiek. Als we toen niet zo voor de Ecotaks hadden gestreden, was Vlaanderen nu niet de koploper geweest op het vlak van de gescheiden afvalinzameling.
in de supermarkten zou komen, indien zij een bepaalde verpakking niet meer zouden mogen gebruiken. Als je dan star je maatregel doordrukt, krijg je een situatie die je nooit aan de bevolking uitgelegd krijgt. En verlies je uiteindelijk twee keer. Waar ik absoluut een hekel aan heb is het moraliseren van het milieudossier. Sommige groenen hebben zich daar in het verleden aan bezondigd. Maar tegen de mensen zeggen ‘dat mag wel en dat mag niet’ werkt niet. Hoedt u voor partijen die het leven van de mensen willen organiseren. Ik ben tegen het moraliseren van mensen. Waar ik evenmin van hou, is van het individualiseren van collectieve problemen. Voor een aantal milieudossiers zal het wel kloppen dat het probleem minder erg zou zijn ‘als ieder voor zijn eigen deur zou vegen’, maar voor een aantal andere dossiers geldt dat niet. Met dat individualiseren en moraliseren moet je uitkijken. Ik vind dat je apparaten moet moraliseren, niet de mensen.
Projectoproep Win 1000 euro!
Jos Geysels:
En laten we niet vergeten dat in een groot deel van de wereld afvalbeleid helemaal geen issue is. In Afrika of Azië hebben mensen nu eenmaal andere prioriteiten: erst das Fressen und dann die Moral. Ik ben pas in Zuid-Soedan geweest: tegen die mensen moet je niet beginnen over milieu. Ik heb het kerkhof van Juba, de hoofdstad, bezocht. Op dat kerkhof waaiden honderdduizenden plastic zakjes rond. Van die fijne plastic zakjes, die rond de kruisen hingen te wapperen. Een hallucinant beeld: 22 jaar burgeroorlog gemengd met de import van plastic. Het noorden ontmoet het zuiden, want bij mijn weten hebben ze in Soedan helemaal geen plasticindustrie.
Het van Vormingplus Kempen
Jos Geysels:
‘Je kan beter apparaten moraliseren dan mensen’ De consument heeft, meer dan vroeger lijkt me, ook invloed op de manier waarop dingen geproduceerd worden. Dat de verantwoordelijkheid daardoor bij de consument komt te liggen om al dan niet voor milieuvriendelijke opties te kiezen, vind ik dus niet zo slecht. Je zou kunnen stellen dat dat de lange weg is, want uiteindelijk blijf je het probleem aanpakken aan het eind van de ketting. Maar de korte weg, waarbij je eenvoudigweg zou beslissen: die producten zijn schadelijk, die mogen dus niet meer geproduceerd worden, werkt ook niet altijd. Ten tijde van de ecotaks, dreigden de melkproducenten dat er een tekort aan melk
tekst:
Bart Cabanier
Vormingplus is er niet voor zichzelf, maar om het vormingswerk in de Kempen te ondersteunen. Misschien zit jouw beweging, organisatie, comité of dienst wel te kauwen op één of ander creatief idee. Een verfrissend vormingsinitiatief, een onweerstaanbaar actiemodel, een swingende methode, een drempelverlagend cultureel evenement, …
Jos Geysels:
8 | Vormingplus Kempen
nuttige links:
www.iok.be www.fostplus.be www.recupel.be www.recytire.be www.preventpack.be www.milieukoopwijzer.be
Misschien droom je ervan in bed of aan de toog en denk je dat het er toch nooit van zal komen. Waarom niet? Leg je ei van Columbus, en Vormingplus Kempen helpt het uitbroeden.
We voorzien een maximum tussenkomst van 1000 euro per project én, indien gewenst, opvolging van de geselecteerde projecten door een stafmedewerker van Vormingplus Kempen.
Concreet wil Vormingplus Kempen ook in het najaar van 2006 originele vormingsideeën financieel, en indien gewenst, met man- of vrouwkracht ondersteunen.
Je voorstel moet ons wel schriftelijk bereiken, per post of per mail op info@vormingpluskempen.be. Concrete spelregels en criteria zijn te
verkrijgen op hetzelfde adres. Op onze website vind je een standaardformulier om je projectideeën door te geven. Laat maar stomen die breinen. We kijken wederom uit naar het resultaat. Succes!
Vormingplus Kempen | 9
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 10
Louis Michel |
Louis leert zijn volk helpen
Louis Michel is een wervelstorm. Minder verwoestend dan Katrina, maar als hij in je buurt passeert, kan je niet anders dan de plotse luchtverplaatsing merken. De dadendrang en de overtuiging waarmee hij zijn baan als Europees Commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking opneemt, maakt het bijzonder moeilijk om nog doordeweekse afspraken met de Belgische politicus te maken. Er is altijd wel een Groter Belang of een Dringende Crisis die zijn agenda overhoop haalt. Dat merkten de Warande en Vormingplus Kempen toen ze het afgelopen jaar tot driemaal toe Michel op de affiche zetten van de debatserie Kopstand. Toen een derde keer de telefoon kwam van het kabinet dat ze zeer desolés waren en dat de Commissaris het zelf ook erg dommage vond, hielden de Kopstandorganisatoren het voor bekeken.
Drie jonge Kempenaars, die zich inhoudelijk voorbereid hadden op een debat met de Eurocommissaris, waren wel nog bereid in te gaan op de charmante tegenuitnodiging van Louis Michel. Op 29 april mochten Maarten Venken, Alain Van Loon en Flor Van der Eycken binnen in het Centrum van de Europese Macht: het eindelijk ont-asbeste Berlaymontgebouw. Louis Michel ontving de jongeren in zijn imposante werkkamer -mét schitterend uitzicht over Brussel. De kamer biedt echter ook uitzicht op de héle wereld, beweerde Michel, aangezien de Europese Commissie aanwezig is in alle landen van de wereld, en hij met name contact onderhoudt met landen in Afrika, de Caraïben, Azië, Latijns-Amerika en de Stille Oceaan. 'De EU geeft opgeteld veruit de grootste hoeveelheid hulp in de wereld', trok de Commissaris zich op gang: '42 miljard euro in
10 | Vormingplus Kempen
2005, 46 miljard euro in 2006 en tegen 2010 moet dat oplopen tot 66 miljard euro ontwikkelingshulp.' Michel streeft niet alleen naar méér ontwikkelingshulp, hij wil ook andere hulp en mikt daarbij voluit op de zogenaamde ‘budgethulp’ waarbij de regering van een ontwikkelingsland zelf bepaalt in welke sociale sectoren ze de hulp investeert -al gebeurt dat uiteraard in voortdurend overleg met de donoren. 'Uiteindelijk mag ontwikkelingshulp de afhankelijkheid van ontwikkelingslanden niet vergroten, ze zou integendeel de politieke autonomie van staten en regeringen moeten mogelijk maken.' Op dit punt aangekomen begint Louis Michel écht te leven. Zijn kleine gestalte wordt vervangen door zijn imposante postuur: hij wordt met de minuut meer de Vleesgeworden Overtuiging. Dé grote dada van Loulou is trouwens het belang van een sterke staat -niet meteen wat je van een liberaal zou verwachten, al veegt Michel iedereen die zo'n opmerking maakt de mantel uit met een historische rechtzetting van wat echt liberalisme is en hoe het neoliberale denken daaraan verraad pleegt. 'In de jaren negentig dacht iedereen dat de totale liberalisering dé oplossing was voor de problemen van de Minst Ontwikkelde Landen. We zouden de onzichtbare hand van de markt wonderen zien doen. Maar we hebben niks gezien. Dat was eigenlijk te verwachten. Zonder een staat kan je niet liberaliseren. Congo, bijvoorbeeld, is potentieel zeer rijk maar als je daar een wild kapitalisme op loslaat, zal er niet veel over blijven voor de Congolezen. Sommige liberalen zeggen wel: hoe kleiner de staat, hoe beter. Maar dat is krankzinnig. Het is een visie die grote ondernemingen kan helpen, maar niet de kwetsbare bevolking. Ik ben voor een goed werkende staat, die regels formuleert en doet naleven. In zwakke landen moet je een sterke staat hebben die regels bepaalt en die de rijkdom herverdeelt.' Na meer dan een uur wordt de omgeving van de Commissaris nerveus van zijn enthousiasme en van zijn neiging om de afgesproken timing daarvoor vrolijk te overschrijden. Afrondend wil Michel nog kwijt dat hij rekent op de droomkracht van jongeren om het optimisme van de wereld te blijven voeden. 'Jullie mogen nooit geloven dat engagement zinloos is of dat ontwikkelingshulp geen nut heeft', bezweert hij de jongeren nog. Waarna ze een zakje met EU-aandenkens krijgen op weg naar buiten. Mooie cd met Europese jazz, trouwens. tekst:
Gie Goris
Vormingplus Kempen | 11
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 10
Louis Michel |
Louis leert zijn volk helpen
Louis Michel is een wervelstorm. Minder verwoestend dan Katrina, maar als hij in je buurt passeert, kan je niet anders dan de plotse luchtverplaatsing merken. De dadendrang en de overtuiging waarmee hij zijn baan als Europees Commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking opneemt, maakt het bijzonder moeilijk om nog doordeweekse afspraken met de Belgische politicus te maken. Er is altijd wel een Groter Belang of een Dringende Crisis die zijn agenda overhoop haalt. Dat merkten de Warande en Vormingplus Kempen toen ze het afgelopen jaar tot driemaal toe Michel op de affiche zetten van de debatserie Kopstand. Toen een derde keer de telefoon kwam van het kabinet dat ze zeer desolés waren en dat de Commissaris het zelf ook erg dommage vond, hielden de Kopstandorganisatoren het voor bekeken.
Drie jonge Kempenaars, die zich inhoudelijk voorbereid hadden op een debat met de Eurocommissaris, waren wel nog bereid in te gaan op de charmante tegenuitnodiging van Louis Michel. Op 29 april mochten Maarten Venken, Alain Van Loon en Flor Van der Eycken binnen in het Centrum van de Europese Macht: het eindelijk ont-asbeste Berlaymontgebouw. Louis Michel ontving de jongeren in zijn imposante werkkamer -mét schitterend uitzicht over Brussel. De kamer biedt echter ook uitzicht op de héle wereld, beweerde Michel, aangezien de Europese Commissie aanwezig is in alle landen van de wereld, en hij met name contact onderhoudt met landen in Afrika, de Caraïben, Azië, Latijns-Amerika en de Stille Oceaan. 'De EU geeft opgeteld veruit de grootste hoeveelheid hulp in de wereld', trok de Commissaris zich op gang: '42 miljard euro in
10 | Vormingplus Kempen
2005, 46 miljard euro in 2006 en tegen 2010 moet dat oplopen tot 66 miljard euro ontwikkelingshulp.' Michel streeft niet alleen naar méér ontwikkelingshulp, hij wil ook andere hulp en mikt daarbij voluit op de zogenaamde ‘budgethulp’ waarbij de regering van een ontwikkelingsland zelf bepaalt in welke sociale sectoren ze de hulp investeert -al gebeurt dat uiteraard in voortdurend overleg met de donoren. 'Uiteindelijk mag ontwikkelingshulp de afhankelijkheid van ontwikkelingslanden niet vergroten, ze zou integendeel de politieke autonomie van staten en regeringen moeten mogelijk maken.' Op dit punt aangekomen begint Louis Michel écht te leven. Zijn kleine gestalte wordt vervangen door zijn imposante postuur: hij wordt met de minuut meer de Vleesgeworden Overtuiging. Dé grote dada van Loulou is trouwens het belang van een sterke staat -niet meteen wat je van een liberaal zou verwachten, al veegt Michel iedereen die zo'n opmerking maakt de mantel uit met een historische rechtzetting van wat echt liberalisme is en hoe het neoliberale denken daaraan verraad pleegt. 'In de jaren negentig dacht iedereen dat de totale liberalisering dé oplossing was voor de problemen van de Minst Ontwikkelde Landen. We zouden de onzichtbare hand van de markt wonderen zien doen. Maar we hebben niks gezien. Dat was eigenlijk te verwachten. Zonder een staat kan je niet liberaliseren. Congo, bijvoorbeeld, is potentieel zeer rijk maar als je daar een wild kapitalisme op loslaat, zal er niet veel over blijven voor de Congolezen. Sommige liberalen zeggen wel: hoe kleiner de staat, hoe beter. Maar dat is krankzinnig. Het is een visie die grote ondernemingen kan helpen, maar niet de kwetsbare bevolking. Ik ben voor een goed werkende staat, die regels formuleert en doet naleven. In zwakke landen moet je een sterke staat hebben die regels bepaalt en die de rijkdom herverdeelt.' Na meer dan een uur wordt de omgeving van de Commissaris nerveus van zijn enthousiasme en van zijn neiging om de afgesproken timing daarvoor vrolijk te overschrijden. Afrondend wil Michel nog kwijt dat hij rekent op de droomkracht van jongeren om het optimisme van de wereld te blijven voeden. 'Jullie mogen nooit geloven dat engagement zinloos is of dat ontwikkelingshulp geen nut heeft', bezweert hij de jongeren nog. Waarna ze een zakje met EU-aandenkens krijgen op weg naar buiten. Mooie cd met Europese jazz, trouwens. tekst:
Gie Goris
Vormingplus Kempen | 11
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 12
Projecten | Voor Vormingplus Kempen is sociaalcultureel volwassenenwerk veel meer dan cursussen geven en organiseren. Bij ons moet het in eerste instantie zorgen voor bijleren of verandering. En dat kan op veel manieren. Met het ‘ei van Vormingplus’ ondersteunen we projecten uit de regio. Tegelijkertijd overlopen we nog wat andere projecten van Vormingplus Kempen.
Wij polsten even hoe het de deelnemers van deze eerste reeks is vergaan. Malika: Ik heb niet leren fietsen in Marokko. De mensen in ons dorp keken afkeurend als een vrouw fietst. Maar ik wil toch graag naar de winkel kunnen zonder de bus te moeten nemen, want al dat wachten doet me veel tijd verliezen. De fietsles zelf was heel leuk. We hebben veel gelachen met elkaar. Ik was van heel de cursus niet gevallen, tot de laatste les. Toen heb ik een flinke blauwe plek opgelopen, maar het maakt me niet bang om terug op de fiets te stappen. Ik wil nu graag zo snel mogelijk zelf een fiets kopen, zodat ik niets vergeet.
Symposium Vrijwilligers onder de loep Zaterdag 10 juni vond ons symposium ‘Vrijwilligers onder de loep’ plaats. Meer dan 90 mensen namen deel. Professionelen en vrijwilligers dachten een ganse dag na over vrijwilligerswerk en verenigingsleven, over inzet en engagement. Tijdens de voormiddag keken we zowel naar de literatuur als naar de praktijk. We stonden stil bij de noden en bekommernissen van verenigingen en bewegingen en lieten de overheid aan het woord. Na de middag werden voorbeelden uit de praktijk voorgesteld. Acht organisaties gaven info over hun vrijwilligersbeleid of reikten methodes aan om aan de slag te gaan in je eigen organisatie.
Als je zelf ook wilde plannen of ideeën hebt, moet je op pagina 9 zijn. Daar vind je onze volgende oproep.
Deze dag was een eerste aanzet. En nu begint het echte werk. Welke rol kan Vormingplus Kempen spelen in het vrijwilligersveld van de Kempen? Hoe kunnen we inspelen op de behoeften die er liggen bij bewegingen en verenigingen? Welke taak kan de lokale overheid op zich nemen? Allemaal vragen die leven en die we dit najaar zeker bekijken. Want Vormingplus wil hier samen met anderen werk van maken.
Leren Fietsen Een fietsproject voor allochtone en autochtone vrouwen De Kempen zijn in de zomer het ideale fietsparcours voor wie er eens op een prettige manier een dagje tussenuit wil. Fietsen is immers een gezonde en gemakkelijke manier om je wat in de buitenlucht te ontspannen. Maar niet voor iedereen is fietsen zo vanzelfsprekend. En vaak wordt vergeten dat kunnen fietsen eigenlijk gewoon heel handig is. Om naar je werk te gaan, om boodschappen te doen, om je kinderen af te halen van de school. Zeker als je niet over een auto beschikt.
Ook Nagibah was blij dat ze deelgenomen had. Nagibah: Ik heb niet leren fietsen in Afghanistan. Nu wilde ik het heel graag leren. Het is wel moeilijk voor mij, omdat ik al wat ouder ben. De eerste les heb ik ook nog wel de woorden moeten leren. Het is belangrijk dat ik het versta als iemand roept dat ik moet remmen. Dat kon ik nog niet. Ook de andere woorden zoals pedalen, stuur, zadel, bellen,… heb ik nog moeten leren. In het begin was het wel moeilijk. Als iemand mijn naam riep als ik aan het fietsen was, keek ik automatisch achterom. En mijn stuur draaide natuurlijk mee… Nu doe ik dat niet meer.
Tijdens het symposium merkten we bij de deelnemers ook heel veel engagement om verenigingen en organisaties de waarde te geven die ze verdienen. Ieder is er van bewust dat dit moet gebeuren op een hedendaagse manier, afgestemd op de samenleving die we vandaag hebben.
PROJECTEN Bruggen bouwen, samenwerking tussen de verenigingen, gluren bij de buren, waren de woorden die tijdens het symposium meermaals vielen. En dit zullen we in de toekomst zeker doen. Leren van elkaar en samengaan voor een efficiënt vrijwilligersbeleid en een krachtig verenigingsleven.
De resultaten van het onderzoek dat de Katholieke Hogeschool Kempen uitvoerde in opdracht van Vormingplus Kempen, kan je bekijken op www.vormingpluskempen.be.
Ook de Turnhoutse politie was actief betrokken bij dit project. Bart Geuens: Deze cursus is uiterst geschikt om ontspannen en constructief te helpen sleutelen aan het multiculturele verhaal. Aangezien deze formule het wederzijds respect en vertrouwen stimuleert, is het een dankbaar middel om meer dynamiek te krijgen in de relatie allochtonen/gebiedende autoriteit. Omdat dergelijke kansen zich bij de politie zelden aandienen, beschouw ik onze inbreng eigenlijk als onontbeerlijk en evident.
Fietsen leer je bij ons meestal in familieverband. Maar omdat er nog altijd veel mensen zijn die het niet onder de knie hebben, nam Vormingplus Kempen het initiatief om een fietscursus te organiseren. Voor allochtone én autochtone vrouwen. En dankzij de medewerking van PRISMA, EVA, de politie en de preventiedienst van de stad Turnhout, én onze eigen fietsvrijwilligers kon een eerste reeks van start gaan.
12 | Vormingplus Kempen
Ondanks een aantal praktische akkefietjes, noem het kinderziektes, zullen we dit project zeker nog herhalen. Een eerste vervolg staat al gepland voor zaterdag 16 september. Een beknopte cursus fietsherstellingen is immers een logische tweede stap. Als je op zoek bent naar meer informatie, of in de toekomst ook zelf wil leren fietsen, contacteer dan Christa Truyen (christa.truyen@vormingpluskempen.be of 014 41 15 65).
Vormingplus Kempen | 13
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 12
Projecten | Voor Vormingplus Kempen is sociaalcultureel volwassenenwerk veel meer dan cursussen geven en organiseren. Bij ons moet het in eerste instantie zorgen voor bijleren of verandering. En dat kan op veel manieren. Met het ‘ei van Vormingplus’ ondersteunen we projecten uit de regio. Tegelijkertijd overlopen we nog wat andere projecten van Vormingplus Kempen.
Wij polsten even hoe het de deelnemers van deze eerste reeks is vergaan. Malika: Ik heb niet leren fietsen in Marokko. De mensen in ons dorp keken afkeurend als een vrouw fietst. Maar ik wil toch graag naar de winkel kunnen zonder de bus te moeten nemen, want al dat wachten doet me veel tijd verliezen. De fietsles zelf was heel leuk. We hebben veel gelachen met elkaar. Ik was van heel de cursus niet gevallen, tot de laatste les. Toen heb ik een flinke blauwe plek opgelopen, maar het maakt me niet bang om terug op de fiets te stappen. Ik wil nu graag zo snel mogelijk zelf een fiets kopen, zodat ik niets vergeet.
Symposium Vrijwilligers onder de loep Zaterdag 10 juni vond ons symposium ‘Vrijwilligers onder de loep’ plaats. Meer dan 90 mensen namen deel. Professionelen en vrijwilligers dachten een ganse dag na over vrijwilligerswerk en verenigingsleven, over inzet en engagement. Tijdens de voormiddag keken we zowel naar de literatuur als naar de praktijk. We stonden stil bij de noden en bekommernissen van verenigingen en bewegingen en lieten de overheid aan het woord. Na de middag werden voorbeelden uit de praktijk voorgesteld. Acht organisaties gaven info over hun vrijwilligersbeleid of reikten methodes aan om aan de slag te gaan in je eigen organisatie.
Als je zelf ook wilde plannen of ideeën hebt, moet je op pagina 9 zijn. Daar vind je onze volgende oproep.
Deze dag was een eerste aanzet. En nu begint het echte werk. Welke rol kan Vormingplus Kempen spelen in het vrijwilligersveld van de Kempen? Hoe kunnen we inspelen op de behoeften die er liggen bij bewegingen en verenigingen? Welke taak kan de lokale overheid op zich nemen? Allemaal vragen die leven en die we dit najaar zeker bekijken. Want Vormingplus wil hier samen met anderen werk van maken.
Leren Fietsen Een fietsproject voor allochtone en autochtone vrouwen De Kempen zijn in de zomer het ideale fietsparcours voor wie er eens op een prettige manier een dagje tussenuit wil. Fietsen is immers een gezonde en gemakkelijke manier om je wat in de buitenlucht te ontspannen. Maar niet voor iedereen is fietsen zo vanzelfsprekend. En vaak wordt vergeten dat kunnen fietsen eigenlijk gewoon heel handig is. Om naar je werk te gaan, om boodschappen te doen, om je kinderen af te halen van de school. Zeker als je niet over een auto beschikt.
Ook Nagibah was blij dat ze deelgenomen had. Nagibah: Ik heb niet leren fietsen in Afghanistan. Nu wilde ik het heel graag leren. Het is wel moeilijk voor mij, omdat ik al wat ouder ben. De eerste les heb ik ook nog wel de woorden moeten leren. Het is belangrijk dat ik het versta als iemand roept dat ik moet remmen. Dat kon ik nog niet. Ook de andere woorden zoals pedalen, stuur, zadel, bellen,… heb ik nog moeten leren. In het begin was het wel moeilijk. Als iemand mijn naam riep als ik aan het fietsen was, keek ik automatisch achterom. En mijn stuur draaide natuurlijk mee… Nu doe ik dat niet meer.
Tijdens het symposium merkten we bij de deelnemers ook heel veel engagement om verenigingen en organisaties de waarde te geven die ze verdienen. Ieder is er van bewust dat dit moet gebeuren op een hedendaagse manier, afgestemd op de samenleving die we vandaag hebben.
PROJECTEN Bruggen bouwen, samenwerking tussen de verenigingen, gluren bij de buren, waren de woorden die tijdens het symposium meermaals vielen. En dit zullen we in de toekomst zeker doen. Leren van elkaar en samengaan voor een efficiënt vrijwilligersbeleid en een krachtig verenigingsleven.
De resultaten van het onderzoek dat de Katholieke Hogeschool Kempen uitvoerde in opdracht van Vormingplus Kempen, kan je bekijken op www.vormingpluskempen.be.
Ook de Turnhoutse politie was actief betrokken bij dit project. Bart Geuens: Deze cursus is uiterst geschikt om ontspannen en constructief te helpen sleutelen aan het multiculturele verhaal. Aangezien deze formule het wederzijds respect en vertrouwen stimuleert, is het een dankbaar middel om meer dynamiek te krijgen in de relatie allochtonen/gebiedende autoriteit. Omdat dergelijke kansen zich bij de politie zelden aandienen, beschouw ik onze inbreng eigenlijk als onontbeerlijk en evident.
Fietsen leer je bij ons meestal in familieverband. Maar omdat er nog altijd veel mensen zijn die het niet onder de knie hebben, nam Vormingplus Kempen het initiatief om een fietscursus te organiseren. Voor allochtone én autochtone vrouwen. En dankzij de medewerking van PRISMA, EVA, de politie en de preventiedienst van de stad Turnhout, én onze eigen fietsvrijwilligers kon een eerste reeks van start gaan.
12 | Vormingplus Kempen
Ondanks een aantal praktische akkefietjes, noem het kinderziektes, zullen we dit project zeker nog herhalen. Een eerste vervolg staat al gepland voor zaterdag 16 september. Een beknopte cursus fietsherstellingen is immers een logische tweede stap. Als je op zoek bent naar meer informatie, of in de toekomst ook zelf wil leren fietsen, contacteer dan Christa Truyen (christa.truyen@vormingpluskempen.be of 014 41 15 65).
Vormingplus Kempen | 13
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 14
Projecten | Paradijs voor Futlozen Van 13 tot 30 september Wandeling om 17u, maaltijd om 19u, voorstelling om 20u15
Een theaterproject op locatie in de Kolonie van Wortel. In een klein dorp in de oksel van het land, op een idyllische plek tussen de bomen, ligt een paradijs. Niet zo maar een paradijs, een paradijs voor futlozen. In Wortel nabij Hoogstraten leefden tot in 1993 de verstotenen, de clochards, de zwervers en de bedelaars in de befaamde ‘landloperskolonie’, aangevoerd vanuit de steden en het binnenland.
Tickets: toeristische dienst Hoogstraten, 03 340 19 55, toerisme@hoogstraten.be de Warande, 014 41 69 91, reserveren@warande.be
Na 1993 werd het er eindeloos stil. Een litteken in het landschap.
Meer informatie over de voorstelling vind je op www.hetgevolg.be meer informatie over de wandeling vind je op www.vormingpluskempen.be
‘Paradijs voor Futlozen’ is een voorstelling gebaseerd op interviews en herinneringen, een verhaal over twee broers die er maar niet in slagen in het NU te leven. Maar het is ook een scherpe oefening tussen realiteit en fictie, een voorstelling over het contrast tussen het romantische beeld van het verleden en de harde realiteit van het heden. Bovenal is Paradijs voor Futlozen een ontroerende en grappige voorstelling die speelt op een unieke locatie: midden in de weilanden, recht tegenover het hoofdgebouw van de ‘Rijksweldadigheidskolonie’.
De landlopers, vaak anoniem of zonder familie, werden begraven op het pittoreske kerkhofje van de Rijksweldadigheidskolonie.
Regie: Don Verboven – spel: Nico Sturm en Bruno Vanden Broecke – dramaturgie: Bram Verschueren – scenografie: Leo de Nijs – muziek: Florejan Verschueren – kostuums: Lies Van Assche Om alvast in de sfeer te komen, kan je vóór de voorstelling genieten van een typisch Kempense maaltijd. Deze wordt geserveerd in de voormalige boerderij van de landloperskolonie, de Bonte Beestenboel. Vormingplus Kempen zorgt er op bepaalde dagen voor dat je kan deelnemen aan een verkenningstocht door de kolonie. Gids Leen Huet, die onlangs een roman schreef over deze plek, zal het tijdens de wandeling in het domein hebben over de Hollandse beginjaren, de Belgische doorstart in 1870, de mensensmokkel naar Holland tijdens de Eerste Wereldoorlog, de slachtoffers van friendly fire tijdens de Tweede Wereldoorlog, over Engelse en Antwerpse schrijvers op doortocht, over familiegeschiedenissen en vertrouwde landlopers en over spelevaren op het Bootjesven. Wortel-Kolonie een idyllische, doodstille plek aan de rand van de wereld? Neen, Wortel-Kolonie, het hoofdpersonage van vele verrassende verhalen. Getuigenissen, geluidsfragmenten op MP3, en een bezoek binnen in de gevangenis roepen de landloperswereld van weleer helemaal terug op. Deze productie kwam tot stand met de steun van de Vlaamse regering, de provincie Antwerpen, de stad Turnhout, de stad Hoogstraten, de gemeente Merksplas, Vormingplus Kempen, VZW De Bonte Beestenboel en Kamiano Antwerpen.
14 | Vormingplus Kempen
En verder ... Soep is de vierde productie van theater Tievo. Het idee is ontstaan, gerijpt en gegroeid vanuit het werken met 13 acteurs en actrices met een verstandelijke handicap. 3 livemuzikanten zorgen voor de muzikale omkadering van het stuk. Na een jaar keihard repeteren gaat SOEP op 14 oktober 2006 in première in CC De Kruisboog in Tienen. Daarna volgen er in het najaar nog 4 voorstellingen in Leuven, Turnhout, Zoutleeuw en Gent. Ben je van Turnhout of omstreken, kom dan gerust een kijkje nemen op 18 november om 20u in ‘Het Gevolg’. Meer info: www.tievo.be. Eind-event van Vrouwelijk Spontaan: 14 september in Geel. Meer info: www.vormingpluskempen.be. In september organiseert Vormingplus Kempen voor de Centra voor Basiseducatie van de Noorder- en de Zuiderkempen, en voor de mensen van 'T ANtWOORD, De Dorpel, Ons Huis en Al-arm een aantal sessies over de gemeenteraadsverkiezingen. Meer info: www.vormingpluskempen.be. Geurende croissants en broodjes, een kopje koffie of thee en een ontnuchterende portie cinema met inleiding en debat, daarmee lokken Vormingplus Kempen en Open Doek het wakkere volk op zondagochtend naar Utopolis Turnhout. Wake up Cinema zet zich door. En dit op 10 september (Die Grosse Stille), 15 oktober (Enron: the Smartest Guys in the Room) en 12 november (Grizzly Man). Meer info: www.vormingpluskempen.be of www.opendoek.be.
PROJECTEN
Vormingplus Kempen | 15
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 14
Projecten | Paradijs voor Futlozen Van 13 tot 30 september Wandeling om 17u, maaltijd om 19u, voorstelling om 20u15
Een theaterproject op locatie in de Kolonie van Wortel. In een klein dorp in de oksel van het land, op een idyllische plek tussen de bomen, ligt een paradijs. Niet zo maar een paradijs, een paradijs voor futlozen. In Wortel nabij Hoogstraten leefden tot in 1993 de verstotenen, de clochards, de zwervers en de bedelaars in de befaamde ‘landloperskolonie’, aangevoerd vanuit de steden en het binnenland.
Tickets: toeristische dienst Hoogstraten, 03 340 19 55, toerisme@hoogstraten.be de Warande, 014 41 69 91, reserveren@warande.be
Na 1993 werd het er eindeloos stil. Een litteken in het landschap.
Meer informatie over de voorstelling vind je op www.hetgevolg.be meer informatie over de wandeling vind je op www.vormingpluskempen.be
‘Paradijs voor Futlozen’ is een voorstelling gebaseerd op interviews en herinneringen, een verhaal over twee broers die er maar niet in slagen in het NU te leven. Maar het is ook een scherpe oefening tussen realiteit en fictie, een voorstelling over het contrast tussen het romantische beeld van het verleden en de harde realiteit van het heden. Bovenal is Paradijs voor Futlozen een ontroerende en grappige voorstelling die speelt op een unieke locatie: midden in de weilanden, recht tegenover het hoofdgebouw van de ‘Rijksweldadigheidskolonie’.
De landlopers, vaak anoniem of zonder familie, werden begraven op het pittoreske kerkhofje van de Rijksweldadigheidskolonie.
Regie: Don Verboven – spel: Nico Sturm en Bruno Vanden Broecke – dramaturgie: Bram Verschueren – scenografie: Leo de Nijs – muziek: Florejan Verschueren – kostuums: Lies Van Assche Om alvast in de sfeer te komen, kan je vóór de voorstelling genieten van een typisch Kempense maaltijd. Deze wordt geserveerd in de voormalige boerderij van de landloperskolonie, de Bonte Beestenboel. Vormingplus Kempen zorgt er op bepaalde dagen voor dat je kan deelnemen aan een verkenningstocht door de kolonie. Gids Leen Huet, die onlangs een roman schreef over deze plek, zal het tijdens de wandeling in het domein hebben over de Hollandse beginjaren, de Belgische doorstart in 1870, de mensensmokkel naar Holland tijdens de Eerste Wereldoorlog, de slachtoffers van friendly fire tijdens de Tweede Wereldoorlog, over Engelse en Antwerpse schrijvers op doortocht, over familiegeschiedenissen en vertrouwde landlopers en over spelevaren op het Bootjesven. Wortel-Kolonie een idyllische, doodstille plek aan de rand van de wereld? Neen, Wortel-Kolonie, het hoofdpersonage van vele verrassende verhalen. Getuigenissen, geluidsfragmenten op MP3, en een bezoek binnen in de gevangenis roepen de landloperswereld van weleer helemaal terug op. Deze productie kwam tot stand met de steun van de Vlaamse regering, de provincie Antwerpen, de stad Turnhout, de stad Hoogstraten, de gemeente Merksplas, Vormingplus Kempen, VZW De Bonte Beestenboel en Kamiano Antwerpen.
14 | Vormingplus Kempen
En verder ... Soep is de vierde productie van theater Tievo. Het idee is ontstaan, gerijpt en gegroeid vanuit het werken met 13 acteurs en actrices met een verstandelijke handicap. 3 livemuzikanten zorgen voor de muzikale omkadering van het stuk. Na een jaar keihard repeteren gaat SOEP op 14 oktober 2006 in première in CC De Kruisboog in Tienen. Daarna volgen er in het najaar nog 4 voorstellingen in Leuven, Turnhout, Zoutleeuw en Gent. Ben je van Turnhout of omstreken, kom dan gerust een kijkje nemen op 18 november om 20u in ‘Het Gevolg’. Meer info: www.tievo.be. Eind-event van Vrouwelijk Spontaan: 14 september in Geel. Meer info: www.vormingpluskempen.be. In september organiseert Vormingplus Kempen voor de Centra voor Basiseducatie van de Noorder- en de Zuiderkempen, en voor de mensen van 'T ANtWOORD, De Dorpel, Ons Huis en Al-arm een aantal sessies over de gemeenteraadsverkiezingen. Meer info: www.vormingpluskempen.be. Geurende croissants en broodjes, een kopje koffie of thee en een ontnuchterende portie cinema met inleiding en debat, daarmee lokken Vormingplus Kempen en Open Doek het wakkere volk op zondagochtend naar Utopolis Turnhout. Wake up Cinema zet zich door. En dit op 10 september (Die Grosse Stille), 15 oktober (Enron: the Smartest Guys in the Room) en 12 november (Grizzly Man). Meer info: www.vormingpluskempen.be of www.opendoek.be.
PROJECTEN
Vormingplus Kempen | 15
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 16
Optocht! | Vormingplus Kempen werkt aan een aanbod tochten door de regio. Geen platgetreden toeristische pistes, maar wel tochten die je een andere kant van de Kempen laten zien. Met zijn veranderingen, creativiteit of verrassingen. In al zijn facetten, kleuren en geuren. ‘Kyoto in de Kempen’ en ‘Gevangen in de Kempen’ werden ondertussen gelanceerd. ‘De tijd loopt in de Kempen’ schieten we in het najaar op gang. En hopelijk volgt nog een lange reeks. In het licht van deze tochten overlopen we in ‘Optocht!’ de Kempense actualiteit. ‘Tocht’, omdat we er letterlijk op uit trekken, maar ook omdat we een frisse en actuele bries door de Kempen willen jagen.
Kyoto in de Kempen Een nauwelijks te omvatten wereldprobleem in een Kempense notendop. Maar wat blijkt: in onze eigen Kempen, in ons eigen arrondissement, in ons eigen dorp zijn er mensen mee bezig. Frisse geesten, grensverleggende denkers, soms met een neus voor zaken, soms met een hart voor de natuur, die elk op hun manier proberen om onze omgeving te vrijwaren. We proberen met deze tocht deze mensen, bedrijven of organisaties te bundelen. Zo ontrafelen we het broeikaskluwen op Kempens niveau.
werd het Belgische team knap elfde op 30 deelnemers. Het Umicore Solar Team heeft de vuurdoop in de Australische woestijn goed doorstaan. Dat laatste ontging trouwens ook de wedstrijdjury niet, want na de finish kreeg het team prompt de Hans Tholstrup Adventurer Award toebedeeld, genoemd naar de avonturier die als eerste met een zelfgebouwde zonnewagen het continent doorkruiste en zo de basis legde voor het wereldkampioenschap. ‘Echt grote problemen hebben we niet gekend. Maar het vermogen van de wagen verminderde wel sterk in de loop van de race. En dat kwam omdat een Amerikaanse firma van onze uitstekende zonnecellen eigenlijk een gebrekkig zonnepaneel had gemaakt.’ Maar dat temperde de vreugde bij de aankomst in Adelaide nauwelijks.
Joppe Leysen:
Kempense studenten werken mee aan eerste Belgische zonnewagen In Australië wordt om de twee jaar de World Solar Challenge gereden: een wedstrijd voor auto’s die rijden op zonne-energie. Er mag dus geen druppel brandstof verbruikt worden. Daar is een ferm staaltje techniek voor nodig. In de zomer van 2005 vaardigde België een 14-koppige ploeg af van de technische hogeschool Groep T uit Leuven. Onder hen de Kempense studenten Joppe Leysen (Turnhout), Levi Geenen, Kristof Gaukema, Lou Vervecken (Arendonk) en Gert Janssens (Lichtaart).
De voorlopig laatste krachtinspanning van het Umicore Solar Team vond voorbije zomer plaats. Van 7 tot 19 augustus toerden ze met hun wagen door België en deden de belangrijkste steden aan. Maar in 2007 staat er zeker weer een Belgisch team aan de start in Australië. Om te laten zien dat zonne-energie werkt, ook bij ons. Verdere informatie vind je uitgebreid op www.solarteam.be.
Kempens bedrijf laat auto’s op plantenolie rijden Biobrandstof wint aan bekendheid. In Gent opende ondertussen het eerste tankstation waar auto’s de biobrandstof koolzaadolie kunnen inslaan. In onze regio is er maar één bedrijf dat gespecialiseerd is in het aanpassen van dieselwagens om op plantenolie te rijden. De BVBA Plantenolie ontstond in de zomer van vorig jaar in de schoot van de Ravelse NV Jansens-Van Tigchelt.
Joppe Leysen: ‘De World Solar Challenge gaat van het uiterste noorden naar het uiterste zuiden van Australië; van Darwin naar Adelaide. Daar ligt meer dan 3000 kilometer tussen. En de bedoeling is simpel: eerst aankomen. De naam World Solar Challenge is bovendien erg toepasselijk. Deelnemen aan deze wedstrijd is een uitdaging op vele vlakken. En dat hebben we geweten.’
‘Het idee rijpte toen de winnende Nederlandse wagen van een vorige editie, op bezoek was bij Groep T’, vervolgt Joppe. ‘Het idee boeide ons meteen, en we beslisten om onze ingenieursstudies een vol jaar aan de kant te schuiven. Een zonnewagen ontwerpen, bouwen, testen, met alles erop en eraan, doe je immers niet eventjes tussendoor. En dat kost bovendien flink wat geld. Gelukkig konden we rekenen op de medewerking van ruimtevaarder Frank De Winne, én op de vele bedrijven die ons ondersteunden.’ De race startte op 25 september in Darwin. Na zes dagen racen,
16 | Vormingplus Kempen
‘Oorspronkelijk zijn wij olieverdeler en een garage voor tractoren, maar we zijn al enkele jaren erg geïnteresseerd in biobrandstof’, zegt zaakvoerder Luc Jansens. ‘In augustus zijn we dan vertegenwoordiger geworden van de technologie van een Duitse firma.’ De firma verbouwde in de eerste plaats vier eigen wagens zodat ze op plantenolie kunnen rijden. ‘Daar zijn kort nadien ook twee van onze vrachtwagens bij gekomen. Je moet de klant toch kunnen tonen dat het zonder problemen werkt’, redeneert Jansens. Dat ombouwen valt eigenlijk nog mee. ‘Plantenolie is dikker, en meestal ook minder gezuiverd dan klassieke diesel. Met speciale filters en wat aanpassingen om de olie gepast van de tank naar de motor te begeleiden ben je er. Je hebt dan enkel nog diesel nodig om te starten en de eerste paar kilometers te rijden. Daarna schakelt de auto automatisch over op plantenolie. Die zit in de oorspronkelijke brandstoftank, de diesel zit in een kleinere tank die wij in de wagen inbouwen.’
Vormingplus Kempen | 17
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 16
Optocht! | Vormingplus Kempen werkt aan een aanbod tochten door de regio. Geen platgetreden toeristische pistes, maar wel tochten die je een andere kant van de Kempen laten zien. Met zijn veranderingen, creativiteit of verrassingen. In al zijn facetten, kleuren en geuren. ‘Kyoto in de Kempen’ en ‘Gevangen in de Kempen’ werden ondertussen gelanceerd. ‘De tijd loopt in de Kempen’ schieten we in het najaar op gang. En hopelijk volgt nog een lange reeks. In het licht van deze tochten overlopen we in ‘Optocht!’ de Kempense actualiteit. ‘Tocht’, omdat we er letterlijk op uit trekken, maar ook omdat we een frisse en actuele bries door de Kempen willen jagen.
Kyoto in de Kempen Een nauwelijks te omvatten wereldprobleem in een Kempense notendop. Maar wat blijkt: in onze eigen Kempen, in ons eigen arrondissement, in ons eigen dorp zijn er mensen mee bezig. Frisse geesten, grensverleggende denkers, soms met een neus voor zaken, soms met een hart voor de natuur, die elk op hun manier proberen om onze omgeving te vrijwaren. We proberen met deze tocht deze mensen, bedrijven of organisaties te bundelen. Zo ontrafelen we het broeikaskluwen op Kempens niveau.
werd het Belgische team knap elfde op 30 deelnemers. Het Umicore Solar Team heeft de vuurdoop in de Australische woestijn goed doorstaan. Dat laatste ontging trouwens ook de wedstrijdjury niet, want na de finish kreeg het team prompt de Hans Tholstrup Adventurer Award toebedeeld, genoemd naar de avonturier die als eerste met een zelfgebouwde zonnewagen het continent doorkruiste en zo de basis legde voor het wereldkampioenschap. ‘Echt grote problemen hebben we niet gekend. Maar het vermogen van de wagen verminderde wel sterk in de loop van de race. En dat kwam omdat een Amerikaanse firma van onze uitstekende zonnecellen eigenlijk een gebrekkig zonnepaneel had gemaakt.’ Maar dat temperde de vreugde bij de aankomst in Adelaide nauwelijks.
Joppe Leysen:
Kempense studenten werken mee aan eerste Belgische zonnewagen In Australië wordt om de twee jaar de World Solar Challenge gereden: een wedstrijd voor auto’s die rijden op zonne-energie. Er mag dus geen druppel brandstof verbruikt worden. Daar is een ferm staaltje techniek voor nodig. In de zomer van 2005 vaardigde België een 14-koppige ploeg af van de technische hogeschool Groep T uit Leuven. Onder hen de Kempense studenten Joppe Leysen (Turnhout), Levi Geenen, Kristof Gaukema, Lou Vervecken (Arendonk) en Gert Janssens (Lichtaart).
De voorlopig laatste krachtinspanning van het Umicore Solar Team vond voorbije zomer plaats. Van 7 tot 19 augustus toerden ze met hun wagen door België en deden de belangrijkste steden aan. Maar in 2007 staat er zeker weer een Belgisch team aan de start in Australië. Om te laten zien dat zonne-energie werkt, ook bij ons. Verdere informatie vind je uitgebreid op www.solarteam.be.
Kempens bedrijf laat auto’s op plantenolie rijden Biobrandstof wint aan bekendheid. In Gent opende ondertussen het eerste tankstation waar auto’s de biobrandstof koolzaadolie kunnen inslaan. In onze regio is er maar één bedrijf dat gespecialiseerd is in het aanpassen van dieselwagens om op plantenolie te rijden. De BVBA Plantenolie ontstond in de zomer van vorig jaar in de schoot van de Ravelse NV Jansens-Van Tigchelt.
Joppe Leysen: ‘De World Solar Challenge gaat van het uiterste noorden naar het uiterste zuiden van Australië; van Darwin naar Adelaide. Daar ligt meer dan 3000 kilometer tussen. En de bedoeling is simpel: eerst aankomen. De naam World Solar Challenge is bovendien erg toepasselijk. Deelnemen aan deze wedstrijd is een uitdaging op vele vlakken. En dat hebben we geweten.’
‘Het idee rijpte toen de winnende Nederlandse wagen van een vorige editie, op bezoek was bij Groep T’, vervolgt Joppe. ‘Het idee boeide ons meteen, en we beslisten om onze ingenieursstudies een vol jaar aan de kant te schuiven. Een zonnewagen ontwerpen, bouwen, testen, met alles erop en eraan, doe je immers niet eventjes tussendoor. En dat kost bovendien flink wat geld. Gelukkig konden we rekenen op de medewerking van ruimtevaarder Frank De Winne, én op de vele bedrijven die ons ondersteunden.’ De race startte op 25 september in Darwin. Na zes dagen racen,
16 | Vormingplus Kempen
‘Oorspronkelijk zijn wij olieverdeler en een garage voor tractoren, maar we zijn al enkele jaren erg geïnteresseerd in biobrandstof’, zegt zaakvoerder Luc Jansens. ‘In augustus zijn we dan vertegenwoordiger geworden van de technologie van een Duitse firma.’ De firma verbouwde in de eerste plaats vier eigen wagens zodat ze op plantenolie kunnen rijden. ‘Daar zijn kort nadien ook twee van onze vrachtwagens bij gekomen. Je moet de klant toch kunnen tonen dat het zonder problemen werkt’, redeneert Jansens. Dat ombouwen valt eigenlijk nog mee. ‘Plantenolie is dikker, en meestal ook minder gezuiverd dan klassieke diesel. Met speciale filters en wat aanpassingen om de olie gepast van de tank naar de motor te begeleiden ben je er. Je hebt dan enkel nog diesel nodig om te starten en de eerste paar kilometers te rijden. Daarna schakelt de auto automatisch over op plantenolie. Die zit in de oorspronkelijke brandstoftank, de diesel zit in een kleinere tank die wij in de wagen inbouwen.’
Vormingplus Kempen | 17
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 18
Het grote voordeel van zuivere plantenolie is dat het CO2-neutraal is en dus niet bijdraagt tot de opwarming van de aarde. En als het vrijgesteld wordt van accijnzen, is het aan de pomp ook goedkoper dan gewone diesel (ongeveer 0.85 euro per liter). Het ombouwen van je wagen kost je, afhankelijk van het systeem dat je kiest, ongeveer 2000 euro. De mensen of bedrijven die hun wagen op dit moment al laten ombouwen doen dat vooral uit groen principe of om zich een milieuvriendelijk imago aan te meten. Maar de belangstelling bij het publiek begint te groeien. www.plantenolie.be
Gevangen in de Kempen In de Noorderkempen, op amper tien kilometer van elkaar, zijn er vier gevangenissen: Turnhout, Merksplas, Wortel en Hoogstraten. Samen goed voor zo’n 1150 gedetineerden. Gelukkig is dit voor de meesten onder ons onbekend terrein. Maar zijn er nog landlopers in Merksplas? Gedetineerden, geïnterneerden, illegalen...? Wat is het verschil? Of zitten die allemaal samen? En wat doen die dan de hele dag? En wat is dan herstelgerichte detentie? Ben je benieuwd? Dankzij Vormingplus Kempen hoef je je blanco strafblad niet in gevaar te brengen.
Ze vroegen zich af of ze in de lessen houtbewerking ook niet eens ‘iets zinvols’ konden maken. En wat aanvankelijk startte in één les, groeide al snel uit tot een groot project. Een poppenkast moet namelijk ook geschilderd worden, en het liefst met veel kleuren. Er moeten decors ontworpen worden, én poppen. En je hebt een verhaal nodig, en het liefst ook nog muziek. Verschillende werkgroepen werden opgericht en schoten in actie. Tijdens het slotspektakel in de gevangenis van Merksplas werd het geheel gepresenteerd en werd de poppenkast symbolisch overgedragen aan de mensen van het revalidatiecentrum. Een 100-tal gedetineerden werkten aan dit project, dat ze ‘De Kleine Wereld’ doopten, mee. De Kleine Wereld nodigde de gedetineerden uit om uit hun eigen kleine wereld van de gevangenis te stappen en kennis te maken met een andere kleine wereld; een wereld van kinderen die geen evidente kindertijd meemaken. Het lijkt erop dat ze hiermee een soort van symbolisch herstel aan de samenleving willen leveren.
uitgeraken, kunnen zij een beroep doen op een neutrale derde partij, die samen met hen een oplossing zoekt voor het conflict. In een strafrechtelijke context is bemiddeling relatief nieuw, en lijkt het een pak minder vanzelfsprekend. Maar sinds kort is er wel een wettelijk kader voor. Het conflict wordt zo deels teruggegeven aan dader en slachtoffer en ze kunnen, op vrijwillige basis, met elkaar in communicatie treden. Let wel op, de bemiddeling vervangt de straf niet, maar kan ze wel beïnvloeden. Filip Van Gorp: Kerntaak van het parket is het opsporen en vervolgen van daders, maar daarmee is de kous niet af. Slachtoffers zitten vaak met veel vragen die niet opgelost zijn met een celstraf. Waarom ik? Wie is die dader? Heeft hij spijt? Wat als we elkaar ooit nog eens tegenkomen? Herstelbemiddeling, en dus communicatie tussen de dader en het slachtoffer, kan een antwoord bieden op deze vragen. Tegelijkertijd kan een dader laten zien dat hij effectief spijt heeft.
Iedereen kan bemiddeling aanvragen: dader én slachtoffer, maar bijvoorbeeld ook onderzoeksrechters. Voorwaarden zijn wel dat de dader bekent, dat het slachtoffer bekend is, en dat er schade is. En op het einde van de gesprekken kan er dan bijvoorbeeld een schadecompromis opgesteld worden. Tot hiertoe kregen 122 slachtoffers en een 58 daders een bemiddeling aangeboden. Dat leidde in 2005 tot 50 concrete bemiddelingsprocessen. Filip Van Gorp:
Of zoals een van de gedetineerden het verwoordde: ‘Ikzelf heb heel mijn leven opgesloten gezeten in internaten, homes en verbeteringsgestichten, omdat ik een probleemjongen was en lijd aan ADHD. Ik weet hoe het is om niet bij het ouderlijk gezin te kunnen leven. Mijn problemen verzinken in het niets in vergelijking met wat de kinderen van Pulderbos meemaken. Als ik zie hoe zij leven, moet ik terugdenken aan mijn eigen verleden. Dan krijg ik elke keer koude rillingen over me heen, en wil ik er alles aan doen om toch iets te kunnen betekenen voor die kinderen. En we willen eigenlijk ook dat de maatschappij een ander beeld van ons krijgt. Zodat we kunnen laten zien dat we toch nog mensen zijn met een hart.’
Bemiddelingsdienst: Oude Vaartstraat 92, 2300 Turnhout 014 42 99 68, www.suggnome.be
De tijd loopt ... ook in de Kempen Het gezegende jaar 2000. Naast gebakken lucht, toeters en bellen, en al dan niet gemeende wensen, gebeuren er ook echt belangrijke dingen: 191 landen ondertekenen de Millenniumverklaring. Met deze ronkende verklaring bekrachtigen de leden van de Verenigde Naties hun engagement om honger, uitsluiting en achterstelling in de wereld naar het verleden te katapulteren. ‘De tijd loopt ... ook in de Kempen’ is de nieuwste tocht van Vormingplus Kempen en pikt hier verder op in. We gaan niet op zoek naar verrimpeling, Kempense ‘vapeurkes’ of andere ouderdomsverschijnselen. Maar we ontleden de wereldeconomie. Niet meer, niet minder. We detecteren typerende en Kempense voorbeelden van onze wereldeconomie: in de landbouw, de textielsector, de voedingsindustrie. Welke mechanismen spelen mee? Wat is de link tussen de hamburger op mijn bord en het regenwoud in Brazilië? Waarom zijn Belgische tomaten goedkoper in Afrika dan bij onze Cash & Fresh? Wie trekt er aan de langste eindjes? Op zaterdag 21 oktober lanceren we ‘De tijd loopt ... in de Kempen’. Nu al zin om mee te gaan? Geef een seintje aan kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be, of bel naar 014 41 15 65 en we reserveren een plaatsje. ‘De tijd loopt’ is een internationale campagne om de druk op de ketel van de Millenniumdoelstellingen te houden. Meer informatie hierover vind je op www.11.be.
Dit project kwam tot stand dankzij een nauwe en constructieve samenwerking tussen de directie en het personeel van de gevangenis van Merksplas, Horito, Justitieel Welzijnswerk, De Rode Antraciet, directie en personeel van het revalidatiecentrum Pulderbos, lesgevers en workshopbegeleiders, en niet in het minst de gedetineerden zelf. Meer info: natalie.haeseldonckx@derodeantraciet.be
Gedetineerden bouwen reuze poppenkast voor revalidatiecentrum Gedetineerden van de gevangenis van Merksplas bouwden in het najaar van 2005 een reusachtige poppenkast voor de kinderen van het revalidatiecentrum van Pulderbos. Daar verblijven kinderen en jongvolwassenen van 0 tot 21 jaar met epilepsie, een ernstig neurologisch of respiratoir probleem of met revalidatieproblemen die het gevolg zijn van een (verkeers)ongeval of ziekte. Op 29 juni werd het volledige project met poppenkast voorgesteld met een exclusieve voorstelling binnen de muren. Het initiatief voor dit project komt van de gedetineerden zelf.
18 | Vormingplus Kempen
Daders en slachtoffers krijgen een gezicht Herstelbemiddeling is een relatief nieuw begrip binnen justitie. Met de steun van een neutrale bemiddelaar, gaan het slachtoffer en de dader, parallel met de gerechtelijke procedure, met elkaar in overleg. Beide partijen kunnen op deze manier een actieve rol spelen in de afhandeling van hun zaak. Een interessant initiatief. Volgens Filip Van Gorp, herstelbemiddelaar bij Suggnomè, zijn de eerste resultaten hoopgevend. We zien bemiddeling de laatste jaren meer en meer opkomen als een interessante manier om conflicten op te lossen. Het principe is ook vrij eenvoudig: als twee partijen er niet meer
Filip Van Gorp:
DE TIJD LOOPT... OOK IN DE KEMPEN Vormingplus Kempen | 19
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 18
Het grote voordeel van zuivere plantenolie is dat het CO2-neutraal is en dus niet bijdraagt tot de opwarming van de aarde. En als het vrijgesteld wordt van accijnzen, is het aan de pomp ook goedkoper dan gewone diesel (ongeveer 0.85 euro per liter). Het ombouwen van je wagen kost je, afhankelijk van het systeem dat je kiest, ongeveer 2000 euro. De mensen of bedrijven die hun wagen op dit moment al laten ombouwen doen dat vooral uit groen principe of om zich een milieuvriendelijk imago aan te meten. Maar de belangstelling bij het publiek begint te groeien. www.plantenolie.be
Gevangen in de Kempen In de Noorderkempen, op amper tien kilometer van elkaar, zijn er vier gevangenissen: Turnhout, Merksplas, Wortel en Hoogstraten. Samen goed voor zo’n 1150 gedetineerden. Gelukkig is dit voor de meesten onder ons onbekend terrein. Maar zijn er nog landlopers in Merksplas? Gedetineerden, geïnterneerden, illegalen...? Wat is het verschil? Of zitten die allemaal samen? En wat doen die dan de hele dag? En wat is dan herstelgerichte detentie? Ben je benieuwd? Dankzij Vormingplus Kempen hoef je je blanco strafblad niet in gevaar te brengen.
Ze vroegen zich af of ze in de lessen houtbewerking ook niet eens ‘iets zinvols’ konden maken. En wat aanvankelijk startte in één les, groeide al snel uit tot een groot project. Een poppenkast moet namelijk ook geschilderd worden, en het liefst met veel kleuren. Er moeten decors ontworpen worden, én poppen. En je hebt een verhaal nodig, en het liefst ook nog muziek. Verschillende werkgroepen werden opgericht en schoten in actie. Tijdens het slotspektakel in de gevangenis van Merksplas werd het geheel gepresenteerd en werd de poppenkast symbolisch overgedragen aan de mensen van het revalidatiecentrum. Een 100-tal gedetineerden werkten aan dit project, dat ze ‘De Kleine Wereld’ doopten, mee. De Kleine Wereld nodigde de gedetineerden uit om uit hun eigen kleine wereld van de gevangenis te stappen en kennis te maken met een andere kleine wereld; een wereld van kinderen die geen evidente kindertijd meemaken. Het lijkt erop dat ze hiermee een soort van symbolisch herstel aan de samenleving willen leveren.
uitgeraken, kunnen zij een beroep doen op een neutrale derde partij, die samen met hen een oplossing zoekt voor het conflict. In een strafrechtelijke context is bemiddeling relatief nieuw, en lijkt het een pak minder vanzelfsprekend. Maar sinds kort is er wel een wettelijk kader voor. Het conflict wordt zo deels teruggegeven aan dader en slachtoffer en ze kunnen, op vrijwillige basis, met elkaar in communicatie treden. Let wel op, de bemiddeling vervangt de straf niet, maar kan ze wel beïnvloeden. Filip Van Gorp: Kerntaak van het parket is het opsporen en vervolgen van daders, maar daarmee is de kous niet af. Slachtoffers zitten vaak met veel vragen die niet opgelost zijn met een celstraf. Waarom ik? Wie is die dader? Heeft hij spijt? Wat als we elkaar ooit nog eens tegenkomen? Herstelbemiddeling, en dus communicatie tussen de dader en het slachtoffer, kan een antwoord bieden op deze vragen. Tegelijkertijd kan een dader laten zien dat hij effectief spijt heeft.
Iedereen kan bemiddeling aanvragen: dader én slachtoffer, maar bijvoorbeeld ook onderzoeksrechters. Voorwaarden zijn wel dat de dader bekent, dat het slachtoffer bekend is, en dat er schade is. En op het einde van de gesprekken kan er dan bijvoorbeeld een schadecompromis opgesteld worden. Tot hiertoe kregen 122 slachtoffers en een 58 daders een bemiddeling aangeboden. Dat leidde in 2005 tot 50 concrete bemiddelingsprocessen. Filip Van Gorp:
Of zoals een van de gedetineerden het verwoordde: ‘Ikzelf heb heel mijn leven opgesloten gezeten in internaten, homes en verbeteringsgestichten, omdat ik een probleemjongen was en lijd aan ADHD. Ik weet hoe het is om niet bij het ouderlijk gezin te kunnen leven. Mijn problemen verzinken in het niets in vergelijking met wat de kinderen van Pulderbos meemaken. Als ik zie hoe zij leven, moet ik terugdenken aan mijn eigen verleden. Dan krijg ik elke keer koude rillingen over me heen, en wil ik er alles aan doen om toch iets te kunnen betekenen voor die kinderen. En we willen eigenlijk ook dat de maatschappij een ander beeld van ons krijgt. Zodat we kunnen laten zien dat we toch nog mensen zijn met een hart.’
Bemiddelingsdienst: Oude Vaartstraat 92, 2300 Turnhout 014 42 99 68, www.suggnome.be
De tijd loopt ... ook in de Kempen Het gezegende jaar 2000. Naast gebakken lucht, toeters en bellen, en al dan niet gemeende wensen, gebeuren er ook echt belangrijke dingen: 191 landen ondertekenen de Millenniumverklaring. Met deze ronkende verklaring bekrachtigen de leden van de Verenigde Naties hun engagement om honger, uitsluiting en achterstelling in de wereld naar het verleden te katapulteren. ‘De tijd loopt ... ook in de Kempen’ is de nieuwste tocht van Vormingplus Kempen en pikt hier verder op in. We gaan niet op zoek naar verrimpeling, Kempense ‘vapeurkes’ of andere ouderdomsverschijnselen. Maar we ontleden de wereldeconomie. Niet meer, niet minder. We detecteren typerende en Kempense voorbeelden van onze wereldeconomie: in de landbouw, de textielsector, de voedingsindustrie. Welke mechanismen spelen mee? Wat is de link tussen de hamburger op mijn bord en het regenwoud in Brazilië? Waarom zijn Belgische tomaten goedkoper in Afrika dan bij onze Cash & Fresh? Wie trekt er aan de langste eindjes? Op zaterdag 21 oktober lanceren we ‘De tijd loopt ... in de Kempen’. Nu al zin om mee te gaan? Geef een seintje aan kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be, of bel naar 014 41 15 65 en we reserveren een plaatsje. ‘De tijd loopt’ is een internationale campagne om de druk op de ketel van de Millenniumdoelstellingen te houden. Meer informatie hierover vind je op www.11.be.
Dit project kwam tot stand dankzij een nauwe en constructieve samenwerking tussen de directie en het personeel van de gevangenis van Merksplas, Horito, Justitieel Welzijnswerk, De Rode Antraciet, directie en personeel van het revalidatiecentrum Pulderbos, lesgevers en workshopbegeleiders, en niet in het minst de gedetineerden zelf. Meer info: natalie.haeseldonckx@derodeantraciet.be
Gedetineerden bouwen reuze poppenkast voor revalidatiecentrum Gedetineerden van de gevangenis van Merksplas bouwden in het najaar van 2005 een reusachtige poppenkast voor de kinderen van het revalidatiecentrum van Pulderbos. Daar verblijven kinderen en jongvolwassenen van 0 tot 21 jaar met epilepsie, een ernstig neurologisch of respiratoir probleem of met revalidatieproblemen die het gevolg zijn van een (verkeers)ongeval of ziekte. Op 29 juni werd het volledige project met poppenkast voorgesteld met een exclusieve voorstelling binnen de muren. Het initiatief voor dit project komt van de gedetineerden zelf.
18 | Vormingplus Kempen
Daders en slachtoffers krijgen een gezicht Herstelbemiddeling is een relatief nieuw begrip binnen justitie. Met de steun van een neutrale bemiddelaar, gaan het slachtoffer en de dader, parallel met de gerechtelijke procedure, met elkaar in overleg. Beide partijen kunnen op deze manier een actieve rol spelen in de afhandeling van hun zaak. Een interessant initiatief. Volgens Filip Van Gorp, herstelbemiddelaar bij Suggnomè, zijn de eerste resultaten hoopgevend. We zien bemiddeling de laatste jaren meer en meer opkomen als een interessante manier om conflicten op te lossen. Het principe is ook vrij eenvoudig: als twee partijen er niet meer
Filip Van Gorp:
DE TIJD LOOPT... OOK IN DE KEMPEN Vormingplus Kempen | 19
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 20
Week van de smaak |
Week van de Smaak
De dag van dit, de week van dat, allerlei patroonheiligen die ons meermaals per week met onze neus op onze katholieke plichten duwen. Ook jij snakt ongetwijfeld naar een gewone, naamloze donderdag, of naar een week 37, die van maandag tot zondag, maagdelijk blank in je agenda staat. Helaas. Er komt nog een weekje bij. De Week van de Smaak in Vlaanderen, van 16 tot 25 november later dit jaar. De Week van de Smaak is een nieuw cultureel initiatief dat ‘1001 brugjes wil bouwen en er nog meer in beeld wil brengen’, volgens de breed verspreide informatiebrochure. De Week van de Smaak wil zoveel mogelijk mensen op een toegankelijke manier laten kennismaken met ‘smaak’ en hen laten genieten van eten en drinken, en alles wat daarbij komt kijken. Mensen laten eten is een nobel streven, maar het nieuwe evenement heeft grotere plannen. Het gaat niet alleen om de voedingsproducten zelf, maar ook over erfgoed, verhalen en historiek. Op termijn moet de Week van de Smaak in Vlaanderen uitgroeien tot een volwaardig landelijk evenement met breed verspreide en toegankelijke publieksmanifestaties. Maar de Week van de Smaak is niet alleen een culinaire beleving. Eetcultuur maakt immers volop deel uit van de leefcultuur van alledag en van iedereen. Smaak is een bruggenbouwer tussen mensen, culturen en generaties. Omdat smaak deel uitmaakt van ons cultureel erfgoed. Een meer laagdrempelige opstap naar interculturaliteit is moeilijk denkbaar. En dat is waar de Vlaamse Overheid, en in het bijzonder Vlaams minister Bert Anciaux, naar streeft. Het is de bedoeling dat vele organisaties, centra, bedrijven, horecazaken, koks en andere individuen enthousiast de kans zullen grijpen om uit te pakken met een origineel project, zo mogelijk samen. Eten en drinken combineren met cultuur is trouwens niet zo vergezocht. Cultuur wordt niet alleen met een grote ‘K’ geschreven en de Week van de Smaak past perfect binnen die filosofie. ‘Laat ons de feesttafel klaarzetten, ‘à la française’, of ‘à la russe’ of op andere manieren. Iedereen is welkom: respect, openheid en interesse zijn de sleutelbegrippen.’ Voor meer informatie, maak je lippen nat en surf naar www.weekvandesmaak.be.
20 | Vormingplus Kempen
Vormingplus Kempen | 21
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 20
Week van de smaak |
Week van de Smaak
De dag van dit, de week van dat, allerlei patroonheiligen die ons meermaals per week met onze neus op onze katholieke plichten duwen. Ook jij snakt ongetwijfeld naar een gewone, naamloze donderdag, of naar een week 37, die van maandag tot zondag, maagdelijk blank in je agenda staat. Helaas. Er komt nog een weekje bij. De Week van de Smaak in Vlaanderen, van 16 tot 25 november later dit jaar. De Week van de Smaak is een nieuw cultureel initiatief dat ‘1001 brugjes wil bouwen en er nog meer in beeld wil brengen’, volgens de breed verspreide informatiebrochure. De Week van de Smaak wil zoveel mogelijk mensen op een toegankelijke manier laten kennismaken met ‘smaak’ en hen laten genieten van eten en drinken, en alles wat daarbij komt kijken. Mensen laten eten is een nobel streven, maar het nieuwe evenement heeft grotere plannen. Het gaat niet alleen om de voedingsproducten zelf, maar ook over erfgoed, verhalen en historiek. Op termijn moet de Week van de Smaak in Vlaanderen uitgroeien tot een volwaardig landelijk evenement met breed verspreide en toegankelijke publieksmanifestaties. Maar de Week van de Smaak is niet alleen een culinaire beleving. Eetcultuur maakt immers volop deel uit van de leefcultuur van alledag en van iedereen. Smaak is een bruggenbouwer tussen mensen, culturen en generaties. Omdat smaak deel uitmaakt van ons cultureel erfgoed. Een meer laagdrempelige opstap naar interculturaliteit is moeilijk denkbaar. En dat is waar de Vlaamse Overheid, en in het bijzonder Vlaams minister Bert Anciaux, naar streeft. Het is de bedoeling dat vele organisaties, centra, bedrijven, horecazaken, koks en andere individuen enthousiast de kans zullen grijpen om uit te pakken met een origineel project, zo mogelijk samen. Eten en drinken combineren met cultuur is trouwens niet zo vergezocht. Cultuur wordt niet alleen met een grote ‘K’ geschreven en de Week van de Smaak past perfect binnen die filosofie. ‘Laat ons de feesttafel klaarzetten, ‘à la française’, of ‘à la russe’ of op andere manieren. Iedereen is welkom: respect, openheid en interesse zijn de sleutelbegrippen.’ Voor meer informatie, maak je lippen nat en surf naar www.weekvandesmaak.be.
20 | Vormingplus Kempen
Vormingplus Kempen | 21
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 22
Nacht van het Culinaire Genot |
Nacht van het Culinaire Genot En die amateur-koks nodigen dan hun gasten uit? Nee, tot vorig jaar werden de koks voorgesteld in het Nieuwsblad van Geel en konden de deelnemers een keuze maken op basis van de kok of de locatie die zij het meeste zagen zitten. En inschrijven kon je maar met maximum twee personen tegelijk. Want het was echt wel de bedoeling om mensen samen te brengen die mekaar nog niet kenden. Helaas merkten we dat er vriendengroepjes waren die onderling afspraken voor welke kok ze zouden kiezen. Dan krijg je van die situaties met zes vrienden rond een tafel en één onbekend koppel. Niet ideaal. Zeker niet voor het koppel in kwestie. Maar erger nog: eigenlijk druist dat helemaal in tegen ons opzet.
Dirk Kennis:
Foto: Nieuwsblad van Geel
‘Wij promoten de algemene gezelligheid in Geel’ In Geel moet je ze niets wijsmaken. Daar hadden ze het al veel langer begrepen. De Nacht van het Culinaire Genot is ondertussen een vaste waarde in het programma van cultuurcentrum de Werft. Al voor het vijfde jaar. Een nacht van het culinaire genot? Inderdaad, dat vroegen wij ons ook af. Hoog tijd om onze benen eens onder de tafel van Dirk Kennis, hoofdredacteur van het Nieuwsblad van Geel en trekker van het initiatief, te steken. Plaats van afspraak is het Wijnhuis in de Stationsstraat in Geel, ‘omdat wij om half elf ’s morgens zeker de eerste klanten zijn, en mekaar dus niet moeten liggen zoeken.’ Dat bleek te kloppen. Wat houdt die Nacht van het Culinaire Genot eigenlijk in? Dirk Kennis: Wij zoeken een aantal amateur-koks, geen professionals, maar wel mensen waarvan we zeker weten dat ze op een gepassioneerde manier met eten omgaan. Die mensen geven we een podium. Ofwel maken ze van hun living een klein restaurantje, een table d’hôte. Ofwel zoeken we een wat grotere locatie als ze eens voor wat meer mensen willen koken. Dat kan gaan van groepjes van tien mensen tot hele bendes, een veertig- of vijftigtal gasten. De amateur-kok kiest zelf de formule waarin hij zich het beste ziet passen.
22 | Vormingplus Kempen
Blind eet En hoe probeer je dat dan te voorkomen? Dirk Kennis: Essentieel voor ons is dat je mensen op een unieke manier aan tafel zet. En ze een kans geeft om met elkaar kennis te maken. De vorige twee edities organiseerden we al een ‘blind eet’ o.a. in de pastoorsrefter van het college: de mensen schreven zich in zonder vooraf te weten waar, of bij wie ze zouden terechtkomen. En blijkbaar zijn er toch mensen die zo avontuurlijk zijn. Dit principe trekken we vanaf nu helemaal door. Misschien missen we daardoor wel wat publiek. Maar je tekent in op het concept. En als je daar niet voor bent, moet je maar niet meedoen. En waarom doen mensen dat dan? Is het leuke aan gezellig tafelen nu niet net dat je dan met vrienden samen zit? Dirk Kennis: Waarschijnlijk wel, maar tijdens de Nacht van het Culinaire Genot is dat dus niet de bedoeling. Meer nog, ons publiek is zelfs bereid om zo’n 30 euro te betalen voor één groot vraagteken. Of voor een avond vol verrassingen zo je wil. Veel heeft te maken met het feit dat we op vier jaar tijd toch al een goede reputatie hebben kunnen opbouwen. De mensen in Geel weten ondertussen dat ze bij ons geen kat in de zak kopen: op restaurant betaal je minstens het dubbele, het is gezellig en de kwaliteit van de koks wordt echt wel gegarandeerd. Dat zijn onze sterktes, en dankzij de mond aan mond reclame, blijkt dat toch mensen aan te spreken.
Vanzelfsprekend is die formule toch niet. Je moet daar dan toch een goede reden voor hebben? Dirk Kennis: Wij willen de algemene gezelligheid in Geel promoten. Ik was ooit met de toenmalige directeur van het Geelse cultuurcentrum de Werft, François Mylle, naar een tentoonstelling in Brussel geweest. Die had trouwens niks met eten te maken. Maar we stoppen op een terras in Diest. En François was op zoek naar een manier om ‘cultuur’ open te trekken, zodat het ook voor de gewone man interessant of bereikbaar werd. Het was ook de tijd dat minister van cultuur, Bert Anciaux, begon te spreken over gemeenschapsvormende activiteiten als opdracht van de culturele centra. We besloten om iets te doen met ‘eetcultuur’, en het Nieuwsblad van Geel bleek een geschikte partner omdat we een ruim Geels leespubliek hebben en in Geel veel mensen kennen om iets leuks mee te doen.
als deelnemer. Maar eigenlijk is de belangrijkste grens die verlegd wordt toch wel een sociale: je kiest er bewust voor om met vreemde mensen aan tafel te gaan zitten. Anderzijds mag je niet vergeten dat de Werft hier al een paar jaar zwaar in geïnvesteerd heeft. Zij sturen naar elke locatie ‘een act’, een soort privé-optreden in kleine kring. En daar kunnen best wel grote namen tussen zitten. Raf Coppens die een show geeft voor 6 personen, Vera Coomans, Guy Swinnen, … Dit jaar biedt de Werft vooraf ook weer een volledige voorstelling aan, die over eten gaat. Dat is zowat onze cross-over van eten naar gemeenschapsvorming en cultuur. Het is lekker, degelijk en gezellig. Je steekt er op culinair vlak wat van op. Je leert mensen kennen en bouwt je vriendenkring uit. En je proeft actief van cultuur. Voor ons nog altijd een prima combinatie.
De rondborstigheid zelve En bereikt de Nacht van het Culinaire Genot ook die verschillende lagen uit de bevolking? Dirk Kennis: Eigenlijk wel. Bij ons aan tafel zit echt wel iedereen door elkaar. Het is zelfs al gebeurd dat de directeur van een grote firma naast een van zijn arbeiders zat. Dat was trouwens voor beide partijen een leerrijke en prettige ervaring. En het zijn dat soort ervaringen waar wij op mikken. Maar er is meer: we bouwen die diversiteit in publiek ook op een actieve manier in ons aanbod in. In het verleden organiseerden we al eens een ‘culinaire marché’ waar dan bijvoorbeeld een aantal mensen van vreemde origine, die in Geel wonen, iets culinairs presenteerden. Maar ook het MPI (Medisch Pedagogisch Instituut, een instelling voor personen met een verstandelijke handicap) uit Oosterlo is al jaren een trouwe en succesvolle partner. Zij waren in het verleden altijd al volgeboekt lang voor ons aanbod bekend was. Net zoals den Echo, het dienstencentrum voor kansarmen in Geel, waar elk jaar zeker 60 mensen aan tafel schuiven voor 5 of 6 euro. Dit zijn voor ons ideale samenwerkingen om juist dat andere publiek te betrekken én te bereiken.
En welke locaties staan er dit jaar op het programma? Dirk Kennis: Dit jaar rijden we o.a. met een bus rond. Je neemt dus het aperitief op één locatie, voorgerecht op de volgende, enzovoort. Een van die locaties zou wel eens een volledig ‘blind’ lokaal kunnen worden. Er is een vereniging van blinden die op verplaatsing koken, het eten wordt opgediend door blinden en ook het publiek zou daar geblinddoekt eten. Een ‘blind eet’ ten top. Perfect culinair verantwoord, omdat smaak dan herleid wordt tot zijn essentie. Een tweede locatie is een lemen hut in het Zammelsbroek. Die werd ooit op Bokrijkse wijze gebouwd voor de 450ste verjaardag van die parochie, en in het midden van het dorp gezet. Maar uiteindelijk bleek die hut te mooi om zomaar, na de festiviteiten, terug af te breken. Daarom werd ze aan de rand van het Zammelsbroek terug opgebouwd. Mét authentieke Leuvense stoof. Ook het Zeunt-comité zal meedoen. (de Zeunt is het ambachtelijk gebrouwde Geelse bier, nvdr). Zij maken geweldig interessante stoverijen op basis van Zeunt. Die club, dat is eigenlijk de rondborstigheid zelve, en zij mogen niet ontbreken op een Nacht van het Culinaire Genot. Maar we zoeken op dit moment nog volop naar andere interessante locaties. Zo kookten we verleden jaar voor een man of 30 in een zeer indrukwekkende paardenstal, met paard. De ambiance was op een gegeven moment zo groot, dat ze het arme beestje toch maar buiten gezet hebben. Wij wensen jullie voor de vijfde editie alle succes toe Bedankt, en als ge goesting hebt…
Dirk Kennis:
Foto: Nieuwsblad van Geel
Dus voor jullie is mensen samen laten eten een middel in functie van een hoger doel? Dirk Kennis: Inderdaad. Enerzijds promoten wij een eetcultuur. Onze mensen zijn daar actief mee bezig. Recepten worden uitgewisseld, mensen doen dingen na, worden uitgedaagd om hun grenzen te verleggen, eens iets nieuws te proberen, als kok of
De vijfde Nacht van het Culinaire Genot. Op zaterdag 18 november, vanaf 18u. Alle informatie vind je vooraf in het Nieuwsblad van Geel en op de website van cultuurcentrum de Werft, www.dewerft.be.
Vormingplus Kempen | 23
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 22
Nacht van het Culinaire Genot |
Nacht van het Culinaire Genot En die amateur-koks nodigen dan hun gasten uit? Nee, tot vorig jaar werden de koks voorgesteld in het Nieuwsblad van Geel en konden de deelnemers een keuze maken op basis van de kok of de locatie die zij het meeste zagen zitten. En inschrijven kon je maar met maximum twee personen tegelijk. Want het was echt wel de bedoeling om mensen samen te brengen die mekaar nog niet kenden. Helaas merkten we dat er vriendengroepjes waren die onderling afspraken voor welke kok ze zouden kiezen. Dan krijg je van die situaties met zes vrienden rond een tafel en één onbekend koppel. Niet ideaal. Zeker niet voor het koppel in kwestie. Maar erger nog: eigenlijk druist dat helemaal in tegen ons opzet.
Dirk Kennis:
Foto: Nieuwsblad van Geel
‘Wij promoten de algemene gezelligheid in Geel’ In Geel moet je ze niets wijsmaken. Daar hadden ze het al veel langer begrepen. De Nacht van het Culinaire Genot is ondertussen een vaste waarde in het programma van cultuurcentrum de Werft. Al voor het vijfde jaar. Een nacht van het culinaire genot? Inderdaad, dat vroegen wij ons ook af. Hoog tijd om onze benen eens onder de tafel van Dirk Kennis, hoofdredacteur van het Nieuwsblad van Geel en trekker van het initiatief, te steken. Plaats van afspraak is het Wijnhuis in de Stationsstraat in Geel, ‘omdat wij om half elf ’s morgens zeker de eerste klanten zijn, en mekaar dus niet moeten liggen zoeken.’ Dat bleek te kloppen. Wat houdt die Nacht van het Culinaire Genot eigenlijk in? Dirk Kennis: Wij zoeken een aantal amateur-koks, geen professionals, maar wel mensen waarvan we zeker weten dat ze op een gepassioneerde manier met eten omgaan. Die mensen geven we een podium. Ofwel maken ze van hun living een klein restaurantje, een table d’hôte. Ofwel zoeken we een wat grotere locatie als ze eens voor wat meer mensen willen koken. Dat kan gaan van groepjes van tien mensen tot hele bendes, een veertig- of vijftigtal gasten. De amateur-kok kiest zelf de formule waarin hij zich het beste ziet passen.
22 | Vormingplus Kempen
Blind eet En hoe probeer je dat dan te voorkomen? Dirk Kennis: Essentieel voor ons is dat je mensen op een unieke manier aan tafel zet. En ze een kans geeft om met elkaar kennis te maken. De vorige twee edities organiseerden we al een ‘blind eet’ o.a. in de pastoorsrefter van het college: de mensen schreven zich in zonder vooraf te weten waar, of bij wie ze zouden terechtkomen. En blijkbaar zijn er toch mensen die zo avontuurlijk zijn. Dit principe trekken we vanaf nu helemaal door. Misschien missen we daardoor wel wat publiek. Maar je tekent in op het concept. En als je daar niet voor bent, moet je maar niet meedoen. En waarom doen mensen dat dan? Is het leuke aan gezellig tafelen nu niet net dat je dan met vrienden samen zit? Dirk Kennis: Waarschijnlijk wel, maar tijdens de Nacht van het Culinaire Genot is dat dus niet de bedoeling. Meer nog, ons publiek is zelfs bereid om zo’n 30 euro te betalen voor één groot vraagteken. Of voor een avond vol verrassingen zo je wil. Veel heeft te maken met het feit dat we op vier jaar tijd toch al een goede reputatie hebben kunnen opbouwen. De mensen in Geel weten ondertussen dat ze bij ons geen kat in de zak kopen: op restaurant betaal je minstens het dubbele, het is gezellig en de kwaliteit van de koks wordt echt wel gegarandeerd. Dat zijn onze sterktes, en dankzij de mond aan mond reclame, blijkt dat toch mensen aan te spreken.
Vanzelfsprekend is die formule toch niet. Je moet daar dan toch een goede reden voor hebben? Dirk Kennis: Wij willen de algemene gezelligheid in Geel promoten. Ik was ooit met de toenmalige directeur van het Geelse cultuurcentrum de Werft, François Mylle, naar een tentoonstelling in Brussel geweest. Die had trouwens niks met eten te maken. Maar we stoppen op een terras in Diest. En François was op zoek naar een manier om ‘cultuur’ open te trekken, zodat het ook voor de gewone man interessant of bereikbaar werd. Het was ook de tijd dat minister van cultuur, Bert Anciaux, begon te spreken over gemeenschapsvormende activiteiten als opdracht van de culturele centra. We besloten om iets te doen met ‘eetcultuur’, en het Nieuwsblad van Geel bleek een geschikte partner omdat we een ruim Geels leespubliek hebben en in Geel veel mensen kennen om iets leuks mee te doen.
als deelnemer. Maar eigenlijk is de belangrijkste grens die verlegd wordt toch wel een sociale: je kiest er bewust voor om met vreemde mensen aan tafel te gaan zitten. Anderzijds mag je niet vergeten dat de Werft hier al een paar jaar zwaar in geïnvesteerd heeft. Zij sturen naar elke locatie ‘een act’, een soort privé-optreden in kleine kring. En daar kunnen best wel grote namen tussen zitten. Raf Coppens die een show geeft voor 6 personen, Vera Coomans, Guy Swinnen, … Dit jaar biedt de Werft vooraf ook weer een volledige voorstelling aan, die over eten gaat. Dat is zowat onze cross-over van eten naar gemeenschapsvorming en cultuur. Het is lekker, degelijk en gezellig. Je steekt er op culinair vlak wat van op. Je leert mensen kennen en bouwt je vriendenkring uit. En je proeft actief van cultuur. Voor ons nog altijd een prima combinatie.
De rondborstigheid zelve En bereikt de Nacht van het Culinaire Genot ook die verschillende lagen uit de bevolking? Dirk Kennis: Eigenlijk wel. Bij ons aan tafel zit echt wel iedereen door elkaar. Het is zelfs al gebeurd dat de directeur van een grote firma naast een van zijn arbeiders zat. Dat was trouwens voor beide partijen een leerrijke en prettige ervaring. En het zijn dat soort ervaringen waar wij op mikken. Maar er is meer: we bouwen die diversiteit in publiek ook op een actieve manier in ons aanbod in. In het verleden organiseerden we al eens een ‘culinaire marché’ waar dan bijvoorbeeld een aantal mensen van vreemde origine, die in Geel wonen, iets culinairs presenteerden. Maar ook het MPI (Medisch Pedagogisch Instituut, een instelling voor personen met een verstandelijke handicap) uit Oosterlo is al jaren een trouwe en succesvolle partner. Zij waren in het verleden altijd al volgeboekt lang voor ons aanbod bekend was. Net zoals den Echo, het dienstencentrum voor kansarmen in Geel, waar elk jaar zeker 60 mensen aan tafel schuiven voor 5 of 6 euro. Dit zijn voor ons ideale samenwerkingen om juist dat andere publiek te betrekken én te bereiken.
En welke locaties staan er dit jaar op het programma? Dirk Kennis: Dit jaar rijden we o.a. met een bus rond. Je neemt dus het aperitief op één locatie, voorgerecht op de volgende, enzovoort. Een van die locaties zou wel eens een volledig ‘blind’ lokaal kunnen worden. Er is een vereniging van blinden die op verplaatsing koken, het eten wordt opgediend door blinden en ook het publiek zou daar geblinddoekt eten. Een ‘blind eet’ ten top. Perfect culinair verantwoord, omdat smaak dan herleid wordt tot zijn essentie. Een tweede locatie is een lemen hut in het Zammelsbroek. Die werd ooit op Bokrijkse wijze gebouwd voor de 450ste verjaardag van die parochie, en in het midden van het dorp gezet. Maar uiteindelijk bleek die hut te mooi om zomaar, na de festiviteiten, terug af te breken. Daarom werd ze aan de rand van het Zammelsbroek terug opgebouwd. Mét authentieke Leuvense stoof. Ook het Zeunt-comité zal meedoen. (de Zeunt is het ambachtelijk gebrouwde Geelse bier, nvdr). Zij maken geweldig interessante stoverijen op basis van Zeunt. Die club, dat is eigenlijk de rondborstigheid zelve, en zij mogen niet ontbreken op een Nacht van het Culinaire Genot. Maar we zoeken op dit moment nog volop naar andere interessante locaties. Zo kookten we verleden jaar voor een man of 30 in een zeer indrukwekkende paardenstal, met paard. De ambiance was op een gegeven moment zo groot, dat ze het arme beestje toch maar buiten gezet hebben. Wij wensen jullie voor de vijfde editie alle succes toe Bedankt, en als ge goesting hebt…
Dirk Kennis:
Foto: Nieuwsblad van Geel
Dus voor jullie is mensen samen laten eten een middel in functie van een hoger doel? Dirk Kennis: Inderdaad. Enerzijds promoten wij een eetcultuur. Onze mensen zijn daar actief mee bezig. Recepten worden uitgewisseld, mensen doen dingen na, worden uitgedaagd om hun grenzen te verleggen, eens iets nieuws te proberen, als kok of
De vijfde Nacht van het Culinaire Genot. Op zaterdag 18 november, vanaf 18u. Alle informatie vind je vooraf in het Nieuwsblad van Geel en op de website van cultuurcentrum de Werft, www.dewerft.be.
Vormingplus Kempen | 23
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 24
Festivals en afval | Sommige projecten verdienen wat meer aandacht. Omdat ze creatief inspelen op actuele dingen. Of omdat ze een voorbeeldfunctie kunnen hebben voor anderen. Of omdat ze eens een totaal ander licht werpen op de sector van het sociaalcultureel volwassenenwerk. Kortom, omdat ze gewoon goed of goed gevonden zijn. Het afvalproject dat we in september op Fiesta Mundial in Balen zullen realiseren, is er, wat ons betreft, alvast één van. Eigen lof stinkt? Misschien wel, maar we laten je gewoon graag zien waarmee we bezig zijn. En we willen je vooral vertellen waarom we iets doen, waar we het idee vandaan halen en met wie we samenwerken. Wie weet kan het je inspireren.
De Kempen spatten in de zomer uit elkaar van de festivals. In alle kleuren en geuren, maten en gewichten. Van klein, sympathiek en bescheiden feestje tot grote, professionele en gevestigde waarde. Van 500 bezoekers op één zondag, tot 80.000 festivalgangers op een lang weekend, van ‘den hof van de pastoor’ tot een uitgestrekt festivalterrein met meerdere podia. Voor elk wat wils. Maar allemaal plezante evenementen die leven en dynamiek brengen. En dat is goed. Want ‘festival’ komt van ‘feest’, en daar kan je maar beter bij zijn.
Ecofest een geëngageerd en vrijwillig initiatief dat bereid was om ons bij te staan.
Ook een vormingsinstelling als Vormingplus Kempen heeft daar garen bij te spinnen. Waar het begrip vorming doet denken aan belegen cursussen of schoolse lokaaltjes, komen wij in opstand. Zelf gaan wij graag op zoek, met vallen en opstaan weliswaar, naar nieuwere en creatievere werkvormen. En die zomerfestivals leken ons wel wat. In de zomer vallen de klassieke vormingsaanbieders toch stil. Er zijn daar veel mensen op een relatief beperkte oppervlakte. Jong en oud vaak door elkaar. En het informele sfeertje dat
Vanuit welke visie vertrekt Ecofest voor haar activiteiten? Stijn Lambert: De grote schaal waarop onze maatschappij gebruik maakt van haar natuurlijke rijkdommen, trekt eigenlijk de verhoudingen in ons natuurlijk ecosysteem helemaal scheef. Dat leert ons dat we de huidige milieuproblemen aan de bron moeten aanpakken. En dus het ontstaan van afval en vervuiling moeten vermijden. Milieuoplossingen mogen niet enkel add-on blijven, zoals filters of zuiveringsstations, want dat is alleen maar een afwenteling van het probleem.
Festi-af-v al, een duurzaam afvalbelei d op Fiesta Mundial op zo’n terrein hangt, spreekt ons wel aan. Tel daarbij de schroom op, die ons overvalt als wij op een of ander festival door een berg plastieken bekers scharrelen, of op een blauwe maandag een enorme hoop afval tegen een kreunend nadarhekken gedropt zien, en één plus één is drie. Vormingplus Kempen draagt duurzaamheid hoog in het vaandel. En zelfs zonder goddelijke ingevingen, of pijnlijke brainstormsessies wordt dan wel eens een ‘goed idee’ geboren. Kunnen wij niet eens proberen om, daar waar gewenst, festivals te ondersteunen om hun evenement een duurzamer karakter te geven? Natuurlijk zijn niet alle festivalorganisatoren ‘vuile sjarels’. Integendeel, er is bij een belangrijk deel van de Kempense festivals, een groot engagement om hun negatieve impact op het milieu zo veel mogelijk te beperken. Na Fir Bolg, het Folkfestival in Vorselaar, zet zelfs heuse kippen in om het groenafval ter plekke te verhapstukken. Maar een festival wil in de eerste plaats zijn publiek entertainen, en niet overstelpen met regeltjes of over en weer geloop naar verschillende loketten of afvalverzamelpunten. En vaak vreest een organisator dat een uitgebreidere zorg voor het milieu ook een pak extra kosten met zich mee zal brengen, en het is al zo moeilijk om de rekening te doen kloppen. Of zal de druk op de al overvraagde vrijwilliger niet nog meer toenemen? Laat staan dat zij beschikken over de geactualiseerde knowhow om dit varkentje te wassen. Gelukkig bestaan er nog ondernemende jonge mensen die hierop een antwoord formuleerden: Ecofest. En gelukkig is
24 | Vormingplus Kempen
Ecofest probeert duurzaam feesten te bevorderen. Eco-efficiëntie is bij hen een centraal begrip: de milieuoverlast wegnemen, zonder financiële en organisatorische overlast te veroorzaken. En laat dat nu net zijn wat wij voor ogen hadden. Een telefoontje met Stijn Lambert van Ecofest zorgde voor verdere opheldering.
Hoe moeten we ons dat concreet voorstellen? Eigenlijk zijn onze doelstellingen tweeledig. We willen de festivalorganisatoren sensibiliseren tot het opzetten van een afvalarm festival, én we willen hen de middelen daartoe aanreiken. Tegelijkertijd proberen we de festivalganger bewust te maken van het belang van milieu, en het bewust omgaan met afval, op een festivalterrein, maar ook thuis. We zitten dus eerst met een concrete festivalorganisator rond de tafel. Wij voeren samen met hem een ‘lifecycle analyse’ uit: in elk stadium van de organisatie worden eco-efficiënte maatregelen afgewogen tegen hun kostprijs en hun organisatorische last. En onze ‘kostentool’ brengt de economische aspecten in kaart. En daarmee kan je perfect te weten komen wat zinvol en haalbaar is, en wat het je zal kosten of opbrengen. Zo beschikken we bijvoorbeeld over simulaties die het werken met herbruikbare bekers of composteerbare bekers tegenover elkaar afwegen. Stijn Lambert:
Maar ja, een festivalorganisator heeft ongetwijfeld ook andere katten te geselen? Stijn Lambert: Waarschijnlijk wel, maar dergelijke evenementen hebben ook voordelen. Milieuproblemen en zeker het afvalprobleem zitten diepgeworteld in onze dagelijkse activiteiten. Evenementen hebben het grote voordeel dat het milieuprobleem een vaste locatie én een vast tijdstip heeft. Preventie heeft in die omstandigheden veel meer kans op slagen. Op korte tijd een grote groep mensen bereiken, heeft een optimaal sensibiliserend effect. En daar kunnen jullie dan mee aan de slag? Stijn Lambert: Toch wel, via onderzoek en testcases konden wij ons specialiseren in milieubeheerssystemen voor evenementen. We gaan dus het milieuprobleem beperken. En deze eco-efficiëntie, zoals wij dat noemen, levert meteen een pak voordelen op. De bezoeker krijgt een nette en stijlvolle indruk van het festival. En de eventuele sponsors zien hun naam gelinkt aan een milieubewuste manifestatie. Je bespaart als organisator op de opruim- en afvalkosten, de omwonenden zijn verlost van het zwerfvuilprobleem. En de overheid ziet haar preventiedoelstellingen vervuld. Iedereen stelt wel oplossingen voor aan organisatoren, maar niemand helpt ook effectief bij de verwezenlijking ervan. Met Ecofest hebben we de afgelopen jaren al flink wat ervaringen opgedaan om organisatoren gepast te kunnen bijstaan, ook in de praktijk.
Wat is het verschil tussen herbruikbare bekers en composteerbare bekers? De herbuikbare beker is een duurzaam alternatief voor de wegwerpbeker. De beker is gemaakt van hard onversplinterbaar plastiek. Er zijn twee types: De polypropyleen bekers hebben een ondoorzichtige witte kleur. De polycarbonaat bekers zijn transparant. Composteerbare bekers zijn gemaakt van PLA, Poly Lactic Acid. Hiervoor wordt zetmeel uit natuurlijke gewassen zoals maïs omgezet in plantaardige suikers. Tijdens het fermentatieproces volgt een omzetting van suikers in melkzuur. Daarvan wordt een heldere, doorschijnende plastiek gemaakt, polylactide (PLA). In vergelijking met de herbruikbare beker staat de composteerbare beker lager op de Ladder van Lansink. (Manieren om om te gaan met afval worden in deze ladder gerangschikt volgens milieuvriendelijkheid. Storten en verbranden scoren laag, recyclage, hergebruik en preventie steeds hoger, nvdr). Hergebruik is immers nog steeds de meest afvalvrije oplossing. De composteerbare beker is eigenlijk al weg te gooien na één enkele consumptie. Toch staat deze beker hoger op de milieuladder. Deze milieuwinst is te verklaren doordat de beker volledig uit natuurlijke materialen is vervaardigd. De afgebroken materie kan terug gebruikt worden als compost. Ook de CO2-uitstoot wordt drastisch verminderd: 20 tot 25 % ten opzichte van de verwerking van de wegwerpbeker.
Vormingplus Kempen | 25
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 24
Festivals en afval | Sommige projecten verdienen wat meer aandacht. Omdat ze creatief inspelen op actuele dingen. Of omdat ze een voorbeeldfunctie kunnen hebben voor anderen. Of omdat ze eens een totaal ander licht werpen op de sector van het sociaalcultureel volwassenenwerk. Kortom, omdat ze gewoon goed of goed gevonden zijn. Het afvalproject dat we in september op Fiesta Mundial in Balen zullen realiseren, is er, wat ons betreft, alvast één van. Eigen lof stinkt? Misschien wel, maar we laten je gewoon graag zien waarmee we bezig zijn. En we willen je vooral vertellen waarom we iets doen, waar we het idee vandaan halen en met wie we samenwerken. Wie weet kan het je inspireren.
De Kempen spatten in de zomer uit elkaar van de festivals. In alle kleuren en geuren, maten en gewichten. Van klein, sympathiek en bescheiden feestje tot grote, professionele en gevestigde waarde. Van 500 bezoekers op één zondag, tot 80.000 festivalgangers op een lang weekend, van ‘den hof van de pastoor’ tot een uitgestrekt festivalterrein met meerdere podia. Voor elk wat wils. Maar allemaal plezante evenementen die leven en dynamiek brengen. En dat is goed. Want ‘festival’ komt van ‘feest’, en daar kan je maar beter bij zijn.
Ecofest een geëngageerd en vrijwillig initiatief dat bereid was om ons bij te staan.
Ook een vormingsinstelling als Vormingplus Kempen heeft daar garen bij te spinnen. Waar het begrip vorming doet denken aan belegen cursussen of schoolse lokaaltjes, komen wij in opstand. Zelf gaan wij graag op zoek, met vallen en opstaan weliswaar, naar nieuwere en creatievere werkvormen. En die zomerfestivals leken ons wel wat. In de zomer vallen de klassieke vormingsaanbieders toch stil. Er zijn daar veel mensen op een relatief beperkte oppervlakte. Jong en oud vaak door elkaar. En het informele sfeertje dat
Vanuit welke visie vertrekt Ecofest voor haar activiteiten? Stijn Lambert: De grote schaal waarop onze maatschappij gebruik maakt van haar natuurlijke rijkdommen, trekt eigenlijk de verhoudingen in ons natuurlijk ecosysteem helemaal scheef. Dat leert ons dat we de huidige milieuproblemen aan de bron moeten aanpakken. En dus het ontstaan van afval en vervuiling moeten vermijden. Milieuoplossingen mogen niet enkel add-on blijven, zoals filters of zuiveringsstations, want dat is alleen maar een afwenteling van het probleem.
Festi-af-v al, een duurzaam afvalbelei d op Fiesta Mundial op zo’n terrein hangt, spreekt ons wel aan. Tel daarbij de schroom op, die ons overvalt als wij op een of ander festival door een berg plastieken bekers scharrelen, of op een blauwe maandag een enorme hoop afval tegen een kreunend nadarhekken gedropt zien, en één plus één is drie. Vormingplus Kempen draagt duurzaamheid hoog in het vaandel. En zelfs zonder goddelijke ingevingen, of pijnlijke brainstormsessies wordt dan wel eens een ‘goed idee’ geboren. Kunnen wij niet eens proberen om, daar waar gewenst, festivals te ondersteunen om hun evenement een duurzamer karakter te geven? Natuurlijk zijn niet alle festivalorganisatoren ‘vuile sjarels’. Integendeel, er is bij een belangrijk deel van de Kempense festivals, een groot engagement om hun negatieve impact op het milieu zo veel mogelijk te beperken. Na Fir Bolg, het Folkfestival in Vorselaar, zet zelfs heuse kippen in om het groenafval ter plekke te verhapstukken. Maar een festival wil in de eerste plaats zijn publiek entertainen, en niet overstelpen met regeltjes of over en weer geloop naar verschillende loketten of afvalverzamelpunten. En vaak vreest een organisator dat een uitgebreidere zorg voor het milieu ook een pak extra kosten met zich mee zal brengen, en het is al zo moeilijk om de rekening te doen kloppen. Of zal de druk op de al overvraagde vrijwilliger niet nog meer toenemen? Laat staan dat zij beschikken over de geactualiseerde knowhow om dit varkentje te wassen. Gelukkig bestaan er nog ondernemende jonge mensen die hierop een antwoord formuleerden: Ecofest. En gelukkig is
24 | Vormingplus Kempen
Ecofest probeert duurzaam feesten te bevorderen. Eco-efficiëntie is bij hen een centraal begrip: de milieuoverlast wegnemen, zonder financiële en organisatorische overlast te veroorzaken. En laat dat nu net zijn wat wij voor ogen hadden. Een telefoontje met Stijn Lambert van Ecofest zorgde voor verdere opheldering.
Hoe moeten we ons dat concreet voorstellen? Eigenlijk zijn onze doelstellingen tweeledig. We willen de festivalorganisatoren sensibiliseren tot het opzetten van een afvalarm festival, én we willen hen de middelen daartoe aanreiken. Tegelijkertijd proberen we de festivalganger bewust te maken van het belang van milieu, en het bewust omgaan met afval, op een festivalterrein, maar ook thuis. We zitten dus eerst met een concrete festivalorganisator rond de tafel. Wij voeren samen met hem een ‘lifecycle analyse’ uit: in elk stadium van de organisatie worden eco-efficiënte maatregelen afgewogen tegen hun kostprijs en hun organisatorische last. En onze ‘kostentool’ brengt de economische aspecten in kaart. En daarmee kan je perfect te weten komen wat zinvol en haalbaar is, en wat het je zal kosten of opbrengen. Zo beschikken we bijvoorbeeld over simulaties die het werken met herbruikbare bekers of composteerbare bekers tegenover elkaar afwegen. Stijn Lambert:
Maar ja, een festivalorganisator heeft ongetwijfeld ook andere katten te geselen? Stijn Lambert: Waarschijnlijk wel, maar dergelijke evenementen hebben ook voordelen. Milieuproblemen en zeker het afvalprobleem zitten diepgeworteld in onze dagelijkse activiteiten. Evenementen hebben het grote voordeel dat het milieuprobleem een vaste locatie én een vast tijdstip heeft. Preventie heeft in die omstandigheden veel meer kans op slagen. Op korte tijd een grote groep mensen bereiken, heeft een optimaal sensibiliserend effect. En daar kunnen jullie dan mee aan de slag? Stijn Lambert: Toch wel, via onderzoek en testcases konden wij ons specialiseren in milieubeheerssystemen voor evenementen. We gaan dus het milieuprobleem beperken. En deze eco-efficiëntie, zoals wij dat noemen, levert meteen een pak voordelen op. De bezoeker krijgt een nette en stijlvolle indruk van het festival. En de eventuele sponsors zien hun naam gelinkt aan een milieubewuste manifestatie. Je bespaart als organisator op de opruim- en afvalkosten, de omwonenden zijn verlost van het zwerfvuilprobleem. En de overheid ziet haar preventiedoelstellingen vervuld. Iedereen stelt wel oplossingen voor aan organisatoren, maar niemand helpt ook effectief bij de verwezenlijking ervan. Met Ecofest hebben we de afgelopen jaren al flink wat ervaringen opgedaan om organisatoren gepast te kunnen bijstaan, ook in de praktijk.
Wat is het verschil tussen herbruikbare bekers en composteerbare bekers? De herbuikbare beker is een duurzaam alternatief voor de wegwerpbeker. De beker is gemaakt van hard onversplinterbaar plastiek. Er zijn twee types: De polypropyleen bekers hebben een ondoorzichtige witte kleur. De polycarbonaat bekers zijn transparant. Composteerbare bekers zijn gemaakt van PLA, Poly Lactic Acid. Hiervoor wordt zetmeel uit natuurlijke gewassen zoals maïs omgezet in plantaardige suikers. Tijdens het fermentatieproces volgt een omzetting van suikers in melkzuur. Daarvan wordt een heldere, doorschijnende plastiek gemaakt, polylactide (PLA). In vergelijking met de herbruikbare beker staat de composteerbare beker lager op de Ladder van Lansink. (Manieren om om te gaan met afval worden in deze ladder gerangschikt volgens milieuvriendelijkheid. Storten en verbranden scoren laag, recyclage, hergebruik en preventie steeds hoger, nvdr). Hergebruik is immers nog steeds de meest afvalvrije oplossing. De composteerbare beker is eigenlijk al weg te gooien na één enkele consumptie. Toch staat deze beker hoger op de milieuladder. Deze milieuwinst is te verklaren doordat de beker volledig uit natuurlijke materialen is vervaardigd. De afgebroken materie kan terug gebruikt worden als compost. Ook de CO2-uitstoot wordt drastisch verminderd: 20 tot 25 % ten opzichte van de verwerking van de wegwerpbeker.
Vormingplus Kempen | 25
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 26
We voelden ons nu al een pak beter gewapend om met ons oorspronkelijk idee, dat toen ook niet veel meer was dan dat, naar een festivalorganisator te stappen. Want we wilden dit jaar al een voorbeeldfestival ondersteunen, een festival waarbij met mensen en middelen zal geïnvesteerd worden in een afvalarm festivalbeleid. Het enthousiasme bij de organisatoren van Fiesta Mundial was doorslaggevend. Zij zouden deze zomer ons proeffestival worden. Fiesta Mundial in Balen viert dit jaar zijn tienjarig bestaan. Van klein en sympathiek probeerseltje van de mondiale raad groeide het in één decennium uit tot een geëngageerd familiefestival met meer dan 10.000 bezoekers vorig jaar. Hun tiende editie, op 23 en 24 september, moet een feesteditie worden, maar tegelijkertijd willen ze milieuvriendelijker dan ooit te werk gaan. Op dit moment (juni ’06) worden alle mogelijke pistes uitgebreid in kaart gebracht, bestudeerd en van concrete acties voorzien. Voor een totaaloverzicht is het nog te vroeg, maar we leggen toch al een aantal richtingaangevende pistes voor. • Gebruik van industrieel composteerbare bekers. Probleem is hier dat de festivalgangers het onderscheid moeten maken tussen de industrieel composteerbare bierbekers, en de herbruikbare frisdrankbekers of ander afval. Extra moeilijkheid wordt dus ofwel om de frisdranksponsors mee te krijgen in het i-compostverhaal, ofwel om het afval perfect gescheiden te laten inzamelen. • In samenwerking met IOK (de Intercommunale voor de Ontwikkeling van de Kempen), dienst afvalbeheer, worden grote borden geplaatst. Zij informeren de bezoeker aan de hand van duidelijke tekeningen (cartoons) over het nut van een duurzaam afvalbeleid. • Afvaleilandjes moeten een selectieve ophaling mogelijk maken. Duidelijke communicatie is hier van cruciaal belang. • Er zullen afvalteams ingezet worden. Zij halen zwerfafval op, sensibiliseren mensen onder meer door hun zichtbare aanwezigheid, en voorkomen overvolle vuilnisbakken. • Er worden incentives voorzien om de bezoekers extra te stimuleren hun afval gepast in te zamelen. • Eetstandjes zijn een grote bron van afval. Hier moeten voldoende voorzieningen zijn. • Er wordt nagedacht over een bewaakte fietsenstalling vlakbij de ingang. Eventueel wordt hier zelfs de mogelijkheid tot kleine herstellingen ingebouwd. Vervoer van en naar het festival met de fiets wordt gestimuleerd. • Moet de wagen parkeren niet betalend worden om het gebruik van fiets of openbaar vervoer te stimuleren? • Hoe gaan we om met de externe catering? Kunnen we daar ook duurzame principes introduceren? • Is er nood aan een afval-infostand? Of vraagt dat te veel mankracht? • Kan het papieren promotiemateriaal voor het evenement niet duurzamer?
26 | Vormingplus Kempen
• Kunnen de reclamegadgets die uitgedeeld worden niet duurzamer? • De gemeente wordt gecontacteerd om afspraken te maken in verband met het proper houden van de omliggende straten. •… Gunter Willekens van Fiesta Mundial blikt als volgt vooruit: ‘Onze samenwerking met Ecofest staat op dit moment (mei ’06, nvdr) nog in de kinderschoenen, en zoals dat met een kleine gaat, haast onmerkbaar maar tevens onhoudbaar heeft dat de werking van de Fiesta Mundial-familie beïnvloed. Alles komt nu in een stroomversnelling. Bij al onze bestellingen speelt voortaan een kort ‘is dit wel goed voor het milieu’-vraagje mee. En we laten ook de andere spelers meedansen op die groene golf. We gaan nu ook de eetstands aanporren om bio-bordjes te gebruiken, en we merken dat die standhouders daar eigenlijk blij verrast op reageren. Het ziet ernaar uit dat het een beetje een Ecofesta Mundial gaat worden, en in feite was dat net de bedoeling van ons festival.’ Dit verhaal is nog lang niet af. Nochtans is het voorbereidende denkwerk veelbelovend. Op zondag 24 september nodigen wij alle andere festivalorganisatoren uit de Kempen uit op Fiesta Mundial om de resultaten te komen bekijken. Met een proper pintje in de hand wel te verstaan. Misschien zegt het je wat, of voel je je aangesproken. En kunnen we samen ook jouw evenement een duurzamer karakter geven. En dan wordt feesten dubbel zo plezant. Om je interesse nu al te laten blijken, of als je op zoek bent naar wat meer informatie, contacteer je best Kristel Vanhulle, kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be of 014 41 15 65.
Fiesta Mundial 2006, 23 en 24 september Op zaterdag: o.a. La Kinky Beat, Shantel & Buscemi Op zondag: o.a. Think of One, Roy Paci & Aretuska, MaCaCo Doorlopend allerlei workshops en markt. Meer informatie vind je op www.fiestamundial.be. www.ecofest.be www.iok.be www.fiestamundial.be
Dienstverlening |
Ons aanbod
Zeer veel verenigingen, diensten of organisaties zijn al jaren bezig met ‘vorming’: ze organiseren cursussen of vragen een specialist om eens langs te komen. Dat is goed. Dus doe gerust. We willen dat zeker niet voor de voeten lopen. Maar als we een handje kunnen toesteken: graag.
Op onze website www.vormingpluskempen.be vind je tientallen concrete vormingsprogramma’s. Als je één van deze voorstellen wil programmeren, geef ons dan snel een seintje: we bezorgen je graag alle contactgegevens. Dit aanbod wordt regelmatig aangevuld met nieuwe mogelijkheden. Hou het dus in de gaten. Als je andere ideeën hebt, zoeken we ook daar graag een antwoord op.
Uw voordelen Vormingplus Kempen is dikwijls bereid om een deel van de kosten op zich te nemen. Voor de concrete afspraken neem je zo snel mogelijk contact op met je regioverantwoordelijke. Je vindt hun contactgegevens op p. 31. We promoten je cursus via onze website en via de kalender in deze brochure (zie p. 29). Op termijn is het de bedoeling dat je op onze website alle vormingsinitiatieven uit de regio terugvindt. Zorg dus dat je er bij bent. Maandelijks plaatsen wij een advertentie in de Streekkrant. We nemen de vormingsprogramma’s, die in samenwerking met Vormingplus Kempen tot stand kwamen, gratis in deze advertentie op. Op die manier belandt uw aanbod in de brievenbus van 400.000 Kempenaars. Aarzel dus maar niet om ons te contacteren voor al je vragen over vorming in de regio.
Enkele voorbeelden uit ons aanbod Biobabbel Velt, de vereniging voor ecologische leef- en teeltwijze, kan in de loop van 2006 uw activiteit over duurzame voeding ondersteunen. Ze bieden u een biobabbel met gratis lesgever of een kookles met fikse korting aan. De biobabbel is een avondje praten en proeven. De lesgever vertelt u hoe biologische voeding geproduceerd wordt, hoe u het herkent en of het gezonder is. De biobabbel duurt 2,5 uur. Aan de hand van proevertjes, beeldmateriaal, een lesgever met ervaring en een boodschappentas met biologische producten maakt u kennis met biologische voeding. De (on)macht van de zwijgende meerderheden De afstand tussen burger en politiek wordt steeds groter. Dat wordt vandaag uitermate duidelijk in landen waar geen kiesplicht bestaat. Steeds meer mensen blijven thuis en weigeren hun stem uit te brengen. Doet de massa nog langer afstand van haar zeggenschap? Is ze uitgeteld voor elke vorm van macht? Of is haar zwijgen eerder een teken dat er iets misloopt met het maatschappelijk systeem?
Vormingplus Kempen | 27
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 26
We voelden ons nu al een pak beter gewapend om met ons oorspronkelijk idee, dat toen ook niet veel meer was dan dat, naar een festivalorganisator te stappen. Want we wilden dit jaar al een voorbeeldfestival ondersteunen, een festival waarbij met mensen en middelen zal geïnvesteerd worden in een afvalarm festivalbeleid. Het enthousiasme bij de organisatoren van Fiesta Mundial was doorslaggevend. Zij zouden deze zomer ons proeffestival worden. Fiesta Mundial in Balen viert dit jaar zijn tienjarig bestaan. Van klein en sympathiek probeerseltje van de mondiale raad groeide het in één decennium uit tot een geëngageerd familiefestival met meer dan 10.000 bezoekers vorig jaar. Hun tiende editie, op 23 en 24 september, moet een feesteditie worden, maar tegelijkertijd willen ze milieuvriendelijker dan ooit te werk gaan. Op dit moment (juni ’06) worden alle mogelijke pistes uitgebreid in kaart gebracht, bestudeerd en van concrete acties voorzien. Voor een totaaloverzicht is het nog te vroeg, maar we leggen toch al een aantal richtingaangevende pistes voor. • Gebruik van industrieel composteerbare bekers. Probleem is hier dat de festivalgangers het onderscheid moeten maken tussen de industrieel composteerbare bierbekers, en de herbruikbare frisdrankbekers of ander afval. Extra moeilijkheid wordt dus ofwel om de frisdranksponsors mee te krijgen in het i-compostverhaal, ofwel om het afval perfect gescheiden te laten inzamelen. • In samenwerking met IOK (de Intercommunale voor de Ontwikkeling van de Kempen), dienst afvalbeheer, worden grote borden geplaatst. Zij informeren de bezoeker aan de hand van duidelijke tekeningen (cartoons) over het nut van een duurzaam afvalbeleid. • Afvaleilandjes moeten een selectieve ophaling mogelijk maken. Duidelijke communicatie is hier van cruciaal belang. • Er zullen afvalteams ingezet worden. Zij halen zwerfafval op, sensibiliseren mensen onder meer door hun zichtbare aanwezigheid, en voorkomen overvolle vuilnisbakken. • Er worden incentives voorzien om de bezoekers extra te stimuleren hun afval gepast in te zamelen. • Eetstandjes zijn een grote bron van afval. Hier moeten voldoende voorzieningen zijn. • Er wordt nagedacht over een bewaakte fietsenstalling vlakbij de ingang. Eventueel wordt hier zelfs de mogelijkheid tot kleine herstellingen ingebouwd. Vervoer van en naar het festival met de fiets wordt gestimuleerd. • Moet de wagen parkeren niet betalend worden om het gebruik van fiets of openbaar vervoer te stimuleren? • Hoe gaan we om met de externe catering? Kunnen we daar ook duurzame principes introduceren? • Is er nood aan een afval-infostand? Of vraagt dat te veel mankracht? • Kan het papieren promotiemateriaal voor het evenement niet duurzamer?
26 | Vormingplus Kempen
• Kunnen de reclamegadgets die uitgedeeld worden niet duurzamer? • De gemeente wordt gecontacteerd om afspraken te maken in verband met het proper houden van de omliggende straten. •… Gunter Willekens van Fiesta Mundial blikt als volgt vooruit: ‘Onze samenwerking met Ecofest staat op dit moment (mei ’06, nvdr) nog in de kinderschoenen, en zoals dat met een kleine gaat, haast onmerkbaar maar tevens onhoudbaar heeft dat de werking van de Fiesta Mundial-familie beïnvloed. Alles komt nu in een stroomversnelling. Bij al onze bestellingen speelt voortaan een kort ‘is dit wel goed voor het milieu’-vraagje mee. En we laten ook de andere spelers meedansen op die groene golf. We gaan nu ook de eetstands aanporren om bio-bordjes te gebruiken, en we merken dat die standhouders daar eigenlijk blij verrast op reageren. Het ziet ernaar uit dat het een beetje een Ecofesta Mundial gaat worden, en in feite was dat net de bedoeling van ons festival.’ Dit verhaal is nog lang niet af. Nochtans is het voorbereidende denkwerk veelbelovend. Op zondag 24 september nodigen wij alle andere festivalorganisatoren uit de Kempen uit op Fiesta Mundial om de resultaten te komen bekijken. Met een proper pintje in de hand wel te verstaan. Misschien zegt het je wat, of voel je je aangesproken. En kunnen we samen ook jouw evenement een duurzamer karakter geven. En dan wordt feesten dubbel zo plezant. Om je interesse nu al te laten blijken, of als je op zoek bent naar wat meer informatie, contacteer je best Kristel Vanhulle, kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be of 014 41 15 65.
Fiesta Mundial 2006, 23 en 24 september Op zaterdag: o.a. La Kinky Beat, Shantel & Buscemi Op zondag: o.a. Think of One, Roy Paci & Aretuska, MaCaCo Doorlopend allerlei workshops en markt. Meer informatie vind je op www.fiestamundial.be. www.ecofest.be www.iok.be www.fiestamundial.be
Dienstverlening |
Ons aanbod
Zeer veel verenigingen, diensten of organisaties zijn al jaren bezig met ‘vorming’: ze organiseren cursussen of vragen een specialist om eens langs te komen. Dat is goed. Dus doe gerust. We willen dat zeker niet voor de voeten lopen. Maar als we een handje kunnen toesteken: graag.
Op onze website www.vormingpluskempen.be vind je tientallen concrete vormingsprogramma’s. Als je één van deze voorstellen wil programmeren, geef ons dan snel een seintje: we bezorgen je graag alle contactgegevens. Dit aanbod wordt regelmatig aangevuld met nieuwe mogelijkheden. Hou het dus in de gaten. Als je andere ideeën hebt, zoeken we ook daar graag een antwoord op.
Uw voordelen Vormingplus Kempen is dikwijls bereid om een deel van de kosten op zich te nemen. Voor de concrete afspraken neem je zo snel mogelijk contact op met je regioverantwoordelijke. Je vindt hun contactgegevens op p. 31. We promoten je cursus via onze website en via de kalender in deze brochure (zie p. 29). Op termijn is het de bedoeling dat je op onze website alle vormingsinitiatieven uit de regio terugvindt. Zorg dus dat je er bij bent. Maandelijks plaatsen wij een advertentie in de Streekkrant. We nemen de vormingsprogramma’s, die in samenwerking met Vormingplus Kempen tot stand kwamen, gratis in deze advertentie op. Op die manier belandt uw aanbod in de brievenbus van 400.000 Kempenaars. Aarzel dus maar niet om ons te contacteren voor al je vragen over vorming in de regio.
Enkele voorbeelden uit ons aanbod Biobabbel Velt, de vereniging voor ecologische leef- en teeltwijze, kan in de loop van 2006 uw activiteit over duurzame voeding ondersteunen. Ze bieden u een biobabbel met gratis lesgever of een kookles met fikse korting aan. De biobabbel is een avondje praten en proeven. De lesgever vertelt u hoe biologische voeding geproduceerd wordt, hoe u het herkent en of het gezonder is. De biobabbel duurt 2,5 uur. Aan de hand van proevertjes, beeldmateriaal, een lesgever met ervaring en een boodschappentas met biologische producten maakt u kennis met biologische voeding. De (on)macht van de zwijgende meerderheden De afstand tussen burger en politiek wordt steeds groter. Dat wordt vandaag uitermate duidelijk in landen waar geen kiesplicht bestaat. Steeds meer mensen blijven thuis en weigeren hun stem uit te brengen. Doet de massa nog langer afstand van haar zeggenschap? Is ze uitgeteld voor elke vorm van macht? Of is haar zwijgen eerder een teken dat er iets misloopt met het maatschappelijk systeem?
Vormingplus Kempen | 27
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 28
Kalender |
Wat zijn de zwijgende meerderheden? Wat kunnen we doen? Willy Deckers geeft een aanzet tot antwoord. De rest van de wereld: Afghanistan Shakera is een vrouw van Afghaanse afkomst. Tot enkele jaren geleden kende ze een zorgeloos leven: zowel haar man als zijzelf zijn hooggeschoold en hadden een goede baan, een mooi huis, 2 auto’s en 2 lieve kinderen. Ze was ook actief in een vrouwenbeweging. Tot de Taliban kwam. Ze moest vluchten, want vrouwen mogen niet werken en zeker niet actief zijn in een vrouwenbeweging. Zonder man, zonder papieren, zonder geld, met enkel haar kinderen en een lege handtas stond ze in Brussel Noord. Hier moet ze stilaan een nieuw leven zien op te bouwen, samen met haar kinderen en haar man die haar achterna kunnen reizen is. Een opmerkelijk verhaal, dat een licht werpt op het leven voor en tijdens het taliban-regime, en op het vluchtelingenverhaal.
DAG
Het Israëlisch-Palestijns conflict De gebieden in en rond Israël zijn door de jaren en eeuwen heen al veel geconfronteerd geweest met geweld en conflicten. Ook vandaag de dag lijkt de vrede heel ver weg. En het wordt alleen maar complexer; wie bezet welke stroken in het land, wie vlucht naar waar en waarom, hoe zit het met de krachtverhoudingen tussen de politieke leiders en de bevolking? En wat met die Palestijnse Israëli’s? Heel veel vragen in dit complexe verhaal, die vaak alleen maar meer vragen oproepen. Iemand van Vrede vzw komt alvast enkele vragen ophelderen. Dit is slechts een greepje uit ons aanbod. Kijk voor de rest op www.vormingpluskempen.be of vraag een papieren versie aan.
Jan Tegenbos is de bibliothecaris van de bibliotheek van Herentals. Op initiatief van Vormingplus Kempen werken de bibliotheken uit die regio al een tijdje samen. ‘Coördineren, ondersteunen en meedenken over het vormingsaanbod in de bibliotheken: dat was de noemer waaronder Vormingplus Kempen twee jaar geleden ons, samen met de andere bibs uit de regio West, samenbracht voor een eerste contactvergadering. Hieruit vloeit stilaan een hechte samenwerking rond tentoonstellingen, lezingen en andere activiteiten, waarbij Vormingplus Kempen steeds het ‘steuntje in de rug’ is, zowel administratief als financieel. Ook de eigen inbreng van de deelnemende instelling wordt niet vergeten: wanneer het uitgebreide aanbod niet voldoet aan de lokale behoeften gaat men mee op zoek naar kwalitatieve alternatieven en neemt Vormingplus Kempen ook daar een deel van het coördinerende en communicatieve werk over. Amper de kinderschoenen ontgroeid, belooft deze samenwerking dus heel wat voor de toekomst!’
28 | Vormingplus Kempen
Diane Bergmans, cultuurfunctionaris in Herselt, werkt nauw samen met Vormingplus Kempen. ‘Ik leerde Vormingplus Kempen kennen via Viviane Schuer, verantwoordelijke voor de regio Zuid. Ze bracht een bezoek aan de gemeente Herselt om de werking van Vormingplus Kempen voor te stellen en te toetsen op welke manier er samengewerkt kon worden. Als cultuurfunctionaris kon ik dankbaar gebruik maken van het vormings- en voordrachtenaanbod dat Vormingplus Kempen ons kon bieden. De samenwerking is tot nog toe steeds uiterst vlot verlopen. Maar misschien kan er wel eens nagedacht worden over een vaste prijs voor sprekers. Ik heb de indruk dat er momenteel maar lukraak wat gevraagd wordt. Ligt hier geen taak voor Vormingplus Kempen? Ook zou ik het zinvol vinden om de cultuurfunctionarissen of dergelijke van de verschillende gemeenten eenmaal per jaar eens samen te zetten met de regioverantwoordelijke van Vormingplus Kempen. We kunnen ongetwijfeld nog veel van elkaar leren.
DATUM
UUR
TITEL
PLAATS
ORGANISATIE
do 31/08 1 tot 30/09 1 tot 30/09
19:00
Arendonk Lille Grobbendonk
Opvangcentrum Arendonk * Bibliotheek Lille * Bibliotheek Grobbendonk *
1 tot 30/09 ma 04/09 19:30 do 07/09 12:00 do 07/09 19:30 zo 10/09 10:00 wo 13/09 20:00
Film: Mur (+ toelichting) Tentoonstelling Armoede in de Kempen Tentoonstelling Bond Verantwoorde Natuurfotografie Tentoonstelling Westelijke Sahara Open Deur Tocht: Gevangen in de Kempen Cursus Natuur-in-zicht Wake up cinema: Die Grosse Stille Paddestoelen voor beginners (4 sessies)
Herentals Mol Turnhout Meerhout Turnhout Hoogstraten
wo do vr vr za
13/09 19:00 14/09 09:30 15/09 09:30 15/09 14:00 16/09 10:00
De kracht van voelen (3 sessies) Eind-event Vrouwelijk Spontaan Vrouw-zijn vandaag Vrouwen in de politiek Basiscursus: Fietsherstelling
Herentals Geel Turnhout Herentals Turnhout
di
19/09
Olen
wo do
20/09 20:00 21/09 20:00
Herentals Gierle
Bibliotheek Herentals * PRH
Jan Tegenbos 014 85 97 50 Greet Balemans 014 55 48 90
vr ma di
22/09 20:00 25/09 19:30 26/09 20:00
Herselt Mol Arendonk
Cultuurdienst Herselt * Timotheus CCV
Diane Berghmans 014 53 98 41 Timotheus 03 644 53 01 CCV 03 287 35 83
di
26/09
Naar een meer harmonisch en evenwichtig leven Lezing Westelijke Sahara Luisteren naar kinderen begint bij jezelf (3 sessies) Eerlijke kleding op de catwalk Start basisjaar intuïtieve ontwikkeling Basiscursus: Rouwende mensen nabij (6 sessies) Vogeltrek (4 sessies)
Bibliotheek Herentals * Jan Tegenbos Timotheus Timotheus KAV Zwaneven * Vormingplus Kempen CVN Luc Van den Bergh Open Doek * Open Doek Natuurpuntafdeling en JNM Markvallei Drej Oomen i.s.m. Natuurpunt Educatie en Centrum Waerbeke PRH Hilde Simons KHK KHK VIM-Turnhout * May Dries Vrouwenraad Herentals * Louisa Van Sand PRISMA, EVA, politie en Vormingplus Kempen preventiedienst Turnhout * PRH Alex Sarlet
Oud-Turnhout
wo do do
27/09 19:30 28/09 19:00 28/09 20:00
Natuurpuntafdeling De Wulp i.s.m. Natuurpunt Educatie CC ‘t Getouw * Natuurpunt Educatie Bibliotheek Retie *
vr
29/09
19:00
19:30
1 tot 31/10 1 tot 31/10 ma
02/10
19:30
do do ma di do
05/10 19:30 05/10 19:00 09/10 20:00 10/10 19:00 12/10 09:15
do
12/10
19:30
za zo
14/10 15/10
19:00 10:00
di wo
17/10 20:00 18/10 20:00
Digitale fotografie (5 sessies) Insektendeterminatie (4 sessies) Vrouwen op de vlucht: Jennie Vanlerberghe België Beter Bekeken: Lier
Mol Turnhout Retie –
Tentoonstelling Armoede in de Kempen Herenthout Tentoonstelling Olen Bond Verantwoorde Natuurfotografie Paddestoelen voor beginners (4 sessies) Kasterlee
INFO & INSCHRIJVINGEN
Truus Boenders 014 40 52 50 Arlette Laenen 014 88 19 20 Marijke Wouters 014 50 74 90
Natuurpuntafdeling Kasterlee i.s.m. Natuurpunt Educatie KVLV Baarle-Hertog * Kreatief Retie * Scholen Arendonk * PRH PRH
014 22 36 06 014 56 21 50 014 69 91 55 014 22 00 55 014 41 15 65 014 27 74 63
De Liereman 014 42 99 66 CC ‘t Getouw 014 33 08 88 Nobby Thys 014 47 29 55 Jes Devriendt 014 37 03 52
Gemeente Beerse, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar *
Bibliotheek Herenthout * Bibliotheek Olen *
014 85 97 50 03 644 53 01 014 41 15 65 014 30 24 19 014 47 21 29 03 315 02 45
Beerse Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar Joris Peeters Kathleen Van Eecke
014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 014 50 10 40 014 25 74 44
Vera Cauberg 014 85 11 25
Digitale fotografie (5 sessies) Digitale fotografie (4 sessies) Praten met pubers: (on)mogelijk? Jezelf zijn (3 sessies) Opvoeden met een positieve blik (3 sessies) Film: Shadows of Time
Baarle-Hertog Retie Arendonk Turnhout Gierle
Tocht: Gevangen in de Kempen Wake up cinema: Enron: the smartest guys in the room Een rechter spreekt Lezing: Extreme sports
Merksplas Turnhout
Mondiale Raad en bibliotheek Hoogstraten, Hilt Rigouts 03 340 19 54 Seminarie en Open Doek vzw* KWB Vorst * Vormingplus Kempen 014 41 15 65 Open Doek * Open Doek 014 47 21 29
Laakdal Retie
Cultuurdienst Laakdal * Bibliotheek Retie *
Hoogstraten
Els Nemsdael Annie Heulens St-Claracollege Andrea Leirs Greet Balemans
014 69 93 44 03 314 37 86 014 67 85 72 03 309 24 43 014 55 48 90
Frans Vangenechten 013 67 03 80 Jes Devriendt 014 37 03 52
Vormingplus Kempen | 29
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 28
Kalender |
Wat zijn de zwijgende meerderheden? Wat kunnen we doen? Willy Deckers geeft een aanzet tot antwoord. De rest van de wereld: Afghanistan Shakera is een vrouw van Afghaanse afkomst. Tot enkele jaren geleden kende ze een zorgeloos leven: zowel haar man als zijzelf zijn hooggeschoold en hadden een goede baan, een mooi huis, 2 auto’s en 2 lieve kinderen. Ze was ook actief in een vrouwenbeweging. Tot de Taliban kwam. Ze moest vluchten, want vrouwen mogen niet werken en zeker niet actief zijn in een vrouwenbeweging. Zonder man, zonder papieren, zonder geld, met enkel haar kinderen en een lege handtas stond ze in Brussel Noord. Hier moet ze stilaan een nieuw leven zien op te bouwen, samen met haar kinderen en haar man die haar achterna kunnen reizen is. Een opmerkelijk verhaal, dat een licht werpt op het leven voor en tijdens het taliban-regime, en op het vluchtelingenverhaal.
DAG
Het Israëlisch-Palestijns conflict De gebieden in en rond Israël zijn door de jaren en eeuwen heen al veel geconfronteerd geweest met geweld en conflicten. Ook vandaag de dag lijkt de vrede heel ver weg. En het wordt alleen maar complexer; wie bezet welke stroken in het land, wie vlucht naar waar en waarom, hoe zit het met de krachtverhoudingen tussen de politieke leiders en de bevolking? En wat met die Palestijnse Israëli’s? Heel veel vragen in dit complexe verhaal, die vaak alleen maar meer vragen oproepen. Iemand van Vrede vzw komt alvast enkele vragen ophelderen. Dit is slechts een greepje uit ons aanbod. Kijk voor de rest op www.vormingpluskempen.be of vraag een papieren versie aan.
Jan Tegenbos is de bibliothecaris van de bibliotheek van Herentals. Op initiatief van Vormingplus Kempen werken de bibliotheken uit die regio al een tijdje samen. ‘Coördineren, ondersteunen en meedenken over het vormingsaanbod in de bibliotheken: dat was de noemer waaronder Vormingplus Kempen twee jaar geleden ons, samen met de andere bibs uit de regio West, samenbracht voor een eerste contactvergadering. Hieruit vloeit stilaan een hechte samenwerking rond tentoonstellingen, lezingen en andere activiteiten, waarbij Vormingplus Kempen steeds het ‘steuntje in de rug’ is, zowel administratief als financieel. Ook de eigen inbreng van de deelnemende instelling wordt niet vergeten: wanneer het uitgebreide aanbod niet voldoet aan de lokale behoeften gaat men mee op zoek naar kwalitatieve alternatieven en neemt Vormingplus Kempen ook daar een deel van het coördinerende en communicatieve werk over. Amper de kinderschoenen ontgroeid, belooft deze samenwerking dus heel wat voor de toekomst!’
28 | Vormingplus Kempen
Diane Bergmans, cultuurfunctionaris in Herselt, werkt nauw samen met Vormingplus Kempen. ‘Ik leerde Vormingplus Kempen kennen via Viviane Schuer, verantwoordelijke voor de regio Zuid. Ze bracht een bezoek aan de gemeente Herselt om de werking van Vormingplus Kempen voor te stellen en te toetsen op welke manier er samengewerkt kon worden. Als cultuurfunctionaris kon ik dankbaar gebruik maken van het vormings- en voordrachtenaanbod dat Vormingplus Kempen ons kon bieden. De samenwerking is tot nog toe steeds uiterst vlot verlopen. Maar misschien kan er wel eens nagedacht worden over een vaste prijs voor sprekers. Ik heb de indruk dat er momenteel maar lukraak wat gevraagd wordt. Ligt hier geen taak voor Vormingplus Kempen? Ook zou ik het zinvol vinden om de cultuurfunctionarissen of dergelijke van de verschillende gemeenten eenmaal per jaar eens samen te zetten met de regioverantwoordelijke van Vormingplus Kempen. We kunnen ongetwijfeld nog veel van elkaar leren.
DATUM
UUR
TITEL
PLAATS
ORGANISATIE
do 31/08 1 tot 30/09 1 tot 30/09
19:00
Arendonk Lille Grobbendonk
Opvangcentrum Arendonk * Bibliotheek Lille * Bibliotheek Grobbendonk *
1 tot 30/09 ma 04/09 19:30 do 07/09 12:00 do 07/09 19:30 zo 10/09 10:00 wo 13/09 20:00
Film: Mur (+ toelichting) Tentoonstelling Armoede in de Kempen Tentoonstelling Bond Verantwoorde Natuurfotografie Tentoonstelling Westelijke Sahara Open Deur Tocht: Gevangen in de Kempen Cursus Natuur-in-zicht Wake up cinema: Die Grosse Stille Paddestoelen voor beginners (4 sessies)
Herentals Mol Turnhout Meerhout Turnhout Hoogstraten
wo do vr vr za
13/09 19:00 14/09 09:30 15/09 09:30 15/09 14:00 16/09 10:00
De kracht van voelen (3 sessies) Eind-event Vrouwelijk Spontaan Vrouw-zijn vandaag Vrouwen in de politiek Basiscursus: Fietsherstelling
Herentals Geel Turnhout Herentals Turnhout
di
19/09
Olen
wo do
20/09 20:00 21/09 20:00
Herentals Gierle
Bibliotheek Herentals * PRH
Jan Tegenbos 014 85 97 50 Greet Balemans 014 55 48 90
vr ma di
22/09 20:00 25/09 19:30 26/09 20:00
Herselt Mol Arendonk
Cultuurdienst Herselt * Timotheus CCV
Diane Berghmans 014 53 98 41 Timotheus 03 644 53 01 CCV 03 287 35 83
di
26/09
Naar een meer harmonisch en evenwichtig leven Lezing Westelijke Sahara Luisteren naar kinderen begint bij jezelf (3 sessies) Eerlijke kleding op de catwalk Start basisjaar intuïtieve ontwikkeling Basiscursus: Rouwende mensen nabij (6 sessies) Vogeltrek (4 sessies)
Bibliotheek Herentals * Jan Tegenbos Timotheus Timotheus KAV Zwaneven * Vormingplus Kempen CVN Luc Van den Bergh Open Doek * Open Doek Natuurpuntafdeling en JNM Markvallei Drej Oomen i.s.m. Natuurpunt Educatie en Centrum Waerbeke PRH Hilde Simons KHK KHK VIM-Turnhout * May Dries Vrouwenraad Herentals * Louisa Van Sand PRISMA, EVA, politie en Vormingplus Kempen preventiedienst Turnhout * PRH Alex Sarlet
Oud-Turnhout
wo do do
27/09 19:30 28/09 19:00 28/09 20:00
Natuurpuntafdeling De Wulp i.s.m. Natuurpunt Educatie CC ‘t Getouw * Natuurpunt Educatie Bibliotheek Retie *
vr
29/09
19:00
19:30
1 tot 31/10 1 tot 31/10 ma
02/10
19:30
do do ma di do
05/10 19:30 05/10 19:00 09/10 20:00 10/10 19:00 12/10 09:15
do
12/10
19:30
za zo
14/10 15/10
19:00 10:00
di wo
17/10 20:00 18/10 20:00
Digitale fotografie (5 sessies) Insektendeterminatie (4 sessies) Vrouwen op de vlucht: Jennie Vanlerberghe België Beter Bekeken: Lier
Mol Turnhout Retie –
Tentoonstelling Armoede in de Kempen Herenthout Tentoonstelling Olen Bond Verantwoorde Natuurfotografie Paddestoelen voor beginners (4 sessies) Kasterlee
INFO & INSCHRIJVINGEN
Truus Boenders 014 40 52 50 Arlette Laenen 014 88 19 20 Marijke Wouters 014 50 74 90
Natuurpuntafdeling Kasterlee i.s.m. Natuurpunt Educatie KVLV Baarle-Hertog * Kreatief Retie * Scholen Arendonk * PRH PRH
014 22 36 06 014 56 21 50 014 69 91 55 014 22 00 55 014 41 15 65 014 27 74 63
De Liereman 014 42 99 66 CC ‘t Getouw 014 33 08 88 Nobby Thys 014 47 29 55 Jes Devriendt 014 37 03 52
Gemeente Beerse, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar *
Bibliotheek Herenthout * Bibliotheek Olen *
014 85 97 50 03 644 53 01 014 41 15 65 014 30 24 19 014 47 21 29 03 315 02 45
Beerse Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar Joris Peeters Kathleen Van Eecke
014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 014 50 10 40 014 25 74 44
Vera Cauberg 014 85 11 25
Digitale fotografie (5 sessies) Digitale fotografie (4 sessies) Praten met pubers: (on)mogelijk? Jezelf zijn (3 sessies) Opvoeden met een positieve blik (3 sessies) Film: Shadows of Time
Baarle-Hertog Retie Arendonk Turnhout Gierle
Tocht: Gevangen in de Kempen Wake up cinema: Enron: the smartest guys in the room Een rechter spreekt Lezing: Extreme sports
Merksplas Turnhout
Mondiale Raad en bibliotheek Hoogstraten, Hilt Rigouts 03 340 19 54 Seminarie en Open Doek vzw* KWB Vorst * Vormingplus Kempen 014 41 15 65 Open Doek * Open Doek 014 47 21 29
Laakdal Retie
Cultuurdienst Laakdal * Bibliotheek Retie *
Hoogstraten
Els Nemsdael Annie Heulens St-Claracollege Andrea Leirs Greet Balemans
014 69 93 44 03 314 37 86 014 67 85 72 03 309 24 43 014 55 48 90
Frans Vangenechten 013 67 03 80 Jes Devriendt 014 37 03 52
Vormingplus Kempen | 29
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 30
Kalender | DAG
DATUM
vr
20/10
di
UUR
24/10 20:00 1 tot 30/11
1 tot 30/11 ma 06/11 di 07/11 wo 08/11 wo do vr
19:30 19:00 19:30
08/11 20:00 09/11 20:00 10/11
zo di
12/11 14/11
10:00 19:30
do do do vr di di vr do do
16/11 10:00 16/11 13:00 16/11 20:00 17/11 20:00 21/11 13:00 21/11 14:00 24/11 10:00 30/11 – 30/11 20:00
1 tot 31/12 1 tot 31/12 zo 03/12 09:30 di do
05/12 20:00 07/12
do
07/12
19:30
do do
07/12 14:00 07/12 20:00
do do za
TITEL
PLAATS
ORGANISATIE
België Beter Bekeken: Lier
–
Gemeente Beerse, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar *
014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 014 38 99 51 Steven Duyck 014 54 94 62
Dessel Westerlo
Bibliotheek Dessel * Bibliotheek Westerlo *
Olen Mol Olen Tongerlo
014 25 74 44 014 33 08 88 014 27 74 63 014 54 05 74
Boeren, speelbal op de wereldmarkt? Goed kiezen geeft kracht België Beter Bekeken: Waasland
Retie Gierle –
Turnhout Geel
Bibliotheek Olen * Kathleen Van Eecke CC ‘t Getouw * CC ‘t Getouw PRH Alex Sarlet Natuurpuntafdeling Dubbelloof Marc Niclot i.s.m. Natuurpunt Educatie Bibliotheek Retie * Jes Devriendt PRH Greet Balemans Gemeente Beerse, Merksplas, Beerse Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar * Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar Open Doek i.s.m. Natuurpunt Educatie * Open Doek Kreatief Geel * Chris Vermeulen
Olen Lille Laakdal Turnhout Herentals Turnhout Herenthout Herentals Kasterlee
Bibliotheek Olen * Bibliotheek Lille * Cultuurdienst Laakdal * CCV Bibliotheek Herentals * Grijze Panters * Bibliotheek Herenthout * Bibliotheek Herentals * Bibliotheek Lichtaart *
014 25 74 44 014 88 19 20 013 67 03 80 03 287 35 83 014 85 97 50 014 81 57 29 014 50 10 40 014 85 97 50 014 85 00 11
Olen Grobbendonk Merksplas en Turnhout Kasterlee –
Bibliotheek Olen * Bibliotheek Grobbendonk * Plus 23 *
Wake up cinema: Grizzly Man Schaamte en schrik, goesting en genot (Diana De Keyzer) Voorlezen, durven en doen Voorlezen, durven en doen Het hof van Assisen Soefi-concert Voorlezen, durven en doen Bond Zonder Naam Voorlezen, durven en doen Senior en gezond Schaamte en schrik, goesting en genot (Diana De Keyzer) Tentoonstelling Westelijke Sahara Tentoonstelling Armoede in de Kempen Tocht: Gevangen in de Kempen Lezing over klassieke muziek België Beter Bekeken: Waasland
014 37 03 52 014 55 48 90 014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 014 47 21 29 014 56 21 08
Colofon |
Deze brochure volgende maal GRATIS thuis ontvangen? Iets niet duidelijk? Op zoek naar vorming? Een leuk project in gedachten? Meer info nodig over een activiteit?
Dit is een uitgave van Vormingplus Kempen – vzw Volkshogeschool Kempen.
Vormingplus Kempen vzw Volkshogeschool Kempen
14/12 20:00 21/12 20:00
Zuid-Oost Azië na de Tsunami Biologische verschillen tussen mannen en vrouwen Spreker Armoede in de Kempen Misdaadauteur Luk Deflo
23/12
Jezelf zijn (3 sessies)
Ravels Bibliotheek Lichtaart Grobbendonk Bibliotheek Lichtaart Gierle
Kathleen Van Eecke Arlette Laenen Frans Vangenechten CCV Jan Tegenbos Nicole Boeren Joris Peeters Jan Tegenbos Marieke Cooymans
Kathleen Van Eecke 014 25 74 44 Marijke Wouters 014 50 74 90 Vormingplus Kempen 014 41 15 65
Bibliotheek Lichtaart * Marieke Cooymans Gemeente Beerse, Merksplas, Beerse Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar * Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar Mondiale Raad en bibliotheek Hoogstraten, Hilt Rigouts Seminarie en Open Doek vzw* GC De Wouwer, KBG Ravels * GC De Wouwer Bibliotheek Kasterlee/Lichtaart * Marieke Cooymans Bibliotheek Grobbendonk * Bibliotheek Kasterlee/Lichtaart * PRH
* wil zeggen dat deze cursus in samenwerking met Vormingplus Kempen georganiseerd wordt. Voor meer informatie kan je altijd terecht op www.vormingpluskempen.be
014 85 00 11 014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 03 340 19 54 014 65 21 55 014 85 00 11
Marijke Wouters 014 50 74 90 Marieke Cooymans 014 85 00 11 Greet Balemans 014 55 48 90
Vormingplus Kempen > is een pluralistische organisatie > is erkend door de Minister van Cultuur als Volkshogeschool voor het arrondissement Turnhout. > is erkend door de Vlaamse regering als opleidingsverstrekker in het systeem van de opleidingscheques > wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap, dienst Volksontwikkeling. > is lid van de Federatie van organisaties voor volksontwikkelingswerk.
Vormingplus-team > Algemene coördinatie: Martine Coppieters (martine.coppieters@vormingpluskempen.be)
Secretariaat
Otterstraat 109 bus 4 (eerste verdieping), 2300 Turnhout Openingsuren
elke werkdag van 9.00 tot 17.00 u. 014 41 15 65 Fax 014 41 05 77 Email info@vormingpluskempen.be Delta Lloyd 646-0124040-88 Telefoon
Hoogstraten
30 | Vormingplus Kempen
Beerse Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar
In het spoor van Marc helsen Tentoonstelling Bond Verantwoorde Natuurfotografie Tentoonstelling Armoede in de Kempen De wereld op je bord Jezelf zijn (3 sessies) Leren kijken naar vogels (3 sessies)
Film: Cautiva
19:00
INFO & INSCHRIJVINGEN
Praktisch |
> Administratieve coördinatie: Jan Van Hout (jan.van.hout@vormingpluskempen.be) > Administratie: Lieve Decoster (lieve.decoster@vormingpluskempen.be) > Stafmedewerkers > regio oost: Kristel Vanhulle (kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be) > regio noord: Christa Truyen (christa.truyen@vormingpluskempen.be) > regio west: Kristien Peeters (kristien.peeters@vormingpluskempen.be) > regio zuid: Viviane Schuer (viviane.schuer@vormingpluskempen.be) > communicatie: Bart Gaublomme (bart.gaublomme@vormingpluskempen.be)
Kaartje Hoogstraten Merksplas Rijkevorsel Beerse Vosselaar Lille
www.vormingpluskempen.be
Vorselaar Herentals Olen Grobbendonk Herenthout
Hoe inschrijven?
Hulshout Herselt
Ravels Baarle-Hertog Turnhout Arendonk Oud-Turnhout Mol Retie Dessel Kasterlee Geel Balen Meerhout Westerlo Laakdal
De activiteiten in deze brochure (zie kalender p. 29) worden georganiseerd door verschillende organisaties.
Schrijf steeds in bij de organisatie die vermeld staat bij de activiteit! Wacht niet te lang met inschrijven: de plaatsen zijn vaak beperkt.
Hoe zelf iets organiseren? Bestel gratis ons activiteitenaanbod op de website www.vormingpluskempen.be. Of vraag het even op. Kies een activiteit die jouw organisatie aanspreekt. Zorg voor een lokaal en publiek. Wij zorgen voor een lesgever, financiële ondersteuning en promotie via de website en de Streekkrant.
Adresgegevens Gegevens die we noteren als je je inschrijft of als je informatie aanvraagt, komen in het adressenbestand van Vormingplus Kempen. Ze worden gebruikt om je op de hoogte te houden van ons programma en je te verwittigen als er iets wijzigt. We kunnen ze ook doorgeven aan anderen die interessante informatie voor je hebben. Als je dat liever niet wil, laat het ons even weten (wet van 8 december 1992 op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer).
Opmaak > > > >
Fotografie: Brecht Goris, Bart Van der Moeren Lay-out: Outline Graphics Druk: Van Gompel Odyse Verantwoordelijke uitgever: Bart Gaublomme, Pellemanstraat 20, 2460 Kasterlee
Vormingplus Kempen | 31
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 30
Kalender | DAG
DATUM
vr
20/10
di
UUR
24/10 20:00 1 tot 30/11
1 tot 30/11 ma 06/11 di 07/11 wo 08/11 wo do vr
19:30 19:00 19:30
08/11 20:00 09/11 20:00 10/11
zo di
12/11 14/11
10:00 19:30
do do do vr di di vr do do
16/11 10:00 16/11 13:00 16/11 20:00 17/11 20:00 21/11 13:00 21/11 14:00 24/11 10:00 30/11 – 30/11 20:00
1 tot 31/12 1 tot 31/12 zo 03/12 09:30 di do
05/12 20:00 07/12
do
07/12
19:30
do do
07/12 14:00 07/12 20:00
do do za
TITEL
PLAATS
ORGANISATIE
België Beter Bekeken: Lier
–
Gemeente Beerse, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar *
014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 014 38 99 51 Steven Duyck 014 54 94 62
Dessel Westerlo
Bibliotheek Dessel * Bibliotheek Westerlo *
Olen Mol Olen Tongerlo
014 25 74 44 014 33 08 88 014 27 74 63 014 54 05 74
Boeren, speelbal op de wereldmarkt? Goed kiezen geeft kracht België Beter Bekeken: Waasland
Retie Gierle –
Turnhout Geel
Bibliotheek Olen * Kathleen Van Eecke CC ‘t Getouw * CC ‘t Getouw PRH Alex Sarlet Natuurpuntafdeling Dubbelloof Marc Niclot i.s.m. Natuurpunt Educatie Bibliotheek Retie * Jes Devriendt PRH Greet Balemans Gemeente Beerse, Merksplas, Beerse Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar * Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar Open Doek i.s.m. Natuurpunt Educatie * Open Doek Kreatief Geel * Chris Vermeulen
Olen Lille Laakdal Turnhout Herentals Turnhout Herenthout Herentals Kasterlee
Bibliotheek Olen * Bibliotheek Lille * Cultuurdienst Laakdal * CCV Bibliotheek Herentals * Grijze Panters * Bibliotheek Herenthout * Bibliotheek Herentals * Bibliotheek Lichtaart *
014 25 74 44 014 88 19 20 013 67 03 80 03 287 35 83 014 85 97 50 014 81 57 29 014 50 10 40 014 85 97 50 014 85 00 11
Olen Grobbendonk Merksplas en Turnhout Kasterlee –
Bibliotheek Olen * Bibliotheek Grobbendonk * Plus 23 *
Wake up cinema: Grizzly Man Schaamte en schrik, goesting en genot (Diana De Keyzer) Voorlezen, durven en doen Voorlezen, durven en doen Het hof van Assisen Soefi-concert Voorlezen, durven en doen Bond Zonder Naam Voorlezen, durven en doen Senior en gezond Schaamte en schrik, goesting en genot (Diana De Keyzer) Tentoonstelling Westelijke Sahara Tentoonstelling Armoede in de Kempen Tocht: Gevangen in de Kempen Lezing over klassieke muziek België Beter Bekeken: Waasland
014 37 03 52 014 55 48 90 014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 014 47 21 29 014 56 21 08
Colofon |
Deze brochure volgende maal GRATIS thuis ontvangen? Iets niet duidelijk? Op zoek naar vorming? Een leuk project in gedachten? Meer info nodig over een activiteit?
Dit is een uitgave van Vormingplus Kempen – vzw Volkshogeschool Kempen.
Vormingplus Kempen vzw Volkshogeschool Kempen
14/12 20:00 21/12 20:00
Zuid-Oost Azië na de Tsunami Biologische verschillen tussen mannen en vrouwen Spreker Armoede in de Kempen Misdaadauteur Luk Deflo
23/12
Jezelf zijn (3 sessies)
Ravels Bibliotheek Lichtaart Grobbendonk Bibliotheek Lichtaart Gierle
Kathleen Van Eecke Arlette Laenen Frans Vangenechten CCV Jan Tegenbos Nicole Boeren Joris Peeters Jan Tegenbos Marieke Cooymans
Kathleen Van Eecke 014 25 74 44 Marijke Wouters 014 50 74 90 Vormingplus Kempen 014 41 15 65
Bibliotheek Lichtaart * Marieke Cooymans Gemeente Beerse, Merksplas, Beerse Oud-Turnhout, Ravels en Vosselaar * Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar Mondiale Raad en bibliotheek Hoogstraten, Hilt Rigouts Seminarie en Open Doek vzw* GC De Wouwer, KBG Ravels * GC De Wouwer Bibliotheek Kasterlee/Lichtaart * Marieke Cooymans Bibliotheek Grobbendonk * Bibliotheek Kasterlee/Lichtaart * PRH
* wil zeggen dat deze cursus in samenwerking met Vormingplus Kempen georganiseerd wordt. Voor meer informatie kan je altijd terecht op www.vormingpluskempen.be
014 85 00 11 014 60 07 70 014 63 94 42 014 46 22 32 014 65 21 55 014 60 08 41 03 340 19 54 014 65 21 55 014 85 00 11
Marijke Wouters 014 50 74 90 Marieke Cooymans 014 85 00 11 Greet Balemans 014 55 48 90
Vormingplus Kempen > is een pluralistische organisatie > is erkend door de Minister van Cultuur als Volkshogeschool voor het arrondissement Turnhout. > is erkend door de Vlaamse regering als opleidingsverstrekker in het systeem van de opleidingscheques > wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap, dienst Volksontwikkeling. > is lid van de Federatie van organisaties voor volksontwikkelingswerk.
Vormingplus-team > Algemene coördinatie: Martine Coppieters (martine.coppieters@vormingpluskempen.be)
Secretariaat
Otterstraat 109 bus 4 (eerste verdieping), 2300 Turnhout Openingsuren
elke werkdag van 9.00 tot 17.00 u. 014 41 15 65 Fax 014 41 05 77 Email info@vormingpluskempen.be Delta Lloyd 646-0124040-88 Telefoon
Hoogstraten
30 | Vormingplus Kempen
Beerse Merksplas Oud-Turnhout Ravels Vosselaar
In het spoor van Marc helsen Tentoonstelling Bond Verantwoorde Natuurfotografie Tentoonstelling Armoede in de Kempen De wereld op je bord Jezelf zijn (3 sessies) Leren kijken naar vogels (3 sessies)
Film: Cautiva
19:00
INFO & INSCHRIJVINGEN
Praktisch |
> Administratieve coördinatie: Jan Van Hout (jan.van.hout@vormingpluskempen.be) > Administratie: Lieve Decoster (lieve.decoster@vormingpluskempen.be) > Stafmedewerkers > regio oost: Kristel Vanhulle (kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be) > regio noord: Christa Truyen (christa.truyen@vormingpluskempen.be) > regio west: Kristien Peeters (kristien.peeters@vormingpluskempen.be) > regio zuid: Viviane Schuer (viviane.schuer@vormingpluskempen.be) > communicatie: Bart Gaublomme (bart.gaublomme@vormingpluskempen.be)
Kaartje Hoogstraten Merksplas Rijkevorsel Beerse Vosselaar Lille
www.vormingpluskempen.be
Vorselaar Herentals Olen Grobbendonk Herenthout
Hoe inschrijven?
Hulshout Herselt
Ravels Baarle-Hertog Turnhout Arendonk Oud-Turnhout Mol Retie Dessel Kasterlee Geel Balen Meerhout Westerlo Laakdal
De activiteiten in deze brochure (zie kalender p. 29) worden georganiseerd door verschillende organisaties.
Schrijf steeds in bij de organisatie die vermeld staat bij de activiteit! Wacht niet te lang met inschrijven: de plaatsen zijn vaak beperkt.
Hoe zelf iets organiseren? Bestel gratis ons activiteitenaanbod op de website www.vormingpluskempen.be. Of vraag het even op. Kies een activiteit die jouw organisatie aanspreekt. Zorg voor een lokaal en publiek. Wij zorgen voor een lesgever, financiële ondersteuning en promotie via de website en de Streekkrant.
Adresgegevens Gegevens die we noteren als je je inschrijft of als je informatie aanvraagt, komen in het adressenbestand van Vormingplus Kempen. Ze worden gebruikt om je op de hoogte te houden van ons programma en je te verwittigen als er iets wijzigt. We kunnen ze ook doorgeven aan anderen die interessante informatie voor je hebben. Als je dat liever niet wil, laat het ons even weten (wet van 8 december 1992 op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer).
Opmaak > > > >
Fotografie: Brecht Goris, Bart Van der Moeren Lay-out: Outline Graphics Druk: Van Gompel Odyse Verantwoordelijke uitgever: Bart Gaublomme, Pellemanstraat 20, 2460 Kasterlee
Vormingplus Kempen | 31
607074_VP Brochure 5
8/2/06
3:02 PM
Pagina 32
Verfrissend vormingswerk
www.vormingpluskempen.be