Van Meerle tot Veerle najaar 2007

Van Meerle tot Veerle najaar 2007

Vormingplus Kempen |

vooraf

Inhoud Interviews

Ingrid Pauwels • Ecologisch bewust

worden kan best zonder vermanend vingertje

3

Joke Flour • Kijken wat er leeft

6

Onze projecten Leren fietsen

9

Fiesta Mundial Balen 12

Stilte in de Kempen 12

Color A’do Arendonk 13

Toegankelijke cultuur Geel 14

Twee nieuwe vrijwilligersboekjes 14

Naar de Vrouwenmars Ieper 14

Tentoonstelling Hoogstraten 15

Op tocht

Fietsroutes door de Kempen 16

Kyoto in de Kempen 17

Organiseer zelf!

Ons Ideeënboek 18

Vernieuwde site 20

Een greep uit ons aanbod 21

Kalender

Cursuskalender 22

Praktisch

Contact en colofon 23

| Vormingplus Kempen

Geworteld De tekenles van naakte winterbomen maakte er in de lagere school geen geheim van: een tak splitst zich in een v’tje, dat zich op zijn beurt weer vertakt in een ander v’tje. Vertakking zorgt voor verwijdering. Voor verwarring ook, hoe bomen in hun schaamteloze groei weerbarstig in elkaar grijpen en het licht voor zich willen houden. Het bladerdek als camouflage voor een wirwar aan groeipijn.

Om terug tot de essentie te komen, hoef je niet altijd ver te zoeken naar je eigen wortels. Bij Vormingplus Kempen legden we die van ons bloot: sociaal leren, rond thema’s als duurzaamheid, interculturaliteit of participatie. En met veel aandacht voor onze Kempense regio.

In dit nummer én op onze vernieuwde site vind je veel informatie over wat we deden, doen en plannen. Vaak samen met andere groepen, verenigingen of organisaties. Met andere wortels, in dezelfde grond.

Martine Coppieters Algemeen coördinator

interview

interview Bart Cabanier | foto’s Bart Van der Moeren

Kunnen we zonder kernenergie?

Kunnen we met louter groene stroom al onze energiebehoeften dekken?

Het kan, maar alleen als we ons energieverbruik drastisch verminderen en als we helemaal anders met energie leren omgaan.

Dat zegt Ingrid Pauwels van vzw Ecolife, een maatschappelijke milieuorganisatie die daarvoor actiemodellen, workshops en campagnes ontwikkelt.

Ecologisch bewust worden kan best zonder vermanend vingertje

Ecolife groeide vijf jaar geleden uit het Leuvense vormingscentrum Dialoog. Dat werkt al meer dan 25 jaar rond ecologische thema’s. Bij Dialoog ligt de nadruk echter meer op praktische tips. Wie bijvoorbeeld duurzaam wil (ver)bouwen en wil weten met welk materiaal je best isoleert, kan daarvoor bij Dialoog terecht. Ecolife focust meer op gedragsverandering: wat kan je als burger doen? Wat kan je als gezin doen?

Het centrale begrip in de aanpak van Ecolife is empowerment. Op het eind van een workshop of campagne moet de lesgever of coach zich overbodig gemaakt hebben. Het is niet de bedoeling dat met het vertrek van de coach, ook alle kennis verdwijnt. Ingrid Pauwels van Ecolife: “Voor ons is het belangrijk dat de mensen zelf gaan nadenken

en acties gaan ondernemen rond milieubewust handelen. Het is de bedoeling dat op het eind van de workshop de mensen ons niet meer nodig hebben om milieuvriendelijk te leven.”

Daarnaast is de meetbaarheid van de projecten altijd een essentieel onderdeel. Dat kan heel eenvoudig: bijvoorbeeld door na te wegen of mensen na afloop van een cursus minder kilo's afval in hun vuilniszak hebben dan ervoor. Ook de stand van de elektriciteitsmeter geeft op niet mis te verstane manier aan of maatregelen (al dan niet) tot besparingen hebben geleid. Al die gegevens kunnen bovendien verwerkt worden in een computermodel. Dat drukt het resultaat uit in een ecologische voetafdruk, of hoeveel kilo CO2 je door een bepaalde actie bespaarde. Die aanpak werkt effectief: gemiddeld bespaarden

Vormingplus Kempen |

mensen 8 à 10 procent. Bij groepen die heel hard hun best doen, loopt dat soms op tot 15 procent en meer.

In de workshops en projecten die Ecolife aanbiedt, gaat het vaak om eenvoudige tips: het licht uitdoen als je de kamer verlaat, de verwarming lager zetten in ruimtes waar je niet bent, de fiets nemen in plaats van de auto, enzovoort. Daarnaast wordt de aandacht gevestigd op een aantal kleine investeringen: door spaarlampen of een waterbesparende douchekop aan te schaffen, kan je eveneens meetbare vooruitgang boeken.

Duurzaam is leuk Duurzaam leven en op een milieubewuste manier met energie en grondstoffen omgaan, hoeft niet per se een opoffering te zijn.

Integendeel. Met de fiets boodschappen doen, is milieuvriendelijker dan met de auto en het is ook nog leuker. Ingrid Pauwels: “Andere en milieuvriendelijkere keuzes maken, betekent helemaal niet dat je op je levenskwaliteit moet inboeten. We vragen ook niet dat iedereen strikt àl onze tips naleeft. Als iemand graag onder de douche staat, dan laat die de tip 'probeer je douchetijd te beperken' maar achterwege. Er zijn nog genoeg andere manieren om te besparen. We willen niet met een vermanend opgestoken vingertje staan zwaaien.

We willen mensen stimuleren om anders te gaan leven door het positieve te benadrukken en te wijzen op de kansen die er zijn. Door te kiezen voor milieuvriendelijke oplossingen ga je niet enkel het milieu sparen, maar vaak zal het ook goed voor je portemonnee zijn, of zal je gezondheid er wel bij varen.”

Campagnes & calculatoren Vorig jaar leidde Ecolife vijftien coaches op. Die begeleiden het hele proces. Ingrid Pauwels: “Zij krijgen van ons een opleiding en leren hoe ze via empowerment bij de mensen een ecologische gedragsverandering teweeg kunnen brengen. Om een voorbeeld te geven: bij het project 'Ecoteam op het werk' zijn zij aanwezig bij de vijf cursusmomenten. Het zijn doorgaans freelancers die per opdracht worden betaald. Daarnaast hebben we lesgevers, die naar socio-culturele verenigingen of adviesraden gaan om daar onze pakketten voor te stellen en te begeleiden.”

Hoe gaat dat nu in de praktijk? Ingrid Pauwels: “Voor de KAV hebben we een model ontwikkeld waarbij we een heel jaar werkten rond duurzame voeding. We merkten dat die thema's enorm aansloegen: zo zijn we daar in bijna 200 lokale afdelingen met onze workshop langs geweest, waar telkens toch tussen de 15 en 50 deelnemers waren.

Dan bereik je flink wat mensen met een campagne.”

Ecolife maakt veel gebruik van calculatoren: rekenmodules die worden gebruikt om te meten hoeveel mensen voor en na gebruiken. Makkelijk om te berekenen of je ecologische voetafdruk na afloop kleiner is dan bij aanvang, of om na te kijken hoeveel kilo CO2 je precies hebt bespaard. Ingrid Pauwels: “We merken dat die calculatoren ook steeds meer buiten de campagnes gebruikt worden. De Wereldwinkels Ingrid Pauwels: ‘ Milieuvriendelijke keuzes maken, betekent niet dat je op je levenskwaliteit moet inboeten.’

| Vormingplus Kempen

hebben ons bijvoorbeeld gevraagd om te berekenen hoe groot de ecologische voetafdruk van de verschillende winkels was. Daarbij wordt dan gekeken naar de producten die ze verkopen, naar mobiliteit, naar het energieverbruik van het gebouw... Nadien geven wij ze dan tips waarmee ze hun voetafdruk kunnen verlagen.”

Ook het bedrijfsleven doet beroep op Ecolife. Bij Brouwerij Alken-Maes liep het project 'Ecoteam op het Werk'. Ingrid Pauwels: “We werken altijd van onderuit. Wij gaan niet naar de directie met kant-en-klare voorstellen waarmee ze dingen kunnen besparen. Nee: we gaan naar de werkvloer en vragen aan de werknemers waar zij denken dat er binnen het bedrijf bespaard kan worden. Zij hebben veel meer zicht op bedrijfsprocessen dan wij. Ecolife wil vooral faciliteren en structureren.”

Die aanpak leidde uiteindelijk tot modellen waarbij de verschillende ploegen in het bedrijf in een soort competitie probeerden zo ecologisch mogelijk te werken. Ingrid Pauwels: “Dat bracht echt een dynamiek teweeg in het bedrijf. Er hing zelfs een prijs aan vast voor het best scorende team: dat mocht op bezoek bij een brouwerij in het buitenland. Naast de bewustwording bij de werknemers betekent zo'n actie voor een bedrijf tenslotte ook een reëele besparing. Zij werken voortaan zuiniger, verbruiken minder energie, gaan zorgvuldiger om met grondstoffen...”

Workshops voor kansarmen Sinds vorig jaar richt Ecolife zich ook op kansarmen. We ontwikkelden zes workshops in spelvorm. Met een soort monopolyspel wordt bijvoorbeeld rond elektriciteit gewerkt. Er is een raad-je-plaatje-spel rond verwarming: de deelnemers leren spelenderwijs welke tip hen een besparing kan opleveren. Ook over de energiemarkt werd een spel ontwikkeld. Ingrid Pauwels: “Sinds de liberalisering van de energiemarkt kan iedereen vrij zijn leverancier kiezen, maar we stellen vast dat niet zo veel mensen ook daadwerkelijk overstappen naar een andere leverancier. Die workshops kunnen ook voor een breder publiek gebruikt worden. Veel mensen weten immers nog altijd niet dat de groene stroom van bijvoorbeeld Ecopower of Nuon in een aantal gevallen goedkoper is dan de stroom die ze van Electrabel betrekken.

Of ze weten niet hoe ze dat precies moeten aanpakken, van leverancier veranderen. In onze workshops stellen we de verschillende spelers op de energiemarkt voor en leggen we dat allemaal uit.”

als ze alle tips en trucjes kennen, nog eens een rit. De meesten slagen er dan effectief in om met een slimmere rijstijl met dezelfde hoeveelheid brandstof een pak meer kilometers af te leggen.”

CompenCO2 Sinds Al Gore's 'An Incovenient Truth' staat het terugdringen van de CO2-uitstoot prominent op de agenda. Ingrid Pauwels: “We hebben sinds kort het CompenCO2, een samenwerkingsverband tussen ondermeer de Wereldwinkels, Ecolife en de Webfabriek. Verenigingen kunnen zo hun CO2-uitstoot compenseren door bijvoorbeeld elders een aantal bomen aan te laten planten. Maar we willen er natuurlijk toe komen dat organisaties minder CO2 gaan uitstoten. Daarvoor moeten we het probleem bij de wortel aanpakken: wij verbruiken gewoon veel te veel energie. Dààr moeten we vooral op werken. Als iedereen in Vlaanderen morgen zou overschakelen op groene stroom zouden we energie tekort komen. Persoonlijk denk ik dat we moeten durven streven naar een vermindering met 50%. Pas dan zal het vermoedelijk mogelijk zijn om alles op groene stroom te doen. Soms lees je in kranten dat we niet buiten kernenergie kunnen omdat we die energie nodig hebben. Dat klopt, maar ook alleen maar omdat we zo slordig met onze energie omspringen. Als we daar fors op besparen, hebben we kernenergie niét nodig. Maar daar zijn structurele en ingrijpende maatregelen vanuit de overheid voor nodig en dat blijft natuurlijk een moeilijke boodschap.”

Ingrid Pauwels:’Ik vind dat we ernaar moeten durven streven om ons energie-verbruik met 50% te verminderen.’

Een andere workshop behandelt het thema afval en afval voorkomen.

Ook die is in principe ook geschikt voor verenigingen, maar dan eerder als kennismaking met de materie. Ingrid Pauwels: “Het is echt een introductieworkshop. Organisaties of verenigingen die al veel rond afval en sorteren gewerkt hebben, gaan hier waarschijnlijk niet veel aan hebben. Maar het spel is wel leuk en heel sensibiliserend.”

Links Organiseer zelf http://www.vormingpluskempen.be/duurzaamheid http://www.verlicht.be Ecolife http://www.ecolife.be/ CompenCO2 http://www.compenco2.be Bereken je ecologische voetafdruk

http://wwf-footprint.be/nl/

Slim autorijden met Ecodriving Een ecologische workshop rond autorijden: het lijkt contradictorisch, maar dat is het niet, zegt Ingrid Pauwels. “Natuurlijk neem je best zoveel mogelijk de fiets of het openbaar vervoer. Maar als je toch in de auto stapt, is het goed om te weten dat je ook daar met een paar simpele tips veel kan besparen. Ecodriving leert mensen slim autorijden. Door anticiperend te rijden, bijvoorbeeld door te stoppen met gas geven als een stoplicht verderop op rood springt, kan je je verbruik aanzienlijk doen dalen. Ook door slim te schakelen, je bandenspanning in het oog te houden en zo weinig mogelijk de airco te gebruiken, kan je besparen. De doorsnee airco zorgt immers voor een meerverbruik van 10 procent.”

Om die theorie in de praktijk om te zetten, heeft Ecolife vijf rijsimulatoren. Grote bakken die uit een lunapark lijken te komen. Een autostoel met stuurwiel en versnellingspook en een groot computerscherm waarop je door een virtuele voorruit kan kijken. Ingrid Pauwels: “Ook hier willen we meten wat de tips doen met de mensen: ze maken een ritje als de workshop begint, en ze maken op het eind,

zin om iets te organiseren?

Vormingplus Kempen ondersteunt je financieel als je een activiteit rond duurzaamheid organiseert. Dat kan met activiteiten van Ecololife, maar ook met andere cursusaanbieders. Op onze site vind je een lijst van zo’n tachtig cursussen, workshops of lezingen: kijk bij http://www.vormingpluskempen.be/duurzaamheid Een aantal daarvan kan je volgend werkjaar zelfs gratis organiseren.

WWF, VIBE, Velt en Greenpeace stellen op www.verlicht.be dat aanbod voor. Je vindt het natuurlijk ook op onze site.

Vormingplus Kempen |

interview

Joke Flour Natuurpunt Educatie

Kijken wat er leeft

Natuur is overal en meestal betrekkelijk dicht bij huis te vinden. Daardoor lijkt die voor iedereen vrij en vlot toegankelijk. Verrassend genoeg blijkt de stap naar de natuur voor nogal wat bevolkingsgroepen bijzonder hoog te zijn. Met vormingsprojecten en cursussen wil Natuurpunt Educatie die barrières weg werken. Om de meest uiteenlopende groepen in onze verscheiden maatschappij te bereiken, gaat de vereniging samenwerkingsverbanden aan met andere instanties. Vaak is dat met Vormingplus Kempen als partner.

Het educatieve been van de natuurbehoudsbeweging ontstond in feite al in de jaren 1930. “Het vormingswerk dat toen werd opgezet, spitste zich vooral toe op ornithologie of vogels”, zegt coördinator Joke Flour van Natuurpunt Educatie. “Later breidde dat wel uit naar andere dieren, maar toch was het vormingswerk specifiek gericht op het bestuderen van de verschillende dieren- en plantensoorten. In de loop der tijd gingen we die soorten ook in interactie met en in hun biotoop bekijken. Vanuit die ecologische verbanden kwamen we terecht bij natuurbeheer en landschap. Op die manier werd in het de interview Hans Otten | foto’s Bart Van der Moeren loop de jaren toch een breder verhaal.”

Het doel dat Natuurpunt Educatie zichzelf nu voor ogen stelt is “mensen te vormen die inzetbaar zijn op het vlak van natuureducatie, -beleid, -beheer en -behoud. Daarmee willen we het maatschappelijk draagvlak voor

onze Projecten wakkeren interesse voor het leefmilieu aan

| Vormingplus Kempen

natuur en milieu in Vlaanderen vergroten.

Onze hoofdtaak is dan ook het inrichten van cursussen en het geven van educatieve ondersteuning.”

“Natuurbescherming is oorspronkelijk voortgevloeid uit de natuurverenigingen. Maar om aan bescherming te kunnen doen is er nood aan educatie. Zo groeide het educatieve luik en ontstond in 1995 een aparte vzw. In de vorming en cursussen komt de studie van de soorten uiteraard nog altijd aan bod, maar het kadert in een ruimer landschapsverhaal. Maar dan is het vooral zaak om de burgers mee te krijgen en zo de kennis aan elkaar door te geven. We zijn op die manier geëvolueerd naar een vereniging die zoveel mogelijk mensen wil bereiken en meenemen in dat omvattende natuurverhaal. En met zoveel mogelijk mensen bedoelen we ook specifieke doelgroepen en bijvoorbeeld kansengroepen.

Het is dan vooral een kwestie geworden van het zoeken van raakvlakken met de interessesfeer en leefwereld van die groepen. Daarop stemmen we dan ons vormingsaanbod af om die mensen op hun manier ook aan ervaringsgerichte natuurbeleving te laten doen.”

Ook voor allochtone groepen hebben we een aangepaste versie. Zo pas je de inhoud aan, aan de mensen die je voor je krijgt.”

Groene rijstpap

Een thema dat echter alle verschillende groepen op een of andere manier wist te verenigen, is dat van de ‘stilte’. “Het bleek een bindend element te zijn tussen de verschillende culturen. Zelfs natuurbeleving is cultuurgebonden, elke groep ziet andere aspecten. Maar als we stilte, rust en ruimte koppelen aan natuurbeleving is dat tussen culturen heel wat minder bedreigend dan heel wat andere prangende thema’s.

Dan gaat het om pure natuurbeleving, puur waarnemen, pure rust. Op die manier ontstaat de mogelijkheid om die andere culturen te betrekken. Daarnaast vormt stilte ook de basis van leren. Om te kunnen leren moet je immers stil zijn. Het is een algemeen bindend element.”

Dat verhaal vertrekt vanuit een belangrijk uitgangspunt: de grote verscheidenheid waardoor onze maatschappij inmiddels wordt gekenmerkt. De samenleving is een smeltkroes van culturen geworden. “Die diversiteit en interculturaliteit moeten we ook vertalen in ons vormingswerk”, zegt Joke Flour. “Dat betekent dat we zelf moeten diversifiëren. Daarbij moeten we kritisch durven staan tegenover ons eigen aanbod aan vormingsactiviteiten. We moeten dan kijken naar wie de basis van onze samenleving vormt. In die optiek is het beter op lokaal niveau samenwerkingsverbanden aan te gaan om die verschillende groepen aan de basis te bereiken. Dat kan minder goed met grote, overkoepelende samenwerkingen, omdat elke gemeenschap wel zijn eigen identiteit heeft. De allochtonen of maatschappelijk kwetsbare groepen in Turnhout zijn wellicht anders dan die van Kortrijk.”

Het vinden van dergelijke raakvlakken vergt dat Natuurpunt Educatie zijn vormingsaanbod telkens weer moet aanpasssen aan de eigenheden van de bevolkingsgroep. Dat vraagt een grote flexibiliteit van de opstellers van die vormingsinitiatieven en cursussen. Joke Flour haalt daarbij zelf het voorbeeld aan van het initiatief dat in het licht van de ‘Week van de Smaak’ door Natuurpunt Educatie werd gecreëerd.

“We vroegen ons af wat wij vanuit onze achtergrond met de ‘Week van de Smaak’ konden aanvangen. Dat koppelden we uiteindelijk aan het thema van de biodiversiteit. Dat is voor ons een bijzonder belangrijk thema in het kader van de Countdown 2010. Dat is een afspraak die verschillende Europese landen in 2001 maakten om tegen 2010 het verlies aan biodiversiteit te stoppen. Zo kwamen we met het programma ‘Zet je tanden in de natuur’ op de proppen.”

‘Zet je tanden in de natuur’ is een luister-, proef- en doe-activiteit die de deelnemers kennis laat maken met de verschillende smaken die we in onze Vlaamse natuur terug kunnen vinden. Graansoorten leiden naar de korenwolf, gagelbier en heidehoning naar de Kempense natuur. Op die manier leren de proevers de biodiversiteit van onze eigen omgeving kennen.

“Een opmerkelijke proef daarin was dat we de deelnemers knalgroene rijstpap voorschotelden. Aanvankelijk durfde niemand er van te eten, tot één persoon er eens voorzichtig met zijn neus boven ging hangen.

Het rook naar gewone pudding. Toen een deelnemer er ook eens van proefde en de smaak goedkeurde, namen de anderen ook de lepel in de aanslag. Het was bijzonder knap om te zien hoe het overheersende gevoel van een hele groep in één kantelmoment omdraaide. Op die manier merk je de weerstand van mensen tegenover wat hen vreemd voorkomt en hoe ze daar verder mee omgaan.”

“Dat programma van ‘Zet je tanden in de natuur’ pasten we ook aan voor specifieke doelgroepen. Sommige verenigingen van maatschappelijk kwetsbare mensen schenken tijdens hun werking geen alcohol.

Dan verwijderen we bijvoorbeeld het gagelbier uit het programma.

De puurheid van stilte

“Natuur mag dan alomtegenwoordig zijn, we kunnen alleen maar vaststellen dat het voor heel wat bevolkingsgroepen geen voor de hand liggende zaak is om aan natuurbeleving te doen. Zo zien we dat bij maatschappelijk kwetsbare groepen toch een hoge drempel bestaat. Daarom willen we precies voor die groepen een methodiek ontwikkelen om hen te bereiken. We werken daarvoor samen met CEDES vzw, het Centrum voor educatieve en sociaalartistieke projecten. De vragen die we daarbij aan bod willen laten komen, zijn onder meer hoe je in jezelf kan kijken en hoe naar anderen, hoe kijk je naar de wereld en hoe kijkt de wereld naar jou... Een goede aanpak inzake de eigen beleving van de natuur kan voor deze mensen in hun harde wereld dan een bevrijding betekenen. Dat kan echt deugd doen.

We zien dan dat deze mensen nadien toch weer zelf de natuur gaan opzoeken.”

“Dat vergt dus opnieuw een creatieve zoektocht naar een andere manier om mensen mee te nemen naar de natuur. Dat vraagt dan ook weer een andere begeleiding. Dat is wel een heel boeiend proces, maar kan enkel als je een samenwerking aangaat met een organisatie die zich specifiek op de begeleiding van deze doelgroepen toelegt.

Zo’n samenwerking is bijzonder waardevol, maar vraagt ontzettend veel energie.”

Duurzaamheid Ondanks alle ervaring heeft Natuurpunt Educatie niet alle knowhow in huis om op een specifiek gerichte manier met kansengroepen of bepaalde doelgroepen om te gaan. Daarvoor sluit de organisatie samenwerkingsverbanden met andere instanties en verenigingen.

Een item waarrond recent een grootschalige samenwerking is gestart, vormt de duurzame ontwikkeling. “Dat thema bestaat uit een aantal elementen: ecologie, economie en het sociale aspect. Je kan daar ook het participatie-element aan toevoegen (hoe kan je burgers inspraak geven in een duurzaam beleid?) of ook hoe je zelf aan duurzame ontwikkeling kan bijdragen. Daarvoor moet je alle mogelijke actoren weten te bereiken. Dat kan alleen door samen te werken met organisaties die zelf specifiek met die actoren bezig zijn. Daarom startten we net een samenwerking met 11.11.11, Oxfam, Argus en de 13 Vormingplus-centra. Zo willen we een netwerk creëren waarin

Vormingplus Kempen |

vrijwilligers samengebracht worden met mensen die werken rond de thema’s natuur, milieu en landschap, groepen die zich bezighouden met eerlijke wereldhandel of mensen die actief zijn in de Noord-Zuidbeweging. Iedereen brengt zo zijn eigen knowhow mee om samen tot een omvattend verhaal te komen. Het thema van de duurzame ontwikkeling kan je op die manier veel concreter maken. Zo willen we in de volgende periode debatavonden opzetten en een tentoonstelling organiseren.”

Een thema als duurzame ontwikkeling is inhoudelijk bijzonder omvangrijk. “Naast ecologie speelt ook economie daarin een belangwekkende factor. De bedrijfswereld moet je dus ook zeker betrekken, daar kan je niet omheen. Want ook bedrijven willen vaak mee nadenken over een beter milieu. Maar ook fairtrade en mensenrechten maken deel uit van dat verhaal. Zo kom je dan bij de millenniumdoelstellingen terecht. Hoe kunnen we die waarmaken? Dan moet je aan educatie doen. En wij willen dat zeker brengen als een positief verhaal. Zo willen we tegen bedrijven zeggen dat je ook binnen het thema van duurzame ontwikkeling gerust kan ondernemen zonder de toekomstige generaties in het gedrang te brengen, maar we moeten dan duidelijk maken hoé. Net zo met de Noord-Zuidkwestie. We moeten mensen bewust maken van de problematiek van het Zuiden.

Maar het is dan telkens weer een zoektocht hoe we dat in ons eigen vormingsaanbod gericht kunnen aanpakken. Zo haken al die verhalen telkens weer in elkaar.”

Volgens Joke Flour kan die koepelsamenwerking ook alleen maar leiden tot aangepaste programma’s op lokaal niveau. “De resultaten die uit de samenwerking voortvloeien, moeten lokaal vertaald worden.

Voor de lokale groepen wordt het dan makkelijker om daarrond eigen samenwerkingsprogramma’s op te zetten. Die persoonlijke contacten op lokaal vlak zijn echt nodig. Zoals ik al zei, kennen de groepen in de ene plaats vaak heel andere eigenheden dan elders. Elke groep is anders. Die intermenselijke aanpak is bijzonder belangrijk. Bovendien is het heel belangrijk dat lokale informatie de problematiek gewoon dichter bij de mensen brengt. Je verkleint de afstand.”

Klimaat- of filmhype?

Duurzame ontwikkeling, de teloorgang van ons klimaat, biodiversiteit.

Deze grote thema’s waarrond Natuurpunt Educatie vormingsprojecten creëert, waren nooit eerder zo actueel als nu. De documentaire ‘An Inconvenient Truth’ van Al Gore lijkt die beweging nagenoeg in zijn eentje in gang te hebben gezet.

“De film zorgde voor een heuse rush op de filmzalen”, geeft Joke Flour toe. Je kan je bij de hele hype wel wat vragen stellen. Maar het feit is dat plots een heleboel mensen nu met andere ogen naar onze natuur gaan kijken en het tijd vinden dat er iets ondernomen wordt aan de millenniumdoelen of voor onze planeet, zowel hier als in het Zuiden.

Daarop willen wij dan weer inspelen met ons aanbod. In hoeverre kan je die elementen die onder meer in de film worden aangedragen in onze eigen natuur terugvinden? Die vind je terug in onze Kyototochten, fietstochten en bezoeken aan natuurgebieden.”

| Vormingplus Kempen

Joke Flour: ‘ We willen mensen raken op een positieve manier. ’ “Het nadeel is dat ‘An Inconvenient Truth’ een heel negatieve boodschap brengt: onze planeet dreigt naar de verdoemenis te gaan.

Daarom vrezen we dat veel mensen zich nu plots enkel uit een kortstondige angstreflex om het klimaat gaan bekommeren: ze gaan er wel over nadenken, maar stellen al snel vast dat het niet te behappen valt en hun bekommernis smelt weer weg. Dan is het aan ons om dat op te vangen met een positieve onderstroom, waarop de mensen kunnen meedrijven.”

“Jammer genoeg zit onze wereld nu zo in elkaar dat enkel het negatieve blijft hangen, terwijl het positieve snel wegebt of gewoon geen aandacht krijgt. Daarom willen we inpikken op het gevoel dat nu heerst om zelf iets te willen ondernemen voor ons klimaat. Hoe houden we die beweging gaande? Vóór je je om iets kan bekommeren, moet je er eerst liefde voor voelen. Dààr willen we naar zoeken: mensen ràken op een positieve manier.”

Links Natuurpunt Educatie http://www.natuureducatie.be

Ook in ons aanbod Enkele cursussen, voordrachten en workshops van Natuurpunt Educatie zitten ook in het aanbod dat we voor 75% betoelagen.

Kijk op pagina 18 van dit nummer of rechtstreeks op onze site!

projecten

Leren fietsen In 2006 startte Vormingplus Kempen een fietsproject op voor volwassen vrouwen.

Als fietsende Vlaming kan je je het misschien moeilijk inbeelden, maar sommige volwassenen kunnen niet fietsen. Fietsen is niet in alle landen en voor alle culturen een gewoonte, laat staan een nationale sport. Nieuwkomers, maar ook mensen die hier geboren en getogen zijn, hebben vaak nooit leren fietsen.

Fietsen maakt je zelfstandiger: je bent minder afhankelijk van anderen voor je vervoer. Het geeft je bewegingsvrijheid. Het verhoogt je tewerkstellingskansen. Fietsen is een goedkoop en snel vervoersmiddel.

Het is plezant, gezond voor jezelf en voor het milieu.

Om al deze redenen startte Vormingplus Kempen samen met Prisma, EVA en de politie en preventiedienst van de stad Turnhout een fietsproject. Pro Vélo, een Brusselse fietsorganisatie, leidde onze vrijwilligers op. Die konden we dan inschakelen als lesgevers. Centrum Basiseducatie regio Turnhout zorgde mee voor de promotie.

Afgelopen We zijn nu een jaar en twee fietscursussen verder. De eerste deelnemers leerden beter fietsen en kregen een ‘getuigschrift voor de beginnende fietser’. Een nieuwe fietscursus ging in de lente van start.

Die bestaat uit 13 lesmomenten: een reeks ‘leren fietsen’, een reeks ‘veilig fietsen in het verkeer’, een les verkeersregels en een les fietsherstelling. Als afsluiter fietsen we langs een fietsknooppuntenroute: ideaal om de mooie Kempen te leren kennen. Het fietsproject is meer dan een cursusje ‘leren fietsen’. Als er twintig cursisten opdagen uit elf verschillende culturen, wordt het een plek voor boeiende ontmoetingen. Zo leer je niet alleen fietsen, maar kan je ook nog wat Nederlands oefenen. En voor ons en onze vrijwilligers werd die cursist wat minder vreemd.

Vormingplus Kempen stopt met de organisatie van het fietsproject.

Niet omdat er geen interesse meer is, integendeel. Maar we spitsen ons constant toe op nieuwe onderwerpen, doelgroepen en methoden om ze te verkennen, te testen en te promoten. Zo ook met dit fietsproject. We willen nu andere organisaties warm maken om zo’n projecten op te starten, in de Kempen én in Vlaanderen.

Vormingplus Kempen |

Bart Geuens: ‘Netjes in balans blijven is allesbehalve evident. ’

Daarom bundelen we onze ervaringen binnenkort in een draaiboek.

Daarin worden de verschillende projectstappen beschreven. De brochure kan een leidraad zijn voor organisaties die een fietsproject willen opstarten. De Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde ondersteunt dit initiatief.

met het gevaarlijke hindernissenparcours van bepaalde centrumstraten.

In vergelijking met andere verkeersprojecten waren de resultaten van onze cursisten misschien niet zo uitmuntend, maar er werd onmiskenbaar gescoord op het vlak van integratie. “

Mede-organisatoren: zeker de moeite!

Vrijwilligers: leuk om aan te leren

Chris Pijpers van EVA vzw: “We zijn een vereniging van vrouwen van verschillende culturen en deden mee omdat er in onze vereniging verschillende vrouwen waren die niet konden fietsen en dat wel wilden leren. In sommige culturen is het immers niet zo vanzelfsprekend dat je leert fietsen. Er zijn ook vrouwen die uit landen komen waar het bergachtig is en waar niet kan gefietst worden. We vinden dat als je kan fietsen, je mobieler en zelfstandiger wordt.

Twee weken geleden mocht ik mee naar de diploma-uitreiking van de fietsers. Ik vind het zeker de moeite!”

Lieve: Ik ben een vrouw met het lege-nestsyndroom die ook nog onverwacht haar werk kwijtraakte. Fietsen vind ik zalig en een vorm van vrijheid. Het was voor mij een unieke gelegenheid om die vaardigheid door te geven aan vrouwen, zodat hun dagelijks leven een stuk aangenamer en gemakkelijker zou zijn. Ook dat de cursus speciaal werd ingericht voor allochtone vrouwen was voor mij doorslaggevend.

Bart Geuens (Politie/preventiedienst Turnhout): “De verkeerseducatieve fietsprojecten waar de politie aan meewerkt, richten zich doorgaans tot kinderen van 8 tot 12 jaar. Als je volwassen migrantenvrouwen wil leren fietsen, vertrek je vanuit een andere beginsituatie: hun fietsloopbaan heeft immers geen wortels in hun jeugd, maar start voor de meeste deelnemers op de eerste cursusdag. Eerst moeten we dus veel tijd uittrekken om intensief te oefenen in het verwerven van basisvaardigheden: doelgericht om je heenkijken, traag fietsen, sturen met één hand, slalommen op een krappe ruimte en ondertussen netjes in balans blijven is voor beginnende fietsers allesbehalve evident. Daarbij is de aandacht voor andere weggebruikers en voor de plaats op de rijbaan bij de meeste cursisten nog van ondergeschikt belang. Dat merk je vooral als we de beschermde omgeving van het stadspark inruilen voor de straat.

Het is niet zo simpel om de cursisten met een kwinkslag te blijven motiveren: enerzijds wil je ze toch het okaygevoel meegeven dat fietsen vooral prettig en handig is. Anderzijds moet je ze confronteren

10 | Vormingplus Kempen

Greet: Ik werk als laborant bij Janssen Pharmaceutica en daarnaast als vrijwilliger bij slachtofferhulp en bij OKAN. Voor mij was het ook een kans om met allochtone vrouwen in contact te komen. Ik heb veel van hen geleerd: het zijn stuk voor stuk moedige en sterke vrouwen. Als autochtonen en allochtonen elkaar de kans geven om elkaar beter te leren kennen zou er veel minder onverdraagzaamheid zijn.

Leo (net op pensioen): Vroeger was ik zakenman. Een hele tijd heb ik het financieel goed gehad. Dan ben ik naar Zuid-Afrika gegaan. Dan ga je over bepaalde zaken anders denken. De kloof tussen heel rijk en heel arm wordt steeds groter. Ik wilde mijn andere kijk op de wereld niet alleen bij gesprekken houden, maar daadwerkelijk ook iets doen.

Daarom ben ik fietsvrijwilliger geworden.

Rita: Met deze vrouwen was het weer anders. Ik gaf vooral les aan de vrouwen die het heel moeilijk hadden met hun evenwicht op de fiets.

Dan is een voormiddag lang om de oefeningen boeiend te houden voor hen. Het viel me op dat de cursisten denken dat ze voldoende Nederlands spreken, maar dat is zeker niet voldoende om zich te integreren.

May (vrijwilliger): Het is leuk om vrouwen iets te leren. Zelf kreeg ik een beter inzicht in het verkeer. Ik vond ook de confrontatie met verschillen boeiend. Typerend zijn wel het verschil in tijdsbeleving, de taalproblemen, de fierheid van de cursisten.

Mijn man kan wel fietsen. Hij heeft dat in Afghanistan geleerd. In Afghanistan mogen moslimvrouwen niet fietsen. Dat vind ik niet goed.

Nu kan ik zelf fietsen. Soms fiets ik van Beerse tot Turnhout. Spijtig genoeg word je wel nat als je in een regenbui zit.

Martine: Ik ben altijd verpleegkundige geweest, maar nu met pensioen. Ik had nog nooit ‘les’ gegeven. Dat was een uitdaging. Ik wilde ook graag allochtonen beter leren kennen en hen vooral een kans bieden zich te integreren in onze maatschappij en door het fietsen meer mogelijkheden te geven. Het was een stap in het onbekende die me zeer goed beviel.

Malika: Vijf jaar geleden ben ik vanuit Marokko naar Turnhout verhuisd. Ik ben getrouwd, maar heb geen kinderen. Ik wilde meer sporten, actief zijn. Dat is gezond. Als je kan fietsen, kan je makkelijker boodschappen doen. Vroeger moest ik altijd te voet of met de bus gaan. Mijn man vindt het goed dat ik nu kan fietsen. Ik durf nog niet alleen te fietsen in de stad. De cursus was goed om te leren fietsen en om mijn Nederlands te oefenen. Ik heb ook veel gelachen op de cursus. Het was heel plezant.

Stichting Verkeerskunde: overtuigd Jan Peumans (voorzitter van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde): Onze kerntaak is het organiseren van vorming en opleiding in verkeer en mobiliteit. Daarvoor willen we voor elke doelgroep een aangepaste opleiding voorzien. De VSV vindt het belangrijk dat iedereen de kans krijgt zich op een veilige manier in het verkeer te bewegen en dat iedereen de kans krijgt mobiel te zijn en te blijven. Het project van Vormingplus om nieuwkomers te leren fietsen sloot dan ook mooi aan bij de doelstellingen van de VSV en van de Vlaamse overheid.

Minister van mobiliteit Katleen Van Brempt schreef in haar beleidsnota: “Naast een eerder klassieke invulling van permanente verkeersen mobiliteitseducatie, willen we ook nieuwe wegen bewandelen.

We staan open om initiatieven te ondersteunen die de verkeersveiligheidsproblematiek op een andere manier aan de man brengen. We moeten actief naar de bevolking toestappen met verkeersveiligheidinitiatieven.” De VSV gelooft dat het draaiboek “Leren fietsen” hierop inspeelt en er mee voor zorgt dat verschillende organisaties over heel Vlaanderen deze fietslessen kunnen organiseren.

Cursisten enthousiast Nagibah: Ik kom uit Afghanistan en ben 7 jaar geleden samen met mijn man en 6 kinderen naar België gekomen. We wonen nu in Beerse. Ik volg Nederlandse les bij basiseducatie. Spreken is nog niet zo gemakkelijk.

Ik moest altijd met de bus naar de winkel. Als er dan maar 1 bus per uur is en je komt een paar minuten te laat, moet je helemaal te voet gaan. Voor mij is dat dan 25 minuten stappen omdat ik altijd pijn heb aan mijn voet. Mijn zoon heeft een auto. Soms gebruiken we die.

Martha: Ik ben 41 jaar en ik kom uit Kameroen. Ik ben bijna 4 jaar in België. Mijn man is 14 jaar geleden gestorven. Ik heb 9 kinderen. Drie kinderen wonen nog bij mij thuis. Ik wilde graag leren fietsen omdat ik hier veel mannen, vrouwen en kinderen zag fietsen, vooral als het mooi weer is. Nu rij ik al tot het station en de Parkwijk. Ik ben nog een beetje bang voor de auto’s. In het begin was het heel moeilijk. Ik was blij dat ik niet viel. Andere cursisten zijn soms wel gevallen. Als ik terug naar Kameroen zou gaan, zou ik tegen de vrouwen zeggen dat ze moeten leren fietsen. Het is gemakkelijk om boodschappen te doen of gewoon voor het plezier.

Daljit: Ik heet Daljit en ben 21 jaar. Ik kom uit Indië. Vier jaar geleden ben ik samen met mijn moeder en vader en een broer vanuit Indië naar België verhuisd. Nu werk ik als poetsvrouw bij basiseducatie. Ik wil dit schooljaar een opleiding verpleegkunde beginnen.

We leerden fietsen op de parking van de sporthal van het stadspark van Turnhout. Het is een goede plek om te leren fietsen. De cursus was alleen voor vrouwen. Ik vond dat goed. In India krijgen jongens en meisjes ook apart sportlessen en zijn er aparte scholen voor hen. Ook de cursus ‘Ken je fiets’ was plezant. We leerden bijvoorbeeld banden plakken. Maar eerst moesten we zelf een gaatje in de band prikken. Ik had er per ongeluk twee gemaakt. Dus ik heb veel kunnen oefenen.

Irinia: Ik ben 55 jaar en woon al 8 jaar in België. Ik kom uit Oezbekistan en ben als vluchteling naar België gekomen met mijn oudste dochter en kleindochter. Ik heb nooit leren fietsen in Oezbekistan. Ik woonde in een grote stad. Het was daar niet de mode om te fietsen en het was ook niet nodig. Er was veel openbaar vervoer en ik had ook een auto. Ik wilde nu leren fietsen omdat in België de meeste mensen een fiets gebruiken. Ik heb heel veel supporters. Mijn buren geven goede raad. Nu fiets ik al in rustige straten. Voor mij was het niet zo gemakkelijk om de cursus te volgen omdat ik fulltime werk. Ik moest daarvoor speciaal verlof pakken, en dat is een beetje duur.

Interesse om een fietscursus te organiseren?

Op 6 december organiseren we hierover een vormingsmoment in Turnhout. Wil je graag een uitnodiging? Geef een seintje aan christa.truyen@vormingpluskempen.be (014 41 15 65)

Vormingplus Kempen | 11

projecten

Festi-af-val

Fiesta Mundial Part 2 Werchter, Couleur Café, Mano Mundo, Na fir Bolg… elke organisator neemt dit jaar maatregelen om een groener festival te maken. Bij Fiesta Mundial in Balen doen ze dat al langer: vorig jaar startten zij samen met Vormingplus Kempen een project op om hun Fiesta Mundial zo afvalarm mogelijk te maken.

In 2006 wilden ze eindigen met één zak restafval na drie dagen festival. En dat haalden ze bijna. Nu proberen ze het opnieuw. Maar wel met een aantal nieuwe maatregelen: bezoekers worden extra aangespoord om hun afval te sorteren en om zoveel mogelijk afval te voorkomen.

• recyclage: net als vorig jaar kan je op Fiesta Mundial enkel drinken uit industrieel composteerbare bekers. Die worden na het festival volledig omgezet in energie. Om zoveel mogelijk bekers apart in te zamelen, staan er over het hele terrein bekervuilbakken.

• eco-stand: daar kan je je lege bekers inruilen tegen drankbonnen.

De stand wordt bemand door het ecoteam: dat helpt je verder met alle mogelijke vragen over sorteren en voorkomen van afval.

• afvaleilanden: net als vorig jaar, staan er vijf afvaleilanden verspreid over het hele terrein. Daarin kan iedere festivalbezoeker zijn afval juist sorteren.

• fietsers worden dit jaar extra in de watten gelegd: er is een bewaakte fietsenstalling. Een lokale fietsenmaker staat er stand-by om je fiets aan een democratische prijs te herstellen.

• peukvrij: het festivalterrein is 362 dagen per jaar een kleuterspeeltuin. Ook op 24 september, de dag na Fiesta Mundial. Onder het motto “Dit terrein is een peutertuin, geen peukentuin” willen de organisatoren van Fiesta Mundial zoveel mogelijk peuken van het terrein weren. Buiten de tenten zullen een aantal opvallende peukenbakken staan.

Zo moet Fiesta Mundial het milieuvriendelijkste festival van België worden. Én het meest gezellige wereldmuziekfestival ter wereld!

Fiesta Mundial: op 21, 22 en 23 september op het domein van de Keiheuvel in Balen met ondermeer Sindicato Sonico, Trezmil en wegens groot succes weer van de partij: Roy Paci!

Links Fiesta Mundial http://www.fiestamundial.be

Project rond stilte, rust en ruimte

Stilte in de Kempe Misschien danken we het aan Preud’homme, maar ‘de stille Kempen’ is voor velen een begrip. Voor anderen is het ook een persoonlijke ervaring. Van oudsher wordt onze streek immers geassocieerd met stilte, rust en ruimte. Die kwaliteiten zijn in onze samenleving, waarin snelheid, drukte en overactiviteit de heersende norm zijn, een kostbaar goed geworden.

De laatste jaren zien we dat vanuit verschillende hoeken die stilte opnieuw als leefkwaliteit onder de aandacht wordt gebracht. Zo werd het stiltegebied Dender-Mark officieel erkend als Vlaams pilootproject. Verschillende Vlaamse en provinciale overheden ondersteunen gemeenten in hun beleid rond stilte en rust als collectieve waarden. Vorig jaar werd het stiltecentrum Centrum Waerbeke genomineerd voor de Vlaamse Cultuurprijzen. Er kwam ook een UNESCO-conventie over het vrijwaren van het immateriële erfgoed, waartoe ook stilte behoort.

Stilte heeft akoestische, creatieve, helende en opvoedende aspecten.

Steeds meer mensen ontdekken haar uniek vermogen om te verbinden: het bindt verschillende maatschappelijke sectoren over sociale of culturele verschillen van mensen en mensengroepen heen.

12 | Vormingplus Kempen

Color A’do Een opvangcentrum voor asielzoekers lijkt voor velen een andere wereld. Dat is ook niet moeilijk om te verklaren: de mengelmoes aan culturen, de vele pijnlijke verhalen van individuen, de dunne lijn tussen waarheid en verhaal, de onduidelijkheden over het vluchtelingenstatuut, …

Maar een Color A’do-activiteit kan je veel duidelijk maken! Color A’do is een initiatief van het Federaal opvangcentrum voor Asielzoekers in Arendonk en Vormingplus Kempen. Maandelijks staat er een activiteit op het programma waar je meer te weten komt over het opvangcentrum, zijn bewoners of hun nationaliteit.

en Die visie op stilte die ontwikkeld werd vanuit Centrum Waerbeke leidde tot het project ‘De Stille Kempen’. Partners daarin zijn de gemeente Oud-Turnhout (met Hofke van Chantraine en de cultuurdienst), Natuurpunt Educatie en Vormingplus Kempen. Centrum Waerbeke is mentor en coach.

Zo organiseerden we begin dit jaar een informele ontmoeting met mensen uit diverse disciplines en sectoren die elk affiniteit hebben met stiltebeleving. Het werd een boeiende kennismaking met stilte, rust en ruimte én de Kempen.

Daarna zetten we het jaarlijkse Vlaamse-Nederlandse poëziefestijn een week lang in de kijker met een inspirerend stilteprogramma. In maart hield de fototentoonstelling ‘MOnuMENTEN van stilte’ halt in Oud-Turnhout en waren er stiltewandelingen in de Liereman.

We betrekken altijd de bewoners bij de activiteiten: ze doen hun verhaal na een film, ze werken mee aan een tentoonstelling, … Uiteraard krijgen ze ook een uitnodiging voor elke Color A’do-activiteit. Een ideale manier om kennis te maken met de bewoners van het opvangcentrum! Voor het najaar staat het volgende op het programma: • zondag 9 september, 14-21 uur: Color A’do in’t groot: het opvangcentrum houdt opendeurdag met een wereldmarkt, optredens, rondleidingen, enz.

• donderdag 11 oktober, 19 uur: Film ‘Black Cat, White Cat’ (i.s.m.

Open Doek) over Roma-zigeuners • maandag 12 november, 19 uur: Kookavond met een aantal bewoonsters.

Ondertussen schreven de deelnemers van het platform hun visie op het thema. Die bijdragen zullen de basis vormen voor een algemene visietekst over stilte, rust en ruimte in de Kempen.

Wil je graag zelf eens deelnemen aan een Color A’do-activiteit? Schrijf je snel in, want het aantal plaatsen is soms beperkt. De activiteiten zijn allemaal gratis en vinden plaats in het Opvangcentrum voor asielzoekers, Grens 77, 2370 Arendonk.

Links

Links Color A’do Fedasil

http://www.portaalvandestilte.be

http://www.color-ado.be http://www.fedasil.be/arendonk

Vormingplus Kempen | 13

projecten en in de samenleving? Welke maatregelen werden er in het verleden al in Vlaanderen of Nederland genomen? Zijn er goede praktijkvoorbeelden? Wat zijn de knelpunten?

De twee publicaties geven je een aantal verfrissende inzichten. Je kan ze ook als werkinstrumenten gebruiken in je eigen organisatie. Ze zijn een hulpmiddel voor ieder die beroepshalve of vrijwillig actief is in het socio-culturele veld.

Cultuur: voor iedereen Geel is al eeuwenlang een gastvrije stad. Mensen met een psychische beperking zijn er opgenomen als volwaardige partners in de samenleving. De Werft heeft ook oog voor ‘anderen’ als het op cultuur aankomt. Met het project ‘Toegankelijke cultuur’ wil het cultuurcentrum samen met een aantal andere organisaties mensen met een beperking (of die nu lichamelijk, verstandelijk, psychisch of financieel is) naar de Werft leiden.

Daarvoor zoeken we nog vrijwilligers die regelmatig met die mensen een voorstelling willen bijwonen in de Werft. Op woensdag 29 augustus is er een ontmoetingsmoment voor alle kandidaat-vrijwilligers. Je kan dan kennismaken met de verschillende organisaties en de doelgroepen waarmee ze werken. Afspraak om 20 uur in de Polyzaal van CC De Werft (Werft 32, Geel).

Zin om samen met iemand naar een voorstelling te gaan? Bel of mail Judith Van de Putte (014 56 66 68 of judith.van.de.putte@geel.be) Toegankelijke cultuur is een project van CC De Werft, Dienst Samenlevingsopbouw stad Geel, vzw Het Grote Plein, MPI Oosterlo, OPZ Geel, Steunpunt Vrijetijd Gehandicapten Kempen en Vormingplus Kempen.

Vrijwilligers onder de loep

Basisliteratuur voor verenigingen Vorig jaar hielden we ons symposium over vrijwilligerswerk. In verschillende workshops lieten we kenners met een goede kijk op het vrijwilligerswerk op het publiek los. Enkele maanden terug brachten we het verslagboek van het symposium uit. Dat geeft een mooi overzicht van achtergronden, praktijkervaringen, doorleefde tips en handige trucs om vrijwilligers aan te trekken én te behouden.

Samen met dit verslagboek brachten we ook opnieuw onze literatuurstudie op de markt. Die werd uitgevoerd door Koen Beullens en Bérénice Storms, beiden van de Katholieke Hogeschool Kempen.

Daarin vind je antwoorden op vragen zoals: wat leeft er in het vrijwilligerswerk? Bij de vrijwilliger zelf? Bij de vrijwilligersorganisatie

14 | Vormingplus Kempen

Kempenaren samen naar Vrouwenmars

1.000 Vredesvrouwen In 2005 droeg Peacewomen across the globe duizend vrouwen uit meer dan 150 landen samen voor als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede. Die wonnen hem toen niet. Maar met de manifestatie ‘1000 vredesvrouwen’ brengen we op zaterdag 20 oktober een gratis de vanuit eerbetoon aan deze vrouwen en en!

Kemp ook aan álle vrouwen die actief zijn voor de vrede. Vanuit het Platform Wereldvrouwenmars Kempen willen we met zoveel mogelijk volk naar Ieper afreizen.

Die mars start om 18 uur op de Ieperse Grote Markt. Om 20 uur eindigt die aan de Menenpoort voor de Last Post. Tijdens de namiddag kan je deelnemen aan één van de volgende activiteiten: ver. uitg. Martine Coppieters, p/a Otterstraat 109/4, 2300 Turnhout

CC De Werft zoekt vrijwilligers

Voor het geld hoef je het niet te laten: ze zijn allebei verkrijgbaar aan 4 euro per stuk. Bestellen kan telefonisch (014 41 15 65) of op onze site.

Daar kan je ze ook downloaden. We sturen je samen met je bestelling een overschrijvingsformulier.

• de tentoonstelling ‘1.000 Vredesvrouwen’ van 10 tot 18 uur in de Lakenhalle. Inkom is gratis.

• Vredesloop (start 5 km om 15 uur, 10 km om 16 uur). Vooraf inschrijven kan op www.vredesloop.be • van 14 tot 16 uur kan je deelnemen aan een geleide wandeling met als thema ‘Vrouwen in Ieper’.

Inschrijven doe je vooraf op www.ieper.be

Gratis busvervoer Bij Vormingplus Kempen kan je je inschrijven voor gratis busvervoer heen/terug naar Ieper. Je krijgt er ook gratis één lunchpakket bovenop.

In Turnhout stap je op aan de parking Papenbrugge om 10.30 uur of in Geel aan het Galjoen, Grote Steenweg 15 om 11 uur. De bus vertrekt ‘s avond terug om 21u in Ieper.

Meer info en inschrijven bij Vormingplus Kempen 014 /41 15 65 of mail info@vormingpluskempen.be Links Vrouwenmars http://www.vrouwenkracht.net

Dubbeltentoonstelling in Hoogstraten

[IN BEELD] [BUITEN BEELD] Praktisch 11 augustus - 11november Stedelijk Museum Hoogstraten Begijnhof 9 03 314 65 8 museum@hoogstraten be www.hoogstraten.be Open: woensdag t.e.m. zondag van 14 tot 17 uur. Toegang gratis Organisatie: Stedelijk Museum Hoogstraten ism Vormingplus Kempen, CAW De Kempen, filmfestival Open Doek, De Rode Antraciet, de gevangenissen van Turnhout, Wortel en Hoogstraten, Jekino, Aifoon, Kidscam, Mondiale Raad Hoogstraten

[IN BEELD] Tentoonstelling Kolonies van weldadigheid Deze zomer kan je in het museum van Hoogstraten een overzichtstentoonstelling bezoeken over het ontstaan van de ‘kolonies van weldadigheid’ in verschillende Europese landen. In de 19de eeuw ging West-Europa gebukt onder een armoedegolf. Enkele verlichte denkers introduceerden toen nieuwe woon- en werkgemeenschappen. In Schotland werden de Villages of Unity gesticht. Dat moesten ideale gemeenschappen worden waarin de nadruk lag op het geluk en de vrijheid voor de bewoners.

In de Nederlanden ontstonden vrije landbouwkolonies voor werkwilligen. Om de verplaatsingen naar de kolonies in het verre Drenthe te vermijden, werden er ook bij ons in de Zuidelijke Nederlanden landbouwkolonies opgericht. Die zijn nu omgevormd tot drie strafinrichtingen: Hoogstraten, Merksplas en Wortel. Samen met die in Turnhout, die altijd een gevangenis is geweest, herbergen ze ongeveer 1.500 gedetineerden.

[BUITEN BEELD] De maatschappij verwacht dat gedetineerden in de gevangenis tot inkeer komen. Toch is een gevangenis niet altijd de beste omgeving om zich voor te bereiden op een nieuwe start in de samenleving.

Kansen op een geslaagde re-integratie verhogen, is mogelijk.

Daarbij kunnen sociaalartistieke projecten helpen. Die stimuleren de persoonlijke groei van de gedetineerde. De resultaten kunnen ook aan de buitenwereld getoond worden: zo maakt die ook kennis met de wereld binnen de gevangenis.

‘Buiten Beeld-Open Doek achter gesloten deuren’ is zo’n project. Naast de overzichtstentoonstelling over de kolonies worden drie resultaten van dat project gepresenteerd: twee kortfilms en verschillende éénminuutdocumentaires. Ze vormen de brug tussen twee werelden: die van binnen de gevangenis en die van daarbuiten.

In de rand: film ‘All the invisible children’ is een compilatiefilm van zeven korte films van verschillende regisseurs. Centraal in deze films staat het lot van kinderen als gevolg van armoede, (burger-)oorlog en onderdrukking.

Zeven indringende verhalen die niemand onberoerd kunnen laten en een breed publiek aanspreken…

Donderdag 13 september om 20.30 uur in Auditorium Klein Seminarie,Vrijheid 234, Hoogstraten. Om 18.30 uur kan je de tentoonstelling bezoeken. Je krijgt daar ook een inleiding op.

Vooraf inschrijven is daarvoor wel nodig: bel 03 314 09 54 of mail museum@hoogstraten.be

Vormingplus Kempen | 15

op tocht!

Ecocyclo Westerlo en Herentals

Twee nieuwe fietsroutes door de Kempen Vormingplus Kempen ontwikkelde twee fietstochten door de Kempen. Elk zijn ze zo’n 35 km lang. Ze leiden je langs mooie, rustige paadjes. De ene in de buurt van Westerlo, de andere rond Herentals.

Genieten is dus de boodschap. Maar tegelijk zijn het twee fietstochten voor wie wat meer wil dan pure ontspanning.

Brochures We laten je in twee - al zeggen we het zelf - prachtige brochures zien dat duurzaamheid geen dode letter is in de Kempen. Onderweg kom je voorbeelden tegen waarmee je zelf in je dagelijkse leven aan de slag kan. En je komt ook organisaties of bezienswaardigheden tegen waarvan je het bestaan misschien zelfs nog niet kende.

Alleszins is het een dag om te genieten, stil te staan en met al je zintuigen te ontdekken wat duurzaamheid is. Je kan deze tocht alleen doen, met je gezin of met vrienden. De brochures wijzen je de weg en je kiest zelf waar en wanneer je halt houdt. Je doet de hele tocht of je kort hem een beetje in, naargelang je zin of het aantal kapelletjes onderweg. De fietsknooppuntenkaart vooraan in de boekjes helpen je daarbij. De brochures kan je gratis verkrijgen bij Vormingplus Kempen.

We sturen ze graag naar je op. Ook in Kamp C, Hidrodoe en in enkele bibliotheken* en gemeentehuizen* vind je ze.

Met je groep op vereniging op fietstocht Heb je liever wat meer uitleg op een aantal stopplaatsen? Dan kan je de tocht ook in groep doen. Samen met de vereniging waar je lid van bent, de dienst waar je werkt, de organisatie waarin je actief bent‌ Dat kan al in de (hopelijk warme) nazomer 2007. Of ben je het voorjaar van 2008 al aan het volplannen?

Bel (014 41 15 65) of mail (info@vormingpluskempen.be) ons, en we bespreken samen de datum, interessante stopplaatsen met een woordje uitleg, lunchpauze, ‌ om de perfecte tocht op maat van jouw vereniging te organiseren.

Een vrijwilliger van Vormingplus rijdt mee om je de weg te wijzen en verzorgt de contacten onderweg op de stopplaatsen.

Alle deelnemers krijgen gratis de twee brochures mee naar huis.

16 | Vormingplus Kempen

Op onze website vind je enkele korte verslagjes van deelnemers van voorbije tochten. Zo kan je al een beeld krijgen van wat het zoal zou kunnen zijn.

Wat kost dat?

De eerste aanvragers hebben geluk: voor hen is alles (behalve lunch en drank) gratis. Voor de anderen: geen paniek, er hangt geen groot prijskaartje aan de tochten. De begeleiding door Vormingplus is alleszins gratis. Voor rondleidingen of sprekers onderweg nemen wij 75% van de kosten op ons. Jullie zorgen voor het restbedrag. Lunch en drank zijn uiteraard op jullie kosten. * In de bibliotheken en gemeentehuizen van die gemeenten waarlangs de tocht loopt: Westerlo, Herselt, Hulshout, Herentals, Grobbendonk, Olen, Herenthout.

Links onze fietsroutes

http://www.vormingpluskempen.be/over_ons/ onze_projecten/

De Tijd Loopt…ook in de Kempen

Kyoto in de Kempen

Doen!

een tocht m Kempenseet voorbeelde n

In 2015 zou de wereld er wel eens heel anders kunnen uitzien. Tenminste als 191 staatshoofden hun belofte houden. In 2000 ondertekenden zoveel leden van de VN de Millenniumverklaring. Met acht ambitieuze doelstellingen zouden ze de armoede en honger uit de wereld helpen en zorgen voor beter onderwijs en betere gezondheidszorg overal ter wereld. Dit alles tegen 2015.

De millenniumdoelen leer je op onze tocht met al je zintuigen kennen Met de campagne ‘De Tijd loopt’ willen vele Belgische organisaties de overheden erop wijzen dat die doelstellingen nog helemaal niet gerealiseerd zijn en dat de tijd loopt om maatregelen te nemen.

Met onze nieuwste tocht willen we de Millenniumdoelen concreet voorstellen in onze regio. Benieuwd om te zien hoe Kempense organisaties beïnvloed worden door wat er zich binnen de wereldhandel afspeelt? Vraag je je af hoe je zelf je steentje kan bijdragen aan die doelstellingen?

Organiseer dan voor je vereniging een dag rond “De Tijd Loopt…ook in de Kempen”. We stellen een dag samen op jullie maat. Geen moeilijke theorie of zwijgen en luisteren, maar een interactieve dag waarin we een bedrijfsbezoek afwisselen met een filmpje, een getuigenis, ...

Bovendien rekenen we jullie maar 25% van de begeleidingskosten aan. De rest passen wij bij.

Als voorsmaakje een greep uit de mogelijkheden: • MIKO is een Kempense koffiebrander met internationale uitstraling.

Zij hebben sinds kort hun PURO-koffie, die erkend is als eerlijke koffie. Je brengt een bezoek aan MIKO en zij vertellen over hun bedrijf, over PURO-koffie en waarom ze die koffie op de markt hebben gebracht.

• een bezoek aan een Oxfam-wereldwinkel waarbij de medewerkers vertellen wat het verschil is tussen een wereldwinkel en de gewone supermarkt, wat ze zoal verkopen en wat de gevolgen zijn als je producten in de wereldwinkel koopt.

• Dirk Barrez is journalist. Hij heeft meerdere reportages gemaakt in het buitenland en heeft al verscheidene boeken geschreven over globalisering. Hij brengt zijn videomateriaal mee en legt de situatie uit van de Afrikaanse boeren.

• een informatief spel. Leer al spelende wat wereldhandel is, ondervind aan den lijve wat het is om een katoenboer in India te zijn, enz.

• …

Overtuigd? Of wil je nog wat meer informatie?

Mail kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be of bel (014 41 15 65) haar.

Links Millenniumdoelen http://www.millenniumdoelen.nl

http://www.ncdo.nl

http://www.11.be

Vormingplus Kempen | 17

organiseer zelf!

Op zoek naar inhoud, inspiratie en onderste

Ons ideeënboek In de Kempen vind je allerlei verenigingen.

Daarnaast zijn er nog heel wat actiegroepen of plaatselijke buurtcomités.

Ze werken vaak met vrijwilligers.

Dat is een ware krachtbron, maar soms is het ook net de oorzaak van wat ideeënarmoede.

Vormingplus Kempen wil verenigingen in onze regio ondersteunen.

En dat willen we dan ook goed doen.

Geen inspiratie?

Vaak is het moeilijk om degelijke activiteiten te vinden die mensen kunnen aanspreken. Sinds kort heeft Vormingplus een databank met allerlei cursussen, lezingen en workshops.

Die vind je op de site www.vormingpluskempen.be. Met een handig zoekbalkje kan je ze helemaal doorgronden. Met trefwoorden als ‘milieu’, ‘assertiviteit’, ‘ouders’ of ‘Ecolife’ vind je een heel lijstje activiteiten.

Onder elke activiteit vind je ook een contactadres. Met die organisatie of persoon kan je dan verder afspraken maken: je legt een dag en een plaats vast en nadien betaal je de rekening.

Vormingplus Kempen ondersteunt je Een flink aantal activiteiten ondersteunen we ook financieel. Het is te zeggen: we betalen 75% terug van de kosten die je maakt voor de begeleiding.

Het gaat dus enkel om de ‘sprekerskosten’. De huur van de zaal of de kopiekosten voor je flyertjes betaal je dus wel zelf. Hoe je dat moet aanpakken?

Niet moeilijk: • je kiest op onze site een activiteit die we betoelagen • je maakt een afspraak met de organisatie of de persoon die de activiteit begeleidt • je vraagt onze toelage aan • wij bevestigen onze toelage.

Na je activiteit rekenen wij met de begeleiding alles af. Wat later ontvang je van Vormingplus Kempen een factuur voor jouw deel van de kosten. Die betaal je dan aan ons.

18 | Vormingplus Kempen

euning?

denise verhaert | de dorpel herentals Elke maand organiseren we samen met vzw De Dorpel een praatcafé. Elke keer is het weer zoeken naar goede sprekers die betaalbaar zijn. Sinds onze samenwerking met Vormingplus is dit probleem iets eenvoudiger. In hun aanbod vinden we een hele reeks sprekers over uiteenlopende onderwerpen. Vinden we zelf een spreker, dan kunnen we ook rekenen op financiële steun. Zo hebben we in 2007 vorming gehad van de vzw Zijn, Beweging tegen Geweld, rond gevoelens en groeien in zelfbeeld. De samenwerking met Vormingplus Kempen biedt ons vooral voordelen.

kurt verlooy | bib baarle-hertog

Wat ondersteunen we?

De volgende jaren ondersteunt Vormingplus Kempen activiteiten die draaien rond de thema’s duurzaamheid, participatie en interculturaliteit.

Op pagina 21 hebben we een deel daarvan opgelijst. Op onze site vind je de alle details. Klik je daar een titeltje van aan, dan zie je daarnaast onmiddellijk een kadertje waarop staat dat we die activiteit ondersteunen.

Misschien vind je nog andere activiteiten die onder die thema’s passen.

Geen probleem, die ondersteunen we dan ook financieel.

Er zijn ook heel wat activiteiten die we financieel niet ondersteunen.

Creatieve workshops bijvoorbeeld (digitale fotografie) of puur technische cursussen (Powerpoint), of heel persoonlijke (stressmanagment)… Je vindt ze natuurlijk wel in onze uitgebreide databank.

Vragen bij onze ondersteuning? Jouw mening over ons aanbod?

Bel 014 41 15 65, mail info@vormingpluskempen.be of reageer rechtstreeks op de site.

Onder de noemer BeNeBib organiseren we met de bibliotheken van Baarle-Hertog-Nassau, Hoogstraten, Merksplas en Rijkevorsel nu al vijf jaar samen activiteiten. Sinds enkele jaren hebben we Vormingplus ontdekt en dat maakt alles een stuk makkelijker.

Als we nu iets leuks willen organiseren – en dat kan gaan van een tangoles door een Argentijnse lerares of een diavoorstelling over reizen – bellen we altijd eerst even naar Vormingplus. Soms kiezen we dan iets uit hun aanbod, maar regelmatig besluiten we om zelf iemand te contacteren, want ook activiteiten buiten hun vaste aanbod wil Vormingplus ondersteunen. Vervolgens sturen we de gegevens van de lezing (of andere activiteit) naar Vormingplus en zij stellen er een kostennota voor op. Zo verloopt de gehele financiële procedure via Vormingplus en hebben wij de handen vrij om inhoudelijk één en ander te regelen. Aan het einde van de rit ontvangen we van Vormingplus een factuur en alles is netjes geregeld. Dat Vormingplus ook vaak een deel van de kosten wil dragen, maakt ze voor ons zeker een te koesteren samenwerkingspartner. En dan heb ik nog niet gesproken over de potentiële bezoekers die je via hun promotiekanalen kan bereiken…

Vormingplus Kempen | 19

We restyleden onze site

www.vormingpluskempen.be Ieder moet af en toe wat vervellen. We stonden met onze site ook voor die opdracht. We kozen voor de korte pijn. Zo kunnen we nu uitpakken met nieuwe hebbedingetjes en mogelijkheden (om ze maar niet ‘features’ te moeten noemen).

Je kan onze nieuwe carrosserie natuurlijk onmiddellijk op het internet gaan bekijken, maar onder de kap zit zoveel nieuws dat we er toch ook een klein promopraatje over willen opzetten.

Nieuws is inhoud Op onze site willen we meer dan vroeger de nadruk leggen op nieuwsjes. In de Kempen gebeurt veel en dat willen we ook laten zien. Daarbij focussen we op onze thema’s: items over duurzaamheid, participatie, interculturaliteit, verenigings- en vrijwillligerswerk …

En daarbij willen we ook nog eens de Kempense hartslag laten kloppen. Kom je eens luisteren?

RSS leer je nu kennen Heel de wereld loopt er warm van. Met RSS krijg je de laatste nieuwsjes van verschillende sites onmiddellijk op je pc. Wij maakten voor jou een selectie. Zo vind je bij ons nieuws zowel uit je buurt als uit het Verre Oosten, uit je krant of uit andere sites. Grasduinen zorgt voor nieuwe horizonten.

Reageren kan Onze site is ook jouw site: je mening kan je bij verschillende nieuwsitems makkelijk kwijt. Je kan ook rechtstreeks één van onze medewerkers via de contactpagina e-mailen.

Een heel uitgebreid links-bestand Daarvoor doen we beroep op del.icio.us. In hippe termen heet dat social bookmarking, maar in de praktijk is het eenvoudiger: je maakt op del.icio.us gewoon een verzamelsite aan die je kan vullen met interessante links. Links die je met anderen kan delen. Je ontdekt er ook welke mensen welke links bewaarden. En zo kom je weer terecht in een andere verzameling links en struin je voor je het weet de aardbol af. Zo hangt de wereld voortaan aan elkaar.

Een prima navigatie Vormingplus Kempen is al langer een winkel waarvan de voorbijgangers zich afvragen wat men er nu precies verkoopt. En om het aan

20 | Vormingplus Kempen

de kassa gauwgauw uit te leggen, nee, dan doen we toch wat teveel uiteenlopende dingen. We hebben dus onze productjes gestroomlijnd.

Terug naar de basics dus: onze projecten, ons aanbod cursussen, workshops en lezingen, onze betoelaging, ... staan nu netjes in de etalage.

Een overzichtelijk menu, korte trefwoorden en een goede zoekfunctie: wat wil een mens nog meer?

Nieuwe filmpjes Her en der hebben we onze nieuwsjes opgeleukt met (R- of A-)tv-clipjes, youtube-jes of interviewfragmenten. Dat zullen we in de toekomst nog meer doen. Zo beleef je bij ons wat meer.

Vraag aan, download of verstuur Wat we uitgeven, zetten we voortaan ook consequent downloadbaar op onze site. Nu nog gaat het om een beperkte voorraad, maar dat verandert mettertijd zienderogen.

We hebben ook al een kleine selectie e-cards. Zo nodig je je kennissen makkelijk uit op onze activiteiten.

We maakten nieuwe formuliertjes aan waarmee je allerlei zaken kan aanvragen: een folder, dit tijdschrift, een toelage voor de cursus die je organiseert...

Gebruikers vonden: • ‘De lay-out is strak en fris. Je kan vlot navigeren om bepaalde info te vinden. Tof zo!’

• ‘Ziet er heel knap uit.’

• ‘Ben echt onder de indruk. Wat me opvalt is de overzichtelijkheid en het uitnodigend karakter’ • ‘Wat een massa informatie! Leuk zijn de foto’s voor hen die iets willen organiseren of op zoek zijn naar, met duidelijke informatie.’

organiseer zelf!

Een greep uit de cursussen, voordrachten en workshops die we voor je vereniging of groep voor 75% van de begeleidingskosten betoelagen: Duurzaamheid (van) Kippen houden kan iedereen (Verbouwing) zolder Aardige voeten Afval voorkomen en juist selecteren Agro-ecologie Avondwandeling: aandacht voor uilen en stilte Basiscursus ecologisch moestuinieren Basiscursus ecologische siertuin Basiscursus ecologische voeding Bezoek aan Hidrodoe Biobabbel, een avondje proeven en praten Bloembollen, de aankondiging van een langverwachte lente Bos: mag het iets meer zijn?

De juiste plant op de juiste plaats!

De praktijk van het duurzaam reizen Dilemma’s voor reizigers: wegwijs in duurzaam toerisme Duurzaam bosbeheer Duurzaam bouwen: duurder of goedkoper?

Duurzaam onkruidbeheer Duurzaam sparen en beleggen Duurzaam zonder verduurzaming Duurzame aanbouw Ecodriving Ecologische stedenbouw Ecologische voetafdruk Energie besparen met een investering van 0, 10, 100, 1000 en 10000 euro Energiebesparing bij jou thuis FSC en verantwoord bosbeheer Gemeentelijke mogelijkheden en voorbeelden voor duurzaam bouwen Genetisch gemanipuleerde gewassen Giftige stoffen Goed isoleren!

Groendaken Groene stroom Heel wat gepraat over ons klimaat Hemelwater gebruiken Hoe bouwmaterialen beoordelen op vlak van milieu en gezondheid?

Homo responsabilis Huis op het spel Individuele behandeling van afvalwater Infosessie particulier autodelen Inleiding in gezond en milieuverantwoord bouwen en wonen Kleinschalige waterzuivering Klimaat en energie Klimaat op drift Labels: soorten labels, hun waarde en vergelijking Lage-energiewoningen en passiefgebouwen in bio-ecologische houtskeletbouw Lage-energiewoningen en passiefgebouwen in strobalenbouw Landschapswandeling rond het thema stilte

Mens- en milieuvriendelijke smeermiddelen en brandstoffen Moestuinieren zonder gif, lekkere biogroenten uit de eigen tuin Mogelijkheden van zonne-energie Na-isolatie Naar een gezond binnenmilieu Natuurlijke ventilatie in bestaande gebouwen Oerbossen Over spanning Plant eens een bos Quiz-tig met water Raad en daad voor het klimaat Rationeel energiegebruik Rationeel watergebruik Rationeel watergebruik in huis Reiskriebels met grenzen: duurzaam reizen Siertuin zonder gif, omgaan met ongewenste gasten Soja, heilig boontje?

Stiltewandeling - Natuurbeleving Stiltewandeling en vogelzang Tuin zonder groenresten Ventilatie Verwarmen Water infiltreren? Zeker proberen!

Wegwijs in Marokko Wereld-Duo Werken met natuurverven Workshop : Oefeningen i.v.m. duurzaam toerisme Workshop over duurzaam toerisme Zet je tanden in de natuur Zolder verbouwen Zorg voor waterkwaliteit

Participatie vrijwilligers Actief luisteren Adviseurs adviseren Als de deur dan opgengaat Armoede Armoedewerking van vzw De Fakkel en vzw De Dorpel Assertief spreken Assertiviteitstraining BBB: burgers betrekken en behouden Beter participeren door beter vergaderen Coachen en begeleiden van vrijwilligers Communiceren kan je leren Conflictbemiddeling Conflicthantering De EU uitgedaagd De EU uitgelegd De Europese Unie: hoe werkt ze en wat doet ze?

De kracht van het vragen stellen De regels van het spel: de wet op het vrijwilligerswerk

Democratie in crisis?

Drempels naar participatie in lokale verenigingen bij kansarmen Eerste hulp bij adviesgevallen Eerste Hulp voor Leidinggevers Eerste Hulp voor teamwerkers Efficiënt communiceren Euro-Quest Europad Extra Large Feedback geven aan (collega-)vrijwilligers Feedback geven en krijgen G4 Goed vergaderen geeft een kick Hoe werkt mijn gemeente?

Hoog tijd om tijd te maken Ik en mijn kernkwaliteiten Inspraak, participatie en beleidsbeïnvloeding: praktijklessen Maar ik ben toch niet gek! Ik voel me ziek!

Managen van de 'hedendaagse vrijwilliger' Motiveren van vrijwilligers Omgaan met conflicten Omgaan met moeilijke mensen Omgaan met persoonlijkheidsverschillen tussen vrijwilligers Op zoek naar sponsoring: opstellen van een sponsordossier Papierwerk, reglementeringen en vergunningen Politiek café: één rondje gemeente aub!

Prettig en efficiënt vergaderen Projectmatig werken Samenwerken als team Spreken voor een groep Succesvol promotie voeren Vergaderen Vergaderen in de lokale vereniging Verkiezingen, een praktische handleiding Verschillende mogelijke thema's i.v.m. armoede Vrij-willig Vrijwilligers motiveren Vrijwilligers werven en selecteren Vrijwilligersmanagement Werken met groepen, groepsdynamica Werven en selecteren van vrijwilligers Zeker van jezelf Zorgzaam omgaan met conflicten in het werken met vrijwiligers

Interculturaliteit Afrika, een continent zonder geschiedenis?

Afrikaanse dans Afrikaanse dans met live percussie begeleiding Afrikaanse parels en zelf een collier maken Afrikaanse percussie Afrikaanse verhalen, een interactieve vertelvoorstelling

Centraal-Afrikaanse dans met live percussiebegeleiding Cyrillisch schrift Danzas Latinas: Salsa, Merengue & Cumbia De duivelsverzen van Salman Rushdie De Filippijnse taal De Irakese keuken De Kaukasus: een complex conflictgebied aan de rand van Europa De koran anders bekeken De vrouw en de Islam De wereld in muziek De Wereldmuziekacademie, Afrikaanse percussie op djembé De wording van het christendom Djembé Doem Doem Totaal Een asielzoeker in Belgie Een geschiedenis van de Arabische wereld Fundamentalisme en wereldgodsdiensten Geschiedenis van de Balkan (19de en 20ste eeuw) God en het lijden Hennaschilderen Het leven zoals het is... in een opvangcentrum voor asielzoekers Hoofddoek: breekijzer of symbool?

Indonesisch koken Inleiding tot het Israëlisch-Palestijns conflict Interculturaliseren van mijn organisatie Interculturele spelen Internationale politiek: bespreken van teksten en artikels Introductie tot de leer van de Boeddha Kans-Rijk?

Kennismaking met Afrikaanse Kunst Keramiek - Huacos maken Latijns-Amerikaans dansen Maniok en patatten Marokkaans of Algerijns koken Mozaïek Muziek(instrument) maken - regenstok Noord-Zuid-Simulatieoefening Op de vlucht Rafa Rafa Sleutels tot het lezen van de bijbel Tempeldansen uit het oude Egypte Wat is integratie?

Wereldkeuken in antropologisch perspectief Werkwinkel djembé West-Afrikaanse dans Workshop percussie Ze kwamen uit het Oosten Zin en onzin van de interlevensbeschouwelijke dialoog Zuid-Afrikaanse dans Zuid-Amerikaanse juwelen Zuiderse smaken en lekkernijen

Vormingplus Kempen | 21

Onze kalender “

dit sterretje duidt aan dat deze activiteit georganiseerd wordt in samenwerking met Vormingplus Kempen

datum organisatie plaats titel

“

“

“ “

“ “ “ “

“ “

“ “

“ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “

“ “

“

“ “ “ “ “

05-09 Centrum Voor Natuur- en milieueducatie Wortel 05-09/1-10 Bib Grobbendonk Grobbendonk 07-09 Natuurpunt Educatie Mol 08-09 Centrum Voor Natuur- en milieueducatie Geel 08-09 Inverde Retie 11-09 Timotheus vzw Mol 13-09 Cultuurdienst Herselt i.s.m. PRH Ramsel 13-09 Centrum voor Natuur- en milieueducatie Tielen 13-09 Natuurpunt Educatie Turnhout 14-09 VIM-groep Turnhout 21-09 VIM-werking Turnhout 22-09 Vormingsinstituut Rode Kruis-Vlaanderen Mol 22-09 Amarant Mol 25-09 Cultuurdienst Herselt i.s.m. Kreatief Herselt Herselt 25-09 Bibliotheek en Cultuurdienst Westerlo Westerlo 26-09 Bibliotheek Herenthout Herenthout 26-09 Vrouwenraad Herentals Herentals 27-09 Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds Geel 01-10/31-10 Bib Olen Olen 01-10 ACW Kempen, Motief vzw Herentals 02-10 Timotheus vzw Mol 03-10/31-10 Bib Herenthout Herenthout 03-10 Cultuurdienst Herselt en Socio-culturele vrouwen Herselt 04-10 Natuurpunt Educatie Geel 04-10 Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds Westerlo 09-10 Bib Olen Olen 11-10 Mondiale Raad i.s.m. Open Doek Hoogstraten 11-10 Landelijke Kinderopvang Westerlo 17-10 Bibliotheek Westerlo i.s.m. Cultuurdienst Westerlo 18-10 Cultuurdienst Herselt i.s.m. Gezinsbond Ramsel 18-10 Bib Retie Retie 19-10 VIM-groep Turnhout 20-10 Bibliotheek Westerlo i.s.m. Cultuurdienst Westerlo 01-11/30-11 Bib Herentals Herentals 01-11/30-11 Bib Grobbendonk Grobbendonk 06-11/30-11 Bib Olen Olen 06-11/29-11 Bib Herenthout Herenthout 07-11 Cultuurdienst Herselt i.s.m. PRH Ramsel 12-11 Cultuurdienst i.s.m. Milieudienst en Gezinsbond Herselt 07-11 Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds Hoogstraten 08-11 Natuurpunt Educatie Tongerlo 17-11 Stichting Lodewijk de Raet i.s.m. stad Geel Geel 21-11 Cultuurdienst i.s.m. Socio-culturele Vrouwen Herselt 21-11 Natuurpunt Educatie Lichtaart 21-11 Cultuurdienst Herselt i.s.m. KVLV Blauberg Herselt 21-11 Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds Turnhout 22-11 Natuurpunt Educatie Kasterlee 23-11 Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds Herentals 27-11 Bibliotheek Westerlo i.s.m. Cultuurdienst Westerlo 29-11 Bib Herentals Herentals 01-12/31-12 Bib Westerlo Westerlo 05-12 Cultuurdienst Herselt i.s.m. Sint Sebastiaansgilde Ramsel 13-12 Mondiale Raad i.s.m. Open Doek Hoogstraten

22 | Vormingplus Kempen

info & inschrijvingen

Natuur-in-zicht Wortel 03 226 02 91 Tentoonstelling Bond Verantwoorde Natuurfotografie 014 50 74 90 Spinnenweekend 014 47 29 50 Vervolgmodule Landbouwnatuurgids 03 226 02 91 Bestrijding exoten 02 657 93 64 Proefles Intuïtieve Ontwikkeling 03 644 53 01 Constructief omgaan met wat moeilijk is 014 53 98 41 Natuur-in-zicht Tielen 03 226 02 91 Cursus Insectendeterminatie 014 47 29 50 De macht van de media, met Cas Goossens 014 41 41 05 Vrouw-zijn vandaag (start reeks) 014 42 60 34 EHBO-opleiding: deel "Levensbedreigende situaties" 015 44 33 22 Mozarts Don Giovanni - Verleider, verkrachter en vrouwenverslinder 070 23 30 48 Gebruik en misbruik van medicamenten 014 53 98 41 Zoals een puber droomt, leven en werk van Frédéric Chopin 014 54 94 62 Uitgeslapen wakker worden 014 50 10 40 Toekomst van de sociale zekerheid in een vergrjizende maatschappij 014 22 00 55 Het Jodendom - De geschiedenis van een volk 016 31 06 70 Tentoonstelling ADHD 014 21 61 24 Geloven in veelvoud 0474 66 13 41 Basisjaar Intuïtieve Ontwikkeling (start reeks) 03 644 53 01 Tentoonstelling Bond Verantwoorde Natuurfotografie 014 50 10 40 Hoe kunnen je emoties ten dienste staan van emotionele en spirituele groei? 014 53 98 41 Cursus: Roofvogels 014 47 29 50 Wolfgang Amadeus Mozart - Klassiek componist en rebel 016 31 06 70 ADHD 014 21 61 24 Filmcyclus: We feed the world 03 340 19 54 Gehechtheidsrelaties 014 26 26 59 Geesten van het Avondland, met Rudi Vranckx 014 54 94 62 Grenzen om te groeien 014 53 98 41 Volksrepubliek van verlangen, met Catherine Vuylsteke 014 37 03 52 Bond zonder Naam 014 41 41 05 Literair ontbijt met Lief Vleugels 014 54 94 62 Tentoonstelling ADHD 014 85 97 50 Tentoonstelling: Cuba Inside 014 50 74 90 Tentoonstelling Bond Verantwoorde Natuurfotografie 014 21 61 24 Tentoonstelling: GAL 014 50 10 40 Assertiviteit 014 53 98 41 Energie besparen 014 53 98 41 Van Narmer tot Cleopatra - Krachtlijnen van de oud-Egyptische beschaving 016 31 06 70 Cursus : Insecten in de Tuin 014 47 29 50 In het spoor van Dymphna 09 382 75 71 Uitgeslapen wakker worden 014 53 98 41 Cursus : Uilen 014 47 29 50 Week van de Smaak : Zet je tanden in de natuur 014 53 98 41 Het ABC van het DNA 016 31 06 70 Week van de Smaak : Zet je tanden in de Natuur 014 47 29 50 Jong en oud, verliefd en getrouwd - Het leven zoals het was bij de Romeinen 016 31 06 70 Europa 50 jaar 014 54 94 62 ADHD 014 85 97 50 Tentoonstelling: GAL 014 54 94 62 Zet je tanden in de natuur 014 53 98 41 Filmcyclus: Shooting dogs 03 340 19 54

Praktisch

colofon

Wil je dit tijdschrift voortaan gratis thuis ontvangen? Iets niet duidelijk? Op zoek naar vorming? Een leuk project in gedachten? Meer info nodig over een activiteit?

Dit is een uitgave van Vormingplus Kempen - vzw Volkshogeschool Kempen

Vormingplus Kempen vzw Volkshogeschool Kempen Otterstraat 109 bus 4 (eerste verdieping) 2300 Turnhout

Vormingplus Kempen • is een pluralistische organisatie • is erkend door het Ministerie van Cultuur als Volkshogeschool voor het Turnhoutse arrondissement • is erkend door de Vlaamse regering als opleidingsverstrekker in het systeem van opleidingscheques • wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap, dienst Volksontwikkeling • is lid van de Federatie van Organisaties van Volksontwikkelingswerk.

Openingsuren

Het team van Vormingplus Kempen

elke werkdag van 9 tot 17 uur

Algemene coördinatie Martine Coppieters (martine.coppieters@vormingpluskempen.be) Administratieve coördinatie Jan Van Hout (jan.van.hout@vormingpluskempen.be) Administratie Lieve Decoster (lieve.decoster@vormingpluskempen.be) Stafmedewerkers regio oost: Kristel Vanhulle (kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be) regio noord: Christa Truyen (christa.truyen@vormingpluskempen.be) regio west: Kristien Peeters (kristien.peeters@vormingpluskempen.be) regio zuid: Viviane Schuer (viviane.schuer@vormingpluskempen.be) communicatie: Dirk Raeymaekers (dirk.raeymaekers@vormingpluskempen.be)

telefoon fax e-mail web bank

014 41 15 65 014 41 05 77 info@vormingpluskempen.be www.vormingpluskempen.be 646-0124040-88

Hoe inschrijven?

De activiteiten in onze kalender worden georganiseerd door verschillende organisaties. Schrijf altijd in bij de organisatie die vermeld staat bij de activiteit!

Wacht niet te lang met inschrijven: de plaatsen zijn vaak beperkt.

Zelf iets organiseren?

Bekijk ons activiteitenaanbod op www.vormingpluskempen.be, onze website. Daar vind je cursussen, workshops en voordrachten.

Een flink aantal daarvan betoelagen we zelfs.

Lees meer daarover op pag. 18

Adresgegevens Gegevens die we noteren als je je inschrijft of als je informatie aanvraagt, komen in het adressenbestand van Vormingplus Kempen. Ze worden gebruikt om je op de hoogte te houden van ons programma en je te verwittigen als er iets wijzigt. We kunnen ze ook doorgeven aan anderen die interessante informatie voor je hebben. Als je dat liever niet wil, laat het ons even weten (wet van 8 december 1992 op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer).

Opmaak Fotografie: Bart Van der Moeren Lay-out: Dirk Raeymaekers Druk: Van Gompel Odyse Verantwoordelijke uitgever: Martine Coppieters, p/a Otterstraat 109, 2300 Turnhout

Vormingplus Kempen | 23

Vormingplus Kempen begeleidt projecten in de Kempen.

Rond duurzaamheid, participatie of interculturaliteit.

Projecten van verenigingen, diensten, buurten.

Die groepen ondersteunen we ook. Inhoudelijk en financieel.

Op onze vernieuwde site vind je daar veel informatie over.

Wil je op de hoogte blijven van wat we doen?

Maak je op onze site abonnee op onze maandelijkse e-zine.

www.vormingpluskempen.be 24 | Vormingplus Kempen