Activiteitenoverzicht 2012-2013
Foto: Jimmy Kets
‘ Moeten we angstig afwachten tot de hemel op ons hoofd valt? Nee, maar we moeten ongerust zijn. ’
2 foto: Jelle Goossens
De wereld is aan de vastberaden twijfelaars Slecht nieuws: ons voedselsysteem staat op barsten. De wereldbevolking groeit gestaag - 9 miljard mensen in 2050. Onze landbouw slurpt massaal olie en water en stoot teveel broeikasgassen uit. Een opwarmend klimaat maakt het landbouwers extra lastig. En in veel landen ligt de landbouw er verwaarloosd bij: twee derde van de mensen die honger lijden, is zelf boer. Gevolg? Een stijging van de olieprijs, een droogte: meer is er niet nodig om ons nu al te snijden aan de scherven van een wereldwijde voedselcrisis. Moeten we dan angstig afwachten tot de hemel op ons hoofd valt? Nee, maar we moeten ongerust zijn. Niet om verlamd af te wachten, wel om rusteloos te zoeken naar hoe we beter kunnen. Daarom is de wereld vandaag aan de vastberaden twijfelaars. Vrouwen en mannen die in twijfel trekken wat bestaat: hoe we voedsel produceren, hoe we voedsel consumeren. Mensen die zich afvragen: kan dit wel blijven duren? Om vervolgens actie te ondernemen en voorbereid te zijn op wat komt.
koks, politici. We ontrafelen de landbouwketens achter rijst, koffie, groenten, fruit,... en stellen daarbij ongemakkelijke vragen. Kunnen boeren van hun werk leven? Hoe kunnen ze zich beter organiseren? Delen vrouwen mee in de winst? Helpt de overheid, of staat het beleid in de weg? Wat kunnen voedingsbedrijven, supermarkten en grootkeukens doen om kansen te creëren voor boerenfamilies? Hoe kunnen we onze ecologische voetafdruk terugdringen? Zo ontstaan gaandeweg nieuwe manieren van zaken doen. Dé wonderoplossing? Die hebben we niet. De weg is bezaaid met obstakels en tegenslagen. Het is vaak trekken, sleuren en druk zetten om vooruit te komen. Maar bij elke stap werken boerenfamilies zich uit de armoede, is er meer voedsel waar een tekort dreigt en wordt er zorgvuldiger omgesprongen met onze planeet. Op de volgende bladzijden ontdekt u hoe onze collega’s die aanpak wereldwijd in de praktijk brengen.
Dat zijn precies de mensen die Vredeseilanden samenbrengt. Boeren, bedrijfsleiders, wetenschappers, ambtenaren, chef 3
BelgiĂŤ
Niger Honduras
Senegal
Nicaragua
Gambia Burkina-Faso
Benin Uganda
Togo
Ecuador Peru Congo
4
Tanzania
In 2012 ondersteunde Vredeseilanden 133 organisaties in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Via die organisaties kregen ongeveer 72.000 mannen en 99.000 vrouwen onze steun. Dit is echter maar de helft van het verhaal. Een essentieel onderdeel van onze strategie is om andere organisaties en overheden ertoe aan te zetten om onze succesvolle ervaringen op grotere schaal te repliceren en hun beleid bij te sturen. Zo krijgt een veelvoud van boerenfamilies kans op een beter leven. De volgende producten staan centraal in onze werking:
Vietnam
Indonesië Cacao
Ecuador
koffie, bananen, groenten
Peru
koffie, quinoa, asperges
Nicaragua
groenten, bonen, suiker, bananen
Honduras
groenten, cashewnoten
Senegal
bananen, fonio, sesam, rijst
Gambia
sesam
Benin
rijst, maniok
Togo
maïs
Burkina Faso
niébé, rijst
Niger
rijst
Oeganda
pindanoten, maïs
Tanzania
maniok, uien, geiten, zonnebloemen
DR Congo
rijst, kippen, maïs, aardappelen, koffie
Indonesië
cacao, pindanoten, biologische rijst, koffie
Vietnam
gezonde groenten, thee, rijst
5
DR Congo
‘ Overal waar de rijst passeert, wil iemand een korrel meepikken. Dat kan beter. ’
6 Foto: Chris Claes
Congo: Het duel tussen de rijstgeneraal en de rijstkolonel Overal vind je ze. In Butembo, Beni en Goma. Blauwe zakken met witte rijst. Meters hoog staan ze gestapeld in de kraampjes langs de weg. “Le riz ONU”, meegereisd met de blauwhelmen. Naast de conflicten in Oost-Congo die de krant halen, sluimert er een nieuwe strijd: die om rijst. De ingevoerde Pakistaanse rijst schudt de markt stevig door elkaar. “De Pakistaanse rijstgeneraal gaat de oorlog winnen van de Congolese rijstkolonel”, klinkt het in de volksmond. Goedkoper, minder steentjes en zand. Maar de boeren en boerinnen in de regio zijn klaar voor de strijd. De rijstsector is een rommeltje. Wie de lijst van spelers in de rijstketen wil opsommen, beschikt best over een lange adem. Van het veld van de rijstboer tot op het bord van de minister. Overal waar de rijst passeert, wil iemand een korrel meepikken. Dat kan beter. Vredeseilanden richtte een task force op. Denkers en doeners die alle belang hebben bij een goed draaiende rijsthandel. Vijf boerenorganisaties, twee ngo’s, handelaars, eigenaars van rijstpelmachines, hoteliers, lokale banken, vertegenwoordigers van de lokale overheid, traditionele chefs. Ze bespreken zaken, problemen, opportuniteiten.
Maar niks gaat vanzelf. Een lokale supermarkt die kwaliteitsproducten aanbiedt, toonde interesse. 45 ton rijst leveren? Geen probleem. Maar dan de prijs. De supermarkt wilde 0.9 dollar geven. De boeren hadden hun rekening zorgvuldig gemaakt: 1.2 dollar moesten ze krijgen. Ze beslisten niet te verkopen. Liever nog wat langer stockeren, tot de prijs stijgt. Maar de marktprijs steeg niet. Hij daalde zelfs. Schoolgeld, ziekenhuiskosten,... De boeren kwamen in geldnood. Verkopen moesten ze toch. Een lage prijs, een zware dobber. 1-0 voor de rijstgeneraal? Voorlopig wel. Het einde van de wedstrijd? Bijlange niet. Iedereen is wakker geschud, de lessen zijn geleerd. “We moeten onze productiekosten strakker beheersen, de prijsevoluties op de voet volgen, nieuwe markten zoeken.” De vrouwen van boerinnenorganisatie LOFEPACO gingen samen met Vredeseilanden op weg. Door het contact met de supermarkt kwamen ze Brasimba op het spoor: een brouwerij die rijst nodig heeft om bier te brouwen. Een contract van 150 ton ligt op tafel. Lukt het deze keer wel?
7
Peru
‘ De jonge landbouwers willen hun vak opwaarderen tot een innoverende, milieubewuste en winstgevende bedrijfstak.’
8 Foto: Hans Manshoven
Peru Jongeren proeven de passie van koffie Wat wil je later worden? Vroeger was het simpel. Je ouders zijn boer, dus dat is wat jij zal worden. Maar daar hebben steeds minder jongeren zin in, ook in Peru. Ter plaatse blijven trappelen op het platteland? Liever niet. Van kinds af horen ze het overal: ga naar de stad, doe je best, zodat je hier kan ontsnappen. “Doe iets, als het maar geen landbouw is.” Toch zijn er jongeren die ervoor kiezen om niet te migreren. Zij hebben de passie voor de koffieteelt te pakken, maar weten dat ze het anders moeten doen dan hun ouders. Daarom sloegen SOS Faim en Vredeseilanden de handen in elkaar om de generatiewissel een duw in de rug te geven. Het bestuur van de coöperatie stak de koppen samen met de jongeren. Samen bedachten ze een plan om de opvolging te garanderen. De jonge landbouwers willen hun vak opwaarderen tot een innoverende, milieubewuste en winstgevende bedrijfstak. Daarom verdiepen ze zich in verschillende landbouwtechnieken en de kunst van goed bedrijfsbeheer. Met de scholen in de streek werden lespakketten rond koffie en milieu uitgewerkt. Hier twijfelen ze niet: de landbouwer van de toekomst is een kenniswerker met een flinke dosis boerenverstand. Expert in z’n teelt, thuis in de wereld.
Om die droom waar te maken, krijgen de jonge boeren steun van jongeren die op meer dan 10.000 kilometer van hen wonen. Op Zuiddag - 17 oktober 2013 - gaan Vlaamse scholieren een dag werken in een bedrijf naar keuze. Hun loon schenken ze aan het jongerenproject in Peru. Vijf Zuiddag-ambassadeurs gingen in juni 2013 op verkenning in het centrale amazonewoud, Peru. Of ze onder de indruk waren? “Jongeren spreken met zoveel liefde over hun koffie en zijn trots op hun werk. Ze vertellen ons over de zoektocht naar betere technieken en hoeveel verschil het maakt om koffie van goede kwaliteit te kunnen produceren en verkopen.” Er heeft magie plaatsgevonden. “We hebben de passie gevoeld. De passie voor een boon. Een simpele boon, die als je hem juist teelt, droogt, brandt, maalt en klaarmaakt zo een breed palet aan smaken kan geven.”
9
Foto: Jelle Goossens
Senegal & Indonesië
Senegal
Indonesië
Kort bericht, grote boodschap ;-) “Verkoop ik nu? Of wacht ik nog op een betere prijs?” De vraag die elke boer of boerin zich dagelijks stelt. Soms is het antwoord eenvoudig. Heb je meteen geld nodig? Dan verkoop je nu. Maar een goed inkomen verdien je door te wachten op het juiste moment. Wanneer dat is? Groot vraagteken. De meeste boeren weten het niet. Wat de vraag is naar hun product? Welke prijzen geboden worden in de stad? Geen idee. Dus gokken ze. Dure onwetendheid voor de boeren, maar lucratief voor de opkopers die er gretig van profiteren. Geen wonder dat boeren en boerinnen uitkijken naar dat ene sms’je. Een kort bericht, met een schat aan informatie. In Senegal en Indonesië begeleidde Vredeseilanden de opzet van twee systemen om marktinformatie te verspreiden via mobiele telefoons.
In Sokone, Senegal, doen de sesamboeren er hun voordeel mee. Ze weten nu wat de prijs in Dakar is, maar ook welke de ontwikkelingen zijn op de Chinese en Indische markt. De informatie wordt verder verspreid onder collega-boeren in Burkina Faso, Mali en Gambië. “Dankzij de informatie kunnen we slimmer onderhandelen. De leden van onze organisatie hebben samen bijna 4 miljoen CFA (33.520 euro) meer kunnen verdienen”, zegt Daouda Ba, voorzitter van de sesamboeren van Diouba. “De gemiddelde prijs waartegen boeren verkopen, steeg met bijna 30 percent.“
vooruitgang. Zij timmeren immers al jaren aan een sterke coöperatie en sloten een samenwerking met Armajaro, een voorname exporteur van cacao die de wereldmarkt door en door kent. Snelle en correcte informatie wordt pas echt een machtig wapen in de handen van georganiseerde boeren die een kwaliteitsproduct aanbieden.
De cacaoboeren op het Indonesische eiland Sulawesi zijn al even verknocht aan hun mobiele telefoon. Iedere dag ontvangen ze de dagprijzen van cacao op de internationale markten. Oneerlijke opkopers vallen meteen door de mand. Maar de cacaoboeren weten tegelijk dat toegang tot informatie slechts een schakel is in hun
11
Peru
‘ Als we blijven werken zoals nu, is het een eindig verhaal .’ Herman Strobbe, aankoper bij Colruyt Group
12
Duurzame asperges uit Peru Mission Impossible? Een bokaal asperges in de Colruyt. Land van herkomst: Peru. Oei, kan zoiets wel duurzaam zijn? Tot voor kort moesten we zeggen: we weten het niet. Nu kunnen we zeggen: het kan, maar er is nog werk aan de winkel. Vredeseilanden keerde de groene asperges in bokaal onderste boven. Welke spelers zijn erbij betrokken? Wat zijn de prijsvoorwaarden? Hoe zijn de werkomstandigheden? Wat is de ecologische impact van de teelt? Een internationaal team ging aan de slag. De Peruaanse boerenorganisatie REOPA, exporteur Gandules, importeur en verwerker Scana Noliko en Colruyt. In maart 2012 volgde de eerste levering: 170.000 bokalen. Aanvankelijk loopt het soepel, maar na enkele maanden stokt het. Samenwerken is soms afzien. Moeilijke communicatie door taalverschillen, afstand, gebrek aan communicatietechnologie. Wantrouwen over hoe de prijs tot stand komt. “Als ngo moet je dan constant bemiddelen en bruggen bouwen om er een win-winsituatie van te maken”, vertelt Paola Mercado, medewerkster bij Vredeseilanden in Peru. Pionierswerk vergt toewijding. Doorbijten levert op. “Voor ons, boeren en boerinnen, betekent de samenwerking meer dan een goede prijs”, zegt Juan Miranda, leider van REOPA. “Asperges in bokaal zijn een
nieuwe afzetmarkt voor de asperges die niet geschikt zijn voor de versmarkt. Het is een product dat we het hele jaar door kunnen verkopen, waardoor onze leden een beter inkomen verdienen.” Het transport van de asperges gebeurt per boot. Zo blijft de milieuimpact van het transport beperkt. Maar het zijn vooral de huidige irrigatietechnieken die sterk verbeterd moeten worden. “Als we blijven werken zoals nu, is het een eindig verhaal”, zegt Herman Strobbe, aankoper bij Colruyt Group. “De productie zal naar andere gebieden moeten wijken, of het product zal eenvoudig niet meer beschikbaar zijn omdat de bodem uitgeput is en het water opgebruikt is. Dat zijn dreigingen waar we met dit project op anticiperen.” Het project is slechts een schakel in een lange samenwerking. Ons doel? Nieuwe zakelijke modellen vinden. Om ontwikkelingskansen te scheppen voor boerenfamilies. En om de toelevering te verzekeren in een wereld waar grondstoffen schaarser worden. “Er ligt nog een enorme weg voor ons”, besluit Philippe Toussaint, Verantwoordelijke Duurzaam Aankoopbeleid bij Colruyt. “We hebben nu één product in detail onderzocht. Nu besef je pas wat voor een enorme uitdaging het is om dit voor al onze 10.000 voedingsproducten te doen.” 13
Vietnam
‘Als de boeren volumes en kwaliteit kunnen garanderen, kan de theefabriek goede prijzen bieden.’
14 Foto: Caroline Huyghe
Vietnam: Van hopeloze zaak tot winstgevende onderneming Bijna had meneer Duyen in 2010 zijn theestruiken in het dorpje Da Trang uitgetrokken. De maat was vol. Zijn oogst? Amper 5 ton per hectare. De kwaliteit was al even teleurstellend. Gevolg: nog lagere prijzen. “Misschien is het tijd om ons geluk met een ander gewas te beproeven.” Even verderop zaten er ook mensen met de handen in het haar. Geen boeren, maar de bedrijfsleiders van de Phu Ha theefabriek. Zij krijgen maar niet voldoende kwaliteitsthee naar hun verwerkingsfabriek. Dat brengt hun investering in gevaar. Hoe is dat toch mogelijk met zoveel theeboeren in de streek? In maart 2010 belegde Vredeseilanden een vergadering met de bedrijfsleiding van de theefabriek en de “Yen Lap Women’s Union”, een organisatie die boeren bijstaat met training en advies. Meneer Duyen en z’n vrouw waren erbij. Als de boeren volumes en kwaliteit kunnen garanderen, kan de theefabriek goede prijzen bieden. Maar daarvoor moeten de boeren zich organiseren. Zo werd een nieuwe organisatie geboren.
“Eind 2011 volgde ik een training over snoeitechnieken”, herinnert meneer Duyen zich. “Ik ging meteen aan de slag. Een experte van het theebedrijf bezocht mijn veld. Ze was onder de indruk en besliste een premie te geven voor dit werk. Er is vertrouwen. We krijgen tips om ons werk te verbeteren: minder chemische pesticiden, meer biologische meststoffen.” Om de levering efficiënter te laten verlopen, richtten de boeren een coöperatie op: LUSOTEC. In 2012 sloten ze voor het eerst een groot contract met de theefabriek. Drie kwaliteitsniveaus met een vastgelegde prijs: klasse A, B en C. De boeren weten nu hoe de markt werkt. Met die ervaring staan ze zelfzeker in de onderhandelingen met andere afnemers. Na twee jaar was de teleurstellende 5 ton per hectare van meneer Duyen omgevormd tot een opbrengst van 16 ton per hectare. Van overal komen nu bezoekers over de vloer. Iedereen wil van de familie Duyen leren hoe je een hopeloze zaak omvormt tot een winstgevende onderneming.
15
Benin Classic 2012
Nicaragua
Nicaragua Biken op bakbananen Nicaraguanen eten ze overal. Thuis, op restaurant, in de eetstalletjes langs de straat. Je vindt ze in allerlei vormen en schotels. Gefrituurd, gekookt of in reepjes gebakken. En niets past zo goed bij een glaasje rum als schijfjes geplette en gebakken banaan met kaas. Maar er is een probleem: de vraag is groter dan het aanbod. Nicaragua moet daarom bakbananen aanvoeren van plantages uit Guatemala. Nochtans is het potentieel van de Nicaraguaanse boeren bijzonder groot. Twee vrouwencoöperaties willen beter doen. Ze verenigden zich als CECOSORIDAD. Een naam die klinkt als het spervuur van initiatieven dat ze de voorbije jaren uit de grond stampten. Hun productieplan zorgt voor een constant productaanbod voor verschillende markten. Er is technische bijstand voor de producenten om de kwaliteit van de bananen verder te verbeteren. Ze bouwden een opslagcentrum waar ze bananen op een hygiënische manier verpakken en bewaren. Verbeteringen die ervoor zorgden dat de vrouwen hun bananen rechtstreeks kunnen aanbieden in één van de grootste supermarkten: Walmart.
Vanaf eind februari tot midden augustus is het hoogseizoen. Iedereen is dan druk in de weer met de oogst van het groene goud. In het najaar kunnen ze meer tijd vrij maken. Om nieuwe plannen te maken, of om bezoek te ontvangen. Bijvoorbeeld van een groep Belgische mountainbikers. Tijdens de herfstvakantie stuiterden 18 bikers in Nicaragua langs vulkaankraters, door nationale parken en langs de Pacifische kustlijn. Dat is de Nicaragua Classic. Bakbananen als krachtvoer. Maanden hebben ze hier naar toegeleefd. In hun omgeving organiseerden ze acties om geld in te
zamelen: 3.000 euro elk om aan dit avontuur mee te doen. Geld dat in combinatie met het lef van boeren en boerinnen inkomens en trots genereert. Tijdens het laagseizoen kunnen de leden van de coöperatie rekenen op een wekelijks inkomen van zo’n 50 dollar. Tijdens het hoogseizoen is dat gemiddeld dubbel zoveel. Ook de inkomsten van de coöperatie zelf groeien. De winst wordt geïnvesteerd in nieuwe materiaal en personeel dat instaat voor de verwerking en verpakking in de opslagplaats.
Nicaragua Classic 2012
17
Achterom kijken om sneller vooruit te gaan Iedere zes jaar lichten we onze strategie en werking grondig door. Waar staan we vandaag en welke richting moeten we de komende jaren uit? Op welke veranderingen moeten we inspelen? Is de strategie die we uitzetten in 2008 nog altijd valabel? En draagt ze in de regio’s waar we werken inderdaad bij aan een beter inkomen en een sterkere marktpositie voor boeren en boerinnen? Aan de hand van een diepte-analyse van enkele projecten gingen we na welke factoren maken dat we succesvol zijn en waarom het soms vastloopt. Conclusie? Deze bevraging leerde ons dat de Vredeseilandenaanpak erg relevant blijft. Maar we moeten strakker op voorhand vastleggen welke structurele verandering we beogen met een bepaald project. Willen we het aankoopbeleid van een bedrijf veranderen? Landbouwkrediet toegankelijker maken? De koffiesector opwaarderen? Zo wordt iedere landbouwketen die we onder handen nemen het speerpunt om die verandering te bereiken.
18
De kracht van jongeren + De kracht van boeren 17 april 2012, een woensdagavond in de Arenberg, Antwerpen. Op het podium: de jongeren van Let’s Go Urban. Ze brengen Shakespeare in Love, een dansproductie die verschillende kunstvormen versmelt. Een ode aan één van de grootste artiesten uit de geschiedenis. “Jongeren ‘empoweren’. Daar draait het om bij Let’s Go Urban”, zegt oprichtster Sihame El Kaouakibi. “Jongeren doen geloven in hun eigen kracht en talent. Jongens en meisjes, van alle etnische en sociale achtergronden en leeftijden in staat stellen om hun leven in handen te nemen.” De opbrengst van de avond werd geschonken aan Vredeseilanden voor het project met de jonge boeren in Zuid-Amerika (zie p.9). De kracht van jongeren in Antwerpen versterkt de kracht van jonge boeren in Peru.
Foto: Frederieke Duchateau
19
Betoverende stukjes P.A.R.T.S. Onverstoorbaar repeteren de dansers van P.A.R.T.S. voort. Ook al sluipen er op die 18de oktober 2012 zo’n 150 gasten door de studio’s van de dansschool van Anne Teresa De Keersmaeker. Later op de avond zullen de gasten nog met ingehouden adem kijken naar een voorstelling van dit uitzonderlijke danstalent. “Benefietdiner” is een vlag die de lading van dit evenement verre van dekt, want het samen tafelen is maar een stuk van deze zeldzame beleving.
Foto: Jelle Goossens
20
Campagne 2013 Wie heeft het antwoord op de vraag van 9 miljard? “Reserveer je diner voor 2050.” Dat stond in januari op de websites van verschillende toprestaurants te lezen naar aanleiding van de Vredeseilandencampagne. Wat er dan op het menu zal staan, is nog onzeker. In 2050 zijn we namelijk met 9 miljard mensen. En om al die monden te voeden, moeten we nu in actie schieten.
Illustratie: Willem Pirquin
Op het dichtbevolkte Indonesische eiland Java staan boeren vandaag al voor de uitdagingen waar straks heel de wereld mee geconfronteerd zal worden. Meer dan 3.000 boerenfamilies organiseerden zich in de boerenorganisatie APPOLI. Door samen te werken, produceren de boeren nu meer rijst met minder water. Door in te zetten op kwaliteit en een betere samenwerking met handelaars kunnen ze meer mensen voeden én een beter inkomen verdienen. Zij bewijzen dat kleinschalige landbouwers een antwoord hebben op de “vraag van 9 miljard”. Een boodschap die meer dan 10.000 vrijwilligers uitdroegen tijdens het campagneweekend in januari.
21
Campagnes en lobbywerk Vanuit Leuven werkt Vredeseilanden rond nationale en internationale thema’s die het leven van boerenfamilies wereldwijd beroeren. Enkele voorbeelden. Allianties op Europees niveau Sinds 2010 ondersteunt Vredeseilanden samen met SOS Faim de deelname van zeven West-Afrikaanse nationale boerenorganisaties aan de EU-ACP Joint Parliamentary Assembly. Dat is een bijeenkomst waar Europese parlementsleden en parlementsleden uit Afrika, de Caraïben en de Pacific gezamenlijke voorstellen ontwikkelen, onder meer rond ontwikkeling en handel. In 2012 namen de boerenorganisaties deel aan de bijeenkomst in Horssens
22
(Denemarken). Ter voorbereiding stelden boerenorganisaties een nota op met hun beleidsaanbevelingen om de familiale landbouw in hun landen vooruit te helpen. Met het document gingen ze tijdens de bijeenkomst langs bij zoveel mogelijk parlementsleden en hun medewerkers. Geen enkele vertegenwoordiger kan zeggen dat hij de uitdagingen en de oplossingen van de boeren en boerinnen niet kent. Een hernieuwd Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid In 2012 zette Europa de lijnen uit voor een vernieuwd Europees Landbouwbeleid 2014-2020. In de besprekingen met de milieu- en boerenorganisaties, bracht Vredeseilanden vooral de Noord-Zuid-
dimensie in. Het is cruciaal dat het Europese landbouwbeleid het werk van boeren en boerinnen in het Zuiden niet benadeelt. Op Vlaams niveau is hierover een evenwichtig standpunt geformuleerd binnen de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij. Op Europees niveau slaagden we er met Concord, een alliantie van Europese ngo’s, in om steun te krijgen van de europarlementsleden van het Development Committee. Ondanks veel lobbywerk en de steun van het Development Committee, hebben vele voorgestelde amendementen het toch niet gehaald tijdens de stemming in het Europees Parlement in maart 2013.
Foto: SOS Faim
Cijfers In 2012 bedroeg onze omzet 12.895.129 euro. Vredeseilanden sloot het boekjaar af met een positief 1% resultaat van 16.419 euro dat overgedragen werd naar 2013.16% Gelet op het uiteindelijke resultaat, het eigen vermogen en de beperkte schuldenlast, is Vredeseilanden een financieel gezonde 16% organisatie.
Uitgaven 7%
5%
Programma-activiteiten Algemeen beheer
67%loopt gelijk met vorig De verdeling van de uitgaven en inkomsten jaar. 88% van onze middelen gaat naar programma-activiteiten. Het zwaartepunt van onze bestedingen ligt in Oeganda, Tanzania en Congo.
De kosten voor algemeen beheer bedragen 7% van het budget. We streven er steeds naar dit onder de 10% te houden. De uitgaven voor fondsenwerving beslaan 5% van het budget. Het voornaamste deel van de middelen komt uit overheidssubsidies. Toch zijn de particuliere giften essentieel voor Vredeseilanden. Enerzijds om onze onafhankelijkheid te bewaren, anderzijds omdat zonder die giften de ontwikkelingsprogramma’s ook niet in aanmerking zouden komen voor overheidssubsidies. Zonder onze duizenden donateurs in België, geen Vredeseilanden.
24
88%
Fondsenwerving
Inkomsten 1% 16%
7%
Overheidssubsidies
5%
ngo’s, stichtingen en bedrijven 16% 67%
Particuliere opbrengsten
88%
Financiële en diverse opbrengsten
foto: TourĂŠ Mamadou
25
Het innovatiefonds Snel inspelen op kansen Ondernemende boerenorganisaties moeten snel kunnen inspelen op nieuwe kansen in de markt. Vredeseilanden moet hen daarbij soepel kunnen ondersteunen. Daarom besloot de Algemene Vergadering voortaan jaarlijks een bedrag te reserveren voor een innovatiefonds. In 2012 werd er 70.760 euro besteed. Enkele voorbeelden. In Senegal werd een systeem opgezet om marktinformatie over sesam via sms te verspreiden onder de boeren (zie p. 11) In Congo onderzoeken we hoe we het kaf van rijst en koffie tot blokken kunnen persen. Die kunnen mensen dan als brandstof gebruiken voor hun houtvuurtjes. In een land waar hout de enige beschikbare brandstof is, kan deze alternatieve brandstof de ontbossing helpen terugdringen.
Foto: Jelle Goossens
26
Een klare kijk
Doorgedreven controles
Vertrouwen moet je verdienen. Daarom wil Vredeseilanden dat haar communicatie en rapportering beantwoorden aan de maatschappelijke verwachtingen en de vragen van ons publiek. Vredeseilanden is lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) en onderschrijft de deontologische code van de vereniging (meer info: www.vef-aerf.be). Als donateur beschikt u over het recht op informatie. Dit houdt in dat schenkers, medewerkers en personeelsleden tenminste jaarlijks op de hoogte gebracht worden van wat met de verworven fondsen gedaan werd.
Het financieel jaarverslag is een eindproduct van een intensief proces van controles:
Vredeseilanden werkt ook mee aan www.donorinfo.be en www.ngo-openboek.be, twee initiatieven die meer transparantie in de ngo-sector willen garanderen. Dit boekje is een verkorte versie van het uitgebreide jaarverslag, dat opnieuw volgens de duurzaamheidscriteria van het Global Reporting Initiative is opgesteld. In 2012 werd ons jaarverslag voor de tweede keer finalist bij de Award for Best Belgian Sustainability Report, die uitgereikt wordt door Kauri, Business & Society en IBR.
• De financiële dienst op het hoofdkantoor controleert de jaarrapporten van de regiokantoren in het Zuiden een eerste maal, stelt vragen, en ondersteunt waar nodig. • Daarna worden de boekhouding en het jaarrapport voor elk regiokantoor afzonderlijk extern geauditeerd door KPMG. • Uiteindelijk, nadat ook het hoofdkantoor aan een grondige controle is onderworpen, maakt het college van commissaris-revisoren, bestaande uit Clybouw Bedrijfsrevisoren en KPMG, hun definitief verslag op. U kunt hun “verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud” nalezen op www.vredeseilanden.be/ jaarverslag.
Het één-programma ‘Voor Hetzelfde Geld’ vroeg zich af wat er gebeurt met het geld dat mensen schenken aan een goed doel. Thomas Vanderveken kwam tijdens ons campagneweekend mee gadgets verkopen. Hij ontdekte
hoe Vredeseilanden het geld transparant besteedt en hoe de impact ervan bij onze partnerorganisaties in het Zuiden gemeten wordt. Met een gerust gevoel vertrok hij naar huis. De aflevering werd op 15 mei 2013 uitgezonden.
U kunt ons jaarverslag met gedetailleerde informatie over onze financiën en onze ontwikkelingsprogramma’s raadplegen via www.vredeseilanden.be/jaarverslag. We sturen het u ook graag op per post. Mail daarvoor naar info@vredeseilanden.be of bel naar 016/31.65.80. 27
Blijde Inkomststraat 50 | B-3000 Leuven Tel: 016/31.65.80 | Rekeningnr: BE64 0000 0000 5252 info@vredeseilanden.be
VREDESEILANDEN NIEUWS | TWEEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE VZW VREDESEILANDEN VREDESEILANDEN MAGAZINE - MAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE VZW VREDESEILANDEN VERSCHIJNT IN JANUARI, APRIL, AUGUSTUS, | EDITIE AUGUSTUS VERSCHIJNT NIET INJUNI, JANUARI, FEBRUARI, OKTOBER JULI EN AUGUSTUS - NOVEMBER 2005| JAARGANG 25 NR. 7 - AFGIFTEKANTOOR 8500 KORTRIJK 1-2° AFD - P108038| JAARGANG 33 NR. 5 | AFGIFTEKANTOOR 8500 KORTRIJK 1-2°AFD | P108038 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: JAN AERTSEN, BLIJDE INKOMSTSTRAAT 50, 3000 LEUVEN VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: LUC BONTE, BLIJDE INKOMSTSTRAAT 50, 3000 LEUVEN
België/Belgique PB/PP BC 6712
Blijde Inkomststraat 50 | B-3000 Leuven
Krijg je niet genoeg van Vredeseilanden? Volg ons op www.facebook.com/vredeseilanden Of schrijf je in op onze e-nieuwsbrief op www.vredeseilanden.be
Als je genoeg te eten hebt overleef je, Heb je een inkomen, dan leef je.
Foto: Jimmy Kets
191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de wereld te halveren. Voer samen met de Vlaamse Noord-Zuidbeweging actie om de politici aan hun belofte te herinneren én de lat hoger te leggen. www.detijdloopt.be Armoede moet de wereld uit!