HOVO Amsterdam Cursusprogramma voorjaar 2024
Inbedding HOVO Amsterdam, HOVO-programmacommissie
Inhoud Welkom bij HOVO Amsterdam
3
Kunstgeschiedenis en architectuur 5 Leergangen bij HOVO
10
HOVO Extra
11
(Cultuur)geschiedenis
12
Letteren en muziek
17
Filosofie en religie
21
Mens en maatschappij
24
Exact en medisch
27
Welkom op de campus en bereikbaarheid
30
Aanmelden en algemene informatie
31
prof. dr. Herman Verhoef (voorzitter), Faculteit der Bètawetenschappen prof. dr. Mirjam Pijnappels Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte, Faculteit Religie en Theologie prof. dr. Piet Mulders, Faculteit der Bètawetenschappen prof. dr. Richard Neerhof, Faculteit der Rechtsgeleerdheid, prof. dr. Arko Oderwald, Amsterdam Universitair Medisch Centrum dr. Angela Roothaan, Faculteit der Geesteswetenschappen prof. dr. Diederik Oostdijk, Faculteit der Geesteswetenschappen drs. Mira Maletic, directeur Bedrijfsvoering Faculteit der Geesteswetenschappen drs. Carolien van Bergen, programmadirecteur HOVO Amsterdam dr. Bob Baljet, voorzitter Stichting Vrienden HOVO-VU drs. Alma van Donk, Bureau Bestuurszaken VU
Verplichte bronvermeldingen
De in deze gids gebruikte afbeeldingen zijn rechtenvrij of gebruikt met toestemming van de rechthebbende. Verplichte vermeldingen van rechthebbenden staan hieronder vermeld. Mocht u desondanks menen rechten te kunnen doen gelden, neemt u dan alstublieft contact met ons op binnen de verschijningsperiode van deze gids.
Blijf betrokken
Unsplash pag. 16r - Kyle Glenn; pag. 23l - Sven Piper; pag. 24l Carl Campell; pag. 24l - Vlad Sargu; pag. 25l - Silar; pag. 26l - Esee Hicolave; pag. 26r - Rinke Dohmen; pag. 27r, kv - Skye Studios; pag. 28r - Rachael Ren.
Meld u aan voor de nieuwsbrief van HOVO Amsterdam en ontvang circa één keer per maand het laatste nieuws van HOVO, cursustips, filmpjes van docenten en informatie over de VU.
Wikimedia Commons pag 12r - Frank Vincentz; pag. 7r - Jl FilpoC; pag. 14l Kremlin.ru; pag. 14l - Kremlin.ru; pag. 12l - Michiel Verbeek; pag. 13r - Myrabella; pag. 19l - Natalia Goncharova; pag. 14rr – NIAID.
Volg ons op social media facebook facebook.com/hovo.amsterdam YOUTUBE youtube.com/c/HOVOAmsterdamVrijeUniversiteit LINKEDIN linkedin.com/company/vu-hovo-amsterdam
vu.nl/hovo Colofon Ontwerp Haagsblauw Druk Opmeer
2
HOVO Amsterdam is onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam. De HOVO-programmacommissie heeft als voornaamste taak het bewaken van de kwaliteit van het onderwijs van HOVO. De leden zijn aangesteld namens de Vrije Universiteit.
Overige bronvermeldingen pag. 15l - Karel Onwijn; pag. 2, 6lb - Jean-Luc Lindsay; pag. 21l,r, pag. 22l - Dagmarillustrations; pag. 27l - Reobijn; pag. 28l - Pexels, Anna Shets; pag. 29l - Heither Bleick; pag. 29r, kv - bijzondere collectie WUR; pag. 7l – Rijksmuseum. Verklaring afkortingen: k(aft), a(chter), v(oor), r(echts), l(inks), b(oven) o(nder).
Intellectueel eigendom
De intellectuele eigendomsrechten op de opzet van de cursussen en de samenstelling van het cursus materiaal berusten bij de docent die de cursus heeft ontwikkeld en het materiaal heeft samengesteld. Gebruik van het cursusmateriaal anders dan voor de eigen studie is niet toegestaan, evenmin als het verkopen of afstaan daarvan aan derden.
Het voorjaar bij HOVO Amsterdam: cursussen, studiedagen en meer! Welkom bij HOVO aan de VU Amsterdam! Komend voorjaar kunt u bij HOVO Amsterdam kiezen uit een royaal cursusaanbod in zes kennisdomeinen, op de VU campus of online, overdag of ‘s avonds. Bent u nieuw bij HOVO? In deze gids vindt u korte cursusbeschrijvingen van het complete voorjaars programma, van eendaagse studiedagen tot cursussen van tien bijeenkomsten. Daarnaast leest u wat een leergang bij HOVO inhoudt en vindt u meer informatie over HOVO Extra: de studiedagen - over onder meer Oekraïne en de vraag ‘Wat is kunst?’ en een kindercollege. Op de website vu.nl/hovo vindt u uitgebreide informatie over het cursusaanbod, de docenten, praktische zaken of de VU campus.
Kennis op de campus Sinds 1990 volgen duizenden deelnemers onderwijs bij HOVO aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Kenmerkend voor het cursusprogramma is het veelzijdige aanbod in zes kennisdomeinen, de academische kwaliteit van de programma’s en docenten en de locatie: de levendige en goed bereikbare VU-campus aan de Amsterdamse Zuidas. Het aanbod in het voorjaar 2024 bestaat uit cursussen van drie tot tien colleges. Daarnaast kunt u deelnemen aan eendaagse studiedagen en een HOVO kindercollege.
Voor wie is het HOVO-onderwijs? Voor iedereen die zin heeft om nieuwe kennis op te doen. Om daarmee de geest te verrijken, de wereld beter te begrijpen, uit interesse voor een onderwerp of gewoon voor het plezier van leren! HOVO was oorspronkelijk exclusief voor iedereen vanaf vijftig jaar. Hier zijn de onderwijsvorm, inhoud en momenten waarop de cursussen plaatsvinden op
afgestemd. Echter, de leeftijdsgrens is losgelaten en iedereen die zich aangesproken voelt door de inhoud, onderwijsvorm en docent is welkom, ongeacht leeftijd. HOVO is hoger onderwijs voor iedereen die zich verder wil ontwikkelen.
Zes kennisdomeinen Alle cursussen van HOVO Amsterdam zijn ingedeeld in een of soms meerdere van de volgende kennis domeinen: kunstgeschiedenis en architectuur, (cultuur)geschiedenis, letteren en muziek, filosofie en religie, mens en maatschappij, en exacte en medische vakken. In de gids vindt u het programmaoverzicht per kennisdomein.
Verschillende soorten onderwijs HOVO biedt verschillende soorten onderwijs: • Cursussen en leergangen: Het cursusaanbod omvat zowel losse cursussen van twee tot tien bijeenkomsten als leergangen die bestaan uit meerdere cursussen. U kunt ervoor kiezen om een enkele cursus te volgen of meerdere cursussen uit een leergang. Kijk voor uitgebreide informatie over iedere cursus op vu.nl/hovo-cursussen. Onder het kopje ‘inhoud’ vindt u uitgebreide informatie over de cursusinhoud, de studiebelasting, eventuele verplichte of aanbevolen literatuur en over de docent. • Studiedagen: een dag over een actueel, spraak makend of historisch onderwerp voor deelnemers van alle leeftijden, inclusief koffie/thee en lunch, vaak in het weekend. Kijk voor uitgebreide informatie op vu.nl/hovo-studiedagen. HOVO Amsterdam voorjaar 2024
3
Op de campus en online
Reductiefonds HOVO
De meeste cursussen vinden klassikaal plaats op de VU campus. HOVO Amsterdam biedt ook de mogelijkheid om cursussen online te volgen. HOVO maakt hiervoor gebruik van het gebruikers vriendelijke en veilige programma Zoom for Education. Er zijn meerdere mogelijkheden voor online onderwijs. Bij iedere cursusbeschrijving ziet u welke dat zijn. Als er geen vermelding staat is de cursus uitsluitend in klassikale vorm: • Online – de cursus vindt uitsluitend online plaats. • Ook online – De toevoeging ‘ook online’ bij een aantal cursussen betekent dat een cursus twee keer plaatsvindt: klassikaal op de VU campus, en enkele dagen later ook online. Deelnemers uit de klassikale groep mogen ook deelnemen aan de online cursus. • Hybride – het onderwijs vindt op hetzelfde moment klassikaal en online plaats. Deelnemers aan de klassikale cursussen kunnen ook online deelnemen.
Is uw bruto jaarinkomen (alleen of gezamenlijk) lager dan € 24.000? Dan kunt u in aanmerking komen voor een korting van 40% op het cursusgeld. Dit geldt voor maximaal één cursus per semester. Deze korting is een gezamenlijke geste van de Stichting Cursisten HOVO-VU en HOVO Amsterdam.
Meer informatie over online onderwijs op vu.nl/hovo-online en bij de cursusbeschrijvingen.
Overdag en ’s avonds De meeste cursussen zijn overdag. ’s Avonds vinden vooral online cursussen plaats. Studiedagen zijn op zaterdag of door de week.
Gids en website In deze gids vindt u de korte beschrijvingen van alle cursussen en studiedagen. We raden u aan om in uw agenda rekening te houden met een week uitloop: bij uitval van een college is het inhaalcollege in principe één week later, op dezelfde dag en tijd. Op pagina 30 en 31 vindt u algemene en praktische informatie, bijvoorbeeld over hoe u zich aanmeldt voor een cursus. Uitgebreide cursusbeschrijvingen, informatie over de docenten, YouTube filmpjes van docenten, literatuur en praktische zaken vindt u bij de cursusbeschrijvingen op vu.nl/hovo, waar u zich ook direct kunt aanmelden. Op vu.nl/hovo kunt u eenvoudig zoeken op startdatum in de cursuskalender. Of met behulp van de cursuszoeker het aanbod filteren op basis van uw interesses, het onderwerp, type cursus of uw favoriete docent.
4
Stichting Cursisten HOVO-VU
De onafhankelijke Stichting Cursisten HOVO-VU beheert het reductiefonds van HOVO. Dankzij de donaties van cursisten kunnen mensen met een lager inkomen ook genieten van HOVO-onderwijs. Met een gift van minimaal € 15,- per jaar draagt u al bij aan de korting die HOVO Amsterdam in mindering brengt op het cursusgeld. Als donateur krijgt u korting op de excursies die de Stichting minimaal één keer per jaar organiseert. Op vu.nl/hovo-praktisch vindt u meer informatie over korting ontvangen of donateur worden, onder het kopje ‘Betalen, ontvangen en schenken’.
Flitscolleges op YouTube Wilt u een voorproefje van de docent of een voorbeeld van een college bij HOVO? De flitscolleges op het eigen YouTube kanaal van HOVO Amsterdam zijn een leuke manier om kennis te maken met HOVO en met de docenten. Wilt u direct op de hoogte zijn als er een nieuw flitscollege online staat? Abonneer u dan op het YouTube kanaal van HOVO en ontvang direct een melding zodra er een nieuw flitscollege is. Zie youtube.com/c/HOVOAmsterdamVrijeUniversiteit
Kunstgeschiedenis en architectuur users-class 7 Cursussen
4 Leergangen
atlas 1 Studiedag
Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen
Cursus architectuur | avond, online Cursus kunstgeschiedenis | hybride
De kunstgeschiedenis van Parijs
Amsterdamse architectuurgeschiedenis van de 20e eeuw tot heden
Vrijwel iedereen is er weleens geweest, maar op Parijs raak je nooit uitgekeken. De stad is welhaast een synoniem van mode, stijl en kunst. Over dat laatste begrip gaat deze tiendelige cursus: de kunstgeschiedenis van Parijs. De Lichtstad van vandaag biedt dan wel vooral een negentiende-eeuwse aanblik uit de tijd van Haussmann, maar Parijs herbergt kunst en architectuur van eigen bodem van de Romeinse tijd tot de eenentwintigste eeuw. U ziet dus Romeinse ruïnes, Romaanse kerken, de gotische kathedraal en abdijen, renaissancepaleizen, de drukke barokke schilderijen en de ‘architecture savante’ van de negentiende eeuw. Maar ook maakt u kennis met de wirwar van schilderstijlen toen Parijs de kunsthoofdstad was en de moderne en hedendaagse parels, zoals de Fondation Louis Vuitton of de kathedraal van Créteil.
Hoe goed kent u Amsterdam? In zeven colleges leert u de stad beter kennen aan de hand van de recente en vaak turbulente architectuurgeschiedenis. De 20e eeuw begint met het bijzondere sociale woningbouwbeleid, de tuindorpen en de Amsterdamse School. Het Amsterdamse Uitbreidingsplan (AUP) en de tuinsteden zijn voorbeelden van een radicaler beleid. Hierop volgde een iets behoedzamere aanpak waarbij ook industriële leegtes werden opgevuld. In de laatste decennia zijn zowel de noordelijke als de zuidelijke IJ-oevers steeds verder ontwikkeld. Momenteel zijn er spraakmakende projecten bezig aan de Zuidas, rond de Bijlmerbajes, IJburg en de Sluisbuurt. In deze cursus is er uitgebreide aandacht voor de steeds veranderende visies op Amsterdam en voor het succes of falen van de verschillende projecten.
user-chart Docent drs. Krzysztof Dobrowolski - Onclin
user-chart Docent drs. Suzanne Roelofs
Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 16 januari t/m 2 april 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 20 februari en 5 maart)
7 colleges, woensdag 17 januari t/m 6 maart 2024, Calendar-Plus 19.00-21.00 uur (geen college op 21 februari)
€ 314,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 2 januari aanmelden
€ 217,calendar-exclamation Uiterlijk 10 januari aanmelden
HOVO Amsterdam voorjaar 2024
5
Kunstgeschiedenis en architectuur
Cursus kunstgeschiedenis
Spiritualiteit in oude, moderne en hedendaagse kunst Het venster, het labyrint, de Jacobsladder, de boom, de kubus, de vogel en de god Kairos met zijn rare haarlok: het zijn met symboliek beladen motieven in veelal oude kunstuitingen. Moderne en hedendaagse kunstenaars pakken deze thema’s weer op. Richard Serra sluit in zijn gigantische sculpturen aan bij het labyrint. Kiefer benadrukt in de lijn van de joodse kabbala de mystieke betekenis van de ladder. Giacometti en Armando lijken zich in hun werk bewust van de oude betekenis van de kubus. De vogel als oud symbool voor de ziel komt terug bij Constant en Jan Fabre. En waart de geest van Kairos rond in een door Picasso beschilderde kapel in ZuidFrankrijk? De docent belicht thema’s uit de kunst die een venster bieden op een werkelijkheid die ruimer is dan wij met onze ogen waarnemen.
De cursus begint met de Art Nouveau in al haar (internationale) facetten, met daarbij aandacht voor prominente figuren, zoals Frank Lloyd Wright en Berlage. Vanaf de jaren ‘20 hebben, naast de traditionele architectuur, zowel het modernisme als het Bauhaus hun stempel op de architectuur gedrukt. Ook komen de snelwegarchitectuur en wolkenkrabbers op, die zo typerend zijn voor de naoorlogse samenleving. Uiteenlopende stedenbouwkundige visies en architectuurstromingen bestaan naast elkaar of volgen elkaar op, waaronder brutalisme, structuralisme en postmodernisme. In deze cursus gaat de aandacht zowel uit naar de belangrijkste kenmerken als de maatschappelijke context. user-chart Docent drs. Suzanne Roelofs Calendar-Plus 10 colleges, donderdag 25 januari t/m 18 april 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 15, 22 februari en 14 maart) € 310,calendar-exclamation Uiterlijk 18 januari aanmelden
user-chart Docent drs. Marian van Caspel - van Til Calendar-Plus 7 colleges, vrijdag 19 januari t/m 8 maart 2024, 13.15-15.15 uur (geen college op 16 februari) € 217,calendar-exclamation Uiterlijk 14 januari aanmelden
Leergang Kunstgeschiedenis V | hybride
Dageraad van het Modernisme: 19e eeuw
Leergang Architectuurgeschiedenis II
Van Art Nouveau tot postmodernisme (1900-1990) De westerse architectuurgeschiedenis van de 20e eeuw kent een grote variatie aan stijlen en visies.
6
Maak uitgebreid kennis met de negentiende eeuw: hier ligt de bakermat voor de moderne kunst. Vanaf 1800 lijkt de kunstgeschiedenis een opeenvolging van stijlen: van romantiek tot het neo-impressionisme. Hoe is deze stijlengeschiedenis ontstaan en klopt dit idee wel? Een veranderende maatschappij brengt een nieuwe kunst voort. Schilderijen van Friedrich en Cézanne tonen een eigenzinnige visie op religie of natuur. De sculpturen van Rodin en Carpeaux laten andere mensbeelden zien. Wetenschappelijk onderzoek over licht, verf en kleur is van invloed op het werk van Seurat. Deze cursus laat
Kunstgeschiedenis en architectuur
zien dat de negentiende-eeuwse kunst en architectuur veel interessanter is dan een opsomming van stijlen. Het is een must voor iedereen die toegang wil krijgen tot de moderne kunst en architectuur. user-chart Docent drs. Frans Henk Hoekstra Calendar-Plus 10 colleges, maandag 5 februari t/m 22 april 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 25 maart en 1 april) € 335,- (inclusief gedrukte reader, exclusief verplicht boek) calendar-exclamation Uiterlijk 22 januari aanmelden
Cursus kunstgeschiedenis
Op weg naar Santiago de Compostela Leergang Kunst in Context III
Collectie het Rijksmuseum Kunstwerken uit het Rijksmuseum Amsterdam vormen het vertrekpunt voor een dynamische route langs de beeldende kunst vanaf 1300 tot 1700. De docent neemt u mee langs werken van Fra Angelico, Geertgen tot Sint Jans, Adriaen de Vries en vele anderen. Hij bespreekt deze werken in samenhang met kunstwerken uit andere (internationale) musea. Soms brengt hij oude kunst in verband met actuele kunst. Tijdens de cursus krijgt u inzicht in de factoren die een rol spelen bij het ontstaansproces van het kunstwerk: van geschiedenis, maatschappij tot opdrachtgever. De vraag staat centraal hoe wij nu iets kunnen weten over de betekenis van beelden en schilderijen uit vroegere tijden. U vindt de lijst met kunstwerken die als uitgangspunt dienen voor elk hoorcollege op vu.nl/hovo, onder de tab ‘Inhoud’ van de cursusbeschrijving.
Volgens de overlevering bevinden zich in de kathedraal van Santiago de Compostela de stoffelijke resten van de apostel Jacobus de Meerdere. Daardoor werd deze stad in de middeleeuwen, na Rome en Jeruzalem, het belangrijkste bedevaartsoord in de christelijke wereld. De bekendste weg ernaar toe is de Camino Francés, die Noord-Spanje van oost naar west doorkruist. Deze route loopt vanaf de Pyreneeën tot Galicië, door uiteenlopende landschappen en steden en is bezaaid met heiligdommen en monumenten. De culturele en economische gevolgen rond het netwerk van pelgrimswegen naar Santiago vanuit heel Europa waren enorm. Immers, voor de stroom pelgrims moesten voorzieningen worden getroffen als bruggen, wegen, herbergen, hospitalen en vooral kerken, gebouwd en gedecoreerd in de toen gangbare romaanse stijl. user-chart Docent dr. Yvette de Groot Calendar-Plus 3 colleges, woensdag 7 februari t/m 21 februari 2024, 13.15-15.15 uur
user-chart Docent drs. Frans Henk Hoekstra
€ 93,-
10 colleges, maandag 5 februari t/m 22 april 2024, Calendar-Plus 13.30-15.30 uur (geen college op 25 maart en 1 april)
calendar-exclamation Uiterlijk 31 januari aanmelden
€ 335,- (inclusief gedrukte reader) calendar-exclamation Uiterlijk 22 januari aanmelden HOVO Amsterdam voorjaar 2024
7
Kunstgeschiedenis en architectuur
Leergang Kunstgeschiedenis VIII | hybride
Kunst nu
Hoe kijken we in 2024 terug op de beeldende kunst en architectuur van de laatste vijftig jaar? In deze cursus komen actuele thema’s aan bod over de beeldende kunst en architectuur vanaf circa 1970 tot nu. Er is steeds aandacht voor de positie van kunstenaar, de opdrachtgever en de toeschouwer. De thematische hoorcolleges gaan over kunst in de openbare ruimte, het monument, het museum, de kunst van het tentoonstellen, architectuur en postmodernisme, fotografie en videokunst. Uiteindelijk eindigt deze cursus met u, de toeschouwer. Hoe is de positie van de toeschouwer in de westerse kunst veranderd? Deze cursus gaat meerdere malen terug in de tijd én sluit aan bij de kunst van vandaag.
Nederlanden. Met de komst van de renaissancearchitectuur verandert het aanzien van veel steden. Kunstenaars zoals Pieter Coecke van Aelst en Hans Vredeman de Vries speelden een belangrijke rol bij de introductie en verspreiding van de renaissancevormen. De vroege renaissancestijl is terug te zien in het werk van Lieven de Key in Haarlem en Hendrick de Keyser in Amsterdam. In de zeventiende eeuw werkten architecten zoals Jacob van Campen, Pieter Post, Philips Vingboons en Arent van ’s-Gravesande in de stijl van het Hollands Classicisme. De gebouwen die zij ontwierpen, zijn nog steeds prominent aanwezig in de binnensteden van onder andere Den Haag, Amsterdam en Leiden. user-chart Docent drs. Betty Abas Calendar-Plus 8 colleges, woensdag 6 maart t/m 24 april 2024, 13.15-15.15 uur € 258,- (inclusief gedrukte reader) calendar-exclamation Uiterlijk 21 februari aanmelden
user-chart Docent drs. Frans Henk Hoekstra Calendar-Plus 10 colleges, donderdag 8 februari t/m 18 april 2024, 10.30-13.00 uur (geen college op 28 maart) € 335,- (inclusief gedrukte reader, exclusief verplicht boek) calendar-exclamation Uiterlijk 25 januari aanmelden
Cursus kunstgeschiedenis
Frans Hals, meester van de losse toets
Cursus architectuur
De Renaissance-architectuur in de Noordelijke Nederlanden De zestiende en zeventiende eeuw vormden een bloeiperiode voor de architectuur in de Noordelijke
8
Voorjaar 2024 organiseert het Rijksmuseum een tentoonstelling over de 17e-eeuwse schilder Frans Hals. Hij vervaardigde in zijn lange carrière eigenzinnige en in een losse stijl geschilderde portretten. Zijn levendige en karaktervolle panelen verbazen ook nu nog menig bezoeker, zo uiterst levensecht ogen de afgebeelde personen. Alleen de kledij verraadt een zeventiendeeeuwse achtergrond. Frans Hals trok zich weinig aan van de geldende opvattingen en conventies. Hij liet geportretteerden vaak breed lachen, iets wat ongekend was in die tijd. Daarmee doorbrak hij het stereotype functionele portret, wat geen sinecure was.
Kunstgeschiedenis en architectuur
user-chart Docent drs. Thea Willemsen 3 colleges, vrijdag 5 april t/m 19 april 2024, Calendar-Plus 13.15-15.15 uur € 93,calendar-exclamation Uiterlijk 31 maart aanmelden
Cursus kunstgeschiedenis
Goethe’s reis naar Italië In 1786 geeft de dan 37-jarige Goethe gehoor aan een lang gekoesterde wens: een reis naar Italië. Volgens eigen zeggen het beste besluit dat hij ooit genomen heeft. In Italië onderging Goethe een totale wedergeboorte. Beladen met nieuwe kennis en inzichten keerde hij in 1788 terug naar Duitsland. In zijn rugzak voldoende stof om nog decennialang een reeks meesterwerken op het gebied van literatuur en wetenschap tot stand te brengen. Maar ook stond hij wagenwijd open voor de Italiaanse levenskunst. Daarvan hoopte hij iets in zijn persoonlijkheid te kunnen integreren. De Italienische Reise, een later gepubliceerde collage van brieven en dagboekfragmenten, geeft zowel een schitterend tijdsbeeld van het achttiende-eeuwse Italië, als ook inzicht in de persoon van Goethe.
Studiedag kunstgeschiedenis
Kunstgeschiedenis in één dag oordelen in de kunst Wat is kunst? Die vraag wordt vaak gesteld. Vooral bij het zien van moderne kunst: een wit vierkant aan de wand in het museum of een zoveelste hoop zand in een tentoonstelling. Maar wat betekent deze vraag? Vanaf de Klassieke Oudheid zijn er opvattingen over schilderijen en beeldhouwwerken. Deze meningen hangen samen met de maatschappij en veranderden in de loop der eeuwen. Door het bestuderen van deze ideeën over kunst, krijgt u inzicht in ons huidige kunstbegrip. In één dag maakt u een dynamische reis door de westerse kunstgeschiedenis vanaf de oudheid tot nu: van Apelles tot Suger, van Vasari tot Friedrich, van Matisse tot Emin. La Grande Parade van meningen over kunst. user-chart Docent: drs. Frans Henk Hoekstra
user-chart Docent drs. Ernest Kurpershoek
Calendar-Plus 1 studiedag, zaterdag 20 april 2024, 10.30-16.30 uur
Calendar-Plus 4 colleges, maandag 8 april t/m 29 april 2024 13.15-15.15 uur
€ 90,- (inclusief koffie/thee/lunch)
€ 124,-
calendar-exclamation Uiterlijk 14 april aanmelden
calendar-exclamation Uiterlijk 1 april aanmelden
Uit de cursusevaluaties, over Frans Henk Hoekstra:
“Buitengewoon goed niveau en zeer goed te volgen. Zeer goede docent, die boeiend lesgeeft.” HOVO Amsterdam voorjaar 2024
9
Leergangen bij HOVO Wilt u uitgebreid kennismaken met een vakgebied? Grondig kennis opdoen over een thema, verbanden leggen en een onderwerp breed verkennen? Dan is een leergang een goede keuze. Daarmee geeft u zichzelf de kans om bijvoorbeeld de rode lijnen in de geschiedenis te zien, een completer beeld te krijgen van de kunstgeschiedenis, of om een grondige basiskennis psychologie op te doen zonder dat u een bachelor hoeft te doen.
pag. 6
Een leergang omvat een aantal samenhangende cursussen, die ook onafhankelijk van elkaar te volgen zijn. U heeft de vrijheid om per semester te beslissen over deelname. Beginnen met deel I is niet nodig, u kunt elk semester beginnen waar u wilt en de leergangen worden met enige regelmaat herhaald.
pag. 12
Uitgebreide informatie over de thematiek van de gehele leergang vindt u op vu.nl/hovo-leergangen. In deze gedrukte gids vindt u korte cursusbeschrijvingen van de cursussen die onderdeel zijn van een leergang.
pag. 23
pag. 6, 8 pag. 7
pag. 13
pag. 26
Leergang Westerse architectuurgeschiedenis (drs. Suzanne Roelofs) Leergang Kunstgeschiedenis (Frans Henk Hoekstra) Leergang Kunst in Context (drs. Frans Henk Hoekstra) Leergang De vroegste geschiedenis van Europa (drs. Johan Hendriks) Leergang Duizend jaar Europese cultuur- geschiedenis (drs. Simon Burgers, drs. Krzysztof Dobrowolski-Onclin, dr. Han van der Horst, Duko Burgers MA, dr. Baukje Prins) Leergang Kopstukken filosofie (drs. Arend Klaas Jagersma) Leergang Psychologie (dr. Andreas Wismeijer)
LEERGANG UITGELICHT
Leergang Kopstukken filosofie door Arend Klaas Jagersma Wie zich wil verdiepen in de geschiedenis van de filosofie, dreigt gemakkelijk overweldigd te raken door een intimiderende hoeveelheid namen, stromingen en begrippen. Waar te beginnen? Wie is belangrijk en waarom? Wat zijn de belangrijkste thema’s in de filosofie? De nieuwe vijfdelige leergang ‘Kopstukken filosofie’ maakt u wegwijs in de westerse wijsbegeerte. De leergang biedt een helder en gedegen overzicht van de originele denkbeelden die beroemde filosofen gedurende 25 eeuwen hebben ontwikkeld. Docent Arend Klaas Jagersma is uw welbespraakte en deskundige gids tijdens deze inspirerende tocht door de westerse filosofie.
10
Arend Klaas Jagersma: “In de nieuwe vijfdelige leergang Kopstukken filosofie laat ik cursisten intensief kennismaken met in totaal 50 beroemde denkers, van de oudheid tot nu. Elk college concentreren we ons op één invloedrijke en onmisbare filosoof, onder andere door het bespreken van een korte tekst van zijn of haar hand. Daarnaast besteed ik aandacht aan zowel de ontwikkeling van wijsgerige ideeën als de onderlinge verbanden ertussen, zodat inzicht ontstaat in de overkoepelende samenhang van de filosofiegeschiedenis.” Kijk voor meer informatie op pag. 23
HOVO Extra Heeft u zin in een korte onderdompeling in een thema of in iets extra’s naast een klassieke HOVO-cursus?
bij het reguliere onderwijsaanbod van de VU. Allerlei vakken zijn opengesteld voor aanschuifonderwijs, soms in het Nederlands, vaak Engelstalig. Onderwerpen variëren van klassieke archeologie tot ‘urban culture and public space’.
De programma’s onder de noemer ‘HOVO Extra’ zijn kortdurende, los te volgen themabijeenkomsten over actuele, spraakmakende of historische onderwerpen. Voor HOVO-cursisten dé kans om vrienden, vriendinnen of familie mee te nemen naar de VU campus! Voor de studiedagen en de collegemiddag kunt zich daarom ook aanmelden voor twee personen tegelijk.
Er zijn zowel vakken op bachelor- als masterniveau. Het afleggen van een tentamen en het behalen van een certificaat behoren tot de mogelijkheden. Voor alle vakken geldt dat er toelatingseisen zijn en dat de docent toestemming moet geven. Meer informatie vindt u op de website vu.nl/contractonderwijs.
Studiedagen
Een hele dag rond één thema, door één of meerdere docenten. Het onderwerp wordt van meerdere kanten belicht en uitgediept. Koffie, thee en lunch zijn inbegrepen in de prijs. • Leuk(er) oud worden: inzichten uit de positieve psychologie (dr. Andreas Wismeijer), zaterdag 3 februari 2024 (pag. 24) • Twee jaar na de inval: Oekraïne in Nederland (drs. Karel Onwijn, drs. Judith Janssen, prof. dr. Lienke Slingenberg, dr. Iryna Frankova), donderdag 15 februari 2024 (pag. 25) • Bach: de Johannes Passion (dr. Marcel Zwitser), dinsdag 26 maart 2024 (pag. 20) • Wereldgeschiedenis in één dag (drs. Evert Jan Ouweneel), zaterdag 20 april 2024 (pag. 16) • Kunstgeschiedenis in één dag - oordelen in de kunst (drs. Frans Henk Hoekstra), zaterdag 20 april 2024 (pag. 9)
Collegemiddag met meerdere sprekers
• Na de pandemie (2024) (dr. Henri de Groot, prof. dr. Theo van Tilburg, prof. dr. Meike Bartels, prof. dr. Jacquelien van Stekelenburg), donderdag 14 maart 2024 (pag. 26)
HOVO Kindercollege filosofie
Vaders, moeders, opa’s en oma’s zijn welkom om samen met hun (klein)kinderen van acht tot twaalf jaar naar de universiteit te komen. Een HOVO Kindercollege is een feestje voor nieuwsgierige geesten, jong en oud(er)! • Verhalen over waarheid (drs. Petra Bolhuis), zaterdag 3 februari 2024 (pag. 21)
Ook op de VU: contractonderwijs Wilt u zich verder ontwikkelen? In bepaalde gevallen kan iemand die niet student is, als toehoorder aanschuiven
HOVO-training Mindfulness Mindfulness of ‘aandachttraining’ staat enorm in de belangstelling. Deze praktische methode combineert inzichten uit de westerse psychologie en neurologie met van oorsprong boeddhistische meditatietechnieken. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mindfulness de innerlijke stabiliteit vergroot. Mindfulness is vaak op stressreductie gericht. Maar het kan ook helpen bij omgaan met ouder worden, ziekte, verlies of innerlijke onrust. Of bij meer genieten van de mogelijkheden die een andere levensfase biedt; afkomen van belemmerende overtuigingen en minder gevoelig worden voor de waan van de dag. Speciaal voor HOVO heeft Victor Melenhorst een training Mindfulness ontwikkeld, geschikt voor iedereen die belangstelling heeft voor meditatie en de integratie daarvan in het dagelijks leven. Victor Melenhorst is gecertificeerd mindfulnesstrainer en geeft daarnaast cursussen filosofie bij HOVO. De training bestaat uit negen sessies en wordt door veel ziektekostenverzekeraars vergoed. Calendar-Plus start 27 februari 2024 Meer informatie: via vu.nl/hovo-extra of ithakaworks.nl/hovo.
Sportcentrum VU HOVO zorgt voor een gezonde geest, maar kom naar het Sportcentrum VU voor een gezond(er) lichaam! Word fit bij de VU: Sportcentrum VU ontvangt u graag op Uilenstede of op de campus van de VU. U kunt een beweegtest doen en een programma op maat laten samenstellen. Drie maanden onbeperkt sporten, inclusief test, begeleiding en een beweegschema kost € 125,-. Meer informatie vindt u op vu.nl/sportcentrum. HOVO Amsterdam voorjaar 2024
11
(Cultuur)geschiedenis users-class 8 Cursussen
2 Leergangen
atlas 1 Studiedag
Cursus geschiedenis
Politieke partijen in Nederland. Heden, verleden en toekomst Deze cursus gaat over het heden, verleden en de toekomst van het fenomeen politieke partij in Nederland. Waar dienen partijen voor? Waarom zijn ze ooit opgericht? Hoe hebben de Nederlandse partijen zich ontwikkeld? Zijn ze een obstakel of een noodzakelijke schakel in een democratie? Is het noodzakelijk dat partijen veel leden hebben? Waarom deden de oude volkspartijen, zoals het CDA en de PvdA, het de afgelopen decennia zo slecht? En is er echt geen democratische toekomst mogelijk zonder onze politieke partijen? Hoewel de docent geregeld ook naar het buitenland verwijst, ligt de nadruk in de colleges op de ontwikkeling van het partijstelsel in Nederland. user-chart Docent dr. Koen Vossen Calendar-Plus 5 colleges, maandag 22 januari t/m 19 februari 2024, 11.00-13.00 uur € 155,calendar-exclamation Uiterlijk 15 januari aanmelden
Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen
Leergang De vroegste geschiedenis van Europa III
De eerste gouden eeuwen van Europa De agrarische samenleving ontwikkelt zich snel. Dankzij gevorderde landbouwers ontstaan de eerste steden en staten. Er verschijnen megalithische structuren en ceremoniële monumenten. Maar na de komst van de Indogermanen verandert Europa op grote schaal. Er vinden belangrijke technologische ontwikkelingen plaats, zoals de introductie van het brons en het ontstaan van de eerste elites. Het zijn de eerste gouden eeuwen van Europa. Grote sociale verschillen leiden tot een toenemende strijd om het bestaan, die vooral is af te lezen aan de ontwikkelingen in het oostelijke Middellandse Zeegebied. Maar ook in het westelijke deel daarvan vinden belangrijke ontwikkelingen plaats. Dat alles wordt weerspiegeld in de begravingen. user-chart Docent drs. Johan Hendriks 10 colleges, woensdag 24 januari t/m 27 maart 2024, Calendar-Plus 11.00-13.00 uur € 310,calendar-exclamation Uiterlijk 17 januari aanmelden
12
(Cultuur)geschiedenis
Cursus geschiedenis
Moderne geschiedenis van het Midden-Oosten en Noord-Afrika De begrippen ‘burgerschap’ en ‘sociaal contract’ vormen bruikbare handvatten om inzicht te krijgen in de grote lijnen van de geschiedenis van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Ze bieden een frisse manier om de crises in de regio te begrijpen en tevens de mogelijkheid die te overstijgen. De cursus begint bij het ontstaan van de islam en eindigt bij de recente opkomst van milities in Irak, Jemen en Soedan. De centrale vraag is: hoe hebben mensen in die regio gedurende diverse historische periodes gezocht naar nieuwe politieke vormen om een stabiele maatschappij op te bouwen?
controleerden, hadden het er vaak moeilijk: zoveel culturen, religies en volkeren op dat ene schiereiland. In de roerige provincies (sandjaks) was het zelden rustig, maar tegelijkertijd waren die ook de meest productieve en de Balkan was de hofleverancier van het Osmaanse Rijk. Een Turks taalgrapje bestempelde de regio als het land van Bal (= honing) en Kan (= bloed). Ook de tijd na de val van het Osmaanse Rijk komt aan bod, met nieuwe landsgrenzen, (wereld)oorlogen en conflicten. Welkom op de Balkan, het land van honing en bloed. user-chart Docent dr. Max Andela Calendar-Plus 6 colleges, donderdag 1 februari t/m 7 maart 2024, 13.15-5.15 uur € 186,calendar-exclamation Uiterlijk 25 januari aanmelden
user-chart Docent dr. Roel Meijer Calendar-Plus 8 colleges, vrijdag 26 januari t/m 22 maart 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 23 februari) € 263,- (inclusief syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 14 januari aanmelden
Leergang Duizend jaar Europese cultuur IV
Vroegmoderne tijd 1650 - 1800
Cursus geschiedenis
Een geschiedenis van de Balkan De Balkan is onlosmakelijk verbonden met Europa, ondanks de nog steeds voelbare scheuring van het Romeinse Rijk en het kerkelijk schisma. De Osmanen, die de Balkan vijfhonderd jaar lang (min of meer)
In Europa wordt de periode tussen 1650 en 1800 gekenmerkt door absolutisme, Verlichting en revolutie. Wat speelde er toen in de geschiedenis, kunstgeschiedenis, filosofie, literatuur en muziek? Machtige vorsten, zoals zonnekoning Lodewijk XIV, en het delicate evenwicht tussen verschillende partijen, waaronder koning-stadhouder Willem III, Pruisen en Rusland, spelen een grote rol. De barokke hofcultuur van Versailles en Schönbrunn weerspiegelt de glorie van de heersers. De Verlichting brengt baanbrekende denkers voort, zoals Kant, Hume en Rousseau. Muzikale grootheden als Vivaldi, Bach, Haydn en Mozart en literaire genieën zoals Goethe komen op. De kunst evolueert van barok naar rococo. De Franse Revolutie betekent het einde van het Ancien Régime, terwijl de opkomende Industriële Revolutie uit Engeland Europa drastisch zal veranderen. HOVO Amsterdam voorjaar 2024
13
(Cultuur)geschiedenis
user-chart Docenten drs. Simon Burgers, drs. Han van der Horst, dr. Baukje Prins, drs. Krzysztof Dobrowolski - Onclin, drs. Duco Burgers Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 6 februari t/m 16 april 2024, 13.15-15.15 uur (geen college op 26 maart) € 321,- (inclusief gedrukte reader) calendar-exclamation Uiterlijk 23 januari aanmelden
Cursus geschiedenis
Cursus geschiedenis
Internationale Betrekkingen in vijf dilemma’s Een dilemma is een probleem dat je alleen kunt oplossen door te kiezen uit twee even onbevredigende opties, oftewel ‘het minste kwaad’. De internationale betrekkingen krioelen van dergelijke onverkwikkelijke keuzen. Welke onontkoombare problemen spelen er in de internationale politiek? U ziet het aan de hand van historische maar vooral actuele crises, onder meer tussen de huidige drie grote mogendheden. Zijn de ‘grote mannen’ die de wereldpolitiek beheersen een vloek of een zegen? Wat is de tragiek van geopolitiek? Maken globalisering en proliferatie een nieuwe wereldoorlog onmogelijk? Veroordeelt een in staten verdeelde wereld ons tot ‘realistische’ machtspolitiek? En zijn militaire interventies tegen onmenselijke regimes als middel erger dan de kwaal? Het wereldbestel lijkt vaak een dwangbuis. De vraag is of het ook oplossingen kan genereren... user-chart Docent prof. dr. Peter Demant 10 colleges, woensdag 7 februari t/m 24 april 2024, Calendar-Plus 13.15-15.15 uur (geen college op 21 februari en 27 maart) € 320,- (inclusief digitale reader) calendar-exclamation Uiterlijk 31 januari aanmelden
14
‘Poort open, poort dicht’: wat triggert Amerika’s immigratiepolitiek? “I will build a great, great wall”, verkondigde Donald Trump in 2016. Migranten zijn al tweeënhalve eeuw lang onderwerp van publiek en politiek debat in Amerika. Voor wie opende het ‘land van immigranten’ de poort in de afgelopen 250 jaar en voor wie sloot de poort zich? Hoe functioneren mechanismen bij het beheer van de (immigratie)poort naar de Verenigde Staten? Wat was en is de maatschappelijke barometer van ‘nativisme’ in de VS en welke belangen bepaalden wie welkom was en wie, vanwege geloof, ras, gedrag of ideologie, niet? Hoe en waarom ontstonden er enerzijds programma’s ter bevordering van immigratie en anderzijds regels voor migratierestrictie en uitsluiting? In vier colleges duidt de docent de bepalende factoren in het Amerikaanse immigratiebeleid. user-chart Docent Tanja Groenendijk – de Vos MA Calendar-Plus 4 colleges, maandag 4 maart t/m 25 maart 2024, 11.00-13.00 uur € 124,calendar-exclamation Uiterlijk 26 februari aanmelden
(Cultuur)geschiedenis
Cursus geschiedenis
Het wilde Oosten Maak kennis met de uiteenlopende politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in de vijftien voormalige Sovjetrepublieken sinds hun onafhankelijkheid in 1991. Hierdoor kreeg Europa aan haar oostgrens te maken met een reeks nieuwe instabiele buurstaten, die zich kenmerkten door afwezigheid van de rule of law. In een poging dit ‘Wilde Oosten’ te temmen, heeft Europa de afgelopen decennia de nodige stappen ondernomen om deze regio op korte of lange termijn te laten integreren met de rest van het Europese continent. Ook in veel van deze voormalige Sovjetrepublieken zelf is de aanhang van een dergelijk pro-Europees-integratiestreven aanzienlijk gegroeid. Tegelijkertijd dwarsboomde de grootste exSovjetrepubliek Rusland dit proces op steeds grotere schaal. Dat leidde onder meer tot de militaire inval in Oekraïne en de sluipende annexatie van Belarus.
Cursus archeologie
user-chart Docent drs. Karel Onwijn
user-chart Docent dr. Nico Staring
Calendar-Plus 7 colleges, vrijdag 8 maart t/m 26 april 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 29 maart)
Calendar-Plus 5 colleges, dinsdag 26 maart t/m 23 april 2024, 11.00-13.00 uur
€ 248,- (inclusief gedrukte reader)
€ 155,-
calendar-exclamation Uiterlijk 25 februari aanmelden
calendar-exclamation Uiterlijk 19 maart aanmelden
Fascinerend Egypte: Introductie tot de wereld van de oude Egyptenaren Het oude Egypte spreekt nog steeds tot de verbeelding. Het gouden masker van Toetanchamon en de piramiden van Gizeh zijn de iconen van deze beschaving. Toch is Egypte veel meer dan dat: de faraonische periode bestrijkt meer dan drieduizend jaar. In de tijd van Toetanchamon waren de grote piramiden van Gizeh al meer dan duizend jaar oud! Deze cursus biedt een introductie tot de lange en intrigerende geschiedenis van het oude Egypte. Vijf thema’s zijn leidend: de topografie en globale geschiedenis, de godenwereld, Egyptische kunst, de grafcultuur en het hiërogliefenschrift.
Uit de cursusevaluaties:
“De manier van doceren van Karel Onwijn was heel prettig: afwisseling van sheets, mondelinge toelichting en filmpjes. Er was veel enthousiasme en deskundigheid bij de docent.” HOVO Amsterdam voorjaar 2024
15
(Cultuur)geschiedenis
Cursus geschiedenis
De kraamkamer van Nederland: de Hoekse en Kabeljauwse twisten Iedereen kent de ‘Hoekse en Kabeljauwse twisten’, maar wie weet waar ze over gingen? Wat was de rol van Jacoba van Beieren en Jan van Schaffelaar? In vier colleges krijgt u inzicht in de ogenschijnlijk onbegrijpelijke politieke en militaire conflicten tussen de lokale edelen (de Hoeken) en de Hollandse steden (de Kabeljauwen). De twisten waren typisch middeleeuwse oorlogen (1350-1490), gevormd door de omstandigheden van die tijd en niet te vergelijken met huidige conflicten. Maar ze waren ook de opmaat naar 1543, het samengaan van alle zeventien Nederlanden onder keizer Karel V. Zo kunnen we de Hoekse en Kabeljauwse twisten beschouwen als de kraamkamer van het moderne Nederland. user-chart Docent dr. Anne Doedens 4 colleges, donderdag 4 april t/m 25 april 2024, Calendar-Plus 11.00-13.00 uur € 124,-
Studiedag geschiedenis
Wereldgeschiedenis in één dag Waarom ontstond er in Irak een beschaving en zaten de Papoea’s ruim 5000 jaar later nog steeds in het Stenen Tijdperk? Waarom vonden de Han-dynastie in China en het Romeinse Rijk in Europa tegelijkertijd plaats? Wat is de reden dat de Europeanen eerst alleen de kusten van de wereld veroverden en pas veel later de rest? Achter deze feiten steekt een bepaalde logica. En wat blijkt: soms herhalen de patronen uit het verleden zich. Ken uw verleden en het kan zomaar gebeuren dat u ook uzelf wat beter leert kennen. user-chart Docent drs. Evert Jan Ouweneel Calendar-Plus 1 studiedag, zaterdag 20 april 2024, 10.00-17.00 uur € 105,- (inclusief koffie/thee/lunch) calendar-exclamation Uiterlijk 14 april aanmelden
calendar-exclamation Uiterlijk 28 maart aanmelden
Uit de cursusevaluaties:
“Evert Jan Ouweneel is een fantastisch, bijzonder goed geïnformeerde en inspirerende docent, die het thema fileerde en de context in het juiste perspectief wist te zetten, zonder generiek oordeel. Ik heb van 10 tot 5 op het puntje van mijn stoel gezeten…” 16
Letteren en muziek users-class 9 Cursussen
atlas 1 Studiedag
Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen
Cursus letteren
‘De Toverberg’ - Europa op weg naar de Eerste Wereldoorlog Honderd jaar geleden verscheen De Toverberg (1924) van Thomas Mann, een klassieker van de twintigste eeuw. De roman speelt zich af in een Zwitsers sanatorium: symbool van het ‘doodzieke’ Europa op weg naar de Eerste Wereldoorlog. Hier verblijft de jongeman Hans Castorp zeven jaren, waarin hij kennismaakt met de grote ideeën van zijn tijd en met liefde, ziekte en dood. Ondanks deze zware thema’s is De Toverberg een plezier om te lezen. Dankzij de subtiele ironie die de roman doortrekt en door de uiterst levendige personages: van de welbespraakte vrijmetselaar Settembrini en de Russische femme fatale Clawdia Chauchat, tot de drankzuchtige Hollander Pieter Peeperkorn. Daarmee is De Toverberg een roman die de lezer intellectueel, maar ook diepmenselijk raakt.
Cursus muziekwetenschap
De geschiedenis van de sonatevorm De negentiende-eeuwse muzikale vormleer beschreef de openingsdelen van klassieke sonates en symfonieën die zijn gecomponeerd in de sonatevorm. Daarin worden meerdere thema’s geëxposeerd en verwerkt, die uiteindelijk weer naast elkaar te beluisteren zijn. In de twintigste eeuw stelden muziektheoretici het uniforme beeld van de negentiende-eeuwse vormleer van de sonatevorm ter discussie. Hun uitgebreide onderzoek naar met name de instrumentale muziek uit tweede helft van de achttiende eeuw leidde ertoe dat we nu meerdere sonatevormen onderscheiden. Vooral Joseph Haydn brengt in zijn instrumentale muziek een verrukkelijke experimenteerdrift tot uiting.
user-chart Docent drs. Michiel Hagdorn
user-chart Docent dr. Marcel Zwitser
Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 16 januari t/m 26 maart 2024, 13.15-15.15 uur (geen college op 20 februari)
Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 23 januari t/m 16 april 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 20 februari, 19 en 26 maart)
€ 320,calendar-exclamation Uiterlijk 9 januari aanmelden
€ 310,- (exclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 16 januari aanmelden
Uit de cursusevaluaties:
“Michiel Hagdorn is een zeer deskundige, gedreven, enthousiaste, welbespraakte en vriendelijke docent.” HOVO Amsterdam voorjaar 2024
17
Letteren en muziek
Cursus letteren | online
Poëzie lezen - Van Gerrit Achterberg tot Maria Barnas Vindt u poëzie moeilijk en weet u niet goed waar te beginnen? In deze online cursus maakt u kennis met de rijkdom en de veelzijdigheid van de Nederlandstalige poëzie. In vijf colleges leert u het werk kennen van vijf toonaangevende dichters. Op het programma staan: Gerrit Achterberg, Gerrit Komrij, Eva Gerlach, Esther Jansma en Maria Barnas. Welke inspiratiebronnen hadden ze en welke keuzes maakten ze? Hoe laat het gedicht zich lezen? En wat klinkt er tussen de regels? Docent Peter Swanborn licht de gedichten toe én de poëtica van de dichter. Maar bovenal kijkt hij samen met u naar alle verschillende interpretatiemogelijkheden.
geschreven. Zeker vanaf Der fliegende Holländer (1842) is de invloed op de Westerse muziekgeschiedenis enorm. Het is verbazingwekkend hoe sterk de stukken onderling verschillen, luister bijvoorbeeld naar Der fliegende Holländer en Parsifal (1882). Toch kent het werk van Wagner één overkoepelend thema: “Erlösung biet’ ich auch dir”. Dat wil zoveel zeggen als dat de personages in al zijn opera’s smachten naar verlossing of dat zij die op de één of andere wijze realiseren. In deze cursus komen de tien grote opera’s van Wagner aan bod, vergezeld door composities in andere genres. Insteek is de centrale rol die de verlossingsgedachte in zijn werk speelt. user-chart Docent dr. Marcel Zwitser 10 colleges, dinsdag 23 januari t/m 16 april 2024, Calendar-Plus 13.30-15.30 uur (geen college op 20 februari, 19 en 26 maart) € 316,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 9 januari aanmelden
user-chart Docent Peter Swanborn Calendar-Plus 5 colleges, dinsdag 20 februari, 5 en 19 maart, 2 en 16 april 2024, 10.30-12.30 uur € 155,calendar-exclamation Uiterlijk 13 februari aanmelden
Cursus letteren | hybride
Koffiedik kijken: wat toekomstromans ons kunnen vertellen over het heden?
Cursus muziekwetenschap
Inleiding tot het leven en het werk van Richard Wagner De opera’s van Richard Wagner (1813-1883) behoren tot de beste en meest gespeelde opera’s die ooit zijn
18
Nederland omhelst eindelijk de toekomstroman. ‘1984’ kent iedereen, maar de laatste jaren worden buitenlandse klassieke toekomstromans herontdekt of heruitgegeven. Nieuwe toekomstromans verschijnen in verschillende vertalingen en zijn regelmatig bestsellers. Wat zegt die trend over de tijd waarin wij leven? Al in 1921 verscheen de vooruitziende roman Wij van de Russische Zamjatin, die niet in Rusland kon verschijnen. En nog voor de Tweede Wereldoorlog schreef Aldous Huxley Brave New World. Wat wilden deze en andere
Letteren en muziek
schrijvers met hun romans bereiken? Wat zeggen de boeken over de tijd waarin ze verschenen en wat vertellen die romans ons nu? Aan de hand van acht romans uit verschillende landen reist u door de tijd en gaat u op zoek naar een antwoord op al die vragen. user-chart Docent drs. Lidewijde Paris Calendar-Plus 8 colleges, woensdag 24 januari t/m 20 maart 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 21 februari) € 248,calendar-exclamation Uiterlijk 17 januari aanmelden
user-chart Docent drs. Judith Janssen Calendar-Plus 5 colleges (fysieke of online deelname - zie pag. 4) € 155,calendar-exclamation Groep A – Fysiek: vrijdag 2 februari t/m 8 maart 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 16 februari) Uiterlijk 26 januari aanmelden Groep B – Online: maandag 5 februari t/m 11 maart 2024, 19.00-21.00 uur (geen college op 19 februari) Uiterlijk 29 januari aanmelden
Cursus letteren | online
Poëzie lezen - Vijf bijzondere bundels van nu: van Radna Fabias tot F. Michel Cursus letteren | ook online
Russische diaspora: schrijvers buiten Rusland Tal van Russische schrijvers zijn afgelopen jaren uitgeweken naar het Westen. Dit is niet voor het eerst. Al vier eerdere ‘emigratiegolven’ van schrijvers gingen hen voor. Alle ‘golven’ hebben interessante schrijvers voortgebracht met een heldere, eigen stem, zoals Vladimir Nabokov, Nina Berberova of Gajto Gazdanov (na 1917), Sergej Dovlatov (jaren ‘70), Michail Sjisjkin en recentelijk Maksim Osipov (vijfde golf). Via hun werk laten ze een krachtig tegengeluid horen. Zowel tegen de onvrijheid, de conservatieve normen en waarden van de heersende ideologie (communisme of Poetinisme) als tegen de leugens in hun moederland. Subtiel tonen ze de corruptie in het dagelijkse Russische leven. Hun werk ademt bovendien heimwee uit naar Rusland en geeft een beeld van het moeilijke leven van de emigrant buiten Rusland.
Vindt u poëzie moeilijk en weet u niet goed waar te beginnen? In deze online cursus maakt u kennis met de rijkdom en de veelzijdigheid van de Nederlandstalige poëzie. In vijf colleges maakt u kennis met recent verschenen bundels van toonaangevende dichters als Radna Fabias, Alfred Schaffer en Anne Vegter. Al deze bundels zijn in de afgelopen vijf jaar verschenen. Welke inspiratiebronnen hadden zij en welke keuzes maakten ze? Hoe laat het gedicht zich lezen? En wat klinkt er tussen de regels? Docent Peter Swanborn licht de gedichten toe én de poëtica van de dichter. Maar bovenal kijkt hij samen met u naar alle verschillende interpretatiemogelijkheden. user-chart Docent Peter Swanborn 5 colleges, maandag 26 februari, 11 en 25 maart, Calendar-Plus 8 en 22 april 2024, 10.30-12.30 uur € 155,calendar-exclamation Uiterlijk 19 februari aanmelden HOVO Amsterdam voorjaar 2024
19
Letteren en muziek
Cursus muziekwetenschap
De cantates van Bach De wereld van de Bach-cantates is een wereld op zich. Als onderdeel van een langlopende traditie heeft Bach het genre naar een ronduit uniek hoogtepunt getild. Tekstexpressie, instrumentatie en harmonische complexiteit kennen hun gelijke niet. En dat met de beperkte middelen die hij destijds tot zijn beschikking had. Wie zich hierin verdiept, ontdekt telkens weer nieuwe aspecten en valt van de ene verbazing in de andere. Het kan zelfs leiden tot een levenslange fascinatie… Welkom bij de cantates van Bach!
overeenkomsten met het Nederlands kunt u deze taal snel volgen. Naast Afrikaanse schrijvers zoals Elisabeth Eybers, Ingrid Jonker, Breyten Breytenbach, Antjie Krog en Ronelda Kamfer komen in deze cursus ook Engelstalige auteurs aan bod, zoals Sol Plaatje, Nadine Gordimer, J.M. Coetzee en Damon Galgut. user-chart Docent drs. Ingrid Glorie Calendar-Plus 8 colleges, vrijdag 1 maart t/m 26 april 2024, 11.00-13.00 uur (geen college op 29 maart) € 248,calendar-exclamation Uiterlijk 25 februari aanmelden
user-chart Docent drs. Frans Jansen Calendar-Plus 8 colleges, woensdag 28 februari t/m 17 april 2024, 13.15-15.15 uur € 248,calendar-exclamation Uiterlijk 21 februari aanmelden
Studiedag muziekwetenschap
Bach: de Johannes Passion
Cursus letteren
Literatuur uit Zuid-Afrika De Zuid-Afrikaanse literatuur vanaf de prehistorie tot nu is veelzijdig, spannend en soms aangrijpend. De literatuur en cultuur zijn onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van het land. U maakt kennis met Zuid-Afrika via rotstekeningen van de San, orale vertelcultuur, reisverslagen en andere geschriften uit het VOC-tijdperk, de verzetsliteratuur, verwerking van het verleden en de stemmen van Zuid-Afrika na de apartheid. Eén college gaat over het Afrikaans, een van de elf officiële talen van Zuid-Afrika. Door de
20
Op 7 april 2024 is het driehonderd jaar geleden dat in de Nikolai-kerk in Leipzig de Johannes-Passion van Johann Sebastian Bach voor de eerste keer werd uitgevoerd. Dit stuk is de oudste van de bewaard gebleven passies van Bach. In bepaalde opzichten is het ook anders dan de latere en meer bekende Matthäus-Passion. De Bachwetenschap onderscheidt maar liefst vier verschillende versies van de Johannes-Passion. Tijdens deze studiedag leert u wat de specifieke kenmerken van de JohannesPassion zijn. De docent belicht ook de theologische achtergronden en de liturgische aspecten en gaat in op muzikaal-theologische symbolieken in de muziek van Bach. Uiteraard doet hij dit aan de hand van veel luisterfragmenten. user-chart Docent dr. Marcel Zwitser Calendar-Plus 1 studiedag, dinsdag 26 maart 2024, tijd 10.30-15.30 uur € 90,- (inclusief koffie/thee/lunch) calendar-exclamation Uiterlijk 19 maart aanmelden
Filosofie en religie users-class 4 Cursussen
1 Leergang
CHILD 1 Kindercollege
Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen
Cursus filosofie | ook online
De sluier van Isis: filosofische ideeën over natuur Kindercollege filosofie
Verhalen over waarheid Vandaag de dag is er veel discussie over wat waar is. Van complotdenker tot factchecker: iedereen zegt de enige echte waarheid te vertellen. Maar hoe kan het dan dat ze niet hetzelfde zeggen? Om het nog ingewikkelder te maken, is er een filosofisch stroming die zegt dat wij mensen eigenlijk verhalenvertellers zijn. Kan je dus maar ieder verhaal vertellen dat je wilt? En hoe zit het dan met feiten? Dit HOVO-kindercollege is voor iedereen die het leuk vindt om samen met een of meer kinderen in de leeftijd van acht tot twaalf jaar naar de VU te komen. Neem uw (klein)kind mee op zoek naar de waarheid! user-chart Docent drs. Petra Bolhuis 1 lezing, zaterdag 3 februari 2024, 14.00-16.00 uur Calendar-Plus € 1 volwassene, 1 kind €32,50 1 volwassene, 2 kinderen €40,2 volwassenen, 1 kind €52,50 calendar-exclamation Uiterlijk 28 januari aanmelden
Welke rol heeft de natuur in de filosofie? Hoe hebben verschillende denkers de natuur door de eeuwen heen benaderd? In de filosofie, met haar nadruk op de ratio, hebben velen gestreefd naar een overwinning van die ordenende ratio op de onvoorspelbare natuur. Anderen benadrukken echter de aanvaarding van het principieel onkenbare van de natuur. Zoals ook op de tempel van Isis (Moeder Natuur) stond: “Ik ben alles wat er is, wat er was en wat er zal zijn, en geen sterveling heeft mijn sluier opgelicht.” U onderzoekt de betekenis en impact van deze concepten tot op de dag van vandaag aan de hand van de boeken De Sluier van Isis van Hadot en Onderwerping van Philip Blom. user-chart Docent drs. Petra Bolhuis Calendar-Plus 10 colleges (fysieke of online deelname - zie pag. 4) € 310,- (exclusief verplicht boek) calendar-exclamation Groep A – Fysiek: maandag 5 februari t/m 22 april 2024 (geen college op 19 februari en 1 april), 11.00-13.00 uur Uiterlijk 29 januari aanmelden Groep B – Online: donderdag 8 februari t/m 25 april 2024 (geen college op 22 februari en 4 april), 19.00-21.00 uur Uiterlijk 1 februari aanmelden
HOVO Amsterdam voorjaar 2024
21
Filosofie en religie
Cursus filosofie
Hannah Arendt’s Totalitarisme en de huidige tijd Direct na de tweede wereldoorlog publiceerde Hannah Arendt haar onderzoek naar de opkomst van het totalitarisme in nazi-Duitsland en het Rusland van Stalin. Zij zat toen als banneling in Amerika en begreep dat ze voor een werkelijk ‘dit nooit meer’ de wortels van het totalitarisme moest onderzoeken. Haar analyse is ook in deze tijd nog zeer bruikbaar. Overal in Europa zijn partijen opgekomen die tegen de democratie zijn, tegen Europa. Ze verkondigen een nationalisme dat verontrustend veel lijkt op dat van partijen in de jaren twintig van de vorige eeuw. Arendts analyse helpt om deze tendensen te duiden en te voorkomen dat we óf te gemakkelijk denken dat de geschiedenis zich herhaalt óf te gemakkelijk denken dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen.
Calendar-Plus 10 colleges, maandag 5 februari t/m 22 april 2024, 13.30-15.30 uur (geen college op 19 februari en 1 april)
calendar-exclamation Uiterlijk 29 januari aanmelden
Aristoteles – Metafysica De Metafysica van de Griekse wijsgeer Aristoteles is een van de invloedrijkste boeken uit de geschiedenis van de filosofie. Deze verzameling van veertien collegetraktaten bevat beroemde beschouwingen over essentiële termen en thema’s van de aristotelische filosofie en zet de grondslagen daarvan uiteen. De Metafysica behandelt de opvattingen van Aristoteles over vorm en materie, substanties, eerste oorzaken, potentialiteit en actualiteit, doelgerichtheid en het opperwezen, de zogenaamde ‘onbewogen beweger’. Met de introductie van de term ‘metafysica’ werd bovendien de aanzet gegeven tot het ontstaan van een van de kerndisciplines van de westerse wijsbegeerte. Aan de hand van de eerste integrale en recent verschenen Nederlandse vertaling maakt u kennis met de belangrijkste gedeelten van dit weerbarstige werk. user-chart Docent drs. Arend Klaas Jagersma
user-chart Docent drs. Petra Bolhuis
€ 310,- (exclusief verplicht boek)
Cursus filosofie
Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 27 februari t/m 30 april 2024, 13.15-15.15 uur € 310,- (exclusief verplicht boek) calendar-exclamation Uiterlijk 20 februari aanmelden
Uit de cursusevaluaties:
“Petra Bolhuis is een goede en leuke docent, die duidelijk boven de stof staat. Persoonlijk, respectvol en met humor en relativeringsvermogen.” 22
Filosofie en religie
Cursus religie
Leergang Kopstukken filosofie I | avondcursus
Van Parmenides tot Boëthius
De nieuwe vijfdelige leergang ‘Kopstukken filosofie’ maakt u wegwijs in de westerse wijsbegeerte. De docent biedt een helder en gedegen overzicht van de originele denkbeelden van beroemde filosofen uit de afgelopen 25 eeuwen. Elk deel van de leergang behandelt tien grote namen uit een specifiek tijdperk van de filosofiegeschiedenis. De docent laat in aanvulling op de uitleg van in totaal vijftig individuele kopstukken ook de overkoepelende verbanden zien. Na een beknopte introductie in hun leven en leer bespreekt hij ieder college een korte tekst van de denkers zelf. Deel I is gewijd aan de volgende beroemde filosofen uit de Griekse en Romeinse oudheid: Parmenides, Heraclitus, Socrates, Plato, Aristoteles, Epicurus, Seneca, Plotinus, Augustinus en Boëthius. user-chart Docent drs. Arend Klaas Jagersma 10 colleges, dinsdag 27 februari t/m 30 april 2024, Calendar-Plus 18.30-20.30 uur € 310,calendar-exclamation Uiterlijk 20 februari aanmelden
God en Nederland: levensbeschouwelijke diversiteit in een seculiere samenleving Doet religie ertoe in Nederland? Voor een weloverwogen antwoord op die vraag is een genuanceerd begrip van geloof en gelovigen in de Nederlandse samenleving essentieel. Maar meestal voeren we gesprekken en verkrijgen we kennis ‘over’ in plaats van ‘door’ de ‘ander’. Religie en levensbeschouwing kennen in Nederland een grote diversiteit en zijn buitengewoon fascinerend. De geschiedenis, rituelen, ethische en praktische manifestaties van allerlei levensbeschouwelijke tradities lopen sterk uiteen. Hetzelfde geldt voor de huidige stand van zaken binnen de geloofsgemeenschappen van onder meer christenen, joden, moslims, boeddhisten en hindoes. Bevlogen en ervaren VU-onderzoekers, verbonden aan de verschillende seminaria van de Faculteit Religie en Theologie, staan klaar om u samen met enkele jonge studenten te laten zien wat religie vandaag de dag in Nederland betekent. user-chart Docenten dr. Bert-Jan Lietaert Peerbolte, dr. Yaser Ellethy, prof.dr. Wim van Vlastuin, dr. Samuel Lee, prof.dr. Sharda Nandram, dr. Hans Riphagen e.a. Calendar-Plus 7 colleges, woensdag 13 maart t/m 24 april 2024, 11.00-13.00 uur € 232,- (inclusief digitaal cursusmateriaal) calendar-exclamation Uiterlijk 6 maart aanmelden
HOVO Amsterdam voorjaar 2024
23
Mens en maatschappij users-class 1 Cursus
1 Leergang
atlas 2 Studiedagen
Cursus economie
Europese Parlement verkiezingen: Hoe staat de EU er voor als groene grootmacht? In juni 2024 zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement. Dat is een goede aanleiding om de resultaten van het huidige Europese beleid onder de loep te nemen. Zo wordt helder waar u op moet letten als u gaat stemmen. De Europese Commissie geeft het Europese beleid vorm en lanceerde in 2019 de ‘Green Deal’. Dit was het visitekaartje voor de vijf jaar onder leiding van Ursula von der Leyen. Wat is er terechtgekomen van de energietransitie, de CO2-reductie en plannen om verschillende sectoren groener te maken? Er kwam bijvoorbeeld een nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid en er zijn plannen uitgevoerd om de Europese economie, die na COVID stagneerde, nieuw leven in te blazen. Wat heeft het Parlement daaraan bijgedragen en wat moet er nog gebeuren?
1 Collegemiddag
Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen
Studiedag psychologie
Leuk(er) oud worden: inzichten uit de positieve psychologie Tijdens deze studiedag maakt u kennis met inzichten uit de positieve psychologie die ons leven leuker en zinvoller maken. Wat leert de positieve psychologie ons bijvoorbeeld over autonomie en authenticiteit, persoonlijke groei, zelfacceptatie, emotionele behendigheid en de functies van positieve emoties? Waarom draagt het stellen van dagelijkse doelen bij aan geluk? Docent Andreas Wismeijer laat u zien dat ouder worden vele kansen biedt op geluk en welzijn. Doe gelijk uw voordeel met de praktische tips die u van hem krijgt! user-chart Docent dr. Andreas Wismeijer Calendar-Plus 1 studiedag, zaterdag 3 februari 2024, 10.30-15.30 uur € 90,- (inclusief koffie/thee/lunch) calendar-exclamation Uiterlijk 28 januari aanmelden
user-chart Docent prof. dr. Meine Pieter van Dijk Calendar-Plus 6 colleges, vrijdag 2 februari t/m 8 maart 2024, 13.15-15.15 uur € 186,calendar-exclamation Uiterlijk 28 januari aanmelden
Uit de cursusevaluaties:
“Andreas Wismeijer is een zeer bevlogen docent met heel aanstekelijke humor. Hij staat ver boven de stof en kan die zo goed overbrengen!” 24
HOVO voorjaar 2024.qxp_HOVO 21-09-2023 14:58 Pagina 2 ADVERTENTIE
Labrys Reizen Exclusieve groepsreizen
Studiedag maatschappij
Twee jaar na de inval: Oekraïne in Nederland Twee jaar na de inval in Oekraïne zijn er bijna 100.000 Oekraïense vluchtelingen in Nederland (cijfers juli 2023). Vier docenten geven u een beeld van de cultuur en de literatuur van het land dat deze mensen achterlieten en van hun opvang in het land waar zij terechtkwamen. In de ochtend staat de cultuur centraal. Wat zijn de Europese invloeden op de Oekraïense cultuur en hoe wordt de oorlog verwerkt in recente Oekraïense literatuur? Na de lunch belichten twee VU-onderzoekers de opvang van Oekraïense vluchtelingen in Nederland. Zo is de behandeling van vluchtelingen uit Oekraïne anders dan die van vluchtelingen uit andere landen. En welke manieren van psychosociale ondersteuning van Oekraïense vluchtelingen zijn er? Over dit laatste thema vertelt de Oekraïnse onderzoeker Iryna Frankova in haar Engelstalige bijdrage.
Regelmatig organiseren wij reizen onder leiding van h ovo -docenten als drs. Krzysztof Dobrowolski-Onclin, drs. Hein L. van Dolen, drs. Frederik Erens, dr. Yvette de Groot, drs. Judith Janssen en drs. Karel Onwijn.
comfortab e l re ize n met g e li j kg e s te md e n ve r di e pi ng i n kuns t, cultu u r e n natu ur r e i s le i di ng o p h o o g ni v e au o o g vo o r detai l e n pe r s o o n li j k e a an dacht 024-3822110 info@labrysreizen.nl labrysreizen.nl
user-chart Docenten: drs. Karel Onwijn, drs. Judith Janssen, prof. dr. Lienke Slingenberg, dr. Iryna Frankova 1 studiedag, donderdag 15 februari 2024, Calendar-Plus 11.00-15.30 uur € 90,- (inclusief koffie/thee/lunch) calendar-exclamation Uiterlijk 8 februari aanmelden
HOVO Amsterdam voorjaar 2024
25
Mens en maatschappij
Collegemiddag maatschappij
Na de pandemie (2024) Leergang Psychologie II
Persoonlijkheidspsychologie (1) Hoe gaan mensen om met de wereld om hen heen? Dat verschilt enorm. De persoonlijkheidspsychologie probeert een antwoord te geven op de psychologische verschillen die er tussen mensen bestaan en hoe die zijn ontstaan. Dit brede vakgebied van de psychologie bestudeert daarnaast de vraag wat de bouwstenen van persoonlijkheid zijn. Kortom, de wetenschappelijke onderbouwing van het aloude adagium γνῶθι σεαυτόν of ‘ken uzelf’ staat in deze colleges centraal. De cursus is onderdeel van de leergang Psychologie, maar u kunt op ieder moment instappen. user-chart Docent dr. Andreas Wismeijer Calendar-Plus 10 colleges, donderdag 22 februari t/m 2 mei 2024, 10.00-12.00 uur (geen college op 28 maart) € 310,calendar-exclamation Uiterlijk 15 februari aanmelden
In 2021 heeft HOVO aan vier VU-onderzoekers gevraagd om een reflectie en vooruitblik te geven op het ‘leven na de pandemie’. Vier jaar na de start van de COVID-19 pandemie is een goed moment om nogmaals te reflecteren. Welke impact heeft COVID-19 gehad op de (Amsterdamse) economie? Wat weten we over de gevolgen voor het levensgeluk van verschillende groepen mensen, op gevoelens van eenzaamheid en onderlinge verbondenheid? Is er een relatie tussen de toegenomen polarisatie tussen bevolkingsgroepen en de coronapandemie? Is er sprake van een terugkeer naar het ‘oude’ normaal of leven we ‘post-corona’ in een ‘nieuwe’ tijd? Eén ding is sowieso anders dan tijdens het online college in 2021: dit keer vindt het programma plaats op de VU! user-chart Docenten dr. Henri de Groot, prof. dr. Theo van Tilburg, prof. dr. Meike Bartels, prof. dr. Jacquelien van Stekelenburg Calendar-Plus 1 college, donderdag 14 maart 2024, 13.00-15.15 uur € 31,calendar-exclamation Uiterlijk 7 maart aanmelden
Uit de cursusevaluaties van ‘Interessante tijden - over de pandemie’ (2021):
“Het was erg interessant om de gevolgen van de corona-pandemie vanuit verschillende invalshoeken belicht te krijgen.” 26
Exact en medisch users-class 6 Cursussen
Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen
Cursus biotechnologie
Bio(r)evoluties: ontwikkelingen en uitdagingen Steeds luider begint het besef door te klinken dat het gebruik van fossiele grondstoffen, naast jarenlange voorspoed, in toenemende mate ook grote nadelen met zich meebrengt. Hand over hand neemt de noodzaak toe om duurzame oplossingen te ontwikkelen, die ons ecosysteem niet aantasten en van algemeen maatschappelijk en economisch nut zijn. In deze cursus leert u meer over de ontwikkelingen en uitdagingen die de transitie van een op fossiele grondstoffengebaseerde economie naar een op biotechnologiegebaseerde circulaire samenleving met zich meebrengt. Welke toepassingen zijn er al en aan welke wordt gewerkt in bijvoorbeeld de voedings- en medische sector, de chemische- en energiewereld en zelfs ook in de rechtszaal? Op papier kan vrijwel alles met de huidige biotechnieken. Maar mag dat ook? En wat willen we eigenlijk? user-chart Docent prof. dr. Colja Laane Calendar-Plus 5 colleges, maandag 15 januari t/m 12 februari 2024, 11.00-13.00 uur € 155,calendar-exclamation Uiterlijk 8 januari aanmelden
Cursus neurobiologie
Brein en bewustzijn Zijn wij ons brein of toch niet? In afgelopen decennia zijn beide standpunten verdedigd. Hersenwetenschappers, biologen, natuurkundigen en filosofen hebben uiteenlopende ideeën over de relatie tussen brein en bewustzijn. Wat heeft ons brein met ons bewustzijn te maken? In deze cursus krijgt u een overzicht van verschillende hedendaagse benaderingen van deze eeuwenoude kwestie. De docent gaat eerst in op de werking van het zenuwstelsel en de bouw van de hersenen. Vervolgens komen de inzichten aan de orde van onder andere Dick Swaab, Dennet, John Searle en Alva Noë. Hun denkbeelden lopen uiteen en dat maakt gelijk duidelijk dat de ultieme oplossing van het lichaamgeestprobleem er nog niet is. user-chart Docent dr. Regien Stomphorst 8 colleges, woensdag 24 januari t/m 20 maart 2024, Calendar-Plus 13.15-15.15 uur (geen college op 21 februari) € 258,- (incl. gedrukte reader) calendar-exclamation Uiterlijk 10 januari aanmelden
HOVO Amsterdam voorjaar 2024
27
Exact en medisch
Cursus wiskunde Cursus biologie
De bodem: diversiteit en functies van het leven onder het maaiveld De bodem is het ‘groeimedium’ waarop we leven en waarvan onze voedselproductie afhankelijk is. Tegelijkertijd wordt de bodemgezondheid over de hele wereld bedreigd door erosie, verdroging, overdadige afdekking, stikstofdepositie en vervuiling. Met de slogan: Red onze bodems!’ is een internationale beweging gaande. Onder het maaiveld leeft een complexe wereld van bacteriën, schimmels en kleine kruipende en gravende dieren. Ze maken gangen en tunnels, ze vreten humus en dode planten, ze knabbelen aan plantenwortels en verwerken kadavers en mest. Hun activiteit is essentieel om de bodem gezond te houden en de kringlopen in de natuur te ondersteunen. user-chart Docent prof. dr. Nico van Straalen Calendar-Plus 6 colleges, woensdag 24 januari t/m 28 februari 2024, 11.00-13.00 uur € 192,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 10 januari aanmelden
Het gebruik van wiskundige modellen voor beleid – hoe kan dat op een verstandige manier? Wiskundige modellen spelen een grote rol bij vrijwel alle grote maatschappelijke dossiers: het stikstofdossier, het klimaat, aardbevingsschade in Groningen, geluidsoverlast van Schiphol of windmolens, de toeslagenaffaire, de energietransitie, corona, de nieuwe pandemiewet, en ga zo maar door. Ook maken semioverheidsinstellingen gebruik van modellen, zoals bijvoorbeeld het Centraal Plan Bureau en het Forensisch Instituut. Maar gebruik van dergelijke modellen is bepaald niet zonder problemen. Wat zeggen die modellen eigenlijk? Moet je ze überhaupt wel inzetten en zo ja op welke manier? Hoe kunnen we ze op een verstandige wijze gebruiken? Ronald Meester verkent de problematiek aan de hand van veel voorbeelden en algemene beschouwingen. user-chart Docent prof. dr. Ronald Meester Calendar-Plus 6 colleges, donderdag 1 februari t/m 21 maart 2024, 13.15-15.15 uur (geen college op 22 en 29 februari) € 186,- (exclusief verplicht boek) calendar-exclamation Uiterlijk 25 januari aanmelden
Uit de cursusevaluaties over Ronald Meester:
“De docent is uitstekend voorbereid en zijn enthousiasme voor zijn vak is aanstekelijk. Door zijn manier van lesgeven is deze cursus voor een breed publiek toegankelijk.” 28
Exact en medisch
Cursus biologie Cursus geologie
Vulkanen schrijven geschiedenis Zowel in het verre als nabije verleden hebben vulkaanuitbarstingen een ingrijpende invloed gehad op de mensheid en de geschiedenis van het leven op aarde. Dit komt vooral door hun neveneffecten. Denk bijvoorbeeld aan de grootste uitstervingsgolf ooit, 252 miljoen jaar geleden. De ondergang van de dynastie der Ptolemaeërs (Cleopatra!) in het antieke Egypte en van de Minoïsche beschaving op Kreta in de Griekse oudheid. Maar ook het verval van de Romeinse Republiek rond het begin van de jaartelling en de overgang naar het keizerrijk, het begin van de laatmiddeleeuwse ‘Kleine IJstijd’ en de Franse Revolutie. In deze cursus krijgt u een overzicht van verschillende soorten vulkanen. De docent identificeert de grootste boosdoeners en gaat vervolgens in op wat hun uitbarstingen zo desastreus maakt(e). user-chart Docent drs. Frank Beunk
De wilde flora van Nederland: een historische blik Planten staan de laatste tijd veel in de belangstelling. Dat blijkt wel uit de recente uitgave van het eerste overzichtswerk van de Nederlandse wilde flora: Flora Batava (1800-1934). Norbert Peeters was de hoofdredacteur van dit unieke werk. Hij laat u vanuit een (wetenschaps)historische blik de wilde flora van Nederland zien. Oude kruidboeken en flora’s over onze wilde planten bieden ons een uniek venster op het verleden. Die werken vertellen veel over de betekenis, het gebruik en de groeiplaatsen van plantensoorten. Ook leren ze ons hoe de kijk op wilde planten door de tijd heen is veranderd. Wie waren de eerste (amateur) botanici, botanische kunstenaars en plantengeografen van ons land? En hoe brachten zij de wilde flora in kaart en waarom eigenlijk? user-chart Docent drs. Norbert Peeters 6 colleges, donderdag 21 maart t/m 25 april 2024, Calendar-Plus 13.15-15.15 uur
Calendar-Plus 5 colleges, donderdag 21 maart t/m 25 april 2024, 13.15-15.15 uur
€ 186,-
€ 158,- (inclusief gedrukte syllabus)
calendar-exclamation Uiterlijk 14 maart aanmelden
calendar-exclamation Uiterlijk 7 maart aanmelden
HOVO Amsterdam voorjaar 2024
29
Voorzieningen en bereikbaarheid van de Vrije Universiteit Amsterdam Welkom op de campus
Openbaar vervoer
Voorzieningen De VU biedt meer dan alleen onderwijs. De VU-campus heeft alles wat een universitaire omgeving aantrekkelijk maakt: de VU Boekhandel, de bibliotheek (UB-VU), het restaurant, Café The Basket, diverse koffiepunten en supermarkt SPAR. In het nieuwe NU.VU-gebouw hebben filmhuis Rialto, theater De Griffioen, de VU Art Science Gallery en Theatercafé Bar Boele hun intrek genomen.
De VU is goed te bereiken per openbaar vervoer (bus, metro, tram). Zie 9292.nl of gvb.nl. De VU-campus is op loopafstand van Station Amsterdam-Zuid.
Toegankelijk voor iedereen Alle zalen zijn rolstoeltoegankelijk en per lift bereikbaar, tenzij anders vermeld bij de cursusbeschrijving. In het Hoofdgebouw bevinden zich invalidentoiletten op de Begane Grond, 1e en 8ste etage. In de grote collegezalen is standaard geluidsversterking aanwezig (geen ringleiding). Meer informatie over de voorzieningen van de VU Op vu.nl/hovo-praktisch vindt u onder het kopje ‘De VU-campus: voorzieningen, parkeren, bereikbaarheid’ alles over faciliteiten van de VU, bijvoorbeeld over het gebruik van kluisjes (in de hal van het Hoofdgebouw) en gevonden voorwerpen (bel bij gevonden/verloren voorwerpen de Beveiliging op 020 598 58 54).
Auto en parkeren Als u met de auto komt, neemt u vanaf de ringweg A10 de afslag S108 Amstelveen. Rondom de VU is voldoende betaalde parkeergelegenheid in bijvoorbeeld Parkeergarage P3 (onder het NU.VU-gebouw aan de Van der Boechorststraat 5a) of in de directe omgeving van de VU (vaak maximaal 3 uur aaneengesloten). Zie ook parkerenbijvu.nl.
Parkeren gehandicapten Op het binnenterrein van de campus is beperkte parkeergelegenheid voor mensen met een gehandicapten parkeerkaart. Wilt u hiervan gebruik maken, stuur dan uiterlijk drie weken voor aanvang van de cursus een e-mail naar hovo@vu.nl. Bij uw aanvraag moet u een aantal documenten en gegevens meesturen. Meer informatie hierover vindt u op vu.nl/hovo-praktisch onder het kopje ‘De VU-campus: voorzieningen, parkeren, bereikbaarheid’.
Boeken, cadeaus en volop inspiratie; loop eens eens langs bij de
VU Boekhandel
in het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit. 30
Aanmelden en algemene informatie Al uw gegevens bij elkaar in MijnHOVO Uw online MijnHOVO-account biedt voor, tijdens en na afloop van de cursus tal van voordelen. Zo kunt u zelf eenvoudig uw persoonlijke gegevens beheren en de status van uw aanmelding volgen. Eventuele presentaties en ander digitaal studiemateriaal staan overzichtelijk per cursus voor u klaar en bij plaatsing van nieuw materiaal krijgt u per e-mail bericht. De enige voorwaarde om hiervan te profiteren is een eigen e-mailadres waarmee u een account kunt aanmaken. U heeft dit account ook nodig voor uw aanmelding.
Aanmelding, bevestiging, betaling en startmail Wilt u zich aanmelden voor een cursus? Ga naar de website vu.nl/hovo-cursussen. Bij iedere cursus vindt u knoppen voor aanmelding. Als u nog geen MijnHOVOaccount heeft, krijgt u het verzoek deze aan te maken. Vervolgens kunt u uw aanmelding voltooien. Na aanmelding krijgt u per e-mail een automatische ontvangstbevestiging. Zo niet, dan heeft HOVO uw aanmelding niet ontvangen en kunt u het opnieuw proberen. Is uw aanmelding gelukt, dan ziet u de betreffende cursus in MijnHOVO, met de status ‘aangemeld’. Zodra uw aanmelding is verwerkt door een HOVO-medewerker, verandert de status in ‘bevestigd’, of ‘wachtlijst’. U ontvangt ook een e-mailbericht van HOVO met een bevestiging van uw inschrijving. Kort voor aanvang van de cursus ontvangt u bericht over de betaling van de cursus en een startmail met alle praktische informatie, zoals het definitieve rooster en de cursuslocatie.
Annuleren Aan het annuleren van een cursus zijn kosten verbonden: tot 3 weken voor aanvangsdatum € 15; van 3 weken t/m 1 week voor aanvangsdatum 50% cursuskosten; vanaf 6 dagen t/m aanvangsdatum of na aanvang 100% cursuskosten. Voor studiedagen en eenmalige lezingen zijn de voorwaarden voor annulering soepeler. U vindt de volledige voorwaarden op de website (vu.nl/hovo-praktisch). U geeft uw annulering door via uw MijnHOVO-account of via hovo@vu.nl.
Praktische informatie Op vu.nl/hovo-praktisch vindt u de meest recente informatie over alle praktische zaken, zoals over MijnHOVO, over aanmelden en plaatsing of wachtlijst, over betalen en annuleren. U vindt hier ook informatie over de faciliteiten op de campus, parkeren, aanvraag parkeerplek voor gehandicapten en bereikbaarheid. Staat het antwoord op uw vraag hier niet bij, dan kunt u een mail sturen aan hovo@vu.nl. HOVO is telefonisch beperkt bereikbaar. Kijk op de website voor de bereikbaarheid van onze medewerkers.
Uw privacy en verwerking persoonsgegevens Wij gebruiken uw persoonlijke gegevens voor het verwerken van uw aanmelding en inschrijving, betalingsdoeleinden, identificatiedoeleinden en communicatie over de cursussen (bijvoorbeeld bij uitval van een college), alsook - indien u heeft aangegeven dat u daar toestemming voor geeft - toezending van cursusgidsen of nieuwsbrieven. U kunt deze voorkeuren op ieder moment wijzigen. Volgt u langer dan drie jaar geen cursussen bij HOVO Amsterdam? Dan verwijderen wij uw gegevens uit ons adresbestand. Ook heffen we dan uw MijnHOVO-account op. U kunt zich op ieder moment weer aanmelden. Op vu.nl/hovo-praktisch onder het kopje ‘Aanmelding, plaatsing en algemene voorwaarden’ vindt u ons volledige privacystatement.
Aansprakelijkheid, klachten en algemene voorwaarden HOVO Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam zijn niet aansprakelijk voor eventuele gevolgen van onvoorziene wijzigingen van de gegevens in deze cursusgids. Onze complete algemene voorwaarden en onze klachtenregeling vindt u op vu.nl/hovo-praktisch.
Beeld- en geluidsopnames Het maken van beeld- en geluidsopnames door deelnemers wordt niet op prijs gesteld, mede omdat het vaak als storend wordt ervaren door de docent en medecursisten.
HOVO Amsterdam voorjaar 2024
31
Contact Map-marker
Vrije Universiteit Amsterdam HOVO Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam
T
(020) 598 56 69
ENVELOPE-OPEN
hovo@vu.nl
Mouse-Pointer
vu.nl/hovo