HOVO Amsterdam Cursusprogramma zomer 2022
Inbedding HOVO Amsterdam, HOVO-programmacommissie
Inhoud Welkom op de campus in 2022
3
Kunstgeschiedenis en architectuur
4
(Cultuur)geschiedenis
6
Letteren en muziek
9
Filosofie en religie
11
Mens en maatschappij
14
Exact en medisch
15
Het onderwijs bij HOVO Amsterdam 16 Voorzieningen en bereikbaarheid
17
Een blik op het najaar 2022
18
Aanmelden en algemene voorwaarden
19
HOVO Amsterdam is onderdeel van de Vrije Universiteit Amsterdam (FGB, Universitair Centrum voor Gedrag en Bewegen). De HOVO-programmacommissie heeft als voornaamste taak het bewaken van de kwaliteit van het onderwijs van HOVO. De leden zijn aangesteld namens de Vrije Universiteit. prof. dr. Herman Verhoef (voorzitter), Faculteit der Bètawetenschappen prof. dr. Mirjam Pijnappels Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte, Faculteit Religie en Theologie prof. dr. Piet Mulders, Faculteit der Bètawetenschappen prof. dr. Richard Neerhof, Faculteit der Rechtsgeleerdheid, prof. dr. Arko Oderwald, Amsterdam Universitair Medisch Centrum dr. Angela Roothaan, Faculteit der Geesteswetenschappen drs. Carolien van Bergen, programmadirecteur HOVO Amsterdam Agnes Glastra MSc, directeur UCGB dr. Bob Baljet, voorzitter Stichting Vrienden HOVO-VU drs. Alma van Donk, Bureau Bestuurszaken VU
Verplichte bronvermeldingen
De in deze gids gebruikte afbeeldingen zijn rechtenvrij of gebruikt met toestemming van de rechthebbende. Verplichte vermeldingen van rechthebbenden staan hieronder vermeld. Mocht u desondanks menen rechten te kunnen doen gelden, neemt u dan alstublieft contact met ons op binnen de verschijningsperiode van deze gids. Unsplash pag. 13r - Marcos Gabarda, pag. 14l - Morning Brew, pag. 15r - Thimo van Leeuwen, pag. 14r, kv Tim Mossho, pag. 12 lo, kva - Tim Trad, pag. 15l, 18 - Vlad Sargu
Volg ons op social media facebook YOUTUBE LINKEDIN
facebook.com/hovo.amsterdam youtube.com/c/HOVOAmsterdamVrijeUniversiteit linkedin.com/company/vu-hovo-amsterdam
vu.nl/hovo
Colofon Ontwerp Haagsblauw Druk Opmeer
2
Wikimedia Commons pag. 8r - Steffen Flor, pag. 13l - Rose Lincoln Flickr pag. 7l - Israeli Defense Forces Pinterest pag. 7r - A. Kuptsova overig pag. 11l - Dagmarillustrations, pag. 6l, ka Gert Schutte, pag. 6o - Karel Onwijn Verklaring afkortingen: k(aft), a(chter), v(oor), r(echts), l(inks), b(oven) o(nder).
Intellectueel eigendom
De intellectuele eigendomsrechten op de opzet van de cursussen en de samenstelling van het cursus materiaal berusten bij de docent die de cursus heeft ontwikkeld en het materiaal heeft samengesteld. Gebruik van het cursusmateriaal anders dan voor de eigen studie is niet toegestaan, evenmin als het verkopen of afstaan daarvan aan derden.
Welkom op de campus in 2022 En welkom bij de Groningse adel, bij de unieke collectie kunstwerken in de Flevopolder en in de Hortus Botanicus Amsterdam. De zomer bij HOVO betekent niet alleen colleges op de campus van de Vrije Universiteit Amsterdam, maar ook onderwijs op bijzondere locaties.
Kennis op de campus Zin in kennis? Dan bent u bij HOVO van de Vrije Universiteit Amsterdam aan het goede adres. Sinds 1990 volgen duizenden deelnemers HOVO-onderwijs aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Kenmerkend voor HOVO is de veelzijdigheid van het aanbod in zes kennisdomeinen, de academische kwaliteit van de programma’s en docenten en de locatie: de levendige en goed bereikbare VU campus aan de Amsterdamse Zuidas. Het aanbod in de zomerperiode bestaat uit korte cursussen van 2-4 colleges. In het najaar en voorjaar biedt HOVO cursussen van 4-10 bijeenkomsten en leergangen van een aantal elkaar opvolgende cursussen. Daarnaast kunt u deelnemen aan studiedagen. Deze zomer kunt u zich onder meer verdiepen in de paleizen van de Romanovs, Bruegel en het rampjaar 1672. In achtergronden van kwesties die (nog steeds) actueel zijn: van Perestrojka tot Poetin, het IsraëlPalestina-conflict en de economische ontwikkeling van China. In thema’s op het gebied van filosofie, psychologie en medische wetenschap. En, tijdens twee studiedagen, in Gandhi en Martin Luther King en in de zeven waarden van het Westen.
Keuze uit cursussen, studiedagen of onderwijs op locatie U heeft bij HOVO Amsterdam de keuze uit verschillende vormen van onderwijs: • Cursussen – op de campus of online In de zomer kunt u kiezen uit korte cursussen van twee tot vier bijeenkomsten. De meeste cursussen vinden als klassikale cursus op de campus plaats, mits de coronamaatregelen van de overheid en van de VU het toestaan. Kijk voor meer uitgebreide informatie over iedere cursus op vu.nl/hovo-cursussen. • Studiedagen: een dag over een actueel, spraak makend of historisch onderwerp voor deelnemers van alle leeftijden, inclusief koffie/thee en lunch, ook in het weekend. Kijk voor uitgebreide informatie op vu.nl/hovo-studiedagen. • Bijzondere cursussen In de zomer begeven we ons ook buiten de VU: na een inleidend college op de VU gaat u per luxe touringcar op stap, u maakt een filosofische wandeling of u volgt de cursus op een bijzondere locatie. Meer informatie vindt u bij de cursusbeschrijvingen in deze gids.
Gids en website In deze gids vindt u de korte beschrijvingen van alle cursussen en studiedagen. Uitgebreide cursusbeschrijvingen, informatie over de docenten, literatuur en praktische zaken vindt u op vu.nl/hovo, waar u zich ook direct kunt aanmelden. Op vu.nl/hovo kunt u eenvoudig zoeken op startdatum in de cursus kalender. Of met behulp van de cursuszoeker het aanbod filteren op basis van uw interesses, het onderwerp, type cursus of uw favoriete docent. Op pagina 16, 17 en 19 vindt u algemene en praktische informatie.
HOVO Amsterdam zomer 2022
3
Kunstgeschiedenis en architectuur users-class 4 Cursussen
Mouse-Pointer
hovo.vu.nl
Cursus architectuur
Cursus kunstgeschiedenis
Hoe ziet de bouwkunst van China eruit? U maakt ermee kennis in vier colleges over (met name) de moderne architectuur. We beginnen met historische gebouwen waaronder de Verboden Stad en de Moskee van Xi’an en richten ons daarna op spraakmakende projecten uit de tijd van Mao en de eerste jaren daarna. Vervolgens zoomen we in op de spectaculaire, soms bizarre projecten uit het begin van de twintigste eeuw. De enorme verstedelijking van China komt dan op gang komt en elke stad wil zichzelf op de kaart zetten. We eindigen met de contemporaine architectuur: een meer moderne, Chinese bouwstijl. De cursus leidt u kriskras door heel China en we zien zowel het werk van Chinese als internationale bureaus, bekend en minder bekend.
Ontegenzeggelijk is Pieter Bruegel de Oude een van de populairste kunstenaars die de Lage Landen hebben gekend. Zijn spreekwoordenschilderij uit 1559 doet menig museumbezoeker bijna met de vinger over het vernis glijden, zoekend naar gezegdes die we nu nog gebruiken. Ook zijn ‘Toren van Babel’ bevat tal van onverwachte details. Van Bruegel zijn er nog zo’n 40 schilderijen bekend, alsook tekeningen die gebruikt werden om er etsen naar te maken. Bovendien heeft zijn zoon Pieter Brueghel (die een ‘h’ aan zijn naam toevoegde) zijn vaders composities gekopieerd. De andere zoon, Jan Brueghel de Oude, ging zijn eigen weg en werkte samen met bijvoorbeeld Rubens. Zelfs latere generaties Brueghels schilderden, zoals Jan Brueghel de Jonge die de tulpomania op de hak nam.
Architectuur in China
user-chart Docent drs. Suzanne Roelofs-Hellhake 4 colleges, dinsdag en donderdag, 28, 30 juni Calendar-Plus en 5 en 7 juli 2022, 11.00-13.00 uur € 119,calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 21 juni
De firma Bruegel: een drieluik
user-chart Docent drs. Krzysztof Dobrowolski-Onclin 3 colleges, maandag, woensdag en vrijdag, Calendar-Plus 11, 13 en 15 juli 2022, 11.00-13.00 uur € 89,25 calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 4 juli
“Krzysztof Dobrowolski-Onclin is een begaafd docent, die eigen enthousiasme en liefde voor de kunst weet over te dragen aan zijn cursisten.” 4
Kunstgeschiedenis en architectuur
Cursus kunstgeschiedenis
Spanje in beeld: grote Spaanse meesters en musea Spaanse meesters als El Greco, Velázquez en Goya zijn van groot kunsthistorisch belang, maar in Nederland helaas vrijwel nergens te bewonderen. Deze collegeserie brengt Spanje dichterbij: de eerste drie colleges gaan over deze grote meesters en hun oeuvres, met ook aandacht voor hun beïnvloeding op tijdgenoten en latere kunstenaars. We beginnen met de in zijn tijd controversiële schilder El Greco, die het publiek schokte met zijn onconventionele weergave van religieuze voorstellingen. Velázquez en Goya waren beiden hofschilder. De eerste maakte vele portretten van de koninklijke familie, terwijl Goya meester bleek in het weergeven van schokkende gebeurtenissen uit zijn tijd. Het laatste college gaat in op wereldberoemde Spaanse musea als het Prado (Madrid) en het Guggenheim Museum (Bilbao). user-chart Docent dr. Yvette de Groot colleges, maandag en donderdag, 18, 21, 25 en Calendar-Plus 4 28 juli 2022, 13.15-15.15 uur € 119,calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 11 juli
Naar buiten! College met (dag)excursie of cursus op locatie Wanneer de theorie tot leven komt: volg een inleidend college op de VU en ga daarna op pad met de docent! Naast Land Art in de polder (rechts op deze pagina) zijn er nog drie cursussen waarbij u erop uitgaat:
Cursus kunstgeschiedenis (inclusief dagexcursie)
Land art in de polder
Wist u dat de Flevopolder een unieke collectie landschapskunstwerken herbergt? Tijdens deze cursus, bestaande uit een college en een dagexcursie per luxe touringcar, leert u alles over de kunstwerken en over hoe deze tot stand zijn gekomen. Van het eerste werk uit 1977 – het Observatorium van Robert Morris – tot het meest recente: Deltawerk// van RAAAF|Atelier de Lyon. Er is aandacht voor de bredere context van het ontstaan en de verschijningsvormen van land art vanaf de jaren zeventig. Nederlandse ingenieurs en planologen waren in die tijd volop bezig met de Flevopolders. Gaandeweg ontstond een praktijk van ‘kunst in de openbare ruimte’. Alle negen kunstwerken die in de loop der tijd gerealiseerd zijn komen aan bod, waarmee ook een beeld ontstaat van hoe deze kunstwerken zich verhouden tot recente ontwikkelingen in de beeldende kunst. user-chart Docent drs. Martine van Kampen 1 college, maandag 22 augustus, 11.00-13.00 uur Calendar-Plus 1 dagexcursie, woensdag 24 augustus 2022, 9.00-ca. 19.00 uur € 155,- (inclusief vervoer per luxe touringcar vanaf Almere, lunch en soep) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 15 augustus
Ik wandel dus ik denk (even niet) (pag. 13) Koningen in Groningen (pag. 11) De zintuigen van planten (pag. 15)
HOVO Amsterdam zomer 2022
5
(Cultuur)geschiedenis users-class 5 Cursussen
atlas 1
Studiedag
Mouse-Pointer
hovo.vu.nl
Studiedag geschiedenis
Cursus geschiedenis
Bij het bereiken van de Sustainable Development Goals van de VN, zoals klimaatdoelen, mensenrechten en een eerlijke verdeling van voedsel, staan we op de schouders van pioniers zoals Mahatma Gandhi en Martin Luther King jr. Zij streden in hun eigen historische context voor sociale rechtvaardigheid, vrede en mensenrechten. Tijdens deze studiedag verdiepen we ons in de geschiedenis van deze iconische leiders. Welke vreedzame middelen gebruikten ze om hun doelen te bereiken, en hoe gingen ze om met weerstand van (koloniale) machthebbers?
De hervormingen onder Sovjetleider Michail Gorbatsjov, in 1985 aangetreden als leider van de Sovjet-Unie, hebben een grote impact gehad op de politieke en culturele ontwikkelingen in het contemporaine Rusland. In een poging de vastgelopen economie vlot te trekken, initieerde hij glasnost en perestrojka: naast het beperkt toestaan van vrij ondernemerschap kwam er ook meer openheid. Politieke gevangenen werden vrijgelaten en er kwam meer ruimte voor openlijke kritiek. Zijn opvolger Boris Jeltsin bleef deze openheid koesteren, maar liet tegelijkertijd toe dat de economie in de greep kwam van de oligarchen, een kleine groep rijke ondernemers. Vladimir Poetin maakte aan hun invloed snel een einde, maar perkt ook de burgerlijke vrijheden sterk in. Daarnaast raakte Poetin geobsedeerd door het idee om van Rusland weer een grootmacht te maken. Zo probeerde hij steeds actiever de voormalige Sovjetrepublieken onder Russische invloedssfeer te krijgen. Zijn brute inval van Oekraïne dit jaar laat zien dat hij daarbij inmiddels geen enkel middel meer schuwt.
We Shall Overcome
user-chart Docenten prof.dr. Sharda Nandram en dr. Sylvia van de Bunt Calendar-Plus 1 studiedag, zaterdag 2 juli 2022, 10.30-15.30 uur € 85,- (inclusief lunch en koffie/thee) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 26 juni
Studiedagen bij HOVO Amsterdam Een hele dag rond één thema? Op een studiedag wordt het onderwerp van alle kanten belicht en uitgediept. Koffie, thee en lunch zijn inbegrepen in de prijs. We shall overcome (pag. 6) Het Westen in zeven waarden (pag. 12)
6
Van Glasnost tot Poetinisme
user-chart Docent drs. Karel Onwijn 4 colleges, dinsdag en vrijdag, 12, 15, 19 en 22 juli Calendar-Plus 2022, 11.00-13.00 uur € 138,- (inclusief gedrukte reader) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 28 jun
(Cultuur)geschiedenis
Cursus geschiedenis
Het te vaak Beloofde Land Israëlische Joden en Palestijnse Arabieren lijken wel op twee verschillende te planeten leven, die elkaar amper bereiken maar toch een explosief mengsel vormen. Wat zijn de oorzaken van hun conflict? Hoe heeft het zich ontwikkeld van de late negentiende tot in onze eenentwintigste eeuw? Welke obstakels maken het zo resistent voor oplossingen? En waarom hebben alle bemiddelingspogingen van buitenaf tot dusver gefaald? Deze beknopte, historisch opgebouwde cursus is bedoeld als kennismaking om hét Midden-Oostenconflict bij uitstek te begrijpen. Wat zijn voorwaarden voor een vreedzame en rechtvaardige vrede? Eén staat, twee staten, of wellicht iets totaal anders? Waar moet het heen met kolonisten, vluchtelingen en Jeruzalem? Een compacte speurtocht naar de contouren van een co-existentie waar alle partijen mee kunnen leven. user-chart Docent prof.dr. Peter Demant 4 colleges, maandag en woensdag, 18, 20, 25 en Calendar-Plus 27 juli 2022, 13.15-15.15 uur € 119,calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 11 juli
Cursus cultuurgeschiedenis
De Romanovs en hun paleizen De Romanov-tsaren lieten vele onbekende maar prachtige paleizen bouwen in de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw. Welke culturele erfenis hebben deze Romanovs nagelaten aan het huidige Rusland? Diverse tsaren hebben, door hun persoonlijke smaak en voorkeur voor bouwstijl, grote invloed gehad op wat wij nu als een typisch Russische stijl beschouwen. In deze cursus maken we een reis langs enkele onbekende pareltjes van tsarenpaleizen in Rusland. U ontdekt bijzonderheden over de historie, architectuur, interieurs en hofcultuur. U krijgt inzicht, mede aan de hand van diverse teksten, in wat de tsaren in maatschappelijk en politiek opzicht voor hun Russische onderdanen wilden bereiken. Welke opvattingen huldigden deze heersers die nog steeds tot de verbeelding spreken en hoe leefden ze? user-chart Docent drs. Judith Janssen 4 colleges, dinsdag en vrijdag, 16, 19, 23 en Calendar-Plus 26 augustus 2022, 11.00-13.00 uur € 119,calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 9 augustus
Over Peter Demant:
“De docent is duidelijk zeer ingevoerd in de thematiek, zeer deskundig. Hij is een boeiend spreker.” HOVO Amsterdam zomer 2022
7
(Cultuur)geschiedenis Kunstgeschiedenis en architectuur
Cursus geschiedenis
Het Rampjaar 1672: ooggetuigen te water en te land Het Rampjaar 1672: ‘Moordbranders en Roofvogels’. Zo noemde een tijdgenoot de agressors die in 1672 het voortbestaan van ons land bedreigden en dood en verderf zaaiden. Dit jaar wordt de eerste grote bedreiging van Nederlands onafhankelijkheid na de Tachtigjarige Oorlog herdacht. Van de zeekant dreigde een landing op onze kust. Op het land vielen meer dan 100.000 Fransen binnen. Na de Franse, Engelse oorlogsverklaring van april 1672 en die van de agressieve bisschoppen van Münster en Keulen in mei, volgden twee jaren vol verwoesting en bloedvergieten. Het hele land leed, van Zeeuws-Vlaanderen tot Groningen. In de cursus krijgt u inzicht in de tijd toen ‘het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos was’ en Johan de Witt en zijn broer het leven verloren. user-chart Docent dr. Anne Doedens Calendar-Plus 3 colleges, dinsdag en donderdag 2, 4 en 9 augustus 2022, 11.00-13.00 uur € 89,25 calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 26 juli
Cursus cultuurgeschiedenis
München, het ‘Athene aan de Isar’: geschiedenis en literatuur München heeft in vele perioden uit de Duitse geschiedenis en literatuur een bijzondere rol gespeeld. Parallel aan een bewogen geschiedenis ontstaat een rijke literaire traditie, met schrijvers als Bertold Brecht en Thomas Mann. Onder Ludwig I werd München een ‘Athen an der Isar’, met bouwwerken en musea van wereldklasse die talrijke schrijvers en dichters lokte. Er vormde zich een kleurrijke bohème maar München huisvestte ook elitaire poëziekringen en individuele auteurs. Geschiedenis en literatuur tonen een veelzijdig beeld van de Contrareformatie, de negentiende-eeuwse koningen, de revolutie van 1918-19 en het opkomende nationaal-socialisme tot de wederopbouw. Onder Hitler werd de stad ‘Hauptstadt der Bewegung’, maar ook de verzetsgroep ‘Die weiße Rose’ kwam uit München. Het naoorlogse München liet een moeizame verwerking van het verleden zien maar daarnaast een ongekende culturele en economische wederopbouw. user-chart Docent drs. Michiel Hagdorn 4 colleges, maandag en donderdag, 22, 25, Calendar-Plus 29 augustus en 1 september 2022, 13.15-15.15 uur € 126,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 15 augustus
Over Michiel Hagdorn:
“Ik heb bijzonder genoten van de cursus. De docent was zeer goed geïnformeerd, sympathiek en benaderbaar. De syllabus is ook van hoge kwaliteit. Graag volg ik nog eens een cursus van Michiel!” 8
Letteren en muziek users-class 4 Cursussen
Mouse-Pointer
hovo.vu.nl
Cursus muziekwetenschap
Cursus letteren
Componisten en kunstenaars werken vanuit hun eigen individuele belevingswereld. Toch kan niemand zich helemaal loszingen van de omgeving waarin maatschappelijke tradities, gebeurtenissen, verwachtingen of verboden hun stempel op kunst(enaars) kunnen drukken. Mogen vrouwen componeren, zijn er ex- of impliciete verboden op recalcitrante uitingen, wat is de invloed van een oorlog of pandemie op muzikale ontwikkelingen? In drie colleges behandelen we muziek vanuit deze bredere, maatschappelijke invalshoek, met de focus op drie markante periodes: het Wenen van begin twintigste eeuw - van Sissi tot Schönberg, de Italiaanse muziek uit de periode 1922-1943 en tot slot de muziek die tot stand kwam in coronatijd.
The Comedy of Errors is een vroege komedie van Shakespeare waarin hij zich baseert op een bekend stuk uit de Oudheid en daar eigen elementen aan toevoegt. Al is het een kort en een vroeg stuk, het is een ‘echte Shakespeare’. Niet alleen is het heel komisch met persoonsverwisselingen, onverwachte wendingen en vol verwarring en misverstanden, maar het raakt ook aan serieuzere thema’s zoals de machtsverhoudingen tussen meester en slaaf en man en vrouw. In deze zomercursus besteden we aandacht aan het verhaal zelf en aan de genoemde thema’s, maar de meeste aandacht gaat uit naar het weergaloze taalgebruik van Shakespeare.
Muziek en maatschappij
user-chart Docent Fie Schouten
Shakespeare: The Comedy of Errors
user-chart Docent drs. Ron Hoffman 6 colleges, maandag en donderdag, 4, 7, 11, 14, 18 en Calendar-Plus 21 juli 2022, 13.15-15.15 uur
3 colleges, woensdag, 29 juni, 6 en 13 juli 2022, Calendar-Plus 11.00-13.00 uur
€ 186,50 (inclusief gedrukte reader)
€ 89,25
calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 27 juni
calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 22 juni
Over Ron Hoffman:
Je leert heel goed lezen en Ron maakt je enthousiast voor de schoonheid van de taal.” HOVO Amsterdam zomer 2022
9
Letteren en muziek
Cursus muziekwetenschap
Virtuozen en braveriken Drie virtuozen domineren in de periode 1830-1850 het podium: Chopin en Liszt op de piano, voorafgegaan door Paganini op de viool. In deze tijd ontwikkelen speeltechnieken zich tot grote hoogte. Het publiek mag zich ademloos vergapen: de scheiding tussen amateur en virtuoos is een feit. De etude als expressief medium doet zijn intrede, verheven boven de vaak eerdere dorre technische oefeningen. De piano neemt een voorname plaats in bij de biedermeiercultuur: zingen en spelen rond het klavier zijn een geliefde bezigheid. Ook nieuwe genres doen hun intrede: de ballade, het scherzo, het ‘Phantasiestück’, de nocturne, et cetera. We maken een rondreis langs bekende en minder bekende componisten uit deze periode en bekijken en/of beluisteren eigenschappen van hun werken die deels live op de vleugel zullen worden uitgevoerd. user-chart Docent drs. Willem Woestenburg Calendar-Plus 3 colleges, woensdag 3, 10 en 17 augustus 2022, 13.15-15.15 uur € 89,25 calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 27 juli
Literatuur in het kort
Vier korte hedendaagse romans Werkt literatuur in een korte roman net als in een lange roman of is het gelezen verhaal hier slechts het topje van de ijsberg? Veel mensen denken dat een korte roman een eenvoudige roman is. Vaak is dat zo, maar er zijn er die bij eerste lezing lekker wegelezen maar achteraf vraagtekens oproepen: wát heb ik nou eigenlijk gelezen? Vier van dergelijke romans komen aan bod: Milan Kundera Het feest der onbeduidendheid, Antonio Moresco Het lichtje in de verte, Tomoko Shibasaki Lentetuin en Daisy Johnson Zussen. Elk college behandelt één roman maar begint met een korte thematisch-literaire inleiding. Daarna wordt interactief de roman van die week onder handen genomen. Door de opzet is de cursus geschikt voor beginners tot precieze lezers. De cursus vindt online plaats. user-chart Docent drs. Lidewijde Paris 4 colleges, woensdag 3, 10, 17 en 24 augustus 2022, Calendar-Plus 10.00-12.00 uur € 119,- (exclusief romans) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 27 juli
Over Willem Woestenburg:
“De docent is zowel in muzikaal als in didactisch opzicht een eminent docent! Ik heb ook genoten van de live opvoeringen op de vleugel.” 10
Filosofie en religie users-class 5 Cursussen
atlas 2
Studiedagen
Mouse-Pointer
hovo.vu.nl
Cursus filosofie
Cursus religie (inclusief dagexcursie)
Het strikte onderscheid tussen materie en denken dat Descartes in de zeventiende eeuw introduceerde, is nadien door veel denkers betwist en niet zelden verworpen. Rationaliteit en moderniteit zijn geneigd alles te reduceren tot materie. Dat heeft echter tot gevolg dat waarden als verantwoordelijkheid en betekenisgeving, voorheen gegrond in de geest, een heel andere status krijgen. Als wij ‘slechts’ materie zijn, wat gebeurt er met onze (individuele) verantwoordelijkheid, voorheen voorbehouden aan denken of geest? Kunnen we materie zo opvatten dat betekenis behouden blijft? Een nieuwe blik op materie als levendig (Bennett, 2010) biedt perspectief. In deze benadering wordt materie niet gereduceerd, maar opgetild. In de cursus bekijken we wat dat verrassende perspectief betekent.
In Groningen woonden koningen. Althans: er woonden rijke landbezitters die zich koningen over hun land en in ‘hun’ kerk waanden, terwijl ze geen – ook geen lagere – adellijke titel bezaten. Vanwege hun grote landbezit hadden de families veel rechten en soms zelfs alleenrechten in de plaatselijke kerk. Orgels, herenbanken, preekstoelen, rouwborden en -monumenten werden door hen betaald en vaak voorzien van het familiewapen. In een inleidend college bespreken we deze ‘Groninger adel’ en welk stempel zij drukte op de kerken. Hoe ziet de kerkinrichting eruit van de fraaie kerken, soms zo imposant dat ze zijn opgenomen in ‘Het grootste museum van Nederland’ door het Catharijneconvent? Dit ziet u tijdens de dagexcursie per luxe touringcar naar Stedum, Pieterburen, Midwolde en Uithuizermeeden.
Vibrant matter, levendige materie
user-chart Docenten drs. Petra Bolhuis en Arwen Meereboer MA 4 colleges, dinsdag en vrijdag, 7, 10, 14 en 17 juni 2022, Calendar-Plus 11.00-13.00 uur € 119,calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 1 juni
Koningen in Groningen – A en B
user-chart Docent drs. Saskia van Lier 1 college en 1 dagexcursie Calendar-Plus Groep A maandag 4 juli (college) 11.00-13.00 uur, dinsdag 5 juli 2022 (dagexcursie) Groep B maandag 4 juli (college) 13.30-15.30 uur, donderdag 7 juli 2022 (dagexcursie) € 155,- (inclusief college, vervoer per luxe touringcar vanaf de VU, entrees kerken, 1x koffie/thee met versnapering) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 27 juni
HOVO Amsterdam zomer 2022
11
Filosofie en religie Kunstgeschiedenis en architectuur
Cursus filosofie, religie en maatschappij
Het jaar waarin de islam een moderne religie werd
Een introductie op de hedendaagse islam aan de hand van drie cruciale gebeurtenissen in 1924, nu bijna honderd jaar geleden: de val van het laatste kalifaat, de opkomst van de stichter van modern Saoedi-Arabië en de verschijning van de eerste gestandaardiseerde Koran-editie. Deze gebeurtenissen zijn bepalend geweest voor het gezicht van de islam van vandaag maar onderscheiden haar ook van haar historische verschijningen. In het licht hiervan kunnen we termen als shari’a, salafisme, wahabisme, soennisme en shi’isme van historische context voorzien. Door een beroep te doen op de eigen islamitische filosofische bronnen zoeken we aansluitend naar een beter begrip van deze wereldreligie.
kunst maken, keer twee! Lange tijd betreedt de vrouw het atelier alleen als muze, model en minnares. In de loop van de 19e eeuw verandert dat. De vrouwelijke kunstenaar gaat zichzelf uitdrukken in de kunst. Als zij een relatie met een andere kunstenaar aangaat, dan komt er nog een dynamiek bij. Hoe beïnvloedt het perspectief op de kunst van de een het kunstproces van de ander? We bekijken het aan de hand van vier kunstenaarsparen: Siddall en Rosseti, Flöge en Klimt, Carrington/Tanning en Ernst, Hepworth en Nicholson. user-chart Docent drs. Katja Rodenburg Calendar-Plus 4 colleges, dinsdag en donderdag, 5, 7, 12 en 14 juli 2022, 13.15-15.15 uur € 119,calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 28 juni
user-chart Docent Gerko Tempelman MA 3 colleges, dinsdag en donderdag 5, 7 en 12 juli 2022, Calendar-Plus 11.00-13.00 uur € 89,25 calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 28 juni
Cursus filosofie en kunstgeschiedenis
Van muze tot maker
Samen leven, samen maken. Hoe werkt dit? Kunstrelaties in beeld leveren spannende momenten op. In deze cursus verdiepen we ons in de filosofie van het creatieve proces en de bijzondere praktijk van het
12
Studiedag filosofie
Het Westen in zeven basiswaarden In één dag maakt u kennis met zowel de westerse geschiedenis als het westerse denken aan de hand van zeven basiswaarden: geloofsvertrouwen, eer, redelijkheid, vooruitgang, gelijkwaardigheid, authenticiteit en betrokkenheid. Zo op het eerste gezicht abstracte noties, maar in de westerse geschiedenis werden zij maar al te concreet. Hele samenlevingen werden opgebouwd en afgebroken omwille van deze ideeën. We komen langs de antieke Grieken, langs de ridders en aristocraten van de Middeleeuwen, langs de moderne wetenschap en het Romantische levensgevoel om ten slotte uit te komen bij de hebbelijkheden van het heden. Genoeg om zowel ons verleden als onszelf wat beter te leren kennen. Genoeg ook voor een tikkeltje meer grip op het rumoer waarin het Westen zich momenteel bevindt.
en religie KunstgeschiedenisFilosofie en architectuur
user-chart Docent drs. Evert Jan Ouweneel Calendar-Plus 1 studiedag, dinsdag 12 juli 2022, 10.00-17.00 uur € 100,- (inclusief koffie/thee, lunch) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 5 juli
Studiedag filosofie (inclusief wandelcollege)
Ik wandel, dus ik denk (even niet)
Cursus filosofie
Rationaliteit: Steven Pinkers pleidooi voor deugdelijk denken In zijn nieuwste, vorig jaar verschenen boek Rationaliteit poogt Pinker een antwoord te geven op de vraag hoe het kan dat in een tijdperk van ongeëvenaarde wetenschappelijke vooruitgang zovelen ontvankelijk blijken te zijn voor ongefundeerde opvattingen, onwaarschijnlijke denkbeelden en apocalyptische doemscenario’s. De bereidheid om basale feiten te onderkennen en evidente logische spelregels en argumenten te respecteren lijkt geen gelijke tred te houden met moderne wetenschappelijke verworvenheden en inzichten. ‘Alternatieve feiten’ en onbewuste denkfouten benemen ons in toenemende mate het zicht op de realiteit, met alle ontwrichtende maatschappelijke gevolgen van dien. In het licht van deze zorgelijke ontwikkelingen is het zaak in de bres te springen voor de waarde en de betekenis van redelijkheid en rationeel denken.
’s Ochtends college en na de lunch een filosofische wandeling: dát is filosofie in beweging! Wat is het geheim van het denken tijdens het wandelen? Waarom, hoe en waarheen wandelen wij? Wij proeven de gedachten van uiteenlopende filosofen, van Aristoteles en Sören Kierkegaard tot María Zambrano. Eén ding hebben zij gemeenschappelijk: het verlangen naar het ontwikkelen van hun gedachten in beweging. We volgen in hun voetstappen. Na het inleidende college en een gezamenlijke lunch gaan we naar buiten, voor omzwervingen in filosofie en poëzie van Aristoteles tot Rilke, in de mooie groene omgeving van de Vrije Universiteit Amsterdam. user-chart Docent drs. Katja Rodenburg 1 hoorcollege en 1 wandelcollege, Calendar-Plus vrijdag 2 september 2022, 10.30-ca.15.30 uur € 85,- (inclusief koffie/thee, lunch) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 26 augustus
user-chart Docent drs. Arend Klaas Jagersma colleges, dinsdag en vrijdag, 2, 5, 9 en Calendar-Plus 4 12 augustus 2022, 13.15-15.15 uur € 119,- (exclusief boek) calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 26 juli
HOVO Amsterdam zomer 2022
13
Mens en maatschappij users-class 2 Cursussen
Mouse-Pointer
hovo.vu.nl
Cursus economie
De economische ontwikkeling van China De economische ontwikkeling die China in de afgelopen decennia heeft laten zien is spectaculair, maar wordt nu bedreigend voor het westen. China blijkt over hypersone rakettechnologie te beschikken en heeft een voorsprong opgebouwd op het gebied van kunstmatige intelligentie en batterijtechnologie. Het heeft een modern leger en een aanzienlijke vloot van marineschepen. China bezit havens en elektriciteitsbedrijven in Europa en koopt hier hoogwaardige technologie bedrijven op. Actuele voorbeelden van China’s economische macht zijn ook de bedreiging van Taiwan en de invloed in Oost- en Zuid-Europa en op de ‘Nieuwe Zijderoute’-landen. We analyseren de reactie van de Verenigde Staten en de EU op een assertiever China. Het land wordt door de NAVO nu ook als een strategische concurrent gezien waarvoor de organisatie een verdedigingsstrategie moet ontwikkelen.
Cursus psychologie
Psychologie van het motiveren Waarom doen wij zoals wij doen? En hoe zetten we iemand aan tot gewenst gedrag? Tijdens de korte cursus krijgt u uitleg over verschillende moderne motivatietheorieën en duiden we deze met behulp van aansprekende voorbeelden. We worden als mens beïnvloed door bewuste en onbewuste prikkels. Hoe kunnen wij deze gebruiken om gedrag (dat van onszelf en van anderen) te veranderen? Ook bespreken we de zes meest gebruikte motivatietechnieken die u in het dagelijks leven tegenkomt. Ten slotte gaan we uitgebreid in op nudging: een veelgebruikte methode (met name door de overheid) die u alle keuzevrijheid lijkt te geven terwijl deze in feite zeer beperkt is. user-chart Docent dr. Andreas Wismeijer 3 colleges op maandag, woensdag en vrijdag 22, 24 en Calendar-Plus 26 augustus 2022, 11.00-13.00 uur € 89,25
user-chart Docent prof.dr. Meine Pieter van Dijk colleges, maandag en donderdag, 8, 11, 15 en Calendar-Plus 4 18 augustus 2022, 13.15-15.15 uur
calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 15 augustus
€ 119,calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 1 augustus
Over Andreas Wismeijer:
“Hele plezierige docent, die zijn ‘studenten’ goed probeert te betrekken bij de stof. Geeft de cursus op een zeer heldere en levendige manier, met veel voorbeelden die aanspreken en blijven hangen.” 14
Exact en medisch users-class 2 Cursussen
Mouse-Pointer
hovo.vu.nl
Cursus geneeskunde
Cursus biologie (op locatie)
Veroudering: de ongekende toekomst van ons lichaam
De zintuigen van planten
Maatschappelijke ontwikkelingen en excellente medische zorg maken dat we steeds ouder worden. In deze cursus staan we stil bij de achtergronden én gevolgen van veroudering. En bij de vraag: wat kan ik zelf doen om gezond oud te worden? De cursus biedt een brede introductie op het thema veroudering. We behandelen de epidemiologische ontwikkelingen van de afgelopen eeuw, de medische vooruitgang en de gevolgen voor de zorg én de maatschappij. Veroudering wordt niet benaderd als probleem maar als de oogst van een gezonde maatschappij en een sterke geneeskunde. Daarnaast bekijken we wat de gevolgen van veroudering zijn en wat wij zelf kunnen doen om zo lang mogelijk vitaal en gezond te zijn, in een omgeving waarin oud zijn niet gelijk staat aan ziekte en verval. user-chart Docenten prof.dr. Andrea Maier en prof.dr. Hans Meij 3 colleges, vrijdag, maandag en dinsdag 10, 13 en Calendar-Plus 14 juni 2022, 13.15-15.15 uur € 89,25 calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 3 juni
Darwin stelde al proefondervindelijk vast dat planten zintuigen hebben. Toch zijn planten voor veel mensen vooral passieve organismen die saai en onaangedaan hun tijd uitzitten. In vier colleges in de Hortus Botanicus Amsterdam gaan we zien dat de werkelijkheid anders is. De leidende vragen daarbij zijn: hoe komen planten aan informatie over hun omgeving en wat doen ze met deze ‘kennis’? Hoe reageren ze op licht, tast of zwaartekracht? Hun gedrag varieert van eenvoudig mechanisch tot verrassend complex, zoals de groeibeweging van een wortelpunt. En als planten dan kennelijk handelende organismen zijn, kunnen we dan aan planten ook zo iets als intelligentie of vernuft toekennen? Elk college van circa vijf kwartier wordt gevolgd door een bezoek aan de tuin en kassen om enkele van de besproken planten te bekijken. user-chart Docent drs. Arend Wakker colleges, dinsdag en donderdag, 2, 4, 9 en Calendar-Plus 4 11 augustus 2022, 13.30-16.00 uur € 130,- (inclusief koffie/thee, college, rondleiding, exclusief entree Hortus) Locatie Hortus Botanicus Amsterdam calendar-exclamation Uiterste aanmelddatum 26 juli
Over Andrea Maier:
“Andrea Maier verdient een 10 met een griffel! Doceert helder, met veel humor. Voor mij de ideale docente.” HOVO Amsterdam zomer 2022
15
Het onderwijs bij HOVO aan de Vrije Universiteit Amsterdam Voor wie is het HOVO-onderwijs? Voor iedereen die zin heeft om nieuwe kennis op te doen. Om daarmee de geest te verrijken, de wereld om ons heen beter te begrijpen, uit interesse voor een onderwerp of gewoon voor het plezier van leren! De onderwijsvorm, inhoud en momenten waarop de cursussen plaatsvinden zijn vooral gericht op deelnemers vanaf circa vijftig jaar, maar wie zich aangesproken voelt door de inhoud en onderwijsvorm van HOVO is welkom, ongeacht leeftijd.
Wat kunt u bij een HOVO-cursus verwachten? •
•
•
•
•
16
Inspirerende colleges door deskundige, bevlogen en inspirerende docenten. Zij zijn ofwel verbonden als onderzoeker aan de VU, of werkzaam als zelfstandig docent. Al onze docenten hebben ruime ervaring in het ontwikkelen en verzorgen van (HOVO)-cursussen. Een boek, reader of ander studiemateriaal. Meer informatie vindt u bij de cursusbeschrijving op de website onder de TAB Inhoud. Een digitale leeromgeving (MijnHOVO) waarin digitaal cursusmateriaal wordt geplaatst. Mogelijkheid tot vragen stellen aan de docent en interactie met medecursisten. Hoge kwaliteit: de gemiddelde beoordeling van cursisten voor docent en inhoud is 4,5 of hoger (schaal van 0-5).
Onderwijs op de VU-campus •
•
•
De colleges vinden plaats op de campus in een geschikte collegezaal. Eventuele verplichte readers of syllabi worden bij het eerste college uitgereikt. Indien er in de zomer coronamaatregelen gelden, volgt HOVO Amsterdam de regels die de overheid en de VU hanteren voor bijvoorbeeld toelating tot de gebouwen, maximale zaalbezetting en collegetijden. Op onze homepage en op vu.nl/corona vindt u de meest recente informatie.
Online en hybride onderwijs In de zomer zijn de meeste colleges op de VU. Bij enkele cursussen zijn er ook online colleges (hybride), of uitsluitend online colleges. U vindt de onderwijsvorm bij de cursusomschrijving op de website. Meer informatie over online en hybride onderwijs bij HOVO Amsterdam vindt u op hovo.vu.nl/online
Voorzieningen en bereikbaarheid van de Vrije Universiteit Amsterdam Welkom op de campus
Openbaar vervoer
Voorzieningen De VU biedt meer dan alleen onderwijs. De VU-campus heeft alles wat een universitaire omgeving aantrekkelijk maakt: de VU Boekhandel, de bibliotheek (UB-VU), het restaurant, Café The Basket, diverse koffiepunten en supermarkt SPAR. In het nieuwe NU.VU-gebouw hebben filmhuis Rialto, theater De Griffioen, de VU Art Science Gallery en Theatercafé Bar Boele hun intrek genomen.
De VU is goed te bereiken per openbaar vervoer (bus, metro, tram). Zie 9292.nl of gvb.nl. De VU-campus is op loopafstand van Station Amsterdam-Zuid.
Toegankelijk voor iedereen Alle zalen zijn rolstoeltoegankelijk en per lift bereikbaar, tenzij anders vermeld bij de cursusbeschrijving. In het Hoofdgebouw bevinden zich invalidentoiletten op de Begane Grond, 1e en 8ste etage (zie ook vu.nl/hovo). In de grote collegezalen is standaard geluidsversterking aanwezig (geen ringleiding). Meer informatie over de voorzieningen van de VU Op vu.nl/hovo vindt u onder het kopje ‘Praktische informatie’ alles over faciliteiten van de VU, bijvoorbeeld over het gebruik van kluisjes (in de hal van het Hoofdgebouw) en gevonden voorwerpen (bel bij gevonden/verloren voorwerpen de Beveiliging op 020 598 58 54).
Auto en parkeren Als u met de auto komt, neemt u vanaf de ringweg A10 de afslag S108 Amstelveen. Rondom de VU is voldoende betaalde parkeergelegenheid in bijvoorbeeld Parkeergarage P3 (onder het NU.VU-gebouw aan de Van der Boechorststraat 5a) of in de directe omgeving van de VU (vaak maximaal 3 uur aaneengesloten). Zie ook parkerenbijvu.nl.
Parkeren gehandicapten Op het binnenterrein van de campus is beperkte parkeergelegenheid voor mensen met een gehandicapten parkeerkaart. Wilt u hiervan gebruik maken, stuur dan uiterlijk 3 weken voor aanvang een mail naar hovo@vu.nl. Om in aanmerking te komen voor een parkeerplek is het noodzakelijk een aantal documenten en gegevens aan te leveren. Deze vindt u op vu.nl/hovo onder het kopje Praktische informatie.
HOVO Amsterdam zomer 2022
17
Een blik op het najaar 2022 Wat kunt u in het najaar verwachten bij HOVO Amsterdam? Bij het ter perse gaan van deze cursusgids was het najaarsprogramma nog niet compleet, maar we lichten graag een tipje van de sluier op. Het complete programma met data en tijden wordt rond 20 mei 2022 bekendgemaakt.
•
•
• •
•
•
• • • • • • •
•
•
18
Europese kunstgeschiedenis (Kryszstof Dobrowolski-Onclin) Vijf markante Nederlandse architecten (Betty Abas) Het gebouw centraal (II) (Suzanne Roelofs) Griekse cultuurgeschiedenis (Jan Paul Crielaard) De geschiedenis van China (Victor Melenhorst) Indonesië en Nederland (Tom van der Geugten) Conflicten van de Islam (Peter Demant) Oekraïne (Karel Onwijn) Opera’s van Mozart (Frans Jansen) Muziekstad Leipzig (Marcel Zwitser) Shakespeare: Sonnetten (Ron Hoffman) Joyce: Ulysses (Ron Hoffman) Franz Kafka en Midden-Europa rond 1900 (Michiel Hagdorn) Boelgavov: Meester en Margarita (Judith Janssen) De kunst van het filosofische gesprek (Jos Kessels)
• • • •
• •
• • • • • • •
Hannah Arendts Denken (Petra Bolhuis) Troost (Petra Bolhuis) Ode aan de melancholie (Katja Rodenburg) Bewustzijn – lichaam en geest (Arnold Ziegelaar) Kunst en spiritualiteit (Wessel Stoker) Sterk en zwak bewijs in strafzaken (Peter van Koppen) De Europese Unie (Meine Pieter van Dijk) Einstein (Wim Lintsen) Behandeling van het hart (Jean Bronzwaer) Voeding en duurzaamheid (Harry Aiking) De Hubble Ruimtetelescoop (Henny Lamers) Licht op chemie (Cees Gooijer) Weer en klimaat (Gerard van der Steenhoven)
Daarnaast zijn er cursussen die onderdeel zijn van de lopende leergangen Kunstgeschiedenis, Architectuurgeschiedenis, Westerse wijsbegeerte, Psychologie en de nieuwe leergang Duizend jaar Europese cultuur.
Aanmelden en algemene voorwaarden Aanmelding Wilt u zich aanmelden voor een cursus? Ga naar de website vu.nl/hovo. Bij iedere cursus vindt u knoppen voor aanmelding.
Al uw gegevens bij elkaar in MijnHOVO Uw online MijnHOVO-account biedt voor, tijdens en na afloop van de cursus tal van voordelen. Zo kunt u zelf eenvoudig uw persoonlijke gegevens beheren en de status van uw aanmelding volgen. Kort voor aanvang van de cursus ontvangt u een startmail met alle praktische informatie, zoals het definitieve rooster en de cursuslocatie. Deze e-mail wordt ook in MijnHOVO gezet. Eventuele presentaties en ander digitaal studiemateriaal staan overzichtelijk per cursus voor u klaar en bij plaatsing van nieuw materiaal krijgt u per e-mail bericht. De enige voorwaarde om hiervan te profiteren is een eigen e-mailadres waarmee u een account kunt aanmaken.
Bevestiging aanmelding Als u nog geen MijnHOVO-account heeft, krijgt u het verzoek deze aan te maken en vervolgens kunt u uw aanmelding voltooien. Na aanmelding krijgt u per e-mail een automatische ontvangstbevestiging. Zo niet, dan heeft HOVO uw aanmelding niet ontvangen en kunt u het opnieuw proberen. Is uw aanmelding gelukt, dan ziet u de betreffende cursus in MijnHOVO, met de status ‘aangemeld’. Zodra uw aanmelding is verwerkt door een HOVO-medewerker, verandert de status in ‘bevestigd’, of ‘wachtlijst’. U ziet in MijnHOVO of u bent ingeschreven.
Praktische informatie
Staat het antwoord op uw vraag hier niet bij, dan kunt u een mail sturen aan hovo@vu.nl. HOVO is telefonisch beperkt bereikbaar. Kijk op de website voor de bereik baarheid van onze medewerkers.
Uw privacy en verwerking persoonsgegevens Wij gebruiken uw persoonlijke gegevens voor het verwerken van uw aanmelding en inschrijving, betalingsdoeleinden, identificatiedoeleinden en communicatie over de cursussen (bijvoorbeeld bij uitval van een college), alsook - indien u heeft aangegeven dat u daar toestemming voor geeft - toezending van cursusgidsen of nieuwsbrieven. U kunt deze voorkeuren op ieder moment wijzigen. Indien u langer dan drie jaar geen HOVO-cursussen volgt, verwijderen wij uw gegevens uit ons adresbestand en wordt uw MijnHOVOaccount opgeheven. U kunt zich op ieder moment weer aanmelden. Op hovo.vu.nl vindt u ons volledige privacystatement.
Aansprakelijkheid, klachten en algemene voorwaarden HOVO Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam zijn niet aansprakelijk voor eventuele gevolgen van onvoorziene wijzigingen van de gegevens in deze cursusgids. Onze complete algemene voorwaarden en onze klachtenregeling vindt u op vu.nl/hovo. Heeft u geen toegang tot internet, dan kunt u uw klacht schriftelijk indienen bij HOVO Amsterdam.
Beeld- en geluidsopnames Het maken van beeld- en geluidsopnames wordt niet op prijs gesteld, mede omdat het vaak als storend wordt ervaren door de docent en medecursisten.
Op vu.nl/hovo-praktisch vindt u de meest recente informatie over alle praktische zaken, zoals over MijnHOVO, over aanmelden en plaatsing of wachtlijst, over betalen, annuleren. U vindt hier ook informatie over de faciliteiten op de campus, parkeren en bereikbaarheid.
HOVO Amsterdam zomer 2022
19
Contact Map-marker
Vrije Universiteit Amsterdam HOVO Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam
T
(020) 598 56 69
ENVELOPE-OPEN
hovo@vu.nl
Mouse-Pointer
vu.nl/hovo
