Dropzone maart 2020

Tijdschrift voor lokaal beleid voor kinderen en jongeren

PB- PP

Bataljong · Ossenmarkt 3 · 2000 Antwerpen · P206352 · Afgiftekantoor: 2000 ANTWERPEN Stuivenberg Maart 2020 – jaargang 29 – Nr. 1 · Verschijnt 4x per jaar: maart - juni - september - december

Dropzone BELGIE(N) - BELGIQUE

IN G E SP R E K ME T LU K D EWU LF

Getalenteerde talentenfluisteraar

F O CU ST HEM A

Verleg een steen voor kinderarmoede

16

10 Colofon Met de medewerking van Frauke Baeyens Kristof Bouvard Joris Dekkers Ellen De Grauwe Jolijn De Haene Zita De Pauw Tülin Erkan Ilse Holvoet Hannes Jossart Imke Pichal Wim Soontjens Filip Stallaert Jurgen Sprangers Tieme Verlinde

Nieuws uit de pijler

10 houtblokken om het kindvriendelijk vlammetje aan te wakkeren

Coördinatie Zita De Pauw Tülin Erkan

Verder in dit nummer:

Vormgeving hierbenik.be

4

Druk Drukkerij Jansen

Contact Bataljong vzw, Ossenmarkt 3 2000 Antwerpen info@bataljong.be 03 821 06 06 www.bataljong.be

Hoe zit het met de regionale uitwisseling voor jeugdraden?

In gesprek met Luk Dewulf Getalenteerde talentenfluisteraar

7

Coverfoto Merlijn Hoek Verantwoordelijke uitgever Jurgen Sprangers, Brasschaat

Regionale uitwisseling

Buitenspeeldag Doet jouw gemeente mee?

9

Weg met wegwerpbekers Herbruikbare bekers en hoe jonge organisatoren ondersteunen in dit verhaal

12

De knip in de stembanden van jongeren?

De 6% besparing op de Vlaamse subsidie aan Bataljong heeft gevolgen. We trokken al enkele prijzen op, maar moesten ook besparen op personeel. Minder mensen voor evenveel werk? Zo’n werkgever wil Bataljong niet zijn! Dus deden we de moeilijke oefening om te snijden in onze dienstverlening.

Het intern focusthema, rond netwerking en expertiseopbouw over kinderarmoede, is on hold gezet. Daarnaast snoeiden we voornamelijk in de ondersteuning van lokale jeugdraden: we organiseren maar de helft van de voorziene regionale uitwisselingen en ook de vormingsdagen schroeven we terug. Andere initiatieven rond lokale beleidsparticipatie, los van jeugdraden, blijven overeind.

De ondersteuning van lokale jeugdraden is enkele jaren geleden ingekanteld bij Bataljong.

Naar aanleiding van de ‘1-meting lokaal jeugdbeleid’ gaf Vlaanderen aan Bataljong de opdracht om straffer in te zetten op de rechtstreekse ondersteuning van de decretaal verplichte jeugdraden. Bataljong gelooft in de kracht van jeugdraden om te transformeren naar een werking die aangepast is aan de gewijzigde lokale beleidscontext. Daarbij blijft bottom-up werken centraal staan: mede-eigenaarschap van jongeren en de capaciteit om op creatieve wijze zelf de agenda van de participatie te bepalen. Intussen staan her en der innovatieve jeugdraden op die het goede voorbeeld geven. Ze zetten een megafoon op de stem van kinderen en jongeren. Die best practices wil Bataljong opschalen en tot norm verheffen voor lokale jeugdraadwerking.

Toch dwingt de Vlaamse besparing ons te snijden in de jeugdraadondersteuning, en dus in die krachtige lokale stem. Bataljong is immers in de eerste plaats de ledenorganisatie van lokale besturen. Lokaal jeugdbeleid heeft enorm veel gezichten en ondersteuningsnoden.

Onze beperkte capaciteit zetten we prioritair in om steden en gemeenten te verbinden en inspireren bij het voeren van sterk beleid voor jonge inwoners.

Voor 2021-2025 leggen wij een ambitieus plan op tafel, waarbij we ook voor jeugdraden opnieuw extra aandacht vragen. Dat kan echter niet gefinancierd worden met lidgeld van lokale besturen. Jeugdraadondersteuning heeft meer Vlaamse subsidies nodig: #investeerinlokaaljeugdbeleid.

Focusthema Verleg een steen voor kinderarmoede

20

Beleidsnota Bataljong 2021-2025 Al een halfjaar op weg naar 2025.

23

Jurgen Sprangers Directeur Bataljong

Stel je vraag Hoe tieners als doelgroep bereiken?

24

Driehoeksverhouding Vlaams beleid voor kinderen en jongeren

26

Kalender Dit staat binnenkort op de planning bij Bataljong

facebook.com/Bataljong

Laat ons weten hoe jij werk maakt van #sterkbeleidvoorjongeinwoners

instagram.com/Bataljong @Bataljong linkedin.com/company/Bataljong

3

Kinderrechten

In gesprek met Luk Dewulf Kick-off Netwerk Jeugdvriendelijk kinderrechten in lokale context Tekst Jolijn De Haene

Beeld Sien Verstraeten

Vanwaar de interesse in talenten en het talentenfluisteren?

WIE IS LUK DEWULF?

Opleiding: Pedagogische Wetenschappen – KU Leuven Werk: auteur, geeft lezingen, vormingen, opleidingen,… rond talenten en burn-out.

Belangrijkste kaders: positieve psychologie, Appreciative Inquiry (waarderend onderzoek) en Strength based development (= talentontwikkeling).

Een Vlaanderen waarin elk kind en elke jongere een evenwaardige plaats krijgt, al zijn/haar rechten gerealiseerd ziet en waar er beleid uitgetekend wordt waarin elke persoon, kind of niet, meetelt – een mooie droom die aan de grondslag ligt van het Vlaams Netwerk Kind- en Jeugdvriendelijke steden en gemeenten. Eind 2018 namen een zevental steden en gemeenten, samen met vijf partnerorganisaties en het Departement Cultuur, Jeugd en Media het initiatief. Met financiële middelen van de Vlaamse Overheid kon het Netwerk in 2019 een doorstart krijgen. Een jaar dat werd ingezet om doelstellingen en aanpak scherp te stellen. In 2019 dipten we onze teen ook al enkele keren in het kindvriendelijk water, om te voelen hoeveel dynamiek, animo en draagvlak er voor dit Netwerk was. Meer dan genoeg zo bleek om het Netwerk ook echt officieel te lanceren en aan de buitenwereld te tonen. Dit deden we dan ook feestelijk met een Kick-off evenement in Brussel.

Onder de titel ‘Kinderrechten in lokale context’ brachten we 120 mensen samen om ervaringen, expertise en goesting te

4

delen rond kind- en jeugdvriendelijkheid. Minister Benjamin Dalle nam in de openingsspeech het engagement op om het Netwerk te blijven ondersteunen, Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens eindigde dan weer met de reflectie dat we vanuit een rechtvaardigheidsgevoel niet anders kunnen dan bijdragen aan het kinderrechtenverhaal. Het is immers niet te rechtvaardigen dat er nog zoveel kinderen en jongeren zijn wiens rechten dagdagelijks op de één of andere manier geschonden worden. Een boodschap die we met het Netwerk ter harte nemen.

We lieten, naast de minister en de kinderrechtencommissaris, nog dertig andere experts aan het woord over verschillende thema’s. We zoomden in op het mentaal welbevinden van kinderen en jongeren en hoe je dat kan bevorderen. We lieten enkele experten aan het woord, waaronder Talentenfluisteraar en ambassadeur van kind- en jeugdvriendelijk Gent, Luk Dewulf.

Dat is gestart op basis van mijn eigen schoolcarrière. Ik had het eerste jaar goede punten, in het laatste jaar helemaal niet meer. Ik kreeg dan ook de boodschap dat ik geen universitaire studies moest gaan doen. Uit testen bij de dienst studietrajectbegeleiding bleek echter dat ik elke richting aankon die ik maar wilde. Ik bleek een “uitblinker als ik dat wil” te zijn. Als ik ergens voor gemotiveerd ben, dan is the sky the limit. Maar als ik ergens niet voor gemotiveerd ben, dan schiet ik niet in gang. Mijn talenten pasten dus niet zo goed bij het onderwijs. Zo kwam ik in het secundair onderwijs niet tot mijn recht.

Ik kan daarnaast heel snel talenten bij mensen benoemen.

Mensen geven dat zelf ook aan. Als ik vijf minuten met iemand praat en me concentreer, als ik aandachtig kijk en luister, kan ik heel snel talenten zien. Het idee van talentenfluisteraar is zo een achttal jaar geleden bij mij ontstaan.

Ik heb dan samen met Els Pronk die uit het onderwijs komt en veel ervaring heeft met de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen, het initiatief genomen om een opleiding kindertalentenfluisteraar vorm te geven.

Waarom is het zo belangrijk om in te zetten op talenten?

WIE IS ELS PRONK? Opleiding: Lerarenopleiding – Marnix Academie Utrecht Werk: auteur, geeft lezingen, vormingen, opleidingen rond talent en achter het gedrag kijken Belangrijkste kaders: positieve psychologie, Strength based development (talentontwikkeling) trauma en hechting

Als je kijkt naar cijfers van de Vlaamse Jeugdraad, dan zie je dat ongeveer 30% van de jongeren tussen de 16 en 24 jaar, psychische problemen ervaart. Als je hen vraagt hoe dat komt, dan is het antwoord van 60% van de jongeren: “Omdat ik niet kan voldoen aan de verwachtingen die anderen aan mij stellen”.

We leven in een samenleving waarin enorm veel vanuit bepaalde normen wordt gekeken, waar een bepaalde lat wordt gelegd en we mensen aanspreken op hun tekorten.

Onze maatschappij spreekt mensen voortdurend aan op waarin ze afwijken, op wat ze niet kunnen.

5

Welke impact creëert talenten fluisteren?

Er zijn ontelbare voorbeelden van mensen die het goed doen in deze samenleving, in de zorg, de economie, de kunsten, die het op alle mogelijke vlakken fantastisch doen, maar die niet schitterden in het onderwijs. En dat terwijl we in de maatschappij vertellen dat als je het niet goed doet in het onderwijs, je er niet komt.

Ik zeg altijd, als je op een stoel kan zitten, leesbare notities kan maken, goed kan analyseren en structureren, kan memoriseren, dan heb je ongelooflijk veel geluk, want dan heb je talenten die passen bij het onderwijs. En als je al die talenten niet hebt, dan heb je dikke pech.

Ik doe daar geen cijfermatig of klassiek onderzoek naar. Als ik een lezing geef voor jongeren van het vijfde of zesde middelbaar, dan zullen erna één of twee hun leven anders inrichten en daar ben ik al vet content mee. Ik heb niet de ambitie om iedereen te beïnvloeden of te veranderen.

Integendeel, er zijn immers veel jongeren voor wie die klassieke weg in het onderwijs voldoening geeft. Maar er zijn evengoed jongeren die het gevoel hebben dat ze daar niet in passen, die zich abnormaal voelen, het gevoel hebben dat ze niet aan de verwachtingen voldoen. En als ik in die groep jongeren kan helpen om op een andere manier naar zichzelf te kijken. Dat is de impact die ik beoog.

Ik wil vooral op zoveel mogelijk plaatsen de gedachte installeren, mensen bewust maken dat talent niet gaat over uitblinken of de beste zijn. Zorgen dat er op een positieve manier wordt gekeken. Dus ik wil impact hebben op het onderwijs, op leraren, op gemeentes, bij jongeren.

Vandaar de focus op de dingen waarin kinderen en jongeren wél goed zijn?

Heel vaak denken mensen dat talenten gaan over uitblinken in iets, maar dat is niet zo. Talent gaat niet over het uitblinken, maar gaat om wat de activiteit met jou doet. Het gaat om elke activiteit in je leven die moeiteloos gaat en die je voldoening geeft, die ervoor zorgt dat de tijd vliegt, je batterijen oplaadt en je 100% authentiek jezelf laat zijn.

Hoe kunnen (jeugd)ambtenaren zelf nog meer die ruimte voor talenten creëren?

Een voorbeeld daarvan is ‘woordkunstenaar’: ik hou er van om precies de juiste woorden te zoeken om een gedachte uit te drukken. Ik kan perfect thuis tekstjes schrijven, die ik met niemand deel, die ik zelf mooi vind.

Dan is dat een talent waar ik zelf van geniet, maar dat niet zichtbaar is voor de buitenwereld.

Lokale ambtenaren kunnen duidelijk maken dat de wereld veel breder is dan de schoolbanken en ze kunnen jongeren uitdagen om aan gehele talentontwikkeling te doen. Ook sensibiliserende activiteiten opzetten, is een mogelijkheid.

Kan iedereen talentenfluisteraar worden?

Daarin verschilt een talent van een competentie. Competenties zeggen iets over wat je goed kan, maar zeggen niet of je het ook leuk vindt om te doen. Stel, ik word gevraagd om de computers van het jeugdhuis te onderhouden, en mensen vinden dat ik dat goed doe. Maar als ik daar zelf geen plezier uit haal, dan is dat een competentie. Dat is iets wat ik kan, maar waar ik geen plezier of voldoening uit haal. Daar ga je ook niet lang mee aan de slag kunnen.

Meer info op de website kindertalentenfluisteraar.com

6

Als mensen hun schouders willen zetten onder het talentenverhaal, vraagt dat in de eerste plaats dat ze dat doen vanuit hun eigen talenten, vanuit die activiteiten die hen voldoening geven.

We hebben een opleiding kindertalentenfluisteraar van drie dagen. Als mensen die opleiding volgen, worden ze talentenfluisteraar en engageren ze zich om in de eigen gemeente of organisatie talentgesprekken te organiseren. We hebben ondertussen meer dan 1000 kindertalentenfluisteraars in Vlaanderen en Nederland. Ik denk dat er geen enkele Vlaamse gemeente is waar er nog geen zijn.

?

Meer info: jolijn.dehaene@bataljong.be @NetwerkJeugdvriendelijk

Buitenspeeldag, doet jouw gemeente mee?

Op 22 april 2020 viert de Buitenspeeldag haar 13de editie. Deze campagne is jaar na jaar blijven groeien tot maar liefst 437 activiteiten in 257 Vlaamse en Brusselse gemeenten in 2019. Ook het aantal mediapartners steeg fors van aanvankelijk 1 (Nickelodeon) naar nu 7 kinderzenders. Meer en meer jeugden sportdiensten, jeugd- en sportschepenen en lokale jeugdraden zijn betrokken.

Tekst Piet Van der Sypt - Joris Dekkers

De Buitenspeeldag is het hoogtepunt van een campagne die enerzijds kinderen en jongeren aanzet om buiten te sporten en spelen in hun onmiddellijke woonomgeving, en anderzijds openbare besturen en ouders stimuleert om kinderen en jongeren buiten te laten spelen en sporten. Dit hoogtepunt is een blijvende oproep om het buiten spelen en sporten aan te moedigen en op een positieve manier aandacht te vragen voor de specifieke noden van kinderen en jongeren in de publieke ruimte.

Hoe zit het in jouw gemeente? Zijn jullie elk jaar creatief bij het uitdenken van de lokale aanpak van de buitenspeeldag? Of draaien jullie al een tijdje op automatische piloot? De Vlaamse overheid, Bataljong, ISB, Goe Gespeeld!, Nickelodeon, Ketnet, VTM Kids en Studio 100 TV hopen samen met nog enkele andere partners jou nog meer te prikkelen om blijvend te werken aan de inhoudelijke boodschap: ‘iedere dag van het jaar kunnen buiten spelen en sporten’. Durf dus wegtrekken van dat centrale marktplein en de evenementenzone en trek naar diverse buurten en pleinen in jouw gemeente.

Vraag van de dag Weten jullie vanuit de lokale vrijetijdsdiensten hoeveel kinderen nog buiten spelen in de openbare ruimte? En is dat cijfer de laatste tien jaar eerder gestegen of gedaald? Grijp deze kans om dit na te gaan want de Buitenspeeldag laat zich graag gebruiken om aan te tonen dat kinderen en jongeren recht hebben op een aangename plaats in de publieke ruimte. Zet dit thema mee op de agenda en breng het bij het lokale bestuur onder de aandacht.

“Claim de straat, speel buiten en zet het belang van een speel- en sportvriendelijke publieke ruimte in de verf!”

— Christoff Van Acker Jeugddienst Lochristi 7

Buitenspelen onderzocht Denk aan speelbossen, speel- en sportpleinen, kindvriendelijke buurtpleinen… Maar vergeet ook niet om aandacht te hebben voor veilige verbindingen tussen die plekken. Dit leunt sterk aan tegen jouw lokale speelweefsel. En hoe zit het met jullie grootste sportcomplex, is daar ook fysieke ruimte voor spel en ontmoeting?

Portie durf Helaas zien we anno 2020 een maatschappij die buitenspelen soms aanziet als overlast. Neem dit thema ook mee als je met stadsdiensten, kinderen, jongeren, jeugdbewegingen, ... werkt rond positief speelklimaat.

Inzetten op thema’s als buitenspelen, buurtsport en wijkwerkingen geven je meteen de kans om in te zetten op de versteviging van de sociale cohesie in de buurt.

Durf je aanbod daarvoor als middel te gebruiken.

Alles moet braver, netter en properder zijn, nog zo’n maatschappelijke trend die het plezier van buitenspelen fnuikt. Durf dan ook de voorzichtigheid op een doordachte manier te doorbreken. Durf vanuit de lokale overheid inzetten op de kans om risicovol te spelen.

Goed spelen is grenzen verleggen, experimenteren en de uitdaging opzoeken. Al spelend leren kinderen risico’s inschatten en voorzichtig te zijn. Door veel te spelen, leren kinderen hun eigen mogelijkheden en beperkingen kennen.

Durf dus in 2020 te focussen op de plaats van kinderen in de openbare ruimte! Treed op de buitenspeeldag, en natuurlijk ook later in het jaar, naar buiten. Ga naar die pleintjes, claim de ruimte, trek rond in wijken en buurten waar je nog nooit actief was en speel!

Kind & Samenleving vzw ging in de zomer van 2019 in 7 uiteenlopende wijken tellen hoeveel kinderen er spelen in hun wijk: op straten, pleintjes, speel- en sportterreinen, parken… Wie zijn die kinderen, wat doen ze en waar spelen ze vooral? Spelen er meer jongens buiten dan meisjes? In 2008 deden ze al hetzelfde onderzoek, zodat we een beeld krijgen van de evolutie van het buitenspelen. In de aanloop naar de Buitenspeeldag maakt Kind & Samenleving het onderzoek bekend.

www.k-s.be

Goe Gespeeld!

Goe Gespeeld! is een pleidooi voor écht spelen: over Goe spelen, zonder de ‘d’, want spelen is ook nooit af of ’t is met een hoek af. Want spelende kinderen zijn géén bedreigde soort: ze mogen wél lawaai maken, wél iets gevaarlijks doen, wél vuil worden… Ook al maken sommigen hen dat knap lastig.

Goe Gespeeld! is enerzijds een netwerkorganisatie die het recht op spelen voor kinderen wil garanderen en deze belangen behartigt door het informeren en in gang zetten van de relevante spelers. Anderzijds is Goe Gespeeld! een herkenbare partner: niet enkel voor het beleid; maar zeker voor ouders, opvoeders en mensen die met kinderen werken. Het zijn deze mensen die speelkansen creëren en faciliteren voor alle kinderen.

www.goegespeeld.be #goegespeeld

8

?

Meer info: Info@buitenspeeldag.be Joris Dekkers | 03 740 76 45

Weg met wegwerpbekers Herbruikbare bekers: hoe ondersteun je jonge organisatoren?

Wetgeving Vanaf 2020 is het op alle publieke evenementen verboden om drank te serveren in wegwerpverpakkingen tenzij je een systeem voorziet waar 90% van de wegwerpverpakkingen gescheiden wordt voor recyclage.

Tekst Valerie Vonck (Formaat)

Hoe?

Voor lokale overheden is de wet zelfs nog strenger. Zij zijn verplicht om zowel in de interne werking als op evenementen georganiseerd door de lokale overheid wegwerpbekers te bannen.

Als lokale overheid ben je in dit duurzaam verhaal dé voorbeeldfunctie en dé ideale partner voor je lokale jeugdverenigingen. Voor hen is deze nieuwe regelgeving financieel en op vlak van vrijwilligersinzet een grote uitdaging. Ondersteun hen hierbij om er een sterk en duurzaam verhaal van te maken.

1.

2. Informeren

Bekers aanbieden Als lokale overheid kan je zelf (gratis) bekers ter beschikking stellen aan je verenigingen en ze die via het evenementenloket laten aanvragen. Let er wel op dat, als je zelf bekers aankoopt, ze kwalitatief zijn. Goedkoper betekent niet altijd beter. Wat er op de markt is, en waar je best op let bij de aankoop vind je op de website van OVAM.

Informeer je lokale jeugdverengingen over deze nieuwe wetgeving en hoe ze dit organisatorisch best aanpakken. Op de website van OVAM kan je presentaties en handleidingen raadplegen. Of organiseer een infoavond.

3.

Daarnaast zijn er veel intercommunales voor afvalbeheer die bekers ter beschikking stellen voor lokale organisatoren. Zeker voor kleinere steden en gemeentes is dit interessant.

Er komen ook alsmaar meer private aanbieders op de markt. Je kan als lokale overheid samenwerken met zo’n private aanbieder en het voor je verenigingen makkelijker en goedkoper maken. Denk wel goed na over de ligging van de private aanbieder. Als de bekers van de andere kant van het land moeten overkomen voor een evenement is dat niet bepaald duurzaam.

Financiële ondersteuning Zeker voor jeugdverenigingen brengt deze wetgeving een grote financiële impact met zich mee. Hun evenementen bekostigen grotendeels hun eigen werking (op kamp gaan, het gebouw opfrissen,...) Moedig dus je jeugdverenigingen aan door hen financieel tegemoet te komen als jullie niet zelf gratis bekers kunnen aanbieden (bv. door subsidies te voorzien).

4.

Samenbrengen van lokale organisatoren Breng je lokale netwerkorganisatoren samen, bespreek de noden en wat je als lokale overheid voor hen kan betekenen. Misschien hebben organisaties al herbruikbare bekers en kunnen ze die kosteloos uitlenen aan andere verenigingen?

Meer informatie en inspiratie nodig? Of andere manieren waarop je jonge organisatoren kan ondersteunen? Raadpleeg dan www.ikorganiseer.be!

ikorganiseer.be is een website van Formaat en werd vormgegeven samen met zeven structurele partners.

Bataljong is een van die partners, samen met de Ambrassade, Chiro, KLJ, KSA, Scouts & Gidsen Vlaanderen en VI.BE.

9

Nieuws uit de pijler

10 houtblokken om het kindvriendelijk vlammetje aan te wakkeren Tekst Wim Soontjens

Werken aan sterk beleid voor kinderen en jongeren in je stad of gemeente is een voortdurend proces. Om het kindvriendelijk vlammetje brandend te houden, kan je best wat extra zuurstof en een stapel grondstoffen gebruiken.

Samen met ervaringsdeskundigen Marianne Labre (Gent), Sara Driesen (Hoogstraten) en Hannes Vanmeenen (Kortrijk) ging collega kindvriendelijkheid, Imke Pichal, op zoek naar de juiste elementen om je lokaal verhaal te voeden. Met deze tien houtblokken heb je (brand)stof tot nadenken. Blaas er zuurstof in en voeg wat warmte (lees: goesting) toe. Wanneer het eerste houtblok eenmaal brandt, ontsteekt dat ongetwijfeld de rest van de houtblokken in een kettingreactie.

3

Attitude

Als trekker heb je een verbindende rol. Het is belangrijk om positief en constructief te zijn. Anderen bruuskeren heeft weinig zin.

Het werkt niet echt motiverend. Wanneer iemand moeilijk ‘meewerkt’, luister je best naar zijn of haar bezorgdheden.

Nieuwsgierigheid en een onderzoekende ingesteldheid brengen je vast tot een gemeenschappelijke deler (bijvoorbeeld stadsvlucht gaat ook over gezinnen en dus kinderen en jongeren). Je inleven in de ander en zijn of haar domein (bijvoorbeeld politie) kan ook deel uitmaken van je strategie. Bied je medewerking aan en probeer steeds een win-win te zoeken.

10

2

5 1

De mens als uitgangspunt

Een succesvol kindvriendelijk verhaal start bij mensen. Er moet een persoon zijn die kan, mag en wil trekken aan kindvriendelijkheid en anderen hierin meetrekt. Als je wilt dat mensen mee zijn, moet je ze van in het begin betrekken. Creëer vertrouwen en persoonlijke betrokkenheid bij collega’s.

Ga niet pas na een participatietraject met de resultaten naar de dienst (bijvoorbeeld groendienst).

Het is een sterkte wanneer je de juiste personen vindt die mee ambassadeur zijn, maar ook een zwakte wanneer deze mensen wegvallen.

4

Strategie

Kijk vanuit een helikopterblik naar je organisatie en ken de structuren (bijvoorbeeld waar en wanneer belangrijke beslissingen worden genomen). Weet wie je ambassadeurs zijn, werk op verschillende niveaus (strategisch en operationeel) en laat geen kans onbenut om het kindvriendelijk zaadje te planten.

Ook communicatie is strategie. Zoek een evenwicht tussen het zichtbaar maken van je strategie en achter de schermen werken aan kindvriendelijkheid.

7

Mandaat

Wie krijgt welke mandaten om te werken rond kindvriendelijkheid en waar zitten die mandaten binnen je organisatie? Werk je als trekker op de jeugddienst of transversaal over de diensten heen?

Beide scenario’s hebben voor- en nadelen, zolang je je mandaat maar ‘waar-maakt’. Deel je kennis, wees constructief kritisch t.a.v. plannen van collega’s en laat je omringen door een kern- of stuurgroep met een formeel mandaat.

— Sara Driesen

6

Het helpt wanneer kindvriendelijkheid – al dan niet letterlijk – in de strategie van de gemeente of stad is opgenomen. Maak gebruik van het strategisch meerjarenplan, bestuursakkoord of jaaractieplannen.

Maar ook formele instrumenten uit andere beleidsdomeinen bieden kansen (bijvoorbeeld ruimtelijk beleidsplan). Of is het kindvriendelijk label iets voor jullie?

8 9

Zichtbaarheid

Zichtbaarheid is een instrument om aan draagvlak te werken en mag geen doel op zich worden (let op: geen marketingverhaal).

Verspreid een sterke inhoudelijke boodschap die mensen gemakkelijk begrijpen. Zo zijn geslaagde realisaties en ambassadeurschappen je beste communicatietools. Zet ze in de kijker en volg de impact ervan op.

Draagvlak

Draagvlak betekent ‘iedereen mee’. Om te beginnen: politiek. Zonder politiek draagvlak zal het vlammetje snel bekoelen. Maar ook het middenveld, collega-ambtenaren en je inwoners zijn belangrijk voor het draagvlak. Werk aan een duurzaam draagvlak op lange termijn om te voorkomen dat kindvriendelijkheid eenvoudig van tafel geveegd wordt. Je creëert het ook door de stem van kinderen en jongeren te laten horen vanuit een belevingsonderzoek. Het komt professioneel over en je brengt hun stem rechtstreeks binnen.

Formele instrumenten

Gemeenschappelijke visie

Werk samen aan een gedeelde visie en een goed verhaal waarin verschillende personages een belangrijke rol spelen.

Een gemeenschappelijke visie werpt een blik op de toekomst, brengt ambities in beeld en maakt ook ruimte voor realisaties op korte termijn.

‘Het wordt snel duidelijk dat door samenwerking en bundelen van diverse uitgangspunten je tot sterke projecten kan komen.’

Budget

Welk budget? Specifieke middelen voor kindvriendelijkheid zijn vaak beperkt. De idee is om de krachten te bundelen en middelen van verantwoordelijke diensten in te zetten voor kinderen en jongeren. Naast financiële middelen gaat het hier ook over kennis, mensen, logistiek en graafmachines (bijvoorbeeld geïntegreerd project ‘School-straten’ in Hoogstraten).

10

Tijd

It takes time! Tijd om een stapje terug te nemen, even op de rem te staan en overzicht te creëren.

Tijd om ideeën in de hoofden van mensen te laten nestelen. Tijd om nieuwe mensen mee te krijgen.

Maar het loont effectief wanneer eenzelfde persoon lange tijd het ‘gezicht’ van het kindvriendelijk verhaal is. Heb geduld en hou vol!

Succes.

11

Focusthema

Verleg een steen voor kinderarmoede Een opdracht voor elke stad, elke gemeente Tekst Ilse Holvoet

Hoewel kinderarmoede steeds uitdrukkelijker op de beleidsagenda komt, ligt de kinderarmoede in België op een hoog peil. Bovendien komen kinderen en jongeren steeds meer in het vizier: het gaat om meer en meer jongeren, en dan vooral jongvolwassenen met kinderen. Een toenemend aantal van hen zijn eenoudergezinnen. Het is een groeiende groep kinderen en jongeren voor wie de Kinderrechten in het gedrang komen. Een opdracht dus voor elke stad, elke gemeente.

Spreek niet óver kinderen en jongeren in armoede, maar mét hen.

12

Beeld Tim Caynes

Wanneer spreken we van armoede?

“Armoede is een menselijke situatie gekenmerkt door langdurige of chronische deprivatie van de middelen, mogelijkheden, keuzes, veiligheid en macht noodzakelijk voor het genieten van een toereikende levensstandaard en andere burgerlijke, culturele, economische, politieke en sociale rechten.”

— VN-Comité voor Economische, Sociale en Culturele Rechten, eigen vertaling door het Kinderrechtencommissariaat

Kansarmoede-index van Kind en Gezin Voor Vlaanderen beschikken we over betrouwbare gegevens die verzameld worden door Kind en Gezin.

Hun verpleegkundigen en gezinsondersteuners gaan tijdens hun contacten met gezinnen na of er signalen zijn van kansarmoede op zes domeinen. Wanneer een gezin zwak scoort op drie of meer criteria, spreken we over kinderen die in kansarmoede leven.

• • • • • •

Maandinkomen van het gezin Opleiding van de ouders Stimulatieniveau van de kinderen Arbeidssituatie van de ouders Huisvesting Gezondheid

Enkele cijfers In 2018 leefde 50,7% van de kinderen in kansarmoede in 13 steden (de 2 grootsteden en de 11 andere centrumsteden).

In 2018 had 64,5% van de kinderen die opgroeien in kansarmoede een moeder die bij haar geboorte niet de Belgische nationaliteit had. Dit percentage ligt het hoogst in de provincie Antwerpen (74,2%) en het laagst in WestVlaanderen (51,6%).

De criteria arbeid, inkomen en opleiding worden het meest als onvoldoende beschouwd.

17 items die voor elk Europees kind noodzakelijk zijn De leden van een gezin (kinderen en volwassenen) zijn ‘arm’ als hun inkomen lager ligt dan 60% van het mediane nationaal inkomen in een land. Om het beeld scherper te stellen, hebben onderzoekers op Europees niveau een aanvullende indicator ontwikkeld: specifieke deprivatie bij kinderen. Een kind leeft gedepriveerd als het gezin zich minstens drie van deze 17 items niet kan veroorloven. Hoe hoger het aantal items waar het kind niet over beschikt, hoe ernstiger de deprivatie.

KIND

GEZIN

Wat nieuwe kleren (geen tweedehands) Twee paar passende schoenen Dagelijks vers fruit en verse groenten Dagelijks vlees, kip, vis of een vegetarisch equivalent Boeken thuis, aangepast aan de leeftijd van het kind Uitrusting voor ontspanning buitenshuis Spelletjes voor binnenshuis Geregeld vrijetijdsactiviteiten Vieren van bijzondere gelegenheden (bv. verjaardag) Van tijd tot tijd uitnodigen van vriendjes om te spelen en samen te eten Deelnemen aan schooluitstapjes en -feesten Vakantie (één week per jaar)

Vervangen van versleten meubels Geen achterstallige betalingen Behoorlijk verwarmde woonst Beschikken over een auto voor privégebruik

VOLWASSENEN IN HET GEZIN Toegang tot internet

13

Leven in armoede schendt de Kinderrechten

Leven in armoede heeft een kwalijke invloed op alle facetten van het leven van een kind. Verschillende Kinderrechten komen in het gedrang: het recht op informatie (art. 17), op gezondheidszorg (art. 24), op sociale zekerheid (art. 26), op onderwijs en financiële toegankelijkheid (art. 28), op vrije tijd, ontspanning en culturele activiteiten met speciale aandacht voor gelijke kansen (art. 31).

Een kind uit een arm gezin kent bijvoorbeeld op zijn vierde gemiddeld twee keer minder woorden dan een kind uit een welgesteld gezin. Later zal dat het leren lezen vertragen.

Gemiddeld duurt het vijf generaties om de vicieuze cirkel van generatiearmoede te doorbreken. Onderzoek wijst uit dat inzetten op de jongste doelgroep hiervoor het meeste rendeert.

Dat maakt duidelijk dat de jongste kinderen de prioritaire doelgroep zijn van armoedebeleid.

Verleg een steen, doe het niet alleen Een beleid uittekenen voor een doelgroep doe je best samen mét deze doelgroep. Daarom is het belangrijk om de doelgroep op te zoeken en te leren kennen. Een bestuur kan zich hierin best laten bijstaan door andere actoren die al contact hebben met gezinnen en meer specifiek gezinnen in (kans)armoede. Als de krachten op een goede manier gebundeld worden, kan een effectief beleid uitgetekend worden. Met een goed werkend netwerk is de stap naar een duidelijk aanspreekpunt voor gezinnen makkelijker gezet.

Ga naar de doelgroep toe: opzoeken – informeren – begeleiden Gezinnen, kinderen en jongeren in armoede ondervinden heel wat drempels om gebruik te maken van waar ze recht op hebben: het aanbod is niet gekend, is te veraf, te duur, er rust een stigma op de plaats… Gemeentebesturen kunnen proactief naar deze gezinnen op zoek gaan om hen te informeren over hoe ze welke rechten kunnen opnemen, en hen daar ook bij begeleiden.

14

“Middelen die worden ingezet voor armoede moet men zien als een investering, niet als een kost.”

— KBS, 2019

Middenveld helpt om signalen te detecteren Personen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming zijn bekend bij de sociale dienst.

Daarbuiten zijn er veel gezinnen die balanceren op het randje van de armoede, die alle rekeningen wel kunnen betalen, maar die in de problemen zouden komen als de kosten voor medische zorg plots zouden oplopen bijvoorbeeld. Gezinnen die een extraatje wel kunnen gebruiken, maar zelf de stap niet zetten naar diensten die hen daarbij kunnen helpen.

Om te detecteren over welke gezinnen het gaat, kan het gemeentebestuur zelf initiatief nemen: Begeleiders van vrijetijdsactiviteiten wapenen met kennis over armoedeproblematieken Outreachend werken met jeugdwelzijnswerkers, jongerencoaches, straathoekwerkers…

Werken met brugfiguren in het onderwijs of de kinderopvang.

Daarnaast zijn er nog actoren die mee de voelsprieten kunnen uitzetten: Kinderopvanginitiatieven K&G in de consultatieruimte en bij plaatsbezoeken Organisaties als Welzijnsschakels, Samenlevingsopbouw, ... waarmee je als bestuur een samenwerkingsovereenkomst kan afsluiten.

Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen stad Antwerpen en organisaties als Betonne Jeugd, Recht-Op en Habbekrats.

’Armoede’ vraagt levensbrede aanpak

(Kinder)armoede raakt de hele leefwereld van mensen in armoede en heeft dus net als jeugdbeleid raakvlakken met vele beleidsdomeinen. Dat betekent dat ‘armoede’ een bril is die je kan opzetten om te kijken naar initiatieven van het lokale beleid.

Bijvoorbeeld: Ruilinitiatieven, repair cafés,… zijn hip. Ze bieden voordelen voor kopers en ruilers én bieden kansen voor tewerkstelling. Mensen krijgen er de kans om te werken aan hun competenties om vervolgens door te stromen naar het reguliere arbeidscircuit. Een gemeentebestuur kan kleine experimenten opzetten en succesvolle initiatieven ‘upscalen’.

Een gezonde levensstijl en leefomgeving zijn heel belangrijk. Kinderen van kansarme moeders hebben van bij de geboorte een genetische achterstand, dus ook het gemeentelijke gezondheidsbeleid en het mobiliteitsbeleid dragen hun steentje bij aan het verbeteren van de levenskwaliteit van gezinnen, kinderen en jongeren in armoede.

Zorg dat je netwerk werkt Of het netwerk nu vorm krijgt in een jeugdwelzijnsoverleg of in een Huis van het Kind, de succesfactoren die Uit De Marge uit hun ervaring met het jeugdwelzijnsoverleg heeft geleerd zijn belangrijk: Het overleg moet actiegericht zijn en de acties moeten effectief iets betekenen voor de kwetsbare kinderen en jongeren zélf Je hebt mensen nodig met mandaat om engagement op te nemen Focus op de doelgroep, niet op de eigen organisatie De sterkte ligt in het samenbrengen van verschillende domeinen en het binnenbrengen van leefwereldperspectief Beleidsbeïnvloeding als uiteindelijke doel

Geef gezinnen een duidelijk aanspreekpunt Er is een grote variatie van organisaties en dienstverleners, waardoor het voor gezinnen niet altijd duidelijk is waarvoor ze bij wie terecht kunnen, en of er wel iets of iemand is die kan helpen. Het is dus belangrijk dat die actoren elkaar onderling kennen, zodat er vlot doorverwezen kan worden. In het ideale geval werk je volgens het principe ‘één gezin, één plan’ en heeft elk gezin een uniek aanspreekpunt.

Deze persoon volgt het gezin in het hele parcours van dienstverlening. Inspiratie hiervoor vind je bij het GOteam in Mechelen. In het MISSION project in Kortrijk is bevestigd dat deze aanpak werkt.

Meer weten? www.kindengezin.be/cijfers-en-rapporten/cijfers/ kansarmoede Definitie ‘kansarmoede’ en cijfers volgens de kansarmoede-index van Kind & Gezin www.vvsg.be/kennisitem/vvsg/kinderarmoededag; Inspirerende praktijken voor gemeenten in actie tegen kinderarmoede, onderzoek volgens de lijst van 17 items www.kbs-frb.be/nl/kinderarmoede_inkaart www.kinderrechtencommissariaat.be/advies/eenkinderrechtenkijk-op-kinderarmoede; Standpunt van het Kinderrechtencommissariaat.

expoo.be/sofagesprek-kinderarmoede Sofagesprek over o.a. het GO-team in Mechelen en het MISSION project in Kortrijk www.uitdemarge.be/kalender/lerend-netwerkjeugdwelzijnsoverleg/ www.mobiel21.be/assets/documents/Inzicht-32_ Zonder-auto-Geen-job.pdf Jaarboek Armoede en sociale uitsluiting 2019, uitg. acco

15

Regionale uitwisselingen jeugdraden Sinds 2018 richt Bataljong haar pijlen op het uitbouwen van regionale uitwisselingen voor jeugdraden. We brengen jeugdraden bij elkaar in verschillende regio’s met een duidelijk doel voor ogen: jeugdraden versterken door het delen van ervaringen, kennis en uitdagingen.

We geven jeugdraden de kans een netwerk uit te bouwen en elkaar te versterken in hun opdracht.

En nieuwe oplossingen te zoeken voor hun gedeelde uitdagingen.

Tekst Ellen De Grauwe en Zita De Pauw

2018 2019 Unieke regio’s

Waar gingen de uitwisselingen door in 2018 en 2019?

In Oost-Vlaanderen werden de meeste regionale uitwisselingen georganiseerd mede omdat er een grote traditie overeind is gebleven om regionaal te werken zowel bij jeugddiensten als jeugdraden. Daarom was het gemakkelijk om binnen bestaande regio’s uitwisselingen te organiseren.

Voor Antwerpen is het nog wat zoeken naar de ideale regio’s.

De cijfers ...

Hier een overzicht van twee afgelopen werkjaren uitgedrukt in cijfers. Hoeveel uitwisselingen zijn er geweest. En hoeveel jeugdraden en deelnemers hebben we met deze initiatieven bereikt?

2018-2019 Het concept van de regionale uitwisselingen werd meer en meer bekend waardoor we in 2019 bijna een verdubbeling hadden van het aantal regionale uitwisselingen. Vele jeugdraden waren zo enthousiast dat een aantal regio’s zelfs twee regionale uitwisselingen per jaar organiseerden Vandaar dat er minder unieke regio’s dan regionale uitwisselingen zijn.

Uitwisselingen

8

11

Unieke jeugdraden

43

65

West-Vlaanderen werkt niet met deelregio’s omdat er zelf al bottom-up jaarlijks uitwisselingen voor en door jeugdraden worden georganiseerd. Zij willen het graag ook voor heel de provincie blijven organiseren. Er is één officiële regio in WestVlaanderen, namelijk de Westhoek.

Totaal aantal deelnemers Waar wisselen ze over uit?

2018:

8 16

15

Zowel in provincie Limburg als Vlaams-Brabant is er een goede start genomen met regionale uitwisselingen en bouwen we verder met nieuwe regio’s en uitwisselingen.

157

316

Werking jeugdraad Debattle – Verkiezingen Meerjarenplan Individuele jongeren aantrekken

2019: Meerjarenplan Hoe de jeugdraad structuur geven?

Hoe aan participatie doen?

Hoe jeugdraad op de kaart zetten?

Hoe wegen op het beleid?

Wat zijn de taken van de jeugdraad?

17

Je hoort het je moeder nog zeggen: ‘in onze tijd ging dat wel anders’… Buitenspelen!

www.speelprojecten.be

... en letters Het waren de jeugdraders in de commissie beleidsparticipatie die het belang van regionale uitwisselingen naar voren schoven. “Regionaal uitwisselen is de gemakkelijkste stap om naar buiten te komen” was één van de argumenten.

Team beleidsparticipatie schoot meteen in actie en werkte een stappenplan uit om een regionale uitwisseling in elkaar te steken. Er was vooral veel aandacht om bottom-up aan de slag te gaan. De jeugdraad die de uitwisseling op zich nam, de host, die mocht de agenda bepalen en liet vaak ruimte voor inbreng van de deelnemende jeugdraden. Het stappenplan was een handig instrument om van te vertrekken en werd aangevuld met evaluaties van de reeds afgeronde uitwisselingen.

Er is wel vraag naar een duidelijke agenda en thema’s om niet te verzanden in een ‘praatbarak’. Het is aan Bataljong om de kwaliteit bij regionale uitwisselingen te bewaken en input te geven over die thema’s of vraagstukken waar ze zelf niet altijd een antwoord op hebben. We merken wel dat de hete hangijzers steeds dezelfde zijn, namelijk:

Toen: Na een woensdagmiddag heerlijk buiten te hebben gespeeld met de buurtkinderen, liep je fluitend terug naar huis. Een spannende wedstrijd zaklopen, in van die scherp geurende jute zakken. Onder de modder kwam je thuis en je wist al wat je moeder zou gaan zeggen. Gelukkig nam je vader het dan nog wel eens voor je op, door te zeggen dat jullie natuurlijk niet voor niets een wasmachine hebben.

Nu: Als je nu langs een speelplaats loopt, ziet het er rustiger uit dan vroeger. Ook op grasveldjes zie je steeds minder kinderen. Vandaag de dag vertoeft het kroost steeds vaker voor de TV of zit achter de computer … euh tablet of smartphone te chillen. Gelukkig zie je ook nog wel eens kinderen buiten spelen en sporten. Bijvoorbeeld op een coole trampoline. En trampolines zijn niet alleen leuk, maar je oefent ook vaardigheden als lichaamsbeheersing, coördinatie en balans.

Hoe andere jongeren betrekken en bereiken?

Hoe de jeugdraad bekend maken in de gemeente?

Hoe gehoor krijgen bij beleidsmakers en onze adviesrol uitspelen?

Hoe een goed advies schrijven?

Voor Bataljong zijn de regionale uitwisselingen een ideale manier om de vinger aan de pols te houden. Zo kunnen we ons bestaand aanbod verder verfijnen en nieuw aanbod ontwikkelen. En vooral de jeugdraden helpen om een antwoord te formuleren op die vier topics en ze te inspireren om actief aan de slag te laten gaan.

Je vindt bij ons een schat aan creatieve producten, een uitgebreide collectie gezelschapspellen, leuk speelgoed en origineel spelmateriaal!

Ben je op zoek naar een originele knutselactiviteit?

Kies uit tientallen kant-en-klare creapakketten: alles geregeld voor een leuk resultaat.

Heb je twee linkerhanden?

Niet erg! Wij twee rechter, en komen met plezier de knutselactiviteit begeleiden.

De toekomst is onzeker In 2020 gaan we verder met de regionale uitwisselingen die gepland staan. Nieuwe uitwisselingen opstarten gaan we jammer genoeg niet meer doen. Vanwege de

18

besparingen moeten we keuzes maken en schrappen in ons aanbod.

We vinden het zelf enorm jammer en hopen dan ook om vanaf 2021 weer volop verder te kunnen gaan

met de regionale uitwisselingen en deze verder uit te bouwen.

Want we voelen dat dit leeft en jeugdraden op een andere, nodige manier ondersteuning biedt.

Véél creatief materiaal en MEGA LEUKE ideeën!

Wij zijn specialist in creativiteit én zitten bomvol inspiratie om te delen.

Check onze website voor de laatste nieuwe knutseltips.

Nog gemakkelijker ...

Schrijf je in op onze nieuwsbrief & volg ons via: DeBanierCreatief

de.banier

baniercreatief

19

Beleidsnota Bataljong 2021-2025

Bataljong: al een halfjaar op weg naar 2025

What’s next?

Om de keuzes af te toetsen trokken we met 40 leden en partners op beleidstweedaagse.

De stuurgroep, commissies en staf verdiepen de resultaten. Leden die we in de voorbije tijd weinig zagen krijgen een bezoek om ook hen te betrekken.

Nieuwe scharniermomenten: onze open algemene vergadering op 24 maart (annulatie wegens coronavirus) en de beleidsdag op 28 mei.

Sinds de beleidsdag van juni 2019 zit Bataljong al met 2025 in het hoofd.

Hoe ondersteun je het jeugdbeleid van de toekomst? We werken met leden en partners aan onze beleidsnota voor 2021-2025. Eind juni dienen we die in. In oktober beslist minister Dalle hoeveel euro’s we krijgen om 5 jaar lang lokale besturen te stimuleren in sterk beleid voor jonge inwoners.

Lees meer op:

www.bataljong.be/beleidsnota

Wil je meer weten?

Check www.bataljong.be/beleidsnota . jurgen.sprangers@bataljong.be Bouw je graag mee? Mail

De samenleving vandaag – jeugdbeleid in 2025 Tijdens de zomer werkten we aan een omgevingsanalyse.

We inventariseerden tendensen in de maatschappij, bij kinderen en jongeren, lokale besturen, de Vlaamse overheid, bij organisaties, in beleid voor jonge inwoners en rond kinderrechten. Het Bataljongteam verwerkte de context in enkele krachtige toekomstgerichte adviezen.

6 van de 10 werven afgewerkt In de vorige Dropzone stelden we jullie de 10 werven voor. Intussen zijn 6 van hen afgewerkt en omvatten ze strategische keuzes. We stellen er enkele voor:

20

?

De toekomst van lokaal jeugdbeleid Jeugdraden zijn geen lokale Onze commissies werken rond besturen. Ze hebben andere noden is bovenlokaal: in een jeugdregio. kerntaken van lokaal jeugdbeleid: en verdienen communicatie op Lokale besturen winnen regie van vrije tijd, beleidsparticipatie maat. En dus geven we de innovatie bestuurskracht wanneer ze hun en breed jeugdbeleid. Rond die van jeugdraden enige autonomie sterktes bundelen. Dat gebeurt al op kerntaak maakten ze typologieën onder de beheers- en visiematige veel andere domeinen. Een jeugdregio van lokale besturen. Voor elk type vleugels van Bataljong. Er blijft een is een structurele ontmoetingsplek lokaal bestuur onderzochten we duidelijke link met ons kernaanbod tussen aangrenzende gemeenten. de ondersteuningsnoden. Dat werd rond beleidsparticipatie, omdat de Of een jeugdregio evolueert naar een een heel pakket en dus maakten jeugdraad er een werkvorm voor is. formele bovenlokale samenwerking we keuzes. We zetten vooral daar (IGS) hangt af van de lokale noden in waar we een duidelijke winst en bovenlokale kansen. Bataljong boeken rond sterk beleid voor jonge helpt die kansen grijpen. Wie een inwoners. jeugdregio vormt, krijgt er dus een (boven)lokale ondersteuner van Bataljong bij. Ondersteuners die sinds het verdwijnen van de provincies gemist worden. Om jeugdregio’s te initiëren en faciliteren zal Bataljong wel een sterke financiële meervraag stellen aan Vlaanderen. Extra geld is een voorwaarde om hiervoor te gaan.

Annelien Leenders Jeugdambtenaar - vrijetijdsdienst Kontich Voor mijn gemeente werk ik rechttoe rechtaan: het speelplein organiseren, een schoolvoorstelling boeken, een tieneruitstap plannen, ... Stilstaan bij jeugdbeleid lukt niet altijd in ons miniteam van twee. Op mijn eerste beleidstweedaagse van Bataljong was er wel tijd om met collega’s uit het veld te kijken naar de sector.

We keken naar de dromen: wie wil Bataljong zijn? En de realiteit: in welke maatschappij ontwikkelt jeugdbeleid zich? Met een 40-tal keken we van Bataljong naar onze eigen situatie en terug. Van ideaalbeeld, over reality check, naar het bijstellen van verwachtingen en doelstellingen. Ik ben blij dat ik mijn visie vanop een vrijetijdsdienst-jeugd kon delen. Door deze gevarieerde groep mee te laten denken, weet Bataljong wat er leeft bij haar leden.

Jochen Snick Beleidsmedewerker kind- en jongerenvriendelijke stad Brugge Op de beleidstweedaagse werd duidelijk dat Bataljong bewuste keuzes moet maken. De 6% besparing doet hen rood aanlopen.

Toch stapte ik vrijdagavond met vertrouwen op de trein. Vertrouwen omdat er een stevige analyse is gemaakt, er verschillende werven tot resultaten leiden. Vertrouwen omdat men oplossingen aanreikt op de vele vragen. Het model van de regiowerking - waarin steden en gemeenten zelf het voortouw nemen en Bataljong initieert en ondersteunt - is vernieuwend. Het roept bij mij veel pro’s, maar ook enkele contra’s op. Het werkt alvast bottom-up, cocreatief, hands-on en participatief.

Stijn Belmans Cöordinator Uit De Marge Op de beleidstweedaagse was er een brede vertegenwoordiging jeugdambtenaren en jeugdwerkpartners. Zo kijkt Bataljong goed om zich heen wanneer ze nieuwe krachtlijnen zoekt. Die betrokkenheid geeft het belang aan van een organisatie die een nauwe band heeft met lokale besturen.

Gezien de decentralisatie van bevoegdheden, het stijgende belang van de lokale contexten en het opkomende regiodenken, liggen er voor Bataljong kansen om de eigen positie te versterken.

21

Kort nieuws

Stel je vraag Dag Jo Bedankt voor je vraag. We voelen dat de doelgroep tieners en hoe deze te bereiken weer enorm leeft onder de jeugd- en vrijetijdsdiensten.

Vrije tijd: ook voor jonge nieuwkomers?

Inspiratiemoment om lokaal aan de slag te gaan Jonge nieuwkomers informeren over en toeleiden naar een passend vrijetijdsaanbod.

Hoe doe je dat?

Hier een aantal tips die naar boven kwamen tijdens de netwerkmomenten in Asse, Lievegem en Mol:

V R A AG

ieners nen we t n u k e o “H ?” bereiken rs Jo Kuype tijd je ri v t s dien Dessel

Wanneer?

Woensdag 20 mei, Herman Teirlinckgebouw, Brussel Van 09u30 tot 13u30,

Nieuwsgierig?

Schrijf je dan zeker in! www.bataljong.be

Info?

Voorstelling nieuwe info- en inspiratiebundel (een samenwerking tussen Bataljong en Agentschap Integratie en Inburgering).

Aanbevelingen en inspiratie om lokaal aan de slag te gaan.

Praktijkvoorbeelden aan het woord.

Vraag het aan Bataljong!

Zit je zelf met een vraag of heb je hier of daar nood aan een duwtje in de rug?

Laat van je horen via www.bataljong.be/stel-je-vraag

Meer info over programma en inschrijvingen: Joris Dekkers - 03 740 76 45 joris.dekkers@bataljong.be www.bataljong.be

22

Meer info? zita.depauw@bataljong.be helpt je graag verder.

• Speel in op de eigenheid van tieners. Enerzijds wordt de tienerperiode gekenmerkt door een sterk ambivalent karakter: ze willen aan de ene kant serieus genomen worden, maar willen tegelijkertijd ook nog kunnen spelen (al geven ze dat niet steeds toe). Ze willen soms alleen met tieners zijn, maar tegelijkertijd niet op een afgescheiden eiland van de rest van de samenleving opgroeien. Daarnaast is elke tiener op zich ook uniek. Probeer dus geen aanbod voor de gemiddelde tiener uit te werken, want die bestaat niet.

• Zie het niet altijd te groot. Werk vanuit het aanbod en de infrastructuur die je al hebt. Voeg bijvoorbeeld een specifiek tienerluik toe aan een bestaande activiteit. Zet ook in op informele contacten en momenten.

• Werk met iets gratis. Dit heeft betrekking op eten en drinken maar ook op wifi. Eventueel dat je ook met een gratis gadget kan werken maar dan moet je al snel zien of dit niet te kinderachtig wordt.

• Werk vindplaatsgericht. Ga naar je tieners toe, leer ‘hun terrein’ kennen en verlaag zo de drempel van je eigen werking en aanbod.

• Werk samen over de grenzen heen. Heb je zelf geen middelbare scholen?

Concurreer je vaak met je buurgemeenten? Sla dan de handen in elkaar en werk samen een aanbod uit. Kijk niet alleen over de grenzen van de gemeente heen maar ook over die van de diensten en organisaties. Zorg bijvoorbeeld voor een multifunctionele ruimte waar tieners beroep kunnen doen op verschillende elementen.

• Hou vol en stuur bij. Het kan soms een langdurend proces zijn vooraleer je tieners effectief kan bereiken. Het sleutelpunt is om niet op te geven. Het is een moeilijk te bereiken doelgroep waar volhouding vaak werkt. Stuur je proces ook op tijd bij, leer van elkaar en pas het proces gaandeweg aan.

• Wees chill en durf loslaten. Je kan niet altijd alle factoren onder controle hebben. Geef ruimte aan eigen initiatief.

• Wees tegelijkertijd wel een aanspreekpunt. Zorg dat de tieners je kennen en je vertrouwen. Ze nemen sneller deel aan iets als ze weten wie je bent.

Zorg ook dat ze vlot ondersteuning kunnen krijgen voor hun activiteiten.

Materiaal kunnen uitlenen, een lokaal kunnen gebruiken zonder die 6 weken vooraf te moeten reserveren,…

Eens je gekend bent, kan je ook je andere collega’s meenemen en hen kennis laten maken met de doelgroep en ook zo de drempel naar andere diensten verlagen.

• Bied een leidraad aan. Baken alles voldoende af. Wees duidelijk naar de tieners toe. Werk bijvoorbeeld in afgebakende projecten met een duidelijke tijdsduur en met concrete verwachtingen en doelstellingen.

• Blijf steeds jezelf. Tieners voelen heel sterk aan of je hen op een authentieke manier benadert. Ze doorprikken heel snel verborgen agenda’s. Wees dus open en transparant over wie je bent en waarom je met hen aan de slag gaat.

23

Driehoeksverhouding

Driehoeksverhouding Vlaams beleid voor kinderen en jongeren

In oktober 2019 kregen we een kraakverse minister van Jeugd. Een ideaal moment om onze traditionele ‘driehoeksvragen’ voor te leggen aan de kernspelers van het Vlaams beleid voor kinderen en jongeren: minister van Jeugd Benjamin Dalle, voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad Alexandra Smarandescu en coördinator (boven)lokaal jeugdbeleid bij het Departement Jeugd, Cultuur en Media Ann Vandenbussche.

Op welke verwezenlijking in het beleid voor kinderen en jongeren ben je trots?

Ann: Op het decretaal kader dat er is voor het jeugdbeleid in Vlaanderen dat zorgt voor stabiliteit en rechtszekerheid en kansen biedt voor vernieuwend werken. Ook de participatieve manier waarop regelgeving tot stand komt, heeft een duidelijke meerwaarde.

Tekst Imke Pichal

Durf ervoor gaan, durf falen!

Benjamin: Het is nog vroeg maar ik ben wel heel tevreden dat we een structurele impuls van vier jaar realiseerden voor bovenlokaal jeugdwerk bij de jeugdhuizen en organisaties die werken voor kinderen en jongeren met een beperking.

Binnenkort maken we ook werk van het jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan: één van de belangrijke beleidsinstrumenten van de komende legislatuur. Maar het meest trots ben ik op alle jeugdwerkers, beleidsmakers, ambtenaren, … die zich dag in dag uit inzetten om kinderen en jongeren een zalige jeugd te bezorgen.

Dit is echt wel uniek en verdient meer aandacht! Ik wil hun ambassadeur zijn.

Alexandra: Er zijn de concrete dossiers zoals de trajecten rond psychisch welzijn en stemrecht 16 maar ik ben vooral trots op de manier waarop de Vlaamse Jeugdraad consequent thema’s op de kaart zet. Niet bang om taboes te doorbreken, altijd klaar om in dialoog te gaan, vooral met degenen die het anders zien. Het zijn kinderen en jongeren zelf die hun ideeën, bezorgdheden en verhalen naar buiten brengen en mee mogelijke oplossingen bedenken in het beleid. Dat is een uniek gegeven.

Wat was een flopmoment, waaruit je toch écht iets leerde?

Wat is je ambitie voor het Vlaams beleid voor kinderen en jongeren?

Ann: Ik wil collega’s en beleidsmakers overtuigen kinderrechten nog centraler te stellen in de uitbouw van een Vlaams beleid voor kinderen en jongeren. Alle ministers en ambtenaren bij de VIaamse overheid moeten weten dat we samen voor die kinderrechten gaan. Ik vind het mijn verdomde plicht om hieraan elke dag te werken want er zijn te veel verhalen en te slechte cijfers rond kinderarmoede, schooluitval, bijzondere jeugdzorg, psychisch welzijn, …

24

Benjamin: Elke jongere moet het recht hebben op gelijkwaardige kansen en een onbezonnen jeugd. Ze groeien op in een steeds meer internationale en digitale wereld. Dat biedt nieuwe kansen én uitdagingen. Ik wil het jeugdwerk en het jeugdbeleid versterken en dat begint voor mij lokaal: dicht bij de jongeren. Ik zie de jeugdwerkers en beleidsmakers als mijn beste partners hierin. Ons jeugdwerk behoort tot de absolute wereldtop, dat moeten we koesteren.

Alexandra: Mijn ambitie klinkt voor sommigen wellicht contra-intuïtief en misschien zelfs utopisch. Ik streef ernaar dat de Vlaamse Jeugdraad op een gegeven moment volledig overbodig is. Dan hebben beleidsmakers zelf een ingebouwde ‘jeugdreflex’ gekweekt. Bij elke beslissing die ze nemen, staan ze automatisch stil bij de gevolgen op het leven van kinderen en jongeren. Geen Vlaamse Jeugdraad die hen daarop dient te wijzen.

Ann: Het afschaffen van de sectorale beleidsplannen blijf ik een spijtige zaak vinden. We willen niet terug naar het tijdperk van uitgebreide lokale beleidsplannen die een goedkeuring moeten krijgen van de Vlaamse overheid. Wél jammer is dat de verbinding met de lokale besturen volledig doorgeknipt is. Wat leeft er momenteel in de 300 gemeenten in Vlaanderen, wat zijn de noden, nieuwe tendensen, …? Vragen waar we vijf jaar na het verdwijnen van die plannen geen of slechts een gefragmenteerd antwoord op kunnen geven. Gelukkig nemen organisaties als VVSG en Bataljong een belangrijke brugfunctie op!

Benjamin: Ik heb een jaar in Amerika gestudeerd. Ik leerde van de Amerikanen dat mislukken helemaal niet erg hoeft te zijn. Van elke tegenslag probeer ik iets positiefs te maken. Het leven is vallen en opstaan, ik spreek daarom niet graag over een flop. Die boodschap wil ik meegeven aan alle jongeren: durf ervoor gaan, durf falen!

Alexandra: Ironisch: eenmaal je beseft dat je heel wat kan leren uit zogenaamde flopmomenten, beschouw je die niet meer als een ‘flop’. Ik heb intussen een resem aan kleinere en grotere flopmomenten achter de rug. De allereerste keer dat ik als kersvers voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad aan een experten panel deelnam was ik heel zenuwachtig. Mijn perfectionistische zelf bereidt liefst alles tot in de puntjes voor maar ik had de raad gekregen dat niét te doen. “Laat het spontaan komen, praat vanuit de verhalen van kinderen en jongeren”. Allemaal goed en wel maar op de receptie praatte ik nog even met één van de panelleden over het afleggen van examens. Ik zei dat ik het fantastisch vond dat hij nog ging bijstuderen. Bleek dat hij degene was die de examens af moest nemen en niet afleggen: Professor aan de UGent en ook een prominente rol binnen een jeugdwerkorganisatie. Les nummer één: doe research over je medepanelleden en bespaar je een mogelijk gênant moment op de receptie achteraf.

In je agenda

Je vrijetijdsaanbod kritisch onder de loep nemen?

Schrijf je in voor de themamodule Vrije Tijd.

Bataljong Netwerkmomenten mei Net zoals in februari schotelen we je in mei graag een prikkelend programma voor op drie locaties verspreid over Vlaanderen. We schenken aandacht aan inspirerende ontmoetingen met voor ieder wat wils!

• Snuif nieuwe impulsen op over het centrale thema, ontmoet collega’s en verruim je horizon.

• Een mix van uitwisseling, praktijkvoorbeelden en vorming.

• Geen betere manier om nieuwe energie op te doen!

Dit voorjaar organiseren we de themamodule Vrije Tijd.

De uitgelezen kans om je eigen visie op vrijetijdsaanbod en -ondersteuning te versterken, te zien hoe organisaties vrijetijdskansen creëren voor verschillende leeftijden en hoe je de drempels van vrijetijdsaanbod in je eigen gemeente kan verlagen.

De focus ligt op visie-ontwikkeling en reflectie op de eigen praktijk: hoe kan je in jouw gemeente werk maken van een beter, breder en toonaangevend vrijetijdsaanbod voor alle jonge inwoners?

De themamodule gaat door op 30/03*, 27/04* en 25/05* – telkens van 9u30 tot 16u30.

Locatie: Bataljong - Ossenmarkt 3, Antwerpen

2020

BEDANKT om er mee een feest van te maken!

Met meer dan 200 jeugdambtenaren uit heel Vlaanderen palmden we het vormingscentrum in Malle in.

Gesmaakte vormingen, kennis- en ervaringsuitwisseling, tijd om te netwerken en massa’s plezier.

Noteer voor volgend jaar 17 & 18 maart alvast in je agenda!

Bataljong leden: 255 euro voor een module van drie vormingsdagen Geen lid van Bataljong: 426 euro voor een module van drie vormingsdagen

Maandag 4 mei 2020 @ Roeselare Dinsdag 5 mei 2020 @ Willebroek Donderdag 7 mei 2020 @ Herk-de-Stad Als Bataljong-lid kom je gratis naar de Netwerkmomenten.

Schrijf je in op www.bataljong.be/vormingskalender Vragen? We helpen je graag verder: vorming@bataljong.be of 03 821 06 06

Verder op de planning …

22 april 2020: Buitenspeeldag 4-5 juni 2020: Starterstweedaagse @ Dworp Meer weten?

Blijf up-to-date via: www.bataljong.be/vormingskalender

26

* Wegens het coronavirus wordt de eerste bijeenkomst van 30/03 uitgesteld naar een later tijdstip.

We starten met de themamodule Vrije Tijd op 27/04.

27

VOORSCHRIFT zacht zijn voor jezelf drie keer per dag smeren met zalvende handen.

Medaille #10 Antwerpen, Jan Van Rijswijcklaan 07/10/19, 19u25

studio haiku Van 24 juli tot en met 9 augustus 2020 gaan in Tokio de Olympische Zomerspelen door. 100 Jaar na de Olympische editie in Antwerpen, wil dichteres Lotte Dodion met STUDIO HAIKU een Olympisch poëzieproject opzetten dat Japan en Vlaanderen, sport en literatuur, competitie en ‘het gewone leven’ met elkaar verbindt. In STUDIO HAIKU wil Dodion in aanloop naar de Olympische Spelen 962 haiku’s schrijven. 962 haiku’s, dat is een haiku voor elke gouden medaille die tijdens de Spelen in Tokio wordt uitgereikt. Met STUDIO HAIKU doorkruist ze Vlaanderen op zoek naar ‘de atleten van het gewone leven’. Ze bezoekt scholen, rusthuizen, ziekenhuizen, bedrijven, sportclubs, … en schrijft persoonlijke haiku’s voor wie ze onderweg ontmoet.

FB: https://www.facebook.com/studiohaiku.be Instagram: @studiohaiku.be

Corona (COVID-19) Zit je met vragen over het coronavirus en de desbetreffende maatregelen?

Neem dan snel een kijkje op onze website.

Wij verzamelen hier alle info: www.bataljong.be/corona