Dropzone 2019 - Congreseditie

Tijdschrift voor lokaal beleid voor kinderen en jongeren

PB- PP

Dropzone BELGIE(N) - BELGIQUE

Bataljong (VVJ vzw) · Ossenmarkt 3 · 2000 Antwerpen · P206352 · Afgiftekantoor: 2000 ANTWERPEN Stuivenberg Maart 2019 · Jaargang 28 - Nr. 1 · Verschijnt 4x per jaar: maart - juni - september - december

Congreseditie

#sterkbeleidvoorjongeinwoners

Bataljong als partner voor sterk lokaal jeugdbeleid Inspirerende praktijkverhalen uit steden en gemeenten

Inhoudstafel

Wil je werk maken van sterk beleid voor de jonge inwoners in jouw gemeente of stad? Steek van wal met onze vier basisprincipes: • Maak beleid voor én door kinderen en jongeren (en hun verenigingen).

• Installeer een kind- en jongerenreflex in élk beleidsdomein.

• Zorg voor een vrijetijdsaanbod op maat, voor en door kinderen en jongeren.

• Nood aan een kompas? Baseer je op de kinderrechten.

Colofon Met de medewerking van Frauke Baeyens Leen Bartholomeus Kristof Bouvard Joris Dekkers Ellen De Grauwe Zita De Pauw Ilse Holvoet Hannes Jossart Imke Pichal Annelies Schepers Filip Stallaert Jurgen Sprangers Hans Theuns Tieme Verlinde Mieke Vispoel Coördinatie Mieke Vispoel

Laat je inspireren door Hoogstraten, Deerlijk, Beersel en Sint-Gillis-Waas.

6

10

Breed beleid voor jonge inwoners › Hoogstraten zet in op veilige School-straten

Beleidsparticipatie van kinderen en jongeren › Jeugdraad Deerlijk als motor voor beleidsparticipatie

16

20

Kindvriendelijke steden en gemeenten › Van kindvriendelijkheid naar een straffer totaalbeleid in Beersel

Regie vrijetijdsaanbod › Een aanbod voor en door Sint-Gillis-Waas

Vormgeving www.canada-gent.be Druk Drukkerij Jansen Coverfoto www.istockphoto.com Verantwoordelijke uitgever Jurgen Sprangers, Ossenmarkt 3 2000 Antwerpen Contact Bataljong vzw, Ossenmarkt 3 2000 Antwerpen info@bataljong.be 03 821 06 06 www.bataljong.be

Verder in dit magazine: 14

Snuister door ons aanbod Bataljong als partner voor sterk lokaal jeugdbeleid

24

Sterk beleid voor jonge inwoners?

Hoe doen ze het in Kortrijk, Gent, Brussel, Antwerpen en Genk?

26

Toekomstblik De toekomst van lokaal jeugdbeleid door de ogen van …

28

Partners voor sterk jeugdbeleid Nood aan specifieke expertise? We zetten je op weg.

Welkom

Beste schepen van jeugd Gefeliciteerd met je engagement. Je steekt je nek uit voor lokaal beleid voor kinderen en jongeren vanuit een welbepaalde overtuiging. Dat verdient waardering. En de steun van Bataljong! “Een gemeente die goed is voor kinderen en jongeren, is goed voor iedereen.� Het is een fundament van Bataljong dat we ook lezen in enkele bestuursakkoorden. Sterk beleid voor jonge inwoners, dat is doorheen alle beleidsdomeinen kinderen en jongeren als doelgroep nemen en betrekken. Het gaat over 30% van je burgers en over meer dan alleen vrije tijd.

Welk verschil wil jij maken voor hen? De memoranda van Bataljong, het Kinderrechtencommissariaat en de Vlaamse Jeugdraad geven heel wat concrete beleidsadviezen. Van kinderarmoede over psychologisch welzijn tot mobiliteit. De lijst is lang en inspireert. Je vindt ze op www.bataljong.be Maar nĂłg belangrijker dan het advies van experts, is dat van je kinderen en jongeren zelf. Garandeer daarom doorgedreven participatie van kinderen, jongeren en hun verenigingen bij de opmaak van het meerjarenplan.

Hoe je dat doet?

1. Zet een leefwereldonderzoek op bij de kinderen en jongeren.

2. Betrek de jeugdraad actief en niet alleen bij de zuivere advisering op het einde.

3. Waardeer initiatieven van de jeugd en luister naar hun (impliciete) boodschap.

4. Betrek je jeugdambtenaar tot op strategisch niveau. Benut zijn kennis over je jonge inwoners.

Bataljong biedt jou, je ambtenaar en je jeugdraad informatie, vorming en begeleiding.

Welkom in ons netwerk van voorvechters voor sterk beleid voor jonge inwoners!

Jurgen Sprangers Directeur Bataljong

facebook.com/Bataljong

Laat ons weten hoe jij werk maakt van #sterkbeleidvoorjongeinwoners

instagram.com/Bataljong @Bataljong linkedin.com/company/Bataljong

3

Over Bataljong

Als ledenorganisatie van steden en gemeenten gaat Bataljong vol voor sterk beleid voor jonge inwoners. We verbinden en inspireren jeugdraders, jeugdambtenaren en schepenen van jeugd om hier samen werk van te maken. Bataljong promoot ook op Vlaams, federaal en Europees niveau de troeven van kind- en jeugdvriendelijk beleid en behartigt daarbij de belangen van steden en gemeenten.

www.bataljong.be

4

Over Bataljong

Maak kennis met ons team!

Joris Dekkers Vrijetijdsaanbod 03 740 76 45 joris.dekkers@bataljong.be

Annelies Schepers

Imke Pichal

Vrijetijdsaanbod & Coรถrdinatie Helpdesk 03 821 06 05 annelies.schepers@bataljong.be

Kindvriendelijke Steden en Gemeenten 03 740 76 44 imke.pichal@bataljong.be

Ellen De Grauwe

Jurgen Sprangers

Beleidsparticipatie & Internationaal 03 821 06 01 ellen.degrauwe@bataljong.be

Directeur 03 821 06 03 jurgen.sprangers@bataljong.be

Filip Stallaert

Kristof Bouvard

Breed Jeugdbeleid 03 821 06 08 filip.stallaert@bataljong.be

Administratie & Organisatiebeheer 03 740 76 43 kristof.bouvard@bataljong.be

Frauke Baeyens

Leen Bartholomeus

Coรถrdinatie Aanbod & Personeelscoach 03 821 06 02 frauke.baeyens@bataljong.be

Coรถrdinatie Communicatie 03 740 76 40 leen.bartholomeus@bataljong.be

Hannes Jossart

Mieke Vispoel

Beleidsparticipatie 03 821 06 00 hannes.jossart@bataljong.be

Organisatiebeheer & Coรถrdinatie magazine 03 821 06 06 mieke.vispoel@bataljong.be

Hans Theuns Boekhouding hans.theuns@bataljong.be

Ilse Holvoet Breed Jeugdbeleid 03 740 76 42 ilse.holvoet@bataljong.be

Tieme Verlinde Breed Jeugdbeleid 03 821 06 04 tieme.verlinde@bataljong.be

Zita De Pauw Beleidsparticipatie & vorming zita.depauw@bataljong.be

5

Breed jeugdbeleid

Goed lokaal beleid houdt over alle beleidsdomeinen heen rekening met kinderen en jongeren. Domeinen als mobiliteit, onderwijs, wonen, welzijn, milieu, vrije tijd ‌ hebben allemaal een grote impact op hun leefwereld.

Voor Bataljong vertrekt goed lokaal beleid vanuit de filosofie van de categoriale jeugdreflex. Dat is het automatisme (= reflex) om over de beleidsdomeinen heen (= categoriaal), rekening te houden met alle kinderen en jongeren (= jeugd) die in je gemeente wonen en komen.

6

BREED BELEID VOOR KINDEREN EN JONGEREN PRAKTIJKVERHAAL HOOGSTRATEN

Hoogstraten zet in op veilige School-straten

Een knap voorbeeld van breed jeugdbeleid vind je in Hoogstraten.

In 2017 startte er het project School-straten. Vanuit de leefwereld van kinderen en jongeren onderzocht de stad de verkeersomgeving van 8 basisscholen. Samen met kinderen, ouders, experts, leerkrachten en buurtbewoners streeft de stad naar meer en betere bewegingsvrijheid voor kinderen in de schoolomgeving. Verschillende Hoogstraatse partners sloegen de handen in elkaar en stampten een participatief traject uit de grond. › 7

Breed jeugdbeleid PRAKTIJKVERHAAL

Identikit Hoogstraten • Provincie Antwerpen • 21.333 inwoners waarvan 4.196 onder de 18 jaar • Kindvriendelijke stad sinds 2018 • www.hoogstraten.be/school-straten

Fee en Noor verkennen Hoogstraten met de GoPro

Judith Schrijvers Duurzaamheidsambtenaar

“Verschillende stadsdiensten waren met gelijkaardige thema’s bezig en we zagen wel kansen om daarin samen te werken. Voor School-straten bundelden we drie projecten: het burgemeestersconvenant voor minder CO2 in de stad, het proces naar het label kindvriendelijke stad en het SAVE-charter voor een betere veiligheid in de straat. En dat loopt goed: iedere dienst heeft zijn eigen insteek, maar er is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.”

8

Heidi Van Otten Voorzitster Ouderraad Scharrel Minderhout

“Op de werksessie zagen we veel enthousiaste meedenkers.

We dromen van een rustige, veilige straat voor onze kinderen en onze buurtbewoners. Met de maatregelen die we nu testen, komen we daar hopelijk een stap dichterbij. Samen werken we eraan.”

Sofie Willebrords Mobiliteitsambtenaar

“Als mobiliteitsambtenaar was het verkeerstechnische mijn stokpaardje. Een hele uitdaging om de ideeën van kinderen te vertalen naar testbare situaties. De samenwerking met verschillende collega’s en diensten is voor mij de grootste meerwaarde van dit project.

We legden middelen, ideeën, tijd en enthousiasme samen, waardoor we veel meer hebben bereikt dan apart mogelijk was. Sterker nog, zonder deze samenwerking geen project, laat staan draagvlak (zowel bij burgers als bij politiek).”

Hoogstraten School-straten

Ik zou auto’s rustiger laten rijden, omdat er heel veel kinderen op school zitten en als auto’s te snel rijden is dat gevaarlijk.

— Daan, 9 jaar, Meerle

Sara Driesen Jeugdambtenaar

“Wat ik vooral meeneem uit het traject, is ‘human centered design thinking’. Ik ben ervan overtuigd dat je van onderuit veel sterkere projecten opzet dan van achter je bureau. Door met kinderen en jongeren te praten, merkten we dat ze een heel goed beeld op mobiliteit hebben én in staat zijn om tot interessante oplossingen te komen.”

?

Chris Boonen en Ann Jespers Leraars kleuter- en lagere school Scharrel Minderhout

“Veiligheid voor alles! We zetten er als school al op in, samen met de ouderraad. We zijn blij dat we nu ook samen met het stadsbestuur grotere stappen kunnen zetten.

En hopelijk ook meer mensen op de fiets kunnen krijgen.

De leerkrachten op Scharrel staan allemaal achter het project.

We gaan samenwerken om het nog beter te maken!”

Meer weten over dit thema? Contacteer Tieme Verlinde: tieme.verlinde@bataljong.be 03 821 06 04

Een participatieve aanpak voor elke school in 4 stappen: 1. Bevraging bij kinderen: hoe beleven zij mobiliteit rond de schoolpoort?

2. Samen met kinderen en volwassenen uitdagingen formuleren en oplossingen bedenken 3. Testen en evalueren van acties 4. Omzetten in permanente maatregelen na positieve evaluatie

Faye Van Impe Schepen van jeugd

“Als kersvers schepen kijk ik ernaar uit om vanuit het beleid mee mijn schouders onder School-straten te zetten. Daarbij moeten we er vanuit het bestuur over waken dat onze acties passen in een ruimer mobiliteitsbeleid, maar ook vooruitgang blijven maken met de concrete uitvoering ervan in de schoolomgeving. Het project brengt een positieve impuls bij de Hoogstratenaren teweeg, omdat ze merken dat hun ideeën echt leiden tot tastbare verbeteringen in de schoolomgeving.”

9

Beleidsparticipatie van kinderen en jongeren

Welke visie heeft jouw gemeente op participatie?

Wanneer kies je ervoor, met welk doel en hoe pak je het aan? Welke inspraak- en participatiemethodieken bestaan er? Participatief besturen betekent voor Bataljong een klimaat scheppen voor participatie (zowel bottom-up als top-down) en zelf eerlijke participatie-initiatieven opzetten. Van het ondersteunen van de jeugdraad tot het opzetten van een belevingsonderzoek. Het resultaat?

Een sterk beleid voor ĂŠn op maat van kinderen en jongeren.

10

BELEIDSPARTICIPATIE VAN KINDEREN EN JONGEREN PRAKTIJKVERHAAL DEERLIJK

©Sarah Coppens

Jeugdraad Deerlijk als motor voor beleidsparticipatie

Een van de meest bekende voorbeelden van beleidsparticipatie is de jeugdraad. Het decreet lokaal jeugdbeleid spreekt klare taal: élke gemeente of stad moet een lokale jeugdraad organiseren of erkennen.

Maar naast verplicht is de jeugdraad ook noodzakelijk én kan ze de motor zijn voor participatie van kinderen en jongeren, dat bewijst de jeugdraad van Deerlijk. Het is dé plaats waar jongeren hun stem kunnen laten horen rond uiteenlopende thema’s als publieke ruimte, vrije tijd, onderwijs, welzijn, mobiliteit … en eigen initiatieven kunnen lanceren. › 11

Beleidsparticipatie Beleidsparticipatievan vankinderen kinderenenenjongeren jongerenPRAKTIJKVOORBEELD PRAKTIJKVERHAAL

Identikit Deerlijk • Provincie West-Vlaanderen • 11.715 inwoners waarvan 2.256 onder de 18 jaar • www.deerlijk.be/over-deerlijk/ inspraak/adviesraden/jeugdraad

Tom Simoens Voorzitter jeugdraad Deerlijk

Het Debattle-project, naar aanleiding van de lokale verkiezingen van oktober 2018, zette het thema beleidsparticipatie bij heel wat gemeenten en steden hoog op de agenda. Voor de jeugdraad van Deerlijk is het echter meer dan dat. Het thema ontwikkelde zich de laatste jaren tot de kern van hun werking. Hun hoofddoel?

Zoveel mogelijk stemmen van kinderen en jongeren tot bij de jeugdraad te krijgen. Aan het woord is Tom Simoens, voorzitter van de Deerlijkse jeugdraad sinds 2017. Samen met de jeugdraad zette hij de voorbije maanden heel wat in gang in Deerlijk.

Politiek, een ver-van-mijn-bed-show?

Voor de jeugdraad van Deerlijk was jongeren informeren over de gemeenteraadsverkiezingen de belangrijkste taak.

“We horen maar al te vaak van jongeren dat politiek, zélfs op gemeentelijk niveau, een ver-van-hun-bed-show is.

12

Maar informeren is de eerste stap naar jongeren die doelgericht meewerken aan het beleid via de jeugdraad.

Daarom zetten we in 2018 de verkiezingscampagne ‘KiWi (Kies Wijs)’ op poten.” zegt Tom. Met de campagne organiseerde de jeugdraad verschillende acties die jongeren moeten aansporen om met politiek bezig te zijn. Een eerste actie op de agenda was een info- en praatavond. Daarop informeerden ze jongeren over het hoe en het wat van een stemproces en de gevolgen nadien.

“Na afloop gingen we aan de hand van stellingen in gesprek met lokale politici. Zo kregen politici input over wat leeft bij jongeren en konden jongeren hun keuze voor oktober verder vorm geven.” verduidelijkt Tom. Het hoogtepunt voor KiWi was Debattle, waarbij ervaren en jeugdige politici met elkaar in gesprek gingen over thema’s die binnen de jeugdraad en de Deerlijkse jongeren leven.

Zowel voor als na het debat werd gepolst naar het stemgedrag van de aanwezigen, om een zo duidelijk mogelijk resultaat te meten.

Participatie als uitdaging Voor jeugdraden blijft participatie een bijzonder grote uitdaging. Binnen de jeugdraad klinken vooral stemmen

Jeugdraad Deerlijk

vanuit jeugdverenigingen, al lopen die meningen vaak ver uit elkaar. Een ander vaak voorkomend probleem is het gebrek aan de stem van niet-aangesloten jongeren. Vooral de leeftijdsgroep 12 – 16 jaar valt vaak uit de boot. En dat wilden ze in Deerlijk niet zomaar links laten liggen. “Als we zulke zaken negeren, moeten we op lange termijn het nut van onze adviesraad serieus in vraag stellen” oppert Tom. Daarom wil Jeugdraad Deerlijk in januari 2019 het project ‘JoPa’ lanceren (JongerenParticipatie), om de participatie van jongeren tussen 12 en 16 jaar te stimuleren.

Tom legt uit: “Via een Instagramaccount willen we een brede basis van Deerlijkse jongeren opbouwen. Om de juiste leeftijdsgroep te kunnen selecteren en de participatie zo puur mogelijk te houden, werken we met een afgesloten pagina. Via eenvoudige, maar interactieve vragen willen we de pagina populair maken, om dan met een betrokken groep door te stromen naar ‘serieuzere’ beleidsvragen.

Zo verzamelen we heel wat meningen en ideeën.”

Uiteindelijk is het de bedoeling om deze jongeren jaarlijks samen te krijgen op een forum en zo een aantal thema’s te bespreken. Met al deze informatie kunnen jeugdraad, jeugdconsulent en schepen van jeugd aan het werk om van Deerlijk een échte jongerengemeente te maken.

Regionale uitwisseling voor jeugdraden Uitwisseling zorgt voor de inbreng van frisse ideeën die bewijzen dat bijna onoverkomelijke problemen voor de ene jeugdraad, logisch op te lossen blijken voor een andere. En daar gaat het om: uitwisselen en bijleren.

We organiseren geregeld uitwisseling voor jeugdraden over heel Vlaanderen.

Hou www.bataljong.be in ’t oog voor alle data.

trots op dat we échte impact hebben op het Deerlijkse jeugdbeleid. Onze adviezen leidden in het verleden al vaak richting verandering. Daarbij is ook de steun van onze schepen van jeugd onmisbaar. Hij staat voor de volle honderd procent achter onze adviezen. Een adviesraad die zich samenwerkend opstelt en daardoor impact krijgt op het beleid is échte democratie op zijn best.” sluit Tom af.

Tips uit Deerlijk Aan elke schepen van jeugd: “Zie de jeugdraad niet als een doorn in het oog, maar als een instrument waarmee je jezelf politieke legitimiteit kan verschaffen. Als jij achter de beslissingen van de jeugdraad staat, zal de jeugdraad achter de jouwe staan. Samenwerking brengt beiden veel verder dan gefrustreerd botsen in een strijd om wie het meest te zeggen heeft.”

Democratie op z’n best De jeugdraad wil de lijm zijn die Deerlijkse jeugdverenigingen met elkaar verbindt en zorgt voor overkoepelende samenspraak. En tot nu toe waren de vele inspanningen van de Deerlijkse jeugdraad niet voor niets. “We zijn er

?

Meer weten over dit thema? Contacteer Ellen De Grauwe: ellen.degrauwe@bataljong.be 03 821 06 01

Aan elke jeugdraad: “Blijf vernieuwen! Adviesraden moeten niet oubollig en overbodig worden in deze ultradynamische nieuwe wereld van de 21e eeuw. Wij zijn jongeren en verandering start bij ons. Toon dat ook binnen de werking van jullie adviesraad!”

13

Snuister door ons aanbod

jouw partner in sterk beleid voor jonge inwoners

Verruim je netwerk Bataljong brengt je samen en in contact met anderen die ook bezig zijn met lokaal beleid voor kinderen en jongeren.

Zo versterken we mekaar in onze rol als jeugdambtenaar, jeugdrader en schepen van jeugd en dat komt het beleid ten goede.

Steden en gemeenten bruisen van praktijkverhalen en kennis over breed jeugdbeleid. Bataljong wil deze kennis en expertise maximaal in de verf zetten en delen met haar netwerk.

Zowel live als digitaal brengt Bataljong daarom mensen bij elkaar via: • Thematische uitwisseling via 3 commissies: breed jeugdbeleid, beleidsparticipatie en regie vrijetijdsaanbod • Regionale uitwisselingen voor jeugdraden • Themamomenten voor jeugdambtenaren • Digitale expertisekaart van gemeenten • Internationale uitwisseling via het ICY-netwerk • Centrumstedenoverleg info@bataljong.be

14

Volg een vorming Mijn hoofd zit vol met frisse ideeën en nieuwe informatie.

Maar wat ik vooral meeneem is het netwerk dat ik hier heb opgebouwd!

Laat je inspireren door boeiende sprekers en wissel uit met collega’s over heel Vlaanderen. Een vorming ter plekke op maat van jouw gemeente of jeugdraad? Dat kan, we komen graag naar je toe. Check onze kalender op www.bataljong.be frauke.baeyens@bataljong.be

Bataljong behartigt Als ledenorganisatie behartigt Bataljong de belangen van nagenoeg alle Vlaamse steden en gemeenten. Op Vlaams, federaal en Europees niveau promoot Bataljong de troeven van kind- en jeugdvriendelijk beleid en behartigt daarbij de belangen van steden en gemeenten. jurgen.sprangers@bataljong.be

Stel je vraag Als beginnend jeugdconsulent is Bataljong een enorme steun. Om vragen te stellen, contacten te leggen met collega’s van andere jeugddiensten en me blijvend bij te scholen.

Fan van #sterkbeleidvoorjongeinwoners, maar soms nood aan een duwtje in de rug?

We helpen je graag verder op het nummer 03 821 06 06 of via info@bataljong.be

Bataljong komt naar je toe Bataljong brengt een rugzak vol ervaringen mee en zet ons aan het denken zodat we ons met een open vizier kunnen richten op de inhoud, de doelgroepen en het creatieve aspect.

Op zoek naar procesbegeleiding of coaching voor jouw project?

Bataljong werkt samen met jou een aanpak op maat uit. Stuur een mailtje naar: frauke.baeyens@bataljong.be

Boost je kennis Sinds het wegvallen van het jeugdbeleidsplan waren we even wat stuurloos. Maar de visietekst over de categoriale jeugdreflex en participatie hielp ons op weg.

Op www.bataljong.be dompelen we je onder in de wereld van breed jeugdbeleid via onze 9 kernthema’s: • Kindvriendelijke steden en gemeenten • 365 dagen buiten spelen • Brede jeugdwerkondersteuning • Jeugdaanbod • Jeugdraadondersteuning • Beleidsparticipatie van kinderen en jongeren • Impact op de beleidsperiode • Categoriale jeugdreflex • Mobiliteit door de ogen van kinderen en jongeren

Ook van Bataljong www.debattle.be www.kindvriendelijkestedenengemeenten.be www.buitenspeeldag.be (i.s.m. diverse partners)

15

Kindvriendelijke steden en gemeenten

Met kindvriendelijk beleid verhoog je de leefbaarheid van een stad of gemeente. Niet alleen voor kinderen en jongeren, maar voor iedereen. Een kindvriendelijke stad of gemeente zet de kinderrechten centraal en verbindt zich ertoe de rechten van het kind te realiseren en te implementeren doorheen alle beleidsdomeinen. Kinderen en jongeren zijn competente en ervaringsdeskundige burgers: betrek hen actief in beslissingen met impact op hun leven en leefwereld.

16

KINDVRIENDELIJKE STEDEN EN GEMEENTEN PRAKTIJKVERHAAL BEERSEL

Van kindvriendelijkheid naar een straffer totaalbeleid in Beersel

Mascotte, de Superbeerselaar, in actie tijdens de Olympische dagen in Beersel

Beersel zet sinds 2016 in op kindvriendelijk beleid. In juni 2018 zag de gemeente haar harde werk bekroond met het label ‘kindvriendelijke gemeente’.

Kindvriendelijkheid groeide uit tot een gedragen verhaal doorheen de hele gemeente. “Kindvriendelijk beleid vraagt om een stevig intern draagvlak binnen je gemeente. Niet enkel de jeugddienst, maar élke afdeling moet met het idee van kindvriendelijkheid aan de slag.” klinkt het in Beersel. › 17

Kindvriendelijke steden en gemeenten PRAKTIJKVERHAAL

Identikit Beersel • Provincie Vlaams-Brabant • 25.000 inwoners waarvan 5.625 onder de 18 jaar • Kindvriendelijke gemeente sinds 2018 • www.beersel.be/product/1721/ kindvriendelijk-beersel

Sinds 2018 is Beersel een kindvriendelijke gemeente.

Waarom zou je andere gemeenten en steden aanraden om in jullie voetsporen te treden?

Marjolijn Fastenaekels, jeugdconsulent: “Wanneer wij het project voorstelden, werd het wat afgeschilderd als overbodig en niet prioritair. Bovendien waren we al kindvriendelijk, toch? Intussen hebben we echt wel een hele weg afgelegd. Beleidsoverschrijdend werken versterkt de band tussen collega’s van verschillende diensten: je brengt het gemeenschappelijk doel beter in beeld.”

Jaan Dehantschutter, integratie-ambtenaar: “Een torenhoog cliché maar een beleid op maat van kinderen en jongeren helpt het hele beleid vooruit. Zo is de diversiteit bij kinderen en jongeren vaak al zo groot dat een kindvriendelijk beleid als vanzelf rekening houdt met het integratievraagstuk.

Daarnaast wordt kindvriendelijkheid per definitie door je hele organisatie gedragen. Het gemeenschappelijk doel zorgt ook voor extra participatie van politiek, het middenveld én de kinderen en jongeren. Telkens iemand zich de vraag stelt: ‘Wat is er zo kindvriendelijk aan mijn project?’, weet je dat het label een goede keuze was.”

Hoe zorgde kindvriendelijkheid voor een kwalitatiever totaalbeleid?

Jaan: “Een goed voorbeeld is mobiliteit. Jongeren nemen de fiets, maar we konden niet zomaar in kaart brengen welke

18

fietsroutes ze gebruiken en waar de knelpunten zitten.

Daarom gaven we de jongeren een helm met camera en lieten we hen hun fietsroutes in beeld brengen, wat voor nuttige informatie zorgde voor de dienst mobiliteit. Een ander voorbeeld zijn onze evenementen, waarbij we ons telkens de vraag stellen hoe ze nog kindvriendelijker te maken. Voor de onthaaldag voor nieuwe inwoners stuurden we daarom een persoonlijke uitnodiging van onze mascotte, de Superbeerselaar, naar elk kind en zorgden we voor een welkomstgeschenk op kindermaat. Nooit eerder mochten we zoveel volk verwelkomen.”

Marjolijn: “We proberen ook anders te communiceren: eenvoudige en duidelijke taal, geen dure woorden. Niet alleen voor kinderen en jongeren maar voor iedereen.

Verstaanbaar communiceren en zo de toegankelijkheid vergroten is onze drijfveer. Een stoute droom? Het gemeenteblad kapen om op die manier te tonen dat kindvriendelijke communicatie voor iedereen werkt.”

Tips uit Beersel • Zorg voor voldoende tijd en mandaat. Een kindvriendelijk traject vraagt om een enthousiaste stuurgroep met een duidelijke trekkersrol.

• Alles draait om gedragenheid. Neem de tijd om je collega’s te bezoeken en zoek samen naar raakpunten van hun bestaande initiatieven met kinderen en jongeren.

• Vergeet naast het menselijke ook het theoretische niet: zet kindvriendelijkheid in het beleidsplan, droom van een schepen van kindvriendelijkheid en installeer een kind- en jeugdreflex bij collega’s, zodat ze zich altijd de vraag stellen: ‘Wat maakt mijn project zo kindvriendelijk?’.

Kindvriendelijk Beersel

Toolkit en label

Waarop ben je het meest trots?

Jaan: “Het label is natuurlijk dé bekroning op het traject dat we aflegden, maar wat ons nog trotser maakt, is dat we kindvriendelijkheid op de politieke agenda kregen. Een schepen van kindvriendelijkheid die binnen een paar jaar burgemeester wordt? Dat alleen al doet dromen.”

Marjolijn: “De eerste zichtbare veranderingen in het straatbeeld waren de kindvriendelijke borden aan de speelterreinen. Stijve, witte borden met dreigende boodschappen over GAS-boetes toverden we om tot frisse en speelse borden. De Superbeerselaar vraagt op een positieve manier om rekening te houden met de buurt als je speelt en om de boel netjes te houden.

De Kindergemeenteraad nam de borden zélf onder handen en formuleerde de slogans. De mascotte draaft regelmatig in het straatbeeld op om ons kindvriendelijk beleid in de kijker te zetten. Hij vormt ook meer en meer een kidsproof label dat men in Beersel graag nastreeft.”

Jo Vander Meylen, schepen van kindvriendelijkheid, zal zich in het midden van de legislatuur burgemeester van kindvriendelijk Beersel mogen noemen. We vroegen hem welke ambities hij nog koestert op vlak van kindvriendelijkheid.

In de toolkit kindvriendelijkheid vind je instrumenten die je als gemeente helpen om zelfstandig het traject naar kindvriendelijk beleid af te leggen.

Als kers op de taart kan je de keuze maken om te streven naar het label.

De volgende indienronde is in juni 2020 of 2022. Weet dat het traject minstens anderhalf jaar in beslag neemt.

Met de toolkit: • Maak je een participatieve analyse waarop je je toekomstig beleid baseert; • Verdiep je je in de prioritaire uitdagingen via belevingsonderzoek bij kinderen en jongeren; • Veranker je je keuzes in een strategie die deel uitmaakt van het meerjarenplan.

Je kan je in een traject ook laten begeleiden door het team van Bataljong. Contacteer Imke Pichal (imke.pichal@bataljong.be) voor een vrijblijvend intakegesprek.

www.kindvriendelijkestedenengemeenten.be

“Elke dag opnieuw kansen scheppen om dat tikkeltje kindvriendelijker te worden: ik zie het als een positieve opdracht met een participatieve taak voor iedereen. Een mindset voor kinderen en jongeren, medewerkers, de politiek, elke Beerselaar … Ik ben trots dat ik sinds 2019 de bevoegdheid ‘Kindvriendelijkheid’ heb en zal die als burgemeester graag meenemen. Zo maken we duidelijk dat kindvriendelijkheid over alle levensdomeinen van kinderen en jongeren gaat en consequenties heeft in alle beleidsdomeinen. Kindvriendelijkheid vormt steeds vaker de barometer voor een sterk lokaal beleid dat de leefbaarheid voor iedereen verhoogt. Wie de lat op het niveau van de meest kwetsbare burgers legt, neemt iedereen mee in het beleid. Als burgemeester wil ik dat verhaal alleen maar groter en krachtiger maken. Kinderen en jongeren blijven versterken en ruimte bieden om mee te denken en bouwen aan de samenleving. Een kansrijke gemeente voor iedereen!”

?

Meer weten over dit thema? Contacteer Imke Pichal: imke.pichal@bataljong.be 03 740 06 44

19

Regie Vrijetijdsaanbod

Jeugdaanbod regisseren richt zich op het complementair werken tussen het particuliere aanbod en de eigen programmatie. Het kan daarom gaan om uiteenlopende voorzieningen: tijdelijk en multifunctioneel ruimtegebruik, faciliteren van evenementen voor en door jongeren, een klimaat scheppen waarin jongeren ondernemend mogen zijn, speelplekken in de buurt, een vlotte mobiliteit die autonome verplaatsing mogelijk maakt ‌ Dit vereist een gedeelde visie binnen het lokale bestuur. En een vinger aan de pols van het lokale verenigings- en particuliere veld.

20

REGIE VRIJETIJDSAANBOD PRAKTIJKVERHAAL SINT-GILLIS-WAAS

Een aanbod voor én door Sint-Gillis-Waas

Knutselen op het speelplein

“Zin in een spetterende zomervakantie, dan moet je bij Grabbelpas zijn”. Dat lees je in het voorwoord wanneer je de zomerbrochure van de sport- en jeugddienst van Sint-Gillis-Waas openslaat. Naast Grabbelpas programmeren de diensten ook een tiener- en een speelpleinwerking, met hypergemotiveerde animatoren. Hoe dit kan? Door een gecombineerde inzet van beroepskrachten, jobstudenten, vrijwilligers en trainers uit lokale verenigingen, lesgevers uit de academie … › 21

Regie Vrijetijdsaanbod PRAKTIJKVERHAAL

Identikit Sint-Gillis-Waas Workshop planeten tekenen

• Provincie Oost-Vlaanderen • 19.252 inwoners waarvan 3.895 onder de 18 jaar • www.sint-gillis-waas.be

Stefanie Van Duyse Jeugdconsulent Sint-Gillis-Waas

Wat maakt deze aanpak anders en bijzonder?

Al meer dan 30 jaar vormt deze aanpak een succesformule in Sint-Gillis-Waas, klinkt het bij Stefanie Van Duyse, jeugdconsulent in Sint-Gillis-Waas. “We werken ons programma uit met lokale sportclubs, culturele verenigingen en de academie. Voor elke partner vormt dit verhaal een win-win: lokale clubs promoten hun aanbod, als gemeente versterk je de band met de verenigingen en de kinderen kunnen ‘shoppen’ uit lokale sporten en hobby’s.”

Met deze aanpak bereikt de gemeente verschillende doelstellingen op diverse niveaus: • De verenigingen trekken nieuwe (potentiële) leden aan.

• Clubs krijgen ondersteuning voor hun sessiegevers om deze workshops te geven en leren van elkaar.

• Kinderen kunnen op een laagdrempelige manier kennismaken met het club- en verenigingsaanbod in hun gemeente.

22

• De band tussen bestuur en verenigingen wordt sterker, waardoor beide beter samenwerken in adviesraden.

Verenigingen spelen ook een grotere rol bij ruimere participatie.

• Het aanbod wordt kostenbesparend uitgewerkt.

• Personeel, jobstudenten en vrijwilligers worden efficiënt ingezet i.f.v. de doelstellingen.

Andere rol en taken van de diensten Om deze variatie aan doelstellingen en het ruime aanbod waar te maken, verschuift volgens Stefanie ook de taak van de ambtenaren. “In de zomer (en daardoor ook in de rest van het jaar) nemen onze mensen een meer ondersteunende functie op tegenover trainers en animatoren. Ze nemen zowel de administratieve (aanwezigheidslijsten, annulaties …) als de logistieke problemen uit handen van hen die effectief met de kinderen bezig zijn. Tegelijk zijn ze ook druk in de weer om alle werkingen te bezoeken, mensen te coachen en te motiveren, tips te geven …“ De jobstudenten zijn hierbij een enorme meerwaarde. Elke dag opnieuw zijn zij de trekkers van het speelplein, de Tienerwerking en Grabbelpas.

Ze sturen begeleiders en animatoren aan zodat de ambtenaren optimaal kunnen ondersteunen.

Vrijetijdsaanbod in Sint-Gillis-Waas

Volgens Stefanie is het succes van de formule merkbaar aan het enthousiasme waarmee clubs, verenigingen en animatorenploeg klaarstaan om een nieuw programma voor te bereiden. De inzet van jobstudenten, die heel wat taken uit handen nemen, biedt zuurstof aan de ambtenaren om dit proces te ondersteunen en te coachen. “Maar ook het feit dat zelfs de inschrijvingen voor de onderdelen die door hun beperkte duur geen echte opvangfunctie hebben, zoals Grabbelpas, toch snel volzet geraken, is voor ons de bevestiging dat we goed bezig zijn. En het enthousiasme van de deelnemers natuurlijk.” aldus Stefanie.

Een programma op maat De uitwerking van het zomerprogramma start al in januari achter de schermen op. Evaluatiepunten herbekijken, contacten leggen, zoeken naar jobstudenten .... Doorheen de jaren bouwde Sint-Gillis-Waas pakken ervaring op.

Initiatie paardrijden voor beginners

Stefanie legt uit: “We leerden vooral dat de aandacht in de eerste plaats moet gaan naar de jongeren zelf. Hoe vullen zij hun vakantie graag in, hoe bereik je hen om dat te bevragen enz.”

Uitdagingen

Workshop luchtbellen blazen

?

Meer weten over dit thema? Contacteer Annelies Schepers: annelies.schepers@bataljong.be 03 821 06 05

Toch staken ook in Sint-Gillis-Waas af en toe uitdagingen de kop op en stuurde de gemeente al geregeld bij. Stefanie vertelt dat een belangrijk aandachtspunt de variatie in de activiteiten was. “Door te werken met eigen clubs ontstond bij kinderen wel de nood om ook in contact te komen met het aanbod buiten de eigen gemeente. Daarom organiseren we geregeld externe workshops. Ook de uitstappen zorgen voor variatie en kennen veel succes.” Tijdens het jaar wordt aan jongeren gevraagd welke activiteiten ze op het programma willen. “Het blijft telkens een uitdaging om een vakantie op maat van jongeren te maken en niet op maat van hun ouders. De essentie voor ons blijft steeds: we organiseren geen opvang maar een gevarieerd keuzeaanbod om de vakantie van kinderen en jongeren zinvol in te vullen.”

23

Sterk beleid voor jonge inwoners

Voor de organisatie van onze vijf congresavonden konden we rekenen op de gewaardeerde steun van stad Kortrijk, stad Gent, stad Antwerpen, stad Genk en de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel.

Natuurlijk komen we ook van hen graag te weten hoe zij in hun stad werk maken van lokaal jeugdbeleid.

#Sterkbeleidvoorjongeinwoners, hoe doen ze het in …

Antw

Brus s

©S

ien Verstraete

oen Vereecken ©K

n

p en er

el

Naomi Costrop

Jinnih Beels

Voorzitter jeugdraad Vlaamse Gemeenschapscommissie

“Het Brussels gewest, dat zijn meer dan 100 verschillende talen en culturele invloeden, maar ook een veelheid aan overheden. Daar middenin bevinden zich honderden gepassioneerde vrijwilligers, jeugdwerkers, straathoeken wijkopbouwwerkers en beleidsmakers, die elke dag de opportuniteiten van deze complexiteit weten aan te spreken en te gebruiken. En dat levert creatieve oplossingen op: Brussel is voor mij een stad waar nieuwe vormen van jeugdwerk ontstaan en waar volop geëxperimenteerd wordt. De VGC (Vlaamse Gemeenschapscommissie) verbindt als atypische overheid de organisaties met de Brusselse beleidsmakers.

De impact van onze jeugdraad realiseren we door ons niet alleen te beperken tot het specifieke jeugdbeleid, maar al het beleid dat jongeren aanbelangt. We zetten zelf participatiemomenten op en vertolken zo de stem van kinderen, jongeren en hun organisaties.”

s u r

l e s

B

24

Schepen voor jeugd

Boris Mets Directeur Jeugdbeleid

“Stad Antwerpen investeert in kwaliteitsvolle ondersteuning van het jeugdwerk. Daarbij is er bijzondere aandacht voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. De stedelijke jeugddienst bouwt aan een expertisenetwerk rond kinderen en jongeren in de stad, zodat iedereen voldoende ontwikkelingskansen en toekomstperspectief heeft. Kinderen en jongeren moeten zichzelf kunnen zijn, groeien en volop experimenteren in deze stad. We willen de komende beleidsperiode sterker inzetten op een intensieve samenwerking met beleidsdomeinen onderwijs, cultuur, sport, werk, stadsontwikkeling … Vraag je ons mee aan de tafel, weet dan dat we altijd de rechten en belangen van kinderen en jongeren voor ogen houden. Voor de jeugddiensten van de districten en de jeugdwerkpartners zijn de kernbegrippen: samenwerking, netwerken en inspiratie in alle richtingen.

Inspraak staat centraal: kinderen en jongeren steeds een stem geven.”

n e rp

A

e w t n

Gent Kort Darthet

Elke Decruynaere

©Jan

jk

ri

Schepen van jeugd

Bert Herrewyn Schepen van kinderen en jongeren

“In Kortrijk trekt het voltallige stadsbestuur de kaart van kinderen en jongeren. Geen holle woorden omdat dit goed overkomt, maar omdat we echt geloven dat een stad die goed is voor kinderen goed is voor iedereen. We openen het nieuwe bestuursakkoord niet voor niets met ‘Kortrijk. Kinderrijk’. Vanuit hun volwaardig burgerschap werpen kinderen en jongeren een frisse blik op onze stad. De komende zes jaar willen we van Kortrijk de stad van hun dromen maken. We waren al trots op het label ‘Kindvriendelijke stad’ dat we in 2016 behaalden, maar we leggen de lat nu nog hoger. We versterken de rol van onze programmaregisseur kind- en jongerenvriendelijke stad, die samen met alle stadsdiensten en lokale organisaties aan innovatieve projecten werkt en structurele partnerschappen sluit.”

k j i tr

r o K

Genk

“Hoe we in Gent werk maken van sterk jeugdbeleid? Door kindvriendelijkheid expliciet in de missie van de stad op te nemen.

Door een sterke jeugddienst uit te bouwen, met jeugdconsulenten die het mandaat krijgen om in het kader van een integraal en geïntegreerd jeugdbeleid een belangrijke rol op te nemen. Door als schepen van jeugd verder te kijken dan jeugdwerkbeleid en in het college ook op tafel te durven én mogen kloppen om het belang van kinderen en jongeren te verdedigen. Investeren in kinderen en jongeren doen we niet enkel vanuit het budget jeugd, maar stadsbreed. Onze programmaregisseur heeft een sterk mandaat om regie te voeren in het kader van kind- en jeugdvriendelijke stad. En last but not least: de schepen van jeugd laat ook collega-schepenen pluimen op de hoed steken bij kind- en jeugdvriendelijke realisaties.”

t n e

G

Toon Vandeurzen Schepen van jeugd

k n e

“Kinderen en jongeren zijn volwaardige burgers en vormen hierdoor een onmisbare schakel in het Genkse participatiebeleid. Als geen ander weten zij wat voor hen belangrijk is. Daarom houden we stevig vinger aan de pols en stippelen we samen met hen het beleid uit, over de verschillende (levens)domeinen heen. Als stad laten we los waar het kan, ondersteunen we waar mogelijk en stimuleren we waar het nodig blijkt. Meer dan ooit zal stad Genk werk maken van een samenleving waarin iedereen zich betrokken voelt en waar ruimte bestaat om talenten te ontplooien.”

G

25

Samen met enkele stakeholders uit ons werkveld blikken we al even vooruit naar de toekomst …

Toekomstblik

©Cia

Jansen

De toekomst van lokaal jeugdbeleid door de ogen van …

Wat mag niet ontbreken op het to-do lijstje van de nieuwe lokale besturen?

Het voorrecht om intensief samen te werken met en uitgedaagd te worden door kinderen, jongeren en hun verenigingen. Het houdt je jong en fris.

Samenwerking over de beleidsdomeinen heen om werk te maken van een geïntegreerd jeugdbeleid. Onder meer rond een aantal thema’s als diversiteit, armoede ...

Vlaanderen leert van kindvriendelijke steden als het gaat om breed gecoördineerd beleid op maat van de jongste burgers. We maken daarom werk van een krachtig Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan (JKP) dat we afstemmen met de lokale besturen via Bataljong en het nieuw Vlaams Netwerk Kind- en Jeugdvriendelijke Steden en Gemeenten.

Ik wens hen een groot geloof in kinderen en jongeren toe en veel slagkracht om de kaart van alle kinderen en jongeren in hun concrete actie te blijven trekken.

Dat alle kinderen, jongeren en kinderrechten van meet af aan een nadrukkelijke plaats krijgen in elk hoofdstuk van het meerjarenbeleidsplan van de gemeente.

‘Minder geschillen over verschillen’ was een aantal jaren terug onze boodschap aan de Vlaamse regering. Ik hoop dat Vlaanderen deze ambitie nooit loslaat en actief alle kinderrechten voor alle kinderen en jongeren behartigt.

Jongeren meer betrekken in zaken die hen aanbelangen zoals speelinfrastructuur, openbaar vervoer, evenementen, het jeugdhuis …

Dit kan via straathoekwerk, jeugdverenigingen en jeugdbewegingen, op school via speeltijden, op speelterreinen, via de jeugdraad ...

Meer (groene) speelruimtes/ vrijetijdsruimtes voor jeugd, aandacht voor en inclusie van kinderen met specifieke zorgen en het blijven inzetten tegen of aanpakken van kinderarmoede.

Sven Gatz

©Koe

n Broos

Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Media en Brussel

Bruno Vanobberghen

Dat ze met veel (jeugdig) enthousiasme de stem van jongeren vertegenwoordigen.

En we wensen elke schepen van jeugd een goede en vlotte samenwerking toe met hun Katja Verpoorten jeugdraad en jeugddienst.

Ellen Debodinance

©Joh

n Ooms

Kinderrechtencommissaris

Jeugdraad Ham

26

Welk(e) thema(‘s) moet Vlaanderen prioritair aanpakken?

Wat wens je (nieuwe) schepenen van jeugd toe?

©Jef Boes

Dalilla Hermans

©Dan

iel Geer

aer ts

Opiniemaakster, schrijfster en moderator Debattle

Mieck Vos Algemeen directeur VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten)

Marco Goossens Schepen voor kinderen en jongeren in fusiegemeente Oudsbergen

Een flinke portie nieuwsgierigheid! Luister naar jongeren met nieuwsgierigheid en leergierigheid en beschouw hen als de ervaringsdeskundigen en experten die je nodig hebt om goed beleid te maken.

Hun onbevangen blik op de wereld kan de katalysator zijn van nieuwe aanpakken op elk domein. Ze zijn de frisse, innovatieve adem die beleidsmakers nodig hebben.

Alles staat of valt met dialoog.

Gesprekken met burgers zijn een absolute prioriteit. Je kan pas van elkaar leren als je elkaar leert kennen. Of dat nu online of offline, in kleine groepen of tijdens grote meetings gebeurt, dat kan je zelf invullen. Praten met je gemeenschap zou bovenaan het lijstje moeten staan!

Als we onderwijs en media kunnen laten bijbenen en de wereld en Vlaanderen anno 2019 met haar superdiversiteit aan meningen en mensen zowel voor de klas als in de media gerepresenteerd krijgen, kunnen we weer met z’n allen samenwerken aan alle andere uitdagingen.

Ik wens onze lokale beleidsmensen en in het bijzonder zij die bevoegd zijn voor kinderen en jongeren de motivatie, de goesting en de inzichten toe om een sterk kind- en jeugdvriendelijk beleid te voeren. Ik wens ze jeugdambtenaren toe die met hart en ziel dat beleid mee willen realiseren en jonge burgers die via straffe inspraakinitiatieven iedereen bij de les houden.

Beperk je kind- en jeugdvriendelijk beleid niet tot de ‘gezellige aspecten van vrije tijd’, maar kijk ook naar de lastigere vraagstukken zoals het uitbouwen van een kwalitatieve kinderopvang ook voor kwetsbare gezinnen, verkeersveiligheid en autonome mobiliteit, psychische gezondheid van kinderen en jongeren en last but not least: pak de kinderarmoede in je gemeente met man en macht aan!

Vlaanderen zou nog meer moeten inzien dat de lokale besturen als meest nabije bestuur in vele dossiers een sleutelrol moeten kunnen spelen. Dat vraagt om meer autonomie, meer coproductie, meer capaciteit en vaak ook meer ruimte voor maatwerk.

‘Jeugd’ is de meest dynamische bevoegdheid die een schepen kan krijgen. En een heel belangrijke, want het gaat over het welbevinden van zo’n 30% van je bevolking. Laat je meeslepen door het jeugdige enthousiasme van je jongste inwoners en geniet er met volle teugen van!

Als kindvriendelijke gemeente vinden we participatie en actief burgerschap van kinderen en jongeren belangrijk. Een gemeente kan geen integraal jeugdbeleid maken zonder te luisteren naar de doelgroep.

Zoek contact met hen en werk samen voorstellen uit. Dat levert heel wat frisse ideeën op.

Voor Oudsbergse jongeren is verkeer en mobiliteit een prioritair thema. Jongeren moeten zich vlot en veilig met de fiets kunnen verplaatsen tussen dorpskernen, maar in een uitgestrekte gemeente als de onze moet ook het openbaar vervoer goed afgestemd zijn op hun noden en behoeften. Dat is vandaag helaas niet het geval.

Een bovenlokale aanpak dringt zich op.

27

Partners voor sterk jeugdbeleid

Bataljong legt samen met jou een stevige basis voor jouw lokaal beleid voor jonge inwoners. Maar sterk beleid maak je niet alleen. Nood aan specifieke expertise?

Dan bestaan er heel wat organisaties die je helpen om je beleid voor kinderen en jongeren naar een hoger niveau te tillen. Ze stellen zich graag aan je voor en geven tips over instrumenten die je kan gebruiken.

Samen werk maken van sterk beleid voor jonge inwoners Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi)

www.keki.be

Met het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) stimuleren we onderzoekers, beleidsmakers en professionele actoren om kinderrechten actief en reflectief in hun werking te integreren. Als kennisplatform brengen we wetenschappelijke kennis over kinderrechten samen, dragen we de kennis uit en maken deze toegankelijk en bruikbaar. In de (co-)creatie van nieuwe kennis over kinderrechten nemen we een sleutelrol op. Daarbij gaan we reflectief en kritisch te werk, in continue dialoog met partners en gebruikers.

Reflectieoefening kinderrechten Kinderrechten betekenis geven in jouw rol als ambtenaar of schepen in een stad of gemeente?

Deze oefening vertrekt vanuit de juridische en maatschappelijke betekenis van kinderrechten. www.keki.be/nl/onderzoeksthemas/participatie-van-kinderen-en-jongeren

28

Kind & Samenleving

https://k-s.be

Goed jeugdbeleid start bij de ruimte die kinderen en jongeren krijgen om te spelen, te ontmoeten en te bewegen. De uitdaging is om dit samen met andere beleidsdomeinen te ontwikkelen. Voor alle vragen, advies en begeleiding rond kindvriendelijke ruimte en mobiliteit kan je bij ons terecht. Denk maar aan de ontwikkeling van een kindvriendelijke woonomgeving, het opmaken van speelweefselplannen en advies bij RUP’s en Masterplannen. Toch werkt een jeugdbeleid pas echt goed als de stem van kinderen en jongeren ook vertegenwoordigd wordt in het beleid. Vanuit onze jarenlange ervaring met inspraak en belevingsonderzoek begeleiden we steden en gemeenten om de noden en wensen van kinderen en jongeren beter in beeld te brengen.

Quickscan beweegvriendelijke buitenruimte Met de quickscan beweegvriendelijke buitenruimte screen je je omgeving op ‘beweegvriendelijkheid’ en formuleer je meteen aanpassingen voor verbetering. https://k-s.be/publicaties

Demos ISB

www.isbvzw.be

Sport is een breed begrip. Van de wekelijkse sportwedstrijd in een club, beweegactiviteiten met kleuters, een mooie loopprestatie of freerunning-talent. Sport moet sport kunnen zijn én sport kan jongeren empoweren als sportbegeleider of van een woonwijk een aangenamere plek maken voor kinderen.

ISB reikt bouwstenen en tendensen aan voor sterk lokaal sportbeleid. Open sportcentra en sportieve publieke ruimte vormen daarvoor de basis. Maar ook sportclubs ‘sportclub laten zijn’ via subsidies die o.a. kindvriendelijkheid stimuleren.

Sportclubs ondersteunen met expertise om partner te zijn bij maatschappelijke uitdagingen (armoede, diversiteit …).

Kinderen en jongeren betrekken via nieuwe ‘sportraad’aanpakken en inzetten op buurtsport om minder kansrijke kinderen en jongeren te laten sporten of voor ‘meer dan sport’.

Zelf aan de slag met de bouwstenen en tendensen?

www.demos.be

Met Demos volgen we de maatschappelijke ontwikkelingen die de cultuur-, jeugdwerk- en sportsector vormgeven en werken we aan gelijkheid en participatie. We stimuleren en ondersteunen gemeentelijke diensten om lokale netwerken ‘Vrijetijdsparticipatie’ op te zetten die de drempels naar cultuur, jeugdwerk en sport voor personen in armoede wegwerken.

Daarvoor kunnen we rekenen op cofinanciering vanuit het Vlaamse Participatiedecreet.

Vandaag zijn 144 netwerken actief en hun aantal groeit. We brengen de netwerken geregeld samen en zetten dialoog op met deskundigen en professionals uit verschillende sectoren. Dat houdt lokale dynamieken scherp en efficiënt.

LCD-toolkit Met de ‘Luisteren, Creëren en Doen’ (LCD) toolkit geef je je projecten op een participatieve manier vorm. De toolkit stimuleert je om tijd te nemen, na te denken over je eigen aanpak en bewust te plannen. https://demos.be/LCD

www.isbvzw.be/tendensen

29

Partners voor sterk jeugdbeleid

VDS

De Ambrassade

www.speelplein.net

Jaarlijks bezoeken we alle organisatoren van de 563 speelpleinen in Vlaanderen en Brussel in volle vakantietijd. Dus ook de werking(en) in jouw gemeente of stad. De talloze vragen en voorbeelden die we uit gesprekken halen, inspireren ons om speelpleinwerk nog beter te ondersteunen én zorgen ervoor dat we met beide voeten in het veld staan.

De VDS ondersteunt, lokaal en op maat, in jullie beleid over speelpleinwerk. We komen graag langs om advies te geven op maat van jullie speelplein. Op Vlaams en federaal niveau verdedigen we de belangen van het speelpleinwerk en nemen we jullie signalen mee.

www.ambrassade.be

De Ambrassade ondersteunt de Vlaamse Jeugdraad, coördineert jeugdinformatie via WAT WAT en ondersteunt de Vlaamse en Brusselse jeugdwerksector. Op ons ‘jeugdwerkwerkt’-congres deden we een oproep naar beleidsmakers, ook op lokaal niveau, om voldoende in jeugdwerk te investeren.

Een oproep die we graag herhalen: jeugdwerk moet gezien worden als noodzakelijk. Verstop het niet in het hoekje van vrijetijdsbeleid. Zo bouwen we aan een samenleving die echt investeert in kinderen en jongeren. Waarin iedereen een rol heeft: jeugdwerkers en hun organisaties, andere sectoren en beleidsmakers. Daarom onze oproep aan beleidsmakers en iedereen die werkt met kinderen en jongeren om hen actief te versterken, thuis, in onderwijs, in sport, in cultuur, in welzijn. Daarom onze jeugdwerkagenda van de toekomst.

Te starten vanaf vandaag. Samen met jou.

Je speelpleinbeleid een inhoudelijke boost geven?

Verken de agenda van de toekomst op

Lees meer over onze prioriteiten en acties op www.speelplein.net/ondersteuning/ verkiezingen2018/schepen

https://ambrassade.be/nl/kennis/thema-jeugdwerkwerkt

Uit De Marge

www.uitdemarge.be

Als Vlaams steunpunt voor jeugdwerk en jeugdbeleid met kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie, ontwikkelt Uit De Marge expertise rond o.a. participatiedrempels, armoede, grensoverschrijdend gedrag, racisme en deontologie. Wij bieden opleidingen, cursussen, advies, begeleiding en vorming op maat aan jeugdwerkers, jeugdambtenaren en medewerkers uit sectoren die met deze groepen werken in een vrijwillige setting. Daarnaast gaan in verschillende steden en gemeenten eigen jeugdopbouwwerkers aan de slag. Zij gaan vindplaatsgericht aan de slag met noden van kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie.

Dat kan gaan van het opzetten van een vrijetijdsaanbod tot het opnemen van een signaalfunctie.

We do give a shit Het trajectboekje ‘We do give a shit’ geeft je informatie en inspiratie om zicht te krijgen op signalen van jongeren. www.uitdemarge.be/we-do-give-shit-werkboekje

30

Kinderrechtencommissariaat

www.kinderrechtencommissariaat.be

Op 14 oktober 2018 waren er gemeenteraadsverkiezingen. Een groot deel van de bevolking trok naar de stembus.

Toch bleven 1,3 miljoen Vlaamse burgers thuis: kinderen en jongeren hebben geen stemrecht.

Dat kinderen en jongeren iets te vertellen hebben, stellen wij elke dag vast op het Kinderrechtencommissariaat.

Ze bezorgen ons signalen over dingen die niet lopen in hun leven of die ze als onrechtvaardig of oneerlijk ervaren.

In ons memorandum ‘Kinderen als medeburgers: zet lokaal in op kinderrechten’ schuiven we tien doelstellingen naar voren. We rekenen erop dat lokale besturen hierop inzetten en kinderen en jongeren als medeburgers betrekken.

Download het memorandum ‘Kinderen als medeburgers‘ www.kinderrechtencommissariaat.be/advies/memorandum-kinderen-als-medeburgers-zet-lokaal-op-kinderrechten

Departement Cultuur, jeugd en media www.cjsm.be Binnen de Vlaamse overheid coördineert het departement Cultuur, Jeugd en Media het jeugdbeleid in Vlaanderen.

• We verzamelen, verwerken en ontsluiten data en expertise over jeugdbeleid. Databanken ontwikkelen en onderzoek opzetten behoort tot onze kerntaken.

• We zorgen voor een divers jeugdlandschap, vanuit een evenwicht tussen continuïteit en vernieuwing. We voorzien, complementair aan het lokale, in een (basis) infrastructuur, een breed veld en een dynamische ruimte door organisaties en initiatieven structureel of projectmatig te subsidiëren, erkennen, faciliteren …

• We werken mee aan transversale beleidsplannen, doen de doorvertaling van Europese en internationale beleidskaders en coördineren de opmaak van een geïntegreerd Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan.

Jeugd- en vrijetijdsmonitor Via www.jeugdmonitor.vlaanderen.be kun je kinderen en tieners (van 3de leerjaar tot 2de middelbaar) bevragen over hoe zij wonen en leven in hun buurt ervaren.

En op www.vrijetijdsmonitorvlaanderen.be brengen we het vrijetijdsaanbod in Vlaanderen in kaart.

Jeugdwerk Voor Allen www.jeugdwerkvoorallen.be Jeugdwerk Voor Allen is een netwerkorganisatie in Vlaanderen met een link naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Samen met onze partners streven we naar een samenleving waar kinderen en jongeren met een beperking en/of in maatschappelijk kwetsbare situaties zoveel mogelijk kunnen deelnemen aan het jeugdwerk van hun keuze.

In elke regio bouwen we een netwerk uit, dat bestaat uit organisaties en individuen, elk met hun eigen expertise rond diversiteit en jeugdwerk. Om de kloof te verkleinen tussen kwetsbare groepen en het jeugdwerk bieden wij onze expertise gratis aan. Lokale jeugdverenigingen kunnen ook rekenen op gratis ondersteuning met vormingen en ondersteuningstrajecten.

Download publicaties en ga aan de slag Op www.jeugdwerkvoorallen.be/informatie/publicaties kan je alle publicaties van Jeugdwerk Voor Allen vrij downloaden en ga je meteen aan de slag.

31

Als ledenorganisatie van steden en gemeenten gaat Bataljong vol voor sterk beleid voor jonge inwoners. We verbinden en inspireren jeugdraders, jeugdambtenaren en schepenen van jeugd om hier samen werk van te maken. Bataljong promoot ook op Vlaams, federaal en Europees niveau de troeven van kind- en jeugdvriendelijk beleid en behartigt daarbij de belangen van steden en gemeenten.

#sterkbeleidvoorjongeinwoners www.bataljong.be